12. Sınıf Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi İslam Ve Bilim - 1

1 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 1

1. Din, vahiy yoluyla Allah’ın gönderdiği buyruklar neticesin- 3. Bilimsel gelişmeler sayesinde insanlar hem doğa olayla- de oluşmuş sistematik bir bütündür. Bu mesajlar ve kural- rına atfettikleri bilinmezlikten bir nebze kurtulmuşlar hem lar bütününün hedefi insanın anlam arayışına cevap oluş- de doğal felaketlere karşı önlem alarak kendilerini koru- turarak hem bu dünyada hem de ahirette mutlu olmasını maya çalışmışlardır. Örneğin ilk çağlarda bazı insanlar sağlamaktır. Bilim ise Allah’ın belli yasalara bağlı olarak gök gürlemesi, şimşek çakması, güneş ve ay tutulması yarattığı evreni ve hayatı, yine onun verdiği akıl sayesin- gibi olayların tanrıların öfkelenmesi sonucu ortaya çıktı- de incelediğinden ilahî yönü olmakla beraber, insanın belli ğına inanmışlardır. Bu nedenle de korkmuşlar, tanrılara yöntemlerle oluşturduğu sistematik bir yapıdır. Başka bir kurbanlar sunmuşlardır. Bilim tabiat olaylarının nedenle- ifadeyle bilim, insanın belli konulardaki araştırmaları, de- rini açıklamış, insanların yersiz korkularını gidermelerine ney ve bulguları, akıl yoluyla ve sistematik olarak değer- katkıda bulunmuştur. lendirmesiyle ulaştığı sonuçlardır. İnsan bilim aracılığı ile Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? evrenin yasalarını keşfederek hayatı kolaylaştırmayı ve ni- hayetinde insanın mutlu olmasını sağlamayı hedeflemek- A) Bilimin, tabiat olayları ile ilgili bazı korkuları giderdiğine tedir. Bu bağlamda din ve bilimin kaynaklar ve yöntemler- B) Doğa olaylarının insanlar tarafından farklı yorumlan- de ayrılsalar bile amaçlarında bir birlikten söz edilebilir. dığına Bu parçada vurgulanan husus aşağıdakilerden han- C) İnsanların bilimsel gelişmeler sayesinde tabiata hâ- gisidir? kim olduğuna A) İnsanın anlam arayışı içinde olduğu D) Bilimsel çalışmalar sonucunda yapılan açıklamaların dinlerin yerini aldığına B) Din ve bilim arasında bir ilişkinin olduğu E) Doğal afetlere karşı önlem almada bilimsel gelişme- C) Dinin insan hayatında vazgeçilmez bir yeri olduğu lerden istifade edildiğine D) Aklın ürettiği deneysel bilgiden insanın faydalandığı E) İnsanın mutlu olmasının din ve bilimin temel amacı olduğu

2. Aşağıdaki ayetlerin hangisi aklı kullanmanın önemi 4. Din−bilim ilişkisiyle ilgili aşağıdaki yargılardan han- ile ilgili değildir? gisi yanlıştır?

A) “Kime uzun ömür verirsek onu yaratılış çizgisinde ter- A) Din, ilahi kaynaklı, bilim ise insan kaynaklı olduğun- sine çeviririz. Hiç düşünmezler mi?” dan birbiriyle çatışır. (Yasin suresi, 68. ayet) B) Din de bilim de doğa, insan, evren, varlıklar ve olaylar B) “(İnsanlar) devenin nasıl yaratıldığına, göğün nasıl hakkında bilgiler verir. yükseltildiğine, dağların nasıl dikildiğine, yeryüzünün C) Din daha çok “niçin” sorusuna cevap verirken bilim, nasıl yayıldığına bir bakmazlar mı?” “nasıl” sorusuna cevap bulmaya çalışır. (Ğaşiye suresi, 17-20. ayetler) MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü D) Din ve bilim, insanın merak ettiği, öğrenmeyi arzula- C) “Allah o su ile size ekin, zeytin, hurma, üzüm ve daha dığı pek çok konuyu açıklığa kavuşturur. türlü türlü ürünler de bitirir. İşte bunda düşünen bir E) Din, vahiy yoluyla bilgiler verirken bilim, akıl gözlem topluluk için büyük ibret vardır.” ve deney metodunu kullanarak bilgi üretir. (Nahl suresi, 11. ayet) D) “… Sen kitap nedir, iman nedir bilmiyordun; ama şim- di onu (Kur’an’ı), dilediğimiz kullarımızı sayesinde doğruya eriştirdiğimiz bir ışık kıldık…” (Şura suresi, 52. ayet) E) “Şüphesiz göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün art arda gelişinde akıl sahipleri için gerçek- ten açık ibretler (ayetler) vardır.” (Al-i İmran suresi, 190. ayet)

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 1 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 1

5. Din ve bilimin insan hayatındaki yeri ile ilgili aşağı- 9. Kaynak olarak Kur’an-ı Kerim’i ve Hadis’i kullanan, daki yargılardan hangisi yanlıştır? ibadetler ve insanlar arası ilişkileri konu edinen ilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsan hayatına yön verirler. B) Hayatı anlamlandırmaya katkıları vardır. A) Tefsir C) İnsanın özgürleşmesine yardımcı olurlar. B) Fıkıh D) İnsanın ikilem içerisinde kalmasına yol açarlar. C) Hadis E) İnsanın sağlıklı, mutlu ve huzurlu bir hayat sürmesini D) Kelam amaçlarlar. E) Tasavvuf

10. İslam tarihi boyunca eğitim ve öğretimle ilgili farklı adlar 6. • “İlim öğreniniz ve onu insanlara öğretiniz.” altında birçok kurum faaliyet göstermiştir. “İlim müminin yitik malıdır. Nerede bulursa alsın.” • Aşağıdakilerden hangisi bu kurumlardan biri değildir? • “İlim öğrenmek, her Müslüman erkek ve kadına farzdır.” A) Suffe Bu hadislerden aşağıdaki sonuçların hangisine ulaşılamaz? B) Küttap C) Medrese A) İslam araştırmayı teşvik etmektedir. D) İmarethane B) Her bilgi olduğu gibi kabul edilmelidir. E) Beytü’l Hikme C) Ulaşılan doğru bilgi yaygınlaştırılmalıdır. D) İlim öğrenmede cinsiyet ayrımı yapılamaz. E) Bilginin kimden geldiği değil doğruluğu önemlidir.

11. Hz. Peygamber’in hicretten hemen sonra Medine’de 7. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın, bilgi kaynağı ola- inşa ettirdiği Mescid-i Nebevi, aşağıdakilerden han- rak akla verdiği önemi doğrudan vurgulamaz? gisi için kullanılmamıştır?

A) Çocukların dini sorumluluktan muaf olması A) Toplu ibadet edilmesi B) Aklın, dini sorumluluğun ön şartı kabul etmesi B) Ashabı Suffe’nin eğitilmesi C) İnsanı, akıl yetisinden dolayı vahye muhatap alması C) Hz. Peygamber’in yaşaması D) Akla zarar verdiği için kötü alışkanlıkları yasaklaması D) Diplomatların kabul edilmesi E) Kur’an’da, aklın kullanılmasına çokça vurgu yapılması E) Önemli konuların istişare edilmesi

8. Din insanlara iyi, güzel ve doğru davranışlarda bulunma- 12. I. “İlim ve hikmet, Müminin yitiğidir. Her nerede bulursa alır.” yı, dostça ve kardeşçe yaşamayı öğütler. Bilim pek çok (Hadis-i şerif) yenilik ortaya koyarak insanların hayatını kolaylaştırır ve MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü II. “Kıyamet gününde âlimlerin mürekkebi şehitlerin kanı bilimsel araştırmalar neticesinde pek çok hastalığın ne- ile tartılır.” denlerini açıklar ve tedavisini gerçekleştirir. Bütün bunlar, dinin ve bilimin birbirini tamamladığını ve amaçlarının or- (Hadis-i şerif) tak olduğunu ortaya koymaktadır. III. “...Kulları içinden ancak bilenler, Allah’ın büyüklüğü Bu parçaya göre din ve bilimin ortak amacı aşağıda- karşısında heyecan duyarlar...” kilerin hangisidir? (Fatır suresi, 28. ayet) A) Varlığı açıklamak Bu ayet ve hadislerden hangileri İslam’ın bilimi teşvik B) Hastalıklara şifa bulmak ettiğine örnek verilebilir? C) Toplumu düzene koymak A) Yalnız I. D) İnsanın mutluluğuna katkı sağlamak B) Yalnız II. E) İnsanların davranışlarını düzenlemek C) I ve III. D) II ve III. E) I, II ve III.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 2 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 2

1. Sözlükte “bilmek” anlamına gelen ilim (ilm) genellikle “bil- 4. İslam dini bilgiye önem verir ve insanları öğrenmeye teş- gi” ve “bilim” karşılığında kullanılır. Klasik sözlüklerde “bir vik eder. Kur’an-ı Kerim’deki birçok ayette evrenin ve ev- şeyi gerçek yönüyle kavramak, gerçekle örtüşen kesin rendeki varlıkların yaratılışı, doğa olayların oluşumu, gök inanç (itikad), nesneyi olduğu gibi bilmek, nesnedeki giz- cisimlerinin hareketleri gibi konularda bilgi verilmektedir. liliğin ortadan kalkması, bilgisizliğin (cehl) karşıtı” gibi an- İnsanın bu bilgileri öğrenmesi, varlıklar ve olaylar ile ilgili lamlar verilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de ilim kökünden türeyen araştırmalar yaparak daha ayrıntılı bilgi edinmesi isten- kelimelerin yaklaşık 750 yerde geçtiği görülmektedir. Bu mektedir. sayı, bilginin ve öğrenmenin önemini ortaya koymaktadır. Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu paragrafta anlatılan Kur’an-ı Kerim’de ilim kavramı daha ziyade “ilahi bilgi” ya- konuyla ilgili değildir? hut “vahiy” anlamında kullanılmakta, ayrıca gerek insanın vahyedilmiş ilahi hakikate dair ilmi, gerekse bilme me- A) “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” lekesiyle ilgili kazandığı dünyevi ilmi ifade etmek üzere (Zumer suresi, 9. ayet) çeşitli ayetlerde yer almaktadır. Buna göre ilim sahipleri yahut kendilerine ilim verilenler ilahi bilgiye muhatap olan B) “De ki! Ey Rabbim, bilgimi ve anlayışımı artır.” ve bu bilginin doğruluğuna inananlardır. (Taha suresi, 114. ayet) Bu parçadan ilimle ilgili aşağıdaki yargıların hangisine C) “Oku. Yaratan rabbinin adıyla oku. O insanı bir kan varılamaz? pıhtısından yarattı.” (Alak suresi, 1. ayet) A) Vahiy yoluyla gelen bilgilere de bu ad verilmiştir. B) İnsanın varlık ve hakikatle ilişkisi sonucu ortaya çıkar. D) Rabbinden sana vahyolunana uy. O’ndan başka tanrı C) Kur’an, insanın bilme eylemine çok önem vermektedir. yoktur…” D) Yalnızca fiziki âlemle ilişkili bir kavram olarak kullanıl- (En'âm suresi, 106.ayet) maktadır. E) “...Kulları içinden ancak bilenler, Allah’ın büyüklüğü E) Kur’an’da, insanın aklıyla elde ettiği bilgi anlamında karşısında heyecan duyarlar...” kullanılmıştır. (Fatır suresi, 28. ayet)

2. Aşağıdaki hadislerin hangisinde ilim öğrenmeye teşvik yoktur? 5. Osmanlılar döneminde ilk medresenin kim tarafın- dan nerede kurulduğu ile ilgili aşağıdakilerden han- A) “Âlimler peygamberlerin vârisidirler.” gisi doğrudur? B) “İlim öğrenmek, kadın ve erkek bütün Müslümana farzdır.” C) “Kolaylaştırın, zorlaştırmayın, öfkelendiğiniz zaman A) Orhan Gazi — Bursa susun!” B) Osman Gazi — Bilecik D) “Kıyamet gününde âlimlerin mürekkebi, şehitlerin kanı C) Yavuz Sultan Selim — Konya ile tartılır.” D) Fatih Sultan Mehmet — Manisa E) “Dünyayı isteyen ilme sarılsın, ahireti isteyen ilme sarıl- E) Kanuni Sultan Süleyman — İstanbul sın, hem dünyayı hem ahireti isteyen yine ilme sarılsın.” MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. İslam tarihinde ilk eğitim kurumu olarak kabul edilen mekân aşağıdakilerden hangisidir? 6. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın bilimi teşvik etme- sinin sonuçlarından değildir? A) Mescid-i haram B) Suffe A) Uzay gözlemevlerinin yapılması C) Daru’l-Hikme B) Medreselerin yaygın ve kültürel merkezler olması D) Daru’l-ilim C) Matematik alanında sıfırın kullanılmaya başlanması E) Beytü’l hikme D) Hastalıkların tedavisine yönelik çalışmalar yapılması E) İnşaat malzemelerinin bölgesel farklılıklar göstermesi

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 2 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 2

