GUTAÚZCOA

Exposición-Concurso de Agricultura y Ganadería.

i,a im^purtancia tlc e^ta ]^.xpusiciúu-(^tmcur;^t^, t^uc tu^^u ltt^ar l05 días ^(t al ?^ dc tie^^tieml^re últim•c^, yuc^la de nianificsto cun la ;tfluen-

Visita de S M. el l:ey acompai^ado de las autoridades, miemliros del ComitF y jurrdos. cia dc ^>úblico qtic la ^^ i^it^^t, y cuyt^ núni^eru ^^a^tí tlc 50.00o p1^r^t^tia^, ^^ tantl^ií•n con la r,tli^lad tlc l^s ex^^usitc^.res. (;rat^>, :ntn cuaudu cus!uso. sería tarea ^lifícil ^lescrihir t^c^dos y rula uno ^le ltrs ^^abellones í^ttr la cotistituveron, pues bien merecedores ^on de r~ll^o^, ^^or ejemplt^, lrt, Diputacion^es de Navarra y Vizcaya, ^^tte honrar^t^n con su visita el Cert.amen, ]as ca^sas de jar^linería y hotKicttltttra; ]os viverisYas; las casa^ de maclttinaria y l^as cxpc»itore^ to^ilus de l^trodttctos clcri^^aclos clc la agricullura, etc. l^a de jnsiici^^ exponer pítblicamente ei aáraclec^iuiientu yu^c rlcht e1 Con^ité de organización a la real fan^ilia, que a sus ^arias ri^it^^^; a la C^xpo^icivn, agregb el realce qtte la prestaron con exposici^cnes con^^o la hecha por el exceletití^si^mo seit^c^r cluqtte de Toleclo, v la autoriza-

«Gscalo bi•. Semental d^ raza (';renaic,i.-}'rimer ^^remio de su Sección y Cam^^eonato. ción ec^tlceclida por- ^u !1lajcstacl cl rev a^. :A. I:, cl ^,rítiril>c cle Astu- rias, ^ira ^ue hres•entasc ]o:^ prt_,tlnt-tc^s rle .^u ma^nític;i 1>oscsión I a Quirata, cott lcrs ^cualcs avalrtrcí la sccción clc a^^icultttr^t, clc cerda y hrodttctos a^ríoc^^las. V'rase a cuntiu^uacicín 1,i concttrren^ci

i'A[tf;LL^^ Uf^. ^;A(\TAIx) VACUNO Plltl?NAICI)

Ntítiier^^ te^tal dc exposit^res, ^i3, clistrilniíclc^s en la sitiuicnte forma; , nimlle^ tnacli^^s, 25, cle los ctt^>leti seis ^^crtetiecían a^'i-r_ra^^ítzc^^a: uno ^l^• Na^^arYa, y cuatro de ^la^•a. 1.^^; premios ^tor^arlc^s Ctteron roiuo si- gtte :

^^l:^rnus.-Dc ^rno a das aiins.

Primer preurio, al navillo cle ll. José Mendizáhal, Anzttela (Gui- púzcoa); segunclo, al cle D. Tuan Andonae^ui; :^Tr^tricu (ídeml; terce-

\'ara Schwizt-Pirenaicx de I^. Juan Azurmendi, de Tolosa.-Primer premio. ro, al de Mr. Tredjeu-Dttrnncl, I^iron (l^raneia); cu^u-to, cltriut^^, sexto y séptimo, a l^o^s presen^ta^los l^ur l^os Sres. Gorosabel, 1lunarza, Asti- garra^a y Artechc, rle Elorrio (Vizcaya); Moh•ic^, C^•stona y ^lzcoi- tia (Gui^írzcoal, v menciones honorífic:ts, a llTr. Garaictch, de Tatxt^ (Francia); Sres. Arregui c Ibarzábal, de :lrediavaleta (Guipíizcoa), v de Echeverría (Navarra). - 63 -

Dc cios aiyos de edad en adelante.

Primer premio, al semental de D. Secundin^o I,oinaz, de Azpeitia (Guipúzcoa) ; segundo, al de ^1r. Tredjeu-Durancí, de Biron (Fran- cia); otm ídem, al de D. Angel Arzalltts, de Cestona (Guipítzcoa); tercero, al presentado par la excelentísima Diputación de ^'izcaya ; otro ídem, al de Mr. Piérre Garaictch, de Jatxu ( F rancia), y mencio- nes hanoríficas, a los Mrs, Maçonde, Améztoy y E^licerei, de Itxassru, I3idarray y Ustaritz ( Francia).

H^Mr;xAS.-De icno a dos años.

Primer premio, a la de D. José Lttis Azpillaga, de Azpeitia (Gui- pítzcoa); segundo, a la de Mr. Tredjeu-Durand, de I3iron (Francia); tercero, a la de D. Romáti Goeñaga, de Azpeitia (Guipúzcoa), y.men- ciones ho^noríficas, a la de los Sres. Dupin, de Ustaritz, y I.arrañaga, de Azpeitia (Fratlcia y Guipúzcoa).

De dos a cuatro años.

Primer prernia, a la vaca de D. Juan María Gandiaga, de ^Iarquina {Vizcaya); s.egundo, 'a ia de D. Félix Echave, de Arechavaleta (Gui- púzcoa); tercero, a la de la excelentísima Diputación de Vizcaya, y mención honorífica, . a la de Mr. Baptiste Bidart, de Ustarilz (Fran- cia). ^

De cuatro añns en adelante.

Priiner promio, a la vaca de Mr. 'I'redjeu-Durand, dc Biron (Fran- cia); segundo, a la de D. Rufin^o Alcorta, de Errazu ( Navarra); ter- cero, a]a de D. Teadar^o Astigarraga, de Elgoibar (Guipúzcoa) ; cuar^^ to y quint^o, a 9a de los Sres. Uria, de Azcoitia (Guipúzcoa) y Maç^on- de, de Itxassolt (Francia), y mención honorífica, a las de los señores 111aguregui e Ibiriaga, de Marquina, y Baquio (Vizcaya).

PABELLÓN DE GANADO VACUNO SCHWITZ-GUIPUZCOANO

La presenta^cián a este pabellón fué de 49 cabezas pertenecientes iodas a expositores de la provincia de Guipítzcaa y distribuídas así : macho:;, t^: no^ illas, ;iete, y^^^kas, 2^, yue mcrr.ricron ]as sigttientc: rccumpensas :

J1.tcuus.-I)^• r^^ra a dn.; nñ.ns.

I'rinter 1>remio, al no^^illt^ de ll. 1?stetaan Iribas, cle 1JsurLil; scsttn- do, al de I>. I^elil>e _Arzac, ^c Irún; tcrcero, al tie D. Peclro _^izpuria. ^lc Azpeitia, y sttpletnentario, al clel Sindicato de Usttrbil.

Bonito fote de vacas de raza pura, im^ortadas con dc^stino a la Rifa de la Avenida de Loyola y expuestas en el Concurso.,

llC 1IlÚS Cf!C Cl`OS QiIOS.

Prin^cr prcmio, al semental de I^. José Iradi, de Ilerttaui, y segun- ek^, al de ll. I?steban lrihas, de Usttrlti^l.

HCIIRRAS.-DP F11i0 Q^ (IOS (lYIOS.

Pri^mer preroio, a la de D. Hermeue^ilclo L1^arteburtt, de Ichaso ; segttnclo, a la de los Sres. Ulazrtbal Iicrmanos, de Irítn ; tercero, a la - GĴ -

-tle I). 10SE^ Usandevaras, de San Sebastián, y suple7rtentarios, a las -cle los Sres. Amondarain, Cruz, Mendiola y Legarra, de Lezcano, San Sebastián, Irítn ^• Alquiza.

De dos a cssatro años.

Primer premio, desierto; segundo, a la de D. Miguel Aguirreurreta, ^de Anzuola; tercero, a la de D. Ni^colás Cipitria, de Inín, y suplemen- tario a la de D. Pedro Aramburu, de Irún.

De cuatro aicos e1t adelante.

Pri•mer premio, a la va^ca de D. José Santa Cruz, de Andoain • sc- gttndo, a la de D. José l^laría Sorrondegui, de San Sebastián; tercero, a la de D. Franciseo Camino, de Tolosa, y suple^tttentarias, a las dc ios Sres. Gurutzeaga, Berrcet, Sor^zábal, Azurmendi y Arañguren, de Alza, Irún, San Sebastían, Lazcano y kentería. En este mismo pabellón se expusieron i8 hcm•bras mestizas, de cru- zamiento adelantado de la schwitz y pirenaica, con el siguiente re- sult:t^lo :

L)c 14110 a dos- a^ios.

I'ri^iter premio, a la no^^illa de D. Jos•^ Recalde, de Oyarzun; se- -gundo, a la de D. Jasé I3arandiarán, cle Hernani; t^erc.eró,^ a la d^e don I^'icolás ^Iartiarena, de Oya^rzttn, y suplem.entarios, a las de los seño- -res Adttriz y Arbelaiz, de Oyarzun.

De dos a cuatro aiios.

Pritncr pretnio, de,ierto ; segttnda, a]a vaca de D. Jasé Aduriz, de Oyarztln; tercero a]a cíe D. Ambrosio Borda, dc San Scbastián, v supletnentarios, a la5 de los scñores Aliri y Echeveste, de Llsurbil y Ovarzttn.

Dc^ cltatro altos ria adclarate.

Pritner premio, a la va•ca de D. juan josé Azurmendi, de Tolosa ; segundo, a la de D, Jtt^lián IVtichelena, de Oyarzun; tercero, a la de

6 -- G6 -

]^. Nicolás L:zcurra, de (^yarzun, y suplementarios, a las de los selio- res Aguírreurreta, Jáurcgui y Erquicia, de Anzuola, Oyarzwi y Ces- tona.

P:11S1?LLÚN DE VACU\O SCHWITZ-SUIZO

Se expusieron eu éste siete sementa^les de Guipúacoa y tres de Viz- caya ; dos hembras de Panlplona y dos de Gui.púzcoa, mas 18 novillos con destinr a la Diputación de Navarra y i8 vacas con destino al pre- iuío de Ia rífa para la Avenida de Loyola • en total 59 cabezas.

:^IACIIOs

Secciún úni^ca.-Diplen^a ^de houcr, al lote cle nov'illas destinados ,I^ la excelentísima Diputa^ción de Navarra. Prin^er premio, al semental de D. 1VIanuel Olaizola, de Oyarzun ; segundo, al d¢ D. Luis Garita- n^, de Vergara; terc^•ro, al de D. Seb^tián Olaizola, de Irítn y su- plementarios, a 9os Sres. Celaya, Sagasti; Iza, Sarri•anandi, i7rcola y Arrillaga, de Las Arenas (Vizcaya), Oyarzun (Guiptízcoa), Galdá- cano y Yurreta (Vizcaya) y Tolasa y Elgoibar (Guipúzcoa).

HE^íllRAS

Sección única;.-Diploma de honor, a Mr. Biirgi-Gretener, de Arth (Suiza), por el l^te pres^cntado fuera de Con^cursa Frimer premío, a la vaca de D. Agustín Erquicia, de 7.umaya (Gui,púzcoa) ; segundo, a la de D. Jasé Usandevaraz, de San Sebastián, y tercero, a la de don. Luis José Ibarra, de .

LOTE DE VAC^\S LCCHER•^S

Se presentó únicaruente D. Esteban Iribas con tres exceleutes va- cas> c^bteniendo los dos primeros premios en prc*ducción de leche y manteca.

CAbíPEONATOS

Este fué ganado por el toro de raza pirenaica Eskalo-bi, presentada• por D. Secundino Loinaz, de _^r.peitia (Guipúzcoa). - li 7 -

PAL'ELLÓN 17L' CAL'ALLAR Y AStiAí.

Se presentiaron cuatro yeguas pura sangre del excelentísimo seCĴ or cíuyue de "raledo; otras cuatro y dos potras de la Yeguada Militar;. cua^tro yeguas y dos caballtys de particulares ; un lote de i6 yeguas de pastareo, de D. Jorge Satrústegui, y otro de I2 yeguas de igual cLase, de ll. Pedro Mugarza, distribuyéndose las siguientes premios: Diploma de honor y. medalla de orn, al lote del señor duque de To- lédo; ídem íd., a la'Yeguada Militar cie Oyarzun; ídetn íd., al con- •unto de yeguas presen^tado por D. Jorge Satrústegui. Primeros premioS,. en varias se^ccianes.-.A la yegua de D. Angel Loyarte, de Goiztteta (;^'avarra) ; íd. a la de D. Jorge Satrústegui, de San Gebastián; al caballa d^e D. Pnblo Muguerza, Am^arebieta (Viz- caya), y a la _yegua de D. Juan Ceberio, de Fuenterrabia (Guipíizcoa). Segundas premios en varias secci^ones.-A la yegua de Jorge Sa- trtístegui, de San 5ebastián; ad caballo de D. Pal71o l^7ugarza, y a la yegua de D. Sebastián Eehaniz, de Lasarte (Guipúzc<7a). Tercerc^s premios en va^rias seccianes.-A la yegua de D. Floren- tino Lizarralde, de Asteasu (Guipúz^co^a) ; a la de D. Jorge Satrúste- gui, de San Sebastián; a1 ca^t>allo dP D. Pablo Mugarza; a una yegua del ^mismo; al caballo de D. José Antonio , de San Sebastián; a la yegua de D. José María Tellería, de Mutiloa (Guipúzcoa), y ttn cuarto premi^o, a la de D. Galo Barrena, cle ,Azpcitia (Guipúzcoa).

GANADO ASNAL

Primer premio, desierto; segu:n.do, al burro presentado por el se- ñor Urteaga, de Beasa:.n (Guipúzcoa), y tercero, a las presentados por los Sres. Ibarzába'] y Azpeitia, de 7.wmárraga y Alzc^.

GANADt^ DE CERDA

Gran di171oma de honor, a los lotes presentaclos por S. A. R. el prín- cipe de Asturias. Machos.-Primer premio, al ^^erraco presentada p^or cl Sr. Urreta- vizcaya, de (Guipítzcoa) ; segund^cr, al ciel Sr. Gaicoe^chea, de Ataítn, de ídem, y tercero, ál del Sr. Aguirrezabala, de Amézqueta, de ídem. Her^Ibras.-Primer premio, a la cerda del Sr. Bariandarán, de 1Eíer- nani I t^ttil>icirc,rt l, ^c^,^tttt Ic,, a!a ,lt•1 ^r. Inraz, clc :^taínt, tlc ícictn ; clt,^ tcrrr•r^:, a I:u clr lc,: `rc•<. t^^rirucclcca \ l^stllítac#,^ui, rle :ltaítn t clr 1?il,ar, de íclem, \ curu^tu, a la c1e1 tir. Iniaz, de :'+taítn, clc íclem.

llrmbra •L•arge-t,luck•, I,rot^icdad de S. A. 1(. el Yrincipe de :^sturias quc obtu^u Yremio ^c honor ^• medalla de oro.

^L1X.\I,ii I .\^.\I:

.1/,1,-ltus.-I'riitic•r l.r^•ittiu, rtl carctrru l,rc•,c^ttta,lu l^ur .^lr. ^'la^_c;ncl^•. ^lc It^a"„u Il^r•tuciat; ^^•^*nnclc^, rtl clcl ^r. llr,u^ra, clc Yantl,luua, v• tcrrcr,,, Ítl clrl tir. ^;rtrú;tc•^ni, clc ^an ^^•lrt;ti;ín. llc•uthYas. I'rinu•r l^rcntiu. ;tl lntc clc uv'cja; clrl ^r. llrn^rtt, clr Patnltlnna: ;r;^unclci. al clc ^Ir. :^ta^cmclr•, cle Itxrt^^uu (I^r••tnci;t). _^' ierccrn, a1 clc•I ^r. S;ttní^ic^^ui. c(r• tian ^i•h;tai;ín.

\xi^c.\i.r:, i,r: cc^r.i<.\i.

