Overeenkomsten, Verschillen, Oorzaken

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Overeenkomsten, Verschillen, Oorzaken UvA-DARE (Digital Academic Repository) Vergelijking van Jodenvervolging in Frankrijk, België en Nederland, 1940-1945 : overeenkomsten, verschillen, oorzaken Griffioen, J.W.; Zeller, R. Publication date 2008 Link to publication Citation for published version (APA): Griffioen, J. W., & Zeller, R. (2008). Vergelijking van Jodenvervolging in Frankrijk, België en Nederland, 1940-1945 : overeenkomsten, verschillen, oorzaken. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:01 Oct 2021 1. INLEIDING 1.1 Betekenis van vergelijkend onderzoek naar de jodenvervolging in West-Europa, 1940–1945; centrale vraagstelling Al ruim twee decennia hebben in zowel het wetenschappelijke als het publieke debat de uiteenlopende aantallen en percentages joodse slachtoffers in West-Europa tijdens de tweede wereldoorlog meer bekendheid gekregen. Niet alleen in de betreffende literatuur, maar ook in pers en andere media worden de cijfers herhaaldelijk genoemd. Van de 140.000 joden in Nederland overleefden ongeveer 104.000 de Duitse vervolging niet (ca. 75 procent). Van de omstreeks 66.000 joden die aan de vooravond van de bezetting in België verbleven, kwamen er ruim 25.000 om (40 procent). Zoals bekend ontsnapte in Denemarken de overgrote meerderheid van de ongeveer zevenduizend joden naar Zweden; circa 120 stierven door de vervolging (minder dan twee procent). In Noorwegen woonden circa tweeduizend joden van wie achthonderd werden weggevoerd en vermoord (40 procent). Van de naar schatting 320.000 joden in Frankrijk in mei 1940 werden circa 80.000 slachtoffer (of ongeveer 25 procent). Het aantal en percentage slachtoffers was dus in Nederland het hoogst van heel West-Europa en – na Denemarken – in Frankrijk procentueel het laagst. 1 Aandacht voor een meer internationaal vergelijkende benadering in het onderzoek over de jodenvervolging is weliswaar de laatste twintig jaar toegenomen, maar het valt op dat daarbij tot nu toe weinig of geen sprake is van een expliciete en evenwichtige vergelijking. In de bestaande literatuur zijn bijna uitsluitend korte, sterk uiteenlopende en soms zelfs tegenstrijdige uitspraken te vinden over mogelijke oorzaken van de internationale verschillen. Enerzijds heeft dit te maken met het feit dat de bestaande nationale geschiedschrijvingen zich beperken tot uitsluitend één land. Anderzijds houden de overzichtswerken, die heel Europa als onderwerp hebben, zich vooral bezig met de beschrijvingsvraag: wat gebeurde er? Voor zover het waarom van de verschillende aantallen en percentages joodse slachtoffers in uiteenlopende landen aandacht kreeg, had dit veelal een beperkt en fragmentarisch karakter. Het was de sociologe H. Fein die in 1979 voor het eerst poogde de nationale verschillen in percentage slachtoffers te verklaren door middel van een meer systematische internationale vergelijking. 2 Daarbij zocht zij het antwoord vooral in specifieke omstandigheden in de afzonderlijke landen, met name de mate van vooroorlogs antisemitisme en rol en reacties van inheems bestuur en bevolking. Om de gestelde problematiek beter hanteerbaar te maken, brachten de historici M.R. Marrus en R.O. Paxton (1982/1987), J.C.H. Blom (1983/1987), D. Michman (1992) en de politicoloog R. Hilberg (1992) een periodisering aan en onderscheidden drie niveau’s van analyse: vervolgers, omgeving en slachtoffers. Ook maakten sommigen van hen – in tegenstelling tot Fein – een nadrukkelijk onderscheid tussen Oost- en West-Europa of beperkten zich tot West-Europa. 