STAROSTWO POWIATOWE OLKUSZ

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZENIA LASU OBRĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

[email protected] www.taxussi.com.pl

Warszawa 2012

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

SPIS TRE ŚCI SPIS TABEL...... 2 1 WSTĘP ...... 3

1.1 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ...... 3 1.2 WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW I TERMINÓW...... 4 2 INFORMACJE OGÓLNE...... 5

2.1 PODSTAWA PRAWNA I ZAKRES PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PLANU URZĄDZENIA LASU NA ŚRODOWISKO ...... 5 2.2 ZAWARTOŚĆ I GŁÓWNE CELE UPROSZCZONEGO PLANU URZĄDZENIA LASU ...... 8 2.3 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY ...... 9 2.4 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM , WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PLANU URZĄDZENIA LASU ...... 10 2.5 POWIĄZANIA PLANU URZĄDZENIA LASU Z INNYMI DOKUMENTAMI , W TYM DOKUMENTAMI , DLA KTÓRYCH ZOSTAŁY SPORZĄDZONE STRATEGICZNE OCENY ...... 11 2.6 METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA ...... 11 2.7 INFORMACJA O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ...... 12 3 OPIS, ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA ...... 12

3.1 OBECNY STAN ŚRODOWISKA ...... 12 3.1.1 Położenie i ogólna charakterystyka lasów Gminy Olkusz ...... 12 3.1.2 Lesistość ...... 14 3.1.3 Wody...... 14 3.1.4 Typy siedliskowe lasu ...... 16 3.1.5 Ogólna charakterystyka drzewostanów ...... 17 3.2 ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA LEŚNEGO...... 19 3.2.1 Zagrożenia biotyczne ...... 20 3.2.2 Zagrożenia abiotyczne ...... 21 3.2.3 Zagrożenia antropogeniczne...... 22 3.3 ISTNIEJĄCE I PROPONOWANE FORMY OCHRONY PRZYRODY NA TERENIE GMINY OLKUSZ ...... 23 3.3.1 Rezerwaty przyrody...... 23 3.3.2 Parki Krajobrazowe...... 24 3.3.3 Obszary Natura 2000 ...... 24 3.3.4 Pomniki przyrody ...... 27 3.3.5 Użytki ekologiczne...... 27 3.3.6 Gatunki chronione i rzadkie ...... 28 3.3.7 Siedliska przyrodnicze ...... 37 3.4 OKREŚLENIE PŁASZCZYZN MOŻLIWYCH KOLIZJI POMIĘDZY CELAMI OCHRONY PRZYRODY A GOSPODARKĄ LEŚNĄ ...... 39 3.5 ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY PRZYRODY ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PLANU ...... 39 3.6 POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PLANU ...... 39 4 PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE PLANU NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO.41

4.1 PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE PLANU NA ŚRODOWISKO ...... 41 4.1.1 Oddziaływanie na różnorodność biologiczną...... 41 4.1.2 Oddziaływanie na ludzi ...... 42 4.1.3 Oddziaływanie na rośliny i zwierzęta, w szczególności na gatunki chronione...... 42 4.1.4 Oddziaływanie na wodę...... 42 4.1.5 Oddziaływanie na powietrze...... 42 4.1.6 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ...... 42 4.1.7 Oddziaływanie na krajobraz ...... 43 4.1.8 Oddziaływanie na klimat...... 43 4.1.9 Oddziaływanie na zasoby naturalne ...... 43 4.1.10 Oddziaływanie na zabytki i dobra kultury materialnej...... 43 1

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

4.1.11 Zestawienie zbiorcze wpływu projektu planu urządzenia lasu na środowisko...... 44 4.2 ODDZIAŁYWANIE PLANU NA GATUNKI BĘDĄCE PRZEDMIOTEM OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000...... 45 4.3 ODDZIAŁYWANIE PLANU NA SPECJALNE OBSZARY OCHRONY SIEDLISK I SIEDLISKA PRZYRODNICZE NA OBSZARACH NATURA 2000 .. 46 4.4 PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE NA INTEGRALNOŚĆ OBSZARÓW NATURA 2000 ...... 47 4.5 PRZEWIDYWANE ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ PLANU NA ŚRODOWISKO ...... 47 4.6 ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ZADAŃ UJĘTYCH W UPUL...... 48 5 LITERATURA ...... 49 6 WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW ...... 50

SPIS TABEL Tabela 1. Wykaz obr ębów ewidencyjnych Gminy Olkusz wraz z powierzchniami gruntów le śnych obj ętych opracowaniem...... 12 Tabela 2. Wykaz obr ębów ewidencyjnych Gminy Miasto Olkusz wraz z powierzchniami gruntów le śnych obj ętych opracowaniem...... 12 Tabela 3. Zestawienie powierzchni typów siedliskowych lasu na powierzchni obj ętej opracowaniem w gminie Olkusz i gminie Miasto Olkusz...... 16 Tabela 4. Powierzchniowa i mi ąż szo ściowa tabela klas wieku gatunków panuj ących ...... 18 Tabela 4. Zestawienie powierzchni [ha] i mi ąż szo ści [m 3] drzewostanów wg grup wiekowych i bogactwa gatunkowego stan na 01.01.2012r...... 19 Tabela 6. Chronione, rzadkie i cenne gatunki grzybów i ro ślin naczyniowych na terenie gminy Olkusz...... 29 Tabela 6. Chronione, rzadkie i cenne gatunki zwierząt wyst ępuj ące na terenie lasów gminy Olkusz ...... 34 Tabela 8. Zbiorcze zestawienie przewidywanego wpływu Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu na środowisko...... 44 Tabela 9. Zbiorcze zestawienie przewidywanego wpływu Planu Urz ądzenia Lasu na gatunki o istotnym znaczeniu dla Wspólnoty, wyst ępuj ące w obr ębie obszarów Natura 2000 PLH120006 „Jaroszowiec” i PLH 120011 „Michałowiec” potencjalnie wyst ępuj ące na terenie gminy Olkusz...... 45 Tabela 10. Wpływ poszczególnych siedlisk na siedliska naturowe...... 46

2

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

1 WST ĘP

1.1 STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

Przedmiotem niniejszego opracowania jest „Prognoza Oddziaływania na Środowisko Uproszczonych Planów Urz ądzenia Lasu Obr ębów Ewidencyjnych Gminy Olkusz na lata 2012- 2021 dla lasów stanowi ących własno ść osób fizycznych poło żonych w obr ębach ewidencyjnych Olkusz, Pomorzany, Skalskie, Bogucin Mały, Braciejówka, Kosmolów, Olewin, Podlesie Rabszty ńskie, Rabsztyn, Sieniczno i Troks”. Niniejsze opracowanie ma za zadanie scharakteryzowa ć korzy ści i ewentualne zagro żenia środowiska przyrodniczego zwi ązane z realizacj ą wskaza ń gospodarczych zaprojektowanych w Uproszczonych Planach Urz ądzenia Lasu. Szczególnie wyeksponowano wpływ UPUL na środowisko naturalne, a przede wszystkim gatunki, siedliska i obszary chronione na szczeblu wspólnotowym. Opracowanie powstało w zgodzie z wymogami formalno–prawnymi oraz wytycznymi organu zlecaj ącego i nadzoruj ącego wykonanie oceny. W dokumencie zawarto ogólne informacje na temat: podstawy prawnej i powi ąza ń z innymi dokumentami, krótki opis Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu oraz informacje o źródłach danych oraz metodach wykorzystywanych w trakcie sporz ądzania prognozy. Rozdział opisuj ący środowisko charakteryzuje, analizuje i ocenia jego stan. Ogólnie omówiono warunki geograficzne regionu, za ś dokładniej przybli żono stan ekosystemów le śnych. Przytoczono główne przedmioty ochrony lokalnej przyrody oraz omówiono ich zagrożenia. Najwa żniejsz ą cz ęś ci ą niniejszego opracowania jest prognoza wpływu zaplanowanych działa ń, z zakresu gospodarki le śnej, na poszczególne elementy środowiska. Szczegółowo rozpatrzono mo żliwo ść zarówno pozytywnego, jak i ewentualnego niekorzystnego wpływu zabiegów i zmian zachodz ących w ich konsekwencji, na ro śliny, zwierz ęta i chronione siedliska. Ko ńcowy rozdział, analizuje działania ograniczaj ące ewentualny negatywny wpływ realizacji zada ń zaprojektowanych w Uproszczonych Planach Urz ądzenia Lasu na siedliska i gatunki chronione oraz integralno ść obszarów Natura 2000. Niemniej jednak przeprowadzona wcze śniej w niniejszym opracowaniu analiza jednoznacznie wykazuje brak takich oddziaływa ń. Stosowane dot ąd, oraz zalecane obecnie metody działa ń we wła ściwy sposób zabezpieczaj ą te obiekty, a ró żnorodno ść siedlisk i gatunków na terenach le śnych pozostaje zachowana głównie dzięki prowadzeniu racjonalnej, wielofunkcyjnej gospodarki le śnej w my śl zasad przyj ętych w Uproszczonych Planach Urz ądzenia Lasu. 3

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

1.2 WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW I TERMINÓW

GTD – Gospodarczy Typ Drzewostanu GUS – Główny Urz ąd Statystyczny NTG – Narada Techniczno Gospodarcza OSO – Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków POP- Plan Ochrony Przyrody PUL – Plan Urz ądzenia Lasu RDLP – Regionalna Dyrekcja Lasów Pa ństwowych RDO Ś – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska SOO – Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk TSL – typ siedliskowy lasu UPUL – Uproszczony Plan Urz ądzenia Lasu

Bśw – bór świe ży Bw – bór wilgotny Bb – bór bagienny BM św– bór mieszany świe ży BMw - bór mieszany wilgotny BMb – bór mieszany bagienny LM św – las mieszany świe ży LMw – las mieszany wilgotny LMb – las mieszany bagienny Lśw – las świe ży Lw – las wilgotny Ol – ols OlJ – ols jesionowy

I kl.w. – pierwsza klasa wieku (1-20 lat) II kl.w. – druga klasa wieku (21-40 lat) III kl.w. – trzecia klasa wieku (41-60 lat) IV kl.w. – czwarta klasa wieku (61-80 lat) V kl.w. – pi ąta klasa wieku (81-100 lat) VI kl.w. – szósta klasa wieku (101-120 lat) VII kl.w – siódma klasa wieku (121-140 lat) VIII kl.w. – ósma klasa wieku (141-160 lat) KO – klasa odnowienia KDO – klasa do odnowienia

So – sosna pospolita Soc – sosna czarna Md – modrzew Św – świerk Jd – jodła Dg – daglezja Bk – buk Dbs – d ąb szypułkowy Dbb – d ąb bezszypułkowy Dbc – d ąb czerwony Kl – klon pospolity Jw – klon jawor Wz – wi ąz Js – jesion Gb – grab Brz – brzoza brodawkowata Brzo – brzoza omszona Ol – olsza czarna Olsz – olsza szara Ak – robinia akacjowa Tp – topola Ksz – kasztanowiec Lp – lipa Czr – czere śnia pospolita Czm – czeremcha pospolita

4

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

2 INFORMACJE OGÓLNE

2.1 PODSTAWA PRAWNA I ZAKRES PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA PLANU URZ ĄDZENIA LASU NA ŚRODOWISKO

Obowiązek przeprowadzenia post ępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko planu urz ądzenia lasu wynika z przyj ętego stanowiska Ministerstwa Środowiska w sprawie poddania planów, strategii i programów z dziedziny le śnictwa przepisom Ustawy o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227). Prognoza Oddziaływania na Środowisko Uproszczonych Planów Urz ądzenia Lasu Obr ębów Ewidencyjnych Gminy Olkusz została wykonana przez Firm ę TAXUS SI w Warszawie , na podstawie umowy zawartej pomi ędzy Wykonawc ą Firm ą TAXUS SI w Warszawie, a Starostwem Powiatowym w Olkuszu. Prognoza Oddziaływania Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu na Środowisko zawiera w szczególno ści: a) informacje o zawarto ści, głównych celach projektu planu oraz jego powi ązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporz ądzaniu prognozy, c) propozycje dotycz ące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowie ń projektu planu oraz cz ęstotliwo ści jej przeprowadzania. d) streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym. Ponadto, powinny by ć okre ślone i ocenione: e) istniej ący stan środowiska na obszarach obj ętych projektem planu w obszarach oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji planu, f) istniej ące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektu planu, w szczególno ści dotycz ące obszarów podlegaj ących ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, g) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu mi ędzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektu planu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzgl ędnione podczas opracowywania projektu planu,

5

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 h) przewidywane znacz ące oddziaływania, w tym oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralno ść tego obszaru, a tak że na: ró żnorodno ść biologiczn ą, zwierz ęta, ro śliny, ludzi, wodę, powietrze, klimat, krajobraz i zabytki. Prognoza powinna równie ż przedstawi ć rozwi ązania maj ące na celu zapobieganie, ograniczenie negatywnych oddziaływa ń na środowisko, mog ących by ć rezultatem realizacji projektowanego planu, w szczególno ści na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralno ść tego obszaru. Zakres Oddziaływania Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu na Środowisko został uzgodniony i uszczegółowiony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie w pi śmie znak OP.II.410.22.2011.PWi z dnia 26.01.2012 roku. Zgodnie ze stanowiskiem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie w prognozie uszczegółowi ć nale ży nast ępuj ące elementy: 1. Analiz ę wpływu zapisów planu na siedliska przyrodnicze oraz gatunki wymienione w rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków b ędących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a tak że kryteriów wyboru obszarów kwalifikuj ących si ę do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 oraz gatunków ptaków wymienionych w zał ączniku nr 2 Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 12.01.2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków poprzez: a) opracowanie tabelaryczne wykazów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków wa żnych dla zachowania ró żnorodno ści biologicznej, o których mowa w ww. rozporz ądzeniach, b) opracowanie map przedstawiaj ących rozmieszczenie siedlisk przyrodniczych i miejsc wyst ępowania gatunków wa żnych dla zachowania ró żnorodno ści biologicznej, o których mowa w ww. rozporz ądzeniach. c) analiz ę oddziaływania planowanych zabiegów gospodarczych na siedliska i gatunki wa żne dla zachowania ró żnorodno ści biologicznej, z tabelarycznym zestawieniem ich miejsc wyst ępowania oraz informacj ą o planowanych zabiegach w tych miejscach oraz oceną oddziaływania na te gatunki, d) przedstawienie na mapie przegl ądowej rozmieszczenia powierzchni planowanych zr ębów zupełnych, zalesie ń oraz zmian przeznaczenia gruntów w stosunku do potencjalnych siedlisk oraz gatunków, o których mowa w ww. rozporz ądzeniach, 2. Analiz ę wpływu zapisów uproszczonego planu urz ądzenia lasu na istotne przedmioty ochrony pozostałych obiektów i obszarów obj ętych ochron ą na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 151 poz. 1220).

