Toleranca Fetare E Shqiptarëve Në Zigzaget E Historisë

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Toleranca Fetare E Shqiptarëve Në Zigzaget E Historisë KAHREMAN ULQINI TOLERANCA FETARE E SHQIPTARËVE NË ZIGZAGET E HISTORISË Trajtim etnologjik-historik Shkodër, 2016 Faqosja e kopertina Denik Ulqini Shtëpia Botuese Fiorentia ISBN 978-9928-191-34-2 Copyright © Autori ORËS SË AMSHUEME TË SHQIPTARIT IA KUSHTOJ Pasqyra e lëndës 1. Lista e fotografive ...........................................................................7 2. Parathënie .......................................................................................11 3. Hyrje ................................................................................................21 4. Toleranca fetare në familjen fshatare .........................................31 5. Dukuri të tolerancës fetare në doke ...........................................47 6. Roli i tolerancës fetare në funksionimin e organizimit të vjetër shoqëror ..........................................................................63 7. Toleranca fetare tek popullsia qytetare ......................................79 8. Toleranca fetare në shqiptarizëm ...............................................91 9. Përmbyllje ....................................................................................113 10. Shtojcë ..........................................................................................119 11. Burime ..........................................................................................173 12. Botime ..........................................................................................177 13. Antroponime, emra familjesh, fisesh, toponime, etj. ...........189 Lista e fotografive 1. Fra Lovro Mihačević, provinciali i parë i provincës françeskane Shqiptare ..................................................................34 2. Familje nga Bregu i Drinit (Shkodër) ........................................37 3. Fotografi e bërë në Shkodër më 1868 me rastin e varrimit të Bibë Dodës (Foto Pjetër Marubi) ...........................................41 4. Stoli argjendi me gjysmë hëne e kryq që mbanin nuset katolike në Malësi të Madhe (foto e bërë nga Mery Edith Durham) ...................................................................57 5. Motivi i shqiponjës i qëndisur në kllef të jastëkut dhe në dujq të kalit të nuses myslimane (Malësia e Gjakovës) ............58 Hajmali argjendi, stoli e nuseve zadrimore. ..............................60 6. Osja i Falltores gaztor e bejtexhi në mes të dy të rinjve katolikë. (Foto Pjetër Marubi) ....................................................83 7. Ahengxhinj shkodranë: Hila i Files, Jak Kakarriqi, Sulejman Bogu e Simon Shpori. (Foto Pjetër Marubi) ............84 8. Kupe Dania. (Foto Pjetër Marubi) .............................................89 9. Mehmet Frashëri (vëllai i Abdylit, Naimit e Samiut) dhe Kel Marubi, Shkodër më 1911. (Foto Pjetër Marubi) ............90 Naum Veqilharxhi, nismëtar i shqiptarizmës dhe dëshmor i saj ..................................................................................................94 10. Hasan Tahsini ................................................................................96 11. Pashko Vasa ....................................................................................98 12. Naim Frashëri ..............................................................................101 13. Papa Kristo Negovani ................................................................103 14. Fan. S. Noli ..................................................................................106 15. Vehbi Agolli (Dibra) ...................................................................110 16. Atë Luigj Palaj .............................................................................111 