Y Cliciadur Ynewyddion Cliciadur O Gymru a Thu Hwnt Newyddion O Gymru a Thu Hwnt

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Y Cliciadur Ynewyddion Cliciadur O Gymru a Thu Hwnt Newyddion O Gymru a Thu Hwnt Rhifyn 15 / Mehefin 2020 Y Cliciadur YNewyddion Cliciadur o Gymru a Thu Hwnt Newyddion o Gymru a Thu Hwnt Awduron: Haf Llewelyn, Mali Williams Golygydd: Karen MacIntyre Huws NÔL I'R YSGOL 'BLACK LIVES Yr wythnos diwethaf cyhoeddodd y Gweinidog Addysg, MATTER' Kirsty Williams y camau nesaf i ysgolion Cymru. Er Yn ddiweddar, mae protestiadau bod ysgolion wedi bod ar agor i nifer o blant a phobl gwrth-hiliaeth wedi cael eu cynnal dros y ifanc, mae'r rhan fwyaf o ddisgyblion wedi bod yn cael byd i gyd, gan gynnwys yma yng eu haddysg gartref. Nghymru. Mae miloedd o bobl wedi Camau nesaf i ysgolion Cymru: cymryd rhan yn y protestiadau ac ar y • 29 Mehefin - agor yr ysgol i bawb. cyfan maen nhw wedi bod yn rhai • 27 Gorffennaf - ysgolion yn cau dros yr Haf. heddychlon. Cychwynnodd y • Mis Medi - y flwyddyn addysgol nesaf yn dechrau. protestiadau yn dilyn marwolaeth dyn du PWYSO A • Hanner tymor yr hydref - pythefnos o wyliau. o’r enw George Floyd ym Minneapolis, MESUR Cwis ‘Ble yn y A fydd popeth yn ôl fel arfer? Unol Daleithiau America ar 25ain o Fai Byd?’ Ni fydd popeth yn union fel o'r blaen, eleni. Bu farw ar ôl i blismon gwyn bwyso bydd rhai newidiadau: ar ei wddf wrth ei arestio. Llun gan Tara Bethan Llun gan Tara Rhai o'r newidiadau hynny fydd: TUDALEN 5 • blynyddoedd ysgol yn cael eu rhannu i grwpiau • amser dechrau ac egwyl ar adegau gwahanol i sicrhau llai o blant a phobl Kirsty Williams AS ifanc gyda'i gilydd Y Gweinidog Addysg • llai o ddisgyblion mewn dosbarthiadau Mae ysgolion yn Lloegr wedi ail-agor ers 1af Mehefin, gyda disgyblion o rai blynyddoedd yn unig yn mynd yn ôl. Bydd ysgolion Mewn protest ym Mharc Bute, Caerdydd yr Alban yn ail-agor mis Awst. roedd tua 2,000 o bobl yn cymryd rhan ac Pwy yw'r athrawon gorau? yn gwrando ar nifer o siaradwyr yn trafod yr *anghyfiawnder mae pobl ddu yn ei Mae nifer fawr o rieni a gofalwyr wedi bod yn cymryd rôl athrawon. GWIBIO TRWY Beth sy’n gwneud athro da? Mae nifer fawr o blant ac oedolion wynebu dros y byd. Un o’r siaradwyr oedd AMSER wedi mwynhau'r profiad o fod adref yn dysgu, ac mae adroddiadau Andrew Ogun ac yn ôl Andrew, sydd yn Syr O.M.Edwards fod nifer mwy nag arfer o oedolion am hyfforddi i fod yn athrawon. ddyn du, roedd marwolaeth George Floyd Sut fyd addysg wyt ti'n meddwl bydd y dyfodol? Beth am anfon dy wedi “tanio matsien” ym mhobl Cymru. syniadau at Y Cliciadur? Aeth ymlaen i ddweud “Mae pobl yn rhwystredig, mae pobl wedi blino, mae TUDALEN 7 pobl eisiau i’w lleisiau gael eu clywed. Allwn ni ddim dweud bod creulondeb yr heddlu cynddrwg yma ag yw yn yr Unol EISTEDDFOD T yr Urdd Eisteddfod Oherwydd y sefyllfa gyda’r Daleithiau. Ond er hynny, mae’n rhaid i’r Coronafeirws cafodd Eisteddfod rhagfarn yn erbyn pobl ddu newid. Rydw yr Urdd Sir Ddinbych ei gohirio tan i’n 10 gwaith mwy tebygol o gael fy stopio 2021 ond yn ei lle cafwyd yr gan yr heddlu. Dw i wedi cael fy stopio heb Eisteddfod rithiol gyntaf erioed, sef ddim rheswm dilys pan ydw i’n gwneud Eisteddfod T. Denodd Eisteddfod pethau da, yn gwneud pethau artistig, T dros 6,000 o gystadleuwyr oherwydd sut ro’n i’n edrych.” mewn dros 80 o gystadlaethau. Mae Andrew a phobl eraill nawr yn galw TRYSORAU Yn ystod