:^ c•^t,a seccií,u, :cclc•nuí; clr• Ict itt,tal;tci,'m cle ti. :^. R, el I'rír.ciln• clr \atu-ia:, are^, cle :^lz,t (Gttiptízcoa), y trrcncicíti h^nnurifica, al l^rc;cntaclcz ltrn• D. Ignaciu ^-^. ^lc LJrhin^a, cle San Sebastián. /i(^i.-I'rintcr l^remio, al lc^tc clc U. tianto; l;all;ístc- Ra.^as clv la rc^ Ĵ

Lote de raza \\'yan^lntte ^l^^l Sr. G^sar^^s que obtuvo el ^ximer premio. t;tti, clc A-cr^;^ara f(;ui^;ítrrr,;tl. 4^ •c^t>>i^lu al ^Ic^l ;c^it^^tr ntru-clttí•^ de T.^- riana, clc LlcxlicT 1V^izca^^a I. /^atias rxtra^tjc•ras. I)u^, l^rim<^r^^.; l^renii^^;. ttnr^ ^lr ellcis e^Pccial, a l^s lrites l^re,entrtclc;s lttir U. ^c^titi^lc (^a^:^rt^;, tlc _Alza ((^uihúzcc^a); Sc^uu^tlo, al lute clc 1). ^•tnti,t;^^c,^ 1 lerrrrci, cr dc Santistehau, cle I,crc: ;>c•^titiclc, •tl clc• la ( íranja .^^rír^^la tle 1'amplc^- un, v tcrccro, al clc• 1). Ramún "I^ucluri, cl^^ .Arrcl^^aín f(^nil^,ítzcoal. (;aiisos.-Primc:r l^rrniiv, al lotc prc;ents^lo 1>ur AIr. ^Crcdjen-Utt- rarnl, cle Yiron (I^rancia). Pa^tos.-Yrim^er l,remi^^, de^icrto •^eguuclu, al f^o.tc clel l;ulcgio cle Loyola, Azpcitia; tcrcero, al clc ll. ,^a^^ 1_uis ll^arra, clc I'amplona, y^ ctiarto, al clc ll. tiantus Gallá^tcbui, clc ^-crgara.

S. A. R. el PrinciPe de Asturias recibiendo de su au;;usta madre, $. M. la Reina, uno de los premios obtcnidos.

Pdlourns.-i'riuicr lrr^mi^*, ^tl lute de ll. )osr l.tti; llrirra, ^le 1'am: pluna. Co^GCjus dc ra.^a <•oii^^íii.-Prin^cr l^remio, sd lute ae U. Segundo Ca^ares, dc Alza ((;uil,ítzcc^a) ; segttndo, a otrn ]u^te 1^rnPiecíad dcl u^ismo scñ^^r, v terc^^rn, al ^Ie D. J^,é T,ui> ibarra. ^1^^ Panil^l^-^na.

La cr,ncttrr^•ncia en 1^^; 1>al^cllc^nr^ ^lc ga^ia^lo ,rhwitz-huiliuzruano v me^tizo scL^^^itz-l^irenaic^^ tuí•, cu^niu tie h^^ ^•iao, nu^inercrsa; pero eon ^er n^uv lntcuc^^s alg,in^.^s dr lo; ejem^plares prescnta^lo:5 y uo des- entonar ^ran^lem^ente los ^lerná;, la l^rowinci,t posee anitnalc; en nítutc- - il -

ro y calidad capaces de superar a los quc concurrieron, de haber po- •dicío vencer la apatía csracterística de todo ^artadeyo. liebemos hacer una excepción ante el ]ate cle tres vacas, preseutado por el Sr. Iribas, de Usurbil, las que, Ilamando la atención deí público por sus características visibles, salicitaron la del lurado, por crrres- ponder a un celo ganadero digm^a de entulación, ya que debido a su solo esfuerz^a personal ha podido crear, con seclinkntos que rest^ban ^en a^quel pttel7lo, un establo de aqttellas primitivas vacas scliwitz tle capa clara que se cultivaron en un tiempo, y que al lado del gran vo- 7umen que alca;nzan; se listinguen }>or su produeción de leçhe en bran cantidaci y rica en grasa. Así también la merece la excelente vaca preseutada por e} Sr. Santa Cruz, de Anclo^a`n, a la sección tercera, y la n^cstiza de.l Sr. Azurmen- cíi, de To,}osa, que, sin desdoro para la raza, pudo haher figurado entre la schwitz y guipuzcoana. Fn el pabellón de 9CtlIwltZ-SU1ZfiS se expusieron contados ejempla- r^c, na^cidos en esta región, y gustcí nrucho la vaca presentada por ei ^ir:. F.rqtticia, <íe 7,utuaya, que no cleseutonó frente a.l late present^clo fuera de Cc^ncur:yo por ^7r. Biirgi, con destino a la rifa cle la rlvenida tíe Loyo}a. Destacaron visihlementc los tores sementales importados por la Di- ptttación provi^n^cial de (^uipítzcoa ha,ce dos años, alguna de cttyos ej^eml^lares, como el sostenid^o por eí Sr. Olaizola, de Oyarzuu, puede ca.lificarsc de }:rim^erísima caaidad. Y llegamos a lo que ha s.iclo el verdadem esfu^rzo den^ostrativo. perseguido por el Gr.^mité de organizaci^m : al pabelíón que albergcí la raza indígena pirenaica. Fué desde e} primer m^otrtento afán unánime de lus que iniciaron este Cc?ncurso }x^^dcr hacer un estudio eomparati- vo de esta raza. tanta para obtcner las eonsecuencia^.s prácticas que cle éi pttdieran derivarse. Se deçeaha demostrar quc esta r.1za tan simpática y útil en ciertos sitios, ^i bien no aprcaPiada hara otr^c^s, no estaba desam^parada, tyi mt^chn n^enos, y lo han logrado los que tal ^e pro^pttsieron. Dc la rela- ^ción de asistentes se deduce e.l interés y cariñ^^ con que atendieron el ruego de] Cani.ité las distintas provincias, cuyo con^curso se s^o•licit^í, y me rnncta e) a^radecimientn qtte dicho Ccmité guarda para todas ellas. F, Ĵ cierto que faltó (nor moti^•os que nc^ son ahora del caso e^- honer) una región de (Cuilnízcna que Pudo .Presentar número y cali- dad; pero ello mismo da idea de cuanto más amplia pudo ser la pre- sentación de animales seleccior^ados, a pesar de lo numercMsos que ya lo fueron. Las dinastías de los Laurkín, Betehí, Goyaz, Eskalo Iñicshe y otros,. han sabido dejar bien puesto su pabellón, y puede declararse en crntra de 1os que •pudiera creerse que se trataba de casos aislados, que a^c- tualtnezrte contarrws con aarimales jóvenes de las genealogías citadas,. que de haber ^roncurrido a esta Exposición, la hubieran e^ampletado; tanta en calidad como en númera, y de •ello puede dar razón el recien- te y posterior Concursillo de toros celebrado en Azpeitia e'1 día 3 del corrieMe.

GANADO CARaLLAR

En esta sección se ha evidenciado una vez más la importancia secun- daria que en esta pravincia tiene la especie caballar. Cierto que si toda la región hubiera podido respr^nder al llam^aniiento del Comité, Fran- cia, Navarra y Alava podían haber heoho una Exposición im•partante y de gran rnérito; pero dificultades de último mamento imrpidieron el que así fuese, y Guipúzeoa sola no está capacitada para hacerla póx faltarle la primera materia. Gracias a la concurrencia de 1as yeguas presentadas par ea exeelcntí•simo señor duque de Toledo y la Yeguada Militar^(deskacatnento de Oyarzun), unidas a los lotes expuestos por- D. Jorge Satrústegui, de San Sebastián y D. Pablo Muguerza, de Amo- rebieta (VizĴaya), este pabellón llegó a animarse y llam,ar la atención del público, que pudo admirar las exquisiteces de aquellas flura ,ran- grr, contra •tando con la pequeñez, fartaleza y rusticiclad de ]a^ ja- quitas denominadas Morhales, criadas en corto número en nuestr^s cada vez niás reducidos pastos mantañosos, y que fueron presentados en cercad^os rústicos, ccm^ su corres,pondiente arbolado, d^ande ^por- cllo solicitaban dobl^m^etite ía atención.

ArrrMAr.ES Di: Coxic^r,

L

(^ANAT^O DE CERDA

S. A. R. el Príncipe de Asturias presentó cuatro magníficos lotes,. que llantaron la atencióu dc l^as labradc^res, para quienes las razas eran desconccidas completamente. A1 lado dc esta instalación se acomo- daron algunos ejem,plares del país, bien pocos por cierto, de los cua- les destacaba, conto moclelo í^rolí&co, ]a cerda expuesta por el seitor Barandiarán, de IIernani, quc criaha trece garrinillas, y el verraco presentado por el Sr. Urrctavizcaya, de ^'illafranca, ejemplar típico. del ganado de esta provincia, tan apreciaclo por su precocidad y e^+- quisitez de su:5 carnes. Fué verdaderam^ente lamentable que no com- parecíeran a esta exposición lo^s ejen^plares de raza Vitori^rticr, que tan conocida es por sus excelentes condicianes.

GAN^1ll0 LANAR^

1`UC la CO11CUrrE'nCla e^C1S1, ptleS 5C eS^l)era^a Cllie COI7Ctlrriera 18^^ raza churra, tan a^prcciada y apreciahle. I.a razón dc esta ausencia fu^^ el encontrarse los rebaños en ]os pastos de las altas mantañas, dada la ^^po^ca, y]o difícil d^e cn^nducirlo por elle, a San 5ebástián. Es de ju^tic.ia felicitar a la Fxct»a. Dipu^tación de Guipúzcoa; qtte, ttna vez .más, hizo gala del cuídado y caríña can que alíende la ri- queza cle su suelo, v al Fxcmo. Ayuntamiento de ^an Sebastián, que contrihut^ó en gran escal.z al may^r esl>lendor de este acto.

Concurso de ganado caballar de Vitorta.

F>te Concurso, organizad^c^ lror la Tunt.a de Ganatleros de Alava, filial de la Asociación^general de Ga.naderas del Reino, con ]a coo^pe ración de la Diputa^ción de Alava, .^yttntam^iento de Vitoria, Conse- - (4 - i^^^; jo provin^cial de F^umento y entidades agrarias, se celebrú, como e^taUa anuneíado, en la Ylaza cle (ianadw de ^^itoria, el día i2 ciel pasadu ^el,- tiembre. La inrportancia que en la provincia de Alava ha adquiridu e.^t;t clasc de ganado y la a5ción creciente que hacia él van sintiendo lu:^ labrad^:^res, reclaanaban la celebración de este Coiicurso, que, por otr<.^ parte, entra en un plan de concursos provinciales, que campreude tam- bién los ganados vacunos y de cerda, con objeto de celebrar en los a"nos 1923, 24 >' 25 un certamen para cada una de las tres especie^ fur.damentales en Alava. No estando }o bastant^ bien clasificacla la ganadería caba^llar de !1la- ea para form,ar un programa por ra.zas ^o varied^ades, la Comisión or- ganizadora se limitó a hacer la separación cie antitudes, y aíui así i1t^Uo matchos ejemplares que se inscribieron edttivocadamente, teniendo qtrc intervenir el Jut2^clo para ]levar a silla lo^s que eran cle tiro y a tiro los cíe tira. La co^aci^rrencáa.-Se inscrihieron en el concurso t2 ca.ba^lios setven- ta^les, 4q yeguas de vientre, y potros de dos y tres años, fi de un ^tin, 35 potrancas de ^dos y tres años y t7 ríe un año, hacienclo un total de: i^8 cabezas. Camo, a e^xcepción de ^}os pc^tros de cío^s y tres año^s, que ftteron todos excluícías. por presentarse castracíos, la iumensa mayoríl de los inscritos participcí en el Cancurso, pueden calcularse en unos i ro ej^m^plares los que optarun a premio. Podría sintetizarse IcL i^mpresión producida hor el Concurso en esta iorma: Hw6o m^ttcho y bueno; Pero nada de tipos definicío^s, nada de Klirecciones bien determinadas : un verdadero ca^os de sau^res, y co- rrespondicndo a él un verdadero m^saico de morfologías. F_.n Alava puede decirse que no hay ganaderas profesion.ales, pero, cam^n compensa^ción. raro es el labracior que na es ganadero al mis- n^o tiem.po. La prodttcción y eáplotación del cabalío d^ebe, pttes, ir regulrtda por este car^icter agrícola que debe tener. El qauado.-En el Concurso, repetinlos, hubo mucho y buena. De5- de al^ún t.ien^po a esta parte se ha progresado mucho y rápida,mente. El eonjuuto d^ este Concur^o indica bien a]as claras que en la prnvin^cia hay una ftterte afición por el gan.adu caballar. Considerzdcs aisladamente, había numerosos sementales y ye^u^s dignoç de premio, particularmente en las secciones de tiru. - iv

lattre los productos clel Eatado, asitni5^uo, ius hab:a muy hermc^^:,u;. Los sernentales.-Las sementales del Concurso, yue eran lo mejur que hay en Alava, permitíau cotttproi>ar, salro una sola excepciún, qn^ tados tenían más o menos sattgre bretona y tal ^-ez percherona, no- tándase ausencia easi absoluta de ejemplares del país. Algunos clc bc,; que más se destacaban, entre ellos el que ^btuvo primer premio en ]a seccihn de tiro y el ^1 uro eran importados de Fraucia y cran,prados er. ferias por sus actuales clueños. Otra, que abtuvrw el segundo pretnio en tiro, es hijo de semental del Esta^io, bretón, naturalmente. Esto es lo que pudiéramos llamar la primera generación. Cuando estos caballos falten, los sustituirán hijos o nietos ile atras anált^gos, 7^uy inferi-ore^ ya como animales de tiro, pero bien capaces cle segui: impttrificanrla la sangre del país. Ll labr.ador o el paraclista alavés sr- lecciana siempre al macho por la masa. 5i cría algím potro, es en razó^t de la masa que promete, v aun esto lo hace muy rar.as veces, COt110 l^ prueha el hecho, Uien si^;nificativo, de que no se presenta>c al Con- ctu•,.o ni un solo potro cntcro cle clos ^o tres años. Había, pues, en el Concurso mwy bu^enos sementales de tiro^. El que obtttvo primer premio, si no de gran ta11a, ^era de potencia soberbia, y el segun^cic^, un hermoso ejemplar, aunqtte algo inartnónico. (^tr^o se^n^cntal, Deli, clc D. Agustín 7_alvide^a, mastra^ba tal vez mejor yue ninguno la sa^tgre clel naís ; pcro modificada el tipo por la bretnna, resttltaha falto cle pureza para ser premiado en la sección de silla v a la vez de ma^sa para p^oder competir con los otros caballo^^s im^por- taclos. Por últ.imo, Fnrturtcr, único premiado en silla, aparecía librc de inflttencias extraiias, pero stts Ĵlefectos no le hacían acreedor a' primer pre.mia, que quedó ^lamentable, pero justatnente clesierto. Prima,c cí'e con,cervacíón.-Con el fin rte estimular a los rltteños dc l^^ttenas h^em^bras para que se querlen cnn ellas ^como rcpro^ductoras, sF imnlantó en este C^n,ncurso la novedaci-en ^11ava-rlc las prima> cle conservacicín, rledicadas a las m^e •ores potrancas de rlos ^^ tres años. Habí^. num^erasas notrancas merececloras clc recon?pcrsa, tanto.rl., silla, con gran fimtra de farmas, comto rle tirc^, con magn^^ico desarrnllc^. v al:runa tam^hién clel país. R1 T,trlrlo hiza cr» vcrrl^riern esmem Ia eleociót^. concedicndo, arl^ m;í; clc lns nremios, t2 t?rimas rlc TKa nesetas; seis nlra carla aptitu^t Hizo n^otar, no o^hstantP nue hahía ohserva^ío en la n^avar narte ^t^^ las pntranca.s ^riefectns en l^c anl^m^^ v cnnfnrmaci^^n rl^ las estrcm^- -76-

rlades, lo cual puede ser debido al sistema de pastcreo qtte se sig:tc en Alava, o tanr.bién a la falta de selección de las hembra^, conce- diéndose más im^portancia al tamaño que a tas fonnas y proporciones. Las más típicas y de más Ĵarácter indígena eran Il^iorica, de D. Za- carías Otazu, de Aranguiz, de hermosa cabeza, pero escasa armon^a en las formas, y una de D. Angel Ramarátegui, que aunque mal pre- sentada, marcaba muy bien el tipo na2ural que debe fomentar^e en la provincia. Fl Jurado fué desigmado por la Co^tnisión organizadora y dividido en grupos de tres vocale., a loa que se asignaron las diversas seeciones, del mado siguiente : Caballos setnentales y j^otros : D. ^'ale^ntín Verástegui, delegado de ]a Cría Caballar; D Mateo Arciniega, inspectur pro^-incial de FIigiene pecuaria, y D. Marcelino R. Fguilaz, diputado provincial y ganadera. Ycgrrns cfe v^errlrr : D. Antonio Varástegui, marqués de ]a Alameda ; D. Faustino Lerza, conc•ejal y ganadero, y D. Luis Arciniega, veteri ^ nario militar. Potrarrr.as dc dos }^ tr,^s airos ^^ j^rinras dc corascrz^ación ; D Fernan- do Casas, comandante de Caballería ; D. Luis 7_árate, ^ de la Jttnta pro- vincial de Ganaderos, y D. Fran^cisco L. de _lberásturi, concejal y ga- nader^. Potrurtcas de urr a^to y prcrrrio especial de yegrras: D. Julio Berríca- no, ^-eterinario ; D. Agustín Mundet, capitán cle Cahallería, y D. Cán- dido Lasaga, veterinario. 1;1 Jurad^a de ad:nisión esttn^o constituído por los veterinarios seño- res Arc^niega (D. Mateo), Berríeano y I,asaga, quienes actuaran dP seis a ocho cie la mañana para el examen cle los animales que se fue- ron presentando. De o^cho a diez y medi.a ciesetnpeñó su cometido el Jurado califica- clor, y es de jttsticia indicar que lo hizo con el mayor rletenimiento, imparcialidad y a,cierto. ^ A las diez y media pasamn las señores que farmaban el Jurado a extender las actas c^rrespondientes y las autoridades provinciales y ]créales visitaron el Cóncúrso, permitiéndase desde esa hara la entráda al público. ^ Paco ^después se hiza q^íihlicá la calificación. E1 local del Concurso. con ]r^s ciento y^^ico de ejemplares que se presentaron, más las crías del aito que iban con sus madres y algunos animales que hguraron fuera de Concurso, presentaba entonces animadísima aspecto.