6

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Podstaw ę prawn ą opracowania niniejszego dokumentu tworz ą: - Ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z pó źniejszymi zmianami), - Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z pó źniejszymi zmianami). Uwzgl ędniono te ż nast ępuj ące akty prawa krajowego: - Ustawa o lasach z dnia 28 wrze śnia 1991 r. (Dz.U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59), - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz.627 z pó źniejszymi zmianami), - Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz.U. z 1995 r. Nr 16, poz. 7-8 z pó źniejszymi zmianami), - Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2001 r. nr 115, poz. 1229 z pó źniejszymi zmianami), - Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. z 2007 r. nr 75 poz. 493 z pó źniejszymi zmianami), - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków b ędących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a tak że kryteriów wyboru obszarów kwalifikuj ących si ę do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000, - Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 12.01.2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków oraz dokumenty prawa wspólnotowego Unii Europejskiej: - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (z pó źniejszymi zmianami) - Dyrektywa Rady 79/409/UE z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (z pó źniejszymi zmianami) i porozumie ń mi ędzynarodowych: - Konwencja o ró żnorodno ści biologicznej – przyj ęta 5 czerwca 1992 r. w Rio de Janeiro, (Dz.U. z 2002 r. Nr 184, poz. 1532) - Konwencja Berne ńska – Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk – sporz ądzona 19 wrze śnia 1979 r. w Bernie (Dz.U. z 1996 r. Nr 58, poz. 263) 7

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

- Konwencja Bo ńska – Konwencja o ochronie gatunków w ędrownych dzikich zwierz ąt sporz ądzona 29 czerwca 1979 w Bonn (Dz.U. z 2003 r. Nr 2003 poz. 17) - Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego – przyj ęta 16 listopada 1972 r. w Pary żu (Dz.U. z 1976 r. Nr 32, poz. 190)

2.2 ZAWARTO ŚĆ I GŁÓWNE CELE UPROSZCZONEGO PLANU URZ ĄDZENIA LASU

Zawarto ść Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu

Uproszczone Plany Urz ądzenia Lasu sporz ądzone są w układzie osobnych opracowa ń dla ka żdej wsi (obr ębu ewidencyjnego), zawieraj ących w szczególno ści: 1) opis ogólny – w tym wskazanie organu nadzoruj ącego (starosta lubaczowski), warunki przyrodnicze (poło żenie w regionalizacji przyrodniczo-le śnej oraz gospodarcze typy drzewostanów przyj ęte dla poszczególnych typów siedliskowych lasu), ustalenia dotycz ące ochrony lasu, maksymaln ą mi ąż szo ść mo żliw ą do pozyskania (w tym wieki rębno ści oraz wyliczony etat), informacje z zakresu ochrony przyrody, wymogi ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony gleb i wód (je żeli takie wymogi istniej ą); 2) opis taksacyjny wydziele ń le śnych, w tym wskazówki gospodarcze (planowane zabiegi) dla ka żdego wydzielenia; 3) powierzchniow ą i mi ąż szo ściow ą tabel ę klas wieku w układzie wg gatunków panuj ących oraz w układzie wg funkcji lasu. 4) wykaz działek przewidywanych do zalesienia i odnowienia (w zasadzie przedmiotowym planem nie obejmowano jednak gruntów do zalesienia); 5) rejestr działek le śnych (tabel ę wła ścicieli). Główne cele Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu Naczelnym celem Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu jest umo żliwienie prowadzenia trwale zrównowa żonej, wielofunkcyjnej gospodarki le śnej. Znajduje to odzwierciedlenie w przepisach prawnych, w świetle których gospodarowanie lasem i jego zasobami mo że odbywa ć si ę wył ącznie na podstawie planów urz ądzenia lasu, sporz ądzanych na okres 10 lat. Podstawowe cele, dla jakich sporz ądzono Uproszczone Plany Urz ądzenia Lasu dla obr ębów ewidencyjnych Gminy Olkusz s ą nast ępuj ące: - rozpoznanie stanu lasu i zasobów le śnych na podstawie taksacji i inwentaryzacji zapasu, - ocena zagro żeń lasu, 8

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

- ustalenie kierunkowych zada ń i potrzeb (ochrona lasu i przyrody w lasach, ochrona przeciwpo żarowa, zagospodarowanie turystyczne), - ustalenie wieku drzewostanów b ędącym podstawa naliczania podatku le śnego, - opracowanie materiałów kartograficznych.

2.3 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZ ĄDZANIU PROGNOZY

W opracowaniu prognozy posłu żono si ę opisow ą analiz ą prawdopodobnych skutków oddziaływania na środowisko, jakie mog ą wyst ąpi ć w przypadku realizacji ustale ń Uproszonych Planów Urz ądzenia Lasu. W procedurze rozpatrywania oddziaływania uwzgl ędniono wszystkie komponenty środowiska przyrodniczego. Ocen ę przeprowadzono kompleksowo dla jednego wariantu ustale ń przyj ętych w UPUL. W ocenie wykorzystano metod ę prognozowania jako ściowego (prognozowanie heurystyczne) posługuj ąc si ę metod ą po średni ą wykorzystuj ąc informacje na temat wpływu zabiegów, zalece ń i wniosków gospodarczych zawartych w istniej ących tego typu dokumentacjach urz ądzeniowych na środowisko przyrodnicze oraz ich wpływu na zmiany zachodz ące w ekosystemach le śnych. W poni ższym opracowaniu wzi ęto pod uwag ę wpływ czynników endogenicznych wynikaj ących z realizacji lub braku realizacji zapisów zawartych w UPUL. Nale ży jednak zwróci ć uwag ę na fakt, i ż racjonalna gospodarka le śna zaplanowana jako jeden z głównych celów projektowania urz ądzeniowego mo że zminimalizowa ć negatywne oddziaływanie czynników endogenicznych np. poprzez kształtowanie prawidłowej struktury drzewostanów ograniczaj ącej ryzyko wyst ąpienia szkód od czynników klimatycznych. Zastosowane metody prognozowania oraz wykorzystanie wieloletniego do świadczenia w pracach urz ądzeniowych, pomimo pewnego subiektywizmu oceny, pozwala na prognozowanie oddziaływania Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu na środowisko z du żym prawdopodobie ństwem. Wynika to z okresowo ści i regularno ści sporz ądzania dokumentacji urz ądzeniowych, dzi ęki czemu mo żna obserwowa ć i ocenia ć wpływ zapisów zawartych w dokumentacji na środowisko przyrodnicze. Podczas prac oceniaj ących wpływ zabiegów gospodarczych na środowisko zastosowano głównie metod ę analizy punktowej. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w „Ustawie o udost ępnianiu informacji o środowisku ...” z dnia 3 pa ździernika 2008 r. rozró żniono: ze wzgl ędu na okres oddziaływania: oddziaływanie krótkoterminowe (1-5 lat) 9

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

oddziaływanie średnioterminowe (okres obowi ązywania planu - 10 lat) oddziaływanie długoterminowe (jedno pokolenie drzewostanu – ok. 100 lat) ze wzgl ędu na kierunek oddziaływania: oddziaływanie negatywne – gdy przewidywany wpływ zapisów zawartych w UPUL jest niekorzystny dla poszczególnych komponentów środowiska przyrodniego oddziaływanie pozytywne – gdy przewidywany wpływ zapisów zawartych w UPUL jest korzystny dla poszczególnych komponentów środowiska przyrodniego ze wzgl ędu na sił ę oddziaływania: oddziaływanie słabe – oddziaływanie wpływaj ące po średnio i wywieraj ące niewielki wpływ na element środowiska naturalnego oddziaływanie średnie – oddziaływanie wpływaj ące bezpo średnio i wywieraj ące niewielki wpływ na środowisko naturalne a tak że oddziaływanie po średnie znacz ąco wpływaj ące na środowisko naturalne oddziaływanie silne – oddziaływanie bezpo średnie lub po średnie wywieraj ące silny wpływ na środowisko a tak że oddziaływanie bezpo średnie wywieraj ące znacz ący wpływ na środowisko.

2.4 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MI ĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PLANU URZ ĄDZENIA LASU

Uproszczony Plan Urz ądzenia Lasu stanowi dokument o lokalnym znaczeniu. Przy sporz ądzaniu planu urz ądzenia lasu miały zastosowanie cele ochrony środowiska istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, a mianowicie: - utrzymanie trwało ści lasów, - przywrócenie prawidłowego składu gatunkowego drzewostanów, - odtworzenie prawidłowej struktury wiekowej i przestrzennej drzewostanów Powy ższe cele zostały uwzgl ędnione przy opracowaniu dokumentacji urz ądzeniowej dla Obr ębów ewidencyjnych z terenu Gminy Olkusz. W s ąsiedztwie przedmiotowych lasów znajduj ą si ę dwa obszary Natura 2000 tj. PLH 120006 Jaroszowiec oraz PLH 120011 Michałowiec. Ponadto lasy poło żone s ą na obszarze parku Krajobrazowego Orlich Gniazd. Na terenie gminy Olkusz znajduj ą si ę 1 u żytek ekologiczny oraz 42 pomniki przyrody. Ponadto na terenie Gminy Olkusz stwierdzono wyst ępowanie:

10

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

- 50 taksonów: porostów, paprotników, ro ślin chronionych oraz rzadkich, 9 gatunków chronionych owadów, 1 gatunek chronionego mi ęczaka, 6 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 59 gatunków ptaków i 10 gatunków chronionych ssaków. Zapisy zawarte w UPUL dotycz ące obszarów i gatunków chronionych zostały zaplanowane w sposób zapewniaj ący jak najlepsz ą ochron ę tych obiektów. Oprócz powy ższych form ochrony przyrody istotne znaczenie dla planowania urz ądzeniowego nabieraj ą siedliska przyrodnicze potencjalnie wyst ępuj ące na terenie lasów obj ętych opracowaniem, podlegaj ących ochronie, zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Ochrony Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 roku w sprawie okre ślenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegaj ących ochronie, na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Szerzej siedliska przyrodnicze zostały opisane w podpunkcie 3.3.7 Siedliska przyrodnicze . Szczegółowy opis istniej ących i projektowanych oraz proponowanych form ochrony przyrody zawiera podrozdział 3.3 Istniej ące i proponowane formy ochrony przyrody na terenie Gminy Olkusz

2.5 POWI ĄZANIA PLANU URZ ĄDZENIA LASU Z INNYMI DOKUMENTAMI, W TYM DOKUMENTAMI, DLA KTÓRYCH ZOSTAŁY SPORZ ĄDZONE STRATEGICZNE OCENY Na terenach gminy Olkusz obowi ązuj ą nast ępuj ące dokumenty oraz postanowienia aktów prawa lokalnego (istotne dla niniejszego opracowania): - Program ochrony środowiska dla Miasta i Gminy Olkusz, - Plan Urz ądzenia Lasu dla Nadle śnictwa Olkusz na okres 01.01.2012 – 31.12.2021 - Prognoza Oddziaływania na Środowisko Projektu planu urz ądzenia lasu dla Nadle śnictwa Olkusz na okres gospodarczy od 1 stycznia 2012r. do 31 grudnia 2021r.

2.6 METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń PLANU ORAZ CZ ĘSTOTLIWO ŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA

W celu analizy skutków realizacji postanowie ń Planu monitoringiem nale ży obj ąć powierzchni ę lasów według pełnionych funkcji, powierzchni ę piel ęgnacyjn ą lasu według rodzaju ci ęcia przedr ębnego ze zrealizowanym pozyskaniem i powierzchni ę głównych wykonanych wskaza ń gospodarczych z zakresu hodowli lasu. Ze wzgl ędu na niewielk ą powierzchni ę kompleksu le śnego obj ętego analiz ą monitoring powinien zosta ć wykonany na koniec okresu obowi ązywania UPUL, a jego wyniki przesyłane do RDO Ś. Ocenie powinny by ć równie ż poddawane zasoby martwego drewna.

11

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

2.7 INFORMACJA O MO ŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO

Bior ąc pod uwag ę poło żenie geograficzne terenów Gminy Olkusz oraz rozmiar i charakter prac zaprojektowanych w UPUL nie przewiduje się oddziaływania o charakterze transgranicznym.

3 OPIS, ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA

3.1 OBECNY STAN ŚRODOWISKA

3.1.1 Poło żenie i ogólna charakterystyka lasów Gminy Olkusz

Gmina Olkusz jest gmin ą miejsko-wiejsk ą poło żon ą w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, około 40 km na zachód od Krakowa i około 40 km na wschód od Katowic. Nadzór nad lasami nie stanowi ącymi własno ści Skarbu Pa ństwa sprawuje Starostwo Powiatowe w Olkuszu. Uproszczonymi planami zostało obj ęte 8 obr ębów ewidencyjnych na powierzchni zestawionej w poni ższej tabeli . Tabela 1. Wykaz obr ębów ewidencyjnych Gminy Olkusz wraz z powierzchniami gruntów le śnych obj ętych opracowaniem . l.p. Obr ęb ewidencyjny powierzchnia [ha] 1 BOGUCIN MAŁY 36,0551 2 BRACIEJÓWKA 133,5726 3 KOSMOLÓW 215,0998 4 OLEWIN 63,4484 5 PODLESIE RABSZTY ŃSKIE 63,0768 6 RABSZTYN 98,8130 7 SIENICZNO 8,2334 8 TROKS 143,7440 razem 763,3097

Tabela 2. Wykaz obr ębów ewidencyjnych Gminy Miasto Olkusz wraz z powierzchniami gruntów le śnych obj ętych opracowaniem . l.p. Obr ęb ewidencyjny powierzchnia [ha] 1 OLKUSZ 21,8563 2 POMORZANY 55,7533 3 SKALSKIE 17,1820 razem 94,7916

Powierzchnia gruntów obj ętych opracowaniem wynosi 858,1013 ha. Według regionalizacji przyrodniczo-le śnej (Trampler 1990) obszar, na którym poło żone lasy obj ęte opracowaniem poło żone s ą w : 12

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Kraina VI- Małopolska Dzielnica:- 7 Wy żyny i Pogórza Śląskiego Mezoregion „a”- Górno śląski Okr ęg Przemysłowy (GOP): obr ęb Pomorzany, zachodnia cz ęść obr ębu Olkusz oraz oddział 2 obr ębu Bogucin Mały

Dzielnica:- 8 Wy żyny Krakowsko-Cz ęstochowskiej: oddział 1 obr ębu Bogucin Mały, wschodnia cz ęść obr ębu Olkusz, obr ęby Braciejówka, Kosmolów, Olewin, Podlesie Rabszty ńskie, Rabsztyn, Sieniczno, Troks

Ryc. 1 Podział wg regionalizacji przyrodniczo-le śnej Według podziału fizyczno-geograficznego (KONDRACKI 2002) Gmina Olkusz poło żona jest w : Obszarze Europy Zachodniej, Podobszarze Pozaalpejskiej Europy Zachodniej (1-924.3), Prowincji Wy żyny Polskie (1-924.34), Podprowincji Wy żyna Śląsko-Krakowska (1 - 924.341), Makroregionie Wy żyny Krakowsko-Cz ęstochowskiej (341.3), Mezoregionie Wy żyna Cz ęstochowska (341.31) Mezoregionie Wy żyny Olkuskiej (341.32) 13

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

3.1.2 Lesisto ść Gmina Olkusz o powierzchni 15066 ha jest terenem o znacznym stopniu zalesienia. Wyst ępuj ą tu lasy pa ństwowe, lasy prywatne i lasy gminne. Ogółem powierzchnia lasów wynosi 6805 ha (45,16%), w tym lasy Nadle śnictwa Olkusz zajmuj ą pow. 5392 ha, lasy gminne 55 ha, a lasy prywatne 1358 ha. Najwi ększy udział w drzewostanach lasów gminy Olkusz stanowi sosna pospolita (73,4%). Drugim gatunkiem pod wzgl ędem zajmowanej powierzchni jest buk zwyczajny (11,3%). Stosunkowo mało jest świerka (1,8%) i modrzewia (0,7%).