yr wythnos cafwyd am newid yng nghwricwlwm ysgolion CYMRU cystadleuthau traddodiadol fel Cymru, fel bod ein plant yn dysgu am rôl Bryn Celli Ddu - Ynys Môn canu, dawnsio a llefaru ynghyd â Cymru a Phrydain yn hanes pobl ddu a’r phethau ychydig yn wahanol fel rôl mae pobl ddu wedi ei chwarae yn meimio i ganeuon a thalentau hanes Cymru a Phrydain. anifeiliaid anwes. Roedd yn sicr yn *anghyfiawnder - (injustice) pan nad yw pethau Eisteddfod llawn bwrlwm a chwbl yn deg a phobl ddim yn cael eu trin yr un fath â phobl eraill. TUDALEN 8 unigryw! DYDDIAU I’R DYDDIADUR Mehefin Diwrnod y Dywysoges Gwenllian Mehefin Sul y Tadau Pwy oedd Gwenllian? 12 Ganwyd Gwenllïan yn ferch i Llywelyn ap Gruffudd ac Eleanor de 21 Montford yn llys Garth Celyn, Abergwyngregyn. Bu farw Eleanor ar enedigaeth Gwenllïan, a chyn iddi gyrraedd ei phen-blwydd yn 1 oed bu farw Llywelyn hefyd . Oherwydd hyn, trefnodd Edward I (gelyn Llywelyn) i Gwenllian gael ei hanfon Loegr i gael ei magu. Treuliodd weddill ei hoes yn byw fel lleian mewn priordy yn Sempringham heb syniad yn y byd pwy oedd hi. Mehefin Hirddydd Haf 20 Beth yw Hirddydd Haf? Mae Hirddydd Haf yn digwydd tua'r 21ain o Fehefin bob blwyddyn. Eleni mae’n cychwyn am 22:43 yr hwyr ar noson yr 20fed. Hwn yw diwrnod hiraf y flwyddyn pan mae pegwn gogleddol y ddaear wedi ei Mehefin Diwrnod Rhyngwladol Corsydd *ogwyddo agosaf at yr haul. Ym mis Rhagfyr ceir Byrddydd y Gaeaf, sef Am fwy o wybodaeth ewch i wefan Cyfoeth y diwrnod byrraf. Yng Nghymru, sydd yn hemisffer y gogledd, mae 26 Naturiol Cymru (CNC): https://bit.ly/2TwKmP8 Hirddydd Haf yn nodi diwrnod cyntaf yr haf a Byrddydd y Gaeaf yw diwrnod cyntaf y gaeaf. Os ydych yn byw yn hemisffer y de (fel Os wyt ti’n hoffi natur mae CNC hefyd yn annog pobl i gymryd rhan yng nghynllun monitro peillwyr. Arolwg Awstralia) mae’r gaeaf yn dechrau ym mis Mehefin a’r haf yn dechrau am greaduriaid a blodau sy’n peillio ydy hwn, y gelli di ym mis Rhagfyr. ei wneud yn dy ardd dy hun heb unrhyw offer na *gogwyddo (tilt) yn pwyso tuag at yr haul gwybodaeth arbennig. Bydd canlyniadau’r arolwg yn helpu gwyddonwyr gyda gwaith pwysig yn y maes Echel Cylchdroi yma. Mae’n bosib gwneud yr arolwg yn y Gymraeg 23.5° neu’r Saesneg. Dilyn y linc am fwy o wybodaeth: https://bit.ly/3g6Tgwu Trofan Cancr Gorffennaf Y Cyhydedd Diwrnod Annibyniaeth UDA Mae Unol Daleithiau America yn dathlu ar y Pelydrau’r haul 4 dyddiad yma bob blwyddyn i gofio’r diwrnod yn 1776 pryd cafodd y wlad ei gwneud, yn Y Ddaear swyddogol, yn wlad annibynol. Cyn 1776 roedd y wlad yn cael ei rheoli gan Brydain. Gorffennaf Diwrnod Bastille yn Ffrainc Mae’r diwrnod yma yn cael ei Mae mwy o wybodaeth am Fyrddydd y Gaeaf yn Rhifyn 5–tud 6. 14 ddathlu yn Ffrainc i gofio am Sut a pham mae pobl yn dathlu Hirddydd Haf? bobl gyffredin y wlad yn torri Dros gyfnod Hirddydd Haf, mewn rhannau gogleddol o’r byd fel Norwy, Y i mewn i garchar y Bastille Ffindir ac Alasga mae pobl yn cael haul am hanner nos. Tu mewn i Gylch ym Mharis ym 1789. Hwn yr Arctig dydi’r haul ddim yn machlud o gwbl! Mae’r gwledydd hyn yn oedd dechrau Chwyldro cael dathliadau mawr ac mae Sweden yn cael diwrnod o wyliau Ffrainc (’French Revolution’) cenedlaethol. Mae pobl yn mwynhau teithio i gefn gwlad, casglu blodau pryd y penderfynodd pobl gwyllt, gwledda, dawnsio a chanu o gwmpas coelcerth. gyffredin droi yn erbyn y teulu brehinol a'r bobl gyfoethog oedd yn rheoli’r