TELEVIZIONI MË I RI INFORMATIV NË SHQIPËRI

origjina e lajmit...

LEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi RILINDASI VITI II - NR. 172 E diel, 22-07-2012

SUPLEMENTI “RILINDASI” ɽ Faqe 15-22 FORUM/ ISH-MINISTRAT E JASHTEM ‘Faji ynë që ndërhyjnë ambasadorët’ Dade, Shehu dhe Starova komentojnë akuzat e Surroit për ambasadorin Dell TIRANE EKSPERTET E HUAJ ɽ Faqe 2-3 JAKIN MARENA Deputetëve, jo Dorëshkrimi i sh-shefat e diplomacisë shq- Shuteriqit për Iiptare, përfaqësues të opoz- dënim për shpifje itës dhe të mazhorancës faj- Elbasanin antiosman sojnë vetë politikën shqiptare e kontroll banese Dokumentet e shekullit XVII. Poezia e për ndërhyrjen që ambasadorët Ndryshimet në Kushtetutë, Ali Podrimes: Të buzëqesh mortja ime bëjnë në raste të caktuara në opozita frikë nga përndjekja e PD jetën politike... ɽ Faqe 4

INTERVISTA/ Nusja e djalit të madh të Enver Hoxhës À et për padinë e shkrimtarit TEUTA HOXHA: KADARE S’NA NJOFTOI PER GJYQIN Njerëzit e letrave kërkojnë kthimin e dorëshkrimit të veprës “Dimri i vetmisë së madhe”. Poeti Xhevahir Spahiu: “Do të ishte një gjest ¿ snik për zonjën Hoxha, që t’i jepte dorëshkrimin shkrimtarit”

Lajmi SKEMA ɽ Faqe 5 Koment Teuta Hoxha, nusja e djalit të madh të Enver NGA AFRIM KRASNIQI dhe Nexhmije Hoxhës u shpreh dje për “Shqiptar- ja.com” se ende nuk kishin një thirrje për gjyqin që kërkon te ngrejë shkrim- Imuniteti që tari Ismail Kadare, që të marrë sërish dorëshkri- min origjinal të romanit (nuk) ku¿ zohet “Dimri i vetmisë së mdhe”. vjet pas vendosjes së sistemit plural- Ndërsa shkrimtarët bëjnë ist dhe 8 vjet pas nisjes së debatit mbi thirrje që zonja Hoxha t’ia 21 imunitetin, parlamenti ka vendosur në kthejë veprën Kadaresë. krye-agjendë projektet për heqjen / ku¿ zi- min e imunitetit. Nëse u besojmë fjalimeve TIRANE të palëve, duket se po ndodh një mrekulli: PS, ofertë politika do të bëhet qytetare, vendim- DHURATA HAMZAI aleatëve: marrës (ministra e deputetë, gjyqtarë e egjithëse lajmi që shkrim- prokurorë) do të ... ɽ vijon në faqe 6 tari Ismail Kadare ka padi- Strategjia Mtur dy ditë më parë në Koment Gjykatën e Tiranës zonjën Nexhmije Hoxha për dorëzimin e dorëshkrimit për të ardhur origjinal të romanit “Dimri i vet- NGA EDI RAMA misë së madhe” ... ɽ vijon në faqe 11 në pushtet

INTERVISTAɽ Faqe 7 TIRANEɽ Faqe 8 PERJASHTOHEN ɽ Faqe 9 Jetmir Llanaj: “Nuk e vrava Sherri banal, 31-vjeçari Provimet, mbeten pa shkollë Korrupsionin nuk unë plakun, do i vras djemtë” vritet te dera e shtëpisë të lartë 4500 maturantë e mbron imuniteti isma jonë ¿ llon nga ku¿ zimi i imu- CEREMONIA NE PULJA ɽ Faqe 14 Nnitetit, por nuk ku¿ zohet vetëm me çështjen e imunitetit. Sepse ne besojmë që imuniteti në Shqipëri duhet të ku¿ zohet ZENEPE LUKES, dhe jemi absolutisht pro. Por ne besojmë po ashtu, që ndërhyrja në Kushtetutë ÇMIM NE ITALI për ku¿ zimin e imunitetit nuk duhet të Gazetarja prezantoi librin për Al Banon ku¿ zohet vetëm tek çështja e imunitetit. Muri që mbron të... ɽ vijon në faqe 6 2 E diel, 22 korrik 2012 POLITIKE

jykata e Lartë ka bojkotuar punimet dytë ftesën e Kuvendit, pas thirrjes nga përfaqësuesi i Kuvendit Neshat Fana, Gnë Kuvendin e Shqipërisë për Komisioni i Ligjeve i bëri për draftin e ri Avokati i Popullit nga Igli Totozani, Beçaj refuzon ndryshimet në Kushtetutë. Edhe pse kjo për organizimin dhe funksionimin e Prokuroria e Përgjithshme nga Ina gjykatë lidhet ngushtë me këtë ndryshim Gjykatës së Lartë. Po gjatë seancës së Rama. Po ashtu kësaj tryeze ju bashkua në ligjin Themeltar të Shtetit ka refuzuar djeshme u vunë re edhe disa mungesa të edhe anëtari i KLD, Elvis Cefa, kryetarja e ftesën për ndryshimet të jetë prezente, madje as të dërgojë tjera që nuk u justifikuan nga kryetarja e Shoqatës së Gjyqtarëve, Manjola Bejleri. përfaqësues të tjetër nga Gjykata e Lartë, parlamentit. Gjykata Kushtetuese është Ndërsa ishin thirrur konstitucionalist të siç janë Ariana Fullani dhe Arian Nuni. përfaqësuar nga Sekretari i njohur si Aurela Anastasi, Rustem Gjata, në Kushtetutë Shpresa Beçaj ka refuzuar për herë të Përgjithshëm Kujtim Osmani, KLD nga Gent Brahimi etj.

Ekspertët e EURALIU-s dhe PACA kundër ndëshkimit të deputetëve "Jo dënimit për shpifje dhe kontroll banese" Socialisti Majko: Parlamenti është në dorën e shumicës Lajmi Justifikimi i qeverisë Dje është zhvillu- ar dëgjesa publike me grupet e interes- PD: Drafti është it si dhe njohësit e Kushtetutës në vend. Debati u ngrit marrë nga PACA mbi arrestimin e deputetit si dhe „„„ kontrolli i banesës. „„„ TIRANE Ekspertët ndërko- mbëtar thanë për reu i Komisionit të Ligj këtë të fundit se nuk Keve dhe deputeti i Partisë duhet të ndodhë, Demokratike, Ilir Rusmali u kur cënohet puna shpreh në mbledhjen e në parlament. Këshillit të Legjislacionit, se propozimet e organizatave Kryeprokurorja ndërkombëtare për heqjen e „„„ TIRANE imunitetit, janë shumë afër Eksperti i EURALIUS Joaquin Urias dhe përfaqësuesi i PACA atyre të Partisë Demokratike. Tilman Hoppe, gjatë një mbledhje të Këshillit të Legjislacionit Ai u shpreh se puna e bërë FERNADA CENKO Ndryshime nga ekspertët e huaj është mjaft e mirë dhe ka shërbyer Ilir Rusmali isioni i EURALIUS si bazë për hartimin e draft- edhe në në Shqipëri, nëpër eve. "Propozimet e PACA Mmjet ekspertit Jo- Propozimi dhe EURALIU-s kanë arritur Kuvendit, Jozefina Topalli Kodin Penal quin Urias është shprehur se shkallën e përkimit maksi- "Drafti që ju keni paraqitur depuetetët janë të lirë që të mal", tha kreu i komisionit të është një draft që është adap- thonë gjithaçka, madje edhe Ligjeve, Ilir Rusmali. Ai u tuar nga mazhoranca, edhe të shpifin, por të mos mbajnë Të hënën miratohen shpreh se heqja e imunitetit pse në fillim ka pasur bindjen përgjegjësi para ligjit. Sipas është një proces që duhet të se heqja e imunitetit mund të tyre është më mirë të flasin, ishte bërë kohë më parë dhe bëhej edhe pa ndryshimin e se sa tu mohohet e drejta për ndryshimet Kushtetuese që klasa politike nuk duhet kushtetutës, për të dhënë Ina Rama të folur. "Çështje problema- itën e hënë dy relatorët respektivë për ndryshimet të humbasë këtë mundësi me mundësi komopromisi e pa- tike ajo e shpifjes. Mendoj se miratimin e draftit në afatin jtimi për palët e tjera e ka në Kushtetutë, Pandeli Majko i PS dhe Edi Paloka i rokurorja e Përgjiths nuk duhet të lejoni që deputet D e caktuar. Kryetari demokrat pranuar si gjest të bazuar në PD do të paraqesin ndryshimet e reja të Kushtetutës në hme Ina Rama i ka të ndiqen penalisht për i Komisionit të Ligjeve Ilir një ekspertizë shumë të P komisionin e Ligjeve. Seanca dëgjimore është mbyllur pas kërkuar Kuvendit që të shpifje, pasi është më mirë Rusmaili gjatë një ndërhyrje veçantë". Nga ana e ek- 7 orë diskutimeve. Pritet që këto propozime të integrohen paralelisht me ndry- dhe nga eksperienca evropi- tha se pyetjet ndaj ekspertëve spertëve ndërkombëtar që në draftin përfundimtar që do i paraqiten Kuvendit të Sh- shimet në Kushtetutë të ane që deputeti të thotë diçka ndihmojnë dyshuesit dhe asistuan në këtë tyrezë janë qipërisë për t'i votuar në datën 6 gusht. Ndërsa në datën 7 bëhen ndryshime edhe në sesa të mos ketë të drejtën të mosbesuesit. Sipas ekspertit vlerësuar të dyja draftet, por gusht do të mblidhet Konferenca e Kryetarëve për të ven- kodin e Procedurës Pe- japë mendimin e saj", është të EURAIUS, shpifja është është vlerësuar më tepër ai i dosur për ndryshimet e reja në Kushtetutë. nale. "Në thelb duket se shprehur Urias. Ky ishte edhe një cështje delikate pasi de- Partisë Demokratike, i cili këto ndryshime i japin shqetësimi i deputetit social- putetët sipas eksperiencës është një kopje e propozimeve rrugë hetimin dhe ky ka ist Saimir Tahiri, i cili po europiane është më mirë të të bëra nga misioni EURA- qenë problemi kryesor bredh dyerve të gjykatave për lin e banesës, në rekoman- shqiptar funksionon me 71 thonë diçka edhe nëse nuk LIU-s si dhe ekspertëve të sepse ne kemi qënë në akuzat që ka bërë në parla- dimet ndërkombëtare lejohet deputetë, duke vënë në dijeni është e vërtetë sesa të mos PACA në Tiranë. Drafti për- vështirësi për të hetuar për ment ndaj familjes së kryem- që prokurorët të fillojnë një ekspertët ndërkombëtare, se kenë të drejtën e fjalës. Ai u fundimtar pritet të votohet në shkak të mosruajtjes inistrit Berisha, ndërsa gjyka- hetim ndaj deputetëve. Një nëse arrestohet një deputet, shpreh kundra ndjekjes pe- datën 6 gusht, ashtu siç është sekretit, për shkak të mo- ta e ka dënuar me gjobë për kontroll banese mund të parlamenti funksionon me nale ndaj deputetëve për vendosur edhe në Konfer- spasjes mundësi për të shpifje ndaj fëmijëve të ndikojë në funksionimin e gjysmën e parlamentarëve, shpifje. Sipas kryetares së encën e Kryetarëve. kryeministrit. parlamentit. Pasi nëse bane- pasi me 71 vota dhe më pak pasur një hetim konfiden- Një çështje tjetër që u ng- sa e tij po kontrollohet tani, votohen ligjet. cial. Ne jemi të realizuar rit nga EURALIUS është ajo deputeti nuk mund të shkojë Kodin Penal dhe jo në Kush- konsensus. "Gjithësesi më në pritshmërinë tonë. Ajo e kontrollit të banesës. Sipas në punë. Por, pengesë është PACA tetutë. Sipas tij në të tilla ras- duhet të them se përderisa që do doja unë të shtoja do tyre nuk duhet të kontrollo- edhe për prokurorët. Në këtë Eksperti i PACA-s dha sqa- te parlamenti duhet të vihet çështja e imunitetit që po tra- ishte shumë e përshtat- het banesa kur deputeti është rast rekomandimi im si ek- rime të detajuara duke i'u në dijeni në momentin që po jtohet në themel dhe pikësë- shme që paketa kush- duke kryer aktivitetin që i jep spert është që ndalimi për referuar praktikës ndërko- bëhet arrestimi. "Nuk pari në Kushtetutë jemi të tetuese të shoqërohej me Kushtetuta, pra të jetë në Par- kontrollin e banesës të shihet mbëtare për arrestimin e një nevojitet klauzolë për kapjen mendimit që një cështje e një paketë për ndryshimet lament, pasi sipas tij cënohet në kodin penal jo në Kush- deputeti tha se prokurorët le- në flagrancë, parashikohet tillë duhet të rregullohet procedurale ose disa parlamenti. Dhe sipas tyre, tetutë",- nënvizoi përfaqësue- johen të kontrollojnë banesën automatikisht", tha eksperti i duke ndërhyrë në Kush- përkufizime të sqarohen kjo mund shihet në Kodin si i EURALIUS. Por deputeti e një deputeti. Eksperti pro- PACA, Tilman Hoppe. Ky i tetutë. Në të gjithë botën më tej që mos zbatohen Penal, dhe jo në Kushtetutë. Pandeli Majko ka ngritur pozoi që kontrolli i banesës së fundit ka bërë thirrje për të heqja e imunitetit bëhet me procedura të gabuara", "E dyta ka të bëjë me kontrol- shqetësimin se parlamenti deputetëve të parashikohet në bërë heqjen e imunitetit me konsensus", tha Hoppe. tha Rama. E diel, 22 korrik 2012 3 POLITIKE

johësja e Kushtetutës Aurela përbashkëta dhe përcjellin doktrina. Këto Kur bëhet kërkesa për një masë sigurimi, NAnastasi, e pranishme në dëgjesën drafte arrijnë deti aty sa të heqin ndalim, arrestim, ndjekje penale me masa Konstitucionalistët: publike e ka parë si të rëndësishme imunitetin si regjim dhe e përcjellin atë në sigurimi kundër një deputeti pavarësisht se ndërhyrjen në Kushtetutë për çështjen e ligje duke i kthyer në garanci ligjore. Për i përket shumicës apo pakicës, kjo përbën Imunitetit. "Në këtë rast nuk kishte gjyqtarët mendoj se duhet të kenë akoma një shqetësim për vetë kuvendit. Kjo përbën Gjyqtarët të kenë zgjidhje tjetër veç se prekje të Kushtetutës. një koracë të imunitetit", është shprehur një tronditje për kuvendin për autoritetin e Është mirë që të gjitha argumentet që kanë Anastasi. Ish kreu i Gjykatës Kushtetuese, tij. Nuk duhet penguar marrja e masave të të bëjnë me nevojën e ndryshimeve Rustem Gjata ka pohuar se: "Nuk është sigurimit edhe vetë ndjekja penale, por kushtetuese të shkruhen në një relacion. kryesorja mbrojtja e deputetit, kryesorja vetëm ndjekja penale është një gjë që duhet kufizim imuniteti Mendoj se të dyja draftet kanë parime të është funksionimi normal i parlamentit. ta japi parlamenti", u shpreh Gjata.

Agrumentimet KLSH dhe Avokati i Popullit kundër zhveshjes së imunitetit: Të pambrojtur

„„„ TIRANE men, dhe kryetari i ardhshëm nuk ma ka borxh mua si person ryetari i KLSH, Bujar këtë deklarim, këtë aventurë. Pa- KLeskaj së bashku me Avoka- varësia dhe imuniteti i KLSH tin e Popullit, Igli Totozani kanë janë të shenjta për standartet e shprehur mendimin kundër për saj. është shprehur Bujar Leskaj. ti zhveshur nga imuniteti që gë- Nga ana tjetër Avokati i Popul- zojnë. "Me dëshirën e vet mund lit, Igli Totozani u shpreh se "Në të heqë dorë nga mbrojtja me vende të rëndësishme si Fran- imunitet sipas paragrafit të parë ca, Polonia Spanja, kanë të pak- të këtij neni duke njoftuar Kuv- tën atë që quhet imunitet funk- endin dhe kjo hyn në fuqi au- sional. Ajo që do u kërkoja sot tomatikisht. Qysh më datën 19 Bujar Leskaj Igli Totozani është ta shikoni me kujdes këtë janar që i jam drejtuar zonjës çështje se përvoja jonë se duhet Në foto: Këshilli për Topalli, e quaj personalisht vet- Në reskpet të vullnetit ligjvënës tur nga specialistët e PACA-s dhe ta dini që ka pasur raste me legjislacionin Deputeti i PD en pa imunitet. Unë jam dakort për pavarësinë dhe sigurinë ju- të Euralius që kanë gjetur paraardhësin në Shkodër, por Ilir Rusmali, kryetarja e dhe do të qëndroj deri në fund ridike të këtij institucioni, unë mbështetjen për fat të mirë edhe dhe ngjarje që kanë të bëjnë me Kuvendit Jozefina Topalli, me sa më sipër, por në kushtet e dëshiroj të theksoj këtu mosda- të grupit të PD-së dhe të PS-së. punën tonë të përditshme, du- deputetët e PS Pandeli staturës instituciononale të kordësinë time për atë shfuqizim Edhe pse unë deklaroj si Bujar het të kuptoni që risku të gjen- Majko dhe Fatmir Xhafa KLSH dhe të respektimit të çdo drastik që parashikohet t'i bëni Leskaj se lëshoj imunitetin si demi ballë presioneve abuzive pasardhësi që do të përfaqësojë nenit për imunitetin e kryetarit kryetar i KLSH-së, mendoj se in- nuk është i vogël", është shpre- këtë institucion në të ardhmen. të KLSH në projektin e paraqi- stitucioni i KLSH-së për të ardh- hur Totozani.

Gjykata e Lartë, propozohet shmangia e votimit dhe zgjedhja sipas karrierës “Gjyqtarët, jo më nga Kuvendi” Eksperti i PACA: "Situata sot në Gjykatën e Lartë nuk është ajo situatë që ne dëshirojmë të jetë. Pozicioni i gjyqtarëve është i ndryshëm, sepse nuk kondiderohet si gjykatë karriere”

„„„ TIRANE kuate sa situata aktuale apo një konfigurimi sipas pikë- FERNADA CENKO Kreu i PS pamjes tonë", theksoi Urias. artia Socialiste së bash GJYKATA ku me misionin e EU KUSHTETUESE PRALIU-s kanë propo- Gjykata Kushtetuese me ft- zuar që në një të ardhme Rama: Imuniteti të esë të Parlamentit është thirrur anëtarët e Gjykatës së Lartë të dje për të dhënë opinionet e saj mos zgjidhen më nga Kuven- votohet në shtator në lidhje me ndryshimet e di i Shqipërisë. Partia Social- Kushtetutës, por edhe në cilës- ideri socialist Edi Rama është shprehur se ndry iste në ditën e parë për ndry- inë e garantit të Kushtetutës. Në shimet kushtetuese duhet t'i nënshtrohen një debati shimet në Kushtetutës ka L mungesë të ndonjë gjyqtari apo të hapur publik deri në muajin shtator, duke deklaruar hedhur idenë për zgjedhjen e të kryetarit të Gjykatës Kush- në këtë mënyrë se nuk voton më 6 gusht propozimet e gjyqtarëve në karrierë si tetuese, Bashkim Dedja, dje PD për heqjen e imuniteteve. "Nisma jonë, por nuk kufi- anëtar të Gjykatës së Lartë, është paraqitur Sekretari i zohet vetëm me çështjen e imunitetit. Ne besojmë që duke shmangur votimin në Përgjithshëm i kësaj gjykate, ndërhyrja në Kushtetutë nuk lidhet vetëm tek çështja e parlament. Ka qenë deputeti Kujtim Osmani. Ndryshe nga imunitetit, sepse muri që mbron të korruptuarit nuk socialist, njëherësh edhe institucionet e tjera që ishin për- është imuniteti, por pushtet politik që e ka kapur dhe po nënkryetar i komisionit të faqësues të denjë të institucion- e mbyt drejtësinë. Është koha për një debat shumë seri- Ligjeve, Fatmir Xhafaj, i cili ka eve, që në këtë takim konsidero- oz dhe për një ndërhyrje serioze në Kushtetutë. Kufizi- hedhur idenë që anëtarët e heshin si grup interesi, Gjykata mi i imunitetit është vetëm një pikënisje, por jo një pikë Gjykatës së Lartë të zgjidhen Kushtetuese vinte nga një tjetër mbërritje. Zgjedhja e një presidenti të njëanshëm na bën nga vetë gjyqtarët, duke radhë. I pyetur nëse mendimi i të besojmë që drejtësia shqiptare mund të degradojë shmangur kështu votimin tij për draftet e të dyja partive, politik dhe politizimin e insti- edhe më keq", theksoi Rama. ishte ai që kanë dhënë gjyqtarët Këshilli për legjislacionin tucioneve të pavarura. Po në e kësaj gjykate, Osmani u të njëjtin sinkron ka qenë edhe përgjigje se: "Duhet të them se misioni i EURALIU-s, i cili drafti i Partisë Socialiste na ka propozoi që në të ardhmen tet në sistemin e karrierës së tike anëtarët e Gjykatës së europiane, pasi anëtarët e të Gjykatës së Lartë është i ardhur dje në orën 15:30. Meqë gjykata supreme të kthehet në gjyqësorit, pasi sot në Shqipëri Lartë kanë të njëjtin pozicion kësaj gjykate zgjidhen nga Par- ndryshëm, sepse nuk kondi- ishin larguar gjyqtarët, arrita të gjykatë karriere. "Propozimet Gjykata e Lartë ka një pozicion si gjygjtarët e tjerë", është lamenti. "Situata sot në derohet si gjykatë karriere. komunikoj me disa prej tyre tona synojnë që Gjykata e të tillë që zgjidhet nga Parla- shprehur eksperti i misionit të Gjykatën e Lartë nuk është ajo Është tërësisht në dorën e par- dhe po vij me mendimin e disa Lartë të kthehet një gjykatë menti. Prandaj në propozimin EURALIU-s Joaquin Urias. situatë që ne dëshirojmë të lamentit shqiptar për të ven- prej gjyqtarëve. Të dy varian- karriere. Ne besojmë se herët, e EURALIU-sit që është pre- Sipas tij, Gjykata e Lartë nuk jetë. Nga propozimi tjetër kup- dosur nëse në të ardhmen doni tet janë hartuar mirë", është a vonë kjo gjykatë duhet të fu- zantuar në Partinë Demokra- është në nivelin e standarteve tojmë se pozicioni i gjyqtarëve të keni një zgjidhje më ade- shprehur Osmani. 4 E diel, 22 korrik 2012 POLITIKE

ipas Fabian Schmidt, njohës i politikës rëndësishme, nëse humbësi i zgjedhjeve kultura politike, e kultura politike s'është Ssë Ballkanit, ndryshimi i Kodit me një pakicë nga dy anëtarët e KQZ mund diçka e cila ndryshon përmes një ligji të Schmidt: KQZ e re jep Elektoral është i rëndësishëm e rregullat e të kërkojë një rivotim, më mirë të kesh një vetëm, ose ndryshimit të rregullave. reja krijojnë një atmosferë tjetër pas rivotim dhe pastaj të kesh qetësi, sesa të "Rregullat e reja nuk mund të keqkuptohen shpalljes së rezultatit të zgjedhjeve. "Unë kesh një çështje e cila mbetet gjithmonë e si ftesë për të bllokuar procesin zgjedhor, garanci për zgjedhjet mendoj se rregullat e reja kanë potencial hapur, e më pas ajo kthehet në një lojë nga ana e pakicës për shembull. Ai i jep më për të krijuar një proces, ku është më e politike", tha Schmidt. Miratimi i shumë siguri humbësit të zgjedhjeve që të vështirë për politikanët të kundërshtojnë, rregullave të reja dhe riformatimi i KQZ, kërkojë rizgjedhje, për t'u siguruar që ose të mos pranojnë rezultatet e nuk duhet të keqpërdoret nga humbësit, vërtet votat janë pasqyra e vullnetit të por duhet dhe vullnet zgjedhjeve. Dhe një gjë është e thekson Schmidt dhe se kjo varet nga qytetarëve", tha Schmidt.

