BiBlioteka Główna akademii wychowania FizyczneGo im. JerzeGo kukuczki w katowicach BiBlioteka uniwersytetu ŚląskieGo wydział humanistyczny uniwersytetu ŚląskieGo w katowicach BIBLIOTHECA NOSTRA RADA NAUKOWA antoni BarCiak (Uniwersytet Śląski), elżBieta gondek (Uniwersytet Śląski), janusz iskra (Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach), maria anna jankowska (UCLA Library, Los Angeles), zBigniew kadłuBek (Biblioteka Śląska), dariusz paweleC (Uniwersytet Śląski), irena soCha (Uniwersytet Śląski), wojCieCh ŚwiątkiewiCz (Uniwersytet Śląski) REDAKCJA katarzyna tałuć – redaktor naczelny (Wydział Humanistyczny UŚ), maria kyCler – redaktor (Biblioteka UŚ), mariusz paCha – redaktor (Biblioteka Główna AWF), katarzyna Baran – sekretarz (Biblioteka Główna AWF) joanna starzak (Biblioteka Główna AWF), marta kuniCka, Bogumiła warząChowska (Biblioteka UŚ), hanna langer, izaBela swoBoda, luCyna sadzikowska (Wydział Humanistyczny UŚ), monika moszCzyńska-głowaCka (Biblioteka Główna Politechniki Śląskiej), izaBela jurCzak (Biblioteka Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu), hanna Batorowska (Instytut Nauk o Bezpieczeństwie Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie), damian ziółkowski (Katowice), małgorzata wieCzorek-tomaszewska (Kraków) Czasopismo powstaje przy współudziale sekCji BiBliotek szkół wyższyCh stowarzyszenia BiBliotekarzy polskiCh przy zarządzie okręgu w katowiCaCh Czasopismo ukazuje się w wersji elektroniCznej BiBlioteka Główna akademii wychowania FizyczneGo im. JerzeGo kukuczki w katowicach BiBlioteka uniwersytetu ŚląskieGo wydział humanistyczny uniwersytetu ŚląskieGo w katowicach BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 WYDAWNICTWA, KOLEKCJE UNIKATOWE, cenne, wyjątkowe KATOWICE 2020 REDAKTORZY TEMATYCZNI Lucyna SadzikowSka, Bogumiła warząchowSka REDAKCJA JĘZYKOWA Katarzyna Tałuć (język polski), Marzena Żurawska (język angielski) REDAKCJA ABSTRAKTÓW Marzena Żurawska (język angielski) REDAKCJA BIBLIOGRAFICZNA Izabela Swoboda KOREKTA Izabela Jurczak WYDAWCA Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach © Copyright by Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach 2020 ADRES REDAKCJI Biblioteka Główna Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach ul. Mikołowska 72 A, 40-065 Katowice, tel. 32 207 51 35 http://www.bibliothecanostra.awf.katowice.pl Czasopismo dostępne jest na licencji CC-BY-SA 3.0 Polska REDAKCJA TECHNICZNA, SKŁAD I ŁAMANIE Firma Usługowa „VIOLETPRESS” Zapraszamy zainteresowane instytucje do zamieszczania informacji o swojej ofercie na łamach Bibliotheca Nostra. Kontakt: tel. 32 207 51 35, e-mail: [email protected] e-ISSN 2084-5464 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 5 SPIS TREŚCI WydaWnictWa, kolekcje unikatoWe, cenne, WyjątkoWe artykuły • 9 Jolanta Białkowska, Jakub Maria Kowalski Wybrane kolekcje specjalne wchodzące w skład księgozbioru Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego • 10 Zofia Klimaniec Komiks w działalności edukacyjnej na przykładzie Instytutu Pamięci Narodowej • 32 Barbara Maresz Kolekcje Biblioteki Śląskiej w Narodowym Zasobie Bibliotecznym • 43 Danuta Rebech, Marta Wójtowicz-Kowalska Dział J7. w zbiorach Biblioteki Głównej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie dedykowany św. Janowi Pawłowi II • 52 Lucyna Sadzikowska Zbiór listów dzieci i młodzieży w zasobach Muzeum Zofii Kossak- Szatkowskiej w Górkach Wielkich • 70 Barbara Zezula Szlacheckie rody ze Śląska i ich księgozbiory przedstawione na podstawie wybranych niemieckojęzycznych książek z XIX i pierwszej połowy XX wieku przechowywanych w Bibliotece Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie • 85 RECENZJE I OMÓWIENIA • 119 Głosy z „Ostatniego kręgu”. Korespondencja z Konzentrationslager Auschwitz Józefa Kreta i Zofii Hoszowskiej-Kretowej/ oprac. Krystyna Heska-Kwaśniewicz i Lucyna Sadzikowska (Ks. Henryk Olszar) • 120 SPRAWOZDANIA • 125 Renata Sowada XVI Forum Bibliotekarzy Województwa Śląskiego - sprawozdanie • 126 Gabriela Rymarczyk Wykład prof. Bożeny Shallcross „Przybysze z zaświatów. Narracje z Chełmna nad Renem” (online) • 130 Natalie Grochowicki XIV Ogólnopolska Studencko-Doktorancka Konferencja Kół Naukowych „Świat danych: słowo - obraz - dostęp” • 134 6 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 WYDARZENIA • 140 recenzenci Współpracujący z redakcją W 2020 roku • 146 BIBLIOTEKA AWF W KATOWICACH Materiały • zbiory • Wydarzenia INFORMACJE • 148 Zestawienie prac doktorskich obronionych w 2020 roku w Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach • 149 Aktualny wykaz czasopism dostępnych w Bibliotece Głównej AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach • 151 Bazy danych dostępne w Bibliotece Głównej AWF im. Jerzego Kukuczki w Katowicach • 155 noWości W zbiorach • 156 Wykaz książek zarejestrowanych w