UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Vergelijking van Jodenvervolging in Frankrijk, België en Nederland, 1940-1945 : overeenkomsten, verschillen, oorzaken

Griffioen, J.W.; Zeller, R.

Publication date 2008

Link to publication

Citation for published version (APA): Griffioen, J. W., & Zeller, R. (2008). Vergelijking van Jodenvervolging in Frankrijk, België en Nederland, 1940-1945 : overeenkomsten, verschillen, oorzaken.

General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.

UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)

Download date:28 Sep 2021 689 7. Bibliografie, bronnenpublicaties en geraadpleegde ongepubliceerde bronnen

BIBLIOGRAFIE Op alfabetische volgorde van auteurs- c.q. redacteursnamen. Bij meerdere titels van boeken of artikelen van dezelfde auteur(s) is de chronologische volgorde van publicatie aangehouden. Indeling in de volgende rubrieken: 7.1 Algemene werken: onderzoeksliteratuur over anti-semitisme, nationaal-socialisme, anti-joodse politiek, internationaal vergelijkend onderzoek over jodenvervolging; moderne joodse geschiedenis; met inbegrip van enkele perspublicaties 7.2 Theorie, (comparatieve) methodologie 7.3 Nationale historiografieën, monografieën, met inbegrip van artikelen in bundels en wetenschappelijke tijdschriften: 7.3.1 Frankrijk, 7.3.2 België, 7.3.3 Nederland 7.4 Eigentijdse publicaties (d.w.z. uit periode 1933–1945) en gepubliceerde bronnen

7.1 Algemene werken: anti-joodse politiek, internationale vergelijking; moderne joodse geschiedenis

Adam, Uwe-Dietrich, Judenpolitik im Dritten Reich . Düsseldorf: Droste, 1972; Königstein: Athenäum, 1979. Airiau, Paul, L’Antisémitisme catholique aux XIX e et XX e siècles . Paris: Berg International Éditeurs, 2002. Aly, Götz, “Endlösung”: Völkerverschiebung und der Mord an den europäischen Juden . Frankfurt am Main: S. Fischer, 1995. Eng. ed.: “Final Solution”. Nazi Population Policy and the Murder of the European Jews (transl. by Belinda Cooper and Allison Brown). London: Arnold, 1999. Aly, Götz, Susanne Heim, Vordenker der Vernichtung. Auschwitz und die deutschen Pläne für eine neue europäische Ordnung . Hamburg: Hoffmann und Campe, 1991. Eng. ed.: Architects of Annihilation. Auschwitz and the Logic of Destruction . London: Weidenfeld and Nicolson, 2002. Andel, C. P. van, Jodenhaat en jodenangst. Over meer dan twintig eeuwen antisemitisme . Amersfoort: de Horstink/Amsterdam: Anne Frank Stichting, 1983. Anderl, Gabriele, ‘Die “Zentralstellen für jüdische Auswanderung” in Wien, Berlin und Prag - ein Vergleich’, in: Tel-Aviver Jahrbuch für deutsche Geschichte , vol. 23 (Gerlingen/Tel-Aviv: Institut für deutsche Geschichte, 1994), pp. 275–299. Anderl, Gabriele, Dirk Rupnow, unter Mitarbeit von Alexandra-Eileen Wenck, Die Zentralstelle für jüdische Auswanderung als Beraubungsinstitution . Wien etc.: Oldenbourg Verlag, 2003. Anzion, Frans (redactie), Spiegel Historiael. Maandblad voor Geschiedenis en Archeologie jrg. 29, no. 3/4 (maart/april 1994, pp. 97–178:) Themanummer: ‘Nieuwe visies op de Tweede Wereldoorlog in Nederland en België’. Arendt, Hannah, Eichmann in Jerusalem: a Report on the Banality of Evil . New York: The Viking Press, 1963; revised and enlarged edition, Harmondsworth/New York: Penguin Books 1979. Ned. ed.: De banaliteit van het kwaad; een reportage . Vert. uit het Amerikaans door W.J.P. Scholz. Amsterdam: Moussault, 1969. Arian, Max, ‘Nederland deportatieland’, De Groene Amsterdammer 116, no. 49 (Amsterdam, 2 december 1992), pp. 24–25. Arkel, D. van, ‘De groei van het anti-joodse stereotype. Een poging tot een hypothetisch-deductieve werkwijze in historisch onderzoek’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis , jrg. 10 (1984) no. 36, pp. 39–70. Aronson, Shlomo, Reinhard Heydrich und die Frühgeschichte von Gestapo und SD . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1971. Avni, Haïm, Spain, the Jews and Franco (transl. E. Shimoni). Philadelphia: Jewish Publication Society of America, 1982. Banach, Jens, Heydrichs Elite: das Führerkorps der Sicherheitspolizei und des SD 1936–1945 . Paderborn: Ferdinand Schöningh Verlag, 1998. Bank, Jan, ‘Koningen in de Tweede Wereldoorlog. Exercitie in vergelijkende bezettingsgeschiedenis’, Amsterdams Sociologisch Tijdschrijft (AST) 16, no. 2 (1989-1990), pp. 162–198; tevens verschenen in: Kees Bruin, Kitty Verrips (red.), Door het volk gedragen. Koningschap en samenleving . Groningen: Wolters-Noordhoff, 1989. Bank, Jan, ‘Het protestantisme en de Tweede Wereldoorlog. De casus Nederland en de casus Frankrijk’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN), 119 (2004), no. 4, pp. 491–523. Bankier, David, ‘Hitler and the Policy-Making Process in the Jewish Question’, Holocaust and Genocide Studies 3 (1988), 1–20. Bankier, David, ‘On Modernization and the Rationality of Extermination’, Yad Vashem Studies 24 (1996), 109–129. Bankier, David, and Israel Gutman (editors), Nazi Europe and the Final Solution . Jerusalem: Yad Vashem, 2003. Barkai, Avraham, From Boycott to Annihilation. The Economic Struggle of German Jews, 1933–1943 (translated by William Templer). Hanover NH/London: published for Brandeis University Press by University Press of New England, 1989. Original German edition: Vom Boykott zur “Entjudung”. Der wirtschaftliche Existenzkampf der Juden im Dritten Reich 1933–1943 . Frankfurt am Main: Fischer, 1987. Barnouw, David, ‘Vijftig jaar na de inval; wat weten we nog niet? Een bespreking van de recent ontvangen publikaties over Nederland en de tweede wereldoorlog’, BMGN 107 (1992), no. 2, pp. 287–295. Bartov, Omer, ‘Intellectuals on Auschwitz: Memory, History and Truth’, History and Memory 5 (1993), no. 1, pp. 87–129. Bartov, Omer, Murder in Our Midst: the Holocaust, Industrial Killing, and Representation . Oxford/New York: Oxford University Press, 1996. Bartov, Omer (ed.), The Holocaust. Origins, Implementation, Aftermath . London/New York: Routledge, 2000. Bartstra, J. S., ‘Vergelijkende stemmingsgeschiedenis in de bezette gebieden van West-Europa, 1940–1945’, in: Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, afdeling Letterkunde , Nieuwe reeks deel 18, no. 6 (Amsterdam: K.N.A.W., 1955), pp. 141–180. Bauer, Yehuda, They Choose Life: Jewish resistance in the Holocaust. New York: American Jewish Committee, 1973. Bauer, Yehuda, My Brother’s Keeper: A History of the American Jewish Joint Distribution Committee, 1929–1939 . Philadelphia: JPS, 1974. Bauer, Yehuda, The Holocaust in Historical Perspective . Seattle: University of Washington State Press, 1978. Bauer, Yehuda, American Jewry and the Holocaust: the American Jewish Joint Distribution Committee, 1939–1945 . Detroit: Wayne State University Press, 1981. 690 Bauer, Yehuda, with the assistance of Nili Keren, A History of the Holocaust . New York: Franklin Watts, 1982. Bauer, Yehuda, ‘The Place of the Holocaust in Contemporary History’, Studies in Contemporary Jewry 1 (Jerusalem: The Hebrew University, 1984), pp. 201–224. Bauer, Yehuda, ‘Holocaust and genocide: some comparisons’, in: Peter Hayes (ed.), Lessons and legacies. The meaning of the Holocaust in a changing world (Evanston Ill.: Northwestern University Press, 1991), pp. 36–46. Bauer, Yehuda, ‘Review: The Architect of Genocide; Himmler and the “Final Solution”’ (on Richard Breitman’s Book), Holocaust and Genocide Studies. An International Journal , Vol. 6, no. 3 (Oxford/New York: Pergamon Press, 1991), pp. 307–312. Bauer, Yehuda, Jews for sale? Nazi–Jewish negotiations, 1939–1945 . New Haven, Ct.: Yale University Press, 1994. Bauer, Yehuda, and Nathan Rotenstreich (eds.), The Holocaust as Historical Experience: Essays and Discussion . New York: Holmes & Meier, 1981. Bauer, Yehuda, et al. (eds.), Remembering for the Future. Working Papers and Addenda . Oxford etc.: Pergamon Press, 1989; 3 vols. Bauman, Zygmunt, Modernity and the Holocaust . Ithaca: Cornell University Press; Oxford: Oxford University Press, 1989. Nederlandstalige editie: De moderne tijd en de holocaust . Meppel/Amsterdam: Boom, 1998. Bauminger, Arieh L., The Righteous among the nations . Jerusalem: Yad Vashem/Am Oved, 1990. Bédarida, François, et al. (direction), La politique nazie d’extermination . Paris: Albin Michel, 1989. Bédarida, François, et Laurent Gervereau (dir.), La déportation: le système concentrationnaire nazi . Nanterre Cedex: Bibliothèque de documentation internationale contemporaine, 1995. Beer, Mathias, ‘Die Entwicklung der Gaswagen beim Mord an den Juden’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte 35 (München: Institut für Zeitgeschichte, 1987), no. 3, pp. 402–417. Benbassa, Esther (dir.), Transmission et passages en monde juif . Paris: Publi sud , 1997. Ben-Sasson, Hayim Hillel, et al., A History of the Jewish People . Cambridge, Ma.: Harvard University Press, 1985 (1976, 1st ed.). Benz, Wolfgang (Hg.), Dimension des Völkermords. Die Zahl der jüdischen Opfer des Nationalsozialismus . München: R. Oldenbourg Verlag, 1991 (Quellen und Darstellungen zur Zeitgeschichte, Band 33), Neuaufl. 1996. Benz, Wolfgang, Lexikon des Holocaust . München: Verlag C.H. Beck, 2002. Benz, Wolfgang, Johannes Houwink ten Cate, Gerhard Otto (Hg.), Anpassung, Kollaboration, Widerstand: Kollektive Reaktionen auf die Okkupation . Berlin: Metropol Verlag, 1996 (Nationalsozialistische Besatzungspolitik in Europa 1939–1945, Band 1 / National Socialist Occupation Policy in Europe 1939–1945, Volume 1). Benz, Wolfgang, Johannes Houwink ten Cate, Gerhard Otto (Hg.), Die Bürokratie der Okkupation. Strukturen der Herrschaft und Verwaltung in Europa . Berlin: Metropol Verlag, 1998 (Nationalsozialistische Besatzungspolitik in Europa 1939– 1945, Band 4 / National Socialist Occupation Policy in Europe 1939–1945, Volume 4). Benz, Wolfgang, Juliane Wetzel (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit: Regionalstudien 2: Ukraine, Frankreich, Böhmen und Mähren, Österreich, Lettland, Litauen, Estland . Berlin: Metropol, 1996. Benz, Wolfgang, Juliane Wetzel (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit: Regionalstudien 3: Dänemark, Niederlande, Spanien, Portugal, Ungarn, Albanien, Weißrußland . Berlin: Metropol, 1999. Benz, Wolfgang, Juliane Wetzel (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit , Regionalstudien 4: Slowakei, Bulgarien, Serbien, Kroatien mit Bosnien und Herzegowina, Belgien, Italien . Berlin: Metropol, 2004. Benz, Wolfgang, Mona Körte (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit . Band 4 : Rettung im Holocaust. Bedingungen und Erfahrungen der Überlebens . Berlin: Metropol, 2001. Benz, Wolfgang, Barbara Distel (Hg.), Terror im Westen. Nationalsozialistische Lager in den Niederlanden, Belgien und Luxemburg, 1940–1945 . Berlin: Metropol Verlag, 2004. Berenbaum, Michael, and Abraham J. Peck (eds.), The Holocaust and History. The Known, the Unknown, the Disputed, and the Reexamined . Bloomington/Indianapolis: Indiana University Press, 1998. Berghe, Gie van den, Met de dood voor ogen. Begrip en onbegrip tussen overlevenden van nazi-kampen en buitenstaanders. Berchem: Uitgeverij E.P.O. / Breda: Uitgeverij De Geus, 1987. Berkhoff, Karel C., Harvest of Despair. Life and Death in Ukraine under Nazi Rule . Cambridge, Mass./London: Harvard University Press, 2004. Billig, Joseph, L’Allemagne et le génocide (plans et réalisations nazis) . Préface de François de Menthon. Paris: CDJC, 1950. Billig, Joseph, La ‘Solution finale de la Question Juive’. Essai sur ses principes dans le IIIe Reich et en France sous l’occupation . Paris: CDJC, 1977. Geraadpleegd is de Duitse editie: Die Endlösung der Judenfrage. Studie über ihre Grundsätze im III. Reich und in Frankreich während der Besatzung . New York: The Beate Klarsfeld Foundation / Frankfurt am Main: The Jewish Young Leadership, 1979. Binner, R., O. van de Haar, J.W. Bos (red.), Wiens schuld? De impact van Daniel Jonah Goldhagen op het holocaust-debat . Houten/Antwerpen: Van Reemst/Standaard, 1997. Birn, Ruth Bettina, Die Höheren SS- und Polizeiführer: Himmlers Vertreter im Dritten Reich und in den besetzten Gebieten . Düsseldorf: Droste Verlag, 1986. Black, Edwin, IBM and the Holocaust . New York: Crown, 2001; Ned. ed.: IBM en de Holocaust. Het strategische verbond tussen Nazi-Duitsland en de machtigste onderneming van Amerika . Utrecht/Antwerpen: Kosmos-Z&K, 2001. Black, Peter R., Ernst Kaltenbrunner: Ideological Soldier of the Third Reich . Princeton, Guildford NJ: Princeton University Press, 1984. Blau, Bruno (bearbeitet von), Das Ausnahmerecht für die Juden in Deutschland 1933–1945 . Düsseldorf: Verlag Allgemeine Wochenzeitung der Juden in Deutschland, 1954 2. Aufl. Block, Gay, and Malka Drucker, Rescuers. Portraits of Moral Courage in the Holocaust . New York: Holmes & Meier, 1992. Blom, J. C. H., ‘The persecution of the Jews in the Netherlands in a comparative international perspective’, in: J. Michman (ed.), Dutch Jewish History , Vol. 2 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Center for research on Dutch Jewry/Van Gorcum, 1989), pp. 273–289. See also: ‘The persecution of the Jews in the Netherlands: a comparative Western European perspective’, European History Quarterly 19 (1989), pp. 333–351. Oorspr. Ned. editie: ‘De vervolging van de joden in Nederland in internationaal vergelijkend perspectief’, De Gids jrg. 150, no. 6/7 (juni/juli 1987), pp. 494–507. Blumental, Nachman, ‘On the Nazi vocabulary’, Yad Washem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , Vol. 1 (Jerusalem: Yad Washem, 1957), pp. 49–66. Blumental, Nachman, ‘From the Nazi vocabulary’, Yad Vashem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , 691 Vol. 6 (Jerusalem: Yad Vashem, 1967), pp. 69–82. Blumental, Nachman, ‘Le Judenrat: Sa nature et son rôle’, in: Georges Wellers, Serge Klarsfeld (dir.), Mémoire du Génocide. Un recueil de 80 articles du “Monde Juif”, revue du Centre de Documentation Juive Contemporaine (Paris: CDJC, 1987), pp. 333–346. Oorspr. verschenen in Le Monde Juif , revue du CDJC, no. 53 (janvier-mars 1969). Boas, Jacob, ‘De misleidingstactieken van de nazi’s bij de liquidatie van de Europese joden’, in: N.D.J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Vijfde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1994), pp. 69–96, English summary on pp. 236–237. Böhme, Hermann, Entstehung und Grundlagen des Waffenstilstandes von 1940 . Stuttgart: DVA, 1966. Bohn, Robert, “Reichskommissariat”: Nationalsozialistische Neuordnung und Kriegswirtschaft . Sigmaringen: Jan Thorbecke, 1995. Bohn, Robert (Hg.), Die deutsche Herrschaft in den “germanischen” Ländern 1940–1945 . Stuttgart: Franz Steiner, 1997. Bosl, Karl (Hg.), Das Jahr 1941 in der europäischen Politik . München/Wien: R. Oldenbourg, 1972. Botz, Gerhard, Wohnungspolitik und Judendeportation in Wien, 1938 bis 1945 . Wien/Salzburg: Geyer, 1975. Botz, Gerhard, Wien vom Anschluss zum Krieg: nationalsozialistische Machtübernahme und politisch-soziale Umgestaltung am Beispiel der Stadt Wien . Wien/München: Jugend & Volk, 1978. Bracher, Karl Dietrich, Die deutsche Diktatur: Entstehung - Struktur - Folgen des Nationalsozialismus . 2. Aufl., Köln/Berlin: Kiepenheuer & Witsch, 1969. Eng. ed.: The German Dictatorship: the Origins, Structure, and Effects of National Socialism (transl. by Jean Steinberg). New York: Praeger, 1970. London: Penguin, 1988 reprint. Brechtken, Magnus, ‘Madagascar für die Juden’: Antisemitische Idee und politische Praxis 1885–1945 . München: Oldenbourg, 1997. Breitman, Richard, The Architect of genocide: Himmler and the ‘Final Solution’ . New York: Knopf, 1991. Ned. ed.: Heinrich Himmler. De architect van de holocaust . Laren (Noord-Holland): Verbum, 2005. Broszat, Martin, Der Staat Hitlers: Grundlegung und Entwicklung seiner inneren Verfassung . München: Deutscher Taschenbuch Verlag (dtv), Juli 1969; 5. Aufl. 1975. Eng. ed.: The Hitler State: the Foundation and Development of the Internal Structure of the Third Reich (transl. by John W. Hiden). London/New York: Longman, 1981. Broszat, Martin, Nach Hitler: der schwierige Umgang mit unserer Geschichte. Beiträge von Martin Broszat, hrsg. von Hermann Graml und Klaus-Dietmar Henke . München: Oldenbourg, 1987. Browder, George C., Foundations of the Nazi Police State: the Formation of Sipo and SD . Lexington, Kentucky: The University Press of Kentucky, 1990. Browning, Christopher R., The Final Solution and the German Foreign Office. A Study of Referat D III of Abteilung Deutschland, 1940–1943 . New York/London: Holmes & Meier, 1978. Browning, Christopher R., ‘Bureaucracy and Massmurder: the German Administrator’s Comprehension of the Final Solution’, in: Asher Cohen, Joav Gelber, Charlotte Wardi (eds.), Comprehending the Holocaust: historical and literary research (Frankfurt am Main etc: Verlag Peter Lang, 1988), pp. 159–177. Repr. in: Ch.R. Browning, The Path to Genocide. Essays on Launching the Final Solution (Cambridge/New York: Cambridge University Press, 1992/1995, 5th ed.), 125–144. Browning, Christopher R., ‘Approaches to the “Final Solution” in German Historiography of the last two decades’, in: Yisrael Gutman, Gideon Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 53–77. Browning, Christopher R., The Path to Genocide. Essays on Launching the Final Solution . Cambridge/New York: Cambridge University Press, 5th ed. 1995 (first ed. 1992). Browning, Christopher R., ‘Beyond “Intentionalism” and “Functionalism”: the decision for the Final Solution reconsidered’, in: Idem, The Path to Genocide. Essays on Launching the Final Solution (Cambridge/ New York: Cambridge University Press, 1995), pp. 86–121. Browning, Christopher R., ‘Die Debatte über die Täter des Holocaust’, in: Ulrich Herbert (Hg.), Nationalsozialistische Vernichtungspolitik 1939–1945. Neue Forschungen und Kontroversen (Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag, 1998), pp. 148–169. Browning, Christopher R., ‘The Decision-Making Process’, in: Dan Stone (ed.), The Historiography of the Holocaust (London/ Basingstoke: Palgrave, 2003), pp. 173–196. Browning, Christopher R., mit einem Beitrag von Jürgen Matthäus, Die Entfesselung der ‘Endlösung’. Nationalsozialistische Judenpolitik 1939–1942 . München: Propyläen, 2003. English edition: Browning, Christopher R.,with contributions by Jürgen Matthäus, The Origins of the Final Solution. The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939–March 1942 . London: William Heinemann, 2004. Buchheim, Hans, ‘Die höheren SS- und Polizeiführer’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte 11 (München: IfZ, 1963), pp.362–391. Buchheim, Hans, Martin Broszat, Hans-Adolf Jacobsen und Helmut Krausnick, Anatomie des SS-Staates. Dokumente . Vol. 1: Die SS - das Herrschaftsinstrument. Befehl und Gehorsam . Vol. 2: Nationalsozialistische Konzentrationslager 1933–1945; Kommissarbefehl und Massenexekutionen sowjetischer Kriegsgefangener; Judenverfolgung . München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 5. Aufl. 1989 (1. Aufl. Olten-Freiburg 1967). English ed.: Anatomy of the SS-State . New York: Walker, 1968. Burrin, Philippe, Het ontstaan van een volkerenmoord. Hitler en de Joden . Amsterdam: Van Gennep, 1991. Oorspr. Franstalige ed.: Hitler et les Juifs. Genèse d’un génocide . Paris: Seuil, 1989. Burrin, Philippe, ‘Vichy et les expériences étrangères: esquisse de comparaison’, in: Jean-Pierre Azéma et François Bédarida (dir.), Le régime de Vichy et les Français (Paris: Fayard, 1992), pp. 649–661. Caljé, P. A. J. / J. C. den Hollander, De nieuwste geschiedenis . Utrecht: Het Spectrum, 2000, 5de druk. Castelló, Elena Romero, en Uriel Macías Kapón, Joden en Europa. Cultuur – Geschiedenis (met een woord vooraf door Luc Dequeker. Vertaling: Jan Everaerts). Leuven: Davidsfonds, 1996. Oorspr. titel: Los Judíos de Europa: un legado de 2000 años . Madrid: Anaya, 1994. Eng. ed.: The Jews and Europe, 2000 years of History . New York: Henry Holt, 1994. Cesarani, David (ed.), The Final Solution: Origins and Implementation . London: Routledge, 1994. Cesarani, David, Eichmann. His life and crimes . London: William Heinemann, 2004. Cesarani, David (ed.), Holocaust. Critical Concepts in Historical Studies . 6 vols. London/New York: Routledge, 2004. Cohen, A. E., ‘Gezags- en machtsverhoudingen in het nationaalsocialistische Duitsland (politieke en administratieve aspecten)’, Notities voor het Geschiedwerk, Nr. 10 (Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1952), voor het eerst gepubliceerd in: J.C.H. Blom et al., A.E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 377–387. 692 Cohen, A. E., ‘De instelling van het Rijkscommissariaat in Nederland in het licht van het Noorse precedent (het dagboek van Rosenberg)’. Notities voor het Hoofdwerk, Nr. 29. Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1952; 12 p.); voor het eerst gepubliceerd in: J.C.H. Blom et al., A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 181–193. Cohen, Asher, ‘Pétain, Horthy, Antonescu and the Jews, 1942–1944: toward a comparative view’, in: Aharon Weiss (ed.), Yad Vashem Studies , vol. 18 (Jerusalem: Yad Vashem, 1987), pp. 163–198. Reprinted in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. 4, pp. 63–98. Cohen, Asher, ‘The Comprehension of the Final Solution in France and Hungary: a Comparison’, in: Asher Cohen, Joav Gelber, Charlotte Wardi (eds.), Comprehending the Holocaust: historical and literary research (Papers Prepared for the congress held June 1986 by the Strochlitz Institute at the University of Haifa) (Frankfurt am Main, New York etc.: Lang, 1988), pp. 243–265. Cohen, Asher, Yehoyakim Cochavi, Yoav Gelber (eds.), The Shoah and the war . New York etc.: Lang, 1992. (Studies on the Shoah: vol. 3.) Cohen, Asher, Yehoyakim Cochavi, Yoav Gelber (eds.), Zionist Youth Movements during the Shoah . New York etc.: Lang, 1995. (Studies on the Shoah, vol. 4.) Cohen, Asher, Joav Gelber, Charlotte Wardi (eds.), Comprehending the Holocaust: historical and literary research (Papers Prepared for the congress held June 1986 by the Strochlitz Institute at the University of Haifa). Frankfurt am Main, New York etc.: Lang, 1988. Cohen, Yerachmiel, ‘Problems of Western European Jews in the 20th Century: A Comparative Study of Danzig and Paris’, in: Isadore Twersky (ed.), Danzig, between East and West: Aspects of Modern Jewish History (Cambridge, Massachusetts, and London, England: Harvard University Press, 1985), pp. 21–35. Conway, John S., ‘Records and Documents of the Holy See Relating to the Second World War’, Yad Vashem Studies , vol. 15 (Jerusalem: Yad Vashem, 1983), pp. 327–345. Cornwell, John, Hitler’s Pope: the Secret History of Pius XII . New York: Viking, 1999. Dallin, Alexander, Deutsche Herrschaft in Rußland 1941–1945 . 2. Aufl., Düsseldorf: Droste, 1981; m.n. het vergelijkend commentaar op pp. 237 e.v. English ed.: German Rule in Russia, 1941–1945: A Study of Occupation Policies . Boulder, Col.:Westview Press, 1981 (second ed.). Dawidowicz, Lucy S., The War against the Jews, 1933–1945 . First ed., New York/Toronto: Holt, Rinehart and Winston/Bantam Books, 1975 / London: Weidenfeld and Nicolson, 1975. Reprint: London etc. Penguin ed., 1990. Dawidowicz, Lucy S., The Holocaust and the historians . Cambridge Mass.: Harvard University Press, 1981. Dawidowicz, Lucy S., What is the use of Jewish History. Essays by Lucy S. Dawidowicz . Edited and with an introduction by Neal Kozodoy. New York: Schocken, 1992. Dean, Martin, ‘Der Raub jüdischen Eigentums in Europa. Vergleichende Aspekte der nationalsozialistischen Methoden und der lokalen Reaktionen’, in: Constantin Goschler und Philipp Ther (Hg.), Raub und Restitution. “Arisierung” und Rückerstattung des jüdischen Eigentums in Europa (Frankfurt am Main: Fischer, 2003), pp. 26–40. Dean Martin, Constantin Goschler, and Philip Ther (eds.), Robbery and Restitution: the Conflict over Jewish Property in Europe . New York: Berghahn, 2007 (Orig. German ed. 2003). Delarue, Jacques, Histoire de la Gestapo . Paris: Fayard, 1962; Idem, Geschichte der Gestapo . Düsseldorf: Droste, 1964. Diner, Dan, ‘Historisches Verstehen und Gegenrationalität. Der Judenrat als erkenntnistheoretische Warte’, in: Frank Bajohr (Hg.), Zivilisation und Barbarei: die widersprüchliche Potentiale der Moderne (Hamburg, 1991), pp. 307–321. Eng. ed.: ‘Historical Understanding and Counterrationality: the Judenrat as epistemological vantage’, in: Saul Friedländer (ed.), Probing the limits of representation: Nazism and the ‘Final Solution’ . Cambridge Mass./London: Harvard University Press, 1992. Dlugoborski, Waclaw, ‘Kollektive Reaktionen auf die deutsche Invasion und die Errichtung der NS-Besatzungsherrschaft. Ein Prolegomenon’, in: Wolfgang Benz, Johannes Houwink ten Cate, Gerhard Otto (Hg.), Anpassung, Kollaboration, Widerstand: Kollektive Reaktionen auf die Okkupation (Berlin: Metropol Verlag, 1996), pp. 11–24. Döscher, Hans-Jürgen, Das Auswärtige Amt im Dritten Reich: Diplomatie im Schatten der “Endlösung” . Berlin/Frankfurt am Main: Siedler Verlag, 1987. Dreyfus, Jean-Marc, ‘Die Enteignung der Juden in West-Europa’, in: Constantin Goschler und Philipp Ther (Hg.), Raub und Restitution. “Arisierung” und Rückerstattung des jüdischen Eigentums in Europa (Frankfurt am Main: Fischer, 2003), pp. 41–57. Dunk, H. W. von der, Conservatisme . Bussum: Unieboek, 1976. Dunk, H. W. von der, Voorbij de verboden drempel. De Shoah in ons geschiedbeeld . Amsterdam: Prometheus, vierde, verbeterde druk, september 1995 (eerste druk 1990). Durand, Yves, Le nouvel ordre européen nazi. La collaboration dans l’Europe allemande (1938–1945) . Bruxelles: Éditions Complexe, 1990. Dwork, Debórah, Children with a star. Jewish youth in Nazi Europe . New Haven: Yale University Press, 1991. Dwork, Debórah, and Robert-Jan van Pelt, The Holocaust. A History . New York/London: Norton, 2002. Eck, Nathan, ‘The Rescue of Jews with the Aid of Passports and Citizenship Papers of Latin American States’, Yad Washem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , vol. 1 (Jerusalem: Yad Vashem, 1957), pp. 125–152. Eck, Nathan, ‘Historical Research or Slander? (on R. Hilberg’s book)’, in: Nathan Eck, Arieh L. Kubovy (eds.), Yad Vashem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , vol. 6 (Jerusalem: Yad Vashem, 1967), pp. 385–429. Eppler, Elizabeth E., ‘The Rescue Work of the World Jewish Congress during the Nazi period’, in: Y. Gutman, E. Zuroff (eds.), Rescue Attempts during the Holocaust. Proceedings of the Second Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 8–11, 1974 (Jerusalem: Yad Vashem, 1977), pp. 47–69. Erlich, Rachel (preface), Imposed Jewish Governing Bodies under Nazi Rule. YIVO Colloquium, December 2–5, 1967 . New York: YIVO Institute for Jewish Research, 1972. Fasse, Norbert, Johannes Houwink ten Cate, Horst Lademacher (Hg.), Nationalsozialistische Herrschaft und Besatzungszeit. Historische Erfahrung und Verarbeitung aus niederländischer und deutscher Sicht . Münster etc.: Waxmann, 2000. Favez, Jean-Claude, Une mission impossible? Lausanne: Payot, 1988; Eng. ed.: The Red Cross and the Holocaust (transl. by 693 John and Beryl Fletcher). New York etc.: Cambridge University Press, 1999. Fein, Helen, Accounting for Genocide: National Responses and Jewish Victimization during the Holocaust . NewYork/London: The Free Press/Collier Macmillan, 1979 (Chicago: University of Chicago Press, 1984 reprint). Feldman, Gerald D., and Wolfgang Seibel (eds.), Networks of Nazi Persecution. Business, Bureaucracy and the Organization of the Holocaust . New York/Oxford: Berghahn Books, 2005. Felstiner, Mary, ‘Alois Brunner: Eichmann’s Best Tool’, in: H. Friedlander, S. Milton (eds.), Simon Wiesenthal Center Annual , vol. 3 (Los Angeles/New York: Simon Wiesenthal Center, 1986), pp. 1–46. Fest, Joachim C., The Face of the Third Reich: Portraits of the Nazi Leadership . New York: Pantheon Books, 1970. Fijnaut, Cyrille (ed.), The Impact of World War II on Policing in North-West Europe . Leuven: Leuven University Press, 2004. Fleischer, Hagen, ‘Nationalsozialistische Besatzungsherrschaft im Vergleich: Versuch einer Synopse’, in: Wolfgang Benz, Johannes Houwink ten Cate, Gerhard Otto (Hg.), Anpassung, Kollaboration, Widerstand: Kollektive Reaktionen auf die Okkupation (Berlin: Metropol Verlag, 1996), pp. 257–302. Fleming, Gerald, Hitler and the Final Solution . Berkeley: University of California Press, 1984. Oorspr. Dui. ed.: Hitler und die Endlösung: “Es ist des Führers Wunsch...” . Wiesbaden: Limes Verlag, 1982. Fraenkel, Ernst, Der Doppelstaat. Recht und Justiz im ‘Dritten Reich’ . Frankfurt am Main: Fischer, 1984 (1941 1). Frankel, Jonathan (ed.), Reshaping the Past. Jewish History and the Historians . New York/Oxford: Oxford University Press, 1994. (Studies in Contemporary Jewry. An Annual vol. 10) Frankel, Jonathan (ed.), The Fate of the European Jews, 1939–1945. Continuity or Contingency? New York/Oxford: Oxford University Press, 1997 (Studies in Contemporary Jewry. An Annual vol. 13). Fredj, Jacques (dir./ed.), Les Archives de la Shoah / Archives of the Shoah . Paris: L’Harmattan/CDJC, 1998. Frei, Norbert, Der Führerstaat. Nationalsozialistische Herrschaft, 1933 bis 1945 . 6. Erweiterte und aktualisierte Neuaufl.: München, 2001. Ned. ed.: De Führerstaat. De nationaalsocialistische heerschappij . Utrecht, 1995. Friedlander, Henry, The Origins of Nazi Genocide: From Euthanasia to the Final Solution . Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1995. Friedlander, Henry, Sybil Milton (eds.), The Holocaust: Ideology, Bureaucracy and Genocide. The San Jose Papers . Millwood NY: Kraus International, 1980. Friedländer, Saul, Pie XII et le IIIe Reich. Documents . Paris: Seuil, 1964; Nederlandse editie: Pius XII en het Derde Rijk. Documenten . Amsterdam: Contact, 1965. Eng. ed.: Pius XII and the Third Reich: a Documentation . New York: Alfred A. Knopf, 1966. Friedländer, Saul, Quand vient le souvenir . Paris: Seuil, 1978. Eng. ed.: When Memory Comes . New York: Avon Books, 1980. Friedländer, Saul, ‘From Anti-Semitism to Extermination: a Historiographical Study of Nazi policies toward the Jews and an Essay in Interpretation’, Yad Vashem Studies 16 (Jerusalem: Yad Vashem, 1984), pp. 1–50. Friedländer, Saul, ‘Some reflections on the Historicisation of National-Socialism’, Tel Aviver Jahrbuch für deutsche Geschichte 16 (Tel-Aviv, 1987), pp. 310–324. Friedländer, Saul, ‘The “Final Solution”: on the unease in historical interpretation’, in: Peter Hayes (ed.), Lessons and legacies. The meaning of the Holocaust in a changing World (Evanston, Ill.: Northwestern University Press, 1991), pp. 23–35. Friedländer, Saul, ‘Dimensions of the Holocaust: Remarks on two studies’ (Review of The Destruction of the European Jews by Raul Hilberg 1985, and of Dimension des Völkermords , edited by Wolfgang Benz 1991), in: Yad Vashem Studies , vol. 22 (Jerusalem: Yad Vashem, 1992), pp. 1–17. Friedländer, Saul (ed.), Probing the limits of representation: Nazism and the ‘Final Solution’ . Cambridge Mass./London: Harvard University Press, 1992. Friedländer, Saul, Memory, history and the extermination of the Jews of Europe . Bloomington/Indianapolis: Indiana University Press, 1993. Friedländer, Saul, Nazi Germany and the Jews , vol. 1: The Years of Persecution, 1933–1939 . New York/London: HarperCollins/ Weidenfeld & Nicolson, 1997 (Nederlandstalige uitgave, 1998). Friedländer, Saul, The Years of Extermination, 1939–1945. Nazi Germany and the Jews , vol. 2. New York/London: HarperCollins / Weidenfeld & Nicolson, April 2007 (Nederlandstalige uitgave, september 2007). Friedman, Philip,‘The Jewish Ghettos of the Nazi Era’, in: Jewish Social Studies. A Quarterly Journal devoted to Contemporary and Historical Aspects of Jewish Life , XVI no. 1 (New York, January 1954), pp. 61–88, reprint in: Philip Friedman, Roads to Extinction: Essays on the Holocaust , edited by Ada June Friedman (New York/Philadelphia: Conference on Jewish Social Studies/The Jewish Publication Society of America, 1980), pp. 59–87. Friedman, Philip, ‘Preliminary and Methodological Problems of the Research on the Jewish Catastrophe in the Nazi Period’, in: Yad Washem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance vol. 2 (Jerusalem: Yad Vashem, 1958), pp. 95–131. Friedman, Philip, ‘Problems of Research on the European Jewish Catastrophe’, Yad Washem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance vol. 3 (Jerusalem: Yad Vashem, 1959), pp. 25–39. Friedman, Philip, ‘The Lublin Reservation and the Madagascar Plan: Two Aspects of Nazi Policy during the Second World War’, in: Joshua A. Fishman (ed.), Studies in Modern Jewish History (New York, 1972), pp. 354–380. Friedman, Philip, Roads to Extinction: Essays on the Holocaust , edited by Ada June Friedman. New York/Philadelphia: Conference on Jewish Social Studies/The Jewish Publication Society of America, 1980. Friedman, Saul, A History of the Holocaust . Portland/London: Vallentine Mitchell, 2002. (A text book for students.) Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien von, ‘Rechtspolitik im Reichskommissariat. Zum Einsatz deutscher Strafrichter in den Niederlanden und in Norwegen 1940–1944’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte 48, Nr. 3 (Juli 2000), pp. 461–490. Fuks-Mansfeld, R. G., ‘Omzien in verbijstering. Het dilemma van de geschiedschrijving over de holocaust’, in: Nexus 3 (1992), pp. 91–103. Funkenstein, Amos, Perceptions of Jewish History . Berkley/Los Angeles/Oxford: University of California Press, 1993. Funkenstein, Amos, ‘The Dialectics of Assimilation’, Jewish Social Studies 57 (1995), no. 2, pp. 1–14. Galen Last, Dick van,‘Het recensie-artikel. Literatuuroverzicht 1982–1989’, in: N.D.J.Barnouw et al.(red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 1989 (Zutphen: De Walburg Pers, 1989), pp. 178– 209, English summary: p. 250. Galen Last, Dick van,‘Het recensie-artikel. Literatuuroverzicht 1989-1990’, in: N.D.J.Barnouw et al.(red.), Oorlogsdocumentatie 694 ’40-’45. Tweede Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1990), pp. 152– 182, English summary: p. 219. Galen Last, Dick van, ‘Het recensie-artikel. Literatuuroverzicht 1990-1991’, in: N.D.J.Barnouw et al.(red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Derde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1992), pp. 121– 153, English summary: p. 190. Galen Last, Dick van, ‘Het recensie-artikel. Literatuuroverzicht 1991-1992’, in: N.D.J.Barnouw et al.(red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Vierde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1993), pp. 136– 167, English summary: p. 197. Galen Last, Dick van, ‘Het recensie-artikel. Vijftig jaar geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog’, in: G. Aalders et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Zesde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1995), pp. 176–238, English summary: p. 301. Galen Last, Dick van, ‘Het recensie-artikel. Literatuuroverzicht 1995–1997’, in: G. Aalders et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Negende Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1998), 165–217. Galen Last, Dick van, ‘The Second World War revisited. New perspectives on the eve of the 21st century? Literature 1995–2000’, in: Bulletin of the International Committee for the History of the Second World War , no. 30/31 (1999-2000): The Second World War in the 20th century history; 19th International Congress of Historical Sciences, Oslo, August 11-12, 2000 , pp. 245–307. Gellately, Robert, The Gestapo and German Society. Enforcing Racial Policy 1933–1945 . New York/Oxford: Oxford University Press, 1990. Duitse ed.: Die Gestapo und die deutsche Gesellschaft. Die Durchsetzung der Rassenpolitik 1933–1945 . 2. Aufl., Paderborn, 1994. Genschel, Helmut, Die Verdrängung der Juden aus der Wirtschaft im Dritten Reich . Göttingen: Musterschmidt, 1966. Gerlach, Christian, ‘Die Wannsee-Konferenz, das Schicksal der deutschen Juden und Hitlers politische Grundsatzentscheidung alle Juden Europas zu ermorden’, Werkstatt Geschichte 18 (1997), pp. 7–44, reprint in: Idem (Hg.), Krieg, Ernährung, Völkermord (Hamburg, 1998), pp. 85–165. Eng. ed.: ‘The Wannsee conference, the fate of the German Jews and Hitler’s decision in principle to exterminate all European Jews’, Journal of Modern History 70 (1998), pp. 759–812; reprint in: David Cesarani (ed.), Holocaust. Critical Concepts in Historical Studies (London/New York: Routledge, 2004), vol. 3, pp. 66–120. Gilbert, Martin, The Holocaust: the Jewish Tragedy . London: Fontana/Collins, 1986. Goldhagen, Daniel Jonah, Hitler’s willing executioners. Ordinary Germans and the Holocaust . London: Little, Brown and Company, 1996. Goldhagen, Erich, ‘Weltanschauung und Endlösung: Zum Antisemitismus der nationalsozialistischen Führungsschicht’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte , vol. 24, no. 4 (München: Institut für Zeitgeschichte, 1976), pp. 379–405. Goschler, Constantin, und Philipp Ther (Hg.), Raub und Restitution. “Arisierung” und Rückerstattung des jüdischen Eigentums in Europa . Frankfurt am Main: Fischer, 2003 (revised Eng. ed. 2007). Goshen, Seer, ‘Eichmann und die Nisko-Aktion in Oktober 1939: eine Fallstudie zur NS-Judenpolitik in der letzten Etappe vor der “Endlösung”’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte , vol. 29, Nr. 1 (München, Januar 1981), pp. 74–96. Gottlieb, R. S., ‘The Concept of Resistance: Jewish resistance during the Holocaust’, in: Political Theory and Practice 9 (1983), no. 1, pp. 31–49. Graaff, B.[Bob] G. J. de, ‘Collaboratie en verzet: een vergelijkend perspectief’, in: J.P.B.Jonker, A.E. Kersten, G.N.van der Plaat (red.), Vijftig jaar na de inval: Geschiedschrijving en Tweede Wereldoorlog (’s-Gravenhage: SDU, 1990), pp. 95–108. Graml, Hermann, Klaus-Dietmar Henke (Hg.), Nach Hitler: der schwierige Umgang mit unserer Geschichte: Beiträge von Martin Broszat . München: Oldenbourg, 2. Aufl. 1987 (1. Aufl. 1986). Grayzel, Solomon, A History of the Jews. From the Babylonian Exile to the Present . Revised edition, Markham Ontario: Penguin, 1984. Grieger, Manfred, ‘Anton Burger – ein österreichischer Dienstmann’, in: Miroslav Kárný, Raimund Kemper, Margita Kárná (Hg.), Theresienstädter Studien und Dokumente 1995 (Prag: Verlag Academia/Nadace Terezínská iniciativa [Stiftung Theresienstädter Initiative], 1995), pp. 241–248. Griffin, Roger, Modernism and Fascism. The Sense of a Beginning under Mussolini and Hitler . London etc.: Palgrave Macmillan, 2007. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Jodenvervolging in Nederland en België tijdens de Tweede Wereldoorlog: een vergelijkende analyse’, in: G. Aalders, N.D.J. Barnouw, H. Daalder et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Achtste Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, maart 1997), pp. 10–63. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Wilhelmina’s vertrek was geen vlucht’ [oorspr. titel: Vertrek van Wilhelmina was niet van wezenlijk belang voor hoge aantal joodse slachtoffers], in: NRC Handelsblad jrg. 27, no. 273 (19 augustus 1997), p. 7. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Mispar korbanot hashoah beholland kafoel yachasiet le’oemat eleh shebebelgia - keetsad? Nitoeach mashwe’ [The number of Holocaust victims in the Netherlands is relatively twice as much as the number in Belgium – Why? A Comparative Analysis], in: Yehoyakim Cochavi (ed.), Dapim lecheker tequfat hashoah [Research Papers on the Holocaust Period], vol. 15 (Haifa: University of Haifa Press/Beit Lohamei Haghetaot, 5759 [fall 1998]), pp. 53–88 (Hebr.). Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘La persécution des Juifs en Belgique et aux Pays-Bas pendant la Seconde Guerre mondiale: une analyse comparative’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (CHTP / BEG) no. 5, Bruxelles: Centre d’Études et de Documentation Guerre et Sociétés contemporaines (CEGES) / Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (SOMA) novembre 1998/mars 1999, pp. 73–132, met Nederlandse en Engelse samenvattingen op pp. 249–251. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘A Comparative Analysis of the Persecution of the Jews in the Netherlands and Belgium during the Second World War’, in: The Netherlands’ Journal of Social Sciences , Vol. 34, No. 2 (C. J. Lammers ed.), special issue on Persecution and Repression (Assen: Van Gorcum, December 1998/May 1999), pp. 126–164. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Anti-joodse politiek en organisatie van de deportaties in Frankrijk en Nederland 1940–1944’, in: Henk Flap, Marnix Croes (red.), Wat toeval leek te zijn, maar niet was. De organisatie van de Jodenvervolging in Nederland (Amsterdam: Het Spinhuis, 2001), pp. 15–38. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Anti-Jewish Policy and Organization of the Deportations in France and the Netherlands, 1940–1944: 695 A Comparative Study’, in: Holocaust and Genocide Studies , Vol. 20, Number 3 (Oxford/Washington D.C.: Oxford University Press / USHMM, Fall 2006), pp. 437–473. Grossmann, Kurt R., Emigration: Geschichte der Hitler-Flüchtlinge 1933–1945 . Frankfurt am Main: Europäische Verlagsanstalt, 1969. Gushee, David P., ‘Many Paths to Righteousness: an Assessment of Research on Why Righteous Gentiles Helped Jews’, in: Holocaust and Genocide Studies , Vol. 7, Number 3 (1993), pp. 372–401. Gutman, Israel (ed. in chief), Encyclopedia of the Holocaust . New York/Tel-Aviv etc.: Macmillan etc., 1990; 4 vols. Gutman, I., E. Jäckel et al. (Hg.), Enzyklopädie des Holocaust. Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden . München etc.: Argon, 1993; 3 vols. Gutman, Yisrael, and Gideon Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 . Jerusalem: Yad Vashem, 1988. Gutman, Yisrael, and Cynthia J. Haft (eds.), Patterns of Jewish Leadership in Nazi Europe 1933-1945. Proceedings of the Third Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 4–7, 1977 . Jerusalem: Yad Vashem, 1979. Gutman, Yisrael, and Ephraim Zuroff (eds.), Rescue Attempts during the Holocaust. Proceedings of the Second Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 8–11, 1974 . Jerusalem: Yad Vashem, 1977. Hæstrup, Jørgen, Europe ablaze: an analysis of the history of the European resistance movements, 1939–1945 (translated from the Danish by Alison Borch-Johansen). Odense: Odense University Press, 1978. Hafner, Georg M., Esther Schapira, Die Akte Alois Brunner. Warum einer der größten Naziverbrecher noch immer auf freien Fuß ist . Frankfurt am Main/New York: Campus, 2000. Hayes, Peter (ed.), Lessons and Legacies. The Meaning of the Holocaust in a changing World . Evanston, Illinois: Northwestern University Press, 1991. Heinemann, Yizhak, et al., ‘Anti-Semitism’, in: Idem, et al., Anti-Semitism , in the Israel Pocket Library series, compiled from material originally published in the Encyclopaedia Judaica . Jerusalem: Keter Publishing House, 1974 Herbert, Ulrich, Best. Biographische Studien über Radikalismus, Weltanschauung und Vernunft 1903–1989 . Bonn: Verlag J.H.W. Dietz Nachfolger, 1996. Herbert, Ulrich (Hg.), Nationalsozialistische Vernichtungspolitik 1939–1945. Neue Forschungen und Kontroversen . Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag, Mai 1998. English ed.: National-Socialist Extermination Policies: Contemporary German Perspectives and Controversies . New York: Berghahn, 2000. Herbert, Ulrich, ‘Vernichtungspolitik. Neue Antworten und Fragen zur Geschichte des “Holocaust”’, in: Ulrich Herbert (Hg.), Nationalsozialistische Vernichtungspolitik 1939–1945. Neue Forschungen und Kontroversen (Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag, Mai 1998), pp. 9–66; Eng. ed.: ‘Extermination Policy. New Answers and Questions about the History of the “Holocaust” in German Historiography’, in: Idem (ed.), National-Socialist Extermination Policies: Contemporary German Perspectives and Controversies (New York: Berghahn, 2000), pp. 1–52. Herdeg, Walter, Grundzüge der deutschen Besatzungsverwaltung in den west- und nordeuropäischen Ländern während des zweiten Weltkrieges . Studien des Instituts für Besatzungsfragen in Tübingen zu den deutschen Besetzungen im 2. Weltkrieg, Nr. 1, Selbstverlag, 1953. Herzberg, Abel J., Eichmann in Jeruzalem . Den Haag: Bert Bakker/Daamen N.V., 1962. Herzberg, Abel J., ‘Verzet in verlatenheid. De problematiek van het Joodse verzet’, in: A. H. Paape et al. (red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog , deel 9 (Amsterdam: Amsterdam Boek, 1970/1975), pp. 1486–1488. Heydecker, J. J., J. Leeb, Opmars naar de galg. Het proces van Neurenberg . Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1959. Oorspr. Duitse uitgave: Der Nürnberger Prozess . Köln/Berlin: Kiepenheuer & Witsch, 1958. Hilberg, Raul, The Destruction of the European Jews . New York/London: Holmes & Meier, 1985; 3 vols. revised and definitive edition (first ed.: Chicago: Quadrangle, 1961). Herziene Ned. ed.: De vernietiging van de Europese Joden . Laren (Noord- Holland): Uitgeverij Verbum, 3 delen, 2008. Hilberg, Raul, ‘German Railroads, Jewish Souls’, Society, A Review of Social History 14 (November/December 1976), pp. 60–74. Reprint in: M.R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust (1989), vol. 3.2, pp. 520–556. Hilberg, Raul, ‘The Judenrat: Conscious or Unconscious “Tool”’, in: Yisrael Gutman, Cynthia J. Haft (eds.), Patterns of Jewish Leadership in Nazi Europe 1933–1945. Proceedings of the Third Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 4–7, 1977 (Jerusalem: Yad Vashem, 1979), pp. 31–44. Hilberg, Raul, Sonderzüge nach Auschwitz . Mainz: Dumjahn, 1981. Dokumente zur Eisenbahngeschichte, Bd. 18. Hilberg, Raul, Perpetrators victims bystanders: the Jewish catastrophe, 1933–1945 . New York: Harper,Collins, 1992; Ned. ed.: Daders slachtoffers omstanders: de joodse catastrofe 1933–1945 . Haarlem/Bloemendaal: J.H. Gottmer/H.J.W. Becht, 1993 (herdruk 2004). Hilberg, Raul, ‘The Fate of the Jews in the Cities’, in: Betty Rogers Rubenstein, Michael Berenbaum (eds.), What kind of God ? Essays in Honor of Richard L. Rubenstein [Studies in the Shoah, vol. 11] (Lanham/New York: University Press of America, 1995), pp. 41–50. Hildebrand, Klaus, Das Dritte Reich . München: R. Oldenbourg Verlag, 1987 3 (Grundriß und Geschichte, Bd. 17). Hillgruber, Andreas, ‘The Extermination of the Jews in Its Historical Context – a Recapitulation’, Yad Vashem Studies , vol. 17 (Jerusalem: Yad Vashem, 1986), pp. 1–15. Hiller, Marlene P., Eberhard Jäckel, Jürgen Rohwer (Hg.), Städte im Zweiten Weltkrieg: ein internationaler Vergleich . Essen: Klartext, 1991. Hirschfeld, Gerhard, Lothar Kettenacker (Hg.), Der “Führerstaat”: Mythos und Realität. Studien zur Struktur und Politik des Dritten Reiches . Stuttgart: Klett-Cotta, 1981. Hofmeester, Karin M., Van Talmoed tot statuut. Joodse arbeiders en arbeidersbewegingen in Amsterdam, Londen en Parijs, 1880–1914 . Amsterdam: Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, 1990. Hofmeester, Karin M., ‘Als ik niet voor mijzelf ben...’ De verhouding tussen joodse arbeiders en de arbeidersbeweging in Amsterdam, Londen en Parijs vergeleken, 1870–1914 . Dissertatie, Universiteit van Amsterdam, 1 april 1999. Houwink ten Cate, Johannes, De naam van de misdaad en de persoon van de schrijftafelmoordenaar . Oratie 8 mei 2003, Vossius- Pers, Universiteit van Amsterdam. Houwink ten Cate, Johannes, und Gerhard Otto (Hg.), Das Organisierte Chaos: “Ämterdarwinismus” und “Gesinnungsethik”: Determinanten nationalsozialistischer Besatzungsherrschaft . Berlin: Metropol, 1999 (Nationalsozialistische 696 Besatzungspolitik in Europa 1939-1945, Band 7 / National Socialist Occupation Policy in Europe 1939-1945, Vol. 7). Jäckel, Eberhard, Hitler’s Weltanschauung: a Blueprint for Power (translated by Herbert Arnold). Middletown, Conn., 1972; Idem, Hitler’s World View. A Blueprint for Power . Cambridge Mass., London: Harvard University Press, 1997 9. Original German ed.: Hitlers Weltanschauung. Entwurf einer Herrschaft . Tübingen: Rainer Wunderlich Verlag Hermann Leins, 1969. Jäckel, Eberhard, Hitler in History . Hanover, NH/London: University Press of New England, 1984. Jäckel, Eberhard, Peter Longerich, Julius H. Schoeps (Hg.), Enzyklopädie des Holocaust. Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden . München/Zürich: Piper Verlag, 1993: 3 Bände und 1 Registerband. Jäckel, Eberhard, Jürgen Rohwer (Hg.), Der Mord an den Juden im Zweiten Weltkrieg. Entschlussbildung und Verwirklichung . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1985. Jansen, Hans, Het Madagascar Plan. De voorgenomen deportatie van Europese joden naar Madagascar . Den Haag: SDU, 1996; herziene Duitse ed.: Der Madagaskar-Plan. Die beabsichtigte Deportation der europäischen Juden nach Madagaskar . München: F.A. Herbig, 1997. Jellinek, Yeshayahu, ‘The Holocaust and the Internal Policies of the Nazi Satellites in Eastern Europe: a Comparative Study’, in: Proceedings of the Eighth World Congress of Jewish Studies (Jerusalem: World Union of Jewish Studies, 1982), pp. 173–178 (Hebrew text, English summary). Jersak, Tobias, ‘Die Interaktion von Kriegsverlauf und Judenvernichtung. Ein Blick auf Hitlers Strategie im Spätsommer 1941’, Historische Zeitschrift , Band 268, Heft 2 (München: Oldenbourg Wissenschaftsverlag, April 1999), pp. 311–374. Jewish Black Book Committee, The Black Book: the Nazi Crime against the Jewish people . New York etc.: Jewish Black Book Committee, 1946. Jong, Louis de, De Duitse Vijfde Colonne in de Tweede Wereldoorlog . Arnhem/Amsterdam: Van Loghum Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1953. Jonker, J. P. B., A. E. Kersten, G. N. van der Plaat (red.), Vijftig jaar na de inval. Geschiedschrijving en Tweede Wereldoorlog. Bijdragen aan het congres gehouden aan de Vrije Universiteit te Amsterdam op 10 en 11 mei 1990 . ’s-Gravenhage: SDU, 1990. Kampe, Norbert, ‘“Endlösung” durch Auswanderung? Zu den widersprüchlichen Zielvorstellungen antisemitischer Politik bis 1941’, in: Wolfgang Michalka (Hg.), Der Zweite Weltkrieg. Analysen, Grundzüge, Forschungsbilanz (München etc.: Piper, 1989), pp. 827–843. Kaspi, André, ‘Writing the History of the Shoah’, in: Jacques Fredj (dir./ed.), Les Archives de la Shoah / Archives of the Shoah (Paris: L’Harmattan/CDJC, 1998), pp. 381–386. Katz, Fred E., ‘Implementation of the Holocaust: the Behaviour of Nazi Officials’, in: Comparative Studies in Society and History. An International Quarterly , vol. 24 (1982), pp. 510–529; reprinted in: M.R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust; historical articles on the destruction of European Jews (Westport Ct./London: Meckler, 1989), vol. 3.2: pp. 353–372. Kempner, Robert M. W., Eichmann und Komplizen . Zürich: Europa Verlag, 1961. Kershaw, Ian, ‘The Churches and the Nazi Persecution of the Jews - a Review’, Yad Vashem Studies , vol. 19 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 427–437. Kershaw, Ian, The Nazi Dictatorship: Problems and Perspectives of Interpretation . London: Arnold, 2000, fourth, revised ed. Kershaw, Ian, Hitler, 1889–1936: Hubris . New York: Norton, 1999; Idem, Hitler, 1936–1945: Nemesis . New York: Norton, 2000; Ned. ed. twee delen in één band: Hitler: hoogmoed 1889–1936 ; Hitler: vergelding 1936–1945 . Utrecht etc.: Het Spectrum, 2005. Kettenacker, Lothar, ‘Die Chefs der Zivilverwaltung im Zweiten Weltkrieg’, in: Dieter Rebentisch, Karl Teppe (Hg.), Verwaltung contra Menschenführung im Staat Hitlers. Studien zum politisch-administrativen System (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1986), pp. 396–417. Klein, Peter (Hg.), Die Einsatzgruppen in der besetzten Sowjetunion. Die Tätigkeits- und Lageberichte des Chefs der Sicherheitspolizei und des SD . Berlin: Edition Hentrich, 1997. Klemann, Hein A. M., ‘Waarom honger in Europa in de Tweede Wereldoorlog?’, in: M. de Keizer et al. (red.), Thuisfront. Oorlog en economie in de twintigste eeuw. Veertiende jaarboek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 2003), pp. 113–125. Kley, Stefan, ‘Hitler and the pogrom of November 9–10, 1938’, in: D. Cesarani (ed.), Holocaust. Critical Concepts in Historical Studies (London/New York: Routledge, 2004), vol. 1, pp. 183–201. Koehl, Robert Lewis, The Black Corps: the structure and power struggles of the Nazi SS . Madison Wis. etc.: University of Wisconsin Press, 1983. Kogon, Eugen, Hermann Langbein, Adalbert Rückerl (Hg.) u.a., Nationalsozialistische Massentötungen durch Giftgas. Eine Dokumentation . Frankfurt am Main: S. Fischer Verlag, 1983. Kohn, Moshe, et al. (eds.), Jewish Resistance during the Holocaust. Proceedings of the Conference on Manifestations of Jewish resistance. Jerusalem, April 7–11, 1968 . Jerusalem: Yad Vashem, 1971. Kolb, Eberhard, Bergen-Belsen. Geschichte des ‘Aufenthaltlagers’ 1943–1945 . Hannover: Literatur und Zeitgeschichte, 1962. Kosmala, Beate, and Feliks Tych (eds.), Facing the Nazi Genocide: Non-Jews and Jews in Europe . Berlin: Metropol, 2004. Kossmann, Ernst H., De Lage Landen 1780–1980: twee eeuwen Nederland en België . Amsterdam/Brussel: Elsevier, 1986; 2 delen. Deel 1: 1780–1914 . Deel 2: 1914–1980 . Kossmann, E. H., m.m.v. W. E. Krul, Winkler Prins Geschiedenis der Nederlanden . Deel 3: De Lage Landen van 1780 tot 1970 . Amsterdam/Brussel: Elsevier, 1977. Krausnick, Helmut, ‘Hitler und die Morde in Polen. Ein Beitrag zum Konflikt zwischen Heer und SS um die Verwaltung der besetzten Gebiete’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte , Jg. 11, Nr. 2 (April 1963), pp. 196–209. Krausnick, Helmut, Hitlers Einsatzgruppen: Die Truppe des Weltanschauungskrieges 1938–1942 . Frankfurt am Main: Fischer, 1985; Neuauflage 1998. Kristel, Conny, ‘De historicus: Saul Friedlander’, in: G. Aalders et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Zesde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1995), pp. 272–285. Kroener, Bernhard R., Rolf-Dieter Müller, Hans Umbreit et al., Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg , Band 5.1: Organisation und Mobilisierung des deutschen Machtbereichs: Kriegsverwaltung, Wirtschaft und personelle Ressourcen, 1939–1941 . Herausgegeben vom Militärgeschichtlichen Forschungsamt. Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1988. (Deel 697 van tiendelige serie, Stuttgart: DVA, 1979- ) Krummacher, F. A. (Redaktion), Die Kontroverse Hannah Arendt, Eichmann und die Juden . München: Nymphenburger Verlagshandlung, 1964. Kulka, Otto Dov, ‘Major Trends and Tendencies in German Historiography on National Socialism and the “Jewish Question”’, in: Yisrael Gutman, Gideon Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 1–51. Kulka, Otto Dov, Paul Mendès-Flohr (eds.), Judaism and Christianity under the impact of National Socialism . Jerusalem: The Historical Society of Israel and the Zalman Shazar Center for Jewish History, 1987. Kwiet, Konrad, Van Jodenhoed tot Gele Ster . Bussum: Unieboek, 1973. Kwiet, Konrad, ‘Zur historiographischen Behandlung der Judenverfolgung im Dritten Reich’, in: Militärgeschichtliche Mitteilungen 27 (herausgegeben vom Militärgeschichtlichen Forschungsamt, Freiburg im Breisgau 1981), pp. 149–192. Kwiet, Konrad, ‘Rassenpolitik und Völkermord’, in: W. Benz, H. Graml, H. Weiß (Hg.), Enzyklopädie des Nationalsozialismus (Stuttgart: Franz Steiner, 1997), pp. 50–65. Lagrou, Pieter, Heroes, martyrs, victims: a comparative social history of the memory of World War II in France, Belgium and the Netherlands, 1945–1965 . Proefschrift, Katholieke Universiteit Leuven. (Sl.: s.n., 1996; 416 p.) Handelseditie: The Legacy of Nazi Occupation. Patriotic Memory and National Recovery in Western Europe, 1945–1965 . Cambridge etc.: Cambridge University Press, 1999. Lagrou, Pieter, ‘Victims of Genocide and National Memory: Belgium, France and the Netherlands, 1945–1965’, in: Past and Present 154 (February 1997), pp. 181–222. Lammers, Cornelis J., ‘The interorganizational control of an occupied country’, Administrative Science Quarterly 33 (1988), pp. 438–457. Dutch edition: ‘De interorganisationele beheersing van een bezet land’, in: M. C. Dozy, J. P. Laurier, W. J. van Noort (red.), Balans van het organisatie-sociologisch denken. Hoogtepunten uit het werk van Cor Lammers (Utrecht: Het Spectrum, 1993), pp. 319–348. Lammers, Cornelis J., ‘Collaboreren op niveau: een vergelijkende studie van Duitse bezettingsregimes gedurende de Tweede Wereldoorlog’, Mens en Maatschappij 69, no. 4 (december 1994), pp. 366–399. Eng. ed.: ‘Levels of Collaboration: a Comparative Study of German Occupation Regimes during the Second World War’, in: The Netherlands’Journal of Social Sciences 31, No. 1 (July 1995), pp. 3–31; reprint in: Robert Bohn (Hg.), Die deutsche Herrschaft in den “germanischen” Ländern 1940–1945 (Stuttgart: Franz Steiner, 1997), pp. 47–69. Lammers, C. J., Vreemde overheersing. Bezetten en bezetting in sociologisch perspectief . Amsterdam: Bert Bakker, 2005. Lang, Hans-Joachim, ‘Theodor Dannecker: ein Tübinger Schreibtischtäter im Reichssicherheitshauptamt’, in: Benigna Schönhagen (Hg.), Nationalsozialismus in Tübingen. Vorbei und vergessen (Tübingen: Stadtmuseum, 1992), 221–234. Lang, Jochen von, Der Sekretär. Martin Bormann: der Mann, der Hitler beherrschte . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1977, 1980 2. Eng. ed.: The Secretary, Martin Bormann: the Man who manipulated Hitler . New York: Random House, 1979. Lang, Jochen von, Das Eichmann-Protokoll. Tonbandaufzeichnungen der israelischen Verhöre. Mit 66 faksimilierten Dokumenten . Berlin: Severin und Siedler, 1982. Eng. ed.: Eichmann Interrogated. Transcripts from the archives of the Israeli police . New York etc: Random House, 1983; New York: Vintage, 1994. Lang, Jochen von, unter Mitarbeit von Claus Sibyll, Die Gestapo. Instrument des Terrors . München: Heyne, 1994; 2. Aufl. (1. Aufl. 1990). Laqueur, Walter, The terrible secret. An investigation into the suppression of information about Hitler’s ‘Final Solution’ . London: The Wiener Library, 1980. Ned. ed.: Het gruwelijke geheim. De waarheid over Hitlers ‘Endlösung’ verdrongen . Alphen aan de Rijn: A.W. Sijthoff, 1981. Leeuw, A. J. van der, ‘Meer slachtoffers dan elders in West-Europa’, Nieuw Israëlitisch Weekblad jrg. 121, no. 10 (Amsterdam, 15 november 1985 / 2 kislew 5746, jubileumuitgave bij 120-jarig bestaan), p. 53. Leeuwen, Richard G. van, ‘De vervolging van de joden in bezet West-Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een vergelijking.’ Ongepubliceerde doctoraal-scriptie. Universiteit van Amsterdam, juli 1988; 88 p. + 28 p. bijlagen. Lemberg, Hans, ‘Kollaboration in Europa mit dem Dritten Reich um das Jahr 1941’, in: Karl Bosl (Hg.), Das Jahr 1941 in der europäischen Politik (München: R. Oldenbourg, 1972), pp. 143–162. Levin, Nora, The Holocaust: the Destruction of European Jewry, 1939–1945 . New York: Thomas Y. Crowell, 1968 1/1973 2. Melbourne, Florida USA, 1990 reprint. Levy, Carl, ‘Fascism, National Socialism, and Conservatives in Europe, 1914–1945: Issues for Comparativists’, Contemporary European History , Vol. 8 (1999), nr. 1, pp. 97–126. Lewy, Guenter, De Rooms Katholieke Kerk en Nazi-Duitsland . Amsterdam: Polak & Van Gennep, 1964.Oorspr. titel: The Catholic Church and Nazi Germany . New York/Toronto: McGraw-Hill Book Company, 1964. Libowitz, Richard, ‘Review: Encyclopedia of the Holocaust’, Holocaust and Genocide Studies. An International Journal , vol. 6, number 2 (Oxford/New York: Pergamon Press 1991), pp. 201–206. Lichtenstein, Heiner, Mit der Reichsbahn in den Tod: Massentransporte in den Holocaust, 1941–1945 . Köln: Bund, 1985. Lichtenstein, Heiner, Otto R. Romberg (Hg.), Täter - Opfer - Folgen. Der Holocaust in Geschichte und Gegenwart . Bonn, 1997. Longerich, Peter, Politik der Vernichtung. Eine Gesamtdarstellung der nationalsozialistischen Judenverfolgung . München/Zürich: Piper Verlag, November 1998. Longerich, Peter, Der ungeschriebene Befehl. Hitler und der Weg zur “Endlösung” . München/Zürich: Piper, 2001. Eng. ed.: The Unwritten Order. Hitler’s Role in the Final Solution . Charleston (South Carolina): Tempus, 2001. Lozowick, Yaacov, ‘“Hamachlaka le-inyanei hayehudim” bemishteret habitachon hanatsit 1939–1945’ [The ‘Department of Jewish Affairs’ in the Nazi Security Police 1939–1945], unpublished master’s thesis, Hebrew University of Jerusalem, 1989 (Hebrew). Lozowick, Yaacov, ‘ Pekidim lo regilim: Mishteret habitachon hanatsit vehabanaliyut shel haresha ’ ( Not ordinary bureaucrats [Malicious Clerks ]: the Nazi Security Police and the banality of evil), Ph.D. thesis, Hebrew University of Jerusalem, 1995; 2 vols. (Hebrew, English summary on pp. iv-xv). German edition: Hitlers Bürokraten. Eichmann, seine willigen Vollstrecker und die Banalität des Bösen . Zürich/München: Pendo, 2000; Eng. ed.: Hitler’s Bureaucrats. The Nazi Security Police and the Banality of Evil . London etc.: Continuum, 2002. Ludwig, Carl, Die Flüchtlingspolitik der Schweiz seit 1933 bis zur Gegenwart [1955] : Bericht an den Bundesrat zuhanden der Eidgenössischen Räte . Bern: s.n., 1957; 416 p. 698 Madajczyk, Czeslaw, Fascism and occupation. Practising the occupation by the Axis powers in Europe 1938–1945 . 2 vols. Poznan (Polska): Wydawn, 1984. Madajczyk, Czeslaw, ‘Die Herrschaftssysteme in den Okkupationsgebieten der Achsenmächte (1938–1945). Ein Vergleich’, in: Ger van Roon (Hg.), Europäischer Widerstand im Vergleich. Die internationalen Konferenzen in Amsterdam (Berlin: Siedler, 1985), pp. 16–37. Madajczyk, Czeslaw, ‘Chaos, Systemhaftigkeit oder Systeme? Das Dritte Reich in der Phase der militärischen Expansion’, in: Ralph Melville et al. (Hg.), Deutschland und Europa in der Neuzeit. Festschrift für Karl Otmar Freiherr von Aretin zum 65. Geburtstag (Wiesbaden/Stuttgart: Franz Steiner, 1988), Band 2, pp. 931–954. Madajczyk, Czeslaw, ‘Hitler’s Direct Influence on Decisions affecting Jews during World War II’, in: Yad Vashem Studies , vol. 20 (Jerusalem: Yad Vashem, 1990), pp. 53–68. Mallmann, Klaus-Michael, ‘Die Türöffner der “Endlösung”. Zur Genesis des Genozids’, in: Gerhard Paul, Klaus-Michael Mallmann (Hg.), Die Gestapo im Zweiten Weltkrieg. Die ‘Heimatfront’ und besetztes Europa (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft/Primus Verlag, 2000), pp. 437–463. Marreveld, Monique, ‘Historici stellen inzicht bij over macht Joodse Raad’, Nieuw Israëlitisch Weekblad , 31 mei 1991, p. 12. Marrus, Michael R., The Holocaust in History . London etc.: Penguin Books, 1989 (1987 1). Marrus, Michael R., ‘The History of the Holocaust: a Survey of Recent Literature’, in: Journal of Modern History 59 (Chicago, 1987), pp. 114–160. Marrus, Michael R., ‘Recent trends in the history of the Holocaust’, in: Holocaust and Genocide Studies. An International Journal , vol. 3 number 3 (Oxford/New York: Pergamon Press 1988), pp. 257–265. Marrus, Michael R. (ed.), The Nazi Holocaust; historical articles on the destruction of European Jews . Westport Conn./London: Meckler, 1989 (a collection of nearly 300 articles on the Shoah in English in 9 volumes, comprising 15 subvolumes). Marrus, Michael R., ‘The use and misuse of the Holocaust’, in: Peter Hayes (ed.), Lessons and legacies. The meaning of the Holocaust in a changing World (Evanston, Ill.: Northwestern University Press, 1991), pp. 106–119. Marrus, Michael R., ‘“Good History” and Teaching the Holocaust’, Perspectives (American Historical Association Newsletter), vol. 13, no. 5 (May/June 1993), pp. 1, 6–12. Marrus, Michael R.,‘Reflections on the Historiography of the Holocaust’, Journal of Modern History 66 (Chicago, March 1994), pp. 92–116. Marrus, Michael R., ‘Jewish Resistance to the Holocaust’, Journal of Contemporary History 30 (1995), pp. 83–110. Marrus, Michael R. (ed.), The Nuremberg War Crimes Trials 1945–1946: a documentary history . Boston, Princeton: Bedford Books, 1997. Marrus, Michael R., and Robert O. Paxton, ‘A Comparative View’, in: Idem, Vichy France and the Jews (New York: JPS/Basic Books, 1981), pp. 356–372. Marrus, Michael R., and Robert O. Paxton, ‘The Nazis and the Jews in Occupied Western Europe, 1940–1944’, Journal of Modern History 54 (Chicago, December 1982), pp. 687–714; repr. in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), in vol. 4.1, pp. 101–128. See also reprint in François Furet (ed.), Unanswered Questions: Nazi Germany and the Genocide of the Jews . New York: Schocken, 1989. Martin, Bernd, Ernst Schulin (Hg.), Die Juden als Minderheit in der Geschichte . München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1981. Martin, Bernd, ‘Judenverfolgung und -vernichtung unter der nationalsozialistische Diktatur’, in: Bernd Martin, Ernst Schulin (Hg.), Die Juden als Minderheit in der Geschichte (München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1981), pp. 290–315. Mason, Henry L., ‘Clouded thresholds and ordinary men. Aspects of mass killing in the period of the Second World War’, in: N. D. J. Barnouw et al (eds.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Vierde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1993), pp. 89–111, summary on p. 197. Mate, Reyes, ‘The Memory of Auschwitz’, Radical Philosophy Review , vol. 9 (Boston: Humanities Press, 2006), no. 1, pp. 1–44. Matthäus, Jürgen, ‘Operation Barbarossa and the Onset of the Holocaust’, in: Christopher R. Browning, with contributions by Jürgen Matthäus, The Origins of the Final Solution. The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939–March 1942 (London: William Heinemann, 2004), pp. 244–308. Matzerath, Horst, ‘Bürokratie und Judenverfolgung’, in: Ursula Büttner (Hg .), Die Deutschen und die Judenverfolgung im Dritten Reich (Hamburg: Hans Christians Verlag, 1992), pp. 105–130. Meershoek, Guus, ‘Raul Hilberg: een glashard relaas van de moord op de joden’, in: N. D. J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Vijfde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1994), pp. 211–224. Meyer, Ahlrich (Hg.), Repression und Kriegsverbrechen. Die Bekämpfung von Widerstands- und Partisanenbewegungen gegen die deutsche Besatzung in West- und Südeuropa . Berlin/Göttingen: Schwarze Risse/Rote Strasse, 1997. Meyer, Katharina, Keiner will sie haben: die Exilpolitik in England, Frankreich und den USA zwischen 1933–1945 . Frankfurt am ain/New York etc.: Peter Lang, 1998 (oorspronkelijk proefschrift, Universiteit van Bremen, 1997). Michaelis, Meir, ‘The “Duce” and the Jews. An Assessment of the Literature on Italian Jewry under Fascism 1922–1945’, in: Yad Vashem Studies , vol. 11 (Jerusalem: Yad Vashem, 1976), pp. 7–32. Michalka, Wolfgang (Hg.), Der Zweite Weltkrieg. Analysen, Grundzüge, Forschungsbilanz . München/Zürich: Piper, 1989. Micheels, Louis J., Doctor 117641. A Holocaust memoir . New Haven Ct./London: Yale University Press, 1989. Nederlandse uitgave: Dokter 117641. Herinneringen aan de holocaust . Baarn: Ambo, 1990. Michielsen, J. N. M. E. [Yuri/Joeri], The ‘nazification’ and ‘denazification’ of the courts in Belgium, Luxembourg and the Netherlands. The Belgian, Luxembourg and Netherlands courts and their reactions to occupation measures and measures from their governments returning from exile . Maastricht: Universitaire Pers, December 2004. Michman, Dan, ‘Research on the Problems and Conditions of Religious Jewry under the Nazi regime’, in: Yisrael Gutman and Gideon Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 737–748. Michman, Dan, ‘Review: the High Price of Audacity (‘Why did the Heavens not Darken? The “Final Solution” in History’ by Arno J. Mayer)’, Holocaust and Genocide Studies. An International Journal , vol. 6, number 3 (Oxford/New York: Pergamon Press 1991), pp. 293–305. Michman, Dan, Bimei shoah ufkudah. [In Days of Holocaust and Reckoning. Course in Jewish history during the Shoah ], vol. 8: The 699 persecution of the Jews under Nazi domination: versatility and uniformity . Tel-Aviv: Open University Press, 1992 (Hebr.). Michman, Dan, ‘De oprichting van de “Joodsche Raad voor Amsterdam” vanuit een vergelijkend perspectief’, in: N.D.J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Derde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1992), pp. 74–100. Abridged and adapted English ed.: Michman, Dan, ‘The Uniqueness of the Joodse Raad in the Western European Context’, in: Jozeph Michman (ed.), Dutch Jewish History , vol. 3 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1993), pp. 371–380. Michman, Dan, ‘Ba’ayat haplitim hayehudim migermania beartsot europa hashchenot’ [The Problem of the Jewish Refugees from Germany in the neighboring European countries], in: Yehoyakim Cochavi, Asher Cohen (eds.), Dapim lecheker tequfat ha- Shoah [Research Papers on the Holocaust Period], vol. 11 (Haifa: Haifa University Press/Beit Lohamei Haghetaot, 5754 [1993/1994]), pp. 43–65 (Hebr.). Michman, Dan, ‘“The Holocaust” in the eyes of historians: the problem of conceptualization, periodization, and explanation’, in: Modern Judaism , vol. 15, nr. 3 (October 1995), pp. 233–264; revised and updated edition in: Dan Michman, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective. Conceptualizations, Terminology, Approaches and Fundamental Issues (London/ Portland Or.: Vallentine Mitchell, 2003), pp. 9–58. Michman, Dan, ‘The Zionist Youth Movements in Holland and Belgium and their Activities during the Shoah’, in: Asher Cohen, Yehoyakim Cochavi, Yoav Gelber (eds.), Zionist Youth Movements during the Shoah (New York etc.: Lang, 1995; Studies on the Shoah: vol. 4), pp. 145–171. Michman, Dan, ‘The impact of the Holocaust on religious Jewry’, in: I. Gutman (ed.), Major Changes within the Jewish People in the Wake of the Holocaust. Proceedings of the Ninth Yad Vashem International Conference (Jerusalem: Yad Vashem, 1996), pp. 659–707. Michman, Dan, ‘Understanding the Jewish Dimension of the Holocaust’, in: Jonathan Frankel (ed.), The Fate of the European Jews, 1939–1945; Continuity or Contingency? Studies in Contemporary Jewry. An Annual , vol. 13 (Jerusalem/New York, Oxford: The Avraham Harman Institute of Contemporary Jewry, The Hebrew University of Jerusalem/Oxford University Press, 1997), pp. 225–249; revised and augmented edition in: Dan Michman, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective. Conceptualizations, Terminology, Approaches and Fundamental Issues (London/Portland Or.: Vallentine Mitchell, 2003), pp. 59–88. Michman, Dan, ‘Joodse emancipatie.’ Book review of: P. Birnbaum, I. Katznelson ed., Paths of emancipation. Jews, states and citizenship (Princeton University Press, 1995), Tijdschrift voor Geschiedenis (TvG) 110 (1997), pp. 92–93 (English). Michman, Dan, ‘“Judenräte” und “Judenvereinigungen” unter nationalsozialistischer Herrschaft. Aufbau und Anwendung eines verwaltungsmäßigen Konzepts’, in: Zeitschrift für Geschichtswissenschaft 46, nr. 4 (1998), 293–304; Eng. ed.: ‘Jewish “Headships” under Nazi Rule: The Evolution and Implementation of an Administrative Concept’, in: Dan Michman, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective. Conceptualizations, Terminology, Approaches and Fundamental Issues (London/Portland Or.: Vallentine Mitchell, 2003), pp. 159–175. Michman, Dan, Hashoah Vechikra. Hamsaga, minuach vesugioth yesod [The Holocaust and its Research. Conceptualization, Terminology and Fundamental Issues]. Tel-Aviv: Moreshet Publishing House / Beit Lohamei Haghetaot / Yad Vashem, 1998; second edition 2000 (Hebr.). Michman, Dan, ‘Jewish Religious Life’, in: Walter Laqueur, Judith Tydor Baumel (eds.), The Holocaust Encyclopedia (New Haven/ London: Yale University Press, 2001), pp. 351–354. Michman, Dan, ‘Judenrat’, in: Walter Laqueur, Judith Tydor Baumel (eds.), The Holocaust Encyclopedia (New Haven/London: Yale University Press, 2001), pp. 370–377. Michman, Dan, Die Historiographie der Shoah aus jüdischer Sicht. Konzeptualisierungen, Terminologie, Anschauungen, Grundfragen . Hamburg: Dölling und Galitz, 2001 (deutsche Übersetzung von Avital Amrani); Fr. ed.: Pour une historiographie de la Shoah: conceptualisations, terminologie, définitions et problèmes fondamentaux . Paris: Éditions In Press, 2001 (traduction de l’hébreu par Nelly Hanson). Michman, Dan (ed.), Remembering the Holocaust in Germany, 1945–2000: German strategies and Jewish responses . New York etc.: Peter Lang, 2002. Michman, Dan, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective. Conceptualizations, Terminology, Approaches and Fundamental Issues . London/Portland Or.: Vallentine Mitchell, 2003. Michman, Dan, ‘The “Final Solution to the Jewish Question”, its Emergence and Implementation: The State of Research and its Implications for Other Issues in Holocaust Research’, in: Dan Michman, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective. Conceptualizations, Terminology, Approaches and Fundamental Issues (London/Portland Or.: Vallentine Mitchell, 2003), pp. 91–126. Michman, Dan, ‘Jewish Headships under Nazi Rule: The Evolution and Implementation of an Administrative Concept’, in: Idem, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective. Conceptualization, Terminology, Approaches and Fundamental Issues (Portland/London: Vallentine Mitchell, 2003), pp. 159–175. Michman, Dan, ‘Jewish Leadership in Extremis ’, in: Dan Stone (ed.), The Historiography of the Holocaust (London/Basingstoke: Palgrave, 2003), pp. 319–340. Michman, Dan, ‘“Euphoria of Victory” as the Key: Situating Christopher Browning on the Map of Research on the Final Solution of the Jewish Question’, in: Jeffry M. Diefendorf (ed.), Lessons and Legacies , Vol. 6 (2004), pp. 233–251. Michman, Dan, ‘Why did Heydrich write the Schnellbrief ? A remark on the reason and on its significance’, Yad Vashem Studies , vol. 32 (Jerusalem: Yad Vashem, 2004), pp. 433–447. Michman, Dan, ‘Täteraussagen und Geschichtswissenschaft. Der Fall Dieter Wisliceny und der Entscheidungsprozeß zur “Endlösung”’, in: Jürgen Matthäus/Klaus-Michael Mallmann (Hg.), Deutsche, Juden, Völkermord. Der Holocaust als Geschichte und Gegenwart (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2006), pp. 205–219. Michman, Dan, ‘On the Historical Interpretation of the Judenräte Issue: Between Intentionalism, Functionalism and the Integrationist Approach of the 1990s’, in: Moshe Zimmermann (ed.), On Germans and Jews under the Nazi Regime. Essays by Three Generations of Historians. A Festschrift in Honor of Otto Dov Kulka (Jerusalem: The Hebrew University Magnes Press, 2006), pp. 385–397. Michman, Dan, The Jewish Ghettos during the Holocaust: How and Why did they emerge? Jerusalem: Yad Vashem, June 2008 (part of the series Search and Research . Lectures and Papers, delivered and presented at the International Institute for Holocaust Research, Yad Vashem, nr. 11). 700 Michman, Jozeph, Met voorbedachten rade. Ideologie en uitvoering van de Endlösung der Judenfrage .Amsterdam: Meulenhoff 1987. Mildt, Dick de, In the name of the people: perpetrators of genocide in the reflection of their post-war prosecution in West- Germany: the ‘Euthanasia’ and ‘Aktion Reinhard’ trial cases . The Hague: Martinus Nijhoff, 1996. Milotová, Jaroslava, ‘Die Zentralstelle für jüdische Auswanderung in Prag. Genesis und Tätigkeit bis zum Anfang des Jahres 1940’, in: Miroslav Kárný, Raimund Kemper, Margita Kárná (Hg.), Theresienstädter Studien und Dokumente 1997 (Prag: Verlag Academia/Nadace Terezínská iniciativa [Stiftung Theresienstädter Initiative], 1997), pp. 7–30. Mitchell, Alan, ‘Polish, Dutch, and French Elites under the German Occupation’, in: Henry Friedlander, Sybil Milton (eds.), The Holocaust: Ideology, Bureaucracy and Genocide. The San José Papers (Millwood NY: Kraus International, 1980; 2nd ed. 1982), pp. 231–241. Moll, Martin, ‘Die deutsche Propaganda in den besetzten “germanischen” Staaten Norwegen, Dänemark und Niederlande 1940– 1945. Institutionen - Themen - Forschungsprobleme’, in: Robert Bohn (Hg.), Die deutsche Herrschaft in den “germanischen” Ländern 1940–1945 (Stuttgart: Franz Steiner, 1997), pp. 209–245. Mommsen, Hans, ‘Der Nationalsozialismus. Kumulative Radikalisierung und Selbstzerstörung des Regimes’, in: Meyers Enzyklopädisches Lexicon , Band 16 (1976), pp. 785–790. Mommsen, Hans, ‘Die Realisierung des Utopischen: die “Endlösung der Judenfrage” im Dritten Reich’, Geschichte und Gesellschaft , Jg. 9 (1983), pp. 381–420. Reprint in: Hans Mommsen, Der Nationalsozialismus und die deutsche Gesellschaft. Ausgewählte Aufsätze (Reinbek bei Hamburg: Rohwolt, 1991), pp. 184–232. Mommsen, Hans, Der Nationalsozialismus und die deutsche Gesellschaft. Ausgewählte Aufsätze . Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1991. Moore, Bob (ed.), Resistance in Western Europe . Oxford etc.: Berg, 2000. Moore, Bob, ‘The rescue of Jews from Nazi persecution: a Western European perspective’, Journal of Genocide Research , vol. 5, no. 2 (June 2003), pp. 293–308. Mosse, George L., Germans and Jews. The Right, the Left, and the Search for a “Third Force” in pre-Nazi Germany . London: Orbach & Chambers, 1971. Mosse, George L., Nazism: a historical and comparative analysis of National-Socialism . Oxford: Blackwell, 1978. Neufeldt, Hans-Joachim, Jürgen Huck, Georg Tessin, Zur Geschichte der Ordnungspolizei 1936–1945 . Koblenz: Bundes-Archiv, 1957; 2 Bände. Neugebauer, W., J. Zamojski, J. Gotovitch, M. Skodvin, T. Ferenc, ‘Gesichtspunkte für eine vergleichende Untersuchung des Widerstandes: Schema und Erläuterung’, in: Ger van Roon (Hg.), Europäischer Widerstand im Vergleich. Die internationalen Konferenzen in Amsterdam (Berlin: Siedler, 1985), pp. 38–42. Neulen, Hans Werner, ‘Deutsche Besatzungspolitik in Westeuropa – zwischen Unterdrückung und Kollaboration’, in: Karl Dietrich Bracher, Manfred Funke, Hans-Adolf Jacobsen (Hg.), Deutschland 1933–1945. Neue Studien zur nationalsozialistischen Herrschaft (Bonn/Düsseldorf: Droste Verlag, 1993), pp. 404–425. Ofer, Dalia, Escaping the Holocaust: Illegal Immigration to the Land of Israel, 1939–1944 . New York/Oxford: Oxford University Press, 1990. Ofer, Dalia, Leonore J. Weitzman (eds.), Women in the Holocaust . New Haven, Ct./London: Yale University Press, 1998. Paldiel, Mordecai, The Path of the Righteous. Gentile rescuers of Jews during the Holocaust . Hoboken NJ: Ktav Publishing House, 1993. Pätzold, Kurt, Erika Schwarz, “Auschwitz war für mich nur ein Bahnhof”. Franz Novak - der Transportoffizier Adolf Eichmanns . Berlin: Metropol, 1994. Pätzold, Kurt, Erika Schwarz, Tagesordnung: Judenmord; die Wannsee-Konferenz 1942 . Berlin: Metropol, 1998. 4 Paul, Gerhard (Hg.), Die Täter der Shoah. Fanatische Nationalsozialisten oder ganz normale Deutsche? Göttingen: Wallstein Verlag, 2002. Paul, Gerhard, Klaus-Michael Mallmann (Hg.), Die Gestapo: Mythos und Realität . Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1995. Paul, Gerhard, Klaus-Michael Mallmann (Hg.), Die Gestapo im Zweiten Weltkrieg. ‘Heimatfront’ und besetztes Europa . Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft/Primus, 2000. Paxton, Robert O., The Anatomy of Fascism . New York: Columbia University Press, 2004. Ned. ed.: De anatomie van het fascisme (vertaald uit het Engels door Edzard Krol). Amsterdam: Bert Bakker, 2005. Petrick, Fritz, ‘“Bündnisverwaltung” und “Führungsverwaltung”. Die deutschen Okkupationsregimes in Dänemark und Norwegen im Vergleich’, in: Fritz Petrick, “ Ruhestörung ”. Studien zur Nordeuropa-politik Hitlerdeutschlands (Berlin: Edition Organon, 1998), pp. 155–192. Petrick, Fritz, “ Ruhestörung ”. Studien zur Nordeuropapolitik Hitlerdeutschlands . Berlin: Edition Organon, 1998. Pohl, Dieter, ‘Die Holocaustforschung und Goldhagens Thesen’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte 45 (München: Institut für Zeitgeschichte, 1997), pp. 1–48. Pohl, Dieter, Holocaust. Massale moord op de Europese joden . Laren (Noord-Holland): Verbum, 2005. Poliakov, Léon, Bréviaire de la haine. Le Troisième Reich et les Juifs . Paris: Calmann-Lévy, 1951. Eng. ed.: Harvest of Hate. The Nazi Program for the Destruction of the Jews of Europe . New York: Syracuse, 1954; London: Paul Elek, 1960; revised & expanded ed.: New York: Holocaust Library/Schocken Books, 1979. Pos, H. J. (red.), Anti-semitisme en Jodendom. Een bundel studies over een actueel vraagstuk . Arnhem: Van Loghum Slaterus, 1939. Presser, J., ‘Het antisemitisme als historisch verschijnsel’, in: H. J. Pos (red.), Anti-semitisme en Jodendom. Een bundel studies over een actueel vraagstuk (Arnhem: Van Loghum Slaterus, 1939), pp. 1–18; herdrukt in: J. Presser, Schrijfsels en schrifturen (Amsterdam: Moussault, 1961), pp. 28–48, en in: M.C. Brands, J. Haak, Ph. de Vries (red.), Uit het werk van dr. J. Presser (Amsterdam: Athenaeum/Polak & Van Gennep, 1969), pp. 143–158. Presser, J. (red.), Antwoord aan het kwaad: Getuigenissen 1939–1945 . Amsterdam: J.M. Meulenhoff, 1961. Presser, J., ‘Een zwak gefundeerd betoog’ (bespreking van Eichmann in Jerusalem door Hannah Arendt), Tijdschrift voor Geschiedenis 77 (1964), pp. 108–112; onder de titel ‘Recensie van Hannah Arendts studie over Eichmann’ herdrukt in: M.C. Brands, J. Haak, Ph. de Vries (red.), Uit het werk van dr. J. Presser (Amsterdam: Athenaeum/Polak & Van Gennep, 1969), pp. 179–185. Rabinowici, Doron, Instanzen der Ohnmacht; Wien 1938–1945: der Weg zum Judenrat . Frankfurt am Main: Jüdischer Verlag, 2000. Rahe, Thomas, “Höre, Israel”. Jüdische Religiosität in nationalsozialistischen Konzentrationslager . Göttingen: Vandenhoeck & 701 Ruprecht, 1999. Ned. ed.: “Hoor, Israël”. Joodse religiositeit in nationaal-socialistische concentratiekampen . Baarn/ Kampen: Ten Have, 2001. Ránki, György, The Economics of the Second World War . Wien etc.: Böhlau, 1993. Rebentisch, Dieter, Führerstaat und Verwaltung im Zweiten Weltkrieg: Verfassungsentwicklung und Verwaltungspolitik 1939– 1945 . Stuttgart: Steiner-Verlag, 1989. Reitlinger, Gerald R., The ‘Final Solution’: the attempt to exterminate the Jews of Europe, 1939–1945 . London: Vallentine Mitchell, 1953. Slightly revised ed.: London/South Brunswick, NJ: Thomas Y. Yoseloff, 1968. Reprint: Northvale, New Jersey, 1987. German ed.: Die Endlösung. Hitlers Versuch der Ausrottung der Juden Europas 1939–1945 (ins Deutsche übertragen von J. W. Brügel). Berlin: Colloquium, 6. Auflage, 1983. Rich, Harvey, ‘Genocide as a Sociopolitical process’ (a book review of the revised edition of R. Hilberg’s work, 1985), in: Canadian Journal of Sociology , Vol. 12, Number 4 (Winter 1987), pp. 393–404. Robinson, Jacob, And the Crooked Shall Be Made Straight: the Eichmann Trial, the Jewish Catastrophe, and Hannah Arendt’s Narrative . New York etc.: Macmillan Company, 1965. R[obinson], J[acob], ‘Holocaust’, in: Encyclopaedia Judaica (Jerusalem: Keter Publishing House, 1971), vol. 8, pp. 828–905. See also Jacob Robinson et al., Holocaust , in the Israel Pocket Library series, compiled from material originally published in the Encyclopaedia Judaica . Jerusalem: Keter Publishing House, 1974. Robinson, Jacob, Philip Friedman (compiled by), Guide to Jewish History under Nazi Impact . New York: Martin Press, 1960. Yad Vashem & YIVO Joint Documentary Project, Bibliographical Series No. 1. Röhr, Werner (ed.), Okkupation und Kollaboration (1938–1945). Beiträge zu Konzepten und Praxis der Kollaboration in der deutschen Okkupationspolitik . Berlin/Heidelberg: Hüthig Verlag, 1994. Europa unterm Hakenkreuz. Die Okkupationspolitik des deutschen Faschismus (1938–1945) , Ergänzungsband 1, herausgegeben vom Bundesarchiv. Röhr, Werner, ‘System oder organisiertes Chaos? Fragen einer Typologie der deutschen Okkupationsregime im Zweiten Weltkrieg’, in: Robert Bohn (ed.), Die deutsche Herrschaft in den “germanischen” Ländern 1940–1945 (Stuttgart: Franz Steiner, 1997), pp. 11–45. Romijn, Peter, Boosaardig bestuur . Inaugurele rede, 21 november 2002, Universiteit van Amsterdam. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2002. Roon, G. van (ed.), Europäischer Widerstand im Vergleich. Die internationalen Konferenzen in Amsterdam . Berlin: Siedler, 1985. Roon, G. van, ‘Widerstand in West-Europa’, in: Michael Kissener et al. (Hg.), Widerstand in Europa. Zeitgeschichtliche Erinnerungen und Studien (Konstanz: Universitätsverlag Konstanz, 1995), pp. 101–121. Rosenfeld, Alvin H. (ed.), Thinking about the Holocaust: After Half a Century . Bloomington, IN: Indiana University Press, 1997. Rosh, Lea (pseud.), Eberhard Jäckel, ‘Der Tod ist ein Meister aus Deutschland’: Deportation und Ermordung der Juden, Kollaboration und Verweigerung in Europa . Hamburg: Hoffmann und Campe, 1991. Rossem, M. van, ‘Eichmann in Jeruzalem. Een discussie over de banaliteit van het kwaad’, in: E. Jonker, M. van Rossem (red.), Geschiedenis en cultuur: achttien opstellen (’s-Gravenhage: SDU, 1990), pp. 139–148. Roth, John K., and Elisabeth Maxwell (eds.), Remembering for the Future. The Holocaust in an age of genocide . Vol. I: History . Houndmills: Pallgrave, 2001. Rürup, Reinhard (Hg.), Topographie des Terrors. Gestapo, SS und Reichssicherheitshauptamt auf dem “Prinz-Albrecht- Gelände”. Eine Dokumentation . Berlin: Verlag Willmuth Arenhövel, 15. überarbeitete und erweiterte Auflage, 2004. Safrian, Hans, Die Eichmann-Männer . Wien/Köln/Zürich: Europa Verlag, 1993 (österreichische Originalausgabe). Titel der deutschen Ausgabe: Eichmann und seine Gehilfen . Frankfurt am Main: Fischer, 1995; Eng. ed.: The Eichmann-Men . New York/Cambridge: Cambridge University Press in association with USHMM, 2008 (in press). Safrian, Hans, ‘Expediting Expropriation and Expulsions: the Impact of the “Vienna Model” on Anti-Jewish Policies in Nazi Germany, 1938’, in : Holocaust and Genocide Studies , vol. 14 (2000), number 3, pp. 390–414. Sartre, Jean-Paul, Réflexions sur la Question juive . Paris: Paul Morihien, 1946; Ned. ed.: Portret van een Antisemiet. Overdenkingen over het joodse vraagstuk (vertaling W. Mensink). ’s-Gravenhage: A.A.M. Stols, 1947. Schelvis, Jules, Vernietigingskamp Sobibor . Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1993; zesde, hierziene druk 2008. Dui. ed.: Vernichtungslager Sobibór . Berlin: Metropol Verlag, 1998. Updated Eng. ed.: Sobibor: A History of a Nazi Death Camp . Oxford/ Gordonsville/ Washington D.C.: Berg Publishers in association with USHMM, 2007. Schleunes, Karl A., The Twisted Road to Auschwitz. Nazi Policy toward German Jews, 1933–1939 . Urbana: University of Illinois Press, 1970 1, 1979 2. London: André Deutsch, 1972. Schulte, Jan Erik, ‘Vom Arbeits- zum Vernichtungslager. Die Entstehungsgeschichte von Auschwitz-Birkenau 1941/42’, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte Jg. 50, Heft 1 (München: Institut für Zeitgeschichte, Januar 2002), pp. 41–69. Seibel, Wolfgang, ‘Staatsstruktur und Massenmord. Was kann eine historisch-vergleichende Institutionenanalyse zur Erforschung des Holocaust beitragen?’, Geschichte und Gesellschaft. Zeitschrift für Historische Sozialwissenschaft , 24. Jahrgang/ Heft 4: Genozid und Charisma (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, Oktober–Dezember 1998), pp. 539–569. Seibel, Wolfgang, ‘State Structure and Mass Murder. The impact of administrative regimes on the Holocaust in Western Europe, 1940–1944’. Paper prepared for the 14th Colloquium of the European Group for Organizational Studies, Maastricht, The Netherlands, July 9–11, 1998; 43 p. Seibel, Wolfgang, ‘Did the “polycratic” nature of the National Socialist regime restrain or facilitate the persecution of the Jews? On the necessity of “bridge hypotheses”’. Paper presented at the conference ‘Networks of Persecution: the Holocaust as Division-of-Labor-based Crime’, Panel E, University of Konstanz, Germany, September 24–26, 2000; 24 p. Adapted version published as: ‘Restraining or Radicalizing? Division of Labor and Persecution Effectiveness’, in: Gerald D. Feldman and Wolfgang Seibel (eds.), Networks of Nazi Persecution. Bureaucracy, Business, and the Organization of the Holocaust (New York/Oxford: Berghahn Books, 2005), pp. 340–360. Seibel, Wolfgang, ‘The Strength of Perpetrators - The Holocaust in Western Europe, 1940–1944’, Governance: An International Journal of Policy, Administration, and Institutions , vol. 15, no. 2 (April 2002), pp. 211–240. Seibel, Wolfgang, Jörg Raab, ‘Verfolgungsnetzwerke. Arbeitsteilung und Machtdifferenzierung in den Verfolgungsapparaten des Holocaust’, Kölner Zeitschrift für Soziologie und Sozialpsychologie Jg. 55, Heft 2 (Juni 2003), pp. 197–230. Sijes, B. A., Studies over Jodenvervolging . Assen: Koninklijke Van Gorcum & Comp., 1974. Sijes, B. A., et al., Essays über Naziverbrechen Simon Wiesenthal gewidmet. Amsterdam / Wien: Wiesenthal Fonds / Bund Jüdischer Verfolgter des Naziregimes, 1973. 702 Silver, Eric, The Book of the Just . New York: Grove Press, 1992. Smelser, Ronald, Enrico Syring (Hg.), Die SS: Elite unter dem Totenkopf. 30 Lebensläufe . Paderborn etc.: Ferdinand Schöningh, 2000. Smith, Michael L., Occupation, collaboration and resistance: Nazism and Western Europe 1939–1945: books and materials held at the University of Hull . Hull: Brynmor Jones Library, 1984. Snoek, Johan M., The Grey Book. A Collection of Protests against Anti-Semitism and the Persecution of Jews, issued by non-Roman Catholic Churches and Church Leaders during Hitler’s rule . Assen: Koninklijke Van Gorcum, 1969. Steinberg, Lucien, Not as a Lamb: the Jews against Hitler . Farnborough UK: Saxon House, 1974. Steinberg, Maxime, Un génocide au quotidien: les yeux du témoin ou le regard du borgne. L’histoire face au révisionnisme . Paris: Le Cerf, 1990. Nederlandstalige editie: De ogen van het monster. Volkerenmoord dag in dag uit . Antwerpen/ Baarn: Hadewijch, 1992. Steinberg, Maxime, ‘Le paradoxe français dans la Solution finale à l’Ouest’, Annales: Économies, Sociétés, Civilations 48, no. 3, themanummer: Présent du passé, lenteur de l’histoire Vichy, l’occupation, les Juifs (Paris: École des Hautes Études en Sciences Sociales, mai-juin 1993), pp. 583–594. Steur, Claudia, Theodor Dannecker. Ein Funktionär der “Endlösung”. Essen: Klartext Verlag, 1997. Steur, Claudia, ‘Eichmanns Emissäre. Die “Judenberater” in Hitlers Europa’, in: Gerhard Paul, Klaus Michael Mallmann (Hg.), Die Gestapo im Zweiten Weltkrieg. Die ‘Heimatfront’ und besetztes Europa (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft/Primus Verlag, 2000), pp. 403–436. Stone, Dan (ed.), The Historiography of the Holocaust . London/Basingstoke: Palgrave, 2003. Strauss, Herbert A., ‘Jewish Emigration from Germany: Nazi Policies and Jewish Responses’, Leo Baeck Institute Year Book , vol. 25 (1980), pp. 313–361, and vol. 26 (1981), pp. 343–409. Suhl, Yuri (ed.), They fought back: the story of the Jewish resistance in Nazi Europe . New York: Crown Publishers, 1975 2. Swaan, Abram de, Bakens in niemandsland. Opstellen over massaal geweld . Amsterdam: Bert Bakker, 2007. Sydnor, Charles, ‘Reinhard Heydrich. Der “ideale Nationalsozialist”’, in: Ronald Smelser, Enrico Syring (Hg.), Die SS: Elite unter dem Totenkopf. 30 Lebensläufe (Paderborn etc.: Ferdinand Schöningh, 2000), pp. 208–219. Teich, Meir, ‘New editions and old mistakes (Some remarks on the last German edition of G. Reitlinger: The Final Solution)’, in: Nathan Eck, Arieh L. Kubovy (eds.), Yad Vashem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , vol. 6 (Jerusalem: Yad Vashem, 1967), pp. 375–384. Tenenbaum, Joseph, Race and Reich: the story of an epoch . New York: Twayne, 1956. Tessin, G., ‘Die Stäbe und Truppeneinheiten der Ordnungspolizei’, in: H. J. Neufeld, J. Huck, G. Tessin, Zur Geschichte der Ordnungspolizei . Koblenz: Bundes-Archiv, 1957, Bd. 1. Thamer, Hans-Ulrich, ‘Monokratie-Polykratie. Historiographischer Überblick über eine kontroverse Debatte’, in: J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Das Organisierte Chaos: “Ämterdarwinismus” und “Gesinnungsethik”: Determinanten nationalsozialistischer Besatzungsherrschaft (Berlin: Metropol, 1999), pp. 21–34. Thamer, Hans-Ulrich, Der Nationalsozialismus . Stuttgart: Reclam, 2001. Tooze, Adam, The Wages of Destruction – The Making and Breaking of the Nazi Economy . London: Alan Lane/Penguin, 2006. Totten, Samuel, William S. Parsons, Israel W. Charny (eds.), Century of Genocide. Critical Essays and Eyewitness Accounts . New York/ London: Routledge, 2004. Trunk, Isaiah, ‘The Organizational Structure of the Jewish Councils in Eastern Europe’, Yad Vashem Studies , vol. 7 (Jerusalem: Yad Vashem, 1968), pp. 147–164. Trunk, Isaiah, Judenrat: the Jewish Councils in Eastern Europe under Nazi Occupation . New York: MacMillan, 1972; with an introduction by Jacob Robinson on pp. i–xxxv. Second edition: Lincoln: University of Nebraska Press, 1996. Trunk, I., Jewish responses to Nazi Persecution. Collective and Individual Behaviour in Extremis . New York: Stein and Day, 1979. (‘In Holland’ on pp. 216–217; ‘Paradox in Belgium’ pp. 217–219; ‘In the Underground in Belgium’, 298–300.) Umbreit, Hans, ‘Der Kampf um die Vormachtstellung in Westeuropa’, in: Bernhard R. Kroener, Rolf-Dieter Müller, Hans Umbreit et al., Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg , Band 2: Die Errichtung der Hegemonie auf dem europäischen Kontinent. Herausgegeben vom Militärgeschichtlichen Forschungsamt. Stuttgart: Deutsche Verlags- Anstalt, 1979, pp. 235–327. Deel van tiendelige serie, Stuttgart: DVA, 1979- . Umbreit, Hans, ‘Nationalsozialistischen Expansion 1938–1941. Strukturen der deutschen Besatzungsverwaltungen im Zweiten Weltkrieg’, in: Michael Salewski, Josef Schröder (eds.), Dienst für die Geschichte. Gedenkschrift für Walther Hubatsch, 17. Mai 1915–20. Dezember 1984 (Göttingen/Zürich: Musterschmidt Verlag, 1985), pp. 163–186. Umbreit, Hans, ‘Auf dem Weg zu Kontinentalherrschaft’, in: Bernhard R. Kroener, Rolf-Dieter Müller, Hans Umbreit, Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg , vol. 5: Organisation und Mobilisierung des deutschen Machtbereichs , erster Halbband (5.1): Kriegsverwaltung, Wirtschaft und personelle Resourcen 1939–1941 , herausgegeben vom Militärgeschichtlichen Forschungsamt (Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1988), pp. 3–345. Umbreit, Hans, ‘Die deutsche Besatzungsverwaltung: Konzept und Typisierung’, in: Wolfgang Michalka (Hrsg.), Der Zweite Weltkrieg. Analysen, Grundzüge, Forschungsbilanz (München/Zürich: Piper, 1989), pp. 710–727. Umbreit, Hans, ‘Unité et diversité de l’occupation nazie’, Relations Internationales no. 80 (Paris/Genève, hiver 1994), pp. 415–427. Umbreit, Hans, ‘Sonderformen des bürokratischen Apparats in den besetzten Gebieten: Die Rüstungsinspektionen’, in: W. Benz, J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Die Bürokratie der Okkupation. Strukturen der Herrschaft und Verwaltung im besetzten Europa (Berlin: Metropol, 1998), pp. 139–151. Umbreit, Hans, ‘Zur Organisation der Besatzungsherrschaft’, in: J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Das Organisierte Chaos: “Ämterdarwinismus” und “Gesinnungsethik”: Determinanten nationalsozialistischer Besatzungsherrschaft (Berlin: Metropol, 1999), pp. 35–54 (Nationalsozialistische Besatzungspolitik in Europa 1939–1945, Band 7 / National Socialist Occupation Policy in Europe 1939–1945, vol. 7). Veld, Nanno in ’t, ‘Höhere SS- und Polizeiführer und Volkstumspolitik: ein Vergleich zwischen Belgien und den Niederlanden’, in: W. Benz, J. Houwink ten Cate, G. Otto (eds.), Die Bürokratie der Okkupation. Strukturen der Herrschaft und Verwaltung im besetzten Europa (Berlin: Metropol, 1998), pp. 121–138. Veld, Nanno in ’t, ‘Die Wehrmacht und die Widerstandsbekämpfung in Westeuropa’, in: J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Das Organisierte Chaos: “Ämterdarwinismus” und “Gesinnungsethik”: Determinanten nationalsozialistischer Besatzungsherrschaft (Berlin: Metropol, 1999), pp. 279–302. 703 Veraart, Wouter, Ontrechting en rechtsherstel in Nederland en Frankrijk in de jaren van bezetting en wederopbouw . Deventer: Kluwer, 2005. Vidal-Naquet, Pierre, Les Juifs, la Mémoire et le Présent . Paris: La découverte, 1981/1992; 2 tomes. Vital, David, A People Apart. The Jews in Europe 1789–1939 . Oxford etc.: Oxford University Press, 1999. Vree, Frank van, In de schaduw van Auschwitz. Herinneringen, beelden, geschiedenis . Groningen: Historische Uitgeverij, 1995. Warmbrunn, Werner, ‘Occupation, Collaboration, and Resistance: the case of Belgium and the Netherlands. A venture into comparative occupation history’. Unpublished paper. Claremont, California, October 1972; 12 p. Wasserstein, Bernard, Britain and the Jews of Europe, 1939–1945 . Leicester: Leicester University Press, 1999. Weinberg, Gerhard L., ‘Deutschlands Wille zum Krieg. Die internationalen Beziehungen 1937–1939’, in: Wolfgang Benz, Hermann Graml (Hg.), Sommer 1939. Die Grossmächte und der Europäische Krieg (Stuttgart: DVA, 1979), pp. 15–32. Weinberg, Gerhard L., A World at Arms: A Global History of World War II . Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1994. Weinstein, Fred, The Dynamics of Nazism: Leadership, Ideology and the Holocaust . New York: Academic Press, 1980. Weiss, Aharon, ‘Quantitative measurement of features of the Holocaust: Notes on the book by Helen Fein’, Yad Vashem Studies , vol. 14 (Jerusalem: Yad Vashem, 1981), pp. 319–334. Reprinted in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. 4, 3–18. Weiss, Aharon, ‘The Historiographical Controversy concerning the Character and Functions of the Judenrats’, in: Y. Gutman, G. Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 679–696. Wiesenthal, Simon, Moordenaars onder ons . Amsterdam/Brussel: Elsevier, 1967 (Nederlandse vertaling van oorspronkelijk Duitse uitgave: Doch die Mörder leben ). Wildt, Michael, Die Judenpolitik des SD 1935 bis 1938: eine Dokumentation . München: R. Oldenbourg, 1995. Wildt, Michael, Generation des Unbedingten. Das Führungskorps des Reichssicherheitshauptamtes . Hamburg: Hamburger Edition, 2002. Wildt, Michael, Generation of the Unbound. The Leadership Corps of the Reich Security Main Office . Jerusalem: Yad Vashem, 2002 ( Search and Research . Lectures and Papers, delivered and presented at the International Institute for Holocaust Research, Yad Vashem, nr. 3). Wistrich, Robert S. (Hg.), Wer war wer im Dritten Reich? Ein biographisches Lexikon; Anhänger, Mitläufer, Gegner aus Politik, Wirtschaft und Militär, Kunst und Wissenschaft . Frankfurt am Main: Fischer, 1988. Rev. Eng. ed.: Who’s who in Nazi Germany . London: Routledge, 2002. Witte, Peter, ‘Zwei Entscheidungen in der “Endlösung der Judenfrage”: Deportationen nach Lód ź und Vernichtung in Chelmno’, in: Miroslav Kárný, Raimund Kemper, Margita Kárná (Hg.), Theresienstädter Studien und Dokumente 1995 (Prag: Verlag Academia/Nadace Terezínská iniciativa [Stiftung Theresienstädter Initiative], 1995), pp. 38–68. English ed.: ‘Two Decisions concerning the “Final Solution of the Jewish Question”: Deportations to Lód ź and mass murder in Chelmno’, Holocaust and Genocide Studies 9 (1995), pp. 293–317; reprint in: David Cesarani (ed.), Holocaust. Critical Concepts in Historical Studies (London/New York: Routledge, 2004), vol. 3, pp. 37–65. Wojak, Irmtrud, Eichmanns Memoiren. Ein kritischer Essay . Frankfurt am Main/New York: Campus, 2001. Wouters, Nico, ‘Hetzelfde en toch verschillend. Oorlog en oorlogsherinnering in twee aangrenzende dorpen, Essen (België) en Wouw (Nederland)’, Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (CHTP/ BEG) no. 5, Bruxelles: CEGES/SOMA, nov. 1998/maart 1999, pp. 133–170, Franse en Engelse samenvattingen op 251–253. Wouters, Nico, Oorlogsburgemeesters, lokaal bestuur en openbare orde tijdens de Duitse bezetting van België, Nederland en Noord-Frankrijk . Onuitgegeven dissertatie, RU Gent, 2004. Verkorte versie gepubliceerd onder de titel: Oorlogsburgemeesters 40/44. Lokaal bestuur en collaboratie in België . Tielt: Lannoo, 2004. Wyman, David S., The Abandonment of the Jews: America and the Holocaust 1941–1945 . New York: Pantheon, 1984. Wyman, David S. (ed.), The World reacts to the Holocaust . Baltimore/London: The Johns Hopkins University Press, 1996. Yahil, Leni, The Rescue of Danish Jewry: Test of a Democracy . Philadelphia, Penn.: JPS, 1969; reprint in 1983. Yahil, Leni, ‘The Holocaust in Jewish Historiography’, Yad Vashem Studies , vol. 7 (Jerusalem: Yad Vashem, 1968), pp. 52–73. Yahil, Leni, ‘Methods of Persecution: a Comparison of the “Final Solution” in Holland and Denmark’, in: David Asheri, Israel Shatzman (eds.), Scripta Hierosolymitana. Studies in history , vol. 23 (Jerusalem: Magnes Press, 1972), pp. 279–300. Reprint in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./ London: Meckler, 1989, 15 vols.), in vol. 4, pp. 169–190. Yahil, Leni, ‘Holland and Rumania during the Holocaust (Aspects of Comparative Research)’, in: Proceedings of the Fifth World Congress of Jewish Studies , vol. 2 (Jerusalem: World Union of Jewish Studies, 1973), pp. 195–200 (Hebr.). Yahil, Leni, ‘Madagascar: Phantom of a Solution for the Jewish Question’, in: Bela Vago and George L. Mosse (eds.), Jews and Non-Jews in Eastern Europe, 1918–1945 (New York/Jerusalem: J. Wiley/Israel Universities Press, 1974), pp. 315–334. Yahil, Leni, ‘“Memoirs” of Adolf Eichmann’, Yad Vashem Studies , Vol. 18 (Jerusalem: Yad Vashem, 1987), pp. 133–162. Yahil, Leni, Hashoah. Goral Yehudei Europa, 1932–1945 . Jerusalem: Schocken, 1987, 2 vols. (Hebrew). Adapted English transl.: The Holocaust: the Fate of European Jewry, 1932–1945. Oxford/New York: Oxford University Press, 1990. Yahil, Leni, ‘The Historiography of the Refugee Problem and of Rescue Efforts in the Neutral countries’, in: Yisrael Gutman and Gideon Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 513–533. Zeller, Ron, Pim Griffioen, ‘Judenverfolgung in den Niederlanden und in Belgien während des zweiten Weltkriegs. Eine vergleichende Analyse, Teil 1’, in: 1999, Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. Und 21. Jahrhunderts 11, Heft 3 (Hamburg: Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte, Juli 1996), pp. 30–54. Zeller, Ron, Pim Griffioen, ‘Judenverfolgung in den Niederlanden und in Belgien während des zweiten Weltkriegs. Eine vergleichende Analyse, Teil 2’, in: 1999, Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 12, Heft 1 (Hamburg: Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte, Januar 1997), pp. 29–48 + Korrektur (Errata) p. 160. Zeller, Ron, Pim Griffioen, ‘National differences in involvement of Occupation authorities, and national and local authorities during successive stages of anti-Jewish policy’, paper presented at the international conference The Shoah in Western Europe: Belgium, France and the Netherlands in comparison , organised by the Centre d’histoire de l’Europe du vingtième siècle (Chevs), Sciences Po, Paris, and the Center for Holocaust and Genocide Studies, Amsterdam, held in Paris, December 1–3, 2005. 704 Zimmermann, Moshe (ed.), On Germans and Jews under the Nazi Regime. Essays by three generations of historians. A Festschrift in honor of Otto Dov Kulka . Jerusalem: The Hebrew University, Magnes Press, 2006. Zwaan, Ton, Civilisering en decivilisering. Studies over staatsvorming en geweld, nationalisme en vervolging . Amsterdam: Boom, 2001 .

