Fes Wal Jazz Jamboree I Muzyka Jazzowa W Polsce
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Feswal Jazz Jamboree i muzyka jazzowa w Polsce Feswal Jazz Jamboree i muzyka jazzowa w Polsce Feswal Jazz Jamboree i muzyka jazzowa w Polsce Źródło: online-skills, licencja: CC0. Ważne daty 1955 - koncerty polskich i zagranicznych zespołów jazzowych podczas Międzynarodowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie 1956 – powstanie miesięcznika Jazz; pierwszy polski festiwal jazzowy w Sopocie 1957 – drugi polski festiwal jazzowy w Sopocie 1958 – pierwszy festiwal Jazz Jamboree (pod nazwą Jazz '58) w Warszawie Scenariusz lekcji dla nauczyciela Źródło: online skills, cc0. I. Muzyka w ujęciu historycznym – periodyzacja, język, właściwości i charakterystyka. 8. Muzyka XX i XXI wieku. Uczeń: 1) charakteryzuje muzykę w kontekście estetyki epoki – wymienia i opisuje wybrane style i techniki muzyki XX i XXI w.: impresjonizm, ekspresjonizm, dodekafonia, serializm, punktualizm, neoklasycyzm, nawiązania do jazzu, folkloryzm, witalizm, aleatoryzm, sonoryzm, muzyka elektroakustyczna, improwizowana, mulmedialna, performance; 2) wymienia środki wykonawcze muzyki XX i XXI wieku i opisuje: fortepian preparowany, fale Martenota, organy Hammonda, syntezator (Mooga), zastosowanie taśmy magnetofonowej, instrumenty elektroakustyczne i elektroniczne; 4) omawia polską muzykę XX wieku i jej twórców, dokonując klasyfikacji zgodnie ze stylami i kierunkami: Mieczysław Karłowicz, Karol Szymanowski, Grażyna Bacewicz, Witold Lutosławski, Andrzej Panufnik, Tadeusz Baird, Kazimierz Serocki, Wojciech Kilar, Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Penderecki, Eugeniusz Knapik, Aleksander Lasoń, Andrzej Krzanowski, Paweł Szymański, Hanna Kulenty, Paweł Mykietyn, Agata Zubel i in.; 6) zna pojęcia: pokolenie 1933, pokolenie 1951/pokolenie Stalowej Woli, feswal Warszawska Jesień, feswal Młodzi Muzycy Młodemu Miastu w Stalowej Woli; potrafi wskazać kompozytorów polskich tworzących obecnie, korzystając z pomocy internetu. II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń: 1. zna podstawowe terminy i pojęcia właściwe dla opisu i zrozumienia wybranych dzieł muzycznych; 3. zna konteksty kulturowe i naukowe powstawania muzyki; 4. dokonuje analizy percepcyjnej, uwzględniając: c) cechy stylów muzycznych, e) funkcje: np. religijna, społeczna, użytkowa, artystyczna i in.. III. Tworzenie wypowiedzi związanych z historią i kulturą muzyczną. Uczeń: 2. przybliża twórczość i działalność przedstawicieli różnych obszarów kultury muzycznej, np. dyrygent, leader zespołu, koncertmistrz, reżyser spektaklu muzyczno-teatralnego, kompozytor, wykonawca, wirtuoz, primadonna, primabalerina, performer, klezmer, muzykant, pieśniarz. Nauczysz się umiejscawiać w czasie początki muzyki jazzowej w Polsce; opisywać historię pierwszych festiwali jazzowych w Polsce; charakteryzować najważniejszych wykonawców oraz kompozytorów muzyki jazzowej. Jazz w Polsce przed pierwszym feswalem Muzycy jazzowi podczas koncertu, online-skills, CC BY 3.0 W Polsce jazz istniał jeszcze przed II Wojną Światową. Część tanecznych orkiestr, wykorzystując popularność muzyki zza oceanu, wprowadziła do repertuaru swingujące oraz jazzujące utwory, wykorzystując