7. İslam dünyasında medreselerle ile ilgili aşağıdaki 10. “Kuşkusuz, göklerin ve yerin yaratılışında, gece ve gün- bilgilerden hangisi yanlıştır? düzün değişmesinde, insanlara fayda veren yüklerle denizde seyreden gemilerde, Allah’ın gökten indirerek A) Yalnızca İslami ilimler okutulmuştur. onunla ölü haldeki toprağa can verdiği ve orada her çe- B) Süleymaniye Medresesi İstanbul’dadır. şit canlının yetişmesini sağladığı yağmurda, rüzgârları ve C) Anadolu’da büyük medreseler kurulmuştur. gökle yer arasında emre hazır bekleyen bulutları evirip D) Bazılarında farklı din mensupları da eğitim almıştır. çevirip yönlendirmesinde aklını işleten bir topluluk için el- E) Sahn-ı Seman Medresesi’ni Fatih Sultan Mehmet kur- bette nice deliller vardır.” muştur. (Bakara suresi, 164. ayet) Bu ayetin, Müslümanları; I. fizik, 8. Allah, insanın varlık ve olaylar karşısında düşünmesi, II. tıp, ortaya çıkan problemlere akıl yetisini kullanarak çözüm III. astronomi üretmesi üzerinde ısrarla durur. bilimlerinden hangilerine yönelik çalışmalara teşvik Buna göre; ettiği söylenebilir? I. “Onlara, ‘Allah’ın indirdiğine uyun’ denildiğinde, ‘Hayır, A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve III. atalarımızdan gördüğümüze uyarız’ dediler. Ya ataları- nın aklı bir şeye ermemiş, doğru yolu bulamamışlarsa!” D) II ve III. E) I, II ve III. (Bakara suresi, 170. ayet) II. “Gece ile gündüzün yer değiştirmesinde, Allah’ın gök- ten indirdiği rızıkta (yağmurda) -ki, onunla öldükten sonra yere yeniden hayat vermektedir, rüzgârları çe- şitli yönlerden estirmesinde düşünenler için alınacak 11. Fetihlerle kültürel coğrafyanın genişlemesi, İslam dünya- dersler vardır.” sında fikri hareketliliğin artması ve nihayet ll. (VIII.) yüzyıl- (Câsiye suresi, 5. ayet) da başlayan tercüme faaliyetleri sayesinde Müslümanlar III. “Sana içkiyi ve kumarı soruyorlar. De ki: Bu ikisinde in- Grek, Helenistik, İran ve Hint kültür havzalarının ilmi biri- sanlar için büyük zarar ve bazı faydalar vardır; zararları kimiyle tanışmışlardır. Bu kültürel iletişim ve aktarım so- da faydalarından büyüktür. Sana neyi infak edecekleri- nucunda Hint matematik ve astronomisinin temel eserle- ni de soruyorlar. De ki: İhtiyaç fazlasını. Allah sizin için rini, Fars dünyasının ahlak ve siyasete dair başlıca kla- ayetlerini işte böyle açıklıyor ki düşünesiniz.” siklerini, Hipokrat ve Calinüs’a ait tıp külliyatını, aritmetik, geometri, astronomi, coğrafya ve matematiğe dair eserle- (Bakara suresi, 219. ayet) ri, mekanikle ilgili çalışmalar, felsefede ise Eflatun’un bazı ayetlerinden hangileri sözü edilen duruma örnek gös- diyaloglarını ve Aristo’nun Politika dışındaki eserlerini terilebilir? okuyup öğrenmişlerdir. A) Yalnız I. Müslümanların özgüven içerisinde bu çalışmaları B) Yalnız II. yapmalarına, C) I ve III. I. “Kadın erkek herkese ilim öğrenmek farzdır.” D) II ve III. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü (Hadis-i şerif) E) I, II ve III. II. “İlim ve hikmet, Müminin yitiğidir. Her nerede bulursa alır.” (Hadis-i şerif) 9. Tarih boyunca çeşitli İslam ülkelerinde ve birçok şehirde III. “Onlar ayakta dururken, otururken, yatarken hep Al- dini, sosyal ve fen bilimleri alanında ileri düzeyde eğitim lah’ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışını düşünürler: öğretim yapılan eğitim kurumları kurulmuştur. “Rabbimiz! Sen bunu boş yere yaratmadın, seni ten- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde eğitim kurumu zih ve takdis ederiz…” ve kurulduğu devlet yanlış eşleştirilmiştir? (Âl-i İmrân suresi, 191. ayet) A) Beytü’l-Hikme — Abbasiler ayet ve hadislerinden hangilerinin teşvik ettiği söy- B) Nizamiye Medresesi — Emeviler lenebilir? C) Karatay Medresesi — Selçuklular A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. D) Sahn-ı Seman Medresesi — Osmanlılar D) II ve III. E) I, II ve III. E) Süleymaniye Medreseleri — Osmanlılar

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 3 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 3

1. İslami ilimler ve Müslüman âlimlerle ilgili aşağıda ve- 4. Müslüman bilim adamlarının bilim ve medeniyet ala- rilen bilgilerden hangisi yanlıştır? nında gerçekleştirdikleri “ilkler” ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Buhari, Müslim ve Tirmizi hadis ilmindeki önemli ça- lışmaları ile tanınır. A) İlk defa sıfırlı ondalık sayıyı bulan Harezmî’dir. B) Kur’an-ı Kerim’in açıklanıp yorumlanmasını konu edi- B) Zerkali, eliptik yörünge kavramını ortaya atan ilk bilim nen ilim dalı tefsirdir. insanıdır. C) Yunus Emre, Mevlana, Ahmet Yesevi tasavvuf alanın- C) Ammar el-Mevsili, ilk kez küçük kan dolaşımını ta- da tanınmış şahsiyetlerdir. nımlayan bilgindir. D) Peygamberimizin söz, davranış ve değerlendirmeleri- ni konu edinen ilme siyer denir. D) “Pi” sayısının gerçek değerini keşfeden ilk bilim insa- E) İslam âleminde “Kütüb-i Sitte” olarak bilinen eserler nı Gıyaseddin el-Kâşi’dir. hadis ilmi alanında yazılmış eserlerdir. E) Üçüncü dereceden denklemleri ilk kez çözmeyi başa- ran Ebu Cafer el-Hazin’dir.

2. İslam’ın ilk dönemlerinde, günümüzdeki ilk ve orta- 5. İslam dininin inanç esaslarını ayet ve hadislerin yanı okul düzeyinde eğitim veren kurum aşağıdakilerden sıra akli delilleri de kullanarak açıklayan ilim dalı aşa- hangisidir? ğıdakilerden hangisidir?

A) Medrese B) Suffe C) Küttap A) Hadis B) Siyer C) Tasavvuf D) Dergâh E) Daru’l-ilim D) Kelam E) Fıkıh MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. Halife Memun tarafından Bağdat’ta kuruldu. İçinde kütüp- 6. İlk medresenin kim tarafından nerede kurulduğuyla hane, rasathane vb. barındıran bu bilim merkezinde aynı ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? zamanda çeviri faaliyetleri de yapılıyordu. Bu parçada sözü edilen eğitim kurumu aşağıdakiler- A) Orhan Gazi tarafından Bursa’da den hangisidir? B) Hz. Ömer tarafından Medine’de A) Daru’l-ulûm C) Nizamü’l-Mülk tarafından Bağdat’ta B) Daru’l-hadis D) Endülüs Emevileri tarafından Kordoba’da C) Daru’l-fünun E) Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul’da D) Beytü’l-hikme E) Sahn’ı-seman

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 3 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 3

7. • Eski astronomi ile modern astronomi arasında bir köprü 10. Müslümanların en çok ilgi duydukları bilim dallarından olarak kabul edilir. biri de tıp bilimidir. Peygamberimizin tıp ile ilgili söz ve • 5. yüzyılda Semerkant’ta kurduğu rasathane halen var- uygulamalarını, “Tıbb-ı Nebevi” adıyla hayata geçiren lığını sürdürmektedir. Müslüman ilim adamları, bu çalışma ile bugünkü koruyu- cu hekimliğin temelini atmışlardır. • Batılı bilim insanlarınca 15. yüzyılın en büyük astrono- mu olarak kabul edilmiştir. Buna göre aşağıdaki Müslüman bilginlerden hangisi • Ansiklopedik eserler yazmış ve tanınmış başka astro- tıp bilimiyle ilgili çalışmalarda bulunmamıştır? nomi bilginlerini de yetiştirmiştir. A) Mesudi Hakkında bilgi verilen Türk asıllı Müslüman bilgin B) İbni Sina aşağıdakilerden hangisidir? C) İbnü’n Nefs A) Uluğ Bey B) Ali Kuşcu C) Zerhavi D) Akşemseddin D) Biruni E) Battani E) Ebu Bekir Razi

8. Müslüman bilginlerden Seydi Ali Reis, Uluğ Bey ve 11. Başlıca kaynak olarak Kur’an-ı Kerim’i ve Hadis’i kul- Kâtip Çelebi aşağıdaki alanlardan hangisinin geliş- lanarak ibadetleri ve insanlar arası ilişkilerde uyul- mesine katkıda bulunmuşlardır? ması gereken hükümleri konu edinen ilim dalı aşağı- dakilerden hangisidir? A) Astronomi B) Tıp C) Coğrafya D) Tarih E) Kimya A) Tefsir B) Fıkıh C) Hadis D) Kelam E) Tasavvuf MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

9. Medreselerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi 12. Aşağıdaki âlimlerden hangisi diğerlerinden farklı bir yanlıştır? ilim dalında yaptığı çalışmalarla tanınmıştır?

A) Medreseler ileri düzeyde eğitim veren kurumlardır. A) Taberi B) Yalnızca Müslümanlar eğitim-öğretim almışlardır. B) Zemahşeri C) İslami ilimler yanında pozitif ilimler de okutulmuştur. C) Fahreddin Razi D) İlk büyük medrese Nizamü’l-Mülk tarafından kurul- D) İsmail Hakkı Bursevi muştur. E) İmam-ı Azam Ebu Hanife E) İslam medeniyetinde eğitim-öğretime verilen önemin göstergesidir.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 4 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 4

1. Osmanlılar döneminde ilk medresenin kim tarafından 4. Aşağıdakilerin hangisinde eğitim kurumu ve kurul- nerede kurulduğu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi duğu devlet yanlış eşleştirilmiştir? doğrudur? A) Beytü’l-Hikme — Abbasiler A) Orhan Gazi — Bursa B) Nizamiye Medresesi — Emeviler B) Osman Gazi — Bilecik C) Karatay Medresesi — Selçuklular C) Yavuz Sultan Selim — Konya D) Sahn-ı Seman Medresesi — Osmanlılar D) Fatih Sultan Mehmet — Manisa E) Süleymaniye Medreseleri — Osmanlılar E) Kanuni Sultan Süleyman — İstanbul

2. Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın bilimi teşvik etme- 5. Aşağıdakilerden hangisi İslam tarihindeki eğitim ku- sinin sonuçlarından değildir? rumlarından biri değildir?

A) Uzay gözlemevlerinin yapılması A) Mescit B) Medreselerin yaygın ve kültürel merkezler olması B) Medrese C) Dâru’l-hadis C) Matematik alanında sıfırın kullanılmaya başlanması D) Dâru’l-kurra D) Hastalıkların tedavisine yönelik çalışmalar yapılması E) Dâru'n-Nedve E) İnşaat malzemelerinin bölgesel farklılıklar göstermesi

3. Medreselerle ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi 6. Fatih Sultan Mehmet’in hocası ve aynı zamanda büyük yanlıştır? MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü bir tıp âlimidir. Bulaşıcı hastalıklar üzerinde önemli çalış- malar yaptı. “Hastalıklar insandan insana¸ gözle görülme- A) Yalnızca İslami ilimler okutulmuştur. yecek kadar küçük tohumlar vasıtasıyla geçer.” görüşü ile B) Süleymaniye Medresesi İstanbul’dadır. bilim tarihinde ilk kez “mikrop ve bulaşma” tezini ortaya attı. Mikrobu tarif ederek vücuda girdikten sonraki kuluç- C) Anadolu’da büyük medreseler kurulmuştur. ka ve gelişim dönemlerini açıkladı. D) Bazılarında farklı din mensupları da eğitim almıştır. Hakkında bilgi verilen âlim aşağıdakilerden hangisidir? E) Sahn-ı Seman Medresesi’ni Fatih Sultan Mehmet kurmuştur. A) Zekeriya er-Râzî B) Akşemseddin C) İbnu’n-Nefis D) İbn Sina E) Farabi

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 4 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam ve Bilim - 4

7. Kur’an öğretilen ve hâfız yetiştirilen mekteplerin, kı- 10. “Taberî, Zemahşerî ve Elmalılı Muhammed Hamdi raat eğitimi yapılan medrese veya bölümlerin genel Yazır”, hangi alandaki çalışmalarıyla tanınmışlardır? adı aşağıdakilerden hangisidir? A) Fıkıh B) Hadis C) Felsefe A) Daru’l-hadis D) Kelam E) Tefsir B) Beytü’l-hikme C) Daru’l-kurra D) Rasathane E) Şifahane