Toleranca fetare e shqiptarëve në zigzaget e historisë 9 “Në asnjë vend të botës nuk gjenden njerëz të besimeve të ndryshme që të jetojnë në një miqësi dhe në një harmoni të tillë me atë që jetojnë shqiptarët myslimanë e të krishterë. Madje as në kohët e barbarisë më të thellë, kurrë nuk janë shënuar në Shqipëri grindje, luftëra, as masakra të shkaktuara nga dallime fetare”. Abdyl Frashëri 1878 Parathënie Toleranca fetare e shqiptarëve në zigzaget e historisë 13 “... ideali për një historian mbetet që as të mos idealizojë, as të mos dënojë, por vetëm të përpiqet të kuptojë qëndrimet dhe vlerat e paraardhësve tanë”1 Peter Burke Tashmë është bërë e qartë se tekstet e Historisë së Popullit Shqiptar, qofshin të nivelit shkollor ose akademik, të shkruara nga të huaj apo nga vendas, autorë të ndryshëm të vjetër apo bashkëkohës, trajtojnë bëma e ngjarje sipas kronologjisë e tematikave të përzgjedhura në pajtim me botëkuptimin e tyre, ndërsa anashkalohet ndikimi i traditave, posaçërisht i veçorive qenësore etnike në jetën e përditshme, në praktikat fetare, në veprimtaritë shoqërore, kulturore, etj. Nuk parashtrohen përgjithësime të karakterit etnologjik për ndryshimet e 1 Peter Burke, Kultura popullore në Evropë në fillimet e kohës së re, përktheu Serzh Qesteri, Ceu, Arbri, fq. XV. 14 KAHREMAN ULQINI mëdha e rrjedhimet që solli kalimi i ilirëve paganë në të krishterë, i arbërve nga të krishterë në myslimanë. Ndërmarrja e hulumtimeve rreth tolerancës fetare të shqiptarëve kërkon që faktet, argumentet, analizat, shkoqitjet e të dhënave dhe metodat e punës të jenë të afërta me ato të disa disiplinave shkencore si historia, etnologjia e sociologjia. Mesjeta paraturke ka mbetur muzg përsa i përket njohjes së mjaftueshme të rrethanave etnike e fetare. Historiani Dritan Egro e ka gjykuar kohën e sundimit osman në vendin tonë si një nga periudhat më të gjata, më komplekse e më të dokumentuara2. Burimet arkivore të këtyre pesë shekujve (XV-XIX) sjellin dëshmi edhe për qenien e rolin e tolerancës fetare të shqiptarëve në tre momente delikate: 1. Përhapja e islamizmit në pjesën më të madhe të popullsisë; 2. Zëvendësimi i etnonimit arbër me shqiptar në shek. XVIII. Ky ndërrim u shpjegua pamjaftueshëm si fenomen gjuhësor, pa dhënë shkaqe të tjera, nëse qe shtysë spontane, domosdoshmëri jetike, zhvillim i natyrës kulturore, vendim i administratës shtetërore, etj.; 3 Procesi i formimit të kombit. Kemi rastin të paraqesim mendimin se në një dokument mesjetar shohim të vlej identifikimi etnik më i rëndësishëm se ai fetar. Arbëreshët e Peloponezit më 1453 hynë në bisedime me grekun Manuel Kantakuzen për kryengritjen që do të bënin kundër turqve. Për ta njohur si komandant i vunë kusht të merrte emrin shqiptar Gjin dhe e shoqja, Maria, të quhej Kuqe3. Burim jetik për këtë studim 2 Dritan Egro, Historia dhe ideologjia, Tiranë, 2007, fq. 11. 3 Timo Dilo, Luftërat e shqiptarëve të Peloponezit kundër Toleranca fetare e shqiptarëve në zigzaget e historisë 15 kemi gjetur kryesisht në relacionet e nxjerra nga Arkivi i Propaganda Fide, të cilat i përkasin gjysmës së parë të shekullit XVII4, në materialet e misionarëve jezuitë me qendër në Shkodër. (gjysma e dytë e shekullit XIX fillimi i shekullit XX)5, në raportet e konsujve të disa shteteve të vendosur në qendra vilajetesh, në shtypin periodik të periudhës së Rilindjes Kombëtare, etj. Albanologë në zë gjetën fakte të panjohura dhe dhanë mendime me vlerë për tolerancën fetare të shqiptarëve, por pa u thelluar në atë dukuri. Etnologu Mark Krasniqi i kushtoi një vepër tolerancës në përgjithësi, ku vend të veçantë zë toleranca fetare. Në vitet e fundit po vërshon një lumë shkrimesh të bëra kryesisht nga diletantë, panegjiristë e demagogë që kënaqin vetëm lexuesit vulgarë. Burim i rëndësishëm është edhe folklori. Njëmend populli shqiptar kryesisht fshatar dhe analfabet, në këngët epike, historike e të trimërisë, ka lënë gjurmë të bëmave të tij. Tek ato vargje nuk shfaqen shprehje fanatizmi e intolerance fetare. Kënga që i kushtohet Zekë Jakinit në trevën Trush-Bushat të Shkodrës ka të njëjtën përmbajtje edhe në variantin e Matit për Kurt beg Çelën. Antagonistët me besime e pozita të ndryshme politike, turqëve në shek. XV, “Konferenca e studimeve albanologjike (12-18 janar 1968), vëll. I, Tiranë, 1969, fq. 208. 