3.1.3 Wody Gmina Olkusz poło żona jest niemal w cało ści w zlewni Białej Przemszy. Jedynie niewielka cz ęść obszaru w rejonie wsi Gorenice nale ży do zlewni Rudawy. Przez omawiany obszar w cz ęś ci północnej przebiegaj ą liczne działy wodne IV rz ędu zwi ązane z niewielkimi dopływami Białej Przemszy. Centralna cz ęść obszaru nale ży do zlewni Baby, która jest tu głównym ciekiem. Baba uchodzi do rzeki Sztoły (lewobrze żnego dopływu rzeki Białej Przemszy), która zasilana jest przede wszystkim wodami dołowymi z kopal ń. Zlewnia Sztoły, poło żona w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy Olkusz, podlega ochronie ze wzgl ędu na zlokalizowane poni żej uj ęcie wody dla GOP-u. W cz ęś ci południowo-wschodniej terenu przebiega dział wodny pomi ędzy zlewni ą Białej Przemszy i Rudawy. Działy wodne przebiegaj ą zgodnie z wyniosło ściami topograficznymi. Na północny wschód od tego rejonu znajduje si ę obszar bezodpływowy chłonny, obejmuj ący miejscowo ści Bogucin, Rabsztyn i Troks. Cały omawiany obszar znajduje si ę w regionie hydrogeologicznym krakowsko-śląskim. Wyró żnia si ę tu pi ętra wodono śne: paleozoiczne, triasowe, jurajskie i czwartorz ędowe. Pozostaj ą one w wi ęzi hydraulicznej, w strefach, gdzie bezpo średnio kontaktuj ą si ę ze sob ą. Paleozoiczne poziomy (dewo ński, karbo ński, permski) s ą słabo rozpoznane, zalegaj ą z reguły gł ęboko i s ą sporadycznie eksploatowane w strefach wychodni. Czwartorz ędowy horyzont wodono śny wyst ępuje głównie w piaskach wodnolodowcowych. Uległ on całkowitemu osuszeniu w bezpo średnim s ąsiedztwie kopal ń. Nie ma on praktycznego znaczenia. Wa żnym elementem geomorfologii, wpływaj ącym na stosunki hydrogeologiczne w gminie Olkusz s ą pogrzebane i aktywne doliny rzeczne. Najwi ększ ą pogrzeban ą dolin ą jest rozgał ęziona forma, bior ąca swój pocz ątek w okolicy Sieniczna, a nast ępnie ci ągn ąca si ę na północ w kierunku Rabsztyna i Januszkowej Góry. T ą pogrzeban ą dolin ą biegnie odcinek linii kolejowej z Olkusza 14

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 do Miechowa.Te formy geomorfologiczne w ró żnym stopniu stwarzaj ą zagro żenie, je śli chodzi o mo żliwo ść podtopie ń, zarówno obecnie jak i w przyszło ści, kiedy zostan ą zlikwidowane olkuskie kopalnie rud cynku i ołowiu. Na terenie gminy znajduje si ę cz ęść obszaru wysokiej ochrony górnojurajskiego zbiornika cz ęstochowskiego oraz triasowego zbiornika olkusko-zawiercia ńskiego. Oba zbiorniki maj ą charakter szczelinowo-krasowy. Reprezentuj ą poziomy wodono śne otwarte, zasilane bezpo średnio z powierzchni przez wychodnie skał w ęglanowych lub przez nadległe utwory czwartorz ędowe. Powoduje to ich potencjalne zagro żenie zanieczyszczeniami. Oba zbiorniki są gł ęboko drenowane głównie przez kopalnie rud cynku i ołowiu oraz liczne uj ęcia wód podziemnych. Zbiornik cz ęstochowski charakteryzuje si ę gł ęboko zalegaj ącym zwierciadłem wodnym i zmiennym stopniem zawodnienia. W skali kraju został on zakwalifikowany według stopnia zagro żenia do grupy I, tj. zbiorników silnie zagro żonych, wymagaj ących szczególnej ochrony. Powierzchnia ONO i OWO tego zbiornika wynosi 275 km2. Zbiornik triasowy olkusko-zawiercia ński odznacza si ę du żą zasobno ścią. Całkowita powierzchnia tego zbiornika wynosi 732 km 2, a szacunkowe zasoby dyspozycyjne wynosz ą ok. 391 tys. m 3/d. Zasoby w granicach leja depresyjnego o powierzchni około 280 km 2 wynosz ą ok. 3,3 m3/s. 2.1.4. Klimat Obszar gminy Olkusz le ży w obr ębie typu klimatu Wy żyn Środkowych, krainie Śląsko- Krakowskiej. Klimat wyró żnia si ę skróceniem po średnich pór roku oraz zaznaczaj ącymi si ę cechami kontynentalizmu. Na teren gminy Olkusz najcz ęś ciej napływa powietrze polarnomorskie (64% przypadków). Powietrze polarno-kontynentalne napływa w 31% przypadków. Przez około 4% czasu w roku docieraj ą tu masy powietrza zwrotnikowo-morskiego, a w 1 % - arktycznego. Średnia temperatura charakterystyczna dla klimatu obszaru Wy żyn Środkowych, krainy Śląsko-Krakowskiej wynosi 8 °C. Temperatura ta jest na omawianym obszarze zró żnicowana w zale żno ści od poło żenia i ukształtowania terenu. Chłodniejsze s ą dna dolin oraz najwy ższe partie terenu. Średnia roczna temperatura dla posterunku Olkusz Olewin, za okres 1961-1990 wynosi 7,1 °C. Średnia roczna amplituda temperatury powietrza wynosi w Olkuszu 21 °C. Średnia roczna temperatura maksymalna wynosi 12,4 °C, za ś średnia roczna temperatura minimalna 3,0 °C.Długo ść okresu wegetacji z temperatur ą >5 °C wynosi na obszarze miasta i gminy 200-210 dni. Roczna suma opadów jest zró żnicowana w poszczególnych latach. Dla stacji Olkusz Olewin

15

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

średnia roczna suma opadów wynosiła w okresie 1958-1967 805 mm, za ś w okresie 1986- 1990 665 mm. Średnia wieloletnia wynosi 750 mm. S ą to wielko ści wy ższe ni ż terenów s ąsiednich, dla których np. - Cz ęstochowy wynosz ą 678 mm a Białego Ko ścioła 697 mm. Średnia roczna liczba dni z opadem śniegu wynosi dla Olkusza 51, a ilo ść dni z mgłami 38. Najwy ższe opady wyst ępuj ą od maja do sierpnia, najni ższe w lutym, marcu i pa ździerniku. Średnia liczba dni z pokryw ą śnie żną wynosi przeci ętnie 60-75 dni i jest bardzo zmienna w poszczególnych latach oraz zale żna od rze źby terenu.Na terenie gminy Olkusz przewa żaj ą wiatry z kierunków zachodnich. Wiatry SW, N i NW stanowi ą około 40% wszystkich przypadków. Przewa żaj ą wiatry słabe i umiarkowane. Rozkład i średnie pr ędko ści wiatrów dolnych dla stacji Olkusz przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: Notowana jest wysoka ilo ść cisz, których średni roczny procent wynosi 24. Najcz ęś ciej wyst ępuj ą one w sierpniu i we wrze śniu. Znaczna ilo ść cisz i mała pr ędko ść wiatru sprzyjaj ą utrzymywaniu si ę na tym terenie zanieczyszcze ń powietrza napływaj ących wraz z dominuj ącymi na tym obszarze wiatrami z kierunków zachodnich.

3.1.4 Typy siedliskowe lasu

Zestawienie powierzchni typów siedliskowych lasu dla lasów obj ętych sporz ądzanymi Uproszczonymi Planami Urz ądzenia Lasu w gminie Olkusz i Miasto Olkusz przedstawia tabela 3, sporz ądzona dla gruntów le śnych zalesionych i niezalesionych. Ogółem opisano 9 typów siedliskowych lasu. Poni żej w syntetycznym uj ęciu tabelarycznym, zestawiono powierzchni ę typów siedliskowych lasu gruntów le śnych. Tabela 3. Zestawienie powierzchni typów siedliskowych lasu na powierzchni obj ętej opracowaniem w gminie Olkusz i gminie Miasto Olkusz. STL Powierzchnia ł ączna Bśw 39,93 BM św 606,44 BMw 4,64 LM św 50,28 Lśw 11,51 Ol 0,12 BMwy żś w 15,08 LMwy żś w 69,6 Lwy żś w 59,07 razem 856,67

16

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Ryc. 2 Powierzchniowy udział typów siedliskowych lasu w gminie Olkusz i gminie Miasto Olkusz.

Na gruntach gminy Olkusz struktura typów siedliskowych lasu jest bardzo zró żnicowana. Przewa żaj ącymi typami siedliskowymi lasu s ą: bór mieszany świe ży (BM św), zajmuj ący ponad 71% powierzchni le śnej. Pozostałe siedliskowe typy lasu nie przekraczaj ą 10% udziału ogólnej powierzchni le śnej.

3.1.5 Ogólna charakterystyka drzewostanów

Drzewostany stanowi ą jedno z kluczowych ogniw ekosystemu le śnego, dlatego te ż przedstawiono je pod k ątem: bogactwa gatunkowego i budowy pionowej . Bogactwo gatunkowe. W drzewostanach obj ętych opracowaniem stwierdzono ł ącznie 19 gatunków drzew (So, Soc, Sowej, Md, Św, Jd, Bk, Db, Db.c, Kl, Jw, Js, Gb, Brz, Ol, Ak, Tp, Os i Lp) w tym 17 gatunków głównych (lasotwórczych). Najliczniej reprezentowane s ą drzewostany sosnowe (ponad 84 % powierzchni wszystkich drzewostanów), bukowe (7,04 % powierzchni) i grabowe (2,96 % powierzchni). Powierzchniowa i mi ąż szo ściowa tabela klas wieku gatunków panuj ących została przedstawiona poni żej.

17

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Tabela 4. Powierzchniowa i mi ąż szo ściowa tabela klas wieku gatunków panuj ących

Grunty le śne niezalesione Drzewostany w klasach i podklasach wieku Razem cy cy

ą do odnowienia I II III IV V VI Przest. na gr. grunty pozo- grunty zal. zales. i nie haliz. stałe zalesione płazo- winy 1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100 101-120 zr ęby zales. Procent Gatunek Gatunek panuj powierzchnia w ha / mi ąż szo ść w m3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

GMINA OLKUSZ 1,19 1,64 4,40 3,87 6,81 6,08 53,15 2,24 4,10 0,16 2,77 1,41 84,99 87,82 93,25 SO 5 20 50 1060 1265 11600 295 775 30 460 235 15790 15795 94,29 0,36 0,36 0,72 0,72 0,76 SO.C 20 85 105 105 0,63 0,52 0,52 0,52 0,55 MD 100 100 100 0,60 0,20 0,20 0,21 JD

0,47 0,47 0,47 0,50 BK 100 100 100 0,60 0,14 0,14 0,14 0,15 DB 20 20 20 0,12 0,15 1,32 0,09 1,56 1,56 1,66 GB 180 15 195 195 1,16 0,61 1,49 0,29 2,39 2,39 2,54 BRZ 70 230 50 350 350 2,09 0,20 0,20 0,20 0,21 TP 50 50 50 0,30 0,16 0,16 0,16 0,17 OS 35 35 35 0,21 Razem 1,19 1,84 4,55 4,23 7,62 8,61 55,37 2,33 4,10 0,16 2,77 1,41 91,15 94,18 100,00 gmina Olkusz 5 20 70 1180 1715 11950 310 775 30 460 235 16745 16750 100,00

GMINA MIASTO OLKUSZ 1,19 1,64 4,40 3,87 6,81 6,08 53,15 2,24 4,10 0,16 2,77 1,41 84,99 87,82 93,25 SO 5 20 50 1060 1265 11600 295 775 30 460 235 15790 15795 94,29 0,36 0,36 0,72 0,72 0,76 SO.C 20 85 105 105 0,63 0,52 0,52 0,52 0,55 MD 100 100 100 0,60 0,20 0,20 0,21 JD

0,47 0,47 0,47 0,50 BK 100 100 100 0,60 0,14 0,14 0,14 0,15 DB 20 20 20 0,12 0,15 1,32 0,09 1,56 1,56 1,66 GB 180 15 195 195 1,16 0,61 1,49 0,29 2,39 2,39 2,54 BRZ 70 230 50 350 350 2,09 0,20 0,20 0,20 0,21 TP 50 50 50 0,30 0,16 0,16 0,16 0,17 OS 35 35 35 0,21

Razem 1,19 1,84 4,55 4,23 7,62 8,61 55,37 2,33 4,10 0,16 2,77 1,41 91,15 94,18 100,00 gmina Miasto Olkusz 5 20 70 1180 1715 11950 310 775 30 460 235 16745 16750 100,00

18

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Bogactwo gatunkowe przeanalizowano równie ż pod wzgl ędem ilo ści gatunków w składzie gatunkowym I pi ętra. Gatunków wyst ępuj ących w formie domieszek w tych warstwach nie brano pod uwag ę (ich udział powierzchniowy lub masowy nie przekracza 5%). Uzyskane dane zestawiono w tabeli powierzchniowo i masowo.