8. Kur’an-ı Kerimde pek çok ayette “Allah’ın gökten su in- 11. Aşağıdakilerden hangisi astronomi alanındaki çalış- dirdiğini görmez misin? Sonra onunla renk ve çeşitleri maları ile bilinen âlimlerden biri değildir? farklı ürünler çıkardık. Dağların da farklı renklerde; beyaz, kırmızı, simsiyah yolları, kısımları vardır.”(Fâtır suresi, A) Ferazî 27.ayet) gibi örnekler verilmekte ve “Düşünmez misiniz?”, “Akletmez misiniz?” şeklinde sorular sorulmaktadır. B) Sind b. Ali C) Battanî Kur’an’ın bu yaklaşımı aşağıdakilerden hangisine verilen önemi ifade etmektedir? D) Ebu Said es-Siczî E) Buhârî A) Akıl B) Hayat C) Çalışma D) Dua E) İbadet

9. • Yüksek seviyede ilmî araştırmalar ve tercüme faaliyet- 12. Dünya haritasını günümüzdeki ölçülere yakın biçim- lerinin yapıldığı eğitim kurumlarıdır. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü de ilk çizen kişi aşağıdakilerden hangisidir? • Bu bilim kuruluşunun bir rasathanesi, birde büyük kü- tüphanesi vardı. A) Piri Reis • Yunanca eserlerin Arapçaya tercüme edilmesi ile ilgili B) Ebu Bekir Râzî ilk geniş çaplı çalışmalar burada gerçekleştirildi. C) Uluğ Bey Hakkında bilgi verilen eğitim kurumları aşağıdakiler- D) el-Avfî den hangisidir? E) İbn Batuta A) Suffe B) Küttap C) Beyt’ül-Hikme D) Daru’l-kurra E) Daru’l-hadis

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 5 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Anadolu'da İslam - 1

1. Türkistan’a kadar gelip hüküm sürmeye başlayan 4. Türklerin İslamiyet’i benimsemesi; Emeviler Türklere karşı bazı olumsuz davranışlar ve si- I. İslam dünyasının yeni bir güce kavuşması, yasi tutumlar ortaya koymuşlardır. II. Müslümanlar üzerindeki Bizans baskısının artması, Bu parçada sözü edilen durum Türklerin; III. Abbasi halifesinin Büveyhoğulları’nın baskısından I. İslam’a girişlerinin az olması, kurtulması II. İslam’a karşı Hristiyanlığı benimsemesi, gelişmelerinden hangilerine sebep olmuştur? III. Müslümanların hâkim oldukları bölgelerden göç etmesi A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. durumlarından hangilerine yol açmıştır? D) II ve III. E) I, II ve III. A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. D) II ve III. E) I, II ve III.

2. Orta Asya’nın çeşitli bölgelerinde yaşayan Türklere 5. I. Abbasilerin Türklere karşı olumlu yaklaşımları İslamiyet’in ulaşmasında aşağıdakilerden hangisinin II. İslam dünyasıyla Türkler arasında gelişen ticari ilişkiler etkili olduğu söylenemez? III. Mutasavvıfların, Türklerin yaşadığı bölgelerde İslam’ı A) Abbasi politikalarının yayma çalışmaları B) Tüccarların seyahatlerinin Yukarıdakilerden hangilerinin, Türklerin kitleler halin- de İslamiyet’e girmelerine etki ettiği söylenebilir? C) Emevilerin fetih hareketlerinin D) Hz. Ebu Bekir döneminde yapılan fetihlerin A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. E) Tasavvuf mensuplarının tebliğ faaliyetlerinin D) II ve III. E) I, II ve III. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. Aşağıda verilenlerden hangisi Türklerin Müslüman 6. Türklerin İslamlaşmasının aşağıdakilerden hangisi- olma sürecine etki eden faktörlerden biri değildir? ne yol açtığı söylenemez?

A) İslam’ın sevgi ve merhamete vurgu yapması A) İslam dünyası güç kazanmıştır. B) İlk dini tecrübelerini Orta Asya’da yaşamış olmaları B) İslam’ın yayılması hızlanmıştır. C) Abbasi devletinin Türklere karşı izlediği ılımlı politika C) Türkler savaşçı özelliklerini kaybetmiştir. D) Türklerin inançları ile İslamiyet’in birbirine yakın esas- D) Türklerin düşünce dünyasında değişimler yaşanmıştır. lar içermesi E) Müslümanların devlet teşkilatında iyileşmeler olmuştur. E) İslamiyet’in öngördüğü kişiliğin Türklerin karakterine uygun olması

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 5 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Anadolu'da İslam - 1

7. Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasında dünyanın fark- 10. Asıl adı Numan bin Sabit olup İslam hukukunu sistem- lı yerlerine dağılmış olan Ehl-i Beyt’in de katkısı olmuştur. leştiren temel esasları belirleyerek kendi adıyla anılan bir Bunlardan - - - - Kur’an’ı, Hz. Peygamberin sünnetini ve mezhebin önderi olmuştur. Kur’an ve Hz. Peygamberin İslam’ın temel prensiplerini sade bir dille Türklere anlatmıştır. sünnetini esas almış ve bunları aklın ilkeleri doğrultusun- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- da yorumlamıştır. Kendisinin görüşleri etrafında oluşan gisi gelmelidir? bu mezhep başta Türkler olmak üzere Arap olmayan halk- lar arasında daha fazla rağbet görmüştür. Dolayısıyla bu A) Ali er-Rıza İslam âliminin dini anlama ve yorumlama biçimi, Türklerin B) Cafer-i Sadık dinî yaşamını şekillendirmiştir. C) Musa el-Kâzım Bu parçada söz edilen âlim aşağıdakilerden hangisidir? D) Hasan’u-l Askeri A) İmam Malik E) Muhammed el-Bakır B) İmam Eş’ari C) İmam Maturidi D) İmam Ebu Hanife E) İmam Ahmet b. Hanbel

8. Türklerin İslamlaşma sürecinde Gök-Tanrı inancına ait 11. Dönemin ünlü sufilerinden biri olan Şems-i Tebrizi ile birtakım ilkelerin bir noktaya kadar İslam’ın inanç esasla- tanıştıktan sonra uzun yıllar uzlete çekilmiştir. Tasavvuf rıyla benzeştiği ve bunun da onların Müslüman olmaları- düşüncesinin ana konularını içeren ve Türk-İslam kültü- nı kolaylaştırdığı kabul edilir. rünün en önemli eserleri arasında yer alan meşhur eseri Gök-Tanrı inancına ait aşağıdaki ilkelerden hangisi- Mesnevi’yi kaleme almış, şiirleriyle ve hikmetli sözleriyle nin bu parçada sözü edilen benzerliklerden biri oldu- çevresini aydınlatmıştır. Ortaya koyduğu insan sevgisi, ğu söylenemez? hoşgörü ve alçak gönüllülük gibi özellikleriyle değişik din, mezhep ve düşüncelere mensup birçok insanı etkile- A) Tek yaratıcı varlığın Gök-Tanrı olduğu miştir. Hoşgörü, insanlarla iyi geçinme, başkasına zarar B) Yetkin ve iktidar sahibi bir tanrı olduğu vermeme ve başkasından zarar görmemeyi vurgulayan C) Tanrının semavî bir mahiyete sahip olduğu öğütleri tüm Anadolu, Arap dünyası ve Balkanlar’a kadar D) Ateş ve su gibi bazı varlıkların kutsal olduğu uzanan geniş bir alanda yayılmıştır. E) Tanrının bütün kutsal varlıkların başında olduğu Hakkında bilgi verilen bu ünlü mutasavvıf ve düşünür aşağıdakilerden hangisidir? MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) Mevlana B) Ahi Evran C) Yunus Emre D) Hacı Bektaş Veli 9. Aşağıdakilerden hangisi, 11. yüzyıldan itibaren Türkler arasında yetişip Anadolu’nun İslamlaşmasını E) Hacı Bayram-ı Veli sağlayan şahsiyetlerden birisi değildir?

A) Mete Han B) Ahi Evran C) Yunus Emre D) Hacı Bektaş Veli E) Sarı Saltuk Gazi

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 6 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Anadolu'da İslam - 2

1. Anadolu’da kurduğu teşkilatla özellikle esnaf arasın- 4. Aşağıdakilerden hangisi, Anadolu’nun İslamlaşmasına da iş ahlakının yaygınlaşmasını amaç edinmiş muta- katkı sağlayan şahsiyetlerden biri değildir? savvıf aşağıdakilerden hangisidir? A) Maturidi A) Hacı Bektaş-ı Veli B) Ahi Evran B) Yunus Emre C) Yunus Emre C) Ahi Evran D) Sarı Saltuk D) Sarı Saltuk E) Hacı Bayram-ı Veli E) Hacı Bayram-ı Veli

5. • Horasan’ın Nişabur şehrinde dünyaya gelmiştir. 2. Bir kez gönül yıktın ise Hoca Ahmet Yesevi geleneğini temsil etmiş ve Türklerin Bu kıldığın namaz değil. • Müslümanlaşmasına katkı sağlamıştır. Yetmiş iki millet dahi, Elin yüzün yumaz değil. • Anadolu insanına güzel ahlakı, birbirlerini sevmeyi, bir- lik ve beraberliklerini korumayı öğütlemiştir. Bu dizelerde vurgulanan husus ağıdakilerden hangisidir? Hakkında bilgi verilen bu mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir? A) Kalp temizliğinin çok önemli olduğu B) Yapılan hatalardan dönülmesi gerektiği A) Ahi Evran C) Samimiyetin her işe yansıması gerektiği B) Mevlana D) İnsan ilişkilerine özen gösterilmesi gerektiği C) Yunus Emre E) İbadetle davranışlar arasında güçlü bir ilişki olduğu D) Şems-i Tebrizi E) Hacı Bektaş-ı Veli

3. • Soyu Hz. Ali’ye dayanmaktadır. 6. • Şiirlerinde sevgi, saygı ve kardeşlik temalarını işlemiş- • Medine’de doğmuş orada vefat etmiştir. tir. • İlahî aşkı en güzel şekilde ifade eden mutasavvıf şair- • İmam Malik ve Ebu Hanife ile aynı dönemde yaşamıştır. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü lerdendir. • Adıyla anılan mezhep İran, Irak, Suriye, Lübnan ve Afganistan’da yaygındır. • Anadolu insanına İslamiyet’i anlattığı şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır. Bu bilgiler aşağıdaki âlimlerden hangisine aittir? • Güzel ahlak ve ilahî sevginin halk arasında yaygınlaş- A) İmam Malik masını sağlamaya çalışmıştır. B) Cafer-i Sadık Bu bilgiler aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi hak- C) Ahmet Yesevi kındadır? D) Ahmet b. Hanbel A) Ahmet Yesevi E) Hacı Bektaş-ı Veli B) Sadrettin Konevi C) Yunus Emre D) Sarı Saltuk E) Ahi Evran

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 6 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Anadolu'da İslam - 2

7. Tefsir, fıkıh, hadis, tasavvuf, matematik, astronomi, fel- 10. Gelin tanış olalım sefe, edebiyat ve dil dersleri tahsil etmiştir. Ankara’da İşi kolay kılalım Kara Medresede müderrislik (profesörlük) yapmıştır. Sevelim sevilelim Tasavvuf eğitimini Somuncu Baba’dan almıştır. Şeyhinin Dünya kimseye kalmaz yanında on yıl kaldıktan sonra, kendini topluma adamış- Bu dizelere göre insan ilişkilerinde aşağıdaki yakla- tır. Yoksullara, yetimlere, gariplere, yolda kalmışlara ve şımlardan hangisi olumlu karşılanamaz? talebelere yardım etmiştir. Esnafın zekât ve sadakalarını toplayarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırmıştır. A) Eleştirilere açık olmak B) İnsanları ötekileştirmek Bu parçada sözü edilen âlim ve mutasavvıf aşağıda- C) Taassuptan uzak durmak kilerden hangisidir? D) İşleri zorlaştırmaktan kaçınmak A) Ahmet Yesevi E) Farklılıklara hoşgörüyle yaklaşmak B) Hacı Bektaş-ı Veli C) Sadrettin Konevi D) Hacı Bayram-ı Veli E) Abdulhakim Arvasi

8. Asıl adı Ebu Mansur b. Muhammed’dir. Özbekistan’ın 11. Aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi Balkanların Semerkant şehrinde doğmuştur. 944 yılında aynı şehirde İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır? vefat etmiştir. Ebu Hanife’nin inanç alanındaki görüşleri etrafında Ehl-i sünnet itikadının sistemli hâle gelmesini A) Ahmet Yesevi B) Ahi Evran C) Mevlana sağlamıştır. Kelam, tefsir, fıkıh ve mezhepler tarihi alan- D) Yunus Emre E) Sarı Saltuk larındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır. Kitabü’t-Tevhid önemli eserlerinden biridir. İtikadi mezheplerden birine adı verilen bu âlim aşağı- dakilerden hangisidir? A) İmam Şafii B) İmam Malik C) İmam Eşari D) Cafer-i Sadık E) İmam Maturidi

