Byliśmy Wtedy Razem… W Niedzielę Na Rynku Lwowskim, Przy Głównym Wejściu Do Ratusza, Otwarto Plenerową Wystawę Historycz- Ną „Wolni Z Wolnymi: 1863 Rok a Ukraina”

Niezależne pismo Polaków na Ukrainie Anna Dymna we Lwowie Ukraina nie jest s. 16 w modzie kurier s. 5

galicyjski List otwarty Polaków ze Lwowa do władz RP – s. 15 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Trup w szafie – s. 22

„Wolni z Wolnymi: 1863 r a Ukraina” – niestandardowa wystawa na lwowskim Rynku Byliśmy wtedy razem… W niedzielę na Rynku lwowskim, przy głównym wejściu do ratusza, otwarto plenerową wystawę historycz- ną „Wolni z Wolnymi: 1863 rok a Ukraina”. Nie zważając na mróz obok plansz wystawowych zebrała się znaczna liczba ludzi – Ukraińców i Polaków. Wśród zebranych konsul generalny RP Jarosław Drozd, konsulowie: Marcin Zieniewicz i Jacek Żur, duchowieństwo różnych obrządków z biskupem Leonem Małym na czele, przedstawiciele rady wojewódzkiej i miejskiej, zastępca mera Lwowa Wasyl Kosiw, ukraińska inteligencja z poetą Romanem Łubkiwskim i prof. Leonidem Zaszkilniakiem na czele. Przyszli również przedstawiciele praktycznie wszystkich polskich organizacji działających we Lwowie i prasy lwowskiej. Organizatorem wystawy poświęconej wydarzeniom Powstania Styczniowego na ziemiach prawobrzeżnej Ukrainy, była warszawska Fundacja „Polonia – Ruthenia”. Na miejscu, we Lwowie, inicjatywę wsparł konsulat generalny RP, władze miejskie i wojewódzkie. Patronat medialny przyjęły polskie media lwowskie: Kurier Galicyjski, Polskie Radio Lwów i Lwowskie Spotkania.

JURIJ SMIRNOW tekst i zdjęcia

Na 15 planszach przedstawiono zebranym bohaterów powstania, współpracę Polaków i Ukraińców w powstaniu, ich wzajemną solidarność we wspólnej walce przeciwko cara- towi – za „Waszą i naszą wolność”. Wielu najlepszych synów narodu ukraińskiego zginęło w tym powstaniu lub trafiło na zesłanie na daleką Syberię. Wielu powstańców po upadku powstania znalazło schronienie w Galicji, także we Lwowie. Również wielu Polaków, Ukraińców, a nawet Niemców i Austriaków z Galicji po- szło do oddziałów powstańczych i walczyło w ich szeregach przeciwko wojskom carskim. Na planszach przedstawiono też twórczość Artura Grottgera, piewcy powstania w swym malarstwie. Obok zdjęcia grobów powstańców na Cmentarzu Łycza- kowskim we Lwowie, krótkie notatki gdy oba nasze narody miały wspól- Dzięciołowski oraz przedstawiciel Fun- wszystkich częściach tego państwa, ochotnicy z Galicji. Lwów odgrywał biograficzne powstańców – Polaków nego wroga i nie zwracały się ku wa- dacji Ormiańskiej Jan Abgarowicz. również na Ukrainie”. ważną rolę w organizacji polskiego i Ukraińców. Powstanie Styczniowe śniom, nieporozumieniom pomiędzy Przed zebranymi wystąpił znany Konsul generalny RP Jarosław państwa podziemnego. Tu działali było tym wydarzeniem historycznym, sobą. Łączyła nas jedna idea, jedna lwowski badacz stosunków polsko- Drozd w swoim wystąpieniu zapytał członkowie Rządu Narodowego. Tu myśl przewodnia – odzyskanie nie- ukraińskich, profesor Uniwersytetu sam siebie: „Dlaczego przedstawia- powstańcy wracali na leczenie. Tu podległości i zbudowanie wolnego Lwowskiego Leonid Zaszkilniak. Przy- my tę wystawę we Lwowie?” – sam wielu z nich znalazło schronienie i państwa, federacji trzech narodów bliżył zebranym historię powstania też dał odpowiedź: „Lwów zawsze osiadło po upadku powstania. Teraz – polskiego, ukraińskiego i litew- styczniowego i powiedział m.in: „Po- był centrum wydarzeń w tej części odwiedzamy ich groby na Cmen- skiego. O tym świadczył też herb wstanie Styczniowe 1863-64 roku Europy. Jeżeli nawet ze względu tarzu Łyczakowskim, na Górce używany przez powstańców – herb było jednym z ogniw długiego łań- na ówczesny podział polityczny po- Powstańczej. Powstanie miało też Rzeczypospolitej Trojga Narodów. cucha polskich powstań, polskiego wstanie wybuchło tylko w zaborze swój wielki wymiar duchowy, było W polu herbowym były trzy heral- ruchu o wyzwolenie swego kraju. To rosyjskim, to Lwów brał w nim też dyczne znaki – Orzeł Biały, Pogoń była Rzeczpospolita – państwo pol- bardzo aktywny udział, udzielił po- i Archanioł Michał. sko-litewsko-ukraińskie, federacja wstańcom znaczącej pomocy. Wiel- Wśród przybyłych z Warszawy: tych narodów, wielonarodowościo- kim wysiłkiem całego społeczeństwa członek rady Fundacji „Polonia – Ru- we państwo. Dlatego polski ruch na- lwowskiego zbierano pieniądze na thenia” Robert Czyżewski, przedsta- rodowy miał bardzo głębokie korze- powstanie, przerzucano przez wiciel fundacji i autor fotografii Rafał nie i rozumienie jego perspektyw we granicę broń. Do powstania szli Kupując nasze pismo, wspomagasz słowo polskie na Wschodzie 2 Przegląd wydarzeń kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150)

popierane przez patriotycznie rozbitą na kawałki tablicę odnalazł nastawione duchowieństwo, inteli- dyrektor sali muzyki organowej i ka- gencję. Wielkim wyrazem tego była meralnej Julian Winnicki. Uratował ją twórczość lwowskiego artysty-ma- od całkowitego zniszczenia i po dziś Znaki zapytania larza Artura Grottgera. On również dzień tę tablicę przechowuje. Nie ma leży na Cmentarzu Łyczakowskim”. pieniędzy na jej odnowienie i umiesz- Mądrzy ludzie powiadają, że krowa, która dużo ryczy mało mleka daje. Następnie konsul generalny po- czenie na starym miejscu. Przez dziękował administracji wojewódzkiej wiele lat ta sprawa nikogo nie zain- Od kilku tygodni przysłowie to można rozważać analizując zmiany na i miejskiej za pomoc w organizacji teresowała. Mamy wielką nadzieję, wystawy i poinformował, że wystawa że sprawą zainteresuje się Fundacja ukraińskiej scenie politycznej, zarówno te zapowiadane, jak i te, które będzie czynna do 19 lutego. „Polonia – Ruthenia”. już zostały przeprowadzone. Zastępca mera Lwowa Wasyl Zbliża się 150. rocznica wybuchu Kosiw w swoim wystąpieniu podkre- powstania Styczniowego. Polskim or- mawiających za prawdziwością takiej ślił, że we Lwowie zawsze była żywa ganizacjom, działającym we Lwowie tezy może być odsunięcie bliskiego pamięć o tym powstaniu, o udziale w warto przypomnieć, jak uroczyście współpracownika Mykoły Azarowa, nim Polaków i Ukraińców. We Lwowie obchodzono rocznicę powstania w ministra finansów Fedora Jarosz- jest wiele miejsc związanych z upa- 1933 roku. Do tak ważnej rocznicy czenko. miętnieniem dziejów powstania i jego w 2013 roku trzeba byłoby odnowić Zastąpił go człowiek o interesu- bohaterów. Za jeden z takich przykła- nagrobki na grobach powstańców jącej biografii. Generał, choć trud- dów może służyć dekoracja malarska rozrzuconych prawie po wszystkich no dopatrzeć się w jego życiorysie fasady szkoły przy ul. Zielonej, odkryta polach Cmentarza Łyczakowskiego, AGNIESZKA SAWICZ tekst związków z wojskiem, oskarżany kilka lat temu. Na fasadzie szkoły w a nie tylko na Górce Powstańczej. www.niepoprawni.pl/grafika o prześladowanie opozycjonistów dalekim 1912 roku namalowano flagi W kościołach lwowskich znajduje się ilustracja i naciski na historyków zajmują- i herb powstania, który symbolizuje ponad dziesięć tablic, poświęconych cych się badaniami działalności ukra- Rzeczpospolitą Trojga Narodów. Jest znanym uczestnikom powstania. Jeszcze w początkach listopada ińskiego ruchu niepodległościowego, na tym herbie archanioł Michał – sym- Warto byłoby zadbać o ich odnowie- 2011 roku, bez specjalnego nagła- oceniany jako moskiewski lojalista bol Kijowa i symbol udziału Ukraińców nie. Dawno już pora sprawdzić, czy śniania tego faktu i jakby z dala od bły- dotychczasowy szef Służby Bezpie- w tym powstaniu. To symboliczne, że o istnieje i w jakim stanie jest tablica sku fleszy, prezydent Wiktor Januko- czeństwa Ukrainy, magnat medialny tym pamiętano i w 1912 roku, pięćdzie- pamiątkowa dyktatora powstania wycz przeprowadził zmiany kadrowe i jeden ze 100 najbogatszych Ukraiń- w swoim otoczeniu. Do grona polity- ców – Walerij Choroszkowski. Trzeba ków którzy decydują o sprawach Kry- przyznać, że postać ta może budzić Hrycenko oraz szef prezydenckiej mu, a uważani są za dzieci Makijiwki, spore kontrowersje. administracji Serhij Lowoczkin do- dołączył obejmując stanowisko szefa Tym bardziej, że z chwilą jego pełniają tego obrazu. krymskiego rządu Anatolij Mohylow. nominacji na stanowisko ministra fi- Czy jednak jest to zapowiedź Zwolnił tym samym posadę ministra nansów, premier Azarow praktycznie odejścia w najbliższym czasie My- spraw wewnętrznych, którą zajął do- utracił nie tylko jedynego w pełni „swo- koły Azarowa? A nawet jeśli, czy na tychczasowy szef służby podatkowej jego” współpracownika, ale i wpływ na pewno zasiadłby na jego miejscu Witalij Zacharczenko. Z kolei podatki społeczno-ekonomiczną politykę wła- Choroszkowski, a nie reprezentują- wziął pod swoją pieczę Ołeksandr snego rządu. Co nie znaczy zarazem, cy konkurencyjną grupę donieckich Klymenko. Roszady były poważne, że nie będzie brał odpowiedzialności oligarchów kojarzonych z osobą niezapowiadane wcześniej, a przy za potencjalne błędy – wręcz prze- Rinata Achmetowa – Andrij Klujew, tym nie wzbudziły większych emocji. ciwnie. który wyrósł w ostatnich miesią- Ukrainę postawiono przed faktem Choroszkowski prawdopodobnie cach na gwiazdę Partii Regionów, a dokonanym, ugruntowano pozycję będzie teraz przede wszystkim kon- jego nazwisko na synonim dobrych bliskiego otoczenia prezydenckiego, centrował się na znalezieniu środków wieści? Na razie, spoglądając na a całą sprawę wnet przyćmiła zapo- finansowych, które będzie można kijowskie roszady, mamy wciąż wię- wiedź zmian w ekipie rządzącej. Tak, przeznaczyć na potrzeby społe- cej znaków zapytania niż pewnych siąt lat po powstaniu i teraz. Ta jedność Styczniowego Romualda Traugut- jakby miały być to pierwsze tego ro- czeństwa – w końcu przed zbliża- odpowiedzi. polskiego i ukraińskiego narodów w ta, ustawiona przez wdzięcznych dzaju posunięcia. jącymi się wyborami powinno ono Dobrze byłoby móc uwierzyć, walce o niepodległość w dalekim 1863 potomków na frontowej ścianie Stąd nieodparcie nasuwające się otrzymać swoją kiełbasę wyborczą, że politycy stawiają nade wszystkim roku, 149 lat temu, dziś przemawia kościoła bernardynów. Bardzo am- wrażenie, że te prawdziwie istotne także i w postaci pieniędzy. Stąd dobro Ukraińców, że to rozczarowa- do nas i mobilizuje do wspólnej pracy. bitnym zadaniem byłaby odbudowa albo już nastąpiły, albo dopiero przed decyzja, by ministrem został mają- nie statystyką, która mówi, że mniej Przyszłość naszych narodów jest we kaplicy zbudowanej w 1863 roku ku nami. I że wcale najważniejsze nie cy twardą rękę i zapewne potrafiący niż 1/3 rozporządzeń prezydenta wspólnych działaniach”. czci powstańców. Kaplica ta została będą przetasowania, jakich groźba skutecznie wpływać na ściągnię- jest realizowana przez władzę wy- Przed zebranymi przemawiał też ufundowana i zbudowana staraniem zawisła nad politykami, którym zacie od przedsiębiorców wpływów konawczą przesądziło o dymisjach prezes Fundacji „Polonia – Ruthenia” i kosztem lwowskich kupców Antonie- rzucono opieszałość we wdrażaniu do budżetu były szef SBU, wydaje i nowych nominacjach w rządzie. Na Robert Czyżewski, który podkreślił, go Łazarza Bogdanowicza i Stefana reform. Jak można było się spo- się tu być ze wszech miar rozsąd- tle dyktatorskiej Białorusi, nie liczą- że fundacja w sposób specjalny pro- Łozińskiego na tzn. Wulce Powstań- dziewać żaden z nich nie poczuł się ną. Jeśli jeszcze nastąpi zmiana cej się z prawami człowieka, Rosji paguje właśnie znaczenie Powsta- czej przy dawnej ul. Wuleckiej, „… zobowiązany do dobrowolnego ustą- na stanowisku szefa państwowej czy nawet Polski, w której rząd nie nia Styczniowego dla historii obojga na pamiątkę toczących się wówczas pienia, a tym samym społeczeństwo służby celnej, gdzie od dawna wia- wysłuchał opinii społeczeństwa w narodów – polskiego i ukraińskiego, bohaterskich walk o wolność narodu”. mogło robić zakłady, kto zastąpi domo, że Ihor Kaletnik nie czuje sprawie kontrowersyjnego ACTA, szuka przykładów wspólnych pozy- Po wojnie kaplica została zdewasto- najgorzej ocenionych Serhija Tihip- się zbyt pewnie na tej posadzie, umowy handlowej dotyczącej zwal- tywnych działań. Takich przykładów wana i później całkowicie zniszczona. ko i Władysława Kaśkiwa, ale też budżet, społeczeństwo, a przede czania obrotu towarami podrabia- było niemało w przeszłości i jeszcze To tylko niektóre konkretnie propozy- i ministra kultury Mychajła Kulynia- wszystkim Partia Regionów mogą nymi, która w powszechnej opinii więcej powinno ich być w przyszło- cje, które przyszły mi do głowy pod- ka, popadającego w niełaskę mi- w najbliższym czasie wiele zyskać może stać się końcem wolności ści. Wspólnymi siłami powinniśmy tą czas uroczystego otwarcia wystawy nistra oświaty Dmytra Tabacznyka, na koncentracji finansów w rękach wypowiedzi w Internecie i podpisał przyszłość budować na pozytywnych na Rynku lwowskim. obrony Mychajła Jeżela czy ochrony jednej wpływowej grupy. Zwłaszcza, ją mimo wielotysięcznych demon- przykładach z naszej historii. zdrowia Oleksandra Aniszczenko. że kontrolę nad pieniędzmi pozwoli stracji, jakie organizowano w ca- Autor tego reportażu przypomniał Fundacja Polonia – Ruthenia to Nawet jeśli prezydent Janukowycz prezydentowi zachować prawdopo- łym kraju, Wiktor Janukowycz stał gościom z Warszawy, że mamy we niepubliczna organizacja polityki hi- znajdzie ludzi, którymi uda mu się dobnie Klymenko. Jego obsadzenie by się obrońcą własnego narodu, Lwowie jeden mało znany przykład storycznej, prowadzonej w oparciu obsadzić te wszystkie resorty, to na stanowisku szefa służby podatko- politykiem wyjątkowym w tej części upamiętnienia pamięci powstańców o wspólną, polsko-ukraińską pamięć. pozostaje otwartym pytanie, czy wej jesienią minionego roku wydaje Europy. Jednakże czy wiara w taką styczniowych. Tym przykładem jest Fundacja powstała w 2008 roku jako będzie to próba ukazania w nowym, się w tym kontekście doskonałym wersję nie będzie naiwnością? Czy tablica pamiątkowa z czarnego mar- owoc wieloletnich kontaktów polskich korzystnym świetle tracącej ostatnio posunięciem, równoważącym po- może jednak nie chodzi tu o zbudo- muru, niegdyś wystawiona w koście- i ukraińskich nauczycieli historii. Sta- poparcie Partii Regionów, która go- tencjalną dominację środowiska Ro- wanie sobie silniejszego zaplecza w le Marii Magdaleny. Na tablicy napis: ra się wspierać wszystkie inicjatywy, towa jest przeprowadzić czystki na sUkrEnergo. Taki balans może być postaci lojalnych, bo wdzięcznych „Pamięci tych, którzy niosąc swobo- które służą zbliżeniu narodów two- ministerialnych stanowiskach i odsu- szczególnie ważny w sytuacji, gdy za wzmocnioną pozycję polityków? dę ludowi ukraińskiemu padli swych rzących niegdyś I Rzeczpospolitą. nąć tych przedstawicieli władzy wy- jesteśmy świadkami rozgrywania Na razie w tym równaniu jest zbyt idealnych dążeń ofiarą. 23 kwietnia Celem jest ochrona pamięci tego konawczej, którzy nie wywiązują się fotela premiera pomiędzy dwiema wiele niewiadomych, aby podać – 10 maja 1863 roku w Sołowijów- co wspólne i co łączy wspomniane z obowiązków. Czy może jednak, grupami trzymającymi na władzę wiarygodny wynik. Być może zmie- ce”. Po obu stronach tego napisu narody. Fundacja stara się działać wbrew tym, którzy chcieli by widzieć nad Dnieprem. Choroszkowski, je- nią tę sytuację już najbliższe dni, uwieczniono nazwiska tych, którzy również w środowiskach mniejszości w tych posunięciach gest dobrej woli śli stanowisko szefa SBU utrzyma a być może dopiero wybory parla- zginęli w tym tragicznym wydarzeniu. narodowych widząc w nich pozosta- wykonany w stronę społeczeństwa, Wołodymyr Rokytsky, nadal będzie mentarne. Jedyne czego możemy Po zamknięciu kościoła przez władze łość dawnej wspólnoty. Organizuje jest to tylko preludium do walki o miał wpływ na tę instytucję. Skupie- być pewni to tego, że dobrze by się sowieckie tablica została zdemonto- konferencje, przygotowuje wystawy drugi z najważniejszych urzędów w ni wraz z nim wokół Dmytra Firtasza stało, aby nie było to preludium do wana, rozbita i wyrzucona. Podczas oraz wymiany młodzieży. państwie – fotel premiera. Zwłasz- minister energetyki i paliw Jurij Boj- powstania w Europie Środkowej ko- remontu w latach 90 XX wieku, tą KG cza, że jednym z argumentów przeko, spraw zagranicznych Kostiantyn lejnego państwa autorytarnego. 3 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Centrum wizowe CO SŁYCHAĆ NA UKRAINIE? Modne słowo „monitoring” stało się już codziennością, a z całą pewnością w życiu w Tarnopolu profesjonalnym wielu grup zawodowych, w tym dziennikarzy. Dotyczy to zwłasz- cza monitoringu zjawisk i realiów gospodarczych naszych sąsiadów, bo to są nasi W Tarnopolu przy ulicy Tancorowa 14 oficjalnie otwar- ważni partnerzy ekonomiczno-handlowi i inwestycyjni. Wśród nich poczesne to punkt przyjmowania wniosków wizowych Konsula- miejsce zajmuje, obok Niemiec czy Rosji, UKRAINA. A na jej temat, obok „utyski- tu Generalnego RP we Lwowie. Już od samego rana wania” nad losem byłej premier Julii Tymoszenko, poza publikacjami w „Rzeczpo- przed budynkiem Centrum zebrało się wielu ludzi. Wszyscy chcieli natychmiast dowiedzieć się kiedy spolitej” czy w „Gazecie Finansowej”, nie za wiele i nie za często. A warto być oficjalnie zacznie pracować nowa placówka. Od 23 na bieżąco, bo sporo wydarzeń zasługuje na uwagę. A już z całą pewnością to, stycznia tutaj już wydawane są wizy. co dzieje się w gospodarce i w rolnictwie. Mikołaj ONISZCZUK ton, żyta – 579 tys. ton i owsa – około polityczno-rządowe niby się odmła- tekst 506 tys. ton. Dla pełności obrazu – dzają, a na „starych” nadal stawiają. www.systemsecurity.pl zebrano 1,44 mln ton rzepaku, 281,5 I to bez względu na kolory sił poli- zdjęcie tys. ton gryki, a to ważny komponent tycznych. Do tego dochodzi brak ukraińskiej konsumpcji oraz 170 tys. środków finansowych na realizację w obu tych obszarach, po głę- ton ryżu. Istotną rolę odgrywa upra- koniecznych przeobrażeń gospo- bokim załamaniu w roku 2009, przy wa słonecznika (zbiory 8,66 mln ton) darczych, nie mówiąc już o niezbęd- spadku PKB o 15,1% i produkcji prze- i buraków cukrowych (zbiory 18,73 nych celach polityki prospołecznej. mysłowej o 21,9%, następuje wyraźny mln ton). Olej słonecznikowy jest Nie siląc się na oceny obecnej proces rewitalizacji. Są już pierwsze znaczącą pozycją w eksporcie rolno ukraińskiej ekipy rządzącej, warto dane za rok 2011, które tę pozytywną – spożywczym Ukrainy, obok domi- i trzeba dostrzegać w jej poczyna- otwarcie centrum wizowego w Tarnopolu tendencję potwierdzają. I tak – PKB w nującego eksportu 10,4 mln ton zbóż. niach, mimo ogromu trudności, sze- stosunku do roku 2010 wzrósł o 5,2%, Ostatnio coraz głośniej o rosnącej reg ruchów we właściwym kierunku. SABINA RÓŻYCKA Nadała, Tarnopol ma dobre partner- a więc w stopniu wyższym niż przed tendencji w zakresie upraw warzyw, a W polityce zagranicznej – prowa- tekst i zdjęcia skie stosunki z polskimi miastami: rokiem (wzrost o 4,2%), a produkcja ich zbiory wzrosły w ub. roku o 21%, dzenie rozmów z Unią Europejską Tarnowem, Chorzowem, Elblągiem, przemysłowa wzrosła 7,3%. Ważnym do poziomu 9,83 mln ton, choć nadal w sprawie umowy o stowarzyszeniu W uroczystym otwarciu uczestni- Radomiem. Współpracują z Kato- czynnikiem wzrostu był wzrost popytu prym wiodą ziemniaki, których zbiory z nią czy umowy o wolnym handlu. wewnętrznego, gdyż obroty handlu wzrosły o 29,6%, do 24,2 mln ton. Umowy o wolnym handlu są nego- czyli konsul generalny RP we Lwowie wicami, Krakowem, Lublinem. De- detalicznego zwiększyły się o 13,7%. Mniej optymistyczny obraz jest cjowane także z Kanadą, Turcją, Jarosław Drozd, burmistrz Tarnopola legacje tarnopolskiej Rady Miejskiej Wzrosły też obroty handlu zagranicz- w produkcji zwierzęcej. Co prawda Singapurem i z Marokiem. Za sobą Sergiusz Nadał, przewodniczący nieraz odwiedzały te i inne miasta. nego, w tym eksportu, choć dopiero produkcja artykułów pochodzenia ma już Ukraina członkostwo w WTO. rady odwodowej Oleksij Kajda, prze- Przedstawiciele urzędów miejskich w lutym będą dane ostateczne. Co zwierzęcego wzrosła o 2,5%, ale Nie odżegnuje się przy tym od dobro- wodniczący Tarnopolskiej administra- z polskich miast też byli w Tarnopo- charakterystyczne, w wysokim stop- tylko produkcja jaj wzrosła o 9,6%, sąsiedzkich, jednakże opartych na cji państwowej Walentin Choptian, lu. Otwarcie Punktu Przyjmowania niu, bo aż o 17,5% wzrosła globalna bo już sytuacja w produkcji mięsa (w racjonalnych zasadach, stosunków przedstawicieli Polaków z Tarnopola Wniosków Wizowych – to istotny produkcja rolna. Nastąpiła obniżka wadze żywej) na poziomie 3 mln ton, z Rosją, choć ta „kusi” namolnie do i wielu innych zainteresowanych tym krok na drodze wzmocnienia i po- deficytu budżetowego do 5% PKB czy 11,1 mln ton mleka, przy spadku struktur euroazjatyckich, w tym do wydarzeniem ludzi. głębienia naszych stosunków part- i długu publicznego do 36,2% PKB o 1,4%, nie napawa optymizmem. Unii Celnej czy Wspólnej Przestrzeni „W pierwszym miesiącu nowego nerskich. „Chociaż nastąpi taki czas, z 39,6% w roku 2010. Rozmieniając Chroniczną przyczyną tego jest niski Gospodarczej (JEP). W polityce we- 2012 roku mamy taką uroczystość, gdy nie potrzebne nam będą wizy, ten pozytywny obraz makroekono- stan pogłowia zwierząt hodowlanych, wnętrznej podjęta została na praw- – mówi korespondentowi Kuriera – zaznaczył pan Nadał. – Ukraina miczny na elementy bardziej szcze- a do tego z tendencją spadkową. nych zasadach, walka z korupcją. konsul generalny RP we Lwowie Ja- stanie się potężnym europejskim gółowe, wskazać trzeba by na dwa Według danych na 1 stycznia br. Do realizacji droga daleka, ale kieru- rosław Drozd. – Otwieramy w Tarno- państwem”. bloki tematyczne, dotyczące sfery – pogłowie bydła wynosiło 4471,4 nek właściwy. Uchwalony został Ko- polu punkt przyjmowania wniosków Obecni na uroczystości miesz- materialnej i prawno-organizacyjnej. tys. sztuk, w tym krów 2588,8 tys. deks Podatkowy Ukrainy. Reformuje wizowych jako znak troski o możli- kańcy Tarnopola mówią, że punkt W sferze materialnej, podkreślić moż- sztuk, co stanowiło odpowiednio się administrację publiczną, w tym na m.in. wysokie wskaźniki wzrostu 99,5% i 98,4% stanu ubiegłoroczne- zmniejsza liczbę jej organów i pra- wość kontaktów z Polską. Ułatwiamy wizowy umożliwi złożenie wniosku produkcji przemysłu maszynowego, go. Spadło pogłowie trzody chlew- cowników. A więc debiurokratyzacja. mieszkańcom obwodu i miasta możli- wizowego bez potrzeby osobistych bo o 16,9% przemysłu chemicznego nej o 6,1% do poziomu 7478,7 tys. Rada Najwyższa przyjęła Państwowy i petrochemicznego o 14,4% oraz, z sztuk. A słonina, znakomita zresztą Program Prywatyzacji na lata 2012 uwagi na jego istotny wpływ na podaż jakościowo i smakowo – to przy- – 2014, w wyniku którego udział sek- eksportową – przemysłu hutniczego smak w ukraińskim menu. Na za- tora państwowego w gospodarce, a o 8,5%. Ale już produkcja przemysłu kąskę – przepyszna! Nieźle trzyma ściślej w PKB spadnie do 25 – 30%. spożywczego była nieco niższa niż w się, przy wzroście o 0,5%, pogłowie 30 lipca ub. roku weszły w życie nowe roku poprzednim, stanowiąc 99,3% owiec i kóz, a gorzej, przy spadku o przepisy regulujące procedury zamó- jej poziomu. A to świadczy o tym, że 2,1%, drobiu. wień publicznych, a znoszące m.in. słaba jest nadal baza przetwórstwa Ten stan rzeczy ujawnia słabości ograniczenie w nich udziału zagra- płodów rolnych. Tendencje wzrostu w infrastrukturze bazy hodowlanej, nicznych podmiotów gospodarczych. wystąpiły w zakresie prac budowla- niedobory w drożejącej paszy, sła- Z wielkimi oporami, ale prowadzone nych, bo o 11,1%, a także w prze- bość przestarzałej, pokołchozowej są prace w Radzie Najwyższej nad wozach ładunków o 7,4%, w tym w struktury podmiotowej hodowców, ustawą „O rynku ziemi”, która ma być transporcie samochodowym o 12,6%. i co jest powszechnie odczuwalne, poddana pod głosowanie być może W obszarze produkcji rolnej tradycyj- brak środków finansowych na potrze- już w lutym br. nie już dominuje produkcja towarów by rozwoju rolnictwa. To wszystko nie Jest szansa na zniesienie mora- centrum wizowe w Tarnopolu pochodzenia roślinnego, stanowiąca cieszy konsumentów, bo ceny rosną, torium na obrót ziemią, obowiązują- około 60% globalnej produkcji rol- a popyt nie maleje. Nie martwi to, a cego do 1 stycznia 2013 roku. Zmie- wość uzyskania wiz do Polski. Cieszę odwiedzin w polskim urzędzie kon- nej, i wzrosła o 28,2%, a produkcja wręcz optymizuje nastroje eksporte- niane są taryfy celne, w kierunku się, że mój niedawny pierwszy pobyt sularnym. „W siedzibie centrum towarów pochodzenia zwierzęcego rów żywności na rynek ukraiński. obniżenia stawek, dotyczące importu w Tarnopolu tak szybko zaowocował można będzie otrzymać konsulta- tylko o 2,5% przy udziale około 40% W bloku spraw prawno-orga- szeregu towarów. Są wprowadzane konkretnym rezultatem”. Nowo otwar- cje, skopiować dokumenty, dokonać w produkcji globalnej. Taka struktura nizacyjnych mieszczą się zarówno dopłaty dla hodowców m.in. bydła. te Centrum Wizowe to projekt ekspe- opłaty za usługi przez Idea-bank, jest prawie dokładnie odwrotnością powyższe realia, ale nade wszystko Więc dzieje się sporo. rymentalny. Tu założono nowy wymiar wykupić ubezpieczenie, zrobić zdję- struktury produkcji polskiego rolnic- perspektywa. Z oglądu zewnętrz- A skoro już mowa o perspekty- usług dla obywateli Ukrainy. W punk- cia itd. – Dodaje Jarosław Drozd. – twa. O roli i pozycji produkcji roślinnej nego wynikałoby, że są dwie skraj- wie, to projekt ustawy budżetowej cie przyjmowania wiz ludzie uzyskają Ale mieszkańcy Tarnopola i obwodu decydują dwa czynniki. Pierwszy – to ne opinie na ten temat. Jedna, że na rok 2012 przewiduje wzrost PKB najnowsza wizę – wizę na zakupy. To mogą również składać dokumenty olbrzymi areał urodzajnych czarno- w materii reform – mało lub prawie o 5%, poziom inflacji w granicach jest szczególnie ułatwienie. Do otrzy- na wizę i we Lwowie. Ale wtedy mu- ziemów, stanowiących około 25% za- nic się nie robi, a druga, że coś się 7,9%, wzrost eksportu o 9,2%, a im- mania takiego rodzaju wizy nie trze- szą tam jechać osobiście. Obecnie sobów światowych. A drugi, to wysoki chce robić lub nawet robi, ale mało portu o 6,4%. A jak będzie – zoba- ba nawet zaproszenia. I taka usługa kilkaset tysięcy mieszkańców Ziemi poziom zbiorów zbóż i innych upraw. skutecznie. Niczego a priori nie prze- czymy, choć dobrze, że jest w tych stanie się dostępną dla mieszkańców Tarnopolskiej pracuje zagranicą, w W roku 2011 zbiory wszystkich upraw sądzając – Ukraina znajduje się w założeniach dawka optymizmu. Tarnopola i województwa. różnych krajach świata. roślinnych wzrosły w porównaniu fazie przeobrażeń ilościowych i ja- A już zupełnie będzie dobrze, do roku 2010, z wyjątkiem rzepaku kościowych. Ale żeby osiągnąć to, jak politykom uda się przywrócić „Uroczystość otwarcia jest do- (97,8%). To efekt m.in. zwiększenia co w Unii czy w Polsce jest standar- obecność i stosowanie zasad etyki wodem tego, że nie tylko na wysokim Punkt wizowy w Tarnopo- powierzchni zasiewów, w tym psze- dem, a dla Ukrainy perspektywą, po- w działalności gospodarczej i w ob- szczeblu między Kijowem i Warszawą lu będzie otwarty od ponie- nicy i kukurydzy, choć wydajność z trzeba i czasu, może nawet 10 – 15 szarze deprawującego życie i oby- mamy dobry dialog. My pokazujemy działku do piątku, w godzi- hektara jest jeszcze daleka od unijnej. lat, i woli, i determinacji w realizacji czaje – pieniądza. Ale to dotyczy nie tutaj, że możemy wiele rzeczy zrobić nach 8:30–12:00, 12:30–15:30. Dla ilustracji – zbiory pszenicy osią- podejmowanych działań. A na razie tylko Ukrainy. dla ukraińskich obywateli”,-- opowiada Nastawiony jest na obsługę gnęły poziom 22,3 mln ton, kukurydzy „stare” nie ustępuje, a „nowe” nie ma Warszawa, pan Drozd. Według słów Sergiusza 2–2,5 tys. osób dziennie. – 22,8 mln ton, jęczmienia – 9,1 mln dostatecznej siły przebicia. Struktury 25 stycznia 2012 r. 4 Przegląd wydarzeń kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Apel przeciw barierom Ponad siedem tysięcy podpisów zebrano pod ukraińsko-polskim apelem młodzieży do Parlamentu Europejskiego. Przesłaniem tej inicjatywy jest poparcie wstąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej. Postulowano też likwidację barier, które symbolizuje wschodnia granica wspólnoty państw zachodnich. Dla młodych Ukraińców jest to istotna przeszkoda, utrudniająca kontakty z tą częścią Europy.