4 Relacione mbi gjendjen e Shqipënisë Veriore dhe të Mesme në shek, XVII, përgatiti Injac Zamputi, vëllimi I, Tiranë 1963; vëllimi i II, Tiranë, 1965. 5 Lettere edificanti delle Provincia veneta seria III-XXIII, 1898-1913. 16 KAHREMAN ULQINI paraqiten me dinjitetin e burrave shqiptarë6. (shtojcë 1) Krushqia e bërë ndërmjet të shtëpisë së bajraktarit katolik të Shalës e atij mysliman të Krasniqes, sipas këngës popullore, edhe në brezat pasardhës ruajti solidaritetin tradicional familjar dajë-nip. Zmajl Mehmeti i Mehmet Ram’s, i çon fjalë Mar Lulës Shal’s: − Çom asqer, o daja i bab’s, se m’ka ra Pasha në Dezdar, m’ka ngreh topat stomit t’arës, don me’çartë kullat e babës. Kur të çarten kullat tona, Plot me gjak dirgjet Valbona!7 Toleranca fetare nuk qe dukuri e një përkatësie fetare të veçantë, e një krahine etnografike, e një shtrese të shoqërisë, por karakteristikë e etnisë arbërore, që fatalisht nuk njohu organizim e gjendje pavarësie, që nuk përjetoi shtetin e kishën e vet. Megjithëse nuk dëshmohen në historinë e popullit shqiptar ngjarje dramatike intolerance fetare do të ishte mungesë heshtja ndaj ndonjë episodi lokal e të rrallë. Mjaftonte thyerja e një kryqi ose therja e 6 Kahreman Ulqini, Zana e Matit, “Shkodra më 1967”, Shkodër, 1967, fq. 286-288; Kënga e Zekë Jakinit, “Këngë popullore të Rilindjes Kombëtare”, përgatiti Shefqet Pllana, Rustem Berisha, Sadri Fetiu, Prishtinë, 1978, fq. 117-119. 7 Plot me gjak dirgjet Valbona, “Kangë popullore të Rilindjes Kombëtare”, fq. 34, përgatiti Shefqet Pllana, Rrustem Berisha, Sadri Fetiu, Prishtinë, 1978. Toleranca fetare e shqiptarëve
Recommended publications
  • European Journal of Literary Studies
    European Journal of Literary Studies ISSN: 2601 – 971X ISSN-L: 2601 – 971X Available on-line at: http://www.oapub.org/lit doi: 10.5281/zenodo.1481955 Volume 1 │ Issue 2 │ 2018 A SHORT OVERVIEW OF THE ALBANIAN NOVEL Gjylë Totaji PhD candidate, Faculty of Philology, University of Prishtina, Kosovo Abstract: This study, entitled "A brief overview of the Albanian novel", aims to investigate the history of the development of the novel genre in Albanian literature. It is a short historic view of this genre, where the most essential points of formation of which are touched, from the first novel to the contemporary. Trying to give a glimpse of the story of the Albanian novel, besides beginning the cultivation of this genre in our literature, we have also talked about the novel written during our national and post-Renaissance period, about the novel written after the end of the Second World War, the Albanian novel, written and published in Kosovo, as well as the novel written in Albania after the collapse of the dictatorial communist system. So we tried to include almost all literary and historical periods, so that our brief panorama is more clear and comprehensive. In a word, we tried to make a genre history that is great for studying our literature, especially the Albanian novel. Keywords: Albanian novel, brief overview, genre history, comprehensive overview 1. Introduction The formalist researcher, Mikhail Bahtin considers the novel as the only genre always being in the process of developing, and never as a completed one.”ii According to this point of view, however, we can say that even our novel is a literary structure that is taking shape differently every day.