wlad. Cafodd llawer o’r bobl hyn eu dienyddio (torri eu pennau) gan y guillotine. Un o’r llefydd mwyaf enwog i ddathlu hirddydd haf yw Côr y Cewri Gorffennaf Pen-blwydd Harry Potter (Stonehenge) yn Lloegr. Mae miloedd o bobl yn tyrru i’r cylch cerrig Mae’r cymeriad 4,000 oed yma i weld yr haul yn codi ar ddiwrnod Hirddydd Haf. Mae’r 31 Harry Potter yn haul yn codi tu ôl i garreg arbennig yr ‘Heel Stone’ ac mae pelydryn o rhannu ei haul yn disgleirio i ganol y cylch cerrig, dim ond ar yr un diwrnod yma o’r ben-blwydd flwyddyn mae hyn y digwydd. Credir fod pobl wedi bod yn dathlu gydag awdur y Hirddydd Haf yng Nghôr y Cewri ers miloedd o flynyddoedd. llyfrau, J. K. Gallwch weld mwy o hanes am ddathlu Hirddydd Haf ym Mryn Celli Ddu, Rowling. Ynys Môn yn yr erthygl ‘Trysorau Cymru’ ar dudalen 8. 2 PEN-BLWYDD HAPUS? Roedd Tariq yn cael ei ben Roedd Mam wedi gwenu ac blwydd fory. Fel arfer ar ei ben wedi dweud, 'Gawn ni weld ie?' blwydd byddai'n cael parti mawr Bob tro byddai'n mynd am dro gyda'i ffrindiau a byddai ei gyda'i rieni trwy'r strydoedd chwaer fawr Amira, yn dod adref gwag, byddai'n mynd heibio'r o'r ysbyty yn Llundain, lle'r oedd siop - byddai'r trainers yn dal yn feddyg. Fel arfer hefyd yno, ar y silff wrth y ffenestr. Ond drainers tyllog yr holl ffordd yno yn ei dillad glas yn barod i byddai'n cael pryd arbennig o ddoe, roedd wedi mynd gyda'i adref. fynd nôl i'w gwaith roedd Amira, fwyd ac yn mynd i lan y môr neu fam ar hyd y prom, ac wedi Aeth Tariq i'w wely'n ddigalon 'Penblwydd hapus Tariq!' i'r parc i chwarae. Ond y tro yma mynd i mewn i'r dre, roedden iawn. Fory fyddai'r penblwydd Meddai, 'Mi fydda i'n ymuno yn y doedd Tariq ddim wedi edrych nhw wedi aros o flaen y siop gwaethaf erioed! parti ar y sgrîn heno, pan fydda ymlaen am ei ben blwydd o chwaraeon, roedd y siop ar gau Deffrodd yn fore, ac wedi cofio i'n gorffen gwaith!' Meddai gwbl.
Recommended publications
  • Ionawr 2012 Rhif 375
    Caryl yn y neuadd... Tud 4 Ionawr 2012 Rhif 375 tud 3 tud 8 tud 11 tud 12 Pobl a Phethe Calennig Croesair Y Gair Olaf Blwyddyn Newydd Dda mewn hetiau amrywiol yn dilyn arweinydd yn gwisgo lliain wen a phen ceffyl wedi ei greu o papier mache! Mawr yw ein diolch i’r tîm dan gyfarwyddid Ruth Jen a Helen Jones a fu wrthi’n creu’r Fari’n arbennig ar ein cyfer – roedd hi’n werth ei gweld! Bu Ruth, Helen a’r tîm hefyd yn brysur ar y dydd Mercher cyn Nos Galan yn cynnal gweithdy yn y Neuadd, lle roedd croeso i unrhyw un daro draw i greu het arbennig i’w gwisgo ar y noson. Bu’r gweithdy’n brysur, ac mi gawson gyfl e i weld ffrwyth eu llafur ar y noson - amrywiaeth o hetiau o bob siap a maint wedi eu llunio o papier mache a fframiau pren. Wedi cyrraedd nôl i’r Neuadd cafwyd parti arbennig. Fe ymunwyd â ni gan y grãp gwerin A Llawer Mwy a fu’n ein diddanu gyda cherddoriaeth gwerin a dawnsio twmpath. O dan gyfarwyddid gwych y grãp mi ddawnsiodd mwyafrif y gynulleidfa o leiaf un cân! Mwynhawyd y twmpath yn fawr iawn gan yr hen a’r ifanc fel ei gilydd, ac roedd yn gyfl e gwych i ddod i nabod bobl eraill ar Dawnsio gwerin yn y Neuadd Goffa i ddathlu’r Calan y noson. Mi aeth y dawnsio a’r bwyta a ni Cafwyd Nos Galan tra gwahanol yn Nhal-y-bont eleni! Braf oedd at hanner nos, pan y gweld y Neuadd Goffa dan ei sang ar 31 Rhagfyr 2011 pan ddaeth tywysodd Harry James pentrefwyr a ffrindiau ynghñd er mwyn croesawi’r fl wyddyn ni i’r fl wyddyn newydd, newydd.