3 1 Voor de vergelijkende cijfermatige gegevens, zie: J.C.H. Blom, ‘De vervolging van de joden in Nederland in internationaal vergelijkend perspectief’, in: Idem, Crisis, bezetting en herstel. Tien studies over Nederland 1930–1950 (Rotterdam/Den Haag: Nijgh & Van Ditmar Universitair, 1989), pp. 134–150, aldaar 134–137, daarbij verwijzend naar Wolfgang Benz (Hg.), Dimension des Völkermords: die Zahl der jüdischen Opfer des Nationalsozialismus (München: Oldenbourg, 1991/1996 2), pp. 15–16 en passim . Zie ook: I. Gutman (ed.), Encyclopedia of the Holocaust (New York/London: Macmillan etc., 1990), pp. 1797–1802; Walter Laqueur, Judith Tydor Baumel (eds.), The Holocaust Encyclopedia (New Haven/London: Yale University Press, 2001); Maxime Steinberg, Un pays occupé et ses Juifs. Belgique entre France et Pays-Bas (Bruxelles/Gerpinnes: Quorum, 1999), p. 16. Voor Denemarken en Noorwegen, zie resp.: Leni Yahil, The Rescue of Danish Jewry: Test of a Democracy (Philadelphia: JPS, 1969; 1983 reprint), pp. 264, 318; Samuel Abrahamsen, Norway’s Response to the Holocaust. A Historical Perspective (New York: Holocaust Library, 1991), pp. 1–2, 5, 35, 185. 2 Helen Fein, Accounting for Genocide. National Responses and Jewish Victimization during the Holocaust (New York/ London: The Free Press/Collier Macmillan, 1979; reprint: Chicago: University of Chicago Press, 1984). 3 Michael R. Marrus and Robert O. Paxton, ‘The Nazis and the Jews in occupied Western Europe 1940–1944’, in: Journal of Modern History 54 (1982), pp. 687–714; Michael R. Marrus, The Holocaust in History (Hanover NH/London: University Press of New England, 1987; London etc.: Penguin, 1989); J.C.H. Blom, In de ban van goed en fout? Wetenschappelijke geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland (Bergen NH: Octavo, 1983), pp. 21–22; J.C.H. Blom, ‘De vervolging 2 Genoemde driedeling is vooral van belang omdat de geschiedenis van de jodenvervolging niet alleen deel uit maakt van de ontwikkelingen in nazi-Duitsland, het algemene 4 5 bezettingsbeleid en de anti-joodse politiek , maar óók deel is van de geschiedenissen van de afzonderlijke landen vóór en tijdens de bezettingsperiode. Elk land bezat immers een nationale eigenheid, en dit samen met het perspectief van de joodse bevolkingsgroepen zèlf, maakt dat steeds met meerdere invalshoeken tegelijk rekening moet worden gehouden. 6 Dit geldt ook voor vergelijkende verklaringen van de verschillen in verloop en omvang van de vervolging, deportatie en vernietiging van joden in West-Europa tussen 1940 en 1945. Overigens moet deze driedeling worden genuanceerd. Zo kan niet te generaliserend van ‘de vervolger’ worden gesproken als zijnde ‘de Duitsers’ die het op de joodse bevolking hadden gemunt. Ten eerste was sprake van verschillende instanties in het machtscentrum Berlijn en in de bezettingsregimes van de afzonderlijke landen. Zo hadden de Partei (NSDAP ), de SS en bijvoorbeeld het leger ( Wehrmacht ) elk hun eigen belangen en prioriteiten op het terrein van bestuur, economie en ideologie. De hierdoor ontstane algemene machtsconcurrentie en rivaliteit hadden ook uiteenlopende gevolgen voor de gevoerde anti-joodse politiek, zowel in Duitsland zelf als in de bezette landen. 7 In de tweede plaats blijkt dat, wat Frankrijk betreft, niet alleen de Duitse bezetters, maar óók de Franse regering in Vichy – met een eigen anti- joodse politiek – tot de vervolgers moet worden gerekend. Consequentie hiervan is dat ook het begrip ‘omgeving’ nuancering behoeft. Met de omgeving wordt hier bedoeld de situatie in de landen zelf: het functioneren van inheems bestuur ten opzichte van de Duitse bezetters, de houding en reacties van de bevolking en de van de joden in Nederland in internationaal vergelijkend perspectief’, in: De Gids jrg. 150, nr. 6/7 (juni/juli 1987), pp. 494– 507, herdrukt in: J.C.H. Blom, Crisis, bezetting en herstel , pp. 134–150; Dan Michman, In Days of Holocaust and Reckoning. Course in Jewish history during the Shoah , vol. 8: The Persecution of the Jews under Nazi Rule: Versatility and Uniformity (Tel-Aviv: Open University Press, 1992; Hebreeuws). Titel en indeling van Raul Hilbergs boek spreken voor zichzelf: Perpetrators, Victims, Bystanders: the Jewish Catastrophe, 1933–1945 (New York: HarperCollins, 1992), Ned. editie: Daders, slachtoffers, omstanders. De joodse catastrofe 1933–1945 (Haarlem/Bloemendaal: H.J.W. Becht/J.H. Gottmer, 1993; herdruk 2004). 