JAN PONIATYSZYN Polskie Radio Opole tekst i zdjęcie

Zbieranie podpisów w tej sprawie zainicjowała młodzież z Opolszczy- zny oraz jej partnerskiego obwodu Iwano-Frankiwskiego. Pomysł takiej akcji zrodził się spontanicznie wśród uczestników wakacyjnego projektu edukacyjnego, który zorganizowała Fundacja na Rzecz Dzieci i Młodzie- ży „Piastun” z Opola. Wśród sygnata- riuszy apelu są burmistrzowie, wójto- wie z Polski oraz samorządowcy ze Wschodu m.in. wicemer Wilna. - Na swoim uniwersytecie zebra- łam około 600 podpisów – wylicza Na- Spotkanie w Istebnej podczas uroczystości przekazania podpisów pod apelem do PE talia Szafrańska – studentka uczelni w Ostrogu na Wołyniu. – Ukraińska Dla nich niewygodne jest wstąpienie – mówi Krzysztof Pawlak. – Są takie cji były to nowe doświadczenia i za- d. Stanisławowie organizacja z domi- młodzież chce być w UE i żeby nie do UE. Wówczas nasze rynki otwo- projekty, które realizujemy przynaj- mierza ona podtrzymać współpracę nującą rolą młodych ludzi o polskich było utrudnień, które stwarza grani- rzą się dla towarów z Zachodu, co mniej od dwóch lat. Te dwa kardynal- z niepełnosprawnymi. korzeniach – snuje plany Krzysztof ca. Ja oraz inni studenci chcieliby- spowoduje konkurencję i zagrożenie ne to: „Historia, tradycje i dziedzictwo 2012 rok niesie z sobą wie- Pawlak. – W tym wszystkim, co ro- śmy studiować na Zachodzie, m.in. dla ich firm oraz interesów. kulturowe Polski – to co łączy i jedno- le obaw związanych z realizacją bimy bardzo ważne jest, aby prowa- w Polsce. - Ubiegły rok zakończył się dla czy” oraz „Wolontariat na rzecz przy- projektów wymiany młodzieży z dzone przez nas projekty i warsztaty W sierpniowym projekcie opol- nas symbolicznie 22 grudnia – mówi jaźni i współpracy”. Pierwszy z tych Polski i Ukrainy. Głównym proble- przyniosły konkretne efekty. Chcemy skiej fundacji wzięła też udział Julia Krzysztof Pawlak – koordynator pro- projektów przeznaczony był dla mło- mem może być finansowanie takich ich uczestników zorganizować i coś Dzundza, uczennica ostatniej klasy jektów fundacji „Piastun”. – Wówczas dzieży o polskich korzeniach z Ukra- przedsięwzięć. W związku z dzia- im dalej zaproponować. Zależy nam liceum w Dolinie: – Z koleżanką ze- w Istebnej sfinalizowaliśmy spo- iny oraz ich rówieśników o kresowym łaniami antykryzysowymi zapowia- bardzo, aby na dawnych Kresach brałyśmy blisko tysiąc podpisów, łeczną akcję. Zebrane pod apelem pochodzeniu z Opolszczyzny. Kolej- dane jest ograniczanie wydatków odbudować polski ruch młodzie- głównie w naszej szkole. Mam pol- podpisy przekazaliśmy eurodepu- ny z nich miał na celu wyszkolenie rządowych i samorządowych na żowy. To też jest zaprzeczeniem skich przodków i obecnie staram się towanemu dr. Janowi Olbrychtowi. młodych liderów z Polski i Ukrainy. programy wspierające współpracę pewnej tezy głoszonej przez starsze o Kartę Polaka. Chciałbym studiować Początkowo miał je odebrać Jerzy Adresowany był do ludzi aktywnych. zagraniczną. pokolenie naszych rodaków na Ukra- na Wyższej Szkole Informatyki i Za- Buzek, ale w Brukseli zatrzymały go Być może w przyszłości będą oni – Martwimy się, że jednak nie inie, które zmonopolizowało różne rządzania w Rzeszowie. obowiązki. Uroczystość odbyła się z kreować współpracę między obu kra- będzie za wiele pieniędzy na finanso- towarzystwa kulturalne. Ich przed- - Będąc na projekcie fundacji z udziałem młodzieżowych liderów z jami, podejmować różne działania na wanie takich projektów – obawia się stawiciele twierdzą mianowicie, że Opola, wiele się nauczyłem – przy- Ukrainy, którzy specjalnie z tej okazji rzecz integracji naszych narodów. Krzysztof Pawlak. – Uważamy, że ten z dzisiejszą młodzieżą nie da się nic znaje Aleksander Szafrański z Doliny, przyjechali do Polski. Europoseł za- Dzięki pozyskanemu dofinanso- temat polsko-ukraiński jest tak ważny zrobić. Ja się z tym nie zgadzam. Je- student Uniwersytetu Jagiellońskie- pewnił nas, że apel z podpisami trafi waniu i własnym funduszom, funda- dla naszego kraju, że nie powinno stem przekonany, że wśród młodej go. – Poznałem wówczas wielu cie- do odpowiedniego działu PE, który cji udało się zrealizować dwie edy- się na tego typu inicjatywach oszczę- generacji jest wielu wartościowych kawych ludzi. Karta Polaka pomogła zajmuje się integracją z Ukrainą. cje tego projektu. Po raz pierwszy dzać. Jesteśmy jednak dobrej myśli. ludzi, którzy chcą coś zrobić dla swo- mi dostać się na studia w Krakowie. Już chociażby z tego powodu natomiast otrzymała dotację z Pań- Nadal będziemy szukać pieniędzy na jego narodu. My będziemy te działa- Teraz chcę się zrealizować działając miniony rok fundacji „Piastun” uwa- stwowego Funduszu Rehabilitacji kontynuację naszych projektów. nia wspierać. Poczynimy starania, na rzecz wstąpienia Ukrainy do Unii żany jest za bardzo udany. Wokół jej Osób Niepełnosprawnych. Efektem Nowy elementem w działalności aby po przebrnięciu przez wszystkie Europejskiej. Dużo ludzi u nas nie inicjatyw udało się skupić wielu mło- tego był przeprowadzony w listopa- fundacji „Piastun” jest zamiar powo- formalności w drugiej połowie tego wierzy w taką możliwość. Natomiast dych ludzi z województwa opolskie- dzie projekt dla opolskiej młodzieży łania za wschodnia granicą polsko- roku taką organizację zarejestrować. wielu moich rówieśników popiera ak- go oraz zaprzyjaźnionego obwodu z uszkodzonym narządem słuchu. ukraińskiej organizacji młodzieżowej. Stworzy się coś nowego, swego ro- cesję. Uważam, że EURO 2012 nam iwano-frankowskiego. Mieli oni szansę poznania Ukrainy. Jej celem ma być m.in. zaktywizowa- dzaju konkurencja. Może wówczas w tym pomoże. I czym szybciej to bę- - Od pięciu lat takim trzonem na- Zwiedzili Iwano-Frankowsk (d. Sta- nie polskich środowisk. nasi rodacy zaczną bardziej aktyw- dzie, tym lepiej. Główne przeszkody szej działalności jest właśnie integra- nisławów) i jego okolice. Spotkali - Naszym marzeniem jest, aby nie zwracać uwagę na pewne spra- polegają na tym, że władza na Ukra- cja tych dwóch środowisk poprzez się też z rówieśnikami o podobnych w oparciu o wyszkolonych przez nas wy. Wierzymy, że nam się to uda. inie jest pod kontrolą ludzi bogatych. głównie różne programy edukacyjne problemach życiowych. Dla funda- młodzieżowych liderów, powstała w KG

SABINA RÓŻYCKA Do Nowej Soli z przyjaźnią i kolędą tekst archiwum Rady Miejskiej wiatu Nowa Sól, dyrektorami szkół, kowska, uczestników chóru kameral- Iwano-Frankowska zdjęcie burmistrzem Korzuchowa, przedsta- nego „Dżereło” (Źródło) miejskiego wicielami mniejszości ukraińskiej z Domu Nauczyciela. Chór występował Zgodnie z umową o współ- Zielonej Góry. Na zaproszenie kon- przed nauczycielami i uczniami szkoły pracy pomiędzy Iwano-Fran- sula Honorowego Ukrainy w Zielonej podstawowej nr1 „Elektryk” w Nowej kowskiem (d. Stanisławo- Górze, Zbigniewa Drzymały delegacja Soli, w cerkwi greckokatolickiej w wem) i powiatem Nowa Sól odwiedziła siedzibę konsulatu honoro- Zielonej Górze i kościele, oraz w śre- w Polsce, na zaproszenie wego Ukrainy. Goście zapoznali się z dniowiecznym zamku w Korzuchowie. starosty Józefa Suszyńskie- pracą konsulatu. Zapoznali się z pro- Występy chóru były gorąco przyjmo- go, do Nowej soli pojechała blemami, z jakimi stykają się Ukraińcy wane przez widzów. Na zaproszenie oficjalna delegacja z merem przyjeżdżający do Polski i w jaki spo- dyrektora szkoły „Elektryk” Grzegorza miasta Wiktorem Anuszkie- sób są one rozwiązywane. Wynikiem Konigsberga chórowi towarzyszyło wicziusem na czele. spotkania w Nowej Soli były umowy młodzieżowej” – przedstawiono wyniki W ramach projektu „Ukraińska ko- ośmioro uczniów z partnerskiej szkoły „Pan Anuszkiewiczius odbył kilka wstępne o rozszerzeniu współpracy w wizyty w dziale prasowym Rady Miej- lęda w Europie”, w powiecie nowosol- nr 23 z Iwano-Frankowska. oficjalnych spotkań z władzami po- dziedzinie ekonomiki, kultury i polityki skiej Iwano-Frankowska. skim było 40 nauczycieli z Iwano-Fran- 5 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150)

z dr. Janem Olbrychtem, posłem do Parlamentu Eu- Ukraina nie jest ropejskiego, rozmawiał Jan Poniartyszyn.