    [Show full text]
  • Ffederasiwn Carno, Glantwymyn a Llanbrynmair
    FFEDERASIWN CARNO, GLANTWYMYN A LLANBRYNMAIR ADRODDIAD LLYWODRAETHOL I RIENI / GOVERNOR ANNUAL REPORT TO PARENTS YSGOL LLANBRYNMAIR 2019 - 2020 Gair gan y Cadeirydd Mae'n bleser gennyf gyflwyno'r Adroddiad Blynyddol i Rieni Ffederasiwn Carno, Glantwymyn a Llanbrynmair ar ran y llywodraethwyr a staff yr ysgol. Cafodd pob un o'r tair ysgol ddechrau prysur a llwyddiannus i'r flwyddyn academaidd gyda chyfleoedd i ddisgyblion ryngweithio ar draws y Ffederasiwn a oedd yn cynnwys digwyddiadau chwaraeon, taith preswyl yng ngwersyll yr Urdd ym Mae Caerdydd a chyngerdd Nadolig yn y Tabernacl gyda chynrychiolwyr o'r tair ysgol yn y côr. Parhaodd y staff i gynnig cymorth a chydweithio ysgol i ysgol i sicrhau cysondeb mewn profiadau addysgu a dysgu a pharhaodd yr ysgolion i dderbyn athrawon a phenaethiaid o bob cwr o Gymru i arsylwi ar yr arfer da sydd gennym ar draws y Ffederasiwn. Fe welwch o'r adroddiad fod hon wedi bod yn flwyddyn anarferol oherwydd pandemig Covid 19 a olygodd fod yn rhaid i ysgolion gau o fis Mawrth i fis Gorffennaf. Oherwydd hyn, daeth tymor yr Haf â gofynion a heriau newydd nad ydym erioed wedi gorfod eu hwynebu o'r blaen. Yn dilyn cyhoeddiad bod rhaid cael cyfnod clo o Fawrth yr 20fed, cafodd cymuned yr ysgol gyfan ei gwthio'n sydyn i fyd dieithr iawn. Roedd yn rhaid i staff a disgyblion addasu'n gyflym i ffordd newydd o ddysgu, a dyma ddechrau ar sefydlu dysgu cyfunol gan staff. Roedd hyn yn glod i bob aelod o staff gan eu bod yn sicrhau bod gofal a chymorth ar gael i bob dysgwr.
    [Show full text]
  • Catalog Llyfrau Cymraeg
    LLYFRAU PLANT APHOBL IFANC2018 Llyfrau ac Adnoddau Addysgol Welsh Books & Educational Resources for Children & Young Adults @LlyfrDaFabBooks Catalog Llyfrau Plant Children and Young Adults, a Phobl Ifanc 2018 Books Catalogue 2018 Llyfrau ac Adnoddau Addysgol Welsh Books and Educational Resources © Cyngor Llyfrau Cymru Croeso i fersiwn digidol Catalog Llyfrau Welcome to our digital catalogue of Welsh Plant a Phobl Ifanc 2018. Dyma gatalog books for children and young adults. It is a Cyngor Llyfrau Cymru/ cynhwysfawr o lyfrau a deunyddiau sy’n Welsh Books Council comprehensive catalogue of titles suitable Castell Brychan addas ar gyfer yr ysgol a’r cartref. for both the home and school environment. Aberystwyth Ceredigion SY23 2JB Rhestrir rhai miloedd o lyfrau ac adnoddau Thousands of books and resources are listed T 01970 624151 yn y catalog hwn – teitlau a gyhoeddwyd in the catalogue – books published during F 01970 625385 o fewn y naw mlynedd diwethaf ac sy’n dal the past nine years which are currently in [email protected] [email protected] mewn print. Tynnir sylw at y deunyddiau print. The symbol ◆ denotes new titles. www.llyfrau.cymru newydd trwy roi’r symbol ◆ ar eu cyfer. www.books.wales The symbol db denotes a bilingual book. www.gwales.com Mae’r symbol db yn dynodi llyfrau dwyieithog. Details of all the books and resources listed ISSN 09536396 Mae manylion yr holl lyfrau a restrir yn y in the catalogue can be seen on gwales.com catalog i’w gweld ar gwales.com – safle – the Welsh Books Council’s online ordering Dalier Sylw Gall fod newidiadau yn y prisiau chwilio ac archebu ar-lein y Cyngor Llyfrau.