    [Show full text]
  • Histori Gjeografi
    Kapitulli I. Gjeografia Fizike Pyetja 1 Në çfarë përqindje masat kontinentale të ngritura janë antipode me depresionet tokësore të zëna nga uji oqeanik: A) 75% B) 85% C) 95% D) 65% Pyetja 2 Sa është raporti i sipërfaqes së oqeaneve me atë të kontinenteve: A) 2.43 me 1 B) 2.33 me 1 C) 2.53 me 1 D) 2.63 me 1 Pyetja 3 Në cilën gjerësi gjeografike karakteri kontinental(kontinentaliteti) i hemisferës veriore shpjegohet me supozimin e dominimit të lëvizjeve ngritëse: A) gjerësitë gjeografike 70 gradë. B) gjerësitë gjeografike 60 gradë. C) gjerësitë gjeografike 50 gradë. D) gjerësitë gjeografike 80 gradë. Pyetja 4 Në cilat gjerësi gjeografike karakteri oqeanik(oqeaniteti) i hemisferës jugore shpjegohet me supozimin e dominimit të lëvizjeve ulëse: A) gjerësitë gjeografike 70 gradë. B) gjerësitë gjeografike 60 gradë. C) gjerësitë gjeografike 50 gradë. D) gjerësitë gjeografike 80 gradë. Pyetja 5 Të gjithë kontinentet kanë formën e trekëndëshit të kthyer nga: A) Jugu B) Veriu C) Perëndimi D) Lindja Pyetja 6 Sa përqind të sipërfaqes së kontinenteve zenë lartësitë deri 1000 m mbi nivelin e detit? A) 50% B) 60% C) 70% D) 80% Pyetja 7 Cili kat batimetrik zë sipërfaqen më të madhe të tabanit të oqeaneve dhe deteve? A) 1000-3000 m B) 2000-5000 m C) 3000- 6000 m D) 4000-7000 m Pyetja 10 Sa është thellësia mesatare dhe volumi i ujit i oqeanit botëror? A) 4500 m dhe 2 miliard km3 B) 3500 m dhe 1.37 miliard km3 C) 5500 m dhe 1.71 miliard km3 D) 2500 m dhe 1.61 miliard km3 Pyetja 11 Cili është oqeani më i thellë i rruzullit tokësor? A) Oqeani Paqësor B) Oqeani
    [Show full text]
  • Vendimet Para '94, 3920 Pronarët Që Kompensohen
    PANORAMA 19 E HENE 23 JANAR 2017 KOMPENSIMI I PRONAVE LISTA Fondi 40 milionë dollarë, gati vlerësimi edhe për dosjet ’95 dhe ’96 Vendimet para ‘94, 3920 pronarët që kompensohen Ka përfunduar vlerësimi financiar, pronarët mund të aplikojnë TIRANE Janë rreth 3920 familje për të cilat Agjencia e Tra- DOKUMENTACIONI QË DUHET jtimit të Pronave ka përfunduar vlerësimin finan- TË DORËZOHET NË ATP ciar dhe ka dalë me një faturë për secilën prej tyre. 1. Dokument identifikimi. Bëhet fjalë për vendimet e vlerës për atë njësi adminis- 2. Konfirmim nga ZVRPP përkatëse mbi gjendjen dhëna në periudhën 1993 dhe trative dhe për atë kategori juridike të pronës që kompensohet dhe nëse është 1994, nga ku më herët u pub- prone. Çka do të thotë se ushtruar apo jo e drejta e parablerjes. likuan 3750 emra. Por së ATP-ja, në bazë të atij doku- 3. Deklaratë noteriale e nënshkruar nga subjekti i fundmi, ajo që vihet re është mentacioni që disponohet shpronësuar /përfaqësuesi me prokurë, përmes së se lista e përfituesve është në dosje, do të përcaktojë zgjeruar pasi në skemë janë vlerën për pronën që do cilës subjektet vetëdeklarojnë nëse vendimi Gjatë aplikimeve në Agjencinë e Pronave përfshirë rishtazi 170 ven- të kompensohet. Nga ana përfundimtar i kompensimit apo vlerësimi i tij është dime të tjera, për të cilat ATP tjetër, për një pjesë prej tyre, ankimuar apo jo në rrugë gjyqësore, si dhe nëse dit financiar, janë edhe 23 noteriale, në të cilën pronari ka përfunduar vlerësimin fi- përbri emrit është shënuar këto subjekte kanë qenë apo jo të paditur apo mijë ha tokë bujqësore, prej të apo përfaqësuesi me prokurë nanciar.
