Norsk Tidend 5-18
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Suksess Ambisjonar Heng etter RETURADRESSE: Det Norske Teatret – Frå første stund veit han – Det at gutane skriv på går så det grin. kva som skal til: «Eit stort dialekt, betyr at dei ikkje Noregs Mållag – Veggane bular av namn». Jan Olav Gatland stimulerer kvarandre på Lilletorget 1 prosjekt og folk, seier har skrive bok om Mons standard nynorsk, seier 0184 OSLO teatersjef Erik Ulfsby. Litleré. Øystein Vangsnes. SIDE 6–7 SIDE 18–20 SIDE 8–9 nr. 5 Norsk Tidend november 2018 medlemsblad for Noregs Mållag Bra med motstand – Vil du fortelja ei historie som set spor, så er det nok bra å vera in- nom noko mørkt. Då har hov- udkarakteren noko å slita seg gjennom, seier teikneseriet- eiknar Anja Dahle Øverbye. SIDE 17 FOTO: KJARTAN HELLEVE 5 • 2018 Norsk Tidend Framhald av Fedraheimen og Den 17de Mai Skjer i sjøen ҡ Barn og unge ser stadig min- dre på vanleg fjernsyn, og stadig meir tilfeldige snuttar på You- Tube. Det gjer at dei møter mindre norsk og meir engelsk. Det er ikkje heilt sunt for språkutviklinga, skal me tru dei lærde. ҡ Ved fleire høve har eg høyrt at trikset for å snu denne utviklinga er å laga så godt fjernsyn og så gode Det er i kommunen filmar i Noreg, at ungdomen heller vel det. Staten bør stimulera til ut- viklinga av norskspråklege dataspel, og gjerne i samarbeid med resten av Norden. det skjer ҡ Det er sikkert vel og bra. Eg er for tiltak som har mål om å styrkja norsk språk. Men motsett innan EG HAR BAK meg éin periode i kommunestyret akademia, helsevesenet og til dels i Fredrikstad. Det var i det førre hundreåret. Det ҡ LEIARTEIGEN næringslivet der samfunnet til ein som sit igjen etter den perioden av livet, er nett viss grad kan styra utviklinga med kjensla av «at nå sit eg her igjen». Det var møte MAGNE AASBRENN ulike krav, står me eigentleg mak- etter møte – ikkje berre i kommunestyret, men i Leiar i Noregs Mållag teslause mot dette fenomenet. råd og utval, og så alle partimøta, da. Eg opplevde det som tvangsfôring med dårleg retorikk og ei stor sløsing med tid, for det var ҡ All verdas underhaldnings- veldig sjeldan eg som kommunestyrerepresentant industri, distribuert gjennom verdas gjorde nokon som helst skilnad. kraftigaste underhaldningsmas- Likevel er det i kommunestyra rundt omkring 24. oktober kalla aksjonistane kiner og telefonar, er ei flodbylgje at folkestyret får det klaraste uttrykket, for her er i Hemsedal Mållag inn til folke- som ikkje lèt seg stoppa med krav til det verkeleg Folket med stor F som får vera med og møte, og folket møtte opp i salen bestemme. i Kulturhuset. Mange heldt appel- norskspråkleg musikk på P4. Den siste månaden har mange frå sentrallek- lar, blant dei generalsekretæren i ken i Noregs Mållag møtt Kommune-Noreg på Høgre, John-Ragnar Aarset. Amelia ҡ Den språklege sjølvtilliten må nært hald. Nynorskstafetten har vore på rund- Snerte (16) heldt ein kraftfull tale byggjast opp i skulen. Då blir det tur på Agder og i Telemark, og treft ordførarar, og bad alle nynorskingar i salen feil å utstyra ungane med nøyaktig rådmenn og byråkratar for å framsnakke skrift- komma opp på scenen. Så stod vi språket vårt og få dei til å sikre stabil politikk i der da, alle – mens «bokmålin- dei same underhaldningsmaski- områda der nynorsk kommune- og skulespråk gane» sat igjen i ein glissen flokk i nene. Eg har større tru på blyant møter bokmålet. Under siste EU-debatt snakka salen. Der kunne dei sitta og ruge og ei fysisk ordbok enn på nett- folk om «svenskesuget». Det er ikkje fritt for at i litt på den mindretalskjensla som brett og alt som sluttar på .no. mang ein nynorskkommune er «bokmålssuget» råkar oss nynorskbrukarar mang ein nærverande. gong … Hemsedal med sine 2442 innbyggarar var kom- ҡ Om me skal redda dei frå munen der dette suget var mest påtrengande i ETTERPÅ VAR DET politikarpanel denne flodbylgja, må me gje un- haust. Hemsedal er ein tradisjonell nynorskkom- der kommunestyrerepresentantane gane fast grunn å stå på. Då kan ik- mune, men den som har følgt med på skulesta- uttalte seg om dialekt og nynorsk. Det kje absolutt alle «fylgja med i tida». tistikken i Skistar-bygda ei stund, ser at nynorsk- som var fint, var at alle var veldig posi- Nokon må vera eit skjer i sjøen. elevane har blitt færre etter kvart. Nettsida til kom- tive til både målføre og målform, men munen er på nynorsk, men lenkene der fører deg alt der og da – når det gjaldt spørs- KJARTAN HELLEVE til Visit Hemsedal, der alt er på bokmål. målet om administrasjonsspråk – blei det klart at dette kom til å bli jamt i kommunestyret. PÅ VÅRPARTEN KOM det opp eit framlegg i livs- Så kom avstemminga den 1. november. Med eit