Festspelavisa 2019 .Indd

Helsing frå statsråden Å fortelje er ein grunnleggjande måte å forstå og strukturere livet på. Frå vi er små blir vi lesne for og introduserte for mange av dei forteljingane som har ei særstilling i kulturen vår, til vi som ungdomar får nye opplevingar gjennom dei monumentale verka frå både lands- kjende og somtid verdskjende norske forfattarar. Skjønnlitteraturen, journa- listikken og sakprosaen gir oss til saman ei grunnforteljing om Noreg – eit felles minne og ei felles forståing av kva det vil seie å bu i dette landet. Historia om Ivar Aasen og den nynorske skriftkulturen er ein viktig del av den norske grunnforteljinga. Utan dei mange som har fortalt på nynorsk, Kulturminister Trine Skei Grande hadde vi truleg hatt både ei anna sjølv- (foto: Mona Lindseth, Venstre ) Lodve Solholm (foto: Aasen-tunet) forståing og eit annleis samfunn. Sær- leg viktig i forteljinga om nynorsken og bokmålet er evna vi har vist til å løyse forteljingane av Olav Duun vore viktige slike kulturelle konfliktar på fredeleg og litterære opplevingar. Tiller står i denne Ei feiring av forteljingar demokratisk vis. Forteljinga om norsk tradisjonen. Stiftinga Nynorsk kultursentrum rikdomen i nynorsk skriftkultur, som språkpolitikk er ei forteljing om at det Eg ønskjer publikum, frivillige og formidlar gjennom Dei nynorske ein del av denne feiringa. Du kan glede er mogleg og naturleg å leve saman i eit tilsette gode festspel i Bokåret 2019! festspela mangfaldet og kvaliteten deg til spennande eventyr, store konser- mangfald. i nynorsk skriftkultur i fortida og topplevingar, engasjerande debattar og Som namdaling må eg seie at eg Trine Skei Grande, samtida. dannande samtalar. er stolt av at Carl Frode Tiller er årets kultur- og likestillingsminister Forteljingane til festspeldiktar Carl festspeldiktar. For meg personleg har (Venstre) Forteljinga er sentral i alle skriftkulturar. Frode Tiller vil bli formidla i mange Journalistar fortel nyhende. Forskarar ulike former gjennom festivalen, slik fortel om det som ligg bak røynda. Dikta- at du kan kome nærare og djupare inn rar fortel om det røynda ikkje syner oss. i forfattarskapen hans. Nyt det med Alt dette blir vist fram, diskutert og leika gode vener, med god mat og drikke i med under Dei nynorske festspela 2019. vakre omgivnader! Medan vi feirar, skal I Bokåret 2019 feirar Noreg boka vi takke ei fantastisk rekkje av verdi- og lesegleda. Den fleirspråklege norske fulle samarbeidspartnarar, frivillige og Festspel for alle bokhistoria blir synt fram, litteraturen dei tilsette i Ivar Aasen-tunet. Utan dei blir presentert på nye måtar for å trek- hadde ikkje dette vore mogleg. kje til seg nye og gamle lesarar og norsk Velkomne! litteratur blir seld ut i verda under den store bokmessa i Frankfurt. I fire dagar Lodve Solholm, i juni samlar vi flest mogleg for å feire styreleiar i Nynorsk kultursentrum Å høyre til ein stad Kjære arrangørar, kunstnarar og publikum på Dei nynorske festspela. Vi blir ofte konfronterte med at samfunnet vårt i dag er fragmentert, og at dei store felles forteljingane er svekte. Desse forteljingane har gjennom historia skapt rammer for å forstå og disku- Jørgen Amdam (foto: Volda kommune) og Stein Aam (foto: Charlotte K. Kvistad) tere kven og kva vi er. Men er det verkeleg sant at dei blir borte? Dei nynorske festspela har sidan byr- gementa. Arenaene i Volda og Ørsta er Ja, vi sit nok meir kvar for oss fram- jinga av 1990-talet gitt både nordvest- fleire, men vi ønskjer særskilt velkomen for ein skjerm. Men behovet og interessa lendingar og tilreisande konsertar, til festspelfrukost i Ørsta sentrum laur- for å høyre til ein stad og ha felles refe- utstillingar, samtalar og møtestader. Frå dag, og Voldafestivalen med festsprell ransar, trur eg ikkje har endra seg. Eg fullsett uteamfi med D.D.E., mystisk og seinare same dagen. trur dei beste forteljingane er så sterke grensesprengjande dans, til humorshow Til lykke med Festspela i 2019! at dei stadig vil finne nye former. Dette med Kalvø eller Hjeltnes – Dei nynor- får vi prov på i programmet til Festspela ske festspela har mykje å by på, også for Jørgen Amdam, i år: Forteljingane sprengjer seg framleis barn. Det er såleis ein svært viktig festi- ordførar i Volda kommune opp i lyset, gjennom tankar, tonar og ord. Fylkesordførar Jon Aasen (foto: M&R fylke) val for vertskommunane Ørsta og Volda! Takk til arrangørane som gir oss ein flott Programmet i år syner at det igjen Stein Aam, arena for å dyrke fellesskapen og littera- Jon Aasen, blir arbeidd godt med å skape både ordførar i Ørsta kommune turen, og til lykke med årets festspel. fylkesordførar breidde og spissing i dei ulike arran-

2 Dei nynorske festspela 2019 Kristin Fridtun, Thor Gjermund Eriksen, Runar Gudnason, Carl Frode Tiller (foto: Lene Sørøy Neverdal, Ole Kaland, NRK, Tord Lejon, Therese Alice Sanne) Opning i uteamfiet For første gong blir Festspela opna ved Runar Gudnason, og med musikalsk utandørs, med Aasen-rapp som arrangement av Gunnar Sigve Aurdal. avslutning. Det er første gongen denne moder- niserte versjonen blir framført for eit Som vanleg skal festspeldiktaren i elden nasjonalt publikum. under opninga, med ein tekst skriven Det heile blir losa trygt i hamn av spesielt for dette høvet. Teksten til fest- Tone Slenes, som tek over som dagleg speldiktar Carl Frode Tiller får musi- leiar i Aasen-tunet frå august i år. kalsk tonefølgje av jazzgitarist Stian Westerhus. Dei to har delt scene ved Torsdag 13. juni mange høve, og Tiller er kjend for å 18.00–19.00 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet bruke musikk som språkleg inspirasjon Festspelopning i skrivinga. Kr 200 / honnør, student og ungdom I år er det forfattar og filolog Kristin 150 Fridtun som held opningstalen. Ho har akkurat kome med ei bok om metafo- Rett etter festspelopninga rar og biletbruk i språkdebatten, og det Gamletunet, Ivar Aasen-tunet synest ho er bra å snakke om når temaet Blomar ved bauta: Ivar Aasen-bautaen for årets festspel er «forteljingar». Festspeldiktaren les og kransar Ivar – I eit historisk perspektiv er det til Aasen-bautaen dømes interessant kor ofte språk er blitt Allsong: «Dei gamle fjelli» omtalt som eit byggverk, og korleis vi Gratis lagar forteljingar om at nokon «byggjer» eller «reiser» språket, medan andre «vandaliserer» eller «riv det ned», seier Fridtun. Det blir også ei helsing frå kringkastingssjef Thor Gjermund Eriksen. Sist, men ikkje minst, vil eit barnekor framføre Ivar Aasen-slageren «Nord- mannen» i ny og spenstig gjendikting Stian Westerhus (foto: C. F. Wesenberg)

Utgivar: Ansvarleg redaktør: Redaksjonen: Produksjon: Opplag 24 800, av dette Nynorsk kultursentrum Per Magnus Finnanger Kjerstin Gjengedal, Aarflot Media 19 000 som innstikk Indrehovdevegen 176 Sandsmark Rune F. Hjemås, Designkonsept : i Sunnmørsposten 31. mai 6160 Hovdebygda Olav Øyehaug Opsvik, Thomas Lewe design og 4800 som innstikk Tlf. 70 04 75 70 Redaktør: Anders Aanes, Trykk: i Møre-Nytt 6. juni [email protected] Anders Aanes Laila Walseth Lid Sunnmørsposten/ festspela.no - aasentunet.no Polaris Trykk Trondheim

3 Lyttande og til stades Carl Frode Tiller er årets festspel- Ut av ingenting som eg aldri ville ha opplevd om det sceneversjonen. Viss alt skulle vore diktar under Dei nynorske fest- Carl Frode Tiller vaks opp i Namsos. ikkje var for bøkene mine. Men å med, kunne det blitt ei framsyning spela. Det ser han fram til med Då han flytta til Trondheim for å gjennomføre eit romanprosjekt krev på seks-sju timar! Men for meg var skrekkblanda fryd. – Eg er ikkje studere, var musikk ein viktig del av konsentrasjon og nærvær over tid. det viktig å kunne skrive dette inn i så komfortabel med mykje merk- livet. I miljøet rundt bandet var det Difor er eg oppteken av å skjerme romanen. Det blei to parallelle løp, semd, seier han. ingen forfattarar. arbeidstida mi og seier nei til utru- ein spennande måte å jobbe på. Viss – Eg var litt einstøing, og er det leg mykje rart. Eg har lett for å kome eg skal skrive for teater igjen, så er – Det er ikkje lenge sidan det var ein kanskje enno. Då eg debuterte, kom ut av rytmen og klarer ikkje å jobbe det nok slik eg vil gjere det. som spurde meg om det er eit slags eg ut av ingenting, hadde ikkje hatt på kafé eller flyplassar. Eg må vere Klimatematikken representerer opprør at eg ikkje har flytta til Oslo, kontakt med noko litterært miljø. Eg heime, på den same plassen, med kanskje òg ei tydelegare politisk side men held fram med å bu her! hadde inga førestilling om kva slags den tjue år gamle datamaskina mi. ved skrivinga? Carl Frode Tiller smiler litt opp- merksemd som venta. – Ja, men det finst politiske gitt i hagestolen bak den gule fire- At Skråninga fekk merksemd, Drama og klima aspekt ved alle bøkene mine, i det å mannsbustaden på Rotvoll utanfor er å seie det mildt. Tiller fekk Tarjei I 2007 kom den første boka i Inn- sjå historia nedanfrå. At naturen blei Trondheim, der han har budd med Vesaas’ debutantpris, P2-lyttaranes sirkling-trilogien. Romanane krin- viktig i Begynnelser, var eit litterært familien sidan 2005. I det som opp- romanpris og blei nominert til Bra- sar rundt David, som ikkje hugsar val. Historia var mørk og trong lys. Eg havleg blei bygd som tyske offisers- geprisen. I tillegg kom ei lang rekkje kven han er. Gjennom brev frå dei tok meg ofte i å tenkje på blomstrar bustader under krigen, og seinare overstrøymande meldingar. som kjenner han, blir han skildra frå og fuglar, og forstod at det måtte blei husvære for arbeidarar på papir- – Det var ein brå overgang å ulike synsvinklar. med. Då måtte eg gjere research fabrikken på Ranheim, har Tiller no plutseleg vere i fokus, når det eg – Det var på ein måte eit takk- for første gong! Eg lærte mykje, og sin heim og arbeidsstad. helst ville, var å sitje for meg sjølv og nemleg prosjekt, sjølv om det tok meg gjennom det kom engasjementet. – Det er jo eit absurd spørsmål, skrive, fortel han. vel ti år. Sidan rammene var så faste, Det trur eg er noko av grunnen til at men avslører kanskje litt av tanke- Dette med at han ikkje er så kunne eg fylle dei med det eg ville. det fungerte. Eg hadde ikkje bestemt gangen til nokre som bur i meir sen- glad i merksemd, kjem ofte opp i Tiller fortel at medan han på førehand at eg skulle skrive om trale strøk. Litt som at enkelte synest intervjua med Tiller. Samtidig er han arbeidde med Innsirkling, fekk han klima, det kom naturleg. Dermed det er pussig at eg legg handlinga i klar over at det er eit privilegium å også høve til å jobbe med teater. Det blei det ikkje moraliserande eller bøkene mine til distrikta. For meg er vere ein etterspurd forfattar. var ei avveksling som førte til meir pedagogisk, slik det elles lett kan bli. det ei sjølvfølgje å skrive om det eg – Eg har fått vere med på mykje samarbeid og «sosial kontakt». kjenner best. – Det kan bli stussleg i lengda å Språket sitje åleine i kjellaren, særleg med den Eit særtrekk ved bøkene til Tiller er måten eg jobbar på, der eg ikkje viser eksperimenta med ulike forteljemå- Her møter du festspeldiktaren fram noko undervegs. Men eg må nok tar. Begynnelser blir fortald baklengs, seie at eg kjenner meg mest heime i medan Skråninga er prega av raske Torsdag 13. juni romanskrivinga. Der har eg full kon- hopp. Stilen har blitt omtalt som 18.00–19.00 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Festspelopning troll. Det du skriv for teateret, blir «snirklande og insisterande» og i slekt Festspeldiktaren framfører nyskriven tekst til musikk av Stian alltid noko anna på scena – det kan med Jon Fosse og Thomas Bernhard. Westerhus vere veldig bra, og så er det ikkje alle – Det passa best for dei første Rett etter opninga: gonger det er like bra heller. bøkene, svarer Tiller på samanlik- Gamletunet, Ivar Aasen-tunet Tillers siste roman, Begynnelser, ninga. Fosse lærte meg korleis eg Blomar ved bauta: Ivar Aasen-bautaen blei faktisk sett opp på teater før boka kunne bruke musikalske verkemid- Festspeldiktaren les og kransar Ivar Aasen-bautaen var ferdigskriven. Det starta med ein del i litteraturen, men blikket til Tor Fredag 14. juni førespurnad frå Trøndelag Teater om Ulven, dialogane til Kjell Askildsen 13.00–13.45 Salen, Ivar Aasen-tunet Festspeldiktaren tekst dei kunne lage teater av. og det ubevisste hos den tidlege Festspeldiktar Carl Frode Tiller i samtale med Margunn Vikingstad – Eg fekk beskjed om å ikkje Hamsun var òg viktige i starten. tenkje teater, og begynte på noko At han ein dag i rein frustrasjon Laurdag 15. juni som kunne bli ein roman. Etter kvart bestemte seg for å skrive på nynorsk, 17.00–17.45 Salen, Ivar Aasen-tunet Forfattarane sine Fosse-favorittar måtte eg ta omsyn til tilbakemeldin- blei forløysande. Festspeldiktar Carl Frode Tiller, Aina Basso og Susanne gar frå teatergruppa og musikken – Bokmål var språket eg brukte Skogstad samtaler med Eivind Myklebust om sine Jon Fosse- Motorpsycho sende. Då skilde eg til dagleg og på universitetet, og då favorittar og kva han betyr for dei som lesarar og forfattarar. romanen og teaterteksten frå kvar- følgde det med eit tankemønster. I I samarbeid med Bokåret 2019 andre. Miljøverntematikken, som er nynorsken kunne eg leike og vere viktig i romanen, kom ikkje med i meir til stades, det blei litteratur. Hugs også Den største utfordringa synest han er å unngå å gjenta seg sjølv. Torsdag 13. juni Festspeldiktarar 2013–2018 – Det blir vanskelegare jo meir 19.45–20.30 Utstillinga, Ivar Aasen-tunet Tre om Tiller 2013 Lars Petter Sveen, Guri ein gir ut. Det er viktig for meg å Opning av temautstilling. Eivind Myklebust, Ruth Lillegra- Sørumgård Botheim og finne noko som tek boka i ei ny og ven og Siri Beate Gjerde les ein kort tekst om sitt forhold til Sigrid Sørumgård Bot- uventa retning. Difor prøver eg å Tillers forfattarskap heim vere så open og lyttande eg kan i pro- I samarbeid med Bokåret 2019 2014 Agnes Ravatn sessen, seier Tiller. Så langt har det 2015 Gunnhild Øyehaug gått ganske bra. Laurdag 15. juni 2016 Ruth Lillegraven 18.30–20.00 Salen, Ivar Aasen-tunet Begynnelser 2017 Lars Mæhle Av Rune F. Hjemås Opplesing av skodespelarar frå Det Norske Teatret 2018 Marit Eikemo