Zakończyła się polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Jednym z jej w modzie celów było sfinalizowanie ne- jest w określonym miejscu na mapie gocjacji stowarzyszeniowych i w związku z czym próbuje to roz- z Ukrainą oraz podpisanie grywać na różne sposoby. Wygląda traktatu stowarzyszeniowe- na to, że władze ukraińskie są zain- go. Priorytetem był też rozwój teresowane wejściem do UE długo- Partnerstwa Wschodniego. falowo. Jednak sposób rozgrywania Pod koniec grudnia na temat tego nie jest typowy dla cywilizacji polskiej prezydencji rozma- zachodniej. Kraje te wyraźnie dają wiałem z dr. Janem Olbrych- do zrozumienia, że ten typ działania tem, posłem do Parlamentu nie może być zaakceptowany. Europejskiego. Jakie znacze- W kontekście Ukrainy wienie mają takie inicjatywy, jak le mówi się o projekcie Part- apel młodzieży polsko-ukra- nerstwa Wschodniego. Czy ińskiej? i w jaki sposób on jest reali- - Jest ich niemało. Jestem w PE zowany? już siedem lat i przeżyłem w nim Żeby odpowiedzieć na to pytanie również okres „pomarańczowej re- trzeba zrozumieć sposób działania wolucji”. Pamiętam, jaki był wtedy UE. Po pierwsze, ma ona struktury nastrój, nastawienie, jak posłowie wewnętrzne. Po drugie, ma bardzo reagowali na kwestie Ukrainy. Jak specyficzny typ współpracy ze swoimi domagaliśmy się od władz unijnych sąsiadami. Dzieli ich na tych, którzy bardziej aktywnych działań. Miałem chcą wejść do UE i oni uzyskują sta- okazję obserwować ewolucję tych tus tzw. kandydata do akcesji. Drugi poglądów, aż do dzisiaj. I oczywiście typ sąsiadów to są państwa objęte – one się bardzo zmieniają. Nie da polityką sąsiedzką. To są ci, którzy nie się ukryć, że od momentu, w którym są zainteresowani przystąpieniem do było ogromne zainteresowanie Ukra- UE, ale w stosunku do których pro- iną i bardzo życzliwe podejście, opty- wadzi się określoną politykę. Ukraina mizm, a większość posłów wchodziła jest na liście państw tzw. sąsiedzkich na salę obrad z pomarańczowymi i ta polityka wobec niej prowadzona elementami, wiele spraw się zda- Europoseł Jan Olbrycht (od lewej) i Krzysztof Pawlak prezentują księgę zawierającą ze- jest od dawna. To są również działa- rzyło, wiele z nich minęło. Widać, brane pod apelem podpisy nia o charakterze finansowym. Nie że zmieniały się sytuacje polityczne są duże, ale są znaczące. Jakby two- na Ukrainie. I trzeba powiedzieć, że powiedzieć, że jest zainteresowana wała, z tego. To, że zakończyła się zostanie wyjaśniona sprawa pani Juli rzy się wspólne działanie, wspólną dzisiaj Ukraina nie jest dla całej Unii, wejściem tego państwa w obszar UE. nasza prezydencja, to tylko oznacza, Tymoszenko. Polska jednak uwa- strukturę, w której zasiadają przed- dla całego parlamentu taką sprawą, I takie sygnały odbierane są życzli- że Polska przestaje przewodniczyć ża, że trzeba też słuchać tego, co stawiciele Unii oraz grupy państw. jeżeli można użyć tego sformułowa- wie i z dużym zainteresowaniem w obradom, ale Polska będzie abso- mówi ona sama, apelując, żeby nie Taki zamysł był właśnie skierowany nia – modną. To nie jest temat, który Brukseli. Jednak zadawane jest py- lutnie naciskała, żeby to zrobić. Tak traktować jej, jako zakładniczki w tej na Wschód. W dużym stopniu jego dzisiaj wszystkich bardzo interesuje, tanie: no dobrze, ale ilu Ukraińców się stało, że w czasie jej prezydencji sprawie, tylko żeby posuwać się do autorami byli Polacy i Szwedzi. To ale to też nie jest do końca prawda. naprawdę wyrażą taką wolę? Czy pojawiły się fakty polityczne na Ukra- przodu proces integracji. To, że pol- nie jest jednostronne. Partnerstwo No bo my, jako Polacy, polscy posło- to jest kwestia Ukrainy zachodniej, inie, które spowodowały, że rozmowy ska prezydencja przyniosła uzgod- ma polegać na tym, że wszyscy jego wie głośno mówimy o tym, że trzeba czy wschodniej? Czy to jest kwestia się bardzo pogorszyły. I teraz to dla nienie tekstu umowy stowarzysze- uczestnicy, spotykając się regularnie, robić wszystko, żeby stwarzać wra- pewnych środowisk politycznych, a mnie, jako polityka jest pytanie, czy niowej jest dużym osiągnięciem w tej dyskutują na różne tematy. Partner- żenie na Ukrainie i to nie tylko chodzi inne środowiska nie są tym zaintere- to jest tak, że jest cały ciąg wydarzeń sytuacji politycznej, jaka jest. Polska stwo Wschodnie jest to pomysł de o wrażenie, ale o realne działania, sowane? Więc tego typu inicjatywy, dotyczących pani Juli Tymoszenko i jakby pokazała, że musimy zmierzać facto polityczny, a nie finansowy. Na które by pokazywały że Unia jest za- jak apel młodzieży z Polski i Ukrainy to dotyczy zarówno jej aresztowania, do zainteresowania Ukrainy bliższy- to, żeby taka struktura mogła działać interesowana Ukrainą. Nawet jeżeli są dzisiaj bardzo potrzebne. Posło- sprawy sądowej, wydania kolejnego mi kontaktami z UE, a docelowo jej właśnie na współpracę, współdziała- niektóre działania władz ukraińskich wie, którzy się tym interesują i którzy nakazu aresztowania, jak wiemy w akcesją. I te sygnały muszą być czy- nie potrzebne są fundusze. Nie są to są prowadzone, tak jak by chciały za- pracują na przykład w tzw. delegacji celi więziennej, czy to jest tak, że te telne. Pamiętajmy, że wejście do UE jednak jakieś straszne pieniądze in- przeczać intencjom włączenia się do z Ukrainą mają tam swoje kontakty. akty w jakimś sensie służą zabloko- ma dwa etapy. To jest etap sygnału, westycyjne. Okazało się, że Partner- Unii Europejskiej. My bardzo głośno Bardzo często sprawdzają, pytając waniu podpisania takiej umowy? Czy w którym obie strony muszą chcieć, stwo Wschodnie napotkało na bar- o tym mówimy. Duża cześć posłów swoich znajomych i partnerów kim to jest zbieżność w czasie? Czy to tak tzn. ktoś musi chcieć wejść i ktoś dzo duże trudności. Nie płynęły one też się zajmuje kwestiami Ukrainy, są ci, którzy takie apele piszą. Czy się akurat składa, że Ukraina chciała musi chcieć go wpuścić. To nie jest ze strony Ukrainy. Dotyczyły przede ale zajmuje się inaczej. To znaczy to są środowiska bardzo zaintereso- podpisać, ale tak się złożyło, że nie- organizacja, do której wchodzi się na wszystkim Białorusi. I nie tyle stosun- zajmując się kwestiami obronny wane, autentyczne, spontaniczne itd. zależne sądownictwo tak postępuje? podstawie kryteriów obiektywnych. ku UE do tego państwa, bo jest on praw człowieka, sprawą pani Juli Ty- Myślę, że obraz o Ukrainie jest nie- Raczej, nauczony doświadczeniem, Przypomnijmy, że Ukraina od wielu jednoznaczny, nie można akcepto- moszenko, jak pewną symboliczną jednoznaczny i że nie możemy sobie wierzyłbym w tę pierwszą wersję już lat jest członkiem Rady Europy. wać systemu, który łamie zasady de- kwestią. W tym sensie interesują się wyrabiać zdania tylko na podstawie tzn., że są środowiska na Ukrainie, Bo tam są kryteria obiektywne. Nato- mokracji. Jest pytanie, jak partnerzy Ukrainą, jako czymś, co trochę spra- jednej grupy faktów. Musimy zoba- które niekoniecznie są zaintereso- miast UE to jest rodzaj klubu. Pyta- wschodni potraktowali Białoruś? W wia kłopoty. I to jest pytanie, czy Ukra- czyć, że jeżeli chcemy zrozumieć wane szybkim podpisaniem umowy nie, czy Ukraina chce i czy klub chce jaki sposób podeszli do współdzia- ina naprawdę chce, jest zaintereso- sprawy ukraińskie, to trzeba słuchać stowarzyszeniowej. ją przyjąć? Nie do końca wiadomo, łania, współpracy itd. Tutaj napotyka wana wejściem do Unii Europejskiej. wielu środowisk, ludzi w różnym wie- I rzeczywiście, zestaw pewnych czy Ukraina chce tego. W klubie też się na dosyć duże trudności w doga- To się nakłada na nastroje, o których ku i trzeba posłuchać argumentów, faktów, które natychmiast wywołują nie ma jednobrzmiącej opinii, co do daniu się. Sprawa ruszyła. Sam fakt, nie możemy zapominać, takiego tro- jakich oni używają. pewne kontrowersje w Europie Za- jej wpuszczenia. Bo też jego człon- że Partnerstwo Wschodnie jest ele- chę zmęczenia poszerzeniem. Kraje Przypomnijmy, jakie były chodniej jest nieprzypadkowy. Myślę, kowie chcą mieć sytuację absolutnie mentem, który rusza, jest politycznie Zachodnie to jednak duży kryzys cele polskiej prezydencji w że to nie jest kwestia w ogóle Ukrainy. jednoznaczną. Stąd też sytuacja jest bardzo istotny. To jest jakby wyraźny odczuwalny przez mieszkańców i odniesieniu do Ukrainy? To jest dosyć duże napięcie między trudna, skomplikowana. Ona nie jest sygnał, że UE jest zainteresowana obawy – co będzie, gdy przyjmiemy Przede wszystkim chodziło o różnymi środowiskami wewnątrz tego patowa, bo żadna ze stron nie wsta- całą grupą państw, które otwarcie kiedyś państwo, które nie będzie podpisanie umowy stowarzyszenio- państwa. I sygnały płyną sprzeczne. ła od stołu. Wszyscy pracowali dalej mówią, że chcemy współpracować po pierwsze, bardzo chciało, a po wej. To był cel polityczny bardzo czy- Proszę zwrócić uwagę, że Polska w i wypracowali tyle, ile się dało. Nato- i rozwiązywać wspólnie problemy. drugie, nie będzie dobrze przygoto- telny i bardzo jasny, który oczywiście czasie swojej prezydencji nie odstą- miast to, że Ukraina jest absolutnie To jest politycznie niezwykle ważne. wane. Płyną od różnych środowisk otwiera drogę do bliższej współpracy piła od stołu rozmów i to mimo tego, strategicznym kierunkiem dla UE – to Jednak pamiętajmy, że wśród tych ukraińskich sprzeczne sygnały. Pły- między UE, a jednym z jej sąsiadów. że wielu kolegów w Parlamencie Eu- jest oczywiste z każdego punku wi- państw są bardzo różne i dzieją się w ną sygnały mówiące, że społeczność Taki był plan i Polska bardzo do niego ropejskim nas do tego namawiało. dzenia, m.in.: politycznego, gospo- nich dziwne rzeczy. Dlatego jeszcze Ukrainy w różnych większych lub dążyła, do ostatniej chwili, aż do tzw. Nawet żebyśmy zaprzestali w ogóle darczego i ja myślę, że wszyscy są przed nami wiele pracy, żeby nabrało mniejszych grupach chce wyraźnie szczytu. Polska i dalej nie zrezygno- rozmów do czasu, kiedy na przykład tego świadomi. Tylko, że Ukraina też to normalnego tempa 6 Przegląd wydarzeń kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Uczcili pamięć List do redakcji powstańców styczniowych BYTOM PARTNEREM 22 stycznia, w 149. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego DROHOBYCZA lwowscy Polacy oraz goście z Lublina uczcili pamięć tych, 29 grudnia br. odbyło się spo- gracyjnymi, SP nr 51 z Oddziałami tkanie świąteczno-noworoczne Sto- Integracyjnymi, SP nr 5. Nastąpi którzy upomnieli się o wolność Ojczyzny. warzyszenia Przyjaciół Ziemi Droho- intensyfikacja współpracy Klubów byckiej z siedzibą w Bytomiu .W śród Europejskich. Język polski dotrze do KONSTANTY CZAWAGA zaproszonych gości mieliśmy przy- przedszkoli w formie innowacyjnych tekst i zdjęcia jemność gościć władze miasta w tym metod nauczania a wyspecjalizowa- wice prezydent panią Halinę Biedę. na kadra będzie dodatkowo prowa- Wspólnej modlitwie przy kwate- Przy kolędach zespołu muzycznego dzić zajęcia w trakcie roku. Jest zgo- rze uczestników powstania, pocho- „Paka Rycha” podsumowaliśmy dzia- da na otwarcie Centrum Certyfikacji wanych na cmentarzu Łyczakowskim łania Stowarzyszenia za rok 2011 na Języka Polskiego w Drohobyczu we Lwowie przewodniczył o. Włady- rzecz Polaków, mieszkających na które poprowadzi Uniwersytet Śląski sław Lizun OFM Conv, proboszcz pa- Ziemi Drohobyckiej i nie tylko oraz w Katowicach. Dzięki tej współpracy rafii św. Antoniego. Obchody zostały plany działania w roku 2012. będzie łatwy dostęp do kontaktów z zorganizowane przez konsulat ge- Uwieńczeniem dotychczasowych Polską. neralny RP we Lwowie oraz Polskie działań Stowarzyszenia było podpi- Z uwagi na Euro 2012 odbędą Towarzystwo Opieki nad Grobami sanie umowy partnerskiej Bytomia z się rozgrywki piłkarskie partnerskich Wojskowymi. Drohobyczem, co umożliwi w pod- miast dla drużyn młodzieżowych „Bardzo się cieszę, że w tym tradycyjnym miejscu spotkań, odda- wania pamięci powstańcom stycz- niowym spotykamy się dzisiaj w szer- Modlitwie przewodniczy o. Władysław Lizun OFM Conv szym, niż zazwyczaj we Lwowie gro- nie, – powiedział konsul generalny RP ne Korzenie” wspomniał o Arturze we Lwowie Jarosław Drozd. – Oprócz Grottgerze, który powstańców malo- lwowskich Polaków, oprócz organiza- wał oraz prosił, aby go pochowano w cji polskich jest z nami również delega- cieniu Góry Powstańców Stycznio- cja, nasi rodacy z królewskiego miasta wych na cmentarzu Łyczakowskim, Lublina i z tej okazji również jeszcze co też uczyniono. – Wytrwajcie tak raz witam naszych gości. jak trwa Lwów, „Semper Fidelis”, Na tym cmentarzu, tutaj we Lwo- i dla Powstańców, i dla Was, i dla wie, który jest jedną z największych Lwowa. Serdecznie dziękuję, Bóg polskich narodowych nekropoli leżą zapłać za to trwanie, za tę miłość żołnierze, leżą bohaterowie wielu do Ojczyzny, do spraw najważniej- polskich niepodległościowych zry- szych” – powiedział Wojciechowski. wów. Od Insurekcji Kościuszkow- Lwów, który w XIX wieku znaj- niesienie jakości oraz różnorodności połączone z wielką Majówką Euro- skiej, przez wojny napoleońskie, dował się pod zaborem austriackim, prowadzonych działań na rzecz lo- pejską oraz Dniami Organizacji Po- Powstanie Listopadowe, Powstanie udzielił schronienia wielu Polakom, kalnej społeczności. zarządowych. Styczniowe do czynu zbrojnego pro- którzy walczyli w Powstaniu, mu- Pomnik Wizunasa Szydłow- Priorytetem jest podniesienie ja- Podsumowano akcję Podaruj wadzącego do wyzwolenia Lwowa sieli opuścić swoje rodzinne strony, skiego kości i dostępu do polskiej edukacji Znicz na Kresy oraz projekty eduka- i włączenia go w granice Rzeczy- gdyż groziły im represje, choć cześć już od przedszkola. cyjne które są priorytetem naszych Na prośbę władz Drohobycza działań. Pani Genowefa Ślęzak oraz Wydziału Edukacji w Drohoby- przedstawiła część zadań planowa- czu będą podpisywane umowy part- nych: w tym projekt olimpiady z języ- nerskie ze szkołami w których od ka polskiego oraz międzynarodowe września będą prowadzone zajęcia warsztaty teatralne. W Urzędzie Mia- fakultatywne z języka polskiego (nasta w Drohobyczu zostanie zorganizo- uka języka polskiego jako obcego). wana wystawa Polacy w Drohobyczu. Koordynatorem zajęć fakultatywnych Nie zapominamy o naszych babciach będzie Uniwersytet Śląski w Kato- i dziadkach dla których przygotowali- wicach. W trakcie roku szkolnego śmy zajęcia z Uniwersytetu III Wieku. doktoranci uniwersyteccy będą pro- Przy wsparciu miast partner- wadzić lektoraty. Zostaną wdrożo- skich i nie tylko prowadzone są dzia- ne nowoczesne metody nauczania łania powstania Domu Polskiego w przez Internet. Konsultacje, seminaria Drohobyczu dla krzewienia polskiej a nawet zajęcia z polonistami . Inter- kultury , tradycji oraz realizowania netowe przygotowania do certyfikacji, zadań programowych. sprawdzanie testów i wypracowań. Władze Bytomia będą wspierać Bezpośrednia współpraca szkół wybitnie uzdolnioną młodzież w ko- umożliwi korzystanie z różnych rzystaniu z polskiej edukacji na po- Kwatera powstańców styczniowych programów, grantów edukacyjnych ziomie szkoły średniej w bytomskich połączonych z wymianą młodzieży. placówkach edukacyjnych przez pospolitej w 1918 roku. Ale dzisiaj, tym, że Polak słaby jest w organizacji, powstańców pochodziła również z Dotychczas z wschodnim partnerem okres całego roku. prawie w wigilię wybuchu Powstania a jednak ta wielka zdolność organiza- tych ziem. Symbolem jest pomnik, współpracowały takie placówki jak: ALICJA BRZAN-KLOŚ Styczniowego, spotykamy się tutaj, cji czynu narodowego ona się później na którym w 1906 roku wzniesiono Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Inte- żeby oddać szczególną cześć uczest- gdzieś pojawiła. kamienną figurę Szymona Wizunasa nikom Powstania Styczniowego. Po- Te doświadczenia, również w Szydłowskiego, powstańca z ziemi wstania niezwykle trudnego, powsta- czasie I wojny światowej, dopro- litewskiej, który ze sobą przyniósł nia, które nie miało wielkich szans ma wadziły do powstania niepodległej sztandar z walk powstańczych. „Gór- Chcesz weseląc się dowiedzieć, zwycięstwo, ale czyn ten i trud został Polski. I myślę, że mimo tego że poka powstańców z 1863-1864”, nazy- kim jest Lwowiak „z krwi i kości”? podjęty. I we Lwowie wówczas, na wstanie nie miało sukcesu, ale jed- wana też „cmentarzykiem powstań- ziemi lwowskiej naród polski, polska nak ziarno zostało rzucone, zostało ców styczniowych” jest najsłynniej- Do nauki polskiego tańca zaprasza zespół „Weseli Lwowiacy”. Przedział inteligencja, polska szlachta uczyła wzmocnione, nauczyliśmy się wielu szą kwaterą starej części Cmentarza wiekowy – młodzież od 12 do 20 lat. się rozumieć i organizować czyn na- nowych rzeczy, jak organizować Łyczakowskiego we Lwowie. W 18 Taniec ludowy rozwija w młodym ciele poczucie rytmu, melodyki, plasty- rodowy. To co było tutaj czyniono dla czyn powstańczy, czyn zbrojny. I to w rzędach spoczywa tam 230 powstań- ki, a w duszy krzewi estetyzm i patriotyzm. Każda polska rodzina powinna wsparcia Powstania Styczniowego, Polakach jest, i zostało” – podkreślił ców. Kwatera została odnowiona w być dumna z tego, że dziecko uczy się polskiej kultury i popularyzuje ją dla zbiórki pomocy, dla organizacji konsul generalny RP we Lwowie. 1985 roku staraniem konsulatu pol- przez taniec. żołnierzy dla powstania, dla leczenia Przemawiając w imieniu gości skiego w Kijowie. Serdecznie zapraszamy! powstańców – ta nauka, ta umiejęt- z Lublina, Zbigniew Wojciechowski, KG Kontakt: Edward Sosulski, tel.: 261-54-87 ność organizacji, chociaż mówi się o założyciel Stowarzyszenia „Wspól- 7 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Prasa polska o Ukrainie KRZYSZTOF SZYMAŃSKI się nam stworzyć w ostatnich latach. To odwieczny problem Ukrainy. Szef państwa zadeklarował prze- metra, 15 kilometrów od Stadionu wybrał i opracował Lekceważona jest wola połowy spo- Od samego początku pomarańczo- strzeganie praw człowieka i obronę Olimpijskiego w Kijowie. Pełną opłatę łeczeństwa, która oddała głosy na wi nie potrafili budować jedności, swobód oraz ponownie skrytykował należy wnieść już w dniu rezerwacji Julię Tymoszenko w wyborach pre- dominowały emocje, chęć zemsty i swych przeciwników za niekorzystne i nie podlega ona zwrotowi nawet w Przed wybora- zydenckich w 2010 r. Różnica mię- osobiste ambicje. Niestety, najbardziej dla ukraińskiej gospodarki umowy przypadku rezygnacji z pobytu. Ukra- mi parlamentarnymi w październiku dzy nią a prezydentem Wiktorem oskarżam o to byłego prezydenta Wik- gazowe z Rosją. „W bieżącym roku iński dziennik powołuje się na opinie prezydent Ukrainy zrealizuje po- Janukowyczem wyniosła przecież tora Juszczenkę. Po kolei odchodzili zawrzemy umowę o wolnym handlu internautów, którzy zauważają, że za pulistyczną obietnicę swej przeciw- zaledwie 3 proc. od niego wszyscy sojusznicy z czasów wraz z umową stowarzyszeniową z miejsce na kempingu nad Morzem niczki – zwróci oszczędności, które Obecne władze rozdzierają Ukra- rewolucji i dziś jest całkowicie sam. UE” – mówił Janukowycz podczas Śródziemnym płaci się od 5 do 20 Ukraińcy utracili po upadku ZSRR w inę na pół, dzielą społeczeństwo. Je- Obecna opozycja powinna wy- uroczystości z okazji Dnia Jedności euro za dobę, a podczas piłkarskich wyniku hiperinflacji. Pracuje nad nią śli chcemy mieć więcej demokracji ciągnąć wnioski z błędów ostatnich w kijowskim pałacu Ukraina. mistrzostw świata w Republice Po- Ministerstwo Finansów w Kijowie. na Ukrainie, to najpierw trzeba zjed- lat. Jeśli rzeczywiście chce budo- „Nieodłącznym składnikiem de- łudniowej Afryki nocleg w hotelu, w Na razie nie mówi się, kiedy i jaką noczyć kraj. Obecna władza tylko o wać na Ukrainie rządy prawa i zbli- mokratycznego państwa europej- podobnej odległości od stadionu, kwotę otrzymają Ukraińcy, którzy w tym mówi, zwłaszcza za granicą, ale żać nasz kraj do Europy, to przede skiego jest obrona praw człowieka. kosztował 40-60 dolarów. latach 90. tracili całe majątki. Wia- tego nie realizuje. wszystkim powinna się zjednoczyć. Znacząco wzmocnimy kontrolę „Ukraina Mołoda” sprawdziła tak- domo jednak, że zwrot utraconych Po co to wszystko robi? Inaczej znowu będziemy tylko kłócić śledztw nad każdym przypadkiem że oferty zakwaterowania w innym pieniędzy ma „zmniejszyć napięcie Tymoszenko jest prześladowana się zgodnie z przysłowiem, że tam łamania praw człowieka. Oddziel- mieście przyjmującym Euro 2012, w społeczne”, o którym mówił ukraiński wyłącznie dlatego, że stoi na czele gdzie wielu Ukraińców, tam jeszcze nym monitoringiem zostanie objęta Doniecku na wschodzie kraju. Oka- minister finansów Fedir Jaroszenko. opozycji. Nasz rząd był najbardziej więcej hetmanów. wolność słowa” – podkreślił. zuje się, że za tygodniowy pobyt w Zdaniem kijowskich eksper- przejrzysty ze wszystkich, które rzą- Ale czy porażka obozu po- Prezydent odniósł się przy tym apartamencie dla 4-6 osób właścicie- tów niezadowolenie społeczne dziły dotąd Ukrainą. Nie jesteśmy marańczowej rewolucji to je- do obowiązujących ukraińsko-rosyj- le żądają tam od ponad 5 do ponad przed wyborami parlamentarnymi rzecz jasna bez grzechu, każdy po- dynie problem ambicji i wad skich kontraktów gazowych, które 11 tysięcy dolarów. – W normalnym 28 października szkodzi obecnej pełnia błędy, ale rozprawa z nami charakteru poszczególnych – jak cenił – naraziły jego kraj na okresie taki apartament w Kijowie ekipie, dlatego prezydent Wik- pod pozorem walki z korupcją ma osób? Przecież popełniono ogromne straty. „Ukraina stała się kosztuje sześciokrotnie mniej – pod- tor Janukowycz postawił sprawę jedynie przesłanki polityczne. wiele błędów, zaniechano re- zakładnikiem podpisanych w 2009 r. kreśla dziennik. jasno. – Odpowiedź rządu, że w Pana oskarżono o korup- form. umów, które doprowadziły nasz kraj „Unikalny” wariant zakwa- budżecie nie ma na to pieniędzy, cję przy rozbudowie lotni- Ma pan rację, ale przyczyną za- do strat liczonych w miliardach. (...) terowania na Ukrainie. ika mnie nie satysfakcjonuje. Zwrot ska Boryspol w Kijowie oraz niechań były właśnie konflikty. Nie umowy te i to zadłużenie stanowią 24-01-2012 utraconych oszczędności to nasz w przetargach na zakup pa- umieliśmy na szczytach władzy ustą- zagrożenie dla bezpieczeństwa na- obowiązek przed starszym pokole- liwa dla tego portu. pić przed własnymi ambicjami dla do- rodowego. I ludzie, którzy doprowa- Trzy rozebrane niem – mówił Janukowycz jeszcze Po pierwsze, mój resort nie pod- bra kraju. Teraz płacimy za to cenę. dzili Ukrainę nad przepaść, powinni do pasa femi- we wrześniu ubiegłego roku. pisywał tych kontraktów, tylko zatwier- W 2010 r. naturalnym liderem obozu za to odpowiadać przed ukraińskim nistki z ukraiń- Na podobny pomysł przed przy- dzał ich parametry i procedury. Nie pomarańczowych była Julia Tymo- narodem” – oznajmił. skiego ruchu Femen zostały zatrzy- śpieszonymi wyborami parlamen- zajmowałem się osobiście tymi prze- szenko i to ona weszła do drugiej tury Janukowycz obiecuje umo- mane w szwajcarskim Davos, po tym tarnymi w 2007 roku wpadła Julia targami, jedynie je nadzorowałem. Na wyborów prezydenckich z Wiktorem wę stowarzyszeniową z UE. jak próbowały dostać się na teren Tymoszenko. Eksperci mówili o jej dokumentach widnieją moje pieczątki Janukowyczem. Należało stworzyć jsat 22-01-2012 centrum kongresowego, w którym obietnicy: „populizm i kontrowersja”. w imieniu resortu, ale nie śledziłem jeden front i wtedy pewnie byśmy wy- odbywa się Światowe Forum Ekono- Ostrzegali, że plany te zrujnują go- tych spraw zbyt blisko. Rozpatrywali grali, ale prezydent Juszczenko nie Ukraina szykuje miczne. spodarkę. Jednocześnie socjolodzy je odpowiedni urzędnicy. był tego w stanie zrozumieć. się do ograbie- Kobiety chciały zwrócić uwagę odnotowywali gwałtowny wzrost Stanowczo odrzucam oskarżenia Co teraz czeka Ukrainę? nia gości Euro 2012 – pisze gazeta zgromadzonych w Davos polityków, poparcia dla rywalki Janukowycza. o korupcję w moim resorcie, zatwier- Czy jesienne wybory parla- „Ukraina Mołoda” o ofertach zakwa- szefów korporacji i naukowców na Później ukraińska Izba Rachunkowa dzaliśmy zresztą wszystkie inwestycje mentarne będą uczciwe? terowania zagranicznych kibiców, sytuację ludzi biednych. oszacowała, że państwo straciło na na piłkarskie Euro 2012 w drodze Nie chciałbym patrzeć na per- którzy w czerwcu przyjadą na piłkar- W sobotę dotarły przed bramę tym interesie 5 miliardów hrywien, przetargów. Obecny rząd zrezygnował spektywy Ukrainy wyłącznie przez ski turniej. centrum kongresowego, zdjęły ko- zaciągając na sześć lat 770 milionów z tej procedury. I do czego to doprowa- pryzmat wyborów. Nasza przyszłość - Dwuosobowy namiot, dwie ka- szulki i wdrapały się na ogrodzenie. dolarów kredytu” – pisał regnum.ru. dziło? Zlecenie na budowę parkingu jest w Europie i trzeba iść w tę stro- rimaty i dwa śpiwory. Do usług gości Następnie zostały zatrzymane. Wiktor Janukowycz obiecuje, że koło lotniska Boryspol, o które mnie nę. Trzeba pokazywać światu, że recepcja, barek przekąskowy i ochro- Ruch istnieje od 2008 r. W ra- sprawę zwrotu utraconych oszczęd- oskarżono, za rządów nowej ekipy Ukraina to nie tylko obóz prezydenta na. Taki „unikalny” wariant zakwa- mach swej najgłośniejszej akcji ności jego ekipa „zrealizuje efektyw- dostała ta sama firma co za naszych Janukowycza. terowania podczas piłkarskich Mi- „Ukraina to nie burdel” walczy z sek- nie i do końca”. czasów, praktycznie za taką samą Zmarnowaliśmy szansę, jaką strzostw Europy proponuje gościom sturystyką i prostytucją. Działaczki Teraz Janukowycz spłaci dłu- cenę, ale teraz na parkingu będzie 2 była dla nas polska prezydencja w ukraińskiej stolicy Kiev Football Fans urządzają prowokacyjne manifesta- gi ZSRR. Tatiana Serwetnyk tys. miejsc, a my gwarantowaliśmy Radzie UE. Nie zawarliśmy umowy Camp za... 612,59 dolarów tygodnio- cje także za granicą. 15-01-2012 budowę 3 tys. stowarzyszeniowej z Unią, choć była wo – czytamy. Feministki z Femenu Jako pierwszy minister z na to szansa. Uważam jednak, że Opisywany kemping znajduje zatrzymane w Davos. „Nie jesteśmy rządu Julii Tymoszenko wyje- dla utrzymania integracji europejskiej się 2,5 kilometra od najbliższej stacji katk 28-01-2012 rzecz jasna bez chał pan za granicę, by unik- można iść na kompromisy z obecną grzechu, każdy popełnia błędy, ale nąć więzienia. Nie było możli- władzą, jednoczyć się dla realizacji rozprawa z nami pod pozorem wal- wości obrony na Ukrainie? konkretnych celów. Prezydent Janu- ki z korupcją ma jedynie przesłanki Po zakończeniu pracy w rządzie kowycz i jego ludzie kiedyś odejdą, Zajęcia plastyczne polityczne” – mówi Bohdan Dany- pojechałem na leczenie do Niemiec, a Ukraina i jej mieszkańcy zostaną. łyszyn, były minister gospodarki w potem wyjechałem do Czech. W Trzeba działać z myślą o nich. pod strzechą rządzie Julii Tymoszenko, który w Pradze miałem spotkanie z przedsta- Rozdzieranie Ukrainy. zeszłym roku uzyskał azyl politycz- wicielami naszych organów ścigania, Rozmawiał Marcin Wojcie- młodzi artyści z klubu „Skrzydła”, który działa przy Lwowskim Towarzystwie ny w Czechach przed którymi zadeklarowałem wolę chowski 16-01-2012 Przyjaciół Sztuk Pięknych, rozpoczęli nowy nabór na zajęcia plastyczne dla Marcin Wojciechowski: odpowiedzi na ich zarzuty. Ale zamiast dzieci i młodzieży szkolnej ze Lwowa. Zajęcia odbywają się w galerii „Wła- Była premier i przywódczyni tego wydano za mną międzynarodowy Umowa stowa- sna Strzecha” przy ul. Rylejewa 9. Ich celem jest wykształcenie w opozycji Julia Tymoszenko list gończy. Zrozumiałem, że chodzi o rzyszeniowa uczestnikach wrażliwości estetycznej i umiejętności wyrażania siebie po- została skazana, były szef uwięzienie mnie, a nie wyjaśnienie między Ukrainą a Unią Europejską przez sztukę. MSW Jurij Łucenko od po- sprawy. Przez trzy miesiące byłem w zostanie zawarta już w bieżącym Wszelkie informacje znajdą Państwo nad roku siedzi za kratkami. czeskim areszcie. W tym czasie wy- roku – oświadczył podczas obcho- pod numerem telefonu: Pan zapewne też znalazłby stąpiłem o azyl polityczny i dostałem dów Dnia Jedności Ukrainy prezydent 063 287 27 07 – Władysław Maławski się w więzieniu, bo władze go. Los moich kolegów z rządu Julii Wiktor Janukowycz. Dzień Jedności mail: [email protected] oskarżyły pana o korupcję. Tymoszenko i Jurija Łucenki pokazuje, Ukrainy jest świętem państwowym Spodziewał się pan, że re- że na Ukrainie nie miałbym możliwości ustanowionym w rocznicę podpisa- presje wobec opozycji będą sprawiedliwego procesu i obrony. nia w 1919 roku aktu zjednoczenia miały aż taki zakres? Dlaczego obóz pomarań- Ukraińskiej Republiki Ludowej z Za- Podziękowanie Bohdan Danyłyszyn: Szczerze czowych nie był w stanie chodnioukraińską Republiką Ludową. mówiąc nie. Sądziłem, że pewne zjednoczyć się przed wybo- W tym roku po raz pierwszy święto Zarząd Główny Towarzystwa Kultury Ziemi Lwowskiej składa serdeczne procesy są już u nas nieodwracalne. rami prezydenckimi w 2010 zostało połączone z Dniem Wolności, podziękowania prezydentowi miasta Krakowa za przekazane dary z okazji Myliłem się. r.? Gdyby do tego doszło, Ja- obchodzonym dotychczas 22 listopa- Świąt Bożego Narodzenia. Obecna władza chce zniszczyć nukowycz nie zostałby głową da w dniu wybuchu pomarańczowej Serdeczne Bóg zapłać te zalążki demokracji, które udało państwa. rewolucji w 2004 roku. ZG KTPZL 8 Przegląd wydarzeń kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Czy Europa ma Wszystko na opak najgorsze za sobą? SABINA RÓŻYCKA tekst zdjęcie archiwalne Ostatnie miesiące, pełne zawirowań w gospodarce Na Przykarpaciu zbudowano światowej, odcisnęły swoje piętno szczególnie w Eu- pierwszy dom, w którym wszystko ropie. Unia Europejska, jako twór 27 państw zintegro- jest naopak… zamiast fundamentów jest dach. Budynek stojący na kominie wanych nie tylko gospodarczo, lecz także politycznie i mający fundamenty u góry powstał i ustawodawczo, stała się szczególnie wrażliwa na we wsi Polanica, opodal Jaremcza. pełzający kryzys w gospodarce światowej zapocząt- Kilkadziesiąt kilometrów stąd jest zna- kowany w 2008 r. w Stanach Zjednoczonych. ny zimowy kurort Bukowel. Niezwykły budynek usytuowany jest na poboczu JAN WLOBART jów będących poza strefą waluty euro, drogi i od razu zwraca uwagę licznych który pozwala uczestniczyć w posie- turystów. Ten wytwór sztuki budow- Jak trudno w takim rozproszeniu dzeniach krajów strefy euro, krajom w lanej śmiało można nazwać „rodzyn- decyzyjnym stawić czoła kryzysowi, niej niebędących. Warunkiem uczest- kiem” Przykarpacia. Analogicznych uświadomili sobie politycy europej- nictwa jest wdrażanie mechanizmów budowli na Ukrainie brak. scy w ostatnich kilkunastu miesią- we własnych krajach, stabilizujących Przewrócić świat do góry nogami! cach. Jak znaleźć „złoty środek” finanse państwa a w szczególności Takie zadanie postawili sobie właści- pozwalający godzić interesy naro- deficyt budżetowy. Polska jest w tej ciele budynku. Budowlę prowadziła dowe poszczególnych przywódców dobrej sytuacji, że maksymalną wy- jedna z kompanii budowlanych Iwa- z interesami ponadnarodowymi Unii sokość deficytu budżetowego pań- no-Frankowska. „Chcieliśmy przewró- Europejskiej? Na to wszystko nakła- stwa, mamy wpisaną w konstytucji od cić wyobrażenia ludzi o otaczającym dają się uwarunkowania polityczne kilkunastu lat, co stabilizuje finanse świecie, o jakości, komforcie i eko- we własnych krajach i kalendarze publiczne. Inne kraje UE muszą takie nomii – opowiada Natalia Iwaniw, wyborcze. Tak więc Angela Merkel i mechanizmy zabezpieczające dopie- menadżer kompanii. – Idea tej dzi- Nikolas Sarkozy, przywódcy Niemiec ro zapisać i uchwalić. wacznej budowli należy do naszego i Francji, mają bardzo trudne zadanie W tle zmagania się Europy z kry- dyrektora Włodzimierza Kołkowskie- wykładu o przewagach drewnianej mi, ale odstąpiono od tego zamiaru. do wykonania i jakiekolwiek działania zysem, trwa zadziwiająca aktywność, go. W Europie taka tendencja wyni- konstrukcji szkieletowej. To tech- „Taki budynek można wystawić tak, z ich strony są narażone na krytykę można by powiedzieć nadaktywność kła przed kilkoma laty. Dziwne domy nologia przyszłości. Taki budynek aby leżał na jednym boku, na innym, ich oponentów, czy to w kraju czy za trzech największych światowych przyciągają uwagę przy drogach Pol- jest, przede wszystkim, ekologiczny: czy w innych kombinacjach. Ale lu- granicą. Siłą rzeczy największe go- agencji ratingowych. Są to instytucje ski, Niemiec, Francji. Na Ukrainie to jest ciepły, ekonomiczny i tani. I bu- dzie czuli by się tu nie bardzo kom- spodarki unijne, czyli niemiecka i fran- oceniające wiarygodność kredytową pierwsze takie doświadczenia. Dom duje się szybko. Ten dom został wy- fortowo, gdy muszle klozetowe były cuska, zmuszone zostały do wzięcia państw i instytucji. Od ich oceny zależy na siebie ciężaru odpowiedzialności oprocentowanie obligacji i pieniędzy w Polanicy – to egzemplarz promo- stawiony w ciągu półtora miesiąca. by umocowane u sufitu. Było by to za ratowanie strefy euro. Rachunek pożyczanych na rynkach finanso- cyjny. Będą tu mieszkać menadże- Budowa tradycyjnego domu trwa trzy na tyle niezwyczajne, że aż strasz- polityczny za kryzys w swoim kraju wych przez poszczególne państwa, rowie kompanii. Każdy człowiek, miesiące”. ne. Takie wnętrze byłoby… zanadto już zapłacił premier Włoch Silvio Ber- co przekłada się na koszt obsługi dłu- którego zainteresuje ta konstruk- Wnętrze budynku pozostało kla- awangardowe”. lusconi, Grecji J. Papandreu, a także gu przez pożyczającego. Tak więc, cja, będzie mógł wpaść w gości do syczne. Pierwotnie był pomysł, żeby Do nowego trzeba przyzwycza- premierzy Hiszpanii i Irlandii. W tym oceny agencji ratingowych mają nich. Napić się kawy i posłuchać przewrócić wszystko do góry noga- jać się stopniowo. roku odbędą się wybory w Niem- kapitalne znaczenie dla inwestorów czech i Francji, a szanse na reelek- [spekulantów] przy ocenie ryzyka za- cję kanclerz Merkel, a szczególnie kupu przez nich obligacji zadłużonych prezydenta Sarkoziego, są wątpliwe. państw. W chwili obecnego kryzysu List do redakcji Rozpaczliwe działania Sarkoziego, i niedoboru kapitału na rynkach fi- podszyte populizmem na użytek wy- nansowych, każda negatywna ocena borców, stają się niemalże tak grote- agencji dodatkowo go destabilizuje. skowe, jak swego czasu poczynania Tak się składa, że największe agencje MALI KOLĘDNICY Berlusconiego. Czas kryzysu poka- ratingowe są agencjami amerykański- zał, że niekonsekwencja i spóźnione mi. Przy spokojnych rynkach finanso- działania UE, a w szczególności brak wych ich ocena wiarygodności nie jest jasnych centrów decyzyjnych, nie decydująca, lecz w chwili obecnej tak pozwalają na szybką reakcję w sy- nie jest. W imię poprawności politycz- tuacjach kryzysowych. Komisja Eu- nej, rzadko wskazuje się, że agencje ropejska i Parlament Europejski nie te ze względu na kraj pochodzenia, są w stanie, na obecnym etapie ich mają interes aby faworyzować strefę kompetencji, podjąć szybkich i sku- wpływów Stanów Zjednoczonych i ich tecznych działań minimalizujących waluty – dolara, który stanowi walutę, skutki kryzysu w Europie. Siłą rzeczy w której rozlicza się 40% obrotów go- Niemcy i Francja nieformalnie prze- spodarki światowej. Powstanie nowej wodzą strefie euro, co nie podoba się waluty – euro w znacznym stopniu mniejszym krajom, które mogą trak- zagroziło dolarowi w jego hegemonii tować to jako dyktat silnych. Jedno na rynkach finansowych. Dlatego też jest pewne, bez względu na dalszy każda ingerencja agencji w posta- rozwój sytuacji w Europie, wyjdzie ci obniżonego ratingu osłabia euro ona z tego wzmocniona i przebudo- i działa na korzyść dolara. Agencje wana w taki sposób, że w przypadku ratingowe już nie jeden raz dały przy- następnych zawirowań w świecie, kład swojej omylności lub jak kto woli, 21 grudnia był niezwykle rado- Piękne stroje, śpiew kolęd i re- atmosferę Świąt Bożego Narodzenia, będzie sobie radziła zdecydowanie tendencyjności w ocenie. Dla przykła- snym i świątecznym dniem w przed- cytowane wiersze sprawiły, że na wszystkim małym aktorom podzięko- lepiej niż w chwili obecnej. du wiarygodność Lehman Brothers szkolu nr48 przy ul. Metrologicznej jedną chwilę wszyscy przenieśliśmy wała pani dyrektor. Wspaniali aktorzy Obecnie następuje ewolucja UE, czy Enronu, na kilkanaście dni przed polegająca na tym, że kraje będące w bankructwem była przez nie oceniana we Lwowie. Wszystko to za sprawą się ponad 2000 lat wstecz i poczuli- zostali narodzeni gromkimi brawami strefie eurowaluty integrują się wokół pozytywnie. Zadziwia też brak ocen dzieci z grupy Mikrusy, które przy- śmy niezwykłą magię oczekiwania na oraz upominkami spod choinki. jej problemów, tworząc mechanizmy pozytywnych od kilkunastu miesięcy gotowały jasełkowe inscenizacje dla zbliżające się Boże Narodzenie. Ma- Za możliwość uczestniczenia w kontrolne, zapobiegające w przyszłości ze strony agencji, choć istnieją pozy- swych rodziców. łym aktorom należą się pochwały za tym niezwykłym przedstawieniu ser- kłopotom wspólnej waluty. Kraje będą- tywne przykłady gospodarek, jak dla Przedszkolaki przebrane za małe pokonanie tremy, wczucie się w role, decznie podziękowania wraz z życze- ce poza nią, nie chcą biernie przyglądać przykładu Polska. Obecna aktywność anioły czuwały nad Świętą Rodziną, a przede wszystkim za umiejętność niami prawdziwie radosnych Świąt się tworzeniu prawa i mechanizmów agencji wydaje się być nieprzypadko- pastuszkowie przybyli śpiesznie, aby działania w zespole, dzięki czemu Bożego Narodzenia oraz uśmiechu regulujących wspólną walutę bez ich wa. Dlatego też Unia Europejska we powitać narodzonego Jezusa, Trzej wspólnie stworzyły bardzo efektowne i życzliwości na każdy dzień Nowe- udziału. W nieodległej perspektywie własnym interesie postanowiła stwo- Królowie złożyli dary u stóp Dzieciąt- widowisko. Przedszkolne nauczycielki go Roku paniom Jolancie Szymań- i one przyjmą wspólną walutę, zgod- rzyć europejskie agencje ratingowe ka. Maluchy z niezwykłym zapałem podeszły do sprawy równie poważnie skiej, Eleonorze Kapustinej i muzy- nie z zapisem akcesyjnym i będą oceniające wiarygodność kredytową recytowały swoje kwestie, a także – przygotowana przez nie scenografia kolog Aleksandrze Wojciechowskiej, zmuszone stosować zapisy prawa, poszczególnych państw czy instytu- śpiewały piosenki i kolędy, z których oraz kostiumy robiły duże wrażenie. oraz katechetce s. Elżbiecie składają tworzone bez nich. Wobec takich cji, które w przyszłości stanowić będą składał się program przedstawienia. Po przedstawieniu, za piękny wy- rodzice Mikrusów. głosów niezadowolenia, szczególnie przeciwwagę dla agencji amerykań- Dzieciaki wczuły się w swoje role. stęp, który wprowadził do przedszkola Katarzyna Kuc Polski, przygotowano projekt dla kra- skich. 9 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Wieczór pamięci Mariusza Kazany Oficjalnie chodziło o otwarcie wystawy po tytułem „IMPRINT – kolekcja grafiki współczesnej”, prezentującej prace dzie- sięciu współczesnych wybitnych polskich grafików, udostępnione przez Fundację im. Mariusza Kazany. Organizatorami wystawy był konsulat generalny RP we Lwowie, warszawska Fundacja im. Mariusza Kazany i Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie. Faktycznie wydarzenie miało szerszy wymiar – było wieczorem pamięci zmarłego tragicznie w katastrofie smoleńskiej Mariusza Kazany, dyrektora Protokołu Dyplomatycznego MSZ RP.