REI'ARTO DN PREM[OS

Por la tarde. a las cinco, se verificó el desfile de los ejemplares pre- miados y entrega de las reeampensas, con asistencia de las autoridades y numeroso púUlico, siendo ^ de ]amentar que la a.menaza de ]luaia des- íuciera un poro el acto. No alystante, tadas pudieron adanirar ]a belleza de aquel selecto ganad^ y darse cuenta de la excelente base que ha; en la pra^^incia para una mejora Uien orien^tada de la especie cahallar.

LA CALIFICACló1

Para terminar

r^Ilr:^rrll cuvl^o

Caballo^ sementales de cinco a diez años qu^e huhiesen estado, por lo nienas una tem^l^o^rada, en servicio cíe manta cu la pro^°incia.

Dc aptitud ^ara^ silla.

^ección i."-Primer premio. 30o pesetas, desierto.-Segundo ídem, i5o ídern, a Porturla^. cie cinco a.ños, capa negra, alzada t,^2 metros, cle D. Claudio Izarra, de Belunza.

Dr a^titlid r ara tiro.

tiección 2."-Pritn-er prelnió, 30o pesetas, a Cha.to, tle cinco años, capa castaña, alzada z,54 métros, de D. Gregorio^ Iaorza, de Vi11a- franca.-Segunclo premio, 20o pesetas, a I ucero, cle ^ocha años, capa torda, alzada t,F^a metras, de D. I:,uis "Lárate, de Durana.-"L'ercer pre- ]llt,0, i5o pesetas, a Chcr,to, cle cinco aitos, capa castaña, alzada i,^5 me- tros, de D. Santas López de G.uereñu, de Ga^ceo.-Cuarto premio, cien Pesetas, a CnrdFro, de seis aitos, capa castaña, alzada t,^3 metros, cie D. Sandalio Arbo^a, cle Asteguieta. ^ ^ (Los premios segunclo y cuarto se acljudicaron fuera cle programa.) F'remi^o extraordinario, 75 pesetas, a Pehe, ca^pa negra, de D. Ll^^_ ^ Fernánde^,

GF:UPO 2."-ti^er.t^.^s x^^sr,^ i.os ^,^uttic^, nVOS nr Fn,^n

De u^litttd ^aro silla.

Seccióu 3!-Yrimer premio, 40o pesetas, a L^tcera, cle D. Fran- ^ cisrn Osa^ha, de Otazu.-Segundo prea^^io, zoo pesetas, a Lueer^2, de D. Hilario Goiccechea, tle (^c^it^echa.-Tercer premio, too pesetas, a Rojilln, de D. Simó^z 7árate, de Otazu.

IJe nhtitttd f^ara tiro.

Sección 4."-Prinzcr premio, 40o pesetas, a 1llorena, cle D. .liatías i.bpez cle Hereclia, de I:chíivarri.-Segundo premio, 20o pesetas, a :^larqucsa, dc Silverio I,anda, clc Gucreña.-Tercer pren^io, ioo pese- tas, a Roja, de D. Damián Ibáñez, cle L:zqucreco^cha.

GRUPU 3 .°-POTROS AI? i)OS Y TRGS ANOS

Las dos sccciones de que constab.a, 5." (silla) y fi." (tiro), qtteclaroir desiertas.

GRli PO 4.°--rcrruos i>F: uN n:^^^

Dc a^titud j^ara sill^z.

Sección 7 a-Pri^^ner l^remio, ioo pesetas, a I_ucero, de D. Franciscu Ruiz de Arcaut^e, de Gaídélegui.-Segtm^do pren^io, 75 pesetas, a Lu- cero, de D. Saturnino Qlalcle, de Gamecha.-Tercer pre^mi^o^, So l^e,e- tas, desierto.

De aj^titud jrara tiro.

Sección 8.a-Primer premio, too pesetas, a Noble, de D. llámaso ^'illar, cle Herecíia.-Segttndo premi^, 75 pesetas, a i^'alier^te, de ilo^t Guillerm^o Samaniego, de ^^credia ---Tercer premio. 5o pesetas, de- sierbo. ^ 7y -

GKUFO 5."-t^oTx.txc..^s ttF nos ^^ ^t-xFS :^^os

De aptitud para silla.

Sección <}.°-I'rimer ,^retnio, 20o pesetas, a Niiia, cíe D. Boatifacin. Latorre, de Apérregtxi.-Seguncío premio, t25 pesetas, a Rubia, cle D. I^aac Iturrospe, de Arbulo.-Tercer premio, ^$ pesetas, a Corde- ra, de D. Francisco Uriarte, de Elguea.

Dc af^titud r ara tiro.

Sección io.-Pri^tner premio, Zoo pesetas, a Chata, de D. ^iigucl Castillo, de t^riñez.-Se;undr^ premio, i2^ pesetas, a Seiaorita, de don Saturnino Murua, de I_aco.-Tercer prcm^io, 75 pes^etas, a Barcelo- ^cc.ca, de D. Froilán Fernández de Mendía, de ^'illafranca.

GRL'PO 6.°-roTx^^^c.-ts nr tr^ :^fio

De a^titird fiara silla.

Sección ti.-Prinier pretnio, tso pesetas, a Lnccra, de D. L.uciano Corcuera, de Anúcita.-5egtmdo premio, too pesetas, a Frotati^ra, de D. Rufina Goicoechea, de Gonte^cha.-Tercer premio, ^g pesetas, Pu- bia, de D. Andrés Lattzurica, cle Arannuiz.

Dc aptit^ud f^ara tiro.

Sección t2. Pritner preniio, t5o pcsetas, a 13ri,llafa±c, de D. Le^- nardo Arrieta, cle Viteria.-Segundo premio, roo pesetas, a Clzata, cle D. F,pifani^o Ortiz de 7_árate, de Mendíjttr.-Tercer premio, 75 hese- tas, a I2ojilla, de dan Miguel Castillo, de Ariñez.-Premio especial, 200 l^esetas, a la tnejor ^^egua presentacla con dos o más crías su^•as. Fué a.m^pliado y sttbdivi^dido en la forma siguiente : too pesetas, a ^1lorey^a, de D. Angel Romarategui, cle I.angarica ; 75, a Chata, de dorr Juan Jcs.é García, cle.Gaceo; 5o a .bfo^•ica, de D. Saturnino Murttz, d^ I,uco, y 2^ a Cliata, cle D. Roque Aguínacc?, de Rctana.

Pr•inias de coriservaciófa.

Se coneedieron t2 primas de conser^•ación de a i5o pesetas a otras tantas potrancas de dos y tres años, seis de silla y seis de tiro. Las potrancas agraciaclas fueron las siguientes: De silla.-Lucera, de D. lgnacío Fernández de Gantioa, cle EILur- go.-Isla, de D. Saturnin^o Murua, de Lum.Niña, de D. Bonifacin Latórre, de Apérregui.-Castaiaa, de ll. Julián Guevara, cle Crispija- na.=Lucera, de D. Francisco Osaba, de Otazu.-Losi Ĵ ia, dc D. Félix Garay, de Nanclares de Gamboa. De tiro.Perla ¢rirnara, dc D. Severiano Fernández de 7_uazo, d^ Urbina de Eza.-Chata, de D. Miguel Castillo, de Ariñez.-•atalayĴ a, de D. Andrés Pérez de Landa, de Arcaute.-Pcrla, de D. Gregorio Madinaveitia, de Gaceo.-Morica, de D. Za^carías Otazu, de Aran - guiz.-Sin nombre, de D. Angel Rotnarategui, de Langarica.

Concarso de ganados de Mar4u^^a (Vtzcaya).

La Junta provincial cle Uanaderos cle Vizcaya, en representacií^n y -com^o filial de la Asociación general de Ganaderas tíel R^eitio, orga- nizó un C'oncurso, al cual acudieron aniniales de todas las e^pecie^ damésticas y prc+ductos de la ganadería. ^ ^ ^ Se celebró el día 25 de Agosto últi^no, constituyendo un éxito cou^- pleto la canticLad y calidad de los pra^cíuctos presentados, cle lo^ que merecen especial mención los caballas, de pura sangre inglesa, del exce- lentí7imo señor conde de Urquijo, y]a sección de ganado vacuno, de raza pirenaica. La regibn de Marquina es la cuna y el centro princ ipal de la gan,:- dería prapia del país. I;1 Jurado se hallaba cornpuesto t^or el presidente, ilustrísimo señor comisario regio de Famcuto, D. Trino Hurtado de Mendoza ; cl secre- tarió. D. Martín Ciga, y los vocales D. Juan Mugartie, alcalde cie ^T^tr- quii^a; D. Alcjandro Gaitán de Ayala, D. Juan Fj;uilcor, jefe de lcs serr^i ‚ ios de agricultura, ganaderia y montes de la Dijxttación ; los ve- terinarios Sres. Guerricabeitia. Guerra, Ganci^egui, Alcorta, Gonieza, Didesolo y el catedrático de la Escuela de Veterinaria de Santiago, se- iior Garcí.a; la diplamácía avicultrii Srta. 1?ilar Barbier, el ingenic^• agrónom^a D. José Trtteb^, D: José. >tlaría Arámbárri y D. Agustín de °C^ ;tro. "1'oro suizo Schwit^ yue obtuvo el primcr premio.

Toro piren;iico que obturo el primer premio. -82-

Estos señores constituyeron secciones de tres para calificar los grupos de animales y aves que a cada uno se les encomendó. A1 reparto de prcmios asistieroat, además del Jurado citado, los serto- res pt'esidente cíe la Excma. Diputación, Sr. Urien; el vicepresident^ de la Junta Agropecuariaforestaa, Sr. Larrea, y los diputados Sres. Ca- reaga, Orn,illa, Urrutia y Orbe, a^co^rnpañados del afalnad^o ganadero andaluz 5r: Guerrero, el diputado provincial de Guipúzcoa Sr. Laffitc y el director del Servicio pecuario de Guipúacoa, Sr. Sáiz. EI imp^arte de las premias repartido^s en metálicr ascendió a 4.t25 pe- setas. Citaremos a continuacián los primeros premios adjudicados. En la raza pirenaica se concedieron a las cuatro ,magníficas ejempla- res de taras raproductores, correspondientes a las Sres. D. Daminga Ibarltucea, a D. Jasé Ramón Ihaiz'abal, D. Esteban Arrillaga y D. Jasé Aspiazu, y a la vaca propiedad de D. Francisco Maguregui. En la raza sttiza, a los toros de D. Cantttó Canicónandía, D. Tomás Solazába^l, D. Martín Aróstegui y D. Luis Tsynza y a la vaca de D. Pru- dencio Arriola. Al novillo pirenaico de D. Esteban Arrillaga, a la novilla de la mis- ma raza, de D. Manuel Olaso, y a la novilla suiza de D. Leandro Pun- dazuri. Se le con^cedieron diplomas con meda^lla de oro al Excmo. Sr. Conde de Urquijo por los -tnagníficx^s e^err^,plares de caballos y yeg^uas presen- tados; adem^ds sc adjudicarott primems prernios al caballo semental de D. Juan María; Gandia^a, al lote de yeguas de D. Antonio Recalde y al ^1ote de potros de D. Joaquín Izaguirre. En garañ^t*rtes de raza del país se concedió el primer premio al de don Julián Solaguren. En aves se adjudicaron los primeros premios al lote de gállinas dei país a 17.` Isabel Zavala, al de gállinas castellanas de D. Emilio Ruiz, al de aves extranjeras de D.` Vi^ctaria Arrizabalaga, al late de palrriípedos presentado par D. José María Murga y a la pareja de palo^mas de dor Felipe García. ^ En el recuexnto de la ganadería de esta región que se aca.ba de hacer en este Concurso se ha sa^cado la enseñanza de que eY Esta^do de la raz^t vacuna del pais ha ^mejorado aigo, si bien necesita tadavía algtín mayar impulsa. En cambio se ha eonvenrido de que al ganado caballar urge que se le imprirna ttna modificación completa (m^e refiero al ca:hall.ar del cam- Vaca pirenáica, con su cría.-Yiimer premio de su Seccián.

Vaca mestiza, Schwitz pirenáica que obtuvo el primer premia. Potro mestizo de tres años, 5rabe-casco.-Yrimer premio.

1'ehua pura san^re inglesa, con su cria, drl l^:xcmo. Sr. Conde de Uryuijo. pesino, y na al del Excmo. Sr. Cande de Urquijo) cruzando las yeguas del país con el caballo árabe, c^omo se ha demostrado con el producto me dia sangre árabe presentada por D. Juan Martín Gandiaga, que llamó la atención de tados las concvrrentes y entusiasmó a los dueiios de ye- guas, por l^a qu•e demandahan con gran empeño que se les proporcionara caballos sementales árabes.

Concursú de ganados de Valmaseda ^Vizcaya).

Nota de los sementales yue acudieron al Cancttrsn cle Valmaseda el día y del corriente, y que fueron premia,dos con i5o pesetas cada una de dichos.ejen^plares: ^Jn.o de D. Lucas Castillo, de Arcentales ; otro de D. Leanardo Co- breros, dc Baracaldo ; 2^^tro de D. Pedro Ariiio, de ídem^ ; otra de ll. Ra- tnón Irastorza, de Carranza ; otro de D. Manuel Pórtillo, de íríem ; otro de D. Jasé Fernán^dez, de í^dem; o^tro de D. Danos^c^ García, de ídem; otro de D. Vicente García, de ídem;,atro de D. Gttillermo Ibarra, de Galdatn,es; c^tro de D. Totnás Lasúen, de ídem; ohro de D. Crisanto Vivanco, de Sadupe ; otro de D. Lttis Viota, de Sopuerta, y atro de D. Gregario Correa, de íde7n, concediéndalé además a ttnn de D. Mi- guel Gaieaechea una copa de plata. Seccián 3.s (de vacuno).-Desierto. Sección 4.°--Desierto. ^ Secciones 7.° y 8." (de vacuno).-Desierto, y en su lugar ha =tcor• dado el Jurado crear una secci<^n especial de vacas de cruzamiento adelantado, en la que se han conéedido los sigttientes premio^s : Vaca Pado^na, de D. Gregorio Zorraquino, de , primer premio, i 5o pesetas ; vaca Cha#a, de D. Emilio Sierra, de Ar^tentales, segundo premio, ioo pesetas, y dos tercerc^s prernios, de 5o pesetas. a las vacas ^Iorena, de D. Flarencio Gc^nzález, de Za1la, y Cnrdera, de D. Maurici^o Marcuartu, de Ochán. Se •ha creado tasiibién una sección especial de becerras de cruce adelantada, Achwitz, adjtudicánrlase lo^s siguietntes premias : A la beeerra Lucera, de D. Manuel San Sebastián, de Villaver.de de Trucios, primer premia, ioo pesetas; a la becerra S^A%za, de dan Juan Lasúen, de GĴeñes, segundo presnio, 5o pesetas ; a la becerra Chata, de D. José María Ranero, de ídem, 25 pesetas ; dos premios de eoncurrencia a^l Concurso de 15 pesetas cada uno a D.° Celestina Teja- da, de Arcentales, y a]a becerra Chata, de Don Florencia González, de Zalla; un diploma de honor a la becerra Chata, de D. Tamás Peña, de Ocharán, y I2 subvenciones de rnncurrencia de ainco pesetas ca,da una de ellas.