4 Bernhard R. Kroener, Rolf-Dieter Müller, Hans Umbreit, Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg , Bd. 5: Organisation und Mobilisierung des deutschen Machtbereichs , Bd. 5.1: Kriegsverwaltung, Wirtschaft und personelle Ressourcen 1939–1941 (Stuttgart: DVA, 1988); Werner Röhr, ‘System oder organisiertes Chaos? Fragen einer Typologie der deutschen Okkupationsregime im Zweiten Weltkrieg’, in: Robert Bohn (Hg.), Die deutsche Herrschaft in den “germanischen” Ländern 1940–1945 (Stuttgart: Franz Steiner, 1997), pp. 11–45; Wolfgang Benz, Johannes Houwink ten Cate, Gerhard Otto (Hg.), Die Bürokratie der Okkupation. Strukturen der Herrschaft und Verwaltung im besetzten Europa (Berlin: Metropol, 1998), band 4 in de serie Nationalsozialistische Besatzungspolitik in Europa 1939–1945 . 5 Karl A. Schleunes,
Recommended publications
  • September / October
    AMERICAN SOCIETY FOR YAD VASHEM Vol. 46-No. 1 ISSN 0892-1571 September/October 2019-Tishri/Cheshvan 5780 “TWO ARE BETTER THAN ONE… AND A THREEFOLD CORD CANNOT QUICKLY BE BROKEN” n Sunday, November 17, 2019, the are leaders of numerous organizations, including membrance for their grandparents, and to rein- American Society for Yad Vashem AIPAC, WIZO, UJA, and American Friends of force their commitment to Yad Vashem so that will be honoring three generations of Rambam Hospital. the world will never forget. Oone family at our Annual Tribute Din- Jonathan and Sam Friedman have been ll three generations, including ner in New York City. The Gora-Sterling-Fried- deeply influenced by Mona, David and their ex- David’s three children — Ian and his man family reflects the theme of this year’s traordinary grandparents, Jack and Paula. Grow- wife Laura, Jeremy and his wife Tribute Dinner, which comes from Kohelet. “Two ing up, they both heard Jack tell his story of AMorgan, and Melissa — live in the are better than one… and a threefold cord can- survival and resilience at the Yom HaShoah pro- greater New York City area. They gather often, not quickly be broken” (4:9-12). All three gener- ations are proud supporters of Yad Vashem and are deeply committed to the mission of Holo- caust remembrance and education. Paula and Jack Gora will receive the ASYV Remembrance Award, Mona and David Sterling will receive the ASYV Achievement Award, and Samantha and Jonathan Friedman and Paz and Sam Friedman will receive the ASYV Young Leadership Award.
    [Show full text]
  • Otives and Impediments in Describing War Memories: the Tragedy of the Jews
    171 HENRY SCHOGT, UNIVERSITY OF TORONTO M;otives and impediments in describing war memories: the tragedy of the Jews / . Although the number of Dutch people killed discrimination, persecution, deportation and in the Second World War is less than a third extermination - but therefore dangerous, of the number of people who died in the city because it tends to simplify and devalue and to of Leningrad alone, where the official death invite making unjustified comparisons. So toll of the blockade surpasses 600,000, the when I use the term, it only refers to the scars that the war left are equally deep in both uniquely gruesome tragedy of the Jews in the places, and in both places there is constant Second World War. preoccupation with the war years. But there the resemblance ends. Whereas Leningrad was It is not easy to classify the extensive literature never .occupied ... by the Germans, the that deals with the fate of the Dutch Jews (or Netherlands went through five years of Jewish Dutchmen), nor can one always German rule. During those years there were separate literary and non-literary works. many deeds of aggression and injustice Moreover, there are a great number of novels perpetrated by the occupying forces, but one about the war years in which the persecution stood out above all others in its of the Jews and the onderduik (hiding) are incomprehensible cruelty and brutality: the mentioned but are not the major theme, such extermination of the Jews. Of the 200,000 as Simon Vestdijk's Pastorale 19431• It would Dutch·war victims, halfwere Jews.