JURIJ SMIRNOW Rady Fundacji jest Barbara Kazana, tekst i zdjęcia małżonka śp Mariusza Kazany. Przybyła ona na otwarcie wy- Każdy z zebranych w ten wie- stawy do Lwowa razem z kuratorem czór gości, podświadomie kojarzył wystawy, prof. Agnieszką Cieślińską to spotkanie z pamięcią o wszyst- z warszawskiej ASP. kich, którzy zginęli w tym tragicznym Wieczór pamięci i wstawę grafi- wydarzeniu. ki otworzył konsul generalny RP we Do Lwowskiego Pałacu Sztuki Lwowie Jarosław Drozd, który ser- przybyli licznie zaproszeni goście, decznie podziękował organizatorom duchowieństwo, dyplomaci, przed- i kuratorowi wystawy i powiedział: stawiciele polskich organizacji, dzia- „Wśród nas są ludzie, którzy osobi- łających we Lwowie, profesorowie ście znali Mariusza Kazanę i innych Lwowskiej ASP. Wśród obecnych przedstawicieli polskiej elity poli- metropolita lwowski Mieczysław Mo- tycznej, którzy zginęli w katastrofie Barbara Kazana, konsul generalny RP we Lwowie Jarosław krzycki i bp pomocniczy Leon Mały, lotniczej pod Smoleńskiem. W życiu Drozd i Jadwiga Pechaty konsul generalny RP we Lwowie Mariusza Kazany oprócz obowiąz- Międzynarodowym Triennale Sztuk Graficznych IMPRINT, Fundacja im. Mariusza Kazany ma możliwość Kurator artystyczny wystawy przekazywania w depozyt MSZ RP prof. Agnieszka Cieślińska prac wybitnych Polskich artystów- grafików, jako element wystroju polskich placówek dyplomatycznych. Kurator wystawy prof. Agnieszka Cieślińska przedstawiła na wystawie kilka swoich prac, jak również wybrane prace Barbary Kasperszuk (Ka- towice), Rafała Kochańskiego (War- szawa), Krzysztofa Olszewskiego (Gdańsk), Błażeja Ostoja-Lniskiego (Warszawa), Piotra Smolnickiego (Warszawa), Rafała Strenta (Warsza- wa), Krzysztofa Szymanowicza (Lu- Uczestnicy spotkania blin), Wojciecha Tylbor-Kubrakiewicza (Warszawa), Andrzeja Węcławskiego Jarosław Drozd i pracownicy kon- ków zawodowych bardzo ważną była żem byli we Lwowie i zawsze chciała (Warszawa). Wszyscy artyści są ludź- sulatu, rektor ASP Andrij Bokotej, sztuka. Dzisiejsza wystawa potwier- do naszego miasta wracać znów. mi szeroko znanymi we współczesnej przedstawiciel MSZ Ukrainy Mieczy- dza jego zainteresowania. Bardzo „Dziś wróciliśmy. Dziękuję za tą moż- sztuce polskiej, laureatami wielu mię- sław Wojciechowski, przedstawicie- lubił sztukę, był organizatorem „Ga- liwość. Zadedykowałam tę wystawę dzynarodowych i krajowych wystaw, Przedstawiciel MSZ Ukra- le konsulatu generalnego Federacji lerii u dyplomatów”, która powstała w pamięci mojego męża” – dodała ze profesorami uczelni w Warszawie, iny w Zachodnim regionie Rosyjskiej we Lwowie. siedzibie Protokołu Dyplomatycznego łzami w oczach. Powiedziała, że Lublinie, Katowicach, Gdańsku, lau- Wiaczesław Wojnarowski Mariusz Kazana był zawodowym MSZ w Warszawie. Jej stworzenie również w czerwcu 2009 roku Ma- reatami prestiżowych nagród euro- dyplomatą i miłośnikiem sztuki, au- umożliwiło prezentację polskiej sztuki riusz Kazana we współpracy z ASP pejskich. Prof. Cieślińska powiedzia- Dla mnie jest to szczególnie bliskie torem wielu projektów promujących współczesnej w miejscu często od- i Fundacją Stypendia i Nagrody im. ła, że przedstawione prace graficzne i zrozumiałe – jestem absolwentem polską kulturę i sztukę. Po jego tra- wiedzanym przez szefów misji dyplo- Tadeusza Kulisiewicza organizował są przekrojem współczesnej grafiki Lwowskiej ASP i od lat już dyploma- gicznej śmierci powstała fundacja, matycznych. W ramach naszych na- w „Galerii u dyplomatów” pierwszą polskiej i prezentują różnorodne tech- tą. Podczas mojej pierwszej kadencji kontynuująca projekty, których nie stępnych spotkań planujemy pokazać ekspozycję, prezentującą międzyna- niki: od tradycyjnej po skomplikowa- pracowałem w Warszawie. Bardzo zdążył zrealizować. Głównym celem prace artystyczne naszych kolegów- rodową wystawę IMPRINT Kolekcję ne, awangardowe, jak serigrafia, cd- cenię sobie współpracę warszawskiej działalności fundacji jest budowanie dyplomatów. Zapraszamy również Grafiki Współczesnej. Zostały na print, linoryt, akwaforta. i lwowskiej uczelni plastycznej. Przy- pozytywnego wizerunku Polski po- dyplomatów z innych krajów. Cieszy- niej przedstawione prace wybrane z Przedstawiciel MSZ Ukrainy jemnie również, że obejrzeć dzieła przez popularyzowanie polskiej kul- my się, że już od lat istnieje twórcza Międzynarodowego Triennale Sztuk w Zachodnim regionie Mieczysław swoich polskich kolegów przyszli tury i sztuki w kraju i za granicą, pro- współpraca pomiędzy uczelniami Graficznych im. Tadeusza Kulisiewi- Wojciechowski jest najlepszym po- profesorowie Lwowskiej ASP z rekto- mocja wybitnych polskich artystów, artystycznymi w Warszawie i Lwowie. cza IMPRINT-2008. Prace dziesięciu twierdzeniem powiązania dyplomacji rem Andrijem Bokotejem na czele”. prezentacja ważnych wydarzeń ar- Obie Akademie wspólnie organizują artystów polskich zostały przedsta- ze sztuką. W swoim przemówieniu Wieczór pamięci Mariusza Ka- tystycznych. Działania Fundacji zo- wystawy, realizują projekty twórcze, wione na dzisiejszej wystawie „IM- zaznaczył: „Dyplomacja – to również zany zakończył się akordem mu- stały objęte honorowym patronatem konkursy. Wspólne hasło – to rozwój PRINT-Ukraina”. Wystawę pokazano sztuka i dzisiejsza wystawa jest tego zycznym. W sąsiedniej sali brzmiała Radosława Sikorskiego, ministra aktywności polsko-ukraińskich dzia- już w Kijowie, Charkowie, Sewasto- potwierdzeniem. Mariusz Kazana muzyka wybitnego polskiego kom- Spraw Zagranicznych RP oraz pro- łań w zakresie kultury i sztuki”. polu i Odessie. Po zamknięciu wysta- zrobił bardzo dużo dla promocji kul- pozytora Karola Szymanowskiego w fesora Ksawerego Piwockiego, rek- Następnie zwróciła się do zebra- wy dziesięć wybranych prac zostanie tury polskiej za granicą, również na wykonaniu młodych artystów lwow- tora warszawskiej ASP. Inicjatorem nych Barbara Kazana, która powie- przekazanych do konsulatu RP w Ukrainie. Fundacja jego imienia kon- skich, zaproszonych przez konsulat założenia fundacji i przewodnicząca działa, że kilka razy wspólnie z mę- Sewastopolu. Dzięki współpracy z tynuuje tą szlachetną działalność. generalny RP. Bądźcie prawdziwi, bądźcie odważni, bądźcie z Bogiem

SABINA RÓŻYCKA Konstanty Czawaga, Sabina Różyc- świecie bez mediów nie można się otrzymywać za to pieniądze i wpro- Po odczytach odbyła się dysku- ka i Oksana Dudar. Zebranych powi- obejść w żadnej dziedzinie. wadzac w obłudę tysiące ludzi, sja. Dziennikarzy ciekawiły poglądy Z błogosławieństwem me- tał ks. Piotr Burysz, odpowiedzialny Kolejny odczyt poprowadził kie- czy głosić prawdę, nawet czasem, księży na współczesne problemy, tropolity lwowskiego, abpa za media przy archidiecezji. Wszyst- rownik katedry nauk społecznych zdawałoby się, na szkodę sobie i stojące przed mediami, Ich zdanie Mieczysława Mokrzyckiego kim, początkującym i zawodowym Uniwersytetu Papieskiego Im. Jana swoim interesom, ale w zgodzie z dotyczące cenzury, nacisków prze- w sali katedry lwowskiej dziennikarzom, gościom spotkania Pawła II w Krakowie ks.prof Andrzej sumieniem”, – zaznaczył ks. prof. ciw przedstawianiu prawdziwego odbyło się pierwsze integra- miło było usłyszeć powitanie i krót- Zwoliński. Opowiedział on o roli pra- Zwoliński. Ojciec dr Bolesław Karcz opisu wydarzeń. Na zakończenie cyjne spotkanie dziennika- kie wprowadzenia do pracy abp Mie- sy katolickiej w świecie i jej służbie przewodniczący zarządu Stowarzy- obecni podzielili się opłatkiem. Jak rzy archidiecezji lwowskiej. czysława Mokrzyckiego, który był prawdzie. „W tak przesyconym róż- szenia Dziennikarzy katolickich RP zaznaczył ks.Piotr Burysz, takie W zajęciach wzięło udział troje sekretarzem papieża Jana Pawła II. ną informacją czasie, dziennikarz w swym odczycie podkreślił ewan- spotkania będą odbywać się raz w dziennikarzy Kuriera Galicyjskiego: Zaznaczył on, że we współczesnym ma wybór, czy służyć kłamstwu i galizacyjną rolę mediów katolickich. miesiącu. 10 Przegląd wydarzeń kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Lwów obchodził 114. rocznica śmierci Dzień Pamięci Kornela Ujejskiego Ofiar Holocaustu W tym roku minęło 114 lat od dnia śmierci Kornela Ujejskiego, którego często nazywano „ostatnim wielkim poetą romanty- zmu”. Poezja Ujejskiego była jak wino z dobrego winobrania – czysta jak łza, bez fabrycznej przymieszki, naśladownictwa czy zmyślonych podniet. Współczesnych zbyt silnie upajała, następnym pokoleniom dodawała siły i pokrzepienia.