MESTIZAS SCHWITZ-PIRENAICA Y SCHWITZ'TUDANCA

Vacas ds ^uatrv s oeko años ¢rod^ctiendo deche o con sápnos evidentes de ¢re^ez.

Sección g.`-Primer premio, Ioo pesetas, a D. Sagardúa, de Arcen- tales.-Segundo pre^rrbio, 75 pesetas, a D. Juan Marina, de Ocharán.- Tercer premio, 5o pesetas, a D. Antonio Largacha, de Arcentales - Cuarto premio, as peSetas, a D. Florencio Ganzález, de Za11a.-Otro cuarto pramio, a$ pesetas, a D. Toanás Lavín, de Valmaseda.-Idem ídem, 25 pesetas, a D. Angel Arco, de Sopuerta.--Quinto premio, 24 pesetas, a D. Angel Ruiz, de G Ĵeñes.-Premio espe^cial, IS pesetas, a D. Jesús Marina, de Ocharán.-Idem especial, 15 pesetas, a don Tomás Saracho, de GiieĴe^s.-Idem íd., 15 pesetas, a D. Francisco Ur- tiaga, de ídem.-Idem ídem, IS pesetaa, a D. Tomás LI'aguno, de Ar- centa^les --Idem írl., 15 pesetas, a D. Manuel Urrutia, de S^cxpuerta -- Idem íd., 15 pesetas, a D. Jos^é Erostarle, de Val^maseda.-Idem íd., IS pesetas, a D. Manuel Ortiz, de Arcentales, y aI subvenciones de cqn- currencia de a cinco pese^tas.

Noz/illas de doa a tres años produciendo leche o con signos evidentes de ¢reñea.

Sección ^o.--^Primer premio, qy pesetas, a D. Manuel Zubieta, de Arcentales.-Segundo prercnio, 5o pesetas, a D. Jos^é Izaguirre, de GĴeñes.-Tercer pre^Inio, 25 pesetas, a D. José Izaguirre, de ídem.- Cuarto pre^trtio, 2o pésetas, a D. Juan Larrea, de Valmaseda -Pre^rrlios especiales de 15 pesetas a D. Santiago López, de Valmaseda, y a don Itamón Bernales, dc Sopuerta -Pre^mios especiades de Io pesetas, z la Sra. Viuda de Palacios, de Scrpuerta, a; a D. José Izaguirre, de Giíeñes; a D. Luis Gonzál.ez, de^Zalla; a D. Gurn^ersindo Poza, de ^o- puerta, y Zo subvencioa^es de corlcurrencia dé a cinco pesetas. Vaeas de produeción de leche. Sección tz.-Primer premio, desierto.-Segundo premio, 75 pese- tas, a ll. Vicente Echejardía, de SQpuerta.-Tercero y cuarto premio, de 5o y 2g pesetas respectivamente, a D. Nicolás Antu.ñano, de Valma- seda.-Quinto premio, zo pesetas, a D. Hertnenegildo Aja, de ídem.

Novillas de aptitud lechera.

Sección i3.-Primer premic*, 75 pesetas, a D. Justo Laserna, de Valmaseda.-Segunáo premio, 5o pesetas, a D. Carlos Aldama, de Arcen^tales.-Tercer premio, 25 pesetas, a D. Ramón González, de Sopuerta.-,Cuarto premio, 2o pesetas, a D, Primitivo Fernández, de Valmaseda.-Qtvinto premio, io pesetas, a D. Andrés Ariño, de 7_a-

11a.-Sexto premio, ro pesetas, a D.' Tomasa Mi Ĵhelena, de An- cen^tales.-5éptirrvo premio, to pesetas, a D.' Benita Falacios, de Za- Ila.-Octavo premio, io pesetas, a D. Fructuoso Oregui, de ídem, y noveno premio, io pesetas, a D. Ramcín González, de idem.

GANADO DE CERDA

t'erracos. Sección r.°-Prím^er premio, 5o pesetas, a D. Gaspar T'ernández, de Valmaseda, y segundo premio, 25 pesetas, a D.' Polania Pagazar- títndua.

Cerdas de ería. Sección 2.°-Frisrt^er premio, qo pesetas, a D. Luis de Urbieta, de Valmáseda.-Segundo premio, 3o pesetas, a D. Ignacio I_a.rrinaga; de Giieñes.-Tercer premio, ao pesetas, a D. Juan Manuel Acasuri, de "I,alla.

Lotes de crías. 5eeción 3.°--Pnim^er nr.emio, 3o pesetas, a D. Luis de Urbieta, de Valmaseda, y segundc*, 2o pesetas, a D. Fausto Oria, de ídem.

GANADO LANAR

Lotes de doee ovejas y un carnero. Sección única.-Primer premio, 25 pesetas, a D. Francisco Urrutia, de Sopuerta.-Segundo premio, 2o pesetas, a D.' Gregoria Corre.a, de -^8-

ídem.--Tercer premio, i5 pesetas, a D. Isidorn Gómez, de 7_alla.- Cuarto pre^n^io, Io pesetas, a D. José Sáinz, de Valmaseda.

I^acas lecheras.

D. Arnbrosi•o Goluza, de Valmaseda, 5 pesetas; D. J.oaquín Hur- tado, de Zalla, 5 ídem, y D' Palonia Pagasartúndua, 5 ídem.

Novillas.

D. Frar^cisco Berna.les, de Sapuerta, 5 pesetas, y a D. Nicalás An- tuñano, dos pre^mias de 5 ídem.

MESTIZAS SCHWITZ PIRENAICAS Y SCHWI'fZ TUDA:VCA

Terneras y novillas de seis rraeses a dos añas.

Sección II.-Prim^ero y segundo pren^io, ^cícsiertas.-Un premio de 5o pesetas a D. Jesús )Vlamna, de Ocharán.-Idem de 25 a D. Tomás Llaguno.-Idem de Io a D. Benita Palacio, de 7.adla.-Otra de Io a D. José María Pagazartúndua.-Idem íd. a D, Francisco Galagarrtc, de GĴeñes.-Ide,m íd. a D. Pedro Llano, de íclem, y IS subvcnciones de concurrencia de a ^cinco pesetas.

GANADO CABALLAR

Sección I.`-Declarada desierta por no hallarse ningún animal de las condicio^nes regla^mentarias ; habiéndose creado un.a seación espe- cial, en la que •se prapone a D: Tomás Izaguirre, de Valmaseda, ttna subvención de 75 ^pesetas, y o^tra igual para D. Francisco Ahedc, de Sopuerta. Sección z.'-Pri:mer premio, de 75 pesetas, a D. Manu^el Ortiz, de Areentales.-Segundo premio, 5o pesetas, a D. José María Ranera, de Giieñes. - Tercer premio, 25 pesetas, a D. Indal^ecio Bilbaa, de ídem.-Cuarta premio, 2o pesetas, a D. Angel Larrauri, de Arcen- tales, y una swbvención de 2o pesetas^ a D. Máxi^mo Vía, de Arcen- tales. Sección 3.'^Dos primeras premios de cien pese^tas a los lotes de D. Francisco A^hedo, de Sapuerta, y a D. Manuel Trasvñña, del Valle de Mena-LTn segun.do premio de 5o pesetas a D. Manuel Vía, de Arcentales, y una subvención de 25 a D. Ví^ctar Allen^de, de Valma•- - 89 = seda, más un diploma de l^onor al lotc de D. Lorenzo Garagorri, de Valmaseda. Sección 4.'-Primer premio, 5o pesetas, al latc de D. Francisco Ahedo, de Sapuerta, y segunda, de 25, al de D. Manuel Vía, de Ar- centales. Sección 5.'--•Declara,da desierta por no hallarse caballos en las con- diciones reglamentarias. Sección 6.'-Primer premio; 75 pesetas, a una yegua

Perros de ganado y otro,r. Sección única.-D7^p1•amas de hanar a D. Víctor Bustamante, don Estanislao Avellane.da, D. Henmenegildo Aja, D. Marco Gardoqui (Benito), D. Jesús Marina, D Gregorio Arnáiz, D. J^osé Urrutia y Viu^da de Tarre. D. Agus^tín Ruizerer, ro pesetas; D. Emilio Pala- cios, ro pesetas y diploma ; D. A^ngel Ibáttez, io ícíem ; D. J^uan Jasé Setién, io ídem; D.. Mariano Múgica, diplama; D. Francisco Urru- tia, 5 pesetas ; D. Emili^o Galímdez, 5 ídem, y 5 a D. Ayuilina Gardoqui.

AVES Sección 3.a-^A D. Dámaso Ispizua, de So^l'upe, por un lote de i-4 Pleymont Roak, ao pes^etas, y a D. Pedro Martínez, de ídem, por otro lote i-4 Brahama armiñada, ao ídem. Prenaios especiales.-A1 Excmo. Sr. Marqwés de Loriana por el conjun2o de instalación en esta sección, diploana de medalla de aro; a la Sra. Viuda de la Torre, por e! misttto concepto que el anterior, diploma de n^dalia cíe aro; a los Kdos. Ydres. Misioneros del Cora- zón de María, par su cruce de aves Yrat y castellana negra, diplozna; a D. Nicolás Antuñano, por un lote de 2-8 castellana negra, dipiama de honor; a D. Kica,rdo Vi.tórica, i-2 conejus Angora blanco, di- ploma de honor; a la Srta. JoseTina Castri^llo, pareja de paloanas mun- danas, diploma de hon,ar; a D. Marcelino Sauto, lote de seis palomas, diploma de hanor; a la Srta. Josefina Alonso, late de cuatro palo^nias, diploma de honor, y a D. Juanito Artec^e, pareja de galffas, di^plosna de honor. Sección agrícola.-José de los Heros, Chacolí.-Basáñez Hijos, hor- ticultor, Bara^caldo, diplcyma.-Viuda de Eduardo Egui^leor, horticul- tor, diploana.-Francis^co Ortiz, puesto de plantas y semillas, diplo- ma.-Vivda de Cuevas, una begania y un espárrago, i5 pesetas.- Andrés Zubéaur, tres calabazas de grac^ tamaño, io pesetas.- Fran- cisco Urtiaga, de G Ĵeñes, manzanas, chaco^lí, patatas, diplama.-Mar- celino Santa Gcwlana, una pla,nta de tabaco, otra de rrraíz, con once mazorcas tomate, 8 pesetas.-Andrés Acasus^o, patatas California, ocho pesetas.-Granja San José, del Valle de Mena, ^manzanas, ciruelas buen lo^te de d^cwce, di.ploma -Manuel María Saldamando, de^ Galda- mes, maatzanas, i5 pesetas.-^Narciso L^ejarza, de G Ĵeñes, manzanas, 8 pesetas; queso, t5 pesetas.-Francisco Corino, seis peras, ocho pe- setas.-Maxirn^ino Vicario, de G Ĵeñcs, manzanas, sñdra, melocotones pavias, diploa^na.-Josefa Inchausti, cuakro berzas, 8 pesetas.-Joaquín Llagttno, de Arcentales, r3 peras, i5 pesetas.-Torihio Campo, de Val- maseda, ocho manzamas, 8 pesetas.-Viuda de Torre, peras, manza- nas, tamate, berenjenas, rui^barbo, r^rnolacha de mesa, patatas, cala- ba,cines, mantequilla, diploma y ia pese^tas para el' muchacho.-Celes- tino Ibarguen, begonia, peras, dipqama.-Miguel Urquijo, pimientos, cebolla, tomate, 8 peseta.9.-Santiago Eguen, patata^s, remolacha, 8 pe- setas.--Valentín Orrantia, remolacha, 8 pesetas.-Liborio Izaguirre, patatas, arbejidlos, puerro^s, rnelocotones, peras, i5 pesetas.-Temás Lavín, sandía, ce^bollas, pata^tas, manzanas, to^na^te, i5 pesetas.--Juan Esnaola, vainas y cebollas, 8 pesetas.-Juan Orio, berza, to^rrtate, ce- bollas, 8 pesetas, y Florencio Marína. diplo^tna. - 91 -

NAVARRA

Concarso de ganados de (Roncal).

La Exema. Diputación de Navarra, velando por el fon^ento pec^ta- rio, decidió organizar concursos de ganados, con programas bien es- tudiados, en consanancia con las necesidades de la parte de la provin- cia en que se celebraban, pues sabido es que en ella hay parte mon - tañesa y parte de ribera, cada una de las cuales posee riqueza típica. y especiales modalidades para la explatación del ga^nado. La Asociación general de Ganaderas prestó su caIaboración econó- mica a esta ernpresa, tan en constmancia con 'las tendencias y trabajas de ta Garparación. Asi^m^i!s^m^o, los ayuntamienitos de las localidades en que se celebraron prestaran su apayo y contribuyeran al éxito de las certámenes organizadas. El resultado ha sido al.tamente satisfactario. Seguidaaiuente se con- signan las actas que rei^ejan la ec*ncurren^cia y^premios con^didos : Reunido el Jurado calificador del Concurso de ganadas celebrado el día 6 de Septi^e^m^bre de i9z3, en la v:illa de Isaba, acordó conoeder la cantidad de 4.qzo pesetas para prem^ios, que a continuación se espe- cifican, y en, su vírtud firrnan las .presidentes y vorales que intervinie- ran en el misrno. Isaba, 6 de Septiembre de 1923 -E1 pre^sidente de la Dipu.tación, Gabriel Erro. - Vocale5: Daniel Nagore, Dositeo Ochoa, Pascual Luna, Gabino Lugaldia, Io.ré Arnisén, Angel Gabás y 7ulio Labairs^.

GRUPfl I ^--^('ANADO CAEALLAR RONCALÉS

Potros enteros de uno a tres años.

Seceión r 4--Desierta. -92-

Caballos senientales de tres a seis aiios.

Sección 2.•-Primer premia, i3o pesetas, al núrtL. zzr, del Ayunta- miento de Isaba.-Segundo premio, t2o pesetas, ai nú^m^. 60, del Ayun- ^ta,miento de IsabQ.-Tercer pretnio, ir5 pesetas, al núm. r83, de D. Jacinto Labairu, de Ustarroz.

Potra,r de doce a treinta meses.

Sección 3.•-Primer premio, 8o pesetas, a'1 núm. 76, de D. Jasé Garcés, de Isaba.-Segunda premio, ^o pesetas, a1 ní^. 77, de D. José Garcés, de Isaba.-Tercer premío, ^io pesetás, al núm. 68. de D. Mi- guel Marco, de Isaba.-Guarto pretnio, 5o pesetas, al núm. 72, de D. Joaquín Garcés, de Isaba.-Qttinto pre^ntio, 4o pesetas, al núTn. 8^, de D. Angel CYuillén.-Sin prem.ío a los núms. 75, de D. José Garcés, de Isaba ; 80, de D. Baldamero Pérez, de Usta,rraz ; 83 y 84, de don Angel Guillén, de Isaba; i82, de D. Francisco P^etro Ĵh, de Isaba.

Yeguas de tres a seis años.

Sección 4 8-Primer -prem^i^o, ioo pcsetas, al núm. 7i, de D. Joaqttín Garcés, de I^saba.-Segundo prem^io, 9o pesetas, al núm. 222, de dc^rt f;regorio Mareo, de Isaba.-Tercer premio, So pese^tas, al níim. 78, de D. Benedi^ct^o Anvut, de Isaba.-Ctta.rto prem^io, 7o pesetas, al núm. 74, de D. José Garoés.-Quinto premio, 6o pese2as, al núm. 6r, de D. Ca^simiro Vistuer, de Bttrgui.-Sin premio a las núrns. 79, dP dan Benedicto Anaut, de Isab^a; 67, de D. Miguel Marco, de Isaba; 8r, de D. Miguel Marco, de Ustárroz; 8z, de D. Angel Guillén, de Isaba,; i7o, de D. Bernardino Tapia, de Isaba; i77, de D' Miguela Induraín, de Isalaa; i^8, de D. Bernardo Braco, de Navascttés; i8o y i$i, de dan Raimund^o Anaut, de Isaba ; i88, t9o, igi, aor y 2oz, de D. Victo- riano Marco, de Ustarróz ; z25, de D. Dionisio Ezpar, de Isaba, y z49, de D.' Miguela Mayo, de ídem.