    [Show full text]
  • Wales' Literary Culture
    Llenyddiaeth Cymru/Literature Wales Contents of the Financial Statements for the Year Ended 31 March 2020 Page Report of the Trustees 1 to 71 Statement of Trustees’ Responsibilities 72 Report of the Independent Auditors 73 to 75 Statement of Financial Activities 76 Balance Sheet 77 Cash Flow Statement 78 Notes to the Cash Flow Statement 79 Notes to the Financial Statements 80 to 97 1 The trustees present their report and accounts for the year ended 31 March 2020. The accounts have been prepared in accordance with the accounting policies set out in note 1 to the accounts and comply with the charity's Articles of Association, the Companies Act 2006 and “Accounting and Reporting by Charities: Statement of Recommended Practice applicable to charities preparing their accounts in accordance with the Financial Reporting Standard applicable in the UK and Republic of Ireland (FRS 102)” (as amended for accounting periods commencing from 1 January 2016). Contents Our Strategy ...................................................................................................................................... 5 Performance Summary ...................................................................................................................... 10 Our Activity ...................................................................................................................................... 13 Participation .............................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Mynediad — Entry (A1) (De Cymru — South Wales) 2
    1 Dysgu Cymraeg Mynediad — Entry (A1) (De Cymru — South Wales) 2 Croeso! Croeso i’ch taith yn dysgu Cymraeg. Er mwyn dysgu’n llwyddiannus, mae mynychu dosbarthiadau’n rheolaidd yn bwysig dros ben, yn ogystal â dysgu’r eirfa ym mhob uned, ymarfer y patrymau a defnyddio’ch sgiliau newydd. I’ch helpu chi i ymarfer, mae llawer o weithgareddau ar-lein sy’n cyd-fynd â’r cwrs yma ar www.dysgucymraeg.cymru, ac ym mhob uned yn y cwrs byddwch chi’n cael gwybod sut i adolygu’r gwaith gyda Duolingo hefyd. Mae unedau Gwaith cartref yng nghefn y llyfr yma. Gwrandewch ar Radio Cymru, gwyliwch S4C a darllenwch! Bydd eich tiwtor hefyd yn dweud wrthoch chi am lawer o gyfleoedd i ymarfer ac i ddefnyddio eich Cymraeg. Pob lwc! Welcome to your learning Welsh journey. To make sure that you are successful, it is important to attend class regularly, learn the vocabulary in the units as you go along, practise the language patterns and use your new skills. To help you practise, you can access learning materials specifically designed to accompany this course at www.learnwelsh.cymru. As you work through the units, you will also know which Duolingo units will help you revise specific language patterns. There are Homework sections for each unit at the back of this book. Listen to Radio Cymru, watch S4C and read! Your tutor will inform you regularly of the numerous opportunities available to practise and use your Welsh. Good luck! Ailargraffwyd 2020 Cynnwys newydd 3 Cynnwys newydd / New content Uned Teitl Nod/ Cynnwys newydd/ Aim New content 1 Helô, sut dych Dechrau
    [Show full text]
  • Carudarllen #Lovereading
    A wealth of books and resources to support Welsh language education 1 CYNGOR LLYFRAU CYMRU #carudarllen WELSH BOOKS COUNCIL #lovereading CYNGOR LLYFRAU CYMRU WELSH BOOKS COUNCIL Nursery and Primary Pecyn Darllen Difyr 1 CYFRES DARLLEN DIFYR (STRAEON) 9781908574985 £29.99 pb Meithrin a Chynradd Bargen! A set of twelve books from the series. 9781907004773 Pecyn sy’n cynnwys 12 llyfr o’r gyfres. Dydd Crempog 9781907004780 Beth Welwch Chi? Ddim Yma! Ddim Yma! CYFRES DARLLEN DIFYR 2 What Can You See? Cyw db 9781907004803 Anturus! Ydych Chi’n Barod 9781783900855 Canolfan Peniarth £14.99 hb Gêm Cyfrifiadur am Antur? An A3 flip chart book with popular S4C 9781907004810 9781908574633 character Cyw and friends. Introduces Mae Pawb Eisiau Bach! Pryfed yr Ardd vocabulary in different situations. Gwersylla 9781908574626 Llyfr troi A3 o gymeriadau hoffus byd 9781907004797 Cyflym! Beth sy’n Symud yn Gyflym? Cyw ar gyfer cyflwyno geirfa newydd. Nefi Bliw! 9781908574671 9781907004766 Cyffrous! Chwaraeon Pêl Gwahanol £2.99 each pb 9781908574640 Gofalus! Anifeiliaid Peryglus yn y Dŵr 9781908574695 Gwahanol! Chwaraeon Gwahanol 9781908574602 CYFRES CYW Ailgylchu gyda Cyw / Recycling with Cyw db 978178461661 Diwrnod Siopa CYFRES DYSGU DIFYR (FFEITHIOL) Cyw / Cyw’s O, Mae hi’n Boeth! Shopping Day db 9781907004711 9781784615604 O, Mae hi’n Oer! Geiriau Cyntaf Cyw db 9781907004704 9781784610005 O, Mae hi’n Stormus! Pi-Po Cyw db 9781907004759 781784614263 O, Mae hi’n Sych! Y Lolfa £3.95 each hb 9781907004728 A series of story books about popular S4C O, Mae hi’n Wlyb! character Cyw and friends. 9781907004735 Cyfres o lyfrau stori-a-llun am Cyw a’i ffrindiau.