Ołeg Wilczyński tekst i zdjęcie

Do wsi Pawłów, koło Lwowa, Kornel Ujejski przyjechał jako młody chłopak, około 1848 roku. Poznał córkę hr. Henryka Wiktora Komorow- skiego z Potockich i zakochał się w niej z wzajemnością. Komorowski bardzo kochał jedynaczkę i nie był zachwycony perspektywą takiego małżeństwa. Biedny poeta nie mógł przecież zapewnić dostatniego życia jego córce. Ślub odbył się jednak w 1850 roku. Już jako młode małżeń- stwo, Ujejscy wspólnie podjęli decy- zję o wybudowaniu pomnika, żeby uczcić skasowanie pańszczyzny. W 1851 roku w Pawłowie został zbudowany pomnik o kształcie piramidy i wysokości 4 metry. Przetrwał do dziś i liczy sobie już 160 lat. Wieśniacy KONSTANTY CZAWAGA tys. Żydów galicyjskich, a we Lwo- wciąż pamiętają fundatora. Pamięta- tekst i zdjęcie wie została zniszczona prawie cała ją również to, że w 1866 roku, kiedy wspólnota żydowska – ponad 140 we wsi spłonął katolicki kościół, pan 27 stycznia Ukraina po raz tys. mieszkańców miasta. Wśród tych Ujejski ufundował jego odbudowę. pierwszy na poziomie państwowym ofiar byli wybitni naukowcy, prawnicy, Na świątyni do tej pory znajduje się obchodziła Dzień Pamięci Ofiar Ho- muzykanci, pisarze, bankowcy, inże- napis, który o tym świadczy. locaustu. nierowie i sportowcy, którzy byli chlu- Młody poeta o duszy romanty- Przedstawiciele władz wojewódz- bą Lwowa. Szerman z wdzięcznością ka nie mógł pogodzić się ze starym kich i miasta Lwowa, organizacji spo- wspomniał Polaków i Ukraińców, szlachcicem. Po 4 latach wspólnego łecznych, duchowni wyznania Moj- którzy pomimo zagrożenia swego życia z teściami, Kornel Ujejski mu- żeszowego, Ukraińskiego Kościoła życia i swoich rodzin w różny sposób siał opuścić Pawłów z żoną i syna- Greckokatolickiego, Ormiańskiego pomogali swoim sąsiadom Żydom. mi Kordianem oraz Romanem. Dla Kościoła Apostolskiego i Ukraińskie- Żywym świadkiem tych tragicz- młodej rodziny zaczęły się trudne go Kościoła Prawosławnego patriar- nych wydarzeń jest Genia Petriw-Ru- czasy tułaczki. Niedługo po urodze- chatu moskiewskiego zgomadzili się da (z domu Gizel Bogner), która jako niu, umarła córeczka Ujejskich. Brak przy ponmiku ofiar getta lwowskiego. 9-miesięczne dziecko została uratowa- dochodów i własnego kąta bardzo Modlitwę w intencji pomordowanych na z getta przez rodzinę ukraińską. Ko- przygnębiały poetę. Żeby przeżyć, Żydów poprowadził rabin miejscowej bieta przyszła, ażeby razem ze wszyst- musiał sprzedać wszystkie rodzinne Lwowski pomnik Kornela Ujejskiego w Szczecinie kimi pomodlić się i złożyć kwiaty przy pamiątki i srebra. wspólnoty judaizmu progresywnego tym pomniku, ponieważ nie wie, gdzie Wkrótce Kornelowi Ujejskiemu się tłumy ludu i wszystkie deputacje. on do nas, do Lwowian więcej, niż do Sziwa Fajnerman. udało się wziąć w dzierżawę wieś W kaplicy, dookoła katafalku, ducho- innych należy”. Pożegnać Kornela Michaił Szerman z Międzyna- spoczywają szczątki jej rodziców. Zubrza, koło Lwowa. Materialna sy- wieństwo odprawiało ostatnie cere- Ujejskiego przyjechał chór ze Lwowa rodowego Centrum „Holocaust” im. W tym dniu złożono też kwiaty tuacja się poprawiła. Lata spędzone monie przy zmarłym, po czym prze- i wiele słynnych na ten czas ludzi. dr. Aleksandra Szwarca we Lwowie przy pomniku ofiar Holocaustu na na tułaczkach wkrótce dały o sobie mówił ksiądz kanonik Radechowski- Było około 100 wieńców. Tak opisy- powiedział, że podczas okupacji hi- miejscu byłego obozu Janowskiego znać. Żeby poprawić zdrowie Ujejscy Skalski. Gorącymi słowy żegnał od- wała pogrzeb Henryka Bartmańska, tlerowskiej wymordowano ponad 700 we Lwowie. wyjechali do Włoch. Nie przyniosło to chodzącego na wieczny spoczynek wnuczka Kornela Ujejskiego. jednak pożądanych wyników i wkrót- poetę, którego śmierć obudziła żal Bardzo różnie potoczyły się losy ce umarła żona poety. Wieś Pawłów powszechny gdzie tylko biją polskie rodziny Ujejskich. Henryka Bartmań- List do redakcji została podzielona między synami serca. Później słowo zabrał Marsza- ska zamieszkała po wojnie we Wro- Kordianem i Romanem. Od 1978 łek krajowy hr. Badeni i wzruszonym cławiu i napisała dziennik wspomnień roku Kornel Ujejski mieszkał z Ro- głosem przemówił w żałobie takimi o słynnym dziadku. Jako rękopis Spotkanie z profesorami manem. Na początku w jego dworku, słowy: „Myśmy cię wszyscy tak ser- przekazała go w 1972 r. do Biblioteki a później w osobnym domku skła- decznie, tak szczerze kochali, że im. Ossolińskich we Wrocławiu. z Bielska–Białej dającym się z kilku pokoi. Posiadał trudno nam dziś uwierzyć, że niema Wieś Pawłów pamięta swojego wielką bibliotekę. Ostatnie dni poeta ostatniego z grona tych wielkich, co słynnego mieszkańca. Obecnie w Na zaproszenie Centrum Kul- podpisaniu współpracy między Uni- spędził w zaciszu pawłowskiego par- byli chlubą naszą i pociechą – i naro- wiejskiej bibliotece można wypoży- turalno-Oświatowego im. Juliusza wersytetem Zarządzania i Prawa ku. Lubił spędzać czas przy herbatce du drogowskazem. Trudno uwierzyć, czyć książki z poezją Kornela Ujej- Słowackiego wspólnoty polskiej w Chmielnickim i Akademię Admi- i rozmowach z księdzem Mydłakiem, że nie z własnej, a z Bożej woli za- skiego. Każdy rok nauczyciele na Chmielnicka przyjechali do naszego nistracji w Bielsku-Białej. Goście który stał się jego serdecznym przy- milknie ta pieśń wspaniała, ta pieśń, lekcjach literatury opowiadają o nim. miasta kanclerz Renata Rosowska zwiedzili twierdzę w Międzyborzu, jacielem. która była wyrazem najczystszej mi- „Cudze chwalicie, swego nie znacie, z Akademii Administracji z Bielsko- średnią szkołę nr 28 w Chmielnicku, „Chcę być pochowany w Pawło- łości ojczyzny, wyrazem wszystkich sami nie wiecie co posiadacie”. Białej (woj. śląskie), wykładowca polską szkołę w Gródku Podolskim, wie, na zwykłym wiejskim cmentarzu, cierpień, co bolały naród cały. Zgasł wśród moich przyjaciół spod strze- piewca narodu, drogi całej Polsce, a Mój pradziadek, Jan Jaworski, informatyki Józef Wróbel i asystent a także miasto i twierdzę w Kamień- chy. Chcę znać ich radości i kłopoty” – przez nas tym więcej ukochany, bo przez 25 lat pracował w majątku Kor- Maria Żylcowa. Gości zaproszono cu-Podolskim. pisał w wierszach Kornel Ujejski. Syn żył z nami i tworzył wśród nas – bo nela Ujejskiego jako gajowy. Wiele na Uniwersytet Zarządzania i Pra- Goście z zachwytem odwie- poety pamiętał o ostatniej woli ojca gród nasz i jego okolice cieszyły się z podanych w artykule wiadomości wa w Chmielnicku, gdzie odbyło dzali tereny opisane przez Henry- i po jego śmierci nie dał zgody przy- nim długie lata, bośmy go osobiście znam z opowiadań dziadka, które się spotkanie z rodzicami i dziećmi, ka Sienkiewicza w „Trylogii” jaciołom pochować go w Krakowie, znali, kochali, wielbili, nie tylko jako przekazały mi babcia Irena Stolar- które chcą podjąć naukę w Polsce. na Cmentarzu Rakowickim. Śmierć genialnego poetę, ale i jako czło- czuk i mama Halina Wilczyńska. Podczas przebywania na uniwer- Franciszek Miciński Kornela Ujejskiego okryła cały kraj wieka, bo on nam się wżył w dusze Mieszkają w Pawłowie, corocznie sytecie prowadzono rozmowy o wielką żałobą. Pod dworem zebrały nasze, bo nam się z nim zdawało, że odwiedzają i porządkują pomnik. Chmielnicki 11 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Z Żytomierszczyzny na Śląsk W Będzinie w dniach 5-8 stycznia 2012 r. uczestniczyliśmy w XVIII Z początkiem stycznia delegacja z Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków Ogólnopolskim Festiwalu Kolęd i Pa- na Ukrainie kolejny raz gościła na Śląsku. Wspólne akcje kulturalne, spotkania bizne- storałek im. ks. Kazimierza Szwarlika, natomiast 9 i 10 stycznia władze Woje- sowe, wymiany oficjalnymi delegacjami to tylko niektóre sposoby zacieśniania kon- wództwa Śląskiego, poszczególnych gmin i miast zorganizowały specjalnie taktów między Polakami Żytomierszczyzny a mieszkańcami Śląska, których ścisła dla nas dwudniowy pobyt bogaty w spotkania, zwiedzanie i trwałe piękne współpraca rozwija się od pięciu lat. wrażenia. Ale najpierw o festiwalu. Finali- ciekawostkami i pracowity. Cieszy stów oceniało jury w składzie: prof. również to, że pomimo deszczowej Anna Domańska– przewodnicząca pogody sale koncertowe były PEŁ- z Akademiii Muzycznej w Łodzi, prof. NE! Słuchacze prosili o zorganizo- Roman Grucza – Instytut Muzyki Aka- wanie podobnych spotkań nie tylko demii Pomorskiej w Słupsku, ks. dr podczas okresu kolędowania. A dzie- Zenon Kołodziejczak – Uniwersytet ci powracały zadowolone nie tylko Kardynała Stefana Wyszyńskiego w z powodu swoich występów, ale i z Warszawie. Komisja oceniająca wy- możliwości zwiedzania Śląska, ser- słuchała 127. uczestników Festiwalu, decznego przyjęcia przez organiza- co przekłada się na liczbę 1680 osób torów i widzów. Wszystkich połączyło biorących udział w finale. W elimina- jedno: polskie słowo, polska kolęda, cjach rejonowych, które odbyły się w polskie korzenie, przyjaźń i ... obietni- 32 miastach Polski i 3 ośrodkach za ca spotkania za rok. Przyjaciele – to granicą (w tym w Równym i Koroste- najcenniejszy skarb, który daje się niu) w dniach 8-20.12.2011r. udział ludziom życzliwym, którzy mają złote wzięło ponad 15.000 osób, których serca. Młodzież jeszcze długo będzie oceniało 115 jurorów z całej Polski Zygmunt Wilk, Wiktoria Laskowska-Szczur i zespół „Dzwoneczki” w Koszęcinie wspominać swój pobyt na Śląsku... i zagranicy. Serdeczne podziękowania za Podczas koncertu galowego zaproszenie kierujemy pod adresem wręczono nagrody i wyróżnienia w „Marsza Radetzky’ego”. Publiczność i upominków zespołu ze wszystkich Kolęda!”, który został zorganizowany organizatorów XVIII Ogólnopolskiego kilku kategoriach. Jury podkreśliło usłyszała także najsłynniejsze arie z kontynentów świata, miedzy innymi – przez p. Zygmunta Wilka, p. dra D. Festiwalu Kolęd i Pastorałek. wysoki, często profesjonalny poziom operetki „Zemsta nietoperza” Johan- z Żytomierza! Obejrzeliśmy również Abłamowicza (Muzeum Górnosląski) Szczególne podziękowania pra- artystyczny wykonywanych przez na Straussa. Koncert poprowadził film z zarejestrowanym koncertem i p. W. Laskowską-Szczur (Żytomier- gniemy złożyć Marszałkowi Woje- uczestników utworów, co znalazło Janusz Legoń – kierownik literacki „Śląska”, wysłuchali opowieści o ski Obwodowy Związek Polaków na wództwa Śląskiego Adamowi Matusie- swój oddźwięk w ilości 68 nagród Teatru Polskiego w Bielsku Białej, a strojach ludowych oraz tańcach i pie- Ukrainie). Patronat nad koncertem wiczowi, Senatorowi RP Andrzejowi i wyróżnień. Najważniejszą z nich w Bytomskim Centrum Kultury, niczym śniach wykonywanych przez Zespół. objął Marszałek Województwa Ślą- Misiołkowi, wójtowi Grzegorzowi Ziaja, – Grand Prix, otrzymał Chór Aka- w filharmonii wiedeńskiej, na sali tań- W siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca skiego Adam Matusiewicz oraz Se- Prezydentowi miasta Bytomia Piotrowi demii Techniczno-Humanistycznej czyły pary tańca towarzyskiego przy „Śląsk „, na scenie pawilonu im. Elwiry nator RP Andrzej Misiołek. Tradycje Kojowi, dyrekcji Zespołu Pieśni i Tań- w Bielsku Białej. Polskie zespoły z akompaniamencie chóru pierwszych Kamińskiej odbył się wyjątkowy kon- kolędnicze są wciąż żywe wśród ca „Śląsk”, a za ich pośrednictwem Ukrainy: Polski Dziecięcy Zespół i drugich klas Państwowej Szkoły cert kolęd i pastorałek w wykonaniu Wokalny „Dzwoneczki” (kierownik Muzycznej z Zabrza. Impreza została Dziecięcego Zespołu „Dzwoneczki” J. Poliszczuk) z ŻOZPU otrzymał zorganizowana przez Prezydenta mia- oraz Tria „Ażur”. Występy młodych wyróżnienie zaś Trio „Ażur” (kie- sta Bytomia Piotra Koja. Poczuliśmy wykonawców spotkały się ze wspania- rownik I. Godna) z Winnickiego się jak w Wiedniu! łym przyjęciem publiczności. Wśród Kulturalno-Oświatowego Związku W poniedziałek nasza ekipa zawi- obecnych gości byli m.in.: Zygmunt Polaków zajęło I miejsce. Gratulując tała do gminy Koszęcin, nasi Rodacy Wilk, ks. prałat Tadeusz Fryc,wójt nagród zespołom, dziękujemy też na czele z Wójtem Grzegorzem Ziają Grzegorz Ziaja wraz z małżonką, wójt ich kierownikom za ofiarną pracę z czekali na nas. Zorganizowano dla Gminy Herby Roman Banduch oraz wychowankami. nas spotkania z mieszkańcami przy burmistrz Woźnik Alojzy Cichowski. Członkowie zespołów biorących zwiedzaniu różnorodnych obiektów Następną niespodzianką dla nas udział w Festiwalu mieszkali w do- oraz uroczy pobyt w siedzibie Zespołu Żytomierzan było zorganizowanie mach rodzinnych mieszkańców Bę- Pieśni i Tańca „Śląsk”. wycieczki do Zabytkowej Kopalni dzina, którzy przyjęli nas z otwartymi W Rusinowicach w ośrodku Re- Węgla Kamiennego „GUIDO”. W ramionami i wielką serdecznością. chabilitacyjno-Edukacyjnym dla Dzieci muzeum, które znajduje się 320 m Czuliśmy się tam jak we własnych i Młodzieży Niepełnosprawnej pw. Św. pod ziemią, młodzież zapoznała się rodzinach otoczeni opieką i miłością. Rafała Archanioła niezwykle gościnnie z całym cyklem wydobywania węgla Poza uczestnictwem w festiwalu przyjął nas ksiądz Franciszek Balion. i ciężką pracą górnika. kolęd mieliśmy szereg niezapomnia- Młodzież kolędowała zgodnie ze zwy- A gdzie się ciężko pracuje, tam nych spotkań ze Ślązakami. Były czajem zachowanym przez naszych potrzebny i dobry odpoczynek. W to urocze niespodzianki zarówno dziadków i przekazanym najmłodsze- jednej z Kopalń Węgla Kamiennego dla dzieci, młodzieży i dorosłych z mu pokoleniu Polaków Żytomiersz- dyrekcja zaproponowała, że bardzo z wizyta u Smoka w Krakowie Żytomierszczyzny i Podola, przygoto- czyzny. Widząc radosny uśmiech, jaki chętnie będzie zapraszać zespoły wane przez naszego Przyjaciela pana rozpłynął się na twarzyczkach chorych polskie z Ukrainy na swoje akademie Polaków na Ukrainie, zaprezento- wszystkim ludziom, którzy opiekowali Zygmunta Wilka przy wsparciu pana dzieci, zrozumieliśmy terapeutyczne czy uroczystości, o ile zaproszenia waliśmy polskie i ukraińskie kolędy. się nami pod czas tej zimowej wę- Marszałka Województwa Śląskiego znaczenie muzyki. będą przyjęte. Widownia gorącymi brawami przy- drówki. Adama Matusiewicza. Widzieliśmy również niezwykłą Kultura Ziemi Śląskiej jest boga- witała kolędników z Żytomierza. Na W imieniu dzieci dziękujemy W sobotni wieczór w Bytomiu w szopkę, przygotowaną do EURO ta i różnorodna. Zwiedzanie gmachu ten koncert do Muzeum przyszedł Generalnemu Konsulowi RP w Łucku sali widowiskowo-koncertowej Bytom- 2012: w bramce piłkarskiej leżał opery Śląskiej na długo zostanie w „po kolędzie” ksiądz Piotr Kopiec Markowi Martinekowi za życzliwość, skiego Centrum Kultury zabrzmiały maleńki Jezus, a przy nim stał Anioł pamięci, zwłaszcza że zapoznała z – proboszcz parafii Wniebowzięcia gotowość pomocy, otwartość na po- słynne walce i polki rodziny Straus- w szaliku kibica polskiego! jego historią w sposób bardzo in- Najświętszej Marii Panny w Byto- trzeby innych oraz okazaną pomoc sów uzupełnione popularną klasyką Krótka przejażdżka i kolejne miej- teresujący pani dr Izabela Migocz, miu. Przybył z opłatkami, modlitwą w organizacji wyjazdu uczestników innych kompozytorów w mistrzowskim sce pobytu na ziemi śląskiej. znana żytomierzanom jako solistka i błogosławieństwem. Po koncercie festiwalu. wykonaniu Orkiestry im. Arcyksiężnej Delegacja zapoznała się z historią i dyrektor Zespołu „Śląsk” z wystę- – zaprosił do wspólnego śpiewania Pięknie dziękujemy panu Zyg- Marii Krystyny Habsburg z Żywca oraz Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca pów w Żytomierzu. Operę w Byto- kolędy, następnie rozdał opłatki, któ- muntowi Wilkowi za życzliwość, solistów Małgorzaty Strąg, Arletty „Śląsk”. Lekcję geograficzno-histo- miu założyli przesiedleni po wojnie rymi podzielili się wszyscy uczestnicy ofiarność oraz za zorganizowanie Mazej, Doroty Kani i Sylwestra Targo- ryczną poprowadziła p. Ewa Kruszy- Polacy z Ukrainy. spotkania. całości pobytu delegacji. sza-Szalonka – solisty i jednocześnie na, specjalistka ds. Dziedzictwa Kul- Muzeum Górnośląskie jest na- Kolędnicy z Żytomierza i Winnicy dyrygenta orkiestry. W programie te- turowego w Śląskim Centrum Edukacji szym stałym partnerem, który łączy obdarowani zostali na wszystkich Wiktoria Laskowska- gorocznego Koncertu Noworocznego Regionalnej. Dzieci zwiedzały Izbę przyjaciół oraz Rodaków z Kresów. spotkaniach i koncertach wieloma Szczur, nie mogło oczywiście zabraknąć walca Tradycji Zespołu, która mieści polskie Sala Gorczyckiego zebrała mieszkań- prezentami oraz upominkami. Żytomierz „Nad pięknym modrym Dunajem” oraz stroje oraz wiele prestiżowych nagród ców Bytomia na Koncert „Hej Kolęda, Pobyt w Polsce był wypełniony 12 Świętowanie we Lwowie kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Opłatek „Opłatek lubelski” w Polskim Towarzystwie Opieki nad Grobami we Lwowie Wojskowymi Po raz kolejny, już 14, odbył się we Lwowie tradycyjny „Lubelski opła- JURIJ SMIRNOW tek”. Taką nazwę uzyskało to spotkanie władz miasta Lublina tekst i zdjęcia i województwa ze społecznością polską we Lwowie i władzami miasta. Członkowie Polskiego Towa- KRZYSTOF SZYMAŃSKI rzystwa Opieki nad Grobami Woj- tekst i zdjęcia skowymi na tradycyjne spotkanie opłatkowe zebrali się prawie w peł- Zapoczątkował te spotkania nym składzie z prezesem, Janem ówczesny wiceprezydent Lublina Franczukiem, na czele. Przybyli Zbigniew Wojciechowski. Od tego również zaproszeni goście – ojciec czasu wiele się zmieniło. Zbigniew Władysław Lizun, proboszcz para- Wojciechowski został doktorem fii św. Antoniego, konsul generalny honoris causa Lwowskiej Akademii RP we Lwowie Jarosław Drozd Sztuk Pięknych, ale mimo to nie i konsul Marian Orlikowski, prezes stracił zapału dla pomocy lwowskim TKPZL Emil Legowicz z wicepre- rodakom. Przyjazdy do Lwowa za- Eugeniusz Cydzik wsze są wspierane przez ludzi ak- zesami, FOPnU reprezentowała tywnych, otwartych na pomoc innym, w żołnierskich grobach. Robimy to prezesów rozlicznych fundacji i osób też i dla dobra naszego pokolenia zaangażowanych społecznie. Stałym Życzę wam sił, zdrowia, pomyślno- punktem programu pobytu w naszym ści i opieki Bożej”. konsul generalny RP we Lwowie Jarosław Drozd (od le- Konsul generalny RP Jarosław mieście, oprócz spotkań z władzami wej) i Zbigniew Wojciechowski miasta i województwa, są odwiedzi- Drozd powitał zebranych i powie- ny w domu dziecka na Łyczakowie. dział: „Pragnę w imieniu Rzeczypo- Jak co roku i te odwiedziny przyniosły spolitej podziękować Wam za to co wiele radości podopiecznym domu robicie. Podtrzymuje się polską tra- dziecka i miały też konkretny wymiar dycję. W sposób szczególny trzeba – w postaci sprzętu komputerowego cenić miejsca wiecznego spoczynku dla tej placówki. Na tym tradycyjny żołnierzy i wy to robicie. Ta działalność przebieg wizyty się skończył. tu, we Lwowie, przy różnych konfigu- o. Władysław Lizun W tym roku po raz pierwszy „Lu- racjach politycznych lokalnych władz belski opłatek” gościł nie w jednej z polskich szkół, czy Pałacu Sztu- ki, ale w nowej siedzibie konsulatu generalnego RP we Lwowie. Sala bankietowo-konferencyjna z trudem pomieściła wszystkich zaproszonych. Świąteczną atmosferę spotkania zapewnił kwartet smyczkowy i chór Kierownik chóru „Echo” Edward Kuc „Echo”, który rozpoczął spotkanie kolędami. Następnie zebranych przy- swoją działalność na rzecz Lwowa mów i opłatków, którego dokonali witał gospodarz placówki – konsul ge- w 1992 roku Aleksandra Sendegę towarzyszący gościom z Lublina neralny Jarosław Drozd. Na wstępie i przekazał słowo dyrektor Wydziału (też tradycyjnie) ks. Leszek Surma i zaznaczył: „Jest to dla mnie pierwsze organizacyjnego Elżbiecie Maciak, proboszcz katedry lwowskiej ks. Jan spotkanie opłatkowe, organizowane która odczytała list prezydenta miasta Nikiel, który w krótkich słowach pod- przez królewskie miasto Lublin w Krzysztofa Żuka, w którym zaznaczył, kreślił: „Od wieków w czas Bożego królewskim mieście Lwowie i jestem że spotkania opłatkowe mają już swo- Narodzenia ustawały wojny i walki. szczęśliwy, że jest mi dana taka moż- ją tradycję i życzył zebranym udanego Chcemy życzyć, aby dobro zawsze Teresa Dutkiewicz, a UTW – jego nie jest łatwą. Są różne podejścia, liwość i ja jako przedstawiciel Rzeczy- spotkania oraz pozdrowił przyjaciół zwyciężało w sercu człowieka, aby prezes Ewelina Małanicz. różne komentarze, a państwo robicie pospolitej mogę gościć tu wszystkich. i podziękował konsulowi generalnemu zawsze dobro odnosiło sukces, aby Spotkanie zainaugurował o. swoje, pielęgnujecie tradycje obrony Władysław Lizun. Tradycyjnie roz- Ojczyzny. To zawsze było bardzo poczęło się od śpiewania kolęd. O. ważne, bardzo potrzebne, bardzo Władysław powiedział: „Tradycja szlachetne. Wasze Towarzystwo ma spotkań opłatkowych, łamania się wielkie zasługi i wielką wdzięczność. opłatkiem jest tradycją miłości. Gdzie Ta działalność zasługuje na szcze- jest ta tradycja, tam jest Chrystus, gólny szacunek i szczególne słowa jest jedność, jest sprawiedliwość. wdzięczności. Konsulat bardzo so- Trzeba dbać o to co jest naszą histo- bie ceni wasze dokonania i waszą rią i na pewno, wy o to dbacie. Nie troskę o groby polskich żołnierzy. tylko we Lwowie, ale na całej Ziemi Życzymy wszystkim wzajemnego Lwowskiej. Naród, który dba o histo- pokoju, pojednania i radości”. rię ma przyszłość. Dobrze, że jeste- Jeszcze jednym miłym ak- ście, że dbacie o groby zasłużonych centem było wyróżnienie członka i o groby nieznanych żołnierzy, gro- Towarzystwa Wandy Dutkiewicz by Polaków, naszych rodaków. Oni odznaką „Zasłużony dla Kultury żyli na tej ziemi, walczyli o nią, robili Polskiej”. Konsul Drozd wręczył jej Gospodarzem dzisiejszego spotkania za udostępnienie siedziby konsulatu Chrystus na nowo rodził się w sercu wiele dobrego dla narodu polskiego. tą odznakę osobiście i podziękował jest miasto Lublin obecny tu z nami na tą imprezę. Zbigniew Wojciechow- człowieka, abyśmy wzrastali i żyli w Odnowione groby świadczą o obec- za ofiarną pracę. Nie tak często znany dobrze wszystkim lwowiakom ski ze wzruszeniem wspomniał wypo- pokoju. Jeżeli pokój będzie w na- ności Polaków na tej ziemi. Przykro, członkowie Towarzystwa maja oka- doktor Zbigniew Wojciechowski”. wiedź jednej z mieszkanek Lwowa, że szym sercu, to będzie i w naszym że tak mało młodych ludzi jest wśród zję do takich spotkań. Dlatego teraz Zbigniew Wojciechowski ser- odmierza czas od jednego opłatka do otoczeniu i w świecie. Jeżeli chcemy członków Towarzystwa. Trzeba, w rodzinnej, serdecznej, pogodnej decznie podziękował gospodarzowi drugiego. Zaznaczył też: „Ta impreza pokoju dla świata, prośmy o pokój w żeby jak najwięcej ludzi chciało atmosferze długo siedzieli przy sto- i przedstawił przybyłych razem z mim ma służyć pojednaniu pomiędzy na- naszych sercach”. dobrowolnie brać udział w pracach łach, dzielili się opłatkiem, śpiewali gości. Powitał w szczególny sposób szymi narodami”. Nastąpiło tradycyjne łamanie się waszego Towarzystwa, chciało ro- kolędy i rozmawiali. Do domu nikt byłego wicegubernatora lwowskiego Na zakończenie części oficjalnej opłatkiem i składanie sobie nawza- bić coś dla tych, którzy spoczywają się nie śpieszył. województwa, z którym rozpoczynał nastąpiło błogosławieństwo pokar- jem serdecznych życzeń. 13 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Opłatek Rodziny Rodzin Opłatek Uniwersytetu Trzeciego wieku

JURIJ SMIRNOW nie. Obecni nucili słowa znanych z tekst i zdjęcie dzieciństwa kolęd, ale cichutko, żeby nie przeszkadzać pięknym głosom Członkowie Uniwersytetu III chórzystów. wieku zebrali się tradycyjnie w sali Po krótkich modlitwach księża polskiej szkoły nr10. Niestety, było udzielili wszystkim błogosławień- zimno, ale ludzie odczuwali ciepło stwa, a ks. Kuśnierz wygłosił krótkie wzajemnego obcowania. Zebrało się przemówienie, w którym powiedział, ponad 80 osób, wszyscy ze sobą że podczas studiów we Francji ob- znajomi – wielka rodzina. Przy wej- serwował wielu studentów-emerytów, ściu witała gości prezes UTW Ewelina ludzi w wieku słuchaczy UTW. Stu- Małanicz i inne życzliwe panie, które diowali języki starogrecki, hebrajski przygotowały świąteczny poczęstu- i to z powodzeniem, często lepiej niż nek. Wśród gości była dyrektor szkoły młodzież. Życzył wszystkim dalszych Marta Markunina, prezes TKPZL Emil sukcesów i odkrycia czegoś nowego Legowicz, konsul Marian Orlikowski. dla siebie w nowym roku. Wszystko było zorganizowane punk- Serdecznie przywitali obecnych tualnie i precyzyjnie. Dokładnie o go- również Marta Markunina i prezes dzinie 14 przybyli księża Włodzimierz Emil Legowicz, który między innymi Kuśnierz, proboszcz parafii św. Marii zaznaczył: „Okres Bożego Narodze- Magdaleny i o. Władysław Lizun, pro- nia, to okres, kiedy wszyscy spotyka- Występ dzieci z Mościsk boszcz parafii św. Antoniego. ją się w rodzinach, z ludźmi bliskimi Spotkanie rozpoczęło się wystę- sobie. Taką wielką rodziną jest Uni- KRZYSZTOF SZYMAŃSKI Tegoroczne spotkanie rozpoczę- stawili niekonwencjonalne spojrzenie pem chóru „Lutnia”. Większość jego wersytet III Wieku, a wszyscy jego tekst i zdjęcie ło się mszą św. w kościele, która cele- na narodziny Syna Bożego ze strony członków to też słuchacze UTW. Pod słuchacze są członkami TKPZL. Nie- brował bp Leon Mały, w koncelebrze zwierząt, które stały u żłobu – osiołka, batuta Marii Sołomko chór wykonał zwykle miłe wrażenie sprawia chór Okres spotkań opłatkowych za- księża diecezji lwowskiej, duchowny na którym jechała Matka Boska i owie- siedem najbardziej znanych i lubia- „Lutnia”. Maria Sołomko stworzyła z kończył opłatek lwowskiej Rodziny opiekun RR o. Władysław Lizun. Te- czek, które przyszły do żłóbka. Na zanych kolęd, wśród nich „Cicha noc”, członków UTW zawodowy zespół”. Rodzin. W tym roku spotkanie odby- goroczne spotkanie zaszczycił swoją kończenie zaprezentowała się grupa „Jezus malusieńki”, „W żłobie leży”. Prezes zanucił kolejną kolędę, ło się w jednej ze swoich grup – na obecnoscia konsul generalny RP we lwowska, którą reprezentowały dzieci Maria Sołomko zorganizowała za kil- którą podchwycili wszyscy obecni. Zboiskach w kościóle parafialnym Lwowie Jarosław Drozd, w towarzy- obu rodzin Kuców, a to już dzisięcioro ka lat naprawdę bardzo wartościowy, Później nastąpiły wzajemne życzenia, p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomo- stwie pracowników konsulatu. dzieci. Wspólnie z innymi to już spora prawie zawodowy zespół, który za- dzielenie się opłatkiem i rozmowy. cy. Nowobudowana świątynia posia- Przed rozpoczęciem spotkania gromadka. Przygotowali kolędy, które sługuje na najwyższą ocenę i uzna- da w podziemiach salę, która mogła chór „Echo” z akompaniamentem podchwyciła cała sala. pomieścić wszystkich chętnych. Już kwartetu smyczkowego przedstawił Po błogosławieństwie przygoto- tradycyjnie na spotkanie opłatkowe koncert kolęd. Zawsze te spotkania są wanych pokarmów i opłatków przez przyjeżdżają przedstawiciele grup możliwościa zaprezentowania okolicz- proboszcza parafii na Zboiskach ks. RR z Połupanówki (woj. tarnopol- nościowego programu artystycznego. Andrzeja Jagiełkę nastąpiło tradycyj- skie) i z Mościsk. Takie spotkania Każda z grup RR stara się przygoto- ne składanie sobie życzeń i serdecz- gromadzą około 200 osób. Co roku wać orginalny scenariusz i tekst krót- ności. Wszyscy chcieli przełamać się przyjeżdżają też z Warszawy nasi kiego wystąpienia. Grupa z Mościsk, z gośćmi z Warszawy, z księdzem liderzy duchowi, ci którzy dzielili się jako pierwsza, przedstawiła jasełka Folejewskim, którzy we Lwowie uwa- swoim doświadczeniam gromadze- połączone z wizyta Małego Księcia żani są za członków nie trylko grupy nia rodzin w Chrystusie: rodzina na Ziemi i jego poszukiwanie dobra RR, ale wielu rodzin lwowskich, dzię- Pędzichów, Kowalików i duszpasterz – Chrystusa. Następnie wystąpiła gru- ki swemu zaangażowaniu i pomocy, warszawskeij RR ks. Feliks Folejew- pa z Połupanówki. Ich program jest którą okazują. ski, który z tych wyjazdów – jak sam zawsze niezwykle atrakcyjny. W tym Mimo niskiej temperatury, panu- powiedział – czerpie energię do dal- roku w programie wzięły udział całe jącej w sali, nastrój panowal tu cie- Podczas spotkania opłatkowego wystapił chór „Lutnia” szego działania. rodziny: córki, matki i ojcowie i przed- pły, serdeczny, naprawdę rodzinny.

KSZYSZTOF SZYMAŃSKI tekst i zdjęcie Opłatek u artystów Tradycyjnie spotkanie opłatkowe tu pomiędzy narodami i pokoleniami. Lwowskiego Towarzystwa Miłośni- Życzę wszystkim dalszych sukcesów, ków Sztuk Pięknych różni się od tego natchnienia i wspaniałych prac”. rodzaju imprez, organizowanych Na zakończenie tej części ofi- przez inne towarzystwa. To spotka- cjalnej prezes Władysław Maławski nie jest połączone z wystawą prac podziękował konsulowi generalne- członków Towarzystwa, osób współ- mu i wszystkim pracownikom konsu- pracujących i przyjaciół. Stąd spotka- latu za zaangażowanie w organiza- nie zgromadziło tak liczne grono ar- cję wystaw, plenerów, wyjazdów dla tystów lwowskich i nie tylko. W ciągu artystów lwowskich. Pożyczył ze- całego roku na plenerach, w studiach branym dalszych sukcesów i weny i mieszkaniach artystów powstają ich twórczej. Malarz Walery Nesterenko, dzieła, które w taki szczególny spo- tworzący w dziedzinie najszybszego sób chcą zademonstrować sobie na- malarstwa – karykatury, sprezento- wzajem, jak również lwowskiej spo- wał konsulowi Jarosławowi Drozdowi łeczności. Spotkanie opłatkowe „Pod Orlikowskiego i innych pracowników nym świecie Lwowa i tak rozległe Wiele ciepłych słów i serdeczno- grafikę, którą naszkicował podczas Strzechą” zgromadziło też malarzy ze konsulatu, profesorowie Lwowskiej kontakty z artystami z innych stron. ści przekazali zebranym przewodni- jego odwiedzin w LASP. szkoły plastycznej „Wrzos” i młodzież Akademii Sztuk Pięknych, społecz- Cieszę się, że dziś spotykam się z czący Stowarzyszenia Malarzy Ukra- Następnie nastąpiły tradycyjne z grupy „Skrzydła”. Te amatorskie ność lwowska. państwem tu, „Pod Strzechą”, w at- iny Oleg Mykyta i prorektor LASP na takich spotkaniach wzajemne ży- zrzeszenia malarzy, działające przy Witając zebranych, konsul Drozd mosferze pokoju i wzajemnego sza- prof. Orest Gołubeć. Następnie Ks. czenia, podziwianie wystawionych LTMSP osiągnęły już taki poziom, zaznaczył: „Nazwa tego miejsca cunku i ten okres świąteczny jest tu Włodzimierz pobłogosławił zebra- prac, wymiana poglądów i towarzy- że nie wstydzą się wystawiać swych „Pod Strzechą” wszystkim kojarzy spotykany radośnie. Chcę państwu nym i powiedział: „To spotkanie w skie rozmowy nie tyko o sztuce. Miła dzieł obok prac znanych mistrzów. się z czymś dobrym, rodzinnym. Pod życzyć, aby było tu zawsze wiele mi- tym okresie to jest spotkanie „po ko- i serdeczna atmosfera, która zawsze Na spotkanie przybyli proboszcz strzechą wszyscy czują się dobrze, łości, dużo pokoju, dużo wzajemne- lędzie”. Ta placówka „Pod Strzechą” panuje na takich spotkaniach udzie- kościoła św. Marii Magdaleny ks. swojsko. I ja, choć jestem tu po raz go zrozumienia, dużo pozytywnych daje schronienie wszystkim ptakom liła się wszystkim zebranym i przez Włodzimierz Kuśnierz, konsul gene- pierwszy, też tak się czuję. Cieszy doznań i żeby spełniało się wszyst- lwowskim, które malują, tworzą i skła- długi czas trwały te przyjacielskie ralny RP we Lwowie Jarosław Drozd bardzo, że Towarzystwo ma takie ko, o czym państwo marzycie, a na- dają ofiary na ołtarzu piękna i sztuki. artystyczne pogawędki. w towarzystwie konsula Mariana wspaniałe relacje w całym artystycz- wet więcej”. Ten dialog artystyczny, malarski trwa KG 14 Kurier kulturalny kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Lwowskiej orkiestrze kameralnej ANNA SZKOLNIKOWA Pisać o utalentowanych wyko- „Akademia” biją brawa na stojąco nawcach i kompozytorach nie jest łatwo, ale wrażenia zobowiązują (Maria Sztogrina) i fortepian (Olga do opisania jaskrawych wydarzeń, Strilecka). które miały miejsce 9 i 11 listopada Orkiestra Kameralna wyko- w Drohobyczu i Lwowie. W ramach nywała głównie utwory na instru- projektu „Młodzi kompozytorzy menty smyczkowe. Były to utwory światu” odbyły się dwa koncerty, na Iryny Minakowej (Rosja) „Intro”; które złożyły się utwory współcze- Anny Szkolnikowej (autorki ma- snych kompozytorów ukraińskich: teriału – red.) „Spirit of The East” Myrosława Skoryka, Mykoły Łasto- (Duch wschodu), gdzie solową wieckiego, Igorsa Kuszplera, a też partię wykonywał Andrij Tkaczyk kompozytorów młodej generacji: (fagot) i „Perpetuum Mobile”; Marii Iryny Minakowej, Mychajła Sima- Romanowej (Włochy) „Lustrzane kowa (Rosja), Poliny Nazajkińskiej jezioro wieczności” z solistą Wasy- (USA) w wykonaniu Lwowskiej Or- lem Zacichą, skrzypce; opus „Allgro kiestry Kameralnej „Akademia” pod scherzando” Mychajła Simakowa batutą Igora Pilatiuka i Marii Roma- (Rosja); „Koncert in A” Poliny Na- nowej (Amato) (Włochy). Kierowni- zajkinskiej (USA), solistka Marta kami zespołu są Myrosław Skoryk Turiańska, skrzypce. Na zakończe- i Artur Mykytka. nie programu zabrzmiały „Gajiwki” Ta znana orkiestra koncertuje Mykoły Łastowieckiego, utwór me- już od 50. Lat. Ma za sobą bardzo lodyczny, przejrzysty, przepełniony bogatą historię i wykonuje różnorod- dobrocią i ciepłem. ny repertuar. Moi rodzice, będąc w Przy okazji relacji z koncertów moim wieku chodzili na koncerty tej należy zaznaczyć też wielką pracę, orkiestry. Obecni muzycy, grający w którą wykonała młoda dyrygent z orkiestrze wiele zawdzięczają profe- zarówno ukraińskich jak i z innych programu, orkiestra przygotowa- Na koncertach zaprezentowa- Włoch Maria Romanowa (Amato) sorowi Lwowskiej Akademii Muzycz- państw. Postanowiono rozszerzyć nia utwory perfekcyjnie. Wybrane no romanse „Ojcze nasz” do słów przy przygotowaniu programu obu nej Arturowi Mykytce, który wkłada geografię kompozytorów. Do współ- pozycje były ciężkie jak ze strony A. Wołosackiej, „Oj nie sypcie śnie- koncertów Lwowskiej Orkiestry Ka- całe bogactwo swej duszy, serca pracy zaproszono Marię Romanową technicznej, tak i przekazania cie- gi” i „Iskra”, słowa A Olesia, młode- meralnej. i intelektu w pracę z zespołem. Z (Amato) z Włoch, Igora Minakowa, kawej idei i sensu filozoficznego. go lwowskiego kompozytora Igora Nie sposób nie wymienić osób projektem „Młodzi kompozytorzy Mychajła Simakowa, i Dmytra Kol- Muzycy stanęli na wysokości zada- Kuszplera w wykonaniu Ludmiły i organizacji, dzięki którym realiza- światu” orkiestra kameralna zaczęła cowa – z Rosji i Polinę Nezajkinską nia i wszystkie utwory zabrzmiały Ostasz (sopran) i Haliny Radczenki cja projektu stała się możliwa. Są współpracować jeszcze w kwietniu z USA. ciekawie i oryginalnie. Trzeba tu za- (fortepian). Wykonanie romansów to Rada wojewódzka, organizacja 2010 roku, gdy we Lwowie wykony- Poziom artystyczny orkiestry znaczyć, że lwowska publiczność zachwycało swą szczerością. społeczna „Razem”, deputowany wano utwór Włodzimierza Ptuszki- jest znany w świecie. To właśnie gorąco przyjęła występy orkiestry Następnie orkiestra interpreto- Petro Pysarczuk, Lwowska Aka- na (Charków) pt „Wieczny ruch”, w Lwowska Orkiestra Kameralna re- i samych kompozytorów, obecnych wała utwory młodego kompozytora demia Muzyczna, jej rektor Igor oryginale napisany dla dwoje skrzy- prezentowała Ukrainę we Francji na na koncertach. z Moskwy Dmytra Kolcowa, któ- Pyłatiuk i Drohobyckie Liceum piec. Przez Artura Mykytkę został Spotkaniu Rady Europy i z tym za- Koncerty z nowym programem ry zginął tragicznie w 2010 roku. Muzyczne i jego dyrektor Mykoła przerobiony na zespół smyczkowy. daniem sprawiła się godnie. Szcze- rozpoczęły się w Drohobyczu w sali Wykonano dwa utwory – kwartet Łastowiecki. Utwór stał się koncertowym szlagie- gólną cechą zespołu jest drobiazgo- Państwowego Liceum Muzycznego smyczkowy w składzie Oksana Autorów utworów i wykonawców rem i wywołał zachwyt publiczności. we przygotowanie utworu, dokładne im. W. Barwińskiego. Na koncercie Gagraj, skrzypce, Romana Żar- cieszy ten fakt, że publiczność wypeł- Przede wszystkim – wirtuozeria odtworzenie koncepcji autora, jego byli obecni przedstawiciele lwow- kowskiego, altówka, Łarysy Illjuk, niająca sale koncertowe, dziękowała wykonania, po drugie – oryginalna pomysłu na wykonanie. Mogłam się skiej Rady wojewódzkiej, co świad- wiolonczela i Anastazji Dzisiak, za pozytywne doznania owacjami aranżacja utworu nadała mu świe- przekonać o tym osobiście na przy- czy o stosunku władz do wsparcia fortepian. Kolejnym utworem była na stojące. Przygotowanie, wykona- żości i nowego brzmienia. Wykona- kładzie wykonania przez orkiestrę projektu Orkiestry Kameralnej. Cie- pieśń „Jesienny wiatr” w wykonaniu nie utworów i organizacja koncertów nie utworu sprawiało przyjemność dwóch moich utworów. kawe jest to, że wśród innych za- Marianny Michasiak, mezzosopran przyniosła im też satysfakcję. Mamy samym muzykom. Kompozytor i Co do programu koncertów, to brzmiały utwory Mykoły Łastowiec- i Tarasa Elteka, flet. Prowadząca nadzieję, że projekt „Młodzi kompo- wykonawcy otrzymali olbrzymią sa- utwory były dokładnie i z rozmy- kiego, które były po raz pierwszy koncert, Tatiana Sudomlak recyto- zytorzy światu” znajdzie swą konty- tysfakcję od wykonania utworu. słem wybieranie przez kierownika wykonywane przez ten zespół. Była wała też wiersze kompozytora. nuację i pozwoli odkryć nowe talenty Minął czas i orkiestra kame- pod kątem oryginalności, dostęp- to więc premiera dzieła kompozyto- Wiele utworów na koncertach kompozytorskie i wykonawców, któ- ralna postanowiła zadziwić swych ności ale i zainteresowania nimi ra i interpretacji orkiestry. miało swoje premierowe wykona- rych warto przedstawić nie tylko na wiernych słuchaczy nowymi utwo- samych wykonawców. Nie zważa- Teraz kilka słów o kompozyto- nie, jak np. kompazycja Mychajła Ukrainie, ale i poza jej granicami. rami współczesnych kompozytorów, jąc na krótki termin opanowania rach, utworach i ich wykonawcach. Ławruszka „Sonata” na skrzypce KG