Yeguas de siete a doce años.

Sección 5.'-Primer prezrtia, ioo pesetas, al núm, 205, de D. Ci- riaco Petroch, de Isaba.-Segur^do prertnia, go pe^setas, al níim. 70, de D. Jaoquín Garcés, de Isaha.-Otro s^egundo premio, go pesetas, al núm. 73, de D. J^nsé Garcés, de I-saba.-Tercer premio, 8ó pesetas, -93- at núm. 1^6, de D. Faustino Petrocll, de Isaba.-Cuarto premio, 70 pesetas, al núm. 1^2, de D. Ildefanso Pérez, de Ustárroz.-Quinto premio, 6o pesetas, al núm. 16g, de D. Bernardino Tapia, de Isaba: Sexto premio, 5o pesetas, al núm. ^g, de D. Baldomero Pérez, de Ustárraz.-Otro sexto premio, 5o pesetas, al núm. 66, de D. ^7iguel Marco.-Idem íd., 5o pesetas, al núm. 171, de D. Pedro Itos, de Isaba.-Idem íd., 5o pesetas, a'1 núm. 172, de D. Pedra Solanilla, de Isaba.-Ideni íd., 50, pesetas, al núm. 174, de D. Modesto Ansó. de Isaba.-Idem íd., 5o pesetas, al núm. 175, de D. Faustino Petroch, de Isaba.-Sin premio a los míms gg, de D.` Luisa May^a, de Ustárroz; 173, de D. Francisco Ezquer, de Isaba ; 179, de D. Raimundo Anaut, de Isaba, y 2a4, de D. Dionisio Eznar, de Isah.a.

GRUPO 2.°^ANADO VACUNO PIRI:NAICO

1`'ovillos de doce meses a dos años, sin dientes permanentes.

Sección I a-Desierta.

Toros de dos a seis años, con dientes Qermanentes.

Sección Z.A-Pri^m^er prem:io, 75 pesetas, al núm. ao6, del Ayunta- mien^to de Garde.-Segunda pre^mio, ^o pesetas, al' núm._215, de don Mariano Ezquer, de Isaba.

Novilla.c de do^ce a veintidós ^neses.

Sección 3.g-Sin premi^a las núms. FgB, Igj y zoo, de D. Mariano F_zquer, de Isaba.

L'acas de dos a ciraco a^cos.

Sección 4.fl-Primer premio, 65 pesetas, al ruúm. Zog, de D. Nica- sio Maisterra, de Ustárraz.-Segundo premio, fio pesetas, al núm. 2IO, dc D. Nicasio Maisterra, de Ustárroz.-Tercer premio, 5o pesetas, al núm. 208, del Ayuntam^iento de Garde.-Cuarto premio, al núm. 233, rle D. E:pifanio Conget, de Ustárroz.-Sin pre^mio a las núms. 207, deI Aytrntamie•rnto de Garde ; a36 y 238, de D. Andrés Ustárroz, de ídem. Y^40, '41^ 242 Y 243^ de D. Ricarda Arozamena, de Ustárroz. - 94 --

t^acas de seis a nueve años.

5ección 5.°-Prim^er premio, 65 pesetas, al núm. a45, de D. Ri- cardo Arozamena, de Isaba.-5egundo premio, 6o pesetas, al núme- ro 244, de D. Ricardo Arozarnena, de Isaba -Tercer premio, Ĵo pe- setas, al núm. a3o, de D. Epifani^a Canget, de Isaba.-Sin premia a los núms. 235, de D. Victorino Conget, de Isaba, y a37, de D. Andrés Ustárroz, de Isaba.

Yunta de bueyes de tabor, del j^aís.

SeCCión 6.°--Primer premio, 8o pesetas, al núm. i8g, de D. Casto Barace, de Ochagavia.-Segund^o premio, 7o pe^setas, al núm. 6z, de D. Gregorio Barber, de Ezcaroz.-Tercer premio, 6o pesetas, al níi- mem i85, de D. Bernardo Braco, de Navas^cués.

GRUPO 3.°-GANADO LANAR CHURRO

Lote de cuatro a seis corderas y un cordero; hasta oehe meses.

Sección i`-Prirner pre^tnio, 8o pesetas, al núm. i95, de D. Sebas- tián Esandi, de Isaba -5egundo premio, ^o pes^etas, al ní^m. Zo3, de D. Faustirto Petroch, de Isaba.-Cuarto premio, 5o pesetas, al nú- mero 8^, de D. Ulpiano Marco, de Ustárroz.-Quinto premio, ,^,o pe- setas, al núm. 86, de D. Santos Surio, de Ustárroz.-Otro quinto pre- mio, 4o pesetas, al 88, ^de D. Antonio Orduna, de Ustárroz.-Idem. íd., 40 .pesetas, al núm. 223, de D. Julio Labairu, de Isaba.

Lote de seis o ctdatro ovejas, hasta dos años, y un morueco.

Seccián 2.°-Primer premio, 9o pesetas, al núm, ig6, de D. Sebas- tián Esandi, de Isaba: --Segundo premio, 8o pe^as, al núm. g5, de D. Antonio Orduna, de Ustárroz.

I ote de cuatro o seis ovejas y un morueco primalea.

Sección 3.°-Primer premio, go pesetas^, a1 mar^t. q^f, de D. L1lpiano Marco, de Ustárro¢.--S^e^ premie, 8o pesetas, al n'um. 2i4, de la Viuda de Cecflio R^^eo, de Isaba --Tercer premio, ^o pese^tas, al núm. g8, de D. Antánio Orduna, de Ustárraz.-Cuarto premio, 60 pesetas, al núm. 2rY, de D. Donato Sabuqui, de Isaba.-Quinto pre- -9b- mio, Ko pesetas, al n"um. 2i8, de D. Angel Guillén, de Isaba.-Sin pre- mia al núm. 204, de D. Faustino Petrach, de Isaba.

Lote de seis ovejas y un morueco andoscos; tres a cuatro años.

Sección 4.°-Primer premi^a, 9o pesetas, al núm. 2ao, de D. An- gel Guillén, de Ustárroz.-Segundo premi.o, 8o pesetas, al núm. 9r, de D. Ulpiano Marco, de Ustárroz.-Tercer premio, 7o pesetas, al n Ĵm. 2i2, de D. Donato Sabuqui, de Ustárroz.-Cuarto pren^io, 60 pesetas, al núm. 2i6, de D. José Pí.o Mayo, de Ustárraz.-Quinto premio, 5o pesetas, al núm. 2i3, de D, Donato Ustárroz.-Si.n^ pre- mio a los ní^ms. 93 Y'94^ de D. Santas Surio, de Ustárraz ; 9F, de D. Agustín Marco, de Ustárroz ; 217, de D. Jas^é Pío Mayo, de Ustá• rroz, y 2ig, de D. Angel Guillén, de Ustárroz.

GRUPO q,.°-GANADO DE CLRDA

i/erracos de un año en adelante, del ^iaís o raza mejorante.

Sección i.8-Primer premio, 5o pesetas, al n^úm. 8g, de D. Berna- bé Ga.rrés, de Isad^a.

Cerdas de un año sin castrar.

Sección 2.8--^Primer premio, so pesetas, al núm. 167, de D. 5a1- vador Ezquer.-Segund.o ^prean.io, 40 .pesetas, al n^úm. 9a, de D. Fé1ix Anaut, de Isa:ba.^-Te^rcer prem^o, 3o pesetas, al nu"m. i65, de D. An- drés Petroch, de Isaba.-^Cuart^a ^premi^o, i 5 pes,etas, al núm. 18^}, de D. Nicolás Pi'lar, de Isaba.-Sin premio el núm. i86, de D. Fran- cisco Anaut, de Isaba.

Cerdas de dos aRos en arlelante, ca^rgadas o con crías al fiie.^

Seçción 3.8-Pri^rr^er premio, 6o pesetas, al núm. i87, de D. Angel Guillén, de Isaba.

GRUPO 5.°-PERROS DE GANAAO

Perros mastines. Sección r.a-Prim^er premio, 3o pesetas, al núm. g^, de p. Agustin Maico, de Ustárroz.-Otro primer pre^an^iro^, 3o pesetas, al núm, a2^, -96-

de D. Donato Sabuqui; de Isaba.-Segundo.premio, 2o pesetas, al núm. i93, de D. Cecilio Marco, de Isaba.-Tercer preniio, 15 pese- tas, al núm. 194, de D. Nicolás Pilar, de Isaba.-Gratificaciún, Io pesetas al núm. 166, d,e D. Antonio Orduna, de Us^tármz.

Perros raza Brie.

$ección 2 a-Primer pretnio, 3o pesetas, al núm. 231, de D. Fe- liciano Ezquez, de Isaba.-Segundo premio, ao pesetas; al.núm, i68. de D. Clemente de Miguel, de Us^tárroz.-Gratifica^ciones de Io pe- setas a los núrns. 63, de D. Jacinto Gorria. de Isaba; Iq^, de D. Fran- cisco Arriaga, de Isaba; 226, de D. José Pío Mayo, de Isaba; 22^, de D. Feliciano Ezquer, de Isaba, y 234, de D. Jorge Anaut, de Isaba.

PRODUCTOS DERIVADOS DE LA GANADERÍA

Quesos dcl Roncal-Salazar-Aezcoa e de Urbasa.

Sección especial. - Prinver pre^rnio, 7o pese^tas, al nítm. 7, de don Jua^n Vicente Labairu, de Isaba, por das quesas. - Segtmdo premio, óo pesetas, al rllú7n. q, de D. Javier Irisarri, . de Iturmendi, par siete ídem.-Tercer premio, 5o pesetas, al núm, 4, de D. Teodaro Anaut, de Isaba, par un idem.-Cuarto premio, 4o pesetas, al nú- n^.ero 6, de D. Sebastián Esandi, de Isaba, par un ídem.-Quinta pre- mio, 3o pesetas, al rLÚm. 5, de D. Victorino I_asa, de Isaba. par dos ídem.--^Gratifica^ci^anes de is pesetas a los núnts. I, de D. Celedonio Layana, de Ustárraz; z, de D. jaSé Pío Mayo, de Isaba; 3, de la Viuda de Cecilio Marco, de Isaba, y Io, de D. Añtonio Orduna. de Ustárraz, por la presentación, respectivamente, de uno y dos que- sos.-Sin premi•o el nú^m. 8, de D. Angel C,uillén, de Isaba.

Concurso de ganados celebrado en Sangiiesa.

Reunido el Jurad^a ca.lificador de'1 Cancurso^ de ganados cel.ebrado en 5an•gúesa, acordó cc^n^ceder I^as pre^mios que a continuación se espe.- cifican, y qtte im^portarl la cantidad de 4.705 pesetas, y en su virtud firman las presidentes y vocales qtte intervinieran en el mi5mo.- -97-

Sangiiesa, i 5 de Septiembre de Igz3.-El ^presidente, del Jurado, .)everiano Rlanco.-Vocales: Pa^scital Lurza, José Armisén, Nicolás Zabaldi.,a, I^a^niel Nagore y Batbino I,orente.

GRUYQ I,°-GANADO CAI3ALLAR Dç T7R0 5EMTPESADQ

Potros enteros de usao a dos años.

Sección I.a-Prime^r pre^mio, ^o pesetas, a1 núm. 35, de D. Jesús ]:..abairu, de :--Segund^a premio, 6o pesetas, al núm. 30, de don l^Ticolás Otegui, de Burgtlete.-Tercer premio, 5o pesetas, al núm. q, de A Marcelino r^ász, cie Sangiiesa.-0tro tercer prem.ia, 5o pesetas, al ním^, io, propieclací del miscno.-Sin pre>>-+io los ním^s. C>3 y E^S, d^ D. Martín Landa, de P^ña, y de D. Juan Baztán, cíe Cáseda, respec- ti^•amente.

Caballos sementales de tres a ciraco aitios.

Sección 2.a---Pri,mer prei^,)ic^, 16o pesetas, al núm. 2g, de D. IV'ico- lás Otegui, de Burguete.-Otro primer premia, Ifo pesct.as, al nú- mero ^}3, de D. :VIodesto Gomi, d^e Arazuri.-I

Caballos semeyytales de seis a nueve años.

Sección 3.a-Prim:er nremio, 16o pesetas, al ní^m. 25, de h. Fe- lipe I^,gea, de Caseda.-Segundo premio, i 5o peseta5, al núm. Ií^, de D. Eusebio Iso, de Sangiiesa.--Terce^r pre^mi^c^, Iqo pesetas. al ntírn^e- ro 26, cíe D. Felipe Egea, de Cáseda.

Potras de doce a trein,ta meses,

Seccicín q.a-Prim.er premio, ^o pesetas, al mím. II, •íe D, Pedro Suescún, de SangĴesa.-Segundo premio, 6o pesetas, al núm. 15, de D. Pedro Iguaz, de Sangiiesa.-Tercer premio, 5o pesetas, al núme- ro 71, de D. Ben.ito Vidcgaín, de Sangiiesa. -98-

Yegteas de cría de tres a seis años.

Sección 5.•-Prianer premio, go nesetas, al núm. ^i, de D. Diome- des IturraJde, de Carcastillo. - Segundo ^premio, 8o pesetas, al nú- mero 20, de D. Diomedes Iturral^le, de Carcastillo.-Tercer premio, 7o pesetas, al número 45, de D. Isaac Samitier, de Sangiiesa.-Otro tercer premio, 7o pesetas, al núm. 47, de D. Luis del Castillo, de San- gĴesa.-Cuarto premio, 6o pesetas, al núm. 5a, de D. Antero Remón, de SangĴesa.---Quint^ preanio, 5o pesetas, al núm. 37, de D. Hilario Leoz, de Cáseda.-Otro quin^to premio, 5o pesetas, al núm. 62, de don Martín Landa, de Peña --Sin prentio los níims. 65 y 70, de D. Ber- nardo Braco, de Navascués, y de D. Benito Videgaín, de Sangiiesa, respectivartnente.

Yeguas de cría de siete a catorce años.

Seoción 6.4--Primer prem^i^a, 9o pesetas, al núm. 38, de D. Antcro Lrrrutia, de Murill^a el Fruto.-Segtrndo premio, 8o pesetas, al nú- mero i2, de D. Pedro Suescún, de Sangtiiesa.-Otro segundo premio, t3o pesetas, al núm. 34, de D. Jesús Labaini, de Beire.-Tercer pre- mio, qo pesetas, al n'um. 36, de D. Hilario Leoz, de Cásecla.-Otro tercer premio, ^o pesetas, al número 46, de D. Luis del Casti?lo, de Sangiiesa.--Cuarto premio, 6o pesetas, al núm, r, de D. Miguel Rue- da, de Cá•seda.-Otro cuarto premio, al níim. 3. de D. Angel Iturrc, de .---Gratificacíón, 25 pesetas, al núm. 6t, de D Ramcín Leoz, de Peña.

Caballos v ti^eguas de labor. .

Sección 7.•-Primer premio, 60 ^esetas, al núm. 3r, de D. Antonio i Trrutia, de Murillo el rrttto.-Otro primer premio, 6o pesetas, al núm, çL^, de D. Emeterio Jaballa, de Sangiiesa: -Cuarto premio, 30 pesetas, a,l núm. 64, de D. Juan Ardanaz, de Sangiiesa.

GRUPO 2 °--GANAPO VACUNO HOL.AND^S

Novillos de uno a tres años.

Sección 1.•-Pri^mer pre^mio, 8o pesetas, al núm. 48, de D. .Andrés Sánchez, de SangĴesa.-5egundo premio, ^,r, pesetas, al núm. 57, de D. Carmelo Pemán, de SangĴ esa.-Tercer premio, 7o pesetas, al nít- mero 2a, de D. Narciso Burgui, de Ayanz.

Novtillas de doce a vcintidós naescs. Sección 2.^---^Primer premio, 5o pesetas, al núm. 4, de D. Plácido Apezteguia, de Sangiiesa.-Segundo premio, 4o pesetas, al núm. 5fi, de D. Franciseo Sola, de Sangtiesa.-Tercer premio, 3o pesetas. al núm. q.^, de D. Emeterio Jahala, de Sangiiesa -Cuarto prernio, a5 pe- setas, al núm.. 4t, de D. Emeterio Jabala, de Sangiiesa.-Otro cuarto premio, 25 pesetas, a] ntím. 8, de D F,meterio Iriarte, de .