12. Aşağıdaki âlimlerden hangisi daha çok mutasavvıf 9. I. Görüşleri etrafında adıyla anılan bir itikadi mezhep MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü oluşmuştur. yönüyle tanınır? II. Numan b. Sabit Kûfe’de doğmuştur. İmam-ı Âzam diye şöhret bulmuştur. A) Cafer es- Sadık B) Şafii C) Mevlana III. Ticaretle uğraşmasına rağmen tarihin önemli fıkıh D) Maturidi E) Ebu Hanife âlimlerinden biri olmuştur. IV. Görüşleri öğrencileri Muhammed Şeybani ve Ebu Yu- suf vasıtasıyla yayılmıştır. Numaralanmış bilgilerden hangisi Ebu Hanife’yle ilgili değildir? A) Yalnız I. B) Yalnız IV. C) I ve II. D) II ve III. E) III ve IV.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 7 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Anadolu'da İslam - 3

1. Aşağıdaki bilgilerin hangisi Mevlana Celaleddin-i 4. Gazze’de doğmuş, Bağdat’ta vefat etmiştir. Mekke, Rûmi’yle ilgili değildir? Medine, Yemen, Mısır ve Bağdat’ta ilim tahsil etmiştir ve pek çok âlimden ders almıştır. “Kitabu'l-Umm” adıyla ka- A) Ebu Hanife’yle aynı dönemde yaşamıştır. leme aldığı eser önemli kitaplarından biridir. İslam dün- B) Arapça ve Farsçayı iyi derecede öğrenmiştir. yasındaki en yaygın mezheplerden biri onun adıyla anılır. C) İlk eğitimini babası Bahauddin Veled’den almıştır. Usul sahibi bu âlimin adı aşağıdakilerden hangisidir? D) 1207 yılında Horasan’ın Belh şehrinde doğmuştur. A) İmam Malik B) Ahi Evran C) Ebu Hanife E) Tefsir, hadis, fıkıh gibi İslami ilimleri tahsil etmiştir. D) İmam Şafii E) Cafer-i Sadık

2. Semerkant ilim çevresinde yetişmiş, kelam, mezhepler, 5. İmam Şafii ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi tefsir ve fıkıh alanında birçok eser vermiştir. “Te’vilatu’l- yanlıştır? Kur’an” isimli tefsir kitabı önemli bir kaynak kabul edilmiş- tir. Onun dini anlama ve yorumlama tarzı, yeni Müslüman A) Er-Risale adlı eseri hukuk metodolojisinin ilk kitabı olmuş Türk dünyasının büyük bir kesimi üzerinde etkili olarak bilinmektedir. olmuştur. B) Şafii mezhebinin temellerini oluşturduğu meşhur ese- Bu parçada sözü edilen âlim aşağıdakilerden han- ri Fıkh-ı Ekber’dir. gisidir? C) İmam Malik’e talebe olmuş ve o vefat edene kadar yanında kalmıştır. A) Vasıl b. Ata B) Maturidi C) Hasan Basri D) İmam Malik ve Ebu Hanife’den farklı bir fıkıh metodu D) Eş’ari E) Zemahşeri geliştirmiştir. E) Ebu Hanife’nin talebesi Muhammed Şeybani’den ders almıştır. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. I. Ebu Hanife 6. Dikkatli ve ince anlayışlı, ayrıntılı bir şekilde bilen âlim; II. İmam Eş’ari fıkıh âlimi, İslam hukukçusu demektir. III. İmam Maturidi Bu anlam aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir? Numaralanmış âlimlerden hangileri Türklerin İslam A) Âlim B) Veli C) Fakih anlayışının oluşmasında etkili olmuştur? D) Kelam E) Tasavvuf A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) II ve III. E) I, II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 7 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Anadolu'da İslam - 3

7. I. Kitabu’t-Tevhid ve Te’vîlâtü’l-Kur’an adlı eserleri kale- 10. İmam Şafiî usul konularını ele almış ve hukuk metodoloji- me almıştır. siyle ilgili bir eser kaleme almıştır. II. Türklerin İslam anlayışlarında en etkili olan âlimler- Şafii mezhebinin temellerini oluşturan bu meşhur ki- den biridir. tabın adı aşağıdakilerden hangisidir? III. Devrinin seçkin âlimlerinden özellikle Hammâd b. A) Makalat B) Mesnevi C) er-Risale Ebu Süleyman’dan ders almıştır. D) Fıkh-ı Ekber E) Divan-ı Hikmet Numaralanmış bilgilerden hangileri Ebu Hanife’yle ilgili değildir? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) II ve III. E) I, II ve III.

8. I. Şiilere göre on iki imamdan biridir. 11. Aşağıdaki âlimlerden hangisi daha çok mutasavvıf II. Eşarilik mezhebi onun adıyla anılmaktadır. yönüyle tanınmaktadır? III. Siyasetten uzak durmuş ve ilimle uğraşmıştır. A) Ebu Hanife B) Maturidi C) Eş’ari Numaralanmış bilgilerden hangileri Cafer-i Sadık D) Şafii E) Sarı Saltuk hakkındadır? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) I ve III. E) II ve III.

9. Aşağıdaki bilgilerin hangisi İmam Eş’ari’yle ilgili MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 12. Aşağıdakilerden hangisi, İslamiyet'in Anadolu'ya ya- değildir? yılmasında, özellikle göçebe Türklerin İslamlaşmasında etkili rol oynamışlardır. A) Kelam ve itikadi mezhepler alanında çalışmalar yap- mıştır. A) Muhaddisler B) Fakihler C) Müfessirler B) Kendini ilme vermiş, mütevazı ve dindar bir hayat ya- D) Mutasavvıflar E) Mütekellimler şamıştır. C) İnançla ilgili iki yaygın mezhepten biri onun adıyla anılmaktadır. D) Bir ara Basra’da yaygın olan mutezile mezhebini be- nimsemiştir. E) Kitabu’t-Tevhid ve Te’vîlâtü’l-Kur’an adlı kitaplar kaleme almıştır.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 8 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 1

1. Tasavvufi akımlar aşağıdakilerden hangisine daha 4. Tasavvufi düşüncenin ortaya çıkışında aşağıdakiler- çok yoğunlaşmıştır? den hangisinin etkili olduğu söylenemez?

A) Ahlak B) Düşünce C) Edebiyat A) Dünyevileşmeye karşı ortaya konulan tepkinin D) Sanat E) Bilim B) Ahiret hayatını dünya hayatına tercih etmenin C) Yaşanan siyasal kargaşalardan uzak durma tavrının D) Hz. Peygamberin yaşadığı döneme duyulan arzunun E) Yunan felsefesine karşı İslam düşüncesini savunmanın

2. Aşağıdakilerden hangisinin tasavvufi düşüncenin 5. Hz. Peygamberin sade yaşantısının, tasavvufi düşün- doğuşuna zemin hazırladığı savunulamaz? cede bulunan aşağıdaki anlayışlardan hangisine kay- naklık ettiği söylenebilir? A) Müslümanların manevi eğitime ihtiyaç duymalarının B) Fetihlerle İslam coğrafyasının sürekli genişlemesinin A) Çile B) Züht C) Sufî C) Müslümanların sade bir hayat sürdürmeye devam et D) Sohbet E) Zikir melerinin D) Hint ve İran düşüncesinin İslam toplumunda yaygın laşmasının E) Çatışmaların Müslümanlar arasında görüş ayrılıkları oluşturmasının MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. İslâm’ı, kulluğun gerektirdiği şekilde ahlak esasları ve ne 6. Tasavvufta seyr’ü sülûk diye ifade edilen ve bir manevi fis terbiyesi üzerinde yoğunlaşarak yaşama biçimidir. rehber önderliğinde uygulanan eğitim sürecinde, kalbi Bu tanım aşağıdaki kavramların hangisine aittir? manevi hastalıklardan kurtarmaya ve nefsi kötü huylar dan arındırmaya önem verilir. A) İnziva B) Halvet C) Çile Tasavvufi düşüncedeki bu eğitim süreciyle amaçla- D) Tasavvuf E) İhlas nan aşağıdakilerden hangisidir? A) Güzel ahlak B) Nafile ibadet C) Bireysel tatmin D) Güven duygusu E) İbadette devamlılık

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 8 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 1

7. “Tasavvufun aslı, kitaba ve sünnete uymak, nefsin dilekle 10. I. Fıkhî bilgi, rinden ve dine aykırı olan şeylerden vazgeçmek, büyük II. güzel ahlak, leri saymak, özürleri kabul etmektir...” III. kalp temizliği, Bu tanımda tasavvufla ilgili aşağıdakilerden hangisi IV. nefis terbiyesi belirtilmemiştir? kavramlarından hangileri tasavvufi düşünceyle doğ- A) İnsan ilişkilerinde saygıyı önemsediği rudan ilgili değildir? B) İnsanı zorlayan bir yaşam tarzı olduğu C) İnsanlara karşı anlayışlı olmayı önemsediği A) Yalnız I. B) Yalnız IV. C) I ve II. D) İslam’ın yasaklarından uzak kalınması gerektiği D) II ve III. E) III ve IV. E) Hevanın isteklerinin dikkate alınmaması gerektiği

8. Tasavvufi oluşumlarla ilgili olarak aşağıdaki yargılar- 11. Tasavvufi düşünce ile ilgili aşağıdaki yargılardan dan hangisi yanlıştır? hangisi yanlıştır?

A) Dinin ahlak boyutuna vurgu yapmışlardır. A) Daha çok manevi hayata öncelik vermiştir. B) İnanç ve ibadetlerin özü ile ilgilenmişlerdir. B) İnsanları dünyadan uzaklaştırmayı amaç edinmiştir. C) Tarikat yapılanmalarıyla kurumsallaşmışlardır. C) Farklılıklara saygıyı düşüncesinin temeli olarak almıştır. D) Aşırı kuralcı ve zorlayıcı bir yol takip etmişlerdir. D) Çoğulcu bir toplumsal yapının devamına katkı sağla E) İlahi aşkı dini düşüncenin merkezine koymuşlardır. mıştır. E) İnsanı, kötülüklerden arındırmaya çalışan bir ahlak eğitimidir. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 9. Tasavvufi düşüncede önemli bir yer tutan aşağıdaki 12. Hz. Peygamber’in vefatından sonra ortaya çıkan olum kavramlardan hangisi insan ilişkilerine yönelik değildir? suzluklardan uzak durmak isteyen bazı Müslümanlar, toplumun çoğunluğundan farklı bir tavır sergilemişlerdir. A) Cömertlik B) Saygı C) Kardeşlik Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu tavırlardan D) Tevazu E) Zikr biridir? A) Konforlu bir hayat yaşamayı hedeflemek B) Yeni düşünceleri olduğu gibi benimsemek C) Lüks ve sefahatten uzak durmaya çalışmak D) Siyasi çekişme ve kamplaşmalara taraf olmak E) İslam’ın daha çok hukuki yönüne ağırlık vermek

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 9 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 2

1. Aşağıdakilerden hangisi tasavvufi akımlardan biri 4. Aşağıdaki bilgilerden hangisi Hoca Ahmet Yesevi’yle değildir? ilgili değildir?

A) Eşarilik B) Kadirilik C) Yesevilik A) Buhara’ya gitmiş ve Yusuf Hemedani’den ilim tahsil D) Mevlevilik E) Nakşibendilik etmiştir. B) Tasavvufi görüşleri oğlu tarafından sistemli hâle geti- rilmiştir. C) Hayatında Hz. Peygamber sevgisinin çok önemli bir yeri vardır. D) Yetiştirdiği öğrenciler, Türk illerine dağılarak İslam’ı anlatmışlardır. E) Güzel ahlakı ve dinî değerleri konu alan şiirlerine hikmet denilmektedir

2. • Pir-i Türkistan olarak anılmaktadır. 5. • Devamlı abdestli gezmek • Türkistan’da bulunan Yesi şehrinde doğmuştur. • Züht ve takvaya önem vermek • Hocasının vefatından sonra pek çok öğrenci yetiştirmiştir. • Kur'an ve sünnete uygun yaşamak Bu bilgiler aşağıdaki mutasavvıflardan hangisiyle il- Bunlar aşağıdaki tasavvufi akımlardan hangisinin ilgilidir? keleridir? A) Sarı Saltuk B) Abdal Musa C) Geyikli Baba A) Eşarilik B) Kadirilik C) Yesevilik D) Ahmet Yesevi E) Hacı Bektaş-ı Veli D) Mevlevilik E) Nakşibendilik MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 3. Aşağıdaki kitaplardan hangisi Hoca Ahmet Yesevi’ye 6. Yesevilik’te insan Allah ilişkisinin önemli bir yeri vardır. aittir? Buna göre insan her an Yüce Allah’a yaklaşma gayreti içinde olmalıdır. Allah’tan korkmalı fakat hiçbir zaman A) Müzekki’n-Nüfus O'ndan ümidini kesmemelidir. Her an Allah’ı anmalı, sü- B) Fîhi Mâ fîh rekli Allah’a kavuşacağı zamanı düşünmelidir. C) Divan-ı Kebir Bu metinde savunulan düşünce aşağıdaki ilkelerden D) Mesnevi hangisiyle daha çok ilgilidir? E) Divan-ı Hikmet A) Ahlakı güzelleştirmek B) Allah'ı çokça zikretmek C) Dinî esasları iyi bilmek D) Kalbi her zaman temiz tutmak E) Dünya malına ve zevklerine önem vermemek

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 9 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 2

7. Abdülkadir Geylani’nin görüş ve düşünceleri çerçe- 10. Kadirilikte önemli görülen; vesinde oluşup yaygınlaşmış tasavvufi akım aşağı- I. verilen sözü mutlaka yerine getirmek, dakilerden hangisidir? II. Allah’ın yarattığı hiçbir şeye lanet etmemek, A) Kadirilik B) Eşarilik C) Yesevilik III. insanların elinde olan şeylere tamah etmemek, D) Mevlevilik E) Nakşibendilik IV. haksızlığa uğramış olsa bile beddua etmekten kaçınmak ilkelerinden hangilerinde “kanaatkâr olmak” vurgu- lanmaktadır? A) Yalnız III. B) Yalnız IV. C) I ve II. D) I ve III. E) II ve IV.