4 Dei nynorske festspela 2019 Carl Frode Tiller

→→ Fødd 4. januar 1970 i Namsos. →→ Utdanna cand.philol. med historie hovudfag frå NTNU i Trondheim. →→ Tiller debuterte i 2001 med romanen Skråninga, som han fekk både Tarjei Vesaas’ debutantpris og P2-lyttarane sin romanpris for. I 2003 kom romanen Bipersonar, som kan lesast som eit familiedrama. →→Frå 2007 til 2014 kom trilogien Innsirkling, og kritikarane var igjen fulle av lovord. Verket skildrar ein mann som har mista minnet sitt, men det er gjennom andre personar lesarane blir kjende med karakteren. →→Tiller dramatiserte Skråninga for Det Norske Teatret i 2004, og i 2011 blei Innsirkling sett opp same staden. Tiller har òg skrive teaterstykka Folkehelsa (2007), Por- trett av ein varulv (2011) og Kven er redd (2015). →→Den til no siste romanen, Begynnelser (2017), handlar om miljøvernaren Terje, som vi følgjer bakover i tid. Ei sår familiehistorie blir etter kvart rulla opp. Saman med mellom andre bandet Motorpsycho skreiv Tiller teater- stykket Begynnelser i 2016, altså før romanen med same namn kom ut. →→Stilen til Tiller blir gjerne skildra som insisterande prosa med opphav i tankane til ein av personane i romanane. Felles for romanane er at personane er hardt ramma, dels av ytre hendingar som ulykker og død, men først og fremst av sjelelege smerter. Karakterane i Tiller- bøkene granskar seg sjølve inngåande, og har slik sett ein sjølvrefleksjon kring handlingane sine.

Kjelder: Allkunne.no, SNL.no Carl Frode Tiller (foto: Therese Alice Sanne)

5 Hiphop-blues på opnings- konserten Blues og rapp går opp i ei høgare mellom seriøse nynorskbrukarar som eining når BokkeReidars Blues Band skriv dikt og slikt. Men det ligg no i blue- tek med seg hiphoparane i Side Brok sens natur å syngje mykje om kvinnfolk. til uteamfiet torsdag kveld. Så får publikum ta det for det det er, BokkeReidars Blues Band (foto: Johan Vipper) seier han. – Folk kan forvente full trøkk, forsikrar BokkeReidars Blues Band hadde Svein Hunnes, bassist og musikalsk allereie vore aktive i tjue år då dei byrja sjef i BokkeReidars Blues Band. Noregs å syngje på sunnmørsdialekt i staden for lengstlevande aktive bluesband kjem engelsk. til uteamfiet i lag med ørstarapparane i – Vi prøver å leggje tekstane så nær Side Brok, som dei har samarbeidd med opp til talemålet som råd. Det fungerer frå tid til anna dei seinare åra. veldig bra, også i bokmålsland. Til og – BokkeReidars Blues Band tek med då vi spela i New York sist haust, ansvar for det musikalske, og så spelar tykte folk det var heilt topp, seier Hun- vi ball att og fram med Side Brok om det nes. tekstlege. Denne blandinga av rapp og blues er vi nokså åleine om her til lands, Torsdag 13. juni men det er blitt betre enn det sjølv dei 21.00–22.15 mest skeptiske trudde, seier Hunnes. Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Han gleder seg til å spele for hei- BokkeReidars Blues Band mepublikum i uteamfiet. med Side Brok – Det er jo litt rart å vere på pro- Kr 350 i amfiet / honnør, student og grammet til ein stor kulturfestival inni- ungdom 250 / barn 200 Side Brok (foto: Tord Lejon) Mari Boine Mari Boine inntek uteamfiet met vart for mange – også henne fredag kveld med si særeigne sjølv – ei påminning om kor viktig blanding av jazz, rock og morsmålet er. samisk tradisjonsmusikk. – Eg fekk tilbakemelding frå mange som sa at dei ikkje vil for- – Denne kvelden kjem publikum stå kva eg syng. Då forsvann litt hovudsakleg til å få høyre dei av magien for dei. Når eg syng på samiske songane mine, inkludert eit språk folk flest ikkje for- ein nyskriven låt, seier Mari Boine. står, taler eg ikkje først og I tillegg får vi nokre smake- fremst til hovudet, men bitar frå det siste albumet hennar, til alt det som ligg See the woman, som kom ut i 2017 bakom, seier ho. med tekstar på engelsk. Å syngje Med seg på på engelsk var eit eksperiment ho scena har ho Georg hadde hatt lyst til prøve lenge. Buljo på gitar og – Då eg byrja som artist, var Gunnar Aukland det jo ikkje sikkert at det å syngje på trommer. Det på samisk ville vere ein suksess. Eg blir oppvarming ved utfordra meg sjølv den gongen, og Ánná Káisá Parta- no ville eg gjere det same igjen ved pouli. å prøve noko nytt, seier ho. Med sitt særmerkte og per- Fredag 14. juni sonlege uttrykk har Mari Boine 20.00–21.30 skapt seg eit stort namn på den Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet internasjonale musikkscena, men Mari Boine dei færraste forstår dei samiske Kr 400 i amfiet / honnør 300 / songtekstane. Det engelske albu- ungdom 300 / barn 200 Mari Boine (foto: Gregor Hohenberg)

6 Dei nynorske festspela 2019 Laurdag med Sigvart Dagsland

Det blir melodiøs poprock på stavangersk ei ære å bli invitert til å opptre i Aasen-tunet, mine, med tekstar av Erik Hillestad, handla det når Sigvart Dagsland med band gjestar fortel Dagsland, som kjenner seg heime i årets mykje om verdsproblem, og vi gjekk breitt ut. uteamfiet laurdag kveld. festspeltema, forteljingar. No er forteljingane mine mindre og nærare, for – Eg tykkjer jo at det er forteljingar eg all- med dei nære historiene kan ein få sagt mykje – Publikum kan vente seg nye låtar, litt eldre tid har drive med, berre på musikalsk vis. om det store, seier han. låtar og steingamle låtar, seier Sigvart Dags- Der Dagsland dei første åra song tekstar land om laurdagskonserten i uteamfiet, der skrivne av andre, skriv han no det meste av Laurdag 15. juni han vil stå på scena med fullt band. Han kallar tekstane sjølv. No er han i gang med å skrive 21.00–22.15 det å vere på tur med bandet for sjølve «moder- eit nytt album. Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet skipet», det han alltid kjem tilbake til innimel- – Med tida har forteljingane mine blitt Sigvart Dagsland lom andre musikalske prosjekt. mindre. Nokon har sagt at kjem du langt nok Kr 400 / honnør, student og ungdom 300 / For ein artist som alltid har sunge på dia- inn i det private, så blir det universelt, og det barn 200 lekt – sjølv om han er bokmålsbrukar – er det tykkjer eg stemmer. På dei tidlege platene Sigvart Dagsland (foto: Hans Fredrik Asbjørnsen) Hans Fredrik (foto: Dagsland Sigvart

7 Dei gløymde målkvinnene Kvar vart det av kvinnene i den nesakskvinne. Rolla hennar som mål- nynorske kulturhistoria? I årets kvinne er underspela både i språkhisto- minneforedrag snakkar Eli Bjør- ria og i kvinnehistoria, seier Bjørhusdal. husdal om kvifor dei første nynorsk- I tida etter at ho skreiv hovudfags- kvinnene har fått så liten plass i his- oppgåva, har det vore fleire debattar om toriebøkene. kjeldebruk og kjeldekritikk i sakprosa og røyndomslitteratur i Noreg. – Då eg skreiv hovudoppgåve om dei tid- – Kven er det som kjem til syne i lege målkvinnene, las eg ei mengd aviser kjeldene, kva status tillegg vi ulike his- knytte til norskdomsrørsla på den tida. toriske dokument, og korleis endrar den Der finst dei, men dei kom likevel ikkje statusen seg med tida? Eg gleder meg til med i den nynorske kulturhistoria, seier å snakke om målkvinnene i lys av desse Eli Bjørhusdal, som i dag er førsteama- nyare debattane, seier Bjørhusdal. nuensis ved Høgskulen på Vestlandet. – Det å vere både målkvinne og Målkvinnene vart på eit vis dobbelt kvinnesakskvinne i 1850- og 60-åra var marginaliserte, fortel ho. Dei som skreiv utruleg tøft og outrert, og burde vere av historia om målrørsla, interesserte seg interesse for historikarane. for dei viktige motkulturelle målmen- nene, men ikkje for kvinnene. Samstun- Fredag 14. juni des var kvinnesakas historieskrivarar 10.00–10.45 mest interesserte i dei høgt utdanna Salen, Ivar Aasen-tunet riksmålskvinnene i kvinnesaksrørsla, Ivar Aasen-minneforedraget: som var orienterte mot utdanning og Sogeskriving og modermord urbane kulturelle ideal. Kr 150 / student og ungdom 100 – Ei kvinne som Aasta Hansteen vart lenge framstilt berre som kvin- Eli Bjørnhusdal (foto: privat) Tre om Tiller Forteljingar om mor og barn Kva kan forteljingar om morskap og fødsel seie oss om dagens Noreg?