Vatas de dos a ctiat^o aicos. Seoción 3 a-Prim^er premio, 6o pesetas, al nútn. 2^, del Hospital de Sangiiesa.-Segundo premic• , 5o pesetas, al núm. 6, de D. Vicente Oquiñena, de Aibar.-Tercer premio, 4o pesetas, al núm. 54, de don Francisco Sala, de Sang^iiesa.

Vacas de cinco a ocho a^ios. Sección 4.•-Primer prem^io, 6o pesetas, al núm. 5, de D. Vicent;: Oquiñena, de Aibar.-Segtmdo premio, 5o pesetas, al núm. a8, del Hospital de Sangúesa.-Tercer pre^mio, 4o pesetas, al núm. 55, de D. Francisea Sola, de Sangiiesa.-Cuarto premio, 3o pesefas, al mí- mern 53, de D. Francisco So'la, de Sangiiesa.-Quinto premio, 2g pe- setas, al núm. 49, de D. Andrés Sánchez, de Sangiiesa.-Gratifica- r.ión, Zo pesetas, al núm. 7, de D. Emeterio Iriarte, de Aiba'r.

GRUPO 3.°--(^ANADO VACUNO PIRENAICO

Novillos de doce a veintidós meses• Sección t.a-Primer premio, 5o pesetas, al núm. 76, de D. juan Barrade, de .---Gratificaciortes de Zo pesetas a los níims. 24 y 3^, de D. Bernardo I.arrea, de Navascués, y D. Pedro Angel García, de F3urgtti, respeet^.

Toros senientales de dos a seis años. Sección 2.'-Primer premio, 7o pesetas, al nítm t3, del Ayunta- miento de Lu^mbier.-Segrttndo premio, 6o pesetas, al nítm. tf, de] A^^untamiento de Aibar. - 100 -

Noviddas de uno a dos años. Sección 3.°-Ter-eer prémio, 3o pesetas, al núm. i4, de D. Félix Avizanda, de Burgui.

hacas de tres a ocho años., Sección 4.^=-Segundo premio, 5o pesetas, ^al núm. 4g, de D. lielipe , ^íe Navascués.-s--Quinto premio, 3d ^pesefas, al nnám. 69, de D. -$ernardo Braco, cle Navascuéa.-- Quirito 'prerhio, 30" ^e ĴetaĴ ; - al núm. ^2, de- D. Anselmo Lorente, de Nava Ĵcués.--^Prim^r preí^iio, 6o pesetas, al núm. 73, del mis^iro serlor. ^ ' •

Yr^ntas de óuey,es de labor de dos^año^ en a^delante.

Sección 5.°-1'ercer premio. 6o pesctas, a^l rlú^ñi. i 7; de D. Plácido Iriarte, de Azpuruz.-Segun^ío premio; 8o peséfa^s; al núm. 5i, de D. Bernardo Braco, de Navascués. ^"

Cr12LlP^• 4.°-GANADO I.ANAR CIIURRU Lote de cuatro o seis borrcgas y un borrego.

Se‚ción r.°-Prin^er , premi^a, 6o pesetas, al núm. 60, de D. I7amingp Abadía, de Sangiiesa: Segundo prem^io, 5o pesetas, ^l núm; 67, de D. Benito Videgaín, de Sangiiesa. „- ,

Lote de cuatro o seis ovejas y un morueco de dos años 'en a3c^lante. Sección 2.°-5egun^d^a premio, 6o pesetas, al núm. 59, de D. Do- mingc* Abadía, de Sangƒ esa.^Segtmdo premio, 6o pesetas, al núme- ro 74, de D. Silverio Oroz, de Nardués^Aldinate. .

^iRUPCf 5 .°-GANADO DE CERDA

Verracos de un año en adelante, ra,^a del país o n2ejorante.

Seación r.fl-Se„undo premio, 4o pes^etas, ad núm. 2, de D. i^TOdesto Cunlba, de Aibar.

Cerdas preñ^aclas o con crías al ^ie. Sección a.8-Primer pre^mio, 6o pesetas, al níum. 23, dc D. Doanin- go Carlas, de Sangiiesa.---Primer premio; 6o pesetas, al núm. 66, de D. Benito Videgaín, de Sangiiesa.-5egundo premio, 5o pesetas, af níui^. 7S, de D. Simón Puyada. de Sangƒesa. ' Concurso de ganados celebrado en,Elizondo.

Como estaba anunciaclo se Ĵ^elebró el Cv^curso de ganados él día, 27 de Octubre de i923. . , Retlnidos bajo la presiden,cia de D. Lino• Plaza, ,alcalde Ĵ anstitu-. eional• del Va11e. de Baztán, en represen^tación _de, la Ex^e,nla. Diputa- ción Foral v Provincial de Navarra y del M. I. Ayu^ntamiento, y don Pascual Luna, inspector pravincial d^ Higiene Pecuaria del Estado, ^n representación de 1a Asociación general de Ganacleros del Reina y del séñor Preside^nte del Jurado califica$or D. Daniel, Nagore; in- geniero direct^or de la Dirección de Agricultura y Gánade,ría de la Ex^em^a. Dip^ukación, r,otticedert la cantid^ad de seis n^ail noveci^entas cincuenta y ci^nco f^csetas dis^tribttyén^lolas en el presente día entre los prapietari^as de ganadas qué la adjunta relación especifica. De e^llas corresponden dos ^nil a la Asaciación genera.l de ranade- ros del Reitto y.anit cz^atrocientas cincuenta y cinco a1 Ayuntamiento del ^alle cle Raztán. Y.para que canste se extiende la pre^ente acta que^ 9a susciibeu los señores mencoinadc^s. Elizando (Baztan), ?7 da Ockubre de Iga3.-Lino PláÑa, Pascttad Luna, Daniel Na.gore y José Armisén. Rubricadas. (Es capia.)

GRUPO I.°-CARALi,AR DEL PAÍS 'O IMPORTADO COMO MEJORÁNTE

Po,tros de uno u dos• a^os.

Se^cción I.g-Prim^er .premic^, 9^ pesetas, ^l núm.' 132, de D. ]3au- 6iS^ta Ariztia, de Elizondo.-Tercer premio, ^o pesetas, al núm. 134, de D. Pedro Fagaaga, de Errazu.-Cuartó ^premia, 65 pésetas, al nú= mero 143, de D. Santiaga Juanicatem^a, de Lecaroz.-Pfel •Zia espe- cial, Ioo pese^tas, pai^" un late de pMras, a D. J. Góyeneclie; flé^ Elvetea {F_lizando).

^ Caballos senientales de tres a^ ocho años. ^

Sección a.B-Primer pre^mio, 175 pesetas, al núm. Io8, de D, Josr Goyeneche, de Elvetea.-Segundo premio, 165 pesetas, al núm. 15^ del Ayuntamient^ de Lanz.

Potras de doce a treinta meses.

Stcción 3 o--Prímer prtmio, qg pesetas, al núm. I2I, de D. 'Vica• sio Iparraguire, de Arizcun.-Segundo premio, 65 pesetas, al núme- ro I 16, de D. Bautista Ariztia, de Elizonda.--Tereer prerr^io, g y pe- sttas, al núm. Iz6, de D. Mig^l Sala,buru, de Arireu^n.---Cuarto pre- mio, 4S ptsetas, al núm, 93, de D. P^eclro María Mtndiburu, de r^zpi- licueta.--Quinto premic^, 3g ^pesetas, reypectivamente, a los n^rms. I r8, de D. Salvador Goñi, de Lecarot, y 137> de D. Martín Plaza, de AI- mandoz --Sin preanio a las núms. I Io, de D. Jav^ier Salaverri, de Ur- dax, y I 19, de D. Docning^a Arrechea, de Le^caroz.

Yequas de crla de tres a seis años.

Sección 4.8--Primer premio, 8o peaetas, al núm. 133, de D. Ptdro Fagoaga, de Erraau.--Segundo premio, ^o ptsetas, al núm. II:;, de D. Martin Abanz, de Berroeta.-Tercer premio, 6g pesetas, al nú- mero I2q, de D. Miguel Iturralde, de Errazu.-^Cuarto premio. 60 pesetas, al núm. 92, d^e D. Francisco María Larre^ui, de Elvetta.-- Quinto prcmio, 5g peseta:s, neapectivamenfie, a los núms. Iz3, de dan Tuan E^chcniqut, de Arizcun y zsg, de D. Lrrenzo La^rralde, de Ariz- cun.-Sin premio a lo^s números II2, de D. Felician^o Bailón, de Eli- zando, y Iz5, de D. Román Garai.oaechea, de Garzaí^n.

Yeguas de crda de siete a doce años. '

Seeción S 8-Pri7ller prernio, ioo pesetas, al núm. i3o, de D. _Ig- nacio Saraburu, de Arizcun.-Segundt^ premia, qo pesetas, al níima- r0 I15, de D. Bautista Ariztia, d^e Elizando.--Tercer premia, 8o pe- setas, al nítm. I i I, de D. Pedra Urdaniz, de Arizcun.-Cuarto pre- mio, qg pesetas, al núm, I 14, de D. Tom^ás Daguirre, de Errazu -- Quinto premio, 7o pesetas, al núm. Iao, de, D. Nicasia lparraguirre, de Arizcun.-Sin premio a lt^s nú,ms. Io9, de D. Javier Salaverri, de Urdax; I2z, de D. Francisco Pascal, de Pamplona; 124, de D. Pedro Arrechea, de Azpilicueta; 131, ^de D. Martín Mendicoa, de Arizcun, y sgó, de D. Martín Plaza, dt Al^rnandoz. - 103

GRUPO Z.°----GANADO VACUNO PIRENAICO

Novillos, sin pigmentación en las mucosas, de doce a veintidós nzeses.

Sección I'--^Primer^premío, go pesetas, al núm. 6i, de D. Joaé Ma• ria Mascatena, de Urdax -Segualdo premia, 8g peseta.s, al núm. gI, de D. Gregorio Arrivillaga, de Maya.-Tercer preanio, 7o pesetas, al número 33, de U. Miguel Sala:buru, d^ Arizcun,-Cuarto premi,^, 50 pesetas, al núm. 56, de D. Lorenzo Garbieu, de Irurita.-Sin premio al núm. 38, de D. José Manuel Peruchena, de Irurita.

Toros sin pigmentactión en las tinucosas, de dos a cinco años•

Sección a.•---Premio especial, ioo pes^etas, al núm. d, de D. Pnblo Cenoz, de Irurita.-I'rimer premio, Ioo pesetas, al núm. 39, de don Martín Alzuguren, de Vera.-Segundo premio, 9o pesetas, al númt- ro Io7, de D. José Irigoyen, de Errazu.-Terc^er premío, 8o pesetas, al núm. Io2, de D. José Goyeneche, de Elvetea.-^Cuarto prem.ia, 70 pesetas, al núm, a4, de D. j a Mar^ina Urrutia, de Aniz.-Sin prEmio al núm. 3, de D. Jasé Echeverría, de Santesteban.

Novillas de doce a veintidós meses.

Sección 3.a---Primer premio, ^o pesetas, al núm. Ioo, de D. Ya- tricio Garaicaechea, de Garzaín.-Segundo preanío, 6o pesetas, al nú- nlero 2I, de D. Fe^lipe Echenique, de Irttrita: --Tercer premio, 5^ pe- setas, al núm. 30, de D. Francisco M7gue.ltarena, de Arizcun.-Cuar- ta premio, 5o pesetas, al núm. 1^, de D. Juan Cruz Irigayen, de Gar- zañn.-Quinto prem:io, 4o pesstas, al núm. 60, de D. Jasé María i^tas- cotena, de Urdax.-Sin premio al núm. I17, de D. Bernarda Mendi• buru, de Azpilicueta.

T^acas de dos a cinco años.

Seccibn 4.°-Primer premia, Ioo pesetas, al núm. IoI, de D. San- tiágo OteRZa, de Elizondo.--Segunda premlo, go pesetas, al núrn. 65, de D. Pedro Mendibnzru, de Arizcun.-Tercer premia, de 75 pe5etas, al n"um. 64, de D. Juan Martín Galán, ^le Elvetea.-Cuarto prcmio, 6o pesetas, respeebivarnente, a las núms. 20, de D. José Ramón ^lurio- rena, de Elizonda, y 87, de D. Guada^lupe Ariztia, de Garzaín.-çuin- ---r I04 -

1o premio, 5o pesetas, al núnT. a6, de D..- Juan Elarga, de Elizon:!o.^ 'Gratificaciones de 3o pesetas, respectivamente, a]os núms. a5, de don Julián Goñi, de Elizondo; y 27, de ' D. ' Júán Elorga; dc^ Elizondo: Sin {^rstnio a itis ntírt^s. z9, de D. José Ramón, Juriarena, de^ Ehzo^^- •do,_ y a,8, de D. Fra.nc,isct^ Migu^etorena, de Arizcun.

^ Yacas^de seis a ocho años.

Sección 5 a-Primer premio, Ioo pesetas, al núin. ^ Ia, de D. Jttlián EChenique, de Elizondo.-Seguntlo premio, 9o pesetas, al núm, II, de ll. Juan Miconcíoa, de Elizando.-Tercer premio, 7o peset.as, al nú- mero qS; de D. Nicasio Iparraguirre, de Arizcun. ^Cuarto premic, fio pesetas, al núm. Io5, de D. Tibttrcio Vizanda, de Errazu. - Q^,^into prcmi:o, 5o pesetas, al núm._94, Ĵíe D. Palicarpo Jaurana, de Urdax.- ^Gratificaciones de a5 pe^etas, res^pectivantet^te, a los núms. 18, de don Santiago-Fchenique, de Irurita; 34, de D. Jav'rer , de Ariz- ettn; . io6, de D, Pedra Fagaaga, de, Errazu, y 31, d.e D. M_iguel ^Sala- buru, ^e Arizcun.=-Si,n prem^io a los núans. 54, de D. Luis Etulaín, de Elvetea; 82, d^ D. Eugenio Arrechea, de Irurita; 83, de D. Do^minga La.rrache, de Leca.roz ; 88, de D. Guadalupe Ariztia, de Garzaín ; Ia8, rle D. Victoriano Juanicotena, ^de Azpilicueta; 140, de D. Rufino Ai- corta, cle Errazu; 141, de D. Bernardo Istilar, de Errazu; 37, de drn, Juan Torres, de Ar'izĴun; gg, de D.• Fernand^o Garaicoechea, de Le- cároz, y^7, de D. Fali Ĵarpo Urdañiz, ^de Ciga:

^ ^Yunla de vacas de labor, de tres a^aos en nctel,ante.

Se^eióm 6. ;--Primer premio, I Io pesetas, a] nútn^. 8y, de D. Dimas irigoyén; de Azpilicueta -Segundo prerrtio, Ioo pesetas, al nfim. 58, de D. Canuto Iriarte, de Elizc^ndo.-Te^rcer pr^io, 9o pesetas, al nú- mero 90, d^e D. Martín Miguel Menrlilauru, cle Ciga.-Sin premio al número 7q, de D. José Burcaieea, de Elizon,do. .

G^tUPO. 3.°-GANAD4 VACUNO^ SUIZO Y SCHWTZ NAVARRO '

• 1Vouillos de,doc,e a veintid'ós meses.

Seccióri' t' g=Premi^ó especial, Ioo pesetas, a las núm;s. 35, ^dr_ don Martí*+' h+'[eridicoa, de Arizcun; 48, de D. Bautista Elg•arria, ^de VF ra; io4, de D. José Goyeneche, tle Elvetea.-Primer premio, ioo pe- setas, al núm. i4, de,l Ayuntamiento de Lanz.-Segundo premio, 85 pesetas, 31 núm, io3, de D: José Goyenedlte, de Elvetea.-Tercer pre- mio, 75 pesetas, al núm. 2, de D. José Echevérría, de Santesteban. ^•

Toros de dos at:o.r en adelante.

Sección 2.°-Yrimer premio, i3o pesetas, al nítm, i, de D. ;(osé Ariztia, de Maya.-Otro prim^er premio, yo pesetas, al níim, q^. de la Viuda de E. Perugorria, de :Vera.--Segundo premio, i2o he:^etas, al nún^. 8, de D. Pablo Cenaz, de Trurita.--Otro segund-a prem^io, 80 pesetas, a,l núm^. 7i, del Convento de Lecaroz.-Tercer pre.mio, Too pesetas, al' núm. 55, de D. Martín Mendicoa, de Ariz^cun.-Otro ter- cer prem^io, 7o I>esetas, al núm, 8r, de D, José Burcaicea, de Eli- zondo.-Cuarto prem^io, c^o pesetas, al núm. 32, cíe D. Antonio Apez= teguia, ^de Le^caroz.-Otro cuarto prem^io, 6o pesetas, al nú,m. r^ de D. Juan Oyarzabal, de Vera.-Sin premia al núm. 4g, de D. Martín Tlar•regui, de Elvetea. `

Vacas dc dos a etiaatro ay^os.