7.2 Theorie, (comparatieve) methodologie

Abrams, Philip, Historical sociology . Near Shepton, Mallet, Somerset: Open Books, 1982. Acham, Karl, Analytische Geschichtsphilosophie. Eine kritische Einführung . Freiburg/München: Karl Alber Verlag, 1974. Ankersmit, F. R., Denken over geschiedenis: een overzicht van moderne geschiedfilosofische opvattingen . Groningen: Wolters- Noordhoff, 1984. Ankersmit, F. R., De navel van de geschiedenis: over interpretatie, representatie en historische realiteit . Groningen: Historische Uitgeverij Groningen, 1990. Ankersmit, Frank, Hans Kellner (eds.), A new philosophy of history . London: Reaction Books, 1995. Aynard, Maurice, ‘Histoire et comparaison’, in: Hartmut Atsma, André Burguière (dir.), Marc Bloch aujourd’hui. Histoire comparée et sciences sociales. Actes du colloque international organisé les 16,17 et 18 juin 1986 par l’École des hautes études en sciences sociales [EHESS] et l’Institut historique allemand à Paris (Paris: EHESS, 1992; réimpression de l’édition de 1990), pp. 271–278. Balke, Friedrich, Benno Wagner (Hg.), Vom Nutzen und Nachteil historischer Vergleiche: der Fall Bonn - Weimar ; in Zusammenarbeit mit der ‘Groupe de recherche sur la culture de Weimar’ (Paris). Frankfurt etc.: Campus, 1997. Bauer, Yehuda, ‘Contemporary history – some methodological problems’, History 61 (1976), pp. 333–343. Bauman, Zygmunt, Postmodernity and its Discontents . Cambridge, UK: Polity Press, 1997. Bauman, Zygmunt, Leven met veranderlijkheid, verscheidenheid en onzekerheid . (Redactie en inleiding: Rien Munters). Amsterdam: Boom, 1998. Bédarida, François, avec la collaboration de Maurice Aymard et al. (dir.), L’histoire et le métier d’historien en France 1945– 1995 (préface de Jacques Le Goff et Nicolas Rousselier). Paris: Éditions de la Maison des sciences de l’homme, 1995. Bergh, G. van den, Ch. F. G. Lorenz, R. Pieterman (redactie), Het recht van geschiedenis. Historische dimensies in sociaal- wetenschappelijk onderzoek van recht . ’s-Gravanhage: VUGA, 1993. Berghe, Gie van den, ‘Why Day Follows Night. The Scholarly Way of Thinking of Daniel Goldhagen’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (CHTP/BEG) nr. 2 (Brussel: CEGES/SOMA, mei 1997), pp. 91–128, with Dutch and French summaries on pp. 280–282. Berkel, Klaas van, ‘Het beslissende feit. Theorie en praktijk van de geschiedenisstudie’, NRC Handelsblad , 19 juni 1987, Cultureel supplement p. 5 (boekbespreking van: Chris Lorenz, De constructie van het verleden. Een inleiding in de theorie van de geschiedenis , 1987). Bertels, Kees (C. P.), Geschiedenis tussen struktuur en evenement. Een methodologies en wijsgerig onderzoek . Proefschrift, Rijksuniversiteit Leiden. Amsterdam: Wetenschappelijke Uitgeverij, 1973. Bichler, Reinhold, ‘Die theoretische Einschätzung des Vergleichens in der Geschichtswissenschaft’, in: Franz Hampl, Ingomar Weiler (Hg.), Vergleichende Geschichtswissenschaft. Methode, Ertrag und ihr Beitrag zur Universalgeschichte (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1978), pp. 1–87. Blaas, P. B. M. (ed.), Geschiedenis als wetenschap. Een bundel oude en nieuwe essays . Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. Blaas, P. B. M., ‘Nederlandse geschiedschrijving na 1945’, in: W. W. Mijnhardt (red.), Kantelend geschiedbeeld. Nederlandse historiografie sinds 1945 (Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum/Aula, 1983), pp. 9–47. Blaas, P. B. M., recensie van ‘P.H.H. Vries, Verhaal en betoog. Geschiedbeoefening tussen postmoderne vertelling en sociaal- wetenschappelijke analyse (Leiden 1995)’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN) 112 (1997) no. 1, p. 89–91. Blom, J. C. H., In de ban van goed en fout? Wetenschappelijke geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland . Inaugurele rede, Universiteit van Amsterdam, 12 december 1983 (Bergen NH: Octavo, 1983); herdrukt in: J.C.H. Blom, Crisis, bezetting en herstel. Tien studies over Nederland 1930–1950 (Rotterdam/Den Haag, 1989), pp. 102–120. Blom, J. C. H., ‘Ten geleide’, in: Gerhard Hirschfeld, Bezetting en collaboratie. Nederland tijdens de oorlogsjaren 1940–1945 (Haarlem: H.J.W. Becht, 1991), pp. 7–10. Blom, J. C. H., ‘Ironische geschiedschrijving van de holocaust?’, Groniek: Gronings historisch tijdschrift jrg. 21 (1988), no. 100 (Themanummer: Ernst en ironie. Over ironie, geschiedenis, politiek en kunst), pp. 130–133. Blom, J. C. H., ‘Van bron naar beeld?’, Spiegel Historiael 29, no. 3/4 (themanummer, maart/april 1994), pp. 106–108. Blom, J. C. H., ‘Geschiedschrijving en publieke emotie. Een besprekingsartikel’, Tijdschrift voor Geschiedenis 111 (1998), pp. 43–53, herdrukt in: J.C.H. Blom, In de ban van goed en fout. Geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland (Amsterdam/Meppel: Boom, 2007), pp. 107–119. Blom, J. C. H., ‘Geschiedenis, sociale wetenschappen, bezettingstijd en jodenvervolging. Een besprekingsartikel’, in: BMGN 120 (2005) no. 4, pp. 562–580, herdrukt in: Blom, In de ban van goed en fout. Geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland (Amsterdam/Meppel: Boom, 2007), pp. 69–92. Blom, T., W. Callebaut, T. Nijhuis, ‘Modalities and counterfactuals in history and the social sciences: some preliminary reflections’, Philosophica 44 (1989), pp. 3–15. Boer, Theo de, André J. F. Köbben (red.), Waarden en wetenschap. Polemische opstellen over de plaats van het waardeoordeel in de sociale wetenschappen . Bilthoven: Ambo, 1974. Bommeljé, Bastiaan, ‘Wat de historicus beweegt’, NRC Handelsblad , 29 augustus 1992 (Zaterdags Boekenbijvoegsel). Braembussche, Antoon A. van den, ‘Historical Explanation and Comparative Method: Towards a Theory of the History of Society’, History and Theory 28 (1989), pp. 2–23. Brands, M. C., ‘Over de waarde van waardeoordelen: een reactie op Junker en Von der Dunk’, in: Theo de Boer, André J.F. Köbben (red.), Waarden en wetenschap. Polemische opstellen over de plaats van het waardeoordeel in de sociale wetenschappen (Bilthoven: Ambo, 1974), pp. 223–229. Brands, M. C., H. W. von der Dunk, H. H. Zwager (red.), Ego-documenten: een bijzonder genre van historische bronnen: een 705 bundel studies . Groningen: Wolters-Noordhoff, 1970 (oorspr. verschenen als speciale afl. van Tijdschrift voor Geschiedenis , jrg. 83, nr. 2). Broszat, Martin, and Saul Friedländer,‘A Controversy about the Historicization of National Socialism’, Yad Vashem Studies , vol. 19 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 1–47. Burke, Peter, History and social theory . Cambridge/Oxford: Polity/Blackwell, 1992 reprint (first ed. 1982). Chalk, Frank, Kurt Jonassohn, The history and sociology of genocide: analyses and case studies . New Haven, Conn.: Yale University Press, 1990. Cohen, A. E., ‘Problemen der geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog’, in: Tijdschrift voor Geschiedenis 65 (October 1952), pp. 52–85; herdrukt in: J.C.H. Blom, D.E.H. de Boer, H.F. Cohen, J.F. Cohen, A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 77–110. Cohen, A. E., ‘Vergelijken in de tijd’, in: J.C.H. Blom, D.E.H. de Boer, H.F. Cohen, J.F. Cohen, A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 137–151 (oorspronkelijk de tekst van een rede uit 1961). Croes, Marnix, ‘De zesde fase? Holocaust en geschiedschrijving’, BMGN 121 (2006) no. 2, pp. 292–301. Daalder, H., Politiek en Historie. Opstellen over Nederlandse politiek en vergelijkende politieke wetenschap . Amsterdam: Bert Bakker, 1990. Daalder, H., ‘Staatsvorming, bureaucratie en partijpolitiek: de noodzaak van vergelijkend onderzoek’, in: Idem, Politiek en Historie. Opstellen over Nederlandse politiek en vergelijkende politieke wetenschap (Amsterdam: Bert Bakker, 1990), pp. 378–390. Day, Mark, ‘Explanatory Exclusion in History and Social Science’, Philosophy of the Social Sciences , vol. 34, no. 1 (March 2004), pp. 20–37. Diner, Dan, Ist der Nationalsozialismus Geschichte? Zu Historisierung und Historikerstreit . Frankfurt: S. Fischer, 1987. Doorn, J. A. A. van, C. J. Lammers, Moderne sociologie. Een systematische inleiding . Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum, dertiende, geheel herziene druk, 1976. Dozy, M. C., J.P. Laurier, W.J. van Noort (red.), Balans van het organisatie-sociologisch denken. Hoogtepunten uit het werk van Cor Lammers . Utrecht: Het Spectrum, 1993. Dresden, S., Vervolging, vernietiging, literatuur . Amsterdam: Meulenhoff, 1992 (eerste druk 1991). Eng. ed.: Persecution, extermination, literature . Toronto: Toronto University Press, 1995. Drukker, J. W., ‘Robert W. Fogel (geb. 1926)’, in: A. H. Huussen jr., E. H. Kossmann, H. Renner (red.), Historici van de twintigste eeuw (Utrecht/Antwerpen, Amsterdam: Het Spectrum/Intermediair, 1981), pp. 364–396. Duncan, Terry E., Susan C. Duncan, Lisa A. Stryker, Fuzhong Li, and Anthony Alpert, An Introduction to Latent Variable Growth Curve Modeling: Concepts, Issues, and Applications . Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, 1999. Dunk, Hermann von der, Kleio heeft duizend ogen. Over historie en historici . Assen: Koninklijke Van Gorcum & Comp., 1974. Dunk, H. W. von der, ‘Waardevrijheid en geschiedenis’, in: Theo de Boer, André J.F. Köbben (red.), Waarden en wetenschap. Polemische opstellen over de plaats van het waardeoordeel in de sociale wetenschappen (Bilthoven: Ambo, 1974), pp. 200–222. Dunk, H. W. von der, De organisatie van het verleden. Over grenzen en mogelijkheden van historische kennis . Bussum: Van Holkema & Warendorf, 1982. Dunk, H. W. von der, ‘Historische constellatie en stijl’, Groniek: Gronings historisch tijdschrift 21 (1988), no. 100 (Themanummer: Ernst en ironie. Over ironie, geschiedenis, politiek en kunst), pp. 139–142. Eijck, Jan van, Filosofie: een inleiding . Meppel/Amsterdam: Boom, derde druk 1984. Etzioni, Amitai, A comparative analysis of complex organizations. On power, involvement and their correlates . New York: The Free Press of Glencoe, revised and enlarged edition 1975 (first ed.: 1961). Etzioni, Amitai, Frederic L. Dubow (eds.), Comparative Perspectives. Theories and Methods . Boston: Little, Brown, 1970. Evans, R. J. W., The Language of History and the History of Language. Oxford: Clarendon Press, 1998. Floud, Roderick, An Introduction to Quantitative Methods for Historians . London: Methuen, 1976. Fogel, Robert William, ‘The Limits of Quantitative Methods in History’, American Historical Review 80, no. 2 (April 1975), pp. 329–350. Friedländer, Saul (ed.), Probing the limits of representation: Nazism and the ‘Final Solution’ . Cambridge Mass./London: Harvard University Press, 1992. Friedländer, Saul, ‘Writing the History of the Shoah’, in: Jacques Fredj (dir./ed.), Les Archives de la Shoah / Archives of the Shoah (Paris: L’Harmattan/CDJC, 1998), pp. 398–405. Friedman, Philip, ‘Methodological problems’, in: Philip Friedman, Roads to Extinction. Essays on the Holocaust , edited by Ada June Friedman (New York/Philadelphia, 1980), pp. 465–567, and Appendix: ‘Outline of Program for Holocaust Research’, on pp. 569–576. Gans, M. H., ‘Recensie van “The Holocaust: Ideology, Bureaucracy and Genocide”, ed. by H. Friedlander and S. Milton. Millwood, N.Y., 1980’, in: Theoretische Geschiedenis 11, no. 1 (1984), pp. 113–116. Green, Nancy L., ‘The Comparative Method and Poststructural Structuralism: New Perspectives for Migration Studies’, in: Jan Lucassen and Leo Lucassen (eds.), Migration, Migration History, History: Old Paradigms and New Perspectives (Bern etc.: Peter Lang, 1997), pp. 57–72. Groot, Ger, Peter Sierksma, ‘De pink van Napoleon. Sociale wetenschap of literatuur?’, in: Trouw , 7 juni 1991, pp. 15–16 (bijlage: Letter en geest). Hampl, Franz, Ingomar Weiler (Hg.), Vergleichende Geschichtswissenschaft . Methode, Ertrag und ihr Beitrag zur Universalgeschichte . Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1978. Harmsen, Ger, Inleiding tot de geschiedenis . Bilthoven: Ambo, 1968. Haupt, Heinz-Gerhard, Jürgen Kocka (Hg.), G eschichte und Vergleich. Ansätze und Ergebnisse international vergleichender Geschichtsschreibung . Frankfurt am Main/New York: Campus Verlag, 1996. Haupt, Heinz-Gerhard, Jürgen Kocka, ‘Historischer Vergleich: Methoden, Aufgaben, Probleme. Eine Einleitung’, in: Idem (Hg.), Geschichte und Vergleich. Ansätze und Ergebnisse international vergleichender Geschichtsschreibung (Frankfurt am Main/New York: Campus, 1996), pp. 9–45. Herlihy, D., ‘Numerical and formal analysis in European history’, Journal of Interdisciplinary History , vol. 12, no. 1 (Summer 1981), pp. 115–135. Hoed, P. den, Bestuur en beleid van binnenuit. Een analyse van instituties . Dissertatie Rijksuniversiteit Leiden; Meppel/Amsterdam: 706 Boom, 1995. Huussen jr., A. H., E. H. Kossmann, H. Renner, ‘Voorwoord’, in: Idem (red.), Historici van de twintigste eeuw (Utrecht/Antwerpen, Amsterdam: Het Spectrum/Intermediair, 1981), pp. 7–10. Iggers, Georg G., New directions in European historiography. Revised edition . Middletown Conn.: Wesleyan University Press, 1984/1988 (second printing). Jansen, H. S. J., ‘De voorwerpen van vergelijking. Op zoek naar een nieuwe vergelijkingstypologie’, Tijdschrift voor Geschiedenis 110 no. 3 (Groningen: Wolters-Noordhoff, 1997), pp. 329–356. Kaelble, Hartmut, Der historische Vergleich. Eine Einführung zum 19. und 20. Jahrhundert . Frankfurt am Main/New York: Campus, 1999. Kaelble, Hartmut, ‘Die Debatte über Vergleich und Transfer und was jetzt?’, op: http://geschichte-transnational.clio-online.net/ forum/type:artikel&id:574&segment=16, geraadpleegd 30-12-2005. Kersten, Albert E., ‘Inleiding’, in: J.P.B. Jonker et al.(red.), Vijftig jaar na de inval: Geschiedschrijving en Tweede Wereldoorlog. Bijdragen aan het congres gehouden aan de Vrije Universiteit te Amsterdam op 10 en 11 mei 1990 (Den Haag: SDU, 1990), pp. 7–9. Kimmerling, Baruch, ‘Academic History Caught in the Cross-Fire: The Case of Israeli-Jewish Historiography’, History and Memory 7 (1995) (Special Issue: ‘Israeli History Revisited’), pp. 41–65. Lammers, C. J., ‘De professionele vereisten van een sociologische opleiding’, in: Theo de Boer, André J. F. Köbben (red.), Waarden en wetenschap. Polemische opstellen over de plaats van het waardeoordeel in de sociale wetenschappen (Bilthoven: Ambo, 1974), pp. 105–117. Lammers, C. J., e.a., Organisaties vergelijkenderwijs. Ontwikkeling en relevantie van het sociologisch denken over organisaties . Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum, 2000 (zesde, herziene druk). Lammers, C. J., Balans van het organisatie-sociologisch denken . Utrecht: Het Spectrum, 1993. Lammers, C. J., ‘Persecution in the Netherlands during World War Two. An Introduction’, The Netherlands’ Journal of Social Sciences , vol. 34, no. 2 (Assen: Van Gorcum, 1998), pp. 111–125. Levi-Faur, David, ‘Comparative Research Designs in the Study of Regulation: How to Increase the Number of Cases without Compromising the Strengths of Case-Oriented Analysis’ (September 2003), http://www.compasss.org/LeviFaur.PDF. Lindblad, J. Thomas, Statistiek voor historici . Muiderberg: Coutinho, 1984. Linden, Marcel van der, ‘Doing Comparative Labour History: Some Essential Preliminaries’, concept article, International Institute of Social History, Amsterdam, 10 September 1996; 33 p. Linden, Marcel van der, ‘Doing Comparative Labour History: Some Essential Preliminaries’, in: Jim Hanagan and Andrew Wells (eds.), Australian Labour and Regional Change. Essays in Honour of R.A. [Bob ] Gollan (Sydney/Rushcutters Bay, NSW, Australia: Halstead Press, 1998), pp. 75–92; uitgebreidere Nederlandstalige versie onder de titel ‘Methodologische aanvulling’ in: Marcel van der Linden, Het naderende einde van de vaderlandse geschiedenis en de toekomstige studie der sociale bewegingen (Amsterdam: IISG, 1999), pp. 28–57. Linden, Marcel van der, Het naderende einde van de vaderlandse geschiedenis en de toekomstige studie der sociale bewegingen . Inaugurele rede, Universiteit van Amsterdam, 7 mei 1999. Amsterdam: Stichting beheer IISG, 1999. Linden, Marcel van der, ‘Doing Comparative Labour History: Some Preliminaries’, in: Idem, Transnational Labour History: Explorations (Aldershot: Ashgate, 2003), pp. 173–196. Linden, Marcel van der, Transnational Labour History: Explorations . Aldershot: Ashgate, 2003. Lorenz, Chris, ‘Over nut en nadeel van de sociologie voor de geschiedenis: Peter Burkes “Sociology and history”’, Theoretische Geschiedenis 10 (1983), pp. 65–74 (Review). Lorenz, Chris, ‘Tussen zandbak en woestijn: Von der Dunks omzwervingen in het land van de theoretische geschiedenis’, Theoretische Geschiedenis 11 (1984), pp. 41–57 (Review). Lorenz, Chris, ‘Het masker zonder gezicht. F. R. Ankersmits filosofie van de geschiedschrijving’, Tijdschrift voor Geschiedenis (TvG) 97 (1984), pp. 169–194. Lorenz, Chris, ‘De filosofie van de achteruitkijkspiegel’, Theoretische Geschiedenis 12 (1985), pp. 9–27. Lorenz, Chris, ‘Er bestaat geen masker zonder gezicht. Een antwoord aan F.R. Ankersmit’, Tijdschrift voor Geschiedenis 98 (1985), pp. 56–61. Lorenz, Chris, ‘De onweerstaanbare opmars van de historische sociale wetenschap’, Theoretische Geschiedenis 13 (1986), pp. 58–71. Lorenz, Chris, De constructie van het verleden. Een inleiding in de theorie van de geschiedenis . Meppel/Amsterdam: Boom, vijfde, herziene en uitgebreide druk 1998 (herziene zesde druk 2002, herziene achtste druk 2006). First ed. 1987 with an English Summary on pp. 341–343. (Zie ook de Duitse uitgave Konstruktion der Vergangenheit onder 1997.) Lorenz, Chris, ‘Het vergeefse zoeken naar zekerheid. P.H.H. Vries en de theorie van de geschiedenis’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN) 103 (1988), nr. 3, pp. 408–424; gewijzigde versie in: Ch. Lorenz et al., Het historisch atelier. Controversen over causaliteit en contingentie in de geschiedenis (Meppel/ Amsterdam: Boom/SISWO, 1990), pp. 24–44. Lorenz, Chris, Geschiedenis in perspectief: over feiten, waarden en de betrekkelijke waarde van feiten in de geschiedwetenschap . Universiteit Leiden, 1990. Lorenz, Chris, ‘De Sonderweg in de Duitse historiografie. Posities, problemen en discussies’, in: Herman Beliën, Gert Jan van Setten (red.), Geschiedschrijving in de twintigste eeuw; discussie zonder eind (Amsterdam: Agon, 1991), pp. 141–181. Lorenz, Chris, ‘Theorie, geschiedenis en sociologie’, in: L. Noordegraaf (red.), Ideeën en ideologieën. Studies over economische en sociale geschiedschrijving in Nederland 1894–1991 , band 2 (Amsterdam/Bergen: Historisch Seminarium UvA, 1991), pp. 493–515. Lorenz, Chris, ‘De bestudering van het verleden vanuit historisch en sociaal-wetenschappelijk perspectief’, in: G. van den Bergh, Ch. F. G. Lorenz, R. Pieterman (red.), Het recht van geschiedenis. Historische dimensies in sociaal-wetenschappelijk onderzoek van recht (’s-Gravenhage: VUGA, 1993), pp. 161–187. Lorenz, Chris, Van het universitaire front geen nieuws . Baarn: Ambo, 1993. Lorenz, Chris, ‘Historical knowledge and historical reality: a plea for “internal realism”’, History and Theory 33 (1994), 297–328. Lorenz, Chris, ‘Beyond good and evil? The German empire of 1871 and modern German historiography’, Journal of Contemporary History 30 (1995), pp. 729–767. 707 Lorenz, Chris, review essay on R. Bosworth, Explaining Auschwitz and Hiroshima. History writing and the Second World War 1945–1990 , in: History and Theory 35 (1996), nr. 2, pp. 234–252. Lorenz, Chris, Konstruktion der Vergangenheit. Eine Einführung in die Geschichtstheorie . Köln/Weimar/Wien: Böhlau, 1997. Lorenz, Chris, ‘De historicus. Is het Derde Rijk al geschiedenis? Martin Broszat als historicus en pedagoog’, in: G. Aalders et al. (eds.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Achtste Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1997), pp. 236–252. English edition: ‘Has the Third Reich become history? Martin Boszat as Historian and Pedagogue’, in: Bulletin of the Arnold and Leona Finkler Institute of Holocaust Research , Nr. 6 (Ramat-Gan: Bar- Ilan University Press, August 1998), pp. XXVII –XLIV . Lorenz, Chris, ‘De eeuwige Duitser. De Goldhagen-methode en de Duitse geschiedenis’, in: Rolf Binner, Otto van de Haar, Jan- Willem Bos (red.), Wiens schuld? De impact van Daniel Jonah Goldhagen op het holocaust-debat: artikelen, replieken, interviews (Houten/Antwerpen: Van Reemst/Standaard, 1997), pp. 218–230. Lorenz, Chris, ‘Postmoderne Herausforderungen an die Gesellschaftsgeschichte?’, Geschichte und Gesellschaft. Zeitschrift für Historische Sozialwissenschaft 24. Jahrgang/Heft 4: Genozid und Charisma (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, Oktober-Dezember 1998), pp. 617–632. Lorenz, Chris, ‘Can histories be true? Narrativism, positivism, and the “metaphorical turn”’, History and Theory 37 (1998), no. 3, pp. 309–329. Lorenz, Chris, ‘Germaanse lijken in de kelder. Duitse historici en de tweede schuld’, NRC Handelsblad , 4 december 1998, Boekenbijvoegsel, p. 1. Lorenz, Chris, ‘Comparative Historiography: Problems and Perspectives’, History and Theory 38 (1999), no. 1, pp. 25–39. Lorenz, Chris, ‘The myth of the Dutch middle way. A true story about the Dutch mountains’, Wissenschaftsrecht , Band 33, Heft 3 (Oktober 2000), pp. 189–209. Lorenz, Chris, ‘History, theories and methods’, in: Neil Smelser and Paul Baltus (eds.), International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences (Oxford: Elsevier Science, 2001), vol. 10, pp. 6869–6876. Lorenz, Chris, ‘Catastrofale geschiedenissen. Over de plaats van de Holocaust in de debatten over nazi-Duitsland’, in: Nieuwste Tijd. Kwartaaltijdschrift voor eigentijdse geschiedenis 1 (2001), nr. 3, pp. 16–33. Lorenz, Chris, ‘Border crossings. Some reflections on recent debates in German history’, in: Dan Michman (ed.), Remembering the Holocaust in Germany, 1945–2000: German strategies and Jewish responses (New York etc.: Peter Lang, 2002), pp. 59–95. Lorenz, Chris, ‘Model-murderers. Afterthoughts on the Goldhagen method and history’, Rethinking History 6/2 (2002), 131–150. Lorenz, Chris, ‘Nationalismus, Zweiter Weltkrieg und Geschichtsschreibung’, Zentrum für Niederlande Studien. Jahrbuch 16 (Münster 2005), pp. 159–170. Lorenz, Chris, ‘“Hete” geschiedenis. Over de temperatuur van de contemporaine Duitse geschiedenis’, Tijdschrift voor Geschiedenis 120 (2007), nr. 1, pp. 4–19. Lorenz, Chris, Constructing the Past. An Introduction into Theory of History . Princeton: Princeton University Press, forthcoming. Lorenz, Ch., et al., Het historisch atelier: controversen over causaliteit en contingentie in de geschiedenis . Meppel/Amsterdam: Boom/SISWO, 1990. Luykx, P., ‘Aspecten van de nieuwste geschiedenis’, in: P. Luykx, H. J. C. Termeer, J. P. van Vugt, De ware geschiedschrijver. Apparaat voor de nieuwste geschiedenis (Groningen: Wolters-Noordhoff, 1982), pp. 22–68. Luykx, P., ‘De beoefening van de nieuwste geschiedenis in de 20e eeuw’, in: P. Luykx, N. Bootsma (red.), De laatste tijd. Geschiedschrijving over Nederland in de 20e eeuw (Utrecht: Het Spectrum, 1987), pp. 9–64. Mackie, John L., The cement of the universe. A study of causation . Oxford: Clarendon Press, 1980 (first ed. 1974). Marlet, Gerard, ‘Dutchbat wel degelijk [mede-]oorzaak massamoord’, NRC Handelsblad , 18 april 2002. Michman, Dan, ‘“The Holocaust” in the Eyes of Historians: The Problem of Conceptualization, Periodization and Explanation’, in: Modern Judaism 15, no. 3 (October 1995), pp. 233–264. Augmented and updated edition in: D. Michman, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective. Conceptualizations, Terminology, Approaches and Fundamental Issues (London/Portland Or.: Vallentine Mitchell, 2003), pp. 9–58. Michman, Dan, ‘The Holocaust as History’, in: John K. Roth, Elisabeth Maxwell (eds. in chief), Remembering for the Future: the Holocaust in an Age of Genocide , vol. 3 (Palgrave: Houndmills, Basingstoke, 2001), pp. 358–366. Mill, John Stuart, ‘A System of Logic, Ratiocinative and Inductive’, in: John Stuart Mill, Collected Works (21 vols., Toronto etc.: Toronto University Press, 1963–1984), vol. 7 (1973), pp. 388–391 (originally published in 1848). Mijnhardt, W. W. (ed.), Kantelend geschiedbeeld. Nederlandse historiografie sinds 1945 . Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum/ Aula, 1983. Mjøset, Lars, Fredrik Engelstad, Grete Brochmann, Ragnvald Kalleberg, Arnlaug Leira (eds.), Comparative Social Research. Methodological Issues in Comparative Social Science . Vol. 16. Greenwich Ct/London (England), 1997; 268 p. Müller, Ernst Wilhelm, ‘Plädoyer für die komparativen Geisteswissenschaften’, Paideuma. Mitteilungen zur Kulturkunde 39 (Wiesbaden, 1993), pp. 7–23. Nagel, Ernest, The Structure of Science: Problems in the Logic of Scientific Explanation . New York/London: Harcourt, Brace & World Press, 1961 (first ed.); Indianapolis: Hackett Publishing Company, 1979. Nijhuis, Ton, Structuur en contingentie. Over de grenzen van het sociaal-wetenschappelijk verklaringsideaal in de Duitse geschiedschrijving . Assen: Van Gorcum, 1995. Otterspeer, Willem, ‘Een post-moderne kijk op het verleden’, NRC Handelsblad , 25 mei 1991 (Zaterdags Boekenbijvoegsel); recensie van: F.R. Ankersmit, De navel van de geschiedenis (1990). Otto, André C., Het ruisen van de tijd. Over de Theoretische Geschiedenis van Jan Romein . Amsterdam: IISG, 1998. Pesch, Volker, ‘Die künstlichen Wilden. Zu Daniel Goldhagens Methode und theoretischem Rahmen’, Geschichte und Gesellschaft 23 (1997), nr. 1, pp. 152–162. Raab, Jörg, Analyzing networks of persecution: the potential of network analysis. Paper presented at the conference ‘Networks of Persecution: the Holocaust as Division-of-Labor-based Crime’, Panel E. University of Konstanz, Germany, September 24-26, 2000; 41 p. Ragin, Charles C., The Comparative Method. Moving beyond qualitative and quantitative strategies . Berkeley/Los Angeles etc.: University of California Press, 1987; Idem, 1989 first paper back printing. Ragin, Charles C., ‘Introduction: the Problem of Balancing Discourse on Cases and Variables in Comparative Social Science’, in: 708 Charles C. Ragin (ed.), Issues and alternatives in Comparative Social Research (Leiden/New York/Copenhagen/Köln: E.J. Brill, 1991), pp. 1–8. Ragin, Charles C., ‘Making Comparative Analysis Count’ (August 2003), http://www.compasss.org/RaginDayOne.PDF. Ragin, Charles C., ‘Turning the Tables: How Case-Oriented Research Challenges Variable-Oriented Research’, in: Comparative Social Research , Vol. 16 (2004), pp. 27–42. Ram, Uri, The Changing Agenda of Israeli Sociology: Theory, Ideology and Identity . Albany, New York: State University of New York Press, 1995. Romein, Jan, Historische lijnen en patronen. Een keuze uit de essays . Amsterdam: Querido, 1976. Roobol, W. H., ‘De gedaanteverwisseling van de chaos’, Theoretische Geschiedenis 8 (1981), pp. 20–28. Rooijen, Maurits van (red.), Geschiedenis in de praktijk. Inleiding tot publieksgeschiedenis . ’s-Gravenhage: SDU, 1994. Schieder, Theodor, ‘Möglichkeiten und Grenzen vergleichender Methoden in der Geschichtswissenschaft’, in: Idem, Geschichte als Wissenschaft. Eine Einführung (München/Wien: R. Oldenbourg, 1968), pp. 195–219. Schoo, H. J., ‘Eerbetoon aan Presser’, Elsevier jrg. 53, no. 15 (Amsterdam, 12 april 1997), p. 32. Sewell, W. H., ‘Marc Bloch and the logic of comparative history’, History and Theory 6 (1967), no. 2, pp. 208–218. Skocpol, Theda, and Margaret Somers, ‘The uses of comparative history in macro-social inquiry’, Comparative Studies in Society and History 22 (1980), pp. 174–197. Slot, Eric, ‘De historicus kan niet rekenen’ [bespreking van Coen Hilbrink, De Ondergrondse; Illegaliteit in Overijssel 1940– 1945 ], NRC Handelsblad , 6 november 1998, Boekenbijvoegsel, p. 6. Smelser, Neil J., Comparative Methods in the Social Sciences . Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1976. Spiering, Hendrik, ‘Afkammen of bijleggen. Twee scholen strijden in Nederland om de sociologische waarheid’, in: NRC Handelsblad , 8 augustus 1996, bijlage Wetenschap en Onderwijs, p. 1; herdrukt in NRC Handelsblad weekeditie, 13 augustus 1996, p. 13. Stone, Lawrence, ‘History and the Social Sciences in the Twentieth Century’, in: Charles F. Delzell (ed.), The Future of History. Essays in the Vanderbilt University Centennial Symposium (Nashville Tenn.: Vanderbilt University Press, 1977), pp. 3– 42. See also reprint in The Past and the Present (Boston/London/Henley, 1981), pp. 3–44. Stone, Lawrence, ‘The Revival of Narrative: reflections on a new old history’, Past and Present 17 (November 1979), pp. 3–24. Thelen, Kathleen, and Sven Steinmo, ‘Historical Institutionalism and Comparative Politics’, in: Sven Steinmo, Kathleen Thelen, Frank Longstreth (eds.), Structuring Politics. Historical Institutionalism and Comparative Analysis (Cambridge/New York: Cambridge University Press, 1992), pp. 1–32. Tilly, Charles, Big structures, large processes, huge comparisons . New York: Russell Sage Foundation, 1984. Van Bouwel, Jeroen, Erik Weber, ‘Remote causes, bad explanations?’, The Journal for the Theory of Social Behaviour 32 (2003), no. 4, pp. 437–449. Verbeeck, Georgi, ‘De tegenwoordigheid van het verleden. Duitse Zeitgeschichte in de jaren negentig’, in: Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis/Cahiers d’Histoire du Temps Présent (BEG/CHTP) nr. 4 (Brussel: CEGES/SOMA, mei 1998), pp. 283–303. Vliet, A. P. van, E.J.W.M. van der Dennen (red.), Bronnen en geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog .’s-Hertogenbosch: Rijksarchief in Noord-Brabant, 1995. Vries, P. H. H. (Peer), ‘Unzeitgemässe Betrachtung. Pleidooi voor een historische sociale wetenschap’, BMGN 103 (1988) nr. 3, pp. 399–407; herdrukt in: Ch. Lorenz et al., Het historisch atelier. Controversen over causaliteit en contingentie in de geschiedenis (Meppel/Amsterdam: Boom/SISWO, 1990), pp. 13–23. Vries, P. H. H., Vertellers op drift. Een verhandeling over de nieuwe verhalende geschiedenis . Hilversum: Verloren, 1990. Vries, P. H. H. (Peer), Verhaal en betoog. Geschiedbeoefening tussen postmoderne vertelling en sociaal-wetenschappelijke analyse . Dissertatie, Leiden: Leidse historische studiën I / Centrum voor moderne geschiedenis, 1995. Wehler, Hans-Ulrich (ed.), Geschichte und Soziologie . Köln: Kiepenheuer & Witsch, 1972. Wehler, Hans-Ulrich, ‘Anwendung von Theorien in der Geschichtswissenschaft’, in: Jürgen Kocka, Thomas Nipperdey (Hg.), Theorie und Erzählung in der Geschichte (München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1979), pp. 17–40. Weiler, A. G., ‘Waarde-betrokkenheid en waarde-oordelen in de geschiedwetenschap. Een theoretische standpuntbepaling in het debat tussen analytisch positivisme, marxisme en kritisch neo-marxisme’, BMGN 90 (1975), pp. 189–225. Wijvekate, M. L., Onderzoekmethoden . Utrecht: Het Spectrum, 1992. Wright, Gordon, ‘Contemporary history in the contemporary age’, in: Charles F. Delzell (ed .), The Future of History. Essays in the Vanderbilt University Centennial Symposium (Nashville Tenn.: Vanderbilt University Press, 1977), pp. 219–230.