8. Aşağıdakilerden hangisi tasavvufi akımlardan 11. • Bilgisi, güzel ahlakı ve ilmî sohbetleriyle insanları etkilemiştir. Kadiriliğin ilkelerinden biri değildir? • Tefsir, hadis, fıkıh ve kıraat gibi ilimleri Bağdat’ta tahsil A) Başkalarına yük olmamak etmiştir. B) Dilini yemine alıştırmamak • Adıyla anılan tasavvufi akım Anadolu başta olmak üze- C) Zikirlerin sayısına dikkat etmek re pek çok yere yayılmıştır. D) Gündüzleri oruç tutup geceleri az uyumak Hakkında bilgi verilen mutasavvıf aşağıdakilerden E) İnsanların sahip olduğu şeylere tamah etmemek hangisidir? A) Ahmet Rifai B) Ahmet Yesevi C) Muhyiddin Arabî D) Abdulkadir Geylani E) Bahauddin Nakşibend MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

9. Kadiriliğin Anadolu’da tanınmasını ve yayılmasını 12. Tasavvufi düşünce genel olarak üç dönemde incelenmiş- sağlayan mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir? tir. Bu dönemler şu şekilde isimlendirilmiştir: Züht Dönemi, Tasavvuf Dönemi ve Tarikat Dönemi. A) Mevlana Buna göre aşağıdakilerden hangisi Züht Dönemi mu- B) Sarı Saltuk tasavvıflardandır? C) Yunus Emre A) Cüneyd Bağdâdî D) Eşrefoğlu Rumi B) Beyazıt Bestamî E) Mansur el-Batâihî C) Zünnun-i Mısrî D) İmam Gazâli E) Hasan Basri

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 10 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 3

1. Uzlet, inziva, yalnızlık, tek başına yaşamak, topluma ka- 4. İnsan hem dünyevi sorumluluklarını tam olarak yerine rışmamak anlamlarına gelir. getirmeli hem de Allah’ı her an hatırında tutmalıdır. Kalbi Tasavvuf ilminde ve Rifailik akımında önemli bir yeri kötü duygu ve düşüncelerden arındırmalı, dinî emirleri olan bu kavram aşağıdakilerden hangisidir? yerine getirmelidir. Ayrıca kişi Allah’ı çokça zikretmelidir. Zikrin ise gizlice, kalpten yapılması esastır. A) Halvet B) Fakr C) Züht Bu ilkeler aşağıdaki tasavvufi oluşumlardan hangisi- D) Zikir E) Sufi ne aittir? A) Kadirilik B) Bektaşilik C) Yesevilik D) Mevlevilik E) Nakşibendilik

2. Mevlana’ya göre Tanrıya ulaşmak için gerekli olan en önem- 5. • Zamanın kıymetini bilmek li şey aşktır. O ancak yüreği sevgi ile dolu olan bir kimsenin • Zikirlerin sayısına dikkat etmek gerçek anlamda ilahi aşka sahip olabileceğine inanıyordu. • Her nefeste uyanık ve şuurlu olmak Ayrıca Mevlana’ya göre insanın gerçek anlamda özgürleş- mesi de bu ilahi aşk ile mümkün olacaktır. Çünkü ancak kişi Bu ilkeler aşağıdaki tasavvufi akımlardan hangisinin ilahi aşk vasıtasıyla kendisini bu dünyaya bağlayan ve bu ilkeleridir? geçici dünyanın kölesi haline getiren her türlü gelip geçici A) Kadirilik B) Nakşibendilik C) Yesevilik şeylerden sıyrılıp, gerçek özgürlüğe kavuşabilir. D) Mevlevilik E) Bektaşilik Bu parçada aşağıdaki hususların hangisine değinil- memiştir? A) Allah’a ulaşmanın yöntemine B) Gerçek özgürlüğün ne olduğuna C) İlahi aşka kimlerin ulaşabileceğine D) İbadetin insan hayatındaki önemine E) İlahi aşkın insan-Allah ilişkisindeki yerine MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. Bu tasavvufi akımda şiir ve musikiye ayrı bir önem ve- 6. Tasavvufi düşüncede bir şeyhin nezaretinde, manevi rildiğinden dervişler, zaman zaman çeşitli müzik aletleri yolculuğu ifade etmektedir. O, bir tarikata girme, intisap eşliğinde özel giysileriyle belli bir düzen içerisinde sema etme ve o tarikatın gereklerini yerine getirerek manevi ba- ayini yaparlar. Çünkü bu akıma göre sema, mutlak gü- kımdan yol alma demektir. zelliğe âşık olan insanın vecde gelmesini ve ilahi âleme yükselmesini simgeler. Bu tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir? Sema’yı bu şekilde kabul eden tasavvufi akım aşağı- A) Seyr-i sülük B) Tasavvuf, C) İnsan-ı kâmil, dakilerden hangisidir? D) Mürşid, E) Erkan A) Ahilik B) Yesevilik C) Mevlevilik D) Nakşibendilik E) Alevi-Bektaşilik

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 10 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 3

7. Aşağıdaki ilkelerden hangisi Mevleviliğin ilkelerin- 10. “Tasavvuf tamamen edepten ibarettir.” diyen sufilere göre den biri değildir? "edep" üzerinde tasavvufun doğuş döneminden itibaren önemle durulmuş bu kavramın tanımları, yorumları A) Dindar olmak ve tasnifleri yapılmıştır. Birçok hayır ve faziletin kaynağı B) Alçak gönüllü olmak olan edebe uygun davranış tasavvufi hayatta çok geniş C) Dinî esasları iyi bilmek bir uygulama alanı bulmuştur. İlk sufiler, insan hayatını D) Kalbi her zaman temiz tutmak ilgilendiren her konuda edep kuralları koymuşlardır. Daha E) Zikirlerin sayısına dikkat etmek sonra tarikatlar döneminde bu kurallar "adab ve erkân" tabirleriyle ifade edilmiştir. Sufilere göre, tasavvuf ve tarikat terbiyesinin amacı, insanı Hakk’a ve halka karşı so- rumlu davranmasını öğretmektir. Sufiler, zarafet ve neza- ketin kaynağı olan bu anlayışı çok sık kullandıkları “Edep yahu!” sözüyle ifade etmişlerdir. Bu metinin başlığı aşağıdakilerden hangisidir? A) Tasavufi Düşüncenin Dönemleri B) Tarikatların Sufilerden Beklentisi C) Tasavvufi Düşüncede Adab D) Mutasavvıfların Günlük Yaşantısı 8. Aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi tarikat dönemi sufilerinden biri değildir? E) “Edep yahu!” Sözünün Açıklaması

A) Ahmet Rıfaî B) İmam Gazalî C) Ahmet Yesevî D) Muhyiddin Arabî E) Abdulkâdir Geylânî

9. Tezkiye, nefsi manevi kirlerden arındırma, kusurlardan 11. Tasavvuf, insanın kalbindeki kötü vasıflardan kurtulma ça- arıtıp temiz duruma getirme, anlamına gelir. relerini, kalpteki iyi vasıflar ve onları kazanma yollarını gös- termeyi hedefler. Böylece manevi mertebeleri kat ederek Buna göre aşağıdaki Mevlevilik akımında yer alan il- en yüksek mertebe olan "insan-ı kâmil" mertebesine ulaş- kelerden hangisi tezkiye ile ilişkilendirilebilir? mayı amaçlar. İnsan-ı kâmil, Arapçada ‘olgun insan’ de- A) Dindar olmak mektir. İnsan-ı kâmilden kastedilen, Kur'an ve hadislerde MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü B) Alçak gönüllü olmak ifadesini bulan ahlaki olgunluğa ulaşmış Müslümanlardır. C) Dinî esasları iyi bilmek İnsan-ı kâmil şeriat, tarikat, hakikat ve marifet itibariyle tam D) Kalbi her zaman temiz tutmak ve olgun kişidir. Esasen tasavvuf eğitiminin amacı söz ko- E) Aklı iyi kullanıp hikmet sahibi olmak nusu bu dört hususu kemale erdirmekten ibarettir. Bu metin, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabıdır? A) Tasavvufun amacı nedir? B) Nasıl mutasavvıf olunur? C) Kimlere mutasavvıf denir? D) Tasavvuf nasıl tanımlanır? E) Tasavvuf ne zaman ortaya çıkmıştır?

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 11 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 4

1. Aşağıdakilerden hangisi cem töreninde görevli olan 4. Alevi-Bektaşilikte vefat eden bir kişinin ardından razılık on iki hizmet sahibinden birisi değildir? alma cemi yapılır. Ölen kişinin yedisi veya kırkında kurban kesilip lokma dağıtılır. Borcu varsa ödenir, alacağı A) Mürşit B) Yolcu C) Gözcü varsa alınarak yakınına teslim edilir. D) Rehber E) Çerağcı Bu cem törenine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir? A) Musahiplik B) İkrar verme C) Dardan indirme D) Abdal Musa E) Düşkünlükten kaldırma

2. • Sözlükte; bir araya gelmek, toplanmak, bütünleşmek gibi 5. Cem törenlerinde, “tevhit, mersiye, semah, nevruziye anlamlara gelir. söyleme” hizmetini yapana verilen ad aşasıdakilerden hangisidir? • Alevilik-Bektaşilikte dedelerin yönetiminde gerçekleştiri- len ve müminlerin Allah’a olan kulluk görevlerini ve yü- kümlülüklerini yerine getirme uygulamasını ifade eder. A) Rehber B) Gözcü C) Peykçi Bu açıklamalar aşağıdaki kavramlardan hangisiyle D) Niyazcı E) Zakir (Âşık) ilgilidir? A) Cem B) Musahiplik C) Cemevi D) Dem E) Tefekkür MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. Cem töreninde “tören erkânını yöneten, kişiye” veri- 6. Köken itibariyle Medine Kardeşlik Sözleşmesi’ne dayan- len ad aşağıdakilerden hangisidir? dırılan ve evli olan iki kişinin, aileleriyle birlikte kurban ke- serek hayat boyu yol kardeşi olmaya Hakkın ve halkın A) Niyazcı B) Gözcü C) Rehber huzurunda ikrar verip kardeş olmasıdır. D) Mürşid E) Meydancı Alevilik-Bektaşilikteki bu uygulamaya verilen ad aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Cem B) İkrar C) Rehber D) Musahiplik E) Gülbank

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 11 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar - 4

7. Bism-i Şâh Allah Allah. Vakitler hayrola, hayırlar fethola, 10. Alevîlik - Bektaşîlik düşüncesinde Muharrem ayını şerler def ola. Secdeye inen başlarınız ağrı, dert görme- önemli kılan tarihi olay aşağıdakilerden hangisidir? ye. Muratlarımız hâsıl ola… Allah iki cihanda korktuğu- muzdan emin, umduğumuza nail eyleye. Dertlerimize A) Hz. Âdem’in tövbesinin bu ayda kabul edilmesi derman gönüllerimize iman, hastalarımıza şifa, borçları- B) Hz. İbrahim’in, atıldığı ateşten bu ayda kurtulması mıza ödeme kolaylığı nasip eyleye… C) Hz. Hüseyin ve yol arkadaşlarının bu ayda şehit edilmesi Dedenin cem töreninde ettiği bu duaya Alevi-Bektaşi D) Hz. Nuh’un, gemisini Cûdi Dağı’nın üzerine bu ayda kültüründe verilen ad aşağıdakilerden hangisidir? demirlemesi E) Hz. Yusuf’un, kardeşleri tarafından atıldığı kuyudan A) Gülbank B) Nefes C) Deyiş bu ayda kurtulması D) Salavat E) Mersiye

8. • Alevilik-Bektaşilikte çok önem verilen uygulamalardan 11. Aşağıdakilerden hangisi cemin yapılışı esnasında biridir. gerçekleştirilen uygulamalardan biri değildir? • İlahi ve deyişler eşliğinde, Yüce Allah’a duyulan aşk ve sev- giyle onun güzel isimlerinden biri anılarak ayakta yapılır. A) Kurban kesilmesi B) Dede’nin posta oturması Bu bilgiler aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgilidir? C) İlahiler eşliğinde semah dönülmesi A) Sema B) Semah C) Nefes D) Hz. Muhammed’e salavatlar okunması D) Peşrev E) Gülbank E) Deyişler arasında Nas suresinin okunması