    [Show full text]
  • The Unique Cultural & Innnovative Twelfty 1820
    Chekhov reading The Seagull to the Moscow Art Theatre Group, Stanislavski, Olga Knipper THE UNIQUE CULTURAL & INNNOVATIVE TWELFTY 1820-1939, by JACQUES CORY 2 TABLE OF CONTENTS No. of Page INSPIRATION 5 INTRODUCTION 6 THE METHODOLOGY OF THE BOOK 8 CULTURE IN EUROPEAN LANGUAGES IN THE “CENTURY”/TWELFTY 1820-1939 14 LITERATURE 16 NOBEL PRIZES IN LITERATURE 16 CORY'S LIST OF BEST AUTHORS IN 1820-1939, WITH COMMENTS AND LISTS OF BOOKS 37 CORY'S LIST OF BEST AUTHORS IN TWELFTY 1820-1939 39 THE 3 MOST SIGNIFICANT LITERATURES – FRENCH, ENGLISH, GERMAN 39 THE 3 MORE SIGNIFICANT LITERATURES – SPANISH, RUSSIAN, ITALIAN 46 THE 10 SIGNIFICANT LITERATURES – PORTUGUESE, BRAZILIAN, DUTCH, CZECH, GREEK, POLISH, SWEDISH, NORWEGIAN, DANISH, FINNISH 50 12 OTHER EUROPEAN LITERATURES – ROMANIAN, TURKISH, HUNGARIAN, SERBIAN, CROATIAN, UKRAINIAN (20 EACH), AND IRISH GAELIC, BULGARIAN, ALBANIAN, ARMENIAN, GEORGIAN, LITHUANIAN (10 EACH) 56 TOTAL OF NOS. OF AUTHORS IN EUROPEAN LANGUAGES BY CLUSTERS 59 JEWISH LANGUAGES LITERATURES 60 LITERATURES IN NON-EUROPEAN LANGUAGES 74 CORY'S LIST OF THE BEST BOOKS IN LITERATURE IN 1860-1899 78 3 SURVEY ON THE MOST/MORE/SIGNIFICANT LITERATURE/ART/MUSIC IN THE ROMANTICISM/REALISM/MODERNISM ERAS 113 ROMANTICISM IN LITERATURE, ART AND MUSIC 113 Analysis of the Results of the Romantic Era 125 REALISM IN LITERATURE, ART AND MUSIC 128 Analysis of the Results of the Realism/Naturalism Era 150 MODERNISM IN LITERATURE, ART AND MUSIC 153 Analysis of the Results of the Modernism Era 168 Analysis of the Results of the Total Period of 1820-1939
    [Show full text]
  • PDF Van Tekst
    Tegen het vergeten. Degenstoten en sabelhouwen Bart Tromp bron Bart Tromp, Tegen het vergeten. Degenstoten en sabelhouwen. Aspekt, Nieuwegein 1997 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/trom003tege01_01/colofon.php © 2018 dbnl / erven Bart Tromp 5 Renate Rubinstein noemde hem ‘onze beste politieke commentator’, maar in zijn nieuwste boek demonstreert Bart Tromp dat het bereik van zijn analyse breder is dan politiek alleen. Of misschien ook wel dat politiek over veel meer gaat dan politiek. De thema's en onderwerpen die hier aan de orde komen, lopen zeer uiteen. Enkele resten van de Koude Oorlog worden opgeruimd, de Zwarte Dood van de veertiende eeuw vergeleken met de nucleaire angsten van de jaren tachtig. Verder een polemiek met Tinbergen, betreffende diens convergentietheorie en de ware aard van het kapitalisme. Daarnaast legt Tromp uit waarom de opera Simon Boccanegra niet kan worden overgeplaatst naar het hedendaags Amsterdam, belicht hij het machiavellisme bij Shakespeare en Stalin en komt hij terug op de verhouding tussen W.F. Hermans en de Nederlandse politiek. ‘Paars’ heet hier een onzinnig politiek begrip, het onderwijs wordt geanalyseerd als de sovjetzone van de Nederlandse samenleving en door het hele boek heen worden postmodernistische posities geattaqueerd. Veel van deze beschouwingen spelen zich af in de grensgebieden tussen politiek, wetenschap en literatuur. Wat hen verenigt, is niet alleen de heldere stijl en het analytisch vermogen van de auteur, maar ook een manier van zien waarin het heden evenzeer belicht wordt vanuit het verleden als omgekeerd. Een manier van zien waarbij de betrokkenheid van de auteur bij zijn onderwerpen toch steeds een kritische afstand veronderstelt.