7.3 Nationale historiografieën, monografieën, artikelen:

7.3.1 Frankrijk

Abitbol, Michel, Les Juifs d’Afrique du Nord sous Vichy . Paris: Maisonneuve et Larose, 1983; nouv. éd.: Paris: Riveneuve, 2008. Eng. ed.: The Jews of North Africa during the Second World War . Detroit: Wayne State University Press, 1989. Adamthwaite, Anthony P., France and the Coming of the Second World War, 1936–1939 . London: Frank Cass, 1977. Adler, Jacques, Face à la persécution: les organisations juives à Paris de 1940 à 1944 . Paris: Calmann-Lévy, 1985; revised English edition: The Jews of Paris and the Final Solution: Communal Response and Internal Conflicts, 1940–1944 . New York/Oxford: Oxford University Press, 1987. Adler, Jacques, ‘The Jews and Vichy: Reflections on French Historiography’, The Historical Journal 44 (2001), no. 4, pp. 1065– 1082. Aglan, Alya, La Résistance sacrifiée: le Mouvement “Libération-Nord” . Paris: Flammarion, 1999. Alary, Éric, ‘Les Juifs et la ligne de démarcation, 1940–1943’, Les Cahiers de la Shoah (2001), no. 5, pp. 13–49. Alary, Éric, La ligne de démarcation, 1940–1944 . Paris: Perrin, 2003. Alary, Éric, avec la collaboration de Bénédicte Vergez-Chaignon et de Gilles Gauvin, Les Français au quotidien, 1939–1949 . Paris: Perrin, 2006. Altwegg, Jürg, Die langen Schatten von Vichy . München: Hanser, 1998. 709 Ammerschubert, Silke, ‘Juden in Frankreich – Verfolgung und Rettung 1940–1944’, in: Wolfgang Benz, Juliane Wetzel (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit: Regionalstudien 2: Ukraine, Frankreich, Böhmen und Mähren, Österreich, Lettland, Litauen, Estland (Berlin: Metropol, 1996), pp. 83–135. Amouroux, Henri, La grande histoire des Français sous l’occupation (10 vols., Paris: Robert Laffont, 1976–1993); delen 9 (1991) en 10 (1993) verschenen onder de hoofdtitel: La grande histoire des Français après l’occupation . Amouroux, Henri, Pour en finir avec Vichy. Tome I Les oublis de la mémoire 1940. Paris: R. Laffont, 1997. Andrieu, Claire (dir.), La spoliation financière , 2 tomes. Paris: La Documentation française/Mission d’étude sur la spoliation des Juifs de France, 2000. Ariel [Fischer], Joseph, ‘Jewish Self-Defence and Resistance in France during World War II’, in: Yad Vashem Studies , vol. 6 (Jerusalem: Yad Vashem, 1967), pp. 221–250. Aron, Robert, Georgette Elgey, Histoire de Vichy (1940–1944) . Paris: Fayard, 1969 (eerste druk: Paris: Fayard, 1954); Eng. ed., translated by Humphrey Hare: The Vichy Regime . Boston: Beacon, 1969. Aubrac, Raymond, The French Resistance, 1940–1944 . Translated from the French by Louise Guiney. Paris: Hazan, 1997. Audiat, Pierre, Paris pendant la guerre (Juin 1940–Août 1944) . Paris: Hachette, 1946. Austin, Roger, ‘Surveillance and intelligence under the Vichy regime: the Service du contrôle technique 1939–1945’, Intelligence and National Security , vol. 1, no. 1 (January 1986). Avni, Haim, ‘The Zionist Underground in Holland and France and the escape to Spain’, in: Yisrael Gutman, Efraim Zuroff (eds.), Rescue attempts during the Holocaust. Proceedings of the Second Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 8–11, 1974 (Jerusalem: Yad Vashem, 1977), pp. 555–590. Azéma, Jean-Pierre, La Collaboration, 1940–1944 . Paris: Presses universitaires de France (PUF), 1975. Azéma, Jean-Pierre, De Munich à la Libération, 1938–1944 . Paris: Seuil, 1979; Eng. ed.: From Munich to the Liberation 1938– 1944 . Cambridge: Cambridge University Press, 1984. Azéma, Jean-Pierre, 1940: L’année terrible . Paris: Le Seuil, 1990. Azéma, Jean-Pierre, ‘La Milice’, Vingtième Siècle, Revue d’histoire 28 (1990), pp. 83–105. Azéma, Jean-Pierre, ‘The Paxtonian Revolution’, in: Laura Lee Downs, Sara Fishman et al. (eds.), France at War: Vichy and the Historians (New York: Berg, 2000), pp. 13–20. Azéma, Jean-Pierre, et François Bédarida (dir.) avec la collaboration de Denis Peschanski et Henry Rousso, Le régime de Vichy et les Français . Paris: Fayard/Institut d’histoire du temps présent, 1992. Azéma, Jean-Pierre, François Bédarida (dir.), La France des années noires , tome 1: De la défaite à Vichy . Paris: Le Seuil 1993. Azéma, Jean-Pierre, François Bédarida (dir.), La France des années noires , tome 2: De l’Occupation à la Libération . Paris: Le Seuil, 1993. Azéma, Jean-Pierre, et Olivier Wieviorka, Vichy 1940–1944 . Paris: Perrin, 1997. Azéma, Jean-Pierre, et Michel Winock, La Troisième République, 1870–1940 . Paris: Hachette, 1978; rééd. 1986. Badinter, Robert, Un antisémitisme ordinaire, Vichy et les avocats juifs (1940–1944) . Paris: Fayard, 1997. Bargatzky, Walter, Hotel Majestic. Ein Deutscher im besetzten Frankreich . Freiburg im Breisgau: Herderbücherei, 1987. Barral, P., ‘Idéologie et pratique du régionalisme dans le régime de Vichy’, Revue française de science politique 24 (1974), pp. 911–939. Bartosek, Karel, René Gallissot, Denis Peschanski (éds.), De l’exil à la Résistance . Paris: Arcantère, 1989. Baruch, Marc-Olivier, Le régime de Vichy . Paris: La Découverte, Repères no. 206, 1996; deutsche Ausgabe: Das Vichy-Regime: Frankreich 1940–1944 . Aus dem Französischen übersetzt von Birgit Martens-Schöne. Für die deutsche Ausgabe bearbeitet von Stefan Martens. Stuttgart: Reclam, 2000. Baruch, Marc-Olivier, Servir l’État français: l’administration en France de 1940 à 1944 . Paris: Fayard, 1997. Baruch, Marc-Olivier, ‘Perpetrator Networks and the Holocaust: the Spoliation of Jewish Property in France, 1940–1944’, in: Gerald D. Feldman, Wolfgang Seibel (eds.), Networks of Nazi Persecution. Bureaucracy, Business, and the Organization of the Holocaust (New York/ Oxford: Berghahn Books, 2005), pp. 189–212. Baudot, Marcel, ‘Caractéristiques de la Résistance des Français’, in: Ger van Roon (ed.), Europäischer Widerstand im Vergleich. Die internationalen Konferenzen in Amsterdam (Berlin: Siedler, 1985), pp. 286–308. Bédarida, François, Résistants et collaborateurs: les Français dans les années noires . Paris: Seuil, 1985. Bédarida, François et Renée, ‘La persécution des juifs’, in: Jean-Pierre Azéma, François Bédarida (dir.), La France des années noires , deel 2: De l’Occupation à la Libération (Paris: Seuil, 1993), pp. 129–158. Bédarida, Renée, ‘Instruments, relais et cadres du régime: l’Église catholique: la hiérarchie’, in: Jean-Pierre Azéma et François Bédarida (dir.) avec la collaboration de Denis Peschanski et Henry Rousso, Le régime de Vichy et les Français (Paris: Fayard/IHTP, 1992), pp. 444–462. Bédarida, Renée, Les Catholiques dans la guerre, 1939–1945: entre Vichy et la Résistance . Paris: Hachette, 1998. Bédarida, Renée, avec la collaboration de François Bédarida, Témoignage Chrétien (1940–1944), les Armes de l’esprit . Paris: Les éditions ouvrières, 1977. Belot, Robert, Aux frontières de la liberté. Vichy-Madrid-Alger-Londres. S’évader de France sous l’Occupation . Paris: Fayard, 1998. Benbassa, Esther, Histoire des Juifs de France . Paris: Seuil, 1998 (herziene ed. 2000); Eng. ed.: The Jews of France: a history from Antiquity to the Present . Princeton NJ: Princeton University Press, 1999. Bensimon-Donath, Doris, Les Grandes rafles . Toulouse: Privat, 1987. Bensoussan, Georges (éditeur en chef), Le Monde Juif , no. 152 (Septembre-Decembre 1994), France 1940–1945: des Juifs en Résistance (themanummer), la Revue du Centre de Documentation Juive Contemporaine, 17 rue Geoffroy-l’Asnier, Paris (IV). Bergman, Miriam, Drancy. A Transit Camp from France to Auschwitz (August 1941–August 1944). Thesis under the supervision of Dina Porat; Tel-Aviv University, 1993 (Hebr.). Berkovitz, Jay, The Shaping of Jewish Identity in Nineteenth-Century France . Detroit: Wayne State University Press, 1989. Berlière, Jean-Marc, Le Monde des polices en France XIX e–XX e siècles . Bruxelles: Complexe, 1996. Berlière, Jean-Marc, ‘The Wreckage of a Republican Model’, in: Cyrille Fijnaut (ed.), The Impact of World War II on Policing in North-West Europe (Leuven: Leuven University Press, 2004), pp. 21–41. Berlière, Jean-Marc, Denis Peschanski, ‘Police et policiers parisiens face à la lutte armée’, in: Jean-Marc Berlière, Denis Peschanski 710 (dir.), Pouvoirs et polices au XX e siècle (Europe, États-Unis, Japon) (Bruxelles: Complexe, 1997), pp. 137–176. Berlière, Jean-Marc, Denis Peschanski (dir.), La Police française entre bouleversements et permanences: 1930–1960 . Paris: La Documentation française, 2000. Berlière, Jean-Marc, avec Laurent Chabrun, Les policiers français sous l’Occupation, d’après les archives inédites de l’épuration . Paris: Perrin, 2001. Bidussa, David, Denis Peschanski (éds.), La France de Vichy. Archives inédits d’Angelo Tasca. Milano: Feltrinelli Editore, 1996. Bierman, John, ‘How Italy protected the Jews in the Occupied South of France, 1942-1943’ in: Ivo Herzer, Klaus Voigt, James Burgwyn (eds.), The Italian Refuge: Rescue of Jews during the Holocaust (Washington, DC: The Catholic University of America Press, 1989), pp. 218–230. Billig, Joseph, ‘La condition des Juifs en France (juillet 1940–août 1944)’, in: Revue d’histoire de la deuxième Guerre mondiale , vol. 6 (Paris, octobre 1956), pp. 23–55. Billig, Joseph, Le Commissariat Général aux Questions Juives 1941–1944. Préface de Edmond Vermeil. Paris: Centre de Documentation Juive Contemporaine (CDJC), 3 tomes, 1955/1957/1960. Billig, Joseph, L’Institut d’étude des questions juives: officine française des autorités nazies en France . Paris: CDJC, 1974. Billig, Joseph, “ La Solution finale de la Question juive ”. Essai sur ses principes dans le IIIìème Reich et en France sous l’occupation . Paris: F.F.D.J.F., 1977; geraadpleegd is de Duitse editie: Die “Endlösung der Judenfrage”. Studie über ihre Grundsätze im III. Reich und in Frankreich während der Besatzung . Übersetzung aus dem Französischen: Eva Schulz. New York: The Beate Klarsfeld Foundation / Frankfurt am Main: The Jewish Young Leadership, 1979. Birnbaum, Pierre, Un mythe politique: “la République juive”: de Léon Blum à Pierre Mendes France . Paris: Fayard, 1988. Birnbaum, Pierre (dir.), Histoire politique des Juifs de France . Paris: Presses de la Fondation Nationale des Sciences Politiques, 1990. Birnbaum, Pierre, Les fous de la République. Histoire politique des Juifs d’État de Gambetta à Vichy . Paris: Fayard, 1992. Birnbaum, Pierre, “La France aux Français”: histoire des haines nationalistes . Paris: Seuil, 1993. Birnbaum, Pierre, ‘Between social and political emancipation: remarks on the history of the Jews in France’, in: Pierre Birnbaum, Ira Katznelson (eds.), Paths of Emancipation. Jews, States, and Citizenship (Princeton: Princeton University Press, 1994), pp. 94–127. Birnbaum, Pierre, La France imaginée: Déclin des rèves unitaires . Paris: Fayard, 1998. Birnbaum, Pierre, Jewish Destinies: Citizenship, State and Community in Modern France (translated by Arthur Goldhammer). New York: Hill & Wang, 2000. Birnbaum, Pierre, The Anti-Semitic Moment: A Tour of France in 1898 . New York: Hill and Wang, 2002; orig. Fr. ed.: Le Moment antisémite. Un tour de France en 1898 . Paris: Fayard, 1998. Bloch-Lainé, François, Claude Gruson, Hauts fonctionnaires sous l’occupation. Paris: Odile Jacob, 1996. Blumenkranz, Bernhard (dir.), Histoire des Juifs en France . Toulouse: Édouard Privat Éditeur, 1972; daarin: ‘Troisième partie: De 1789 à nos jours’ (pp. 263–444). Bœgner, Philippe, “Ici, on a aimé les Juifs”; le Chambon-sur-Lignon . Paris: Jean-Claude Lattès, 1982. Bolle, Pierre, Jean Godel (ed.), Spiritualité, théologie et résistance. Yves de Montcheuil, théologien au maquis du Vercors . Grenoble: Presses universitaires de Grenoble, 1987. Bolle, Pierre (dir.), Le Plateau Vivarais-Lignon: Accueil et Résistance 1939–1944. Actes du Colloque du Chambon-sur-Lignon . Le Chambon-sur-Lignon, 1992. Boulanger, Gérard, Maurice Papon. Un technocrate français dans la collaboration . Paris: Le Seuil, 1994. Bourdrel, Philippe, Histoire des Juifs de France . Paris: Albin Michel, 1974. Boursier, Jean-Yves, La Guerre de partisans dans le sud-ouest de la France, 1942–1944; la 35e brigade FTP-MOI . Paris: L’Harmattan, 1992. Boursier, Jean-Yves (sous la coordination de), Résistants et résistance . Paris: L’Harmattan, 1997. Brender, Reinhold, Kollaboration in Frankreich im Zweiten Weltkrieg: Marcel Déat und das Rassemblement National Populaire . München: Oldenbourg, 1992. Brousolle, Denis, ‘L’élaboration du statut des Juifs de 1940’, in: Dominique Gros (dir.), Le droit antisémite de Vichy. Colloque de Dijon – Université de Bourgogne (Contributions d’un colloque international, intitulé ‘L’Encadrement juridique de l’antisémitisme sous le régime de Vichy’, tenu à Dijon, les 19 et 20 décembre 1994; Paris: Seuil, 1996), pp. 115–139. Bruno, Jean, et Frédéric de Monicault, L’Affaire Papon. Bordeaux, 1942–1944 . Paris: Tallandier, 1997. Bruttmann, Tal, Au bureau des affaires juives. L’administration française et l’application de la législation antisémite (1940– 1944) . Paris: La Découverte, 2006. Bücheler, Heinrich, Carl Heinrich von Stülpnagel: Soldat, Philosoph, Verschwörer . Berlin/Frankfurt am Main: Ullstein, 1989. Burns, Michael, Dreyfus: a family affair, 1789–1945 . London: Chatto and Windus, 1992. Fr. ed.: Burns, Michael, Histoire d’une famille française, les Dreyfus; l’émancipation, l’Affaire, Vichy . Paris: Fayard, 1994. Burrin, Philippe, La Dérive fasciste. Doriot, Déat, Bergery, 1933–1945 . Paris: Le Seuil, 1986. Burrin, Philippe, ‘Vichy et les expériences étrangères: esquisse de comparaison’, in: Jean-Pierre Azéma et François Bédarida (dir.), Le régime de Vichy et les Français (Paris: Fayard, 1992), pp. 649–661. Burrin, Philippe, ‘Vichy’, in: Pierre Nora (dir.), Les Lieux de mémoire , vol. 3: La France , subvol. 1 (Paris: Gallimard, 1992), pp. 320–345. Burrin, Philippe, La France à l’Heure allemande, 1940–1944. Paris: Seuil, 1995. Geraadpleegd is de Amerikaanse editie: France under the Germans: Collaboration and Compromise (translated from the French by Janet Lloyd). New York: The New Press/Norton, 1996 (American edition). See also British edition: Burrin, Philippe, Living with Defeat: France under the German Occupation, 1940–1944 . London: Arnold, 1996; originally published as La France à l’Heure allemande, 1940–1944 . Capel, René, Le Combat Juif en France occupée 1940–1944 . Paris: CDJC, 1985 (orig. Israeli edition: Jerusalem 1981; Hebrew). Capelle, Christophe, La Destruction des Juif de Seine-Inférieure . Mémoire de maîtrise, Institut d’histoire de l’Université de Rouen, 1991, 2 vols. (M.A. thesis). Caron, Vicki, ‘Prelude to Vichy: France and the Jewish Refugees in the Era of Appeasement’, Journal of Contemporary History 20 (London, 1985), pp. 157–176. Caron, Vicki, Between France and Germany: the Jews of Alsace-Lorraine, 1871–1918 . Stanford: Stanford University Press,1988. 711 Caron, Vicki, ‘Loyalties in Conflict: French Jewry and the Refugee Crisis, 1933–1935’, Leo Baeck Institute Yearbook 36 (1991), pp. 305–338. Caron, Vicki, ‘The Politics of Frustration: French Jewry and the Refugee Crisis in the 1930s’, Journal of Modern History 65 (June 1993), pp. 311–356. Caron, Vicki, ‘The Antisemitic Revival in France in the 1930s: the Socioeconomic Dimension Reconsidered’, Journal of Modern History 70 (March 1998), pp. 23–73. Caron, Vicki, Uneasy Asylum. France and the Jewish Refugee Crisis, 1933–1942 . Stanford: Stanford University Press, 1999. Caron, Vicki, ‘French Public Opinion and the “Jewish Question”, 1930–1942: the Role of Middle-Class Professional Associations’, in: David Bankier, Israel Gutman (eds.), Nazi Europe and the Final Solution (Jerusalem: Yad Vashem, 2003), pp. 374–410. Carpi, Daniel, ‘Mispar hayehudim betsarfat lefi protokol ve’idat Wannsee (Januar 1942) - dimyon umtsi’ut’ [The Number of Jews in France according to the Wannsee meeting protocol (January 1942) - fantasy and reality], Massua 13 (1985), pp. 129–132 (Hebr.). Carpi, Daniel, Beyn shevet le-hessed [Between Rod and Benevolence] (The Italian authorities and the Jews of France and Tunisia during the Second World War). Jerusalem: Zalman Shazar Centre of Jewish History, 1993 (Hebr.). English edition: Between Mussolini and Hitler: the Jews and the Italian authorities in France and Tunisia . Hanover NH [etc.]/ London: published by the University Press of New England for Brandeis University Press, 1994. Chabord, Marie-Thérèse, et Jean Pouëssel, ‘Introduction’, in: Inventaire des archives du Commissariat Général aux Questions Juives et du Service de restitution des biens des victimes des lois et mesures de spoliation. Sous-série A J 38 (Paris: Centre Historique des Archives Nationales, 1998), pp. xiii–xxxi. Chavannes, Marc, Frankrijk achter de schermen. De stille revolutie van een trotse natie . Amsterdam/Rotterdam: Prometheus/ NRC Handelsblad, 2000; m.n. de hoofdstukken vier en vijf. Cidor-Citroën, Ruth, ‘Neun Monate in Le Sappey. Solidarität und Hilfe für deutsche Juden in Südfrankreich’, in: Wolfgang Benz, Mona Körte (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit . Band 4 : Rettung im Holocaust. Bedingungen und Erfahrungen der Überlebens (Berlin: Metropol, 2001), pp. 9–28. Cohen, Asher, ‘La presse clandestine face à la question juive de 1940 à 1942’, Le monde juif 117 (1985), pp. 1–17. Cohen, Asher, ‘Pétain, Horthy, Antonescu and the Jews, 1942–1944: toward a comparative view’, in: Aharon Weiss (ed.), Yad Vashem Studies 18 (Jerusalem: Yad Vashem, 1987), pp. 163–198. Reprinted in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. IV, pp. 63–98. Cohen, Asher, Persécutions et sauvetages: Juifs et Français sous l’Occupation et sous Vichy . Paris: Cerf, 1993. Cohen, Monique-Lise, Eric Malo (éds.), Les Camps du sud-ouest de la France, 1939–1944. Exclusion, internement, déportation . Toulouse: Privat, 1994. Cohen, Yerachmiel (Richard I.), ‘French Jewry’s Dilemma on the Orientation of its Leadership (From Polemics to Conciliation: 1942–1944)’, Yad Vashem Studies , vol. 14 (Jerusalem: Yad Vashem, 1981), pp. 167–204. Cohen, Yerachmiel (Richard I.), ‘A Jewish Leader in Vichy France, 1940-1943: the Diary of Raymond-Raoul Lambert’, Jewish Social Studies 43 (Summer/Fall 1981), pp. 291–310. Reprinted in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. 6.2, pp. 736–755. Cohen, Yerachmiel (Richard I.), ‘The Jewish Community of France in the Face of Vichy-German Persecution: 1941–44’, in: Frances Malino, Bernard Wasserstein (eds.), The Jews in Modern France (Hanover, NH: Brandeis University Press, 1985), pp. 180–203. Reprinted in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust; Historical articles on the destruction of European Jews (Westport Connecticut/London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. VI.2., pp. 756–779. Cohen, Richard I. [Yerachmiel], The Burden of Conscience: French Jewish leadership during the Holocaust . Bloomington / Indianapolis: Indiana University Press, 1987. (Orig. Isr. ed., Jerusalem 1981. Hebr.) Cohen, Richard I., ‘Jews and Christians in France during World War II: a Methodological Essay’, in: O. D. Kulka, P.R. Mendès- Flohr (eds.), Judaism and Christianity under the Impact of National-Socialism (Jerusalem: The Historical Society of Israel and the Zalman Shazar Center for Jewish History, 1987), pp. 327–340. Cohen, Yerachmiel (Richard I.), ‘Religion and Fatherland: the Central Consistory in France during the Second World War’, in: Shmuel Almog et al. (eds.), Beyn Yisrael laumot [Between Israel and the Nations]. Jerusalem, 1987 (Hebr.). Cohen, Richard I., ‘The Fate of French Jewry in World War II in Historical Writing (1944–1983) – Interim Conclusions’, in: Yisrael Gutman, Gideon Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 155–186. Cohen, Richard I., Michael R. Marrus and David Weinberg, ‘France’, in: I. Gutman (ed. in chief), Encyclopedia of the Holocaust (New York/Tel-Aviv etc.: Macmillan etc., 1990), pp. 505–519. Cointet, Jean-Paul, Pierre Laval . Paris: Fayard, 1993. Cointet-Labrousse, Michèle, Vichy et le fascisme: Les hommes, les structures, et les pouvoirs . Bruxelles: Complexe, 1987. Cointet, Michèle, Le Conseil national de Vichy . Paris: Aux Amateurs de Livres, 1989. Cointet, Michèle, L’Église sous Vichy, 1940–1945: la repentance en question . Paris: Perrin, 1998. Cointet, Michèle, et Jean-Paul Cointet, Dictionnaire historique de la France sous l’Occupation . Paris, 2000. Conan, Éric, Sans oublier les enfants; les camps de Pithiviers et de Beaune-la-Rolande, 19 juillet–16 septembre 1942 . Paris: Grasset, 1991. Conan, Éric, et Henry Rousso, Vichy: un passé qui ne passe pas . Paris: Fayard, 1994; Eng. ed.: Vichy, an ever-present past . Hanover, NH/London: University Press of New England, 1998. Cordier, Daniel, Jean Moulin, l’Inconnu du Panthéon . 3 vols., Paris: Lattès, 1989–1993. Cordier, Daniel, ‘La Résistance française et les Juifs’, in: Annales: Économies, Sociétés, Civilations 48e année, no. 3 (Paris: École des Hautes Études en Sciences Sociales, mai-juin 1993), pp. 621–628. Courtois, Stéphane, Le PCF dans la guerre: De Gaulle, la résistance, Staline . Paris: Ramsay, 1980. Courtois, Stéphane, Denis Peschanski, Adam Rayski, Le Sang de l’étranger: les immigrés de la MOI dans la résistance . Paris: Fayard, 1989. Courtois, Stéphane, Denis Peschanski, Adam Rayski, L’Affiche Rouge. Immigranten und Juden in der französischen Résistance . Berlin: Schwarze Risse Verlag, 1994. 712 Courtois, Stéphane, et Adam Rayski (direction) avec la collaboration de Philippe Burrin, Claude Lévy, Denis Peschanski et Renée Poznanski, ‘Qui savait quoi?’ L’extermination des Juifs, 1941–1945 . Paris: La découverte, 1997 (1 e druk: 1987). Coutau-Bégarie, Hervé, et Claude Huan, Darlan , Paris: Fayard, 1989. Couture, Claude-Paul, La Déportation raciale en Seine-Maritime de 1940 à 1944 . Rouen: CRDP, 1981. Crémieux-Brilhac, Jean-Louis, Les Français de l’an 40 . Paris: Éditions Gallimard, 1990; 2 tomes. Crémieux-Brilhac, Jean-Louis, La France libre: de l’appel du 18 juin à la libération . Paris: Gallimard, 1996. Dejonghe, Etienne, et al. (éds.), L’occupation en France et en Belgique 1940-1944; actes du colloque de Lille, 26-28 avril 1985 . 2 vols., Villeneuve d’Asq Céedex: Université de Lille III/Revue du Nord, 1987-1988. Delacor, Regina M. (Hg.), Attentate und Repressionen. Die zyklische Eskalation des nationalsozialistischen Terrors im besetzten Frankreich 1941/1942 . Stuttgart: Jan Thorbecke, 2000. Delacor, Regina M., ‘From Potential Friends to Potential Enemies: the Internment of “Hostile Foreigners” in France at the Beginning of the Second World War’, Journal of Contemporary History 35 (2000), no. 3, pp. 361–368. Delarue, Jacques, ‘La police et l’administration’, in: Georges Wellers, André Kaspi, Serge Klarsfeld (dir.), La France et la Question juive, 1940–1944: Actes du Colloque du Centre de Documentation juive contemporaine, 10 au 12 mars 1979 (Paris: Éditions Sylvie Messinger/CDJC, 1981), pp. 57–77. Delmaire, Danielle, ‘Camps de la Souffrance. Les “Camps de Juifs” dans le Nord de la France (1942–1944)’, MEMOR (Mémoire de l’Occupation et de la Résistance en zone interdite). Bulletin d’Information No. 8 (décembre 1987), pp. 47–65. Hebrew ed.: ‘“Mahanot hayehudim” betsfon tserfat’ [The ‘Jew-Camps’ in Northern France], in: Yehoyakim Cochavi, Asher Cohen (eds.), Dapim lecheker tequfat ha-Shoah [Research papers on the Holocaust Period] vol. 6 (Haifa: Haifa University Press/The Ghetto Fighters’ House, 5748 [1987-88]), pp. 131–150. Delmaire, Danielle (dir.), 1942, l’année tragique des Juifs du Nord , Tsafon, Revue d’études juives du Nord , 9-10 1992. Lille: Revue du Nord, 1992. Delmaire, Danielle, ‘The Fate of the Jewish Communities in the North of France during World War II’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem, 1998), pp. 327–343. Delperrie de Bayac, Jacques, Histoire de la Milice, 1918–1945 . Paris: Arthème Fayard, 1969; 684 p. (Réédition 1994) Diamant, David, Les Juifs dans la Résistance française, 1940 – 1944 (avec ou sans armes) . Préface de Albert Ouzoulias. Paris: Roger Maria/Le Pavillon, 1971. Diamant, David, Jeune Combat; la jeunesse juive dans la Résistance . Paris: l’Harmattan, 1992. Diamant, David, La résistance juive: entre la gloire et la tragédie. Paris: l’Harmattan, 1993. Douzou, Laurent, Le Mouvement de résistance Libération sud (1940–1944) ; thèse de doctorat d’État de lettres et sciences, Université de Paris I - Sorbonne, sous la direction de Maurice Agulhon. Paris: Université de Paris I - Sorbonne, 1993. Douzou, Laurent et al. (dir.), La Résistance et les Français: villes, centres et logiques de décision: actes du colloque international (Cachan, 16-18 novembre 1995) . Paris: Institut d’Histoire du Temps Présent, 1995. Downs, Laura Lee, Sara Fishman et al. (eds.), France at War: Vichy and the Historians . New York: Berg, 2000. Dreyfus, François-Georges, ‘Antisemitismus in der Dritten Französischen Republik’, in: Bernd Martin, Ernst Schulin (Hrsg.), Die Juden als Minderheit in der Geschichte (München: DTV, 1981), pp. 231–248. Dreyfus, François-Georges, Histoire de Vichy: Vérités et Légendes . Paris: Perrin, 1991. Dreyfus, François-Georges, Histoire de la Résistance 1940–1945 . Paris: Fallois, 1995. Dreyfus, Jean-Marc, Pillages sur ordonnances. ‘Aryanisation’ et restitution des banques en France, 1940–1953 . Paris: Fayard, 2003. Dreyfus, Jean-Marc, “Ami, si tu tombes…” Les déportés résistants des camps au souvenir 1945–2005 . Paris: Perrin, 2005. Drost, Wolfgang, et al. (dir.), Paris sous l’occupation = Paris unter deutscher Besatzung: actes du 3e colloque des Universités d’Orléans et de Siegen. Heidelberg, 1995. Duquesne, Jacques, Les Catholiques français sous l’Occupation . Paris: Grasset, 1966 (rééd. 1996). Durand, Yves, La France dans la Deuxième Guerre mondiale, 1939–1945 . Paris: Armand Colin, 1989. Duroselle, Jean-Baptiste, La Décadence 1932–1939 . Paris: Imprimerie Nationale, 1979. Herdruk in pocket onder de titel: Politique étrangère de la France. La Décadence 1932–1939 . Paris, 1983. Duroselle, Jean-Baptiste, L’Abîme 1940–1944 . Paris: Imprimerie Nationale, 1982. Herdruk in pocket onder de titel: Politique étrangère de la France. L’Abîme 1940–1944 . Paris, 1990. Eckert, Hans-Wilhelm, Konservative Revolution in Frankreich ? Die Nonkonformisten der Jeune Droite und des Ordre Nouveau in der Krise der 30er Jahre . München: Oldenbourg, 2000; vi, 267 p. (Studien zur Zeitgeschichte, Band 58). Oorspronkelijk dissertatie, Universität Trier, 1996. Eggers, Christian, ‘Die Internierungslager des Vichy-Regimes: Anspruch und Wirklichkeit eines politischen Programmes’, in: J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Das Organisierte Chaos: “Ämterdarwinismus” und “Gesinnungsethik”: Determinanten nationalsozialistischer Besatzungsherrschaft (Berlin: Metropol, 1999), pp. 231–277. Eggers, Christian, Unerwünschte Ausländer. Juden aus Deutschland und Mitteleuropa in französischen Internierungslagern 1940– 1942 . Berlin: Metropol, 2002. Encrevé, André, Jacques Poujol (dir.), Les protestants français pendant la seconde guerre mondiale. Actes du colloque de Paris, 19–21 novembre 1992 . Paris: Société d’Histoire du Protestantisme français, 1994. Engel, David, ‘The Polish Government-in-Exile and the Deportation of Polish Jews from France in 1942’, Yad Vashem Studies , vol. 15 (Jerusalem: Yad Vashem, 1983), pp. 91–123. Epelbaum, Didier, Alois Brunner (préface de Serge Klarsfeld). Paris: Calmann-Lévy, 1990. Fabian, Ruth, Courinna Coulmas, Die deutsche Emigration in Frankreich nach 1933 . München: Saur, 1978. Felstiner, Mary, ‘Alois Brunner: Eichmann’s Best Tool’, in: H. Friedlander, S. Milton (eds.), Simon Wiesenthal Center Annual , vol. 3 (Los Angeles/New York: Simon Wiesenthal Center, 1986), pp. 1–46. Felstiner, Mary, ‘Commandant of Drancy: Alois Brunner and the Jews of France’, Holocaust and Genocide Studies vol. 2 number 1 (Oxford/New York: Pergamon Press 1987), pp. 21–47. Fr. ed.: ‘Commandant de Drancy: Alois Brunner et les Juifs de France’, Le Monde juif 128 (Paris: CDJC, 1987), pp. 143–172. Ferro, Marc, Pétain . Paris: Fayard, 1987. Florin, Christiane, Philippe Pétain und Pierre Laval: das Bild zweier Kollaborateure im französischen Gedächtnis. Ein Beitrag zur Vergangenheitsbewältigung in Frankreich von 1945 bis 1995 . Frankfurt am Main: Peter Lang, 1997. 713 Fontaine, André, Le camp d’étrangers des Milles, 1939–1943 (Aix-en-Provence) . Aix-en-Provence: Édisud, 1989. Footitt, Hilary, and John Simmonds, France 1943–1945 . Leicester: Leicester University Press, 1988. Foss, Myriam, Lucien Steinberg, Vie et mort des Juifs sous l’occupation. Récits et témoignages . Paris: Plon, 1996. Fox, John P., ‘German Bureaucrat or Nazified Ideologue? Ambassador Otto Abetz and Hitler’s Anti-Jewish Policies 1940–44’, in: Michael Graham Fry (ed.), Power, Personalities and Policies: Essays in Honour of Donald Cameron Watt (London: Frank Cass & Co., 1992), pp. 176–232. Fox, John P., ‘How far did Vichy France ‘sabotage’ the imperatives of Wannsee?’, in: David Cesarani (ed.), The Final Solution. Origins and implementation (London/New York: Routledge, 1994), pp. 194–214. Frank, Robert, ‘Deutsche Okkupation, Kollaboration und französische Gesellschaft 1940–1944’, in: Werner Röhr (ed.), Okkupation und Kollaboration (1938–1945). Beiträge zu Konzepten und Praxis der Kollaboration in der deutschen Okkupationspolitik (Berlin/Heidelberg: Hüthig Verlag 1994), Europa unterm Hakenkreuz. Die Okkupationspolitik des deutschen Faschismus (1938–1945) , Ergänzungsband 1, herausgegeben vom Bundesarchiv, pp. 87–100. Frenay, Henri, The Night will end . New York: McGraw-Hill, 1976. Froment, Pascale, René Bousquet . Paris: Stock, 1994. Gemie, Sharif, ‘Philippe Burrin: Living with Defeat: France under the German Occupation 1940-1944. Review’, in: European History Quarterly 28 nr. 4 (October 1998), pp. 573–575. Gildea, Robert, Marianne in Chains: Everyday Life in the French Heartland under the German Occupation . New York: Metropolitan Books, 2003. Giolitto, Pierre, Histoire de la Jeunesse sous Vichy . Paris: Perrin, 1991. Giolitto, Pierre, Histoire de la milice . Paris: Perrin, 1997. Giraudier, Vincent, Hervé Mauran, Jean Sauvageon, Robert Serre, Des indésirables. Les camps d’internement et de travail dans l’Ardèche et la Drôme durant la Seconde Guerre mondiale . Valence: Peuple libre et notre temps, 1999. Gobitz, Gérard, Les déportations de réfugiés de Zone libre en 1942: récits et documents concernant les régions administratives de Toulouse, Nice, Lyon, Limoges, Clermont-Ferrand, Montpellier (Camp de Rivesaltes) . Paris etc.: Harmattan, 1996. Golsan, Richard J. (ed.), Memory, the Holocaust and French justice: the Bousquet and Touvier affairs . Hanover NH: University Press of New England, 1996. Gordon, Bertram M., Collaborationism in France during the Second World War . Ithaca - New York: Cornell University Press, 1980. Gordon, Bertram M. (ed.), Historical Dictionary of World War II France. The Occupation, Vichy, and the Resistance, 1938– 1946 . London: Aldwych Press, 1998. Green, Nancy L., Les Travailleurs immigrés juifs à la Belle Époque: le “Pletzl” de Paris . Paris: Fayard, 1985; Eng. ed.: The Pletzl of Paris: Jewish Immigrant Workers in the ‘Belle Epoque’ . New York/Paris: Holmes and Meier, 1986. Green, Nancy L.,‘Jewish Migrations to France in the Nineteenth and Twentieth Centuries: Community or Communities?’, in: M. P. Beukers, J. J. Cahen (eds.), Studia Rosenthaliana 23, special issue, Proceedings of the 5th international symposium on the history of the Jews in the Netherlands (Amsterdam/Assen: University Library of Amsterdam/Van Gorcum, no. 2: Fall 1989), pp. 135–153. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Anti-Jewish Policy and Organization of the Deportations in France and the Netherlands, 1940–1944: A Comparative Study’, in: Holocaust and Genocide Studies , Vol. 20, Number 3 (Oxford/Washington D.C.: Oxford University Press/USHMM, Fall 2006), pp. 437–473. Gros, Dominique (dir.), et al., Le droit antisémite de Vichy. Colloque de Dijon – Université de Bourgogne (Le genre humain , themanummer – Contributions d’un colloque international, intitulé ‘L’Encadrement juridique de l’antisémitisme sous le régime de Vichy’, qui s’est tenu à Dijon, les 19 et 20 décembre 1994). Paris: Seuil, 1996. Gross, M. L., ‘Jewish Rescue in Holland and France during the Second World War: Moral Cognition and Collective Action’, in: Social Forces 73 (1994) nr. 2, pp. 463–496. Grynberg, Anne (coordination), Les Juifs dans la Résistance et la Libération. Histoire, témoignages, débats . Paris: Éditions du Scribe, 1985. Bundel met bijdragen gepresenteerd tijdens bijeenkomsten van de Association pour la Recherche sur l’Histoire Contemporaine des Juifs (RHICOJ). Grynberg, Anne, Les camps de la honte: les internés juifs des camps français, 1939–1944 . Paris: Éd. la Découverte, 1991. Grynberg, Anne, ‘Les camps du sud de la France: de l’internement à la déportation’, in: Annales: Économies, Sociétés, Civilations 48e année, no. 3 (Paris: École des Hautes Études en Sciences Sociales, mai-juin 1993), pp. 557–566. Grynberg, Anne, Catherine Nicault, ‘Le consistoire central en France sous l’Occupation: une résistance spirituelle?’, in: Esther Benbassa (sous la direction de), Transmission et passages en monde juif (Paris: Publisud, 1997), pp. 247–278. Guillon, Jean-Marie, ‘La philosophie politique de la Révolution Nationale’, in: Jean-Pierre Azéma, François Bédarida (dir.), Le régime de Vichy et les Français (Paris: Fayard/Institut d’histoire du temps présent, 1992), pp. 167–183. Guillon, Jean-Marie, Robert Mencherini (dir.), La Résistance et les européens du Sud: actes du colloque tenu à Aix-en-Provence, 20–22 mars 1997 . Paris: L’Harmattan, 1999; 401 p. (Collection Chemins de la mémoire). Haft, Cynthia J., The Bargain and the Bridle. The General Union of the Israelites of France [UGIF], 1941–1944 . Chicago: Dialog Press, 1983. Halioua, Bruno, Blouses blanches, étoiles jaunes: l’exclusion des médecins juifs en France sous l’occupation . Paris: Liana Levi, 2000. Hallie, Philip P., Lest Innocent Blood Be Shed: the Story of the Village Le Chambon and How Goodness Happened There . New York: HarperCollins and Row, 1979 (1980 2). Ned. ed.: Opdat geen onschuldig bloed vergoten wordt… Goedheid en gerechtigheid in Le Chambon-sur-Lignon in de jaren 1939–1944 . Kampen: J.H. Kok, 1981. Halls, Wilfred Douglas, Les Jeunes et la Politique de Vichy . Paris: Syros, 1988; orig. Eng. ed.: The Youth of Vichy France . Oxford: Clarendon Press, 1981. Halls, Wilfred Douglas, ‘French Christians and the German Occupation’, in: G. Hirschfeld, P. Marsh (eds.), Collaboration in France: Politics and Culture during the Nazi Occupation, 1940–1944 (Oxford etc.: Berg, 1989), pp. 72–91. Halls, Wilfred Douglas, Politics, Society and Christianity in Vichy France . Oxford etc.: Berg, 1995. Hasquenoph, Marcel, La Gestapo en France . Paris: Éditions De Vecchi, 1987. Herbert, Ulrich, Best. Biographische Studien über Radikalismus, Weltanschauung und Vernunft 1903-1989 . Bonn: Verlag J.H.W. Dietz Nachfolger, 1996. 714 Herbert, Ulrich, ‘Die deutsche Militärverwaltung in Paris und die Deportation der französischen Juden’, in: Ulrich Herbert (Hg.), Nationalsozialistische Vernichtungspolitik 1939–1945. Neue Forschungen und Kontroversen (Frankfurt am Main: Fischer, Mai 1998), pp. 170–208. Eng. ed.: ‘The German Military Command in Paris and the Deportation of the French Jews’, in: Ulrich Herbert (ed.), National-Socialist Extermination Policies: Contemporary German Perspectives and Controversies (New York: Berghahn, 2000), pp. 128–162; reprint in D. Cesarani (ed.), Holocaust. Critical Concepts in Historical Studies , vol. 3 (London/New York: Routledge, 2004), pp. 254–284. Oorspronkelijk verschenen in: Christian Jansen, Lutz Niethammer, Bernd Weisbrod (Hrsg.), Von der Aufgabe der Freiheit: Politische Verantwortung und bürgerliche Gesellschaft im 19. und 20. Jahrhundert. Festschrift für Hans Mommsen zum 5. November 1995 (Universität Bochum, 1995), pp. 427–450. Hertzberg, Arthur, The French Enlightenment and the Jews . New York: Columbia University Press, 1968. Hirschfeld, Gerhard, and Patrick Marsh (eds.), Collaboration in France: Politics and Culture during the Nazi Occupation, 1940– 1944 . Oxford etc.: Berg, 1989. Duitse uitgave: Kollaboration in Frankreich. Politik, Wirtschaft und Kultur während der nationalsozialistischen Besatzung 1940–1944 . Frankfurt am Main: S. Fischer, 1991. Hoffmann, Stanley G., ‘Aspects du régime de Vichy’, in: Revue française de science politique 6 (janvier–mars 1956); English edition: ‘The Vichy Circle of French Conservatives’, in: Stanley G. Hoffmann, Decline or Renewal? France since the 1930s (New York: Viking, 1974), pp. 3–25. Hoffmann, Stanley G., et al., France: Change and Tradition . London: Victor Gollancz, 1963. Hoffmann, Stanley G., ‘Collaborationism in France during World War II’, Journal of Modern History 40 (1968), pp. 375–395. Hoffmann, Stanley G., ‘In the Looking Glass: Sorrow and Pity?’, in: Idem, Decline or Renewal: France since the 1930s (New York: Viking, 1974), p`p. 45–60; originally published as introduction in: Marcel Ophuls, The Sorrow and the Pity . New York, 1972. Hoffmann, Stanley G., Essais sur la France. Déclin ou renouveau . Paris: Seuil, 1974. Eng. ed.: Hoffmann, Stanley G., Decline or Renewal? France since the 1930s . New York: Viking, 1974. Hyman, Paula E., From Dreyfus to Vichy: the Remaking of French Jewry, 1906–1939 . New York: Columbia University Press, 1979. Hyman, Paula E., et al., Le Consistoire durant la Seconde Guerre mondiale , special issue of Revue du Centre de Documentation Juive Contemporaine (formerly known as Le monde juif ) no. 169 (Paris: CDJC, mai-août 2000). ‘Il y a 50 ans: le Statut des Juifs de Vichy’ . Paris: CDJC, 1991. Actes des collogues du 1er octobre 1990, organisé par le CDJC au Senat de Paris. Jäckel, Eberhard, Frankreich in Hitlers Europa. Die deutsche Frankreichpolitik im zweiten Weltkrieg . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1966. Fr. ed.: La France dans l’Europe de Hitler . Paris: Fayard, 1968. Jäckel, Eberhard, ‘De kleine pratertjes. De verhouding Duitsland–Vichy’, in: A. H. Paape et al. (red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog , deel 4 (Amsterdam: Amsterdam Boek, 1970/1975), pp. 628–636. Jackson, Julian, France. The Dark Years 1940–1944 . Oxford: Oxford University Press, 2001 (paper back ed. 2003); beredeneerde bibliografie over Frankrijk 1940–1944 algemeen, incl. voorgeschiedenis en nasleep, aldaar pp. 1–20, en Bibliographical Essay, pp. 637–646. Jacques, André, Madeleine Barot . Paris: Cerf, 1989. Joly, Laurent, Xavier Vallat. Du nationalisme chrétien à l’antisémitisme d’État (1891–1972) . Paris: Grasset, 2001. Joly, Laurent, Vichy dans la ‘solution finale’. Histoire du Commissariat Général aux Questions Juives 1941–1944 . Paris: Grasset, 2006. Josephs, Jeremy, Swastika over Paris: the fate of the French Jews . London: Bloomsbury, 1989; paperback ed. London: Bloomsbury, 1990. Joutard, Philippe, François Marcot (dir.), Les Étrangers dans la Résistance en France . Besançon: Musée de la Résistance et de la Déportation, 1992. Joutard, Philippe, Jacques Poujol et Patrick Cabanel (dir.), Les Cévennes: Terre de refuge, 1940–1944 . Montpelliers: Presses du Languedoc, 1987. Jungius, Martin, Der verwaltete Raub. Die ‘Arisierung’ der Wirtschaft in Frankreich 1940-1944 . Ostfildern: J. Thorbecke, 2007. Kapel, René Shmuel, Un rabbin dans la tourmente (1940–1944); Dans les camps d’internement et au sein de l’Organisation juive de combat . Paris: CDJC, 1986. Kaspi, André, Les Juifs pendant l’Occupation . Paris: Le Seuil, novembre 1991. Kaspi, André, Annie Kriegel, Annette Wieviorka (dir.), Les Juifs de France dans la Seconde Guerre mondiale, in: Pardès 16, numéro special, 1992. Kasten, Bernd, “ Gute Franzosen ”. Die französische Polizei und die deutsche Besatzungsmacht im besetzten Frankreich 1940– 1944. Sigmaringen: Jan Thorbecke Verlag, 1993. Kasten, Bernd, ‘Zwischen Pragmatismus und exzessiver Gewalt. Die Gestapo in Frankreich 1940–1944’, in: Gerhard Paul, Klaus-Michael Mallmann (Hrsg.), Die Gestapo im Zweiten Weltkrieg. ‘Heimatfront’ und besetztes Europa (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2000), pp. 362–382. Kedward, Harry Roderick, Resistance in Vichy France: a Study of Ideas and Motivation in the Southern Zone, 1940–1942 . Oxford: Oxford University Press, 1978. Kedward, Harry Roderick, Occupied France. Collaboration and Resistance 1940–1944 . Oxford: Blackwell, 1985. Kedward, Harry Roderick, In Search of the Maquis: rural resistance in southern France, 1942–1944 . Oxford: Clarendon Press, 1993. Kedward, Harry Roderick, and Roger Austin (eds.), Vichy France and the Resistance. Culture and Ideology . London: Croom Helm, 1985. Keren-Patkin, Nili, ‘Hatsalat hayeladim heyehudim betsarfat’ (The Rescue of Jewish Children in France), in: Yalkuth Moreshet , no. 36 (Jerusalem, 1983), pp. 101–150 (Hebr.). Kettenacker, Lothar, Nationalsozialistische Volkstumspolitik im Elsaß . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1973. Kieval, Hillel J., ‘Legality and Resistance in Vichy France: the Rescue of Jewish Children’, in: Proceedings of the American Philosophical Society 124, nr. 5 (October 1980), pp. 339–366; reprint in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust; historical articles on the destruction of European Jews (Westport Conn./London: Meckler, 1989), vol. 7, pp. 482–509. Kingston, Paul J., ‘The Ideologists: Vichy France, 1940–1944’, in: G. Hirschfeld and P. Marsh (eds.), Collaboration in France: Politics and Culture during the Nazi Occupation, 1940–1944 (Oxford etc.: Berg, 1989), pp. 47–71. 715 Kitson, Simon, ‘The police and the deportation of Jews from the Bouches-du-Rhône in August and September 1942’, Modern and Contemporary France , vol. 5, nr. 3 (August 1997), pp. 309–318. Kitson, Simon, ‘From Enthusiasm to Disenchantment: the French Police and the Vichy regime, 1940–1944’, Contemporary European History , vol. 11, part 3 (Cambridge: Cambridge University Press, August 2002), pp. 371–390. Klarsfeld, Serge, Le Mémorial de la Déportation des Juifs de France 1942–1944 . Paris/New York: CDJC etc., 1978. Revised Eng. ed.: Memorial to the Jews Deported from France, 1942–1944. New York: The Beate Klarsfeld Foundation, 1983. Klarsfeld, Serge, Le Procès de Cologne et Additif au Mémorial . Paris/New York: F.F.D.J.F., 1980. Klarsfeld, Serge, The Children of Izieu: a human tragedy (translated from the French original by Kenneth Jacobson). New York: Harry N. Abrams, 1985; 134 p. Fr. ed.: Les Enfants d’Izieu. Une tragédie juive . Paris: F.F.D.J.F., 1984. Klarsfeld, Serge, Vichy–Auschwitz. Le rôle de Vichy dans la ‘Solution finale de la Question juive’ en France , tome 1: 1942 . Paris: Fayard, 1983; 528 p.; tome 2: 1943–1944 . Paris: Fayard, 1985; 390 p. Naast de lopende tekst, ook bevattende: 122 Duitse documenten, 243 Franse documenten, acht Italiaanse en vijf Amerikaanse documenten. Deze tweedelige Franstalige editie werd – zonder de documenten – herdrukt in één band onder de titel: Vichy–Auschwitz. La ‘Solution finale’ de la Question juive en France , als deel I van Serge Klarsfeld, La Shoah en France . Paris: Fayard, 2001. Klarsfeld, Serge, Vichy–Auschwitz. Die Zusammenarbeit der deutschen und französischen Behörden bei der “Endlösung der Judenfrage” in Frankreich . Aus dem Französischen übersetzt von Ahlrich Meyer. Nördlingen: Greno Verlag, 1989; 600 p. Delphi Politik, Schriften der Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte des 20. Jahrhunderts, Band 9. Deze editie in één band bevat, in afwijking van de oorspronkelijke, tweedelige Franse editie, 118 Duitse documenten, 66 Franse en 12 Italiaanse documenten. Tenzij anders aangegeven is de Duitse editie in de voetnoten geciteerd als Klarsfeld, Vichy . Klarsfeld, Serge, La Rafle de la Rue Sainte-Catherine à Lyon . Paris: F.F.D.J.F., 1987. Klarsfeld, Serge, La Déportation des Juifs de Bordeaux et l’Affaire Papon . Paris: F.F.D.J.F., 1988. Klarsfeld, Serge (éd.), Le Statut des Juifs de Vichy. Une Documentation . Paris: F.F.D.J.F., 1990. Klarsfeld, Serge (éd.), Il y a cinquante ans: le Statut des Juifs . Paris: C.D.J.C., 1991. Klarsfeld, Serge, L’Étoile des Juifs: témoignages et documents . Paris: l’Archipel, mai 1992. Klarsfeld, Serge, ‘The Influence of the War on the Final Solution in France’, in: Asher Cohen, Yehoyakim Cochavi, Yoav Gelber (eds.), The Shoah and the war (New York etc.: Peter Lang, 1992; Studies on the Shoah: vol. 3), pp. 271–281. Klarsfeld, Serge, ‘Juillet-septembre 1942: les divergences dans l’appareil policier nazi et la réalisation de la Solution finale en France’, in: Annales: Économies, Sociétés, Civilations 48, no. 3 (mai-juin 1993), pp. 545–555. Klarsfeld, Serge, Le Calendrier de la persécution des Juifs en France 1940–1944 . Paris: l’Association “Les Fils et Filles des Déportés Juifs de France” (FFDJF) et “The Beate Klarsfeld Foundation”, juillet 1993; 1264 p. Herdrukt in twee banden als deel 2 en deel 3 van Serge Klarsfeld, La Shoah en France . Paris: Fayard, 2001. Klarsfeld, Serge, ‘Les Archives de la Shoah en France’/‘The Shoah Archives in France’, in: Jacques Fredj (dir./ed.), Les Archives de la Shoah /Archives of the Shoah (Paris: L’Harmattan/CDJC, 1998), pp. 96–104 (Fr.)/pp. 444–452 (Eng.). Klarsfeld, Serge, La Shoah en France . Paris: Fayard, 2001. Klein, Anne, ‘Conscience, Conflict and Politics: the Rescue of Political Refugees from Southern France to the United States, 1940–1942’, Year Book of the Leo Baeck Institute (London: Leo Baeck Institute, 1998), pp. 287–311. Knipping, Franz, ‘Die deutsche Frankreichpolitik 1940–1942’, in: Wolfgang Michalka (ed.), Der Zweite Weltkrieg. Analysen, Grundzüge, Forschungsbilanz (München/Zürich: Piper, 1989), pp. 697–709. Knout, David, Contribution à l’histoire de la Résistance juive en France (1940–1944) . Paris: éd. du Centre de Documentation Juive Contemporaine, 1947 (Série «Études et monographies» No.3). Kriegel, Annie, ‘Résistants communistes et Juifs persécutés’, in: Histoire 3 (1979), pp. 93–123; herdrukt in: Réflections sur les questions juives . Paris, 1984. Kriegel, Annie, ‘De la résistance juive’, in: Pardes , no. 2. (Paris, 1985), pp. 191–209. Kritzman, Lawrence D. (ed.), Auschwitz and After. Race, Culture, and “the Jewish Question” in France . New York/London: Routledge, 1995. Kupferman, Fred, Laval 1883–1945 . Paris: Balland, 1987 (réimpr. Paris: Flammarion, 1988). Laborie, Pierre, L’opinion Française sous Vichy . Paris: Seuil/l’Univers historique, 1990. Laborie, Pierre, ‘The Jewish Statutes in Vichy France and Public Opinion’, in: Yad Vashem Studies 22 (Jerusalem: Yad Vashem, 1992), pp. 89–114. Laborie, Pierre, et al., La résistance et les Français: nouvelles approches . Paris: Institut d’Histoire du Temps Présent, 1997 ( Les Cahiers de l’Institut d’Histoire du Temps Présent , no. 37 [themanr.], décembre 1997). Lacroix-Riz, Annie, Industriels et banquiers français sous l’occupation: la collaboration économique avec le Reich et Vichy . Paris: Armand Colin, 1999 ; 661 p. (Préface de Jean Ziegler). Laguerre, Bernard, ‘Les dénaturalisés de Vichy 1940-1944’, Vingtième Siècle. Revue d’histoire , no. 20 (octobre-décembre 1988), pp. 3–15. Laloum, Jean, La France anti-sémite de Darquier de Pellepoix . Paris: Syros, 1979 (herziene en aangevulde editie, van oorspr. Mémoire de Maîtrise d’histoire, Université de Paris I). Laloum, Jean, Les Juifs dans la banlieue parisienne des années 20 aux années 50 . Paris: CNRS Éditions, 1998. Lambauer, Barbara, Otto Abetz et les Français ou l’envers de la Collaboration . Thèse de doctorat, Paris: Centre d’Histoire de Science Po., 2001; Paris: Fayard, 2001. Lambauer, Barbara, ‘Opportunistischer Antisemitismus. Der deutsche Botschafter Otto Abetz und die Judenverfolgung in Frankreich (1940–1942)’, in: Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte 53. Jahrgang, Heft 2 (April 2005), pp. 241–273. Lamont, R. C., ‘Holocaust imagery in contemporary French literature’, in: R. L. Braham (ed.), Perspectives on the Holocaust (Den Haag/London/Boston: Kluwer/Nijhoff, 1983), pp. 133–147. Lang, Hans-Joachim, ‘Theodor Dannecker: ein Tübinger Schreibtischtäter im Reichssicherheitshauptamt’, in: Benigna Schönhagen (Hg.), Nationalsozialismus in Tübingen. Vorbei und vergessen (Tübingen: Stadtmuseum, 1992), pp. 221–234. Laroche, Gaston, On les Nommait des Étrangers. Les Immigrés dans la Résistance . Paris: Éditeurs Français Réunis, 1965. Latour, Anny, Jewish Resistance in France, 1940–1944. New York: Holocaust Library, 1981 repr. Oorspr. Franse uitgave: La Résistance juive en France . Paris: Stock, 1970. Lazare, Lucien, La résistance juive en France . Paris: Éd. Stock, novembre 1987. Eng. ed.: Rescue as Resistance: How Jewish organizations fought the Holocaust in France (transl. J.M. Green). New York: Columbia University Press, 1996. 716 Lazare, Lucien (ed.), The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations, Rescuers of Jews during the Holocaust: France . Jerusalem: Yad Vashem, 2003. Le Crom, Jean-Pierre, Syndicats nous voilà! Vichy et le corporatisme (préface de Robert O. Paxton). Paris: Ouvrières, 1995. Lefébure, Antoine, Les Conversations secrètes des Français sous l’Occupation . Paris: Plon, 1993. Lévy, Claude, and Paul Tillard, Betrayal at the Vel d’Hiv . New York/Paris: Hill and Wang, 1969. Oorspr. Franse uitgave: La grande rafle du Vel d’Hiv (16 juillet 1942) . Paris: Robert Laffont, 1967; réédition 1992. Lochak, Danièle, et al. (dir.), Les Usages sociaux du Droit . Paris: Presses universitaires de France, 1989. Longuechaud, Henri, Conformément à l’ordre de nos chefs. Le drame des forces de l’ordre sous l’Occupation, 1940–1944 . Paris: Plon, 1985. Lubetzki, Joseph, La condition des Juifs en France sous l’occupation allemande 1940-1944: la législation raciale . (Préface de Justin Godart). Paris: CDJC, 1945. Mabire, Jean, i.s.m. Pierre Demaret, La Brigade Frankreich . Paris: Fayard, 1973 (handelt over de Franse SS ). Malinowski-Krum, Horsta, Heidrun Hegewald, Frankreich am Kreuz. Protestanten Frankreichs unter deutscher Okkupation 1940–1944 . Berlin: Wichern Verlag, 1993. Marrus, Michael R., The Politics of Assimilation. A Study of the French Jewish Community at the time of the Dreyfus Affair . Oxford: Oxford University Press, 1971. Marrus, Michael R., ‘Jewish Leadership and the Holocaust: the Case of France’, in: Jehuda Reinharz (ed.), Living with Antisemitism: Modern Jewish Responses (Hanover, New Hampshire: University Press of New England, 1987), pp. 380–396. Reprint in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust; Historical articles on the destruction of European Jews (Westport, Conn./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. VI.2., pp. 780–796. Marrus, Michael R., ‘French Churches and the Persecution of Jews in France, 1940–1944’, in: Otto Dov Kulka, Paul R. Mendès- Flohr (eds.), Judaism and Christianity under the impact of National-Socialism (Jerusalem: The Historical Society of Israel and the Zalman Shazar Center for Jewish History, 1987), pp. 305–326. Marrus, Michael R., and Robert O. Paxton, Vichy France and the Jews . New York: Basic Books, 1981; Idem: Schocken, 1983. reprint; Stanford Ca.: Stanford University Press, 1995 (3rd ed.). Fr. ed.: Vichy et les Juifs . Paris: Calmann-Lévy, 1981. Martens, Stephan, ‘“Drôle de Guerre” – Occupation – Épuration. Frankreich im Zweiten Weltkrieg’, in: Neue Politische Literatur 37 (1992), pp. 185–213. Martens, Stephan, Maurice Vaïsse (dir./Hg.), La France et l’Allemagne en guerre – Frankreich und Deutschland im Krieg. November 1942 – Herbst 1944. Okkupation, Kollaboration, Résistance . Bonn: Bouvier, 2000. Mattéoli, Jean (dir.), La spoliation des Juifs de France . Paris: s.n., 1999. (Ongepubl. rapport; Bibl. NIOD,sign.: Fra 9.18 Mat). Mattéoli, Jean (dir.), Mission d’études sur la spoliation des Juifs de France, Rapport général . Paris: La Documentation française, 2000. All reports issued by the Mattéoli Commmission can be found online at www.ladocfrancaise.gouv.fr Mayeur, Jean-Marie, ‘Les Églises devant la persécution des Juifs en France pendant la Seconde Guerre mondiale’, Commentaire (été 1981), pp. 254–263. Meyer, Ahlrich, ‘Großraumpolitik und Kollaboration im Westen: Werner Best, die Zeitschrift “Reich - Volksordnung - Lebensraum” und die deutsche Militärverwaltung in Frankreich 1940–42’, in: Horst Kahrs et al. (Hg.), Modelle für ein deutsches Europa: Ökonomie und Herrschaft im Großwirtschaftsraum (Berlin: Rotbuch-Verlag, 1992), pp. 29–76. Meyer, Ahlrich, ‘“…daß französische Verhältnisse anders sind als polnische”. Die Bekämpfung des Widerstands durch die deutsche Militärverwaltung in Frankreich 1941’, in: Ahlrich Meyer (Hg.), Repression und Kriegsverbrechen. Die Bekämpfung von Widerstands- und Partisanenbewegungen gegen die deutsche Besatzung in West- und Südeuropa (Berlin/Göttingen: Schwarze Risse/Rote Straße, 1997), pp. 43–92. Meyer, Ahlrich, Die deutsche Besatzung in Frankreich 1940–1944. Widerstandsbekämpfung und Judenverfolgung . Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2000. Fr. ed.: L’occupation allemande en France 1940–1944 . Toulouse: Privat, 2002. Meyer, Ahlrich, ‘“Nach dem Osten”: die deutsche Militärverwaltung und der Beginn der Deportation der Juden aus Frankreich’, in: Wolf Kaiser (Hg.), Täter im Vernichtungskrieg. Der Überfall auf die Sowjetunion und der Völkermord an den Juden (Berlin/München: Propyläen, 2002), pp. 186–203. Meyer, Ahlrich, ‘Der Beginn der “Endlösung” in Frankreich – offene Fragen’, in: Sozial Geschichte 18 (2003), Nr. 3, pp. 35–82. Meyer, Ahlrich, Täter im Verhör. Die “Endlösung der Judenfrage” in Frankreich 1940–1944 . Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2005. Michaelis, Meir, Mussolini and the Jews: German-Italian relations and the Jewish Question in Italy 1922–1945 . Oxford: Clarendon Press, 1978. Michel, Alain, Les Éclaireurs israélites de France pendant la seconde Guerre mondiale, septembre 1939–septembre 1944 . Paris: Éditions des EIF, 1984. Michel, Henri, Vichy - Année 40 . Paris: Robert Laffont, 1966. Michel, Henri, ‘Jewish Resistance and the European Resistance Movement’, Yad Vashem Studies , vol. 7 (Jerusalem: Yad Vashem, 1968), pp. 7–16. Michel, Henri, Jean Moulin l’unificateur . Paris: Hachette, 1970. Michel, Henri, ‘La révolution nationale: l’attitude d’action du gouvernement de Vichy’, Revue d’histoire de la deuxième Guerre mondiale 21, no. 1 (Paris: CHDGM, januari 1971), pp. 60–74. Michel, Henri, Histoire de la Résistance en France (1940–1944) . Paris: Presses universitaires de France, 1972. Michel, Henri, ‘De verkalkte revolutie: de inrichting van de Vichy-staat’, in: A. H. Paape et al. (red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog , deel 4 (Amsterdam: Amsterdam Boek, 1970/1975), pp. 620–623. Michel, Henri, Paris allemand . Paris: Albin Michel, 1981. Michman, Dan, ‘Le fascisme italien et le sort des juifs pendant la Shoah: quelques remarques complémentaires sur la différence entre fascisme et nazisme’ (recension du livre de Daniel Carpi, Between Mussolini and Hitler. The Jews and the Italian authorities in France and Tunisia), in: Dan Michman, Pour une historiographie de la Shoah: conceptualisations, terminologie, définitions et problèmes fondamentaux (Paris: Éditions In Press, 2001), pp. 141–153; Eng. ed.: ‘Italian Fascism and the Jewish Fate in the Holocaust: Additional Remarks on the Difference between Fascism and Nazism’, in: D. Michman, Holocaust Historiography: A Jewish Perspective (London etc.: Vallentine Mitchell, 2003), pp. 148–156. Millman, Richard, La Question juive entre les deux guerres; ligues de droite et antisémitisme en France . Paris: Armand Colin, 1992. Milward, Alan S., ‘French Labour and the German Economy, 1942–1945’, Economic History Review 23 (1970), pp. 336–351. 717 Moch, Maurice, et Alain Michel, L’Étoile et la Francisque. Les institutions juives sous Vichy . Paris: Cerf, 1990. Montclos, Xavier de, Monique Luirard, François Delpech, Pierre Bolle (dir.), Eglises et chrétiens dans la IIème guerre mondiale. La région Rhône-Alpes. Actes du colloque tenu à Grenoble du 7 au 9 octobre 1976 . Lyon: Presses Universitaires de Lyon, 1978. Montclos, Xavier de, et al. (dir.), Eglises et chrétiens dans la IIème guerre mondiale: La France. Actes du Colloque national tenu à Lyon du 27 au 30 janvier 1978 . Lyon: Presses Universitaires de Lyon, 1982. Muller, Jean-Marie, Desobéir à Vichy . Presses Universitaires de Nancy. Collection Forum de l’Infras; fevrier 1994. Nobécourt, J., Le Colonel de La Rocque 1885–1946 . Paris: Fayard, 1996. Noguères, Henri, Histoire de la Résistance en France de 1940 à 1945 . Paris: Robert Laffont, 1967–1981 (5 vols.). Noiriel, Gérard, Les origines républicaines de Vichy . Paris: Hachette, 1999. Olender, Maurice (dir.), Lydia Flem et al. (réd.), Le droit antisémite de Vichy . Paris: Seuil, mai 1996. Ophuls, Marcel, Le chagrin et la pitié, le rêveur casqué . Paris: Éditions Alain Moreau, Paris, 1982 (1972). Eng. ed.: The Sorrow and the Pity . New York, 1972. Oriol, Philippe, J’accuse! Emile Zola et l’Affaire Dreyfus . Paris: Librio, 1998. Ory, Pascal, La Belle Illusion: culture et politique sous le signe du Front populaire 1935–1938 . Paris: Plon, 1994. Ousby, Ian, Occupation: the ordeal of France, 1940–1944. London: Murray, 1997. Paxton, Robert O., Vichy France: Old guard and New Order, 1940–1944 . New York: Knopf, 1972. Revised edition: New York: Columbia University Press, 2001. French edition: La France de Vichy . Paris: Fayard, 1973. Paxton, Robert O., ‘La spécificité de la persécution des Juifs en France en 1942’, in: Annales: Économies, Sociétés, Civilations 48e année, no. 3 (Paris: École des Hautes Études en Sciences Sociales, mai-juin 1993), pp. 605–619. Paxton, Robert O., ‘The Trial of Maurice Papon’, New York Review of Books , 46/2 (16 december 1999), pp. 32–38. Peschanski, Denis, ‘Vichy au singulier, Vichy au pluriel. Une tentative avortée d’encadrement de la société (1941-1942)’, Annales: Économies, Sociétés, Civilations 43e année, no. 3 (Paris: École des Hautes Études en Sciences Sociales, mai-juin 1988), pp. 639–661. Peschanski, Denis, ‘The Statutes on Jews - October 3, 1940 and June 2, 1941’, Yad Vashem Studies 22 (Jerusalem: Yad Vashem, 1992), pp. 65–88. Peschanski, Denis, ‘Exclusion, persécution, répression’, in: Jean-Pierre Azéma et François Bédarida (dir.) avec la collaboration de Denis Peschanski et Henry Rousso, Le régime de Vichy et les Français (Paris: Fayard/IHTP, 1992), pp. 209–234. Peschanski, Denis, Vichy 1940–1944. Contrôle et exclusion. Bruxelles: Complexe, 1997. Peschanski, Denis, La France des Camps. L’internement, 1938–1946 . Paris: Gallimard, 2002. Picard, Jacques, Die Schweiz und die Juden, 1933–1945. Schweizerischer Antisemitismus, jüdischer Abwehr und internationale Migrations- und Flüchtlingspolitik . Zürich: Chronos Verlag, 1994. Poliakov, Léon, La condition des Juifs en France sous l’occupation italienne . Paris: Centre de Documentation juive contemporaine, série Documents, no. 3, 1946. (Voor Engelstalige editie 1955, zie hieronder). Poliakov, Léon, L’Étoile jaune . Paris: Centre de Documentation Juive Contemporaine, 1949 (Série Études et Monographies no. 2). Poliakov, Léon, ‘A Conflict between the German Army and Secret Police over Bombings of Paris Synagogues’, Jewish Social Studies 16 (1954), pp. 253–266. Poliakov, Léon, ‘The Jews under the Italian Occupation in France’, in: Léon Poliakov and Jacques Sabille, Jews under the Italian Occupation (Paris: CDJC, 1955), pp. 17–128. Poliakov, Léon, ‘Les différentes formes de la résistance juive en France’, in: Moshe Kohn (ed.), Jewish Resistance during the Holocaust. Proceedings of the Conference on manifestations of Jewish resistance. Jerusalem, 7–11 April 1968 (Jerusalem: Yad Vashem, 1971), pp. 524–532. Poliakov, Léon, L’Auberge des musiciens: Mémoires . Paris: Mazarine, 1981 (written in 1946). Poliakov, Léon, and Jacques Sabille, Jews under the Italian Occupation . Paris: CDJC, 1955; New York: Fertig, 1983 (reprint). Poznanski, Renée, ‘La résistance juive en France’, Revue d’histoire de la Deuxième Guerre mondiale 137 (1985), pp. 3–32. Poznanski, Renée, ‘Methodological approaches in research on resistance by the Jews in France’, Yad Vashem Studies 17/18 (Jerusalem: Yad Vashem, 1987), pp. 139–170 (Hebr.); see also English edition: ‘A Methodological Approach to the Study of Jewish Resistance in France’, Yad Vashem Studies , vol. 18 (Jerusalem: Yad Vashem, 1987), pp. 1–39; reprint in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust;historical articles on the destruction of European Jews (Westport Conn./ London: Meckler, 1989), vol. 7, pp. 443–481. Poznanski, Renée,‘The Jews of France and the Statutes on Jews, 1940-1941’, Yad Vashem Studies 22 (Jerusalem: Yad Vashem, 1992), pp. 115–146. Poznanski, Renée, ‘Vichy et les Juifs. Des marges de l’histoire au cœur de son écriture’, in: Jean-Pierre Azéma, François Bédarida (dir.), Le régime de Vichy et les Français (Paris: Fayard, 1992), pp. 57–67. Poznanski, Renée, Être juif en France pendant la Seconde Guerre mondiale . Paris: Hachette Livre, septembre 1994; revised Eng. ed.: Jews in France during World War II . Hanover NH/Washington DC: University Press of New England / Brandeis University Press, in association with the United States Holocaust Memorial Museum, 2001. Poznanski, Renée, ‘Reflections on Jewish Resistance and Jewish Resistants in France’, Jewish Social Studies , new Series, vol. 2, nr. 1 (1995), pp. 124–158. Poznanski, Renée, ‘The Geopolitics of Jewish Resistance in France’, Holocaust and Genocide Studies , vol. 15, number 2 (Fall 2001), pp. 245–265. Poznanski, Renée, ‘The French Resistance: an alternative society for the Jews?’, in: David Bankier, Israel Gutman (eds.), Nazi Europe and the Final Solution (Jerusalem: Yad Vashem, 2003), pp. 411–434. Prost, Antoine (direction), La Résistance, une histoire sociale . Paris: L’Atelier/Ouvrières, 1997. Rainero, R. H., La commission italienne d’armistice avec la France de Vichy et l’Italie de Mussolini – 10 juin 1940 au 8 septembre 1943 . Vincennes: Service Historique de l’Armée de Terre, 1995. Rajsfus, Maurice, Des Juifs dans la Collaboration , tome 1: L’Union Générale des Israélites de France (UGIF) 1941–1944 . Paris: Études et Documentations Internationales EDI, 1980; tome 2: Une terre promise? (1941–1944) . Paris: L’Harmattan, 1989. Rajsfus, Maurice, Drancy: un camp de concentration très ordinaire, 1941–1944 . Paris: Levallois-Perret: Manya, 1991; Paris: Le Cherche Midi, 1996 (2 e ed.). 718 Rajsfus, Maurice, La police de Vichy: les forces de l’ordre françaises au service de la Gestapo 1940–1944 . Paris: Le Cherche Midi, 1995. Rajsfus, Maurice, Les Français de la débâcle: juin–septembre 1940, un si bel été. Paris: Le Cherche Midi, 1997. Ravine, Jacques, La Résistance organisée des Juifs en France 1940–1944 (Préface de Vladimir Pozner). Paris: Julliard, 1973. Rayski, Abraham, ‘Diversité et unité de la Résistance Juive’, in: Les Juifs dans la résistance et la libération. Histoire, témoignages, débats . R.I.C.J.H. (eds.), Paris: Éditions du Scribe, 1985, pp. 165–168. Rayski, Adam, ‘The Impact of the Warsaw Ghetto Uprising on Jewish Resistance in France’, Yad Vashem Studies , vol. 19 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 389–402. Rayski, Adam, Le Choix des Juifs sous Vichy: Entre soumission et résistance (préface de François Bédarida). Paris: Éditions la Découverte, 1992. Eng. ed.: The Choice of the Jews under Vichy: between submission and resistance (Foreword by François Bédarida, transl. Will Sayers). The University of Notre Dame Press, in association with the USHMM, 2005. Rayski, Adam, ‘Jüdische Untergrundkämpfer in Frankreich’, in: Georg Heuberger (ed.), Im Kampf gegen Besatzung und ‘Endlösung’: Widerstand der Juden in Europa 1939-1945 (Frankfurt am Main: Jüdisches Museum, 1995), pp. 90–101. Rayski, Adam, en collaboration avec Stephane Courtois et Denis Peschanski, La Sang de l’étranger. Les immigrés de la MOI dans la Résistance . Paris: Fayard, 1989. Rémond, René (dir.), Le Gouvernement de Vichy, 1940–1942 . Paris: Presses de la FNSP, 1972. Rémond, René, Les droites en France . Paris: Aubier Montaigne, 1982 (4º édition). Rémond, René, ‘Préface’, in: Asher Cohen, Persécutions et Sauvetages: Juifs et Français sous l’Occupation et sous Vichy (Paris: Cerf, 1993), pp. i–ix. Rémond, René (dir.), Le ‘Fichier juif’. Rapport de la commission présidée par R. Rémond au Premier ministre . Paris: Plon, 1996. Rémy, Dominique, Les lois de Vichy. Actes dits “lois” de l’autorité de fait se prétendant “gouvernement de l’État français” . Paris: Romillat, 1992 (2 e édition). Roblin, Michel, Les Juifs de Paris: Démographie, économie, culture . Paris: A. et J. Picard, 1952. Rouban, Luc, La Fonction publique . Paris: La Découverte, 1995. Rousso, Henry, ‘L’organisation industrielle de Vichy’, Revue d’histoire de la deuxième Guerre mondiale 116 (1979), pp. 27–44. Rousso, Henry, ‘L’aryanisation économique. Vichy, l’occupant et la spoliation des Juifs’, YOD. Revue des études hébraïques et juives modernes et contemporaine s, no. 15-16 (1982), pp. 41–80. Rousso, Henry, La Collaboration: Les noms, les thèmes, les lieux . Paris: M.A. Éditions, 1987. Rousso, Henry, ‘Les paradoxes de Vichy et de l’Occupation. Contraintes, archaïsmes et modernité’, in: Patrick Fridenson, André Strauss (dir.), Le Capitalisme français 19 e-20 e siècles: Blocages et dynamisme d’une croissance (Paris: Fayard, 1987), pp. 67–82. Rousso, Henry, Le Syndrome de Vichy: de 1944 à nos jours . Paris: Seuil, 1990. English ed. : The Vichy Syndrome. History and Memory in France since 1944 . Cambridge/London: Harvard University Press, 1991. Rousso, Henry, ‘Remembering Vichy: from 1944 to the trial of Barbie and others’, in: J.P.B. Jonker et al. (eds.), Vijftig jaar na de inval. Geschiedschrijving en Tweede Wereldoorlog (’s-Gravenhage: SDU, 1990), pp. 186–196. Rousso, Henry, Les Années noires; vivre sous l’Occupation . Paris: Gallimard, 1992. Rousso, Henry, Vichy. L’événement, la mémoire, l’histoire . Paris: Gallimard, 1992. Rousso, Henry, ‘Une justice impossible: l’Épuration et la politique antijuive de Vichy’, in: Annales: Économies, Sociétés, Civilations 48, no. 3, themanummer: Présent du passé, lenteur de l’histoire Vichy, l’occupation, les Juifs (Paris: École des Hautes Études en Sciences Sociales, mai-juin 1993), pp. 745–770. Rousso, Henry, ‘L’Institut d’Histoire du Temps Présent (Centre National de la Recherche Scientifique)’, in: N.D.J. Barnouw et al. (eds.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Vijfde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1994), pp. 203–210. Rousso, Henry, La Hantise du passé . Paris: Seuil, 1998. Royat, Jean-Pierre, Histoire de la justice en France: de la monarchie absolue à la Republique . Paris: P.U.F., 2001, 3ème éd. Rutkowski, Adam, ‘La Déportations des Juifs de France vers Auschwitz-Birkenau et Sobibór’, in: Le Monde Juif , nr. Janvier-Juin 1970 (Paris: CDJC, 1970). Rutkowski, Adam, La lutte des Juifs en France a l’époque de l’occupation (1940–1944) . Paris: CDJC, 1975. Rutkowski, Adam, ‘Directives allemandes concernant les arrestations et les déportations de Juifs en avril-août 1944’, in: Le Monde Juif , no. 82 (Paris: CDJC, 1976). Rutkowski, Adam, ‘Le camp de Gurs’, in 2 afleveringen in: Le Monde Juif , nr. 100 (Paris: CDJC, 1980), nr. 101 (1981). Rutkowski, Adam, ‘Le camp de Royallieu à Compiègne’, in 2 afleveringen in: Le Monde Juif , nr. 104 (Paris, CDJC, 1981), nr. 105 (1982). Rutkowski, Adam, ‘Le camp de Beaune-la-Rolande’, in: Le Monde Juif , nr. 106 (Paris 1982). Sabah, Lucien, Une police politique de Vichy: le Service des Sociétés secrètes . Klincksieck 1996. Schapira, Charlotte, Il faudra que je me souvienne. La déportation des enfants de l’Union Générale des Israélites de France. Paris: Éditions l’Harmatan, 1994. Scheffler, Wolfgang, Zur Geschichte der ‘Endlösung der Judenfrage’ in Frankreich unter besonderer Berücksichtigung der Aufgaben der Sicherheitspolizei und des SD, 1940–1944. Historisches Gutachten . Staatsanwalt Köln, Kasus 130(24) JS 1/66(z). Berlin/Köln, 1979. Schnapper, Dominique, Juifs et israélites . Paris: Gallimard, 1980. Schneersohn,Isaac (avant-propos), Activité des organisations juives en France sous l’occupation . Paris: CDJC, 1947. Schor, Ralph, L’Antisémitisme en France pendant les années trente. Bruxelles: Complexe, 1992. Schramm, Anna, Barbara Vormeier, Vivre à Gurs . Paris: Maspéro, 1979. Schwarzfuchs, Simon, Aux prises avec Vichy: Histoire politique des Juifs de France (1940–1944) . Paris: Calmann-Lévy, 1998. Seibel, Wolfgang, ‘A market for mass crime? Inter-institutional competition and the initiation of the Holocaust in France, 1940– 1942’, in: International Journal of Organization Theory and Behavior , vol. 5, nos. 3 & 4 (Fall 2002), pp. 219–257. Singer, Claude, Vichy, l’université et les juifs: Les silences et la mémoire . Paris: Les belles Lettres, 1992. Steinberg, Lucien, ‘Statistiques de la déportation des Juifs de France d’après les dossiers de la Gestapo à Paris’, in: Le Monde juif no. 41 (Paris, janvier-mars 1966), pp. 26–33. Steinberg, Lucien, ‘Le comportement des autorités et de la population françaises à l’égard des Juifs pendant l’occupation’, in: 719 Proceedings of the Fifth World Congress of Jewish Studies , vol. 2 (Jerusalem: World Union of Jewish Studies, 1972), pp. 161–175. Steinberg, Lucien, ‘Jewish Rescue Activities in Belgium and France’, in: Y. Gutman, E. Zuroff (eds.), Rescue Attempts during the Holocaust (Jerusalem: Yad Vashem, 1977), pp. 603–615. Steinberg, Lucien, Les Allemands en France . Paris: Albin Michel, 1980. Steinberg, Maxime, ‘Le paradoxe français dans la Solution finale à l’Ouest’, in: Annales: Économies, Sociétés, Civilations 48e année, no. 3 (Paris: École des Hautes Études en Sciences Sociales, mai-juin 1993), pp. 583–594. Sternhell, Zeev, ‘The Roots of Popular Anti-Semitism in the Third Republic’, in: Frances Malino, Bernard Wasserstein (eds.), The Jews in Modern France (Hanover NH/London: University Press of New England, 1985), pp. 103–134. Steur, Claudia, Theodor Dannecker. Ein Funktionär der “Endlösung”. Essen: Klartext Verlag, 1997. Stuart Hughes, Henry, The Obstructed Path: French Social Thought in the Years of Desperation, 1930–1960 . New York: Harper & Row, 1968 (second ed.). Sweets, John F., The Politics of Resistance in France 1940–1944: a History of the Mouvements Unis de la Résistance . De Kalb, Illinois, 1976. Sweets, John F., Choices in Vichy France. The French under Nazi Occupation . New York/Oxford: Oxford University Press, 1986. Sweets, John F., ‘Chaque livre un événement: Robert Paxton and the French, from “briseur de glace” to “iconoclaste tranquille”,’ in: Laura Lee Downs, Sara Fishman et al. (eds.), France at War: Vichy and the Historians (New York: Berg, 2000), pp. 21–34. Sweets, John F., ‘Jews and Non-Jews in France during the Second World War’, in: David Bankier, Israel Gutman (eds.), Nazi Europe and the Final Solution (Jerusalem: Yad Vashem, 2003), pp. 361–373. Szajkowski, Zosa, ‘Di yidishe presse in Frankraich, 1940–1946’ [The Yiddish press in France, 1940–1946], in: Yivo Bleter [YIVO Research Papers ] nr. 28 (New York: Yiddisher Wissenschaftlicher Institut [YIVO], 1946), pp. 388–399 (Yiddish). Szajkowski, Zosa, ‘The Organization of the “UGIF” in Nazi-Occupied France’, Jewish Social Studies 9 (July 1947), pp. 239–256. Szajkowski, Zosa, ‘Glimpses on the History of Jews in Occupied France’, Yad Washem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , vol. 2 (Jerusalem: Yad Vashem, 1958), pp. 133–157. Szajkowski, Zosa, ‘The French Central Jewish Consistory during the Second World War’, Yad Washem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , vol. 3 (Jerusalem: Yad Vashem, 1959), pp. 187–202. Szajkowski, Zosa, Analytical Franco-Jewish Gazetteer 1939–1945 , with an Introduction to some problems in writing the history of the Jews in France during World War II. New York: The American Academy for Jewish Research, The Lucius N. Littauer Foundation, The Gustav Wurzweiler Foundation, Schulsinger, 1966. Szajkowski, Zosa, Jews and the French Foreign Legion . New York: Ktav Publishing House, 1975. Szajkowski, Zosa, ‘Secular versus Religious Life in France’, in: J. Katz (ed.), The Role of Religion in Modern Jewish History (New York, 1975), pp. 107–127. Taguieff, Pierre-André, Grégoire Kauffmann, Michaël Lenoire, avec la participation de Robert Belot, Annick Duraffour, Marc Knobel, Claude Singer, Patrick Weil, L’Antisémitisme de plume 1940–1944; études et documents . Paris: Berg International Éditeurs, 1999. Tas, Eva, ‘Joodse Maquis. Joods verzet in Frankrijk’, in: A. H. Paape et al. (red.), Bericht van de Tweede Wereldoorlog , deel 9 (Amsterdam: Amsterdam Boek, 1970/1975), pp. 1495–1497. Tewes, Ludger, Frankreich in der Besatzungszeit 1940–1943. Die Sicht deutscher Augenzeugen . Bonn: Bouvier, 1998. Thalmann, Rita, Gleichschaltung in Frankreich 1940–1944 . Hamburg: Europäische Verlagsanstalt, 1999 (aus dem Französischen übersetzt von Eva Groepler). Orig. Fr.ed.: La Mise au Pas. Idéologie et stratégie sécuritaire dans la France occupée . Paris: Librairie Arthème Fayard, 1991. Tournoux, Raymond, Le royaume d’Otto Abetz. France 1939–1945. Ceux qui ont choisi l’Allemagne . Paris: Flammarion, 1982. Umbreit, Hans, Der Militärbefehlshaber in Frankreich 1940–1944 . Boppard am Rhein: Harald Boldt, 1968. Umbreit, Hans, ‘Deutsche Herrschaft über Frankreich: Pläne und Methoden zur Unterdrückung und wirtschaftlichen Ausnutzung des Landes 1940–1944’, in: Joseph Jurt (Hg.), Von der Besatzungszeit zur deutsch-französischen Kooperation (Freiburg, 1993), pp. 32–47. Veillon, Dominique, La Collaboration, textes et débats . Paris: Le livre de poche, 1984. Veillon, Dominique, Vivre et survivre en France, 1939–1947 . Paris: Payot, 1996. Veillon, Dominique, Olivier Wieviorka, ‘La Résistance’, in: Jean-Pierre Azéma, François Bédarida (dir.), La France des années noires , tome 2: De l’Occupation à la Libération (Paris: Le Seuil, 1993), pp. 65–90. Verheyde, Philippe, L’aryanisation des grandes entreprises juives sous l’Occupation: contraintes, enjeux, pouvoirs . Thèse de doctorat en histoire, sous la direction de Michel Margairaz, soutenue en décembre 1997 à l’Université de Paris VIII, et de l’ouvrage qui en découle: Les mauvais comptes de Vichy. L’aryanisation des entreprises juives . Paris: Perrin, avril 1999. Verheyde, Philippe, ‘L’aryanisation économique: le cas des grandes entreprises’, Le Monde Juif; Revue d’histoire de la Shoah no. 168 (Paris: CDJC, 2000), pp. 7–30. Verheyde, Philippe, ‘The Looting of Jewish Property and Franco-German Rivalry, 1940-1944’, in: Gerald D. Feldman, Wolfgang Seibel (eds.), Networks of Nazi Persecution. Bureaucracy, Business, and the Organization of the Holocaust (New York/ Oxford: Berghahn Books, 2005), pp. 69–87. Vogel, Marie, Jean-Marc Berlière, ‘Police, état et société en France’, in: Cahiers de l’Institut d’Histoire du Temps Présent 36 (Paris: IHTP, mars 1997). Vormeier, Barbara, Die Deportierungen deutscher und österreichischer Juden aus Frankreich / La Déportation des Juifs allemands et autrichiens de France . Paris: La solidarité, 1980. (Duits-, Frans- en Engelstalige uitgave in één band). Wal, Oene van der, ‘De Franse omgang met het Vichy-verleden: botsende herinneringen’, in: G. Aalders et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Negende Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1998), pp. 59–80, English summary p. 267. Walter, Gérard, La Vie à Paris sous l’Occupation . Paris: Armand Colin, 1960. Warner, Geoffrey, Pierre Laval and the Eclipse of France: 1931–1945, a Political Biography . New York etc.: Macmillan, 1968. Webster, Paul, Pétain’s Crime. The Full Story of French Collaboration in the Holocaust . London: Macmillan, 1990. Weill, Joseph, Contribution à l’histoire des Camps d’Internement dans l’anti-France . Paris: CDJC, 1946. Weinberg, David H., Les Juifs de Paris de 1933 à 1939 . Paris: Calmann-Lévy, 1974. Revised Eng. ed.: A Community on Trial: 720 the Jews of Paris in the 1930’s . Chicago: University of Chicago Press, 1977. Weinberg, David, ‘Heureux comme Dieu en France’: East European Jewish Immigrants in Paris, 1881–1914’, Studies in Contemporary Jewry 1 (1984), pp. 26–54. Weinberg, David, ‘France’, in: David S. Wyman (ed.), The World reacts to the Holocaust (Baltimore/London: The Johns Hopkins University Press, 1996), pp. 3–44. Weisberg, Richard H., Vichy law and the Holocaust in France . Amsterdam etc.: Harwood Academic Publishers, 1996. Wellers, Georges, De Drancy à Auschwitz . Paris: CDJC, 1946. Wellers, Georges (préface de), L’Activité des Organisations Juives en France sous l’Occupation . Paris: CDJC, 1947. Réimpression: Paris 1983. Wellers, Georges, L’Étoile jaune à l’heure de Vichy: de Drancy à Auschwitz . Paris: Fayard, 1973; 453 p. Réédition sous le titre: Un Juif sous Vichy . Paris: Tirésias - Michel Reynaud, 1991. Wellers, Georges, ‘La Déportation des Juifs en France’, in: Le Monde Juif , nr. 99 (Paris: CDJC, 1980). Wellers, Georges, Un Juif sous Vichy . Paris: Tiresias – Michel Reynaud, 1991. Wellers, Georges, André Kaspi et Serge Klarsfeld (dir.), La France et la Question juive, 1940–1944: Actes du Colloque du Centre de Documentation juive contemporaine, 10 au 12 mars 1979 ; Paris: Sylvie Messinger/CDJC, 1981. Wesseling, H. L., ‘L’État français: Pétain en de collaboratie van een a-politiek ambtenarenkorps; de technocratische continuïteit van Vichy-Frankrijk’, in: Vrij Nederland , 21 september 1974 (jrg. 35), p. 23. Wesseling, H. L., Vele ideeën over Frankrijk. Opstellen over geschiedenis en cultuur . Amsterdam: Bert Bakker, 1987. Wetzel, Juliane, ‘Frankreich und Belgien’, in: Wolfgang Benz (ed .), Dimension des Völkermords. Die Zahl der jüdischen Opfer des Nationalsozialismus (München: R. Oldenbourg Verlag, 1991), pp. 105–136. Whitcomb, Philip W., France during the German Occupation 1940–1944: a collection of 292 statements on the government of Maréchal Pétain and Pierre Laval . 3 vols. Stanford Cal.: The Hoover Institution on war, revolution and peace, 1958. Wiehn, Erhard Roy (Hg.), Oktober 1940 – Die sogenannte Abschiebung der badischen und saarpfälzischen Juden in das französische Internierungslager Gurs und andere Vorstationen von Auschwitz . Konstanz: Hartung Gorre Verlag, 1990. Wiehn, Erhard Roy (Hg.), Camp de Gurs 1940 – Zur Deportation der Juden in Südwestdeutschland 50 Jahre danach zum Gedenken . Konstanz: Hartung Gorre Verlag, 1990. Wieviorka, Annette, Ils étaient juifs, résistants, communistes . Paris: Denoël, 1986. Wieviorka, Annette, Déportation et Génocide. Entre le mémoire et l’oubli . Paris: Plon, 1992. Wieviorka, A., ‘Déportation et génocide. Les cas français: essai d’historiographie’, in: M.-A. Matard-Bonucci, E. Lynch (éds.), La libération des camps et le retour des déportés (Bruxelles: Éditions Complexe, 1995), pp. 231–237. Wieviorka, Annette, ‘Deportation and Memory: Official History and the Rewriting of World War II’, in: Alvin H. Rosenfeld (ed.), Thinking about the Holocaust: After Half a Century (Bloomington, IN: Indiana University Press, 1997), 273–299. Wieviorka, Olivier, ‘France: a fragile consensus’, in: W. Benz, J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Anpassung, Kollaboration, Widerstand: Kollektive Reaktionen auf die Okkupation (Berlin: Metropol Verlag, 1996), pp. 117–130. Wieviorka, Olivier, ‘France’, in: Bob Moore (ed.), Resistance in Western Europe (Oxford etc.: Berg, 2000), pp. 125–155. Winock, Michel, Édouard Drumont et Cie. Antisémitisme et fascisme en France . Paris: Seuil, 1982; rééd. 1990 sous le titre: Nationalisme, Antisémitisme et Fascisme en France ; nouvelle édition 2004. Eng. ed.: Nationalism, Anti-Semitism, and Fascism in France (transl. by Jane Marie Todd). Stanford, Ca.: Stanford University Press, 1998. Winock, Michel (dir.), Histoire de l’extrème droite en France . Paris: Seuil, 1993. Winock, Michel, La France et les Juifs. De 1789 à nos jours . Paris: Seuil, 2004. Wistrich, Robert S., and Sergio DellaPergola (eds.), Fascist Antisemitism and the Italian Jews . Jerusalem: The Vidal Sassoon International Center for the Study of Antisemitism, 1995. Yagil, Limore, “L’Homme nouveau” et la Révolution nationale de Vichy (1940-1944) . Villeneuve-d’Ascq (Nord): Presses universitaires du Septentrion, 1997. Yahil, Leni, ‘The Jewish Leadership of France’, in: Y. Gutman, C.J. Haft (eds.), Patterns of Jewish Leadership in Nazi Europe 1933–1945. Proceedings of the Third Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 4–7 1977 (Jerusalem: Yad Vashem, 1979), pp. 317–333. Repr. in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust; Historical articles on the destruction of European Jews (Westport Connecticut/London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. VI.2, pp. 719–735. Zaretsky, Robert D., Nîmes at War: Religion, Politics, and Public Opinion in the Gard, 1938–1944 . University Park: Pennsylvania State University Press, 1995. Zeitoun, Sabine, L’Œuvre de secours aux enfants (OSE) sous l’Occupation en France: Du légalisme à la résistance, 1940–1944 . Paris: L’Harmattan, 1990. Zuccotti, Susan, The Italians and the Holocaust: persecution, rescue and survival . New York: Basic Books, 1987. Zuccotti, Susan, The Holocaust, the French and the Jews . New York: Basic Books, 1993; Lincoln, Ne.: University of Nebraska Press, 1999 second edition.