I fjor kom journalist og forfattar Randi Fuglehaug med boka Alt vel med mor og barn. Boka inneheld historier om føds- Ruth Lillegraven, Eivind Myklebust, Siri B. Gjerde (foto: Agnete Brun, Tuva Maria Engdal, Sunniva L. Osdal) lar fortalde av kvinner i alle aldrar frå alle delar av landet. Dei har fødd heime, Festspeldiktar Carl Frode Tiller har å bli dragsa med, baklengs, på ei depri- på vegen, i lufta, til sjøs, for tidleg, for gripe mange med forfattarskapen merande livsreise. Men då ho var ferdig, seint, midt under ein krig, og 22. juli sin. Du høyrer frå tre av dei i utstil- tykte ho boka var så fin at ho skreiv til 2011. linga torsdag. Tiller og takka. Ho set pris på evna hans – Forteljingar om fødslar er også til å vise fram menneske på godt og nyare norsk kvinnehistorie. Og medan Då opnar temautstillinga om festspeldik- vondt, og dessutan dei detaljerte skild- det i dag er vanleg å dele fødehistorier taren, som mellom anna ser på produk- ringane hans. med kvarandre, så snakka eg med fleire sjonen hans og korleis han nærmar seg – Sjølv kan eg vere litt utolmodig eldre kvinner som aldri hadde blitt skrivinga. I samband med opninga vil i skrivinga mi. Når eg les Tiller, tenkjer spurde om dette før, seier Fuglehaug. litteraturkritikar Eivind Myklebust, Siri eg at ein godt kan ta seg tid til å skildre Fødslar blir ofte gode forteljingar, mei- Randi Fuglehaug (foto: Pernille Walvik) Beate Gjerde, bibliotekar i Aasen-tunet, ting, og så heller kutte om nødvendig, ner ho. tjueåra, mellombels tilsett og lure på om og forfattar og tidlegare festspeldiktar seier Lillegraven. – Du har ein tydeleg narrativ struk- ein tør å få barn. Ruth Lillegraven lese kvar sin tekst om tur, med ei heltinne som må overvinne sitt forhold til Tillers forfattarskap. Torsdag 13. juni ei stor hindring. Fredag 14. juni Ruth Lillegraven kallar Tillers 19.45–20.30 Fuglehaug samtaler med forfattar 14.30–15.15 bøker for «bøker som røskar». Då ho Utstillinga, Ivar Aasen-tunet (og nokså nybaka mor) Kristina Legan- Salen, Ivar Aasen-tunet las den så langt siste romanen hans, Tre om Tiller ger Iversen, som til hausten kjem med Forteljingar om mor og barn Begynnelser, vart ho først irritert over Kr 150 / student og ungdom 100 boka Bli mor no?, om å vere i slutten av Kr 150 / student og ungdom 100

8 Dei nynorske festspela 2019 Samiske skuleforteljingar Fredag ettermiddag fortel artisten – Eg visste ikkje eingong at eg Mari Boine og poeten Ánná Káisá hadde sakna det! Etterpå brukte eg lang Partapouli om å vere samisk i den tid på å verkeleg ta språket mitt tilbake norske skulen. og kvitte meg med kjensla av at det var mindreverdig. Dei tilhøyrer to ulike generasjonar, og I Salen samtaler Boine om opp- det set preg på erfaringane deira. levingane sine med slampoet Ánná – For meg er det fint å sjå korleis dei Káisá Partapouli, som vart kåra til årets som er unge i dag, er stolte over og unge samiske kunstnar i 2018 av Riddu trygge i det samiske språket på ein måte Riđđu-festivalen. Øystein Vangsnes, som min generasjon måtte kjempe oss professor i nordisk språkvitskap, leier til, seier Mari Boine. samtalen. Sjølv vaks ho opp under fornor- skingspolitikken og fekk ikkje lov å Fredag 14. juni bruke morsmålet sitt på skulen. 16.00–16.45 – Eg hugsar at eg leitte etter slike Salen, Ivar Aasen-tunet som meg i skulebøkene. Der var ein Samiske skuleforteljingar notis om at det fanst flyttsamar som Kr 200 / student og ungdom 150 dreiv med rein og som budde langt i nord. Men min familie hadde ikkje rein. Det var som om vi ikkje eksisterte. Då ho i niande klasse for første gong såg ein lærar skrive ei samisk set- ning på tavla, var det som om «hundre Mari Boine, Ánná Káisá Partapuoli og Øystein Vangsnes tusen fuglar flaug ut av brystet mitt», (foto: Gregor Hohenberg, Aili Elisa Thomassen, fortel ho. Stig Brøndbo)

Draumen om LA Fredag kveld samtaler Anna konsertar og kunstnarlege sam- Kleiva og Egil Olsen om det arbeid – slik mange andre norske kontrastfylte ved den største kunstnarar også gjer. forteljingsfabrikken i verda, – Dei forteljingane folk kjenner Los Angeles. best i dag, er laga i Hollywood, og det låg i bakhovudet mitt då eg las boka Forfattar Anna Kleiva kom til Kleiva, seier programansvarleg i fjor med Echo Mountain, Olav Øyehaug Opsvik. ei «portrettbok» om Los Kritikar og omsetjar Margunn Angeles. Reiseskildringane Vikingstad leier samtalen. i boka er skrivne frå ulike ståstader og i ulike sjan- Fredag 14. juni grar, og tek opp kontras- 18.45–19.30 tane mellom det biletet vi Salen, Ivar Aasen-tunet har av byen gjennom film Forteljingsfabrikken og populærkultur, og opple- 150 / student og ungdom 100 vinga ved å vere der. – Sol, rike folk og bilar er jo der, men i mange nabo- lag ser du noko anna som er meir kaotisk og skite, og det er fleire spennande folk der enn ein trur, sa Kleiva til NRK Radio i fjor haust. Kleiva deler kjærleiken til LA med kveldens samtalepartnar, songar og tekstforfattar Egil Olsen, som ofte reiser dit i samband med Anna Kleiva (foto: Yngvild Gotaas Torvik)

Egil Olsen (foto: privat)

9 Samtale med festspeldiktaren Bli betre kjend med festspeldiktar Carl Frode Tiller i Salen fredag.

Carl Frode Tiller har hausta lovord frå både kritikarar og lesarar heilt sidan han debuterte med romanen Skråninga i 2001, som han fekk Tarjei Vesaas’ debutantpris for. Sidan har han vunne ei rad prisar for romanane sine, først og fremst trilogien Innsirkling. Her stig hovudpersonen langsamt fram for oss gjennom dei til dels motstridande minna og forteljingane som ulike personar i livet hans legg fram. Tiller er den første festspeldiktaren frå Trøndelag, og han meiner sjølv at nynorsken har mykje av æra for forfat- Margunn Vikingstad. (foto: privat) tarskapen hans. – Eg har så mykje å takke nynorsken for. Han gav meg sjansen til å bruke om sin eigen forfattarskap med kritikar trønderdialekten min i det eg skriv, og og omsetjar Margunn Vikingstad. hadde det ikkje vore for det, veit eg ikkje om eg hadde vore forfattar i dag. Fredag 14. juni Eg hadde iallfall vore ein dårlegare for- 13.00–13.45 fattar, sa Tiller då han vart utnemnd til Salen, Ivar Aasen-tunet festspeldiktar. Festspeldiktaren I Salen snakkar festspeldiktaren Kr 200 / student og ungdom 150 Carl Frode Tiller (foto: Therese Alice Sanne)

Den nye røyndomen

Eivind Myklebust, Håkon Kolmanskog, Kristina Leganger Iversen, Bjørn Hatterud (foto: Tuva Maria Engdal, Kristin Aafloey Opdan, Tale Hendnes, Tove K. Breistein)

Fredag ettermiddag inviterer forlagssjef Håkon Kolmanskog i marknadsmakt, eller det å få livssynet for ei klassereise. I Salen samtaler Hatte- Festspela til samtale om moderne Samlaget. sitt skaka av ein plutseleg katastrofe. rud med Kolmanskog og forfattar Kris- norsk sakprosa med utgangs- – Difor utfordra vi folk vi visste – Alle skriv sine eigne individuelle tina Leganger Iversen. Litteraturkritikar punkt i Samlags-serien Norsk ville skrive godt, til å skrive om tema dei historier, men samstundes er det sen- Eivind Myklebust leier samtalen. røyndom. brann for, og som samstundes speglar trale politiske spørsmål som blir tekne den moderne og mangfaldige røyndo- opp. Det har sjølvsagt vore eit mål å vek- Fredag 14. juni Norsk røyndom er ein serie pamflettar men i Noreg. kje debatt og spore til refleksjon, seier 17.30–18.15 som Samlaget gav ut i samband med Serien fekk ei mottaking som over- Kolmanskog. Salen, Ivar Aasen-tunet 150-årsjubileet i fjor. gjekk det han hadde sett for seg. Unge Ein av forfattarane, Bjørn Hatterud, Norsk røyndom – Vi ville gjerne løfte fram røys- forfattarar har skrive korte og medri- har skrive om å vere funksjonshemma I samarbeid med Nasjonalbiblioteket / ter utanfor den såkalla mainstream: vande tekstar om å vere skeiv i dagens og homofil på bygda i boka Mot nor- Bokåret 2019 folk som har annleis og unike per- Noreg, eller å vere brun, flyktning, for- malt. Boka handlar også om korleis han Kr 150 / student og ungdom 100 spektiv på den norske samtida, seier kjempar for ytringsfridom, kritikar av brukte utanforskapen som startpunkt

10 Dei nynorske festspela 2019 Når landet mørknar Tore Kvæven fekk Brageprisen for Når landet mørknar, den andre histo- romanen sin om Grønland i mel- riske romanen Tore Kvæven har skrive lomalderen. Bli betre kjend med for vaksne, er ei vidtfemnande forteljing bok og forfattar laurdag. om livet på Grønland i ei brytningstid. Her tek forfattaren lesaren med inn i hovudet på ikkje berre menneska som lever her, men også kvalrossen og isbjør- nen som deler landet med dei. Laurdag formiddag snakkar Kvæven om boka med Per Magnus Finnanger Sandsmark, direktør i Nynorsk kultursentrum. – Romanen dekkjer eit stort persongalleri og mange hendingar, og har ikkje nødvendigvis ei Tore Kvæven (foto: Tommy Ellingsen) tydeleg forteljing. Eg vil høyre litt om kanskje dei fremste eksponentane for romanen, og å samlast der på formidda- korleis han går fram når han skildrar så denne sjangeren i dag, som har vore gen trur eg vil skape ein fin atmosfære, mange personar og handlingar innanfor svært viktig i tidlegare periodar. Korleis seier Sandsmark. ei større ramme, seier Sandsmark. kan ein bruke den historiske romanen til Den historiske romanen som sjan- å undersøkje fortida? spør Sandsmark. Laurdag 15. juni ger blir også eit tema. Samtalen blir halden i naustet i 11.00–11.45 – Det er ein tydeleg tradisjon for Bugafjøra, som er ein ny arena i festspel- Naustet i Bugafjøra, Ørsta Per Magnus Finnanger Sandsmark historiske romanar i nynorsk skriftkul- samanheng. Når landet mørknar (foto: Sunniva Lund Osdal) tur. Tore Kvæven og Edvard Hoem er – Naustet passar godt til motiva i Kr 200 / student og ungdom 150 SPRUT ‒ om kroppsvæskene våre

Kroppsvæsker kan fortelje mykje hjernen. Alle har dei sine særskilde og skape eit samfunn som er godt for alle, – Kanskje kan vi gjere framtidssce- både om oss sjølve og om samfun- viktige funksjonar. Laurdag snakkar seier Eikenes. naria litt meir tilgjengelege for folk flest, net. Det får du høyre meir om i Eikenes om kva vi veit om kroppsvæs- Funksjonane til vatnet i hjernen er seier han. Salen laurdag. ker, og korleis vi veit det, saman med Per vi ikkje eingong ferdige med å kartleg- Olav Alvestad, som mange kjenner frå gje, sjølv om vi veit at det er viktig for Laurdag 15. juni Biolog og forfattar Åsmund H. Eikenes NRK-program som Schrødingers katt svevn, for minne og for å motverke ald- 15.45–16.30 kom i fjor med boka SPRUT. Historia og Når kjemien stemmer. ring. Salen, Ivar Aasen-tunet om kroppsvæskene våre. Den handlar – Per Olav er, som eg sjølv, oppte- – Difor er det spennande å snakke SPRUT med Åsmund H. Eikenes og Per sjølvsagt om gamle kjenningar som ken av korleis ny kunnskap om medisin om det, seier Eikenes, som ved hjelp av Olav Aukrust Alvestad blod, urin, sveitte og sæd, men også om og kropp har forma samfunnet vårt. kroppsvæskene gjerne vil medverke til Kr 150 / student og ungdom 100 kroppsvæsker vi sjeldan tenkjer på, som Slik kunnskap er tett knytt til idear om å skape betre samtalar om viktige tema slimet i livmorhalsen og vatnet rundt kva samfunn vi vil ha, og korleis vi kan som bioteknologi.

Åsmund H. Eikenes (foto: Tove K. Breistein) Per Olav Alvestad (foto: Nadia Fratzen)

11 Forfattarbesøk på Volda-festivalen Barnebokforfattar, illustratør og 2018 i kategorien barnemusikk, for låta musikar Vegard Markhus gjestar «Rockesock». Markhus lèt seg inspirere Voldafestivalen laurdag ettermid- av barna på skulen der han er lærar, og dag. det kan godt hende vi får høyre en låt denne ettermiddagen. Markhus har nyleg kome ut med ei ny Voldafestivalen er arrangert av bok, Det runde problemet, om stakkars Volda læringssenter. Robert som har mista hovudet. Han tek med seg boka og teiknesakene til Volda- Laurdag 15. juni festivalen, der han les høgt og teiknar. 13.00–15.00 Som om ikkje det var nok, er Markhus Uppheimsparken/Propellhallen, Volda også musikar og spelar i bandet Naboen Voldafestivalen med Festsprell min. Dei vann Spellemannprisen for Gratis Festsprell på Fru Svendsen Forfattar Vegard Markhus les for dei byd gjerne på absurde og humoristiske minste på Fru Svendsen laurdag. forteljingar i bøkene sine, uttrykt gjen- Vegard Markhus (foto: Stine Friis Hals) nom eit naivistisk biletspråk. Laurdag Robert kjenner at ikkje alt er som det les han frå boka på bokkafé for dei min- skal vere. Han høyrer ikkje vekkjar- ste på Fru Svendsen i Ørsta. klokka, han ser ikkje rotet rundt seg eller blåfargen på himmelen. Det er noko han Laurdag 15. juni Poesti og høgtlesing manglar, men kva? Det må ha noko å 12.00–12.30 gjere med ei rund greie som han finn på Fru Svendsen, Ørsta golvet – men kva skal no den brukast til? Festsprell på Fru Svendsen: Det runde problemet er den så langt Vegard Markhus siste i rekkja av biletbøker av forfattar Kr 80 / familie per person 60 og illustratør Vegard Markhus. Markhus

Volda Vokal (pressefoto)

Som alltid skjer det spennande ting Søndag 16. juni for den som finn vegen til barnebok- 12.30–13.00 tua i Aasen-tunet søndag. Poesti Diktlesing og song langs stien og Anna R. Folkestad har laga fleire bøker i skogen til Høgetua ved Volda Vokal for barn, og søndag les ho frå den nye Gratis boka si, som heiter Ulla. Lammet Ulla er kjempegod til å leike gøymsel, faktisk 13.00–13.30 så god at dei andre ikkje greier å finne Høgetua, Ivar Aasen-tunet henne. Når ho kjem fram frå gøyme- Festsprell: På Barneboktua staden, er flokken hennar borte! På leit Allsong: «Eg og du i sol og vind» av etter flokken møter Ulla heldigvis fleire Hilde Myklebust / Siril Malmedal andre dyr som kan hjelpe henne når Hauge noko ser farleg ut. Høgtlesing frå Ulla av Anna R. Folke- Langs vegen og i skogen frå tunet stad til barneboktua må barna leite etter vers Gratis som blir sungne eller lesne av Volda Vokal. Og kanskje endar det med at alle får syngje i lag!