Flasin ish-ministrat e jashtëm, Dade, Shehu e Starova

mi dhe në këtë kuadër është nor- mal bashkëpunimi me përfaqë- Lajmi suesit e ndërkombëtarëve. Në raste ngërçi, zgjidhja ka qënë e Ish-shefat e diploma- “Ambasadorët, faji është një hapësirë bashkëpuni- cisë shqiptare, për- mi dhe me ambasadorët. PD ka faqësues të opozitës qënë shumë luajale në bash- dhe të mazhorancës këpunimin me ndërkombëtarët. fajsojnë vetë politikën Fatkeqësisht kjo s'ka ndodhur shqiptare për ndërhyr- me kreun e opozitës Edi Rama, jen që ambasadorët ynë për ndërhyrjen” që duke parë se ka dalë nga shi- bëjnë në raste të caktu- nat e lëvizjeve dhe ideve ara në jetën politike. demokratike është ushtruar pre- sion ndaj tij për të mos bllokuar Vlerësohet ndihma e diplomatëve për integrimin procest integruese dhe institu- cionet. Presioni u ushtrua ndaj „„„ TIRANE bojkotit, sulmit ndaj institucion- JAKIN MARENA eve, për miratimin e gjykatës ad- ministrative, pasi opozita në të sh-ministrat e Jashtëm sh gjitha rastet nuk ka qënë bash- qiptarë shprehen në një këpunuese. E kundërta ka qënë Imënyrë apo tjetër se për ndë- me PD, e cila e ka kuptuar bash- rhyrjen dhe ndikimin e ambasa- këpunimin në funksion e për hir dorëve të vendeve më të rëndë- të integrimit dhe zhvillimit të sishme të akredituar në Shqipëri, vendit. Fatkeqësisht ndërhyrja e është fajtore vetë politika sh- ambasadorëve ka ndodhur nga qiptare. Ish-ministrja e Jashtme qëndrimet jo racionale të në qeverisjen e PS Arta Dade opozitës. Kjo opozitë ka më shprehet se mbështetja e ambas- shumë nevojë për ndihmë nga adorëve për ndërtimin dhe kon- ndërkombëtaret. Unë e shoh solidimin e institucioneve ndërhyrjen e ndërkombëtarëve demokratike në Shqipëri ka qënë si një ndihmë për aspiratën tonë e rëndësishme, por politika e Tritan Shehu Arta Dade Arjan Starova për integrimin. Dhe në rastin e mbrapshtë i detyron ambasadorët ligjit për SHISH, meqë pyet dhe që direkt apo në rrugë diploma- për institucionet e tjera, Berisha tike të thonë të vërteta që u kanë tregoi se ka qënë i aftë për të kushtuar shqiptarëve vite vonesë. Akuzat e publicistit bashkëpunuar e për të qënë në Ndërsa ish-ministri i Jashtëm në të njejtën linjë me ndërko- kohën e qeverisjes së parë të PD, mbëtarët. Ndërsa Edi Rama ka Tritan Shehu tërë fajin e vë tek Veton Surroi: Në Kosovë Dell bëri pasur qëndrime absurde që kanë kreu i opozitës Edi Rama. Ndërsa qënë në drejtim të kundërt me ish-kreu i diplomacisë, Arjan aspiratat demokratike të sh- Starova këtë bashkëpunim e cilë- president Pacollin e më pas Jahjagën qiptarëve, qëndrime që e kanë son të domosdoshëm. çuar atë në lëvizje jo sipas këtyre standardeve. Arta Dade, ish-Ministre e Jasht- „„„ TIRANE ulla profesionale", thotë Surroi. "Kur me, PS: Ambasadorët përcjellin Arjan Starova, ish-Ministër i Kushtetuesja e quajti zgjedhjen e Jashtëm, BLD: Ka një ndikim, por me vërtetësi mesazhet e qever- es publicistit Veton Surroi dhe matrapazit, që kishte thënë "Srbija [je] ive që përfaqësojnë. Vendet e nuk është aq sa spekulohet Mambasadorit amerikan në Prish- još majka Kosova, nažalost, zla majka", shpeshherë nëpër media, sepse qeveritë e tyre por dhe BE dhe tinë ka plasur debati, ku intervistës së si antikushtetuese Dell e nxori nga zarfi OSBE kanë qënë dhe mbeten të faktori kryesor i ndikimeve ësh- Dell, Surroi i përgjigjet ashpër. "Në një emër: një police ordinere, me dije të faktori politik shqiptar. Por angazhuar për mbështetjen Prishtinë ka diplomatë të BE që anko- politike nën mesataren e shumë qyteta- meqënëse ambasadorët përgji- ndaj konsolidimit të institu- hen se ndikimi destruktiv i Dellit sh- rëve të zakonshëm të Kosovës, do të thësisht janë zëdhënës të insti- cioneve demokratike në Sh- kon deri aty sa e cakton edhe orarin se bëhej presidente. Atifete (kush?) Jah- tucioneve demokratike perën- qipëri, jo vetëm me ekspertizë kur mund të shkojnë në WC liderët jaga! Marrëveshja politike, e arritur nën dimore, ambasadorët e rëndë- por dhe me financime projek- lokalë. Kur Kuvendi i Kosovës në sh- Veton Suroi dhe Kristofer Dell kërcënimet e Dellit, caktonte afatet ko- sishëm, OSBE, BE dhe SHBA tesh madhore, që burojnë nga kurt 2011 në një atmosferë të kërcëni- hore për zgjedhje të drejtpërdrejta pres- atëherë natyrisht që fjala e tyre vendet taksapaguese të BE dhe meve dhe shantazhit e zgjodhi në paraqesin ndërhyrje të drejtpërdrejtë idenciale dhe për zgjedhje të parakohs- duhet që të bëjë pjesë në arsye- të SHBA. Përtej faktit që ata pa mënyrë antikushtetuese një matrapaz në procesin zgjedhor të presidentit e do hme parlamentare, përfshirë dhe ndry- timet e lidershipit politik sh- medyshje inkurajojnë qeverinë në postin e presidentit të Kosovës, ro- të mbesin në analet e historisë si mo- shimet përkatëse në legjislacion. Nënsh- qiptar për çështjet e problemet e politikën shqiptare për të lin kyç-krahas kaubojit Sami Lushtaku ment i ndotjes së procedurave krues të marrëveshjes ishin kryeminis- që ka. Në këtë kuptim ata ndih- përmbushur standardet e e kidnapuesit të shtetit të quajtur Hash- demokratike. Kur mediet i publikuan tri, kanakari i tij dikur ish-komisar poli- mojnë e jo ndikojnë për gjithç- kërkuara për integrimin e Sh- im Thaçi-e luajti ambasadori Dell. Me- fotot me SMS, Dell inatçiu u përpoq t'u tik i Kremlinit, si dhe lideri i ngathët i ka. Ata janë përfaqësues të qipërisë në BE, politika e sazhet telefonike, që citojnë Dellin mbante ligjëratë gazetarëve për rreg- opozitës", shkruan në letrën e tij Surroi. demokracisë dhe duhen dëg- mbrapshtë i detyron ambasa- juar. Në çdo vend vendos poli- dorët që direkt apo në rrugë dip- tika vendëse, por mendimet e lomatike të thonë të vërteta për vende e institucione mike që mënyrë që brezat që do të vijnë vend që kërkon të integrohet në për ne në këtë fazë. Ne koordi- ambasadorëve merren e disku- fat të keq, për vonesa e mangësi dëshirojnë ta shohin vendin të jetojnë në një vend si pjesë e BE. Është krejt normale që të nojnë veprimet tona me ambas- tohen, sepse Shqipëria është që shqiptarëve u kanë kushtuar tonë një vend normal ku sun- familjes evropiane. përmbushim kushtet për të hyrë adorët. Nuk është presion, por një vend që kërkon integrimin vite vonesë. Këto mesazhe du- don ligji dhe respektohen Tritan Shehu, ish-Ministër i Jas- në BE. Ndaj bashkëpunimi me një ndihmë nga ndërko- në BE, dhe ambasadorët janë hen marrë si mesazhe nga parametrat demokratike, në htëm, PD: Shqipëria është një ndërkombëtarët është esencial mbëtarët. Eshtë aspiratë integri- një kontribut i fortë. E diel, 22 korrik 2012 5 POLITIKE

ryma e Re Demokratike hapi degën në përditshme të qytetarit shkodran e jo vetëm. vendit". Duke deklaruar se FRD do jetë FShkodër, në qytetin që me të drejtë është Duke folur për Kodin e sapomiratuar, Oketa konseguente në zbatimin e programit të saj FRD hap degën në quajtur qyteti i kulturës dhe i qëndresës. u shpreh se "edhe këtë radhë Kodi nuk iu politik dhe se do punoj fort për të përkthyer Zyra e shtypit e FRD bëri të ditur se takoi dot shqiptarëve. Ai u arnua për të objektivat politikë në rezultate konkrete dhe aktiviteti u organizua në ambjentet e kënaqur liderët e PD e PS dhe jo për të të prekshme për qytetarët, Oketa bëri nga Shkodër, Oketa: Kodi Kinema Milleniunit dhe u mbështet nga vlerësuar qytetarin shqiptar. Këtë herë, si Shkodra thirrjen për bashkim me aksionin qindra qytetarë shkodranë. Gazmend Oketa, çdo herë tjetër këto vitet e fundit, ne pamë politik të Frymës FRD. "Le të tregojmë në Kryetar i Grupit Nismëtar të FRD, se si kundërshtarët politikë arritën këtë 100 vjetor të pavarësisë se, si dikur, falenderoi Shkodrën për mbështetjen. Ai konsensusin në momentin e fundit vetëm asgjë nuk ka më shumë vlerë se liria e Zgjedhor u arnua evidentoi problematika të jetës së për interesat e tyre e jo për interesat e pavarësia që e meritojmë të gjithë", tha ai.

Selia rozë, në shtator strategji për zgjedhjet Deklarata

emër të kryesisë së PS se Lajmi PS, aleatëve: s'përjashtohet përfshirja në listat e përbashkëta zgjedhore Socialistët kanë ven- dhe të liderëve aleatë të PS, që dosur që në shtator do të sillte sipas tij motivimin të bisedojnë me ale- e tyre e rritjen e besimit të seri- atët për strategjinë e oziteti i koalicionit opozitar dhe fitores së zgjedhjeve liderit të këtij koalicioni Rama, të vitit 2013 e tak- Ju në qeveri duke sjellë dhe rritjen e mbësh- tikat që do të ndiqen tetjes. Këtij qëllimi, sipas buri- për maksimalizimin meve në PS i shërben dhe ven- Berisha: e votës. PS është dosja e një klauzole sipas të shprehur dakord për cilës nëse një parti aleate merr "I garantoj mundësinë e listës së mbi 25 mijë vota ka një post përbashkët me ale- dhe deputetë ministror, përpos hyrjes në atët e premton që ata Kuvend. Krerët aleatë e kanë aleatët për që marrin mbi 25 komentuar në mënyra të ndry- mijë vota do të kenë shme këtë mundësi. "Opozita besnikëri" një post ministror. Koalicioni, flasin Milo, Ndoka dhe Koçi të ndërtojë një strategji koali- erisha garanton cioni që shmang efektet përjas- Baleatët për besni- htuese të Kodit, në mënyrë që kërinë e tij. "Po të kisha „„„ TIRANE të motivojë çdo energji opozi- qenë në vendin e tyre ju tare në fushatën zgjedhore të garantoj se ligjërata më JAKIN MARENA Aleatët vitit 2013 për të fituar këto të forta se mbajtën ata, "Opozita të ndërtojë një strategji koalicioni zgjedhje", deklaroi kreu i PSV, do mbaja kundër Sali artia më e madhe opozi që shmang efektet përjashtuese të Kodit, Petro Koçi, një pranim i Berishës e Edi Ramës. tare, Partia Socialiste, me në mënyrë që të motivojë çdo energji tërthortë i listës së përbashkët Por një dallim duhet të opozitare në fushatn zgjedhore të vitit Psa duket e ka të qartë me PS. Ndërkohë që kreu i bëj. Të gjithë ata që 2013 për të fituar këto zgjedhje". strategjinë për të maksimali- Demokracisë Sociale Paskal duan të lexojnë trak- zuar votat në zgjedhjet e vitit të Milo shprehet se "deri më tani tate, libra, romane apo ardhshëm. Një ndër taktikat nuk kemi ndonjë propozim zyr- novela mbi dashurinë e kryesore të saj është dhe vitali- ishës për ta, Rama dhe selia tar konkret dhe qëndrojmë në tradhtinë le të lexojnë zimi i aleatëve, për të cilët PS rozë po e mendojnë fort idenë pozicionet tona. Me sa duket historinë e aleancave të ka vendosur të mos përsërisë e përfshirjes në listat e përbash- nga shtatori mund të disku- Edi Ramës me aleatët e më gabimet e zgjedhjeve të vitit këta zgjedhore dhe të krerëve tojmë strategjinë dhe të përga- tij e pastaj le të lexojnë 2009 ku për shkak të Kodit ale- të partive aleate. Në mënyrë që titemi për të fituar betejën e besnikërinë e Sali Ber- atët e PS, Gjinushi, Milo dhe të kenë të garantuar futjen e ardhshme elektorale". Ndërsa ishës ndaj aleatëve të Ndoka mbetën jashtë Kuven- tyre në Kuvend dhe për pasojë kreu i PDK Nard Ndoka ka qënë vet. I garantoj aleatët se dit, pavarësisht numrit të kon- Kryetari i PS Edi Rama në takimin me aleatët dhe të hyjnë në zgjedhje më të skeptik në lidhje me strategjitë e në qoftë se s'arrita të siderueshëm të votave që këto sigurtë dhe me një kontratë Ramës, duke e akuzuar atë se nuk realizoj qëllimet e tyre tre parti politike morën në këto votave, sërish ato nuk mundën zultat sa më të lartë dhe për të besimi, që do të motivonte fort ka menduar ende për koalicionet. të ndershme, ju garan- zgjedhje. Ndonëse votat e tyre të arrinin rezultatin që dëshi- qënë pjesë më pas e koalicion- ata për të luftuar për çdo votë Sipas tij, "Kodi nuk lejon shumë toj besnikërinë time të janë tjetërsuar sa nga penalizi- ronin. Ndoshta dhe nga mung- it të madh qeverisës të majtë. në zgjedhjet e verës së vitit hapësira për përfshirjen e ale- palëkundur me një ale- mi i kodit zgjedhor që kishte esa e një strategjie të qartë dhe Pikërisht, referuar këtyre mu- 2013. Këtë e ka pohuar zyrtar- atëve në listat e përbashkëta", ancë që do fitojë në prag të ndryshëm elektoral në të koordinuar opozitare, me ngesave por dhe duke parë dhe isht në një emision televiziv duke akuzuar në këtë mënyrë PS zgjedhjet e 2013", tha qarqe të ndryshme si dhe sipas taktika të tilla që do të motivo- kundërshtitë e aleatëve dhe ft- dhe sekretari zgjedhor në PS, se "s'e ka kuptuar Kodin e mirat- Berisha në Kuvend. akuzave të tyre nga vjedhja e nin këto parti për të arritur re- esat e herëpashershme të Ber- Damian Gjiknuri. Që pohoi në uar me konsensus". Reagimi ndaj Majkos KABINETI Braçe: Largimi i Berishës nga shteti nuk është bast, por interes kombëtar

„„„ TIRANE këtyre muajve të fundit t'ju tonë. Për to nuk vihet bast", dëshmoj me prova e fakte, se deklaron Braçe. Sipas tij, për Sali Berisha po shet Atdheun. këtë arsye largimi i Sali Ber- APARATE DËGJIMI argimi i Sali Berishës nga Për shkak të korrupsionit po ishës nga shteti është interes shteti, nuk është "bast". e po. Por edhe duke cenuar kombëtar siç ishte interes Mbi bazën e një experience 10-vjecare në fushën e vendosjes së L Largimi i Sali Berishës nga rendë interesat kombëtare kombëtar largimi i Zogut-dy APARATEVE të dëgjimit kabineti "SALAJ" ju vjen në ndihmë në këto shërbime: shteti është interes kombëtar. ndër shqiptare. Ato janë të herë, largimi i pushtuesve Miku im, shenjta. Po të kujtoj se janë fashistë, nazistë më pas dhe  Matjen e dëgjimit (audiogram) FALAS. largimi i Sali Berishës nga ndërtuar me mund e gjak në largimi i diktaturës më pas.  Marrjen e masës si dhe përgatitjen e saj shteti-kujdes, ky nuk është çdo vit të 100 viteve të shtetit Erjon Braçe "Shqipëria ka nevojë për (silikon apo akrilike) në kohë rekord brënda dy ditëve. pushtet politik i përkohshëm, ndryshim dhe ndryshimi nuk  Përcaktimin dhe programimin e aparatit sipas shkallës së dëgjimit. nuk mund të jetë "bast" i vjen si produkt i një basti,  Shërbime (servis) për të gjitha tipet e aparateve. kërkujt, është interes ko- por si nevojë e çdo shqiptari mbëtar". Kjo ka qënë dek- për një të ardhme tjetër, të Adresa: Pallatet e Shallvareve, larata e nënkryetarit të grupit ndryshme nga e tashmja që Rr. Dëshmorët e 4 Shkurtit, përballë Taiwan parlamentar të PS, Erjon po i lë dhe pa atdhe", ka qënë Nd. 24, Shk. 4, Ap.5 - Tiranë Braçe, në përgjigjie të dek- deklarata e Braçes. I cili ka Tel: +355 4 2262 304 / Mob: 068 23 800 95 laratës së Majkos se largimi i qënë tepër konkrtet, teksa E-mail: [email protected] Website: www.salajakustik.com Berishës është basti i Edi është shprehur kundër dek- Ramës. "Jam munduar gjatë laratës së Majkos. 6 E diel, 22 korrik 2012 OPINION Koment Imuniteti që (nuk) kufizohet

është problemi i sistemit tonë politik sot? Që de- tarë të lartë, përfshirë pesë gjeneralë, tre ambasa- putetë për heqjen e imunitetit në parlament ose i putetët e ministrat, gjyqtarët e prokurorët fshihen dorë, dy prefektë, dy kryetarë qarqesh, etj, por asn- kishim deri para një muaji kandidatë gati konsen- pas imunitetit? Që varfëria e korrupsioni është peng jë nuk ka marrë një dënim final nga drejtësia. Vetë sualë për president. Nëse pyesim palët përgjigjja i një votimi formal neni kushtetues? Që politika ësh- kjo e fundit nuk ka dënuar ende asnjë gjyqtar apo është e thjeshtë: PD thotë se të korruptuar janë mil- të e vendosur të heqë imunitetin e vetes dhe kështu prokuror (vetëm në rastet e flagrancës në aksidente ionerët e PS (një prej tyre ishte deputet i PD më të triumfojë e mira, shteti ligjor, transparenca e anti- rrugore), përkundrazi 90% të shkarkuarit nga KLD 2005), kurse nëse pyet PS fajtor janë qeveria dhe korrupsioni? As njëra dhe as tjetra. Gjatë 21 viteve apo prokuroria kanë fituar në nivelin e lartë të gjyqë- mazhoranca (dy-tre prej tyre kanë qenë ministra janë hequr 34 imunitete parlamentare, dy të treta e sorit. Gjatë tranzicionit kemi dëgjuar të flitet gjatë me qeveritë e PS-së para 2005). Nëse pyet qyteta- të cilave të motivuara politikisht. Vetëm tre deputetë për Padrinot e politikës, klanin e Zemunit, për karte- rët apo institucionet ndërkombëtare përgjigja ësh- përfunduan në burg: një për vrasje, dy për korrup- lin e lejeve të ndërtimit apo të bregdetit, për bandën të ndryshe: paguhet kudo, - tek polici, tek bashkia, NGA AFRIM KRASNIQI sion. Këto të fundit pasi dolën nga burgu, në rre- e gjyqësorit apo trafikun fitimprurës me sfond poli- tek arsimi, tek doktori, tek tenderat, dhe kudo ku thana të tjera politike, fituan pafajësinë, madje tik të cigareve e karburantit. Cili doli përpara drejtë- kërkohen shërbime publike. Janë shërbime që vijnë vijon nga faqja 1 morën edhe dëmshpërblim financiar. Të gjitha ras- sisë? Disa, por në fund asnjë nuk u dënua. Shtatë nga bashkitë e komunat (janë të PD dhe të PS), nga tet e tjera u arkivuan për procedurë, për mungesë prej tyre janë deputetë aktual në parlament. institucionet qendrore (janë të PD dhe aleatëve) apo provash, për tërheqje denoncimi apo për rrethana Për të bindur BE-në në seriozitetin e luftës anti- institucionet e pavarura (janë produkte të selektu- ...jetë të pambrojtur ndaj korrupsionit, se të të tjera specifike. Aktualisht kemi katër deputetë pa korrupsion Kroacia dha prova serioze (arrestoi ara të dy palëve). varfrit do të pasurohen me paratë që po grabisin imunitet, dy ministra që përfituan nga procedurat kryeministrin), Bullgaria gjithashtu (arrestoi dhjetë Në këto rrethana, a duhet hequr imuniteti për njerëzit me pushtet apo se Shqipëria nga vjeshta do imunitare dhe asnjë të dënuar. deputetë, dy ministra), Rumania vijoi më tej me ministra e deputetë? Natyrisht që po. A duhet kufi- të kalojë pragun e ftesës për anëtarësim në BE. E Le të shohim më tej: kemi shkarkuar katër shumë më tepër arrestime, përfshirë edhe ish zuar imuniteti për gjyqtarët e prokurorë? Gjithash- thënë shkurt, - të gjitha këto bëjnë pjesë në retorikën kryeministra për korrupsion, me akuza abuzimi janë kryeministrin, Mali i Zi detyroi kryeministrin të tu përgjigja është po. Kjo duhet të ndodhë pa kush- tradicionale politike, janë propagandë dhe nuk shkarkuar gjithashtu tre kryeprokurorë, dy shefa të dorëhiqej nga politika, etj, kurse në Shqipëri, një te, pa dilemë, pa vonesë. A është kjo zgjidhja për- ofrojnë asnjë garanci se diçka e mirë do të ndodhë. shërbimeve sekrete, dy drejtorë të përgjithshëm pol- vend me nivel më të lartë korrupsioni, emrat më të fundimtare? Absolutisht që jo. Është një hap i vogël, Argumentet i ofrojnë vetë aktorët politikë. Cili icie, shumë drejtorë policie lokalë, disa dhjetëra zyr- akuzuar për korrupsion janë duke diskutuar si de- një lloj rimeli për imazhin e shtetit shqiptar në raport me BE-në, një nevojë e politikës për tu thënë qytetarëve se ka ndërmend të ndryshojë, por jo se ka ndryshuar vërtetë. Sepse vetëm heqja / kufizimi Koment formale, qoftë edhe kushtetuese, e imunitetit, për- bën hap pozitiv, por nuk ofron zgjidhje për prob- lemet e shumta të shtetit të së drejtës, kontrollit kushtetues dhe demokracisë funksionale. Jashtë kësaj loje politike të radhës, mbetet ende i paprekur, madje shumë aktiv dhe vendimmarrës, Korrupsionin nuk e mbron një lloj tjetër imuniteti, shumë më pengues sesa ai parlamentar. Politika (ministra, deputetë, kryetarë e seli partie) kanë një imunitet politik ekstra-kush- tetues, për të cilin askush nuk diskuton dhe nuk ësh- të i gatshëm të cenojë. Në Shqipërinë e vitit 2012 imuniteti parlamentar politika dhe partitë përcaktojnë vendet e punës, re- krutimet dhe largimet, promovimet dhe përfitimet. Këtu preferencat politike jo-kushtetuese kanë mo- riozisht edhe vetë marrëdhëniet me aleatët tanë Por sot, çështja nuk është a do apo s'do opozita nopolin e karrierës në parlament e qeveri, në gjyqë- politikë, duke pranuar një reformë që nuk preku heqjen e imunitetit, po a duam apo nuk duam ne, sor e prokurori, në institucione kushtetuese, sistemin aktual zgjedhor. Ndër të 12 prioritetet, ai si klasë politike, që të ndajmë me ndryshimet e mbrojtje apo diplomaci. Ndryshe nga parimet kush- i plotësuari në mënyrën më spektakolare, është duhura kushtetuese, drejtësinë e kapur për fyti nga tetuese politika vendos për pronën private e pub- prioriteti i zgjedhjes së Avokatit të Popullit që na u pushteti politik që po e mbyt përfundimisht like, për të drejtën e votës dhe kufizimet e saj, për la në dorë ne, opozitës dhe ne e realizuam me një drejtësinë. E kemi thënë me kohë e në mënyrë të liritë qytetare dhe interesat publike, për çështjet e proces që në Komisionin Europian u quajt një përsëritur. sigurisë kombëtare dhe sovranitetit qytetar. Pavar- shembull rrezatues për krejt rajonin. Nëse ka një- Po dhe po, jemi gati të votojmë heqjen e imu- ësisht nëse hiqet imuniteti parlamentar ata dhe farë progresi me integrimin në këtë vit politik që nitetit, por jo duke arnuar Kushtetutën, po duke vetëm ata vendosin kush arrestohet e dënohet, kush po mbyllet, ky progres ka të bëjë vetëm me ato pjesë synuar një reformë kushtetuese që dje e kemi para- NGA EDI RAMA lejohet të vjedhë dhe cilët nuk lejohen të flasin mbi të rekomandimeve ku opozita ka pasur edhe ajo qitur zyrtarisht përmes nismës sonë parlamentare. vjedhjet. Ata na "emërojnë" deputetë e ministra, rol, pra në ligjvënie dhe asfare me pjesën dër- Prandaj, ftesa jonë për palën tjetër është të heqë vijon nga faqja 1 kryeministra e presidentë, pa mundësi zgjedhjeje rmuese të rekomandimeve që varen nga imple- dorë nga propaganda e ulët, plot akuza e ligësi ndaj direkte nga qytetarët. Ata kanë monopolin mbi jetën mentimi i ligjeve dhe cilësia e qeverisjes së vendit, opozitës lidhur me imunitetin dhe të kuptojë se: publike, na diktojnë historinë dhe traditën, limitet ...korruptuarit sot në Shqipëri, nuk është imu- korrupsioni, krimi i organizuar, rrëmuja me pr- Së pari, nuk mund ta ndryshojmë Kushtetutën e lirisë së mendimit dhe kufijtë e censurës, si dhe niteti kushtetues, po pushteti politik që ka kapur onat, degradimi i administratës publike e me copa - copa, edhe në gusht edhe në shtator, sikur çdo aspekt tjetër të jetës shoqërore. Ata zihen, grin- drejtësinë. Të gjithë e dimë si kanë shkuar gjërat radhë… po arnojmë me nge mëngët një xhakete të Gabit. den, pajtohen, protestojnë, rrahin, vrasin, dhe për rastet e rënda të korrupsionit në nivelin më të Kështu që këngën banale për opozitën Po duhet të bëjmë një debat të hapur e serioz, me përsëri pajtohen, - dhe në çdo rast duke na u im- lartë. Imuniteti është hequr pa asnjë pengesë, por bllokuese, le ta dëgjojë çdo shurdh e çdo qorr që njëri-tjetrin e me institucionet dhe njerëzit e drejtë- ponuar si shpresa jonë e vetme. Siç bënë më 2007 askush nuk është ndëshkuar, ngaqë drejtësia nuk veshët e sytë ia ka falur partisë në pushtet dhe sisë e të shoqërisë civile, për tërësinë e ndryshi- dhe 2008, siç edhe po bëjnë edhe tani, ata dhe vetëm bën drejtësi. Ne jemi të bindur se është koha për udhëheqësit të saj të lavdishëm. Le ta mbajnë e le meve kushtetuese të propozuara prej nesh dhe ata kanë monopolin e ndryshimit të kushtetutës, - një debat shumë serioz dhe padyshim, për një ndë- t'i gëzohen deri në zgjedhjet e vitit të ardhshëm dhe vetëm pastaj të votojmë. një kontratë parimesh e votuar midis qytetarëve e rhyrje serioze në Kushtetutën e Republikës. le të këndojnë bashkë me të. Ne kemi bërë për hir të Së dyti, nuk mund ta gjejmë konsensusin për shtetit më 1998, përsëri pa pyetur qytetarët, pa për- Imuniteti është vetëm një pikënisje, po jo një statusit të kandidatit për Shqipërinë, kompromise ndryshimin e Kushtetutës, në një klimë të ngarkuar fillur interesat afatgjata të shtetit. Dhe kur flasim pikëmbërritje për ta realizuar këtë ndërhyrje siç për të cilat kemi paguar me vetëdije edhe kosto poli- me akuza e shpifje ndaj opozitës, që synojnë të kr- për politikën, flasim për partitë ose më saktë, vetëm duhet. Sot për sot kemi më shumë arsye të parasho- tike të ditës. Sepse për ne, Shqipëria në BE është ijojnë një perceptim krejt të gabuar se problemi për disa individë që janë kryetarët-pronarë të tyre. him kërcënim se sa garanci për ekuilibrat kush- një aspiratë e lartë patriotike mbi çdo hesap partiak në Shqipëri nuk qenka korrupsioni rrëqethës në Ky pushtet ekstra-kushtetues, i papranueshëm tetues të shtetit, si rrjedhojë e zgjedhjes së presi- apo përfitim partiak të ditës. Sa për imunitetin, jemi qeverisjen e këtyre shtatë vjetëve, po korrupsioni në një demokraci funksionale dhe shtet të së dentit të ri nga radhët e partisë së kryeministrit. ne që e kemi kërkuar heqjen e imunitetit përmes imagjinar i opozitës, që këto shtatë vjet është drejtës, përbën imunitetin më të lartë, privilegjin Po edhe përtej aktualitetit politik dhe lëmshit in- ndryshimit kushtetues dhe këtë pala tjetër e ka vjedhur në zgjedhje e është vrarë në protesta. Fjali- e paprekshëm, sistemin piramidal dhe konsensu- stitucional që ka bërë partia në pushtet, Kushtetu- kundërshtuar vijimësisht. Me vite me radhë, kur met e djeshme tërë duf e mllef kundër opozitës në al të vjedhjes me rotacion, të rehabilitimit periodik ta e Republikës sot ka nevojë për një rishikim në edhe ka tentuar ta heqë imunitetin me vendim qev- Këshillin e Legjislacionit, të kryetares së Kuvendit të grupeve të korruptuara, të lidhjeve të forta mi- funksion të reformës në drejtësi. erie! Thjesht për t'u tallur me njerëzit. e të përfaqësuesve të tjerë të pushtetit, ishin të dis krimit dhe politikës, ekonomisë in-formale dhe Si kryetar i Partisë Socialiste, ndjej neveri ndaj S'ka mbetur një prej tyre pa u kapur me presh padenja për të gjetur konsensus për çmimin e produktit të votave të trafikuara, dhe kështu, të gjithë propagandës së shfrenuar të qeverisë për në duar, fakte e prova, nga hetimet e pavarura të qepëve në tregun fshatar, jo më për të marrë kon- imunitetin. Qeveritarët thonë se ne, opozita, e medias a të vetë opozitës. Vetë prokuroria ka ngri- sensusin e opozitës për ndryshimin e Kushtetutës. mentalitetit gati shekullor abuzues me pushtetin, paskemi problem heqjen e imunitetit, madje dash- tur akuza të rënda për disa syresh, me prova e fakte Së treti, në synojmë dhe kërkojmë që ky debat të keqpërdorimit të politikës si imunitet për të sun- kemi të bllokojmë statusin e kandidatit për Sh- ulëritëse. Po nuk ka një prej tyre që të jetë shpallur i rëndësishëm të bëhet me seriozitet e intensitet duar, me militantë, me miq, me familje, me tur- qipërinë. Këngë e vjetër kjo e opozitës bllokuese, i fajshëm nga gjykata, edhe kur është akuzuar si i dhe të mbyllet mundësisht brenda muajit shtator. ma, pa kontroll kushtetues dhe ide zhvillimi, pa po shqiptarët e ndërkombëtarët janë dëshmitarë fajshëm nga prokuroria. Jo sepse i ka mbrojtur im- Jam i bindur se me ndryshimet që propozojmë, i produkte demokratike dhe transparencë publike. të qasjes konstruktive e të përpjekjeve tona të jas- uniteti, po i ka mbrojtur pushteti edhe kur u është rijapin Shqipërisë shansin e rrezikuar plotësisht Me 6 gusht ose 6 shtator mund të ndodhë që "dora htëzakonshme, për të sjellë në gjendje normale hequr imuniteti. Madje kanë bërë vetë thirrje që për statusin e kandidatit. Qeveria s'duhet ta e ngrohtë" perëndimore të detyrojë palët të fir- draftet skandaloze të qeverisë për ligjet me 3/5 e t'u hiqet imuniteti për të shkuar ballëlartë në fush- bllokojë procesin që hap vizioni ynë për reformën mosin heqjen ose kufizimin e imunitetit formal, për t'i votuar ato. ën e lojës së mbaruar pa nisur në Gjykatën e Lartë. kushtetuese dhe s'duhet ta përdorë çështjen e im- por as 6 gushti, as 6 shtatori dhe as zgjedhjet e Të gjithë janë dëshmitarë të qasjes konstruk- Kanë vjedhur në 7 vjet sa ç'nuk kanë vjedhur tërë unitetit si gjethe fiku, për të mbuluar panoramën gatuara të 2013 nuk kanë shans të bëjnë asgjë për tive e të përpjekjeve tona të jashtëzakonshme për qeveritë e Shqipërisë në 100 vjet, e madje edhe e pambulueshme të degradimit të institucioneve të hequr ose kufizuar imunitetin politik ekstra- të zgjedhur një President të Republikës, e jo të kanë vrarë njerëz në mes të bulevardit e në sytë e të drejtësisë si pasojë e kapjes së shtetit. kushtetues që politika ka vendosur prej dekadash politikës së mbrapshtë të ditës. Edhe shqiptarët tërë Europës e botës, po ja ku janë, të tërë aty, kën- Ne jemi këtu, gati, jo për t'i vënë Kushtetutës mbi qytetarët, shoqërinë dhe shtetin. Ky është edhe ndërkombëtarët janë dëshmitarë të qasjes dojnë në kor këngën e heqjes së imunitetit. Gati sa një arnë, po për një reformë kushtetuese në vazh- problemi për të cilin ende nuk flitet në zyrat e poli- konstruktive e të përpjekjeve tona të jashtëzakon- s'qajnë që nuk po i le opozita të zhvishen publik- dën e përpjekjes sonë për një Rilindje Shqiptare, tikës, por që për të cilin flet, mendon dhe e ndjen shme për të mbyllur Reformën Zgjedhore, pa vënë isht nga imuniteti, për t'u barazuar me qytetarët… përmes reformimit rrënjësor dhe integrimit tërë- çdo ditë, minutë e sekondë çdo zgjedhës e taksapa- veton për çdo gjë që s'na pëlqente - rrezikuam se- Ky është kulmi i talljes me një popull të tërë! sor në Bashkimin Europian. gues në këtë vend. E diel, 22 korrik 2012 7 AKTUALITET