stwie Wydawnictw Kartograficznych jako pojedyncza osoba, to właśnie we Wrocławiu i w Wojewódzkim Lwów, a właściwie całej społeczno- Emilia Wołoszyn i jej Lwów Biurze Geodezji w Rzeszowie, jako ści przedwojennego, inteligenckiego, rysownik kartograficzny, przygotowu- polskiego Lwowa. Bo Lwów, co do Mieczysław Kowal jąc mapy do druku. Od 1978 r. bierze tego pani Emilia nie ma wątpliwości, czynny udział w pracach Klubu Pla- to najpiękniejsze i najbardziej kultu- Jej twórczość to właśnie stycznego (Klubu Plastyka Amatora, ralne miasto na świecie, jej rodzinne Lwów, a właściwie wizja ca- Klubu Twórców Nieprofesjonalnych) i ojczyste miasto, to ukochany Lwów, łej społeczności przedwo- przy Wojewódzkim Domu Kultury z którego trzeba było wyjechać pod jennego, inteligenckiego, w Rzeszowie. Wielokrotnie uczest- przymusem. polskiego Lwowa. niczyła również w ogólnopolskich Po opuszczeniu Lwowa życie Bo Lwów, co do tego pani plenerach, wystawach i konkursach. pani Emilii toczyło się podobnie Emilia nie ma wątpliwości, Jest laureatką licznych nagród i wy- jak wielu innych mieszkańców ze to najpiękniejsze i najbar- różnień. Maluje, a na co dzień, tam Szczerca i pobliskiej Siemianówki dziej kulturalne miasto na gdzie bywa pięknie rysuje. Zapewne koło Lwowa. Czasem były to przeży- świecie, jej rodzinne i ojczy- zgodnie z nawykiem wyniesionym cia drastyczne, szczególnie w czasie ste miasto… jeszcze z jarosławskiego Liceum koło Jasła przechodził front. Wraca- Emilia Wołoszyn – Lwowianka – Plastycznego, gdzie była uczennicą jąc do obrazów i malarstwa Emilii zaprezentowała swoje malarstwo na Alojzego Zawady, fenomenalnego Wołoszyn, trzeba powiedzieć, że jej wystawie zbiorowej w Wojewódzkim nauczyciela rysunku i malarstwa. obrazy posiadają coś, czego trudno Domu Kultury w Rzeszowie. Emilia W swych szkicach i fantastycz- się dzisiaj doszukać w obrazach in- ukończyła Państwowe Liceum Sztuk nych, poetyckich kompozycjach ry- nych autorów, również tych znanych Plastycznych w Jarosławiu woj. Pod- sunkowych Emilia Wołoszyn podąża i wspaniałych. Emilii Wołoszyn ma- karpackie, a następnie Studium Po- śladami dawnych mistrzów. Emilia larce, życzymy dalszych sukcesów ligraficzne w Warszawie. Pracowała Wołoszyn to zarówno niezwykła oso- artystycznych i dobrego zdrowia! także w Państwowym Przedsiębior- ba jak i wyjątkowa artystka. Emilia KG 15 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) List otwarty Polaków ze Lwowa do władz RP Polskie Radio Lwów KRZYSZTOF SZYMAŃSKI opracowanie JURIJ SMIRNOW lwowscy chcą jeździć do Kraju tury- Ilustracja: www.historiara- stycznie, do rodzin, chcą mieć stałą dia.neostrada.pl Pierwsze w nowym roku posie- łączność z Ojczyzną i nie płacić za 10 stycznia 1930 roku o godzi- dzenie Zarządu Głównego TKPZL to pieniędzy. Uważamy, że mamy nie 23.35 po raz pierwszy w eter po- odbyło się 10 stycznia. Oprócz człon- prawo dostać wizy bez zaproszeń i leciał sygnał z rozgłośni polskiego ków Zarządu obecni byli wszyscy bez opłat. Chcemy wierzyć, że nas radia we Lwowie. Był to próbny start prezesowie oddziałów terenowych i zrozumieją w konsulacie i w Mini- lwowskiego nadajnika. Oficjalne zaproszeni goście, mianowicie: pre- sterstwie Spraw Zagranicznych”. otwarcie stacji nastąpiło 15 stycz- zes PTOnGW Jan Franczuk, prezes W tym samym sensie przema- nia. Od tego momentu rozgłośnia UTW Ewelina Małanicz, dyrektorki wiali inni prezesowie i członkowie lwowska Polskiego Radia oficjalnie obu polskich szkół Marta Markunina Zarządu Głównego. Nagłośniono rozpoczęła swoją działalność i prze- i Lucyna Kowalska, prezes chóru jeszcze jedną ważną sprawę, która rwała ją dopiero II wojna światowa. „Echo” Edward Kuc, przedstawiciele boli miejscowych Polaków. Daleko Pierwszy nadajnik, o mocy nie- rozgłośni polskiej i „Kuriera Galicyj- nie każdy członek Towarzystwa do- całych 2 kW, pozwalał na nadawa- skiego”. Temat posiedzenia dotoczył stał „Kartę Polaka”, zaś po Lwowie nie codziennych audycji. Początko- sprawy dla wielu bolesnej i kłopotli- krążą rozmowy, że za pieniądze wo lwowska rozgłośnia pojawiała wej – nowego systemu wydawania można dostać dokumenty o polskim się w eterze audycją „Rozmaitości” wiz przez konsulat generalny RP we pochodzeniu rodziców i że takie do- w godzinach 17.45-20.00. Nadaj- Lwowie. W tej sprawie zaproszono kumenty od ludzi niepolskiej naro- nik, studio i całe zaplecze radiowe też przedstawicieli konsulatu: kie- dowości konsulat przyjmuje i wydaje mieściło się w wynajętym pawilonie rownika działu polonijnego Mariana takim osobom „Kartę Polaka”. na terenach Targów Wschodnich. Orlikowskiego i zastępcę działu wi- Po tych wypowiedziach głos W tym okresie retransmitowano też zowego Piotra Matusiaka. zabrali przedstawiciele konsulatu. programy ogólnopolskie. Rozgłośnia Obecni byli zgodni, że w tak Konsul Marian Orlikowski mówił, że nie posiadała własnych spikerów, ważnej sprawie należy wystosować dobrze rozumie intencje Polaków, więc rolę spikerów pełnili wówczas odpowiedni list do najwyższych obywateli Ukrainy. „Jesteśmy nasta- inżynierowie stacji radiowej. władz Rzeczypospolitej, mianowi- wieni pozytywnie, – powiedział on, – 1 kwietnia 1930 roku ruszy- cie do Prezydenta RP, marszałków ale to nie od nas zależy. Żałuje też, ła budowa nowej 16 kW stacji Sejmu i Senatu, Prezesa Rady że ustawa o „Karcie Polaka” nie jest nadawczej na ul. Ponińskiego oraz Ministrów i MSZ. W słowie wstęp- do końca jasna. Jesteśmy również adaptacji mieszkań i kawiarni w nym prezes Emil Legowicz wyjaśnił pewni, że członkowie Towarzystwa, kamienicy na siedzibę studia i za- obecnym zaistniałą sytuację: „Od ludzie zasłużeni dla krzewienia pol- plecza biurowego przy ul. Batorego 6. Stację nadawczą wyposażono Pierwsze studio - pawilon centralny Targów Wschodnich chwili wprowadzenia wiz do Polski skości na tych ziemiach nie powinni w angielską aparaturę firmy Mar- dla obywateli Ukrainy konsulat ge- zbierać tych wszystkich papierów, coni. Montowano ją pod nadzorem no „Teatr Wyobraźni” – w repertu- czy sportowych, szczególnie piłki neralny razem z nami wypracował płacić za krajowe wizy. Ale jak to przedstawiciela firmy inż. Peterse- arze którego były przeważnie ory- nożnej. zasady wydawania wiz członkom zrobić w zaistniałej sytuacji? Odpo- na. Rozruchu próbnego dokonano ginalne, specjalnie dla radia pisane Dzięki kierownikowi muzycznemu stowarzyszeń, polegającą na tym, wiedź zależy nie od konsulatu, lecz w grudniu 1930 roku nie przerywa- słuchowiska. To Kazimierz Brończyk rozgłośni Adamowi Sołtysowi, kom- że prezesi zwracali się bezpośred- od MSZ. My postulujemy, żeby Po- jąc nadawania programów z istnie- wystawia tu pisane przez siebie i wy- pozytorowi, dyrygentowi, muzykolo- nio do konsulatu z prośbą o wydanie lacy, mieszkający na Ukrainie mieli jącej, starej stacji. reżyserowane: „Czerwone pomarań- gowi, krytykowi muzycznemu, profe- wielokrotnych bezpłatnych wiz dla prawo do wyjazdu do Polski bez Nowy nadajnik oddano do użyt- cze”, „Kapitan Szeliga” i „Słońce nad sorowi konserwatorium Polskiego To- członków organizacji. Prezesi tych ograniczeń. Nikomu nie chcemy roku 19 września 1936 roku o godzinie morzem”. warzystwa Muzycznego we Lwowie, organizacji zbierali odpowiednie do- bić żadnych utrudnień. Ale musimy 1600. Moc nadawczą podwyższono z Lwowska rozgłośnia to nie tyko na antenie goszczą chóry i orkiestra kumenty i zdawali je do konsulatu. przestrzegać odpowiednich norm i 16 do 50 kW. Była to pierwsza sta- audycje rozrywkowe. Pierwszą ak- „Polskiego Towarzystwa Muzyczne- W ten sposób Polacy, członkowie przepisów”. cja z regionalnych, przewidziana w cję społeczną rozpoczął na falach go”, które pod jego batutą wykonują towarzystw, byli dowartościowani, Konsul Piotr Matusiak dodał: planie inwestycji Polskiego Radia eteru lwowski proboszcz radiowy ks. wielkie utwory muzyczne jak oratoria, odczuwali opiekę ze strony konsula- „Mam nadzieję, że nadamy bieg do podniesienia mocy radiostacji, Michał Rękas. Prowadził on audycję kantaty. Częstym gościem studia jest tu i nie musieli stać w poniżających temu pismu i efekt będzie pozytyw- do 50 kW. Studia i aparaturę nadaw- „Radio-chorym”. To dzięki akcji spo- chór „Echo-Macierz”. Przez lwowskie ich godność kolejkach. ny. Podtrzymujemy zdanie wysłania czą wykonał tak jak w pozostałych łecznej zebrano ponad ćwierć mi- studio muzyczne przesuwa się cały Od 1 stycznia 2012 roku sytu- takiego listu do władz RP i czekamy stacjach nadawczych w Polsce Wy- liona złotych. Dzięki nim zakupiono szereg solistów wokalnych i instru- acja zmieniła się kardynalnie. Nade- na skuteczne załatwienie tej prośby. dział Budowy Polskiego Radia pod sprzęt radiowy dla szpitali i chorych. mentalnych. Spotykamy wśród nich szła dyrektywa MSZ, zabraniająca Nowy system wydawania wiz (w tym nadzorem inż. Hellera. Dwa i pół tysiąca chorych korzystało takie nazwiska jak Helena Ottawo- przyjmowania grupowo wiz od pol- i handlowych) miał odciążyć konsu- Rozgłośnia lwowska stała się codziennie z możliwości słuchania wa, Waleria Jędrzejowska, Leopold skich organizacji i nakazująca oso- lat, wprowadzić więcej porządku w bardzo popularną nie tylko w Lwim audycji radiowych, w tym transmi- Muenzer i inne, a poza tym wystę- biste stawianie się zainteresowanej tą sprawę, skrócić lub całkowicie grodzie. Satyryczne audycje póź- sji z nabożeństw. Prowadzone były pują młodzi, rokujące duże nadzieje osoby w konsulacie. Teraz Polacy, zlikwidować kolejki. Efekt już jest. niejszej „Wesołej Lwowskiej Fali”, „Rozmowy z chorymi”, w których ks. artyści. Reportaże muzyczne Celiny zrzeszeni w organizacjach i towa- Kolejka przed konsulatem jest teraz dzięki Wiktorowi Budzyńskiemu, Rękas podnosił na duchu potrze- Nahlik, artystki opery i spikerki lwow- rzystwach nie tylko zmuszeni są zdecydowanie mniejsza. Można po- który umiejętnie wykorzystując spe- bujących i obłożnie chorych. Lwów skiej, zapoczątkowane w roku 1931 stać w kolejce razem z handlarzami, wiedzieć, że odblokowaliśmy kon- cyficzny lwowski humor, postanowił stał się przykładem do takich akcji w audycją „Szlakiem melodii przez pół lecz też mieć obowiązkowo zapro- sulat. Myślę, że uda się rozwiązać wykorzystać go w programach ra- innych miastach Polski i na świecie Europy” wykazują nie słabnącą ży- szenie z Polski i ponosić opłaty za pytanie o wizy krajowe i bezpłatne diowych. Zaczęło się od „Naszego (Włochy, Brazylia). wotność i znaczenie muzyki w eterze. wyrobienie wizy. Osoby, posiada- dla Polaków, obywateli Ukrainy. Po- Oczka”, potem przyszła kolej na Wbrew obecnej propagandzie Orkiestra Tadeusza Seredyńskiego, „Wesołe Niedziele”, aż po „Wesołą o dyskryminacji, przed wojną na fa- znana słuchaczom od czasu powsta- jące „Kartę Polaka” są zwolnione z zytywnie odnosimy się do waszych Lwowska Falę”. Budzyński umiejęt- lach lwowskiej rozgłośni były trans- nia rozgłośni, zreorganizowana i na opłat. Lecz obecnie w TKPZL jest 5 próśb”. nie wykorzystuje skecze i tzn. „ob- mitowane nie tylko msze rzymsko nowo skompletowana, występuje od 600 członków we Lwowie i około 16 razki słuchowiskowe” w swych audy- katolickie, ale transmitowano też roku 1938 jako stały zespół rozgłośni 000 w oddziałach Towarzystwa na Po zakończeniu tak poważnego cjach. Ale chyba bez takich aktorów nabożeństwa świąteczne z cerkwi w koncertach o charakterze popular- Ziemi Lwowskiej. Tylko 25% z nich posiedzenia, wszyscy udali się na jak Szczepcio i Tońcio (Kazimierza Wołoskiej. nym, rozrywkowym i tanecznym. posiadają „Kartę Polaka”. Powody spotkanie opłatkowe. Wśród obec- Wajdy i Henryka Vogelfängera) te Na falach rozgłośni gościli do- W lecie 1938 roku Polskie Radio są różne. Zwróćmy też uwagę na nych był też metropolita Lwowski audycje nie miałyby takiej popular- stojnicy kościoła – abp Bolesław we Lwowie zakupiło przy ul. Moch- ludzi starszych, chorych, zwłasz- abp Mieczysław Mokrzycki i konsul ności w całej Polsce. Nie były to tylko Twardowski, prezydenci miast, wo- nackiego, pod samą cytadelą, tereny cza z obwodu lwowskiego, którym generalny RP we Lwowie Jarosław takie sobie wesołe pogaduszki. Ske- jewodowie, którzy wykorzystywali o pow. 3000 m2 pod nowy budynek jest bardzo trudno przyjeżdżać Drozd. Spotkanie odbyło się w spo- cze w ich wykonaniu coraz częściej antenę radiową do kontaktu z lud- rozgłośni. Projekt zakładał wznie- osobiście do Lwowa i stać w kolej- kojnej, radosnej atmosferze, śpie- miały oddźwięk społeczny Nie ma nością. sienie budynku o kubaturze 9000 ce. Przez wszystkie lata istnienia waniu kolęd i wzajemnymi życze- ważnego zdarzenia, o którym by nie W takim sportowym mieście, jak m3. W 1940 roku miała być otwarta starego systemu udzielania wiz nie niami dobra i wszystkiego najlep- mówili, nawet o najpoważniejszych Lwów na antenie nie mogło zabrak- ta najnowocześniejsza, nie tylko w było żadnych nieporozumień z kon- szego. Abp Mieczysław Mokrzycki sprawach mówią w taki sposób, że nąć tematów sportowych. Działem Polsce, radiostacja. Miała… sulatem lub służbami granicznymi. pobłogosławił wszystkich i łamał się mogą im tego pozazdrościć mistrzo- sportowym lwowskiej rozgłośni kie- Niestety we wrześniu 1939 roku Nikt z członków Towarzystwa nie opłatkiem z każdym osobno, życząc wie publicystyki, a każde ich zdanie rował prof. Rudolf Wacek. Występo- cała redakcja i pracownicy tech- był posądzony o interesy handlo- wszelkiej pomyślności im i członkom tryska humorem. wał on przed mikrofonem z barwny- niczni lwowskiej rozgłośni opuścili we, o nadużycia w tych sprawach. ich rodzin. We Lwowie zapoczątkowano mi felietonami na tematy sportowe. miasto na zawsze. Ale to już całkiem Członkowie Towarzystwa, Polacy KG słuchowiska radiowe. Tu stworzo- Były prowadzone transmisje z me- inna historia. 16 Kurier kulturalny kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Anna Dymna we Lwowie 14 stycznia br. „Poddasze artystyczne” na ul. Rylejewa odwiedziła muza najwyższego artystycznego lotu. Tą muzą, tą „Panią ze słonecznym uśmiechem i słoneczkiem w podpisie” była wybitna polska artystka Anna Dymna z Krakowa.

JURIJ SMIRNOW „Dookoła nas jest tak wiele osób tekst i zdjęcia potrzebujących opieki. Pomagam stu ludziom, a obok oczekuje na po- Zawitała do Lwowa, aby przed- moc jeszcze tysiąc. – mówiła Anna stawić zebranym swoje widzenie Dymna. – W Krakowie jest taki poezji ks. Jana Twardowskiego. Spo- ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zaleski. tkanie zorganizowało studio „Wrzos”, Kiedyś prawie nic nie wiedziałam czyli Irena Strilciw i Halina Makowska. o jego działalności charytatywnej, Występowi literackiemu Anny Dymnej działalności na rzecz ludzi niepeł- towarzyszyła muzyka w wykonaniu nosprawnych. Słyszałam o jego Jurija Kowalowa (akordeon) i Igora poglądach politycznych – ale nigdy Stefaniaka (klarnet). Obecni również nie zajmowałam się polityką i nie mogli obejrzeć wystawę malarską pt. wchodzę w sprawy polityczne. Jego „Poezje ks. Twardowskiego w pra- mama mieszkała akurat pod nami w cach Haliny Makowskiej”. W sali na bloku. I ja ją ciągle zalewałam wodą. poddaszu nie było wolnego miejsca. Byłam bardzo znaną i popularną ak- Przybyli licznie przedstawiciele orga- torką, ale bałam się kontaktu z oso- nizacji polskich, przedstawiciele du- bami niepełnosprawnymi, nie wie- chowieństwa. Korpus dyplomatyczny działam jak z nimi mówić, co z nimi reprezentował konsul Generalny RP robić. I to ksiądz Isakowicz zaprosił we Lwowie Jarosław Drozd. mnie do Radwanowic koło Krakowa, Anna Dymna powiedziała na do ośrodka który on prowadzi. Byłam wstępie, że takie spotkania literackie przewodniczącą jury konkursowego. organizuje w Krakowie co tygodnia. Dookoła setki tych ludzi, ludzi po- Zachęcała lwowskich Polaków zająć Anna Dymna trzebujących troski socjalnej. Każdy się tą działalnością, wzbogacającą chciał mi coś powiedzieć, ucałować. duchowo każdego. „Kogo szukamy – Boga, człowieka, Serdecznie dziękowali aktor- Wszystkie moje pojęcia o teatrze, Poezja ks. Jana Twardowskiego czy samego siebie”, „Każdy z nas ce Zbigniew Chrzanowski, reżyser o sztuce, o pięknie były inne. A jest w formie prostą, ale każde słowo jest komuś potrzebny”, „Prawdy ży- Polskiego Teatru Ludowego we tu – inny świat, całkiem inny świat. w niej ma swój głęboki sens, swoją fi- cia są bardzo proste – ale jak trudne Lwowie, Jarosław Drozd, konsul W ciągu 5 minut zrozumiałam, że lozofię, swoje posłannictwo dla ludzi. jest ich przestrzeganie”. A jak często z generalny RP we Lwowie, Bożena jestem im potrzebna, kochana, że Dla deklamacji wierszy księdza nie mądrym wyrazem na twarzy „chlapią Rafalska, redaktor „Lwowskich Spo- ktoś cieszy się, że ja jestem z nimi. wystarczy talent, trzeba jego wiersze językiem oczytani analfabeci”. tkań”. Anna Dymna zachęcała do Zauważyłam, że mam z nimi do- rozumieć sercem, przyjąć jego filozo- Anna Dymna recytowała wiersze tworzenia salonów poezji, by uczyć bry kontakt. Ludzie oddają dla nich fię. Ksiądz Twardowski bardzo lubił głosem raczej cichym, niezwykle wy- się rozumieć poezję. „Recepta na całe majątki, a ja mogłam im dać ludzi, dlatego, tak naprawdę, tylko ten raziście, mało powiedzieć z talentem, życie, – mówiła ona, – nosić ze sobą tylko trochę mojego serca. I dałam. może inspirować się jego poezją, kto ale z sercem. Jest ona kobietą nie tylko tomik poezji”. Założyłam fundację. To był rok 2002. ma również dobre, kochające serce, słoneczną, ale też bardzo nastrojową. Następnie rozpoczęła się jakby Zaczęliśmy organizować warsztaty kto odczuwa swoją odpowiedzialność Ogromne wrażenie robią nie tylko jej druga część spotkania – chodziło o terapeutyczne, artystyczne dla nieza losy ludzkości, całego świata, jak słowa, ale też jej uśmiech, jej oczy, działalność charytatywną artystki. pełnosprawnych. Mało tylko zebrać również i prostego, małego stwo- wesołe lub smutne, jej oszczędna, wy- Z niezwykłym temperamentem, z takich ludzi pod jednym dachem i na- rzenia (kanarka czy pieska), który karmić obiadem. Trzeba ich zaintere- razista gestykulacja. Ona nie recytuje Autograf: Czytelnikom „Ku- ogromną miłością do ludzi niepeł- mieszka obok. Ludzie, którzy niosą w sować pracą twórczą. Bez pracy tacy wiersza – ona przeżywa treść każdego riera Galicyjskiego” z uca- nosprawnych, do ich problemów – sercu nienawiść, niechęć do innych, ludzie żyją krótko, umierają około 30. z nich i wysyła do nas nieme pytanie łowaniami mówiła długo i z zaangażowaniem. indywidualiści, dla których swoje „JA” Praca trzyma ich przy życiu. Ale na oczyma – czy myśmy to zrozumieli, czy Anna Dymna Widać było, że ta strona jej dzia- jest najważniejszą rzeczą na świecie, odczuli to samo co ona? Wielka aktor- łalności jest dla niej bardzo ważna. to wszystko potrzebne są pieniądze nigdy nie są zdolni zrozumieć poezji ka, serdeczny, niezwykły człowiek! jej karierze artystycznej, o filmach, w Bez niej nie potrafi już żyć. Oddaje – duże pieniądze, miliony. Organi- księdza i przekazać ją innym. Ksiądz „Jestem szczęśliwa, że wybra- których grała, o planach twórczych i tym sprawom cały swój wolny czas zowałam też cykl programów w te- w swoich wierszach często zwraca łam się do was” – powiedziała Anna o jej szeroko znanej w całej Polsce i energię. Robi wszystko bezintere- lewizji. Nagłaśniałam ten problem na się do zwierząt, roślin, liści, trawy, Dymna na zakończenie recytacji. działalności charytatywnej na rzecz sownie (w materialnym sensie), ale cały kraj. Zapraszałam, namawiałam drzew, ale to tylko metafora – zwraca Później były pytania. Oczywiście o ludzi niepełnosprawnych. bardzo szczerze! innych do zakładania podobnych fun- się on zawsze do nas, do ludzi, chce dacji i działań na rzecz tych biednych widzieć nas lepszymi, szlachetniej- ludzi. Zakładamy ośrodki, warsztaty szymi, pełnymi miłości do Boga i bliź- artystyczne, świetlice socjalne. O niego. On też żył wśród ludzi, ale też księdzu Isakowiczu piszą tylko jako o wśród przyrody. Dla niego całe jego polityku, a on ma kilkadziesiąt takich otoczenie było bardzo ważne – lubił ośrodków po całej Polsce, setki ludzi sąsiadów i ich psy, trawę na podwór- jest pod jego opieką. Kilka lat temu ku, słoneczko na niebie i kanarka w nasza fundacja kupiła teren nad mo- klatce. Anna Dymna umiała wszystko rzem, gdzie kiedyś była baza rakieto- to przekazać zebranym podczas recy- wa. Dla organizacji tam ośrodka dla tacji wierszy Księdza Twardowskiego. ludzi niepełnosprawnych potrzebne Podkreśliła ciepły humor jego wierszy. były miliony. Zrobiliśmy ośrodek – Dla ludzi chłodnych, egoistów, uwa- jest i działa. Dla mnie to wszystko żającym siebie za najlepszych i naj- potrzeba serca. Nic na tym nie zara- ważniejszych nie było miejsca pośród biam. Nie zajmuję się nawet sprawa- zebranych tego wieczoru. To tylko pomi finansowymi fundacji”. zornie ksiądz pisał o psie, który rzadko Anna Dymna mówiła długo, z chodzi do kościoła, który książek nie natchnieniem, z ogniem w oczach. czyta i nie pisze. W poezji ks. Twar- Opowiadała też o „Salonie poezji” dowskiego jest dużo filozoficznych w Krakowie. Poezja też leczy dusze sentencji, umie on skoncentrować zwykłych, niby zdrowych, ludzi. Jest myśl w ścisłych słowach i donieść ona potrzebna każdemu z nas. Na do nas samo sedno wydarzeń. Kilka zakończenie spotkania Aktorka pod- jego aforyzmów, wyjętych wprost z pisywała swoje zdjęcia. Czytelnikom wierszy: „Piekło to życie bez sensu”, Każdy chciał dostać autograf Kuriera Galicyjskiego również. 17 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Wołyński festiwal z polskim akcentem Okres świąteczno-noworoczny, który rozpoczął rok 2012, jest rekordowy pod względem imprez kulturalno- artystycznych, które odbyły się w Łucku. Kilka koncertów świątecznych artystów teatru miejskiego, koncert kolęd w wykonaniu Wołyńskiego Chóru Ludowego, festiwal kolędników, kolęda jazzowa, liczne akcje cha- rytatywne – nie jest to daleko pełny program prezentacji artystycznych. Już tradycyjnie zamyka ten okres świąteczno-artystyczny w stolicy Wołynia festiwal etnograficzny „Boże Narodzenie w Łucku”.