    [Show full text]
  • Y Cliciadur Ynewyddion Cliciadur I Ysgolion Cynradd Cymru Newyddion I Ysgolion Cynradd Cymru
    Rhifyn 7 / Mawrth 2019 Y Cliciadur YNewyddion Cliciadur i Ysgolion Cynradd Cymru Newyddion i Ysgolion Cynradd Cymru Awduron: Haf Llewelyn, Mali Williams Golygydd: Karen MacIntyre Huws Ffaith BE YDI BREXIT? Roedd gan tua 66 miliwn Mis Mehefin 2016 cafwyd refferendwm* i benderfynu a ddylai o bobl gwledydd Prydain Gwledydd Prydain aros neu adael yr Undeb Ewropeaidd (UE)*. hawl i bleidleisio yn y refferendwm. Pleidleisiodd 30 miliwn o bobl yn y refferendwm, dyma'r canlyniad - Dros aros 48.1% 51.9% Dros adael Beth sydd yn digwydd? O dan arweiniad Theresa May, Prif Weinidog Prydain, mae'n rhaid i wledydd Prydain ddod i gytundeb gyda'r 27 gwlad arall sydd yn rhan o'r DYDDIAU I’R EU ar sut i adael. Mae'n broses gymhleth iawn ac mae llawer o DYDDIADUR anghytuno. Pa bethau Mae gwledydd Prydain i fod i adael yr UE erbyn diwedd mis Mawrth 2019. diddorol sy'n digwydd y mis Beth ydi'r UE? yma? • Cafodd yr UE ei sefydlu ar ôl yr Ail sydd yn gyson rhwng y 28 gwlad. TUDALEN 2 Ryfel Byd, gyda'r syniad y byddai • Mae senedd yr UE yn ninas gwledydd yn cyd-weithio ac Brwsel, yng ngwlad Belg. osgoi anghydweld fyddai'n gallu • Mae gennym ni i gyd Aelod arwain at ryfeloedd. Seneddol i siarad drosom yn • Mae gan yr UE ei senedd ei hun senedd Ewrop, mae gan Gymru 4 Be' ydi be' a Brexit! sy'n creu cyfreithiau arbennig aelod seneddol Ewropeaidd. Brexit - gair wedi ei greu sy'n Mae Mr Jones dros aros yn yr UE, dyma ei farn: cyfuno'r geiriau Britain ac Exit, ac • Dw i'n credu yn y dywediad - “Mewn Undeb Mae Nerth”.