EKSTRADOHET MYRTEZA ARIFAJ LEZHË, PLAGOSET POLICI Gjykata e Tiranës ka vendosur të ekstradojë në Plagoset me armë zjarri një efektiv i policisë në drejtim të Italisë shtetasin Myrteza Arifaj, pasi Lezhë. Ngjarja ka ndodhur në orët e para të drejtësia Italiane që nga muaji Tetor i vitit të kalu- mëngjësit në banesën e efektiviti Ëngjëll Marku, por ar e ka shpallur në kërkim ndërkombëtar, pasi nuk dihen ende detaje. 43-vjecari rezulton të jetë Arifaj ka ekzekutuar në Itali shtetasin italian Luigi efektiv në Komunën e Dajçit, ndërsa më parë ka qenë Taurino. Sipas letërporosisë së mbëritur në me blutë e Lezhës. Nuk dihen autorët e plagosjes, prokurori, vrasja ka ndodhur në 11 tetor 2011 dhe ndërsa Marku është jashtë rrezikut për jetën. Dy- më pas Arifaj ka mundur të streohet në Shqipëri. shimet e para flasin e krimi ka ndodhur për detyrën.

Jetmir Llanaj: Ndodhem në Greqi, do të kthehem dhe do të vras dy vëllezërit Shkreta “Nuk e vrava unë 71-vjeçarin” Babai i 9-vjeçarit të vrarë në Mamurras, tregon se vrasja e 71-vjeçarit mund të ketë ndodhur për shkak të konfliktit që familja Shkreta kishte me bashkinë, për plehrat duat deri në këtë pikë, Lajmi duke arritur deri në vrasje? Babai i 9-vjeçarit Denimi Unë skam pasur konflikte të vrarë në Mamur- Në foto: me ta, por ka qënë vëllai im ras, Jetmir Llanaj (djathtas) Jetmir Llanaj Muharremi ai që ka pas prob- tregon se nuk është ai Mark Shkreta, vitin e kaluar është dënuar leme me dajat e dy vllezërvë autori i vrasjes së 71- babai i dy Shkreta. Pavarësisht se dajat e vjeçarit Mark Shkre- nga gjykata e vllezërve i tyre nuk kanë shkuar as me ta. Llanaj ka treguar Tiranës me tre vrarë vjet burg për nënën e tyre dhe me dy në një lidhje telefon- vllezërit, ne qëndronim me ta ike për "A1 Report" në rrugën akuzën e "Hoxha "Vrasjes nga dhe se vrasja e djalit tim dhe se që prej datës 14 pakujdesia" të plagosja e vëllait, nuk është korrik, ai ndodhet në Tahsim" (majtas) shtetasit Sokol bërë për këtë motiv. Athinë, pasi po ndjek Allamani, të cilin Automjeti vizitat mjekësore të e tërhoqi zvarë Pse kanë dashur atëh- vëllait të tij Muhar- ku mbeti i rreth 100 metra vdekur djali erë të të vrasin ty dhe vël- rem Llanaj. Ai hedh me makinë. lain tuaj Muharremin? 9-vjeçar i poshtë pretendimet e Po duhet të kenë ngrënë polcisë, e cila e aku- Jetmir Llanit ndonjë lek, pasi unë kam hal- zon ndirekt si autor let e mia dhe problemet e mia të vrasjes së Mark të mëparshme.Ata dikush, i ka Shkretës në Tiranë. Hetimet paguar dhe hajt të ikin këta të dy dhe ti vrasim. „„„ TIRANE Policia:Kemi dyshime se Llanaj Për çfarë problemi dhe çfarë pagesash e ke fjalën? etmir Llanaj, përjashton Një problem dhe keqkup- veten e tij nga vrasja e 71- komunikon nga zonat shqiptare tim me dajat e tij, por sërisht Jvjeçarit Mark Shkreta, nuk është ky muhabeti siç e duke pohuar se i moshuari „„„ TIRANE qiptare. Kjo për shkak se sistemi grek i tregon ai për dajat. mund të jetë ekzekutuar nga përhapjes së valëve telefonike, është më konflikti që familja Shkreta dhe pse pretendon se ditën kur ka i fuqishm duke arritur të hyjë dhe në Ju ditën kur ju është kishte me disa zyrtarë të bash- Endodhur vrasja e 71-vjeçarit Mark disa zona në Shqipëri. Pikërisht nga vrarë djali dhe është pla- kisë Mamurras, për një problem Shkreta, ai ka qënë në Athinë, policia e këto zona, sipas policisë me një numër gosur vëllai, ku keni qënë me plehrat. Në një lidhje tele- kryeqytetit ka deklaruar se nga përgji- grek mund të flasëh lirisht dhe dhe pa atë ditë? fonike për televizionin "A1 Re- mi i telefonatave dhe lokalizimi i tyre, ansjë problem teknik me numra të ko- Unë kam qënë në Mamur- port", babai i 9-vjeçarit Indrit dyshojnë se Jetmir Llanaj flet nga ter- mpanive greke. Policia e Tiranës dyshon ras duke pirë kafe. I kam Llanaj të vrarë nga dy vllezërit itori shqiptar. Një burim pranë grupit se pikërisht këtë gjë është duke e bërë dhënë makinën vëllait dhe i Shkreta, ka treguar se nuk ësh- hetimor, tha për gazetën "Shqi- dhe Jetmir Llanaj, i cili në lidhjet tele- kam thënë shko dhe bëj furni- të ai autor i vrasjes, pasi nuk do ptarja.com" se kanë bërë përgjimin e fonike me mediat ka përdorur një zim për shtëpinë, ndërkohë që hakmeret duke vrarë të lidhjeve telefonike që Llanaj ka bërë me numër grek, duke pohuar se flet nga gre- kam qëndruar duke pirë kafe moshuar. "Unë, nuk do merrem mediat, dhe se nga verifikimet para- qi dhe se nuk është ai autori i vrasjes së me shokët. me të moshuarit, po do pres prake mendohet se ai flet me numër 71-vjeçarit Mark Shkreta. Ai përjashton derisa dy vllezërit Shkreta të Grek, nga teritori shqiptar dhe jo nga se çfarë ti paraqesë gjykatës. Sipas se Shkreta është vrarë nga anëtarët e Kishit telefonuar atë dalin nga burgu dhe do i vras. Athina. Sipas tyre vendodhja e Athinës, grupit hetimor, ekziztojnë shumë familjes së tij, duke ngritur dyshime se natë me dy vllezërit Sh- Pastaj do shkoj në polici, dhe do duket se po përdoret si alibi nga Jet- vende në territorin Shqipëri, që nuk vrasja e tij mund të ketë ndodhur edhe kreta, para se të ndodhte i them se i kam vrarë"-shprehet mir Llanaj, i cili në rast se do arresto- arrijnë të mbulohen me valët e si pasojë e konflikt të plehrave që famil- ngjarja? Jetmir Llanaj. Më tej ky i fundit het apo të dorëzohet në polici, do ketë antënave të kompanive celulare sh- ja Shkreta, kishte me bashkinë. Po kam fol në telefon atë tregon se në 14 korrik ka kaluar natë në darkë, para se të doganën e Kakavijës dhe ka ndodhte ngjarja të nesërmen. udhëtuar në drejtim të Athinës, e kaluar është dënuar nga gjyka- për vrasjen e 71-vjeçarit Jo skam asnjë ide, se cili per- se:"…unë jam ai që kam vrarë Më tha si është kjo punë, i kam pasi ka të shtruar në spital vël- ta e Tiranës me tre vjet burg për Shkreta? son mund të ketë qëlluar. Famil- dy vllezërit Shkreta…" thënë që asnjë gjë nuk ka, lain e tij, Muharremin që mbeti akuzën e "Vrasjes nga pakujde- Unë lajmin ka dy ditë që e ja Shkreta, ska probleme vetëm vetëm një keqkuptim me dajat i plagosur ditën e ngjarjes. sia" të shtetasit Sokol Allamani, kam mësuar. Më thanë që aku- me mua, por edhe me shtetin Jetmir si ka nisur kon- e tu dhe asnjë gjë, pa problem. Llanaj, pretendon se është njof- të cilin e tërhoqi zvarë rreth 100 zoheni për vrasjen. Jam futur dhe konkretisht me bashkinë për flikti juaj? tuar për ngjarjes me telefon dhe metra me makinë. në një pikë interneti ku kam një punë mbeturinash. Unë me njërin nga vllezërit Dy vrasësit që tashmë më pas ka mësuar më shumë në mësuar se ishte bërë vrasja, Shkreta, Altinin, kam qënë ndodhen në burg, kanë internet. Ai pohon se ka parë që Ku keni qënë ju ditën dhe se unë kërkohesha, pasi Ju vetë problemin me shok i ngushtë dhe se nuk e di treguar para policisë se polcia e akuzon atë si vrasësin e kur është vrarë Mark Sh- isha i dyshuari kryesor për dy djemtë e keni apo me se çfarë pati ai me mua që mu nuk kanë patur shenjestër Mark Shkretës, por që në fakt kreta në 19 korrik? vrasjen. I kam thënë skam pse dikë tjetër? vu kundra. Atë e kisha krah të djalin tuaj, por kanë ai nuk ka qëlluar mbi të Në datën 14 ju them se kam të akuzohem unë, pasi ndod- Unë problemin tim famil- djathtë, sa që lija vëllain tim dashur të qëllojnë vetëm moshuarin për shkak se ndod- kaluar nga Kakavija në 06:30 hem në Athinë. Policia le ta jar e kam vetëm me dy djemtë tek shtëpia dhe merja atë. Ai mbi Muharremin? het në Athinë. Llanaj thotë se të mëngjesit, dhe jam nisur në gjejë vetë se kush e ka bërë dhe me askënd tjetër. Kur të duhet të ketë ngrënë ndonjë Qëllimi i atyre nuk dihet njëri nga vllezërit Shkreta, Alti- drejtim të Athinës, pasi po vrasjen e Mark Shkretës. dalin dy autorët që më vranë lek nga dikush tjetër, pasi unë asnjëherë, pasi atë ditë ata i nin, ai e ka pasur si vëlla, por merrem me vizitat e vëllait, dhe djalin, unë atëherë do hakmer- kam pasur disa probleme të janë turur për të vrarë dhe tashmë ai dyshon se dikush i ka se aktualisht jam këtu akoma. Ju keni ndonjë ide se em duke i vrarë që të dy. Pasi miat të mëparshme. çunin tjetër, i cili ka zbritur paguar ata, për ti vrarë dy kush mund ta ketë bërë ti kem vrarë ata të dy do shkoj nga makina dhe është lar- vllezërit Llanaj. Ky i fundit vitin Kur e mësuat lajmin vrasjen? vetë në polici dhe do them Por atëherë pse përfun- guar në moment. 8 E diel, 22 korrik 2012 AKTUALITET

peracioni policor për bllokimin e fuqishme zhytëse me vlerë 3 mijë euro Lazarat, me qëllim për të punuar në Omakinave dhe kamionëve që secila, pesë autovetura që transportonin ujë parcelat e drogës. Pasi janë marrë në pyetje, Lazarat, sërish transportojnë ujë dhe pleh për në Lazarat si me çisterna plastike të ngarkuara mbi zgara puntorët sërisht janë lënë të lirë. Ndërkohë dhe për bllokimin e pikave të furnizimit me si dhe dy kamione me pleh. Shtatë drejtuesit që në disa operacione policia ka arritur të ujë të boteve, ka vijuar edhe në orët e para të e mjeteve do të hetohen penalisht për mos hyjë në thellësi të fshatit Lazarat, duke bllokohen mëngjesi të së shtunës. Forcat e drejtorisë kallzim krimi, ndërsa janë shoqëruar në shkatëruar fidanë të lëndës narkotike dhe së Policisë të qarkut të Gjirokastrës, ambientet e komisariatit të Gjirokastrës 9 nxjerë jashtë funksionit dhjetëra autobote mbështetur edhe nga Delta Forcë, kanë punëtorë të cilët ditën e djeshme po dhe mjete që shërbejnë për ujitjen e kamionët me ujë bllokuar dy pika uji dhe dy pompa të tentonin të hynin në drejtim të fshatit parcelave të mbjella me hashash.

LAJME Remzi Çollaku u vra pas një sherri banal në lokal SHKURT

„ Fushë-Krujë, plagoset me armë Lajmi 20-vjeçari Një 20-vjeçar është Vritet pas sherrit në Vritet 31-vjeçari plagosur me armë zjarri në lokal 31 vjeccari qendër të qytetit të Fushë- Remzi Ccollaku ba- Krujës. Ngjarja ka ndodhur bai i dy fëmijëve. Au- rreth orës 17:30 minuta, ku tori i dyshuar Lorenc një person ka qëlluar nga një makinë në lëvizje të Zajmi dyshohet se e riun duke e plagosur atë ka goditur me një sh- te dera e shtëpisë rëndë. Menjëherë në kop bejzbolli pas vendngjarje kanë shkuar koke në oborrin e sh- forcat e policisë, të cilat tëpisë së tij. Policia kanë ngritur disa arrestoi dje Zajmin Policia arreston Florenc Zajmin si autor të dyshuar postoblloqe në hyrje e dalje dhe shpalli në kë- të qytetit. Ende policia nuk rkim shokun e tij jep informacione lidhur me këtë plagosje, ndërkohë që i riu është dërguar me urgjencë drejt spitalit të „„„ TIRANE qytetit. Sipas bluzave të bardha aktualisht i jë ngjarje e rëndë ësh plagosuri ndodhet jashtë të shënuar pasditen e rreikut për jetën. Ndjeshme në kryeqytet kur 31-vjeçari Remzi Çollaku „ Kapet 324 kg është vrarë pranë derës së sh- drogë Lazarati, në tëpisë së tij në lagjen Farkë e Janinë Vogël. Autori i dyshuar është Policia greke ka Florenc Zajmi, i cili është ar- sekuestruar 324 kg restuar nga policia rreth 30 hashash në kufirin shqiptaro-grek ndërsa ka minuta pasi ka kryer krimin. Në foto: Shtëpia e viktimës Remzi Çollaku arrestuar edhe dy shtetas Policia ka shpallur në kërkim shqiptarë.Sipas dhe një tjetër person që dys- informacioneve droga hohet se ka qenë me Zajmin në këtë ngjarje është shpallur mund të jenë zënë”, tha dje është sekuestruar në gjatë momentit të konfronti- në kërkim pasditen e djeshme daja I viktimës. I pyetur nëse kufirin mes Gjirokastrës meve. E gjithë historia duket dhe mendohet se është lar- mes nipit të tij dhe autorit të dhe Janinës në vendin e se ka motiv një sherr banal të guar me një taksi pasi ka zbri- dyshuar Florenc Zajmi ka pa- quajtur Kuklius. Mësohet nisur në një lokal pranë sh- tur nga automjeti i Zajmit. tur konflikte të hershme ai ka se policia ka ndaluar një tëpisë së viktimës Çollaku. në konfrontim fizik. “Nisën të një shkop bejzbolli pas koke mohuar duke u shprehur se automjet që drejtohej nga Çollaku dhe Zajmi kanë gjuheshin me grushte në mes viktimën Çollaku. Ai është HETIMI gjithçka ka qenë një sherr i mo- 27-vjeçari shqiptar Aurel. K qenë të ulur në lokal në tav- të rrugës. Më pas Remziun e transportuar menjëherë nga Që në momentet e para, mentit. “Ai djali që ka kryer dhe gjatë kontrollit të olina të ndryshme dhe janë kanë ndjekur me vrap ai u fut të afërmit për në spital por ka policia konfirmoi se konflikti vrasjen nuk jeton fare në zonën makinës ka gjetur 141 pako me 151 kg e 235 kapur me fjalë me njëri në drejtim të shtëpisë dhe qenë çdo gjë e kotë pasi ishte për arsye banale. Këtë e Çollakëve, pasi është nga Sh- porsa hyri në oborr sërish goditja e marrë në kokë ka fakt e konfirmojnë edhe dësh- koza më duket. Këtu pranë je- gram hashash.Nga hetimet tjetrin dhe më pas kanë u zbulua se droga ishte kaluar në ofeza reciproke. janë goditur me njëri tjetrin. qenë fatale dhe pa kthim pas. mitarë të ngjarjes por edhe ton daja i tij, ne e njofim pasi marrë nga një zonë pyjore “Ishim në lokal dhe Remziu Më pas familjarët e gjetën të Policia është vënë menjëherë vetë daja i viktimës Çollaku. vjen këtu te daja i vetë për të pranë kufirit ku ishte me atë djalin tjetër është shtrirë në tokë Remziun dhe në ndjekje të autorit të cilin “Tre orë përpara se të qëndruar por mund t’iu siguroj fshehur prandaj dhe policia zënë në fillim me fjalë, sher- ne mësuam se kishte vde- e ka arrestuar jo shumë larg ndodhte ngjarja jemi takuar se mes tij dhe nipit tim të vrarë greke gjatë kontrollit në ri nisi kot fare dhe të dy e kur”, - tha dje një i afërm i zonës ku ndodhi krimi duke sëbashku dhe kemi pirë kafe. nuk ka patur asnjë konflikt të këtë zonë ka arritur të gjejë ofenduan njëri tjetrin”, tha viktimës. Dyshohet se Flo- lëvizur me automjet. Shoku Ishte çdo gjë shumë në rreg- mëparshëm”, - tha dje daja I edhe 99 pako të tjera me dje një banor I lagjes farkë e renc Zajmi e ka goditur me dhe bashkëpuntori I Zajmit ull dhe nuk e kuptoj se përse viktimës Remzi Çollaku. 173 kg 586 gram hashash. Vogël I cili ishte dhe dësh- mitar I debateve. Pas sher- rit në lokal Florenc Zajmi ka hipur në makinëne tij dhe Plagosen babë e bir ka bërë disa xhirro rreth rrugicës pranë lokalit. Siç duket në pritje Çollaku të dilte nga lokali. Gjatë xhi- Doli me leje nga burgu, bie në pritë rove me makinë Zajmi ka qenë I shoqëruar nga një shoku i vetë i cili është shpal- „„„ TIRANE talin e Durrësit, ku ndodhen jashtë timeve paraprake autorët e krimit lur në kërkim. rrezikut për jetën. Albert Qafa u pla- kanë survejuar për gjatë gjithë lagosen babë e bir në qytetin e gos në dorë, ndërsa i biri ka marrrë mbrëmjes Albert Qafën, kur ky i fun- GODITJA PDurrësit. Albert Qafa dhe djali i tij tre plumba në trup. Burime zyrtare dit ka qëndruar nën shoqërinë e djalit Pasi ka parë Remzi Çol- Romeo Qafa kanë rënë pre e një at- nga policia bëjnë me dije se 48-vje- dhe shokëve të tij. Teksa ai ka lëvizur lakun të dalë nga lokali Zajmi entati me armë zjarri pak pas me- cari i cili ra pre e një atentati njihet nga lokali dhe ka hipur në automjet I ëhstë afruar me makinë. snatës, rreth orës 01:00. Ngjarja ka si person me precedentë të më- për të shkuar në shtëpi, autorët i kanë Viktima Çollaku e ka marrë si ndodhur në aksin rrugor Stacioni i parshëm penalë, pasi në qytetin e El- rrënë nga pas, derisa në vendin e qua- provokim sjelljen e Zajmit Trenit-Ura e Dajlanit, në kohën që të basanit ka kryer një grabitje me jtur “Ura e Dajlanit”, i janë afruar dhe përsëri ka nisur sherri. dy personat po ktheheshin me autom- armë. Për këtë ngjarje ai është dënu- duke hapur zjar në drejtim të Albert Sërish janë ofenduar kësaj jetin e tyre në shtëpi në lagjen 14, në ar nga gjykata me 10 vjet burg. Të Qafës dhe djalit të tij 19-vjeçar. Au- here në rrugë dhe vetëm 20 Durrës. Burimet policore kanë bërë të njëjta burime saktësojnë se Albert torët më pas janë larguar me shpe- metra larg shtëpisë së vik- ditur se Albert Qafa 48-vjeç dhe Qafa, është dënuar për trafik lëndësh jtësi në drejtim të zonës së Plazhit, timës. Pasi kanë debatuar në Romeo Qafa 19-vjeç,janë qëlluar më narkotike në Itali. Ai kishte dalë tre pa mundur të arrestohet nga polcia e distancë në një moment armë zjarri tip automatik model 56 ditë me leje nga burgu i Peqinit ku Durrësit. Policia në vendgjarje gjeti Zajmi ka zbritur nga makina kur udhëtonin me autoveturën tip është duke vuajtur dënimin. Policia disa gëzhoja automatiku, ndërkohë sëbashku me shokun e vetë “Opel” me targa AP 629 EC. Dy të pla- lokale po punon për indentifikimin që shoqëroi me shpejtësi në drejtim dhe debatet janë konvertuar gosurit u dërguan menjëherë në spi- dhe arrestimin e autorëve. Sipas he- të spitalit dy të plagosurit. E diel, 22 korrik 2012 9 SOCIALE

UNIVERSITET, DY FAZA PRANIMESH EKONOMIKU CAKTON VJESHTËN Ministria e Arsimit ka vendosur që edhe këtë vit Fakulteti Ekonomik pranë universitetit të Tiranë pranimi i studentëve në universitetet publike të ka publikuar datat e sezonit të vjeshtës. Sipas bëhet me dy raunde. Që do të thotë se pas shpall- njoftimit zyrtar të këtij fakulteti, për sistemin e jes së fituesve të fazës së parë do të ketë një ditës, sezoni i vjeshtës nis me date 4 shtator dhe spostim liste. Sipas vendimit, pas postimit të listës përfundon me 17 shtator, ndërsa ai i sistemit part- së fazës së parë do të dalë formulari A3. Faza fi- time do të nisë pak më vonë se i ditës. Ndërkohë nale e pranimeve është faza e dytë, pasi në të parën që për studentët e masterit ende nuk është caktu- ka shumë spostime. ar sezoni.