7.3.2 België

Abicht, Ludo, De joden van Antwerpen . Brussel: Grammens, 1987 (tweede druk). Abicht, Ludo, De joden van België . Antwerpen/Amsterdam: Atlas, 1994. Arndt, Ino, ‘Luxemburg’, in: W. Benz (Hg.), Dimension des Völkermords. Die Zahl der jüdischen Opfer des Nationalsozialismus (München: R. Oldenbourg Verlag, 1991), pp. 95–104. Balthazar, H., ‘België onder Duitse bezetting 10 mei 1940-8 september 1944’, in: D. P. Blok et al. (eds.), Algemene geschiedenis der Nederlanden , vol. 15 Nieuwste Tijd (Bussum: Fibula-Van Dishoeck, 1982), pp. 29–53. Barnouw, D., ‘Review: R. Van Doorslaer, et al. dir., Les Juifs de Belgique. De l’immigration au génocide, 1925–1945’, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN) 111 (1996) no. 4, pp. 582–584. Bens, Els de, zie: De Bens, Els. Berghe, Gie van den, Getuigen. Een case-study over ego-documenten. Bibliografie van ego-documenten over nationaal- socialistische kampen en gevangenissen, geschreven of getekend door ‘Belgische’ (ex-) gevangenen: Belgen, personen die in België gedomicilieerd waren of verbleven, en andere uit België gedeporteerde personen. Brussel: Navorsings- en 721 Studiecentrum voor de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, 1995; 2 delen. Bernard, Henri, La résistance, 1940–1945 . Bruxelles: La Renaissance du Livre, 1969; 2e éd. 1971. Bervoets-Tragholz, Marcel, La liste de Saint-Cyprien. L’odyssée de plusieurs milliers des juifs expulsés le 10 mai 1940 par les autorités belges vers les camps d’internement du sud de la France, antichambre des camps d’extermination . Bruxelles: Alice Editions, 2006 Billig, Joseph, L’action antijuive sous l’occupation nazie en Belgique . Paris: Centre de Documentation Juive Contemporaine (CDJC), 1960; ongepubliceerd manuscript (exempl. in SOMA). Billig, Joseph, ‘Expertise historique dans la procédure judiciaire contre Ehlers – Canaris – Asche’, in: Maxime Steinberg, Le dossier Bruxelles-Auschwitz. La police SS et l’extermination des Juifs de Belgique (Bruxelles: Comité belge de Soutien à la partie civile dans le procès des officiers SS Ehlers, Asche, Canaris, responsables de la déportation des Juifs de Belgique, 1980), pp. 165–181. Boden, D., ‘Le droit Belge sous l’occupation’, in: Le droit antisémitique de Vichy (Paris: Seuil, 1996), pp. 543–558. Boudens, Robrecht, Kardinaal Van Roey en de Tweede Wereldoorlog . Averbode: Altiora, 1997. Brachfeld, Sylvain Salomon, Uw Joodse buurman . Antwerpen/Amsterdam: Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij, 1975. Brachfeld, Sylvain, ‘Belgium’, in: Yaacov Tsur (ed.), Diaspora, Western Europe (Jerusalem, 1976), pp. 119–133. Brachfeld, Sylvain (ed.), Uit vervlogen tijden: ‘Wetenswaardigheden’ uit het Antwerps Joods Historisch Archief . Herzlia: Antwerps Joods Historisch Archief, 1987. Brachfeld, Sylvain, Ils n’ont pas eu ces gosses. L’histoire de plus de 500 enfants juifs sans parents “fichés à la Gestapo” et placés pendant l’occupation allemande dans les homes de l’Association des Juifs en Belgique (AJB). (Herzlia: Institut de Recherche sur le Judaïsme belge, 1992 [1989]). Gewijzigde Nederlandstalige uitgave: Ze hebben het overleefd: het verhaal van het onderduiken en de redding van de helft van de Joden in België onder de Duitse bezetting, dankzij hun niet-joodse [m]edeburgers; het verhaal van vijfhonderd Joodse kinderen die ingeschreven waren bij de Gestapo in Brussel, in zeven Joodse weeshuizen werden geplaatst, en de oorlog hebben overleefd . Brussel: VUB Press, 1997. Brachfeld, Sylvain, ‘Jewish Orphanages in Belgium under the German Occupation’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem etc.: Yad Vashem/Bar-Ilan University, 1998), pp. 419–443. Brachfeld, Sylvain, Ils ont survécu. Le sauvetage des Juifs en Belgique occupée . Bruxelles: Racine, 2001 (la première partie du livre Ze hebben hebben het overleefd [Brussel: VUB Press, 1997]). Brachfeld, Sylvain, Merci de nous avoir sauvés: enfants cachés en Belgique: histoire personelles d’enfants juifs cachés qui ont survécu en Belgique aux persécutions nazies pendant la seconde guerre mondiale, grâce à l’aide de ‘Justes’ parmi la population belge . Herzlia (Israël): Sylvain Brachfeld, 2007; 671 p. Broder, Pierre, Des Juifs debout contre le nazisme . Bruxelles: Epo, 1994 (Présentée par Maxime Steinberg). Brodsky, Alexandra Fanny, A fragile identity: survival in Nazi-occupied Belgium . London etc.: Radcliffe, 1998. Buysse, L., R. Van Doorslaer, et al., De bezittingen van de slachtoffers van de jodenvervolging in België, Spoliatie en Rechtsherstel. Eindverslag van de Studiecommissie betreffende het lot van de bezittingen van de leden van de joodse gemeenschap van België, geplunderd of achtergelaten tijdens de oorlog 1940-1945 . Brussel: Studiecommissie Joodse Goederen, juli 2001. Caestecker, Frank, ‘Ongewenste gasten?’ Joodse vluchtelingen en migranten in de dertiger jaren in België . Brussel: VUB Press, 1993. Caestecker, Frank, Alien policy in Belgium, 1840–1940. The Creation of Guest Workers, Refugees and Illegal Aliens . New York/ Oxford: Berghahn, 2000; xxii + 330 p. Caestecker, Frank, ‘Het beleid tegenover de joodse vluchtelingen uit nazi-Duitsland (1933–1940). Een gedoogbeleid tussen vluchtelingen- en immigratiebeleid’, in: Bijdragen tot de Eigentijdse Herinnering nr. 3 (2001), pp. 13–21. Caestecker, Frank, ‘Onverbiddelijk, maar clement. Het Belgische immigratiebeleid en de joden op de vlucht uit Nazi-Duitsland tussen de Anschluss en het uitbreken van de Wereldoorlog’, in: Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis nr. 13-14 (Brussel: SOMA, 2004), pp. 99–139. Cardon-Verbraeck, Gerda, ‘Voorlopige balans van de verdwenen joodse eigendommen’, in: Belgisch Israëlitisch Weekblad jrg. 44, nr. 33 (19 maart 1999), pp. 1–2. Charles, Jean-Léon, Philippe Dasnoy, Les Secrétaires Généraux face à l’occupant. Proces-verbaux des réunions du Comité des Secrétaires Généraux (1940–1944) . Bruxelles: Éditions Arts et Voyages, Lucien De Meyer Éditeur, 1974. Charles, Jean-Léon, Philippe Dasnoy, Les dossiers secrets de la police allemande en Belgique (La Geheime Feldpolizei en Belgique et dans le Nord de la France) 1940–1944 . Bruxelles: Éditions Arts et Voyages/Lucien De Meyer Éditeur, 1972. Tome I: 1940–1942 (217 p.), Tome II: 1942–1944. (224 p.). Verkorte Ned. ed.: Rapporten van de Geheime Feldpolizei (1940–1944), België en Noord-Frankrijk tijdens de bezetting . Kapellen/Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel, 1974. Conway, Martin, Collaboration in Belgium. Léon Degrelle and the Rexist Movement 1940–1944 . New Haven Conn. & London: Yale University Press, 1993. Ned. vert.: Collaboratie in België. Léon Degrelle en het rexisme, 1940–1944 . Groot- Bijgaarden: Globe, 1994 (vertaald door Hilde Huybrechts). Conway, Martin, ‘Justice in Post-War Belgium. Popular Passions and Political Realities’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis no. 2 (CHTP/BEG), Bruxelles: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (CEGES/SOMA), (mai 1997), pp. 7–34. Dantoing, Alain, La ‘collaboration’ du Cardinal. L’église de Belgique dans la guerre 40 . Bruxelles: De Boeck, 1991. De Bens, Els, De Belgische dagbladpers onder Duitse censuur (1940–1944). Antwerpen/Utrecht: De Nederlandsche Boekhandel, 1973. De Jonghe, Albert, Hitler en het politieke lot van België (1940–1944). De vestiging van een Zivilverwaltung in België en Noord- Frankrijk , deel I: Koningskwestie en bezettingsregime van de kapitulatie tot Berchtesgaden (28 mei–19 november 1940). Antwerpen etc.: De Nederlandsche Boekhandel, 1972. De Jonghe, Albert, ‘De personeelspolitiek van de Militärverwaltung te Brussel gedurende het eerste halfjaar der bezetting juni– december 1940). Bijdragen tot de studie van de Duitse Flamenpolitik in Wereldoorlog II’, in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis [BTNG], 3 (1972) no. 1/2, pp. 1–49. De Jonghe, Albert, ‘De strijd Himmler–Reeder om de benoeming van een HSSPF te Brussel (1940–1944)’, in 5 delen in: Bijdragen tot de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog (Brussel: Navorsings- en Studiecentrum voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog): III (december 1974), ‘Eerste deel: De Sicherheitspolizei in België’ pp. 9–82; IV (december 722 1976), ‘Tweede deel: Het voorspel’ pp. 5–151; V (december 1978), ‘Derde deel: De ontwikkeling van oktober 1942 tot oktober 1943’ pp. 5–175; VII (april 1982), ‘Vierde deel: Salzburg vóór en na. Politieke ontwikkeling van augustus 1943 tot juli 1944’ pp. 97–186; VIII (oktober 1984), ‘Vijfde deel: Salzburg vóór en na. Politionele ontwikkeling van september 1943 tot het einde van de bezetting’ pp. 5-188; ‘Slotbeschouwingen’ pp. 188– 211. Zie ook Franse editie in: Cahiers d’Histoire de la Seconde Guerre Mondiale III, IV, V, VII, VIII. Bruxelles: Centre de Recherches et d’Études historiques de la Seconde Guerre mondiale (CREHSGM) 1974–1984. De Jonghe, Albert, ‘L’Occupation en France et en Belgique, 1940–1944’, in: Etienne Dejonghe et al. (éds.), L’occupation en France et en Belgique 1940-1944; actes du colloque de Lille, 26–28 avril 1985 . 2 vols., Lille: Revue du Nord, 1987-88. Dejonghe, Etienne, et al. (éds.), L’occupation en France et en Belgique 1940–1944; actes du colloque de Lille, 26-28 avril 1985 , 2 vols. Villeneuve d’Asq Céedex: Université de Lille/Revue du Nord, 1987-88. Delandsheere, Paul, Alphone Ooms, La Belgique sous les Nazis , tome I: 1940-1941 , Bruxelles: Éd. Universelle, s.a. (1945); tome II: 1942 , idem, 1946; tome III: 1943 , idem, 1947; tome IV: 1944 , idem, 1948. Delmaire, Danielle, ‘Camps de la Souffrance. Les “Camps de Juifs” dans le Nord de la France (1942–1944)’, MEMOR (Mémoire de l’Occupation et de la Résistance en zone interdite). Bulletin d’Information No. 8 (décembre 1987), pp. 47–65. Hebrew ed.: ‘“Mahanot hayehudim” betsfon tserfat’ [The ‘Jew-Camps’ in Northern France], in: Yehoyakim Cochavi, Asher Cohen (eds.), Dapim lecheker tequfat ha-Shoah [Research papers on the Holocaust Period] vol. 6 (Haifa: Haifa University Press/The Ghetto Fighters’ House, 5748 [1987-88]), pp. 131–150. Delplancq, Thierry, ‘1940-1942, une cité occupée et ses Juifs: quelques aspects heuristiques’, in: Cahiers de la Mémoire contemporaine 3 (Bruxelles, 2001), pp. 125–134. Delplancq, Thierry, ‘Des paroles et des actes. L’administration bruxelloise et le registre des Juifs, 1940-1941’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis no. 12 (CHTP/BEG), Bruxelles: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (CEGES/SOMA), (novembre 2003), pp. 141–179. Delplancq, Thierry, ‘L’exclusion des Juifs de la fonction publique en Belgique 1940–1944. Le cas des administrations locales bruxelloises’, Revue belge d’histoire contemporaine RBHC / Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis BTNG , XXXV (2005), nr. 2-3, pp. 243–278. Delplancq, Thierry, ‘Une administration face à la législation antisémite. Le cas d’Ostende (1940-1942)’, Cahiers de la Mémoire contemporaine 6 (Bruxelles, 2005), pp. 69–78. Dequeker, Luc, ‘Baptism and Conversion of Jews in Belgium, 19391945’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 235–271. De Volder, Jan, en Lieve Wouters, ‘Van binnen weent mijn hart’. De vervolging van de Antwerpse joden . Antwerpen: Standaard Uitgeverij, september 1999. De Wever, Bruno, Greep naar de macht: Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde; het VNV 1933–1945 . Gent/Tielt: Perspectief/ Lannoo, 1994. De Wever, Bruno, ‘Benelux-Staaten: Integration und Opposition’, in: W. Benz, J. Houwink ten Cate, G. Otto (eds.), Anpassung, Kollaboration, Widerstand: Kollektive Reaktionen auf die Okkupation (Berlin: Metropol Verlag, 1996), pp. 69–116. De Wever, Bruno, ‘Military collaboration in Belgium’, in: W. Benz, J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Die Bürokratie der Okkupation. Strukturen der Herrschaft und Verwaltung im besetzten Europa (Berlin: Metropol, 1998), pp. 153–171. De Wever, Bruno, ‘Militaire collaboratie in België tijdens de Tweede Wereldoorlog’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden (BMGN) 118 (2003), nr. 1, pp. 22–40 (an updated Dutch version of the Eng. original). De Wever, Bruno, ‘De collaboratie. Bewuste steun aan het Derde Rijk’, in: Mark Van den Wijngaert et al., België tijdens de Tweede Wereldoorlog (Antwerpen: Standaard, 2004), pp. 133–206. De Wever, Bruno, Fabrice Maerten, Lieven Saerens et al., Tegendruk. Geheime pers tijdens de Tweede Wereldoorlog . Gent/ Brussel: Amsab-ISG/SOMA, 2004. Dewever, Pieter, De Joden in België . Tienen: Uitgeverij Aqua Fortis, 2004. Dickschen, Barbara, ‘L’illusion d’un printemps: un historique de l’Ecole Moyenne Juive de Bruxelles, février–juin 1942’, in: Cahiers de la Mémoire contemporaine nr. 2 (2000), pp. 75–86. Dickschen, Barbara, ‘De VJB en het onderwijs’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto. De vereniging van de joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 182–203. Doorslaer, Rudi Van, zie: Van Doorslaer, Rudi. Dratwa, Daniel, Liberation et construction: la vie juive en Belgique après le Shoah / Bevrijding en heropbouw: het joodse leven in België na de Shoah . Brussel: Joods Museum van België, 1994. Dratwa, Daniel, ‘The Zionist Kaleidoscope in Belgium’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 43–62. Dratwa, Daniel,‘Genocide and its Memories: A Preliminary Study on How Belgian Jewry Coped with the Results of the Holocaust’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/ Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 523–557. Fraser, David, ‘The Fragility of Law: anti-Jewish decrees, constitutional patriotism and collaboration in Belgium 1940–1944’, in: Law and Critique 14 (2003), no. 3, pp. 253–275. Fraser, David, ‘A passive collaboration: bureaucracy, legality, and the Jews of Brussels, 1940–1944’, in: Brooklyn Journal of International Law 30 (2005), no. 2, pp. 365–420. Garfinkels, Betty, Les Belges face à la persécution raciale, 1940–1944. Bruxelles: Centre national des hautes études juives – CNHEJ, Institut de Sociologie de l’Université Libre de Bruxelles, 1965. Garfinkels, Betty, Belgique, Terre d’Accueil. Problème du Réfugié 1933–1940 . Bruxelles: Éditions Labor, 1974. Geet, W. J. D. Van, zie: Van Geet, W. J. D. Gérard-Libois, Jules, José Gotovitch, L’an 40: la Belgique occupée . Bruxelles: CRISP, 1971. Gillingham, John, Belgian business and the Nazi New Order . Gent: Jan Dhondt Foundation, 1977. Godfroid, Anne, ‘A qui profite l’exploitation des travailleurs forcés juifs de Belgique dans le Nord de la France?’, Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis / Cahiers d’Histoire du Temps Présent nr. 10 (Brussel: SOMA, november 2002), 107–127. Gotovitch, José, ‘Quelques données relatives à l’extermination des Tziganes de Belgique’, Cahiers d’Histoire de la Seconde Guerre Mondiale , IV (Bruxelles: CREHSGM, 1976), pp. 161–180. Gotovitch, José, ‘Contribution belge à une étude comparative’, in: Ger van Roon (ed.), Europäischer Widerstand im Vergleich. 723 Die internationalen Konferenzen in Amsterdam (Berlin: Siedler, 1985), pp. 171–191. Gotovitch, José, Du Rouge au Tricolor. Les communistes belges de 1939 à 1944. Un aspect de l’histoire de la résistance en Belgique . Bruxelles: Éditions Labor, 1992. Gotovitch, José, ‘Resistance Movements and the “Jewish Question”’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 273–285. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘La persécution des Juifs en Belgique et aux Pays-Bas pendant la Seconde Guerre mondiale: une analyse comparative’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis no. 5 (CHTP/ BEG), Bruxelles: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (SOMA), (novembre 1998/ mars 1999), pp. 73–132. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Omvang van Joodse bevolking in België vóór en tijdens de bezetting is goed te traceren’, Belgisch Israëlitisch Weekblad , jrg. 45 nr. 4 (Antwerpen, 27 augustus 1999/15 eloel 5759), pp. 1 en 5, met bronvermelding. Gutfreind, Jacob, ‘The Jewish Resistance Movement in Belgium’, in: Yuri Suhl (ed.), They fought back. The Story of the Jewish Resistance in Nazi Europe . (New York: Crown Publishers, 1967; 1975 reprint), pp. 307–311. Hellemans, Hanne, Schimmen met een ster. Het bewogen verhaal van joodse ondergedoken kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog in België . Antwerpen etc.: Manteau, 2007. Henau, Anne, Mark Van den Wijngaert, België op de bon. Rantsoenering en voedselvoorziening onder Duitse bezetting 1940– 1944 . Leuven/Amersfoort: Acco, 1986; 264 p. + erratum. Herzberg, Helga, Door het oog van de naald. Maastricht, Luik, Mechelen, Auschwitz . Laren (Noord-Holland): Verbum, 2006. Huyse, Luc, ‘Waarom België ziek is van zijn jaren veertig’, in: Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis / Cahiers d’Histoire du Temps Présent nr. 10 (Brussel: SOMA, november 2002), pp. 185–193. Huyse, Luc, Steven Dhondt, met Paul Depuydt, Kris Hoflack, Ingrid Vanhoren, Onverwerkt verleden: collaboratie en repressie in België 1942–1952 . Leuven: Kritak, 1991. Huyse, Luc, Kris Hoflack, Onverwerkt verleden. Een naschrift . Cahier no. 2 van het Instituut Recht en Samenleving, Faculteit Rechtsgeleerdheid, KU Leuven 1994; 63 p. (over verschillen Nederland-België, zie pp. 46–52). Jacquemyns, Guillaume, La société belge sous l’occupation allemande 1940–1944 . 3 vols. Vol. 1: Alimentation et état de santé . Vol. 2: Mode de vie. Comportement moral et social . Vol. 3: Les travailleurs déportés et leur famille . Bruxelles: Université Libre de Bruxelles (ULB)/Nicholson & Watson, 1950. Jacquemyns, Herwig, Een bezet land . Antwerpen etc., De Nederlandsche Boekhandel, 1981 (deel 2 van A. Verhulst e.a. red., België in de Tweede Wereldoorlog ). Jonghe, Albert De, zie: De Jonghe, Albert. Kerchove d’Exaerde, François de, ‘Quelques Questions en Droit International Public relatives à la Présence et l’Activité du Gouvernement Belge en Exil à Londres (Octobre 1940–Septembre 1944)’, in: Revue belge du Droit International 23 (1990). Klarsfeld, Serge, Maxime Steinberg (éds.), Le Mémorial de la Déportation des Juifs de Belgique. New York/Bruxelles: The Beate Klarsfeld Foundation/Union des Déportes Juifs en Belgique, 1982. Tweede herziene druk, tevens eerste Nederlandstalige editie: Memoriaal van de deportatie der Joden uit België (Brussel/New York: Vereniging der Joodse weggevoerden in België / Beate Klarsfeld Foundation, 1992. Kless, Shlomo,‘The Rescue of Jewish Children in Belgium during the Holocaust’, Holocaust and Genocide Studies. An International Journal , vol. 3 number 3 (Oxford/New York: Pergamon Press 1988), pp. 275–288. Knoebel, Edgar Erwin, Racial illusion and military necessity: a study of SS political and manpower objectives in occupied Belgium . Ph.D. thesis, University of Colorado, Boulder:, USA, 1965. Körte, Mona, ‘Die Erinnerung bergen. Versteck und Rettung jüdischer Kinder im belgischen Nonnenkloster’, in: Wolfgang Benz, Mona Körte (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit . Band 4 : Rettung im Holocaust. Bedingungen und Erfahrungen der Überlebens (Berlin: Metropol, 2001), pp. 107–128. Lagrou, Pieter, ‘Herdenken en vergeten. De politieke verwerking van verzet en vervolging in België na 1945’, Spiegel Historiael 29, no. 3/4 (themanummer, maart/april 1994), pp. 116–122. Lagrou, Pieter, ‘Belgium’, in: Bob Moore (ed.), Resistance in Western Europe (Oxford etc.: Berg, 2000), pp. 27–63. Launay, Jacques de, Jacques Offergeld, Belgen en bezetters. Het dagelijks leven tijdens de bezetting 1940–1945 . Antwerpen: Soethoudt, 1983. Fr. ed.: La vie quotidienne des Belges sous l’occupation 1940–1945 . Bruxelles, 1982. Laureys, Eric, ‘De beroving van de joodse diamantairs in Antwerpen, 1940–1944. Belangen van de Duitse oorlogsindustrie versus ontjoodsingspolitiek?’, in: Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis / Cahiers d’Histoire du Temps Présent no. 7 (BEG/ CHTP), Bruxelles: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (SOMA), mei 2000, 149–187. Laureys, Eric, ‘De joodse diamantdiaspora en de Antwerpse diamantindustrie 1940–1945’, in: M. de Keizer et al. (red.), Thuisfront. Oorlog en economie in de twintigste eeuw. Veertiende jaarboek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 2003), pp. 179–191. Laureys, Eric, Meesters van het diamant. De Belgische diamantsector tijdens het nazibewind . Tielt: Lannoo, december 2005. Laureys, Véronique, ‘The Attitude of the Belgian Government-in-Exile in London toward the Jews and the Jewish Question during World War II’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians,Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University Press, 1998), pp. 287–306; Ned. ed.: ‘De houding van de Belgische regering in ballingschap tegenover de joden en de joodse kwestie tijdens de Tweede Wereldoorlog’, Driemaandelijks Tijdschrift van de Auschwitz-Stichting nr. 71–72 (2001), pp. 11–28. Lazare, Lucien, ‘Belgian Jews in France, 1940–1944’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 445–455. Leclef, Edmond (red.) , Kardinaal van Roey en de Duitsche bezetting in België. Akten en documenten uitgegeven door kanunnik E. Leclef . Bruxelles: Éditions A. Goemaere, 1945. Liebman, Marcel, Als Jood geboren. Een joodse familie in de Tweede Wereldoorlog . Antwerpen/Amsterdam: Standaard, 1978. Oorspr.: Né Juif. Une famille juive pendant la guerre . Paris-Gembloux: Éd. Duculot, 1977. Loncin, Joost, Geheime routes en netwerken. Joodse kinderen op de vlucht voor de holocaust . Leuven: Davidsfonds, 2003. Louet, P., Het Verzet . Antwerpen etc.: De Nederlandsche Boekhandel, 1984 (deel 4 van A. Verhulst et al. red., België in de Tweede Wereldoorlog ). Lovinfosse, G., ‘La résistance belge et les Alliés’, in: European Resistance Movements , vol. II (Oxford: Pergamon, 1964), pp. 263– 724 281. Luchie, G. H., La Belgique au temps de l’occupation, 1940–1945 . s.l. [Bruxelles]: La Renaissance du Livre, 1972. Luykx, Th., Politieke geschiedenis van België . Brussel/Amsterdam: Elsevier, 1964. Luyten, Dirk, ‘De “opdracht” van de regering aan het Galopin-Komitee op 15 mei 1940’, in: Bijdragen van het Navorsings- en Studiecentrum voor de geschiedenis van de tweede wereldoorlog , nr. 16 (Brussel 1994), pp. 165–171. Luyten, Dirk, Ideologie en praktijk van het corporatisme tijdens de Tweede Wereldoorlog in België . Brussel: VUB Press, 1997. Luyten, Dirk, ‘Het sociale en economische leven. Rantsoenering, arbeidsverhoudingen en productie voor de Duitsers’, in: Mark Van den Wijngaert et al., België tijdens de Tweede Wereldoorlog (Antwerpen: Standaard, 2004), pp. 67–124. Maerten, Fabrice, ‘De katholieke kerk. Aanwezigheidspolitiek’, in: Mark Van den Wijngaert et al., België tijdens de Tweede Wereldoorlog (Antwerpen: Standaard, 2004), pp. 143–152. Maerten, Fabrice, ‘Het verzet. Antifascisme en patriottisme’, in: Mark Van den Wijngaert et al., België tijdens de Tweede Wereldoorlog (Antwerpen: Standaard, 2004), pp. 207–263. Maesschalk, Walter de, Gardes in oorlog. De Antwerpse politie in Wereldoorlog II . Antwerpen/Rotterdam: Uitgeverij C. de Vries- Brouwers, 2004. Majerus, Benoît, ‘Logiques administratives et persécution anti-juive. La police bruxelloise et les arrestations de 1942’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis no. 12 (CHTP/BEG), Bruxelles: CEGES/SOMA (novembre 2003), pp. 181–217. Majerus, Benoît, ‘De ordehandhaving in Brussel in 1914-1918 en 1940-1945. Uiteenzetting ter verdediging van het proefschrift van Benoît Majerus, Université libre de Bruxelles, 8 december 2004’, in: Dossier “Administratie” – “Diamant” – “Politie”. De resultaten van drie onderzoeksprojecten van het SOMA , bijlage bij SOMA Berichtenblad nr. 39 (Brussel, zomer 2005), pp. xix–xxiv. Majerus, Benoît, et Xavier Rousseaux, ‘The World Wars and their impact on the Belgian police system’, in: Cyrille Fijnaut (ed.), The Impact of World War II on Policing in North-West Europe (Leuven: Leuven University Press, 2004), pp. 43–89. Martin, Dirk, ‘Bronnen voor de geschiedenis van oorlog en bezetting in België’, in: A.P. van Vliet, E.J.W.M. van der Dennen (red.), Bronnen en geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog (’s-Hertogenbosch: Rijksarchief in Noord-Brabant, 1995), pp. 87–119. Martin, Dirk, Alain Colignon (dir.), Belgique 1940 België. Une société en crise, un pays en guerre . Actes du Colloque tenu à Bruxelles du 22 au 26 octobre 1990 / Een maatschappij in crisis en oorlog . Acta van het colloquium gehouden te Brussel van 22 tot 26 oktober 1990. Bruxelles/Brussel: CREHSGM/NCWO II, 1993. Massange, Catherine, ‘De sociale politiek’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 215–244. Meckl, Markus, ‘Unter zweifacher Hoheit: Das “Auffanglager” Breendonk zwischen Militärverwaltung und SD’, in: W. Benz, B. Distel (Hg.), Terror im Westen. Nationalsozialistische Lager in den Niederlanden, Belgien und Luxemburg, 1940–1945 (Berlin: Metropol, 2004), pp. 25–38. Meckl, Markus, ‘Wartesaal vor Auschwitz: Das Lager Mechelen (Malines)’, in: W. Benz, B. Distel (Hg.), Terror im Westen. Nationalsozialistische Lager in den Niederlanden, Belgien und Luxemburg, 1940–1945 (Berlin: Metropol 2004), 39 –48. Meinen, Insa, ‘De Duitse bezettingsautoriteiten en de VJB’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 46–70. Franstalige editie (traduit de l’allemand par Beate Husser): ‘Les autorités allemandes d’occupation et l’AJB’, in: Jean-Philippe Schreiber, Rudi Van Doorslaer (dir.), Les curateurs du ghetto: l’Association des Juifs en Belgique sous l’occupation nazie (Bruxelles: Labor, 2004), pp. 57–90. Meinen, Insa, ‘Collaboration and the “Final Solution” in Brussels and Antwerp (June −October 1942)’, paper presented at Workshop VIII, held in Berlin, February 17–18, 2005, part of the research project Holocaust and ‘Polycracy’ in Western Europe, 1940–1944 , directed by Wolfgang Seibel, University of Konstanz. Meinen, Insa, ‘Face à la traque. Comment les Juifs furent arrêtés en Belgique (1942–1944)’, in: Les Cahiers de la Mémoire contemporaine / Bijdragen tot de eigentijdse Herinnering 6 (Bruxelles, 2005), pp. 161–203. Revised English edition: ‘Facing Deportation: How Jews were arrested in Belgium’, in: Yad Vashem Studies , vol. 36/1 (Jerusalem: Yad Vashem, 2008), pp. 39–72. Meinen, Insa, Ahlrich Meyer, ‘Le XXIe convoi: études biographiques (Premier partie)’, Les Cahiers de la Mémoire contemporaine / Bijdragen tot de eigenstijdse Herinnering 7, Bruxelles, 2007, pp. 57–109. Meunier, Sabine, Les Juifs de Belgique dans les camps du Sud-Ouest de la France 1940–1944 . Bruxelles, mémoire de licence en Histoire, Université Libre de Bruxelles [ULB], 1999; 136 p. Meyers, Willem C. M. et al., Hoe België Wereldoorlog II overleefde . Brussel: DAP/Reinaert, 1975. Meyers, Willem C. M.,‘Les autorités communales belges au début de l’occupation 1940-1941’, in: Etienne Dejonghe et al. (éds.), L’occupation en France et en Belgique 1940–1944; actes du colloque de Lille, 26-28 avril 1985 , 2 vols. (Villeneuve d’Asq Céedex: Université de Lille/Revue du Nord, 1987-1988), vol. 1 (1987), pp. 195–218. Meyers, Willem C. M., ‘België en de Tweede Wereldoorlog. Een poging tot kritische selectie van de voornaamste werken gepubliceerd sinds 1970’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN) 105 (1990), no. 2, pp. 280–294. Meyers, Willem C. M., et al., Het minste kwaad . Antwerpen etc.: De Nederlandsche Boekhandel, 1990. Meyers, Willem C. M., ‘Het Navorsings- en Studiecentrum voor de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog te Brussel’, in: G. Aalders et al. (eds.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Zesde jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1995), pp. 260–271. Meyers, W., F. Selleslagh, De vijand te lijf: de Belgen in het verzet . Antwerpen/Amsterdam: Helios, 1984. Michman, Dan, ‘Antwerp’, in: I. Gutman (editor in chief), Encyclopedia of the Holocaust (4 vols., Tel-Aviv etc. 1990), I, pp. 77– 80; ‘Association des Juifs en Belgique’ ( ibidem ), pp. 101–103; ‘Belgium’ ( ibid .) pp. 160–169; ‘Breendonck’ ( ibid .), pp. 241–243; ‘Brussels’ ( ibid .) pp. 249–252; ‘Mechelen’ ( ibid .) pp. 956–957. Michman, Dan, ‘Historiography of the Holocaust in Belgium: Legends and Recent Research’, in: Proceedings of the Tenth World Congress of Jewish Studies , Section B, vol. 1: The History of the Jewish People (Jerusalem: World Union of Jewish Studies, 1990; Hebrew), pp. 507–512. Michman, Dan (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans . Jerusalem / Ramat Gan: Yad Vashem / Bar-Ilan 725 University Press, 1998. Collection of the updated versions of the contributions presented at the international congress: La période de l’holocauste en Belgique , held at Bar-Ilan University, Ramat-Gan, Israel, 29 May–1 June 1989. Michman, Dan, ‘Research on the Holocaust in Belgium and in General: History and Context’, in: Idem (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 3–38. Michman, Dan, ‘The Belgian Zionist Youth Movements during the Nazi Occupation’, in: Idem (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 373–395. Michman, Dan, ‘Why did so many Jews in Antwerp perish in the Holocaust?’ (Review of Lieven Saerens, Vreemdelingen in een wereldstad), in: Yad Vashem Studies , vol. 30 (2002), pp. 465–481. Michman, Dan, ‘Problematic National Identity, Outsiders and Persecution: Impact of the Gentile Population’s Attitude in Belgium on the Fate of the Jews in 1940–1944’, in: David Bankier, Israel Gutman (eds.), Nazi Europe and the Final Solution (Jerusalem: Yad Vashem, 2003), pp. 455–468. Michman, Dan, ‘De oprichting van de VJB in internationaal perspectief’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de Joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 25– 45. Michman, Dan (ed.), The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Rescuers of Jews during the Holocaust – Belgium . Jerusalem: Yad Vashem, 2005. Michman, Dan, ‘Historical Introduction’, in: Dan Michman (ed.), The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Rescuers of Jews during the Holocaust – Belgium (Jerusalem: Yad Vashem, 2005), pp. xix–xxxii. Ministerie van Justitie (Koninkrijk België), Commissie voor Oorlogsmisdaden, De Oorlogsmisdaden bedreven gedurende de bezetting van het Belgisch grondgebied 1940–1945. De Jodenvervolging in België . Report by the Belgian Ministry of Justice, published by Georges Thone éditeur, Liège 1947. Fr. ed.: Ministère de Justice, Les Crimes de Guerre commis sous l’Occupation de la Belgique, 1940-1945: La Persécution Antisémitique en Belgique , 47 p. Written by the members of the Committee of Inquiry: A. Delfosse, J. Basyn, P. Graux, F. Dehousse, L. Van der Essen, A. Wauters. Moore, R. G. (Bob), ‘F. Caestecker, Ongewenste gasten. Joodse vluchtelingen en migranten in de dertiger jaren in België [1993], recensie’, BMGN , 110 (1995) no. 1, pp. 147-148. Nefors, Patrick, Breendonk 1940–1945; de geschiedenis . Antwerpen etc.: Standaard, 2004. Paldiel, Mordecai, ‘The Rescue of Jewish Children in Belgium during World War II’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 307–325. Pezechkian, Johanna, ‘La Möbelaktion en Belgique’, Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis / Cahiers d’Histoire du Temps Présent nr. 10 (Brussel: SOMA, novembre 2002), pp. 153–180. Puttemans, J., De bezetter buiten. Beknopte historiek van het Onafhankelijkheidsfront, Nationale Verzetsbeweging, 1941–1945 . Lier/Almere: NIOBA, 1987. Rochet, Bénédicte, ‘De Belgische administratie tijdens de bezetting: de wieg en moederschoot van de naoorlogse modernisering?’, in: Dossier “Adiministratie” – “Diamant” – “Politie”. De resultaten van drie onderzoeksprojecten van het SOMA , bijlage bij SOMA Berichtenblad nr. 39 (Brussel, zomer 2005), pp. iii–xii. Rosengarten, Israël J., Overleven. Relaas van een zestienjarige joodse Antwerpenaar . Antwerpen/Rotterdam: De Vries -Brouwers, 1996. Rozenblum, Thierry, ‘Une cité si ardente. L’administration communale de Liège et la persécution des Juifs, 1940–1942’, Revue d’Histoire de la Shoah , no. 179 (septembre-décembre 2003), pp. 9–73. Rozenblum, Thierry, ‘Een plaatselijk voorbeeld: het comité van Luik’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de Joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 267–287. Saerens, Lieven, ‘Rechts België en de Joden (1933–ca. 1941)’, Driemaandelijks Tijdschrift van de Auschwitz-Stichting / Bulletin trimestriel de la Fondation Auschwitz , nr. 9/10 (Bruxelles, december 1985), pp. 113–127. Saerens, Lieven, ‘Het Katholiek Bureau voor Israël (1936–1938)’, in: Onze Alma Mater , april 1986, nr. 1, pp. 67–89. Saerens, Lieven,‘De Belgische publieke opinie tegenover de Joden (1933–1940)’, Spiegel Historiael jrg. 21, no. 5 (mei 1986), pp. 245–251. Saerens, Lieven,‘De groei van een anti-joods klimaat te Antwerpen: de houding van de advocaten (1936–1941)’, Driemaandelijks Tijdschrift van de Auschwitz-Stichting /Bulletin trimestriel de la Fondation Auschwitz , nr. 12 (Brussel, juni 1986), pp. 10– 37. Saerens, Lieven, ‘Houding tegenover de joden te Antwerpen, 1918–1942’, in: Hugo Soly, Alfons K.L. Thijs (eds.), Minderheden in Westeuropese steden (16de-20ste eeuw) / Minorities in Western European Cities (sixteenth - twentieth centuries) (Roma/ Bruxelles: Institut Historique Belge de Rome, 1995), pp. 215–243. Saerens, Lieven, ‘The Attitude of the Belgian Roman Catholic Clergy toward the Jews prior to the Occupation’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem/Ramat-Gan: Yad Vashem, 1998), pp. 117–157. Saerens, Lieven, ‘Antwerp’s Attitude toward the Jews from 1918 to 1940 and its Implications for the Period of the Occupation’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem/Ramat-Gan: Yad Vashem, 1998), pp. 159–194. Saerens, Lieven, ‘Antisemitisme’, in: Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse beweging (Tielt: Lannoo, 1998), pp. 299–316. Saerens, Lieven, ‘L’aide des catholiques aux juifs dans l’Archevêché de Malines’, in: Fabrice Maerten, Frans Selleslagh en Mark Van den Wijngaert (dir.), Entre la peste et le choléra. Vie et attitude des catholiques belges sous l’Occupation (Bruxelles/Louvain-la-Neuve/Gerpinnes: CEGES/Quorum Arca, 1999), pp. 208–240. Saerens, Lieven, Vreemdelingen in een Wereldstad. Een geschiedenis van Antwerpen en zijn joodse bevolking 1880–1944 (Diss., Katholieke Universiteit Leuven, 8 dec. 1999). Handelseditie: Uitgeverij Lannoo, Tielt / Gorinchem, september 2000. Herziene en aangevulde Franstalige uitgave: Étrangers dans la cité. Anvers et ses Juifs (1880–1944) . Traduit par Serge Govaert. Bruxelles: Labor, septembre 2005. Saerens, Lieven, ‘Antwerpen, de “stad der vergetelheid”. De medewerking van de Antwerpse beleidsverantwoordelijken aan de jodenvervolging tijdens Wereldoorlog II’, in: Eric Corijn, m.m.v. Gita Deneckere et al. (red.), Collaboratie in Vlaanderen. Vergeten en vergeven? (Antwerpen: Manteau/Standaard, 2002), pp. 99–131. Saerens, Lieven, ‘Augustus 1942. De jodenvervolging in Borgerhout en de medewerking van de lokale politie’, in: Les Cahiers de la Mémoire contemporaine /Bijdragen tot de Eigentijdse Herinnering , no. 4, 2002 (sic, lees: maart 2003), pp. 99 –146. 726 Saerens, Lieven, ‘Judenverfolgung und ‘Polykratie’ in Antwerpen (1940–1944)’. Unpublished report, in English, as part of the interdisciplinary research project Holocaust and ‘Polycracy’ in Western Europe, 1940–1944 ; University of Konstanz, 2003; presented at Workshop VII, held at the German Historical Institute, Paris, 7–8 November 2003; 91 p. Saerens, Lieven, ‘Die Hilfe für Juden in Belgien’, in: Wolfgang Benz, Juliane Wetzel (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit. Regionalstudien 4: Slowakei, Bulgarien, Serbien, Kroatien mit Bosnien und Herzegowina, Belgien, Italien (Berlin: Metropol, 2004), pp. 193–280. Saerens, Lieven, ‘De Antwerpse verzetspers en de jodenvervolging’, in: Bruno De Wever, Fabrice Maerten, Lieven Saerens et al., Tegendruk. Geheime pers tijdens de Tweede Wereldoorlog (Gent/Brussel: Amsab-ISG/SOMA, 2004), pp. 145–163. Saerens, Lieven, ‘Gewone Vlamingen? De jodenjagers van de Vlaamse SS in Antwerpen, 1942 (Deel 1)’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (CHTP/BEG), no. 15, Brussel: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (CEGES/SOMA) mei 2005, pp. 289–313. Saerens, Lieven, ‘Gewone Vlamingen? De jodenjagers van de Vlaamse SS in Antwerpen, 1942 (Deel 2)’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (CHTP/BEG), no. 16, Brussel: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (CEGES/SOMA) november 2005, pp. 11–55. Saerens, Lieven, ‘De Jodenvervolging in België in cijfers’, in: Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis / Cahiers d’Histoire du Temps Présent (BEG/CHTP), no. 17, Bruxelles: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (CEGES/SOMA), oktober 2006, pp. 199–235. Saerens, Lieven, De Jodenjagers van de Vlaamse SS. Gewone Vlamingen? Tielt: Lannoo, 2007. Saerens, Lieven, Thierry Delplancq, Benoît Majerus, ‘Dossier Bruxelles et la question juive’/ ‘Dossier Brussel en de joodse kwestie’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (CHTP/BEG), no. 12, Bruxelles: Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (CEGES/SOMA), novembre 2003, pp. 125–217 (met een Inleiding door Lieven Saerens op 125–140). Schmidt, Ephraim, Geschiedenis van de Joden in Antwerpen, in woord en beeld . Antwerpen: Excelsior, 1963; Fr. ed.: L’histoire des Juifs à Anvers (Antwerpen) (Anvers: Excelsior, 1969). Geraadpleegd is de herziene Nederlandstalige uitgave: Antwerpen etc.: C. de Vries-Brouwers, 1994. Scholliers, Peter, ‘Oorlog en voeding: de invloed van de Eerste Wereldoorlog op het Belgische voedingspatroon, 1890–1940’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 11, no. 1 (Amsterdam: IISG, februari 1985), pp. 30–50. Schram, Laurence, ‘De distributie van de davidster’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 204–214. Schram, Laurence, ‘De oproepen voor “tewerkstelling” in het Oosten’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 247–266. Schreiber, Jean-Philippe, Immigration et integration des Juifs de Belgique, 1830–1914 . Thèse de doctorat. Université Libre de Bruxelles, 1993. Schreiber, Jean-Philippe, ‘L’immigration juive en Belgique: du Moyen Age à nos jours’, in: Anne Morelli (ed.), Histoire des étrangers et de l’immigration en Belgique. De la préhistoire à nos jours (Bruxelles: EVO, 1992), pp. 207–232. Ned. ed. ‘De joodse immigratie in België van de middeleeuwen tot onze tijd’, in: Anne Morelli (red.), Geschiedenis van het eigen volk. De vreemdeling in België van de prehistorie tot nu (Leuven, 1993), pp. 211–235. Schreiber, Jean-Philippe, L’immigration juive en Belgique du Moyen Age à la Première Guerre mondiale . Éditions de l’Université Libre de Bruxelles, 1996. Schreiber, Jean-Philippe (textes réunis par), Hertz Jospa: Juif, résistant, communist . Bruxelles: EVO, 1997. Schreiber, Jean-Philippe, ‘Belgian Jewry Reacts to the Nazi Regime Prior to the Occupation: The Case of the Economic Boycott, 1933–1939’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/ Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 83–114. Schreiber, Jean-Philippe, ‘L’accueil des réfugiés juifs du Reich en Belgique, mars 1933–septembre 1939: le Comité d’aide et d’assistance aux victimes de l’antisémitisme en Allemagne’, in: Les Cahiers de la Mémoire contemporaine / Bijdragen tot de Eigentijdse Herinnering 3 (2001), pp. 23–71. Schreiber, Jean-Philippe, Dictionnaire biographique des Juifs de Belgique. Figures du judaïsme belge (XIXe-XXe siècles) . Bruxelles: De Boeck, 2002. Schreiber, Jean-Philippe, ‘La Belgique et les Juifs sous l’Occupation nazie. L’histoire au-delà des mythes’, Les Cahiers de la Mémoire contemporaine , no. 4 (Bruxelles: Fondation pour la Mémoire contemporaine, 2002), pp. 59–97. Eng. ed.: ‘Belgium and the Jews under Nazi Rule: Beyond the Myths’, in: David Bankier, Israel Gutman (eds.), Nazi Europe and the Final Solution (Jerusalem: Yad Vashem, 2003), pp. 469–488. Schreiber, Jean-Philippe, ‘Tussen traditionele en verplichte gemeenschap’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 71– 110. Schreiber, Jean-Philippe, Rudi Van Doorslaer, ‘Bibliographie selective de l’histoire des Juifs de Belgique 1918–1945’, in: Rudi Van Doorslaer et al. (éds.), Les Juifs de Belgique. De l’immigration au génocide, 1925–1945 (Bruxelles: Centre de recherche et d’études historiques de la seconde guerre mondiale, 1994), pp. 225–240. Schreiber, Jean-Philippe, Rudi Van Doorslaer (dir.), Les curateurs du ghetto: l’Association des Juifs en Belgique sous l’occupation nazie . Bruxelles: Labor, novembre 2004. Schreiber, Marion, Stille Rebellen. Der Überfall auf den 20. Deportationszug nach Auschwitz . Berlin: Aufbau, 2000; Ned. ed.: Stille Rebellen. De overval op deportatietrein nr. 20 naar Auschwitz (vertaald door Jan Gielkens). Amsterdam/ Antwerpen: Atlas, 2001. Eng. ed.: The Twentieth Train. The true story of the ambush of the death train to Auschwitz . New York: Grove Press/Atlantic Books, 2005. Selleslagh, Frans (Woord vooraf/Avant-propos), De verplichte tewerkstelling in Duitsland - 1942–1945 - Le Travail obligatoire en Allemagne. Acta van het symposium gehouden te Brussel op 6 en 7 oktober 1992 / Actes de symposium tenu à Bruxelles les 6 et 7 octobre 1992 . Navorsings- en Studiecentrum voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog / Centre de Recherche et d’Études historiques de la deuxième Guerre mondiale, 1993. Shirman, Israel, ‘La politique allemande à l’égard des Juifs de Belgique, 1940–1944’. Mémoire de Licence (Maîtrise) d’histoire, Université Libre de Bruxelles, 1971; mimeographed, 190 p. + 71 p. appendices. 727 Shirman, Israel, ‘De ekonomische plundering van de joden in België. Een aspekt van de Endlösung’, in: Bijdragen tot de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog , III (Brussel: Navorsings- en Studiecentrum voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, Brussel, 1974), pp. 163–182. Fr. ed.: ‘Un aspect de la “Solution finale”: la spoliation économique des Juifs de Belgique’, Cahiers d’Histoire de la Seconde Guerre Mondiale , III (Bruxelles: CREHSGM, 1974), pp. 65–83. Steinberg, Lucien, Le Comité de Défense des Juifs en Belgique, 1942–1944 . Bruxelles: Centre national des hautes études juives (CNHEJ), Éditions de l’Université de Bruxelles, 1973. Steinberg, Lucien, ‘Jewish Rescue Activities in Belgium and France’, in: Y. Gutman, E. Zuroff (eds), Rescue Attempts during the Holocaust (Jerusalem: Yad Vashem, 1977), pp. 603–615. Steinberg, Maxime, ‘Malines: Antichambre de la mort’, in: Regards 128 (mars 1979), pp. 6–13. Steinberg, Maxime, ‘The trap of legality: the Association of the Jews of Belgium’, in: Yisrael Gutman, Cynthia J. Haft (eds.), Patterns of Jewish Leadership in Nazi Europe 1933–1945. Proceedings of the Third Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 4–7 1977 (Jerusalem: Yad Vashem, 1979), pp. 353-375; reprint in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust; historical articles on the destruction of European Jews (Westport Ct. USA: Meckler, 1989; 15 vols.), vol. VI-2, pp. 797–820. Steinberg, Maxime, Extermination, Sauvetage et Résistance des Juifs de Belgique , Bulletin périodique de documentation no. 4. Bruxelles: S. Scheebalg, avril 1979; Nederlandstalige uitgave: Uitroeiing, redding en verzet van de joden in België , Periodiek van documentatie nr. 4. Brussel: S. Schneebalg, april 1979; 63 p. Steinberg, Maxime, La problématique de la résistance juive en Belgique (Bruxelles 1979; brochure, uitgave in eigen beheer, 29 p. Ook gepubliceerd in: Points critiques , no. 2 (novembre 1979). Steinberg, Maxime, Le Dossier Bruxelles–Auschwitz. La police SS et l’extermination des Juifs de Belgique . Bruxelles: Comité belge de Soutien à la partie civile dans le procès des officiers SS Ehlers, Asche, Canaris, responsables de la déportation des Juifs de Belgique, octobre 1980. Nederlandstalige editie: Dossier Brussel–Auschwitz . De SS-politie en de uitroeiïng van de joden . Brussel: Steuncomité bij de burgerlijke partij in het proces tegen de voormalige SS-officieren Ehlers, Asche, Canaris, verantwoordelijk voor de wegvoering van de joden van België, april 1981. Steinberg, Maxime, L’Étoile et le Fusil , tome I: La question juive 1940–1942 . Bruxelles: Vie Ouvrière, 1983. Steinberg, Maxime, L’Étoile et le Fusil , tome II: 1942: les cent jours de la déportation des Juifs de Belgique . Bruxelles: Vie Ouvrière, 1984. Steinberg, Maxime, L’Étoile et le Fusil , tome III: La traque des Juifs, 1942–1944 . Bruxelles: Vie Ouvrière, 1986; 2 banden. Steinberg, Maxime, ‘Faced with the “Final Solution” in Occupied Belgium. The Church’s Silence and Christian Action’, in: Yehuda Bauer et al. (eds.), Remembering for the Future. Working Papers and Addenda (Oxford etc.: Pergamon Press, 1989), vol. 3, pp. 2745–2758. Steinberg, Maxime, ‘La “question juive” à L’Université’, in: 25.11.1941 L’Université Libre de Bruxelles ferme ses portes (Bruxelles: ULB, 1991), pp. 179–188. Steinberg, Maxime, ‘La tête sur le billot ou la question juive en 1940’, in: F. Balace (dir.), Jours de guerre, Jours de chagrin II, 6 (Bruxelles: Crédit Communal de Belgique, 1992), pp. 39–63, herdrukt in: M. Steinberg, Un pays occupé et ses Juifs: Belgique entre France et Pays-Bas (Gerpinnes: Quorum, 1999), pp. 36–55. Steinberg, Maxime, ‘La tragédie juive en Belgique: un ravage de la xénophobie’, in: Anne Morelli (éd.), Histoire des étrangers et d’immigration en Belgique de la préhistoire à nos jours (Bruxelles: EVO, 1992), pp. 233–254. Steinberg, Maxime, ‘La Judenpolitik: le sens de l’opportunité’, in: Rudi Van Doorslaer (ed.), Les Juifs de Belgique. De l’immigration au génocide, 1925–1945 (Bruxelles: CREHSGM, 1994); adapted English version published as: ‘The Judenpolitik in Belgium within the West European Context: Comparative Observations’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 199– 221. Steinberg, Maxime, ‘The Jews in the Years 1940–1944: Three Strategies for Coping with a Tragedy’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 347–372. Steinberg, Maxime, Un pays occupé et ses Juifs: Belgique entre France et Pays-Bas . Gerpinnes: Quorum, 1999. Steinberg, Maxime, La Persécution des Juifs en Belgique (1940–1945) . Bruxelles: Complexe, 2004. Steinberg, Maxime, Laurence Schram, ‘Les Archives de la Shoah en Belgique’ / ‘The Shoah Archives in Belgium’, in: Jacques Fredj (dir./ed.), Les Archives de la Shoah / Archives of the Shoah (Paris: L’Harmattan/CDJC, 1998), pp. 77–95 (Fr.) / pp. 426–443 (Eng.). Stengers, Jean, Léopold III et le Gouvernement: les deux politiques belges de 1940 . Paris/Gembloux (Gembloers): Duculot, 1980; 2e édition Bruxelles 2002. Stevens, Nele, ‘De Jodenvervolging en de Joodse gemeenschap in Gent tijdens de Tweede Wereldoorlog’. Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Vakgroep Nieuwste Geschiedenis, Universiteit Gent, 1997. Struye, Paul, L’Évolution du sentiment public en Belgique sous l’occupation allemande , in: Documents pour servir l’histoire de l’Occupation en Belgique , deel 1. Bruxelles: Éd. Lumière, 1945. Nieuwe uitgave: Paul Struye, Guillaume Jacquemyns, La Belgique sous l’Occupation allemand (1940–1944) . Édition préfacée et annotée par José Gotovitch. Bruxelles: Complexe/CEGES, 2004. Tabakman, Israel, Meine Iberlebungen (Mijn overlevingen [onder Nazi-heerschappij in België]). Tel-Aviv: J.L. Peretz Library, 1957; 221 p. (Jiddisch). Teitelbaum-Hirsch, Viviane, Tranen onder het masker. Ondergedoken kinderen . Antwerpen: Uitgeverij Coda, 1994. Oorspr. Franstalige uitgave: Les larmes sous le masque. Enfants cachés . Bruxelles: Labor, 1994. Teitelbaum-Hirsch, Viviane, Comptes d’une mort annoncée. Les spoliations des Juifs de Belgique . Bruxelles: Labor, 1997. Thyange, Geneviève, ‘L’abbé Joseph André et l’aide aux Juifs à Namur’, in: Fabrice Maerten, Frans Selleslagh en Mark Van den Wijngaert (dir.), Entre la peste et le choléra. Vie et attitude des catholiques belges sous l’Occupation (Bruxelles/ Louvain-la-Neuve/Gerpinnes: CEGES/Quorum Arca, 1999), pp. 263–276. Van den Wijngaert, Mark, Het beleid van het Comité van de Secretarissen-generaal in België tijdens de Duitse bezetting 1940– 1944 . Brussel: Paleis der Academieën (proefschrift), 1975. Van den Wijngaert, Mark, ‘De politiek van het minste kwaad. Het bestuur van de secretarissen-generaal tijdens de Duitse bezetting in België 1940–1944’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN) 105 (1990) no. 728 2, pp. 265–279. Van den Wijngaert, Mark, Nood breekt wet: economische collaboratie of accommodatie. Het beleid van Alexandre Galopin, gouverneur van de Société Générale tijdens de Duitse bezetting . Tielt: Lannoo, 1990. Van den Wijngaert, Mark,‘The Belgian Catholics and the Jews during the German Occupation, 1940–1944’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem, 1998), pp. 225–233. Van den Wijngaert, Mark, ‘Bestuur en politiek. Het minste kwaad’, in: Mark Van den Wijngaert et al., België tijdens de Tweede Wereldoorlog (Antwerpen: Standaard, 2004), pp. 45–65. Van den Wijngaert, Mark, Bruno De Wever, Fabrice Maerten, Dirk Luyten, Patrick Nefors, Luc Vandeweyer, Marnix Beyen, België tijdens de Tweede Wereldoorlog . Antwerpen etc.: Standaard Uitgeverij, 2004. Vandepontseele, Sophie, ‘De verplichte tewerkstelling van joden in België en Noord-Frankrijk’, in: Rudi Van Doorslaer, Jean- Philippe Schreiber (red), De curatoren van het getto. De Vereniging van de Joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 149–181. Vandevijver, H., R. Van Doorslaer, E. Verhoeyen, Het Verzet (II) . Antwerpen etc.: De Nederlandsche Boekhandel, 1988 (deel 6 van A. Verhulst e.a., red., België in de Tweede Wereldoorlog ). Vandeweyer, Luc, ‘De Duitse inval. De Belgische defensie tot puin gereduceerd’, in: Mark Van den Wijngaert et al., België tijdens de Tweede Wereldoorlog (Antwerpen: Standaard, 2004), pp. 17–43. Van Doorslaer, Rudi, ‘La police belge et le maintien de l’ordre en Belgique occupée’, in: Etienne Dejonghe et al. (éds.), L’Occupation en France et en Belgique 1940–1944. Actes du colloque de Lille, 26-28 avril 1985 (Lille: Université de Lille/ Revue du Nord, 1987), tome I, pp. 73–102. Van Doorslaer, Rudi, ‘Jewish Immigration and Labour Movement in Belgium 1918–1940’, Studia Rosenthaliana 23 (Amsterdam/ Assen, 1989) no. 2, pp. 180–182. Van Doorslaer, Rudi, ‘Steeds wordt een andere oorlog beschreven. Recente tendensen in de oorlogshistoriografie in België’, Spiegel Historiael 29, no. 3/4 (themanummer, maart/april 1994), pp. 144–150. Van Doorslaer, Rudi, Kinderen van het getto. Joodse revolutionairen in België 1925–1940 . Antwerpen: Hadewijch; Gent: AMSAB, 1995. Fr. ed.: Enfants du Ghetto. Juifs révolutionnaires en Belgique 1925–1940 . Bruxelles: Labor, 1997. Van Doorslaer, Rudi, ‘Jewish Immigration and Communism in Belgium’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem, 1998), pp. 63–82. Van Doorslaer, Rudi, et al. (dir.), Les Juifs de Belgique. De l’immigration au génocide, 1925–1945 . Bruxelles: Centre de recherche et d’études historiques de la seconde guerre mondiale, 1994. (Gebundelde bijdragen, gepresenteerd tijdens het internationaal congres La période de l’holocaust en Belgique , Ramat-Gan, Israël, 29 mei–1 juni 1989. Van Doorslaer, Rudi, ‘De spoliatie en restitutie van de joodse bezittingen in België en het onderzoek van de Studiecommissie’, Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis / Cahiers d’Histoire du Temps Présent nr. 10 (Brussel: SOMA, november 2002), pp. 81–106. Van Doorslaer, Rudi, ‘Raub und Rückerstattung jüdischen Eigentums in Belgien’, in: Constantin Goschler und Philipp Ther (Hg.), Raub und Restitution. “Arisierung” und Rückerstattung des jüdischen Eigentums in Europa (Frankfurt am Main: Fischer, 2003), pp. 134–153. Van Doorslaer, Rudi, ‘Salomon Van den Berg of de ondraaglijke mislukking van een joodse politiek van het minste kwaad’, in: Rudi Van Doorslaer & Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto: de Vereniging van de joden in België tijdens de nazi-bezetting (Tielt: Lannoo, 2004), pp. 111–145. Van Doorslaer, Rudi, Jean-Philippe Schreiber (red.), De curatoren van het getto. De Vereniging van de Joden in België tijdens de nazi-bezetting . Tielt: Lannoo, december 2004. Van Doorslaer, Rudi (red.), Emmanuel Debruyne, Frank Seberechts en Nico Wouters, m.m.v. Lieven Saerens, Gewillig België. Overheid en Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog . Antwerpen/Amsterdam/Brussel: Manteau/Meulenhoff/ SOMA, 2007. Franstalige uitgave: La Belgique docile. Les autorités belges et la persécution des Juifs en Belgique durant la Seconde Guerre mondiale . Bruxelles: CEGES/Éditions Luc Pire 2007. Van Geet, W. J. D., De Belgische Rijkswacht tijdens de Duitse bezetting, 1940–1944 . Antwerpen/Amsterdam, Kapellen: De Nederlandsche Boekhandel, 1985. Van Goethem, Herman, ‘La convention de La Haye, la collaboration administrative en Belgique et la persécution des Juifs à Anvers, 1940–1942’, in: Cahiers d’Histoire du Temps Présent / Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (CHTP/BEG), no. 17 (oktober 2006), pp. 117–196. Vanwelkenhuyssen, Jean, ‘La Belgique’, in: Jean-Pierre Azéma, François Bédarida (dir.), Le régime de Vichy et les Français (Paris: Fayard, 1992), pp. 689–698. Velaers, Jan, en Herman Van Goethem, Leopold III: de Koning, het Land, de Oorlog . Tielt: Lannoo, 1994. Verbeeck, Georgi, ‘The Persecution of the Jews in the Low Countries: Belgian Historiography and Public Memory in comparative perspective’, in: Beate Kosmala and Feliks Tych (eds.), Facing the Nazi Genocide: Non-Jews and Jews in Europe (Berlin: Metropol, 2004), pp. 73–86. Verhoeyen, Etienne, ‘Résistances et résistants en Belgique occupée, 1940–1944’, in: Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis 70 (1992), pp. 381–398. Verhoeyen, Etienne, België bezet 1940–1944, een synthese . Brussel: BRTN, 1993. Fr. ed.: La Belgique occupée. De l’an 40 à la libération . Bruxelles: De Boeck-Wesmael, 1994. Verhulst, Adriaan, et al. (eds.), België in de Tweede Wereldoorlog (een reeks begeleidingen bij de BRT-programma’s, onder wetenschappelijke redactie van prof. A. Verhulst e.a.). Vols. I–VI, VIII–X; Antwerpen etc., 1981–1990. Het geprojecteerde deel VII: Collaboratie (II) verscheen tot dusverre niet. Vermeulen, Corinne, Het XXe transport . Averbode: Uitgeverij Averbode, 2003. Wagman-Eshkoli, Hava, ‘The Contacts between the World Hechalutz Center in Geneva and the Zionist-Pioneering Underground in Belgium’, in: Dan Michman (ed.), Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans (Jerusalem: Yad Vashem/ Ramat-Gan: Bar-Ilan University, 1998), pp. 397–417. Wagner, Wilfried, Belgien in der deutschen Politik während des zweiten Weltkrieges . Boppard am Rhein: Harald Boldt, Wehrwissenschaftliche Forschungen, hrsg. v. Militärgeschichtlichen Forschungsamt: Band 18, 1974. Warmbrunn, Werner, The German Occupation of Belgium 1940–1944 . New York etc.: Peter Lang, June 1993. Waysblatt, Adeline, ‘Les Juifs en 1940’, in: Jules Gérard-Libois, José Gotovitch, L’an 40: la Belgique occupée (Bruxelles: CRISP, 729 1971), pp. 457–464. Weber, Wolfram, Die innere Sicherheit im besetzten Belgien und Nordfrankreich 1940–1944. Ein Beitrag zur Geschichte der Besatzungsverwaltungen . Düsseldorf: Droste Verlag, 1978. Wever, Bruno De, zie: De Wever, Bruno. Wetzel, Juliane, ‘Frankreich und Belgien’, in: Wolfgang Benz (ed.), Dimension des Völkermords. Die Zahl der jüdischen Opfer des Nationalsozialismus (München: R. Oldenbourg Verlag, 1991), pp. 105–136. Wijngaert, Mark van den, zie: Van den Wijngaert, Mark. Wilde, Maurice de, De Kollaboratie (I) . Antwerpen etc.: De Nederlandsche Boekhandel, 1985 (deel 5 van A. Verhulst e.a. red., België in de Tweede Wereldoorlog ). Wilde, Maurice de, De Nieuwe Orde . Antwerpen etc.: De Nederlandsche Boekhandel, 1982; vierde druk (deel 3 van A. Verhulst e.a. red., België in de Tweede Wereldoorlog ). Willequet, Jacques, La Belgique sous la botte: résistances et collaborations, 1940–1945 . Paris: Éditions universitaires, 1986. Wils, Lode, Review: ‘B. de Wever, Greep naar de macht: Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde; het VNV 1933–1945’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN) 111 (1996) nr. 1, pp. 131–133. Wouters, Lieve, ‘Een Antwerpse krant in de jaren dertig: De Dag naast de Gazet van Antwerpen ’, Belgisch Israëlitisch Weekblad jrg. 45, nr. 6 (speciaal nieuwjaarsnummer), 10 september 1999, pp. 33, 35–37. Wouters, Nico, ‘Groot-Brussel tijdens WO II (1940–1944)’, in: Els Witte e.a. (red.), De Brusselse negentien gemeenten en het Brussels model / Les dix-neuf communes bruxelloises et le modèle bruxellois (Brussel/Gent: De Boeck/Larcier, 2003), pp. 57–82. Wouters, Nico, ‘Local government and the persecution of the Jews in Belgium (1940–1944)’, unpublished paper, presented at the Academy colloquium: The destruction of European Jewry: structures, motivations, opportunities , held in the Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW), Amsterdam, 10–13 December 2003. Wouters, Nico, Oorlogsburgemeesters (1940–1945). Lokaal bestuur en Nieuwe Orde in België, Nederland en Noord-Frankrijk . Onuitgegeven proefschrift (5 banden), Universiteit Gent, 2004. Wouters, Nico, Oorlogsburgemeesters 40/44. Lokaal bestuur en collaboratie in België . Tielt: Lannoo, 2004 (enigszins verkorte handelseditie van oorspronkelijk proefschrift). Wouters, Nico, ‘De jacht op de Joden, 1942–1944’, in: Rudi Van Doorslaer (red.), Emmanuel Debruyne, Frank Seberechts en Nico Wouters, m.m.v. Lieven Saerens, Gewillig België. Overheid en Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog (Antwerpen/ Amsterdam/ Brussel: Manteau/Meulenhoff/ SOMA, 2007), pp. 545–652. Zeller, Ron, Pim Griffioen, ‘Judenverfolgung in den Niederlanden und in Belgien während des zweiten Weltkriegs. Eine vergleichende Analyse, Teil 1’, in: 1999, Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 11, no. 3 (Hamburg: Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte, Juli 1996), pp. 30–54. Zeller, Ron, Pim Griffioen, ‘Judenverfolgung in den Niederlanden und in Belgien während des zweiten Weltkriegs. Eine vergleichende Analyse, Teil 2’, in: 1999, Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 12, no. 1 (Hamburg: Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte, Januar 1997), pp. 29– 48 + Korrektur (Errata) p. 160.