Sección 4.a-Premio espeaial, 4o pesetas, al núm. 5i, de D. l^ste lran Agu•irre, de Vera.-Primer pr^emio, ioo pesetas, al núm. 4,, tle D. Atanasi•o Arruabarrena, de Vera.-Segundo premio, 9o pesetas, al nú^m. io, de D. Juan M^icondoa, cle Elizanda.-Tercer prem^io, 70 pesetas, ad .nú,nv. 73, d•et Convenho d^e^ Lecaroz.-Cuarto ^premit^, 60 resetas, al níim. 59, cíe D. Jc^sé M.^ Mtiscotena, de Urdax.-Quirrto premio, 5o pesetas, al núm. 29, de D. Fra:iicisco Migueltorenr+; de A'^rizcun.-Sin ^premio a los núm^s. 9, de D. Pablo Cenoz, de Irurit.a; al' 13, de D. Jtrliá^n Ech^enique, de E^lizando; al 21, ^cl^e D. Felipe Eche- nique, de Iruri^ta ; al 42, de D. Pedro Urdaniz, dc Arizcun ; al 44, cíe D. Atanasio Arruabarrena, de Vera • a^l; ^o, de D. Esteban Agui- rre, de Vera ; al 52 de D, Bautista Elgarriaga, de Vera ; al 53, de D. Fe- lipe ^de Larrache, de Vera ; al 67, de D. Miguel Tn^da, de Ciga ; al 7^, de D. Juan Edhenique, cíe Arizcun ; al 79, de D. Ni^casio Iparragui- rre, de Arizcun ; al 86, de D. José Iturreria, cíe Lecaroz ; al 97 a q8, de D. Patricio Garai^coechea, de idem. - 106 --

T^acas de cinco a ocho años.

Sección 5.'-Primer premio, go pesetas, al n'um. 6g, del conventa de Lecaraz.-Segundo premio, 85 pesetas, al núm. 62, de D. Juan :^artín Galáar, de Elvetea.-Tereer premio, 7o pesetas, al núm. 7o del convento de Lecaroz.-Cuarto pranio, 6o pesetas, al n'um. 63, de don Juan Martín Galán.--Otro cuarto prem^io, 6o pesetas, al núm. 66, de la Misericordia de Elizondo, y qu'tntos pre^nios, de 5o pesetas, a cada una de las vacas propiedad de los siguientes stñores y cuyo rnimero de inscri^pción se expresa : núm. $, de D. Francis^co Larralde, de Ariz- cun; 6, de D. Palicar^po Urdániz, de Ciga; i6, de D. Juan Cruz Iri- goyen, de Garzaí^n ; 23, de D. Gregori^n Bergier, de Elve^tea ; 36, de D. José Manuel Peruchena, de Irurita; 4t, de D. Pedro Urdániz, de Arizcun; 45, de D. Atanasio Arruabarrena, de Vera; 46, de D. Pedro Iribarren, de Arizcun ; 5^, de D. Martín Irigoyen, de ídem ; ^a, del cnnvento de Leca^roz, y, i39, de D. José Galarza, de Elizondo.

GRUPO 4.°-cAhADO DE CERDA DEL PAÍS O RAZA D9EJORANTE

I^erracos de un año en adelante.

Sección i.'-Primer premio, 8o pesetas, al núm, i54, de D. Anto- nio Lin^clzeta, de Irurita.-Segundo premio, 7o pe^setas, núm. i4q, de D. Pedro Orcoyen, de Etizondo.--^Tereer premio, 6o pesetas, núm. i5o, de D. Faustino Sarásola, de ídem.-Cuarto premi^n, 5o pese^tas, nú- tnero, i45, de D. José Arrechea, de Irurita.-Quinto premio, 4o pese- tas, núm. i55, de D. Sabas Elizalde, de Elvetea, y gratificaciones de 2g pesetas a los núJns. r56, i59 y i64, propiedad, respectivamente, de D. Ti,tnoteo Aguirre, de Errazu; de D. Manuel Goñi, de Oron^oz, y de D. Pedro Za^ldaín, de Arizcun.

Cerdas, sin castrar, de un año.

Sección 2.°-Pritneros premios, 6o pesetas, a los núms. i65^ 144> i57, tóo y i62, propiedad de l^os sig^uientes señores: D.° Benita Meo- qui, de Azpilicueta; D. Pedro Agu^errebere, de Elizondo; D. José Manuel Echenique, de Errazu ; D. Jasé Iturralde, de Arrayoz, y elor Vicente Cortea, de E4izondo. -107-

Ccrdas prefFadas o con crías al pie.

Sección 3.'---Primer premio, 8o pesetas, al núm. i5z, de D. 1^1ar- tín Urrutia, de Elizocxlo.-Seguncjo premio, ^o pesetas, núm. r 53, de D. Fermín Irig^oryen, de Azpilicutta.^-Tercer premio, 6o pesetas, n:í- mero iór, de D. José Itvrralde, de Arrayoz.-Quinto premio, 4o pese- tas, núm. i5i, de D. Santiago Burraicea, de E^lizondo.-Otro quintn premio, 4o pesetas, al núm. i46, de D. José Iribarren, de ídem.-Sin premio: al núm. iq3, de D. Pedro Aguerrebere, de Elizc^ndo; zq7, de doña Josefa Iribarren, de ídem; 148, de D. Pedro Irigoyen, de íde^m; i58, de D. José María Echenique, de Errazu, y i63, de D. `'icente Cortea, de Elizando. --• E13S -

A^ R^A6ÓN

Hubo el propósito de celebrar varias, aprovechando, cat'no síempre, la cooperaĴión inteligente de la prestigíosa Casa de Gana,deras de Zaragoza. Mas los hech^as suelen ser superiores a los deseos y úueno^ pro- pósitos de las más entusiastas. La pasada invasión de langosta, las inundaciones, que tanu, datio aausaron en las riberas aragonesas, y la aruga, que destruyó por completo las mejores cosechas de su huerta, inftuyerc^n, eomo puede suponcrse en el' ánimo de 7os ganaderos, im.po;ibilitando dar a ics concursos la amplitwd de otras veces y la que corresponde a zona tan productora de bu^en ganado. En r923 organizáronse tres Concursos, correspondiendo a Sos, Bar- ja y La Almunia de Doña Godina en Zaragoza. Teruel, en este aspecto, ha demostrado buenas disposicic^nes en el año actuaI para celebrar canctrrsos. En esta provincia se han eelebrado los Concursos de Teruel, Cella y Calam^ocha.

Concurso de ganados de Sos ^Zaragoza • .

Los días z6 y a7 de Mayo se ha celebrad^a un Concurso de ganados en la ^histórica villa de Sos, organizado por el Ayuntamiento de di- cha v^illa y por la Casa de Ganaderas de Zaragoza, en representación de la Asociacián Gerneral de Ganaderas de1 Reino. D. Publio F. Co- derque actuó de presidente del Concurso, llevast,da la representación de dichas entidades ; D. Julián Sa^lvo, al'ca,lde e ilustrado abogado; pro ^ pie^tario, joven dotado de grandes actividades que cansagra de lleno al fam^ento y prasperidad de ^su pueb^lo, y l^os veterinarios de la locali- dad li. Juan Ilari y ll. Anrtonio Yaniego contrilauyeron por modo principal al éxito de] Cancurso. Lstuvo más animado de lo qve se esperaba, a pesar del mal tien^po que tuvim^as en los días del Concurso, y en él pudieron estudiarse los tipos caballares y lanaxes que concursaron. El tipo cab^llar es el de tiro mixto, algún tan2o ordinario, merced a las cruzami8ntos desorde- nados que han ian^perado, imperfe^cciones que apreció el pública al aprecia^rlas en el estudio del conjunto y de 4as desauedidas- regianes que se aUservan al primer golpe de vista, y aún mejar al hacér las ni^edi•das.y o^btener los índices. En el lanar, tipo raso, se abserva que es excelente, -pero quedan algunos vestigios de las cruzas con el chu- rro al ob^servar las merlianes de algunas reses. Ganvencidos de que los concursos deben ser le.ccianes de casas en las cuales s^e haga Ilegar a los labradores y ganaderas las aoncepcia- nes de la zootecnia, que hasta hace poco eran tan sólo abjeta de ador.no en, las harnacinas de los tem,plas de la ciencia, y de dueo.los postulados de esa ciencia sólo son útiles en tanto descienden de^ aq.ue- 11os elevaĴíos, sitiales para lle,^ar a,las pllanos" c_londe _v^ven los que. llan de aplicarlr^s, que no sson ni pueden ser atros- que ]os gana•deras y-la- l^rádore • ,; ^ttiadas por los técnicas,_verificóse el exam^en de eoi7jui^to y regiomal de los animale^s, las rruediciones difierentcs que , se señalan en la hoja de calificación y la o,btención de índiees y^diferencias, para dar al público, num^erosa, que las pres,encial^a leceiones prácticas en las cuales vi^eran cómo lo que ellos .no habían nota^do• eran im^perfec- ciones que había necesidad de "rectificar por la seleccióii, ordenada y constante, a. perfe Ĵ^cianes qu^e era n^ecesaria conservar, vulgarizanda lo posible todas esos asuntas para que fueran cam;prendidas. Mu- chos labra^dores se intenesaron y el•agiaran la latao•r realizada. EI rr^étodo seguido en la calificación ha sida el mixto de toncep- tuacióu visual ^l^e conjunto y el visual de regianes, campletadós por las mediciones de los considerandos, imprescindibles en toda apera- ción seria, según se. verá en . la hoja que va copiada en este bos- quejo. Los pro^e^di^mientas rnás perfectos _ en^ el terrena de ]a te^o^ría no siempre son las m•ejores al descender a,l terreno de la práctica. Para qtte las m^e^diciones den cifras valorahles han de tei^^er ^con^a condi- ción précisa él podPr ha.cerse con igual" exactitud Para todos los án^- males medidos. - , 110 =-

El empleo de la cínta, en sustitución del bastón zoométrico, para medir la alzada desde el periople del talón hasta el bc^rde superior de la cruz sólo tiene e^l inconvenien2e de auanentar la alzada con la curva de la espalda y de la cruz, que es mayor o menor según el es- tado de carnes en que se encuentra el aniTnal; pero dentro de la re- latividad en estas cosas, ese aumento equivale, aproximadamente, a ia pérdida consec1utiva de no entrar en la meciida la parte corres- pondiente desde el periople hasta el borde inferior de la herradura, y salva, en ca^nsbio, los irjconvenientss antes anota^dos, que son de m&s irnportancia, y lo quc es más importante, resulta más igttal para todos, por lo cual entiendo que, sin str un proeedimiento perfecto, da valora^ciones más exa^ctas y, además, resulta su aplicación más cómoda.

GANADO CABALLAR DE TIRO MIXTO

Nornbre. . . . Concxrsawh. .. . (^entalo^gía. .. . . 8tyee ... . Cepa y ae^as parttaularat..... NBa+I..... 1^?itrro ....

I4áms- M^ds- InĴh ro CONBIDEBANDOS dM^ Qay, ^n^O^

1 ^Izada a la orua ...... 9 Altnra rl estremo del Codo ...... 6 Perfinetro toráaico...... 4 - de la rodilla ...... b --- de l^ oaila ...... 6 - dal menudillo ...... 7 Cabeaa y anetlo ...... i+ Dorre y grnpa ...... 9 Angulor ...... 10 Aplomoe ...... lt Artlonlocioner.. . . . ••.• ...... 19 Cssoor ...... t3 Fondo ...... ^ .^ • ...... 14 Indioe dáctilo-torácico P.o c.• T'° a ''' "' '' 1b - corporal, T.° 0 .. - de armonía entre la taerza y]a veloci• 16 0 dad P^ s 2'1126 ......

5iynoa trigámicoa: 14, Cada nniáad equivale a doe puntoe. 18; Cads dor o trep oentímetroa de diferencia, según ai hay o no frac- e^iouea, los valoro en doe pnntos, 16. C tida déaima vale doa puntos. - 111 -

En el índice dactilo-torácico daba antes un punto par unidad del denominador, inferior o superiar al tipo i/8; pero la irnportancia del ^onsiderando es tad, que consicjero necesaria esa modificación de rnn- c^ederle ^dos puntos. El índice corporal lo obtenía antes dividiendo la longitud del tron- co, medida en la línea que anedia entre la articula^eión esc "apulo-hume- ral y la termínación posteriar de la región isquiática. por el perímetro tarácico; pero la práctica me ha hecho ver que la primera medida es extremadamente díficil de obtener eon la exactitud necesaria para yue puedan derivarse de ella índices exa^ctos ; par ello se sustituyen esas meclidas por ,la altura, desde el borde perióplico del talón a la parte superior del codo, que constituyen puntos fijos para obtener rne- didas precisas, oo^mparada c^an ^a suana de ]os perímetros de la rodi- lla, caña y menudillo. La igualdad de esas cifras nos da el 0, que res- ponde a los m^ediolígenos ; la ^mayor canbidad en la altura sobre la suma de lctis perímetras rarafiteriza a los longilíneos, y la menor a los brevilígrneos. Se dan dos puntos por cada do^s o tres centímetros de diferencia, elasticidad necesaria, porque los puntos no admiten frac- ciones. El índice de compacidad tiene el gran inconveniente de tener pre- cisión de pesar los ani•males u abtener el peso por ]as m+edidas y cálcu- los, que nunca pueden dar la exactitud del pesa. Ahora suele susti- tuírse, con ventaja, p^ar el índice de armonía entre la fuerza y la ve- locidad, mucho más serbcilla, a^dem^ás de ser ^ntty útii su eonsiderando. Cada décima de diferencia se aprecia en dos puntos. Causó excelente impresión en ed Jurado y en el 1}úblico la califica- ción obtenída por este método, por la razón de que en é] vieron una labar imparcial, justa y en armanía con la apreciación visual obser- vada a] haeerles notar las imperfeeciones o perfecciones que acttsa- ban las medidas e índices o diferencias. Para dar cu^m,plimiento al programa, que se hizo co•n miras a la mayor utilidad de los concursos, el inspector peeuario pravincial y presidente de:l Concu•rso dió dos conferencias teóricas, con el fin de completar la enseñanza práctica relatada, sobre la finalidad de los concursas, sc,bre la selección v sobre la consanguinida^i, por ser es- tos dos procedimientos de perfeccionamiento zootécnico los más pro- vechosos en la región; con el fin de que las llevaran a]a práctica, c^b- teniendo de ellos la mayor utilidad posible, sin los inconvenientes que lleva aparejada la consanguinida^l persistente y poco meditacia. Fx- plicó la mayor facilida^d de transmitirse por la herencia y 9a esteri- lidad y frialdad sexual consecutivas de la oonsan^guinidad abusiva y la teoría de ^Iendel para cxplicar los fenómenos de atavismo. El número de premios, su cuantía y puntuaciones de los animales premiados van detallado^s en ia copia del acta del Concurso. •