ciepło nas przyjmuje publiczność, dobrzy ludzie, wspaniała organizacja imprez artystycznych. W ze- szłym roku byliśmy na festiwalach w Żytomierzu i Berdyczowie. A w Łucku jesteśmy już po raz czwarty. W naszym programie mamy polskie kolędy i tańce, które tańczy się w okresie Bożego Narodzenia”. AGNIESZKA RATNA Warto tu zaznaczyć, że na festi- tekst i zdjęcia walu polskie kolędy brzmiały nie tylko ze sceny i na samym placu. W pro- Poprzednie cztery lata przebie- gramie festiwali – prezentacja bożo- gał on pod hasłem „Boże Narodze- narodzeniowych tradycji różnych nanie w wołyńskiej rodzinie”. W tym rodów: Ormian, Polaków, Niemców, roku impreza zmieniła nie tylko na- Czechów, Rosjan. Demonstrowały je zwę, ale stała się międzynarodową. stowarzyszenia mniejszości narodo- W ciągu dwu dni na placu Te- wych z Łucka. atralnym Łucka od rana do wieczora Na białym obrusie ryba, bigos, brzmiały życzenia zdrowia i szczę- pierogi, grzyby, w tle melodie kolęd ścia i wszelkiej pomyślności. Na – tak częstują chętnych członkowie wspólna kolędę zjechały tu zespoły Polskiego towarzystwa im. Tade- Zespół „Uchażacze” folklorystyczne z Iwano-Frankowska, usza Kościuszki. „Urodziłam się na Lwowa, Dniepropiertrowska, Czerni- terenach Żytomierskiego, – mówi Nie zważając na padający mo- jowy Stan” Witalija Pryjmaka, tego- ki. Jedyne wyjście w tej sytuacji, howa, ale też z Białorusi i Polski. Ludmiła Świazińska. – Tam Polacy kry śnieg i wiatr, w ciągu całego roczny konkurs „Miody Pitne” odby- jak uważa przewodniczący bractwa Występ dziecięcego zespołu i Ukraińcy mieszkają w zgodzie, a festiwalu na pl. Teatralnym było wa się już po raz czwarty. Każdego pszczelarzy „Rój Lwowa”, członek z Chełma „Uchażacze” stał się ro- dzieci od małego przejmują trady- ludnie i głośno. Goście weselili się, roku wzrasta liczba uczestników, zarządu pszczelarzy Ukrainy, My- dzynkiem święta. Mieszkańcy Łuc- cje obu narodów. Gdy przyjecha- śpiewali kolędy, próbowali potrawy zwiększa się asortyment miodów. koła Grybok – iść do Europy. Działa ka byli zachwyceni jaskrawymi ko- liśmy tutaj, sytuacja była inna. Ale narodowe. Żeby nie dokuczała po- Wielu pszczelarzy tworzy własne aktywnie w tym kierunku, nawiązując stiumami i repertuarem zespołu. To czasy się zmieniły, trzeba iść dalej, goda, próbowali miody pitne, które kompozycje miodowuchy, wykorzy- stosunki pomiędzy pszczelarzami co wywołało szczególne wrażenie, ku lepszemu. Według mnie, trzeba przedstawiało na ogólnoukraińskim stując jagody, zioła, soki. Polski i Ukrainy. jest to, że obok gwiazdy betlejem- przebaczyć stare urazy i razem ru- konkursie „Pitne miody 2012” około „Ten produkt jest bardzo sta- „We wrześniu zeszłego roku skiej obowiązkowym atrybutem wy- szać dalej. Gdy będziemy rozumieli 50 pszczelarzy z całej Ukrainy. ry, umiano go dobrze przyrządzać nasza delegacja wzięła udział w stępu była flaga państwowa Polski. i szanowali się wzajemnie, propago- „Są prawdziwymi patriotami swego wali nasze kultury, będzie to tylko z kraju, – chwalili widzowie. – Zuchy, korzyścią dla miasta i dla naszych trzeba brać z nich przykład”. narodów. Mamy jedną ziemię, jedno „Często jeździmy na Ukrainę, – niebo, jedno słońce – nie mamy co opowiada kierownik zespołu Bogumi- dzielić. Powinniśmy pracować dla ła Ryszkiewicz. – Tu zawsze bardzo pokoju i siać dobro”.

Przedstawiciele społeczności polskiej z Łucka (pierwsza od prawej – Ludmiła Świazińska)

„Moja miodowucha – za uszy nie jeszcze za czasów Rusi kijowskiej, ogólnopolskich Dniach Pszczela- odciągniesz, – nalewa na próbę do – opowiada. – Gdy inne państwa rza, które odbywały się w Ostrowcu szklanki aromatyczny napój Mykoła sławiły się swymi winami, to my – i Bałtowie, - kontynuuje. – Omówi- Pozniak z Łucka. – W jej skład wcho- miodami. Przyrządzano je, udosko- liśmy wiele ważnych pytań, między dzi chmiel, woda i miód. Tu widzicie nalano, klarowano. Dziś rozwijamy innymi, o kontynuacji współpracy napis „Trójniak”. Oznacza to – 30% znów tą działalność, propagując i układaniu umów pomiędzy zrze- miodu, reszta woda. Początkowo zdrowy tryb życia. Nasz produkt szeniami pszczelarzy, organizo- miodowuchę gotuje się, potem musi posiada 13-14 % alkoholu i nie wy- waniu wspólnych konferencji na- odstać, na koniec niektórzy dodają wołuje przyzwyczajenia. Dobrze ukowych na tematy pszczelarstwa. różne aromatyczne zioła. Ja nie do- grzeje już mała porcja, a na drugi Już na początku lutego niewielka daję nic, bo moje miody już są aro- dzień nie ma kaca”. delegacja z Ukrainy weźmie udział w matyczne. Mieszkam z żoną w Łuc- Jak mówi Witalij Pryjmak, jedy- takim spotkaniu, które odbędzie się ku, ale pasiekę mamy w okolicach nym miejscem, gdzie mogą propo- pod Lublinem. Mamy nadzieję, że ta Czerkas. Tam jest bardziej sprzyja- nować swoje napoje są etnofesti- współpraca da dobre owoce i nasze jący klimat dla pszczół, więcej roślin wale. Państwo nie jest zaintereso- wspólne opracowania będą przed- miodonośnych i kwitną one dłużej”. wane w produkcie ekologicznym, stawione na międzynarodowym kon- Szefowie bractw pszczelarskich z Wołynia i Lwowa Witalij Według słów szefa bractwa ulubionym napoju kozaków, który gresie pszczelarzy, który jest plano- Pryjmak (od lewej) i Mykoła Grybok pszczelarzy Ziemi Wołyńskiej „Ro- może stać się alternatywą dla wód- wany na rok 2013 w Kijowie”. 18 Wyjęte z karty pamięci kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Obrońca podatników Aleksander Krzeczunowicz W historii c.k. Galicji niepoślednią rolę odgrywali Podolacy – konserwatywne stronnictwo polityczne ziemian Galicji Wschodniej lat 1867–1914. W poprzednich numerach Kuriera Galicyjskiego przedstawiliśmy historię tego ugrupowania. Poniżej kontynuujemy cykl artykułów poświęconych biografiom jego najwybitniejszych przedstawicieli. Zapraszamy do lektury! W swoich wystąpieniach sejmo- rząd żadnych ulg w wypadkach, pluralności głosów (wielokrotnej siły rorusinami przeciwko ukraińskim wych najczęściej zabierał głos w spra- gdzie zapłacenie podatku mogłoby głosu) z tytułu ilości dzieci, „by każdy narodowcom. Jego wrogość wobec wach budżetowych i podatkowych. W zachwiać egzystencję spadkobier- obywatel, nawet małoletni miał głos obozu ukraińskiego w czasie wojny 1909 r. negatywnie ocenił politykę cy” – stwierdził. Dał przykład ustawy wykonany przez ojca jego”, z tytułu zaprowadziła go na pozycje jawnie rządu, który zwiększał podatki, a zara- niemieckiej, która „postanawia znacz- wykształcenia (np. drugi głos dla oso- prorosyjskie. Tak głośno krytykował zem zmniejszał dotacje krajowe. Jego ne ulgi dla rolnictwa i dla tych, którzy by z wykształceniem gimnazjalnym, a ukraińską politykę rządu wiedeńskie- zdaniem „rząd przecenia zamożność dziedzicząc nieruchomości, nie mają trzeci dla osoby, która ukończyła stu- go, że po ustąpieniu wojsk rosyjskich Galicji i jej stosunki ekonomiczne”. potrzebnej gotówki na zapłacenie po- dia wyższe), „bo taki ma więcej zrozu- z Galicji został oskarżony przez wła- „Jeżeli teraz rząd chce wywieźć z datku. Gdzie nie ma gotówki, pozwala mienia dla spraw publicznych”, a także dze austriackie o zdradę stanu i in- Galicji kilkadziesiąt milionów więcej, ustawa niemiecka rozkładać podatek z tytułu płacenia wyższych podatków, ternowany we Lwowie. Miał stanąć niż Galicja dać jest w stanie, może na lat 10 bez procentu i nie zezwala „bo płacący podatek ma wyższy inte- przed Sądem, jednak wstawiło się Artur Górski spowodować tym zachwianie bilansu na wystawienie nieruchomości na li- res w tym, by gospodarstwo krajowe za nim u rządu kilku czołowych kon- i może także doprowadzić kraj do ru- cytację za spadek”. było dobrze prowadzone”. Uważał, że serwatystów wschodnio-galicyjskich Nie ma wątpliwości, że Aleksan- iny, może doprowadzić do tego stanu, Był zwolennikiem poprawienia sy- „jeżeli parlament ma moc skutecznie i ostatecznie sprawę wyciszono. der Krzeczunowicz był jednym z bar- w którym zostawiły Galicję rządy ab- tuacji komunikacyjnej Galicji Wschod- kontrolować rząd i skutecznie działać, Ostatnim jego znaczącym wy- dziej kontrowersyjnych konserwatyw- solutne” – mówił. Domagał się, aby niej. Postulował zbudowanie kolei „od winien być dobrze złożony i nieliczny”. stąpieniem programowym był tekst nych polityków z Galicji Wschodniej. rząd jak najszybciej przeprowadził Podhajec do jednej ze stacji kolei po- Podczas prac nad reformą wyborczą napisany w październiku 1918 r., Po ojcu – Kornelu Krzeczunowiczu – wielką reformę finansów państwo- dolskiej”. W tej sprawie zwrócił się ze złożył liczne poprawki do projektu, a wydany w kolejnym roku w Krakowie odziedziczył zainteresowania, wiedzę wych i „ażeby do tego czasu tak samo stosownym wnioskiem do Wydziału gdy zostały odrzucone, na znak prote- jako odrębna broszura polityczna pt. i smykałkę do spraw podatkowych. zrezygnował z dochodu z wódki dla krajowego, zauważając, że linia zbu- stu opuścił posiedzenie Sejmu. Przyszłość Słowian i kwestia ruska w Konsekwentnie bronił Galicji przed skarbu państwa tak, jak zrezygnował dowana równolegle do linii Chodorów- Krzeczunowicz to typowy zie- Galicji i na Podolu. Przedstawił tam nadmiernym fiskalizmem rządowym, z dochodu piwa”. Jego zdaniem, rząd Tarnopol i do linii Buczacz-Czortków mianin o gorącej głowie kresowego kilka ciekawych koncepcji odnośnie a także utworzył prężnie działające postąpiłby „konsekwentnie i sprawie- „obsługiwałaby najlepiej tę część kraju, szlachcica. Znany był z ciętego, przyszłości Polski niepodległej. Wy- Towarzystwo Ochrony Podatników. dliwie”, gdyby „oddał krajom także dotąd komunikacji pozbawionej”. Za- ostrego języka. Zasłynął z niewy- raził m.in. opinię, że byłoby wska- Ze względu na swój trudny charak- dochód z podwyżki podatku od wód- znaczył przy tym, że inwestycja ta nie brednych, gwałtownych ataków na zanym utworzenie u ujścia Dniestru ter i wybuchową naturę miał jednak ki, a natomiast sobie zatrzymał cały będzie przeszkadzała rozpoczętej za swoich oponentów politycznych, co do Morza Czarnego wolnego miasta wielu oponentów politycznych, także dochód z podatku osobisto-dochodo- rządowe pieniądze budowie linii kole- spowodowało, że Sąd powiatowy w handlowego, „w któremby Polska, wśród konserwatystów krakowskich. wego, nie przyznając krajom w tym jowej z Podhajec do Buczacza, „po- Rohatynie wystąpił do Sejmu z proś- Rosja i Rumunia miały własne doki Michał Bobrzyński miał bardzo złe podatku żadnego udziału”. Zwracał nieważ obie linie są dla kraju potrzeb- bą o zgodę na karno-sądowe ściga- i własne porty, w którychby mogły zdanie o Krzeczunowiczu, gdyż ten uwagę, że wobec rosnącego deficytu ne”. W 1912 r. zabiegał o zwiększenie nie Krzeczunowicza. Immunitet został utrzymywać własne floty handlowe. bojkotował politykę Namiestnika, budżetu Galicji, sięgającego w 1909 subwencji krajowej z 50 do 75% na mu uchylony i ostatecznie w 1910 r. Kanałem od Sanu do Dniestru mia- przeciwstawiając się skutecznie two- roku 11 mln koron, kraj dla usunięcia dokończenie budowy drogi Czort- został skazany na karę pieniężną za łaby Polska dostęp do dwu mórz.” rzeniu dalszych gimnazjów ruskich. niedoborów „potrzebuje całej kwoty, ków-Manasterzyska z przedłużeniem „przekroczenie obrazy czci”. Był także za decentralizacją państwa Uważał Krzeczunowicza za „ujemny jaką dać może podwyżka podatków do Halicza. Jego wniosek wynikał z Zdaniem Jerzego Zdrady, Krze- i przyznaniem szerokich prerogatyw typ i produkt rasy ormiańskiej w Gali- od piwa i od wódki, zapłacona przez fatalnych stosunków finansowych w czunowicz utworzył Towarzystwo na rzecz samorządu terytorialnego. cji”. Przyznawał jednak, że odgrywał konsumentów galicyjskich”. powiatach, którymi droga przechodzi. Ochrony Podatników w związku z „Rząd centralny – pisał – powinien on „znaczącą rolę wśród podolskich W tym roku ukazała się we Lwo- „Dlatego wniosłem petycję imieniem wprowadzeniem w Austro-Węgrzech się ograniczyć do polityki zagranicz- konserwatystów”, a „we wszystkich wie jego broszurka pt. Sanacja finan- powiatu rohatyńskiego prosząc o pod koniec XIX w. podatku osobisto- nej, zarządu armia, cłami, monopo- sprawach sejmowych, zaczynając od sów, w której rozwinął swoje sejmowe podwyższenie tej subwencji do 75%, dochodowego. Już wcześniej ludność lami, żeglugą, kolejami, wyższymi podatku, a kończąc na szkołach, wy- wystąpienie. Powtórzył w niej pogląd, a petycję tę motywuję złym stanem Galicji odczuwała boleśnie nacisk szkołami i do nadzoru nad sprawami stępował z powagą autorytetu”. że ciężary podatkowe muszą być finansowym powiatu, ważnością tej „śruby podatkowej”. Jednak nie ma należącymi do kompetencji wojewo- Aleksander Krzeczunowicz uro- równomiernie rozłożone na wszyst- drogi i tym, że Wysoki Sejm uznał już wątpliwości, że główną przyczyną dów, miast, powiatów i gmin”. dził się 15 marca 1863 r. Ojciec za- kie kraje monarchii i zrównoważone przed 40 laty potrzebę drogi z Mona- utworzenia Towarzystwa była twarda Zabrał również głos w sprawie pewnił mu dobre wykształcenie i ma- korzyściami, jakie poszczególne kra- sterzysk do Halicza”. polityka związanego ze Stańczy- przyszłego ustroju odrodzonej Pol- jątek. Jak wielu Podolaków ukończył je odnieść mogą. „Gdy się tego na W latach 1910-1914 był namięt- kami Witolda Korytowskiego, który ski. Uważał, że jest sprawą drugo- Wydział Prawa Uniwersytetu Lwow- uwagę nie bierze, następuje szkodli- nym wrogiem demokratycznej reformy jako szef Krajowej Dyrekcji Skarbu rzędną, czy Naczelnik Rzeczypo- skiego. Pod czujnym okiem ojca we przesunięcie ciężarów z jednych wyborczej. Starał się jej przeciwsta- usprawnił działalność machiny podat- spolitej będzie miał tytuł prezydenta zgłębiał też sprawy gospodarcze i fi- krajów na inne” – pisał. A w dalszej wić, a jeśli już musi zostać przepro- kowej, tworząc z niej – jak twierdził obieralnego na pewien okres czasu z nansowe. Odziedziczył majątki m.in. części pytał retorycznie: „Czyż może wadzona, podejmował działania, aby Krzeczunowicz – bezwzględne, ad- prawem ponownego wyboru, czy też Bołszowce, Bouszowo, Herbutowo, być słusznym, aby Galicja płaciła za spowolnić jej wprowadzenie i prze- ministracyjne narzędzie do ściągania tytuł króla obieralnego dożywotnio z Kunaszowo i Słobódka. Jako ich niedobory kosztownych kolei alpej- prowadzić z korzyścią dla polskiej danin z ubogiej ludności Galicji. „Je- prawem dla Sejmu wypowiedzenia właściciel w 1888 r. został członkiem skich, z których nie korzysta?” mniejszości w Galicji Wschodniej. żeli chłopu zabiera znienawidzony mu wcześniej posłuszeństwa, „bo o Galicyjskiego Towarzystwa Gospo- W 1912 r. złożył w Sejmie wnio- „Reforma wyborcza – mówił w lutym egzekutor ostatnią chudobę za nieza- władzy decyduje nie tytuł, lecz kon- darskiego, a rok później członkiem sek w sprawie projektów rządowych 1914 r. – musi uwzględniać dwie płacony podatek, to cokolwiek o tym stytucja”. Jednak sam przychylał się Galicyjskiego Towarzystwa Kredyto- o podwyższenie podatków: osobisto- kwestie główne tj. kwestię społeczną zawyrokowała martwa litera prawa, do monarchii ze względu na tradycję wego Ziemskiego. dochodowego, od wódki, od piwa, od i sprawę narodową, musi je uwzględ- życie, nie zakute w szablon biuro- Korony i Litwy. Wolał tytuł króla „natu- Swoją karierę publiczną Krzeczu- spadków i uregulowania udziału kra- niać razem i łącznie (…). Ale projekt kratyczny, musi podnieść przeciwko ralnie z zastrzeżeniem, iż obieralnym nowicz rozpoczął w samorządzie. Od jów w tych podatkach. Zaznaczył, że dzisiejszy, zdaje mi się, nie załatwia temu gromki głos protestu” – podnosili mógłby być tylko Polak lub Litwin w 1891 r. zasiadał w Radzie powiatowej wniosek ten „nie jest niczym innym, dostatecznie ani jednej kwestii, ani w prasie i na zgromadzeniach człon- razie unii z Litwą, którego ojciec był w Rohatynie, a od 1900 r. pracował w jak tylko dalszym ciągiem akcji Sejmu, drugiej kwestii.” Był m.in. przeciwny kowie tej organizacji obronnej podatni- już Polakiem lub Litwinem”. I doda- Wydziale Powiatowym w Podhajcach. wszczętej już dawno, a zwracającej utworzeniu narodowych okręgów wy- ków, a wtórował im Krzeczunowicz. wał: „Wszak żyje potomek Gedymi- W 1912 r. został prezesem rohatyń- się ku sanacji finansów krajowych i borczych, które na wschodzie kraju W 1911 r. Krzeczunowicz wspól- nów Sanguszko Lubartowicz, nie na- skiej Rady powiatowej, jako osoba zawarowaniu podatkowej kompeten- stawiałyby w uprzywilejowanej pozy- nie z innymi Podolakami – hr. Stanisła- leżący do żadnej partii, a jego wybór wielce zasłużona dla tej ziemi. cji Sejmu”. Uznał, że obecne projekty cji Ukraińców, a tym samym pogłębia- wem Stadnickim i księciem Witoldem mógłby ułatwić ponowną unię Polski W wyborach 1908 r. Krzeczuno- rządowe „jeszcze bardziej zagrażają ły konflikt polsko-ukraiński. „Potrzeba Czartoryskim założył spółkę, która z Litwą”. Jak wiemy, koncepcje te zo- wicz uzyskał mandat poselski do Sej- finansowej autonomii kraju”, gdyż ob- zgody, ona musi być odczutą, a zgo- przejęła wydawanie „Gazety Narodo- stały tylko na papierze. mu krajowego z kurii wielkiej własności niżają udział kraju w tych podatkach. da nie może nastąpić, jeśli się roz- wej”, tytułu od dawna stanowiącego W niepodległej Polsce nie po- obwodu brzeżańskiego, z rekomen- „Dlatego wnosimy – mówił – aby przy dzielimy, bo zawsze mamy mnóstwo nieformalny organ konserwatystów dejmował prób udziału w życiu pu- dacji Podolaków. Pięć lat później po- rozdziale przychodów z podatku od spraw stycznych, gdzie trzeba będzie podolskich. Pod nowym właścicielem blicznym. Po odparciu bolszewickiej nownie został wybrany posłem w tym piwa i od wódki przyjąć dla rządu wspólnego porozumienia, a narody „Gazeta Narodowa” stała się oficjal- nawałnicy w 1920 r. zajął się odbu- obwodzie, wystawiony przez Radę pewne praecipuum na koszty zarzą- między sobą rozdzielone już trudniej nym organem Klubu Centrum (Środ- dową majątków zniszczonych w wy- Narodową. Był członkiem Klubu Cen- du, a resztę rozdzielić między skarby będą mogły się zrozumieć” – przeko- ka), zaczęła się rozwijać i niebawem niku działań wojennych i poświęcił trum (Środka), skupiającego najbar- państwa i kraju po połowie. Zasadę tę nywał. Jednocześnie wyrażał obawy, stanowić coraz większą konkurencję sprawom rodzinnym. dziej nieprzejednanych Podolaków. chce rząd przyjąć przy piwie, niechże że powszechne głosowanie dopro- dla krakowskiego „Czasu”. Krze- Aleksander Krzeczunowicz zmarł W Sejmie galicyjskim pracował więc ją przyjmie i przy wódce.” Kry- wadzi do sytuacji, że „będziemy mieli czunowicz został jednym z bardziej 3 marca 1922 r. we Lwowie i po- głównie w komisjach: budżetowej, po- tykował także podwyższenie podat- rozmaite niespodzianki, szczególniej regularnych autorów gazety, w której chowany został dwa dni później na datkowej i reformy wyborczej, ale był ku od spadków. „Projektując bardzo w okręgach, w których nie chło- zresztą już i wcześniej publikował. Cmentarzu Łyczakowskim w grobie wybierany także do komisji: szkol- znaczne podwyższenie podatku p-rolnik, lecz proletariat większość Przed wojną Krzeczunowicz rodzinnym. nej, petycyjnej, solnej i wodnej. od spadków, nie projektuje jednak mieć będzie”. Był też zwolennikiem popierał sojusz Podolaków ze sta- KG 19 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150)

Wiktoria Radik Włodzimierz Wysocki (1846-1894) prezes KNKSP ,,Zgoda”