9. Aşağıdakilerden hangisi Muharrem ayında yapılan 12. “Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin uygulamalardan biri değildir? arasını düzeltin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.” A) Yas tutmak (Hucurat suresi, 10. ayet) B) Oruç tutmak Aşağıdaki hadislerden hangisi bu ayetin altı çizili iba- C) İtikâfa girmek MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü resiyle doğrudan ilgilidir? D) Aşure pişirmek E) Kurban kesmek A) “… Müslüman kardeşini küçük görmesi kişiye kötülük olarak yeter” B) “İnsanların en şerlisi, kötülüğünden korunmak için in- sanların kendisini terk ettiği kişidir.” C) “Sizden biri, kendisi için istediğini Müslüman kardeşi için de istemedikçe iman etmiş olamaz.” D) “El sıkışın içinizdeki kin gitsin, birbirinize hediyeler verin sevginiz artsın ve düşmanlıklar yok olsun.” E) Hz. Peygamber, “Size, namaz, oruç ve sadakadan daha faziletli olan bir şeyi bildireyim mi? diye sordu. Sahabe evet deyince “İki kişinin arasını düzeltmek- tir...” buyurdu.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 12 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Güncel Dinî Meseleler - 1

1. Aşağıdakilerden hangisi dinî meselelerin çözümünde 4. • İslam’ı tebliğ etmekle, emirlerini uygulamakla, öğren dikkate alınması gerekli olan ilkelerden biri değildir? mek ve öğretmekle olur. • Başkalarının canıyla birlikte kendisine emanet edilen A) Âlim kırk yaşından gün almış olmalıdır. bedeni korumak demektir. B) Çözüm önerileri fıtrata aykırı olmamalıdır. • Düşünme gücünü zayıflatan ve işlevsiz hale getiren za C) İslam’ın temel amaçlarına uygun olmalıdır. rarlı alışkanlıklardan uzak durmaktır. D) İnsan onur ve haysiyetini zedelememelidir. • Meşru yollarla insan soyunun devamının sağlanması E) Dinin kesin hükümlerine aykırı olmamalıdır. dır. İslam dini, nikâha çok önem vermiştir. Bu açıklamalarla zarûrâtı diniyyeyle ilgili kavramlar eşleştirildiğinde hangi kavram dışta kalır? A) Hayatın korunması B) Neslin korunması 2 ve 3. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. C) Aklın korunması D) Malın korunması E) Dinin korunması Güncel dini meselelerin çözümünde öncelikle Kur’an ve sünnete başvurulur. Bu iki kaynakta sorunla ilgili doğru dan bir hüküm bulunamadığında İslam’ın temel ilkelerine göre çözüm aranır. Bu amaçla sahabe görüşleri, icma ve müçtehitlerin içtihatları incelenir. Müçtehit, güncel sorun lara İslam’a uygun çözüm bulmak için elinden gelen gay reti göstererek bir görüşe ulaşır.

2. Bu metin aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabıdır? 5. Mükellefin yapıp yapmamakta özgür bırakıldığı davra nışlardır. Anlamı, caiz ve helal kavramlarının anlamıyla A) İçtihatla fetva arasındaki fark nedir? ilişkilidir. İslam bilginleri, caiz kelimesini daha çok sonraki B) Yeni sorunların çıkma nedeni nedir? devirlerde meselelerin dinî hükmünü ifade etmek için kul C) Dinî bir sorunu çözme yöntemi nedir? lanmışlardır. D) Sahabenin sorun çözme yöntemi nasıldır? E) Müçtehidin taşıması gereken nitelikler nelerdir? Bu parçada sözü edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Sünnet B) Vacip C) Farz D) Mendup E) Mübah MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. Bu metinde; 6. • Yapılması dinen hoş karşılanmayan fakat kesin ve açık I. icma, delillerle de yasaklanmayan davranışlardır. Dinen sorumluluk çağına ulaşmış olan herkese, Allah’ın II. kıyas, • yapılmasını kesin olarak yasakladığı söz ve davranış. III. ayet ve hadisleri incelemek Bu tanımlarla ilgili kavram çifti aşağıdakilerden han- yöntemlerindenden hangilerine değinilmemiştir? gisinde doğru sıralanmıştır? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. A) Helal-vacip D) I ve II. E) II ve III. B) Haram-helal C) Vacip-sünnet D) Mekruh-haram E) Mekruh-sünnet

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 12 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Güncel Dinî Meseleler - 1

7. “Hangi kazanç daha temiz ve helaldir?” sorusuna Hz. 10. I. “Yeryüzünde böbürlenerek dolaşma! ...” Peygamber “Kişinin elinin emeğiyle ve meşru olan her (İsra suresi, 37. ayet) türlü alışverişle elde ettiği kazançtır.” cevabını vermiştir. II. “Eksik ölçüp tartanların vay haline!” Bu hadisten, (Mutaffifîn suresi, 1. ayet) I. Ticaret meşru yollarla yapılmalıdır. III. “… Kim de bir can kurtarırsa bütün insanların hayatını kurtarmış gibi olur...” II. Her konuda olduğu gibi alışveriş yaparken de dürüst olunmalıdır. (Maide suresi, 32. ayet) III. Helal kazanç elde etmek için kolay mesleklerden Numaralanmış ayetlerden hangileri zarurat-ı diniyye uzak durulmalıdır. ile ilişkili değildir? sonuçlarından hangileri çıkarılamaz? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I ve III. E) II ve III. D) I ve II. E) II ve III.

8. İslam faizi, kumarı ve hile yapmayı yasaklamıştır. Bunlar, 11. İctihat kelimesi sözlükte herhangi bir işi gerçekleştirme haram kazancı, borç batağına saplanmayı, varlığını kay yolunda olanca gücü harcamak anlamına gelmektedir. betmeyi ve sefalete düşmeyi engelleyen yasaklardır. Kur’an ve sünnet gibi delillerden dinî hükümler ortaya ko yabilme bilgi ve becerisine sahip kimseye ise - - - - denir. Bu yasaklar aşağıdaki zarurat-ı diniyyeden hangisini korumaya dönüktür? Bu tanımda boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidir? A) Dini B) Aklı C) Nesli D) Canı E) Malı A) Fakih B) Müfessir C) Müçtehit D) Müftü E) Muhacir MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

9. İslam dininin “can, akıl, din, mal ve nesli” korumaya 12. Hz. Muhammed’in (sav.) vefatından sonra herhangi bir dönük düzenlemeleri aşağıdakilerden hangisini ko- asırda müçtehitlerin bir meselenin dinî hükmü üzerinde rumakla ilgili değildir? ittifak etmeleridir.

A) İnancı B) Hevayı C) Mülkü Bu tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir? D) Aileyi E) Hayatı A) Kıyas B) Sünnet C) Kur’an D) İcma E) Helal

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 13 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Güncel Dinî Meseleler - 2

1. Aşağıdakilerden hangisi kişinin malını kullanımıyla 4. Aşağıdaki yargılardan hangisi İslam dininin mala ba- ilgili bir yargıdır? kışı açısından doğru değildir?

A) Cömert olunmalı fakat savurganlıktan kaçınılmalıdır. A) Mal ve onu edinme yolu insan için birer imtihan vesi B) Bedelini ödemek bir malı meşru kılan yollardan biridir. lesidir. C) Malın meşru olması emek karşılığı olmasına bağlıdır. B) Sadece mal biriktirmeyi amaçlamak doğru bir tutum D) Hibe, hediye ve miras meşru mal edinme yoludur. değildir. E) Helal ve meşru yollardan mal sahibi olunmalıdır. C) Hayır yapmaya engel olan mal edinme hırsından ka çınılmalıdır. D) Başkasına muhtaç olmamak için nasıl olursa olsun 2. Aşağıdaki malın tasarrufuyla ilgili ayetlerden hangi- kazanılmalıdır. sinin konusu diğerlerinden farklıdır? E) Mal, Allah’ın rızasına ulaşmak için sadece bir araç olarak görülmelidir. A) “… Altın ve gümüşü biriktirip de onları Allah yolunda harcamayanları elem dolu bir azapla müjdele.” (Tevbe suresi, 34. ayet) B) “Fakat kim cimrilik eder, kendini Allah'a muhtaç gör mez ve en güzel sözü (kelime-i tevhidi) yalanlarsa biz 5. “Aranızda birbirinizin mallarını haksız yere yemeyin. de onu en zor olana kolayca iletiriz.” İnsanların mallarından bir kısmını bile bile günaha gire (Leyl suresi, 8. ayet) rek yemek için onları hâkimlere (rüşvet olarak) vermeyin.” C) “Allah’ın kendilerine lütfundan verdiği nimetlerde cim (Bakara suresi, 188. ayet) rilik edenler, bunun, kendileri için hayırlı olduğunu Bu ayet, sanmasınlar. Hayır! O kendileri için bir şerdir…” (Âl-i İmran suresi, 180. ayet) I. Mülkiyet hakkı, D) “İşte sizler, Allah yolunda harcamaya çağrılıyorsunuz. II. Ticaret hukuku, Ama içinizden cimrilik yapanlar var. Kim cimrilik ya III. Medeni kanun parsa ancak kendi zararına cimrilik yapmış olur. …” kavramlarından hangileriyle ilgilidir? (Muhammed suresi, 38. ayet) E) "Mallarını gece gündüz; gizli ve açık Allah yolunda A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. harcayanlar var ya, onların Rableri katında mükâfat D) I ve II. E) II ve III. ları vardır. Onlara korku yoktur. Onlar mahzun da ol mayacaklardır. ..." (Bakara suresi, 274. ayet)

3. Bir kimsenin sahip olup üzerinde her türlü tasarrufta bu 6. İslam dini malı olan kişileri paylaşmaya, yoksulu görüp gö MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü lunabildiği şeylere mülk denir. Mülk sahibine ise malik de zetmeye, helal yoldan kazanmaya ve harcamaya yönlen nir. Mülkiyet, malike malın kendisinden yahut kirasından dirir. Mal sahibi olmayanlara ise başkalarına muhtaç olma yararlanma, bu malı devrettiği takdirde karşılığını alma mak için çalışmayı ve meşru yollardan rızık temin etmeyi yetki ve hakkını verir. tavsiye eder. Sahip olunan malların sırf kendi menfaati için kullanılmasını ve daha çok kazanmak için yığılmasını Bu metinde bir malikin mülküyle ilgili; eleştirir. Cömert olanları övdüğü gibi cimrileri de kınar. I. kullanma, Aşağıdakilerin hangisi bu parçanın başlığı olmaya II. miras bırakma, daha uygundur? III. bedelini alarak verme A) Rızık elde etme yolları tasarruflarından hangilerinedeğinilmemiştir ? B) Müslümanın mala bakışı C) Gelir eşitsizliğinin zararları A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) Sosyal dayanışma kurumları D) I ve II. E) II ve III. E) Helal yoldan kazanmanın önemi

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 13 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Güncel Dinî Meseleler - 2

7. 9. Aşağıdaki ayetlerin hangisinin konusu diğerlerinden farklıdır? A) “Allah size ancak leş, kan, domuz eti ve Allah'tan baş kası adına kesileni haram kıldı. Ama kim mecbur olur da istismar etmeksizin ve zaruret ölçüsünü aşmaksı zın yemek zorunda kalırsa şüphesiz ki Allah çok ba ğışlayandır, çok merhamet edendir.” (Nahl suresi, 115. ayet) B) “Artık Allah'ın size helâl ve temiz olarak verdiği rızık lardan yiyin. Eğer yalnız ona ibadet ediyorsanız, Al Bu görselin mesajı aşağıdaki hadis ve ayetlerden lah'ın nimetine şükredin.” hangisiyle ilişkili değildir? (Nahl suresi, 114. ayet) C) “Ey iman edenler! Eğer siz ancak Allah'a kulluk ediyor A) “Irmak kenarında olsanız dahi abdest alırken savur sanız, size verdiğimiz rızıkların iyi ve temizlerinden ganlıktan kaçınınız.” yiyin ve Allah'a şükredin.” (Hadis-i şerif) (Bakara suresi, 172. ayet) B) “Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuya haklarını D) “Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve temiz ver, fakat saçıp savurma.” olanlarından yiyin! Şeytanın izinden yürümeyin. Çün (İsrâ suresi, 26. ayet) kü o sizin için apaçık bir düşmandır.” C) “Mal toplayan ve onu durmadan sayan, insanları ar (Bakara suresi, 168. ayet) kadan çekiştiren, kaş göz işaretiyle alay eden her ki E) “Allah'ın size rızık olarak verdiklerinden helal, iyi ve şinin vay haline!” temiz olarak yiyin ve kendisine inanmakta olduğunuz (Hümeze suresi, 1. ayet) Allah'a karşı gelmekten sakının.” D) “… Yiyin, için fakat savurganlık etmeyin çünkü Allah (Maide suresi, 88. ayet) savurganlık edenleri sevmez.” (A’râf suresi, 31. ayet) E) “… Bunlar meyve verince meyvelerinden yiyin. Hasat günü de hakkını (öşürünü) verin, fakat israf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez.” (En’am suresi, 141. ayet)