    [Show full text]
  • LE ISTITUZIONI EDUCATIVE in ALBANIA DAL 1878 AL 1913 Il Ruolo Della Manualistica Scolastica Nella Formazione Dell’Identità Nazionale Albanese
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by Archivio istituzionale della ricerca - Università di Macerata 1 UNIVERSITÀ DEGLI STUDI DI MACERATA DIPARTIMENTO DI SCIENZE DELL’ EDUCAZIONE E DELLA FORMAZIONE, DEI BENI CULTURALI E DEL TURISMO CORSO DI DOTTORATO DI RICERCA IN HUMAN SCIENCE CICLO XXVI TITOLO DELLA TESI LE ISTITUZIONI EDUCATIVE IN ALBANIA DAL 1878 AL 1913 Il ruolo della manualistica scolastica nella formazione dell’identità nazionale albanese RELATORE DOTTORANDO Chiar.ma Prof.ssa Dorena Caroli Dott.ssa Esmeralda Hoti Dani COORDINATORE Chiar.ma Prof.ssa Anna Ascenzi ANNO 2014 2 Indice Introduzione .......................................................................................................................................... 3 I. Le istituzioni educative dal 1878-1886 ........................................................................................... 12 1.1. Il contesto storico........................................................................................................................... 12 1.2. Uno sguardo sulla società tradizionale albanese .......................................................................... 20 1.3. La Lega di Prizren e la nascita delle istituzioni scolastiche in lingua madre ............................... 31 1.4. L‟organizzazione dell‟istruzione nell‟Impero ottomano ................................................................ 49 1.5. L‟organizzazione dell‟istruzione in Albania .................................................................................
    [Show full text]
  • Raportet Midis Arteve
    RAPORTET MIDIS ARTEVE Është vështirë të jepet një definicion (përkufizim) mbi artin, si dhe kur ka lindur akëcili art. Megjithatë, fillimi apo lindja e akëcilit art mund të kërkohet në kohën kur njeriu filloi t’i vështrojë gjërat dhe dukuritë që ndodhnin rreth tij dhe kur filloi ta shprehte atë që kishte dëgjuar, atë që kishte parë dhe atë që kishte ndjerë. Kështu, p.sh. njeriu parahistorik, njeriu i shpellës, vizatonte në pllakat dhe muret e shpellës gjërat (sendet) dhe kafshët të cilat e kanë tërhequr vëmendjen dhe kureshtjen e tij; ai vizatonte peshqit dhe egërsirat, sepse me të parët ushqehej, kurse nga të dytët frikësohej; ecte dhe kërcente ritmikisht, sepse i ndjenjte lëvizjet në natyrë dhe i dëgjonte zërat (tingujt) e shpendëve dhe kafshëve. Objekt i meditimeve dhe i ndiesive të tij ishte e gjithë natyra me dukuritë e saj: bubullima dhe vërshimet, tërmetet dhe zjarret, të ngrohtit dhe të ftohtit etj. Në lidhje me këto dukuri njeriu e shprehte botën e tij të brendshme dhe ndjenjat e tij i shprehte përmes formave të ndryshme, si, ritmit, vizatimit dhe më vonë edhe të fjalëve. Supozohet se nga reagimet e tilla të njeriut janë zhvilluar degët e ndryshme të artit, të cilat janë bërë objekt i kulturës shpirtërore të njeriu t. Fjala art vjen nga fjala latine ars, artis, që ka kuptimin e mjeshtërisë, aftësisë, shkathtësisë për të krijuar diçka. Ky është kuptimi më i ngushtë i fjalës art. Por arti përfshin një fushë më të gjërë të krijimtarisë njerëzore. Në lashtësi ai kishte karakter sinkretik (gr. synkrētimōs – bashkim) dhe në vete përfshinte: 1 këngët, lojrat, ritet e ndryshme religjioze (fetare).
    [Show full text]
  • Remembering the Albanian Communism: the Creation of the Collective Memory Through the Lens of the Literature of Memory of the Albanian Catholic Clergy
    E-ISSN 2281-4612 Academic Journal of Interdisciplinary Studies Vol 10 No 2 March 2021 ISSN 2281-3993 www.richtmann.org . Research Article © 2021 Eljon Doçe and Erenestina Gjergji Halili. This is an open access article licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) Received: 3 November 2020 / Accepted: 19 December 2020 / Published: 5 March 2021 Remembering the Albanian Communism: The Creation of the Collective Memory Through the Lens of the Literature of Memory of the Albanian Catholic Clergy Dr. Eljon Doçe Department of Literature, University of Tirana, Tirana, Albania Dr. Erenestina Gjergji Halili Department of Literature, University of Tirana, Tirana, Albania DOI: https://doi.org/10.36941/ajis-2021-0051 Abstract This paper aims to analyze the contribution that the literature of memory is giving in the process of constructing the collective memory about the Albanian communism. The main work, which is the central part of our research, is about Father Zef Pllumi’s book “Live only to tell” which is considered as a monument of the collective memory regarding the Albanian experience during communism. Also, this paper aims to analyze the contribution of other Albanian Catholic clergy had in facing the communist regime in Albania and the legacy they left in creating the Albanian collective memory. The method of research used is a textual analysis of the narration and the relation between fiction and history, between the general historical myth and the personal truth, which is a very interesting type of literature that is written like history but, at the same time, it feels like fiction.