    [Show full text]
  • Canlyniadau Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd 2018 Alawon Gwerin 1
    Canlyniadau Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd 2018 Alawon Gwerin 1. Côr Alaw Werin dros 20 mewn nifer (a) Unsain: ‘Tribannau Morgannwg’, Ffylantin-tŵ [Sain] (b) Trefniant i 3 neu fwy o leisiau o unrhyw gân werin draddodiadol wrthgyferbyniol ac eithrio’r rhai a osodwyd yn yr adran hon eleni Gwobrau: 1. Tlws Parti’r Ffynnon i’w ddal am flwyddyn a £500 (Côr Merched Canna) 2. £300 (Eirian Evans, Y Fenni) 3. £200 (Eirian Evans, Y Fenni) Buddugwyr: 1. Côr Merched Canna 2. Côr Ger y Lli 3. Côr Godre’r Garth Nifer yr ymgeiswyr: 3 (3) 2. Parti Alaw Werin hyd at 20 mewn nifer (a) Unsain: ‘Jail Caerdydd’ (3 phennill) [Swyddfa’r Eisteddfod] (b) Trefniant i 2, 3 neu 4 llais o unrhyw gân werin draddodiadol wrthgyferbyniol ac eithrio’r rhai a osodwyd yn yr adran hon eleni Gwobrau: 1. Tlws Rhianedd Môn i’w ddal am flwyddyn a £300 (Eglwys Gymraeg yr Annibynnwyr, Loveday Street, Birmingham) 2. £200 (Huw Evans, Y Fenni) 3. £100 (Huw Evans, Y Fenni) Buddugwyr: 1. Eryrod Meirion 2. Hogie’r Berfeddwlad 3. Lodesi Dyfi Nifer yr ymgeiswyr: 7 (8) 3. Parti Alaw Werin o dan 25 oed hyd at 20 mewn nifer (a) Unsain: ‘Y Deryn Pur’, Ancient National Airs of Gwent and Morganwg [CAGC] (b) Trefniant i 2, 3 neu 4 llais o unrhyw gân werin draddodiadol wrthgyferbyniol ac eithrio’r rhai a osodwyd yn yr adran hon eleni Gwobrau: 1. £150 2. £100 3. £50 (Owen Saer, Y Tyllgoed) Buddugwyr: 1. Amôr 2. Aelwyd yr Ynys 3. Aelwyd Porthcawl Nifer yr ymgeiswyr 3 (3) 4.
    [Show full text]
  • Publishing Children's Books in Welsh
    Publishing Children’s Books in Welsh Report to the Welsh Books Council Mairwen Jones Presented to the Welsh Language Publishing Grants Panel June 2014 Contents 1 Introduction and Background 3 2 Methods Used 5 3 Role of the Welsh Books Council 11 5 Booksellers’ Views 18 6 Authors’ Views 23 7 Teachers’ Views 27 8 The Department of Education and the Literacy Framework 30 9 Librarians’ Views 34 10 Marketing and promoting Welsh language books 40 11 Sales of children’s books in English 45 12 Marketing and promoting children’s books in English 50 13 Digital Developments 58 14 Recommendations 62 Appendices (i) List of organisations and people interviewed 66 (ii) Sample Questionnaire 67 (iii) Bethan Gwanas’ Letter on behalf of authors 72 (iv) Feedback from Primary Schools 75 1. Introduction and Background 1.1 This report on publishing children’s books in Welsh was commissioned by the Welsh Books Council’s Publishing Grants Panel (Welsh Language). It was agreed that the work of researching and writing the report should be conducted between August and October 2013. 1.2 The Panel was aware that book sales in general have suffered during the last four or five years, mainly due to the economic situation. In the case of children's books, sales of books for young children are still very good, but the market for older children’s books, and original books in particular, is not as robust. Panel members were also keen to see where children's books supported by the Publishing Grant fit into the wider provision available for children, including electronic material.
    [Show full text]
  • Council Minutes – Meeting 170
    Council Minutes – meeting 170 Date of meeting: Thursday and Friday 28 & 29 March 2019 Venue: Ty Pawb, Wrexham Present: 28 March 2019: Phil George (PG) Chair, Andy Eagle (AE), Marian Wyn Jones (MWJ), Dafydd Rhys (DR), Richie Turner (RT), Iwan Bala (IB), Melanie Hawthorne (MH), Mike Griffiths (MG), Andrew Miller (AM), Alan Watkin (AW). 29 March 2019: As above and Kate Eden (KE) In attendance: Nick Capaldi (NC), Kath Davies (KD), Diane Hebb (DH), Sian Tomos (ST), Sion Brynach (SB), Chris Batsford (CB), and Helen Williams (HW) – minuting Apologies: 28 March 2019: Rachel O’Riordan (ROR), Kate Eden (KE), John Williams (JW) 29 March 2019: Rachel O’Riordan, Melanie Hawthorne (MH). Observing: Peter Owen (PO) Translation: Aled Sion (AS) Presentation: Eugene Dubens (ED) Status of paper: For public release. Action 1. Welcome, introductions and apologies The Chair welcomed members to Ty Pawb, the newly established arts centre. He noted that it was a great example of collaboration between the Arts Council and a forward-thinking local authority (Wrexham Borough Council). A warm welcome was extended to Peter Owen, Welsh Government, Eugene Dubens, Swansea University. A particularly warm welcome was extended to Alan Watkin and Richie Turner, two of our long-serving members, who were attending their final Council. 1 The Chair noted that Marian Wyn Jones would be arriving at 4.00pm and Kate Eden will be joining us for dinner. 2. Declarations of Interest Members of Council asked for the following Declarations of Interest to be recorded in the minutes (attached as an appendix to these minutes). IB - PhD Research with University of South Wales continues.