    [Show full text]
  • Le Serment De Fidélité À Hitler Selon Ernst Kaltenbrunner, Un Nazi Autrichien « Illégal » Devenu Chef Du Reichssicherheitshauptamt (1943-1945)
    Le serment de fidélité à Hitler selon Ernst Kaltenbrunner, un nazi autrichien « illégal » devenu chef du Reichssicherheitshauptamt (1943-1945) Marie-Bénédicte Vincent L’auteur Marie-Bénédicte Vincent est maître de conférences en histoire contemporaine à l’École normale supérieure (Paris). Chercheuse à l’Institut d’histoire moderne et contemporaine (IHMC), ses travaux récents portent sur l’histoire de la dénazification en Allemagne après 1945. Elle a notamment co-dirigé en 2019 : Marc Bergère, Jonas Campion, Emmanuel Droit, Dominik Rigoll, Marie-Bénédicte Vincent (dir.), Pour une histoire connectée et transnationale des épurations en Europe après 1945 (Bruxelles, Peter Lang, 2019) ; Corine Defrance, Sébastien Chauffour, Stefan Martens, Marie- Bénédicte Vincent (dir.), La France et la dénazification de l’Allemagne après 1945 (Bruxelles, Peter Lang, 2019). Résumé L’article analyse la conception du serment de fidélité du nazi autrichien Ernst Kaltenbrunner (1903-1946), qui fut le successeur de Heydrich à la tête du Reichssicherheitshauptamt à partir du 30 janvier 1943. Ce haut dignitaire du régime, condamné à mort en 1946 lors du procès de Nuremberg, est moins étudié que d’autres criminels nazis. L’article examine dans un premier temps la manière dont Kaltenbrunner érige le serment de fidélité au Führer en valeur suprême du combattant nazi, dans ses rapports secrets consacrés à l’enquête de police diligentée après l’attentat manqué contre Hitler du 20 juillet 1944. Dans un second temps, l’article revient sur la trajectoire en amont de Kaltenbrunner au sein du parti nazi autrichien, notamment durant la période « illégale » où celui-ci fut interdit entre le 19 juin 1933 et l’Anschluss du 12 mars 1938.
    [Show full text]
  • The Conservative Embrace of Progressive Values Oudenampsen, Merijn
    Tilburg University The conservative embrace of progressive values Oudenampsen, Merijn Publication date: 2018 Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Link to publication in Tilburg University Research Portal Citation for published version (APA): Oudenampsen, M. (2018). The conservative embrace of progressive values: On the intellectual origins of the swing to the right in Dutch politics. [s.n.]. General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal Take down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Download date: 25. sep. 2021 The conservative embrace of progressive values On the intellectual origins of the swing to the right in Dutch politics The conservative embrace of progressive values On the intellectual origins of the swing to the right in Dutch politics PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan Tilburg University op gezag van de rector magnificus, prof. dr. E.H.L. Aarts, in het openbaar te verdedigen ten overstaan van een door het college voor promoties aangewezen commissie in de aula van de Universiteit op vrijdag 12 januari 2018 om 10.00 uur door Merijn Oudenampsen geboren op 1 december 1979 te Amsterdam Promotor: Prof.