Tabela 5. Zestawienie powierzchni [ha] i mi ąż szo ści [m 3] drzewostanów wg grup wiekowych i bogactwa gatunkowego stan na 01.01.2012r.

Powierzchnia [ha]/ mi ąż szo ść [m3] Wiek Bogactwo gatunkowe, Gmina Ogółem drzewostany Ogółem <=40 lat 41-80 lat > 80 lat [%]

56,07 386,38 32,37 474,82 63,8 jednogatunkowe 5026 89162 4829 99018 68,6 39,85 79,64 44,40 163,89 22,0 dwugatunkowe 3463 17026 7375 27864 19,3 Gmina Olkusz 24,12 53,44 6,26 83,82 11,3 trzygatunkowe 2376 11406 1282 15064 10,4 cztero- i wi ęcej 13,15 8,14 0,56 21,85 2,9 gatunkowe 688 1536 98 2322 1,6 17,07 49,30 3,04 69,41 76,1 jednogatunkowe 1787 10507 500 12794 76,5 3,64 10,02 1,30 14,96 16,4 dwugatunkowe Gmina Miasto 634 2018 216 2868 17,1 Olkusz 3,22 2,48 0,00 5,70 6,3 trzygatunkowe 382 513 0 895 5,4 cztero- i wi ęcej 1,08 0,00 0,00 1,08 1,2 gatunkowe 173 0 0 173 1,0

Jak wida ć z powy ższej tabeli drzewostany gminy Olkusz charakteryzuj ą si ę du żym bogactwem gatunkowym, gdy ż około 35% stanowi ą drzewostany w składzie których wyst ępuje wi ęcej ni ż jeden gatunek. Budowa pionowa Na terenie lasów gminy Olkusz, które zostały obj ęte opracowaniem 100% powierzchni drzewostanów stanowi struktura jednopi ętrowa.

3.2 ZAGRO ŻENIA DLA ŚRODOWISKA LE ŚNEGO

Środowisko le śne jako ekosystem, w którym zachodz ą dynamiczne przemiany, nara żony jest na oddziaływanie ró żnych, cz ęsto gro źnych czynników. Klasyczny podział tych że czynników 19

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 rozró żnia wpływy: abiotyczne, biotyczne oraz antropogeniczne. Lasy obj ęte opracowaniem z uwagi na bogactwo gatunkowe i siedliskowe s ą stosunkowo odporne na zagro żenia środowiska przyrodniczego.

3.2.1 Zagro żenia biotyczne

Spo śród czynników przyrody o żywionej najwi ększe szkody wyrz ądzaj ą: • grzyby, • szkodliwe owady, • zwierzyna płowa. W celu niedopuszczenia do gradacyjnego pojawu szkodników pierwotnych oraz zminimalizowania szkód powodowanych przez szkodliwe owady i patogeny grzybowe w drzewostanach nale ży: • prawidłowo prowadzi ć ci ęcia piel ęgnacyjne – nie dopuszcza ć do nadmiernego rozlu źnienia zwarcia drzewostanu, • polepsza ć warunki biocenotyczne lasu poprzez wprowadzanie rodzimych gatunków, • ochrania ć istniej ące mrowiska, • stwarza ć dogodne warunki bytowania dla po żytecznych ptaków i nietoperzy Owady

W trakcie prac terenowych prowadzonych przez Firm ę TAXUS SI nie stwierdzono powa żniejszych uszkodze ń ze strony szkodników owadzich. Jednak że ze wzgl ędu na znaczn ą ilo ść drzewostanów sosnowych, nale żałoby prowadzi ć kontrol ę wyst ępowania szkodników pierwotnych oraz wtórnych sosny. Rozdrobnienie formy posiadania utrudnia jednak prowadzenie regularnych kontroli, wobec czego proponuje si ę monitorowanie wyst ępowania szkodników owadzich na podstawie kontroli prowadzonych w drzewostanach Nadle śnictwa Olkusz.

Patogeny grzybowe

Podobnie jak w przypadku szkodników owadzich nie stwierdzono znacz ących gospodarczo szkód spowodowanych przez patogeny grzybowe. Pojedynczo notowane przypadki wydzielania si ę starszych okazów drzew s ą zjawiskiem naturalnym starzenia si ę drzew i drzewostanów i nie powoduj ą zachwiania dobrego stanu fitosanitarnego drzewostanów.

20

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Zwierzyna płowa

Uszkodzenia powodowane przez zwierzyn ę płow ą (zgryzanie, spałowanie) wyst ępuj ą głównie w drzewostanach młodszych klas wieku (uprawy, młodniki). W trakcie prac terenowych w drzewostanach obj ętych opracowaniem nie stwierdzono powierzchniowych uszkodze ń powodowanych przez zwierzyn ę płow ą. Podobnie jak w przypadku drzewostanów Nadle śnictwa Olkusz szkody powodowane przez zwierzyn ę płow ą nale ży zaliczy ć do gospodarczo zno śnych.

3.2.2 Zagro żenia abiotyczne

- Uszkodzenia mechaniczne od wiatrów Maj ą głównie charakter uszkodze ń mechanicznych (obłamywanie gał ęzi, naruszanie systemu korzeniowego, p ękni ęcia strzał, wiatrołomy, wiatrowały). Najbardziej nara żone na szkodliwe działanie wiatru s ą drzewostany lukowate, przerzedzone, jednogatunkowe, zaniedbane pod wzgl ędem piel ęgnacyjnym (niebezpieczne jest gwałtowne rozlu źnienie zwarcia w drzewostanach nie trzebionych). Ze wzgl ędu na znaczne zró żnicowanie drzewostanów pod wzgl ędem składu gatunkowego oraz struktury wiekowej, drzewostany obj ęte opracowaniem nale żą do odpornych na uszkodzenia mechaniczne od wiatrów. Z zabiegów zabezpieczaj ących drzewostany przed wyst ąpieniem szkód powodowanych przez wiatr, które mo że wykona ć w bie żą cym 10-leciu, wymieni ć nale ży: - planowane i prawidłowe wykonywanie ci ęć piel ęgnacyjnych (unikanie gwałtownego rozlu źnienia zwarcia) - w drzewostanach zaniedbanych piel ęgnacyjnie - wykonywanie ci ęć piel ęgnacyjnych w kilku nawrotach,

- Oki ść , b ędąca przyczyn ą śniegołomów Szkody powodowane przez oki ść maj ą charakter uszkodze ń mechanicznych - łamanie gał ęzi i wierzchołków, przyginanie, a nawet wywracanie drzew. Jest to szczególnie niebezpieczne w młodszych drzewostanach, w przypadku wczesnych opadów śniegu, kiedy drzewa nie zd ąż yły jeszcze zgubi ć li ści. W ramach działa ń zapobiegawczych mo żna wykonywa ć nast ępuj ące czynno ści:

21

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 odpowiednio i systematycznie prowadzone zabiegi piel ęgnacyjne, wykonywane w pocz ątkach okresu wegetacyjnego, dla wzmocnienia drzewostanu przed zim ą.

- Zakłócenia gospodarki wodnej, które wpływaj ą na ogólne osłabienie kondycji drzewostanów. Szkody powodowane przez ten zespół czynników maj ą charakter osłabienia ogólnej kondycji zdrowotnej drzewostanów, co prowadzi po średnio lub bezpo średnio do uszkodze ń mechanicznych. W ramach działa ń zapobiegawczych mo żna wykonywa ć nast ępuj ące czynno ści: - prowadzenie racjonalnej, opartej na zasadach małej retencji gospodarki w zakresie melioracji wodnych, W przypadku wyst ąpienia szkód od czynników atmosferycznych, koniecznym jest zapobie żenie rozmno żeniu si ę szkodników wtórnych, poprzez szybkie uprz ątni ęcie złomów i wywrotów. Gmina Olkusz jest obszarem pozostaj ącym pod wpływem niskich i wysokich emisji przemysłowych w środowisku przyrodniczym. Na obszarze gminy i w jej bezpo średnim s ąsiedztwie poło żone s ą zakłady, które generuja du że zanieczyszczenia powietrza: ZGH „Bolesław” w Bukownie, Emalia S.A. w Olkuszu, Kimberly – Clark S.A. w Kluczach, Fabryka „Wolmot” w Wolbromiu Wysoki wpływ ma tzw. daleka emisja, która nara ża lasy na zanieczyszczenia z Górnego Śląska. Jako ść powietrza jednak systematycznie sie poprawia, co przejawia sie równie ż na dynamice wzrostu lasów poło żonych na terenie gminy.

3.2.3 Zagro żenia antropogeniczne

Gmina Olkusz jest obszarem pozostaj ącym pod wpływem niskich i wysokich emisji przemysłowych w środowisku przyrodniczym. Na obszarze gminy i w jej bezpo średnim s ąsiedztwie poło żone s ą zakłady, które generuj ą du że zanieczyszczenia powietrza: ZGH „Bolesław” w Bukownie, Emalia S.A. w Olkuszu, Kimberly – Clark S.A. w Kluczach, Fabryka „Wolmot” w Wolbromiu Wysoki wpływ ma tzw. daleka emisja, która nara ża lasy na zanieczyszczenia z Górnego Śląska. Jako ść powietrza jednak systematycznie sie poprawia, co przejawia sie równie ż na dynamice wzrostu lasów poło żonych na terenie gminy.

22

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

3.3 ISTNIEJ ĄCE I PROPONOWANE FORMY OCHRONY PRZYRODY NA TERENIE GMINY OLKUSZ

Krajowy system obszarów chronionych tworz ą: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, u żytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa ro ślin, zwierz ąt i grzybów – zgodnie z art. 6.1 ww. ustawy. Z wymienionych w Ustawie o ochronie przyrody z dnia 16.04.2004 r. (rozdz. 2) „ Formy ochrony przyrody” na terenie gminy Olkusz oraz gminy Miasto Olkusz wyst ępuj ą ni żej wymienione obszary i obiekty chronione:

3.3.1 Rezerwaty przyrody

Rezerwat przyrody jest obiektem podlegaj ącym prawnej ochronie i stanowi jedn ą z podstawowych form ochrony przyrody w naszym kraju. Rezerwaty stwarzaj ą mo żliwo ść zachowania dziko wyst ępuj ących gatunków ro ślin i zwierz ąt, ł ącznie z ich biotopami i siedliskami, a jednocze śnie zapewniaj ą trwałe istnienie wachlarza form geomorfologicznych i geologicznych, stanowi ących o istocie naturalnego krajobrazu. Na terenie Gminy Olkusz znajduje si ę jeden rezerwat przyrody „Pazurek” poło żony w południowo-zachodniej cz ęś ci Płaskowy żu Ojcowskiego obok wsi Pazurek. Powierzchnia obszaru - 184,92 ha. Liczne gatunki ro ślin chronionych i rzadkich jak równie ż naturalne ekosystemy le śne s ą przedmiotem ochrony rezerwatowej. Teren projektowanego rezerwatu jest do ść znacznie urozmaicony, o wysoko ści 350-441 m npm. Wyst ępuj ą tu skałki wapienne o ró żnych formach i kształtach. Ponadto urozmaicenie terenu powodują liczne wychodnie wapienne w poł ączeniu ze zbiorowiskami ro ślinnymi. Du żą cz ęść powierzchni rezerwatu zajmuj ą wyra źne grzbiety skalne o łagodnych stokach. Na tym obszarze wyst ępuj ą w du żej ilo ści ro śliny o charakterze górskim, co podkre śla jeszcze walory przyrodnicze tego miejsca. S ą to ro śliny takie jak: miesi ęcznica trwała, j ęzycznik zwyczajny, kokoryczka okółkowa, paprotnik kolczysty, irga zwyczajna, żłobik koralowaty i żywiec dziewi ęciolistny. Szczególnie interesuj ące jest reliktowe, obfite na tym terenie stanowisko miesi ęcznicy trwałej. W projektowanym rezerwacie stwierdzono 290 gatunków ro ślin naczyniowych w tym 21 podlegaj ących ochronie prawnej. Du że jest tak że nagromadzenie ro ślin o charakterze górskim. Drzewostany wyst ępuj ące w projektowanym rezerwacie zaliczone s ą do lasów ochronnych,

23

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 kategorii - lasy glebochronne. Pomimo, i ż rejon ten znajduje si ę w zasi ęgu oddziaływania zanieczyszcze ń przemysłowych, drzewostany cechuj ą si ę dobr ą zdrowotno ści ą i wysok ą jako ści ą

3.3.2 Parki Krajobrazowe

Park krajobrazowy jest obszarem chronionym ze wzgl ędu na warto ści przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a celem jego utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnienie tych warto ści w warunkach racjonalnego gospodarowania. Cz ęść lasów obj ętych pracami urz ądzeniowymi poło żonych jest na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd. Park Krajobrazowy Orlich Gniazd poło żony jest na terenie woj. małopolskiego i woj. śląskiego. Został utworzony w 1980 roku (w cz ęś ci małopolskiej) oraz w 1981 roku. (w cz ęś ci śląskiej). Park rozci ąga si ę od Cz ęstochowy w kierunku pd.-wsch. a ż do Olkusza jest najwi ększym parkiem krajobrazowym na Jurze i jednym z najwi ększych w Polsce. W granicach województwa małopolskiego (gminy - Klucze, Olkusz, Trzyciaż i Wolbrom) obszar parku wynosi 12842,2 ha, w tym na terenie gminy Olkusz 491,94 ha i w cało ści znajduje si ę w obr ębie Rabsztyn. Nazwa parku pochodzi od "Orlich Gniazd" t.j. średniowiecznych warownych zamków które w du żej liczbie wyst ępuj ą na tym obszarze. Na terenie parku wyst ępuj ą liczne przykłady pomników przyrody w samym woj. małopolskim 12, w tym np. park dworski w Por ębie Dzier żnej, Skały Zegarowe k. Smolenia, skałki w Rabsztynie, Pomorzanskie Skały, skały na Syborowej Górze/ Ze wzgl ędu na du ża powierzchnie, park ten jest urozmaicony zarówno pod katem rze źby terenu jak i przyrody. Uwag ę przykuwaj ą licznie wyst ępuj ące tu osta ńce skalne oraz jaskinie i schroniska skalne b ędące efektem zjawiska krasowienia (w tym m.in. jaskinie pionowe okolic Olsztyna). Charakterystyczne dla tego terenu jest wyst ępowanie deficytu wody oraz wyst ępowaniem dolin wod ących (tzn. potoków wyst ępuj ących okresowo po intensywnych opadach). lora parku liczy ok. 1300 gatunków. Z fauny wyst ępuj ącej na tym obszarze warto wymieni ć kilkana ście gatunków nietoperzy, jaskiniowe bezkr ęgowce (liczne endemity epoki lodowcowej).