12 Dei nynorske festspela 2019 Hjelp Lurivar å gjette ordet Fredag kan barna gjette ordgåter i Framsyninga høver best for barn lag med tunkatten Lurivar i uteam- frå 3 til 6 år og er basert på ei ny Lurivar- fiet i Aasen-tunet. bok skriven av forfattaren Lars Mæhle. Litt musikk blir det også plass til, med At tunkatten Lurivar er glad i ord, er songar frå Lurivar si songbok. Difor har ingen løyndom. Det er ikkje tilfeldig Lurivar fått med seg musikarane John at han bur i Aasen-tunet, som er eit Inge Leira Bjøringsøy og Torgeir Hov- museum om språk. Lurivar samlar på den Standal i uteamfiet. ord og finn gjerne på nye om det trengst, Etter framsyninga blir det ymse og han er alltid klar til å leike nye ordlei- aktivitetar for barna i tunet, og blir kar. Men somme tider er det ikkje så lett nokon svolten, er det barnevenleg meny å finne akkurat det rette ordet. Dessutan å velje frå i kafeen. kan ord brukast både til å hjelpe folk og til å lure dei. Fredag formiddag kjem Fredag 14. juni Lurivar til uteamfiet med ein ny ordleik, 11.00–11.30 der han treng hjelp frå barna til å løyse Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet ordgåter som: Kva kan du få, men ikkje gi Festsprell: Gjett ordet med Lurivar bort? Kva kan du miste, men få tilbake? 11.30–12.30 Aktivitetar Kva kan gjere deg glad, men også trist? Høver best for barn 3–6 år Kr 80 / 60 per person i familie

Torgeir Standal (foto: Alexander Worren) John Inge Leira Bjøringsøy. (foto: Mariann Grønsberg) Lurivar kosar seg med Eventyrboka på utecena i Aasen-tunet (foto: Aasen-tunet) Festspel i skulen

Rolf Losnegaard, Anders Totland, Ruth Lillegraven, Aasmund H. Eikenes (foto: privat, Per Egil Larsen, Agnete Brun, Tove K. Breistein)

Årets tilbod til skuleelevar spenner arbesøk. Ruth Lillegraven har skrive to som dreiv med slavehandel i gamle eposet og laga ei framsyning som han frå verdas eldste forteljing til dikt diktsamlingar for barn. Ho vil lese for dagar, og kvar slavehandel framleis viser for elevar på ungdomssteget. om å oppdage verda som barn. barn på småsteget, og snakke med dei eksisterer i dag. Åsmund H. Eikenes fortel om om dikta og det å skrive dikt. Eposet om gudekongen Gilgamesh kroppsvæskene våre til elevar på vida- Også i år får skuleelevar i Ørsta og Volda Elevar på mellomsteget kan høyre som vil bli udøyeleg, er verdas eldste regåande. Festspela heim til seg i form av forfatt- Anders Totland fortelje om nordmenn forteljing. Rolf Losnegård har gjendikta

13 Årets nynorskbrukarar. Irene Stana og Trude Lundevall (foto: Kristian Dale, Jarl Martin Garder) Frisørar er Årets nynorskbrukarar Dei to frisørkjedene Floke og Balan- mange salongane i Oslo, seier Trude mark i Nynorsk kultursentrum om å zera er kåra til Årets nynorskbruka- Lundevall, eigar i Balanzera. bruke nynorsk som marknadsførings- Prisvinnarar 2013–2018 rar 2019. Irene Stana, direktør i Floke, har språk. 2013 Filosofen Gunnar Skirbekk vore oppteken av det nynorske språ- 2014 Artistane Aasmund og Det er tjuande gongen prisen blir delt ket sidan ho byrja å lese som sjuåring. Fredag 14. juni Odd Nordstoga ut, og dei to vinnarane får prisen «for – Nynorsk er ein viktig del av identite- 08.00–08.45 2015 Kunsthistorikaren Jorunn å nytte nynorsk i marknadsføring av ten min og dermed også identiteten til Møre Folkehøgskule, Ørsta Veiteberg frisørtenester i by og bygd på Aust- og Floke, seier ho. Frisør til frukost 2016 Omsetjaren Martine Rør- Vestlandet», seier styret i Nynorsk kul- Rett før BokkeReidars Blues Band Gratis stad Sand tursentrum i grunngivinga si. går på scena i Aasen-tunet torsdag 13. 2017 Generalløytnant Morten – Sidan eg starta opp Balanzera i juni, deler styreleiar Lodve Solholm Prisutdelinga skjer i samband med Haga Lunde 2008, har eg alltid vore bevisst på å bruke ut prisen på 50 000 kroner til kvar av utekonserten med BokkeReidars 2018 Generalsekretær John- nynorsk. Eg har alltid hatt nynorsk som vinnarane. Fredag morgon på Møre Blues Band Ragnar Aarset hovudmål, og nytta sjølvsagt høvet til Folkehøgskule samtaler vinnarane med å bevisst kunne skilje meg ut blant dei direktør Per Magnus Finnanger Sands- Å vekkje eit språk Revitaliseringa av enaresamisk i sjon» av vaksne som korkje hadde lært Erfaringane frå prosjektet kan Finland kan gi håp til andre utryd- enaresamisk heime eller i skulen. Uni- hjelpe andre som arbeider systematisk dingstruga språk. Høyr Mervi Sko- versitetslektor Mervi Skopets sette i med å revitalisere truga minoritets- pets fortelje meir om dette i Salen gang eit prosjekt der nokre motiverte språk. laurdag. vaksne som høyrde til utvalde yrkes- grupper, fekk intensiv språkopplæring Laurdag 15. juni På 1900-talet heldt enaresamisk, det gjennom eit år. 14.15–15.00 einaste samiske språket som berre finst Ein nøkkel til suksessen var å Salen, Ivar Aasen-tunet i Finland, på å døy ut etter lang tid med mobilisere eldre morsmålsbrukarar til å Verda den vide: Revitalisering av ena- språkundertrykking. I 1997 vart det sett samtale med studentane, ofte medan dei resamisk i Finland i gang ei revitalisering der nokre barne- gjorde aktivitetar i lag, som fisking og Kr 150 / student og ungdom 100 hagar fekk enaresamisk som hovudspråk. matlaging. Etter opplæringa kunne stu- Metoden blir kalla «språkreir» og vart dentane vere med og skape nye arenaer først brukt av maoriar i New Zealand. for bruk av enaresamisk i yrkeskvarda- Likevel var det ein «tapt genera- gen sin. Mervi Skopets (foto: privat)

14 Dei nynorske festspela 2019

Rein Design Ny giv i Møre og Romsdal forfattarlag I mange år har det har vore stilt rundt det tidlegare så aktive Møre og Romsdal forfattarlag. No er det ny giv i laget.

Møre og Romsdal forfattarlag vart stifta i 1984, med Marit Kaldhol som den første leiaren. Laget var svært aktivt på 1980-talet og stod mellom anna bak tre antologiar. Så vart det stilt. Men det finst framleis forfattarar i Møre og Romsdal, mange – og produk- tive. Og det kjem stadig fleire til. Difor vart forfattarlaget vekt til live for vel eit år sidan, og det er no godt i gang med Aina Bosso (foto: Oda Berby) arbeidet for å fremje interessa for litteratur generelt, og for litteratur og forfat- tre av medlemene i Møre og Romsdal tarar frå Møre og Romsdal spesielt. forfattarlag: Kl. 15.15 blir det opplesing av fersk litteratur i Aasen-tunet ved Tre stemmer Aina Basso og Svein Sæter, kl. 18.00 ved Laurdag 15. juni kan publikum få møte Øystein Orten.

Kroke PL Muzsikás HU The Garifuna Collective BZ Sara Correia PT Otava Yo RU Dizu Plaatjies & Ibuyambo ZA Marko Markovic Brass Band RS Triakel SE Ross Daly Quintet GR Sver NO/SE Rura GB Germán Lopez ES Anandi Bhattacharya IN Larsen/Hemsing - To Damer To Herrer NO Sarah Savoy Trio US Mahsa & Marjan Vahdat IR/NO Urna MN Muzykanci PL Norayr Kartashyan & Menua AM Karl Seglem NO El Tanbura EG The Forbidden Orchestra SE/IQ/ AR/PS Solo & Indré SN/NO/LT Vassvik NO Timples and other small guitars ES Furebotten/ Amper/Haltli NO/SE Samurai accordion IE/FI/IT Svein Sæter, Øystein Orten (foto: Anita Land, Marit Lystad Johansen) Aslak Brimi Kvartett NO Lendmenn NO Fotefar & Julie Alapnes NO Floating Sofa Quartet DK/SE/ FI Jo Einar Jansen NO Johanne Flottorp NO Svidal/ Hovde/Risdal Liahagen NO Vårdal Igelkjøn/ Vi ønskjer festspeldiktar Carl Frode Tiller, Frøholm/Sunde/Losnegård NO Gabriel Fliflet NO utøvarar og publikum velkomne til Jens Linell SE Gamlebanken spelemannslag NO Bente Dei nynorske festspela 2019! Hemsing og Stein Villa NO Ein haile halve maone NO Indre Sunnfjord Spelemannslag NO +++

fordefestival.no Volda kommune Ørsta kommune www.volda.kommune.no www.orsta.kommune.no

15 Dei nynorske festspela 2019

19.45–20.30 Utstillinga, Ivar Aasen- Torsdag tunet 13. juni Tre om Tiller Opning av temautstilling. Eivind Myklebust, Ruth Lillegraven og Siri 10.00 Ivar Aasen-statuen, Ørsta Beate Gjerde les ein kort tekst om sitt Blomar ved bauta: Ivar Aasen-statuen forhold til Tillers forfattarskap. Anders Aanes, konstituert dagleg leiar I samarbeid med Bokåret 2019 Ivar Aasen-tunet Kr 150 / S U 100 Gratis Lurivar (foto: Aasen-tunet) Ánná Káisá Partapuoli (foto: Aili Elisa Thomassen)

15.00–21.00 Kaihuset, Ørsta pianist John Inge Leira Bjøringsøy og 16.00–16.45 Salen, Ivar Aasen-tunet Ope hus på Kaihuset gitarist Torgeir Hovden Standal Samiske skuleforteljingar Novellekurs for ungdom ved Joakim 11.30–12.30 Aktivitetar Mari Boine og Ánná Káisá Partapouli i Hunnes og monolog ved Kari Fostervoll Høver best for barn 3–6 år samtale med Øystein Vangsnes om å Flemmen. Fleire innslag i regi av Kaihu- Kr 80 / 60 familie per person vekse opp som samisk språkbrukar i set og ungdomsråda i Ørsta og Volda. den norske skulen I samarbeid med Kaihuset, Volda ung- 11.30–12.30 Salen, Ivar Aasen-tunet Kr 200 / S U 150 domsråd og Ørsta ungdomsråd BokkeReidars Blues Band (foto: Johan Vipper) Medietimen Gratis Utdeling av Kulturdepartementets 17.30–18.15 Salen, Ivar Aasen-tunet 21.00–22.15 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet nynorskpris for journalistar. Norsk røyndom 16.30 Kunsthuset, Ørsta BokkeReidars Blues Band med Side Programleiar: juryleiar Solveig Barstad Forfattarane Kristina Leganger Iversen Opning kunstutstilling: Olav Strømme- Brok Arrangør: NRK Nynorsk mediesenter og Bjørn Hatterud i samtale med Håkon galleriet Utdeling av prisen Årets nynorskbrukar Debatt med kringkastingssjef Thor Kolmanskog, forlagssjef i Samlaget, og Nytt Olav Strømme-galleri i Ørsta 2019 rett før konserten Gjermund Eriksen, Hanna Relling Berg, Eivind Myklebust om rolla sakprosabø- Arrangør: Volda og Ørsta kunstlag Kr 350 i amfiet / H S U 250 / B 200 leiar i Redaktørforeningen, og Kjartan kene har i det moderne Noreg Gratis Helleve, dagleg leiar i Kringkastings- Kr 150 / S U 100 ringen. 17.00–24.00 Kafeen, Ivar Aasen-tunet Ordstyrar: Heidi Fagna Gratis Festspelretten 2019: Trøndersodd Komponert av festspeldiktaren