Nuk mund të marrin as diplomën e shkollës së mesme Matura lë pa shkollë të lartë 4500 të rinj U vlerësuan me 4, përjashtohen nga gara

„„„ TIRANE maturës shtetërore, të gjithë Lajmi ata që vlerësohen me notën 4 ESMERALDA KETA Plot 4500 maturantë në të gjithë vendin nuk do të humbasin të drejtën për të Formulari A2 mund të aplikojnë për në shkollë të lartë. Kjo pasi plotësuar formularin A2, i cili Do të nisë ditën e është formulari i aplikimit për etërsia dhe Matematika ata janë vlerësuar me notën 4 në një nga provimet nesërme në të gjitha që të caktojë një sezon shtesë në universitet dhe nëse nuk e u kanë hequr mundës e Maturës Shtetërore, ç'ka u heq atyre të drejtën shkollat e kryeqytetit në vjeshtë dhe këta të rinj i plotëson atë atëherë nuk figu- inë për të marrë pjesë në për të garuar për në universitet. Por kjo kategori dhe e plotësojnë shpëtuan penalizmit. L ron i regjistruar për në shkollë ve5tëm ata që kanë garën për në shkollë të lartë nuk do të mund të marrë as diplomën e shkollës plot 2000 maturantëve. Kjo së mesme, pasi nuk ka sezon vjeshte. të lartë. marrë një notë pozitive në të gjitha KOPJACËT sepse kanë rezultuar mbetës, Ndonëse këtë vit është për- NDRYSHIMET provimet e maturës duke mos siguruar as pragun shtetërore folur shumë për kopje masive, minimal të pikëve, në dy ndërkohë që këtë vit në të dy an testeve të lëndëve me Por përjashtimi nga e drej- në të vërtetë teste që special- provimet e para me detyrim të lëndët me detyrim numri i zgjedhje, ndërsa kanë qenë plot ta për të marrë pjesë në garën istët e ministrisë së Arsimit Maturës Shtetërore 2011. Por mbetësve ishte rreth 2 mijë. 230 të rinj që kanë mundur të për në shkollë të lartë është kanë mbajtur si të dyshuar nëse i krahasojmë mbetësit e Por surpriza këtë vit kanë qenë rrëmbejnë vlerësimin maksi- vetëm njëra anë e medaljes Kjo kategori, jo vetëm që kanë qenë shumë të pakët. këtyre dy lëndëve me atë të një lëndët me zgjedhje. Sipas mal në lëndët me zgjedhje. Në për këta gjimnazistë. Këtë vit, humbet të drejtën për të Bëhet fjalë për 300 teste në ët viti më parë, do të vëmë re se statistikave mësohet se numri provimet e maturës shtetërore në bazë të rregullores së re të konkurruar për në shkollë të gjitha provimet e maturës sh- në të vërtetë numri i tyre është i atyre që janë vlerësuar me këtë vit morën pjesë rreth 42 publikuar nga Ministria e Ar- lartë, por nuk merr as tetërore, të cilët janë veri- shumë më i ulët se sa mat- notën 4 në provimet me mijë të rinj. Në total, këtë vit simit dhe e Shkencës këta diplomën e gjimnazit, format fikuar, janë tërhequr të urantët që nuk kaluan një vit zgjedhje është plot 2500 mat- gjatë procesit të maturës sh- 4500 mbetës humbasin edhe i cili aplikohet për të dytin vit premten nga drejtoritë Arsi- më parë pragun minimal të urantë. Drejtori i Agjencisë Ko- tetërore janë vlerësuar me të drejtën për të marrë radhazi dhe ka zëvendësuar more, dhe sipas Alfons pikëve. Një vit më parë në tes- mbëtare të Provimeve, Alfons notën 4 plot 4500 gjimnazistë, diplomën e shkollës së mes- dëftesën e pjekurisë që lësho- Harizajt, ata nuk do të penal- tin e Letërsisë u vlerësuan me Harizaj nga shpjegon se num- të cilët automatikisht përjash- me, pasi për herë të parë nuk hej deri më tani. Në fakt e izojnë të rinjtë në plotësimin notën 4 plot 1106 të rinj, ndër- ri i atyre që janë vlerësuar me tohen nga gara për në shkollë do të ketë data vjeshte ku ata njëjta procedurë u ndoq edhe e formularit A2. ndërsa një vit sa në atë të matematikës dy- notën 9 dhe 10 është 13 për të lartë. Në bazë të rregullores mund të futen dhe të përmirë- një vit më parë, por më pas më parë testet e dyshuara fishi i tyre, plot 2095 të rinj, qind e të rinjve që iu nënshtru- për zhvillimet e provimeve të sojnë notën që kanë marrë. Ministria e Arsimit u detyrua kanë qenë rreth 500.

Koment Mediu të dorëhiqet nga posti i Ministrit!

Arsyeja kryesore? saj mbyllet dhe ky rast sa i pa- kanione. Ministria e Mjedisit, që si- e importit të mbetjeve. Kjo kërkesë Autoriteti ligjor i Ministrisë së përgjegjshëm, aq dhe barbar. pas ligjit qysh në fazën e konceptim- është bërë pas shumë kërkesash në Mjedisit që drejtohet nga Mediu in- RASTI I KOPSHTIT it të rrugës së Arbrit (së paku para nivele të tjera. Mospërgjigja kthehet jorohet nga vetë strukturat sh- BOTANIK tenderimit) duhet të organizonte in- në akuzë. Për më tepër që ky raport tetërore. Rasti? Janë shumë raste 1 vit më parë askush nuk e pyeti formimin e publikut dhe pjesëmar- është bërë me financim të projektit dhe tepër flagrante. Ja disa prej tyre. Ministrinë kur fadromat ju vërsulën rjen e tij në vendimmarrje për të sug- të Komisionit Europian (projekti të vetmit Kopsht Botanik që ka ven- jeruar më pas dhe variantin më të RENA). Të gjithë e kanë dëgjuar z. RASTI I PARKUT TË di. Edhe aty u deshën protestat mirë e pa dëm në mjedis, ishte ko- Mediu, madje dhe personalitet e LIQENIT qytetare që Ministria të bëhej e mplet jashtë këtij procesi, por duke Brukselit apo të trupit diplomatik NGA LAVDOSH FERRUNI Rasti më i fundit është masakra e gjallë. Manovra qe më e sofistikuar. pasur detyrim ligjor për të qenë bren- (ambasadori i OSBE-së, ambasadori bërë tek parku i Liqenit, tek rruga e Mediu kërkoi pezullim të punimeve. da, është praktikisht pjesë e këtij kri- italian) t'i referohen ekspertëve e ç'ka po ndodh me mjedi Elbasanit. U prenë dhjetëra pemë të Shpresë e kotë. Në kohë rekord u bë mi mjedisor të pandëshkuar. Të pa- lidhur me çështjen e importit të ple- sin në Shqipëri, ku qeveria parkut, jo vetëm pa leje mjedisore, gati leja. E ndërsa leja ishte gati, u ktën edhe 6 muaj pas fillimit të pun- hrave. Bindja është që kemi të bëjmë Mnuk ka asnjë kontroll mbi por edhe pa tentuar për të kërkuar sajua dhe një takim me publikun imeve nuk ka pasur një leje mjedis- me një manipulim opinioni. Por tash paligjshmëritë që ndodhin në dëm të leje mjedisore në Ministri. Ministria brenda Ministrisë, ku të gjithë në ore për këtë rrugë dhe ka të ngjarë që përgjigja e kërkesës së AKIP, duhet mjedisit, apo vetë autoritetet shtetërore e morri vesh çështjen pas protestave sallë ishin kundër prishjes së Kop- edhe sot që krimi është kryer leja ka të jetë publike, përfshi dhe sqarime japin urdhra të jashtëligjshëm për sh- të qytetarëve kundër shkatërrimit të shtit Botanik dhe projektit siç ishte të ngjarë që nuk ekziston. për fondin përkatës të harxhuar për katërrimin e mjedisit, do duhej që Parkut. Tani mësuam se 1 javë pasi bërë dhe siç u zbatua. ARSYE TJETËR JO MË PAK këtë raport të ekspertëve. Për këtë kryeministri të japë dorëheqjen. Siç fadromat dhe sharrat kishin rraf- RASTI I KANIONEVE TEK KRYESORE mund të ndihmojë edhe vetë delega- janë të gjithë të bindur, kjo nuk ndodh shuar c'deshën, inspektoriati i Min- SHKALLËT E TUJANIT Prej 2 muajsh 3 drejtues të Ale- cioni i BE-së në Tiranë. kurrë e kryeministrin tonë. istrisë së Mjedisit i paska vënë një U desh një artikull i Ardian Kosit ancës kundër Importit të Plehrave Në ç'vend demokratik një min- gjobë 1 milion lek Drejtorisë së në verën e kaluar që shqiptarët të (përfshi artikullshkruesin) i kanë istër që dështon totalisht dhe duk- Por z. Mediu mund ta bëjë (e ka Rrugëve, se ka filluar punë pa marrë merrnin vesh se një nga monument- kërkuar zyrtarisht z. Mediu t'i jepte shëm në sy të çdo qytetari në zba- bërë dhe herë tjetër) dhe duhet ta leje mjedisore, dhe se lekët e gjobës et e natyrës më të bukura në vend, raportin e ekspertëve të pavarur të timin e ligjit dhe të detyrimeve in- bëjë dorëheqjen nga posti i Minis- duhet të kalojnë në llogarinë e Min- kanionet e lumit të Tiranës, apo sh- Bashkimit Europian mbi ligjin për stitucionale, edhe pse jo gjithnjë për trit të Mjedisit, që ka për detyrë të istrisë së Mjedisit. Ndërkohë Minis- kallët e Tujanit ishin varrosur nga Menaxhimin e Integruar të Mbetjeve, faj të tij, por të Qeverisë ku ai bën mbrojë mjedisin. tria po përgatit lejen dhe këtu sipas shpërthimi e derdhja e malit mbi të cilët kanë trajtuar aty dhe çështjen pjesë, nuk do jepte dorëheqjen? 10 E diel, 22 korrik 2012 EKONOMI

ë dhënat e fundit zyrtarë të Ministrisë dollarë më pak se sa gjashtëmujori i parë i parashikuar. Kështu, diferenca mes Tsë Financave tregojnë se në qershor, vitit e kaluar. Shkurtim i fortë i shpenzimeve dhe të ardhurave buxhetore 6-mujori, investimet investimet publike ranë në 1.9 miliardë investimeve, që janë ndër të paktat ka qenë 178 për qind mbi planin zyrtar. lekë, që është dhe shifra më e ulët mujore e shpenzime produktive të qeverisë, pasi Për të përballuar këtë diferencë, ministria këtij viti. Në total për gjashtëmujorin krijojnë punësim dhe nxisin rritjen e Financave ka rritur borxhin, duke marrë 25 për qind më të investimet nga qeveria ishin 23.9 miliardë, ekonomike, po diktohet nga ecuria e dobët në tregun e brendshëm 146 milionë ose 25 për qind më të ulëta se sa e njëjta e të ardhurave. Taksat dhe burimet e tjera dollarë borxh në tregun vendas, ose 3.6 periudhë e një viti më parë. financiare kanë sjellë në arkën e shtetit 91 herë më shumë se parashikimi zyrtar në ulta se në 2011-ën Këtë vit qeveria ka investuar 83 milionë milionë dollarë më pak fonde se sa ishte buxhet.

Është paguar 80% e projektit të godinës së re Kuvendi vazhdon Lajmi të shumë e ulët dhe ende vazhdojnë negociata për Administrata e Kuv- lidhjen e kontratës dhe për endit të Shqipërisë fillimin e punimeve. vazhdon të shpenzojë fonde për ristruk- të “hajë” miliona KULTURA turimin e godinës së Shpenzimet kapitale në këtij institucioni, pa- programet “Trashëgimia varësisht nga fakti se Kulturore” dhe “Arti dhe ka paguar 80 për Ministritë, dështojnë investimet për 2012 Kultura” paraqiten me një qind të shpenzimeve nivel të ulët realizimi, nga buxheti për ndërkohë në programet e fituesin e projektit të tjera nuk janë realizuar godinës së re të par- aspak investimet e plani- lamentit shqiptar fikuara, me një nivel realizi- mi të investimeve në rang ministrie 8.5 për qind të parashikimit vjetor. Ndërti- „„„ TIRANE mi i objekteve sportive nuk është realizuar gjatë tremu- GENC KONDI jorit të parë të vitit, ku përf- shihen punimet për sta- diumin kombëtar “Qemal ë një raport monitori Stafa”, me shpenzime të mi të ministrisë së Fi planifikuara në masën 259 Nnancave lidhur me re- milionë lekë. alizimin e shpenzimeve bux- Ndërsa asnjë shpenzim hetore për muajt e parë të vitit, nuk është bërë për rikon- del se Kuvendi i Shqipërisë vi- struktim të objekteve sport- jon të paguajë për rikontruk- ivetruktuara”. sionin e godinës, megjithëse është miratuar projekti për një INTEGRIMI godinë të re për Kuvendin e Në programet “Drejtësia Shqipërisë. Kryetarja Topalli dhe Tregu i Brendshëm” dhe ka dhënë pëlqimin e saj për të shkaktojë probleme të dustrinë përpunuese të Raporti mbi monitorimin e realizimit te “Mbështetja institucionale buxhetit ne Kuvendin e Shqipërisë një gjë të tillë, edhe pse ky in- mëdha në stinën e rreshjeve, produkteve bujqësore. Ten- në procesin e integrimit” re- stitucion i pavarur është në siç ka ndodhur në të kaluarën. derimi i fondit të planifikuar alizimi i shpenzimeve rezul- proces “transferimi” në një Në zërin Hidrovore të rikon- prej 10 milionë lekësh është tojne shumë të ulta, respektiv- istrimi i ujrave, ndërkohë që ton shumë i ulët (përkatë- godinë krejtësisht të re. Një struktuar dhe të përshtatur anuluar 2 herë. isht rreth 4.6% dhe 6.7% ndaj mbrojtja e peshkimit realizon sisht 9% dhe 7%), rrjedhojë pjesë e fondeve buxhetore, janë parashikuar 38 milionë shpenzimeve të parashikuara vetëm 0.7 për qind dhe sistemi kjo e mosrealizimit të inves- vërejnë monitoruesit, është lekë, por në gjashtë muaj nuk MJEDISI për gjithë vitin. Por, në i ministrisë në total arrin të timeve me financim të huaj. përdorur për të mbyllur kon- është realizuar asgjë. Në ministrinë e Mjedisit, kuadrin e investimeve, mosre- realizojë 2.2 për qind të inves- Investimet këtu paraqiten trata të realizuara në vitin Për vitin 2012 është thekson raporti, shpenzimet alizimi rezulton edhe më i timeve të parashikuara. zero tek “Drejtësia dhe Tregu 2011, të palikuiduara. parashikuar studimi për anal- buxhetore për programet theksuar. Kështu, administri- Për ndërtimin e portit të ri i Brendshëm” dhe në pro- Ndërkohë, konkursi ndërko- izën e mungesave në infras- “Mbrojtja e peshkimit” dhe mi i pyjeve nuk ka realizuar të peshkimit në Durrës kon- gramin “Mbështetja institu- mbëtar për parlamentin e ri trukturën e tregjeve dhe in- “Mbrojtja e Mjedisit” rezul- asnjë fond, po kështu admin- statohet se performanca ësh- cionale” vetëm 2%. është realizuar financiarisht në masën 80% dhe pagesa është në vazhdimësi. Raporti i monitoruesve të Amnistia Buxhetit të Shtetit nga min- istria e Financave vëren mangësi të theksuara në real- izimin e investimeve, sidomos në sektorë me rëndësi jetike, Rivlerësimi i banesave, afati 40 ditë nga dikasteret. „„„ TIRANE BUJQËSIA kujtohen në momentet e fundit siç ka Vetëm në rastin e kalimit të pronë- Në Bujqësi, ku është anal- ndodhur dhe herë të tjera. Në mua- sisë qytetari duhet të paguajë 10% të izuar puna e 6-mujorit, kon- ytetarëve të interesuar për të bërë jin mars të këtij viti, vetëm në dy jav- diferencës midis çmimit që e ka blerë statohet se shpenzimet kapi- Qrivlerësimin e banesës me vlerën ët e fundit, para se të shtyhej afati, dhe çmimit që po e shet. Në rast se tale për sigurinë ushqimore e tregut u ka mbetur më pak se një në zyrën vendore të Tiranës ap- kjo rivlerësohet dhe rivlerësimi ësh- janë realizuar në masën 22 muaj e gjysmë kohë. Amnistia fiskale likimet arritën në 700 mijë për riv- të 1 për qind e vlerës së objektit, në për qind të atyre të parash- për pasuritë e paluajtshme përfundon lerësim të banesave”, shpjegon Qir- rast të kalimit të pronësisë, kjo taksë ikuara për gjithë vitin, me 31 gusht. Drejtori i Përgjithshëm i jako. do të jetë zero”, deklaron Qirjako. ndërkohë që në programin e Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Pjesë e rivlerësimit janë banesat e Ligji për amnistinë fiskale, ku kullimit dhe ujitjes investimet Patundshme, Arben Qirjako, ka dek- ndërtura para viteve 90. Qytetarëve përfshihej edhe rivlerësimi i pasurive kanë qenë vetëm 15 për qind. laruar dje se rivlerësimi i pronës ka u jepet mundësia që prona e tyre të të paluajtshme të qytetarëve, ishte në Këtu realizimi i argjinaturave një rëndësi të veçantë, duke ftuar qy- marrë vlerën e tregut aktual, duke fuqi deri në 31 mars të këtij viti. të reja ka qenë 2 për qind, etarët të jenë pjesë e procesit. “Deri paguar si taksë vetëm 1 për qind të Qeveria vendosi të shtyjë afatin theksojnë monitoruesit, në fund të gushtit qeveria shqiptare diferencës së vlerave të pronës pranë vetëm për rivlerësimin e banesave ndërkohë që digat e rezer- ka shtyrë afatin për rivlerësimin e Hipotekës. deri në 31 gusht, për t’u dhënë vuarëve të rehabilituara banesave vetëm për qytetarët. Duhet “Kjo lidhet me taksën e kalimit të mundësi emigrantëve të bëhen pjesë pjesërisht janë realizuar në t’u bëj thirrje atyre që të shfrytëzojnë pronësisë dhe rivlerësimi për një pa- e procesit, ndërkohë që amnistia për masën 3.5 për qind. Kjo mund momentin e kësaj amnistie dhe të mos suri qytetari duhet ta dijë sa vlen sot. bizneset nuk u zgjat më tej. E diel, 22 korrik 2012 11 SPECIALE

PADIA Zonja Teuta Hoxha pohon se padia për kthimin e Dorëshkrimi dorëshkrimit origjinal të “Dimrit të vetmisë së madhe” nuk i është komunikuar personalisht zonjës Nexhmije. Shkrimtarët i bëjnë kërkesë zonjës t’i kthejë veprën Ismail Kadaresë Teuta Hoxha: Nuk kemi

„„„ TIRANE DHURATA HAMZAI thirrje për gjyqin e Kadaresë vijon nga faqja 1

... është bërë publik, dje për Xhevahir Spahiu: Kthimi i veprës do të ishte gjest fisnik “Shqiptarja.com” na vjen një pohim befasues nga zonja Teuta Hoxha. nu ka si të flas para se “të mësoj se derisa vetë zonja Nexhmije Hoxha ka Ajo pohon se lajmin e kanë marrë çfarë është shkruar nga paditësi Is- folur vetë për këtë çështje të njohur vesh vetëm nga mediat dhe nuk ka mail Kadare”. kohë më parë. Nuk më takon mua. asnjë ftesë zyrtare për gjyqin e prit- shëm sipas burimeve mediatike. Zonja Hoxha çfarë mund të Mediat e kanë detyrë të pas- Zonja Teuta, nusja e Ilirit, djalit të na thoni më tepër për padinë e qyrojnë qëndrimin e të gjitha Enver Hoxhës, e cila jeton pranë së ngritur nga Kadareja ndaj zon- palëve në një çështje. Mund të vjehrrës, zonjës Nexhmije Hoxha, jës Nexhmije Hoxha? na krijoni ju vetë mundësinë e pohon konkretisht se “Ne nuk kemi Unë jam njohur me me akt-pad- një bisede për t’u sqaruar me pasur asnjë telefonatë nga Gjykata inë nga faqet e shtypit. Vetëm zonjën Nexhmije Hoxha? e Tiranës, asnjë trokitje në derë, as nëpërmjet tyre kemi mësuar që Ismail Ju thashë se zonja Nexhmije një letër thirrje”. Gjatë komunikimit Kadare ka bërë një padi në gjykatë. Hoxha do të flasë kur të jetë njohur të gazetës me zonjën Teuta Hoxha Pra, nuk jemi informuar as prej tij, as me padinë. Unë ju siguroj se tek ne, ajo rrëfen sesi është mësuar prej saj prej ndonjë burimi tjetër. Ndaj unë në shtëpinë tonë nuk ka ardhur as- padia e Kadaresë nga mediat. Kësh- nuk mund të jap intervista me gjithë një lloj padie zyrtare. Mua nuk më tu ajo këmbëngul se ky është “një respektin që kam për gazetarët para lejohet të flas më tepër sesi kanë rast i çuditshëm” se askush nuk “na se të jemi njohur zyrtarisht me përm- rrjedhur ngjarjet me dorëshkrimin. ka çuar në familje” ndonjë thirrje bajtjen padisë. Pasi të mësojmë këtë Nuk më takon të flasë për këtë çësh- për gjyqin. Pra, padia e shumëpër- përmbajtje dhe pretendimet e Ka- tje, por zonja Nexhmije Hoxha do të folur ku shkrimtari Ismail Kdare në daresë, ne sigurisht që do mbajmë flasë vetë kur të mësoj edhe tekstin rolin e paditësit pretendon se qëndrimin tonë për këtë ngjarje. e padisë. Kjo është një situatë ab- dorëshkrimi origjinal i këtij libri surde. Unë lexova në një gazetë se mbahet në mënyrë të paligjshme Megjithatë, Kadareja e ka na ishte caktuar edhe data 14 gusht nga e veja e diktatorit, megjithëse deklaruar më media thelbin e Teuta Hoxha, Ismail Kadare dhe Nexhmije Hoxha (Fotomontazh) 2012 si datë gjyqi. Por ne nuk jemi është bërë publik nga burimet zyr- padisë, t’i kthehet dorëshkri- njoftuar kurrsesi as për ndonjë datë tare pranë Gjykatës së Tiranës, nuk mi, cilat kanë qenë bisedat as për subjektin e padisë. Nga gjyka- i është komunikuar zonjës Nexhm- paraprake për këtë çështje mes kërkesën e tij, nuk ia komunikuar mbani ndaj kësaj ndodhie me ta e Tiranës nuk na është komuni- ije Hoxha. Teuta Hoxha pohon se zonjës Hoxha dhe autorit? anjërit prej nesh në familje. dorëshkrimin, cili është men- kuar asgjë. Nuk kemi si të flasim në këtë padi vetë zonja Nexhmije Hox- As Kadareja personalisht vetë dimi juaj? emër të diçkaje të panjohur zyrtar- ha e ka marrrë vesh nga mediat, dhe nuk na e ka komunikuar asnjëherë Po ju vetë, çfarë qëndrimi Unë nuk mund të flas për këtë, isht nga pala jonë.