3.3.3 Obszary Natura 2000

Sie ć Natura 2000 jest systemem obszarów chronionych, który ma zapewni ć zachowanie cennych siedlisk przyrodniczych oraz trwało ść flory i fauny Europy. Europejska Sie ć Ekologiczna (jak inaczej nazywana jest Natura 2000) działa w sposób spójny merytorycznie i organizacyjnie na

24

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 terenie wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej. Ka żde z pa ństw ma obowi ązek wyznaczy ć zasi ęgi obszarów na swoim terytorium oraz wyda ć zarz ądzenia, które pozwol ą na spełnienie celu Dyrektywy, czyli zachowanie siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej flory i fauny. Podstaw ę do wybrania i ochrony obszarów zaliczanych do systemu Natura 2000 stanowi ą dwie dyrektywy europejskie - Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa:

Dyrektywa Rady 79/409/EWG (Wild Birds Directive) z dnia 2 kwietnia 1979 r. o ochronie dziko żyj ących ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia). W my śl tej dyrektywy powołuje si ę Obszary Specjalnej Ochrony .

Dyrektywa Rady 92/43/EWG (Habitat Directive) z dnia 21 maja 1992 r. o ochronie naturalnych siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyj ącej fauny i flory (tzw. dyrektywa Habitatowa bądź Siedliskowa). Dyrektywa ta zobowi ązuje kraje Unii Europejskiej do typowania terenów wa żnych dla ochrony gatunków oraz siedlisk jako Specjalnych Obszarów Ochrony .

Art. 33. 1. Ustawy o ochronie przyrody zabrania podejmowania działa ń mog ących w znacz ący sposób pogorszy ć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków ro ślin i zwierz ąt, a tak że w znacz ący sposób wpłyn ąć negatywnie na gatunki, dla ochrony których został wyznaczony obszar Natura 2000. Przepis ten stosuje si ę odpowiednio dla projektowanych obszarów Natura 2000. Na terenie Gminy Olkusz znajduje si ę jeden obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty Europejskiej PLH120006 „Jaroszowiec” a drugi obszar PLH 120011 „Michałowiec” graniczy z gmin ą Olkusz.

Obszar PLH120006 „Jaroszowiec”. Obszar jest poło żony w północno-zachodniej cz ęś ci Płaskowy żu Ojcowskiego, na wschód od kraw ędzi Wy żyny Krakowsko-Wielu ńskiej, opadaj ącej ku Wy żynie Śląskiej. S ąsiaduje bezpo średnio z wyra źnym obni żeniem Białej Przemszy, zwanym Bram ą Wolbromsk ą. W jego skład wchodz ą trzy, odizolowane wyniesienia terenu, z licznymi osta ńcami wapiennymi. Osi ągaj ą one znaczne wysoko ści wzgl ędne, w porównaniu z dnami obniżeń dolinnych, wy ścielonych materiałem piaszczystym. Mo żna tu zaobserwowa ć wiele ró żnorodnych form krasowych, m. in. na terenie Januszkowej Góry znajduje si ę wej ście do jednej z najgł ębszych (56m) na Jurze jaski ń, o nazwie Januszkowa Szczelina. Jej długo ść wynosi 180 m, składa si ę z dwóch studni i komina, a 25

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 wewn ątrz spotyka si ę liczne półki i skalne mosty. Lasy porastaj ące obszar s ą dosy ć zró żnicowane. Zbocza wzgórz porastaj ą ró żne typy buczyn (sudecka, storczykowa, ni żowa) i jaworzyny, obni żenia gr ądy, a wypłaszczenia bory sosnowe. Obszar pozbawiony jest wód powierzchniowych. Warto ść przyrodnicza i znaczenie: W obszarze stwierdzono obecno ść 7 rodzajów siedlisk z Zał ącznika I oraz 2 gatunków z Zał ącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Do najwi ększych warto ści tego obszaru nale żą : - obecno ść du żego obszaru le śnego poro śni ętego przez naturalny drzewostan bukowy (m.in. buczyna storczykowa i sudecka); - nagromadzenie na niewielkiej powierzchni du żej ilo ści skał wapiennych o rzadko spotykanej rze źbie (z uwagi na ich silne skrasowienie), wyst ępowanie jaski ń i in. utworów krasowych; - obiekt dydaktyczny, wskazuj ący na ścisłe powi ązanie naturalnej ro ślinno ści z glebami, budow ą geologiczn ą i rze źbą terenu; Zagro żenia: W zwi ązku z niedalekim s ąsiedztwem Górno śląskiego Obszaru Przemysłowego tereny te nara żone s ą w pewnym stopniu na oddziaływanie przemysłowe (głównie zanieczyszczenie atmosfery oraz miejscowo wzmo żony ruch samochodowy w pobli żu kopalni odkrywkowej). Obszar PLH120011 „Michałowiec”. Obszar naturowy Michałowiec poło żony jest na Wy żynie Olkuskiej w lesie Uroczysko Michałowiec, Nadle śnictwo Miechów, mi ędzy miejscowo ściami Michałówka a Chrz ąstowice, w gminie Trzyci ąż , powiat olkuski, województwo małopolskie. Obszar poło żony jest na zachodnim zboczu i wierzchowinie niewielkiego wzgórza o wysoko ści ok. 400m n.p.m. W podło żu zalegaj ą wapienie jurajskie przykryte bardzo płytk ą warstw ą lessu. Powierzchnia rezerwatu 12,12 ha, obszar obejmuje tak że jego sąsiedztwo, czyli przylegaj ące oddziały le śne. W otoczeniu zalesionego wzgórza znajduj ą si ę pola uprawne. Warto ść przyrodnicza i znaczenie: Obszar naturowy Michałowiec cechuje wyst ępowanie dobrze wykształconego i zachowanego zespołu ciepłolubnej buczyny storczykowej z bogat ą populacj ą Cypripedium calceolus, z innymi gatunkami storczyków Cephalanthera damasonium, C. rubra, Corallorhiza trifida, Epipactis helleborina, E. atrorubens, Listera ovata, Neottia nidus-avis, Platanthera chlorantha. Obok tych gatunków warto wymieni ć rosn ący tu równie ż Galanthus nivalis. Obszar

26

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 został powi ększony z uwagi na to, że cz ęść populacji Cypripedium calceolus wyst ępuje poza granicami obszaru.

Zagro żenia: W zwi ązku z naturalnymi procesami rozwoju drzewostanu, nale ży stale prowadzi ć monitoring populacji Cypripedium calceolus i ewentualnie reagowa ć na zmiany warunków świetlnych (szczególnie wzrostu zacienienia przez nadmiernie rozwijaj ący si ę nalot i podrost buka), które mog ą negatywnie wpływa ć na rozwój tego gatunku na tym obszarze.

3.3.4 Pomniki przyrody

Pomnikami przyrody s ą pojedyncze twory przyrody żywej i nieo żywionej lub ich skupiska o szczególnej warto ści przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczaj ące si ę indywidualnymi cechami, wyró żniaj ącymi je w śród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie. Na terenach niezabudowanych, je żeli nie stanowi to zagro żenia dla ludzi lub mienia, drzewa stanowi ące pomniki przyrody podlegaj ą ochronie a ż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu. Pomniki przyrody istniej ące

Na terenie gminy Olkusz znajduje si ę 42 pomniki przyrody o żywionej i nieo żywionej: w tym 23 osta ńce skalne. Znajduj ą si ę one w m. Olkuszu, Pomorzanach oraz w miejscowo ściach Rabsztyn, Braciejówka, Gorenice, Zawada, śurada, Bogucin Mały, Podlesie Rabszty ńskie.

3.3.5 Użytki ekologiczne

Na terenie gminy Olkusz zlokalizowany jest jeden u żytek ekologiczny: Dolina Rzeki Sztoły powołany Uch. Nr XIX/161/96 RM w Bukownie z dn. 18.09.1996 r. Najwi ększym walorem obszaru jest pi ękno samej rzeki, która nie uregulowana płynie tworząc malownicze meandry, zakola. Koryto rzeki charakteryzuje si ę zmienn ą szeroko ści ą oraz gł ęboko ści ą, w jednych miejscach przepływ wody jest szybki, w innych wolny i leniwy, tworz ą si ę rozlewiska, zabagnienia. Woda płyn ąca Sztoł ą jest czysta, o czym świadcz ą żyj ące w niej pstr ągi. Dolina Sztoły i jej najbli ższe otoczenie stanowi miejsce wyst ępowania rzadkich gatunków ro ślin i zwierz ąt. Z gatunków

27

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

chronionych stwierdzono: wawrzynka wilczełyko, kruszczyka szerokolistnego, buławnika czerwonego, pomocnika baldaszkowatego, konwali ę majow ą, kruszyn ę pospolit ą.

3.3.6 Gatunki chronione i rzadkie

List ę gatunków podlegaj ących ochronie przedstawiaj ą: Rozporz ądzenie M Ś z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących ro ślin obj ętych ochron ą (Dz. U. Nr 168, poz. 1764), Rozporz ądzenie M Ś z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących grzybów obj ętych ochron ą (Dz. U. Nr 168, poz. 1765) oraz Rozporz ądzenie M Ś z dnia 28 wrze śnia 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących zwierz ąt obj ętych ochron ą (Dz. U. Nr 220, poz. 2237) - na podstawie Ustawy o Ochronie Przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. z pó źniejszymi zmianami.

Chronione ro śliny

Okre ślaj ąc list ę gatunków grzybów, ro ślin chronionych i rzadkich opierano si ę na obserwacjach terenowych wykonanych w trakcie praca urz ądzeniowych (Taxus SI 2011 r.), a tak że Programie Ochrony Przyrody i innych danych dla Nadle śnictwa Olkusz na lata 2012-2021 oraz informacjach zawartych w SDF-ach dla obszarów Natura 2000 i publikacjach dotycz ących obszarów chronionych na terenie gminy Olkusz. Na terenie gminy Olkusz wg danych zawartych w ww. dokumentach potencjalnie wyst ępuje 50 taksonów porostów, paprotników i ro ślin chronionych oraz gatunków rzadkich i zagro żonych z czego w trakcie prac terenowych potwierdzono wyst ępowanie 6 gatunków. CR – krytycznie zagro żone EN – zagro żone VU – nara żone LR – kategoria gatunków ni ższego ryzyka Kategorie zagro żenia dla ro ślin umieszczonych na „Czerwonych listach”: E - wymieraj ące (bezpo średnio zagro żone wymarciem) V - nara żone, R - rzadkie i przez to potencjalnie zagro żone, I - o nie okre ślonym zagro żeniu. K - o zagro żeniu niedostatecznie znanym

28

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Tabela 6. Chronione, rzadkie i cenne gatunki grzybów i ro ślin naczyniowych na terenie gminy Olkusz Status ochr. Ż cz rzadkie Opis obiektu ródło ęś Gatunek ś cisła cisła

Lp Stanowisko, siedlisko ciowa Nazwa polska – nazwa łaci ńska

Wyst ępowanie – lokalizacja

Porosty 1 Chrobotek Licznie na suchych siedliskach + 1 - Cladina sp. Paprotniki 2 Paprotka zwyczajna Obr. Rabsztyn + 1,3 - Polypodium vulgare 3 Podrze ń żebrowiec Obr. Olkusz + 1 - Blechnum spicant 4 Paprotnik kolczysty Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1 - Polystichum vulgare 5 Języcznik zwyczajny Obr. Rabsztyn + - Phyllitis scolopendrium 6 Widłak go ździsty Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1,3 - Lycopodium clavatum 7 Widłak jałowcowaty Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1 - Lycopodium annotinum 8 Widłak spłaszczony Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1 - Lycopodium complanatum Ro śliny zielne 9 Barwinek pospolity Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1 - Vinca minor 10 Bagno zwyczajne Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1 - Ledum palustre 11 Bluszcz pospolity Troks: 2m, 2p, Olewin: 1m, 4p, + 1,2,3 - Hedera helix Kosmolów: 7c, 7i, Braciejówka: 1l, 2s, Pomorzany: 1a, 1c 12 Borówka bagienna Obr. Rabsztyn + 1 - Vaccinium uliginosum 13 Buławnik czerwony Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1,3 - Cephalanhera rubra 14 Buławnik mieczolistny Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1,3 - Cephalanhera longifolia 15 Buławnik wielkokwiatowy Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1,3 - Cephalanhera damasonium 16 Ciemi ęż yca zielona Obr. Rabsztyn + 1 - Veratrum lobelianum 17 Czermie ń błotna Obr. Rabsztyn + 1 - Calla palustris 18 Czerniec gronkowy Obr. Rabsztyn + 1 - Actaea spicata 19 Czosnek nied źwiedz Obr. Rabsztyn + 1 - Allium ursinum 20 Czworolist pospolity Obr. Rabsztyn + 1 - Paris quadrifolia 21 Fiołek-rodzaj Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz 1 - Viola sp. 22 Gnie źnik le śny Obr. Rabsztyn + 1,3 - Neottia nidus-avis 29