17.30–18.00 Ivar Aasen-tunet (ute, ved flaggstonga) Velkomen! Vi ønsker publikum velkomne i tunet Egil Olsen (foto: Privat) Anna Kleiva (foto: Ingvil Skeie Ljones) 23.00–01.00 Peisestova, Møre Folkehøg- 18.45-19.30 Salen, Ivar Aasen-tunet skule, Ørsta Forteljingsfabrikken Målbar Susanne Skogstad (foto: Sturlason) Anna Kleiva og Egil Olsen deler fortel- 23.15–23.45 jingar om og frå Los Angeles og Egil Olsen 11.30–12.00 Fugl Føniks kaffibar, Ørsta Hollywood med Margunn Vikingstad Eksklusiv nynorskkonsert med Ørsta Kaffi, bokstaveleg talt: Susanne Skog- Kr 150 / S U 100 sin fremste songar/songskrivar. stad og Åsmund H. Eikenes Kr 150 / S U 100 Susanne Skogstad les frå Svartstilla, og 20.00–21.30 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Åsmund H. Eikenes les frå Håkon Carl Frode Tiller. (Foto: Akam) Mari Boine Kr 80 / S U 60 Oppvarming ved Ánná Káisá Partapouli, 18.00–19.00 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Fredag slampoet og årets unge samiske kunst- Festspelopning 14. juni 13.00–13.45 Salen, Ivar Aasen-tunet nar i 2018 Festspeldiktar Carl Frode Tiller fram- Festspeldiktaren Kr 400 i amfiet / H 300 / U 300 / B 200 fører ein nyskriven tekst til musikk av Festspeldiktar Carl Frode Tiller i sam- Stian Westerhus. 10.00–10.45 Salen, Ivar Aasen-tunet tale med Margunn Vikingstad 22.00–02.00 Peisestova, Møre Folkehøg- Opningstale ved Kristin Fridtun. Ivar Aasen-minneforedraget: Sogeskri- Kr 200 / S U 150 skule, Ørsta Helsing frå kringkastingssjef Thor Gjer- ving og modermord Målbar mund Eriksen. Førsteamanuensis Eli Bjørhusdal om 13.00–13.45 Bakk-Ola-marka, Ørsta 23.15–23.45 Barnekor framfører «Nordmannen», kvinner i den nynorske kulturhistoria Konsert B.R.U.S. gjendikta av Runar Gudnason og tone- Kr 150 / S U 100 Elevar frå musikklinja ved Volda vidare- Skattar frå den nynorske vinylhistoria sett av Gunnar Sigve Aurdal gåande skule med Arild Torvund Olsen og Olav Hove Programleiar: Tone Slenes, dagleg leiar 11.00–11.30 Volda omsorgssenter I samarbeid med Aktivitetssenteret Kr 150 / S U 100 i Ivar Aasen-tunet frå 1.8.2019 Konsert Bakk-Ola-marka og Den kulturelle Kr 200 / H S U 150 Elevar frå musikklinja ved Volda vidare- spaserstokken gåande skule Gratis Rett etter festspelopninga I samarbeid med Volda kommune og Gamletunet, Ivar Aasen-tunet Den kulturelle spaserstokken 14.30–15.15 Salen, Ivar Aasen-tunet Blomar ved bauta: Ivar Aasen-bautaen Gratis Forteljingar om mor og barn Festspeldiktaren les og kransar Ivar Randi Fuglehaug og Kristina Leganger Aasen-bautaen 11.00–11.30 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Iversen i samtale med Heidi Fagna Allsong: «Dei gamle fjelli» Festsprell: Gjett ordet med Lurivar Kr 150 / S U 100 Gratis Lurivar (Marit Lid Skorstad) saman med Mari Boine (foto: Gregor Hohenberg)

16 Dei nynorske festspela 2019 14.15–15.00 Salen, Ivar Aasen-tunet 12.00–17.00 Kafeen og Jostein Nerbøvik- Laurdag Verda den vide: Revitalisering av plassen, Ivar Aasen-tunet Utstillingar 15. juni enaresamisk i Finland Kyrkjekaffi og søndagskafé Foredrag ved universitetslektor Mervi 12.30-13.00 Kunsthuset, Ørsta 10.30 Gågata, Ørsta sentrum Skopets Poesti Opning av Olav Strømme- Festspelfrukost Kr 150 / S U 100 Diktlesing og song langs stien og galleriet Opning av Kunstgata, kulturelle innslag i skogen til Høgetua ved Volda Vokal og god mat Torsdag 13. juni 16.30 (opning) Arrangør: Butikkane i Gågata, Ørsta Gratis Fredag 14. juni 12.00–17.00 næringskontor, Amfi Ørsta og Volda og Laurdag 15. juni 11.00–16.00 13.00–13.30 Høgetua, Ivar Aasen-tunet Ørsta kunstlag Søndag 16. juni 14.00–17.00 Festsprell: På Barneboktua Allsong: «Eg og du i sol og vind» av Arrangør: Volda og Ørsta kunst- Hilde Myklebust og Siril Malmedal lag Hauge Høgtlesing frå Ulla av Anna R. Folkestad Ivar Aasen-tunet Åsmund H. Eikenes (foto: Tove K. Breistein) Gratis Temautstillinga Innanfrå, utan- 15.45–16.30 Salen, Ivar Aasen-tunet frå – Carl Frode Tillers litterære Sprut med Åsmund H. Eikenes og Per metode Olav Aukrust Alvestad Torsdag 13. juni 10.00–24.00 Forteljinga om kroppsvæskene våre Tore Kvæven (foto: Tommy Ellingsen) Fredag 14. juni 09.00–24.00 Kr 150 / S U 100 Laurdag 15. juni 10.00–24.00 11.00–11.45 Naustet i Bugafjøra, Ørsta Når landet mørknar 17.00–17.45 Salen, Ivar Aasen-tunet Søndag 16. juni 10.00–18.00 Tore Kvæven i samtale med Per Magnus Forfattarane sine Fosse-favorittar Finnanger Sandsmark, direktør Festspeldiktar Carl Frode Tiller, Aina i Nynorsk kultursentrum Basso og Susanne Skogstad samtaler Kr 200 / S U 150 med Eivind Myklebust om sine Jon Fosse-favorittar og kva han betyr for 12.00–12.45 Volda kyrkje dei som lesarar og forfattarar Jan Inge Sørbø (foto: Agnete Brun) Kr 200 / S U 150 12-konsert: Dag-Filip Roaldsnes 13.00–13.45 Salen, Ivar Aasen-tunet Pianist Dag-Filip Roaldsnes presenterer Bibelforteljingar sin eigen musikk i Volda kyrkje. 18.30–20.00 Salen, Ivar Aasen-tunet Domprost Ragnhild Jepsen og Jan Inge Gjest: saksofonist Håkon Hagen Knudsen Begynnelser Sørbø i samtale med Per Magnus Gratis Lesing ved Carl Morten Amundsen, Eivin Nilsen Salthe, Karl-Vidar Lende, Finnanger Sandsmark Kr 150 / S U 100 Uteamfiet, 12.00–12.30 Fru Svendsen, Ørsta Catharina Vu og Hilde Olausson frå Det Festsprell på Fru Svendsen: Vegard Norske Teatret Ivar Aasen-tunet Markhus Kr 250 / S U 150 Bokkafé for dei minste. Vegard Markhus Torsdag 13. juni les frå Det runde problemet 21.00–22.15 BokkeReidars Blues Kr 80 / familie per person 60 Band med SideBrok I samarbeid med Ørsta folkebibliotek Blues og rapp går opp i ei hø- gare eining når BokkeReidars 12.15–13.00 Kunsthuset, Ørsta Blues Band tek med seg hipho- Frå Ørsta til Furuset T-banestasjon: parane i Side Brok til uteamfiet Olav Strømme sin visjon Gabriel Flilflet (foto: Heiko Purnhagen) torsdag kveld. Foredrag ved Øystein Ustvedt, kurator ved Nasjonalmuseet, i høve opninga av 15.00–16.30 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet nytt Olav Strømme-galleri Aasen-stemnet 2019 Fredag 14. juni 100 / S U 50 Sigvart Dagsland (foto: Hans Fredrik Asbjørnsen) Stemnetale: Maria Parr 20.00–21.30 Mari Boine Sandharpesongar Mari Boine inntek uteamfiet 21.00–22.15 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Kjartan Fløgstad, tekst og diktlesing, 13.00–15.00 Uppheimsparken/Propell- fredag kveld med si særeigne hallen, Volda Sigvart Dagsland Gabriel Fliflet, piano og trekkspel, Berit blanding av jazz, rock og samisk Voldafestivalen med Festsprell Kr 400 / H S U 300 / B 200 Opheim, song, og Jorun Marie Kvern- Festspellunsj og besøk av barnebokfor- 23.00–02.00 Peisestova, Møre Folkehøg- berg, fele tradisjonsmusikk. fattar Vegard Markhus skule, Ørsta Kr 300 / H S U 200 / B 150 I samarbeid med Volda læringssenter Målbar Laurdag 15. juni Gratis 23.45–00.15 21.00–22.15 Sigvart Dagsland Kviss med Allkunne.no Det blir melodiøs poprock på 13.00–13.45 Salen, Ivar Aasen-tunet Kr 50 stavangersk når Sigvart Dags- land med band gjestar uteam- Søndag fiet laurdag kveld. 16. juni Søndag 16. juni 15.00–16.30 Aasen-stemnet 11.00–12.00 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Eli Bjørhusdal, Inger Marie Okkenhaug, Kjartan 2019: Sandharpesongar Festspelgudsteneste i det fri Fløgstad (foto: privat, Tone Solhaug, Julie Pike) Maria Parr (foto: Agnete Brun) Årets festspel blir runda av med Preike ved Ragnhild Jepsen, domprost kjenslevar og sterk musikk frå Forteljinga om oss i Nidaros. felevirtuos Susanne Lundeng, Kven slepp til i historieskrivinga, og Musikk ved Marie Austrheim Riise, kantor i Ørsta, og Ørsta kyrkjekor som i desse dagar er aktuell korleis blir ho skriven? Kjartan Fløg- Med atterhald Arrangør: Ørsta sokneråd i samarbeid stad, førsteamanuensis Eli Bjørhusdal H Honnør om endringar med si siste plate, Det var nære med Volda sokneråd og Inger Marie Okkenhaug i samtale S Student på. Årets stemnetalar er ingen med Heming H. Gujord U Ungdom ringare enn Frode Grytten. Kr 150 / S U 100 B Barn

17 Med kraft til å skape tusenvis av draumar - og ei og anna stjerne! Foto: Marius Beck Dahle

Stolt støttespelar til liten og stor innan lokal kultur og idrett.

www.tussa.no

“Eg vil ha ny sykkel!”

Lær barn å spare. Gi barnet ditt eige kort og last ned

www.sparebanken.no/spink

18 Dei nynorske festspela 2019 Forfattarane sine Fosse-favorittar Festspeldiktar Carl Frode Tiller og debutant Susanne Skogstad lèt seg begge inspirere av Jon Fosse. Høyr kvifor i Salen laurdag.

– Mitt første møte med Jon Fosse var då eg las skodespelet Nokon kjem til å komme. Sidan har eg lese mykje av han, både dikt og prosa og librettoar. Rytmen og musikaliteten i språket hans var det første som gjorde inntrykk på meg, seier Susanne Skogstad. 27-åringen frå Eid debuterte med romanen Svartstilla i fjor, og meldarane var snare til å dra parallellar til Fosse. Etter kvart lét Skogstad seg også fengsle

Carl Frode Tiller (foto: Therese Alice Sanne) Susanne Skogstad (foto: Sturlason)

av mannen sjølv og grunnane hans til å ler blir ofte samanlikna med Jon Fosse Laurdag 15. juni skrive, like mykje som av tekstane hans. når det gjeld måten han bruker språk 17.00–17.45 – Eg las ein gong at Fosse har skil- og bilete på. I Salen laurdag samtaler Salen, Ivar Aasen-tunet dra det å skrive som ei form for bøn. Dei Skogstad og Tiller om sine Jon Fosse- Forfattarane sine Fosse-favorittar religiøse konnotasjonane i verka hans favorittar med litteraturkritikar Eivind Kr 200 / student og ungdom 150 finn eg svært fascinerande, seier ho. Myklebust. Eivind Myklebust (foto: Tuva Maria Engdal) Også festspeldiktar Carl Frode Til- Levande lydbok Skodespelarar ved Det Nor- tida til kort mot forventningane Laurdag 15. juni ske Teatret les frå Carl Frode frå både menneska rundt seg og 18.30–20.00 Tillers Begynnelser i Salen seg sjølv. Det økologiske saman- Salen, Ivar Aasen-tunet laurdag. brotet han ser utspele seg ikring Begynnelser seg, speglar den indre striden Lesing ved Carl Morten Amund- Tillers roman Begynnelser frå hans og det vonde i at han ikkje sen, Eivin Nilsen Salthe, Karl- 2017 handlar om Terje, som vi meistrar dei nære relasjonane Vidar Lende, Catharina Vu og først møter ved punktet der han sine. Kvar ny episode vi er vitne Hilde Olaussen frå Det Norske har prøvd å ta livet av seg. Deret- til, blir ei ny brikke i puslespelet Teatret ter blir livet hans nøsta opp bak- som til saman viser korleis Terje Kr 250 / student og ungdom lengs. Terje arbeider som natur- har hamna der han er. 150 vernkonsulent og har eit sterkt I Salen laurdag kan du engasjement for dei utryddings- unne deg ei litterær oppleving truga dyreartane i området han utanom det vanlege når skode- er sett til å forvalte. Samstundes spelarar frå Det Norske Teatret kjem han som menneske heile les utdrag frå romanen.