przy tym nawiązujących do nowego stylu solistów. Po wojnie w kilku polskich miastach (np. Warszawie, Krakowie czy Gdańsku) fani jazzu próbowali powrócić do tradycji słuchania tej muzyki, zakładając pierwsze jazz‐kluby. Idea upadła pod naporem wrogości urzędników państwowych, nieufnych wobec amerykańskiej sztuki. Ponieważ część wykonawców nadal chciała kultywować zakazaną muzykę, ten czas (przełom lat czterdziestych oraz pięćdziesiątych) jest nazywany okresem katakumb. Odnosi się to do faktu, iż granie jazzu odbywało się wtedy w prywatnych mieszkaniach, czasem też na imprezach zamkniętych. Saksofon, online-skills, CC BY 3.0 Pierwsze zespoły jazzowe prezentowały przede wszystkim tradycyjne oblicze tej muzyki, nawiązując do swingu oraz dixielandu. Ten nurt dominował do połowy lat pięćdziesiątych, kiedy to pod wpływem pierwszych festiwali nastąpiła zmiana; od tej pory większość grup prezentowała bardziej nowoczesną stylistykę. Standard jazzowy Livery Stable Blues w wykonaniu Original Dixieland Jazz Band z 1917 roku. Pierwsze polskie zespoły jazzowe starały się imitować brzmienie stylu dixieland. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Original Dixieland Jazz Band, „Livery Stable Blues”, 1917 r., online-skills, CC BY 3.0 Original Dixieland Jazz Band, „Livery Stable Blues”, 1917 r., online-skills, CC BY 3.0 Utwór: Original Dixieland Jazz Band, „Livery Stable Blues”. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym, wesołym charakterem. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl W. C. Handy, St. Louis Blues, online-skills, CC BY 3.0 W. C. Handy, St. Louis Blues, online-skills, CC BY 3.0 Utwór: W. C. Handy, St. Louis Blues. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem. Pierwsze polskie feswale jazzowe Tablica pamiątkowa Leopolda Tyrmanda, Warszawa - ul. Konopnicka, www.wikimedia.org, Domena publiczna Sytuacja zmieniła się w połowie lat pięćdziesiątych. W 1955 roku na Międzynarodowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie zagrały zarówno polskie, jak i zagraniczne grupy jazzowe. Niedługo po tym miały miejsce pierwsze Zaduszki Jazzowe, nagrania zespołu Melomani, a w 1956 roku pojawił się miesięcznik Jazz, redagowany przez Józefa Balceraka. Dzięki staraniom wielu postaci, a także powolnemu procesowi akceptowania jazzu przez władzę oraz przedstawicieli świata muzyki, w tym samym roku miał miejsce pierwszy polski festiwal jazzowy w Sopocie. Najważniejszymi składami i muzykami, którzy na nim wystąpili, był zespół Melomani (wśród jego członków należy wyróżnić saksofonistę Jerzego „Dudusia” Matuszkiewicza oraz pianistę Andrzeja Trzaskowskiego), sekstet pianisty Andrzeja Kurylewicza i sekstet pianisty Krzysztofa Komedy z saksofonistą Janem „Ptaszynem” Wróblewskim. Rok później odbyła się kolejna edycja festiwalu; powstał też Komitet Koordynacyjny Klubów Jazzowych, który z czasem przekształcił się w Polskie Stowarzyszenie Jazzowe. Zasłużony popularyzator jazzu, Leopold Tyrmand, wydał książkę U brzegów jazzu; był on nieformalnym liderem ruchu tej muzyki w Polsce, organizując koncerty i pomagając wykonawcom. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Zespół „Melomani” z wokalistką Carmen Moreno, „I'll Never Say Never Again”, 1952-1959, online-skills, CC BY 3.0 Zespół „Melomani” z wokalistką Carmen Moreno, „I'll Never Say Never Again”, 1952-1959, online-skills, CC BY 3.0 Utwór: I'll Never Say Never Again, Harry Woods Wykonawca: Zespół Melomani z wokalistką Carmen Moreno. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się skocznym, żwawym, wesołym charakterem. Jazz Jamboree Plakat z programem Jazz Jamboree, www.muzeumjazzu.pl, CC BY 3.0 W 1958 roku coroczne festiwale jazzowe przeniosły się z Sopotu do Warszawy. Pierwszy odbył się pod nazwą Jazz '58, po roku zmieniono ją na Jazz Jamboree. Początkowo wydarzenia odbywały się w klubie Stodoła, z czasem przeniosły się do Filharmonii Narodowej, a następnie do Sali Kongresowej w Pałacu Kultury i Nauki. Podczas pierwszej edycji wystąpili (w różnych składach) najważniejsi polscy jazzmani końca lat pięćdziesiątych. Pojawił się również zagraniczny zespół: duński Louis Hjulmand Quartet. Pomysłodawcą i jednym z organizatorów pierwszych dwóch odsłon festiwalu był wspomniany wcześniej Leopold Tyrmand. Jazz Jamboree odbywa się do dnia dzisiejszego, świętując w 2017 pięćdziesiąty dziewiąty rok działalności. Podczas jego długiej historii gościł on nie tylko czołówkę polskich zespołów, ale także wykonawców zagranicznych. Organizatorom udało się zapewnić koncerty Milesa Davisa, Duke'a Ellingtona, Theleoniusa Monka, Dave'a Brubecka, Dizzy'ego Gillespie, Arta Blakey'a, Raya Charlesa, Sonny'ego Rollinsa czy Stana Getza. Z czasem festiwal zaczął budzić zainteresowanie nie tylko fanów jazzu, ale również szerszej publiczności, a uczestniczyć w nim zaczęli także słuchacze z zagranicy: Niemiec, Skandynawii czy Węgier. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Andrzej Trzaskowski Quintet - utwór „Post Scriptum” (z serii Polish Jazz vol. 4), online-skills, CC BY 3.0 Andrzej Trzaskowski Quintet - utwór „Post Scriptum” (z serii Polish Jazz vol. 4), online-skills, CC BY 3.0 Utwór: Post Scriptum (z serii Polish Jazz vol. 4) Wykonawca: Andrzej Trzaskowski Quintet. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem. Koryfeusze „Asgmac”, wikipedia.org, CC BY 3.0 Czołówkę polskich jazzmanów otwiera Krzysztof Komeda (1931‐1969), urodzony jako Krzysztof Trzciński. Ten utalentowany pianista zainteresował się jazzem na początku lat pięćdziesiątych. Od pierwszego festiwalu w Sopocie (1956) tworzył własne zespoły, z którymi grał aż do czasu emigracji. Dość szybko rozpoczął także karierę kompozytora - rozpoczął współpracę z Romanem Polańskim przy filmie Dwaj ludzie z szafą z 1958. Do jego najważniejszych osiągnięć zalicza się album Astigmatic oraz muzykę do Dziecka Rosemary. W 1968 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie zmarł tragicznie rok później na skutek wypadku. Kolejnym błyskotliwym pianistą był Andrzej Trzaskowski (1933‐1998), który od samego początku inspirował się jazzem nowoczesnym. Jego gra jest określana jako zderzenie pasji oraz intelektu; był nie tylko wykonawcą, ale również krytykiem i swoistym ambasadorem jazzu. Z czasem zainteresował się Trzecim Nurtem, czyli połączeniem muzyki jazzowej i klasycznej. Jednym z najbardziej znanych saksofonistów jest Jan „Ptaszyn” Wróblewski. Debiutował w zespole Komedy, z czasem zaczął formować własne zespoły; miał również okazję