Poetët Valdete Antoni Pse zj. Hoxha duhet t’ia kthejë veprën Kadaresë Zj Nexhmije të „„„ „„„ TIRANE Sa të vlefshëm e quani ju zojë në Arkivin e Shetit për dorëshkrimin për një sh- rëndësinë që ka vetë dorëshkri- mos vazhdojë si ër çështjen e dorëshkrimit të Is krimtar, autor? mi? Pmail Kadaresë që vijon të mbahet Dorëshkrimi i një shkrimtari ose i Dëgjova se Akivat e Shtetit pra- në kohën e saj në shtëpinë e Zonjës Hoxha, pas një autori është i çmuar. Ai mund të nokan edhe fotokopjet dhe jo origji- padisë së depozituar nga shkrimtari shërbejë që me të drejtat e tij, vetë sh- nalet. Kjo është një gabim shumë i onja Nexhmije të mos vi në Gjykatën e Tiranës, shkrimtarët krimtari ta plotësoje ose redaktojë ose madh. Fotokoje mund të bëhen 100, Zjojë me atë kokëfortësinë e dhe artistët janë bërë të ndjeshëm pezullojë veprën fare nga qarkullimi. tani bëhen edhe shpejt se është zh- asaj kohe që çdo gjë i përkiste ndaj kësaj çështjeje. Shumica kur i E para është e drejta e krijimtarisë që villuar teknologjia. Arkivi është ng- asaj. T’ia kthejë dorëshkrimin pyesim na e presin shkurt “I takon është e tija, e drejta e autorit, dhe që i ritur si institucion shtetëror për të shkrimtarit. I kam ndjekur autorit, Ismail Kadaresë”; “çdo përket atij. Të tjerat ligjet, se ç’ka bërë ruajtur dokumentet origjinale his- lajmet dhe intervista dhe jam dorëshkrim i takon autorit”; “ka ligje e do të bëjë shteti, se si duhen marrë torike dhe krijimtarinë. dakort me atë që tha Shaban Si- për këtë”, etj. Vetë poeti Xhevahir në arkiva, por që unë them se duhen nani që fondi i Ismail Kadaresë Spahiu, pasi e takojmë në kafenenë e patjetër të jenë në arkiva veprat origji- Pra, përfundimisht ju këm- është detyrë e shtetit dhe arkivave preferuar të tij në bar “Europa”, thotë nale, unë nuk i marr vesh mirë, se jam bëngulni se zonja Nexhmije kobtare që të grumbullohet dhe me bindje se ky dorëshkrim i takon Xhevahir Spahiu poet, nuk jam njeri praktik. Kështu Hoxha duhet t’ia kthejë dorësh- të ruhet. Edhe unë mendoj se autorit. Madje me të njëjtën siguri janë të gjithë shkrimtarët. Kadareja do krimin Ismail Kadaresë? dhurimi i dorëshkrimeve origji- poeti i njohur shpreh edhe arsyet pse ta ketë vështirë të merret me ligjet. Por Është gjest fisnik që t’ia kthesh nale është një pasurim cilësor i zonja Nexhmije Hoxha duhet t’ia Unë nuk kam si ta di, nëse ia ka te vemi ku e kishim fjalën. Mendoj se atw qw i përket tjetrit. I ke apo si ke arkivave shqiptare. Në rastin e kthejë dorëshkrimin shkrimtarit. Ai dhuruar Kadareja ose ia ka marrë gjesti i zonjës Nexhmije Hoxha që tre- marrëdhëniet e mira me të, flet apo Ismail Kadaresë, duhet bërë një i bënë ftesë asaj që të jetë në këtë rast dorëshkrimin vetë Nexhmija atij. gohet kokëfortë dhe nuk ia jep dorësh- nuk flet me gojë, Hoxha duhet t’ia përpjekje nga të gjithë opinioni tolerante. Këto janë cështje mes dy vetëve, ata i krimin shkrimtarit nuk e nderon atë, kthejw dorëshkrimin Ismail Ka- dhe krijuesit, lexuesit e shumtë dinë më mirë. Por mendoj se si do të e ul shumë në sytë e publikut dhe të daresë. Zonja Hoxha bën gabim që të tij që vepra t’i kthehet Ka- Zoti Spahiu, këto ditë Ismail ishte puna zonja Nexhmije Hoxha së ardhmes së imazhit të Shqipërisë. tregohet aq kokëfortë. Dorëshkrimi daresë. Me siguri Kadareja më Kadare ka hedhur në gjyq zon- duhet t’ia kthente këtë dorëshkrim Ajo do mbahet mend që po mban me “Dimri i vetmisë së madhe” është vonë do ta çojë në Arkivin e Sh- jën Nexhmije Hoxha për atij. Do të ishte një gjest fisnik për forcë një dorëshkrim të një shkrim- pasuri kombëtare, jo se kishte në të tetit, por ai duhet ta ketë atë në kthimin e dorëshkrimit origji- zonjën Hoxha, që t’i jepte dorësh- tari të madh si Ismail Kadareja. Për të përshkrimin e figurës së Enver Hox- dorën e tij. Ai ka të drejtat e tij nal “Dimri i vetmisë së madhe”. krimin origjina dhe këtë gjest ta dek- nuk është mirë. hës, por se rinia në atë kohë e pëlqeu ta ketë në dorë, sepse është një A dini ju ndonjë gjë si është his- laronte edhe publikisht me kthimin romanin për idetë liberale të Ka- vepër e shkruar nga ai. toria e këtij dorëshkrimi? e veprës. Mendoni se duhet ta dorë- daresë dhe për stilin e veçantë. 12 E diel, 22 korrik 2012 E diel, 22 korrik 2012 13 14 E diel, 22 korrik 2012 KULTURE

GAZETARJA Zenepe Luka tregon emocionet për ceremoninë në vendlindjen e këngëtarit të madh italian Libri për Al Banon Al Bano Karrisi, gjatë prezantimit të librit "Dashuri shqiptare për Al Bano" ZENEPE LUKËS "Mirënjohje" për afrimin Shqipëri-Itali Bashkia e Celino San Markos në Pulja nderon gazetaren

„„„ TIRANE intelektuales atdhetare dhe veprimtares shoqërore që përpiqet papushuar për azetarja e njohur shqiptare, forcimin e marrëdhënieve të miqësisë Zenepe Luka është ndëruar midis dy vendeve fqinje, Shqipërisë dhe Gme "Mirënjohje" nga Bashkia e Italisë. Celino San Markos në Pulja, vendlindja Gazetarja Zenepe Luka dhe këngëtarit Al Bano Karrisi e këngëtarit të shquar Al Bano Karri- Cilat janë botimet? si. Në ceremony merrnin pjesë veç Pas formimit të shoqatës kulturore këngëtarit edhe presidenti Topi dhe "Al Bano dhe Romina", në Vlorë në jan- zyrtarë vendas. ar të 1996-tës, përkthyem nga gjuha ital- iane librin biografik të çiftit titulluar "Al që për mua ishte surprizë. Zonja Luka, nga media ital- Bano & Romina Pouer". iane mësuam që jeni vlerësuar Me rastin e 65 vjetorit të lindjes së Thanë për librin Që ishte? me "Mirënjohje" nga bashkia e këngëtarit u botua libri "Al Bano & Al- Kur kryetari i bashkisë dhe Al Bano Celino San Marko, që është bania", që u promovua në maj të vitit Al Bano: u ngjitën në skenë dhe thirrën emrin vendlindja e këngëtarit të fam- 2008 në Vlorë, ku mori pjesë edhe vetë Unë e kam ndjerë me kohë tim, gati u pengova dhe rashë. Në këtë shëm Italian, Al Bano Karrisi. Al Bano. Me këtë rast, me propozim të dashurinë shqiptare, por vlerësim shprehej "Mirënjohje" për shoqatës, këngëtari i famshëm Italian tani kam një libër shkruar Është ky një event i rëndë- nga mikesha ime, që për gjithçka është bërë me shoqatën për sishëm për ju si gazetare? u nderua me "Mirënjohje" të qytetit të këngëtarin Al Bano, që konsiderohet Vlorës. Libri "Kjo është jeta ime", që ësh- mua, sikurse jam shprehur Ju shpreh mirënjohjen që kërkuat shpesh është Anna Falaci një urë e rëndësishme e miqësisë mi- një prononcim prej meje, por unë do krimtarë shqiptarë. Së pari u trasmet- të përkthimi i librit shkruar nga Al Bano, dis dy vendeve tona. Prekëse ishin për ua filmi dokumentar "Al Bano dhe Al- po me të njëjtin titull, u promovua në shqiptare", e kam të të thosha, sigurisht nëse ju e dëshiro- dokumentuar dhe për mua mua castet kur personalitetet e pran- ni këtë, që më parë të shprehem rreth bania", që tregonte lidhjet shpirtërore Tiranë në shtator të 2009, me rastin e ky libër, ashtu si edhe vetë ishme, pjesëtarë të administratës së veprimtarisë kulturore-artistike që u të këngëtarit të famshëm me Sh- 20 vjetorit të koncertit të parë që dha Shqipëria, do të jetë një bashkisë e mbi të gjitha banorët e Celi- bë, planifikuar që më 14 maj, ku mori qipërinë që zënë fill me të atin e tij, Al Bano në shtator të vitit 1989. vaksinë, që do të më nos, kishin zënë rradhë me librin në pjesë edhe Presidenti i Republikës Don Karmelo, që u dërgua ushtar në Ishte i pranishëm edhe këngëtari, që shoqërojë gjithë jetën. dorë dhe prisnin autograf prej meje. prof.Bamir Topi dhe zonja e parë Luftën e Dytë Botërore, për të luftuar u ftua nga shoqata për të dhënë koncert, Teuta Topi në Shqipëri. Pas kësaj i erdhi radha pikërisht në ditën e 20 vjetorit të koncer- Presidenti prof.dr. Jeni vlerësuar herë tjetër? Atëherë dua të informoj lexuesin promovimit të librit tim, tashmë të tit që u dha në pallatin e Kongreseve dhe Bamir Topi Të njetat emocione provova edhe në tuaj të nderuar se më 16 korrik, bash- përkthyer në gjuhën italiane nga Laura stadiumin "Qemal Stafa" Nuk mund të anashkaloj muajin nëntor të vitit të kaluar në Pe- kia e Celino San Markos në rajonin e Kule titulluar "Dashuri shqiptare për Libri i katërt është " L' amore Al- faktin, që pjesë e këtij eventi kin, ku nga 300 lidere pjesmarrëse në kulturor, ishte edhe promovimi Puljas, që është edhe vendlindja e Al Bano". Më parë dua t'ju them se në banese për Al Bano (Dashuri shqiptare Forumin botëror të gruas, bëhej fjalë për hollin e sallës moderne të bashkisë ish- për Al Bano), që u promovua në Celino. i librit "Dashuri shqiptare për këngëtarit të madh italian Al Bano Al Banon", përkthyer në zonja të para, parlamentare të Europës, Karrisi, u organizua një veprimtari e gjuhën italiane, shkruar nga shkencëtare, unë pata fatin e madh që gjerë kulturore-artistike Itali-Sh- Cfarë emocio- ju. Sigurisht ju as që mund të të jem në dhjetëshen e grave që u vlerë- qipëri: miqësia mes dy popujve". Si i nesh përjetuat? pyesni dhe as flisni për këtë, suan. Simboli i mirënjohjes mu dorë- ftuar i nderit ishte i pranishëm edhe Janë të papërshkru- por ashtu sikurse ju vlerësuan zua nga Presidentja e Federatës së grave Presidenti i Republikës Bamir Topi, ara, të paharruara në të pranishmit edhe unë ju kineze, njëherësh edhe nënkryetare e zonja e Parë Teuta Topi dhe delega- jetën time. Prania e përgëzoj. Kjo për faktin se Parlamentit të Kinës që ka në përbërje cioni shtetëror që e shoqëronte. Në Presidentit të të vendit keni qenë jashtëzakonisht e 3000 deputetë zonja, Chen Zhili. Thir- prani të Presidentit të Pronvincës së tim, prof.Bamir Topi ndjeshme në këto ra sa munda "Albania" dhe i dorëzova Brindizit, Masimo Ferrareze, Krye- dhe zonjës së Parë Teu- marrëdhënie, keni prekur nga Presidentes shqiponjën e punuar në bashkiakut të Çelino San Markos, ta Topi, e këngëtarit që e afër ndjeshmërinë që ka dru, flamurin shqiptar, që janë simbole populli shqiptar, duke Françesko Kashione, autoriteteve të kemi idhull Al Bano si specifikuar Vlorën për këtë të Kombit. Sigurisht vlerësimi im lidhej ndryshme vendore të Brindizit, si dhe dhe personalitete të tjera me punën që kam bërë me Fondacion- të Rajonit të Puljas, por zonë, pasi distanca me pjesëmarrjen e këngëtarit italian gjeografike është shumë e in Kulturor Mbarëkombëtar "Nermin me famë botërore me lidhje të forta edhe disa artistëve sh- vogël, sido që në vitet e Vlora Falaschi". me Shqipërinë, Al Bano Karrizi dhe qiptarë, sigurisht ng- diktaturës ajo shfaqej e artistësh të tjerë shqiptaro-italianë, ritën në nivelet më të lar- paarritshme, si mijëra km larg. Sit a kuptojmë zonja Luka, që Presidenti i Republikës u vlerësua për Libri për Al Banon ta veprimtarinë. Sigur- vlerësohen jashtë vendit, ndërsa kontributin e jashtëzakonshëm të isht fjala ime ishte e Kryebashkiaku Çelino nuk ndodh në Shqipëri, ku ju kon- dhënë si Kryetar i Shtetit Shqiptar për mbushur me emocion. San Markos, triboni si gazetare shkrimtare thellimin dhe zhvillimin e mar- in ekspozuar jo vetëm libri që u promo- Kujtoj që kam përfunduar se me këtë Françesko Kashione dhe në shoqërinë civile? rëdhënieve të gjithanshme mes Italisë vua aty, por edhe botime të tjera që ka libër Al Bano dhe lexuesi italian do të Ju shprehim mirënjohjen e Nuk them se nuk jam vlerësuar, dhe Shqipërisë si dhe për forcimin e bërë shoqata kulturore "Al Bano Karri- kuptojnë në gjuhën e tyre se në çfarë thellë për gjithcka që keni bërë pasi qyteti im i lindjes Librazhdi, më urave të miqësisë mes dy popujve fqin- si", përgjatë 16 viteve që kryen aktivite- përmasash është dashuria shqiptare me shoqatën Kulturore "Al ka dhënë "Mirënjohjen", po kështu jë me lidhje tradicionale e historike tin jo vetëm në Vlorë dhe në Shqipëri, për këngëtarin e famshëm italian, emri Bano Karrisi", që ka ndihmuar edhe bashkia e Vlorës, ku unë jetoj dhe miqësie dhe bashkëveprimi. por edhe në Itali e vende të tjera. Gjith- i të cilit simbolizon vendin tim, duke për të forcuar miqësinë jo kam aktivitet prej 20 vitesh. Këto më ashtu, me këtë rast, Kryetari i Shtetit sh- shprehur mirënjohjen e thellë për të vetëm midis Vlorës dhe Puljas, por midis dy popujve mjaftojnë, sepse nëse ka një boshllëk, Mund të ndalemi tek aktiviteti qiptar nderoi me Urdhrin "Mjeshtër i atin e tij, Karmelo Karrisi, një burrë hu- tanë. Që nga 16 korriku, ju e plotësojnë më së miri "Mirënjohjet" kulturor-artistik që u zhvillua. Madh" pianisten shqiptare Aksinja man, që flaku pushkën që i kish dhënë shkrimtarja shqiptare, autore që kam marrë nga Bashkia e Prizrenit Cilët ishin elementët e tij dhe Xhoja me motivacionin: "Artistes së qeveria e tij për të vrarë shqiptarët dhe e librit "L Amore albanese Historik, bashkia e Preshevës Martire, çfarë synoi? shquar e të talentuar, që ka dhënë një u shndërrua në një gur themeli në per Al Bano", jeni një nga Shoqata dhe fondacione me emër Ishte një aktivitet që zgjati dy orë, kontribut të çmuar për të ngritur miqësinë mes dy popujve tanë". Por qytetare e nderuar e Celino sin ë Gjermani, Bruksel etj. Në ven- ku kish një pjesëmarrje të gjerë të ban- imazhin e Shqipërisë dhe të shqiptarëve emocioni i promovimit të librit do të San Markos". din tonë në përgjithësi, ndodh një gjë orëve vendas, por edhe artistë e sh- në Itali dhe në shumë vende të botës; pasohej nga një tjetër emocion i madh, e çuditshme: Nderohesh pas vdekjes. ELBASANI DHE KULTURA E VJETER E TIJ NE NJE STUDIM TE SHKRIMTARIT DHE STUDIUESIT

Suplementi i së dielës te SHQIPTARJA.com E-mail: [email protected] Na ndiqni edhe online RILINDASIRILINDASIRILINDASI www.shqiptarja.com RILINDASIRILINDASIViti II - Nr:Nr:29 E diel, 22 korrik 2012 Kryeredaktore: Kryeredaktore: Admirina PEÇI DORESHKRIMI I SHUTERIQIT Si u zbulua dokumenti i shekullit XVII për Elbasanin

i dje, 9 vjet më parë u nda gjia e tij e përhershme. Sa herë nga jeta shkrimtari dhe binte fjala për Elbasanin thosh Sstudiuesi i mirnëjohur “Elbasani im”. Pohonte me kre- Dhimitër Shuteriqi, i cili la pas nari se Elbasani ishte strehëza një vepër të madhe të botuar e e tij, se dashuria për Elbasanin i një pasuri të tërë në dorësh- kishte ushqyer vazhdimisht kr- krime që ruhen me fanatizëm në ijimtarinë. familjen e tij nga bashkëshortja Në një intervistë të vitit 1995 në e tij Mynever Shuteriqi. Në këtë gazetën “Koha Jonë” pyetjes së përvjetor, si një formë kujtese gazetarit: “Ç’vend zë Elbasani në për humbjen e tij, zonja Mynev- krijimtarinë tuaj?” iu përgjigj: er na solli këto shënime që Shu- “nuk di sa vend zë Elbasani në teriqi i kishte shkruar për qyte- vjershat e mia, por në tregime tin e tij Elbasanin. Dorësh- më se gjysmën e në studime jo krimine zbardhur besnikërisht, më pak. I kushtoj shumë El- ajo e ka pajisur edhe me një basanit se i njoha dhe i studiova shënim shoqërues të cilin po e traditën, qëkur fillon, se u sjellim si më poshtë. Mynever dhashë shumë pas shkrimit të Shuteriqi: Dhimitri dhe El- shqipes në Elbasan. Kristofori- basani dhin e kisha dajën e gjyshes. Dhimitri lindi në Elbasan, por Krahinat e Elbasanit i shëtita jetoi shumë pak në qytetin e tij me pëllëmbë, sidomos gjatë të lindjes. Edhe vitet e fëminisë Luftës. dhe të rinisë i kaloi më shumë Pastaj nëpër male, në Shpat, njo- në Korçë dhe shumë pak në El- ha shoqen time të jetës, pranë sh- basan. Por vendlindja mbeti Në foto: (Lart) Dhimitër Shuteriqi (djathtas) një kozës e rrëzë pishës. Në Shelcan,

gjithë jetën dashuria e nostal- portret i shkrimtarit dhe studiuesit më kishte... vijon në faqen 16-17 ○○○○○○○○ At Paulin Margjokaj Mihal Grameno, jeta ja kush janë armiqtë e dhe vepra monumentale vërtetë të Shqipërisë në një monografi

Si u shkatërrua elita kulturore e qendrave Zbulohen e dokumentohen kontaktet e drejt- katolike me urdhën të jugosllavëve, prej du- përdrejta të Gramenos me anëtarët e Komi erve të vet shqiptarëve. Mbi librin “Kush janë tetit të Fshehtë që vepronte në Stamboll si I. anmiqt e Shqipnisë” i Át Paulin Margjokaj, Qemalin, L. Gurakuqin, D. Himën, Hil Mosin, OFM! Pergjigje librit të Xhelal Straveckes! Baki jionokastrën, Hasan Prishtinën etj...

perceptohen ndryshe, por për monumetale. Át Vitor Demaj Ilia S. Karanxha si pjesë e natyrshme e Binomi Grameno-Gjika identitetit kulturor europi- i është prezantuar pub- hqipnia, me pozitë an. E kjo nuk thuhet vetëm ë prill të këtij viti, likut shqiptar më shumë se Sgjeografike në Eu- për klerin dhe elementin Nnë kuadrin e 100- 30 vjet më parë fillimsht ropë, me kulturë ilire, me katolik, por edhe për ele- vjetorit të shpalljes të me një sërë studimesh në ndikime të mentin mysliman e Pavarsisë, u botua studi- revistën Studime ndieshme greko-ro- ortodoks. Dijetarët ma të mi monografik Mihal filologjike e pastaj me bot- make, e në fund krejt- njohun e korifejtë ma në Grameno – jeta dhe ve- imin e veprës Mihal Gra- sisht kristiane, u sh- za të kulturës shqiptare, pra 1871-1931 (500 f.), meno - publicit demokrat këput përdhuni prej me shkrimet e tyne, e ori- hartuar prej studjuesit (1980, 250 f.). Qysh nga ky identitetit dhe vijimsisë entuen popullin shqiptar Dy histori arbereshe të mirënjohur Prof. Asc. momet nisin për autorin së natyrshme, tue ra, për drejt kulturës perëndi- Dr. Thanas L. Gjika, nën tonë hulumtimet e stu- ma shumë se katër shek- more, tue e pa si bazë të kujdesin e shtëpisë dimet e reja për një uj, nën thundrën shkatr- përlindjes shpirtnore e të Abitanto në Hënë dhe botuese DDS – Durrës, monografi të plotë që të rimtare të pushtuesit zhvillimit kulturor dhe me redaktor z. Halim pasqyronte gjithë jetën e barbar, Perandorisë Os- ekonomik. Maloku. veprën e këtij mëmëdhe- mane. Nëse ne marrim e Që me zgjedhjen e alfa- rivalët e Maschitos Nga njëra anë figura tari të rallë e krijuesi analizojmë shkrimet e betit me shkroja latine, në e kulluar e një atdhetari shumdimensional, siç ish- studimet e intelektualve Kongresin e Monastirit, u si Mihal Grmanoja dhe te Gramenoja. shqiptarë përgjatë shek- përvijuen përkatësia e “Nga Shën Kostandini, një zemër lukane për nga ana tjetër pena e një Si rezultat i kësaj pune ujve, e sidomos në tre identiteti perëndimor i Sh- zbarkimin në Hënë” dhe “Në Maschito riev- studiuesi e hulumtuesi studimore shkencore në shekujt e fundit, XVIII, qipnisë. Në Kongresin e zbarkimin në Hënë” dhe “Në Maschito riev- të palodhur e të kuali- vitin 1984 u përfundua XIX e XX, do të shohim Monastirit mueren pjesë okim historik i Retnes, betejë mes dy zonave fikuar si z. Gjika, që je- varianti i parë i kësaj që të gjithë, nji zani, be- perfaqsuesit e të gjitha të fshatit të themeluara nga etni të ndryshme” ton prej vitesh në SHBA, monografie, i cili, si na ko- sojnë se Shqipnia e sh- krahinavet... pasuruan shkencën dhe munikon autori...

qiptarët nuk mund të faqe 20-21 faqe 22 kulturën tonë me një ve- faqe 18-19 ○○○○

○○○○ ○○○○ 16 SH... com HISOTRI RILINDASI www.shqiptarja.com E diel, 22 korrik 2012 SUPLEMENT JAVOR I

DORËSHKRIMI STUDIUESI DHIMITER SHUTERIQI: vijon nga faqja 15 Sekrete historike të Elbasanit të vjetër ..mrekulluar që në fëmini, afresku i Onufrit, që nuk dija se Elbasani dhe kultura e vjetër e tij në një dorëshkrim të shkrimtarit dhe studiuesit, qe një piktor i shquar dhe si qu- Elbasani dhe kultura e vjetër e tij në një dorëshkrim të shkrimtarit dhe studiuesit, hej, po që Krishtin e vogël ma të cilin po e botojmë me rastin e përvjetorit të 9-të të ndarjes së tij nga jeta bënte Perëndi të madhe, nën dritën e qirinjve dhe nën tymin e temjanit. Pastaj Shpati ishte vend trimash, si Bërzeshta, si Vërça, si Çermenika dhe unë kam shkruar shpesh për tri- mat.” Në vitin 1949, Dhimitri si hu- lumtues i dokumentave të pan- johura të shkrimit të gjuhës sonë, zbuloi një dorëshkrim tepër të rëndësishëm të shek- ullit XVII me alfabet origjinal të shqipes me autor Theodhor Bogomilin që fillimisht e quaj- ti “Anonimi i Elbasanit”. Të them të drejtën më tha atëherë gjithë gëzim, kjo është një ditë e paharruar për mua edhe sepse ky dorëshkrim shumë i rëndësishëm është i një autori elbasanas.

Dhimitër S. Shuteriqi Elbasani dhe kultura e vjetër e tij Kështjella e Elbasanit u ndërtua nga turqit në verë të vitit 1466 mbi rrënojat e Skampës antike, të shkatër- ruar nga barbarët. Emri antik ishte harruar dhe populli i thërriste “Qytet i Valmëve”, shkurt “Valmi”, sipas em- rit të një popullate të atyshme. Vetë Valmi ishte domen i të famshmit Gjergj Araniti, vjehërr i Skënderbeut. Sipas dokumentave dhe historianëve bashkëkohës sulltani e populloi El- basanin me banorë të krahinave dhe qyteteve përreth. Banorët ishin të ritit ortodoks. Nuk vërtetohet që El- basani të ketë pasur ndonjëherë edhe një komunitet katolik, ndonëse ka pasur edhe fshatra të këtij riti. El- basanasit e parë duhet të kenë qenë kryesisht të zonave në jug të Shkum- binit, ku ushtria turke mundi të depërtonte vetëm më 1466 dhe 67, duke bërë kërdinë në viset e sotme të Librazhdit, në Shpat e më thellë ku zotër ishin Aranitët. Sigurisht duke drejt shtëpisë muze të Sejdinëve. Ata kishave, një pjesë e të cilave ruhen, - udhëheqësit kryesorë kryengritës sh- u bërë qendër administrative të një Në foto: aty flinin dhe përdornin një dhomë si dokumentet etj. , nisin që nga shekujt qiptarë midis shekujve XVI-XVII dhe sanxhaku, Elbasani pati edhe pak Dhimitër faltore: kjo quhej “Havra” (faltorja) e XVI eXVII, - në Elbasan nuk ka pasur mund të ishte nga ky rreth. banorë turq. Shuteriqi çifutit. Sipas dokumentave osmane, që banorë çifutë ndonjëherë. Me myslimanizimin e vendit, Elbasani Që në shekullin XVI Elbasani kishte ruhen me mijëra për Elbasanin, dhe Që në mes të shekullit të XVI Elbasani u bë një nga qendrat ku ndihej veçanër- 3 -4 mijë banorë dhe kishte marrë një- sipas radhonjëve të esnafëve e të me rrethe, njihet si një trevë e fortë e isht ndikimi oriental, ashtu si Berati, farë rëndësie tregtare, si stacion mi- qëndresës antiosmane shqiptare. Prifti Shkodra, Prizreni, Prishtina etj. Në dis qendrës së vilajetit të Rumelisë, Dhimitër premtonte të ngrinte atëherë pjesën e dytë të shekulli XVII udhë- Manasterit dhe portit të Durrësit. Kur mbi 6 mijë vetë me armë kundër push- tari turk Evlia Çelebi, na thotë se kul- në shekullin XV, me persekutimin e çi- Antiosmanëve tuesve dhe kërkonte bashkëpunimin tura orientale në Elbasan kishte për- futëve në Spanjë, shumë prej tyre er- Që në mes të shekullit të XVI Elbasani me rrethe, me fuqitë perëndimore. paruar. Në shekullin që pasoi aty do dhën edhe në Ballkan, pati që u ven- njihet si një trevë e fortë e qëndresës antiosmane Në këtë lëvizje do të bënte pjesë pas të kalojnë disa vjet të jetës dy nga be- dosën në Maqedoni, sidomos në Ma- shqiptare. Prifti Dhimitër premtonte të ngrinte tij patriku i Ohrit, Athanas Muzhaqi, jtexhinjtë më të njohur të kohës: Ne- nastir. Elbasani si stacioni i tregtisë atëherë mbi 6 mijë vetë me armë kundër me origjinë ndofta nga Polisi, i ipesh- zim Frakulla dhe Sulejman Naibi. drejt detit, ishte një vend ku ata pus- pushtuesve dhe kërkonte bashkëpunimin me fuqitë kve katolik i Arbrit, Nikoll Mjekashi, Ndër bejtexhinjtë vendës kujtohet honin në një han i cili ishte deri në perëndimore... që selinë e peshkopatës e kishte në Sulejman Pashë Verlaci që ishte dhe vitet ’50 të shekullit tonë (XX) përkun- Mamël të Krrabës, ka qenë një ndër mecen i tyre. RILINDASI HISOTRI SH... com 17 SUPLEMENT JAVOR I E diel, 22 korrik 2012 www.shqiptarja.com