    [Show full text]
  • De Samenleving Als Oplichterij
    De samenleving als oplichterij Bart Tromp bron Bart Tromp, De samenleving als oplichterij. De Arbeiderspers, Amsterdam 1977 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/trom003same01_01/colofon.php © 2018 dbnl / erven Bart Tromp 5 To know why and how is a lust of the mind that by a perseverance of delight in the continual and indefatigable generation of knowledge exceedeth the short vehemence of any carnal pleasure Thomas Hobbes Bart Tromp, De samenleving als oplichterij 9 Inleiding De hier verzamelde beschouwingen hebben een deels wetenschappelijk, deels politiek karakter. Wat ze in zekere zin verenigt is mijn overtuiging dat sociale wetenschappen en politiek elkaar niet uitsluiten, maar wederzijds veronderstellen. In dit boek treft men daarom zowel politiek getinte analyses aan over de wijze waarop academische sociologie beoefend wordt, als sociologische analyses van politieke verschijnselen. ‘Sociologie’ wordt in deze studie in een zeer ruime betekenis gebruikt: die van maatschappijwetenschap in het algemeen. De opdeling van maatschappijwetenschap in sociologie, politicologie, economie, geschiedenis en sociale psychologie (om de voornaamste te noemen) vindt geen pendant in de maatschappelijke werkelijkheid. Evenmin wordt ze gerechtvaardigd door werkelijk onoverbrugbare verschillen tussen deze disciplines. Wie het heeft over de verhouding tussen wetenschap en politiek, heeft het ook over die tussen theorie en publiek. Sociologen hebben een slechte naam op te houden als het erom gaat hun denkbeelden in begrijpelijke taal vast te
    [Show full text]
  • Heinz Eberhard Maul Bonn 2000
    JAPAN UND DIE JUDEN Studie über die Judenpolitik des Kaiserreiches Japan während der Zeit des Nationalsozialismus 1933 - 1945 Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwürde der Philosophischen Fakultät der Rheinischen Friedrich-Wilhelms-Universität zu Bonn vorgelegt von Heinz Eberhard Maul aus Lütjenburg Bonn 2000 Gedruckt mit der Genehmigung der Philosophischen Fakultät der Rheinischen Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn 1. Berichterstatter : Professor Dr. Peter P a n t z e r 2. Berichterstatter : Professor Dr. Michael Wo l f f s o h n Tag der mündlichen Prüfung: 09. Februar 2000 D a n k Mit Vorlage der Studie zur Politik des Kaiserreiches Japan gegenüber den aus Europa geflohenen Juden kommen mehrjährige Forschungsarbeiten zu einem vorläufigen Ende. Hinter der Aufmerksamkeit, die dem Vorhaben zuteil wurde, verbargen sich neben dem allgemeinen Interesse für das ungewöhnliche Thema auch fundierte wissenschaftliche Beratung und engagierte Hilfestellung. Dafür ist zu danken. In erster Linie dankt der Autor seinem ‚Doktorvater‘, Professor Dr. Peter Pantzer, für das intensive wissenschaftliche Geleit. Sein umfangreiches Wissen über die historisch-psychologische Befindlichkeit Japans und seine vielseitige Erfahrung im Umgang mit der japanischen Materie machten den qualifizierten Zugang zum Thema möglich und halfen bei der wissenschaftlichen Bewäl- tigung. Professor Dr. Michael Wolffsohn wird für sein Interesse an der Arbeit und die spontane Bereitschaft, die Studie zu begleiten und das Zweitgutachten anzufertigen, hiermit besonders gedankt. Die Schwerpunkte der Recherchen lagen auf japanischer Seite. Zeitlich aufwendige Arbeiten in Archiven und Forschungsstellen in Japan und später in den USA wurden überall bereitwillig durch Rat und Hilfe erleichtert. Bei der Fülle des Materials gaben die zahlreichen Gespräche mit dem Abteilungsleiter im Diplomatischen Archiv des japanischen Außenministeriums (Gaimûshô Gaikôshiryôkan), Shiraishi Masaaki, Richtung und Auswahl vor.