Carl Morten Amundsen, Hilde Olausson, Eivin Salthe Nilsen, Karl-Vidar Lende, Catharina Vu (foto: privat, Det Norske Teatret)

19 Prisvinnar takkar Ivar Aasen – Kjersti Mjør har ei særeiga jour- i Tromsø og Høgskulen på Vestlandet. nalistisk stemme som har sett sterkt Kjersti Mjør kjenner seg audmjuk preg på Bergens Tidende gjennom over å få denne prisen. – Det er veldig mange år. Sakene hennar er prega av stas, og eg kjenner meg stolt når eg ser stor varme for menneske, nysgjer- kva rekkje av dyktige journalistar som righeit og humor. Det skriv juryen i har fått prisen før meg. Takk, Ivar Aasen, grunngivinga for at Kjersti Mjør får seier no eg, for at vi har eit språk å skrive Kulturdepartementets nynorskpris på. Eg kjenner òg på gleda over å kunne for journalistar for 2019. – Takk, jobbe i ei avis der eg kan bruke språket Ivar Aasen, seier ei rørt og beskje- mitt og skrive slik det er naturleg for den Kjersti Mjør. meg. Det er ikkje sjølvsagt, seier Kjersti Mjør. Juryen skriv at språket til Mjør er klart Mjør er fødd i 1965 og kjem frå og presist. Ho får fram dramatikk og Kvanndal i Granvin. Frå 1989 til 1997 kjensler utan store ord og utbroderingar. arbeidde ho i NRK Sogn og Fjordane, Setningane er ofte korthogde med litte- NRK Hordaland og NRK P2. Ho har vore rære kvalitetar. journalist i Bergens Tidende i over 20 år. – Å lese ei langsak av Kjersti Mjør Kulturdepartementets nynorskpris for kan kjennast som å lese ein liten roman, journalistar er på 50 000 kroner og eit seier juryen. Der er Solveig Barstad, pro- kunstverk. Prisen blir delt ut under Dei gramleiar i TV 2, leiar. Ho har med seg nynorske festspela i Ørsta 14. juni. språkkonsulent Inger Johanne Sæter- bakk ved Det Norske Teatret og Øystein Nynorsk mediesenter A. Vangsnes, professor ved Universitetet

Kjersti Mjør (foto: Paul Sigve Amundsen)

Fredag 14. juni 11.30–12.30 Kulturdepartementets nynorsk- Salen, Ivar Aasen-tunet pris for journalistar 2013‒2018 Medietimen 2013 Christian Wiik Gjerde, NRK Utdeling av Kulturdepartementets Super nynorskpris for journalistar. 2014 Ingunn Solheim, NRK Programleiar: juryleiar Solveig Barstad 2015 Jan Zahl, Stavanger Aften- Arrangør: NRK Nynorsk mediesenter blad Debatt med kringkastingssjef Thor 2016 Jon Hustad, Dag og Tid Gjermund Eriksen, Hanna Relling Berg, 2017 Jens Kihl og Guri Kulås, leiar i Redaktørforeningen, og Kjartan Klassekampen Helleve, dagleg leiar i Kringkastingsrin- 2018 Harald Thingnes, NRK gen. Ordstyrar: Heidi Fagna Sporten Juryen: Øystein A. Vangsnes, Solveig Barstad og Inger Johanne Sæterbakk (foto: Adam Pietrzak) Gratis Kva tyder mediepolitikken for nynorskbrukarane? Lokaljournalistikken er den nynor- fram tiltak som fører til meir nynorsk i aldri har nådd 25 prosent-kravet. VG TV ske spesialiteten. Éin av fire lokal- riks- og regionavisene. Konsekvensane og TV 2 har òg meir innhald på nynorsk aviser er redigerte på nynorsk, og av politikken kan bli det motsette. Med enn før, men det er framleis for lite. distriktskontora står for mestepar- fleire aviser i støtteordningane, og ei I samband med utdelinga av ten av nynorskinnhaldet på nrk.no. mogleg omfordeling frå Dag og Tid og nynorskprisen for journalistar inviterer I rikspressa ser nynorskbrukarane dei viktige tospråklege avisene som Ber- Nynorsk kultursentrum til debatt om sjeldan sitt eige språk i bruk. Den gens Tidende, Sunnmørsposten, Stavan- stoda for nynorsken i media. Eg trur nye mediestøttemeldinga har ingen ger Aftenblad, Vårt Land, Klassekampen, kringkastingssjefen, Kringkastingsrin- tiltak som bøter på det. Dagen, Fiskeribladet og Nationen til eitt- gen og leiaren i Redaktørforeningen har språklege aviser, kan stoda for nynorsk i mykje viktig å snakke om. I Noreg bur det 500–600 000 nynorsk- riksmedia bli forverra etter meldinga. God debatt! brukarar. Den nasjonale pressa speglar Med NRK som ein viktig skriftleg ikkje dette, og i mediestøttemeldinga nynorskaktør har nynorskbrukarane på Per Magnus Finnanger Sandsmark, Mangfald og armlengds avstand – Medie- 2000-talet fått meir skriftleg riksstoff på direktør i Nynorsk kultursentrum Per Magnus Finnanger Sandsmark. politikk for ei ny tid legg ikkje regjeringa nynorsk enn tidlegare sjølv om dei til no (foto: Anders Aanes, Aasen-tunet)

20 Dei nynorske festspela 2019 Ope kaihus med novellekurs Også i år blir det festspel for ung- – Men så har det gått seg til etterpå. dom på Kaihuset i Ørsta. Då det var som verst, fann eg stor trøyst i kunstnarverda. Film, teater og musikk Kaihuset held ope med ulike aktivite- var svært viktig for meg i dei tunge peri- tar utover dagen. Mellom anna kjem odane, seier Flemmen, som i dag arbei- forfattar Joakim Hunnes for å halde der ved Teatret Vårt i Molde. novellekurs. I høve Bokåret 2019 invi- – Eg vonar historia mi kan hjelpe terer Festspela og Bjørnsonfestivalen til andre, men det var også viktig for meg å novellekonkurranse, og vinnarane blir få sagt desse tinga høgt, seier Flemmen. kåra på Bjørnsonfestivalen i september. Arrangementet er eit samarbeid På Kaihuset kan du få inspirasjon til mellom Festspela, ungdomsråda i Ørsta skrivinga. og Volda, og Kaihuset. Det blir også opplesing ved Kari Fostervold Flemmen. Ho har skrive ein Torsdag 13. juni monolog om å vekse opp med sosial 15.00–21.00 angst, bipolar liding og Aspergers syn- Kaihuset, Ørsta drom, som gjorde skuletida vanskeleg. Ope hus på Kaihuset Kaihuset i Ørsta (foto: Kjell Arne Steinsvik) Gudsteneste i det fri Også i år blir det friluftsgudsteneste i dei siste åtte åra, som skal halde preika Aasen-tunet den siste festspeldagen. under årets gudsteneste – eit sjeldan Gudstenesta, som er eit av dei mest høve til å nytte naturen som kyrkjerom tradisjonsrike punkta på festspelpro- for ein prest som til vanleg preikar i den grammet, blir halden i uteamfiet. Det storslåtte Nidarosdomen. er Ragnhild Jepsen, domprost i Nidaros Musikken til gudstenesta blir fram- ført av Ørsta kyrkjekor under leiing av kantor Marie Austrheim Riise. Etter gudstenesta blir det kyrkjekaffi i tunet. Kafeen held søndagsope for både kyrkjelyd og anna festspelpubli- kum utover ettermiddagen.

Søndag 16. juni 11.00–12.00 Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet Festspelgudsteneste i det fri

12.00–17.00 Kafeen og Jostein Nerbøvik-plassen, Ivar Aasen-tunet Kyrkjekaffi og søndagskafé

Ragnhild Jepsen (foto: kirken.no) Festspelgudsteneste i Aasen-tunet i 2017 (foto: Malin N. Kvamme) Tidlause bibelforteljingar Forteljingane i Bibelen er opptil – Eg ser etter forteljingar som har forteljingar, trur Jepsen. fleire tusen år gamle, men kan fram- både tidlause og litterære kvalitetar, som Direktør Per Magnus Finnanger leis tale til oss i dag. kan inngå i ein større samanheng, og Sandsmark er samtaleleiar. som vi kan relatere til liva våre her og I Bibelen finn vi nokre av dei mest no, seier Jepsen. Søndag 16. juni grunnleggjande forteljingane i kulturen Bibelforteljingane kan også endre 13.00–13.45 vår. Dei har sett sitt preg på samfunnet, meining for henne med tida. Salen, Ivar Aasen-tunet språka og symbolikken i vår del av verda – Det har med alder, visdom og livs- Bibelforteljingar gjennom mange hundre år. Etter kyrkje- situasjon å gjere, seier ho, og ho saman- Kr 150 / student og ungdom 100 tid søndag vil Ragnhild Jepsen, dom- liknar det med å lese bøkene om Kristin prost i Nidaros, og professor Jan Inge Lavransdatter, som kan vere kjelde til Sørbø ved Høgskulen i Volda presentere stadig nye oppdagingar etter som ein nokre bibelforteljingar som er viktige sjølv går gjennom ulike livsfasar. for dei. – Det er noko som gjeld alle store Jan Inge Sørbø (foto: Agnete Brun)

21 Inn i natta med Målbar Du går vel ikkje og legg deg utan ein tur på Målbar?

Som alltid blir det kveldsnedtrapping – eller opptrapping, alt ettersom – på Møre Folkehøgskule kvar kveld under Fest- spela. Torsdag kan du få med deg songar/ songskrivar Egil Olsen, som framfører eigne songar i nynorsk omsetjing i staden for i original engelsk versjon. Og sidan nynorsk passar så fint i dikt, blir konserten litt meir poetisk enn vanleg. – Eg kjem til å gjere eit poeng ut av å proklamere tekstane i staden for å syngje dei, det blir altså meir «spoken word», eller «snakka ord», som det heiter i nynorsk omsetjing, seier Torvund Olsen. Nokre songar i originalversjon blir det også plass til, trur han, og kanskje til og med nokre refleksjonar rundt dette med språk og tekst. Fredag er Olav Hove og Arild Tor- vund Olsen tilbake med nye skattar frå den nynorske vinylhistoria. Dei kjem til B.R.U.S. (foto: HumbersetFoto) å utnytte festspeltemaet «forteljingar» for alt det er verd. Torsdag 13. juni – Vi spelar songar om dei store for- 23.00–01.00 teljingane: livet, døden, kjærleiken og Peisestova, Møre Folkehøgskule, Ørsta midtlivskrisa, seier Torvund Olsen. Målbar – Den nynorske vinylhistoria har både dei store tekstforfattarane, og enkle 23.15–23.45 trubadurar som prøver å handtere store Konsert med Egil Olsen tema. Vi må vise fram heile spennet. Og Kr 150 / student og ungdom 100 Ivar Medaas er sjølvsagt med. Ingen må uroe seg for det. Fredag 14. juni Sjølv om dei no har spela plater på 22.00–02.00 Festspela i mange år, er det ingen akutt Peisestova, Møre Folkehøgskule, Ørsta fare for at dei skal sleppe opp for mate- Målbar riale. Torvund Olsen supplerer stadig platesamlinga med både nye og eldre 23.15–23.45 utgivingar. B.R.U.S. – Plater er heldigvis plasseffektivt i Skattar frå den nynorske vinylhistoria hylla, samanlikna med til dømes servise, med Arild Torvund Olsen og Olav Hove seier han. Kr 150 / student og ungdom 100 Laurdag blir det god, gamaldags kviss under leiing av Stina Aasen Løde- Laurdag 15. juni mel, redaktør i det nynorske nettleksiko- 23.00–02.00 net Allkunne. Litteratur, språk, samfunn, Peisestova, Møre Folkehøgskule, Ørsta politikk og musikk er mellom emna ein Målbar kan bli testa på. Du kjem langt med all- menndanning, men vil du vere sikker, så 23.45–00.15 les du gjennom dei meir enn 25 000 arti- Kviss med Allkunne.no klane på allkunne.no før Festspela. Der Kr 50 finst alle svara.