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

23 Kalina koralowa Pomorzany: 2s, 2cx, Olewin: 3b, + 1,2,3 - Viburnum opulus Braciejówka: 3n 24 Kokorycz pełna Obr. Rabsztyn + 1 - Corydalis solida 25 Kokorycz pusta Obr. Rabsztyn + 1 - Corydalis cava 26 Kokoryczka okółkowa Obr. Rabsztyn + 1 - Polygonatum verticillatum 27 Konwalia majowa Pomorzany: 2ax + 1,2,3 - Convallaria majalis 28 Kopytnik pospolity Troks: 1h, 2p,2m, Podlesie + 1,2,3 - Asarum europeum Rabsztyńskie: 5f, Olewin: 1m, 3c, Kosmolów: 6w, 7c, 7g, 7i, Braciejówka: 1l, 2h, 2s, Pomorzany: 1a, 1c, 1f, 1g, 1i 29 Kruszczyk szerokolistny Obr. Rabsztyn 1 - Epipactis helleborine 30 Kruszyna pospolita Olkusz: 2f, 2m, Pomorzany: 1f, 2r, + 1,2,3 - Frangula alnus 2y, 2w, 2z, 2ax, 2cx, 3i, 3g, 3n, 3m, 3p, 3s, 3j, Troks: 1a, 1f, 1w, 1fx, 1ix, 2y, 3j, 3k, 3n, 5k, 5n, Olewin: 1b, 1c, 1d, 1f, 1h, 1k, 1l, 1o, 1p, 1w, 2b, 2f, 3b, Podlesie Rabszty ńskie: 2c, 2d, Kosmolów: 1f, 2a, 2b, 2j, 3b, 4a, 4b, 5d, 5f, 7j, 10d, Braciejówka: 1b, 1f, 2o, 2z, 2gx, 2jx, 3j 31 Lilia złotogłów Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1,3 - Lilium martagon 32 Łuskiewnik ró żowy Obr. Rabsztyn , + 1 - Lathraea sqamaria 33 Marzanka wonna Obr. Rabsztyn , + 1,3 - Galium odoratum 34 Mącznica lekarska Obr. Rabsztyn , + 1 - Arctostaphylos uva-ursi 35 Mieczyk dachówkowaty Obr. Rabsztyn , + 1 - Gladiolus imbricatus 36 Miesi ącznica trwała Obr. Rabsztyn , + 1 - Lunaria rediviva 37 Modrzewinica zwyczajna Obr. Olkusz + 1 - Andromeda polifonia 38 Naparstnica zwyczajna Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1,3 - Digitalis grandiflora 39 Obuwik pospolity PLH 120011 Michałowiec + 1,3 - Cypripedium calceolus 40 Orlik pospolity Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1,3 - Aquilegia vulgaris 41 Podkolan zielonawy Obr. Rabsztyn + 1 - Platanthera chlorantha 42 Pokrzyk wilcza jagoda Obr. Olkusz + 1 - Atropa belladonna 43 Przylaszczka pospolita Troks: 1h, 2p,2m, Podlesie + 1,2 - Hepatica nobilis Rabszty ńskie: 5f, Olewin: 1m, 3c, Kosmolów: 6w, 7c, 7g, 7i, Braciejówka: 1l, 2h, 2s, Pomorzany: 1a, 1c, 1f, 1g, 1i 44 Rosiczka okr ągłolistna Obr. Rabsztyn + 1 - Drosera rotundifolia

30

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

45 Śnie życzka przebi śnieg Obr. Rabsztyn + 1,3 - Galanthus nivalis 46 Wawrzynek wilcze łyko Obr. Rabsztyn + 1,3 - Daphne mezereum 47 Zawilec żółty Obr. Rabsztyn + 1 - Anemone ranunculoides 48 Żurawina błotna Obr. Rabsztyn + 1 - Oxycoccus palustris 49 Żywiec cebulkowy Obr. Rabsztyn + 1 - Dentaria bulbifera 50 Żywiec dziewi ęciolistny Obr. Rabsztyn, Obr. Olkusz + 1 - Dentaria enneaphylos

Żródło: 1 – dane Nadle śnictwa Olkusz 2- dane terenowe Taxus SI 3- dane z SDF dla obszarów Natura 2000

Ryc. 3 bluszcz pospolity (Obr ęb Pomorzany oddział 1c)

31

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Ryc. 4 Przylaszczka pospolita i kopytnik pospolity (obr ęb Ew. Olewin oddział 1m)

Ryc. 5 Kalina koralowa (obr ęb ew. Braciejówka oddział 3n )

32

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Chronione zwierz ęta

Okre ślaj ąc list ę zwierz ąt chronionych opierano się na inwentaryzacji przyrodniczej obiektu, terenowych pracach urz ądzeniowych (Taxus SI 2010 r.), danych pozyskanych z Nadle śnictwa Olkusz oraz informacjach zawartych w SDF-ach dla obszarów Natura 2000 i publikacjach dotycz ących obszarów chronionych na terenie gminy Olkusz. Nale ży podkre śli ć, i ż wiele grup zwierz ąt wymaga specjalistycznych bada ń, w szczególno ści za ś bezkr ęgowce i nietoperze. Lista zawiera wa żniejsze gatunki oraz potencjalnie wyst ępuj ące. Przy nazwie gatunku podano pogrubionym drukiem kategorie zagro żenia według opracowania „Polska czerwona ksi ęga zwierz ąt - kr ęgowce” (Głowaci ński 2001) w formie symboli: CR – gatunki skrajnie zagro żone, liczebno ść w stanie dzikim zmalała do poziomu krytycznego (rząd wielko ści od jednostek do setek osobników) lub ich liczebno ść b ądź zajmowany areał drastycznie zmniejsza si ę; EN – gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagro żone, reprezentowane przez małe populacje (miej wi ęcej na poziomie lub poni żej populacji zdolnej do prze życia), porozrywany zasi ęg liczebno ść i/lub ich liczebno ść b ądź zajmowany areał drastycznie zmniejsza si ę; VU – gatunki wysokiego ryzyka, nara żone na wygini ęcie ze wzgl ędu na post ępuj ący spadek liczebno ści populacji (nawet lokalny), straty siedliskowe lub nadmiern ą eksploatacj ę, proces zaniku jest jednak mniejszy ni ż w/w grup; NT – gatunki ni ższego ryzyka, ale bliskie zagro żenia, przejawiaj ą oznaki spadku populacyjnego i wymagaj ą specjalnego nadzoru; LC – gatunki w kraju nie wykazuj ące na razie regresu populacyjnego i nie nale żą ce do zbyt rzadkich, a nawet lokalnie, czasowo zwi ększaj ące swój stan posiadania, a tak że takie, które reprezentowane s ą przez populacje marginalne, ledwie zaznaczaj ące si ę lub nietrwałe. O – gatunki wyprowadzone z zagro żenia W przedstawionych listach poni żej zaznaczono gatunki chronione, które wyst ępuj ą na terenie kompleksów le śnych obj ętych sporz ądzon ą dokumentacj ą urz ądzeniow ą, a tak że w bezpo średnim sąsiedztwie. Wymienione zostały równie ż gatunki wymienione w zał ącznikach do Dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979r. tzw. Dyrektywy Ptasiej /DP/ i Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. tzw. Dyrektywy Siedliskowej /DS/ . Wykaz gatunków zwierz ąt podlegaj ących ochronie gatunkowej wyst ępuj ących w s ąsiedztwie i na terenie lasów gminy Olkusz czyli te, które zostały wymienione w Programie Ochrony Przyrody

33

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 dla Nadle śnictwa Olkusz a tak że w SDF-ach obszarów Natura 2000 PLH120006 „Jaroszowiec” i PLH 120011 „Michałowiec” Tabela 7. Chronione, rzadkie i cenne gatunki zwierząt wyst ępuj ące na terenie lasów gminy Olkusz Status ochronny Gatunek PCK Zró Lp Lokalizacja DS DP Nazwa polska – nazwa łaci ńska c. Z dło ęś cisła cisła ś cz rzadki

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 BEZKR ĘGOWCE Owady Czerwo ńczyk nieparek 1 1 liczne stanowiska + Lycaena dispar Tęcznik liszkarz 2 2 liczne stanowiska + Calosoma inquisitor Modraszek nausitous 1 3 liczne stanowiska + Maculinea naushitous Modraszek telejus 1 4 liczne stanowiska + Phengaris teleius Biegacz skórzasty 1 5 liczne stanowiska + Carabus coriaceus Biegacz fioletowy 1 6 liczne stanowiska + Carabus violaceus Biegacz gajowy 1 7 liczne stanowiska + Carabus nemoralis Mrówka rudnica 2 8 liczne stanowiska + Formica rufa Trzmiel 2 9 liczne stanowiska + Bombus sp. Mi ęczaki Ślimak winniczek 10 liczne stanowiska + 2 Helix pomatia KR ĘGOWCE Płazy Ropucha szara 11 liczne stanowiska + 1,3 Bufo bufo

Ropucha zielona 12 + 1 Bufo viridis

Rzekotka drzewna 13 Hyla arborea

Żaba trawna 14 + 1,3 Rana temporaria

Traszka grzebieniasta 15 1 Triturus cristatus

Traszka zwyczajna 16 1 Triturus vulgaris Gady Jaszczurka zwinka 1,2, 17 liczne stanowiska + Lecerta agilis 3

34

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Jaszczurka żyworodna 18 liczne stanowiska + 1 Lecerta vivipara Padalec zwyczajny 19 liczne stanowiska + 1 Anguis fragilis Zaskroniec zwyczajny 20 liczne stanowiska + 1,3 Natrix natrix Żmija zygzakowata 21 + 1 Vipera verus Ptaki Cierniówka nieliczne stanowiska na 1 + 1 Sylvia comunis terenie całej gminy Cietrzew 2 rzadki + 1 Lyrurus tetrix Czy żyk nieliczne stanowiska na 3 + 1 Carduelis spinus terenie całej gminy Drozd 4 liczne stanowiska + 1 Turdus philomelos Dudek nieliczne stanowiska na 5 + 1 Upupa epops terenie całej gminy Dzierzba g ąsiorek nieliczne stanowiska na 6 + 1,3 Lanius collurio terenie całej gminy Dzi ęcioł czarny 1,2, 7 liczne stanowiska + + + Dryocopus martius 3 Dzi ęcioł du ży 8 Liczne stanowiska + 1 Dendrocopos major Dzi ęcioł średni 9 Liczne stanowiska + 1 Dendrocopos medius Dzi ęcioł zielony 10 liczne stanowiska + 1 Picus viridis Dzi ęcioł zielonosiwy 11 rzadki + 1,3 Picus canus Dzi ęciołek 12 1 Dendrocopos minor Dzwoniec nieliczne stanowiska na 13 + 1 Carduelis chloris terenie całej gminy Gil nieliczne stanowiska na 14 + 1 Pyrrhula pyrrhula terenie całej gminy Jastrz ąb goł ębiarz 15 liczne stanowiska + 1,2 Accipiter gentilis Kos 16 liczne stanowiska + 1,2 Turdus merula Kowalik 17 do ść liczne stanowiska + 1 Sitta europea Krogulec 18 liczne stanowiska + 1 Accipiter nisus Kukułka 19 liczne stanowiska + 1,2 Cuculus canorus Kwiczoł 20 liczne stanowiska + 1,2 Turdus pilaris Kruk nieliczne stanowiska na 21 + 1 Corvus corax terenie całej gminy Lelek kozodój nieliczne stanowiska na 22 + 1 Caprimulgus europaeus terenie całej gminy 23 Muchołówka szara nieliczne stanowiska na + 1 35

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Muscicapa striata terenie całej gminy

Muchołówka żałobna nieliczne stanowiska na 24 + 1 Ficedula hypoleuca terenie całej gminy Mysikrólik 25 do ść liczne stanowiska + 1 Regulus regulus Pełzacz 26 do ść liczne stanowiska + 1 Certhia familiaris Piecuszek nieliczne stanowiska na 27 + 1 Phylloscopus trochilus terenie całej gminy Piegrza nieliczne stanowiska na 28 + 1 Sylvia curruca terenie całej gminy Pierwiosnek nieliczne stanowiska na 29 + 1 Phylloscopus collybita terenie całej gminy Pokrzewka czarnołbista nieliczne stanowiska na 30 + 1 Sylvia atricapilla terenie całej gminy Pokrzewka ogrodowa nieliczne stanowiska na 31 + 1 Sylvia borina terenie całej gminy Pokrzewka jarz ębata 32 rzadko + 1,3 Sylvia nisoria Pustułka nieliczne stanowiska na 33 + 1 Falco tinnunculus terenie całej gminy Raniuszek 34 do ść liczne stanowiska + 1 Aegithalos caudatus Rudzik 35 do ść liczne stanowiska + 1 Erithacus rubecula Sikorka bogatka 36 liczne stanowiska + 1,2 Parus major Sikora czarnogłowa 37 liczne stanowiska + Parus montanus Sikorka czubatka 38 liczne stanowiska + 1 Parus cristatus Sikora modra 39 liczne stanowiska + 1 Parus caeruleus Sikorka sosnowa 40 liczne stanowiska + 1 Parus ater Sikorka uboga 41 liczne stanowiska + 1 Parus palustris Skowronek borowy 42 liczne stanowiska + 1,3 Lullula arborea Słowik szary 43 liczne stanowiska + 1 Luscinia luscinia Strzy żyk 44 liczne stanowiska + 1 Troglodytes troglodytes Świergotek drzewny 45 liczne stanowiska + 1 Anthus trivalis Szpak 46 liczne stanowiska + 1,2 Sturnus vulgaris Trznadel 47 liczne stanowiska + 1 Emberiza citrinella Pleszka 48 liczne stanowiska + 1 Phoenicurus phoenicurus Pliszka siwa 49 liczne stanowiska + 1 Motacilla alba Pliszka żółta 50 liczne stanowiska + 1 Motacilla flava

36

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Potrzos Pospolicie na wilgotnych 51 + 1 Emberiza schoeniclus stanowiskach Puszczyk 52 liczne stanowiska + 1 Strix Aluto Sierpówka 53 liczne stanowiska + 2 Streptopelia decoacto Sójka 54 liczne stanowiska + 1,2 Garrulus glandaris Świstunka nieliczne stanowiska na 55 + 1 Phylloscopus sibilatrix terenie całej gminy Turkawka nieliczne stanowiska na 56 + 1 Streptopelia turtur terenie całej gminy Wróbel 57 liczne stanowiska + 1,2 Passer domesticus Zaganiacz 58 + 1 Hippolais icterina Zi ęba 59 liczne stanowiska + 1 Fringilla coelebs Ssaki Gronostaj 1 + 1 Mustela erminea Je ż wschodni 2 liczne stanowiska + 1 Erinaceur concolor Kret 3 liczne stanowiska + 2 Talpa europaea Łasica 4 liczne stanowiska + 1 Mustela nivalis Bóbr 5 + LC 1 Castor fiber Wiewiórka 6 liczne stanowiska + 1 Sciurus vulgaris Orzesznica 7 + Muscardinus avellanarius Popielica 8 + Glis glis Ryjówka aksamitna 9 liczne stanowiska + 1 Sorex araneus Nietoperze 10 Stare zabudowania + 1 Chiroptera Żródło: 1 – dane Nadle śnictwa Olkusz 2- dane terenowe Taxus SI 3 – SDF dla PLH120006 „Jaroszowiec” i PLH 120011 „Michałowiec”

3.3.7 Siedliska przyrodnicze

Na podstawie danych zawartych w SDF-ach dla obszarów PLH120006 „Jaroszowiec” i PLH 120011 „Michałowiec” na terenie lasów obj ętych opracowaniem potencjalnie mog ą wyst ępowa ć 4 le śne siedliska przyrodnicze podlegaj ące ochronie, zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Ochrony Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 roku w sprawie okre ślenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegaj ących ochronie, na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Są to:

37

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 kwa śne buczyny (9110) żyzne buczyny (9130) ciepłolubne buczyny storczykowe (9150) gr ąd środkowoeuropejski (9170),

Ryc. 6 Obr ęb ewidencyjny Braciejówka oddział 2m - potencjalne siedlisko kwa śnej buczyny, żyznej buczyny lub ciepłolubnej buczyny storczykowej Modyfikacje GTD na siedliskach przyrodniczych. W przypadku le śnych siedlisk przyrodniczych prowadzenie na nich gospodarki le śnej zazwyczaj odbiega nieco od typowych działa ń wykonywanych w drzewostanie, w którym nie stwierdzono wyst ępowania siedliska. Wskazana jest modyfikacja post ępowania i zastosowanie indywidualnego podej ścia do prac na danym siedlisku przyrodniczym. Działanie takie zapewni zachowanie siedliska we wła ściwym stanie, co stanowi kluczowy element ich ochrony.