    [Show full text]
  • Siguracioni I Makinave
    KREDITE E BUTA PADIA E ILDKP 1500 emrat që Ja pasuria e Ndokës përfi tojnë në Durrës banesa, llogari Shkodër e Elbasan bankare e një hotel Familjet që banonin në shtëpitë e Akuza pas lënies së mandatit. Lalla: ish-pronarëve përfi tojnë kredi ɽ F 14-15 Në shtator arrestojmë zyrtarë ɽ F 2-3-4 ÇMIMI 30 LEKË VITI V - NR. 216 E SHTUNE, 12-09-2015 www.shqiptarja.com SIGURACIONI I MAKINAVE MATURA JA DEGET KU LIGJI I RI, KANE MBETUR KUOTA TE LIRA PAS SA LEKE DO FAZES SE PARE Nga Drejtësia te gjuhët e huaja, në fazën e dytë TE PAGUANI pritet ulja e pikëve. ɽ F 9 PER ÇDO VIT BE e detyruar Botohet ligji i ri i plotë. Drejtuesit e mjeteve ndahen të zgjerohet në 18 kategori. Tabela e plotë dhe koefi centët. Masa e drejt Shqipërisë dëmshpërblimit për humbjen e aft ësisë. Dëmi do paguhet Kryeministri i Italisë Renzi: brenda 60 ditëve. Kush bën aksident, paguan dëmin e plotë Evropa duhet të bëjë më ɽ FAQE 8 shumë për mesdheun ɽ F 6 Vizita, Analiza & Diagnostikim Të garantuara sipas protokolleve të ORARET E LEVIZJES SE mjekësisë bashkëkohore nga Blue Medical Center MJETEVE SIPAS LLOJIT Të parandalosh, më mirë se të kurosh! NISMA E RE Veliaj: Bashkëpunim me Tahirin për trafi kun në Tiranë ɽ F 7 Adresa: Rruga “Bardhyl” Nr.101, Tiranë Cel: +355 66 20 90 008 Tel: + 355 4 2370 668 Email: [email protected], www.bmc.al Cyan magenta yellow black 2 E SHTUNE, 12 SHTAOR 2015 AKUZA www.shqiptarja.com ILDKP kallëzim PASURIA penal Arben Ndokës Ish-deputeti i Lezhës, Arben Ndoka, ka bërë deklarimin e pasurisë pranë ILDKP-së edhe në fshehu 1.5 mln euro vitin 2013 kur është bërë deputet, edhe në vitin 2014, pasuri të cilat janë si në Deklarimi i Ndokës: 10 shtëpi, hotele, bare, tabelen vijuese.
    [Show full text]
  • ENDRI KONFERENCA Mars 2019.Indd
    Book of Proceedings NinthFifth International International Conference Conference on: on: “Education “Education and and Social Social Sciences-Sciences- ChallengesChallenges towardstowards thethe Future”Future” 20182019 (ICES(ICES IX- V- 2019)2018) 9 March 2019 10 MARCH 2018 Organized by International Institute for Private- Commercial- and Competition Law(IIPCCL) in Partnership with University of Białystok (Poland), Institut za naučna istraživanja (Montenegro), Institute of History and Political Science of the University of Białystok (Poland), Tirana Business University (Albania), University College Pjeter Budi of Pristina, (Kosovo) Edited by: Dr. Lena Hoff man Prof. Endri Papajorgji 11 Ninth InternationalFifth International Conference on: Conference “Education on:and “EducationSocial Sciences- and Challenges Social Sciences- towardsChallenges the Future” towards 2019 the Future” 2018 (ICES(ICES IX- V- 2019) 2018) 9 March 2019 Vienna, 8 April 2017 Editor: Lena Hoff man Endri Papajorgji Tirana ISBN: 978-9928-259-43-1 ISBN: 978-9928-259-05-9 Disclaimer Every reasonable effort has been made to ensure that the material in this book is true, correct, complete, and appropriate at the time of writing. Nevertheless the publishers, the editors and the authors do not accept responsibility for any omission or error, or any injury, damage, loss or financial consequences arising from the use of the book. The views expressed by contributors do not necessarily reflect those of University of Bialystok (Poland), International Institute for Private, Commercial and Competition law, Institut za nau na istra ivanja (Montenegro), Tirana Business University (Albania) and University College Pjeter Budi of Pristina, (Kosovo). 22 2 International Scientific Committee ICBLAS III 2015 (ICES(ICES(ICES VIIIX V-2018) 2019)2018) Prof.