Më 1949 midis dokumentave kulturore elbasanase, pata fatin të zbuloj një dorëshkrim të moçëm i cili dhe u lexua për herë të parë e që e quajtëm “anonim i Elbasanit” vepër e një Teodor Bogomili, mesa kemi gjurmuar

Me rëndësi shumë të madhe për kul- për një kulturë nga më të shquarat ar- Në foto: Dy turën e vendit është se motit në El- tistike në Ballkanin e kohëve të tyre. portete të basan jetonte si kryeprift një nga per- Në pikturën kishtare tonën zenë vend shkrimtarit sonalitetet më të rëndësishme të kul- shenjtorët ballkanas, jo grekë, ndër- dhe studiuesit turës sonë mesjetare, piktori Onufri, i sa përmbajtja biblike e veprave, me të marrë nga cili punoi në Valësh më 1554 si në Shel- psikologjinë e saj të protestës së arkivi i tij can të Shpatit. Jemi një mot përpara tragjizmit bashkë edhe me disa ele- personal botimit të librit të parë shqip nga Gjon mente vendas flasin për qëndresën an- Buzuku në veri. Onufri është në titurke në Shqipëri. “I kuqi shqiptar” Dorëshkrimi për të cilin fola ka sh- foridhit, elbasanasit të madh, që dha fillimin e një manifestimi siç u quajt së voni kur u qipen që dëgjohet midis Shpatit e shembullin e parë të rëndësishëm të madh të kulturës në El- njoh në Paris piktura e Vërçës, zonë kalimtare midis të dy di- gjatë Rilindjes Kombëtare për basan e në Berat. Onufrit, është një materi- alekteve tona. pastrimin dhe pasurimin e shqipes Ai u bë i njohur edhe në Pak bigrafi alizim por dhe simbol ar- Nga fundi i shekullit XVIII, nxënësi duke i prirë Naimit, Pasko Vasës me Kostur e Shkup. I biri, Ni- Poeti, prozatori, studiuesi dhe tistik e qëndresës së përg- i të diturit të Voskopojës, Grigori, shokë shumë. Dimë se, që përpara kolla, me sa duket ushtroi publicisti Dhimitër S. Shuteriqi jakur shqiptare fill pas Dhaskal Todhri, edhe ai me një alfa- Rilindjes, në Elbasan mbahej shqip gjer larg, në fshatin sh- lindi në Elbasan më 26 korrik Skënderbeut. bet të vetin origjinal ripërktheu të dy edhe letërkëmbimi. Elbasani ka qiptar Arbanas të Bullgar- 1915, në një familje të njohur Më 1949 midis dokumen- librat bazë të kishës bashkë me ndikuar edhe mbi Beratin e Kavajën isë. Pasardhësit e tyre të arsimtarësh patriotë. Studimet e tave kulturore elbasanase, shërbesa të tjera fetare duke sh- sipas albanologut Georg Hahn. El- talentuar do ti gjejmë në para i kreu në Liceun francez të pata fatin të zbuloj një qipëruar edhe tekste p.sh. të Ezopit basani u bë një e tillë vatër kulturore Shqipërinë e mesme e të Korçës dhe ato të larta për dorëshkrim të moçëm i cili për mësimin në shkollë. e shqipes sa aty Rilindasit tanë më jugut por edhe në malin e filozofi dhe drejtësi në Grenobël dhe u lexua për herë të E tronditur posaçërisht edhe nga për- 1909, një vit pas Kongresit të Manas- Shenjtë të Greqisë ku u dhe Lion të Francës. parë e që e quajtëm pjekja për një shtypshkronjë shqipe, tirit, me Luigj Gurakuqin, Xhuvanin dallua mbi tërë piktorët e Ka nisur të botojë që prej “anonim i Elbasanit” vepër kisha e Fanarit e vrau Todhrin të cil- me shokë hapën Normalen, të parën fillimeve të shekullit XVI- fillimeve të viteve ’30, duke u e një Teodor Bogomili, in mund ta quajmë me të drejtë dësh- shkollë të mesme në Shqipëri që për- II, David Selenica ynë. bërë i njohur në shtypin e kohës mesa kemi gjurmuar. Me mori i parë i gjuhës shqipe. Por ai gatiti mësuesit e parë në të katër anët si poet dhe publicist. Për një Është koha kur në Sh- dy alfabete origjinale të kishte formuar një togë dishepujsh në e vendit por edhe në Kosovë e Çamëri. periudhë gati 60-vjeçare e cila qipëri bëhet i njohur Ko- shtrihet deri në ditët e fundit të shqipes që janë dëshmi e Elbasan e në Shijon. Që më 1795 Patriotët e mëdhenj elbasanas si Aqif standin Shpataraku, i cili jetës iu kushtua intensivisht ndërgjegjshme se shqipja, d.m.th. më se 200 vjet më parë nisim Pasha, ishin në ballë të këtyre për- në veprat kryesore të tij letërsisë dhe veprimtarisë si gjuhë më vete, duhet të e i njohim këta, me një vëlla të pjekjeve rilindëse, miq të Kristofori- ka një portret të kryezotit studimore letrare, albanologjike, kishte dhe një alfabet më Todhrit, Jakov Haxhiun, me një Jak- dhit e pasardhës të Aranitit. të Arbrit të shekullit XVI, historike dhe folklorike. vete. Kjo ide jetoi deri tek ov Popa etj. Elbasani dallohej për bashkimin e pop- Karl Topia. Për varrin Rilindja shqiptare, kur Todhri e forcoi kishën shqip dhe për- ullit pa dallime krahinore apo fetare monumental të këtij në Naum Harxhi e Hasan dorimin e gjuhës amtare në shkollën si dhe për lëvizjen demokratik aq sa Manastirin e Shijon Tahsini u përpoqën për të greqishte. Me interes të veçantë qe aty mundi të krijohej një e tillë parti Vladimirit, pranë Elbasanit, ka punu- nëntën apo të dhjetën herë, që të përpjekja e tij për zëvendësimin e ter- demokratike e viteve ’20 që u quajt “As ar skulptori vendas Dhimitër Shpati shpikin një alfabet origjinal për gju- mave fetare greqishte me të tilla sh- e pashës as e beut” por për këtë do të që, kam zbuluar. hën tonë. Ideja është e pakta tre qipe. Kështu ky pasardhës i Theodhor duhet të shkruaj një herë tjetër se ësh- Veprat e Onufrit e të Davidit flasin shekuj e vjetër në viset e Elbasanit. Bogomilit, u bë paraardhës i Kristo- të me interes të veçantë. 18 SH... com BOTIMI RILINDASI www.shqiptarja.com E diel, 22 korrik 2012 SUPLEMENT JAVOR I

FAKTE DOKUMENTE MIHAL GRAMENO Ilia S. Karanxha

ë prill të këtij viti, në kuadrin Jeta dhe vepra monumentale në një monografi e 100-vjetorit të shpalljes të NPavarsisë, u botua studimi monografik Mihal Grameno – jeta Zbulohen e dokumentohen kontaktet e drejtpërdrejta të Gramenos me anëtarët dhe vepra 1871-1931 (500 f.), hartu- e Komitetit të Fshehtë që vepronte në Stamboll si I. Qemalin, L. Gurakuqin, ar prej studjuesit të mirënjohur Prof. Asc. Dr. Thanas L. Gjika, nën kujdes- D. Himën, Hil Mosin, Baki Gjionokastrën, Hasan Prishtinën etj... in e shtëpisë botuese DDS – Durrës, me redaktor z. Halim Maloku. Nga njëra anë figura e kulluar e një atdhetari si Mihal Grmanoja dhe torike Vdekja e Pirros, një nga ko- rialistikën e kohës por edhe në nga ana tjetër pena e një studiuesi e meditë e para Mallkim’ i gjuhës sh- burime arkivore e studime hulumtuesi të palodhur e të kuali- qipe, novelat e para Oxhaku, Varr’ i monografike, të cilat venë në dukje fikuar si z. Gjika, që jeton prej vitesh pagëzimit dhe E Puthura, himnet efektet e shqetësimet e autoriteteve në SHBA, pasuruan shkencën dhe kryengritëse Për Mëmëdhenë, Uratë osmane, si dhe ato të huaja, duke kulturën tonë me një vepër monu- për liri, Lamtumirë, etj, kënga theksuar se lëvizja e popullit sh- metale. dashurore Muaj’ i Majit, do t’i mun- qiptar për liri e pavarsi zhvillohej Binomi Grameno-Gjika i është gonin skicat realiste me të cilat ai u jashtë diktateve e interesave të të prezantuar publikut shqiptar më bëri autopsinë e përbërjes shoqërore huajve. Vitet 1908-1912, ashtu si shumë se 30 vjet më parë fillimsht të qeverive të para shqiptare, do të vitet 1878-1881, përbëjnë vitet më in- me një sërë studimesh në revistën mungonte vepra memuaristike Kry- tensive në luftën për zgjimin ko- Studime filologjike e pastaj me bot- engritja Shqiptare me bëmat e çetës mbëtar dhe në luftën për liri dhe imin e veprës Mihal Grameno - pub- së Çerçiz Topullit. Gazetaria sh- pavarësi të popullit tonë. Për herë të licit demokrat (1980, 250 f.). Qysh qiptare do të ndjehej më e varfër parë brënda në atdhe në mënyrë le- nga ky momet nisin për autorin tonë sepse do t’i mungonte sasia e madhe gale u krijuan shoqata e klube atd- hulumtimet e studimet e reja për e artikujve, fejtoneve, pamfleteve dhe hetare, filluan të botoheshin gazeta një monografi të plotë që të pasqy- portreteve të pa- në gjuhën amtare, u çelën ronte gjithë jetën e veprën e këtij shoqe, me të cilat u e riçelën shkolla shqipe mëmëdhetari të rallë e krijuesi vlerësuan drejt ng- dhe mbi të gjitha u bë shumdimensional, siç ishte Gra- jarjet, klasat dhe frymëzuese psikologjia e menoja. veprimtarë të luftës për liri. Numëri i Si rezultat i kësaj pune studimore viteve 1908-1924. veprimtarëve të çështjes shkencore në vitin 1984 u përfund- Historia jonë ko- kombëtare në qytete e ua varianti i parë i kësaj monografie, mbëtare dhe ajo fashatra të ndryshme u i cili, si na komunikon autori, nuk demokratike do të qindrafishua.Studjuesi mundi të shikonte dritën e botimit. ndjeheshin më të sqaron përmes një mate- U duk se gjithçka do të humbiste, varfra, sepse do t’u riali të bollshëm se kjo por ndryshimet rënjësore në struk- mungonte luftëtari i luftë tashmë vazhdohet turat politike, sociale e kulturale të maleve, veprimtari si në planin legal dhe në vëndit, si dhe të vetë studjuesit, kri- ilegal i lëvizjes së ar- atë ilegal, ku Mihal Gra- juan mundësi që ky, jo vetëm të thel- matosur dhe agjita- menoja luante një rol lohej e të zgjeronte më tej shkallën e tori demokrat. Sho- parësor si kryetar i Ko- njohjes mbi Mihal Gramenon me do- qërisë shqiptare do t’i mitetit të Fshehtë të kumenta, shkrime e studime të reja, mungonte shëmbulli Stambollit për zonën e por njëkohësisht të rishikonte gjithë i njeriut të ndershëm, Korcës. Jepet e plotë punën e bërë më parë duke e të ekuilibruar, i cili lëvizja kulturale-arsimore ndriçuar tashmë figurën e atdhetar- kritikoi me fakte dhe nuk feu e nuk dhe ajo e armatosur në zonën e Ko- it dhe shkrimtarit korçar nën një shau askënd, njeriu që i priti me rçës ku u zhvillua një luftë shumë e këndvështrim të ri, më objektiv dhe gjakftohtësi kritikat dhe u përgjigj ashpër kundër pushtuesit, si dhe sho- jashtë kufizimeve apo paragjyki- me argumenta (f.434). venizmit të huaj dhe kishës greke, e meve ideore të imponuara e të dik- Mihal Gramenoja është shëmbulli cila prej vitesh i ishte kundërvënë tuara nga regjimi totalitar. më i spikatur i poetit luftëtar sh- lëvizjez kombëtare shqiptare. Vepra është shkruar me një gju- qiptar që shkëlqen midis grupit të Duke lënë mënjanë premtimet hë të rrjedhshme, të pastër e të pa- rilindësve tanë si L. Gurakuqi, H. boshe të xhonturqve për barazi e për- sur. Jetëshkrimi i familjes Grameno Mosi, R. Siliqi etj, të cilët ndoqën parim mes popujve të Perandorisë, harmonizohet me një kompetencë të shembullin e poetëve ballkanas si atdhetarët më të shquar shqiptarë plotë brenda kontekstit historik e Kristo Botevi i bullgarëve, Mihal iu përveshën punës për organizimin social-ekonomik qysh kur të parët e Eminesku i rumunëve, etj, të cilët e luftës së armatosur. Zbulohen e kësaj familje me stërgjyshin Papa Në foto: Mihal Grameno luftuan me pushkë e penë për lirinë dokumentohen kontaktet e drejtpër- Nasto, u larguan prej fshatit Plasë e atdheut. drejta të Gramenos me anëtarët e dhe u vendosën në qytetin e Korçës Për gati 15 muaj (maj 1907- 25 Komitetit të Fshehtë që vepronte në rreth vitit 1830. korrik 1908) çeta e Çerçiz Topullit Stamboll, ku ai takohet e diskuton Nëpërmjet ndërtimit të jetës së e veta në fushën e letrave, poezi, dhënë asaj me kompetencë vendin dhe Mihal Grameons shkelën dhje- me I. Qemalin, L. Gurakuqin, D. heroit, kemi kënaqësinë të ndjekim prozë, komedi e tragjedi në vargje, që meriton, brenda konteksit të letër- tra e dhjetra fshatra, ku krahas agji- Himën, Hil Mosin, Baki Gjionokas- rritjen e përpjekjeve të popullit sh- hymne luftarake, të cilat ishin të sisë shqiptare të periudhës së Ril- tacionit nuk nguruan të ndesheshin trën, Hasan Prishtinën e shumë të qiptar, në trevat jug-lindore dhe frymëzuara kryekëput nga lufra e indjes e mbas saj deri në dhjetorin e me armë edhe kundra forcave poli- tjerë. nëpër kolonitë, për çlirim nga popullit shqiptar për një ringjallje ko- vitit 1924. Shumë i goditur është core e ushtarake osmane, si në Mash- Madhështia e figurës të Grame- zgjedha osmane. Banorët e qytetit mbëtare. Është kjo krijimtari letrare vlerësimi i Gramenos si një nga sh- kullorë, Libofshë e në Vodicë të ons në dobi të çështjes kombëtere dhe të krahinës së Korçës, sidomos dhe publicistike tepër e angazhuar krimtarët e rëndësishëm të letresise Kolonjës. Fakte tërheqëse, të cilat është lidhur pazgjithshmërisht dhe emigrantët e saj në Rumani, fillojnë me rrjedhat historike të kohës që e shqiptare te çerekut të parë të shek. vetë Gramenoja, i riprodhoi me de- me veprimtarinë e tij publicistike. të luajnë rol parësor, i cili dalngada- vendos Mihal Gramenon mes fig- XX-të me arsyetimin: Po t’i kishin taje në veprën Kryngritja Shqiptare, Ai drejtoi personalisht gazetat Lidhja le nis të ndikojë e rezatojë mbarë urave më të shquara të kolonisë sh- munguar vepra e shumllojshme të cilën ai mundi ta botonte më 1927 Orthodhokse (1909-1910) dhe Koha lëvizjen kombëtre shqiptare. qiptare të Bukureshtit e të mbarë letrare e publicistike dhe jeta plot ak- në Vlorë. (1911-1926), të cilat me punën dhe Në këto ambjente atdhetare rritet letërsisë e të gazetarisë shqiptare të tivitet e Mihal Gramenos, letërsia Kjo faqe e lavdishme e luftës së talentin e tij kanë zënë një vend nderi dhe formohet Mihali ynë, i cili aktiv- viteve 1900-1924. Studjuesi Gjika ia jonë dhe historia jonë kombëtare do popullit shqiptar gjatë Rilindjes zë në historinë e gazetarisë shqiptare izohet që herët në shoqatat atdhetare ka dalë ta analizojë këtë krijimtari të ndjeheshin më të varfra. Letërsia vendin përkatës në veprën e Th. të Rilindjes dhe të Pavarsisë. Vlerat Drita e Shpresa dhe mbasi mbush me një përkujdesje të veçantë në ka- do të ndjehej më e varfër, sepse asaj Gjikës, ku burimet për trajtimin e e shquara të kësaj veprimtarie të tridhjetat fillon të botojë krijimet pitujt II-III (fq. 188-415), duke i do t’i mungonin tragjedia e parë his- saj nuk kufizohen vetëm në memo- letrare e publiçistike Gjika i sjell para RILINDASI POETI SH... com 19 SUPLEMENT JAVOR I E diel, 22 korrik 2012 www.shqiptarja.com

LAMTUMIRA VARGJET

lexuesit përmes analizash shkencore që shquhen për zbulimin e vlerave ideo-artistike të para me sy kritik. Ai nuk iu ndahet për asnjë momet rrugëve të ndjekura prej Gramenos në skakierën e mpleksur shqiptrae të shkaktuar nga armiqtë e shumtë që iu vërsulën trojeve arbërore pas shpalljes të Pavarsisë të Shqipërisë më 1912. E gjejmë Gramenon të lëvizë në trekëndëshin Korçë-Vlorë-Durrës, të hidhet në Shkodër e Pogradec, të kapërxejë Adriatikun e të veprojë në Itali e më pas të shkojë përtej Oqeanit Atllantik për tu vendosur në ShBA, ku vijoi botimin e gazetës së tij Koha (1915-1919) e të kthehet në atdhe më 1920. Qartë dhe me argumente jepet jeta dhe karakteri i këtij veprimtari, i cili për asnjë moment nuk u përkul nga vështirësitë ekonomike, nga rreziqet për jetën dhe as nga joshjet e majme për t’u shërbyer të huajve. Janë sqaruar me fakte të panumur- ta se si edhe në situatat më të tur- bullta që kalone vëndi, Mihal Gra- menoja nuk e humbi orientimin, duke ruajtur gjithmonë identitetin dhe personalitein e tij si mëmëd- hetar. Vepra në tërësinë e saj tras- meton jo vetëm vlera të mëdhaja njo- hëse dhe edukative, por në këtë vit Në foto: Ali Podrimja të veçantë jubilar të 100- vjetorit të Pavarsisë është një dëshmi e gjallë, një dokumet i pakundërshtueshëm i përpjekjeve titanike të popullit tonë për çlirim nga zgjedha osmane, për liri e përparim shoqëror, ku Gra- menoja gjithë jetën u reshtua në ballë të këtyre përpjekjeve. Puna këmbëngulse e studiuesit Thanas Gjika me veprën monografike Mihal Grameo jeta dhe ALI PODRIMJA: vepra ka dhënë frutet e dëshiruara jo vetëm për intelektualin e shkollu- ar shqiptar të të gjitha niveleve, por edhe për njerëzit e thjeshtë atdhe- Të buzëqesh mortja ime dashës. Vepra është e paisiur me një përmbledhje konkluzive në anglisht, me një tregues të emrave, me mjaft fotografi ilustruese të heroit e të ko- hës dhe me një bibliograf të pasur. inistria e Jashtme e Kosovës u PËRFLAKJA E TRUPAVE BREGU JA ERRET Personalitete të shquara e të mirën- njoftua nga autoritetet franceze johura të shkencës shqiptare si Prof. Mse është gjetur trupi i pajetë i Ne ishim krejtësisht të verbër Përfytyrova gjymtyrët e derdhura të atDheut Dr. Jorgo Bulo (Tiranë) dhe Prof. Dr. poetit të njohur nga Kosova, Ali Podrim- kur buzë e trupa na u përflakën të Atit të Nënës të Shenjtit Agim Vinca (Prishtinë), të cilët u njo- ja. Poeti, Ali Podrimja, kishte humbur Me prekjet tona vizatonim ëndrrën Varreza mure çati të nxira hën me këtë vepër para botimit, kanë kontaktet me kolegët dhe miqtë e famil- Në mes udhës pëshpërit ajo Çerdhe lejleku në oxhaqe të kacavarura në ajër dhënë gjykime shumë pozitive mbi jarët e tij nga data 18 korrik, në kohën Minuti pakëz një jetë Burrërisë së tij iu përula vlerat dhe rëndësinë e saj, vlerësis- kur po qëndronte në Francë në kuadër Të mos hapej kurrë ashensori. dhe për trimërinë e fyer më pikoi loti me që publikonen në kapakun e të festivalit të poezisë “Voix de la Médi- Por lumturia tepër e shkurtër Shava zot e shtet e kod se prapmë të veprës dhe të përkthyera terranée”, në qytetin e Lodève. Në mbarim të udhëtimit ndëshkueka edhe liria, ja erret Bregu anglisht në f. 455-456. Jeta dhe vep- Ministria e jashtme e Kosovës, tha kur drita na kishte zbuluar ku pres fundin tim me një karafil në buzë rimtarija e studiuesit Thanas Gjika nëpërmjet një komunikate, se autorite- Ne ishim krejtësisht të huaj për gati gjysmë shekulli qysh kur tet franceze po punojnë në zbardhjen e Buzë e trupa na kishin mbetur diku Ulpianë, 2005 ka lënë bankat e shkollës i është plotë të rrethanave të humbjes së jetës kushtuar kryekëput shkencës alban- së poetit Ali Podrimja. Përfaqësues in- Mars, 1999 ollogjike. Veç punimeve të sipëcitu- stitucionesh e partish politike po u ara mbi Mihal Gramenon janë të shprehin ngushëllime familjes dhe ko- shumta artikujt, referatet, kumtesat munitetit letrar e artistik për humbjen TË BUZËQESH MORTJA IME nëpër sesione shkencore të realizuar e poetit Podrimja. nga ky studiues. Ndër veprat Ali Podrimja u lind më 28 gusht 1942 në ZOTI NUK ËSHTË MACE Më rri në distancë monografike me vlerë të veçantë njo- Gjakovë. Shkollën fillore dhe gjimnazin në mbarim të lojës fshihesh hëse deri në nivel botëror paraqet i kreu në vendlindje, ndërsa studimet për Zoti nuk është mace punimi Kur dhe ku u shkrua Dhia- Gjuhë dhe Letërsi Shqipe, në Universite- të na grithë rreth qafe Heshtja ime e tmerrshme ta e Re (2008, 504 f.) ndërsa analizat tin e Prishtinës. Na hedh nganjëherë edhe se zjarri yt i akullt mbi shoqërinë e djeshme dhe të sot- Në vitin 1966 zë punë në gazetën e Tej Lumit të Verdhë ku me shqiptare zunë vënd në veprën përditshme Rilindja, në rubrikën e kul- Shndërrohemi në pluhur Në distancë më rri Evolimi ynë kërkon njohje dhe dën- turës. Më 1976 kalon në Edicionin e Bot- E një stërkeqe na shpërndan të buzëqesh mortja ime imin e fajit (2011, 304 f.). imeve “Rilindja”, ku drejton bibliotekat: dherave të shpopulluara Emigracioni dhe vështirësitë e Poezia shqipe, Letërsia botërore dhe Zoti nuk është mace Ulpianë, 2005 jetës në dhe të huaj nuk e kanë thy- letërsitë e ish-bashkësisë jugosllave. As dashuria të plaket er studiuesin Thanas Gjika ashtu siç Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Ko- nuk u thyen Rilindasit tanë të cilët sovës dhe i PEN-it shqiptar, ai në vitin ai i studion me dashuri e me një pa- 1996 u zgjodh anëtar me korrespondencë të merret që në shkollën e mesme. Poezinë e sotme shqiptare. Përveç poezisë, ai njihej sion të admirueshëm. i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të parë e kishte botuar në revistën “Jeta e re” në edhe për shkrimin e eseve dhe tregimeve Kosovës, ndërsa në vitin 2000 zgjidhet vitin 1957. Autor i shumë librave me poezi, ai që e kishin bërë fitues të shumë shpërbli- Firenze 10. VII. 2012. anëtar i rregullt i saj. Me shkrime filloi çmohej si përfaqësuesi më tipik i poezisë së meve të ndryshme letrare. 20 SH... com LIBRI RILINDASI www.shqiptarja.com E diel, 22 korrik 2012 SUPLEMENT JAVOR I