7.3.3 Nederland

Aalders, Gerard, Roof. De ontvreemding van joods bezit tijdens de Tweede Wereldoorlog . ’s-Gravenhage: SDU, 1999; deutsche Ausgabe: Geraubt! Die Enteignung jüdischen Besitzes im Zweiten Weltkrieg . Köln: Dittrich Verlag, 2000; English edition: Nazi Looting: The Plunder of Dutch Jewry during the Second World War . Oxford: Berg, 2004. Aalders, Gerard, ‘Organized Looting: the Nazi Seizure of Jewish property in the Netherlands, 1940–1945’, in: Gerald D. Feldman, Wolfgang Seibel (eds.), Networks of Nazi Persecution. Business, Bureaucracy and the Organization of the Holocaust (New York/Oxford: Berghahn Books, 2005), pp. 168–188. Abma, G., Y. Kuiper, J. Rypkema (red.), Tussen goed en fout. Nieuwe gezichtspunten in de geschiedschrijving 1940–1945 . Franeker: T. Wever, 1986. Anstadt, M., F. Hiegentlich, De Oost-Joodse ‘Cultuur Vereeniging Sch. An-ski’ 1921–1979 . Amsterdam: Joods Historisch Museum, 1979 (brochure 18 p.). Avni, Haim, ‘The Zionist Underground in Holland and France and the escape to Spain’, in: Yisrael Gutman, Efraim Zuroff (eds.), Rescue attempts during the Holocaust. Proceedings of the Second Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 8–11, 1974 (Jerusalem: Yad Vashem, 1977), pp. 555–590. Bakker, B., D. H. Couvée en Jan Kassies (red.), Visioen en werkelijkheid. De illegale pers over de toekomst der samenleving . ’s- Gravenhage: Bert Bakker etc., 1963. Bank, Jan, Oorlogsverleden in Nederland . Inaugurele rede, 27 oktober 1983, Erasmus Universiteit Rotterdam. Baarn: Ambo, 1983. Bank, Jan, ‘Voordracht vanwege het 50-jarig bestaan van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie’, in: G. Aalders et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Zevende Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1996), pp. 223–231. Bank, J. Th. M., C. Fasseur, A. F. Manning, E. H. Kossmann, A. H. Paape, P. Romijn, I. Schöffer (red.), Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog , deel 14: Reacties . ’s-Gravenhage/Leiden: Martinus Nijhoff, 1991, 2 banden. Barendregt, Jaap, Oorlogseffecten. Roof en rechtsherstel van joods effectenbezit . Amsterdam: Aksant, 2004. Adapted Eng. ed.: Securities at Risk. The restitution of Jewish securities stolen in the Netherlands during World War II . Amsterdam: Aksant, 2004. Barnouw, D., R. Stellinga, ‘Ondernemers en ordening in bezet Nederland: de Organisatie Woltersom’, in: Cahiers voor de politieke en sociale wetenschappen , I (1978), pp. 2–97. Barnouw, N. D. J., M. de Keizer, G. van der Stroom (red.), 1940–1945: onverwerkt verleden? Lezingen van het symposium georganiseerd door het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 7 en 8 mei 1985 . Utrecht: Hes, 1985. Baron, Lawrence, ‘The Dynamics of Decency: Dutch Rescuers of Jews during the Holocaust’, Frank P. Piskor Faculty Lecture , St. Lawrence University, May 1985, reprint, in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. 5, pp. 609–626. Baron, Lawrence,‘The Dutch dimension of Jewish rescue’, in: A. L. Eckardt (ed.), Burning Memory. Times of Testing and 730 Reckoning (Oxford: Pergamon Press, 1993), pp. 153–165. Beem, Hartog, De verdwenen Mediene. Mijmeringen over het vroegere joodse leven in de provincie . Amsterdam: Joachimsthal, 1950. Geraadpleegd is de tweede, aangevulde, druk: Amstelveen: Amphora, 1982. Beem, H., De Joden van Leeuwarden. Geschiedenis van een Joods cultuurcentrum . Assen: Van Gorcum & Comp., 1974. Benima, Tamarah, ‘Het woord gesmoord’, Nieuw Israëlietisch Weekblad 133, no. 3 (10 oktober 1997), p. 25 (recensie van: Ido de Haan, Na de ondergang. De herinnering aan de Jodenvervolging in Nederland 1945–1995 , Den Haag: Sdu, 1997). Benima, Tamarah, F. J. Hoogewoud (red.), Le-ezrath Ha-am. Het Volk ter Hulpe. Het eerste Joodse blad in 1945, Eindhoven- Amsterdam . Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1985. Benjamin, Yigal, ‘The Hachsharot in th Netherlands during the Holocaust - an appraisal of the quantitative data and their implications’, in: Massua . Kovetz shnati letoda’ath hashoah oelegvurah [Torch, Yearbook on the Shoah and Heroism], vol. 2 (April 1992), pp. 114–127 (Hebr.). Benjamin, Yigal, The Halutz Movement and the Hachsharot in Holland from their beginning until after the Establishment of the State of Israel, 1917–1950 . Ph.D. thesis. Department of Jewish History, submitted to the Senate of Bar-Ilan University, Ramat-Gan, Israel, January 1996. 2 vols. Hebrew text, English summary. Adapted version published as: Faithful to their destiny and to themselves. The Zionist Pioneers’ Underground in the Netherlands in War and Holocaust . Tel-Aviv etc.: Yad Tabenkin / Beit Lohamei Haghetaot, 1998 (Hebrew text, with an English abstract). Berg, Hetty (red.), De Gelykstaat der Joden. Inburgering van een minderheid . Amsterdam/Zwolle: Joods Historisch Museum/ Waanders Uitgevers, 1996. Berg, Max van den, ‘Het bijzondere karakter van de Duitse bezetting. Interview met prof. dr L. de Jong’, in: ’40-’45. Officieel orgaan van de Stichting 1940–1945 , jaargang 1995, aflevering 1, pp. 3–6. Berghe, Gie van den, ‘Victims and Survivors. The Nazi Persecution of Dutch Jews’ (review of Bob Moore’s book), in: The Low Countries: arts and society in Flanders and The Netherlands, a Yearbook 1998-99 (Rekkem, Flanders, Belgium: Flemish-Netherlands Foundation ‘Stichting Ons Erfdeel’, 1998), pp. 280–281. Berkley, K. P. L., Overzicht van het ontstaan, de werkzaamheden en het streven van den Joodschen Raad voor Amsterdam . Amsterdam: Plastica, [lente/zomer] 1945. Berman, M., J. C. H. Blom (red.), Het belang van de Tweede Wereldoorlog . Den Haag: SDU, 1997. Bethlehem, J., F. Hiegentlich, F. J. Hoogewoud (red.), Gids voor onderzoek naar de geschiedenis van de joden in Nederland . Amsterdam: Schiphouwer en Brinkman, 2000. Bloemgarten, Salvador, Henri Polak: sociaal democraat 1868–1943 . Den Haag: SDU, 1993. Bloemgarten, Salvador, ‘Joodse mensen en menselijke joden’, in: J. Groeneboer, Hetty Berg (red.), ... Dat is de kleine man... 100 jaar joden in het Amsterdamse amusement, 1840–1940 (Amsterdam/Zwolle: Joods Historisch Museum/Waanders, 1995), pp. 24–43. Bloemgarten, Salvador, ‘De emancipatie van het joodse proletariaat’, in: Hetty Berg (red.), De Gelykstaat der Joden. Inburgering van een minderheid (Amsterdam/Zwolle: Joods Historisch Museum/Waanders, 1996), pp. 92–106. Bloemgarten, Salvador, Jaap van Velzen, Joods Amsterdam in een bewogen tijd 1890–1940 . Zwolle: Waanders, 1997. Blok, Hanna, Lodewijk Blok, Bart Wallet (samenstelling), Bibliografie over het Jodendom en Israël voor het Nederlandse taalgebied, 1992–2006 . Leuven: Maurits Sabbebibliotheek/Uitgeverij Peeters, 2007. Blom, J. C. H., ‘De Nederlandse Unie. Een bespreking’, Tijdschrift voor Geschiedenis 89 (Groningen: Wolters-Noordhoff, 1976), pp. 60–69; herdrukt in: J. C. H. Blom, Crisis, bezetting en herstel (1989), pp. 121–133. Blom, J. C. H., ‘The Second World War and Dutch Society: Continuity and Change’, in: A. C. Duke, C. A. Tamse (eds.), Britain and the Netherlands , vol. VI: War and Society , Papers delivered to the sixth Anglo-Dutch Historical Conference, Leiden 1976 (The Hague: Martinus Nijhoff, 1977), pp. 228–248. Ned. ed.: ‘De Tweede Wereldoorlog en de Nederlandse samenleving: continuïteit en verandering’, in: C. B. Wels et al. (red.), Vaderlands verleden in veelvoud. Opstellen over over de Nederlandse geschiedenis na 1500 , deel 2: 19e en 20e eeuw (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1980), pp. 336–357; herdrukt in: J. C. H. Blom, Crisis, bezetting en herstel (1989), pp. 164–183. Blom, J. C. H., ‘Nederland onder Duitse bezetting 10 mei 1940–5 mei 1945’, in: D. P. Blok et al. (red.), Algemene geschiedenis der Nederlanden , deel 15 Nieuwste Tijd (Haarlem/Bussum: Fibula/Van Dishoeck, 1982), pp. 55–94; herdrukt in: Th. van Thijn, P. de Rooy, D. Damsma (red.), Geschiedenis van het moderne Nederland. Politieke, economische en sociale ontwikkelingen (Houten: De Haan, 1988), pp. 481–517; en in: J.C.H. Blom, Crisis, bezetting en herstel (1989), 56–101. Blom, J. C. H., In de ban van goed en fout? Wetenschappelijke geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland . Inaugurele rede, 12 december 1983, Universiteit van Amsterdam. Bergen NH: Octavo, 1983; herdrukt in: J. C. H. Blom, Crisis, bezetting en herstel (1989), 102–120. Blom, J. C. H., ‘De vervolging van de joden in Nederland in internationaal vergelijkend perspectief’, De Gids 150, nr. 6/7 (juni/ juli 1987), pp. 494–507; herdrukt in: J. C. H. Blom, Crisis, bezetting en herstel (1989), 134–150; English edition: ‘The persecution of the Jews in the Netherlands in a comparative international perspective’, in: J. Michman (ed.), Dutch Jewish History vol. 2 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Center for research on Dutch Jewry/Van Gorcum, 1989), 273–289. Blom, J. C. H., Crisis, bezetting en herstel. Tien studies over Nederland 1930–1950 . Rotterdam/Den Haag: Nijgh & Van Ditmar Universitair, 1989. Blom, J. C. H., ‘Ludovico locuto, porta aperta. Enige notities over deel XII en XIII van L. de Jongs Koninkrijk der Nederlanden in de tweede wereldoorlog’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis van de Nederlanden (BMGN) 105 (1990), no. 2, pp. 244–264. Blom, J. C. H., ‘Ten geleide’, in: Gerhard Hirschfeld, Bezetting en collaboratie. Nederland tijdens de oorlogsjaren 1940–1945 (Haarlem/Bloemendaal: J.H. Gottmer/H.J.W. Becht, 1991), pp. 7–10. Blom, J. C. H., ‘L. de Jong: geschiedschrijver en volksopvoeder’, in: Madelon de Keizer (ed.), ‘Een dureverplichting en een kostelijk voorrecht’. Dr. L. de Jong en zijn Geschiedwerk (Den Haag: SDU, 1995), 59–83; herdrukt in: J. C. H. Blom, Burgerlijk en beheerst. Over Nederland in de twintigste eeuw (Amsterdam: Balans, 1996), pp. 171–195. Blom, J. C. H., Burgerlijk en beheerst. Over Nederland in de twintigste eeuw . Amsterdam: Balans, 1996. Blom, J. C. H., ‘Exploitatie en nazificatie. De Nederlandse samenleving onder nationaal-socialistisch bestuur 1940-1945’, in: H. Flap, W. Arts (red.), De organisatie van de bezetting (Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997), pp. 17–30. Blom, J. C. H., ‘Een droevig boek’, in: Historisch Nieuwsblad jrg. 6 (1997), nr. 2, pp. 4–5. Blom, J. C. H., ‘In de ban van de Joodse Raad’, BMGN 116 (2001) no. 2, pp. 198–203 (recensieartikel n.a.v. P. Schrijvers, Rome, 731 Athene, Jerusalem ), herdrukt in: J.C.H. Blom, In de ban van goed en fout. Geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland (Amsterdam/Meppel: Boom, 2007), pp. 47–55. Blom, J. C. H., ‘Dutch Jews, Jewish Dutchmen and Jews in the Netherlands 1870–1940’, in: Jonathan Israel, Reinier Salverda (eds.), Dutch Jewry. Its history and secular culture (1500–2000) (Leiden/Boston: Brill, 2002), pp. 215–224. Blom, J. C. H., ‘De oorlog na de oorlog’, in: Contactblad Stichting 1940–1945 (najaar 2004), pp. 28–33, en in: Icodo-info 21, nr. 2 (december 2004), pp. 32–39, herdrukt in: Blom, In de ban van goed en fout. Geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland (Amsterdam/Meppel: Boom, 2007), pp. 121–131. Blom, J. C. H., ‘Geschiedenis, sociale wetenschappen, bezettingstijd en jodenvervolging. Een besprekingsartikel’, BMGN 120 (2005), no. 4, pp. 562–580; herdrukt in: Blom, In de ban van goed en fout. Geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland , pp. 69–92. Blom, J. C. H., ‘Die Besatzungszeit 1940–1945 in der niederländischen Historiographie’, in: Zentrum für Niederlande Studien. Jahrbuch 16 (Münster: Zentrum für Niederlande Studien, Universität Münster, 2006); Ned. ed.: ‘De bezettingstijd 1940–1945 in de Nederlandse historiografie’, in: Blom, In de ban van goed en fout. Geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland , pp. 93–106. Blom, J. C. H., In de ban van goed en fout. Geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland . Amsterdam/Meppel: Boom, april 2007. Blom, J. C. H., et al. (red.), Redenen van wetenschap: opstellen over de politie veertig jaar na het Politiebesluit 1945 . Arnhem: Gouda Quint, 1985. Blom, J. C. H., en J. J. Cahen, ‘Joodse Nederlanders, Nederlandse joden en joden in Nederland (1870–1940)’, in: J.C.H. Blom, R.G. Fuks-Mansfeld, I. Schöffer (red.), Geschiedenis van de joden in Nederland (Amsterdam: Balans, 1995), pp. 247–310, 464–469; Eng. ed.: ‘Jewish Dutchmen, Dutch Jews and Jews in the Netherlands (1870–1940)’, in: J.C.H. Blom, R.G. Fuks- Mansfeld, I. Schöffer (eds.), The History of the Jews in the Netherlands . Oxford: Littman, 2001. Blom, J. C. H., R. G. Fuks-Mansfeld, I. Schöffer (red.), Geschiedenis van de joden in Nederland . Amsterdam: Balans, 1995. Eng. ed.: The History of the Jews in the Netherlands . Oxford: Littman, 2001. Blom, J.C.H., D.E.H. de Boer, H.F. Cohen, J.F. Cohen, A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd . Amsterdam: Boom, 2005. Boas, Henriëtte, ‘“The Persecution and Destruction of Dutch Jewry 1940–1945”, on J. Presser’s Book’, in: Nathan Eck, Arieh L. Kubovy (eds.), Yad Vashem Studies on the European Jewish Catastrophe and Resistance , vol. 6 (Jerusalem: Yad Vashem, 1967), pp. 359–374 (Book review). Boas, Henriëtte, ‘Professor David Cohen remembered’, in: Wiener Library Bulletin , vol. 21 (London: The Wiener Library, 1967), no. 4, pp. 5–7. Boas, Henriëtte, Herlevend bewaard. Aren lezen in joods Amsterdam . Amsterdam: Keesing, 1987. Boas, Henriëtte, ‘Commemorating the Holocaust in Holland: positive and negative aspects’, in: J. Michman (ed.), Dutch Jewish History vol. 2 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1989), pp. 309–321. Boas, Henriëtte, ‘Twee “joodse” contemporaine historici. Een analyse van twee biografieën’ / ‘Two Jewish-born contemporary historians. An analysis of two biographies’, in: Studia Rosenthaliana 23 (Amsterdam/Assen, 1989) no. 1, pp. 78–92. Boas, Henriëtte, Bewust-joodse Nederlandse vrouwen. Veertien portretten . Kampen: Kok, 1992. Boas, Henriëtte, ‘Het recensie-artikel. Nederlandse belangstelling voor de jodenvervolging 1945–1995. Nederlandstalige romans, egodocumenten en andere literatuur over de jodenvervolging 1940–1945 en hun receptie’, in: G. Aalders et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Achtste Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1997), pp. 172–213. Boas, Jacob, Boulevard des Misères. The Story of transit camp Westerbork . Hamden, Conn.: Archon Books, 1985. Ned. ed.: Boulevard des Misères. Het verhaal van doorgangskamp Westerbork . Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1988. Bolhuis, J. J. van, C.D.J. Brandt, H.M. van Randwijk, B.C. Slotemaker (red.), Onderdrukking en verzet. Nederland in oorlogstijd . Arnhem/Amsterdam: Van Loghum Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1949–1954; 4 delen. Bolhuis, J. J. van, ‘Sophistisch gesol met artikel 21 der Grondwet’, in: J.J. van Bolhuis, C.D.J. Brandt, H.M. van Randwijk, B.C. Slotemaker (red.), Onderdrukking en verzet. Nederland in oorlogstijd (Arnhem/Amsterdam: Van Loghum Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1949-1954; 4 delen), deel 1, pp. 377–380. Bolle, Menachem E., De opheffing van de autonomie der Kehilloth (Joodse gemeenten) in Nederland 1796 . Proefschrift, Universiteit van Amsterdam; Amsterdam/Jerusalem: Keesing, 1960 – 5720. Bolle-Levie, Mirjam, ’Ik zal je beschrijven hoe een dag er hier uitziet.’ Dagboekbrieven uit Amsterdam, Westerbork en Bergen- Belsen . Amsterdam/Antwerpen: Contact, 2003 (ook verschenen in Deense, Franse en Duitse vertalingen). Boom, Bart Erik van der, ‘The Deportation of the Jewish Community in Den Haag’, unpublished paper, presented at the international conference: Deportation Management and Resistance in (Western) Europe , Amsterdam 23-24 November 1992. Boom, Bart Erik van der, Den Haag in de Tweede Wereldoorlog . Den Haag: Lakerveld/SeaPress, 1995. Boom, Bart van der, ‘We leven nog’. De stemming in bezet Nederland . Amsterdam: Boom, 2003. Boot, J. J. G., Burgemeester in bezettingstijd . Apeldoorn: Semper Agendo, 1967. Bouman, P. J., B. A. Sijes, De April-Mei Stakingen van 1943 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1950. Braam, Aris van, Ambtenaren en bureaukratie in Nederland . Den Haag: Excelsior, 1957. Braber, Ben, ‘Persecution in the Netherlands’, in: Yehuda Bauer et al. (eds.), Remembering for the Future. Working Papers and Addenda (Oxford etc.: Pergamon Press, 1989), vol. 3, pp. 2349–2364. Braber, Ben, ‘Zelfs als wij zullen verliezen.’ Joden in verzet en illegaliteit in Nederland, 1940–1945 . Amsterdam: Balans, 1990. Brasz, Chaya, Irgoen Olei Holland. De Ontstaansgeschiedenis van de Nederlandse Immigrantenvereniging in Israël . Jerusalem: Irgoen Olei Holland (Organisatie van immigranten uit Nederland), 1993. Brasz, Chaya, Transport 222. Bergen-Belsen – Palestine, July 1944. Jerusalem: Committee to Commemorate the 1944 Bergen- Belsen Exchange, 1994; Hebrew (24 p.) Dutch (24 p.) and English (24 p.) sections. Brasz, Chaya, Removing the Yellow Badge. The Struggle for a Jewish Community in the Postwar Netherlands 1944–1955 . Jerusalem: Centre for Research on Dutch Jewry - The Ben-Zion Dinur Institute, The Hebrew University, 1995. Brasz, Chaya, Yosef Kaplan (eds.), Dutch Jews as Perceived by Themselves and by Others. Proceedings of the Eighth International Symposium on the History of the Jews in the Netherlands . Leiden: E.J. Brill, 2001. Brasz, Ineke, m.m.v. J. Hagen, ‘Bevrijdingsjaren - jaren van bevrijding ? De strijd om de opbouw van joods leven’, in: Tamarah Benima, F. J. Hoogewoud (red.), Le-Ezrath Ha-am. Het Volk ter Hulpe. Het eerste Joodse blad in 1945 Eindhoven- 732 Amsterdam (Assen/ Maastricht: Van Gorcum, 1985), pp. xvii–xli (17–41). Brasz, Ineke, Jas Daam Czn, Lilli Ofek, Mosje Keny, Mirjam Pinkhof, De jeugdalijah van het Paviljoen Loosdrechtsche Rade 1939–1945 . Hilversum: Verloren, 1987 (1e druk). Herziene en aangevulde druk: Hilversum: Verloren, 1998. Bregstein, Philo, Gesprekken met Jacques Presser . Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep, 1972. Bregstein, Ph., S. Bloemgarten (samenstelling), Herinnering aan Joods Amsterdam . Amsterdam: De Bezige Bij, 1978. Bruin, Robin de, ‘Geobsedeerd door calorieën. Arie van der Zwans boek over Hirschfeld neigt naar karaktermoord’, Biografie Bulletin , jrg. 15, no. 2 (zomer 2005), pp. 44–54. Cahen, Joël J., ‘Een hoofdstuk uit de nieuwste geschiedenis van de Haagse joden’, in: Die Haghe. Jaarboek 1979 , red.: W.M. van der Mast, C.H. Slechte, J.H.C. Voorhoeve (’s-Gravenhage: Geschiedkundige Vereniging Die Haghe/n.v. Drukkerij Trio, 1979), pp. 152–295. Cahen, Joël (red.), De Mediene. De geschiedenis van het joodse leven in de Nederlandse provincie . Amsterdam: Joods Historisch Museum/Meulenhoff, 1984. Caransa, Ab, Verzamelen op het Transvaalplein. Ter nagedachtenis van het Joodse proletariaat van Amsterdam . Baarn: Bosch & Keuning, 1984. Chulavski, S., ‘Rescue Actions. Pioneer Underground in Holland’, in: M. Gefen, H. Grosman, S. Chulavski, J. Segal, A. Kovner, R. Korczak (eds.), The Jewish Partizans , Vol. 2 (Merhavia: Sifriat Poalim, Worker’s Book Guild, 1958), pp. 467–494 (Hebr.). Cohen, A. E., ‘Rauters positie en bevoegdheden’, in: J.C.H. Blom, D.E.H. de Boer, H.F. Cohen, J.F. Cohen, A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 195–207; oorspronkelijk gepubliceerd in: Nederland in oorlogstijd. Orgaan van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 4 (1949), pp. 12–17. Cohen, A. E., ‘Opzet en structuur van het Duitse Rijkscommissariaat in Nederland’. Notities voor het Geschiedwerk, nr. 16; Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1952); voor het eerst gepubliceerd in: Blom et al., A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 389–401. Cohen, A. E., ‘Ontstaan en betekenis van “Der Arbeitsbereich der NSDAP in den Niederlanden”’. Notities voor het Geschiedwerk nr. 26; Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1952; voor het eerst gepubliceerd in: A.H. Paape (red.), Studies over Nederland in oorlogstijd , deel 1 (’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1972), pp. 24–38; herdrukt in: Blom et al., A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 209–223. Cohen, A. E., ‘De instelling van het Reichskommissariat in Nederland in het licht van het Noorse precedent (het dagboek van Rosenberg)’. Notities voor het Hoofdwerk, nr. 29; Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1952; 12 p.); voor het eerst gepubliceerd in: Blom et al., A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 181– 193. Cohen, A. E., ‘Tien jaar na de bevrijding van nationaal-socialisme en jodenvervolging in Nederland’ (oorspr. 1955), in: Blom et al., A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 317–328. Cohen, A. E., ‘De positie van de secretarissen-generaal tijdens de bezetting’. Notities voor het Geschiedwerk nr. 78. Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, december 1955; 27 p.; voor het eerst gepubliceerd in: Blom et al., A.E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 225–255. Cohen, A. E., ‘Het ontstaan van het Duitse Rijkscommissariaat voor Nederland’, Notities voor het Geschiedwerk nr. 91; Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1958; voor het eerst gepubliceerd in Spiegel Historiael. Maandblad voor geschiedenis en archeologie 7 (1972), pp. 652–658; herdrukt in Blom et al., A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 171–179. Cohen, A. E., ‘Opmerkingen over de notitie van dr. de Pater over het doel van het Duitse civiele bestuur in Nederland’, in: A.H. Paape (red.), Studies over Nederland in oorlogstijd , deel 1 (’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1972), pp. 48–58. Cohen, A. E., ‘Twee oraties over de bezettingstijd’, BMGN 101 (1986), pp. 417–422; herdrukt in Blom et al., A. E. Cohen als geschiedschrijver van zijn tijd (Amsterdam: Boom, 2005), pp. 161–167. Cohen, A. E., D. van Eck (red.), Het Proces Rauter . Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie: Bronnenpublicaties, Processen no. 5. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhof, 1952; with extensive English summary, pp. 612–640. Cohen, D., Zwervend en dolend. De Joodse vluchtelingen in Nederland in de jaren 1933–1940 . Haarlem: De Erven F. Bohn N.V., 1955. Cohen, D., ‘De herinneringen van prof. dr. David Cohen, voorzitter van de Joodsche Raad’, in: Nieuw Israëlietisch Weekblad [NIW ], Bijzondere uitgave (redactie: M. Kopuit, Amsterdam, mei 1982/ijar 5742), pp. 1–27 (enigszins verkorte versie van oorspr. in 1956 gedicteerd typoscript; in: Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam). Cohen, Elie A., De Afgrond. Een egodocument . Amsterdam/Brussel: Paris/Manteau, 1971. Cohen, E. A., De negentien treinen naar Sobibor . Amsterdam/Brussel: Elsevier, 1979; Amsterdam: Sijthoff, 1985 herdruk. Cohen, Elie A., Beelden uit de nacht. Kampherinneringen . Baarn: De Prom, 1992. Colijn, G. Jan, Marcia S. Littell (eds.), The Netherlands and Nazi genocide. Papers of the 21st annual scholars’ conference (held in Galloway Township, New Jersey, March 3-5, 1991) . Lewiston NY/ Queenston Ontario etc.: Edwin Mellen Press, 1992. Cornelissen, Igor, ‘Waarom de laatste poging om een grote groep nazi’s alsnog te straffen, is mislukt. De lijst-Sijes en de verbazingwekkende passiviteit bij Justitie’, in: Vrij Nederland , 5 augustus 1978 (jrg. 39), pp. 3, 8. Croes, Marnix Th.,‘Ploerten op luchtbanden. Sicherheitspolizei en Sicherheitsdienst in Nederland’. Ongepubliceerde afstudeerscriptie geschiedenis, Universiteit van Amsterdam, 7 februari 1994 (exemplaar in bibliotheek van NIOD). Croes, Marnix, ‘Sicherheitspolizei en Sicherheitsdienst in Nederland. Straf georganiseerd of een gedecentraliseerd apparaat?’, in: H. Flap, W. Arts (red.), De organisatie van de bezetting (Amsterdam University Press, 1997), pp. 139–155. Revised English version: ‘ Sicherheitspolizei and Sicherheitsdienst in the Netherlands: Limits of Hierarchical Control’, Paper presented during the international conference ‘Networks of persecution: the Holocaust as division-of-labor based crime’. University of Konstanz, September 24-26, 2000; 20 p. Croes, Marnix, ‘Gentiles and the survival chances of Jews in the Netherlands, 1940-1945. A closer look’, in: Beate Kosmala and Feliks Tych (eds.), Facing the Nazi Genocide: Non-Jews and Jews in Europe (Berlin: Metropol, 2004), pp. 41–72. Croes, Marnix, ‘The Netherlands 1942–1945: survival in hiding and the hunt for hidden Jews’, in: Netherlands’ Journal of Social Sciences , Vol. 40 (2004), no. 2, pp. 157–175. Croes, Marnix, ‘The Dutch Police and the Persecution of Jews in the Netherlands during the German Occupation, 1940–1945’, in: Bruno De Wever, Herman Van Goethem, Nico Wouters (eds.), Local Government in Occupied Europe (1939–1945) 733 (Gent: Academia Press, 2006), pp. 67–82. Croes, Marnix, ‘The Holocaust in the Netherlands and the Rate of Jewish Survival’, in: Holocaust and Genocide Studies , Vol. 20 (Oxford/Washington D.C.: Oxford University Press/USHMM, 2006), no. 3, pp. 474–499. Croes, Marnix, en Peter Tammes, ‘Gif laten wij niet voortbestaan’. Een onderzoek naar de overlevingskansen van joden in de Nederlandse gemeenten, 1940-1945 . Amsterdam: Aksant, 2004; summary in English, pp. 593–608. Zie ook de complete tekst van dit boek als PDF-bestand op: http://webdoc.ubn.kun.nl/mono/c/croes_m/gif_lawin.pdf. Czapski, Georg, Die Judengesetzgebung der deutschen Verwaltung während der Besetzung der Niederlande im zweiten Weltkrieg . Herausgegeben von George Weis; Berlin, 1955; Schriftenreihe zum Berliner Rückerstattungsrecht: 10. Daalder, H., ‘Nederland en de wereld: 1940–1945’, in: Tijdschrift voor Geschiedenis [TvG] jrg. 66 (1953), pp. 170–200; herdrukt in: H. Daalder, Politiek en historie. Opstellen over Nederlandse politiek en vergelijkende politieke wetenschap (Amsterdam: Bert Bakker, 1990), pp. 113–144. Daalder, H., ‘Joden in een verzuilend Nederland’, in: Hollands Maandblad , jrg. 17, nr. 335 (oktober 1975), pp. 3–12; herdrukt in: H. Daalder, Politiek en Historie. Opstellen over Nederlandse politiek en vergelijkende politieke wetenschap (Amsterdam: Bert Bakker, 1990), pp. 96–112. Eng. ed.: Daalder, H., ‘Dutch Jews in a segmented society’, in: Acta Historiae Neerlandicae. Studies on the History of the Netherlands , vol. 10 (The Hague/Boston/London: Martinus Nijhoff, 1978), pp. 175–194; repr. in: Pierre Birnbaum, Ira Katznelson (eds.), Paths of Emancipation. Jews, States, and Citizenship (Princeton: Princeton University Press, 1994), pp. 37–58. Daalder, H., ‘De tweede wereldoorlog en de binnenlandse politiek’, in: N.D.J. Barnouw, M. de Keizer, G. van der Stroom (red.), 1940–1945: onverwerkt verleden? Lezingen van het symposium georganiseerd door het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 7 en 8 mei 1985 (Utrecht: Hes, 1985), pp. 23–44; herdrukt in: H. Daalder, Politiek en Historie. Opstellen over Nederlandse politiek en vergelijkende politieke wetenschap (Amsterdam: Bert Bakker, 1990), 145–160. Dam, C. van, Jodenvervolging in de stad Utrecht. De Joodse gemeenschap in de stad Utrecht, 1930–1950 . Zutphen/Utrecht: De Walburg Pers/Stichtse Historische Reeks nr. 10, 1985. Donker, L. A., ‘Wetgeving’, in: J.J. van Bolhuis, C.D.J. Brandt, H.M. van Randwijk, B.C. Slotemaker (red.), Onderdrukking en verzet. Nederland in oorlogstijd (Arnhem/Amsterdam: Van Loghum Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1949-1954; 4 delen), deel I, pp. 354–376. Dries, N.C.M.A. van den, De Hooge Raad der Nederlanden tijdens de bezetting . Leiden: Brill, 1945. Dunk, Hermann W. von der, ‘Die Verfolgung und Vernichtung des holländischen Judentums’ [boekbespreking], in: Neue Politische Literatur nr. 3 (1966), pp. 259–265; in het Nederlands gepubliceerd als: ‘Het boek van Presser’, in: Hermann von der Dunk, Kleio heeft duizend ogen. Over historie en historici (Assen: Van Gorcum, 1974), pp. 42–53. Dunk, H. W. von der, ‘Holland: the shock of 1940’, Journal of Contemporary History 2 (1967), 169–182; adapted Dutch ed.: ‘Negentienveertig: van neutralisme naar nazi-heerschappij’, in: C. B. Wels et al. (eds.), Vaderlands Verleden in Veelvoud , deel II: 19e-20e eeuw (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1980), pp. 311–335. Herdrukt in: H.W. von der Dunk, Cultuur en Geschiedenis. Negen opstellen (’s-Gravenhage: SDU, 1990), pp. 103–124. Dunk, H. W. von der, ‘Conservatisme in vooroorlogs Nederland’, in: BMGN 90 (Den Haag, 1975), pp. 15–37. Herdrukt in C. B. Wels et al. (red.), Vaderlands Verleden in Veelvoud , deel II: 19e en 20e eeuw (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1980), 253–276 en in: H.W. von der Dunk, Cultuur en Geschiedenis. Negen opstellen (’s-Gravenhage: SDU, 1990), 83–102. Dunk, H. W. von der, ‘Jews and the Rescue of Jews in the Netherlands in historical writing’, in: Yisrael Gutman and Gideon Greif (eds.), The Historiography of the Holocaust Period. Proceedings of the Fifth Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem March 1983 (Jerusalem: Yad Vashem, 1988), pp. 489–511. Durlacher, Gerhard L., Verzameld werk . Amsterdam: Meulenhoff, 1997. Dwork, Debórah, and Robert-Jan van Pelt, ‘The Netherlands’, in: David S. Wyman (ed.), The World reacts to the Holocaust (Baltimore/London: The Johns Hopkins University Press, 1996), pp. 45–77. Evers-Emden, Bloeme, Onderduikouders en hun Joodse ‘kinderen’ over de onderduikperiode. Interviews met mensen die Joodse kinderen bij zich lieten onderduiken en interviews met deze Joodse onderduikers . Utrecht: ICODO, 1988. Evers-Emden, Bloeme, Geleende kinderen. Ervaringen van onderduikouders en hun joodse beschermelingen in de jaren 1942 tot 1945 . Kampen: Kok, 1994. Evers-Emden, Bloeme, Geschonden bestaan. Gesprekken met vervolgde Joden die hun kinderen moesten ‘wegdoen ’. Kampen: Kok, 1996. Evers-Emden, Bloeme, Bert-Jan Flim , Ondergedoken geweest: een afgesloten verleden? Joodse ‘kinderen ’ over hun onderduiken - vijftig jaar later . Kampen: Kok, 1995. Fasseur, C., Wilhelmina. Krijgshaftig in een vormeloze jas . Amsterdam: Balans, 2001. Fennema, Meindert, John Rhijnsburger, Dr. Hans Max Hirschfeld, Man van het grote geld . Amsterdam: Bert Bakker, 2007. Fijnaut, C. J. C. F. (Cyrille), Opdat de macht een toevlucht zij? Een historische studie van het politieapparaat als een politieke instelling . Antwerpen/Arnhem: Kluwer Rechtswetenschappen/Gouda Quint, 1979; 2 delen. Fijnaut, Cyrille, Voorproeve van een geschiedenis van de Nederlandse politie . Tilburg: Katholieke Universiteit Brabant, 2001. Fijnaut, Cyrille, Guus Meershoek, Jos Smeets and Ronald van der Wal, ‘The Impact of the Occupation on the Dutch police’, in: Cyrille Fijnaut (ed.), The Impact of World War II on Policing in North-West Europe (Leuven: Leuven University Press, 2004), pp. 91–132. Fijnaut, Cyrille, Jos Smeets, Guus Meershoek, Ronald van der Wal, De geschiedenis van de Nederlandse Politie . Amsterdam/ Meppel: Uitgeverij Boom, 2007; vijf delen. Fishman, Joël S., ‘On Jewish survival during the occupation. The vision of Jacob van Amerongen’, in: Studia Rosenthaliana , vol. 33 (1999), no. 2, pp. 160–173. Flap, Henk, Kathy Geurts, Wout Ultee, ‘De jodenvervolging in lokaal perspectief’, in: H. Flap, W. Arts (red.), De organisatie van de bezetting (Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997), pp. 31–54. Flap, H., W. Arts (red.), De organisatie van de bezetting . Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997. Flap, Henk, Marnix Croes (red.), Wat toeval leek te zijn, maar niet was. De organisatie van de jodenvervolging in Nederland . Amsterdam: Het Spinhuis, 2001. Flim, Bert Jan, Omdat hun hart sprak. Geschiedenis van de georganiseerde hulp aan Joodse kinderen in Nederland, 1942–1945 . 734 Dissertatie, Rijksuniversiteit te Groningen 1995; Kampen: Kok, 1996. Verkorte Engelstalige editie (abridgement by Jozien J. Driessen-van het Reve; translated by Jeanette K. Ringgold): Saving the Children. History of the Organized Effort to Rescue Jewish Children in the Netherlands, 1942–1945 . Bethesda, Maryland: CDL Press, 2005. Flim, Bert Jan, ‘Joodse onderduikers en de drievoudige tragiek van de onderduikorganisaties’, in: H. Flap, M. Croes (red.), Wat toeval leek te zijn, maar niet was. De organisatie van de jodenvervolging in Nederland (Amsterdam: Het Spinhuis, 2001), pp. 145–160. Flim, Bert Jan, ‘The possibilities for Dutch Jews to hide from the Nazis, 1942–1945’, in: Ch. Brasz, Y. Kaplan (eds.), Dutch Jews as perceived by themselves and by others. Proceedings of the Eighth International Symposium on the History of the Jews in the Netherlands, Jerusalem, November 1998 (Leiden/Boston/Köln: Brill, 2001), pp. 289–305. Flim, Bert Jan, ‘De Holocaust in Nederland’, in: Jozeph Michman, Bert Jan Flim (red.), Rechtvaardigen onder de Volkeren. Nederlanders met een YadVashem-onderscheiding voor hulp aan joden (Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij L.J. Veen/ NIOD, 2005), pp. 26–44. Foot, M.R.D. (ed.), Holland at war against Hitler. Anglo-Dutch relations 1940–1945 . London: Frank Cass; Zwolle: Waanders, 1990. Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien G. von, Het recht van de sterkste: Duitse strafrechtspleging in bezet Nederland . Amsterdam: Bert Bakker, 1999. Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien von, ‘Gutachten zur Tätigkeit von Hans Calmeyer in den Niederlanden’, ongepubliceerd onderzoeksrapport ten behoeve van de stad Osnabrück. Amsterdam: NIOD, 2001. Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien von, Kamp Amersfoort . Amsterdam: Mets & Schilt, 2003. Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien von, ‘“Soldat des Führers”. De Duitse rechter en anti-joodse politiek in bezet Nederland’, in: Conny Kristel (eindredactie), Evelien Gans et al. (red.), Met alle geweld. Botsingen en tegenstellingen in burgerlijk Nederland (Amsterdam: Balans, 2003), pp. 116–127. Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien von, ‘Das Gefängnislager Amersfoort’, in: W. Benz, B. Distel (Hg.), Terror im Westen. Nationalsozialistische Lager in den Niederlanden, Belgien und Luxemburg 1940–1945 (Berlin: Metropol, 2004), pp. 73–100. Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien von, ‘Zwischen Tätern, Zuschauern und Opfern: Hans Georg Calmeyer und die Judenverfolgung in den besetzten Niederlanden’, in: Gerhard Hirschfeld, Tobias Jersak (Hg.), Karrieren im Nationalsozialismus. Funktionseliten zwischen Mitwirkung und Distanz (Frankfurt am Main/New York: Campus Verlag, 2004), pp. 127–146. Frijtag Drabbe Künzel, Geraldien von, Het geval Calmeyer . Amsterdam: Mets & Schilt, 2008. Fuks, L., ‘Oost-Joden in Nederland tussen de beide wereldoorlogen’, Studia Rosenthaliana 11 (Amsterdam/Assen: Van Gorcum, 1977), pp. 198–215. Repr. in: R. G. Fuks-Mansfeld (ed.), Aspects of Jewish life in the Netherlands. A selection from the writings of Leo Fuks . Assen: Van Gorcum, 1995. Fuks-Mansfeld, R.G. (inleiding en eindred.), Joden in Nederland in de twintigste eeuw. Een biografisch woordenboek . Utrecht etc.: Het Spectrum, september 2007. Galen Last, Dick van, ‘Die Niederlande und der zweite Weltkrieg’, in: Jürgen Rohwer, Hildegard Müller (Hg.), Neue Forschungen zum Zweiten Weltkrieg: Literaturberichte und Bibliographien aus 67 Ländern (Koblenz: Bernard & Graefe, 1990), pp. 322–332. Galen Last, Dick van, Rolf Wolfswinkel, Anne Frank and After. Dutch Holocaust Literature in Historical Perspective . Amsterdam: Amsterdam University Press, 1996. Gallin, Isabel J., Rechtsetzung ist Machtsetzung. Die deutsche Rechtsetzung in den Niederlanden 1940–1945 . Frankfurt am Main etc.: Lang, 1999. Gans, Evelien, Gojse nijd en joods narcisme. Over de verhouding tussen joden en niet-joden in Nederland . Amsterdam: Arena, 1994. Gans, Evelien, ‘Formalisme, lafheid en nalatigheid’, De Groene Amsterdammer 121, no. 44 (29 okt. 1997), pp. 16-17, bespreking van: Ido de Haan, Na de ondergang De herinnering aan de Jodenvervolging in Nederland 1945–1995 (1997). Gans, Evelien, De kleine verschillen die het leven uitmaken. Een historische studie naar joodse sociaal-democraten en socialistisch- zionisten in Nederland . Proefschrift, Universiteit van Amsterdam, 3 september 1999; Amsterdam: Vassallucci, 1999. Gans, Evelien, ‘De generaal en zijn adjudant, Piet Schrijvers. Biografie van David Cohen’, Biografie Bulletin 10 (2000), 146–161. Gans, Evelien, Jaap en Ischa Meijer. Een joodse geschiedenis 1912–1956 . Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 2007. Gans, Mozes Heiman, Memor Book: History of Dutch Jewry from the Renaissance to 1940 . Baarn: Bosch & Keuning, 1976. Oorspr. Ned. uitgave: Memorboek: geschiedenis van het Nederlandse Jodendom vanaf de Renaissance tot 1940 . Baarn: Bosch & Keuning, 1971 (zesde, bijgewerkte editie 1988). Gans, Mozes Heiman, De Joden in Nederland . Leiden: Universitaire Pers, 1976 (1978, 2 e druk); 18 p. (inaugurele oratie Rijksuniversiteit Leiden); Eng. ed.: ‘The Jews in the Netherlands’, in: J. Michman (ed.), Dutch Jewish History , vol. 2 (Jerusalem, Assen/Maastricht, 1989), pp. 387–402. Gans, M. H., Het Nederlandse Jodendom – de sfeer waarin wij leefden: karakter, traditie en sociale omstandigheden van het Nederlandse Jodendom vóór de Tweede Wereldoorlog . Baarn: Ten Have, 1985. Gans-Premsela, Jenny, Vluchtweg . Baarn: Bosch & Keuning, 1990. Giebels, Ludy (L.A.M.), De zionistische beweging in Nederland 1899–1941 . Assen: Van Gorcum, 1975. Gilthay Veth, D., A. J. van der Leeuw, Rapport door het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie uitgebracht aan de minister van Justitie inzake de activiteiten van drs. F. Weinreb gedurende de jaren 1940–1945, in het licht van nadere gegevens bezien . ’s-Gravenhage: Staatsuitgeverij, 1976; 2 delen. Gilthay Veth, D., A. J. van der Leeuw, Onderzoek naar de aktiviteiten van de heer F. Weinreb in de Duitse bezettingstijd; aanvulling op het Weinreb-rapport . Kamerstuk Tweede Kamer, zitting 1980-81, 12355, nr. 4. ’s-Gravenhage: Staatsuitgeverij, 1980. Graaff, B. G. J. [Bob] de,‘“Strijdig met de tradities van ons volk”. Het Nederlandse beleid ten aanzien van vluchtelingen in de jaren dertig’, Jaarboek Buitenlandse Zaken 1987-1988 (Den Haag: SDU, 1988), pp. 169–187. Graaff, Bob de, ‘Widerstand und Kollaboration in den Niederlanden 1940–1945’, in: Zentrum für Niederlande-Studien. Jahrbuch 2 (Münster, 1991), pp. 71–91. Graaff, Bob de, Lidwien Marcus, Kinderwagens en Korsetten. Een onderzoek naar de sociale achtergrond en de rol van vrouwen in het verzet, 1940–1945 . Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 1980. Greenwood-Sniffen, Barbara , The Secretaries-general of the Dutch civil service, 1940–1945: a study of conflicting loyalties . Ph.D. dissertation, Tulane University, New Orleans, Louisiana, USA, 1969. Grewel, F., ‘De Joden van Amsterdam. Demografische gegevens’, Mens en Maatschappij , jrg. 30 (1955), pp. 338–350. 735 Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Jodenvervolging in Nederland en België tijdens de Tweede Wereldoorlog: een vergelijkende analyse’, in: G. Aalders, N. D. J. Barnouw, H. Daalder et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Achtste Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, maart 1997), pp. 10–63. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Wilhelmina’s vertrek was geen vlucht’ [oorspr. titel: Vertrek van Wilhelmina was niet van wezenlijk belang voor hoge aantal joodse slachtoffers], in: NRC Handelsblad , jrg. 27, no. 273 (19 augustus 1997), p. 7. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Anti-joodse politiek en organisatie van de deportaties in Frankrijk en Nederland 1940–1944’, in: H. Flap, M. Croes (red.), Wat toeval leek te zijn, maar niet was. De organisatie van de Jodenvervolging in Nederland (Amsterdam: Het Spinhuis, 2001), pp. 15–38. Griffioen, Pim, Ron Zeller, ‘Anti-Jewish Policy and Organization of the Deportations in France and the Netherlands, 1940–1944: A Comparative Study’, in: Holocaust and Genocide Studies , Vol. 20, Number 3 (Oxford/Washington D.C.: Oxford University Press/USHMM, Fall 2006), pp. 437–473. Groeneveld, Ed. G., ‘The Resistance in the Netherlands 1940–1945. A West-European Variance’, in: Ger van Roon (Hg.), Europäischer Widerstand im Vergleich. Die internationalen Konferenzen in Amsterdam (Berlin: Siedler, 1985), 309–320. Gross, M. L., ‘Jewish Rescue in Holland and France during the Second World War: Moral Cognition and Collective Action’, in: Social Forces 73 (1994) nr. 2, pp. 463–496. Grüter, Regina, Een fantast schrijft geschiedenis. De affaires rond Friedrich Weinreb . Amsterdam: Balans, 1997. Grynberg, Anne, ‘Les Juifs de Hollande pendant la Shoah’, in: Catherine Nicault (dir.), Les Cahiers de la Shoah. Conférences et séminaires sur l’histoire de la Shoah. Université de Paris I, 1996-1997 (Paris: Liana Levi, 1997), pp. 41–76. Gutman, Israel, Jozeph Michman and Bert Jan Flim (eds.), The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Rescuers of Jews during the Holocaust – The Netherlands . Jerusalem: Yad Vashem, 2004. Haan, Ido de, Na de ondergang. De herinnering aan de Jodenvervolging in Nederland 1945–1995 . Den Haag: SDU, 1997. Haan, Ido de, ‘The construction of a national trauma. The memory of the persecution of the Jews in the Netherlands’, The Netherlands’ Journal of Social Sciences , vol. 34 (1998), no. 2, pp. 196–217. Haan, Ido de, ‘Routines and Traditions: the Reactions of Non-Jews and Jews in the Netherlands to War and Persecution’, in: David Bankier, Israel Gutman (eds.), Nazi Europe and the Final Solution (Jerusalem: Yad Vashem, 2003), pp. 437–454. Haan, Ido de, ‘Breuklijnen in de geschiedschrijving van de Jodenvervolging. Een overzicht van het recente Nederlandse debat’, BMGN 123 (2008), pp. 31–70. (Een Engelse versie te verschijnen in een congresbundel van Yad Vashem.) Habas, Bracha (ed.), Oro ha-Ganuz . Joop Westerweel bechajav uvemoto [His inner light. The life and death of Joop Westerweel ]. Tel-Aviv: Hakibbutz Hameuchad, 1964 (Hebr.). Hageman, H., ‘Leeuwarder joden of joodse Leeuwarders. Jodenvervolging en ambtenarenapparaat in Leeuwarden’, in: Leeuwarder Historische Reeks 4 (1993), pp. 168–216. Hájková, Anna, ‘Die acht Transporte aus dem Reichskommissariat Niederlande nach Theresienstadt’, in: Miroslav Kárný, Jaroslava Milotová et al. (Hg.), Theresienstädter Studien und Dokumente 2001 (Prag: Verlag Academia/Nadace Terezínská iniciativa [Stiftung Theresienstädter Initiative], 2001), pp. 230–251. Hájková, Anna, ‘Das Polizeiliche Durchgangslager Westerbork’, in: W. Benz, B. Distel (Hg.), Terror im Westen. National- sozialistische Lager in den Niederlanden, Belgien und Luxemburg, 1940–1945 (Berlin: Metropol, 2004), pp. 217–248. Hal, Isidor van der, Het mesje. De oorlog van een joods Groninger arts . Groningen: Stichting Geldersboek, 1994. Have, W. ten, ‘De geschiedschrijving over crisis en verzuiling’, in: W. W. Mijnhardt (red.), Kantelend geschiedbeeld. Nederlandse historiografie sinds 1945 (Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum/Aula, 1983), pp. 256–288. Have, W. ten, ‘Gezag in een vacuüm? 1940 en 1945’, in: J.P.B. Jonker, A.E. Kersten, G.N. van der Plaat (red.), Vijftig jaar na de inval: Geschiedschrijving en Tweede Wereldoorlog. Bijdragen aan het congres gehouden aan de Vrije Universiteit te Amsterdam op 10 en 11 mei 1990 (’s-Gravenhage: SDU, 1990), pp. 178–185. Have, Wichert ten, ‘Les Pays-Bas en 1940’, in: Jean-Pierre Azéma, François Bédarida (dir.), Le régime de Vichy et les Français . (Paris: Fayard, 1992), pp. 699–706. Have, Wichert ten, De Nederlandse Unie: aanpassing, vernieuwing en confrontatie in bezettingstijd, 1940-1941 . Amsterdam: Prometheus, november 1999. Hazeu, Wim, ‘Eduard Veterman. De omstreden dood van een verzetsman’, Vrij Nederland (10 juni 1978), kleurkatern, pp. 3–29. Heijden, Chris van der, Grijs verleden. Nederland en de Tweede Wereldoorlog . Amsterdam: Contact, 2001. Hemelrijk, J., Er is een weg naar de vrijheid. Zeven maanden concentratiekamp . Zeist: De Haan, 1965. Oorspr. uitgave in eigen beheer, drie delen resp. 91, 79, 113 blz., Alkmaar/Bergen NH, 1952–1953. Hennik, Martijn van, ‘De oorlog op herhaling: recente literatuur over de Duitse bezetting van Nederland’, BMGN 111 (1996), no. 4, pp. 493–516. Hershkovitz, Roni, ‘The persecution of the Jews, as reflected in Dutch underground newspapers’, in: Chaya Brasz, Yosef Kaplan (eds.), Dutch Jews as perceived by themselves and by others. Proceedings of the Eighth International Symposium on qthe history of the Jews in the Netherlands (Leiden etc.: E.J. Brill, 2001), pp. 307–322. Herzberg, A. J., ‘Kroniek der Jodenvervolging’, in: J.J. van Bolhuis, C.D.J. Brandt, H.M. van Randwijk, B.C. Slotemaker (red.), Onderdrukking en verzet. Nederland in oorlogstijd (4 delen, Arnhem/Amsterdam: Van Loghum Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1949–1954), deel III, pp. 5–256. Afzonderlijke boekuitgave: Abel J. Herzberg, Kroniek der Jodenvervolging 1940–1945 . Amsterdam: Meulenhoff, 1952. Derde, ongewijzigde druk, aangevuld met twee nabeschouwingen, Meulenhoff, 1978. Nieuwe druk: Amsterdam: Querido, 1985. Tenzij anders vermeld, is geraadpleegd de editie van 1985. Herzberg, Abel J., Amor Fati. Tweestromenland . Amsterdam: De Arbeiderspers, 1960; 242 p. (twee boeken in één pocket-editie). Herzberg, Abel J., ‘Een andere visie’, bijlage bij de heruitgave van Het Joodsche Weekblad (met een inleiding van D. Houwaart). ’s-Gravenhage: Omniboek, 1979; 2 delen. Herzberg, Abel J., De man in de spiegel. Opstellen, toespraken en kritieken 1940–1979 . Amsterdam: Querido, 1980. Hess, Steven, ‘Disproportionate destruction. The annihilation of the Jews in the Netherlands: 1940–1945’, in: G.J. Colijn, M.S. Littell (eds.), The Netherlands and Nazi genocide. Papers of the 21st annual scholars’ conference (held in Galloway Township, New Jersey, March 3-5, 1991) (Lewiston NY/ Queenston Ontario etc.: The Edwin Mellen Press, 1992), pp. 63–75. Heymans, Albert, Jood zonder ster . Westervoort: Van Gruting, 1999. Tweede, herziene druk: Westervoort: Van Gruting, 2004. Hiemstra-Timmenga, A., Enkele van de belangrijkste feiten over het kamp Vught tijdens de Duitse bezetting . Notities voor het Geschiedwerk, no. 105, Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, 28-05-1960 (ongepubliceerd). Hilbrink, Coen, ‘In het belang van het Nederlandse volk...’ Over de medewerking van de ambtelijke wereld aan de Duitse 736 bezettingspolitiek 1940–1945 . ’s-Gravenhage: SDU, 1995. Hirschfeld, Gerhard, ‘Collaboration and Attentism in the Netherlands 1940-1941’, Journal of Contemporary History 16 (1981), 467–486. Hirschfeld, Gerhard, Fremdherrschaft und Kollaboration. Die Niederlande unter deutscher Besatzung 1940–1945 . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1984. Revised Eng. ed.: Nazi rule and Dutch collaboration. The Netherlands under German occupation 1940–1945 . Oxford etc.: Berg, 1988. Ned. ed.: Bezetting en collaboratie. Nederland tijdens de oorlogsjaren 1940–1945 . Haarlem/Bloemendaal: J.H. Gottmer/H.J.W. Becht, 1991 (zonder notenapparaat). Hirschfeld, Gerhard, ‘Niederlande’, in: Wolfgang Benz (Hg.), Dimension des Völkermords. Die Zahl der jüdischen Opfer des Nationalsozialismus (München: R. Oldenbourg Verlag, 1991), pp. 137–165. Hirschfeld, Gerhard, ‘Die Universität Leiden unter dem Nationalsozialismus’, Geschichte und Gesellschaft 23 (1997), 560–591. Hirschfeld, H. M., Herinneringen uit de bezettingstijd . Amsterdam: Elsevier, 1960. Hof, Jan, met illustraties van Geert Schreuder, Het Stadskanaalster Achterhuis. Een bijzonder onderduikverhaal uit de oorlogstijd . Hooghalen: Herinneringscentrum kamp Westerbork, 1998. Hoffmann, Gabrielle, Nationalsozialistische Propaganda in den Niederlanden: Organisation und Lenkung der Publizistik unter deutscher Besatzung 1940–1945 . Ph.D. thesis. Kommunikation und Politik, Band 5 Berlin/Stuttgart, 1972, 2. Auflage. Hofland, H. J. A., H. Keller, H. Verhagen , Vastberaden maar soepel en met mate. Herinneringen aan Nederland, 1938–1948 . Amsterdam: Contact, 1976. Hofmeester, K. M. (Karin), ‘De Joodse Raad in de illegale pers: de berichtgeving over de Joodse Raad in zes verschillende bladen nader beschouwd’. Ongepubliceerde doctoraal-scriptie, Universiteit van Amsterdam, mei 1987; 95 p. Hofmeester, Karin, ‘De Joodse Raad in de illegale pers’, Skript. Historisch Tijdschrift 10 (Amsterdam, 1988), nr. 2, pp. 114–127. Hofmeester, K. M.,‘“In den Kerk Israëlieten”... en daarbuiten? De identiteit van de joodse minderheid in Nederland 1796–1940’, in: Ex Tempore 11 (1992), pp. 235–243. Hondius, Dienke, Terugkeer. Antisemitisme in Nederland rond de bevrijding . ’s-Gravenhage: SDU, 1990. Revised Eng. edition: Holocaust Survivors and Dutch Antisemitism . Westport, Ct.: Praeger, 2003. Hondius, Dienke, met medewerking van Miep Gompes-Lobatto, ‘ Absent ’. Herinneringen aan het Joods Lyceum Amsterdam, 1941–1943 . Amsterdam: Vassallucci, 1999. Horst, Liesbeth van der, Oorlog in de West. Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba 1940–1945 . Hilversum: Verloren, 2004. Houwink ten Cate, J. Th. M., ‘“Het jongere deel”. Demografische en sociale kenmerken van het jodendom in Nederland tijdens de vervolging’, in: N.D.J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 1989 (Zutphen: De Walburg Pers, 1989), pp. 9–66, English summary p. 248. Houwink ten Cate, J.Th.M., ‘Generaal Winkelman, secretaris-generaal Hirschfeld en de Duitse bezettingspolitiek in mei–juni 1940’, BMGN 105 (1990) no. 2, pp. 186–230. Houwink ten Cate, J., ‘De justitie en de Joodsche Raad’, in: E. Jonker, M. van Rossem (red.), Geschiedenis en Cultuur. Achttien opstellen (’s-Gravenhage: SDU, 1990), pp. 149–168. Houwink ten Cate, Johannes, ‘Heydrich’s Security Police and the Amsterdam Jewish Council (February 1941-October 1942)’, in: J. Michman (ed.), Dutch Jewish History , Vol. 3 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1993), pp. 381–393. Houwink ten Cate, J.Th.M., ‘Alfons Zündler en de bewaking van het gevangenkamp aan de Plantage Middenlaan 24 te Amsterdam – volgens de geschreven bronnen’, ongepubliceerd rapport. Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, augustus 1994/januari 1995; ook ingediend bij Yad Vashem, Jerusalem. Houwink ten Cate, Johannes, ‘Der Befehlshaber der Sipo und des SD in den besetzten niederländischen Gebiete und die Deportation der Juden 1942-1943’, in: W. Benz, J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Die Bürokratie der Okkupation. Strukturen der Herrschaft und Verwaltung im besetzten Europa (Berlin: Metropol, 1998), pp. 197–222. Houwink ten Cate, Johannes, ‘Mangelnde Solidarität gegenüber Juden in den besetzten niederländischen Gebieten?’, in: Wolfgang Benz, Juliane Wetzel (Hg.), Solidarität und Hilfe für Juden während der NS-Zeit: Regionalstudien 3; Dänemark, Niederlande, Spanien, Portugal, Ungarn, Albanien, Weißrußland (Berlin: Metropol, 1999), pp. 87–133. Houwink ten Cate, Johannes, ‘Massacriminaliteit uit hebzucht’, in: Historisch Nieuwsblad jrg. 8, no.2 (mei 1999), pp. 52–53. Houwink ten Cate, Johannes, ‘Der Judenmord als NS-Staatskriminalität unter massenhafter einheimischer Beteiligung. Forschungsstand und Ausblick auf Grund des Einzelbeispiels Niederlande’, in: Idem, A. Kenkmann (Hg.), Deutsche und holländische Polizei in den besetzten niederländischen Gebieten. Dokumentation einder Arbeitstagung (Münster: Villa ten Hompel, 2002), pp. 118–130. Houwink ten Cate, Johannes, ‘Macht en machteloosheid. De bewakers van de Hollandse Schouwburg en het door hen gepleegde geweld’, in: C. Kristel (eindred.), Met alle geweld. Botsingen en tegenstellingen in burgerlijk Nederland (Amsterdam: Balans, 2003), pp. 128–143. Houwink ten Cate, Johannes, Iris Heidebrink, ‘Évaluation des Découvertes néerlandaises relatives à la Shoah’/‘An evaluation of Dutch archival findings related to the Shoah’, in: Jacques Fredj (dir./ed.), Les Archives de la Shoah / Archives of the Shoah (Paris: L’Harmattan/CDJC, 1998), pp. 119–130 (Fr.)/ pp. 468–477 (Eng.). Houwink ten Cate, Johannes, Alfons Kenkmann (Hg.), Deutsche und holländische Polizei in den besetzten niederländischen Gebieten. Dokumentation einer Arbeitstagung . Münster: Villa ten Hompel, 2002. Hovingh, G. C., Johannes Post, exponent van het verzet . Kampen: Uitgeverij Kok, 1995. Huizing, Bert, Koen Aartsma, De zwarte politie 1940–1945 . Weesp: De Haan-Unieboek, 1986. IJzendoorn, M. H. van, Drie generaties Holocaust? Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Afdeling Letterkunde, Nieuwe Reeks, Deel 65 no. 5. Amsterdam: KNAW, 2002. Israel, Jonathan, Reinier Salverda (eds.), Dutch Jewry. Its history and secular culture (1500–2000) . Leiden/Boston: Brill, 2002. Jaeger, D. M. de, De houding van de Nederlandse politie tijdens de tweede wereldoorlog in de grote steden van Noord-Brabant . Proefschrift, Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg, 26 februari 1999. Jansen van Galen, John, ‘De heilige oorlog. Vier historici in debat over hoe zij èn de oorlog door de publieke opinie achtervolgd worden. ’40-’45 als “heerlijke escape”’, in: Haagse Post , 7 mei 1988, pp. 25–29. Jong, L. de, ‘Zwischen Kollaboration und Résistance’, in: P. Kluke (Hg.), Das Dritte Reich und Europa. Bericht über die Tagung des Instituts für Zeitgeschichte in Tutzing. Mai 1956 (München: IfZ, 1957), pp. 133–152; herdr. in: Andreas Hillgruber (Hg.), Probleme des Zweiten Weltkrieges (Köln/Berlin, 1967), pp. 245–265. Jong, L. de, ‘Jews and non-Jews in Nazi-Occupied Holland’, in: Max Beloff (ed.), On the Track of Tyranny (London: The Wiener 737 Library, 1960), pp. 139–155; reprint in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. 4.1, pp. 129–145. Jong, L. de, De Bezetting. Een weergave in boekvorm van de uitzendingen der Nederlandse Televisie-Stichting over Nederland in de Tweede Wereldoorlog . Amsterdam: Em. Querido, 1961–1965; 5 delen. Herdruk in één band: Amsterdam: Em.Querido, 1966. Jong, L. de, ‘Foreword’, in: Werner Warmbrunn, The Dutch under German occupation 1940–1945 (Stanford Cal./London: Stanford University Press/Oxford University Press, 1963; reprint 1972), pp. v–vi. Jong, L. de, ‘Help to People in Hiding’, in: Delta: A Review of Arts, Life and Thought in the Netherlands , vol. 8 (1965), pp. 37–79; reprint in: Michael R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. 5, pp. 627–669. Jong, L. de, ‘Een sterfgeval te Auswitz’ . Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het buitengewoon hoogleraarschap in de geschiedenis van de jongste tijd aan de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam op 21 september 1967. Amsterdam: Querido, 1967; 32 p. Jong, L. de, ‘The Netherlands and Auschwitz’, Yad Vashem Studies , vol. 7 (Jerusalem: Yad Vashem, 1968), pp. 39–55. Jong, L. de, Het Koninkrijk der Nederlanden in de tweede wereldoorlog . ’s-Gravenhage/Leiden: Martinus Nijhoff, wetenschappelijke uitgave, 1969–1991; 14 delen in 29 banden + registerdeel, 1994. Tenzij anders aangegeven is de wet. editie geraadpleegd. Jong, L. de, ‘Verzet en illegaliteit 1940–1945’, in: Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, afdeling Letterkunde , Nieuwe reeks dl. 39, No. 6 (Amsterdam etc.: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1976), pp. 203–221. Jong, L. de, Tussentijds. Historische studies . Amsterdam: Em. Querido, 1977. Jong, L. de, ‘Sobibor’, in: Encounter (December 1978), pp. 20–28. Jong, L. de, ‘The historiography of the Netherlands in the Second World War’, in: A.C. Duke, C.A. Tamse (eds.), Clio’s mirror. Historiography in Britain and the Netherlands (Zutphen: Walburg Pers, 1985), pp. 215–228. Jong, L. de, ‘Ontstaan en achtergronden van mijn werk’, in: G. Abma, Y. Kuiper, J. Rypkema (red.), Tussen goed en fout. Nieuwe gezichtspunten in de geschiedschrijving 1940–1945 (Franeker: T. Wever, 1986), pp. 19–29. Jong, L. de, ‘Twee gesprekken met Gertrud Seyss-Inquart, Salzburg, 30 september 1952’, in: N.D.J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 1989 (Zutphen: De Walburg Pers, 1989), pp. 127–147, English summary p. 249. Jong, L. de, Drie voordrachten aan de Harvard Universiteit . ’s-Gravenhage: SDU, 1989. English edition: Jong, Louis de, The Netherlands and Nazi Germany. The Erasmus Lectures 1988 . Cambridge Mass.: Harvard University Press, 1990. Jong, L. de, De Bezetting: na vijftig jaar . ’s-Gravenhage: SDU, 1990; 3 delen (herziene editie van eerste druk in 5 delen, 1961-1965). Jong, L. de, ‘Zelfkritiek’, BMGN 105 (1990) no. 2, pp. 178–185. Jong, Sytske de, De Westerweelgroep . Doctoraal-scriptie (ongepubliceerd), Rijksuniversiteit Groningen, augustus 2001. Jong, Sytske de, ‘Die jüdische Arbeitslager in den Niederlanden’, in: W. Benz, B. Distel (Hg.), Terror im Westen. Nationalsozialistische Lager in den Niederlanden, Belgien und Luxemburg, 1940–1945 (Berlin: Metropol, 2004), 131–148. Jonge, Anthonius Anne de, Crisis en critiek der democratie. Anti-democratische stromingen en de daarin levende denkbeelden over de staat in Nederland tussen de wereldoorlogen . Proefschrift, Universiteit van Amsterdam 1967. Assen: Van Gorcum etc., 1968. Tweede druk: Utrecht: Hes, 1982. Jonge, A. A. de, Het Nationaal-Socialisme in Nederland. Voorgeschiedenis, ontstaan en ontwikkeling . Den Haag: Kruseman, tweede druk 1979, met een nieuwe inleiding (eerste druk 1968). Joosten, L. M. H., Katholieken en Fascisme in Nederland 1920–1940 . Hilversum/Antwerpen: Paul Brand, 1964. Herdruk: Utrecht: Hes, 1982. Kampelmacher, E. H. (Dan), Fighting for Survival . (With a foreword by Dan Michman.) Jerusalem/New York: Yad Vashem and The Holocaust Survivors’ Memoirs Project, 2006. Ned. ed.: Gevecht om te overleven. Mijn diaspora na de Anschluss . (Met een woord vooraf van H.W. von der Dunk.) Laren (Noord-Holland): Uitgeverij Verbum, 2008. Kar, Jacques van de, Joods verzet. Terugblik op de periode rond de Tweede Wereldoorlog . Amsterdam: Stadsdrukkerij, 1984. Kasteleyn, Leonard, Joden in Leiden en omgeving 1933–1945 . Leiden: Stedelijk Museum de Lakenhal, 2003. Keilson, Hans, Sequentielle Traumatisierung bei Kindern. Deskriptiv-klinische und quantitativ-statistische follow-up Untersuchung zum Schicksal der jüdischen Kriegswaisen in den Niederlanden . Stuttgart: F. Enke Verlag, 1979. Keizer, Madelon de, Het Parool: verzetsblad in oorlogstijd 1940–1945 . Amsterdam: Cramwinckel, 1991. Keizer, Madelon de (red.), ‘Een dure verplichting en een kostelijk voorrecht’. Dr. L. de Jong en zijn Geschiedwerk . Den Haag: SDU, 1995. Kelder, J. J., De Schalkhaarders. Nederlandse politiemannen naar nationaal-socialistische snit . Utrecht etc.: Veen, 1990. Kempner, Robert M. W., Edith Stein und Anne Frank: Zwei von Hunderttausend. Die Enthüllungen über die NS-Verbrechen in Holland vor dem Schwurgericht in München. Die Ermordung der “nichtarischen” Mönche und Nonnen . Freiburg im Breisgau: Verlag Herder KG, 1968. Ned. ed.: Twee uit honderdduizend: Anne Frank en Edith Stein. Onthullingen over de nazimisdaden in Nederland voor het gerechtshof te München . Bilthoven: Uitgeverij H. Nelissen, 1969. Klein, P. W., G. J. Borger (red.), De jaren dertig. Aspecten van crisis en werkloosheid. Amsterdam: Meulenhoff Educatief, 1979. Klein, P. W., ‘Slotrede’, in: P. W. Klein, G. J. Borger (red.), De jaren dertig. Aspecten van crisis en werkloosheid (Amsterdam: Meulenhoff Educatief, 1979), pp. 284–289. Klein, P. W., Justus van de Kamp, Het Philips-Kommando in Kamp Vught . Amsterdam/Antwerpen: Contact, 2003. Klemann, Hein A. M., ‘De Nederlandse economie in de Tweede Wereldoorlog’, Tijdschrift voor Geschiedenis (TvG) 110 (1997), no. 1, pp. 3–40. Klemann, Hein A. M., ‘De economische exploitatie van Nederland door de bezetter’, in: Wil Arts, Henk Flap (red.), De organisatie van de bezetting (Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997), pp. 117–137. Klemann, Hein A. M., Nederland 1938–1948. Economie en samenleving in jaren van oorlog en bezetting . Amsterdam: Boom, 2002. Kleyn, Leo et al., ‘Een rimpeling in de geschiedenis’, over stemmingsgeschiedenis in Nederland tijdens de tweede wereldoorlog, in: Trouw , bijlage ‘Zaterdag & Zondag’, 21 april 1984, pp. 19 en 29 (vraaggesprek met prof. J.C.H. Blom over mentaliteits- en stemmingsgeschiedenis, n.a.v. van diens oratie ‘In ban van goed en fout?’, 12 december 1983). Klijn, Margo, De stille slag. Joodse Arnhemmers, 1933–1945 . Westervoort: Van Gruting, 2003. Kochba, Adinah, Rina Klinov (eds.), Hamachteret hachaloetsiet be-Holland hakvoesha [Underground of the Zionist Youth in 738 occupied Holland]. Tel-Aviv: Hakibbutz Hameuchad, 1969 (Hebr.). Ongepubliceerde Nederlandse vertaling door Chanah Hoffman: ‘Het verzet van de Nederlandse Chaloetsbeweging en de Westerweel-groep tijdens de Duitse bezetting’, 363 p., getypt manuscript in: Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam: Collectie Doc II, 614A. Kok, D. W., Overzicht van door de Nederlandse justitie berechte Duitse oorlogsmisdadigers . Notities voor het Geschiedwerk, no. 104, Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, 1960; 33 p. Koopmans, T., ‘Bureaucratisch gedrag in een ministerloos tijdperk (1940–1942)’, in: Acta Politica 4 (1968-1969), pp. 361–384. Kopuit, Mau, m.m.v. Hans Schonenberg, Dat heeft mijn oog gezien. Het leven in oorlogstijd in kranteberichten uit de algemene en joodse pers 1940–1945 . Kampen: J.H. Kok, 1990. Kristel, Connie, ‘“De moeizame terugkeer”. De repatriëring van de Nederlandse overlevenden uit de Duitse concentratiekampen’, in: N.D.J.Barnouw et al.(red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie 1989 (Zutphen: De Walburg Pers, 1989), pp. 77–100, English summary pp. 248–249. Kristel, Conny, ‘De oorlog na De Jong’, Spiegel Historiael 29, no. 3/4 (themanummer, maart/april 1994), pp. 151–155. Kristel, Connie, ‘“A sacred duty”. The Holocaust in Dutch historiography’, in: The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands. A Yearbook (Rekkem, Flanders, Belgium: Flemish-Netherlands Foundation ‘Stichting Ons Erfdeel’, 1994-1995), pp. 186–194. Kristel, C., ‘“Men kan niet over die massamoord spreken zonder persoonlijk te worden.” Loe de Jong over de teloorgang van het Nederlandse jodendom’, in: Madelon de Keizer (red.), ‘Een dure verplichting en een kostelijk voorrecht’. Dr. L. de Jong en zijn Geschiedwerk (’s-Gravenhage: Sdu, 1995), pp. 85–107. Kristel, Conny, Geschiedschrijving als opdracht: Abel Herzberg, Jacques Presser en Loe de Jong over de Jodenvervolging. Amsterdam: Meulenhoff, 1998. Kristel, Conny, ‘J.C.H. Blom of het midden van de cirkel’, in: Conny Kristel (eindred.), Evelien Gans et al. (red.), Met alle geweld. Botsingen en tegenstellingen in burgerlijk Nederland (Amsterdam: Balans, 2003), pp. 275–292. Kruijt, J. P., ‘Het Jodendom in de Nederlandse samenleving’, in: H. J. Pos (red.), Anti-semitisme en Jodendom. Een bundel studies over een actueel vraagstuk (Arnhem: Van Loghum Slaterus, 1939), pp. 190–227. Kuilman, Jan, Mensen op één trap; 1940–1945 in Amsterdam-Oost . Amsterdam: Buijten & Schipperheijn, 1970. Kwiet, Konrad, Reichskommissariat Niederlande: Versuch und Scheitern nationalsozialistischer Neuordnung . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1968. Nederlandse editie: Rijkscommissariaat Nederland: mislukte poging tot vestiging van een nationaal- socialistische orde . Baarn: In den Toren 1969 (vertaald door C.W.A.J.A. Walraven). Kwiet, Konrad, ‘Vorbereitung und Auflösung der deutschen Militärverwaltung in den Niederlanden’, in: Militärgeschichtliche Mitteilungen 1, herausgegeben vom Militärgeschichtlichen Forschungsamt durch Wolfgang von Groote und Andreas Hillgruber (Freiburg im Breisgau, 1969), pp. 121–153. Lagrou, Pieter, ‘Herdenken en vergeten. De politieke verwerking van verzet en vervolging in Nederland na 1945’, in: Spiegel Historiael 29, no. 3/4 (themanummer, maart/april 1994), pp. 109–115. Lammers, C. J., ‘Macht en gezag van de Duitse bezetter’, Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Afdeling Letterkunde , Nieuwe Reeks, Deel 53, no. 4 (Amsterdam: K.N.A.W./Noord-Hollandsche Uitgevers-Maatschappij, 1990), pp. 110–159, ook afzonderlijke paginanummering: 1–51. Verkorte Duitse uitgave: ‘Macht und Autorität des deutschen Besetzers in den Niederlanden während des Zweiten Weltkrieges. Ansätze zu einer Soziologie der Besatzung’, in: Journal für Sozialforschung 31 (1991), pp. 401–415. Lammers, Cornelis J., ‘Acht is meer dan duizend. De jaarboeken van het RIOD nader beschouwd’, in: Tijdschrift voor Geschiedenis (TvG) 110 (1997), no. 4, pp. 530–536. Lammers, Cornelis J., ‘Persecution in the Netherlands during World War Two. An Introduction’, The Netherlands’ Journal of Social Sciences , vol. 34, no. 2 (Assen: Van Gorcum, 1998), pp. 111–125. Langeveld, Herman, Schipper naast God. Hendrikus Colijn 1869–1944 . Deel 2: 1933–1944 . Amsterdam: Balans, 2004. Lansen, Oscar E., ‘Victims of circumstance: Jewish enemy nationals in the Dutch West-Indies, 1938–1947’, Holocaust and Genocide Studies , vol. 13 (1999), no. 3, pp. 437–458. Leeuw, A. J. van der, ‘Die Deportation der römisch-katholischen Juden im Monat August August 1942’. Notities voor het Geschiedwerk, No. 136. Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1966; ongepubliceerd. Leeuw, A. J. van der, ‘Afdeling IV B 4 van de BdS in Nederland’. Notities voor het Geschiedwerk, No. 144. Amsterdam: Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, zonder datum (ca. 1967); ongepubliceerd. Leeuw, A. J. van der, ‘Der Griff des Reichs nach dem Judenvermögen in den Niederlanden’, in: A.H. Paape (red.), Studies over Nederland in oorlogstijd , deel 1 (’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1972), pp. 227–236. Leeuw, A. J. van der, ‘Reichskommissariat und Judenvermögen in den Niederlanden’, in: A.H. Paape (red.), Studies over Nederland in oorlogstijd , deel 1 (’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1972), pp. 237–249. Léons, Max, en Arnold Douwes, Mitswa en christenplicht. Bescheiden helden uit de illegaliteit . Den Haag: BZZTôH, 2000. Leydesdorff, Selma, ‘Maakten zij de wereld leefbaar? Korte geschiedenis van de SDAP in het joodse bolwerk Amsterdam-Oost in de jaren voor en na de Tweede Wereldoorlog’, in: Martin van Amerongen, Iet Attema, Luuk Brug, Lies Janssen, Selma Leydesdorff, Evert van der Wall, Voor buurt en beweging. Negentig jaar sociaal-democratie tussen IJ en Amstel (Amsterdam: Bert Bakker, 1984), pp. 160–197. Leydesdorff, Selma, Wij hebben als mens geleefd. Het joodse proletariaat van Amsterdam 1900–1940 . Proefschrift, Universiteit van Amsterdam, 8 mei 1987; Amsterdam: Meulenhoff, 1987. English summary pp. 329–332. Leydesdorff, Selma, ‘The Mythology of “Solidarity”, as shown by the Memory of the February Strike of 1941’, in: J. Michman (ed.) Dutch Jewish History , vol. 3 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1993), pp. 353–369. Liempt, Ad van, Kopgeld. Nederlandse premiejagers op zoek naar joden, 1943 . Amsterdam: Balans, 2002. Eng. ed.: Hitler’s Bounty Hunters. The Betrayal of Jews [in Holland ]. Oxford: Berg, 2005. Lifmann, Margot, The Policy of the German Occupation in Holland during 1940–1945. The impact of this Policy on Dutch Attitudes towards this Policy as reflected in German Reports (Stimmung- & Lageberichten) and Dutch newspapers . Ph.D. thesis. Department of General History, submitted to the Senate of Bar-Ilan University, Ramat-Gan, Israel, May 1994 / Iyar 5754 (Hebrew. Vol. I: 190 p.; Vol. II: 99 p. notes and appendices, with an English summary on pp. i–vi). Lindeman, Yehudi, ‘Against All Odds: successes and failures of the Dutch Palestine Pioneers in the Netherlands’, in: Jeffry M. Diefendorf (ed.), Lessons and Legacies , vol. VI: New currents in Holocaust research (Evanston, Ill.: Northwestern University Press, 2004), pp. 88–111. 739 Lindwer, Willy, en Karin van Coeverden, Kamp van hoop en wanhoop. Getuigen van Westerbork, 1939–1945 . Amsterdam: Balans, 1990. Lindwer, Willy, i.s.m. J. Houwink ten Cate, Het fatale dilemma. De Joodsche Raad voor Amsterdam 1941–1943 . ’s-Gravenhage: SDU, 1995. Lipschits, I., Honderd jaar NIW. Het Nieuw-Israëlietisch Weekblad 1865–1965 . Amsterdam: Polak & Van Gennep, 1966. Lipschits, Isaac, De kleine sjoa. Joden in naoorlogs Nederland . Amsterdam: Mets & Schilt, 2001. Lucassen, J., ‘Joodse Nederlanders 1796–1940: een proces van omgekeerde minderheidsvorming’, in: Hetty Berg, Thera Wijsenbeek, Eric Fischer (red.), Venter, fabriqueur, fabrikant. Joodse ondernemers en ondernemingen in Nederland, 1796–1940 (Amsterdam: Joods Historisch Museum/N.E.H.A., 1994), pp. 32–47. Lurvink, Peter, De joodse gemeente in Aalten. Een geschiedenis, 1630–1945 . Zutphen: Walburg Pers, 1991. Luykx, P., ‘Collaboratie’, in: Spiegel Historiael 17 (1982), pp. 382–387. Maas, Judith, Harry Bonnewits (red.), Micha Gelber (Eng. translation), Loods 24. Een wandeling door joods Rotterdam. A stroll through jewish Rotterdam . Rotterdam: Stichting Comité Loods 24, z.j. [circa 1995]; 25 p. Manning, A. F., ‘De Nederlandse katholieken in de eerste jaren van de Duitse bezetting’, in: Jaarboek van het Katholiek Documentatie-Centrum 1978 (Nijmegen: Katholieke Universiteit, 1978), pp. 105–129. Mason, Henry L., ‘Testing Human Bonds within Nations: Jews in the Occupied Netherlands’, Political Science Quarterly , vol. 99, number 2 (Summer 1984), pp. 315–343. Mazel, P. E., In naam van het recht: De Hoge Raad en de Tweede Wereldoorlog. Arnhem: Gouda Quint, 1984. Mazirel, Lau, ‘Een dag uit het leven van Aus der Fünten’, Vrij Nederland , 6 september 1975 (jrg. 36), pp. 23–24. Meekren, Jaap van, Herinneringen en interviews . Baarn: De Prom, 1998. Meershoek, Guus, ‘De Amsterdamse politie en de Februaristaking. Hard ingrijpen geweigerd’, Ons Amsterdam , jrg. 43 (1991), nr. 2, pp. 40–44. Meershoek, Guus, ‘De Amsterdamse hoofdcommissaris en de deportatie van de joden’, in: N. D. J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Derde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1992), pp. 9–43. Meershoek, A. J. J. (Guus), ‘The Amsterdam Municipality, its Police Force and the Persecution of the Jews’, unpublished paper, presented at the international conference: Deportation Management and Resistance in (Western) Europe . Amsterdam, 23-24 November 1992. Meershoek, Guus, ‘Der Widerstand in Amsterdam während der deutschen Besatzung’, in: Ahlrich Meyer (Hg.), Repression und Kriegsverbrechen. Die Bekämpfung von Widerstands- und Partisanenbewegungen gegen die deutsche Besatzung in West- und Südeuropa (Berlin/Göttingen: Schwarze Risse/Rote Straße, 1997), pp. 13–24. Fr. ed.: ‘La résistance à Amsterdam pendant l’occupation allemande’, in: Laurent Douzou et al. (dir.), La Résistance et les Français: Villes, centres et logiques de décision; actes du colloque international (Cachan, 16-18 novembre 1995) (Paris: Institut d’Histoire du Temps Présent, 1995), pp. 19–32. Meershoek, Guus, ‘The Amsterdam Police and the Persecution of the Jews’, in: Michael Berenbaum and Abraham J. Peck (eds.), The Holocaust and History. The Known, the Unknown, the Disputed, and the Reexamined (Bloomington/Indianapolis: Indiana University Press, 1998), pp. 284–300; reprint in: David Cesarani (ed.), Holocaust. Critical Concepts in Historical Studies (London/New York: Routledge, 2004), vol. 3, pp. 537–556. Meershoek, Augustinus Johannes Jacobus [Guus], Dienaren van het gezag. De Amsterdamse politie tijdens de bezetting . Proefschrift, Universiteit van Amsterdam, 15 april 1999; Amsterdam: Van Gennep, 1999. Meershoek, Guus, ‘Machtentfaltung und Scheitern. Sicherheitspolizei und SD in den Niederlanden’, in: Gerhard Paul, Klaus Michael Mallmann (Hg.), Die Gestapo im Zweiten Weltkrieg. Die ‘Heimatfront’ und besetztes Europa (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft/Primus Verlag, 2000), pp. 383–402. Meershoek, Guus, ‘Zonder de wolven te prikkelen. Ambtelijke dienstverlening bij de arbeidsinzet en de vervolging van de joden’, in: Henk Flap, Marnix Croes (red.), Wat toeval leek te zijn, maar niet was. De organisatie van de Jodenvervolging in Nederland (Amsterdam: Het Spinhuis, 2001), pp. 95–116. Meershoek, Guus, ‘Motive der niederländische Beihilfe an der Deportation der Juden: Pflichtbewusstsein oder Habgier und Opportunismus?’, in: J. Houwink ten Cate, A. Kenkmann (Hg.), Deutsche und holländische Polizei in den besetzten niederländischen Gebieten. Dokumentation einder Arbeitstagung (Münster: Villa ten Hompel, 2002), pp. 104–117. Meershoek, Guus, ‘Driedeling als dwangbuis. Over het onderzoek naar de vervolging van de joden in Nederland’, in: Conny Kristel (eindredactie), Evelien Gans et al. (red.), Met alle geweld. Botsingen en tegenstellingen in burgerlijk Nederland (Amsterdam: Balans, 2003), pp. 144–161. Meershoek, Guus, De gemeentepolitie in een veranderende samenleving. Meppel/Amsterdam: Boom, 2007. Meershoek, Guus, ‘Onder nationaalsocialistisch bewind’, in: P. de Rooy (red.), et al., Geschiedenis van Amsterdam. Tweestrijd om de hoofdstad 1900–2000 (Amsterdam/Nijmegen: SUN, 2007), pp. 234–321. Meershoek, Guus, Bevolen dienst geweigerd. Jan van den Oever, zijn geweten en de grenzen van het aanvaardbare in politiedienst . Amsterdam: Politie Amsterdam-Amstelland, september 2008. Meij, L. J. P. van der, The SS in the Netherlands, 1940–1945: the “Höherer SS- und Polizeiführer Nordwest” . DPhil Thesis, St. Antony’s College, Oxford, Trinity term, 1996; 320 p. Academic edition, not published. Meijer, Jaap, Hoge hoeden, lage standaarden. De Nederlandse Joden tussen 1933 en 1940 . Baarn: Het Wereldvenster, 1969. Meijer, J., A. K. Offenberg (red.), Al Tehomot. Op de rand van de afgrond. Catalogus van Hebraica en Judaica onder de Duitse bezetting in Nederland verschenen . Amsterdam: Universiteitsbibliotheek/Bibliotheca Rosenthaliana, 1980. Melkman, Jozeph, Geliefde vijand. Het beeld van de Jood in de naoorlogse Nederlandse literatuur . Amsterdam: De Arbeiderspers, 1964. Melkman [Michman], Jozeph, ‘David Cohen’, Studia Rosenthaliana , vol. 4 (Amsterdam/Assen: University Library of Amsterdam/ Van Gorcum, 1970), pp. 219–227. Michman, Dan, Haplitim hayehudiim migermania beholland bashanim 1933–1940 [The Jewish Refugees from Germany in the Netherlands 1933–1940], Ph.D. thesis, submitted to the Senate of the Hebrew University of Jerusalem, January 1978, 625 pp.; vol. I: xxxiii + 362 p., vol. II: pp. 363–625 (notes, bibliography, appendices); Hebrew, extensive English summary in vol. I, pp. iv–xxxiii. Michman, Dan, ‘Changes in the Attitudes of the Dutch to the Jews on the eve of the Holocaust’, in: Jozeph Michman (ed.), Studies 740 on the History of Dutch Jewry , vol. 3 (Jerusalem, 1981), pp. 247–262 (Hebr., English summary, pp. xvi–xviii). Michman, Dan, ‘The Committee for Jewish Refugees in Holland (1933–1940)’, Yad Vashem Studies , vol. 14 (1981), pp. 205–232. Michman, Dan, ‘De joodse emigratie en de Nederlandse reactie daarop tussen 1933 en 1940’, in: Kathinka Dittrich, Hans Würzner (red.), Nederland en het Duitse Exil, 1933–1940 (Amsterdam: Van Gennep, 1982), pp. 93–108. Zie ook Duitse ed.: ‘Die jüdische Emigration und die niederländische Reaktion zwischen 1933 und 1940’, in: K. Dittrich, H. Würzner (Hg.), Die Niederlande und das deutsche Exil, 1933–1940 (Königstein/Ts: Athenäum, 1982), pp. 73–90. Michman, Dan, ‘Problems of religious life in the Netherlands during the Holocaust’, in: Jozeph Michman, Tirtsah Levie (eds.), Dutch Jewish History. Proceedings of the Symposium on the History of the Jews in the Netherlands, November 28– December 3, 1982 (Tel-Aviv/Jerusalem: Center for Research on Dutch Jewry, 1984), pp. 379–399. Michman, Dan, Het Liberale Jodendom in Nederland 1929–1943 . Amsterdam: Van Gennep, 1988. Michman, Dan, ‘Migration versus “Species Hollandia Judaica”. The role of migration in the nineteenth and twentieth centuries in preserving ties between Dutch and World Jewry’, in: M. P. Beukers, J. J. Cahen (eds.), Studia Rosenthaliana, special issue. Proceedings of the 5th international symposium on the history of the Jews in the Netherlands 23 (Amsterdam/ Assen: University Library of Amsterdam/Van Gorcum, no. 2: Fall 1989), pp. 54–76. Michman, Dan, ‘R.G. Moore,“Refugees from Nazi Germany in the Netherlands, 1933–1940” (Dordrecht: Martinus Nijhoff/Kluwer, 1986; 241 p.); book review’, BMGN 105 (1990) no. 1, pp. 128–130. Michman, Dan, ‘De oprichting van de “Joodsche Raad voor Amsterdam” vanuit een vergelijkend perspectief’, in: N.D.J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Derde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1992), pp. 74–100, English summary pp. 189–190. Michman, Dan, ‘Preparing for occupation? A Nazi Sicherheitsdienst document of Spring 1939 on the Jews of Holland’, Studia Rosenthaliana. Journal of the History, Culture and Heritage of the Jews in the Netherlands , vol. 32 no. 2 (Amsterdam: Amsterdam University Press, 1998), pp. 173–189. Michman, Dan, ‘Bob Moore, “Victims and Survivors: the Nazi Persecution of the Jews in the Netherlands, 1940–1945”, (London: Arnold, 1997; 340 p.); book review’, in: Journal of Modern History (JMH) 71 (1999) no. 4, pp. 977–980. Michman, Dan, ‘The place of the Holocaust of Dutch Jewry in a wider historical fabric: approaches of non-Dutch historians’, in: Chaya Brasz, Yosef Kaplan (eds.), Dutch Jews as perceived by themselves and by others. Proceedings of the Eighth International Symposium on the History of the Jews in the Netherlands, Jerusalem, November 1998 (Leiden/Boston/ Köln: Brill, 2001), pp. 373–391. Michman, Dan, ‘Inleiding’, in: Fré Melkman-de Paauw, Hoe het verder gaat, weet niemand. Naoorlogse brieven uit Amsterdam naar Palestina [26 augustus 1945–29 januari 1946] (Amsterdam: Contact, 2002), pp. 7–26. Michman, Jozeph, ‘De briefwisseling tussen Mr. Dr. L. E. Visser en Prof. Dr. D. Cohen’, in: Studia Rosenthaliana 8 (Amsterdam/ Assen: University Library of Amsterdam/Van Gorcum, 1974), pp. 107–130; augmented English edition: Michman, Jozeph, ‘The Controversial Stand of the Joodsche Raad in the Netherlands: Lodewijk E. Visser’s Struggle’, in: Yad Vashem Studies , vol. 10 (Jerusalem: Yad Vashem, 1974), pp. 9–68. Michman, Jozeph, ‘The Controversy surrounding the Jewish Council of Amsterdam: from its inception to the present day’, in: Y. Gutman, C. J. Haft (eds.), Patterns of Jewish Leadership in Nazi Europe 1933–1945. Proceedings of the Third Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 4–7, 1977 (Jerusalem: Yad Vashem, 1979), pp.235–257. Michman, Jozeph, ‘Historiography of the Jews in the Netherlands’, in: J. Michman, T. Levi (eds.), Dutch Jewish History , vol. 1 (Jerusalem: The Hebrew University of Jerusalem, 1984), pp. 7–29. Michman, Joseph, ‘Planning for the Final Solution against the background of developments in Holland in 1941’, Yad Vashem Studies , vol. 17 (Jerusalem: Yad Vashem, 1986), pp. 145–180. Michman, Jozeph, ‘The Jewish essence of Dutch Jewry’, in: Dutch Jewish History , vol. 2 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1989), pp. 1–22. Michman, Jozeph, Michmanei Yosef. Studies on the History and Literature of the Dutch Jews . (Compiled and introduced by Yosef Kaplan and Dan Michman.) Jerusalem: Hebrew University of Jerusalem, 1994 (Hebrew). Michman, J., ‘Achtergrondinformatie bij de brieven van mijn vrouw’, en ‘Epiloog’, in: Fré Melkman-de Paauw, Hoe het verder gaat, weet niemand. Naoorlogse brieven uit Amsterdam naar Palestina (Amsterdam: Contact, 2002), pp. 27–34, resp. 139–144. Michman, Jozeph, Hartog Beem, Dan Michman, m.m.v. J. Sanders et al., Pinkas. Geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Nederland . Amsterdam/Ede etc.: Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap/Kluwer, 1992. Tweede, herziene, druk: Amsterdam: Contact, 1999. Adapted Dutch version of original Hebrew edition, Jerusalem: Yad Vashem, 1985. Michman, Jozeph, Bert Jan Flim (eds.), The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations: Rescuers of Jews during the Holocaust – The Netherlands . Jerusalem: Yad Vashem, 2004. Nederlandse editie: Rechtvaardigen onder de Volkeren. Nederlanders met een YadVashem-onderscheiding voor hulp aan joden . Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij L.J. Veen/ NIOD, 2005. De inleiding van Flim in de Nederlandse editie (pp. 26–44) is veel uitgebreider dan in de Engelse editie. Miert, Jan van (red.), Een gewone stad in een bijzondere tijd: Utrecht 1940–1945 . Utrecht: Het Spectrum, 1995. Mildt, Dick de, ‘Kollaboration und Deportation in Holland. Über das Verhalten der nicht-jüdischen Bevölkerung bei der Judenverfolgung in den Niederlanden’, in: Jörg Wollenberg (Hg.), “Niemand war dabei und keiner hat’s gewußt”. Die deutsche Öffentlichkeit und die Judenverfolgung 1933–1945 (München/Zürich: Serie Piper, 1989), pp. 224–233. Moei, Janneke de, Joodse kinderen in het kamp Vught . Stichting Vriendenkring Nationaal Monument Vught, 1999. Moore, Robert G. (Bob), Refugees from Nazi Germany in the Netherlands, 1933–1940 . (Adapted published version of Ph.D. thesis.) Dordrecht/Boston/Lancaster: Martinus Nijhoff / Kluwer, 1986. Moore, Bob, Victims and survivors. The Nazi Persecution of the Jews in the Netherlands 1940–1945 . London etc.: Arnold, 1997. Nederlandse ed.: Slachtoffers en overlevenden. De nazi-vervolging van de joden in Nederland . Amsterdam: Bert Bakker, 1998. Moore, Bob, ‘Warum fielen dem Holocaust so viele niederländische Juden zum Opfer? Ein Erklärungsversuch’, in: Norbert Fasse, Johannes Houwink ten Cate, Horst Lademacher (Hg.), Nationalsozialistische Herrschaft und Besatzungszeit. Historische Erfahrung und Verarbeitung aus niederländischer und deutscher Sicht (Münster etc.: Waxmann, 2000), pp. 191–209. Moore, Bob, ‘The Dutch churches, christians and the rescue of Jews in the Netherlands’, in: Chaya Brasz, Yosef Kaplan (eds.), Dutch Jews as perceived by themselves and by others. Proceedings of the Eighth International Symposium on the history of the Jews in the Netherlands (Leiden etc.: E.J. Brill, 2001), pp. 277–288. 741 Mout, M.E.H.N. [Nicolette], ‘Jacques Presser, 1899–1970’, in: A.H. Huussen jr., E.H. Kossmann, H. Renner (red.), Historici van de twintigste eeuw (Utrecht/Antwerpen, Amsterdam: Het Spectrum, Intermediair, 1981), pp. 216–228. Mulder, Dirk, en Ben Prinsen (red.), Uitgeweken: de voorgeschiedenis van Kamp Westerbork . Hooghalen: Herinneringscentrum kamp Westerbork, 1989. Historische Reeks I. Mulder, Dirk, et al. (red.), Westerbork Cahiers , nr. 1–10. Hooghalen: Herinneringscentrum kamp Westerbork/Assen: Van Gorcum, 1993–2003. Mulder, Gerard, ‘Door onze schuld, door onze schuld, door onze allergrootste schuld’, in: HP/De Tijd , 27-06-1997, pp. 52–58. Munnick, Boris de, Uitverkoren in uitzondering. Het verhaal van de Joodse Barneveld-groep 1942–45 . Barneveld: BDU, 1992. Musaph, Herman, ‘David Cohen was een regent uit vervlogen tijden’, in: Nieuw Israëlietisch Weekblad , Bijzondere uitgave (Amsterdam, mei 1982/ijar 5742), pp. iv–v. Neuman, H. J., Arthur Seyss-Inquart. Het leven van een Duits onderkoning in Nederland . Utrecht / Antwerpen: Ambo / De Nederlandsche Boekhandel, 1967. Herdruk Utrecht: Hes, 1989. Deutsche Ausgabe: Arthur Seyss-Inquart (aus dem Holländischen von Karl Ernst Mittring). Graz/Wien/Köln: Styria Verlag, 1970. Noach, Sally, Het moest gedaan worden . Opgetekend door M.G. Haringman. Apeldoorn: Semper Agendo, 1971. Ommeren, Anita van, Ageeth Scherphuis, ‘De crèche, 1942-1943’, in: Vrij Nederland , 18 januari 1986 (kleurenbijlage). Oord, Steffie van den, Liefde in oorlogstijd . Amsterdam: Contact, 2004 (tweede druk 2005). Oord, Niek van der, Jodenkampen . Kampen: Uitgeverij J.H. Kok, 2003. Oosthoek, Albert E. (red., inleiding), Kaddisj. Ter nagedachtenis aan de joodse burgers van Rotterdam . Rotterdam: Gemeente- Archief Rotterdam / Ad. Donker Uitgeversmaatschappij, 2000. Paape, A. H. (red.), Studies over Nederland in oorlogstijd , deel 1. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1972. Paldiel, Mordecai, ‘The Netherlands’, in: Mordecai Paldiel, The Path of the Righteous. Gentile rescuers of Jews during the Holocaust (Hoboken NJ: Ktav Publishing House, 1993), pp. 92–146. Pam, Max, De onderzoekers van de oorlog. Het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie en het werk van dr. L. de Jong . ’s-Gravenhage: SDU, 1989. Pater, J. C. H. de, ‘Doel van het Duitse civiele bestuur in Nederland’, in: A.H. Paape (red.), Studies over Nederland in oorlogstijd , deel 1 (’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1972), pp. 39–47 (oorspronkelijk: Notities voor het Geschiedwerk, nr. 80, Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam). Pauw, J. L. van der, Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog . Amsterdam/Meppel: Boom, 2006. Pelser, Henk E., Vluchtweg Zwitserland. Verhalen uit een ondergronds verleden . Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 1996. Piersma, Hinke, De drie van Breda. Duitse oorlogsmisdadigers in Nederlandse gevangenschap 1945–1989 . Amsterdam: Balans, 2005. Piersma, Hinke, Op oorlogspad. Jaap le Poole, verzetsman voor het leven . Amsterdam/Meppel: Boom, 2006. Pinkhof, Menachem, ‘Joop Westerweel – Holland’, in: Tania Reinhart, Ora Limor (eds.), The Righteous Gentiles (Gesher , vol. XXXIV; Jerusalem: Jewish Agency/Haomanim Press, 1976), pp. 35–50 (Hebr.). Pinkhof, Mirjam, m.m.v. Fieke (Tsofia) Langer-Asscher, Menachem Pinkhof . Haifa, uitgave in eigen beheer, 1979; 196 p.; tweetalige editie (Ned./Hebr.) in één band. Pinkhof, Mirjam, Pim Griffioen, Annemiek Gringold-Martinot, Avi Hurwitz, The Jews of Holland during the Shoah . Beit Lohamei Haghetaot/Ghetto Fighters’ House, Israel, 1996 (Hebr. & Eng. ed.). Plantinga, Sierk, ‘Joseph Willem Kolkman (1896–1944) en de Engelandvaarders. De hulp aan Nederlandse vluchtelingen in Vichy Frankrijk’, in: G. Aalders et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Negende Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1998), pp. 10–36, English summary p. 266. Poel, Stefan van der, Joodse stadjers. De joodse gemeenschap in de stad Groningen, 1796–1945 . Assen: Koninklijke Van Gorcum, 2004. Polak, J. A., Leven en werken van mr L. E. Visser . Amsterdam: Athenaeum/Polak & Van Gennep, 1974. Polak, L. Ph., Liesbeth van Weezel (red.), m.m.v. Henriëtte Boas en een inleiding van J. Presser, Documenten van de Jodenvervolging in Nederland 1940–1945 . Amsterdam: Joods Historisch Museum/Athenaeum, Polak & Van Gennep, 1965, 1979 2. English edition: Documents of the persecution of the Dutch Jewry 1940–1945 . Amsterdam, Jewish Historical Museum/Athenaeum, Polak & Van Gennep, 1979. Poorthuis, Marcel, en Theo Salemink, Een donkere spiegel. Nederlandse katholieken over joden – Tussen antisemitisme en erkenning, 1870–2005 . Nijmegen: Valkhof Pers, 2006. Pos, H. J. (red.), Anti-semitisme en Jodendom. Een bundel studies over een actueel vraagstuk . Arnhem: Van Loghum Slaterus, 1939. Posthumus Meyjes, H. C., De Enquêtecommissie is van Oordeel...; een samenvatting van het parlementair Onderzoek naar het Regeringsbeleid in de Oorlogsjaren . Arnhem/Amsterdam: Van Loghem Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1958. Praag, Ph. van, Demografie van de Joden in Nederland . Assen/Den Haag/Amsterdam: Van Gorcum & Comp. / Nederlands Interuniversitair Demografisch Instituut (NIDI)/Commissie voor Demografie der Joden in Nederland, 1971. Praag, Ph. van, ‘Demografische ontwikkeling van de joden in Nederland sinds 1830’, Mens en Maatschappij 47 (1972) nr. 2, pp. 167–183. Presser, J., ‘Het verzet van joden in Nederland 1940–1945’, in: Idem, Schrijfsels en schrifturen (Amsterdam: Moussault, 1961), pp. 138–146; herdrukt in: M.C. Brands, J. Haak, Ph. de Vries (red.), Uit het werk van dr. J. Presser (Amsterdam: Athenaeum/Polak & Van Gennep, 1969), pp. 159–165. Presser, J., ‘Nederland in de bezettingstijd’ (n.a.v. Werner Warmbrunn, The Dutch under German Occupation 1940–1945, Stanford / London 1963), in: Tijdschrijft voor Geschiedenis [TvG], jrg. 76 (1963), pp. 473–474. Presser, J., Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff/ Staatsuitgeverij, 1965; 2 delen (herdr. 1985). Abridged English edition: Ashes in the Wind. The Destruction of Dutch Jewry (transl. Arnold Pomerans). London: Souvenir Press, 1968/Toronto: The Ryerson Press, 1968; Detroit, Michigan: Wayne State University Press, 1988 reprint. American edition: The Destruction of the Dutch Jews . New York: E.P. Dutton, 1969. Presser, J., ‘Joden en dagboeken’, Tijdschrift voor Geschiedenis [TvG] jrg. 83 (1970), nr. 2, pp. 226–237. Presser, Jacob, ‘The Judenrat in the Netherlands’, in: Rachel Erlich (preface), Imposed Jewish Governing Bodies under Nazi Rule. YIVO Colloquium, December 2–5, 1967 (New York: YIVO Institute for Jewish Research, 1972), pp. 54–64. Püttmann, Francine, Hanna Blok, F.J. Hoogewoud, Jitsgak Moëd (red.), Markante Nederlandse Zionisten . Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1996. Met bijdragen van Lodewijk Blok et al. 742 Ramaekers, J., ‘The Attitude of Dutch Roman Catholics towards the Jews, 1900–1940’, in: J. Michman (ed.), Dutch Jewish History , vol. 2 (Jerusalem, Assen/Maastricht: Van Gorcum, 1989), pp. 371–386. Randwijk, H. M. van, ‘“Fout” en “Goed”’, in: J.J. van Bolhuis et al. (red.), Onderdrukking en verzet. Nederland in oorlogstijd (Arnhem/Amsterdam: Van Loghum Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1949–1954), deel I, pp. 381–384. Randwijk, H. M. van, In de schaduw van gisteren. Kroniek van het verzet 1940–1945 . Den Haag/Amsterdam/Baarn: Bert Bakker/ Daamen, Het Parool etc., Het Wereldvenster, 1e druk 1967. Regenhardt, J. W., Het gemaskerde leven van Eduard Veterman . Amsterdam: Balans, 1990. Regenhardt, J. W., In de schaduw van de Dom. Overleven in de stad van de NSB . Amsterdam: Uitg. Bas Lubberhuizen, 2002. Reijnders, Carolus, Van ‘Joodsche Natiën’ tot Joodse Nederlanders. Een onderzoek naar getto- en assimilatie-verschijnselen tussen 1600 en 1942 . Dissertatie. Amsterdam: Joko, 1969 1, 1970 2. English summary pp. 207–209. Ressler, Manja, ‘Ontmythologiseren als nieuwe mythe. Nederland en de Jodenvervolging’, in: NRC Handelsblad , 17 oktober 1997, Boekenbijvoegsel (boekbespreking van Ido de Haan, Na de ondergang , 1997). Ribbens, Kees, ‘Zullen zij nog terugkeeren...’ De Jodenvervolging in Amersfoort tijdens de Tweede Wereldoorlog . Amersfoort: Bekking, 2002. Riessen, H. van, R. G. van der Haar, R. van Aerde et al., Het Grote Gebod. Gedenkboek van het verzet in LO en LKP . Kampen: J. H. Kok, 1951; 2 delen. Herdruk: Kampen, Kok, 1989 (met registers van schuilnamen, werkelijke namen, trefwoorden). Riet, Frank van, Handhaven onder de Nieuwe Orde. De politieke geschiedenis van de Rotterdamse politie tijdens de Tweede Wereldoorlog . Zaltbommel: Aprilis, april 2008. Rinsema, T. J. [Thijs], Joden in Meppel 1940–1945 . Zutphen: Walburg Pers, 2004. Roegholt, Richter F., De geschiedenis van de Bezige Bij, 1942–1972 . Amsterdam: De Bezige Bij, 1972. Roegholt, Richter, Ben Sijes. Een biografie . ’s-Gravenhage: SDU, 1988. Roegholt, Richter, Jacob Zwaan (red.), Het verzet 1940–1945 . Weesp: Unieboek, 1985. Roest, Friso, Jos Scheren, Oorlog in de stad: Amsterdam 1939-1941 . Amsterdam: Van Gennep, 1998. Rogier, Jan, De Geschiedschrijver des Rijks en andere socialisten. Politieke portretten I . Nijmegen: SUN, 1979. Rogier, Jan, Een zondagskind in de politiek en andere christenen. Politieke portretten 2 . Ondertitel op titelpag.: Opstellen over konfessionele politiek in Nederland van Colijn tot Cals . Nijmegen: SUN, 1980. Romijn, Peter, ‘Local government in the Netherlands and the Deportation of the Jews’, unpublished paper, presented at the international conference: Deportation Management and Resistance in (Western) Europe , Amsterdam 23-24 November 1992. Romijn, P., ‘De oorlog (1940–1945)’, in: J.C.H. Blom, R.G. Fuks-Mansfeld, I. Schöffer (red.), Geschiedenis van de joden in Nederland (Amsterdam: Balans, 1995), pp. 313–347, 469–475. Romijn, P., ‘Die Nazifizierung der lokalen Verwaltung in den besetzten Niederlanden als Instrument bürokratischer Kontrolle’, in: W. Benz, J. Houwink ten Cate, G. Otto (Hg.), Die Bürokratie der Okkupation. Strukturen der Herrschaft und Verwaltung im besetzten Europa (Berlin: Metropol, 1998), pp. 93–119. Romijn, Peter, ‘Frederiks’ Op de bres – een ambtelijke apologie’, in: N.D.J. Barnouw et al. (red.), Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Tiende Jaarboek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1999), pp. 140–164. Romijn, Peter, ‘Lokale Verwaltung, Aufrechterhaltung der öffentlichen Ordnung und Polizeiwesen in den besetzten Niederlanden’, in: Johannes Houwink ten Cate, Alfons Kenkmann (Hg.), Deutsche und holländische Polizei in den besetzten niederländischen Gebieten (Münster: Villa ten Hompel, 2002), pp. 9–28. Romijn, Peter, ‘Politiek geweld op straat. Succes en falen van de Weerafdeling van de NSB’, in: C. Kristel (eindred.), Met alle geweld. Botsingen en tegenstellingen in burgerlijk Nederland (Amsterdam: Balans, 2003), pp. 94–115. Romijn, Peter, ‘Kein Raum für Ambivalenzen. Der Chef der niederländischen inneren Verwaltung K.J. Frederiks’, in: G. Hirschfeld, T. Jersak (Hg.), Karrieren im Nationalsozialismus. Funktionseliten zwischen Mitwirkung und Distanz (Frankfurt am Main/ New York: Campus Verlag, 2004), pp. 147–171. Romijn, Peter, Burgemeesters in oorlogstijd. Besturen onder Duitse bezetting . Amsterdam: Balans, 2006. Rood, Coen, ‘Westerbork’, in: J. Presser, De nacht der Girondijnen (Amsterdam: Meulenhoff, 1965), pp. 83–127. Roon, Ger van, Protestants Nederland en Duitsland 1933–1941 . Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum, 1973; Kampen: Kok, 1990. Aangepaste Duitse uitgave: Zwischen Neutralismus und Solidarität. Die evangelischen Niederlande und der deutsche Kirchenkampf 1933–1942 . Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1983 (Studien zur Zeitgeschichte, Band 24). Roon, Ger van, Een Commissaris in het verzet. Jhr. mr. dr. L.H.N. Bosch ridder van Rosenthal . Kampen: Voorhoeve, 1999. Rooy, P. de, Werklozenzorg en werkloosheidsbestrijding 1917–1940. Landelijk en Amsterdams beleid . Amsterdam: Van Gennep, 1979. Rüter, A. J. C., Rijden en staken. De Nederlandse spoorwegen in oorlogstijd . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1960. Rüter, C. F., ‘De Bijzondere Rechtspleging – symbool of alibi?’, in: Ars Æqui jrg. 21, nr. 7 (juli-aug. 1972), pp. 346–371. Salemink, Theo, ‘Strangers in a strange country: catholic views of Jews in the Netherlands, 1918–1945’, in: Chaya Brasz, Yosef Kaplan (eds.), Dutch Jews as perceived by themselves and by others. Proceedings of the Eighth International Symposium on the history of the Jews in the Netherlands (Leiden etc.: E.J. Brill, 2001), pp. 107–123. Sanders, P., Het Nationaal Steunfonds. Bijdrage tot de geschiedenis van de financiering van het verzet 1941–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1960. Sannes, H. W. J., Onze Joden en Duitschland’s Greep naar de Wereldmacht . Amsterdam: Holland Uitgevers-Maatschappij, 1946. Schaap, Jord, Het recht om te waarschuwen. Over de Radio Oranje-toespraken van koningin Wilhelmina . Amsterdam: Anthos, 2007. Schenkel, Marjolein J., De Twentse paradox. De lotgevallen van de joodse bevolking van Hengelo en Enschede tijdens de Tweede Wereldoorlog . Zutphen: Walburg Pers, 2003. Scheren, Jos, ‘Aryanization, Market Vendors, and Peddlers in Amsterdam’, Holocaust and Genocide Studies , vol. 14, no. 3 (Winter 2000), pp. 415–429. Schöffer, Ivo, ‘Een geschiedenis van de vervolging der Joden in Nederland, 1940–1945’, in: Tijdschrift voor Geschiedenis 79 (Groningen etc. 1966), pp. 38–63 (boekbespreking van J. Presser, Ondergang ); herdr. in: I. Schöffer, Veelvormig verleden. Zeventien studies in de vaderlandse geschiedenis (Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1987), pp. 171–192. Schöffer, I., ‘Het trauma van de Nederlandse nederlaag’. Bespreking van Het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog , delen I, II en III, door L. de Jong, in: Tijdschrift voor Geschiedenis 84 (1971), pp. 536–551. Schöffer, I., ‘The Jews in the Netherlands: the position of a minority through three centuries’, in: Studia Rosenthaliana , vol. 15 743 (Amsterdam/Assen: Van Gorcum, 1981), pp. 85–100; herdr. in: I. Schöffer, Veelvormig verleden. Zeventien studies in de vaderlandse geschiedenis (Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1987), pp. 145–157. Schöffer, I., ‘Nederland en de joden in de jaren dertig in historisch perspectief’, in: Kathinka Dittrich, Hans Würzner (red.), Nederland en het Duitse Exil, 1933–1940 (Amsterdam: Van Gennep, 1982), pp. 79–92. German edition: ‘Die Niederlande und die Juden in den dreißiger Jahren in historischer Perspektive’, in: K. Dittrich, H. Würzner (Hg.), Die Niederlande und das deutsche Exil (Königstein/Ts: Athenäum, 1982). Schöffer, I., ‘Weinreb, een affaire van lange duur’, in: Tijdschrift voor Geschiedenis 95 (1982), pp. 196–224; herdr. in: I. Schöffer, Veelvormig verleden. Zeventien studies in de vaderlandse geschiedenis (Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1987), pp. 193–216. Schöffer, I., Veelvormig verleden. Zeventien studies in de vaderlandse geschiedenis . Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1987. Schöffer, I., ‘De hulp voor de joden in bezet Nederland. Te laat en te weinig’, Tijdschrift voor Geschiedenis 111 (1998), pp. 54–66. Schogt, Henry G., The Curtain. Witness and Memory in Wartime Holland . Waterloo, Ontario: Wilfrid Laurier University Press, 2003. Schonewille, J., J. Engels, J. van der Sleen, Nieuwlande 1940–1945, een dorp dat zweeg . Nieuwlande, 1990. Schoo, H. J., ‘Eerbetoon aan Presser’, in: Elsevier jaargang 53, no. 15 (Amsterdam, 12 april 1997), p. 32. Schrijvers, Piet, Rome, Athene, Jeruzalem - Leven en werk van prof. dr. David Cohen . Groningen: Historische Uitgeverij, 2000. Schulten, C. M., ‘En verpletterd wordt het juk’. Verzet in Nederland 1940–1945 . Den Haag: SDU, 1995. Schuursma, Rolf, Jaren van opgang. Nederland 1900–1930 . Amsterdam: Balans, 2001. Schuyf, Judith (red.), Nederlanders in Neuengamme . Zaltbommel: Uitgeverij Aprilis, 2005. Schwegman, Marjan, Het stille verzet. Vrouwen in illegale organisaties in Nederland 1940–1945 . Amsterdam: Sua, 1980. Seeligmann, Sigmund, ‘Die Juden in Holland. Eine Charakteristik’, in: Josef Fischer et al. (ed.), Festskrift i anledning af Professor David Simonsens 70-aarige fødselsdag (København: Hertz, 1923), pp. 253–257. Siegel, Paul [Shaul Sagiv], Locomotieven trekken wagons . Westervoort: Van Gruting, 1999. Siegel, Paul [Shaul Sagiv], In ungleichem Kampf. Christlich-jüdische Rettungsaktion der Westerweel-Gruppe. Von Köln nach Holland, durch Westerbork über Frankreich und Spanien nach Israel, 1924–1944 . Konstanz: Hartung-Gorre, 2001. Siertsema, Bettine, Uit de diepten. Nederlandse egodocumenten over de nazi concentratiekampen . Vught: Skandalon, 2007. Sijes, B. A., De Februari-staking, 25-26 februari 1941 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1954 (English summary pp. 215–228). Sijes, B. A., ‘Adolf Eichmann und die Deportation der in den Niederlanden wohnenden Juden’. Onuitgegeven rapport, november 1960; 91 p. Opgesteld ten behoeve van het proces-Eichmann, Jerusalem 1961. Nederlandstalige versie gepubliceerd als: ‘De rol van Adolf Eichmann met betrekking tot de deportatie en de uitmoording van de in Nederland woonachtige Joden’, in: B.A. Sijes, Studies over Jodenvervolging (Assen: Van Gorcum, 1974), pp. 95–127. Sijes, B. A., De Arbeidsinzet: de gedwongen arbeid van Nederlanders in Duitsland 1940–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1966. Sijes, B. A., Berechting van oorlogsmisdadigers . Amsterdam: Stichting Wiesenthalfonds, Polak en Van Oorschot, 1969; ook gepubliceerd in: B. A. Sijes, Studies over Jodenvervolging (Assen: Van Gorcum, 1974), pp. 156–169. Sijes, B. A., ‘Several observations concerning the position of the Jews in occupied Holland during World War II’, in: Y. Gutman, E. Zuroff (eds.), Rescue attempts during the Holocaust. Proceedings of the Second Yad Vashem International Historical Conference, Jerusalem, April 8-11, 1974 (Jerusalem: Yad Vashem, 1977), pp. 527–553; see also: B.A. Sijes, ‘The Position of the Jews during the German Occupation of the Netherlands: Some Observations’, Acta Historiae Neerlandicae. Studies on the History of the Netherlands , vol. 9 (The Hague/Boston/London: Martinus Nijhoff, 1976), pp. 170–192; repr. in: M.R. Marrus (ed.), The Nazi Holocaust. Historical Articles on the Destruction of European Jews (Westport, Ct./ London: Meckler, 1989, 15 vols.), vol. 4, pp.146–168. Original Dutch version in: B.A. Sijes, Studies over Jodenvervolging (Assen: Van Gorcum, 1974), pp. 128–149. Sijes, B. A., Studies over Jodenvervolging . Assen: Van Gorcum, 1974. Sijes, Ben, Ik vergat nog iets te vertellen . Amsterdam: H.J.W. Becht, 1978. Sijes, B. A., i.s.m. Th.M. de Graaf, A. Kloosterman, J.F.A. van Loenen, G.J. van Setten, A.L. Visser, Vervolging van Zigeuners in Nederland 1940–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1979. Sikkes, J. H., ... in geval van een vijandelijken inval: ambtelijk gedrag in bezettingstijd en de daarvoor geldende aanwijzingen . Deventer: Kluwer, 1985. Slot, Eric, ‘Goed/fout’ (boekbespreking van Gerhard Hirschfeld, Bezetting en collaboratie [1991]), in: NRC Handelsblad , 25 mei 1991, Zaterdags boekenbijvoegsel. Slot, Eric, ‘De historicus kan niet rekenen’ (boekbespreking van Coen Hilbrink, De Ondergrondse; Illegaliteit in Overijssel 1940-1945 [1998] ), in: NRC Handelsblad , 6 november 1998, Boekenbijvoegsel, p. 6. Smeets, Joseph, ‘Tussen plicht en geweten: een dilemma van de Utrechtse politie 1940–1945.’ Ongepubliceerde doctoraal scriptie, Rijksuniversiteit Utrecht, 1988; 65 p. Smith, Michael L., ‘Neither Resistance nor Collaboration. Historians and the problem of the Nederlandse Unie’, History 72 (1987), pp. 251–278. Snijders, M. L., L. Freed, Joden van Amsterdam . Amsterdam: De Bezige Bij, 1958. Snoek, J. M., De Nederlandse kerken en de Joden, 1940–1945: de protesten bij Seyss-Inquart; Hulp aan joodse onderduikers, de motieven voor hulpverlening . Kampen: J.H. Kok, 1990. Sobibor . Informatiebureau van het Nederlandsche Roode Kruis. Tweede verbeterde en aangevulde uitgave. Rapport; ’s-Gravenhage: Het Nederlandsche Roode Kruis, Februari 1947, 16 p. Spieker, Christoph, ‘Von der Germanisierung zur Repression: Funktion und Politik der deutschen Ordnungspolizei in den Niederlanden 1943’, in: Norbert Fasse, Johannes Houwink ten Cate, Horst Lademacher (Hg.), Nationalsozialistische Herrschaft und Besatzungszeit. Historische Erfahrung und Verarbeitung aus niederländischer und deutscher Sicht (Münster/New York/München/Berlin: Waxmann, 2000), pp. 179–190. Spieker, Christoph, ‘Enttäuschte Liebe: Funktionswandel der Ordnungspolizei in den Niederlanden’, in: Johannes Houwink ten Cate, Alfons Kenkmann (Hg.), Deutsche und holländische Polizei in den besetzten niederländischen Gebieten (Münster: Villa ten Hompel, 2002), pp. 67–95. Stegeman, H. B. J., en J. P. Vorsteveld, Het Joodse werkdorp in de Wieringermeer 1934–1941 . Zutphen: De Walburg Pers, 1983. Stegeman, Jannie [H.B.J.], ‘ Hiernaast zijn ze weggehaald… ’ Vervolging en verzet in de Rivierenbuurt 1937–1945. Amsterdam: Stichting Verzetsmuseum, 1985. 744 Stein, André, Quiet heroes. True stories of the rescue of Jews by Christians in Nazi occupied Holland . New York: New York University Press, 1988. Stigter, Bianca, De bezette stad. Plattegrond van Amsterdam 1940–1945 . Amsterdam: Athenaeum–Polak & Van Gennep, 2005. Stuldreher, C. J. F., ‘Deutsche Konzentrationslager in den Niederlanden’, in: W. Benz, B. Distel (Hg.), Dachauer Hefte. Studien und Dokumente zur Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager , vol. 5: Die vergessenen Lager (München, 1989), pp. 141–173. Stuldreher, Coen, De legale rest: gemengd gehuwde Joden onder de Duitse bezetting . Amsterdam/Meppel: Boom, 2007. Stuldreher, C. J. F., H.A.V.M. van Stekelenburg, R. S. Meyer, W.F.G. Meurs, Concentratiekampen: systeem en de praktijk in Nederland . Bussum: Fibula-Van Dishoeck, 1970. Swaan, Abram de, ‘De na-oorlogse Joodse generatie en de verwerking van het oorlogsverleden’, in: H.A.A. Mourits (voorwoord), De Joodse na-oorlogse generatie in Nederland. Kongres in Bergen 1, 2 en 3 mei 1984 (Utrecht: Stichting ICODO, november 1984), pp. 10–17. Tammes, Peter, ‘Nederlandse burgemeesters en de vervolging van joden’, in: Henk Flap & Marnix Croes (red.), Wat toeval leek te zijn, maar niet was. De organisatie van de jodenvervolging in Nederland (Amsterdam: Het Spinhuis, 2001), 69–94. Tammes, Peter, ‘Jewish Immigrants in the Netherlands during the Nazi Occupation’, Journal of Interdisciplinary History , vol. 37, no. 4 (Spring 2007), pp. 543–562. Tammes, Peter, en Annika Smits, ‘De invloed van christenen op de overlevingskansen van joden in Nederlandse gemeenten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een katholieke paradox?’, Mens en maatschappij 80: 4 (2005), pp. 353–375. Temminck, J. J., ‘Vertrokken onbekend waarheen. De Haarlemse joden in de Tweede Wereldoorlog’, Haerlem Jaarboek 1995 , 20 (1995), pp. 139–170. Tielhof, Milja van, ‘The predecessors of ABN AMRO and the expropriation of Jewish assets in the Netherlands’, Financial History Review 12: 1 (2005), pp. 87–108. Tijn, Th. van, P. de Rooy, D. Damsma (red.), Geschiedenis van het moderne Nederland. Politieke, economische en sociale ontwikkelingen . Houten: De Haan, 1988. Timmerman, Anna, Machteloos? Ooggetuigen van de Jodenvervolging (voorwoord E.van Thijn). Amsterdam: Athenaeum, 2007. Tjepkema, Almar, en Jaap Walvis, “Ondergedoken”. Het ondergrondse leven in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog . Weesp: De Haan, 1985. Trienekens, G. M. T., Tussen ons volk en de honger. De voedselvoorziening 1940–1945 . Soest: Stichting Matrijs, 1985. Trienekens, G. [Gerard] M. T., ‘Het Koninkrijk der Nederlanden in de tweede wereldoorlog van L. de Jong getoetst op het terrein van de voedselvoorziening’, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de geschiedenis van de Nederlanden (BMGN) 105 (1990) no. 2, pp. 231–243. Trienekens, G. M. T., Voedsel en honger in oorlogstijd 1940–1945. Misleiding, mythe en werkelijkheid . Utrecht: Kosmos, 1995. Ultee, W. C., ‘We mogen nergens heen, we moeten naar Vught.’ De joodse inwoners van Woerden, 1930–1947 . Woerden: Stichts- Hollandse Historische Vereniging, 1999. Ultee, W. C., H. Flap, ‘De Nederlandse paradox: waarom overleefden zoveel Nederlandse joden de Tweede Wereldoorlog niet?’, hoofdstuk 11 in: Harry Ganzeboom, Siegwart Lindenberg (red.), Verklarende sociologie. Opstellen voor Reinhard Wippler (Amsterdam: Thesis, 1996), pp. 185–197. Ultee, Wout, Ruud Luijkx, ‘De schaduw van een hand. Joods-gojse huwelijken en joodse zelfdodingen in Nederland 1936–1943’, in: H. Flap, W. Arts (red.), De organisatie van de bezetting (Amsterdam University Press, 1997), pp. 55–76. Valk, H. J., ‘De Rotterdamse Joden tijdens de bezetting’, Het Rotterdams Jaarboekje (Rotterdam, 1955), pp. 210–218. Valkhoff, Ziporah, Leven in een niet-bestaan. Beleving en betekenis van de joodse onderduik . Utrecht: ICODO, 1992. Met een inleiding van Jolande Withuis (pp. 9–54). Veld, N.K.C.A. in ’t, De SS en Nederland. Documenten uit SS-archieven 1935–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff / Staatsdrukkerij, 1976; 2 delen. Deel I: Inleiding / Documenten 1935–1942 (resp. pp. 1–440 en 441–908), deel II: Documenten 1943–1945 (pp. 909–1714). Herdruk van de Inleiding: Sijthoff, 1987. Veld, N.K.C.A. in ’t, ‘De reorganisatie der Nederlandse politie tijdens de Duitse bezetting’, in: J.C.H. Blom et al., Redenen van Wetenschap. Opstellen over de politie veertig jaar na het Politiebesluit 1945 (Arnhem: Gouda Quint, 1985), pp. 247–261. Veld, N.K.C.A. in ’t, De Joodse Ereraad . ’s-Gravenhage: SDU, 1989. Venema, Derk, Rechters in oorlogstijd. De confrontatie van de Nederlandse rechterlijke macht met nationaal-socialisme en bezetting . Amsterdam/Meppel: Boom Juridische uitgevers, 2007. Verhey, Elma, Om het Joodse kind . Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1991. Verhey, Elma, m.m.v. Pauline Micheels, Kind van de rekening. Het rechtsherstel van de joodse oorlogswezen . Amsterdam: De Bezige Bij, 2005. Vermaas, R., Ministerie zonder minister. Impressies over Binnenlandse Zaken in bezettingstijd . ’s-Gravenhage: Ministerie van Binnenlandse Zaken, april 1985; 56 p.; bijlage van het april-nummer 1985 van het Torentje, personeelsblad van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Vermolen, Julika, ‘De vierde en de vijfde mei: Herinnering aan en herdenking van de Tweede Wereldoorlog. Een overzicht van de betekenis van en de vormgeving aan 4 en 5 mei’, in: Oorlogsdocumentatie ’40-’45. Zesde Jaarboek van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (Zutphen: Walburg Pers, 1995), pp. 87–122, English summary pp. 299–300. Vernooij, Arnold, Grenzen aan gehoorzaamheid: houding en gedrag van de Utrechtse politie tijdens de Duitse bezetting . Utrecht: Trezoor, 1985. Verwey-Jonker, H., and P.O.M. Brackel, The assimilation and integration of pre- and postwar refugees in the Netherlands . The Hague: Martinus Nijhoff, 1957. (Publications of the Research Group for European Migration Problems, vol. XI.) Verzijl, J. H. W., ‘De inrichting van het Duitse bestuur’, in: J.J. van Bolhuis et al. (red.), Onderdrukking en verzet. Nederland in oorlogstijd (Arnhem/Amsterdam: Van Loghum Slaterus/J.M. Meulenhoff, 1949–1954), deel I, pp. 324–331. Veterman, Eduard N., Keizersgracht 763. Een blauwboek door Eduard Necker Veterman . Amsterdam: Republiek der Letteren, 1946. Vlessing, Odette, ‘The Jewish Policy of King William I’, in: Dutch Jewish History , vol. 2 (1989), pp. 177–191. Vlessing, Odette, ‘The Jewish Community in Transition; from Acceptance to Emancipation’, Studia Rosenthaliana 30 (Amsterdam/ Assen: Van Gorcum, 1996), no. 1, pp. 195–212. Voolstra, Anna, Eefje Blankevoort (red.), Oorlogsdagboeken over de jodenvervolging . Amsterdam etc.: Contact, 2001. Vos, R. A. H. [René], Niet voor publicatie. De legale Nederlandse pers tijdens de Duitse bezetting . Amsterdam: Sijthoff, 1988. 745 Vries, Hans de, et al., Mauthausen 1938–1998 . Westervoort: Van Gruting, 2000. Vuijsje, Ies, Tegen beter weten in. Zelfbedrog en ontkenning in de Nederlandse geschiedschrijving over de jodenvervolging . Amsterdam: Uitgeverij Augustus, 2006. Wallet, Bart, Nieuwe Nederlanders. De integratie van de joden in Nederland 1814–1851 . Amsterdam: Bert Bakker, 2007. Warmbrunn, Werner, The Dutch under German occupation 1940–1945 . Stanford Cal./London: Stanford University Press/Oxford University Press, 1963 (reprint 1972). Ned. ed.: De Nederlanders onder Duitse bezetting 1940–1945 . Amsterdam: H.J.W. Becht, 1964 (uit het Engels vertaald door P. G. Rijser). Weinberg, S., De Joden in Amsterdam. Een studie over verandering in hun attitudes . Assen: Van Gorcum, 1967. Werkman, E., M. de Keizer, G. J. van Setten, Dat kan ons niet gebeuren. Het dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog . Amsterdam: De Bezige Bij, 1980. Westerweel-Bosdriesz, Willie, Mr. A. Loeff, Betty Boeke-Cadbury, Hermann von der Dunk, Menachem Pinkhof, Mirjam Pinkhof- Waterman et al. (tekstbijdragen), Verzet zonder geweld. Ter herinnering aan Joop Westerweel, 1899–1944 . Z.p.: uitgave in eigen beheer, 1964; 109 p. Wielek, H. (ps. W. Kweksilber), met medewerking van H. Minkenhof en Hugo Heymans, De oorlog die Hitler won . Amsterdam: Amsterdamsche Boek- en Courantmaatschappij, 1947. Williams, I., ‘The Role of the Jewish Council of Amsterdam under Nazi Rule, February 1941–September 1943’, unpublished thesis, Bulmershe College of Higher Education, 1985. Winkel, Lydia E., De ondergrondse pers 1940–1945 . ’s-Gravenhage: Martin Nijhoff, 1954 (2 e druk: Utrecht: Hes, 1989). Withuis, Jolande, ‘Zonder naam, zonder ouders, vogelvrij. Ondergedoken kinderen en de complexe constellatie van verlating, woede en dankbaarheid’, in: Ziporah Valkhoff, Leven in een niet-bestaan. Beleving en betekenis van de joodse onderduik (Utrecht: ICODO, 1992), pp. 9–54. Wolff, S. de, Geschiedenis der Joden in Nederland: Laatste bedrijf . Amsterdam: De Arbeiderspers, 1946. Wolff, S. de, Voor het land van belofte. Een terugblik op mijn leven . Bussum: Ruys, 1954; Nijmegen: SUN, 2 e druk 1978. Woodruff, John H., Relations between the Netherlands government-in-exile and occupied Holland during World War II (doctoral diss.). Boston: Boston University Press, 1964; 146 p.; Boston University Studies in Political Science: vol. 6. Zanden, J. L. van, en R. T. Griffiths, Economische geschiedenis van Nederland in de 20e eeuw . Utrecht: Het Spectrum, 1989. Zariz, Ruth, ‘Hatsalat Yehudim miHolland be’emtsa’ut ishurei tsertifikatim’ [Rescue of Jews from Holland by means of the confirmation of Palestine immigration certificates], in: Yalkoeth Moresheth 23 (1977), pp. 135–162 (Hebr.). Zee, Nanda van der, Om erger te voorkomen. De voorbereiding [voorgeschiedenis ] en uitvoering van de vernietiging van het Nederlandse jodendom tijdens de Tweede Wereldoorlog . Amsterdam: Meulenhoff, april 1997. Zee, Sytze van der, Voor Führer, volk en vaderland: de SS in Nederland . Amsterdam: Prometheus, vijfde herziene druk 1992 (eerste druk 1967, onder de titel: 25.000 landverraders ). Zaich, Katja B., ‘Das Sammellager Hollandsche Schouwburg in Amsterdam’, in: W. Benz, B. Distel (Hg.), Terror im Westen. Nationalsozialistische Lager in den Niederlanden, Belgien und Luxemburg, 1940–1945 (Berlin: Metropol, 2004), 181–196. Zeller, Ron, Pim Griffioen, ‘Judenverfolgung in den Niederlanden und in Belgien während des zweiten Weltkriegs. Eine vergleichende Analyse, Teil 1’, in: 1999, Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 11, no. 3 (Hamburg: Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte, Juli 1996), pp. 30–54. Zeller, Ron, Pim Griffioen, ‘Judenverfolgung in den Niederlanden und in Belgien während des zweiten Weltkriegs. Eine vergleichende Analyse, Teil 2’, in: 1999, Zeitschrift für Sozialgeschichte des 20. und 21. Jahrhunderts 12, no. 1 (Hamburg: Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte, Januar 1997), pp. 29–48 + Korrektur (Errata) p. 160. Zomeren, Dick van, Geschiedenis van de joodse gemeenschap in Weesp. ‘Ze waren gewoon ineens weg’ . Weesp: Boekhandel De Ark / Uitgeverij Heureka, 1983. Zondergeld, Gjalt, ‘Niet-gewelddadig verzet in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog’, in: Idem , Goed en kwaad. Vijftien opstellen, van fascisme tot pacifisme, van Rudolf Steiner tot Colijn (Antwerpen/Apeldoorn: Garant, 2002), pp. 155–173; oorspronkelijk verschenen in: Guido Grünewald, Peter van den Dungen (eds.), Twentieth Century Peace Movements. Successes and Failures (Lewiston/Lampeter/Queenstown: Edwin Mellen Press, 1995), pp. 161–183. Zuylen, L. F. van, De joodse gemeenschap te Enschede 1930–1945 . Hengelo: Twents-Gelderse Uitgeverij Witkam, 1983. Zuylen, L. F. van, ‘Enschede en de - geslaagde? - onderduik van de joden’/‘Enschede and the - successful? - hiding of the Jews’, Studia Rosenthaliana 19 (Amsterdam/Assen: Van Gorcum, 1985), pp. 312–320.