    [Show full text]
  • Një Monument Nën Dhé
    Fritz Radovani - de AngeliisOK/1 Një monument nën dhé 1 M e l b o u r n e 2 o o 4 Bibloteka “Imzot Lazër Mjeda” Libri 14 Recensent: Prof. Dr. Zef Mirdita Dr. Don Shan Zefi Lektor: Prend Buzhala Boton: Misioni Katolik Shqiptar në Kroaci BabiniþHYD CRO – 10000 ZAGREB Website:www.misioni.hr Përgjegj: Don Ndue Ballabani, misionar Faqosja: www.skenda.com 2 Foto e At Mati Prennushit At Maté Prennushit O.F.M. Në prag të 100 vjetorit të Meshtarisë, që, me guxim e nderë iu kushtue Atij Ideali për Fé e Atdhé e, pa i shkrepë qerpiku.... … VDIQ SI ME LÉ!.... Autori Melbourne 2004, Janar 6 3 Parathanje “As ma pak e as ma shumë se ajo që kam dijtë me kohë, se, komunistët janë veç trathtarë!...” Don Lazër Shantoja Shkodër, Sheldijë, 26 Janar 1945 Në sistemin komunist një rrashtë e shprazun nga armët trofé e, në ballë e shkrueme me gjakun e saj fjala “çlirim”, ka ma shumë vlerë, se një kokë e skalitun, me I d e a l i n: F é, A t d h é, P ë r p a r i m. Melbourne, 2002 Autori 4 5 PJESA I NUK DUE ME E BESUE! Nën rêtë e zymta si futa të shoh vetëm Ty! …Mbajtë me dy pyka që tokën e kanë plasë. Ujt’ e zi rrëkajë shkon n’për të thyemet e gollëve të saja. Prej majës së malit, atjé në kupë të qiellit rrokullisën gurë e, në tëposhtë nëpër kalldrame përplasën tue sjellë me vedi gjamë, ushtim’ e rrënim, ashtu si lumi i rrëmbyeshëm e i harlisun që përmbytë pa mëshirë të pambrojtunit e shkretë..
    [Show full text]
  • Dr. Robert Elsie Publication
    The Viennese scholar who almost became King of Albania: Baron Franz Nopcsa and his contribution to Albanian studies by Robert Elsie On 26 April 1933, the Neue Freie Presse in Vienna published the following article: Bloody drama in the Singerstrasse. Scholar commits murder and suicide. ”As we have already reported, the fifty-five year old lecturer Baron Franz Nopcsa shot his longtime secretary, the forty-five year old Albanian Bayazid Elmas Doda, yesterday morning in his fourth-storey apartment in house No. 1 of Singerstrasse 12 and then committed suicide at the desk of his study by shooting himself through the mouth. The autopsy showed that the secretary received two gunshot wounds at almost the same spot on his left temple and that these bullets went right through his skull and came to rest in the polstering on the back of the armchair. Nopcsa seems to have prepared the deed carefully. A number of sealed messages of farewell were found, as were a sealed will addressed to a Viennese lawyer and a few other documents. That material motives may also have been involved can be deduced not only from testimony from his maid, who had not received her salary for four months and from the fact that Franz Nopcsa, who was devoted to his books and collections, had been planning to sell off his extensive library containing many a unique volume. ... a letter to the police, ”motive for my suicide is a nervous breakdown. The reason that I shot my longtime friend and secretary, Mr Bayazid Elmas Doda, in his sleep without his suspecting at all is that I did not wish to leave him behind sick, in misery and without a penny, because he would have suffered too much.