POLEMIKA HISTORIA

At Paulin Margjokaj AT PAULIN MARGJOKAJ hqipnia, me pozitë gjeografike në Eu ropë, me kulturë ilire, me ndikime të Sndieshme greko-romake, e në fund kre- Ja kush janë armiqtë e vërtetë të Shqipërisë jtsisht kristiane, u shkëput përdhuni prej iden- titetit dhe vijimsisë së natyrshme, tue ra, për ma shumë se katër shekuj, nën thundrën sh- katrrimtare të pushtuesit barbar, Perandorisë Si u shkatërrua elita kulturore e qendrave katolike me urdhën të jugosllavëve, Osmane. Nëse ne marrim e analizojmë shk- prej duerve të vet shqiptarëve. Mbi librin “Kush janë anmiqt e Shqipnisë” i rimet e studimet e intelektualve shqiptarë Át Paulin Margjokaj, OFM! Pergjigje librit të Xhelal Straveckes! përgjatë shekujve, e sidomos në tre shekujt e fundit, XVIII, XIX e XX, do të shohim që të gjithë, nji zani, besojnë se Shqipnia e shqiptarët nuk mund të perceptohen ndryshe, por si pjesë Sapo e shfleton veprën ‘Kush janë anmiqt e natyrshme e identitetit kulturor europian. E e Shqipnisë’ të bjen menjiherë në sy kultura e kjo nuk thuhet vetëm për klerin dhe elemen- dija e madhe e autorit në fushën e historisë, të tin katolik, por edhe për elementin mysliman letërsisë, filozofisë e teologjisë. Libri bazohet e ortodoks. Dijetarët ma të njohun e korifejtë mbi dishmi e kujtime personale të Át Paulin- ma në za të kulturës shqiptare, me shkrimet it, e mbi burime bibliografike shumë intere- e tyne, e orientuen popullin shqiptar drejt kul- sante. Në të trajtohen çashtjet ma delikate të turës perëndimore, tue e pa si bazë të përlindjes historisë së vendit tonë në periudhën mbas shpirtnore e të zhvillimit kulturor dhe 1912-ës e deri në vjetin 1944, sidomos, mar- ekonomik. rëdhaniet politike të Klerit me Zogun dhe kon- Që me zgjedhjen e alfabetit me shkroja lat- flikti ndërmjet dergatës shkodrane, të krye- ine, në Kongresin e Monastirit, u përvijuen për- sueme prej Át Anton Harapit, e autoriteteve katësia e identiteti perëndimor i Shqipnisë. Në fashiste në Tiranë. Nji vemendje e posaçme i Kongresin e Monastirit mueren pjesë perfaq- kushtohet edhe vendosjes së komunizmit në suesit e të gjitha krahinavet të Shqipnisë. Sh- Shqipni e masakrimit makabër të Klerit kato- kruen Zef Pali se në ketë Kongres “gjuha sh- lik, me urdhën të jugosllavëve. Frati historian qipe shkoi nga Perendimi. As shkronja greqish- na analizon edhe shkaqet e ardhjes në push- te as turqishte nuk u pranuem n’abecè. Me tet të diktaturës komuniste, flet per krimet e doren e fundit që i dha Mjeda i paharrueshem, Hoxhës e të Shehut e arsyet që çuen në shkronjat mueren fluturimin andej nga frynte shfarosjen me dhunë të intelektualvet sh- era e kulturës, e qytetnimit, e pavarësisë, e qiptarë. Në libër trajtohet korrupsioni e mbra- lirisë”. (Shih. Át Paulin Margjokaj, Kush janë pambetja ekonomike në vitet 1925-1939 e edhe anmiqt e Shqipnisë, Botime françeskane, Sh- pasivitieti i qytetarëve perballë grabitçarëve kodër, 2012, f. 20). Mbas këtij citimi, pohimi i të pasunisë së tyne. Vehet theksi te roli i pam- Át Paulinit: “Në kuvendin e Monastirit e dift- ohueshem, që luejtën Bektashinjtë shqiptarë uen Shqiptarët krejt kjartë se ata nuk dojshin në shpalljen e pavarësisë e Shqipnisë, tue fil- me dijtë gja as për shkrola greke as arabe as Në foto: Një moment nga ekzekutimet e kohës së komunizmit lue qysh prej gjysës së shekullit XVIII. Shk- sllave. Shqiptarët e kishin rrajosë kthellë në ruen Át Paulini se prej Bektashinjvet dolën vetëdije se shpetimin nuk kishin nga e prit- personalitete të mëdha, si katër vëllaznit shin, veçse nga Prendimi” (po aty, f. 20). Nder- u paraqit në Akademinë e Shkencavet, e ne Autori, me kulturë gjysmake, përdor nji Frashëri, Ismail Qemali, Aqif Permeti, etj. sa, Mons. Preng Doçi Kuvendin e Monastirit na u duk si rikthim në ato mote të gjata e të fjalor shumë të ulët, kur flet për pesonalitete, Sqarohen shumë padina të padrejta kundër e quen akt historik per të gjithë shqiptarët, e trishta, kur shi në ato mjedise, shokët e St- emnat e të cilëve ia vrasin veshin; për Át Gjergj klerit shqiptar, për shembull, emnimi i Fish- Át Gjergj Fishten pjesë kryesore të kësaj ng- araveckës dënojshin e dëbojshin shkrimtarë e Fishtën, për shembull, e edhe për Át Anton tës si akademik i Akademisë së Shkencave e jarje të madhe në historinë kombëtare. poetë; e kryesisht asgjasojshin krijimtarinë e Harapin, Ernest Koliqin, Tajar Zavalanin... Arteve italiane. letërsisë veriore, në veçanti, krijimtarinë e Mjafton ky fjalor, për të kuptue cektësinë e Libri historik i Át Paulinit merr pamjen e Historikisht në Shqipni pararojë e kulturës Klerit Katolik. Gjatë promovimit të librit, mendes së autorit e mungesen e plotë të kul- nji enciklopedie kulturore, në sa proza e Fratit, perëndimore e zadhanës i vleravet të kësaj kul- sikurse njoftonte shtypi i përditshem, kujtimet turës. Botuesi, a s’di se kush, ka vu në fund të mund të krahasohet, me të drejtë, me prozën ture, ka kenë gjithnji Kleri katolik. E dish- e Xhelalit na u paraqiten si burimologji per librit nji shtojcë polemike, që Xhelali e kishte fishtiane, si në frazeologji, forma tipike shpre- mojnë botimet, përkthimet në gjuhën shqipe, historinë shqiptare, përplot me informacione fillue mbas botimit të Historisë së Shqipnisë hjesh dhe aftësi në përdorimin e fjalës. veprat origjinale, që nisin prej shekullit XIV, të vlefshme historike, të vonueme per analet e të Tajar Zavalanit. Mbasi muer librin historik për të ruejtë gjuhën, e nëpërmjet saj, identite- historisë sonë (të mjerë), së cilës “na i të Zavalanit, Xhelali na asht idhnue sepse Zav- “Kush janë anmiqt e Shqipnisë” sjell fakte, tin shqiptar. Në ruejtjen e këtij identiteti Kleri paskëshin munguar ndjeshëm”. Nuk mund, as alani u ka caktue vendin e duhun që kanë në dokumente, dishmi, kujtime, tue nda në njenen Katolik xen vendin e parë. duem ta besojmë se historisë sonë i paskan historinë e Shqipnisë Perandoria Osmane, Ali anë Xhelalin, Enver Hoxhën e Mehmet She- Në se duem ta studiojmë ketë identitet, do Pashë Tepelena e shumë hun me shokë, të djeshëm e të sotem, si anmiq të ndeshemi kudo me Veladonin e Priftit e mehmurë, të cilët e dojshin të Shqipnisë, e, në anën tjeter, patriotët, të Zhgunin e Fratit. Do t’i ndeshim kur Shqipninë pjesë të Turqisë. krishtenë e muhamedanë, të gjithë bashkë, si studiojmë Traditat e Zakonet tona, kur in- Sidomos e ka kapë keqas idealista, që nuk e tradhtuen as nuk e shiten teresohemi për Visarin kombëtar, kur duem Që me zgjedhjen e alfabetit me shkroja latine, marazi Xhelalin, kur Zava- kurrë Shqipninë, sikurse vepruen komunistat: me njohë Ligjet kanunore, Fjalët e lani ka ‘gabue randë’ tue Xhelali me shokë, të djeshëm e të sotem. urta, Historinë arbnore, kangën e Lahutës në Kongresin e Monastirit, u përvijuen për- levdue kulturen perëndi- Fatmirësisht Shqipnia sot asht vend zamadhe. Veladon e Zhgun takohen që prej katësia e identiteti perëndimor i Shqipnisë more e krishtenimin. Xhela- demokratik e gjithkush mundet me shkrue e fjalëve të para shqipe, te Kongresi i Monastir- li çohet, merr mereqepin – me folë lirisht. Por lirisht nuk don me thanë it, te Vlona e 1912-s, te gjyqet e popullit, te çi- kishte me thanë Át Fishta - simbas qefit, nuk don me thanë me rrejtë, me narët e selvijat e moçme të Rrmajit, te flijimi e vehet e zhgarravit do mashtrue, me hedhë baltë mbi punen e pal- për “Fe e Atdhe”, në perpjekjen për formimin letra, kund nja 16 faqe, tue odhshme e kontributin e madh që Kleri kato- dhe progresin e popullit shqiptar. pasë mungue rrenat e shpifjet, shkrue me nji pohue se Shqipnia ka si anmiq vdekjeprurës: lik, si vendas, si misionar, i solli këtij vendi. urrejtje patologjike, kryesisht kundër Klerit e “Vatikanin, Italinë, Jugosllavinë e Greqinë” Nëse duem me shkrue nji histori të Shqipnisë, Në mars të këtij vjeti u botue në Tiranë lib- katolikëve shqiptarë e kundër atyne, që e duen dhe se populli ma i qytetnuem po na ishte ai i vendin e nderit e mban Kleri katolik. Nëse ri me kujtime i Xhelal Straveckës, me titull Shqipninë përkrah shteteve të tjera europiane. Perandorisë Osmane, pse i ka sjellë zhvillim duem me shkrue historinë e letërsisë, apor të “Perpara gjyqit të Historisë”, prej shpisë Promovuesit e librit duhet ta dinë mirë se me të madh Shqipnisë. gjuhësisë, nuk mundemi kurrsesi mos me ia botuese Naimi. Nuk na çudit aspak botimi i landë kësisoji vijon të jetë plot historia sh- Letren, Xhelali me shokë e shperndanë fillue prej Ipeshkvit Pal Engjulli, Buzukut, nji libri të ri. Çka na çudit, madje na len pa qiptare e shekullit të kaluem. Ashtu si besojmë nëpër shqiptarët e mergimit, ndërmjet të cilëve Budit, Bardhit, Bogdanit, për të ardhë të Fish- mend, asht propaganda e zhurma e madhe në se e dinë fare mirë që Staravecka, farë e sig- kishte teprue ende ndonji Veladon a Zhgun, i ta, Harapi, Margjokaj, Zef Pllumi... Puna e shtypin e përditshëm prej doktorave e profe- urimit të kuq në gji të mërgatës shqiptare, kje aftë me mprehë penden e me i pergjegjë ‘histo- vepra e Klerit Katolik ka kenë mjet bashkimi sorave, që venë vulën në kulturen e sotme sh- komunist e diq si komunist, i përlyem me rianit të madh”, të sapo zbuluem. Ndërmjet për krejt popullin shqiptar, jo sikurse banë ko- qiptare. Me komentet, që i banë librit “Përpara krime, krye sidomos në disa krahina të Shqip- tyne, Át Paulini, profesor Margjokaj. Histori- munistat, që e urryen çdo fe e, kryesisht, ka- gjyqit të historisë” na kujtuen, pa dashtë, nisë së jugut e, posaçe, me gjakun që derdhi ani i njohun françeskan i përgjigjet Xhelalit e toliçizmin shqiptar. Po lexove veprën e Fish- shprehjet famkëqija “gjyqi i popullit, në emën në vrasjen e shemtueme të ushtarëve rob ital- shokëvet të tij, tue botue në Vjenë, në vjetin tës, shikon se të gjithë personazhet e tij janë të popullit, plumb ballit, vdekje klerit”... Libri ianë, në vjetin 1943. 1960, librin ‘Kush janë anmiqt e Shqipnisë’”. Katolikë, Myslimanë e Ortodoksë, që punojnë RILINDASI LIBRI SH... com 21 SUPLEMENT JAVOR I E diel, 22 korrik 2012 www.shqiptarja.com PJESE NGA LIBRI vllazen shqiptarë, Serbet ferkojshin duert plot Per lexuesin po perzgjedhim nji pjesë prej gzim, pse për here mund të thojshin se ata librit “Kush janë anmiqt e Shqipnisë”, ku s’kanë ba kurrnji mizori kundra shqiptarëvet. paraqitet vrasja e shemtueme e shfarosja Serbët e persrisin edhe tash e thonë se kurr e elites intelektuale shqiptare, e Klerit e tanë Si e shfarosi Enver Hoxha nuk ka dalë në shesh ma fort shpirti gjaksuer i atyne që kjenë kunder regjmit komunist. racës shqiptare se nen ket regjmin Hoxha-She- Historianët zyrtar të kohës së diktaturës hu. Vetëm kanibalt e kohës s’Ali Pashës, me ende sot vijojnë me shkrue për kolabora- elitën intelektuale shqiptare ket Perbindësh ne krye të tyne, ndoshta cionistë, kuislingë, etj., por asnjeni prej munden disi me u ndejë afer Kanibalvet të ko- tyne nuk merr mundin me shkrue se çka i bvet (të Rusvet). Katolikët vetë, si e pamë sypri shkrojat dhe gjithëshka tjeter kishin vu mbë hës Hoxha-Shehu. (Át Paulin Margjokaj, Kush ndodhi Klerit dhe qendrave katolike e pse dy herësh, (shif fq. 29 e 34), dojshin ma mirë kambë Katolikët me nji punë 100 vjeçare u der- janë anmiqt e Shqipnisë, bot. 2, Botime Françes- u derdh gjithë ai gjak, pse u shkatrruen me ndejë në nji Shqipni me shumicë musulmane muen mbrenda pak kohet. Dhe Elita ma e kane, Shkodër, 2012, fq. 75-78). Na deshtem kuvendet, shkollat e Kishat bash prej atyne se sa me kalue nder duer të Serbvet (të Rus- shqueme e katolicizmit u shfaros krejt. Nder vetem t’çekim xhelatitë e Shqiptarvet kundra që deri dje kto historianë u sherbyen in- vet). Kta e dijnë mirë se Kleri Katolik kje pengi- kater ipezhkvijtë katolikë qi ishin aso kohe, tre Shqiptarvet edhe sidomos deshtem t’u a kuj- trigave dhe tiranisë së tyne! mi ma i madhi kundra shtymjes se tyne në breg- mbaruen nder torturat ma satanike. Të katër- tojmë Xhelalit e shokvet se me Xhelatitë qi detin shqiptar. Dhe pa dyshim, të gjithë patri- tin e lanë gjallë, pse tue kenë teper plak, e dijshin njerzt e Hoxhës e të Shehut që përderen kun- At Paulin Margjokaj ott e njimendtë shqiptarë, si Musulman si se do desë vedit sa ma shpejt. Shtatë sh- dra Shqiptarvet, I banë sherbimin ma të ma- Ortodokës, ishin krejt nji mendje e nji zemre krimtarët ma të mdhajt qi pat katoliçizmi sh- dhin Belgradit, i cili i pau të zhdukun të tanë me Katolikët kundra Serbvet. E dijnë se si u qiptar, u mbyten pa dhimë. Të gjitha kto mizori anmiqt e vet ma të fuqishem shi me duert e eshtem me i kujtue beg Staraveskes se suell fati i Shqipnisë ma vonë. I pamë vshtirësitë e tjera sa uji në tjerë meshtarë e njerz t’elitës vetë Shqiptarvet. Kur nuk asht paraqitë nji rasë peshkopi ortodoks Fan Noli, mik i e mdhaja qi pat për të kapercye Shqipnija nder shqiptare u kryen të tana nder vjetët qi Belgra- kaq bukur per Serb qi me e zhdukë eliten sh- Dperzemert i Luigj Gurakuqit, punote vjetët mbas luftës së parë botnore. Mjaft paten di sundote në Shqipni. Gjithëshkfja asht krye qiptare me duer të vetë Shqiptarvet. Nder vjetët krejt mbas të njajtit program sikurse Kleri ka- kenë mundue Serbt nder vjetët 1919/21 të sh- ktu si mbas nji pjani të bamë prej Serbvet në 1944/48 u persrit n’eliten shqiptare ata shka tolik. E Fan Nol e Luigj Gurakuq e Mustafa tijnë në dorë nemos Shqipninë e veriut deri ne Belgrad e nuk ka ndodhë asgja per caso. Të Rust paten ba me eliten polake në Katyn. Ktu Krujë e Luigj Bumç me tanë Klerin katolik dhe Dri ase në Mat, por nuk u duel. Së mbrami u shatë shkrimtarët do të zhduken, pse Belgradi u shfaros nga Rust krej çeta intelektuale e Pol- të gjith patriott e nji mendtë u gjeten në të nja- erdh dita Serbvet në vj. 1944. Mbas dishirit të don doemos me e zhdukë eliten e popullit sh- onisë. Në Shqipni u shfaros çeta intelektuale jtin front; ky front pershite të tanë ata qi dojshin Rusvet Shqipnija u ba kas- qiptar. Kta ma të mirët sh- me urdhen të Belgradit, por me duerët e vetë nji Shqipni shqiptare; në frontin perkundra ish- hata e Belgradit. A tash a krimtar ase poetë të ka- Shqiptarvet komunista. Komunistat serbë nuk in ata qi nga Shqipnija dojshin me ba nji Turki kurr do të merreshin gjaqet toloçizmit shqiptar kjenë: fra- harruen se janë Serbë, e punuen per interesen të dytë ase kush e din se shka edhe ma të zezë, e vjetra! Njeket kalanë e ti Vinçenc Prendushi, (Ar- kombtare të tyne. Mjesa Komunistat shqiptarë si din Zoti edhe sot po dihasin Xhelal Staraves- fortë të patriotizmit katolik qipeshkev i Durrësit e i Ti- punuen vetëm per interesat kombtare serbe, ka e shokët» të Shkodres e kishin tash ranës), prifti Ndré Zadej, frati per Shqipni nuk dojshin me dijtë gja. Tashma «Sigurisht në Shqipni tashma e dijnë – natyr- Serbt në dorë e ata tash po Bernardin Palaj, prifti Nikollë poi dajmë krejt çiltas dy frontet: në njanin front isht Kuminstat e orës së parë as nuk duen me e dijnë se si me e shkallmue Gazulli, frati Anton Harapi, po jemi na Katolikët me Vatikanin mbas nesh dijtë! – se Serbt e Belgradit kjenë ata qi dhanë që në themel! Kurr e per ket prifti Lazer Shantoja dhe fra- si pshetja ma e sigurta e popullit shqiptar, dhe urdhnin Komunistavet shqiptarë qi të shfarosej jetë s’do të lejojshin Serbt qi ti Gjon Shllaku. Të gjith kta, me ne të gjith patriott ma të shquem nga Musul- pa fe meshiret Elita patriotike shqiptare. Çu- të formohet edhe njiherë plot shtatë vetë, u torturohen manizmi dhe nga Ortodoksija shqiptare; n’anen ditemi jashtzakonisht si nuk e kanë kuptue ket tjetër kjo elitë patriotësh qi me metodat ma fundi-ferrjane e perkundert kemi Xhelal Staravesken me gja Straravecka e shokë. Teper e madhe asht duel nga institutet katolike (ç’njerëzore). Posë ktyne sh- shokë të mergatës, Kuminstat e Hoxhës e të mnija qi ushqejnë kundra krisjanvet qi mos me të Shkodrës. Të gjithë Tira- tatve, tjerë shkrimtar u bur- Shehut si anmiq ma mizor të kombit shqiptar». e pa ket gja, tash mbas 15 vjetësh. Por Straveck- nast, por edhe shumë të tjerë gosen: Jezuitt Mark Harapi e (Át Paulin Margjokaj, Kush janë anmiqt e Sh- at e Shuteriæat e shokë të tyne as nuk duen ta jashtë Tirane, i dijnë ato Gjon Karma, prifti 80 vjeçar qipnisë, bot. 2të, Botime Françeskane, Shkodër, shofin ket gja. Qysh me luften ballkanike, e edhe fjalët qi i pat thanë Enver Ndoc Nikaj, fretent Donat 2012, fq. 79). «Na e dijmë se shi kta dy perpara që me kongresin e Berlinit, nac- Hoxhës përfaqsuesi i Beo- Në foto: At Paulin Margjokaj Kurti (mbledhsi e ma puntori popujt serb e grek u diftuen anmiqt ma të jonalistat shqiptarë ishin në luften ma mizore gradit shi dy dit mbasi kje i folklorit shqiptar) e Viktor mdhajt të kombit shqiptar. Dhe ishte vetë gjend- sidomos kundra nacjonalizmit serb. Me fitoren mbytë Anton Harapi në Ti- Volaj (botues e komentues i ja katastrofale e kombit shqiptar, qi u a bate qi paten aleatt ballkanikë (Serbi, Greqi, Bull- ranë. Në ket ditë të zymtë të Frorit 1946 po zellshem i disa vepravet të Fishtës). Bashkë me miqvet tanë krejt të lehtë luften dermuese kun- gari e Mal i Zi) kundra Turkisë në vj. 1912/13, duket perfaqësuesi i Titos te Enver Hoxha: Ky kta të Klerit kjenë tjerë shkrimtarë nga të gjitha dra Shqiptarvet. Sepse, në ket kohë kishte po edhe Shqipnija, si pjesë e Turkisë, kje shenjue tanë shend e verë i lavdohet përfaqsuesit të Titos krahinat e besimet e shqipnisë qi Serbt kishin nji komb shqiptar me gjak e me gjuhë, por me të mbarote. Rusija ishte per coptimin e tokës dhe i thotë: “E mbyta Pater Anton Harapin”. interesen ma te madhen me i zhdukë. Ky ishte ndiesi e me zemer e mendesi kush ishte aso kohe shqiptare mes ballkanasvet. Serbët, miqt e Xavendsi i Titos po i a kthen mejherë Enverit: kenë pa dyshim nder sy të Serbvet pengimi ma shqiptar? Tri të katërta të Shqiptarvet kishin mdhaj të Rusvet atëherë sikurse edhe tash “Kjo s’asht kurrgja; kam urdhnin prej qeverisë i fort kundra imperializmit serb n’Adriatik, religjonin e Turqvet okupuesa: ishin prandej (edhe në vj. 1959, megjithëse rrinë tue u sha sime qi të likvidoni krejtisht qandrren e Klerit prandej do t’u shfaroste pa meshirë sistematik- Turq me ndiesi e me krejt jeten e mendesinë e pada njeni me tjetrin), do të delshin n’Adriatik Katolik të Shkodres, pse aty ka edhe të tjerë isht dhe të tana institutet e tyne do t’u shkatr- tyne, prandej as kurrkund nuk u shkote mend- per t’u a ba ket vend gati Rusvet. Kje Austro- Pater Antona. Aty ke p. sh. Pater Gjon Shllakun, rojshin, qi mos të mujtte ma kurr me u formue ja me u mbajtë për shqiptar. E katërta tjeter qi Ugerija ajo qi u a hoq doret Shqipninë Serbvet i cili i vien dhetë Pater Antona”. Kto fjalët e prap nji e tillë elitë shqiptare. Vjen e natyrshme kishte qindrue besnike e religjionit qi zotnoi në (e Rusvet), qi ishin kenë kapë deri ne Durrës. ambasadorit jugosllav, i cili pa dyshim pat sh- qi ata (Serbët) të zhdukin nacjonalistat sh- Shqipni për nemose 1600 vjet rresht, nuk mujtte Dhe dihet qi, për t’i pshtue Shkodrën Shqip- tue edhe fjalë tjera qi na i njofim, pse i kemi qiptarë; vjen vetit qi ata do të shfarosin Katoli- mos ta ndjehë per Turki nji vend të zaptuem nisë, Austro Ungerija kje kah i a nisë luftës. ndie shpesh herë tue i përseritë si te Komuni- cizmin e Gegninë. Por nuk asht aspak e natyr- nga Turqit. Ky mos-perkim ase kjo perçarje Shqipnija u ba si u ba: e kreskueme gjymtyrësh stat, si dhe tash te e vona te Staravescka e shokë shme, perkundra asht monstruoziteti ma i çu- ndiesish në zemren e Shqiptarvet nuk do t’ishte në të tana anët. Shkodra e kangvet serbe u duel të tij. ditshmi dhe tragji-komedija ma e tmerrshmja formue në nji komb, po ta kishte ruejt besimin Serbvet (e Rusvet) doret per sherr t’Austrisë. Nder kater vjetët 1944-48 qi e paten Serbët qi asht vertetue ndonjiherë ndër kavaljetet mjaft qi e pat per zemer per ma se 1600 vjet» (Át Kjo si mprojtse e vjeter e Katolikëvet shqiptarë Shqipninë në dorë, e dijmë se si u krye vepra të zorshme të historisë shqiptare, qi gjithshkaf- Paulin Margjokaj, Kush janë anmiqt e Shqip- (qysh me pagjen e Karloëtzit 1699), nuk mujtte dermuese me furinë ma të madhen qi mund të ja u krye me duer shqiptare. Ndresa xhelatat nisë, bot. 2, Botime Françeskane, Shkodër, 2012, me i lanë Katolikët shqiptarë nder duer të Ser- mendohet. Shkollat, teatrat, bibliotekat, shtyp- shqiptarë kryejshin xhelatitë ma stanike mbi fq. 111-112).

sëbashku, për me diftue se Shqipnia asht e të Libri historik i Át Paulinit me të drejtë sa heshtin përballë tragjedisë së Klerit e Ka- torin e Pamvarësisë së Shqipnisë. Kur trajto- gjithëve, e jo e Xhelalit me shokët e djeshëm e mund të lexohet si analizë e hollësishme mbi toliçizmit në Shqipni. Por na prap se prap vi- het nji çashtje, siç e lyp arsyeja e shëndoshtë, të sotem. Shkruen Át Paulini për Fishtën: “Po- Shqipninë e viteve ‘30 të shekullit të kaluem, jojmë ecjen në rrugën e përtrimjes shpirtnore asht mirë me i ndëgjue të gjitha palët, e sido- eti-profetë parashtronte më ketë mëndyrë pro- si pasqyrim objektiv realist i shkaqeve të fi- e kulturore të popullit shqiptar, tue e gëzue mos palët që janë të thirruna në gjygj. Qe pra gramin e jetës, jo vetëm për mbarë Klerin ka- tores së komunizimit ndër shqiptarë e i kri- të gjithë së bashku Shqipninë e Vëllazëve pse po e ribotojmë librin “Kush janë anmiqt e tolik shqiptar, por për mbarë Kristianizmin meve të komunistave kundër Shqipnisë. Mjaf- Frashëri, të Fishtës, Harapit, Prendushit, Shqipnisë”. Përmes tij i japim pergjigje të shqiptar: bashkë me vllazen musulman sh- ton të kujtojmë se po bahen përpjekje për ta Palajt, Zadejës, Gazullit, Kurtit, Shantojës, gjithë atyne, që duen me luejtë përsëri me his- qiptarë me ndertue nji Shqipni të lirë e të mad- tjetërsue historinë e se deri më sot askush Nolit, Poradecit, Kutelit, Konicës, Bajram torinë e Shqipnisë, simbas qejfit, me qellime he” (Po aty, f. 19). nuk ka lypë ndjesë për krimet e komunizmit Currit, Gurakuqit, Koliqit, Camajt, Mustafa dredharake, e jo si e lyp e drejta dhe e verteta Xhelali me shokë, të djeshem e të sotem, kundër shqiptarëve e kryesisht, kundër Klerit Krujës, Margjokës, Gjeçajt, Malajt, Zef Pllu- historike. nji herë ia dorëzuen Shqipninë jugosllavëve, Katolik; për asgjasimin e tij të plotë, që nisi mit e shumë personaliteteve të tjerë, bij të Vëllimi ”Kush janë anmiqt e Shqipnisë, u tue i lanë me ba çka deshen; mbas vjetit 1948 me vrasjen e Ipeshkvijve; për zhdukjen ma- zgjedhun të Flamurit kuq e zi. paraprin dy vëllimeve të tjera të Át Paulinit, e drejtuen kah Bosfori, për të cilin vijon me u sive të priftënve, fretënve e shekullarëve; për Nuk duem me u marrë me Xhelal me karakter historik e kulturogjik, që do të kja zemra! Shqipnia po vuen edhe sot pasojat torturat e burgimet çnjerëzore; për grabitjen Stravecken, pse ai ka dekë, por vijojmë të çu- botohen në Kolanën e Shkrimtarëve Françes- e kësaj mendësie të sëmundë, të kalbtë, shter- e pasunisë intelektuale e materiale, shkatër- ditemi sesi krijimtaria e tij, nëse mund të qu- kanë. pë, të ndryshkun e garravaçe, që po vijon të rimin e Shkollave, Liceut klasik, Revistave, het krijimtari, po shpallet tue u ra lodrave sundojë mbi mendjet e disa njerëzve të letrave Kishave etj. etj. Historianët nuk pritojnë me nëpër gazeta e në Akademi. E ç’asht ma zi, Át Vitor Demaj e, çka asht ma keq, edhe të politikës shqiptare. shkrue për kolaboracionistë e kuislingë, ndër- po na paraqitet edhe si kontribut për 100-vje- Shkoder, Korrik 2012 22 SH... com SPECIALE RILINDASI www.shqiptarja.com E diel, 22 korrik 2012 SUPLEMENT JAVOR I