ACTA DE CALIFICACION

En la villa ^de Sos, a veintitrés de Mayo de n^il novecientos veinbi' trés, reunidos los señores que conytituyen et Jurado c^ulificador del Concurso de ganados celeLrado en esta villa en l^c^s días señalados, compuesto por io^s seilares siguieutes: El inspeotor provincial de l^i- gietle y Sanielacl pecua+rias, D. Antanio Paniega Cardenal; ll. julián Salvo ErasK^, alcalde de esta vxlla; D. Máximo Ma^chín Gampos, ga- nadero, y D. (^eneroso Sa^lvo Hita, ganadero, .para h,acer la califi- ça;ción cart sujeci^.n a los puntos que cada anim,al presentado ha ob- tenido mediante el si;^tema mixto d^e aprecia^oión visual d^el conjunta y de las rcgi^ones y por las n^edícianes praaticadas e índices obtenidos, ^.cordó lo sigviente : En la se^cción pr•imera d^eclarar desierto el prim^er premio y crear un segundo, de i5o pesetas, en vez del seguncío de cincuenta, co•rrespandiéndole a D. Mariano Pérez L^.pieza por ttn ca- ballo semental presentado, que ohtuvó 94 pun:bas. En la sección se- gttnda, en vez de los premios consigrtados én el pragrama, crear un primero, de cien pesetas, que corres^pondió a D. Mariano Pérez La- pieza ^por una yegua, con su cría, qu^e alcanzó go puntos ; dos se- gundos premios, de 75 pesetas tiada uno, que correspandieron a dári Agapito Com^pains y a D. Cansittantino Pérez, poz dos yeguas, oo.n stts crías, que obtuvieron 88 ptmtos cada ttna; un tercer premio, de 5ó pe- setas, que se atarĴó a D. Victoriano Machín por una yegua, c^an su cría, que alcanzó 87 pumtos, y una ^me.nción honarífica a D. Mariarió Pérez I,apieza por una yegua, can su cría, que obtuvo 83 puntos. Es- tas variantes han sid^a introducidas par no consriderar merer.edora del vrimer prem^o,'^d^e t5o pesetas. a la primera y par haber alcanzado igua] Puntuáción lá segunda y la tercera. En la sección tercera, decla- rar desierto el primer prerruio y crear ún segundo premio, de 7S nese- tas, que se concedió a D. Pedro Suesetín por un prodttcto caballar - 113 - que aicanzó 84 puntos, y un ^tercer pren^ío, que se elevó a 5o pesetas y se oancedió a D. Victoriano Machín por un prod^wcto caballar que alcanzó 8z puntos. Las puntuaciones anotadas explican la necesidad de las varian^tes introducidas en ^esta sección. En la cuarta sección, otorgar un primer ptemio, de cien pesetas, a D. Manuel Coronas por un caballo de servicio que obtuvo 9r puntos; un segund^a prem^io, de 75 pesetas, a D. Victariano Machín por una yegua de servicio que al- canzó 8^ pun^tas, y una mención honarífica. a D. Anselmo Sánchez por una yegtia de servicio que obtuvo 8o puritoss. La modificación dei tercer prenúo fué acordada por la puntuación ob^tenida en la yegua premiada. En la s.ección quinta se acordó declarar desiertas el prime- ro y segundo premios y otorgar una mención han^arífica a D. Manuel Conanas por un garañón presentado que alca.nzó 84 punfos. En la sec- ción sexta, se declararon desiertas tados ilos Premios. En la sección séptim.a, s^e acordó d^eclarar desiertos el primero y segundos prernios y crear dos de 75 pesetas, que corresgondieran a D. Baldamero Ban- clrés y a D. Torge Fu^ertes, y otro de 25 pesetas a D. Saturnino Renón. En la seceión o^ctava, se acardó declarar desi^ertcxs el primero y segun- do premios y crear en sustitución de éstos, d^os tercer Ĵ^s de a5 pesetas ; yue correspon^dieron a D. Mariano Pérez y a D. Victoriano Nlach'n. I^,n la sece^ión n^ovena se d^eclararon desiertos los d^os premias y se otor- gó un,a mención honorífica a D. Mariano Pérez. Se ^diero^n zíos confe- rencias pectia.rias par el señor inspector pravin^cial, presidente, en el Salón de Sesi^anes, y explicación al pti^blico que preseneió los actos, durante el estudio y puntuación de las animales presentados en el lu- gar del Concursa. Se acuerda asimisma dar un vato de gracias a]a Asacia^ción general de Ganaderos del Reino, a la Casa de Ganaderns y al çeñor inspectoT pmvincial de Higien^e y Sanidad pecuarias por la cooperación prestada en este Coneurso y que se les ^camunique por es- crito afectuaso por ^la Alcaldía. tanto al señor p7esidente ^de di^c^has Asa- ciaciones co^mo al s^eñar inspector. Y pára su debida ^constancia se ex- pide la presente por cíuhlicado, una para la referid^, Casa de Ganade- m^s y otra para el Ilustre Ayuntamiento de esta villa, que firman las expresados señare^ en el lu^-ar y fec:ha fndica:das.-Eil President^e Pu- blio h. Coderque.-Julián Salvo.-Antanio Paniego.-Generoso Sal- vo.-Máxim^o Machín.-Rubrica^das. Hay un sellca en tin.ta morada en el que se lee "Alcaldía Coi^stitucianal de la Villa de Sas". La an- teriar es copia fie] del acta original que abra en la Secretaría de mi s - llk - cargo de c^ta Cas^t ^le (;;uia^lero^^ de 'l_aragoza ^^ a cu^^u ^lucttmentu mr refi^er^^. Sacautlo e^ta co^aia cle orclen del ^eñur 1're^i^leutc, ^^^u^a ^tt re- misión a la Asociacií^n beiier,tl cle (^ana^lero^ del I^,:no.-% veintitrés.-Ja^'ier l;in^cru. - I:ul^ri- cado.

Concurso de ganados de Borja (Zaragoza).

Celcl^rúse e^^te Concttr;u consagra^lt^ a#;ana^lu cal^allar, ^_lttrairic Iw clías 2[, '2^ y z; cl^^ ^epticmbrc. Aunt^ue ae tr.rtaha ^lel J^rim^•r l_'^^ncur,^^ ^^u^• :^ relel^ralia en la i^•.-a-

Putrn ^le D. ^usto .^ntón.-Prim^r prf•.mio de su 5ecciún. li^la^L ^^stc c;[tt^^u m^tt_^^ c^^n^urri^3n^ ^rcni^•u^lu:e ^lc rclicvc• la mcj^^ra al- cauzada ci3 la mcj^,ra ^lel n;rna^lu eyttin^^, si liicn ]u^ intcli^rntc^ i^^!rlian anrcciar cn cicrtn^ mc^tizu^ quc ^^uc^la to^la^^ía l^a • tantr• ^^^^r L^trcr e,^ c•^ta matcria. -- 116 -

Los premios ^atargados fueron los sigui^entes : Secoión i.a-Segunclo premio, de 75 pesetas, al caballo semental Moro, de la parada particular de D. Félix Fragttas, vecina de Borja. La haja de califica^ción siguiente corresponde al caballo ^7oro rie la sección prirnera.

Núme- Medi- Indi- ro, CONSIDEEANDOS de®, ce^. Pnatoe

1 Alzada a la arua...... 1,64 2 Altura al eatremo del codo...... ^^,9$ s Perímetro torácico ...... 1,97 4 - de la rodilla , ...... 0 H? 5 - de la cafia ...... 0,2# ^ 0,96 f^ - del menudillo ...... u,$b 7 Cabeza y cuello ...... ^ `l Dorao y grnpa.. . y lii 9 An^nloe ...... ^...... 10 Aplomoe...... 9 11 Articulaciones ...... ^ 12 Cascoe ...... 7 13 Fondo ...... 10 14 In d ice dáctil o-torl ci co P . °+^° T^ ...... 1 9 P.° c." ri ^5^5 15 -- corporal T- O...... D.3 S l6 - de armonía entre la fnerza y la veloci- dad r.°aT._ T. - 2,112; ....., ...... D.0,36 3

SUMA ...... s I ^ 1 ó^

Signos trigáireicos: - ' -{-- - 14. Cada unídad equivale a dos puntos. 15. Cada dos o tree centímetros de diferencia, según si hay o no frec- ciones, equivalen a dos puntoe, 16. Ceda décima vale dos puntos aproximadamente.

Sección 2.^'-Primer preniio, cle zoo pesetas, a la ^^egua Clanta, d^^ D. Claucl^io Martín Urz^^iz, cíe Cortes.-Segundo pre^u^iQ, de ^ 5 pe^e- tas, a Platcrn, de D. ^Tanuel López, vecina cje ^lbeta.-'I-ereer preu^^io,. de 5o p^esetas, a Ca^itana, de D. Santiago Bra^^o, vecino ^clc^ l.untpaque. Sección 3.°-Primer nremio, de ioo pes^etas, al potro prc^p^iedad ^lc. D. Justa Antón, de Barrillas.-Segundo prem^io, ^le ^^ pest^tas, a la ho- tra de D. ^fanuel I'railc, de Borja.-Tercc^r prentio, cle ^o p^eseta^, aI potrc^ de D. Teo^loro Paños, de Borja. Sección q.°-Prim^er premio, d^e loo pe:etas, ;t la yegua C"hatrr, de^ D. 1^7annel I^'a^•arro Par:io, cle Gctlltir. - lló-

tiecciútl S,"-llu^ terccro; l^re^uius, de 5o Ite.,etas cacla tuto, a 1^+; ejenthlare^s presenta+lu; por ll. :lrgiiuiru l;ayu, d^c "Lara^;oza, y ll. A•a- lero Poyo, de "Tauste. Ll Jttrado trabajó coa grati inteligencia, ^•erificando ]a apreciaciúti de acuerdo con cl ntí:todo del culto ittspcctor de lligietie y^anidad Ix- cuarias, D. I'ublic^ F. C^+rcieryue, quicit hizo ^úblic^ts y atinad.zs con5ide- racioiles acerca de algtuios de ]os ejeuil^lare; c^pues^to^s.

Potra de D. ^1anael rraile.-Scgundo premio de la Sección 3.°

El caballo 1l^Ioro ^por acusar más fin^ura de esqueleto de l.a conve^- nieute, se le asignau nue^^e puti^tos (úidi^ce dáctilo-to^rá^cico). El índioe corporal cousideróse aago tnás perfecto. En esto cab^en aprec^i^tcioties. El hecho, sin ^e^n^lrargo, fuó yue la sttma de l^as períanetros de la ro^dilla, cañ^, y +u^enudillo e^ra s^ttperior ^a la al- tttra del ta^lóu al codu en tres centíme^t^ros lo cttal significa +ltte es ltre- ^ilíneo. Unos ^ac^nsid^eraii al ltrevilítleo suPerior al medialíneo Itara e^l tipo de tiro mixto aPlicahle a la a^rricultttra y al ejército. Sin cm^bargo, uo es hrc^•ilíne^o c^ager^t^^lo y se le cai^ifica con acho lYttnto^^ cn esfc a^gecto. - 117 -

Considerado el índice de armonía, entre la fue^rza y la velocidad, se calificó con tres puntos debido a que el ejemplar tenía excesiva masa can relación a la longitud de 'las ex^tremidades.

Concurao de ganados de I,a Almunia (Zaragoza).

Este Concurso se eelebró las días a6, a^ y 28 de Se^ptiem^bre. Estuvo bastan^te concurrido y puede considerarse como muy íitil la labrr rea'lizada por la Casa de Ganaderas de Zaragaza, así como la cooperación prestada por diversas autoridades y ganaderos. La ^dis^tribución de premios se acardó •en la forma siguiente: Sección i.&-Primer premio, ^de i5o pesetas, al eaUalla Marrón. de D. Luis Bardehore Maxeri, de La Aímtxnia.-Segunda premi^, de ioo pesetas, al caballo León, del mismo propietario. Secoión 2.a-P:rimer prem^io, de ioo pesetas, a la yegua Chata, de D. Pedro Gil, veaino de Ricla.-Segunda premio, de 75 pesetas, a Torda, •de D. Juan Larripa, de Epila.-Mención .hK^norífica a Chnta, de D. Marcelino Casedas, vecina de Calatorao. Sección 3.a-Prim^er prerrnio, de 75 pesetas, a la patra Jardinera, de D. Weneeslao Tejera, vecinv de Calatarao-Segundo premi^c*, de 5o pesetas, al po^tro Negro, de D. Juan Larripa, de Epila -Mención honorífica a Noble, de D. Francisco Rom^eo, de Ricla. ^ección 4.g-Segundo pre^mio, de 5o pesetas, al caba^llo Cnreto, de D. Pascual Pérez y Hermanas, vecinos de Zaragoza y propietarias de La Almunia, y ntención honarífica, a la yegua Chata,

Sección to,-1'remio cle So pe^etszs, a una pareja de cerda de clon Dionisio (^onzíilez y González, de La Almunia. Hoja de calificación correspondíente al caballo !1larró^i.

NúmN- Medi- Iadi- ro. CON9IDE$ANDOS qae. oee. Pnnto^

1 Alzada a la cruz ...... 1,58 I 2 Altura al extremo del codo...... ^^,^+^; 3 Perímetro torLeico...... I 1,97 4 - de la rodilla...... U,37 I 6 - de la ca7^a ...... U,23 , 0,90 ti - del menudillo ...... 0,^31 ^ 7 Cabeza y cnello ...... 10 8 Doreo y grupa ...... ^ 10 g Anguloe ...... lii lU Aplomos ...... 10 11 Articulacionee ...... lU 12 Caecos ...... 10 13 Fondo ...... 1 10 14 Indiae dáctilo-torácico P^ ^ t^ n T 1 ...... P. ° c. ° b I y 8 16 - corporal. T= 0 ...... D.7 G lg - de armonía entre la fuerza y la veloci- ' ^ T.2 ^ dad T. = 2,1123 ...... ^ D. U ,41 2 a óUMA ...... b ^ 86

Si,qnos trigámicos: O -}- -. 14. Cada unidad equivale a dos puntos. 16. Cada doa o tree centfinetroa de diferencia, según si hay o no frac- oionea, equivalen a dos puntoe. 16. Qada décima vale doe puntoa aproaimadamente.

Marróya es, en conjunto, un e^Ĵ elente tipo; peno veain^os cómo las medidas y c^tlculos denuncian im^perfecciones qu.: conviene desterrar. El índice dáctilo-torácico acusa esqueleto fino en prol^orción poco cx^nveniente a, su mása, lo cu.al ha de darle poca firmeza en e^l trahajo y poca resistencia. El índice corparal nos cía siete centíinetros sobre la lo^ngitud, la oual de^an^ttestra que es exc^esivaan^ent^e ^brevilíneo y des- proporci•o^trado, ^d^tm^asiado recho^n^ch^a. 1;1 índice de arn^oní^a entre ^la fuerza y la velocidad dcr^ota una ma^1 enorme en relaaión co^n la lon^- gi^tud ^de las coltumnas^ de avance, lo cua^l le ha^^ce pes^ado v lento, T.ros signos trigá^micos sa^n l^o^s del bolanés, ^pero con impurezas de n7,esti- zaje que se observan en el conjunto. De rc^do ello se deduce que hay - 119 -

necesidad de ir seleccionattdo los praductos, acercándolos poco a po^co al tipo postier nredio en todas sus pro^porciones, con lo cual obten- dremc,s animales cje trabajo más íttiles, más rápidos en el ejercicia y msís longevos ; pues el pe^so e^cesivo en relación con las eatremida- cles, prociuce cíesgastes orgánicos que se tradttcen en el desmorona- miento de la izláquina viva motora en breve tienlpo. La lalyor de selec- ción ha de ser tnu.y lenta, porque es poco ^hacedero substituir los tipcús actuales por los perfectos. Tropezamos can el inconveniente económi- co en ]as Pa^ra^cías particulares; pen^ con una enseitanza constante en los concursos, es segttro que to^lo se lo^grará ; así la demuestran los hechos. I.as imperfecĴiones marfológicodinámicas n^c^ l.as alcanzan a ver los paradistas y labradores. Sólo al aír los razanamientos que ex- ponen las inte^ligentes en presencia de los anima,les c^Uscrvados las van comprendiendo. Las enseñanzas teórira-prácticas son útiles y las l:ahradores las atiend^en v asien^ten a los dictadas d^e la ciencia cuando se les denries^- tra la verdád qu,e encierra can realidades objetivas. Lo que bace falta es nlucha apostalado para ir deshaciendo equivocadas prevencioiles.

Concurso de g,nados de Teruei. -

Durante las ferias de San Ferikando, lo:s días ? y 3 de Jttnio, s^c ce- leUrb en esta ciudad un Conrnurso pravincial de ganadería. Al mismo concttrrieran ejen^plares cle las especies caba^lar, asnal, va- cun.a, lanar y cabría, sabresaliendo las secciones carrespondientes al ganado caballar d^e tina 4igero. Quizá por falta de propaganda. tan necesaria en estc^^s .asuntos, no se inscribieron ^t^^ás ejemplares dignos de^ ser exptiestos, pero de todas las formas nas concretaremos a iu^encionar }^ estudiar lo que vimos en }a referida I^xposición.

cn?vnDO c^^n:^r.r.nR

En ^la se^ec5ón prim^era. Se^u^^^lnles, el Turaclo concc^lió el l^^rimer pre- tnio a un caballo d^e la parad^a pa^rt2cttlar ^de Orrio^s, magnífico ejem^ plar, cuya totalidad de puntos en la calificación por la .meclición fuz de