38

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

3.4 OKRE ŚLENIE PŁASZCZYZN MO ŻLIWYCH KOLIZJI POMI ĘDZY CELAMI OCHRONY PRZYRODY A GOSPODARK Ą LE ŚNĄ

Nadrz ędn ą zasad ą podczas sporz ądzania UPUL jest realizacja zrównowa żonej, wielofunkcyjnej gospodarki. Warunek ten mo że spełni ć jedynie taki plan, gdzie cele ochrony środowiska, potrzeby społecze ństwa oraz gospodarki s ą traktowane na równi. Uproszczone Plany Urz ądzenia Lasu dla Obr ębów Ewidencyjnych gminy Olkusz powstawały przede wszystkim przez pryzmat potrzeb ekologicznych środowiska le śnego. Dlatego te ż w przypadku jego realizacji nie zaistnieje mo żliwo ść kolizji mi ędzy interesami gospodarczymi, a zadaniami ochrony przyrody. Wr ęcz przeciwnie, zaplanowane zabiegi powinny wpłyn ąć na stan środowiska korzystnie lub zachowa ć je w niezmienionym stanie.

3.5 ISTNIEJ ĄCE PROBLEMY OCHRONY PRZYRODY ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PLANU

Do istniej ących problemów ochrony przyrody, istotnych z punktu widzenia realizacji Zada ń zaplanowanych w UPUL zaliczy ć mo żna przede wszystkim: - brak szczegółowych wytycznych dotycz ących metod ochrony poszczególnych typów siedlisk i gatunków; - brak dokładnej wiedzy o wyst ępowaniu niektórych gatunków; - niedostosowanie składu gatunkowego drzewostanu do siedlisk przyrodniczych Ogólnie mo żna stwierdzi ć, że na obszarze lasów Gminy Olkusz nie wyst ępuj ą znacz ące problemy ochrony przyrody, które mogłyby spowodowa ć zagro żenie dla funkcjonowania obszaru i zachowania jego walorów przyrodniczych. Dostosowywanie składu gatunkowego jest procesem długotrwałym, ale stosowanie si ę do zapisów w UPUL w szczególno ści dotycz ących rodzajów rębni, składu gatunkowego odnowie ń, form zmieszania oraz prawidłowe prowadzenie zabiegów piel ęgnacyjnych umo żliwi dostosowanie składu gatunkowego do siedliska, a tym samym wpłynie na polepszenie stanu zachowania tych że siedlisk.

3.6 POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PLANU

Prywatni wła ściciele lasów prowadz ą gospodark ę le śną zgodnie ze sporz ądzanymi okresowo Planami Urz ądzenia Lasu. Realizacja tych że planów odbija si ę znacz ąco na aktualnym stanie lasów.

39

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Prowadzone zabiegi i działania kształtuj ą przestrze ń le śną wpływaj ąc istotnie na ró żnorodno ść siedlisk i gatunków. Co wi ęcej, w przypadku lasów gospodarczych, w których od dziesi ątków lat prowadzi si ę ró żnorodne zabiegi i prace, zachowanie środowiska w dobrej kondycji jest w du żej mierze uzale żnione od prowadzenia planowej, wielofunkcyjnej gospodarki le śnej opartej o Uproszczone Plany Urz ądzenia Lasu.

Warto ść tych że planów opiera si ę na konkretnych przesłankach: - Przede wszystkim UPUL zawiera cz ęść inwentaryzacyjn ą – opis taksacyjny, w którym znajduje si ę szczegółowy opis lasu, jego stanu i zmian w nim zachodz ących. - W opisach taksacyjnych i opisaniu ogólnym znajduj ą si ę uporz ądkowane wyniki unikalnych inwentaryzacji przyrodniczych, lokalizacja obiektów chronionych, opis ich stanu i zalecane sposoby ochrony, co zdecydowanie ułatwia prowadzenie działa ń gospodarczych w sposób z nimi nie koliduj ący. - Zawarte w planie wskazania gospodarcze, określaj ące sposób post ępowania w przyszłych latach, zawsze powstaj ą przez pryzmat konsekwencji tych że działa ń. - Plany Urz ądzenia Lasu, Uproszczone Plany Urz ądzenia Lasu oraz Inwentaryzacje Stanu Lasu tworzone s ą przy udziale wielopokoleniowej wiedzy le śników i przyrodników, dzi ęki czemu zapewnione jest wielopłaszczyznowe podej ście do zagadnienia, a tym samym realizowana jest wielofunkcyjna gospodarka le śna.

Brak realizacji zało żeń Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu – potencjalne konsekwencje:

- Wskutek zaniechania planowych zabiegów zaistniałoby zagro żenie utraty kontroli nad stanem sanitarnym i zdrowotnym lasu, oraz procesami w nim zachodz ącymi,

- Nie byłaby mo żliwa ochrona obiektów wymagaj ących ochrony czynnej (w tym siedlisk przyrodniczych),

- W przypadku zbyt du żego, niekontrolowanego, pozyskania drewna, nie popartego szacunkami inwentaryzacyjnymi zapasu i przyrostu spodziewanego, zaistniałoby zagro żenie dla trwało ści lasu oraz jego korzystnego wpływu na klimat, gleb ę i pozostałe elementy środowiska.

- Nieplanowana, rabunkowa gospodarka le śna prowadzona bez zapisów UPUL mogłaby doprowadzi ć do zubo żenia le śnych zasobów genowych.

40

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

- Zaniechanie zabiegów piel ęgnacyjnych i pozyskania spowodowałoby zagro żenie spadkiem ró żnorodno ści biologicznej i tym samym stabilno ści lasu.

- Zaplanowane zabiegi maj ą na celu równie ż dostosowanie składu gatunkowego do siedlisk przyrodniczych, brak ich realizacji mo że spowodowa ć post ępuj ącą degradacj ę siedlisk przyrodniczych i zmniejszanie si ę ich areału.

4 PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE PLANU NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

4.1 PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE PLANU NA ŚRODOWISKO

Prognoza oddziaływania na środowisko UPUL obejmuje indywidualn ą analiz ę potencjalnego wpływu ka żdej czynno ści i zadania gospodarczego na poszczególne elementy środowiska. Do działa ń zaprojektowanych w planie, a mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko nale żą : odnowienia, zalesienia, piel ęgnacja drzewostanów, trzebie że oraz r ębnie, przy czym te ostatnie zró żnicowano na r ębnie zupełne i zło żone. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w aktach prawnych prognoza obejmuje wpływ zabiegów na: ró żnorodno ść biologiczn ą, ludzi, zwierz ęta, ro śliny, wod ę, powietrze, powierzchni ę ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki i dobra materialne.

4.1.1 Oddziaływanie na ró żnorodno ść biologiczn ą

Ró żnorodno ść biologiczna - oznacza zró żnicowanie wszystkich żywych organizmów pochodz ących, inter alia, z ekosystemów l ądowych, morskich i innych wodnych ekosystemów oraz zespołów ekologicznych, których s ą one cz ęś ci ą. Dotyczy to ró żnorodno ści w obr ębie gatunku, pomi ędzy gatunkami oraz ekosystemami. W Uproszczonym Planie Urz ądzenia Lasu uwzgl ędniono ochron ę i zachowanie gatunków ro ślin i zwierz ąt obj ętych ochron ą gatunkow ą, oraz zaplanowano wprowadzanie gatunków drzew li ściastych odpowiednich do poszczególnych siedlisk. Zastosowanie przyj ętych dla poszczególnych siedlisk gospodarczych typów drzewostanu (z uwzgl ędnieniem uwag zawartych w prognozie) nie przyczyni si ę do uproszczenia lub zniekształcenia naturalnego zró żnicowania w ramach siedlisk przyrodniczych. Zapisy planu nie powoduj ą rozdrobnienia kompleksów le śnych oraz zachwiania ci ągło ści korytarzy ekologicznych. Zapisy planu nie przewiduj ą równie ż wykonywania prac melioracyjnych na terenach podmokłych.

41

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Wobec tego w dłu ższym okresie wpływ zaplanowanych zabiegów b ędzie dodatni.

4.1.2 Oddziaływanie na ludzi

Gospodarowanie z zachowaniem zasady trwało ści oraz udost ępnianie lasu zwłaszcza w ternie silnie zurbanizowanym umo żliwia społecze ństwu rekreacj ę, wypoczynek oraz edukacj ę przyrodnicz ą. Zabezpiecza jednocze śnie zapotrzebowanie na po żą dany przez ludzi surowiec drzewny. Zarówno w krótkim jak i w długim okresie – wpływ UPUL b ędzie dodatni.

4.1.3 Oddziaływanie na ro śliny i zwierz ęta, w szczególno ści na gatunki chronione

Poprawnie wykonane zabiegi wpłyn ą dodatnio na stan siedlisk i warunki rozwoju ro ślinno ści w zwi ązku z czym nale ży zało żyć, że przy realizacji zapisów zawartych UPUL ich wpływ na ro śliny b ędzie dodatni.

4.1.4 Oddziaływanie na wod ę

W dokumentacji urz ądzeniowej nie planowano zabiegów znacz ąco wpływaj ących na stan zasobów wodnych. Zabiegi piel ęgnacyjne nie wpłyn ą na zdolno ść retencyjn ą drzewostanów. Wobec powy ższego nie przewiduje si ę wpływu UPUL na wod ę.

4.1.5 Oddziaływanie na powietrze

Las działa jak naturalny filtr powietrza, dostarczaj ąc tlen, obni żaj ąc st ęż enie dwutlenku węgla i pochłaniaj ąc pyły. Procesom tym sprzyja bogactwo gatunków i trwałe utrzymywanie pokrywy ro ślinnej. Plan zakłada gospodarowanie w my śl zasady trwało ści lasu, tym samym jego wpływ na powietrze mo że by ć tylko dodatni.

4.1.6 Oddziaływanie na powierzchni ę ziemi

Jedyne niebezpiecze ństwo zagra żaj ące powierzchni ziemi, wynikaj ące z działa ń gospodarki le śnej mo że pojawi ć si ę sytuacji gdy odsłoni ęty grunt zostaje rozmyty przez wody opadowe. Niemniej gro źba taka mo że zaistnie ć w zasadzie wył ącznie na obszarach bardzo stromych, lub w bezpo średnim s ąsiedztwie cieków wodnych. W przypadku omawianego terenu problem ten jest na tyle znikomy, że nie ma żadnych obaw o mo żliwe zdegradowanie gleb poprzez planowane działania le śne. Poza tym las wpływa na grunt zdecydowanie dodatnio. Stabilizuje jego wilgotno ść , a w

42

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021 długim okresie pozytywnie oddziałuje na żyzno ść siedlisk. Reasumuj ąc wpływ projektowanych działa ń na powierzchni ę ziemi b ędzie zdecydowanie dodatni.

4.1.7 Oddziaływanie na krajobraz

Zabiegi zaplanowane w Uproszczonym Planie Urz ądzenia Lasu wpływają na kształtowanie krajobrazu le śnego. Wszelkie działania takie jak: zalesienia, odnowienia, a tak że zr ęby docelowo maj ą zachowa ć ci ągło ść istnienia lasu. Wpływ ten co prawda w ró żnym czasie mo że by ć zró żnicowany, jednak w dłu ższym okresie zawsze jest dodatni. Działania prowadzone na stosunkowo niewielkich obszarach kształtuj ą mozaikowy charakter lasu. Drzewostany zró żnicowane powierzchniowo, gatunkowo i wiekowo wzbogacaj ą i urozmaicaj ą krajobraz.

4.1.8 Oddziaływanie na klimat

Podobnie jak przy wpływie na powietrze, las ma wpływ na warunki klimatyczne. W skali globalnej pewne znaczenie mo że mie ć pochłanianie i akumulacja dwutlenku w ęgla, w skali lokalnej las silnie oddziałuje na mikroklimat: łagodz ąc go w okresach wyst ępowania skrajnie wysokich i niskich temperatur oraz susz. UPUL zakłada trwało ść lasu, w zwi ązku z czym jego wpływ na klimat jest dodatni.

4.1.9 Oddziaływanie na zasoby naturalne

Plan zakłada powi ększanie zasobów drzewnych stanowi ących odnawialne zasoby naturalne. Powi ększanie zasobów le śnych realizowane jest w wyniku zalesiania gruntów i zwi ększania produkcyjno ści lasu (art. 14 Ustawy o lasach). Pewne znaczenie w gospodarce maja równie ż pozyskiwane w lesie: grzyby, owoce runa le śnego, zioła, ro śliny, zwierzyna. Wpływ zaprojektowanych działa ń na zasoby naturalne b ędzie dodatni.

4.1.10 Oddziaływanie na zabytki i dobra kultury materialnej

Czynno ści wynikaj ące z zało żeń Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu nie wpłyn ą na zabytki i dobra kultury zlokalizowane w sąsiedztwie drzewostanów obj ętych zabiegami wynikaj ącymi z zało żeń UPUL.