    [Show full text]
  • Ein-Bro-Haf-Summer-2019.Pdf
    Newyddion Ysgol Bro Hyddgen Ein Bro News Haf 2019 / Summer 2019 Ein Bro Ysgol Bro Hyddgen 2 Gair gan y Pennaeth Annwyl riant/ofalwr Morgans, Mrs Angharad Elias, Miss Lisa Raw-Ress a Mrs Catrin Hughes. Mae newidiadau mawr yn bodoli eleni o ran staffio. Mae pum athrawes yn ein gadael i fynd ar gyfnod Mae Meinir Davies wedi bod yn gweithio yn yr ysgol fel mamolaeth yn y misoedd nesaf. Felly rydym wedi cymorthydd ac annogwr dysgu am 22 o flynyddoedd ac llwyddo i benodi’r canlynol i lenwi’r bylchau. Cymraeg – mae hi wedi penderfynu ymddeol diwedd mis Awst. Mrs Sara Meredydd am gyfnod o flwyddyn, Hoffwn ddiolch iddi am ei gwaith caled dros yr holl Mathemateg – Mrs Gwenan Phillips yn symud i weithio flynyddoedd. yn yr uwchradd a Miss Mary Griffiths yn aros yn y cynradd am flwyddyn arall. Bydd Mr Ifan Edwards hefyd Mae dod o hyd i staff wedi bod yn waith hir ac anodd yn dod i weithio yn yr adran Mathemateg am ddau iawn eleni. ddiwrnod yr wythnos i gymryd lle Mr Alwyn Jones sydd wedi cael ei benodi yn bennaeth adran yn Ysgol Godre’r Hoffwn egluro sut y byddwn yn staffio dosbarthiadau ar Berwyn, Y Bala. y Campws Cynradd ym mis Medi 2019. Dylid gweld hyn yng ngoleuni llythyr a dderbyniodd yr ysgol gan yr Bydd Mrs Manon Williams yn gweithio am flwyddyn yn Awdurdod Addysg Lleol yn mynegi pryder am ein sefyllfa yr adran Saesneg dros cyfnod mamolaeth hefyd. gyllidol. Rydym hefyd wedi penodi Mr Aled Wyn Griffiths i Er ein bod wedi gwneud toriadau dros y pedair blynedd ddysgu dyniaethau am ddiwrnod a hanner y bythefnos.
    [Show full text]
  • Tinc Dylan Thomas-Aidd I Waith Enillydd Coron Caerffili
    PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH PRIS 75c | Rhif 380 | MEHEFIN 2015 Rasus beics Ger-y-lli yn t.10 dathlu t.12 Pêl-droed t.11 Tinc Dylan Thomas-aidd i waith enillydd coron Caerffili Yn ôl beirniaid cystadleuaeth y ymdriniaeth o hiraeth a cholled goron Eisteddfod Genedlaethol o fewn stori fywiog, aml haenog, yr Urdd Caerffili a’r Cylch, mae a’r ysgrifennu drwyddi draw yn tinc Dylan Thomas-aidd a Llwyd hudol. Owen-aidd i waith y llenor “Mae gan Dylan ddawn hefyd buddugol, Dylan Edwards, 19, o i greu deialog realistig ac i fynd Landre. o dan groen cymeriadau. Mae’n Hanes noson yn Aberystwyth waith uchelgeisiol, hyderus a geir yng ngwaith buddugol ac mae Dylan yn llwyr haeddu Dylan, a ddarlunnir drwy ennill coron Eisteddfod yr gyfrwng portread afieithus, Urdd.” dychmygus a barddonol Mae Dylan, sy’n gyn-ddisgybl o garfan o gymeriadau yn Ysgol Gyfun Penweddig, amrywiol a chofiadwy. Dylan, ar hyn o bryd yn astudio ar a ysgrifennodd dan y ffug enw gyfer gradd Liberal Arts yng ‘Didion 1967’, oedd “llenor Ngholeg King’s, Llundain. mwyaf crefftus y gystadleuaeth” Ei brif ddiddordeb yw ffilm yn ôl y beirniaid Sioned a beirniadaeth ffilm a hoffai Williams a Manon Steffan Ross, ddatblygu gyrfa yn y maes. Mae ac fe “gydiodd ei waith o’r Dylan wedi ysgrifennu blogiau frawddeg gyntaf.” ac erthyglau am wyliau ffilm i Mae’r goron yn cael ei Golwg a Golwg360 a dychwelodd gwobrwyo am ysgrifennu’r darn yn ddiweddar o Ŵyl Ffilm neu ddarnau o ryddiaith gorau Cannes.
    [Show full text]