løpsutvalet om at Hemsedal skulle gå over frå å ha fleirtal på éi einaste røyst fall det nynorske admi- Utgjeven av Noregs Mållag nynorsk som administrasjonsspråk til å ha såkalla nistrasjonsspråket i Hemsedal nøytralt administrasjonsspråk. Grunngivinga var Det var bittert, men tydde langtfrå at aksjonen Avisa blir redigert etter Redaktørplakaten. blant anna at det var vanskeleg å skaffe nynorsk- hadde hatt null verknad. I dei tre–fire vekene mål- Tilskrift:Lilletorget 1, 0184 OSLO kunnige tilsette til det vesle kommunehuset. Utva- folka hadde stått på, var tre av partia i kommune- Redaktør: Kjartan Helleve, let hadde ny handsaming i september, og der var styret blitt splitta. Ein tydeleg kveik for dialekt og [email protected], det berre Senterpartiet som gjekk inn for å halde nynorsk var sett i gang og fekk innverknad på dei 2018 på nynorsk administrasjonsmål. fire vedtaka som følgde med «nøytral»-vedtaket: • tlf. 23 00 29 32 Så, under nokre travle oktoberveker, fekk gode 1) Hemsedal sitt føretrekte mål ved offentleg 5 I redaksjonen: målfolk til ei stor oppvakning i Hemsedal. Det kommunikasjon skal vera nynorsk. 2) Hemsedal Hege Lothe, Erik Grov blei ringt rundt og mobilisert på nettet. Fram mot blir framleis nynorskkommune i statistikken fordi Heimeside: www.nm.no det avgjerande kommunestyremøtet strøymde kommunen skal krevja nynorsk i brev frå staten. 3) Abonnement: 250 kroner per år innlegga inn til lokalavisa Hallingdølen. Ein av Dialektfremjande tiltak blir utarbeidde i samband dagane opp imot den avgjerande røystinga i kom- med revidert målbruksplan i 2019. 4) Det skal bli Utforming: Audun, Språksmia AS munestyret var det sju innlegg for nynorsk og tre gitt eit tilbod om opplæring i nynorsk for dei som [email protected] Norsk Tidend Norsk innlegg imot. ønsker det. 2 ҡ ҡ SAGT Hvem er Ivar Aasen som det står om i bioen din? Musiker? frå @nynorsk_tinder på Instagram Eneste vi lærte om nynorsk var at Knut Knutsen reiste rundt i Norge for å samle inn dialekter frå @nynorsk_tinder på Instagram Typisk dere feminister å vere for like- stilling av ting som helt klart ikke tren- ger det. Som nynorsk for ekempelvis. frå @nynorsk_tinder på Instagram Kult at du bruker sidemål utenfor sko- len a! Fikk du god karakter eller? frå @nynorsk_tinder på Instagram I dag har eg blokkert ein person på ein datingapp fordi han meinte dinosaurar Det er i kommunen var teite. Førre veke fordi ein meinte eg snakka nynorsk. Det einaste som kan gjere dette betre er eit nynorsk dinosaurmuseum. THE GLORY! Sigrid Sofia på Twitter det skjer Akekvitt er det som det heiter på nynorsk Torstein Helleve på Twitter Det er noko peak vestnorsk/nynorsk med å sitje på ein buss, på ei ferje, på veg mot ein annan flyplass sidan flyet ikkje kunne lande på den fyrste på grunn av skodde. For å toppe det heile, så les eg Ragnar Hovland. Er det dette som går under #nynorsktwitter? Teikning: Kjartan Helleve Teikning: Karri på Twitter Svensk er vakkert, nesten like flott som nynorsk. Jan Roger Hamre på Twitter Har lest så mye nynorsk, at jeg ikke lenger legger merke til om teksten jeg leser er på bokmål eller nynorsk. Det er faktisk ikke verst! Kanskje jeg skal terpe mer på egen grammatikk og gå over til å skrive nynorsk selv også? Kun for moroskyld? Vannkoker på Twitter I dag ble #HunBørStille-kampan- jen lansert på nynorsk! Hva sier du, Hadia Tajik? Arbeiderpartiet i Sogn og Fjordane joiner likestil- lingsdugnaden. Fortell den råeste dama du kjenner at #HoBørStille! Varaordførar i Oslo, Kamzy Gunaratnam på Twitter Med mindre telefonen din er inndratt av PST ville eg nytta høvet til å sende SMS med kodeord NYNORSK til 2490. Ikkje noko av dette hadde blitt vedteke om ikkje Då blir du med i Noregs Mållag. lokale målfolk hadde bretta opp erma, kasta seg Nestleiar Peder Lofnes Hauge på rundt og aksjonert. Twitter EG VISKAR BORT inntrykket frå da eg sjølv sat på Det er i kommune– Norske studentar har rett til å ta bakarste benk i bystyresalen i Plankebyen. Det ER eksamen anten på bokmål eller på viktig kven som sit i kommunestyret. Mange stader styra at folkestyret nynorsk. På Ivar Aasens sin 205-års- framover vil det vera avgjerande for nynorsken. Og dag er det viktig å minne om at vi skal så er det slik at neste kommuneval er hausten 2019, legge til rette for dette. men det er i desse dagar nominasjonen til partia går får det klaraste Rektor ved OsloMet, Curt Rice, på 2018 • føre seg, og det er nå partiprogramma til valet i hun- Twitter dre nynorskkommunar blir bestemt. Gode målven- uttrykket. Her er ner, involver dykk i denne prosessen, finn ut kva dei I dag er det 205 år sidan Ivar Aasen vart enkelte kandidatane meiner, sørg for å opp folk på det Folket med fødd.