10. “Ey iman edenler! Şarap, kumar, dikili taşlar (putlar), fal ve 8. • Şüpheli şeylerden sakınmak gereklidir. şans okları birer şeytan işi pisliktir; bunlardan uzak durun • Temiz, akıl ve beden sağlığına yararlı gıdalar yenilmelidir.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ki kurtuluşa eresiniz. Şeytan, içki ve kumar yoluyla ancak • Miktarın az veya çok olması bir şeyin haram hükmünü aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah’ı anmaktan değiştirmez. ve namazdan alıkoymak ister. Artık vazgeçtiniz değil mi?” • Eti yenilen hayvanların beslenme ve kesim usullerine (Maide suresi, 90. ayet) dikkat edilmelidir. Bu ayetten, Bu ilkelerle ilgili, I. Bağımlılık yapan her türle maddeden uzak durulmalıdır. I. Malın kullanımıyla ilgili kurallardır. II. Haramlar insan ilişkilerinin bozulmasına yol açmaktadır. II. Gıdanın helal olmasıyla ilgili ölçütlerdir. III. Emek vermeden para kazanmak Allah’ın onayladığı III. İnananların beslenmeyle ilgili tercihleridir. bir kazanç yolu değildir. sonuçlarından hangileri doğrudur? sonuçlarından hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız I ve III. D) I ve III. E) II ve III. D) II ve III. E) I, II ve III.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 14 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Güncel Dinî Meseleler - 3

1. Aşağıdakilerden hangisi İslam dininin onayladığı bir 5. Hastalıklara çare aramak hem fıtri hem dinî bir gereklilik tutum değildir? tir. Bu nedenle İslam âlimleri, uzman ve dinine bağlı bir doktorun hayati tehlike arz eden bir hastalığın şifasının A) Hasta olmamak için her türlü tedbir alınmalıdır. ancak bu maddeler olduğunu ve başka seçeneğin olma B) Hastalanan bir kişi iyileşmek için çare aramalıdır. dığını bildirmesi hâlinde kullanımını caiz görmüşlerdir. C) Tedavi yolları seçilirken Allah'ın rızası gözetilmelidir. Bu açıklama aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabıdır? D) Sağlık gibi hastalığın da bir imtihan olduğu bilinmelidir. E) Tedaviye rağmen iyileşemeyen hasta dua ile yetin A) Haram olan maddeler ne zaman tedavi amaçlı kulla melidir. nılabilir? B) Bir maddenin haram olup olmadığını anlamanın yolu nedir? C) Birden çok tedavi yolunun olmasının nedeni nedir? 2. İslam'a göre insan, gerek hayatta ve gerekse vefatından D) İslam’ın haram kabul ettiği maddeler hangileridir? sonra dokunulmazdır. E) Hasta olmamak için nelere dikkat edilmelidir? Buna göre; I. Ölüm nedenini bulmak için otopsi yapmak, II. Hastanın yaşamına kasıtlı olarak son vermek, III. Bir insandan diğerine tedavi maksatlı organ nakletmek durumlarından hangileri bu ilkeye aykırıdır? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. 6. İslam’a göre insanın yaşama hakkının kutsal kabul edil D) I ve II. E) II ve III. mesi hayatın kaynağının mutlak diri (hay) olan Allah’tan gelmesindendir denebilir. Dolayısıyla hayat dokunulmaz olarak kabul edilir. Çünkü canı insana bahşetmek de al 3. Aşağıdaki ilkelerden hangisi organ nakli ile ilgili mak da Allah’ın yetkisindedir. değildir? Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu yargıya doğrudan A) Canlı bir insandan, hayati fonksiyonunu devre dışı bı ulaştırmaz? rakan organ nakli haramdır. A) “Size hayat veren, sonra sizi öldürecek ve sonra sizi di B) Organı alınacak kimsenin kendisinin veya kanuni riltecek olan da O’dur. İnsan gerçekten pek nankördür.” temsilcisinin izninin olması şarttır. (Hac suresi, 66. ayet) C) Kişinin sağlıklı bir hayat sürebilmesi organlarının iş B) “De ki (Rabbinizi) ister Allah diye çağırın, ister Rah levlerini yerine getirmesine bağlıdır. man diye çağırın. Hangisiyle çağırırsanız çağırın, ni D) Naklin zaruri olması ve olumlu sonuç vereceği konu hayet en güzel isimler O'nundur. …" sunda güçlü kanaatin olması gereklidir. (İsra suresi, 110. ayet) E) Kalp gibi hayatın kendisine bağlı bulunduğu bir orga C) “Allah, sizi yaratan ve size rızık veren; ardından haya nı canlı bir insandan nakletmek haramdır. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tınızı sona erdirecek, sonra size tekrar can verecek olan Allah’tır…” (Rum suresi, 40. ayet) D) “Onlara şöyle de: Allah sizi hayata getirecek, sonra 4. “Kuşkusuz birinizin sırtında odun taşıyıp satması, her öldürecek, sonra gerçekleşeceği kesin bulunan kıya hangi bir kimseden dilenmesinden daha hayırlıdır.” met sürecinde sizi bir araya getirecek! ...” Bu hadisten aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz? (Câsiye suresi, 26. ayet) A) Çaba göstermeden mal edinmenin yanlış olduğu E) “Cansız nesneler iken size O hayat verdiği halde Al B) Dilenmenin insanın saygınlığına yakışmadığı lah’ı nasıl inkâr edebiliyorsunuz? Sonra sizi öldüre C) Ticaret yapmanın insanı refaha ulaştıracağı cek, sonra diriltecek, sonra O’na götürüleceksiniz.” D) Rızkın meşru yoldan kazanılması gerektiği (Bakara suresi, 28. ayet) E) Ticaretin geçim yollarından biri olduğu

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 14 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Güncel Dinî Meseleler - 3

7. “Ey insanlar! Bu günleriniz nasıl mukaddes bir gün, bu 10. “Kim, bir insanı, bir can karşılığı veya yeryüzünde bir boz aylarınız nasıl mukaddes bir ay ve bu şehriniz nasıl mü gunculuk çıkarmak karşılığı olmaksızın öldürürse, o san barek bir şehir ise canlarınız, mallarınız ve namuslarınız ki bütün insanları öldürmüştür. Her kim de birini (hayatını da öyle mukaddestir, dokunulmazdır ve her türlü teca kurtararak) yaşatırsa, sanki bütün insanları yaşatmıştır. ...” vüzden korunmuştur.” (Maide suresi, 32. ayet) Bu hadisten; Buna göre I. İntihar, I. Özel yaşamın gizliliği gözetilmelidir. II. Kan bağışı, II. Kutsal kabul edilen günler değerlendirilmelidir. III. Haram maddelerle tedavi III. İnsanın doğuştan getirdiği haklara saygı gösterilmelidir. durumlarından hangileri bu ayetin mesajıyla örtüş- yargılarından hangilerine ulaşılabilir? mektedir? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I ve III. E) II ve III. D) I ve II. E) II ve III.

8. • “Kim bir Müslüman’ın ayıbını örterse, Allah da dünya ve 11. Medine’ye hicretten sonra Hz. Peygamber muhacirler ile ahirette onun ayıplarını örter.” ensarı kardeş ilan etmişti. • “… Peygamberimizin yanından bir cenaze geçti ve Abdurrahman b. Avf’ı, Sa’d b. Rebi’nin kardeşi yapmıştı. ayağa kalktı. Kendisine ‘O bir Yahudi’dir.’ denilince, ‘O Zengin bir adam olan Hz. Sa’d, Hz. Abdurrahman’ı evine da bir can değil mi?‘ buyurdu.” götürdü, tüm servetini ortaya koydu ve “Bunların yarısı se Bu hadislerden; nin, yarısı benim; istediğin gibi harcayabilirsin.” dedi. Hz. Abdurrahman, “Hayır kardeşim! Allah malında mülkünde, I. Hata eden insanlar affedilmelidir. çoluk ve çocuğunda sana hayır ve bereket versin! Sen II. İnsana değer verilmeli ve onuru korunmalıdır. bana çarşının yerini göster, yeter!” dedi. O, küçük şeyler alıp satarak ticarete başladı ve kısa sürede zengin oldu. III. İnsanları incitecek davranışlardan kaçınılmalıdır. sonuçlarından hangileri çıkarılamaz? Buna göre, A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. I. "… Ey babamız! Daha ne isteriz? İşte ödediğimiz bedel D) I ve III. E) II ve III. bize geri verilmiş. Onunla yine ailemize yiyecek getirir, kardeşimizi korur ve bir deve yükü de fazla alırız. …" (Yusuf suresi, 65. ayet) II. “... Kendinizin göz yummadan alamayacağınız baya 9. “Yetim malına, erginlik çağına erişene kadar onun yara ğı şeyleri vermeye kalkışmayın ve bilin ki Allah, her rına olması dışında yaklaşmayın; ölçüyü ve tartıyı doğru bakımdan zengindir, övülmeye layıktır.” yapın. Biz kişiye ancak gücünün yeteceği kadar yükleriz. (Bakara suresi, 267. ayet) Konuştuğunuzda, akraba bile olsa sözünüzde adil olun.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü III. “Yardım isteyenlere ve yoksullara mallarından belli bir Allah’a olan sözünüzü yerine getirin. Allah size bunları pay ayırırlardı.” öğüt almanız için buyurmaktadır.” (Zariyat suresi,19. ayet) (En'âm suresi, 152. ayet) numaralanmış ayetlerden hangisi Hz. Sa’d’ın tutumuyla Bu ayetten aşağıdaki yargıların hangisine varılamaz? ilişkilendirilebilir? A) İnsanlar birbirlerinin hayrına hareket etmelidirler. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. B) Kimsesizlerin haklarını korumaya özen gösterilmelidir. C) Akrabalar arası ilişkiler adalet anlayışı üzerine kurul D) I ve II. E) II ve III. malıdır. D) Veli, velayeti altındaki yetimlerin mallarından uzak durmalıdır. E) Kişinin zihinsel ve bedensel yeterlilikleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 15 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Hint ve Çin Dinleri - 1

1. • Hindistan’da ortaya çıkmış bir dindir. 4. Aşağıdakilerden hangisi Hinduizm’in özelliklerinden • Belli bir kurucusu, inanç ve ibadet sistemi yoktur. biridir? • Yoga, karma ve reenkarnasyon önemli kavramlardır. A) Veda’lar, kutsal kitaplarıdır. Bu özellikler aşağıdaki dinlerden hangisiyle ilgilidir? B) Ruhun varlığına inanılmaz. C) Tek tanrı inancına sahiptir. A) Yahudilik B) Budizm C) Hinduizm D) İbadet toplu yapılmalıdır. D) Taoizm E) Konfüçyanizm E) Brahman kurucu peygamberleridir.

2. Hinduizm’e göre toplum, her biri tanrı Brahma’nın bede 5. Hindular ruhun ölmezliğine, bir bedenden diğerine ge ninden yaratıldığına inanılan sınıflara ayrılmıştır. Kast çerek sürekli yaşadığına inanırlar. İnsanın ölümünden sistemi denilen sosyal sınıflar kesin sınırlarla birbirinden sonra ruhunun başka bir bedene geçmesinde, bir önceki ayrılmıştır ve kastlar arası geçiş mümkün değildir. Bu sis bedende yaptığı iyilik ve kötülükler etkili olur. Ruh eğer temde insanlar kastlardan birine mensup olarak doğarlar iyilik yapmışsa yeniden doğuşunda derecesi yüksek, kö ve hayatlarını o kast içerisinde sürdürürler. Kişi, içinde bu tülük yapmışsa derecesi düşük olur. İnsan, eylemlerinin lunduğu kastın gereklerine göre davranmak zorundadır. iyi ya da kötü olmasına göre hayvan, bitki, insan veya tanrı şeklinde doğabilir. Dolayısıyla insan, geçmişte ne Bu metinden, kast sitemiyle ilgili; yapmışsa gelecekte onun karşılığını görecektir. I. İnsanlar niteliklerine göre kategorilere ayrılmışlardır. Bu metinden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı- II. Farklı kast sınıfındaki kişiler birbirleriyle evlenemezler. lamaz? III. Toplumsal tabakalaşmayı dini bir temele dayandır A) Sözü edilen inancın adı reenkarnasyondur. maktadırlar. B) İçine doğdukları ortamın aslında bir sonuç olduğuna durumlarından hangilerine ulaşılabilir? inanırlar. C) Daha güzel bir yaşama kavuşmak isteyen Hindular A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. güzel davranışlar sergiler. D) I ve III. E) II ve III. D) Ölüm sonrası hayatla ilgili inançları İslam’ın ahiret inancına benzer bir yapıdadır. E) Yaptıkları eylemlerin bir karşılığı olacağını bilmeleri sorumluluk duygusu kazandırır. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

6. • Kurucusu saray hayatını terk etmiştir. 3. Kast sistemini oluşturan sınıflarla ilgili; • Ölüler reenkarnasyon inancı gereği yakılmaktadır. I. Vaisyalar - Çiftçiler ve esnaflar • Milattan önce 6. yüzyılda Hindistan’da ortaya çıkmıştır. II. Paryalar - Nirvana’ya ulaşmış olanlar Bu özellikler aşağıdaki dinlerden hangisine aittir? III. Kşatriyalar - Hükümdar ailesi ve savaşçılar A) Taoizm B) Hinduizm C) Konfüçyanizm eşleştirmelerden hangileri doğrudur? D) Caynizm E) Budizm A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) I ve III. E) II ve III.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 15 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Hint ve Çin Dinleri - 1

7. Aşağıdakilerden hangisi Hinduizm ve Budizm’in or- 10. Hinduizm’le ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? tak özelliklerinden biri değildir? A) Milli dinlerden biridir. A) Ölüleri yakmaları B) Tanrıların sayısı bilinemez. B) Reenkarnasyona inanmaları C) Ganj Nehri kutsal kabul edilir. C) Aynı kutsal kitaba inanmaları D) Ruhun ölümsüz olduğuna inanılır. D) İbadetlerini bireysel yapmaları E) Kurban ibadeti için büyükbaş hayvanlar seçilir. E) Aynı coğrafyada ortaya çıkmaları

8. • Hayat ızdıraptır. 11. Aşağıdakilerden hangisinde Budizm’le ilgili bilgi • Izdırabın kaynağı arzulardır. yanlışlığı yapılmıştır? • Arzulardan kurtulmak için “Sekiz dilimli yol” olarak nite lenen ilkelere uymak gerekir. A) Tanrı’nın varlığı veya yokluğuyla ilgilenilmez. Bu görüşler aşağıdaki şahısların hangisinindir? B) Kişi Nirvana’ya ulaşmaya çalışmazsa ruhu ıstırap içinde kalır. A) Buda B) Brahman C) Konfüçyüs C) Çokça rağbet görmesinin sebebi kast sistemini red D) Lao Tzu E) Matta detmesidir. D) Buda’nın kaleme aldığı kutsal kabul edilen metinler önemli yer tutar. E) Buda’nın aydınlanmaya ulaştıktan sonra Tanrı hâline geldiğine inanılır.