43

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

4.1.11 Zestawienie zbiorcze wpływu projektu planu urz ądzenia lasu na środowisko Syntetyczn ą ocen ę wpływu zaplanowanych prac na kolejne elementy środowiska zamieszczono w tabeli 8. W prognozie zastosowano skal ę oddziaływania okre ślaj ącą wpływ dodatni, ujemny lub oboj ętny oraz czas oddziaływania w skali trzystopniowej (patrz legenda pod tabel ą). Oddziaływanie ł ączne przedstawiono w kolumnie 9. Tabela 8. Zbiorcze zestawienie przewidywanego wpływu Uproszczonego Planu Urz ądzenia Lasu na środowisko. Rodzaje planowanych czynno ści i zada ń gospodarczych oraz ich przewidywane Oddziaływanie Okres oddziaływanie na elementy środowiska łączne Lp. Stan środowiska oddziały- planowanych wania Zalesienia Odnowienia Piel ęgnacja Rębnie Rębnie czynno ści drzewostanów zło żone zupełne

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. Ró żnorodno ść 1 + sil. + sil 0 + sil - sil + sil biologiczna 2 + sil + sil 0 + sil + sil + sil

3 + sil + sil 0 + sil + sil + sil

2. Ludzie 1 + śr. + śr. + sł. + sł. + śr. + 2 + sł. + sł. + sł. + sł. + sł. +

3 + sł. + sł. + sł. + sł. + sł. + 3. Zwierz ęta 1 + śr. + śr. 0 0 - śr. + 2 + śr. + śr. 0 0 + śr. +

3 + śr. + śr. 0 + sł. + śr. + 4. Ro śliny 1 + sil + sil 0 + sil - sil + sil 2 + sil + sil + śr. + sil + sil + sil

3 + sil + sil + śr. + sil + sil + sil 5. Woda 1 + sł. + sł. 0 0 - sł. + 2 + sł. + sł. 0 0 - sł. +

3 + sł. + sł. 0 0 0 + 6. Powietrze 1 + sł. 0 0 0 - śr. + 2 + sł. 0 0 0 - sł. +

3 + sł. 0 0 0 + sł. + 7. Powierzchnia ziemi 1 + sł. 0 0 0 0 + 2 + sł. 0 0 0 0 +

3 + sł. 0 0 0 0 + 8. Krajobraz 1 + sil + sil 0 + sł. - sil +

2 + sil + sil 0 + sł. + śr. +

3 + sil + sil 0 + sł. + sł. + 9. Klimat 1 + sł. + sł. 0 + sł. 0 + 2 + sł. + sł. 0 + sł. + sł. +

3 + sł. + sł. 0 + sł. +v + 10. Zasoby naturalne 1 + sł. + sł. + sł. 0 - sł. + 2 + sł. + sł. + sł. + sł. 0 +

3 + sł. + sł. + sł. + sł. + sł. + 11. Zabytki i dobra 1 0 0 0 0 0 + kultury materialnej 2 0 0 0 0 0 +

3 0 0 0 0 0 + 12. Łączna ocena 1 + śr. + śr. + śr. + śr. + śr. + śr. oddziaływania Planu 2 + śr. + śr. + śr. + śr. + śr. + śr. Urz ądzenia Lasu na środowisko 3 + śr. + śr. + śr. + śr. + śr. + śr.

44

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

1 wpływ krótkoterminowy 2 wpływ średnioterminowy 3 wpływ długoterminowy - wpływ negatywny + wpływ pozytywny 0 wpływ oboj ętny, zrównowa żony lub trudny do ustalenia nd nie dotyczy sł. oddziaływanie słabe śr. oddziaływanie średnie sil. oddziaływanie silne - Ł ączna ocena nie wynika ze średniej arytmetycznej poszczególnych ocen, lecz stanowi indywidualne podsumowanie łącznego oddziaływania Planu Urz ądzenia Lasu

4.2 ODDZIAŁYWANIE PLANU NA GATUNKI B ĘDĄCE PRZEDMIOTEM OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000

W poni ższej tabeli dokonano oceny wpływ zabiegów gospodarczych na gatunki o istotnym znaczeniu dla Wspólnoty, wyst ępuj ące w obr ębie obszarów Natura 2000 PLH120006 „Jaroszowiec” i PLH 120011 „Michałowiec”

Tabela 9. Zbiorcze zestawienie przewidywanego wpływu Planu Urz ądzenia Lasu na gatunki o istotnym znaczeniu dla Wspólnoty, wyst ępuj ące w obr ębie obszarów Natura 2000 PLH120006 „Jaroszowiec” i PLH 120011 „Michałowiec” potencjalnie wyst ępuj ące na terenie gminy Olkusz.

Wprowadza- Rębnie Gatunek Gatunek Zalesienia Odnowienia Piel ęgnacje Rębnie I nie podszytów Uzasadnienia do Lp. pozostałe Nazwa łaci ńska Nazwa polska i II pi ętra oceny oddziaływania 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3

Ptaki wymienione w zał ączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

Żerowiska zwi ązane z drzewami 1 Picus canus Dzi ęcioł zielonosiwy 0 0 0 0 0 0 ------0 0 0 0 0 0 zasiedlonymi przez owady

Zasiedla obrze ża suchych borów i sosnowych zagajników o 2 Lululla arborea Skowronek borowy - 0 + - 0 0 + + + + + 0 + + 0 + 0 0 powierzchni przekraczaj ącej na ogół¸ 3 ha, śródle śne polany i por ęby

Gatunek zwi ązany z zakrzyczeniami i remizami, zer 3 Lanius collurio gasiorek - - - 0 - - 0 0 0 + + 0 0 0 0 0 0 0 głównie na otwartej przestrzeni oraz w zakrzaczeniach

Żerowiska zwi ązane z drzewami 4 Dryocopus martius Dzi ęcioł czarny 0 0 0 0 0 0 ------0 0 0 0 0 0 zasiedlonymi przez owady

zwi ązany z obrze żami lasów, 5 Sylvia nisiora Jarz ębatka -/+ -/+ -/+ + + + - - - 0 + + 0 + + + + + , żer na otwartych przestrzeniach

Ssaki wymienione w Zał ączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG

Schronienie i zimowanie na starych strychach, 1 Myotis myotis Nocek duzy + + + 0 0 0 0 0 0 + 0 0 0 0 0 - - 0 zabudowaniach i jaskiniach. Żer na obszarach le śnych

Ro śliny wymienione w Zał ączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG

Obuwik osi ąga optimum swego wyst ępowania w zbiorowiskach Cypripedium Obuwik pospolity - - 0 0 0 0 + 0 0 0 0 0 + 0 0 - - - okrajkowych, zaro ślach calceolus kserotermicznych i lasach o lu źnym drzewostanie. 1 wpływ krótkoterminowy 2 wpływ średnioterminowy 3 wpływ długoterminowy - Wpływ ujemny + Wpływ dodatni 0 Wpływ oboj ętny, zrównowa żony lub trudny do ustalenia nd nie dotyczy

45

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

Jednocze śnie nale ży zwróci ć uwag ę na fakt, i ż planowane zabiegi w drzewostanach obj ętych opracowaniem maja na celu głównie zachowanie trwałości lasów, przez co zapewniaj ą utrzymanie si ę populacji cennych gatunków zwi ązanych z lasami w dłu ższej perspektywie czasu. Wobec powy ższego nale ży przyj ąć , że Uproszczone Plany Urz ądzenia lasu dla obr ębów ewidencyjnych gminy Olkusz pozytywnie wpłyn ą na obszary Natura 2000 i gatunki wymienione w rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych

oraz gatunków b ędących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty .

4.3 ODDZIAŁYWANIE PLANU NA SPECJALNE OBSZARY OCHRONY SIEDLISK I SIEDLISKA PRZYRODNICZE NA OBSZARACH NATURA 2000

Ocena oddziaływania Uproszczonych Planów Urz ądzenia Lasu obejmuje wpływ zada ń gospodarczych na chronione siedliska przyrodnicze na obszarach Natura 2000. W poni ższej tabeli zostały zestawiono informacje dotycz ące przedmiotów ochrony i planowanych zabiegów gospodarczych oraz oddziaływanie ł ączne planowanych zada ń dla siedlisk Dyrektywy Rady 92/43/EWG na obszarach naturowych. Nale ży jednak zwróci ć uwag ę na fakt, ze na gruntach lasów prywatnych nie zostały dotychczas przeprowadzone prace zwi ązane z inwentaryzacj ą siedlisk wymienionych w Dyrektywie Siedliskowej .

Tabela 10. Wpływ poszczególnych siedlisk na siedliska naturowe

Zgodno ść składu Rębnie Kod Zalesienia Odnowienia Piel ęgnacje Rębnie I Lp. Nazwa siedliska gatunkowego z pozostałe siedliska siedliskiem 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3

zgodny nd nd nd +śr +śr +śr 0 +śr +śr nd nd nd 0 +śr +śr 1 9110 Kwa śne buczyny niezgodny nd nd nd +sil +sil +sil +sil +sil +sil nd nd nd 0 +śr +śr

zgodny nd nd nd +śr +śr +śr 0 +śr +śr nd nd nd 0 +śr +śr 2 9130 Żyzne buczyny niezgodny nd nd nd +sil +sil +sil +sil +sil +sil nd nd nd 0 +śr +śr

zgodny nd nd nd +śr +śr +śr 0 +śr +śr nd nd nd 0 +śr +śr Ciepłolube buczyny 9150 3 storczykowe niezgodny nd nd nd +sil +sil +sil +sil +sil +sil nd nd nd 0 +śr +śr

zgodny nd nd nd 0 + sil + sil 0 + śr +śr -śr 0 0 0 +śr +śr Gr ąd 9170 4 środkowoeuropejski niezgodny + sil + sil + sil 0 +sil +sil +śr + śr -/+ śr -śr 0 0 0 +śr +śr

46

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

1 wpływ krótkoterminowy 2 wpływ średnioterminowy 3 wpływ długoterminowy - wpływ negatywny + wpływ pozytywny 0 wpływ oboj ętny, zrównowa żony lub trudny do ustalenia nd nie dotyczy sł. oddziaływanie słabe śr. oddziaływanie średnie sil. oddziaływanie silne

Powy ższe zestawienie ma charakter orientacyjny, przedstawiaj ące potencjalne oddziaływanie zabiegów na siedliska przyrodnicze, je żeli ich wyst ępowanie zostanie faktycznie potwierdzone. Kryterium był czas oddziaływania, wyró żniono tutaj oddziaływanie krótko-, średnio- i długoterminowe oraz wpływy dodatnie, ujemne, oboj ętne, a tak że siła oddziaływania: oddziaływanie słabe, średnie oraz silne.

4.4 PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE NA INTEGRALNO ŚĆ OBSZARÓW NATURA 2000

W UPUL nie zaplanowano zabiegów mog ących naruszy ć integralno ść obszarów Natura 2000. Realizacja zaprojektowanych czynno ści gospodarczych nie wpłynie negatywnie na siedliska, ro śliny i zwierz ęta wyst ępuj ące na obszarach Natura 2000, ani te ż na ekosystem jako cało ść , nie zaburza spójno ści czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkuj ących zrównowa żone trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których zaprojektowano obszary Natura 2000.

4.5 PRZEWIDYWANE ROZWI ĄZANIA MAJ ĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA Ń PLANU NA ŚRODOWISKO

Zadania gospodarcze zostały zaprojektowane w UPUL w taki sposób, aby prowadzona w oparciu o nie wielofunkcyjna, trwale zrównowa żona gospodarka le śna przynosiła pozytywne efekty w wielu dziedzinach i nie oddziaływała negatywnie na środowisko przyrodnicze. Oznacza to działalno ść zmierzaj ącą do kształtowania i wykorzystywania lasów w taki sposób i w takim tempie, aby zapewni ć zachowanie ich bogactwa i ró żnorodno ści biologicznej, żywotno ści, potencjału regeneracyjnego oraz wysokiej produkcyjno ści, przy zachowaniu zdolno ści (teraz i w przyszło ści) do wypełniania wszystkich wa żnych funkcji ochronnych, gospodarczych i społecznych na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym. Zgodnie z ustaw ą o lasach podstaw ą prowadzenia trwale zrównowa żonej gospodarki le śnej jest UPUL.

47

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

4.6 ROZWI ĄZANIA ALTERNATYWNE DO ZADA Ń UJ ĘTYCH W UPUL Procedura opracowywania UPUL jest procesem, podczas którego z wielu mo żliwych wariantów wybierane s ą rozwi ązania optymalne, ł ącz ące w sobie zaspokajanie potrzeb społeczno - gospodarczych i ochrony przyrody. Wszelkie projektowane działania gospodarcze były rozpatrywane w wielu aspektach. Mo żliwe rozwi ązania alternatywne były rozpatrywane i weryfikowane na etapie projektowania w ramach planu. W zwi ązku z tym dla planu, który został poddany analizie i ocenie w niniejszej prognozie nie przewiduje si ę rozwi ąza ń alternatywnych.

48

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

5 LITERATURA 1. Uproszczone Plany Urz ądzenia Lasu dla obr ębów ewidencyjnych Gminy Olkusz na lata 2012-2021. 2. Program Ochrony Przyrody Nadle śnictwa Olkusz na lata 2021-2021, 3. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Olkuskiego 4. Program Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Olkusz Program ochrony środowiska Miasta i Gminy Olkusz 5. Kondracki J. 2001. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. 6. Matuszkiewicz J. M. 2002. Regionalizacja geobotaniczna Polski, IGiPZ, Warszawa. 7. Sikorska E. 2006. Geografia lasów Polski, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Krakowie. 8. Trampler T., Kliczkowska A., Dmyterko E., Sierpi ńska A. 1990a. Regionalizacja przyrodniczo – le śna na podstawach ekologiczno – fizjograficznych. PWRiL, Warszawa. 9. Walczak M., Radziejowski J., Smogorzewska M., Sienkiewicz J., Gacka - Grzesikiewicz E., Pisarski Z. 2001. Obszary Chronione w Polsce. IO Ś. III wyd. Warszawa. 10. Standardowe Formularze Danych dla obszarów Natura 2000

49

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZ ĄDZENIA LASU OBR ĘBÓW EWIDENCYJNYCH GMINY OLKUSZ NA LATA 2012-2021

6 WYKAZ ZAŁ ĄCZNIKÓW

- mapa przegl ądowa rozmieszczenia powierzchni planowanych zr ębów zupełnych, zalesie ń oraz zmian przeznaczenia gruntów w stosunku do potencjalnych siedlisk oraz gatunków, o których mowa w ww. rozporz ądzeniach, - Pismo Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie znak OP.II.410.22.2011.PWi z dnia 26.01.2012 roku uzgadniaj ące i uszczegóławiaj ące zakres Prognozy

50