Stina Aasen Lødemel, Olav Hove, Arild Torvund Olsen (foto: S. L. Osdal, pressefoto, Tone Solhaug) Egil Olsen (foto: egilolsen.com)

22 Dei nynorske festspela 2019 Aasen-stemne med Sandharpesongar På årets Aasen-stemne kan du høyre held mykje poesi. Med åra har ulike som han har laga melodi til, og han har lyrikk av Kjartan Fløgstad med komponistar, som Lars Klevstrand, Tom sendt meg melodiar som eg set ord til, tonefølgje frå nokre av dei fremste Roger Aadland og Lars Bremnes, sett fortel Fløgstad. folkemusikarane i Noreg. melodi til ei rekkje av dikta. I nokre Fliflet sin musikk utgjer hovud- tilfelle har same dikt fått fleire ulike vekta av programmet denne dagen, men Som alltid blir Festspela avslutta med det melodiar. I fjor vart songane samla og det kan godt hende det dukkar opp son- tradisjonsrike Aasen-stemnet i uteam- utgitt med notar og besifring i songboka gar av andre komponistar òg. fiet. I år er det forfattar Maria Parr, også Sandharpesongar. Sidan har Fløgstad kjend som superstjerna i norsk barnelit- ved ulike høve framført sandharpeson- Søndag 16. juni teratur, som held stemnetalen. Deretter gane frå scena i lag med fleire av kom- 15.00–16.30 inntek forfattar Kjartan Fløgstad scena, ponistane. Uteamfiet, Ivar Aasen-tunet i lag med den musikalske multikunst- Ein av dei er Gabriel Fliflet, kjend Aasen-stemnet 2019 naren Gabriel Fliflet, songar og kvedar for sitt sjangerblandande og folkemusi- Stemnetale: Maria Parr Berit Opheim, og felespelar Jorun Marie kalske overskot. Sandharpesongar Kvernberg. – Fliflet bad om å få tonesetje eitt Kr 300 / honnør, student og ungdom 200 Fløgstad var lyrikar før han var av dikta mine for mange år sidan, og / barn 150 romanforfattar, og romanane hans inne- sidan har eg sendt han dikt no og då Kjartan Fløgstad (foto: Julie Pike)

Gabriel Flilflet, Berit Opheim, Jorun Marie Kvernberg, Maria Parr (foto: Heiko Purnhagen, pressefoto, Marius Bech Dahle, Agnete Brun) Kaffi, bokstaveleg talt Kaffi og litteratur har det til felles at sin, Håkon. Hovudpersonen, ein homofil dei begge skjerpar tanken og merk- mann i 30-åra, forlèt sambuaren, ramlar semda. Kva er vel då betre enn litt inn i eit nytt forhold, men drøymer om høgtlesing til formiddagskaffien? ein tredje mann. Romanen skildrar ein homofil Fredag kan du høyre to unge forfat- karaktertype som er mangelvare i norsk tarar lese utdrag frå bøkene sine på samtidslitteratur, meiner Eikenes. Fugl Føniks kaffibar. Susanne Skogstad – Boka handlar mellom anna om debuterte hausten 2018 med romanen følgjene av å vere betre på kroppsleg Svartstilla. Den aldrande kvinna som er nærleik enn på å kommunisere emosjo- hovudpersonen, har mista mannen sin, nelt, seier han. og den sterke sorga endrar både henne og tilhøvet til dei tre barna. Romanen Fredag 14. juni har fått mykje ros for det poetiske språ- 11.30–12.00 ket og for ei levande skildring av den Fugl Føniks kaffibar, Ørsta store livsendringa hos ei kvinne som Kaffi, bokstaveleg talt: Susanne Skog- sjølv skal døy om ikkje altfor lenge. stad og Åsmund H. Eikenes Åsmund H. Eikenes er biolog og har Kr 80 / student og ungdom 60 utgitt sakprosabøker om kroppen vår, men her les han frå den første romanen Åsmund H. Eikenes, Susanne Skogstad (foto: Tove K. Breistein, Sturlason)

23 Unge og lovande

Frå musikalen til Volda vidaregåande skule 2019 (foto: Ida Amalea Furseth)

Musikklinja ved den vidaregå- enn ei skulelinje. Det er ein kulturinsti- elevar som skal framføre sin favorittmu- Elevar frå musikklinja ved Volda ande skulen i Volda har oppfostra tusjon. Kvart år tek den faste kyrkjekon- sikk med nynorsk tekst. vidaregåande skule mange store talent. Kanskje er det serten og den storslåtte musikalen pus- I samarbeid med Aktivitetssenteret ei komande stjerne du får høyre her. ten frå hundrevis av gjester. Publikum 11.00–11.30 Bakk-Ola-marka og Den kulturelle over heile landet har opplevd elevar Volda omsorgssenter spaserstokken herifrå på scena eller på store talentpro- 13.00–13.45 Gratis For folk flest i Ørsta og Volda er musikk- gram på fjernsynet. Under Festspela får Bakk-Ola-marka, Ørsta linja ved Volda vidaregåande skule meir vi eit intimt møte med eit utval musikk- Konsert

12-konsert i Volda kyrkje Laurdag kan du unne deg eit musikalsk sikk, og der komposisjon samarbeider avbrekk med jazzpianist Dag-Filip med improvisasjon. Roaldsnes. Roaldsnes, frå Valderøya I Volda kyrkje presenterer Roalds- utanfor Ålesund, er både pianist og nes sin eigen musikk. Med seg som komponist. Førebels har han bak seg to gjest har han saksofonist Håkon Hagen album under eige namn, i tillegg til fleire Knudsen. samarbeidsprosjekt med andre musikarar. På det siste albumet sitt, I eit land- Laurdag 15. juni skap, utforskar han eigne røter og dei 12.00–12.45 ulike landskapa ein møter på Valderøya Volda kyrkje og i Oslo. Her skaper han meditativ og 12-konserten: Dag-Filip Roaldsnes med nedtona musikk med element frå jazz så gjest Håkon Hagen Knudsen vel som klassisk musikk og samtidsmu- Gratis Dag Filip Roaldsnes (foto: Torje Rørstad) Haakon Hagen Knudsen (foto: privat)

24 Dei nynorske festspela 2019 Ny utstilling om Tillers forfattarskap Skjønnlitteraturen til Carl Frode Til- ler går rett heim både hos kritikarar og publikum. Kva er det ved bøkene til Tiller som grip oss så sterkt?

– Han skriv konkret, men djupt all- mennmenneskeleg og spennande. Til- ler avdekkjer ofte viktige opplysingar gradvis, og han er flink til å skildre kvardagslege konfliktar på ein truver- dig måte. Det gjer at folk kjenner seg att, seier Guro Solheim (26), litteraturvitar og prosjektleiar for ei ny temautstilling om forfattarskapen til Tiller. Temaet for Festspela er i år forteljingar, og det er tett kopla til den litterære stilen hans. – Målet med utstillinga er å vise særpreget i forteljingane hans. Tittelen på utstillinga, «Innanfrå, utanfrå», viser til eit av særprega. I forteljingane til Til- ler ser vi heile tida menneska innanfrå og utanfrå, seier Solheim og peikar på trilogien Innsirkling. – Der får vi først høyre utanforstå- Litteraturvitar Guro Solheim gleder seg til å opne temautstillinga om Carl Frode Tillers forfattarskap (foto Aasen-tunet / Anders Aanes) ande sine versjonar av livet til ein som har mista minnet sitt. Til slutt får vi som ei rett linje, der barndomen marke- «sant», og om det i det heile teke finst Torsdag 13. juni innsyn i kva mannen utan minne sjølv rer byrjinga og døden markerer slutten. «sanne» forteljingar. 19.45–20.30 tenkjer. Slik er det sjeldan hos Tiller. Forteljin- Temautstillinga «Innanfrå, utanfrå Utstillinga, Ivar Aasen-tunet – Finst det fleire særpreg hos han? gane hans går fram og tilbake i tid og – Carl Frode Tillers litterære metode» Tre om Tiller – Ja, det er også interessant å sjå er ustabile i forma. Motseiande stem- opnar torsdag kveld under Dei nynorske Kr. 150 / Student og ungdom 100 korleis Tiller problematiserer forteljinga mer får lesaren til å tvile på kva som er festspela.

Ei hylling til Jon Fosse med premierar og internasjonale gjestespel på alle scenar

25 Folkefest i gågata Laurdag morgon er eit høgdepunkt for svært mange i løpet av Festspela. Du kan glede deg til god mat, stase- leg musikk og folkeliv i Ørsta sentrum!

Festspela handlar om å gjere oss rikare. Rikare på kunnskap, opplevingar og på gode møte mellom menneske. Det siste kan vi aldri få nok av. Å finne saman rundt eit godt måltid er gjerne det beste av alt, og kva er vel betre enn ein roleg frukost i godt lag? Ørsta er ei bygd som har mykje å by på. Når det er festspelfrukost i Vike- gata, går næringslivet, ulike frivillige lag og Dei nynorske festspela saman for å skape ein skikkeleg folkefest. Med den flotte Svendsengarden i sentrum har Ørsta ei svært tiltalande handlegate. Kvar sommar blir ho fylt med kunst. Under festspelfrukosten blir Kunstgata opna. Lokale korps og kor stiller opp og set stemninga, her blir marknad med flotte salsbuer, og alle medverkande har tinga strålande sol. Kan festspel- laurdagen få ein betre start? Etterpå er du garantert klar for nytt påfyll av litteratur, poesi og musikk. Festspelfrukosten blir i gågata i Ørsta laurdag morgon (foto: Tonje Sætre)

Høgskulen i Volda

Volda er kjent for eit godt student miljø og eit mangfald av lag og organisasjonar. Aktive og kreative studentar gir deg høgde punkt som X2 Festivalen, VEKA, Dokfilm og Animation Volda. Høgskulen i Volda legg vekt på fleksible studieformer og har mange nett- og deltids- studium.

HØGSKULEN I VOLDA TILBYR STUDIUM INNAN: • Administrasjon, planlegging og leiing • Estetiske fag, kunst- og musikkfag • Helse og sosialfag • Historie og religion • Idrett og friluftsliv • Lærarutdanning • Medie- og journalistfag • Språk og litteratur

Vi har løpande opptak på mange av studia våre!

www.hivolda.no

FOTO: MARIUS BECK DAHLE

HVO_generell_Festspel_vår19.indd 1 26.04.2019 10:32:37 26 Dei nynorske festspela 2019

Sommarfest med tunkatten Lurivar fredag 12. juli og fredag 2. august

Opningstider 1. juni–15. august Overnatting, arrangement, Måndag–fredag: 10-17 feiringar, catering Laurdag–søndag: 12-17 www.more.fhs.no aasentunet.no

På tide å melde seg inn i mållaget?

Kva finst av nynorske barne- og ungdomsbøker? MEIR PÅ Er du lei av at nynorsk fram- NYNORSK leis ikkje er reelt jamstilt med Kvart år kjem det mange nye, gode bokmål? Då bør du melde TIL deg inn i Noregs Mållag! barne- og ungdomsbøker på nynorsk, Vi arbeider for at kvardagen FLEIRE men det kan vere ei utfordring å halde til nynorskbrukarar skal bli enklare. Di fleire vi er, di let- seg opp datert. På Nynorskbok.no finn du tare er det. Send NYNORSK i ei omtalar av hundrevis av nynorske tekstmelding til 2490, el- bøker for ulike aldersgrupper. ler gå inn på www.nm.no. www.npk.no Det kostar 200 kroner. NyNorskseNteret

27 Nytt Olav Strømme-galleri Biletkunstnaren Olav Strømme vaks opp i Hovdebygda. Under Festspela opnar Kunsthuset i Ørsta eit nasjonalt galleri med bileta hans.

Strømme, som var fødd i 1909 og tok kunstutdanning i Oslo, var ein pioner for abstrakt måleri i Noreg. Volda og Ørsta kunstlag har hatt ei stor samling av verka hans i Kunsthuset. No er lokala renoverte og samlinga er utvida, og det nye Strømme-galleriet blir høgtidleg opna torsdag. I galleriet kan ein sjå verk frå ulike fasar i den femti år lange karrieren hans. Den som vil vite meir om Strømme, kan høyre kurator Øystein Ustvedt ved Nasjonalmuseet snakke om Strømmes kunstnarlege visjon tidleg laurdag ettermiddag. Der vil han trekkje trådar frå kunsten hans og til den livslange tilkny- tinga til Ørsta.

– Strømme var ein dei fremste Kunsthuset i Ørsta modernistane i Noreg, og han utvikla eit avantgardistisk formspråk i 1920- og Ustvedt. T-banestasjon i Oslo. Det vart det siste 30-åra før han gjekk vidare til abstrakt Anerkjenninga som kom mot slut- verket hans. kunst, seier Ustvedt. ten av karrieren, førte til at Strømme Tida under og etter andre verdskri- fekk i oppdrag å utsmykke Furuset gen var vanskelege for Strømme. I krigs- åra budde han mykje i Ørsta, og då måla Torsdag 13. juni Laurdag 15. juni han bilete både frå sildefiske i Ålesund 16.30 12.15–13.00 og slåttearbeid i Volda. Kunsthuset, Ørsta Kunsthuset, Ørsta – I 1960-åra gjorde han eit kunst- Opning kunstutstilling: Olav Strømme- Frå Ørsta til Furuset T-banestasjon: narisk comeback, og i bileta frå den galleriet Olav Strømme sin visjon mogne kunstnaren kan ein sjå spor av Arrangør: Volda og Ørsta kunstlag Gratis landskap og påverknad frå Ørsta, seier Gratis Øystein Ustvedt (foto: Annar) Kven slepp til i historiebøkene Korleis blir historia skriven, og kven er forteljinga om oss: historiene om lektive, delte historia vår. Kjartan Fløg- Førsteamanuensis Eli Bjørhusdal kjem til orde undervegs? Kven hug- korleis samfunnet og kulturen vår er stads forfattarskap er prega av oppvek- kjem til Festspela for å fortelje om kvin- sar vi, og kven har vi gløymt? blitt til og blitt forma i alle åra som har sten i industribygda Sauda, og han har nene i målrørsla. For mange er nok for- gått. Både kunst, litteratur og akademia vore svært oppteken av den industrielle teljinga om nynorsken ei forteljing om Den viktigaste forteljinga vi alle deler, spelar ei rolle i korleis vi skaper den kol- arbeidarklassa. menn. Korleis hadde forteljinga sett ut dersom kvinnene i større grad hadde vore inkluderte? Historieprofessor Inger Marie Okkenhaug har forska på misjo- nærhistoria, og dessutan spørsmål og kjønn og religion. Alle tre møter førstea- manuensis Heming H. Gujord til samtale om kven som blir hugsa og kven vi kanskje overser litt for lett når historia blir skriven.

Søndag 16. juni 13.00-13.45 Salen, Ivar Aasen-tunet Forteljinga om oss Kjartan Fløgstad, Eli Bjørhusdal og Inger Marie Okkenhaug i samtale med Heming H. Gujord Kr 150 / S U 100 Eli Bjørhusdal, Inger Marie Okkenhaug, Kjartan Fløgstad (foto: privat, Tone Solhaug, Julie Pike)

28 Dei nynorske festspela 2019 Festspelkafé med variert meny Kaféleiar Milan Ilic lovar smakfull og variert mat for dei som gjestar kafeen i Aasen-tunet under Fest- spela.