    [Show full text]
  • Quotes Are Nothing but Inspiration for Man to Read Books of Quotations
    The Ner Le'Elef Book of Quotations BOOK OF QUOTATIONS Prepared by Ner Le’Elef Publication date 02 December 2012 Permission is granted to reproduce in part or in whole. Profits may not be gained from any such reproductions. This book is updated with each edition and is produced several times a year. Other Ner Le’Elef Booklets currently available: AMERICAN SOCIETY EVOLUTION HOLOCAUST JEWISH RESOURCES LEADERSHIP AND MANAGEMENT ORAL LAW PROOFS QUESTION & ANSWERS SCIENCE AND JUDAISM SOURCES SUFFERING THE CHOSEN PEOPLE THIS WORLD & THE NEXT WOMEN'S ISSUES (Book One) WOMEN'S ISSUES (Book Two) For information on how to order additional booklets, please contact: Ner Le’Elef P.O. Box 14503 Jewish Quarter, Old City, Jerusalem 91145 E-mail: [email protected] Fax #: 972-02-652-6339 Tel #: 972-02-651-0825 BOOK OF QUOTATIONS Table of Contents Ability (see Growth)........................................... 12 Abortion ............................................................. 12 Absence...............................................................12 Abuse.................................................................. 12 Accuracy (see Error)...........................................12 Acting (see also Heroes)..................................... 12 Action (see also Beginning)................................12 Addiction ............................................................13 Adjustment ...................................................... 13 Admission .......................................................... 13 Advertising..........................................................14
    [Show full text]
  • Overeenkomsten, Verschillen, Oorzaken
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Vergelijking van Jodenvervolging in Frankrijk, België en Nederland, 1940-1945 : overeenkomsten, verschillen, oorzaken Griffioen, J.W.; Zeller, R. Publication date 2008 Link to publication Citation for published version (APA): Griffioen, J. W., & Zeller, R. (2008). Vergelijking van Jodenvervolging in Frankrijk, België en Nederland, 1940-1945 : overeenkomsten, verschillen, oorzaken. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:28 Sep 2021 689 7. Bibliografie, bronnenpublicaties en geraadpleegde ongepubliceerde bronnen BIBLIOGRAFIE Op alfabetische volgorde van auteurs- c.q. redacteursnamen. Bij meerdere titels van boeken of artikelen
    [Show full text]
  • Western Europe
    Western Europe Great Britain Domestic Affairs A HE YEAR 1970 will certainly be remembered—whatever else his- tory may subsequently add—as "the year of the counter-revolution," resulting from the unforeseen Conservative victory in the general election of June 18. When Parliament dissolved on May 29, Prime Minister Harold Wilson and the Labour party then had a majority of 65 seats in the Commons, but was much eroded by by-election losses. On June 19 Edward Heath was prime minister, with an over-all majority of 31 seats and an effective majority of 29. The Conservatives had made a net gain of 66 seats and Labour had suffered 60 losses. This overturn was so unexpected that The Guardian headlined its lead article of June 19: "Mr. Heath does a Truman." Virtually no commentator or opinion poll had predicted this outcome. The dominant tone of comment was to deplore the low intellectual level of the debate between the two dominant parties. The debate had become an adjunct to television, rather than the reverse, it was said. Be that as it may, less argu- able was the equally general comment that no serious issue divided the parties. The two comments were perhaps related. As for the latter comment, it was certainly true that both parties were at one on policy regarding the European Common Market, that they tacitly agreed not to discuss the problem of rapidly rising wages, and that such issues of contention as did exist—the maintenance of a small force east of Suez, agricultural policy, the degree of state intervention in industry, even trade union reform—all failed to arouse the public.
    [Show full text]
  • Diplomarbeit
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by OTHES Diplomarbeit Titel der Diplomarbeit Die „Judenfrage“ in Bulgarien während des Zweiten Weltkrieges Verfasserin Mariela Mihaylova Stefanova angestrebter akademischer Grad Magistra der Philosophie (Mag. Phil.) Wien, 2010 Studienkennzahl lt. Studienblatt: A 312 Studienrichtung lt. Studienblatt: Geschichte Betreuerin/Betreuer: Univ.-Prof. Dr. Arnold Suppan 2 Danksagung Ich möchte mich bei Univ. -Prof. Dr. Arnold Suppan für die Betreuung während der Entstehung meiner Arbeit bedanken. Diese Diplomarbeit widme ich meiner Familie. 3 Inhaltverzeichnis 1. Vorwort ............................................................................................................................... 7 2. Einleitung ........................................................................................................................... 8 2.1. Forschungsstand .......................................................................................................... 8 2.2. Kapitelübersicht ........................................................................................................... 9 I. Kapitel 1. Die Revisionswünsche der bulgarischen Regierung ........................................................ 11 2. Der Beitritt Bulgariens zum Dreimächtepakt ................................................................... 13 3. „Das Gesetz zum Schutz der Nation“ ............................................................................... 15 4. Die bulgarische
    [Show full text]