    [Show full text]
  • Buletin Shkencor 2017
    SShSh Buletin shkencor 2017 UNIVERSITETI I SHKODRËS “Luigj Gurakuqi” BULETIN SHKENCOR Seria e shkencave shoqërore Viti XLVII i botimit Nr. 67 Shkodër, 2017 2 Buletin shkencor REDAKSIA Kryeredaktor - Prof. dr. Artan HAXHI Sekretar shkencor - Prof. as.dr. Nevila DIBRA Anëtarë - Prof. dr. Mimoza PRIKU, prof. dr. Tomor OSMANI – Profesor Emeritus, prof. dr. Alfred ÇAPALIKU, prof.as.dr.Alma HAFIZI DREJTOR I REVISTËS Prof. dr. Adem BEKTESHI Korrektoi dhe punoi në kompjutër: Arta Bajrami Pronë letrare e Universitetit të Shkodrës “Luigj Gurakuqi” Adresa e redaksisë: Universiteti i Shkodrës “Luigj Gurakuqi” Redaksia e Buletinit Shkencor Seria e Shkencave Shoqërore Tel/fax: ++399 22 43747 SShSh Buletin shkencor 2017 3 PASQYRA E LËNDËS Gjuhësi Bardhyl DEMIRAJ Vincenzo Basile SJ “Diftova mjaft dashtniin qi kam per juu; tash ju perket me pergjegj mue.” (1811-1882) (Basile 1845 5) “I showed a lot of love for you” Now it is your turn to answer me……………….7 Artan HAXHI, Tefë TOPALLI Terminologjia si sistem The Terminology as a system…………………………………………………………27 Evalda PACI Visari i Kongregacjonit (1930), një dëshmi vlerash dhe tekstesh të vyera në gjuhën shqipe Visari i Kongregacjonit (1930), a testimony of values and precious texts in Albanian..............................................................................................................37 Rrezarta DRAÇINI Abstragime psikolinguistike në perceptimin poetik tek “me mujt me fjet‟… me kthimin e shpendve”, të Ledia Dushit Psycholinguistic abstractions in the poetic perception of “being able to sleep... with the return of the birds ”, of Ledia Dushi…………………………….................47 Merita HYSA Struktura rrokjesore e ndajshtesave trajtëformuese Syllabic structure of formative affixes………………………………………………....53 Aida URUÇI Format kohore sintetike të përdorura nga A. Xanoni The synthetic time formats used by A.
    [Show full text]
  • Promovohet “Zani I Naltë”, Revistë Shkencore E Kulturore
    Botues: Komuniteti Mysliman i Shqipërisë Zani i Naltë Revistë shkencore dhe kulturore VITI II (XVI) 2013 NR. 4 (157) Merret me shkenca islame, sociologji, filozofi, psikologji, histori, gjuhësi, letërsi, moral dhe literaturë kombëtare www.kmsh.al www.zaninalte.al Tiranë 2013 Zani i Naltë Revistë shkencore dhe kulturore Zani i Naltë Organ i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë Themeluar në tetor 1923 Rifilluar në tetor 2012 VITI II (XVI), korrik, gusht, shtator 2013, nr. 4 (157) Nën kujdesin: H. Selim Muça Kryeredaktor & Drejtor: Dok. Genti Kruja Bordi editorial: H. Bujar Spahiu M.A. Ali Zaimi Dr. Ferdinand Gjana Prof. Dr. Qazim Qazimi Prof. Dr. Ayhan Tekines Prof. Dr. Njazi Kazazi Prof. Dr. Hajri Shehu Dr. Bayram Karci Dok. Ramadan Çipuri Dok. Skender Bruçaj M.A. Dorian Demetja M.A. Elton Karaj Redaktor: M.A. Andrin Rasha Fushat: Shkencat Islame Tefsir Hadith Fikh Sociologji Filozofi Gjuhësi Letërsi Psikologji Histori Kulturë Art, etj. Realizimi grafik: Bledar Xama Shpëtim Bashmili Fotoja në kopertinë: Xhamia Selimije, Lezhë (sot varri monumental i Skënderbeut) KOMUNITETI MYSLIMAN Rr. George W. Bush, Nr. 50, ISSN 2305-655X I SHQIPËRISË: Tiranë - Shqipëri 04 mail: [email protected] web: www.kmsh.al 9 772305 655001 www.zaninalte.al 2 Zani i Naltë Përmbajtja Shkenca Islame 1. Respekti ndaj Ramazanit - MA. Elton Karaj- Universiteti Bedër.........................................................5 Letërsi 2. “Hafiz Ali Korça - Hoxha i përndjekur”- (Vështrim për Abetaren e tij) - Prof. dr. Njazi Kazazi – Universiteti i Shkodrës “Luigj Gurakuqi”..............11 3. “Për fe dhe atdhe”; një letërsi vizionare dhe misionare - MA. Brikena Smajli – Tiranë....................................................................14 Histori 4. Kontributi i prijësve myslimanë në formësimin e vetëdijes kombëtare H.
    [Show full text]