TRADITA VLERA DY HISTORI ARBERESHE Nga Shën Kostandini Abitanto në Hënë dhe rivalët e Maschitos një zemër lukane për zbarkimin në Hënë

ë gjithë ne, të rinj apo jo, kemi në mend Tje pamjet e famshme të zbarkimit në Hënë të vitit 1969. Dhe është nxitëse të mendosh se ai udhëtim i famshëm u bë i mundur edhe falë punës së Peter Abitan- to, një inxhinier amerikan që aktualisht jeton në Neë Jersey. E çfarë lidhje ka kjo me Bazilikatën? Ka dhe shumë, biles, sepse ai ka ADN lukane, ose më mirë, arbëreshe: gjyshërit e tij emigruan në Shtetet e Bashkuara në gjysmën e parë të vitit 1900 nga Shën Ko- Në foto: Peter Abitanto standini Shqiptar, fshat në të cilin Peter edhe është kthyer për të përforcuar lidh- jet e gjakut dhe të miqësisë. Ai është lu- kani i tretë në renditje kohore që ka kon- tribuuar në zbarkimin në Hënë të vitit lejonte të shihej sipërfaqja e Hënës dhe 1969. Pas Petrone e Tufaro, tani Abitanto, për të fotografuar nisjen kur astronau- Ka Sh’Kostantini një zëmër e që në fillim quhej “Abitante”, para se mbi- tët ritktheheshin në orbitë. Ishte një nder emri i tij të shkruhej gabim pas zbarkimit për mua që punova në atë projekt”. Lukanisë për të kalaresh tek hënëza në Amerikë. Abitanto ka marrë pjesë edhe në stu- dimet për të vizituar Marsin, projekti i “Jam kthyer në Shën Kostandin për të jithë na, kush i ri e kush jo, e kemi më jna më dishtin këtu. quajtur “Viking” nga NASA. “Por - shpje- parë fshatin nga vinin gjyshërit e mi - ka krye atë moment, ljimunore, kur njeriu Peteri rrëfien adhe me zëmër eksper- gon me sinqeritet - pas studimeve të kry- G treguar - dhe zbulova se kam ende kush- u kalar mbi hënëzës në 1969. E është shumë jenxën e rallë që e pa kur muar pjesë në era mbërrita në përfundimin se tani ësh- ërinj ekzistencën e të cilëve as që e dija. bukur të pënxoshë se për atë vjaxh shërbeu zbarkun tek Hënëza. “ Pas që u laurearta të më mirë të përqëndrohesh në objekti- Kam ruajtur kontaktet me ta, kanë ardhur edhe Peter Abitanto, një nxhinjer merikan tek Kollëzhi në 1965 zura fil e shërbeva në va të tjerë”. të më takojnë në Neë Jersey dhe me atë që sod rri tek Niu Xhersi. një Kompanji aereospacjale e me proxhete rast më ftuan të rikthehesha këtu”. Po çë ka çë të ndanj ky me Bazilikatën? të ndryshe për “Nasa per il Dipartimento del- Mariapaola Vergallito Peter tregon me kënaqësi eksperiencën Mariapaola Vergallito Ka çë të ndanj shumë sepse ka DNAn i la Difesa” e në momentin afër zbarkut kishim e jashtëzakonshme të pjesëmarrjes në Lukanisë (Bazilikatës) e sidomos është al- bërë nj’atër proxhet në minutin e fundit: të zbarkimin në Hënë. jbëresh: tatëmirët e tij kishin emigrartur tek ngrëim një telekamerë për ta kllisim tek apa- “Pasi u diplomova në universitet në ‘Merka Voçër’, e para gjimës e 1900 ka rati që uzarim mbi hënëzës. vitin 1965 fillova të punoj në një kompani Shënim Sh’Kostantini, katundi ku Pjetri u pruar për Kishim pak mon për te proxhetarim tele- aerospaciale dhe punuam në projekte të Profesor Pietro Abitante, kujdeset për të ljidhur gjakun e miqsinë. Është i treti kamerën në një manerë që mënd shihei trolli ndryshme për NASA-n, për Departamen- përkthimin e teksteve të kësaj rubrike, lukan që shërbeu për zbarkun tek hënëza hënëzës e dekolli astoronautet që prirshin tin e Mbrojtjes dhe kur ishim pranë nga gjuha e folur arbëreshe në gju- në 1969,pas Petrone e Tufaro. Abitanto ësh- “in orbita”. Klje n jë nder shumë i madhë zbarkimit në Hënë kishim një projekt spe- hën italiane, tekste të cilat ne i sjel- të mbiëmri i strëmber i Abitante që ia shk- për mua të kem marrur pjesë në këtë prox- cial të zhvilluar në moment të fundit: të lim në shqip për lexuesit tanë. ruaqin merikanënt kur arrivoi atje. “U pro- het”. Abitanto ka kljënë i ndërkartur edhe ndërtonim një telekamer që duhej vendo- Saktësojmë se në numrit të kaluar, ra Sh’Kostantin për shoh katundin ka u nis- në studhet për “,Marte, proxheti Viking i sur mbi makinën që përdorej në Hënë. autori i shkrimit “Kostumet e Shën tin tatëmiri im e mëmira ime- na rrëfieqi- e Nazës.” Po - e thotë të drejtën- se, pas stud- Kishim shumë pak kohë për të projek- Palit shqiptar” ishte po ashtu Profe- gjeta kushrinj e gjiri që s’njihnja. U ljidhitim: het që bëri, është më mirë të mirret me obje- tuar telekamerën në mënyrë të tillë që të sor Pietro Abitante ata erdhtin e më gjen tek Niu Xhersi e pësta- tive të ndrishe.

Në Maschito rievokim historik i Maskit: priret zakoni i retnesës: Retnes, betejë mes dy zonave të fshatit katundi i ndar në dy pjesë, të themeluara nga etni të ndryshme sipas etnitë që e fundartin

etnes, nga manifestimet maskitane është tanët pas festës së Shën Elias). “Pas kërkimeve të dër manifestacjonet e lo Volpe, viçesindek e asesor Rme siguri më antikja dhe interesantja, i për- reja historike mbi të kalurën e paraardhësve tanë NMaskitit, retnesa është i kulturës së komunit Maskit, ket me siguri viteve të para të lindjes së qytezës - thotë Michelangelo Volpe, zv. kryebashkiak dhe ajo më e ljashta e interesante. ajo u organizua me hollësi në arbëreshe (pranverë 1517) dhe përgjegjës për Kulturën në Bashkinë e Ajo behet që kur ljeu katun- armet , në kostumet edhe në përkujtonte themelimin e saj Maschito-s - është organizuar, me di (paravera 1517) me një aspektet historike. U vu me një karuzelë stradiotësh shumë kujdes për detajet, si në realiz- xhostër Stradjotëve. Me mo- shumë re për tu organizuar (ushtarësh). Ndër shekuj man- imin e kostumeve, ashtu edhe në armët tin që shkoi ajo u largua ka figurantet në dy piesë të ifestimi është modifikuar tipike e detaje të tjera historike, një rie- vljerën historike, rrelixhoze e kundërta që janë dy stirpet shumë në domethënien e saj vokim historik i retnes. Kujdes i veçantë antropologjike e saj e që e ngrëqin katundin: Koro- historike, fetare e është përdorur për të organizuar fig- parë,tue ljëshuar interpre- net kundër Shkodranët, të antropologjike duke lënë vend urantët në në dy grupe që përfaqësojnë tacjona pa rrënjë e pa vljerë. parët “maljsor” e të dytët për interpretime fantazioze dhe dy etnitë kryesore që themeluan Retnesa sod sinjifikar, në “Këndërnjan”. Këta kljenë të çuditshme. Shumë thjeshtë, qytezën tonë: grekët-koronë dhe sh- aljbërishtin maskitan, vetëm ngamot armiq për shumë retnes do të thotë në gjuhën ar- qiptarët-shkodranë, të parët “Majsor” “xhir”, do me thënë, tre xhire gjëra. Këtë manifestacjonë e bëreshe maskitane xhiro, ose dhe të dytët “Cndrgnan”, gjithmonë ri- kaljuar kueljt rrorro sheshit organixar soçiazjona cul- më saktë xhiro me kalë të ve- valë për motive të ndryshme”. Eveni- i “ Madonna del Caroseno” turale arbëreshe shur, pra karuzelë kavalereske; ajo zhvillohet duke menti organizohet nga Shoqata Kulturore Ar- (është, me gjithë atë, festa me “Compagnia d’armi cap. Laz- kryer tre xhiro përreth sheshit “Madonna del bëreshe “Compagnia d’arme Cap. Lazzaro e bukura pas asaj e Shënt zaro Mathes e festa me kos- Caroseno” (për ngjyrat e saj nxitëse dhe emocio- Mathes”. Rievokimi historik me kostume antike Elisë. tume bëhet në ditat 4,5,6 net që ngjall, mbetet festa më dashur nga maski- do të zhvillohet me datë 4,5 dhe 6 gusht 2012. Si na rrëfien Michelange- gushtit. E diel, 22 korrik 2012 23 ZBAVITJE

HOROSKOPI Yjet do t’ju buzëqeshin, sidomos për portofolin Shpërndarës droge Këpucët plastike Të gjuash në kosh tuaj që do të pasurohet me hyjre të papritura par- ash. Ndërsa në raport me në banjën e policisë nën akuzë edhe në koma dashurinë do te jeni pak xhelozë, gjë që do t’ju nxisi Kur À itet për shpërndarje droge menjëherë të Shumë njerëz shtrembërojnë fytyrën kur Pasioni dhe dëshira jo rrallë kanë rezultuar Dashi gjallërinë e lidhjes tuaj. shkon mendja në qoshe të errëta lagjesh, poshtë shohin se si këpucët prej plastike, të famshmet më të forta edhe se sëmundjet e rënda. urave, nëpër stacione trenash e madje edhe Crocs, janë bërë aq të kërkuara në treg, duke Rasti më emblematik në këtë drejtim është Luani mirë letrat tuaja nëpër lokale të ndryshme publikë, port gjithsesi u shitur me miliona, por s’ke ç’i bën, moda ai Maggie Meier, një vajze amerikane e sepse momenti është i larg syve të policisë. Mirëpo një 24-vjeçar nga është modë. Mirëpo nëse shumë i kritikojnë cila ka një passion të jashtëzakonshëm për papërsëritshëm. Para- Everett, në shtetin e Washingtonit, kishte nga pikëpamja estetike, Ministria japoneze basketbollin që i ka mbetur që kur ka qenë qisni pa frikë projektin gjetur vendin më të sigurtë e e Tregtisë, ku janë shitur katër fare e vogël Aq shumë qe mësuar tuaj ambicioz sepse do më pak të dyshimtë për policinë milionë, kohët e fundit i ka me këtë lojë, saqë edhe kur u sëmur të shihni reagimin e ko- për të shpërndarë drogën. sulmuar ashpër për shkak të rëndë nga një formë meningjiti, legëve tuaj dhe aprovimin Kështu ai kishte hyrë në sigurisë. Arsyea? Sipas dikasterit që e bëri të kalonte në koma, edhe Demi nga drejtuesit tuaj. banjën e stacionit të policisë së japonez janë verifikuar shumë në një gjendje të tillë ajo gjuante qytetit dhe aty, kishte ¿ lluar të aksidente që vijnë pikërisht nga në kosh. Mjaftonte që t’i vinin Dedikojani ditën tuaj ndon- kontaktonte në celular blerësit përdorimi i këtyre lloj këpucëve. topin në dorë dhe e motra e saj t’i jë pune të këndëshme dhe e mundshëm të “mallit”. Një Deri tani kanë mbërritur 65 harkonte krahët e veta duke krijuar jo shumë impenjative. Kjo agjent i policisë i veshur civil raste denoncimesh të cilat e kanë formën e koshit dhe ajo të gjuante do t’ju qetësojë shumë si kishte qëlluar në atë moment detyruar ministrinë të kërkojë e të shënonte kosh. “Nuk kam parë shpirtërisht edhe nga ana mendore. Për ata që janë edhe ai në banjë dhe dëgjoi rishikimin e design-it të këpucës. kurrë një gjë të tillë” thotë William single mund të ndodhë Graff, neurologu që e ka kuruar. “Gjesti për bisedat e djaloshit që fliste me disa njerëz Problemi është shfaqur kryesisht nëpër edhe ndonjë e papritur. në celular. Pa humbur kohë ai njoftoi kolegët supermarket e qendra tregtare, ku nëpër të gjuajtur në kosh i është ngulitur aq shumë Binjakët që erdhën menjëherë dhe pas një kontrolli të shkallët elektrike kjo lloj këpuce ka ngecur në tru saqë arrinte të gjuante instinktivisht menjëhershëm i gjetën një sasi të vogël droge duke shkaktuar aksidente, sidomos te fëmijët. edhe atëherë kur nuk À iste e nuk ecte dot”vijoi Mbështjetja e ndonjë miku nëpër xhepa. Fillimisht ai mohoi se po bënte Ky vendim ka pasur edhe pasoja ekonomike për ai.. Pas dy muajsh në koma dhe një periudhe në një moment delikat do shpërndarje, por pasi agjenti i përmendi ato që Crocs, pasi për shkak të shumë denoncimeve relativisht të gjatë rehabilitimi, arriti të bëjë t’ju ndihmojë të zhbllokoni u kishte thënë atyre në celular nuk kundërshtoi ka qenë e detyruar të mbyllë një stabiliment në realitet ëndrrën e saj dhe të hyjë në radhën e një situatë apo të përsh- më dhe përfundoi në pranga. Japoni duke lënë 700 punëtorë pa punë. një skuadre basketbolli, me Huskies. pejtoni etapatat e një ini- ciative interesante. Priten zhvillime interesante në Gaforrja planin sentimental SUPER FJALEKRYQ Mos u ndikoni nga ndonjë e papritur e cila mund t’ju 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 ulë sigurinë në veten tuaj. Është mirë që ta mer- 20 21 22 23 24 25 26 rni me qetësi dhe të mos mendoni shumë, ndryshe do të jetë e vështirë për të 27 28 29 30 Luani kapërcyer situatën.

31 32 33 34 35 36 37 Duke qënë se Hëna është në shenjën tuaj, dita do 38 39 40 41 42 43 44 të nisë pozitivisht. Një ditë intensive, dinamike, një ditë e përkryer për të 45 46 47 48 49 50 udhëtuar dhe për histori të reja dashurie. Takimet Virgjëresha e reja janë të shkëlqyera. 51 52 53 54 55 56 57

58 59 60 61 62 63 64 65 Keni në dispozicion shumë mundësi, por rrezikoni të bëni zgjedhje 66 67 68 69 70 71 72 73 të pa menduara. Peshojini gjërat, keni kohë të men- doheni dhe të analizoni 74 75 76 77 78 79 situatën edhe për gjërat Peshorja më të parëndësishme. 80 81 82 83 84 85 86 87 88 Pengesat që do t’ju duhet 89 90 91 92 93 të kaloni nuk janë aspak të pakapërcyëshme, por do të jeni ju që do t’i zmadhoni ɷ HORIZONTAL 66. Lidhin brigje. 93. Kapen në krye. 14. Në mes të Gjergj dhe Alia 33. Zona ku ndodhet gjërat dhe do të kaloni në 1. Qiriaqi që qe aktor. 67. U vra me një grusht nga Akili. 15. Eshtë sluadra bardheblu. aerporti Nënë Tereza. pesimizëm. Për të kaluar këtë gjendje stressi, mirë 4. Ku¿ zojnë një hark. 69. Mjeku i famshëm i Ars magna. ɷ VERTIKAL 16. Agjenci Furnizimi Krujë. 34. Një komplotist si... Iago. është të shëtisni më këm- 6. Parashtesa e jetës. 72. Hingis e tenisit. 1. Eshtë çrregullimi. 17. Emri i Bohr. 35. West aktore. Akrepi bë apo biçikletë. 8. Eshtë gabimi i pariparueshëm. 74. Mariana e Garcia Lorca-s. 2. Një box për monsieur. 18. Një pjesë e akademisë. 39. Luna regjisor. 12. Bedrich kompozitor. 76. Jacques le... shkruar nga Diderot. 3. Eshtë shtet aziatik. 19. Një gadishull në Egjipt. 40. Lundërtari I ferrit. Ka momente në të cilt disa 20. Një pjesë e narkomanëve. 79. Ishte komunikata komuniste. 4. Një mashtirm në lojë 21. I vocërr ai i Migjenit 42.Mbeten në fund. të vërteta nuk mund të in- 21. Janë romancat e Schubert. 80. Një pjesë e hekurudhës. 5. Kishin prifërinjtë druidë të tillë. 22. Teke drite. 43. Një pjesë e territorit. jorohen më, prandaj duhet 23. Qe muza e komedisë. 82. Janë të ndryshmet në sende. 6. Fillojnë betejën 23. Është qepur me makinë. 44. Eshtë pakicë. të hapni sytë e të shihni 24. Të çon në turin paasardhës. 84. Kështu thirrej Venediku. 7. MIrë në qendër 24. Gjysma e kutisë. 46. Një gotë për champagne. se cilat janë raportet që duhen ndryshuar. Merkuri 27. I famshëm ai i Del¿ -t. 86. Inicialet e Dreiser. 8. Janë dëftesa… shitjeje. 25. Në fund të vitit. 47. Eshtë mbret ju ndihmon të merrni situ- 29. Një ambient për... cast. 87. Eshtë yll I skuadrës. 9. Inicialet e Kurosaëa, regjisor 26. Jim i The Doors. 49. Drejtoria Sanitare Tropojë. Shigjetari atën në dorë. 30. Komiku që që thirrej 89. Eshtë edhe ajo saudite. 10. Markë pistolete. 28. Ishte ekzekutiv para... bashkisë. 51. Eshtë shpend… kësulë. The Great Stone Face. 90. Libohova këngëtare. 11. Kështu përfundon fukarai. 29. Janë predha për nëndetëse. 53. Një United në futbollin anglez. Keni nevojë të À ini dhe të 31. Qe torero i famshëm. 91. Eshtë mjeshtër. 12. Urtë bubi!. 30. Grable që qe aktore e famshme. 55. Shtypi... ndërkombëtar. qetësoheni, ky do të jetë 32. Janë shoqërore për t’u... paguar. 92. Emri i Sharon. 13. Një gri e trurit. 32. U quajt Sebaste nga Herodi i Madh. 56. Me hit në klasi¿ kimet diskogra¿ ke. ilaçi më i mirë për sot. Mundohuni ta kaloni ditën 36. Tezat pa ku¿ j. 57. Forza… e Berlusconi-t. pa e ngarkuar shumë 37. Inicialet e Altman regjisor. 58. Caktuar në ku¿ j. veten me problemet e 38. Eshtë edhe ai polar. PERGJIGJET E NUMRIT TE DJESHEM 60. Muza e komedisë. Bricjapi ditës. Ndërsa në çift para- 39. Kërcejnë me tutu. 63. Gjysmë amtare. shikohen zënka. 40. Në krye të kryesisë. 64. Një formacion politik. T A R T E M I D A M E R Z K A L L A M A T O M A R 41. Qe mbreti i urtë e jetëgjatë i Pilos 66. Eshtë e shkronjave Kontrasti midis Hënës B R E N G A L U P E N A C A R U E S E O N E dhe Afërditës do t’ju bëjë 45. Fillojnë lejen. në një ¿ lm shqiptar. shumë mirë pjesës më të 47. Shtiren si të sëmurë E M A J O E R A R V N A D A M A R T E B E R T E 68. Institucione Fetare Elbasan. madhe të personave të 48. Quinn aktor. L A K M E R S A N K S I O N E T N E R O W O L F E 70. Virna aktore. kësaj shenje. Do t’ju bëjë të jeni më të kujdesshëm 50. I famshëem ai I Gilgameshit. A' L I U D I K T A T O R E T L N S A L A C R O U 71. Institucione Ekonomike milaneze. si në famijle ashtu edhe 51. Të parat në stadium. 73. Ku¿ zojnë një truk. O R E R R A D I O T E L E V I Z I V E T I R A I L Ujori mer partnerin. 52. Një nëpuës që merret me hesape. 75. Gjysmë ndikim. 54. Qyteti i... ipritit. P A R A B O L A M E R I T A T V E N K N T O R L 77. Një pjesë e arumunëve. A P T U D A L N I I N T D P M E R I M E E A G A I Qielli është nga ana juaj, kjo 56. Një Sandër paharruar i skenës tonë. 78. Gjysma e testit. do të jetë një ¿ llim i mirë për 58. Ernesto i famshëm i Ditari i luftës. K O L I B R I E M I L E A D E L I N A R E G J I M 81. Inicialet e Rohmer. ditën e sotme. Me një grup 59. Një pjesë e situatës. T R A M I S A R A B E N L A A R I U E L D R I N I 83. Ku¿ zojnë një dekor. miqsh do të udhëtoni ose do të 61. Fillojnë romanin. 84. Sapo ¿ llojnë vizitoni miq që nuk i takonit prej E T N I G A Z E T A N E N A M R E S H O K E T 62. Vihet për të mbyllur. 85. Dy asa. kohësh. Mbrëmja do të jetë T I A E R O D E O T R D E D I K I M E T A F E N E R I akoma më e këndshme me 65. Nuk ka për ateistin. 88. Në krye të skuadrës. Peshqit partnerin që ju qëndron pranë. 24 E diel, 22 korrik 2012

LAJME NGA BOTA

ɷ Kolorado, vrasësi planifikoi sulmin para dy muajsh Sulmi i studentit 24-vjeçar në kinemanë e mbushur plot të Denverit, ku shfaqej premiera e ¿ lmit të ri të Batmanit, ishte pika kulmore e një planifikimi të kujdesshëm 2-mujor, i cili përfshintë edhe një kurth vdekjeprurës për hetuesit, kur të mbërrinin në shtëpinë e të dyshuarit. 12 vetë humbën jetën nga episodi i dhunshëm i së premtes. 58 ishin të plagosurit, shumë nga të cilët rëndë. 30 vetë janë të shtruar në spital dhe 11 prej tyre mbetën në gjendje kritike për jetën. James Eagan Holmes i kishte blere armët dhe municionet në ¿ llim të majit, në mënyre krejtësisht të ligjshme. Zyrtare federale e policore thonë se në momentin e agresionit, 24-vjeçari kishte vendosur një kundragaz në fytyrë, helmetë në koke, mbante jelek antiplumb, mbrojtëse për fytin, doreza. Çdo element i veshjes ishte në ngjyre të zeze. I riu kishte me vetë dy pistoleta, një shotgan, një automatik e plot municione.

ɷ Në Bullgari vazhdon të kërkohet vrasësi i izraelitëve Zyrtarët bullgarë janë ende në kërkim të identitetit të autorit vetëvrasës, 48 orë pasi ai vrau 5 izraelitë dhe shoferin e një autobusi. Videoja CCTV lëshuar më herët nga sulmi në aeroportin e Burgasit tregoi një person të bardhë me À okë të gjata. Por, një dëshmitar ka thënë të premten se i dyshuari ishte një esmer me À okë të shkurtër, ngjyrë kafe dhe një theks arab, i cili u shfaq i veshur me një paruke. Shenjat e gishtërinjve dhe mostrat e ADN-së nga trupi i kamikazit që aktivizoi bombën janë duke u shqyrtuar. Në Izrael, ditën e premte janë mbajtur funeralet e pesë izraelitëve të vrarë nga sulmi, mes të cilëve ndodhshin katër burra në të 20-at dhe një grua shtatzënë.

ɷ Ikje masive e gjeneralëve nga ushtria e Asadit Në Siri kanë nisur arratisjet masive të gjeneralëve të Bashar al Asadit, 24 prej tyre janë larguar nga vendi, siç tregojnë raportet në media, ndërsa ofensiva e rebelëve nuk ka të ndalur. Tashmë të gjithë zonat e vendit janë kthyer në skenë përleshjesh, luftimesh e dhune. Vetëm të enjten, sipas observatorit sirian për të drejtat e njeriut, janë vrarë mbi 300 vetë, bilanci me i rëndë për një ditë të vetme trazirash përgjatë rebelimit 16 mujor. E ndërsa luftimet në vend intensifikohen dhe me përpjekjet e diplomacisë ndërkombëtare të bllokuara, Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara miratoi njëzëri një zgjatje prej 30 ditësh të një misioni vëzhgimi. Vota u jep mundësi 300 vëzhguesve të paarmatosur të ¿ llojnë tranzicionin për mbylljen e misionit të OKB- së, Ko¿ Annan, për t’i dhënë fund konfliktit prej 16 muajsh që ka shkaktuar vdekjen e mijëra vetëve, por ky mision është parë si pothuajse joefektiv.

ɷ Morgan Freeman, 1 milion dollarë për Obamën Aktori i njohur botëror, Morgan Freeman ka dhruar një milion dollarë për fushatën presidenciale të Barac Obamës. Donacioni është paguar në llogarinë e organizatës Priorities USA Action, e cila është drejtpërdrejt e lidhur me fushatën presidenciale, por që ¿ nancon reklamimin e Obamës gjatë fushatës për rizgjedhje në krye të shtetit amerikan. Donacioni i Freemanit e ndihmoi Priorities USA Action që të arrijë cakun prej 6 milionë dollarëve donacione gjatë muajit maj. Freeman më herët ka deklaruar se beson që Obama ka bërë punë të jashtëzakonshme në rrethanat e dhëna. Obama e ka përfunduar luftën në Irak. Ka bërë reforma përkatëse në Wall Street. E ka shpëtuar industrinë automobilistike dhe ka ruajtur sigurimin shëndetësor të të gjithë amerikanëve. Ka bërë shumë • Alba Malltezi • Anila Basha Politika: Jakin Marena Sociale: Esmeralda Keta Design: Altin Aliaj Departamenti i Marketingut: Shpërndarja: Saimir Zenelaj punë edhe sa i përket barazisë Drejtore e Përgjithshme Drejtore e Shqiptarja.com Genti Manelli Cel: +355696060419 Ekonomia: Genc Kondi Kulturë: Admirina Peçi cel: +355696060418 gjinore dhe ka vendosur gra shumë e Free and Fair Media Group Website: Suela Gera [email protected] impresive e të fuqishme në Gjykatën • Arben Rrozhani Ermal Kacaniku cel: +355696088847 supreme. Jam krenar që mund të jap Kryeredaktor Kronika: Elton Qyno Indrit Maraku votën dhe përkrahjen time për të dhe Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: [email protected] - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë ata që janë në anën e tij”, tha aktori.