7.4 Gepubliceerde bronnen en eigentijdse publicaties

Akten zur deutschen auswärtigen Politik, 1918–1945 [ADAP] . Aus dem Archiv des Auswärtigen Amts . Serie E, 1941–1945, Vols. I–VIII. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1969–1979. Eng. ed.: Documents on German foreign policy, 1918–1945 . Washington D.C.: U.S. Department of State/Government Printing Office, 1949– . Andrieu, Claire (dir.), avec la participation de Serge Klarsfeld, Annette Wieviorka, Olivier Cariguel, Cécilia Kapitz, La persécution des Juifs de France 1940–1944 et le rétablissement de la légalité républicaine. Recueil des textes officiels 1940–1999 . Paris: La Documentation française/Mission d’étude sur la spoliation des Juifs de France (Président: Jean Mattéoli), 2000. Arad, Yitzhak, Israel Gutman, Abraham Margaliot (eds.), translations by Lea Ben Dor, Documents on the Holocaust. Selected Sources on the Destruction of the Jews of Germany and Austria, Poland, and the Soviet Union . Lincoln and London/ Jerusalem: University of Nebraska Press/Yad Vashem, eighth edition 1999 (213 documents). (First edition 1981.) Bergh, S. van den, Deportaties; Westerbork, Theresienstadt, Auschwitz, Gleiwitz . Bussum: Van Dishoeck, 1945. Berghuis, Corrie K., Joodse vluchtelingen in Nederland 1938–1940. Documenten betreffende toelating, uitleiding en kampopname. Kampen: J.H. Kok, z.j. (1990). Best, Werner, ‘Die deutschen Aufsichtsverwaltungen in Frankreich, Belgien, den Niederlanden, Norwegen, Dänemark und im Protektorat Böhmen und Mähren. Vergleichende Übersicht; Manuscript nur für Dienstgebrauch, Stand August/September 1941’. Darmstadt, 1941. Typoskript im Archiv Institut für Zeitgeschichte, München, ED 3. Best, Werner, ‘Grundfragen einer deutschen Großraum-Verwaltung’, in: Festgabe für Heinrich Himmler (Darmstadt: L.C. Wittich Verlag, 1941; 2. Aufl.: 1943), pp. 33–60. Best, Werner, ‘Großraumordnung und Großraumverwaltung’, Zeitschrift für Politik 32 (1942), pp. 406–412. 746 Biélinky, Jacques, Journal, 1940–1942: Un journaliste juif à Paris sous l’Occupation (edited and introduced by Renée Poznanski). Paris: Cerf, 1992. Bloch, Marc, L’étrange défaite: témoignage écrit en 1940 . (Avant-propos de Georges Altman). Paris: Éditions Franc-tireur, 1946. Tweede druk Paris: Armand Colin 1957. Bloch, Marc, L’étrange defaite: témoignage écrit en 1940, suivi de écrits clandestins 1942–1944 . Paris: Armand Colin, 1957; 1990 herdr. met een nieuwe inleiding door Stanley Hoffmann. Blum, Léon, Dagboek 1940 . Amsterdam: De Arbeiderspers, 1946. Boven, Adriaan van [pseud. van Walther van der Kampen], Jan Jansen in bezet gebied. Oorlogsdagboek van een ambtenaar . Kampen: J.H. Kok, 1946. Bockxmeer, J.M.L. van, P.C.A. Lamboo en H.A.J. van Schie, Onderzoeksgids: archieven joodse oorlogsgetroffenen. Overzicht van archieven met gegevens over roof, recuperatie, rechtsherstel en schadevergoeding van vermogens van Joden in Nederland in de periode 1940–1987 , vervaardigd in opdracht van de Commissie van Onderzoek Liro-Archieven. Den Haag: Algemeen Rijksarchief, 1998. Brasz, Chaya, ‘Onderzoek in Israël’, in: J. Bethlehem, F. Hiegentlich, F.J. Hoogewoud (red.), Gids voor onderzoek naar de geschiedenis van de joden in Nederland (Amsterdam: Schiphouwer en Brinkman, 2000), pp. 211–222. Buchheim, Hans, Martin Broszat, Hans-Adolf Jacobsen und Helmut Krausnick, Anatomie des SS-Staates. Dokumente . Vol. 1: Die SS – das Herrschaftsinstrument. Befehl und Gehorsam . Vol. 2: Nationalsozialistische Konzentrationslager 1933– 1945; Kommissarbefehl und Massenexekutionen sowjetischer Kriegsgefangener; Judenverfolgung . München: Deutscher Taschenbuch Verlag (dtv), 1989 (5. Aufl.; Olten-Freiburg 1967, 1. Aufl.). Charles, Jean-Léon, Philippe Dasnoy, Les dossiers secrets de la police allemande en Belgique (La Geheime Feldpolizei en Belgique et dans le Nord de la France), 1940–1944 . Bruxelles: Éditions Arts & Voyages, 1972, 2 delen. Verkorte Ned. ed.: Rapporten van de Geheime Feldpolizei (1940 –1944), België en Noord-Frankrijk tijdens de bezetting . Kapellen/ Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel, 1974. Charles, Jean-Léon, Philippe Dasnoy, Les Secrétaires Généraux face à l’occupant. Procès-verbaux des réunions du Comité de Sécretaires-Généraux, 1940 –1944 . Bruxelles: Éditions Arts & Voyages, 1974. Cohen, A. E., D. van Eck (red.), Het Proces Rauter , Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie: Bronnenpublicaties, Processen no. 5. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhof, 1952; with extensive English summary on pp. 612–640. Cohen, D., ‘Herinneringen’, in: Nieuw Israëlietisch Weekblad, Bijzondere uitgave (redactie: M. Kopuit, Amsterdam, mei 1982/ ijar 5742), pp. 1–27 (enigszins verkorte versie van oorspronkelijk in 1956 gedicteerd, getypt manuscript in Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam). Dawidowicz, Lucy S. (ed.), A Holocaust Reader . New York: Behrman House, 1976 (a collection of 67 documents). Delleman, Th. (red.), Opdat wij niet vergeten. De bijdrage van de Gereformeerde Kerken, van haar voorgangers en leden, in het verzet tegen het nationaal-socialisme en de Duitse tyrannie . Kampen: Kok, 1949; bevattende bijlage met documenten. Delwaide, Leon, Vier jaar burgemeester van Antwerpen . Antwerpen: De Vlijt, 1946. Demany, Fernand, Mourir debout: Souvenirs du maquis . Bruxelles: Van Belle, 1945. Geautoriseerde Nederlandse vertaling van L. Roelandt: Herinneringen aan het Maquis . Brussel: Van Belle, 1945. Documents of the persecution of the Dutch Jewry 1940–1945 . Compiled by L. Ph. Polak and Liesbeth van Weezel, in co-operation with Henriëtte Boas, and with an Introduction by J. Presser. Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep / Jewish Historical Museum, second edition, 1979 (first ed. 1969). Dutch edition: Documenten van de Jodenvervolging in Nederland 1940–1945 . Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep / Joods Historisch Museum, 1965. Documents on German foreign policy, 1918–1945 . Series D (1937–1945). Washington, D.C.: U.S. Department of State/Government Printing Office, 1949– . (Zie ook: Akten zur deutschen auswärtigen Politik, 1918–1945 ). Documents pédagogiques. La Belgique occupée. Résistance et répression , deel 1: Introduction et documents ; deel 2: Illustrations . Bruxelles: Ministère de l’éducation nationale et de la culture française, s.d. [ca. 1990]. Parlementaire Enquêtecommissie Regeringsbeleid [PEC] 1940–1945: verslag houdende de uitkomsten van het onderzoek . ’s- Gravenhage: Staatsdrukkerij, 8 vols. 1949–1956; vol. 2: Neutraliteitspolitiek/Vertrek van de regering / De eerste maanden in Londen (1949); vol. 3: Financieel en economisch beleid (1949); vol. 7: Leiding en voorlichting aan ambtenaren en burgers in de bezette gebieden / Het contact met en de politiek ten aanzien van de verzetsbeweging in Nederland (1955). Flinker, Mozes, Dagboek van Mozes Flinker, 1942–1943 . Ingeleid door prof. H. van Praag; uit het Hebreeuws vertaald door en met nawoord van dr. J. Soetendorp. Baarn: H. Meulenhoff, 1973; herdruk: Amsterdam: Amphora Books, 1985. Oorspronkelijke Hebr. ed.: Hana’ar Mosjé: Jomano sjel Mosjé Flinker . Jerusalem: Yad Vashem, 1958. Eng. ed.: Young Moshe’s Diary. The spiritual torment of a Jewish boy in Nazi Europe . Jerusalem: Yad Vashem, 1965. France during the German Occupation 1940–1944 . Vol. I–III. Stanford Cal.: The Hoover Institution, 1958. Bevattende getuigenverklaringen van o.a. Abetz, Knochen, Bousquet, Laval, Leguay, Delpeyroux, Monier. Frank, Anne, Het achterhuis. Dagboekbrieven 12 juni 1942–1 augustus 1944 . Amsterdam: Contact, 1947 (ingeleid door dr. A. Romein-Verschoor), eerste druk. Tiende, herziene druk 1995. Frank, Robert, ‘Témoignage’ (11 janvier 1984), in: L’entraide temporaire. Sauvetage d’enfants juifs sous l’Occupation (Paris: CDJC, 1984), pp. 26–31. Frederiks, K. J., Op de bres 1940–1944. Overzicht van de werkzaamheden aan het Departement van Binnenlandse Zaken gedurende de oorlogsjaren . Den Haag: W.P. van Stockum, 1945. Friedlander, Henry, and Sybil Milton (eds.), Archives of the Holocaust. An International Collection of Selected Documents . 22 Vols. New York: Garland Press, 1989. Friedländer, Saul, Pius XII and the Third Reich: a Documentation . New York: Alfred A. Knopf, 1966; oorspr. Fr. ed.: Pie XII et le IIIe Reich: Documents . Paris: Seuil, 1964; Ned. editie: Pius XII en het Derde Rijk: dokumenten . Amsterdam/ Antwerpen: Uitgeverij Contact, 1965. Friedman, Tuvia (ed.), Dokumenten-Sammlung über die Deportierung der Juden aus Norwegen nach Auschwitz . Haifa: Institute of Documentation in Israel for the Investigation of Nazi War Crimes, Israel, 1963. Revised and augmented ed. 1994. Gids van den Joodschen Raad voor Amsterdam , Centrale Voorlichtingsdienst, Afd. ‘Interne Informatie’. Amsterdam, 15 maart 1943; 38 blz. Hakker, Jos. [Joseph], De mysterieuze Dossin Kazerne in Mechelen. Deportatiekamp van de Joden . Antwerpen: Ontwikkeling, 1944; 46 p.; Fr. ed.: La mystérieuse caserne Dossin à Malines, le camp de déportation des juifs . Anvers: Ontwikkeling, 1944; 747 Eng. ed.: The Mysterious Dossin Barracks in Mechlin. The Deportation Camp of the Jews . Antwerp/Liège: s.n., October 1944; 48 p. Oorspronkelijk verschenen als artikelenreeks in de Waalse, liberale, clandestiene krant Le Coq Victorieux (Liège, 1944). Harari, Jacob (pseud. van Fritz Pieck), Die Ausrottung der Juden im besetzten Holland. Ein Tatsachenbericht . Tel-Aviv: Irgun Olej Merkas Europa (Organisatie van immigranten uit midden-Europa), 1944; 100 p. Herrmann, Simon, Austauschlager Bergen Belsen. Geschichte eines Austauschtransportes . Tel-Aviv: Irgun Olej Merkas Europa (Organisatie van immigranten uit midden-Europa), 1944; 96 p. Heiber, Helmut (Hg.), “Reichsführer!” Briefe an und von Himmler . Stuttgart: DVA, 1968. Het Joodsche Weekblad, uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam , 1e jaargang n°.1, 11 april 1941–3e jaargang n°. 26, 28 september 1943. Heruitgave met een inleiding van Dick Houwaart; + bijlage Een andere visie van mr. Abel J. Herzberg. Den Haag: Omniboek, 1979, 2 delen. Hubatsch, Walther (Hg.), Hitlers Weisungen für die Kriegführung, 1939–1945. Dokumente des Oberkommandos der Wehrmacht . Frankfurt am Main: Bernhard & Graefe Verlag, 1962. Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis, Auschwitz , deel 1: Het dodenboek van Auschwitz ; deel 2: De deportatie- transporten van 15 Juli 1942 tot en met 24 Augustus 1942 ; deel 3: De deportatietransporten in de z.g. Kosel-Periode, 28 Augustus tot en met 12 December 1942 ; deel 4: De deportatietransporten in 1943 ; deel 5: De deportatietransporten in 1944 . ’s-Gravenhage: Hoofdbestuur van de Vereniging van het Nederlandsche Roode Kruis, 1947–1953 (gestencild). In Memoriam / L’zecher . Den Haag: SDU/Oorlogsgravenstichting, 1995. Kardinaal van Roey en de Duitsche bezetting in België, Akten en documenten uitgegeven door kanunnik E. Leclef . Bruxelles: Éditions A. Goemaere, 1945. Kitz, Wilhelm, Heinrich Groß, Die Organisation der niederländischen Verwaltung . Düsseldorf: Droste Verlag, 1941. Klarsfeld, Serge (Hg.), Die Endlösung der Judenfrage in Frankreich. Deutsche Dokumente 1941–1944 . Paris: Centre de Documentation Juive Contemporaine - CDJC/New York: The Beate Klarsfeld Foundation, 1977 (136 documenten). Klarsfeld, Serge (ed.), Recueil de [2000] documents des dossiers des autorités allemandes concernant la persécution de la population juive en France (1940–1944). New York/Paris: The Beate Klarsfeld Foundation, 1979/ 1980; 11 delen. Klarsfeld, Serge (ed.), Memorial to the Jews deported from France 1942–1944. Documentation of the deportation of the victims of the ‘Final Solution’ in France . New York: Beate Klarsfeld Foudation, 1983; unpaginated. Klarsfeld, Serge, Vichy–Auschwitz. Le rôle de Vichy dans la ‘Solution finale de la Question juive’ en France 1942–1944 , tome 1: 1942 . Paris: Fayard, 1983; tome 2: 1943–1944 . Paris: Fayard, 1985. Deze editie bevat, naast de lopende tekst, ook 122 Duitse documenten, 243 Franse documenten, acht Italiaanse en vijf Amerikaanse documenten. Klarsfeld, Serge, Vichy–Auschwitz. Die Zusammenarbeit der deutschen und französischen Behörden bei der “Endlösung der Judenfrage” in Frankreich . Aus dem Französischen übersetzt von Ahlrich Meyer. Nördlingen: Greno Verlag, 1989. Delphi Politik, Schriften der Hamburger Stiftung für Sozialgeschichte des 20. Jahrhunderts, Band 9. Deze editie bevat, naast de lopende tekst, in afwijking van de tweedelige Franse uitgave, 118 Duitse documenten, 66 Franse en twaalf Italiaanse documenten. Zie verder aldaar pp. 581–583. Klarsfeld, Serge (éd.), Le Statut des Juifs de Vichy. Une Documentation . Paris: F.F.D.J.F., 1990. Klarsfeld, Serge, Maxime Steinberg (Hg.), Die Endlösung der Judenfrage in Belgien. Dokumente . New York/Paris: The Beate Klarsfeld Foundation/CDJC, 1980. Klarsfeld, Serge, Maxime Steinberg (eds.), Mémorial de la déportation des Juifs de Belgique . Bruxelles/New York: Union des Déportés juifs en Belgiques/The Beate Klarsfeld Foundation, 1982. Herziene, Nederlandstalige uitgave: Memoriaal van de deportatie der joden uit België . Brussel/New York: Vereniging der joodse weggevoerden en rechthebbenden in België/The Beate Klarsfeld Foundation, 1992. Koker, David, Dagboek geschreven in Vught . Amsterdam: G.A. van Oorschot, derde, vermeerderde druk 1993 (1e druk 1977). Lambert, Raymond-Raoul, Carnet d’un Témoin, 1940–1943 (edited and introduced by Richard I. Cohen). Paris: Fayard, 1985. English edition: Diary of a Witness, 1940–1943 (edited and introduced by Richard I. Cohen). Chicago/Washington D.C.: Ivan R. Dee, in association with the United States Holocaust Memorial Museum, 2007. Lang, Jochen von (Hg.), Das Eichmann-Protokoll: Tonbandaufzeichnungen der israelischen Verhöre, mit 66 faksimilierten Dokumenten . Nachwort von Avner Less. Mitarbeit Claus Sibyll. Berlin: Severin und Siedler, 1982; 276 p. + 68 p. documenten. English edition: Eichmann Interrogated: Transcripts from the Archives of the Israeli Police . New York: Farrar, Straus, Giroux, 1983. Launay, Michel (éd.), L’armistice de 1940 . Paris: Presses Universitaires de France, 1972. Leclef, Edmond (red.) , Kardinaal van Roey en de Duitsche bezetting in België. Akten en documenten uitgegeven door kanunnik E. Leclef . Bruxelles: Éditions A. Goemaere, 1945. Fr. ed.: Le Cardinal van Roey et l’occupation allemande en Belgique. Actes et documents . Bruxelles: Éditions A. Goemaere, 1945. Les Eglises protestantes pendant la guerre et l’occupation. Actes de l’Assemblée générale du Protestantisme français réunie à Nimes, du 22 au 26 octobre 1945 . Paris: Fédération protestante de France, 1946. Les biens des victimes des persécutions anti-juives en Belgique. Spoliation – Rétablissement des droits . Résultats de la Commission d’étude; Rapport final de la Commission d’étude. Bruxelles, juillet 2001. Longerich, Peter, unter Mitarbeit von Dieter Pohl (Hg.), Die Ermordung der europäischen Juden. Eine umfassende Dokumentation des Holocaust, 1941–1945 . München/Zürich: Serie Piper, 1990. Mechanicus, Philip, In dépôt. Dagboek uit Westerbork . Amsterdam: Van Gennep, 1989 (eerste druk 1964). Eng. ed.: Waiting for death. A diary . Transl. from the Dutch by Irene R. Gibbons. London: Calder and Boyars, 1968. Mendelsohn, John (editor in chief), The Holocaust: selected documents in eighteen volumes . New York: Garland, 1982; 18 vols. A Collection of primary contemporaneous documents on the Holocaust, about two-thirds in English, reproduced in facsimile format. All of the published materials are in the National Archives, having originated from such sources such as the State Department (Washington D.C.), OSS (Office of Strategic Services, Washington D.C.), and official German records. Documents are arranged in four categories: ‘Preparation and planning’ (vols. 1–7), ‘The Killing of the Jews’ (vols. 8–13), ‘Rescue Attempts’ (vols. 14–16), and ‘Punishment’ (vols. 17, 18). Monneray, Henri (dir.), La Persécution des Juifs en France et dans les autres pays de l’Europe de l’Ouest, présentee par la France à Nuremberg. Recueil de documents (préface de Edgar Faure). Paris: CDJC, Série “Documents”, no. 2, 1947. Nefors, Patrick, Inventaris van het archief van de Dienst voor Oorlogsslachtoffers , Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid 748 en Leefmilieu, Dienst voor de Oorlogsslachtoffers (voorheen: Commissariat belge au Repatriement / Belgisch commissariaat voor de repatriëring) / Brussel: CEGES/SOMA, augustus 1997. Nestler, Ludwig (Hg.), Die faschistische Okkupationspolitik in Belgien, Luxemburg und den Niederlanden 1940–1945 . Dokumentenauswahl und Einleitung von Ludwig Nestler, unter Mitarbeit von Heidi Böhme, Kurt Frotscher, Elke Heckert, Eva Hintze, Kerstin Weller und Brigitte Wölk. Berlin: Deutscher Verlag der Wissenschaften der [ehemaligen] DDR, 1990; Europa unterm Hakenkreuz. Die Okkupationspolitik des deutschen Faschismus (1938–1945). Achtbändige Dokumentation , Band 2. Nestler, Ludwig (Hg.), Die faschistische Okkupationspolitik in Frankreich (1940–1944) . Dokumentenauswahl und Einleitung von Ludwig Nestler, unter Mitarbeit von Friedel Schulz. Berlin: Deutscher Verlag der Wissenschaften, 1990; Europa unterm Hakenkreuz. Die Okkupationspolitik des deutschen Faschismus (1938–1945). Achtbändige Dokumentation , Band 3. Nielen, Andreas, ‘Die Besetzung Belgiens und Frankreichs (1940–1944) und die Archive der deutschen Militärverwaltung’, 31 p.; zie: http://www.ihtp.cnrs.fr/prefets/belgien_frank_nielen.html Pätzold, Kurt (Hg.), Verfolgung, Vertreibung, Vernichtung. Dokumente des faschistischen Antisemitismus 1933–1942 . Leipzig: Verlag Philipp Reclam, 1984. Pétain, Henri-Philippe, Discours aux Français, 17 juin 1940–20 août 1944 (edition of the speeches deliverd by Marshal Pétain, prepared by Jean-Claude Barbas). Paris: Albin Michel, 1989. Polak, L. Ph., Liesbeth van Weezel (samenstelling), m.m.v. Henriëtte Boas, met een inleiding van J. Presser, Documenten van de Jodenvervolging in Nederland 1940–1945 . Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep / Joods Historisch Museum, 1965. Eng. ed.: Documents of the persecution of the Dutch Jewry 1940–1945 . Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep / Joods Historisch Museum, second edition, 1979 (first ed. 1969). Poliakov, Léon, Josef Wulf (Hg.), Das Dritte Reich und die Juden. Dokumente und Berichte . Wiesbaden: Fourier, 1989 (Originalausgabe: Berlin: Arani Verlag, 1955). Poliakov, Léon, Josef Wulf (Hg.), Das Dritte Reich und seine Diener (Auswärtiges Amt, Justiz, Wehrmacht). Dokumente . Berlin: Arani, 1956. Poliakov, Léon, Josef Wulf (eds.), Het Derde Rijk en de Joden. Documenten en getuigenissen . Amsterdam: Scheltema & Holkema, 1956. Bevattende een keuze uit de oorspr. Duitstalige editie, bewerkt door H. Wielek en vermeerderd met enige stukken over de jodenvervolging in Nederland (pp. 143–163, 190–193). Rauter, Hanns, ‘Wesen und Geschichte der niederländischen Polizei’, in: Die Niederlande im Umbruch der Zeiten. Alte und neue Beziehungen zum Reich . Im Auftrag des Reichskommissars Dr. Seyss-Inquart herausgegeben und bearbeitet von Dr. Freiherr M. du Prel unter Mitwirkung von W. Janke (Würzburg/Den Haag: Konrad Triltsch Verlag, 1941), pp. 107–130. Reeder, Eggert, und Walter Hailer,‘Die Militärverwaltung in Belgien und Nordfrankreich’, in: Reich - Volksordnung - Lebensraum. Zeitschrift für völkische Verfassung und Verwaltung , vol. 6 (1943). Rémy, Dominique, Les lois de Vichy. Actes dits “lois” de l’autorité de fait se prétendant “gouvernement de l’État français” . Paris: Romillat, 1992. Contains an annotated collection of laws promulgated by the government in Vichy 1940–1944. Robinson, Jacob, with the assistance of A.D. Friedman (compiled by), The Holocaust and After; Sources and Literature in English . Jerusalem: Israel Universities Press, 1973. Yad Vashem & YIVO Joint Documentary Project, Bibliographical Series no. 12. Rüter, C. F., D. W. de Mildt (Hg.), unter Mitwirkung von L. Hekelaar Gombert, Justiz und NS-Verbrechen. Sammlung deutscher Strafurteile wegen Nationalsozialistischer Tötungsverbrechen 1945–1999 . 26 Bände. Amsterdam/ München: Amsterdam University Press/F.G. Saur Verlag, 1968–2001. Sarraute, R., P. Tager (introduction), Les Juifs sous l’Occupation. Recueil des textes français et allemands 1940–1944 . Paris: CDJC, 1945. Schenk, M.G., J.B.Th. Spaan (samenstelling), De Koningin sprak. Proclamaties en radiotoespraken van H.M. Koningin Wilhelmina gedurende de oorlogsjaren 1940–1945 . Utrecht: Ons Vrije Nederland, 1945. Tweede druk: Franeker, T. Wever, 1985. Seyss-Inquart, Reichsminister [Arthur], Vier Jahre in den Niederlanden: Gesammelte Reden . Berlin/Wien/Prag/Amsterdam: Volk und Reich Verlag, 1944. Sjenitzer-van Leening, T. M. (red.), Dagboekfragmenten 1940–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1954. Snatager, Herman, Zo gaan we allemaal… Brieven van een vervolgd man 1941–1943 . Inleiding: J.W. Regenhardt, tekstverzorging: C. Keulen. Spaarndam: Ivoorzwart, z.j. [ca. 1988]. Snoek, Johan M., The Grey Book. A collection of protests against anti-semitism and the persecution of Jews issued by non-Roman catholic churches and church leaders during Hitler’s rule (Introduction by Uriel Tal). Assen: Van Gorcum, 1969. Statistiek der bevolking van Joodschen bloede in Nederland; samengesteld door de Rijksinspectie van de Bevolkingsregisters aan de hand van de formulieren van aanmelding ingevolge verordening 6/1941 van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied . ’s-Gravenhage: Algemeene Landsdrukkerij, [Mei] 1942; 103 p. Steinberg, Lucien, Les Autorités allemandes en France occupée. Inventaire commenté de la collection de documents conservés au C.D.J.C., provenant des Archives de l’ambassade d’Allemagne, de l’administration militaire allemande et de la Gestapo en France . Paris: CDJC, 1966. Stokman, S., Het verzet van de Nederlandsche bisschoppen tegen Nationaal-Socialisme en Duitsche tirannie. Herderlijke brieven, instructies en andere documenten . (Woord vooraf van aartsbisschop Johannes de Jong). Utrecht: Het Spectrum, 1945. Taguieff, Pierre-André, Grégoire Kauffmann, Michaël Lenoire, avec la participation de Robert Belot, Annick Duraffour, Marc Knobel, Claude Singer, Patrick Weil, L’Antisémitisme de plume 1940–1944; études et documents . Paris: Berg International Éditeurs, 1999: ‘Documents’: pp. 449–592. Taubes, I., Persecution of the Jews in Holland, 1940–1945. Westerbork and Bergen-Belsen . London: Wiener Library, 1945. Tijn-Cohn, Gertrud F. van, ‘Bijdrage tot de Geschiedenis der Joden in Nederland van 10 mei 1940 tot juni 1944’ (gestencild rapport, geschreven op verzoek van het Amerikaanse Joint Distribution Committee. Nahariya, Palestina 1944; 100 p. + bijlage met 9 documenten). English edition: ‘Contribution towards the History of the Jews in Holland from May 10th, 1940 to June 1944’ (report, written at the request of the American Joint Distribution Committee. Nahariya, Palestine, 1944; 129 p. + appendix with 9 documents). In: NIOD, Doc I-1720B, a-1. Touw, H. C., Het Verzet der Hervormde Kerk . ’s-Gravenhage: Boekencentrum, 1946; 2 delen. The trial of Adolf Eichmann. Record of proceedings in the district court of Jerusalem . State of Israel: Ministry of Justice, 1992; 9 vols., vols. 1–8: text; vol. 9: microfiche copies of the exhibits submitted by the prosecution and defence. Trial of the Major War Criminals before the International Military Tribunal, Nuremberg, 14 November 1945–1 October 1946 749 (IMT). Nuremberg: International Military Tribunal, 1947-1949; 42 vols. This (English-language) set is also called the “Blue Series”. Vol. 1: Official Documents; Vols.2–22: Proceedings; Vol. 23: Chronological and Subject Index; Vol. 24: Document and Name Index; Vols. 25–42: Documents and other Material in evidence. (New York, 1971, reprint). Trials of War Criminals before the Nuremberg International Military Tribunals under Control Council Law No. 10, Nuremberg, October 1946–April 1949 (TWC). Washington, D.C.: Government Printing Office, 1949-1953; 15 vols.; commonly called the “Green Series”. Vol. 8: The RuSHA Case; Vol. 11: The Ministries Case; Vol. 12: The High Command Case. United Restitution Organization (U.R.O.), Judenverfolgung in Frankreich. Dokumente. Frankfurt am Main: U.R.O., 1959. Urteil in dem Strafverfahren gegen 1) Dr. Wilhelm Harster, 2) Wilhelm Zöpf, 3) Gertrud Slottke. Das Schwurgericht bei dem Landgericht München II, 12 Ks 1/66 . München, 8. März – 31. August 1967; 625 S. Auch veröffentlicht unter dem Titel: ‘LG München II vom 24.02.1967, 12 Ks 1/66’, in: C. F. Rüter, D. W. de Mildt, unter Mitwirkung von L. Hekelaar Gombert, Justiz und NS-Verbrechen. Sammlung deutscher Strafurteile wegen Nationalsozialistischer Tötungsverbrechen 1945–1999 . Band XXV: Die vom 24.11. 1966 bis zum 16.03.1967 ergangenen Strafurteile Lfd. Nr. 640–648 (Amsterdam/ München: Amsterdam University Press/F.G. Saur Verlag, 2001), pp. 393–651 (geanonimiseerd). Veffer, A., Statistische gegevens van de Joden in Nederland . Rapport, Amsterdam, 1942. Veld, N.K.C.A. in ’t (inleiding en redactie), De SS en Nederland. Documenten uit SS-archieven 1935–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1976), deel I: Inleiding / Documenten 1935–1942 (resp. pp. 1–440 en 441–908), deel II: Documenten 1943–1945 (pp. 909–1714). Verordnungsblatt des Militärbefehlshabers in Belgien und Nordfrankreich für die besetzten Gebiete . Brussel, 1940–1944. Verordnungsblatt für die besetzten niederländischen Gebiete / Verordeningenblad voor het bezette Nederlandse gebied . Den Haag, 1940–1945, 6 banden. Verordnungsblatt für die besetzten norwegischen Gebiete / Forordningstidend for de besatte norske områder . Oslo, 1940–1942. Visser ’t Hooft, W. A., The Struggle of the Dutch Church for the Maintenance of the Commandments of God in the Life of the State . London etc.: World Council of Churches, 1944. Vosse, J. van de (inleiding), Sobibor. Rapport van het Informatiebureau van het Nederlandsche Roode Kruis, Tweede, verbeterde en aangevulde uitgave . ’s-Gravenhage: Het Nederlandsche Roode Kruis, 1947. Walk, Joseph (Hg.), Das Sonderrecht für die Juden im NS-Staat. Eine Sammlung der gesetzlichen Massnahmen und Richtlinien. Inhalt und Bedeutung . Heidelberg/Karlsruhe, 1981. Whitcomb, Philip W. (transl.), France during the German Occupation, 1940–1944: a collection of 292 statements on the government of Maréchal Pétain and Pierre Laval . 3 vols. Stanford Cal.: The Hoover Institute on War, Revolution and Peace, 1958- 1959; 3 vols., 1666 p. Wildt, Michael (Hg.), Die Judenpolitik des SD 1935–1938. Eine Dokumentation . München: Oldenbourg, 1995. Witte, Peter, Michael Wildt, Martina Voigt, Dieter Pohl, Peter Klein, Christian Gerlach, Christoph Dieckmann, Andrej Angrick (bearbeitet, kommentiert und eingeleitet von), Der Dienstkalender Heinrich Himmler 1941/42 . Hamburg: Hans Christians, 1999; 789 p. (Hamburger Beiträge zur Sozial- und Zeitgeschichte, herausgegeben von der Forschungsstelle für Zeitgeschichte in Hamburg, Quellen Band 3). Het Woord als Wapen. Keur uit de Nederlandse ondergrondse pers 1940–1945 . ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1952. (Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam: Bronnenpublicaties, Diversen, Nr. 1).

7.5 Geraadpleegde ongepubliceerde bronnen

Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam (NIOD)

– Duitse instellingen en personen in bezet Nederland Archief (Arch.) Reichskommissar für die besetzten niederländischen Gebiete (Arthur Seyss-Inquart): collectie-nummer (coll. nr.) 14: Stab, 1940-1944 coll. nr. 15: Fernschreibstelle (telexberichten), 1940-1943 coll. nr. 17 (na nieuwe inventarisatie: coll. nr. 14): Präsidialabteilung (Chef: Hans Piesbergen), 1940-1945 Arch. Generalkommissar für Verwaltung und Justiz (VuJ, Friedrich Wimmer): coll. nr. 20: Stab, 1940-1945 coll. nr. 21: Hauptabteilung (HA) für allgemeine Angelegenheiten, Abteilung Rechtsetzung und Staatsrecht, 1940-1945 coll. nr. 25: HA Inneres, Abteilung Inneres – Verwaltung, 1940-1944 (o.a. Ernst Althaus) coll. nr. 32: HA Erziehung und Kirchen, 1941-1944 Arch. Generalkommissar für Finanz und Wirtschaft (Hans Fischböck): coll. nr. 39: Stab, 1940-1944 coll. nr. 44: Wirtschaftprüfstelle, 1940-1945 coll. nr. 53: Geschäftsgruppe Soziale Verwaltung (GSV, Präsident Reinhard Jakob), later: Hauptabteilung Soziale Verwaltung, 1940-1945 coll. nr. 56: Abteilung Siedlung und Bauten, 1940-1945 Arch. Generalkommissar zur besonderen Verwendung (Fritz Schmidt 1940-43, W.P.A. Ritterbusch 1943-45): coll. nr. 61: Stab Arch. Höhere SS- und Polizeiführer (HSSPF), Generalkommissar für das Sicherheitswesen (Hanns Rauter): coll. nr. 77: HSSPF, 1940-1945 coll. nr. 78: Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD (BdS) coll. nr. 79: Zentralstelle für jüdische Auswanderung, Amsterdam, 1941-1944 coll. nr. 80: Befehlshaber der Ordnungspolizei (BdO) Arch. Beauftragten des Reichskommissars, coll. nr. 86: - Beauftragter des Reichskommissars für die Stadt Amsterdam Deutsche Reichsbahn – Bahnbevollmächtigte bei den niederländischen Eisenbahnen, 1940-1945, coll. nr. 89 Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (EER), 1942-1943, coll. nr. 93a.

750 – Nederlandse instellingen en personen in bezet Nederland Departement van Justitie: coll. nr. 100a: Procureur-generaal Amsterdam, 1940-1944 Departement van Binnenlandse Zaken: coll. nr. 101a: Mr. K. J. Frederiks, 1940-1944 Coördinatie-Commissie, ingesteld door de Nederlandsch Israëlitische en Portugeesch-Israëlitische Kerkgenootschappen, 1940-1941, coll. nr. 181d Jacques H. Aa, 1941-42, coll.nr. 181g (werkzaam bij Commissie Onderwijs van de Joodsche Raad voor Amsterdam), m.n. het door hem samengestelde, ongepubliceerde rapport ‘De maatregelen inzake het Onderwijs aan Joodse leerlingen, van augustus 1941 tot mei 1942’. Prof. dr. D. Cohen, 1935-1949 (1954), coll. nr. 181j (voorzitter van de Joodsche Raad voor Amsterdam 1941-1943) Joodsche Raad voor Amsterdam, 1941-1944, col. nr. 182.

– Na-oorlogse instellingen (en personen) coll. nr. 198: Alfabetische en systematische catalogi van boeken en brochures

– Overige collecties Collecties bestaande uit (foto)kopieën en/of originelen uit archieven elders: coll. nr. 206: Collectie Moskou coll. nr. 207: Foreign Office (London) – State Departement (Washington DC) (FO/SD), 1933-1945 coll. nr. 210: (voormalig) Berlin Documentation Center (BDC, thans in Bundesarchiv Berlin, BAB), 1933-1945 coll. nr. 215: Collectie Duitse instellingen buiten Nederland (CDI), 1933-1945 - Militärbefehlshaber in Frankreich (MBF) coll. nr. 216: Collectie Nederlandse Overheidsinstellingen (CNO), 1939-1945 - Notulen en circulatiestukken Secretarissen-generaal (CSG) (na nieuwe inventarisatie: coll. nr. 216a, m.n. inv. nr. 1e) - Circulaires Departement van Binnenlandse Zaken - Departement van Justitie coll. nr. 216a: Mr. C.J.M. Schaepman, 1940-1948 (secretaris van het College van Secretarissen-generaal) Speciale collecties over onderwerpen en personen: coll. nr. 245: Erelijst van gevallenen coll. nr. 248: Documentatie I (Personen) (Doc I) coll. nr. 249: Documentatie II (Zaken) (Doc II) coll. nr. 250f: Gevangenissen en concentratiekampen – Amersfoort coll. nr. 250g: Gevangenissen en concentratiekampen – Vught coll. nr. 250i: Gevangenissen en concentratiekampen – Westerbork coll. nr. 251: Afdeling Onderzoek Gevangenissen en Concentratiekampen, Algemene Verslagen (OGC) coll. nr. 253a: Telexberichten ANP, 1940-1944 coll. nr. 270c: Proces Adolf Eichmann, 1937-1945, 1960-1961 coll. nr. 270d: Proces Erich Rajakowisch, 1963-1965 coll. nr. 270g: Proces Wilhelm Harster, Wilhelm Zöpf, Gertrud Slottke, 1945-1948, 1964-1967.

Nationaal Archief, Den Haag (NA) – Archief Ministerie van Justitie (MvJ): - Directoraat-Generaal van Politie (DGvP) - Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR).

Gemeente-Archief, Amsterdam (GAA) (vanaf september 2007: Stadsarchief Amsterdam) – Collectie 5166: Burgemeester en wethouders – Collectie 5181: Bureau Algemene Zaken – Collectie 5225: Oud-archief Bureau Hoofdcommissaris van politie: - Bureau Hoofdcommissaris (BHC), Kabinet Hoofdcommissaris (KHC), Politiebataljon Amsterdam (PBA).

Studie- en documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij, Brussel (SOMA) - Proces Kurt Asche, arch. nr. AA 377. Werkkampen voor joden uit België in Noord-Frankrijk, arch. nr. AA 1171 . - Benedictus, Maurice, ‘Historique du problème juif en Belgique, depuis le 10 mai 1940 jusqu’au 31 décembre 1942’, en ‘La Question juive. Position du Problème au 31 décembre 1942’; rapporten, opgesteld door het voormalig hoofdbestuurslid van de AJB, in Lissabon, 18 februari 1943, microfilm 41. Oorspronkelijke exemplaren in: Archief Ministère belge de la Santé Publique et de la Famille, Bruxelles (afk. MSP)/Ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin. - Salomon Van den Berg, Journal de guerre , s.l.[Bruxelles], s.d. Ongepubliceerd dagboek, kopie van de getypte versie in SOMA.

Joods Museum van Deportatie en Verzet, Mechelen (JMDV) - Benedictus, Maurice, ‘Historique du problème juif en Belgique, depuis le 10 mai 1940 jusqu’au 31 décembre 1942’, en ‘La Question juive. Position du Problème au 31 décembre 1942’; rapporten, opgesteld door het voormalig hoofdbestuurslid van de AJB, in Lissabon, 18 februari 1943, oorspronkelijke exempl. Archief MSP; afschriften van deze rapporten in JMDV en in YVA.

Centre de Documentation Juive Contemporaine, Paris (CDJC) Recueil de [2000] documents des dossiers des autorités allemandes concernant la persécution de la population juive en France (1940–1944). Samenstelling: Serge Klarsfeld (beperkte uitgave, New York: The Beate Klarsfeld Foundation, 1979-1980; 11 delen).

751

Yad Vashem Archives, Jerusalem (YVA) - RG (Record Group): O.2, O.29, O.3 (Testimonies department).

Beit Lohamei Haghetaot (The Ghetto Fighters’ House) Archives, Israël (BLH) – Nederlandse afdeling: - Persoonsdossiers (001-500) - Themadossiers (501- ).

Wiener Library/Institute for Contemporary History, London (WL) - Knipselarchief (Press clippings).