9. “Beni hor gördü, beni üzdü, beni yendi, beni soydu… 12. Buda’ya göre dinsel yaşamın amacı, dünya yaşamına ve Böyle düşünceleri olmayanlar nefretten kurtulurlar. dünya işlerine duyulan arzuyu sona erdirmektir. Bunu ba Çünkü nefretin üstesinden nefret gelmez, nefretin üste şaran birey aydınlanmaya ulaşabilir. Aydınlanmış insanın sinden gelen sevgidir. Bu ebedi bir gerçektir.” durumunu dile getiren sözcük “Nirvana”dır. Bu sözcük, Buda’ya atfedilen bu söz ile aşağıdaki ayetlerden “sönmek” anlamına gelir. Çünkü aydınlanma; hırsın, kötü hangisinin mesajı aynı doğrultudadır? niyetin ve aşırı arzuların insan yüreğinde yaktığı ateşin A) “Onlardan biri, kız ile müjdelendiği zaman içi öfke ile sönmesi demektir. dolarak yüzü simsiyah kesilir!” Bu metinden, (Nahl suresi, 58. ayet) I. Nirvana olgunluğa erişmiş insanı ifade eder. B) “Mal toplayan ve onu durmadan sayan, insanları ar kadan çekiştiren, kaş göz işaretiyle alay eden her ki II. Din insanları kötülüklerden alıkoyan bir mekanizmadır. şinin vay haline!” III. Nirvana’ya ulaşabilmek için bütün dünya işleri terke MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü (Hümeze suresi, 1-2. ayetler) dilmelidir. C) “Onlar bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar, durumlarından hangilerine ulaşılabilir? öfkelerini yenenler, insanları affedenlerdir. Allah, iyilik edenleri sever.” A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. (Âl-i İmrân suresi, 134. ayet) D) II ve III. E) I, II ve III. D) “Kötü duygularını tanrılaştıran kişiyi gördün mü? Şim di sen, bu adamı da doğru yola getirmekle yükümlü olabilir misin?” (Furkan suresi, 43. ayet) E) “Görenle görmeyen, iman edip dünya ve âhiret için yararlı işler yapan ile kötülük yapan da bir değildir. Ne kadar az düşünüyorsunuz!” (Mü’min suresi, 58. ayet)

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 16 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Hint ve Çin Dinleri - 2

1. Kral, halkın ihtiyaçlarını yerine getirecek; bakanlar ona 4. Konfüçyüs’ün Çin halkı tarafından olumlu karşılan- bu hususta yardım edecek, sıradan halk ise, üstündekile masının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? re itaat edecektir. Ailede babanın görevi, ailenin geçimi ni temin etmek, eşinin görevi, ev işlerini çekip çevirmek A) Çin’in devlet geleneğini bilmesi ve kardeşlerin görevleri hem birbirlerini sevmek hem de B) Güzel ahlaklı olmayı önemsemesi kendisinden büyüklere itaat etmektir. C) Dualarının kolay ve anlaşılır olması D) Çin’de birçok tanrı inancının olması Bu metinden, Konfüçyüs'ün yönetim ve toplum anla- E) Eski Çin törelerini canlandırmaya çalışması yışıyla ilgili; I. Toplumsal gelişmenin sağlanabilmesi için bireysel gelişimin önü açılmalıdır. II. Toplumdaki hiyerarşik düzenin getirdiği kurallara her kes uymalıdır. III. Devlet, sosyal devlet anlayışıyla yönetilmelidir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) I ve III. E) II ve III.

2. Konfüçyüs, öğretilerini bir tanrı fikrine dayandırmamış, 5. Taoizm, Tao kavramı üzerine kuruludur. Tao, ezeli ve ancak zamanındaki yaygın inanca da saygılı olmuştur. ebedîdir. O, kendiliğinden vardır. Her şeyin başlangıcıdır. Çin’de yaygın olan ve "Şangti" diye adlandırılan yüce Sadece tek bir gerçek vardır o da Tao’dur. Tao görünmez, Tanrı inancı Konfüçyanizm'de de devam etmiştir. tam anlamıyla bilinemezdir. O, ancak düşünce yoluyla Aşağıdakilerden hangisi bu durumun bir sonucu ola- kavranabilir. rak gösterilebilir? Buna göre, Taoizm’in tanrı anlayışı; A) Öğretilerinin halk tarafından benimsenmesi kolaylaş I. İslam, mıştır. II. Hinduizm, B) Devlet yöneticileri tarafından takdirle karşılanmıştır. III. Hristiyanlık C) Farklı görüşlerin gelişmesine zemin hazırlanmıştır. D) Tanrı inancı felsefenin ilgi alanına girmiştir. dinlerinden hangileriyle benzerlik göstermektedir? E) Çin’deki dini değerler zamanla zayıflamıştır. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) I ve III. E) II ve III. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3. Konfüçyüs tarafından ileri sürülen görüşler, o öldük 6. Dinler özelliklerine göre belli sınıflara ayrılmış ve genel ten sonra bir araya toplanıp kitap hâline getirilmiş likle bir millete ait olan geleneksel yapıdaki dinlere millî tir. Beş Klasik ve Dört Kitap’tan oluşan bu görüşler dinler denilmiştir. Konfüçyaniz’min kutsal metinlerini oluşturmuştur. Buna göre aşağıdaki dinlerden hangileri millî dinler- Aşağıdakilerden hangisi bu “Beş Klasik”ten biri değildir? den biri değildir? A) Tarih kitabı A) Taoizm B) Şiirler kitabı B) Yahudilik C) Orta yol kitabı C) Hinduizm D) Törenler kitabı D) Hristiyanlık E) Değişiklikler kitabı E) Konfüçyanizm

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ 16 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Hint ve Çin Dinleri - 2

7. Çin’de yaygın olan dinlerden Taoizm’in kurucusu 10. Lao-Tzu’ya göre, insanların bu dünyada acı, yoksulluk, aşağıdakilerden hangisidir? üzüntü içerisinde olmasının sebebi yaptıklarının karşılı ğıdır. O, insan ömrünün giderek kısalmasını, insanın kö A) Tseng-Tzu B) Lao Tzu C) Tzu-Ssu tülüklerinden dolayı yıldızlar tarafından saldırıya uğrama D) K’ung Futzu E) Mensiyüs sına bağlamaktadır. Aşağıdaki ayetlerden hangisinin mesajı bu metinde anlatılandan farklı bir konuyla ilgilidir? A) “Kim bir günah kazanırsa, onu ancak kendi aleyhine kazanmış olur…” (Nîsa suresi, 111. ayet) B) “Sana ne iyilik gelirse Allah'tandır. Sana ne kötülük ge lirse kendindendir…” (Nîsa suresi, 79. ayet) C) “Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle 8. Konfüçyüs’ün hayatı yoksulluk içinde geçmiştir. On beş işledikleriniz yüzündendir...” yaşından itibaren kendini ilme vermiş ve yirmi yaşında (Şûrâ suresi, 30. ayet) iken açtığı okulda öğrenci yetiştirmeye başlamıştır. Onun D) “İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri yüzünden ka hedefi yeni görüşler ortaya koymak değil, eskilerin hik rada ve denizde düzen bozuldu…” metli sözlerini aktarmaktır. Konfüçyüs, eski bilgelerin er (Rûm suresi, 41. ayet) demlerini yeni nesillere aktarmak suretiyle geçmişin seç E) “Şüphesiz Allah, insanlara hiçbir şekilde zulmetmez; kin idarecilerinin, Çin’e barış ve huzuru nasıl getirdiğini fakat insanlar kendilerine zulmederler.” göstermeyi amaçlamıştır. (Yunus suresi, 44. ayet) Bu metinden Konfüçyüs ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Azimli ve çalışkan bir insandır. B) Atalarının mirasına sahip çıkmıştır. C) Geçmişin irfanını geleceğe taşımıştır. D) Toplumsal birliktelik için çaba sarf etmiştir. E) Fikirleri ölümünden sonra etkisini göstermiştir.

9. Aşağıdakilerden hangisinde Taoizmin tanrı anlayışıy- 11. “On beş yaşında iken kendimi öğrenmeye verdim. Otuz la ilgili bilgi yanlışı yapılmıştır? yaşında irademe sahip olabildim. Kırk yaşında şüphe MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü lerden uzaklaştım. Elli yaşında Gök’ün emrini öğrendim. A) Tao somut bir varlık olarak düşünülmemelidir. Altmış yaşında seziş yoluyla her şeyi kavradım. Yetmiş B) Tao’ya dileyen herkes çeşitli yollarla ulaşabilir. yaşında doğru olan şeylere zarar vermeden kalbimin is C) Hem varlığın hem de yokluğun temelini teşkil eden teklerini yerine getirebildim.” ezelî güçtür. Konfüçyüs’e atfedilen bu sözden; D) İsimsizdir, görülemez, işitilemez ve maddi olarak kav ranılamaz. I. Genç insanlar iradelerini kontrol edemezler. E) İnsan Tao’ya benzemeye çalışmalı ve O’nun kanunla II. Yaş ilerledikçe insan daha erdemli davranır. rına tabi olmalıdır. III. Öğrenme hayat boyu devam eden bir süreçtir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) II ve III. E) I, II ve III.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 12. Sınıf Din Kültürü

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ve Ahlak Bilgisi

CEVAP ANAHTARI

Test 1 1. E 2. D 3. D 4. A 5. D 6. B 7. D 8. D 9. B 10. D 11. C 12. E Test 2 1. D 2. C 3. B 4. D 5. A 6. E 7. A 8. E 9. B 10. C 11. E Test 3 1. D 2. C 3. D 4. C 5. D 6. C 7. A 8. C 9. B 10. A 11. B 12. E Test 4 1. A 2. E 3. A 4. B 5. E 6. B 7. C 8. A 9. C 10. E 11. E 12. A Test 5 1. B 2. D 3. B 4. C 5. E 6. C 7. A 8. D 9. A 10. D 11. A Test 6 1. C 2. D 3. B 4. A 5. E 6. C 7. D 8. E 9. A 10. B 11. E 12. C Test 7 1. A 2. B 3. E 4. D 5. B 6. C 7. A 8. D 9. E 10. C 11. E 12. D Test 8 1. A 2. C 3. D 4. E 5. B 6. A 7. B 8. D 9. E 10. A 11. B 12. C Test 9 1. A 2. D 3. E 4. B 5. C 6. B 7. A 8. C 9. D 10. A 11. D 12. E Test 10 1. A 2. D 3. C 4. E 5. B 6. A 7. E 8. B 9. D 10. C 11. A Test 11 1. B 2. A 3. D 4. C 5. E 6. D 7. A 8. B 9. C 10. C 11. E 12. E Test 12 1. A 2. C 3. B 4. D 5. E 6. D 7. C 8. E 9. B 10. A 11. C 12. D Test 13 1. A 2. E 3. B 4. D 5. D 6. B 7. C 8. E 9. A 10. E Test 14 1. E 2. B 3. C 4. C 5. A 6. B 7. C 8. A 9. D 10. E 11. C Test 15 1. C 2. E 3. D 4. A 5. D 6. E 7. C 8. A 9. C 10. E 11. D 12. C Test 16 1. E 2. A 3. C 4. E 5. A 6. D 7. B 8. E 9. B 10. A 11. D

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/