Bibliotece Głównej AWF w Katowicach w II półroczu 2020 roku • 157 WYDAWNICTWA AWF • 208 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 7 CONTENTS UNIQUE, VALUABLE WORKS AND COLLECTIONS artykuły • 9 Jolanta Białkowska, Jakub Maria Kowalski Selected special collections at the Main Library of the Cardinal Stefan Wyszyński University • 10 Zofia Klimaniec Comic book in educational activities on the example of the Institute of National Remembrance • 32 Barbara Maresz Collections of The Silesian Library in the National Library of Poland • 43 Danuta Rebech, Marta Wójtowicz-Kowalska Department J7. in the collection of the Main Library of the Pontifical University of John Paul II in Krakow dedicated to St. John Paul II • 52 Lucyna Sadzikowska Zbiór listów dzieci i młodzieży w zasobach Muzeum Zofii Kossak- Szatkowskiej w Górkach Wielkich • 70 Barbara Zezula Noble families from Silesia and their book collections based on selected German-language books from the 19th and first half of the 20th century held at the University Library of the John Paul II Catholic University of Lublin • 85 REVIEWS AND DISCUSSIONS • 119 The voices of the ‘Last Circle’. Correspondence of Józef Kret and Zofia Hoszowska-Kretowa from Konzentrationslager Auschwitz, ed. by Krystyna Heska-Kwaśniewicz and Lucyna Sadzikowska (Ks. Henryk Olszar) • 120 REPORTS • 125 Renata Sowada XVI Forum of Librarians of the Silesian Voivodeship – report • 126 Gabriela Rymarczyk Lecture by Prof. Bożena Shallcross ‘Visitors from the other world. Narratives from Chełmno on the Rhine’ (online) • 130 Natalie Grochowicki XIV National Student and Doctoral Conference of Research Groups ‘The world of data: word – image – access’ • 134 8 BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020 EVENTS • 140 revieWers collaborating With the editorial office in 2020 • 146 LIBRARY OF THE ACADEMY OF PHYSICAL EDUCATION (AWF) IN KATOWICE Materials • collections • events INFORMATION • 148 Summary of doctoral theses defended in 2020 at the Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice • 149 A current register of periodicals available at the Main Library of the Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice • 151 Databases available at the Main Library of the Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice • 155 NEWS IN THE COLLECTION • 156 Books registered in the Main Library of The Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice (Biblioteka Główna AWF) in the second half of 2020 • 157 AWF’S PUBLISHING NEWS • 208 artykuły BIBLIOTHECA NOSTRA NR 2 (60) 2020, S. 10–31 Jolanta Białkowska1 JakuB maria kowalski2 WYBRANE KOLEKCJE SPECJALNE WCHODZĄCE W SKŁAD KSIĘGOZBIORU BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO 1 2 Wprowadzenie Biblioteki posiadają w swoich księgozbiorach zasoby, które są cenne ze względu na ich pochodzenie lub wartość historyczną. Zbiory Biblio- teki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w grudniu 2019 r. liczyły 456697 woluminów. W bibliotece znajdują się głównie publikacje z dziedziny nauk teologicznych, filozoficznych, prawa kanonicznego i historii Kościoła, co wynika z faktu, że od 1954 do 1999 r. na uczelni (noszącej wcześniej nazwę Akademii Teologii Katolickiej) kształ- cono studentów na kierunkach z zakresu nauk teologicznych, filozoficz- nych i historii Kościoła. Po przekształceniu Akademii w Uniwersytet Kar- dynała Stefana Wyszyńskiego w 1999 r. i powstaniu nowych kierunków biblioteka rozpoczęła gromadzenie także innych materiałów, aby umożliwić kadrze naukowej i studentom dostęp do literatury z ich dyscyplin3. Wśród zasobów wyróżnić można zasoby główne (zawierające materiały służące do kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów) i zbiory specjalne, do których zaliczane są: starodruki, tzw. księgozbiór krakowsko-warszawski, rękopisy, dokumenty kartograficzne, muzykalia, a także prace doktorskie, magisterskie i licencjackie obronione na ATK i UKSW. 1 Biblioteka UKSW. 2 Biblioteka UKSW. 3 Historię Biblioteki ATK/UKSW można odnaleźć między innymi w opracowaniach: Ba- ran, C., Murawiec, W. (1976). Biblioteka Główna. W: XX lat Akademii Teologii Katolickiej. Księ- ga Pamiątkowa 1954–1974 (s. 398–418). Warszawa: Wydawnictwo ATK.; Mandziuk, J. (1999). Dzieje Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie 1954–1999. Warszawa: Wydawnictwo ATK.; Latawiec, P. (2012). Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w War- szawie. Forum Bibliotek Medycznych, 5(2), 137–149. Artykuły 11 Ogólna charakterystyka zbiorów specjalnych Biblioteki UKSW Starodruki Biblioteka posiada ok. 1000 starych druków, wśród których znajdują się dwa inkunabuły: Fortalitium fidei contra iudaeos, saracenom, alio- sque christianae fidei inimicos (Norymbergae, impensis Antonii Kolberger, 1494 r.) oraz Jacobi Magni de Parisiis zophologium (Strasburg, Adolf Rouge, ok.