På menyen står det både trøndersodd (festspelretten 2019), vegetarburgar, salatar og tunblings. Den spesialutvikla tunpølsa frå Åsen er sentral i fleire av rettane, og Ilic seier at han legg vekt på kortreist mat i menyen. Om festspelretten seier den ser- biske kokken at oppskrifta kjem frå Carl Frode Tiller sjølv, og det er ei enkel opp- skrift: lammekjøt, trønderske kjøtkaker og friske grønsaker. – Det er ein enkel rett, men det kjem til å smake svært godt, seier Ilic, som serverer sodden med rista tunbrød. Tiller, som kjem frå Namsos i Trøn- delag, seier at sodd vart servert ved dei fleste festlege tilstellingar, og at dette var vanleg i arbeidarklassa i Trøndelag. – Sodd var relativt billig, og det var svært lettvint. Det var berre å varme opp og servere med kokte poteter og flatbrød til, seier Tiller. I dag er det sjeldan Tiller et sodd av same slag som då han vaks opp, altså ferdiglaga kjøpt på spann. – Eg synest det blir i overkant salt, og dessutan nokså kjedeleg. Men lagar ein retten frå botnen av, kan det natur- legvis bli ei heilt anna og større matopp- leving. Kaféleiar Milan garanterer ujålete sodd, laga frå botnen av. Milan Ilic, kaféleiar i Aasen-tunet (foto: Aasen-tunet / Anders Aanes) Unik vare i miljøvenleg materiale Butikken i Aasen-tunet har noko for dei fleste. Til Festspela kjem også bestseljaren Aasen-boksaren i nytt materiale: bambus.

– Bambus er både meir miljøvenleg og endå meir komfortabelt å gå med, seier butikkansvarleg Anders B. Kalvatn om oppgraderinga av produktet som er blitt selt i hopetal sidan det kom i sal. Men Kalvatn har meir enn bambus i butikken. – Vi har både festspelkrus og festspel-t-skjorte med sitat av Carl Frode Tiller som aldri har vore publiserte før. I tillegg har vi sjølvsagt eit godt utval av bøkene til forfattarane som er på Fest- spela, ikkje minst bøkene til festspeldiktaren sjølv. Andre nye produkt ein finn i butikken, er til dømes forkle med nytt sitat av Hulda Garborg, og dessutan ei rekkje eigenutvikla varer. – Vi har unike varer med særpreg og sjarm, og vi har produkt til folk i alle aldrar, seier Kalvatn.

Butikkansvarleg Anders B. Kalvatn (t.h.) og programansvarleg Olav Øyehaug Opsvik ønskjer velkomen til ein hyggjeleg handel under Dei nynorske festspela. (foto: Aasen-tunet / Anders Aanes)

29 Festspelstaben

Å lage dei Dei nynorske festspela er eit valen. Med seg på laget har han dei som FESTSPELLAGET: Walseth Lid, Anders Aanes, Anders Børt- stort lagarbeid både under sjølve festi- arbeider i Ivar Aasen-tunet i Hovde- Programansvarleg Olav Øyehaug Opsvik nes Kalvatn, Sigbjørn Mork og Gaute valen og elles i året. Det er programan- bygda, og dessutan dei mange frivillige, (fremst), Milan Ilic, Siri Beate Gjerde, Øvereng. svarleg Olav Øyehaug Opsvik (29) som som kvart år gjer ein uvurderleg innsats Oddny Nupen Aarflot, Ida Karin Aarflot leier arbeidet med å programmere festi- på festspellaget. Kornberg, Sunniva Lund Osdal, Laila

Parkering under Festspela Overnatting, restaurant, bar/catering og velværeavd. Ivar Aasen-tunet har parkering langs Indrehovdevegen, men under Fest- hotellivaraasen.no tlf. 70 04 51 00 spela har vi ikkje plass til alle. Blir det fullt langs Indrehovdevegen, har vi avtale med grannar hos øvingsbana til NAF på hi sida av hovudvegen E39.

Rørslehemma Under Festspela er det reservert tre parkeringsplassar for rørslehemma ved Indrehovdevegen. Diverre er ikkje parkeringa for rørslehemma i sjølve Aasen-tunet tilgjengeleg under Festspela, men alle som har behov for det får høve til å køyre opp i tunet. Bilen må deretter køyrast ned att. Treng du hjelp til dette, stiller vi gjerne opp. Vi reserverer elles alltid nokre plassar til rørslehemma nær scena i uteamfiet. Øvst i Salen på vestre side er det også plass til rullestolbrukarar.

Bugafjøra I samband med arrangementet i Bugafjøra er der parkering tilgjengeleg like ved naustet og ved badeplassen like innanfor, rett overfor Ørsta cam- ping. Prøv DAG OG TID i tre veker med automatisk stopp. Alternativ til bil Generelt vil vi oppmode alle som har høve til å sykle, ta buss eller samkøy- re med vener og naboar. Vi har eiga sykkelparkering, og busshaldeplassen Send SMS med kodeord Åsen er ikkje langt unna. Det går buss frå Volda og Ørsta minst éin gong i PRØV til 59 444 840 timen, og du kan orientere deg i FRAM-appen.

30 Dei nynorske festspela 2019 Sommarbesøk for mange sansar Ivar Aasen-tunet har ope alle dagar frå 1. juni til 15. august. Eit besøk her kan gi deg både nye tankar om språk, turopplevingar i nærområdet og ei god matøkt i kafeen. I tillegg har museumsbutikken mykje å by på.

– Ein tur i Aasen-tunet byd på opplevingar for mange sansar, seier tunvert Ingrid Opedal. – Her kan ein få kunnskap, oppleve finurlege detaljar ved arkitekturen til Sverre Fehn, og ein kan kjøpe eit smakfullt måltid med noko godt å drikke til i kafeen, seier ho. For barna er det fleire aktivitetar å velje mellom. Mellom anna kan ein finne verdas minste kinosal i utstillinga, og kvar søndag blir det tur til Høgetua med høgtlesing der. – I tillegg har vi eit nytt tilbod der både barn og vaksne kan få prøve seg på ein litt utdøyande kunst: brevskriving, seier Anders Aanes, konstituert dagleg leiar i Aasen-tunet. Lurivar er ein populær figur for nyfikne barn, og i år inviterer han til sommarfest for familiar fredag 12. juli og fredag 2. august – I tillegg får vi ei flunkande ny temautstilling som opnar om utstillinga s. 25.) Nye uteleiker i Aasen-tunet for barna er på plass, og konstituert dagleg leiar Anders Aanes (t.v.), prosjekt- 13. juni under Festspela. I år handlar 5. august feirar vi tradisjonen tru medarbeidar Sunniva Lund Osdal og tunvert Ingrid Opedal (bak) ønskjer sommargjestene velkomne til denne om litteraturen til festspeldiktar Ivar Aasens bursdag, med gratis kake til Aasen-tunet. Carl Frode Tiller, seier Aanes. (Sjå meir alle gjester.

Haustprogrammet i Aasen-tunet: Moderne tolking av Blix I 2019 feirar vi også den nynorske i vår tid, seier han. Både kjende folke- nande prosjekt i spenningsfeltet mellom salmetradisjonen. For 150 år sidan tonar og melodiar av komponistar som pop og jazz. Bassist Mats Eilertsen har, gav Elias Blix ut heftet Nokre Sal- Ludvig M. Lindeman har blitt brukte til i likskap med Brunborg sjølv, vore ein mar, gamle og nye. I Ørsta, Jølster og å tonesetje tekstane til Blix. del av Tord Gustavsen ensemble, og er Ulvik blir det feira med ei moderne Ensemblet er ei spennande saman- elles ein av dei mest renommerte nor- tolking levert av musikarar frå øvste setjing av norske musikarar med eit ske jazzmusikarane som er aktive i dag. hylle. Saksofonist Tore Brunborg breitt spekter av erfaringar og prosjekt Skodespelar Frank Kjosås blir vokalist i står i spissen for prosjektet. bak seg. – Det var eit ønske frå vår dette heilt nye ensemblet. Ein kan nok side at Brunborg skulle setje saman ei vente seg at fleire i bandet stemmer i. Mot slutten av 2018 blei Tore Brunborg gruppe vi ikkje hadde sett før, der også – Salmetekstane til Blix og dei mange kontakta av Nynorsk kultursentrum unge utøvarar med nye perspektiv og vakre melodiane som følgjer med vil få og spurd om å setje saman eit ensem- impulsar var med. Resultatet er meir nytt liv med dette kreative laget! seier ble som skal framføre tolkingane hans enn vi kunne drøyme om, seier pro- Brunborg entusiastisk. av utvalde Blix-salmar. No er gruppa gramansvarleg i Ivar Aasen-tunet, Olav Nynorsk kultursentrum er arran- klar under namnet No soli bakom Øyehaug Opsvik. gør i samarbeid med Svidal skriveri på blåe fjell, og mot slutten av oktober På trommer er den unge Siv Øyunn Jølster. Turneen går i gang i Volda kyrkje legg dei ut på sin vesle vestlandsturné. Kjenstad, kjend under artistnamnet i regi av Ivar Aasen-tunet, før dei reiser – Salmane til Blix har vore høgt elska, Øyunn, som også er dottera til Brun- vidare til Jølster. Det heile blir avslutta og mange av dei er framleis nokre av dei borg. Øyunn har mellom anna vore ein på Olav H. Hauge-senteret i Ulvik, som mest populære i dag, seier Brunborg og viktig del av Bugge Wesseltoft sitt pro- også er drifta av Nynorsk kultursen- nemner kjende salmar som «Med Jesus sjekt, New Conception of Jazz, då det trum. Tore Brunborg (foto: Ioana Taut) vil eg fara», «Syng i stille morgonstun- oppstod i ny utgåve i 2016. Pianist Marte Den nynorske salmetradisjonen lingar som skal besøkje fleire kyrkjer der» og «No livnar det i lundar». – Men Eberson er kanskje mest kjend som blir feira på fleire måtar i 2019, og i løpet av jubileumsåret, med titlane publikum kan også vente seg nokre ein tidlegare del av den kjende gruppa Nynorsk kultursentrum er involvert på Mannen som kristna landsmålet og Elias vakre melodiar som ikkje er like kjende Highasakite, og har elles mange spen- fleire vis. Det inkluderer vandreutstil- Blix – ordets sølvsmedkunstnar.

31 Arrangementsstader Ivar Aasen-tunet Opningstider 1. juni–15. august Måndag–fredag kl. 10–17 Laurdag og søndag kl. 12–17 Utvida opningstider under Festspela (sjå midtside)

6 Sjå sommarprogrammet på aasentunet.no

16. august–31. mai Måndag–fredag kl. 10–16 Søndag kl. 12–17

Billettprisar Vaksne kr 100 Barn (6–16), student kr 50 Honnør kr 70 Grupper (min. 15 personar) per person kr 70 Familie (barn og inntil to vaksne) kr 220 Eigne prisar for skuleklassar, barnehagegrupper gratis

Billettar festspela.no / ebillett.no Telefon 70 04 75 70

Rabattar Ev. honnør, studentbillettar eller Kulturrabatt for ungdom er opp- ført spesielt.

Festspelpass kr 1800 Gir tilgjenge til alle festspelarrangement. NB! Også gjester med festspelpass må reservere plass på førehand til arrangement i lo- 10 2 kale med avgrensa plass, som Salen i Ivar Aasen-tunet. 3 8 9 5 7 1 Takk til tilskotsgivarar og sponsorar 4

12 13

Ørsta Volda 1. Ivar Aasen-statuen 6. Bugafjøra 11. Propellhallen 2. Målbar, Møre Folkehøgskule 7. Volda omsorgssenter 12. Uppheimsparken Ørsta Volda 3. Festspelfrukost, Ørsta 8. Fru Svendsen 13. Volda kyrkje kommune kommune 4. Bakk-Ola-marka 9. Fugl Føniks 5. Kunsthuset 10. Kaihuset

Samarbeidspartnarar Allkunne · Amfi Ørsta · Aschehoug · Bakk-Ola-marka, Ørsta Bertel O Steen avd. Volda · Bama · Bokåret 2019 · Butikkane i gågata, Ørsta Det Norske Samlaget · Det Norske Teatret Fru Svendsen kunst- og kulturkafé · Fugl Føniks kaffibar Fylkesbiblioteket Møre og Romsdal · Glora forlag · Gyldendal Norsk Forlag Einvegskøyring → Hotell Ivar Aasen · Hvodebygda Idrottslag · Kaihuset · Møre Folkehøgskule Norsk Forfattersentrum · NRK Nynorsk mediesenter · Oktober forlag Ole Ringdal AS · TINE Meieriet Ørsta · Trollbryggeriet · Tussa ASA Volda frivilligsentral · Volda læringssenter · Volda og Ørsta kunstlag Volda omsorgssenter · Volda sokneråd · Volda ungdomsråd · Westre bakeri Ørsta bil AS · Ørsta folkebibliotek · Ørsta frivilligsentral Ørsta Næringskontor · Ørsta sokneråd · Ørsta ungdomsråd

festspela.no #festspela Ivar Aasen-tunet har eigen parkering med gode gran- parkeringsplass, men under nar i nærområdet. Det vil Parkering Festspela er det ikkje plass vere parkeringsvakter i om- under Festspela til alle her. Vi har avtale om rådet under heile Festspela. Miljømerkt trykksak Polaris Trykk Ålesund 241-791