„Na cmentarzu kijowskim obok prochów ukochanej matki, spoczął polski poeta, kijowski fotograf Włodzimierz Wysocki, zgasły w kwiecie wieku męskiego. Wierna i po dzimierza w Kijowie’’. Wszystko to pomocy i szczodrym ofiarodawcą śmierci ręka zdobi grób cichy zie- zapewniło byt materialny przyszłe- dla pogorzelców grodzieńskich. Do- lenią i kwiatami, ale pomnika nie ma mu poecie. wiedziawszy się o ciężkim położeniu dotąd. Ostatni lirnik polski z Ukrainy, Dopiero w tym okresie pojawiła materialnym klasyka literatury pol- spadkobierca Goszczyńskich, Zale- się możliwość poświęcić trochę wol- skiej Teodora Tomasza Jeża, talent skich i Sowińskich, poeta, którego nego czasu na lekturę i pisanie. Wła- którego cenił bardzo wysoko, jako przedwczesna skruszona harfa legła sne honoraria fotograf często prze- pisarza, służącego potrzebom spo- na rozdrożu dziejów tego kraju, no- kazywał na potrzeby wydawnictw, jak łeczeństwa, stał się inicjatorem „zbio- wym dziś toczącym się torem. Pie- również na wydania własnych utwo- rowego ogniska” i zadeklarował 300 śniarzowi, które społeczeństwo swoje rów poetyckich. Włodzimierz Wysocki rubli na „początkowe wydatki” (z listu ukochał szlachetnym sercem, odczuł wstąpił do Kijowskiego Towarzystwa do Orzeszkowej, rok 1885). jego cierpienia, płakał nad jego upad- Technicznego, był wybrany na wice- Wysocki z wielkim szacunkiem kiem, przeczuł jego przyszłość i stawił prezesa i prowadził odczyty w zakre- odnosił się również do kultury ukra- ku niej drogowskazy to społeczeń- sie fotografiki. Swoją wiedzę chętnie ińskiej, wysoko oceniał poezję Tarasa stwo winno głaz grobowy” – tak napi- przekazywał uczniom. Jednym z Szewczenki, którego twórczość po- sał o poecie znany pisarz i publicysta nich był znany później fotograf kina etycką stawił na jedną skalę z pierw- tamtych czasów Bohdan Kutyłowski A. Fedecki, który pracował w atelier szorzędnymi poetami Europejskimi. na 15. rocznicę zgonu poety w „Ka- Wysockiego w latach 1860-1886. Po W swoich listach do Elizy Orzesz- lendarzu Kijowskim” za 1909 r. śmierci Wysockiego jego atelier przy- kowej poeta również zaznaczał, że Do grona wybitnych Polaków, jęła żona i syn Włodzimierz. ,,Kulisz, Lewicki, Franko, Staricki – są których zrodziła ziemia ukraińska Dzisiaj prace fotograficzne W. to talenty niepospolite’’. Istnieje wia- należy polski poeta-pozytywista, ki- Wysockiego zdobią kolekcje róż- domy fakt, że w rocznicę dnia zgonu jowski fotograf Włodzimierz Wysocki nych muzeów Ukrainy: liczne zdję- wybitnego ukraińskiego wieszcza Ta- (1846-1894). cia kijowian z owych czasów – są w rasa Szewczenki, Włodzimierz Wy- Urodził się Włodzimierz Wysocki, ekspozycji Muzeum Historii miasta Włodzimierz Wysocki (1846-1894) socki oraz polski historyk Aleksan- w 1846 r. w Romanowie, w powiecie Kijowa oraz w Muzeum Jednej Ulicy; der Jabłonowski zawsze przychodzili rożyszczeńskim, na Wołyniu, mia- Państwowym Muzeum Iwana Franki rę, powieści poetyckie, ballady, bajki, aby zstąpił na ukochaną ukraińską do jednej z cerkwi prawosławnych na steczku położonym między Połonnem we Lwowie – są portrety wybitnego sonety. Jego debiutem był poemat ziemię pokój społeczny, pokój naro- panachidę po poecie. Ten krok był a Żytomierzem, w rodzinie drobnej ukraińskiego pisarza Iwana Franki z satyryczny ,,Wszyscy za jednego” dowy, aby ustaliła się bratnia przyjaźń bardzo niebezpieczny, przecież żan- szlachty polskiej. Jako dziecko prze- żoną (1886). (1882). Ten poemat, jak i następne pomiędzy Polakami i Ukraińcami i za- darmeria carska pilnie śledziła obec- żył wczesną śmierć ojca Wincentego. W Muzeum wybitnego ukraiń- satyryczne utwory poety- ballada warł to pragnienie najgorętsze w wy- nych na nabożeństwie, więc nawet Lata szkolne spędził w Żytomierzu, skiego kompozytora Mikołaja Łysien- ,,Zaklęta łza’’, ,,Nowe dziady” (1884), razach starego Zaporożca Łachody, nie każdy Ukrainiec był zdecydowany gdzie pobierał naukę w miejscowym ki – zbiorowy portret kompozytora ra- ,,Satyry i bajki’’ zdobyły wielki sukces pieśniarza Ukrainy, który modlił się na podobny krok, a jednak i Wysocki i gimnazjum. W wieku 16-17 lat brał zem z trupą Teatru Opery w Kijowie; wśród czytelników. Mimo tego, że pod przed zwłokami bohaterki: Jabłonowski co roku składali hołd pa- udział w powstaniu 1863 roku na a w Muzeum wybitnej ukraińskiej koniec XIX wieku krąg rozpowszech- Gołąbko czysta, tam, u tronu Pana mięci Kobzarowi, bo byli pewni, że to Wołyniu za co był aresztowany, a po poetki Łesi Ukrainki w stałej ekspo- nienia książki polskiej pozostawał Wyproś, niech odtąd nasza Ukraina, jest ich obowiązek społeczny. latach tak wspominał o tym w liście do zycji znajdują się portrety poetki w stosunkowo wąski, utwory Wysoc- W której pokrewne osiadły narody W połowie lat 80. XIX wieku Wy- Elizy Orzeszkowej: ukraińskim stroju ludowym (1884); kiego ukazywały się w wydaniu po Będzie świątynią bohaterstwa i zgody. socki związany był z progresywną ,,Skompromitowałem się – wy- ukraińskiego historyka, publicysty, kilka razy. Poemat „Wszyscy za jed- grupą inteligencji polskiej w Kijowie puszczono z wiezienia, ale razem folklorysty Michała Dragomanowa nego” w ciągu 80-90 lat był wydany Te ostatnie strofy są nie tylko nicią tzw. ,,ukrainofilów” dążącej do ścisłej wydalono mnie ze szkół, pozbawiw- oraz historyka, etnografa, archeologa w Kijowie aż czterokrotnie, ,,Laszka’’, przewodnią całego poematu ,,Lasz- współpracy z Ukraińcami. Wspo- szy prawa wstąpienia do jakiego Włodzimierza Antonowicza (1890). ,,Zaklęta łza’’ i ,,Nowe dziady” - trzy- ka’’, ale również całej twórczości po- mniany wyżej, znany pisarz, publicy- bądź innego zakładu naukowego Wysocki był również publicystą krotnie, a ,,Satyry i bajki’’- w wielkim etyckiej Włodzimierza Wysockiego. sta Bohdan Kutyłowski tak wspominał w obrębie Cesarstwa. Syn ubogiej, i poetą, więc z zapałem zabrał się do jak na tamte czasy nakładem: 2400 Wysocki uzyskał uznanie i jako o Wysockim: „Wzniosłość i czystość schorowanej wdowy mogącej zaled- zrealizowania postawionego celu: od- egzemplarzy. Drobne utwory ogła- autor poematu historycznego ,,Oksa- duszy ustrzegły Wysockiego przed wie opędzić się nędzy pracą rąk wła- rodzenia literatury polskiej na kresach szał Wysocki w czasopiśmie „Głos” na” (1891), dzieje którego odbywają zaślepieniem narodowym, dały mu snych, nie miałem ani środków, ani wschodnich. ,,Przed kilku laty, kiedy (1887-1891), ,,Kraj’’, petersburska się na Ukrainie prawobrzeżnej w cza- możność spoglądania na walki i za- możliwości wyjechania za granicę Rusini zaczęli energicznie krzątać ,,Gwiazda’’, ,,Prawda’’. Liczba jego sie Powstania Styczniowego 1863-64. targi w Kraju ze stanowiska wyższego lub kształcenia się w domu, chociaż się koło wydawnictw moich, powzią- wierszy nieraz przewyższała ilość Ciężkie koleje losu przeżywa główna – prawdy dziejowej i sprawiedliwości. chęci i zdolności do nauk nie brako- łem śmiały zamiar obudzenia takiejże utworów innych poetów, umieszcza- bohaterka poematu ukraińska dziew- Ukochał szczerze i w duchu tej spra- wało, a w gimnazjum należałem do chętki w kółku mieszkających w Ki- nych w prasie. W swych utworach czyna Oksana, poprzez przebaczenie wiedliwości zarówno społeczeństwo celujących’’ (12.12.1884 r.). jowie Polaków. Dwadzieścia z górą satyrycznych poeta często wyśmie- niewiernemu kochanemu - polskiemu własne polskie, jak lud Ukrainy. Wie- W ciągu dziesięciu lat pracował lat mijało od ostatniej drukowanej tu wał negatywne strony życia szlachty szlachcicowi, aż do gotowości rato- dział Wysocki, że skoro Opatrzność w różnych zawodach. Walka o byt książki polskiej. A przecież Ukraina polskiej na Ukrainie, za co był nie raz wania go przed represjami za udział kazała w jednym kraju mieszkać ży- popchnęła go na drogę rzemiosła; wykołysała Goszczyńskich, Zaleskich krytykowany przez konserwatywnie w powstaniu. wiołom różnych zespołów, nie pozo- wraz z matką, na stałe zamieszkał w – czyżby – myślałem – dźwięk mowy nastrojoną warszawską prasę. Jako Bardzo wysoką ocenę twórczo- staje im, dla dobra wspólnego, nic in- Kijowie. Zanim zyskał uznanie jako naszej miał tu zamrzeć na zawsze?... zaciętego satyryka najbardziej cenił ści poetyckiej Wysockiego, a rów- nego, jak żyć i pracować zgodnie, jak poeta, zyskał uznanie jako pierwszo- Chciałem… innych i zdolniejszych Wysockiego Aleksander Świętochow- nież i poematowi ,,Oksana’’ dał Iwan zapomnieć o urazach wzajemnych, rzędny fotograf i właściciel dużego ode mnie do pisania zachęcić’’ (z listu ski: ,,Muza jego jest najszczerszą Franko: ,,Odczuwa się w jego poezji jak szukać ideału wspólnego, którym zakładu fotograficznego w centrum do Elizy Orzeszkowej 12.12.1884 r.) najśmielszą i najbardziej szyderczą jakiś powiew świeżości i siły, jakaś być tylko mogą poszanowanie wza- miasta, który otworzył w 1873 roku, Włodzimierz Wysocki był oso- ze wszystkich, jakie dziś zamieszkują energia i w tym jest jej główne ocza- jemne, równość i wolność w zakresie w kamienicy na ul. Luterańskiej 1, tuż bistością utalentowaną i oryginalną, nasz Parnas’’(,,Prawda’’ 1884 nr 42). rowanie” (чути в його поезії якийсь nieobrażających praw niczyich”. u rogu z ulicą Kreszczatik (budynek znaną wśród inteligencji kijowskiej Najwybitniejszy krytyk pozytywizmu подих свіжості і сил, якусь енергію Ostatnie lata życia były dla ponie zachował się). Obok znanego i środowiska polskiego. Jego dar Piotr Chmielowski również obdarzał і в тім головна її принада). ety trudne: śmierć ukochanych: mat- Franca de Mezera W. Wysocki był poetycki wówczas był wysoko cenio- poetę pozytywną opinią, wyróżniał Zasługuje na uwagę i poezja, ki i młodszego brata, pogorszenie najpopularniejszym fotografikiem w ny przez działaczy literatury i sztuki jego trafność i trzeźwość myśli, po- w tym ,,Las” (1883) w której poeta stanu zdrowia żony i własne, kłopoty mieście. Zamawiano u nich ponad końca XIX pocz. XX stulecia w tym: dziwiał głębokie uczucie poetyczne filozoficznie rozważa na temat: czło- z cenzurą, pogorszenie sytuacji poli- połowę portretów w Kijowie. Elizy Orzeszkowej i Tomasza Jeża. i umiejętność wypowiadania się w wiek, natura i urbanizacja oraz ma- tycznej w kraju, – wszystko to sprzy- Fotografował również budynki Pisarka zaliczała go do ,,najmilszych sposób wzruszający. luje piękno przyrody. jało rozwijaniu stanu depresyjnego. i panoramę Kijowa. Wkrótce jego i najbliższych współmyślących”. W Włodzimierz Wysocki bardzo ko- Włodzimierz Wysocki żywo re- Zmarł w Kijowie 11 sierpnia 1894 firma zdobyła sławę jednej z najlep- jego korespondencji do Elizy Orzesz- chał Ukrainę i jej naród, temat miłości agował na fakty dotyczące życia roku, mając 48 lat, pochowany został szych nie tylko w mieście, ale i w ca- kowej, z której łączyły go długoletnie do rodzinnego ukraińskiego kraju społecznego. Znany krytyk literacki, obok mogiły matki Emilii Wysockiej, łej Rosji. W 1882 roku Włodzimierz więzi przyjaźni, powtarzają się często ciągle żywił jego poezję. Za najlepszy Franciszek Rawita-Gawroński pod- na Cmentarzu Bajkowa w Kijowie. Wysocki był odznaczony srebrnym słowa o braku czasu, który by chciał przykład może służyć poemat rycer- kreślał: ,,W nim grają wszystkie tętna W roku 1901 Wacław Ciechowski medalem na Międzynarodowej Wy- przeznaczyć na twórczość czy lektu- ski ,,Laszka” (1883), w którym poeta bieżącego życia narodowego, on nie w przewodniku ,,Kijów i jego pamiąt- stawie Fotografii w Moskwie.- Fo rę. Dziesięcioletnia korespondencja wystąpił również jako przedstawiciel zachwyca się tylko zielonością Ukra- ki” napisał, że niedaleko grobu ks. tografował wiele znanych postaci z Orzeszkową jest najobfitszym z do- ,,Szkoły ukraińskiej’’. iny, nie marzy na temata przeszłe, a Cyryla Krzyżanowskiego znajduje się rosyjskiego życia publicznego, m.in. stępnych obecnie źródłem informacji Poemat jest bogaty we wpływy nawet w ten czas kiedy z kozackiej mogiła matki, znanego poety kijow- rodzinę carską, za co był nagradza- o poecie. Z nich dowiadujemy się ukraińskiego folkloru. Przewodnią przeszłości bierze wątek do swoje- skiego Włodzimierza Wysockiego, ny i mianowany tytułem nadworne- również o jego podróżach do państw myślą poematu ,,Laszka” jest dążenie go poematu, umie z tych stron już „…który również jest tu pochowany, go fotografa – ,,Fotografa Dworu Jej Europy Zachodniej (Grodno, Warsza- do ustalenia bratniej zgody pomiędzy dawno nie granych, wydobyć myśli choć dotąd nie ma nagrobka”. Imperatorskiej Wysokości Wielkiej wa, Drezno, Wiedeń). Kozakami i Polakami w walce z Tata- bliskie nam i drogie… Wysocki idzie Księżny Aleksandry Pietrowny” oraz Włodzimierz Wysocki uprawiał rami i z krymskim chanem (ukr. tłuma- ręka w rękę z czasem’’. W 1885 roku (ciąg dalszy „Fotografem Uniwersytetu św. Wło- różne formy i gatunki literatury: saty- czenie 1912 r.). Poeta gorąco pragnął poeta był jednym z organizatorów w następnym nr) 20 Kurier kulturalny kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Polsko-ukraińska współpraca w dziedzinie sztuki sakralnej Na początku lat 90. XX wieku w nowowybudowanych na Ukrainie świątyniach zagościł chaos. Zamiast ikon – niezrozumiałe malowidła poobwieszane lampkami choinkowymi i papierowymi pozłacanymi lub plastykowymi kwiatami.

JURIJ SMIRNOW jest w pracy członków tej grupy prze- tekst i zdjęcia wodnikiem w wymiarze duchowym i warsztatowym, świadkiem Ewan- Profesor Roman Wasyłyk jest nie gelii, głoszonej przez sztukę oraz tylko znanym lwowskim malarzem skarbnicą kanonu dawnych technik sakralnym i zasłużonym pedagogiem, artystycznych. W Białej Podlaskiej lecz prawdziwym entuzjastą i czło- swoje prace przedstawiło 21 artystów wiekiem oddanym sztuce. Bez jego ze Lwowa i 19 z Polski. Tą wystawę twórczości nie można przedstawić objął swoim patronatem honorowym sobie współczesnej lwowskiej sztuki konsulat generalny RP w Łucku. sakralnej. Druga wystawa pt. „Boży Po- Nic dziwnego, że to właśnie on słańcy Starego Przymierza” była był inicjatorem organizacji katedry pokłosiem III Międzynarodowych sztuki sakralnej Lwowskiej Akademii warsztatów ikonopisu w miejscowo- Sztuk Pięknych i kształcenia mło- ści Nowica na Łemkowszczyźnie. dego pokolenia malarzy w lepszych W tych dwutygodniowych warszta- tradycjach sztuki cerkiewnej. Prof. tach wzięło udział 23 malarzy ikon z Wasyłyk wspomina, że „…razem Ukrainy, Polski, Słowacji i Białorusi. z legalizacją ukraińskiego kościoła Ikonopisanie w swojej istocie – to greckokatolickiego powstały nowe ukazywanie poprzez obraz tajemnic wyzwania także przed artystami. bożych zamiarów. Rolę tą teologia Sytuację utrudniał fakt, że przeważa- Starego Przymierza przypisywała jąca część społeczeństwa wskutek Aniołom oraz Prorokom. W czasach dużej presji poprzedniego systemu chrześcijańskich duch przekazu mi- ideologicznego zatraciła więź z trady- steriów został powierzony nauczy- cją i duchową spuścizną poprzednich cielom wiary i teologom, do których pokoleń. Dotyczyło to zarówno osób tradycja wschodu zalicza również świeckich, jak i duchownych, księży, ikonopisarzy. Ci, zebrani na niewiel- nawet biskupów, a także części ma- kim plenerze, tworząc obrazy bo- larzy. Zamiast tworzyć awangardę Profesor Roman Wasyłyk żych posłańców, niejako przeglądali sztuki religijnej w oparciu o doświad- się w zwierciadle misji, której byli czenia i zdobycze poprzedników, twórczo rozwijała się obok i równole- kładów negatywnego podejścia do Drogi rozwoju współczesnej uczestnikami… Powstałe na III Mię- artyści zadowalali zachcianki niewy- gle z tradycją kościoła zachodniego, tych problemów niestety nie brakuje. sztuki sakralnej również znajdują dzynarodowych warsztatach ikono- brednych klientów malowidłami o zni- katolickiego. Obydwie tradycje, oby- Bezstylowe dobudowy i przebudowy się w centrum zainteresowań wielu pisu prace stanowią traktaty z dzie- komej wartości artystycznej. Efekty dwa kierunki współdziałały ze sobą, starych świątyń katolickich świadczy- ośrodków i stowarzyszeń w Pol- dziny bosko-ludzkiej historii, uka- były natychmiastowe: na początku lat wywierały wzajemne wpływy. ły tylko o złym guście wykonawców sce. Kościół katolicki wysoko ceni zują w jaki sposób doświadcza się 90. XX wieku w nowo wybudowanych Tradycja ta została przerwana i tych, kto te przebudowy zamawiał. duchowość i tradycje kościelnej i przekazuje dalej słowo, które przez świątyniach zagościł chaos. Zamiast przez II wojnę światową i powojenne Trudno byłoby też wyobrazić sobie sztuki chrześcijaństwa wschodnie- wiarę i działanie staje się ciałem”. ikon – niezrozumiałe malowidła po- lata reżimu komunistycznego. Sytu- budowę nowych okazałych ikonosta- go. Roman Wasyłyk znalazł w Polsce Wśród uczestników pleneru, obok obwieszane lampkami choinkowymi acja odmieniła się dopiero w niepod- sów w starych katolickich świątyniach w łonie kościoła rzymskokatolickie- znanych malarzy, profesorów, było i papierowymi pozłacanymi lub pla- ległej Ukrainie. W konkretnej sytu- barokowych lub neogotyckich. Pod go i greckokatolickiego wyznawców niemało studentów, ludzi młodych, a stykowymi kwiatami”. Otóż w przy- acji, która zaistniała we Lwowie i w tym względem twórczość profesora tych samych poglądów i nawiązał nawet niezawodowych malarzy. Wy- gotowaniu programów kształcenia ogóle na Kresach był jeszcze jeden, Wasyłyka wyróżnia się subtelnym z nimi ścisłe kontakty twórcze. Tak stawa poplenerowa była pokazywana młodych artystów-malarzy kierunku prawie nie spotykany przed wojną smakiem i głębokim zrozumieniem powstała idea wspólnych konferencji najpierw w Nowicach, a następnie w sztuki sakralnej podstawowy akcent czynnik. Mianowicie, przeważającą artystycznego otoczenia wykonanych naukowych, plenerów i wystaw. Takie Krynicy i Lublinie. W listopadzie przy- położono na ideowe ukierunkowanie część dawnych świątyń rzymskoka- przez niego ikonostasów, obrazów działania mają już swoją historię. W jechała do Lwowa, a dalej – do Łucka, tego rodzaju twórczości. Za podsta- tolickich przekazano w posiadanie świętych lub witraży. Jako przykład 2011 roku pokłosiem wspólnych prac aby na koniec dotrzeć do Warszawy. wowe kierunki uznano podstawy kościoła greckokatolickiego. Wiele z może służyć aranżacja wnętrz dawne- były dwie wystawy. Na pierwszej z W 2010 roku ikony, powstałe w trak- sztuki sakralnej doby księstwa halic- nich było w stanie daleko posunięte- go kościoła Matki Boskiej Ostrobram- nich w Białej Podlaskiej pt. „Obli- cie II Międzynarodowych warsztatów kiego i halickiej szkoły ikonopisania go zaniedbania, a nawet ruiny. Nie- skiej we Lwowie. Wśród projektów dla cza ikony. Ukraińskie i polskie ikony obejrzało ponad 5 tys. osób. Tłumnie XIV-XVI wieków, również osiągnięcia które były nie dobudowane. Kościoły nowo budowanych świątyń trzeba wy- współczesne” swoje prace przedsta- było i na wystawie we Lwowie w Mu- artystów pierwszej połowy XX wieku zachowane w stosunkowo dobrym różnić kompleksowe zdobienie cerkwi wili artyści-malarze z Katedry sztuki zeum Narodowym. – Sosenki, Osińczyka, Chołodnego, Dla naszych czytelników Kurie- Wystaniuka, Nowakowskiego. W ra prof. Roman Wasyłyk powiedział: ten sposób wypracowano koncepcję „Miejscowość Nowica, gdzie już po działalności Katedry sztuki sakralnej, raz trzeci organizowano plener, to przewidującą realizację programu od- rodzinna wieś znanego ukraińskie- rodzenia i popularyzacji ukraińskiego go poety Bogdana Igora Antonycza. ikonopisania, oraz jego oryginalnej U nas już sformowała się stała gru- stylistyki, opierającej się na stylistyce pa uczestników, ale co roku przyjeż- sztuki bizantyjskiej. Postulacja kierun- dżają też nowi. Przeważnie młodzi ków rozwoju nowoczesnej ukraińskiej ludzie. Są uczestnicy z Warszawy, sztuki sakralnej oznaczała zarówno Krakowa, Lublina, Gdańska, znacz- metodykę nauczania studentów, jak na grupa studentów i absolwentów i zastosowanie ich do realizacji kon- Wystawa w Muzeum Narodowym we Lwowie ASP ze Lwowa, malarze z Białorusi kretnych projektów twórczych. W tej i Słowacji. Wszystkich było 23 osoby. dziedzinie we Lwowie jedno z czo- stanie również wymagały pewnego św. Włodzimierza i Olgi we Lwowie. sakralnej lwowskiej ASP, stowarzy- Panowała niezwykłe twórcza atmos- łowych miejsc zajmuje również prof. dostosowania do wymogów obrząd- Roman Wasyłyk wykonał też projekt szenia „Droga ikony” z Warszawy, fera. Dzień rozpoczynał się modlitwą Wasyłyk, który przez ostatnie 20 lat ku wschodniego. Było to wszystko ołtarza na mszę świętą z udziałem pracowni „Św. Mikołaja Cudotwórcy” w miejscowej kaplicy z udziałem księ- wykazał się nie tylko jako dobry peda- pytaniem niezwykle delikatnym i papieża Jana Pawła II podczas jego z Warszawy i Lublina i „Pracowni dza. Modliliśmy się wszyscy razem, gog i organizator, ale i bardzo zdolny, wymagającym wielkiego gustu i wizyty na Ukrainie (w Kijowie), zapro- ikon” z Łukowa. niezależnie od obrządku i narodo- stylowy malarz. Trzeba też zwrócić zrozumienia nie tylko zasad sztuki, jektował ikony beatyfikacyjne w celu „Droga Ikony” – to warsztat i szko- wości. Nie było żadnego problemu. uwagę na fakt, że sztuka sakralna w ale też ogólnochrześcijańskiej etyki i poświecenia ich przez Ojca Świętego ła założona w 2001 roku przez ojca Większość naszych artystów-malarzy Galicji rozwijała się w ciągu wieków w harmonii form historycznej architektu- podczas uroczystej liturgii we Lwo- Jacka Wróbla, jezuitę z Warszawy, nie tylko dobrze maluje, ale i pięknie środowisku wielonarodowościowym, ry i sztuki z nowoczesnymi trendami, wie. Jego prace artystyczne znajduję i związana jest z duszpasterstwem je- śpiewa w kościele. Ikonopis połączył wielokulturowym, wieloobrzędowym. a też poszukiwaniami nowych form się w cerkwi studytek we Lwowie, zuitów w stolicy Polski. Do tego kręgu ludzi różnych obrządków i różnych Nasz kraj był jednym z tych miejsc wyrazu twórczego w realizacjach tra- kościoła w Wolverchampton (Wielka przynależą twórcy, którzy w swej pra- zawodów, bo nie wszyscy wśród nas w Europie, gdzie tradycja sztuki ko- dycyjnych priorytetów sztuki kościoła Brytania), oraz św. Andrzeja we wsi cy inspirują się pięknem ikony. Jako byli zawodowymi malarzami. Rów- ścioła wschodniego, bizantyjskiego wschodniego i zachodniego. Przy- Bartoszyce (Polska). owoc tradycji chrześcijańskiej ikona nież ludzi różnego wieku. Byli stu- 21 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) denci i emeryci, ale wszyscy byliśmy św. Eliasza i św. Jana Chrzciciela” jako jedna rodzina. Nasza wystawa Prof. Wasyłyk wyjaśnił zebranym, że jest wystawą wędrowną. Najpierw nie jest to przypadkowe – pod czas wystawiliśmy nasze prace w bardzo pleneru malarze nie tylko malują, ale Alfred Schreyer nastrojowej, starej, drewnianej kapli- też pobierają naukę, słuchają refe- cy w Nowicach. Później w Krynicy w ratów, wygłoszonych przez znanych muzeum Nikifora. W Lublinie gościł naukowców. nas Uniwersytet Katolicki. Wśród or- Oglądamy na wystawie ikony, w Londynie ganizatorów warsztatów jest „Bractwo Zadziwia nas wysoki poziom ich Sarepta”, Stowarzyszenie młodzieży wykonania, doskonała technika. Ale „Największym moim tegorocznym życzeniem jest dożyć do 90 lat i od- greckokatolickiej w Polsce i pracow- chciałbym wyróżnić kilka z nich – te, nia „Droga ikony” z Warszawy, zwią- które zrobiły na mnie największe wra- znaczyć ten jubileusz…” – Alfred Schreyer. zana z duszpasterstwem ojców je- żenie. Oto „Symeon z Dzieciątkiem zuitów kościoła rzymskokatolickiego. Jezus w ramionach” Marii Podleśnej, Patronat nad warsztatami objęli ks. „Trójca Starotestamentowa” i „Sen apb Jan Martyniak, metropolita prze- praojca Jakuba” Konstantyna Mar- mysko-warszawski, konsul generalny kowycza, „Prorok Eliasz” Wiktora Do- RP we Lwowie Jarosław Drozd oraz vnara, „Trójca Starotestamentowa” konsul generalny Ukrainy w Krakowie siostry Moniki Feckowej ze Słowacji, Witalij Maksymenko. Na wystawę we „Drzewo Jessego” Agaty Słyk, „Anioł Lwowie przyszło bardzo dużo ludzi. wielkiej Rady” Romana Wasyłyka. Przyjechali wszyscy uczestnicy ple- Ale dwie ikony naprawdę wyróżnia- neru z Polski. Był też o. Jacek Wróbel ją się wśród innych. Pierwsza – to SJ, organizator i kierownik duchowy „Prorok Eliasz” Luby Jackiw, druga „Drogi ikony”. Przyszli też pracow- zaś „Wniebowzięcie Eliasza” Grety nicy konsulatu generalnego RP we Leśko. Pierwsza z nich zdobi okładkę

Alfred Schreyer

Miniony rok był nasycony, cieka- innymi, z Instytutem Polskim w Lon- dyrektor Instytutu Książki w Krakowie, wy i udany dla znanego drohobycza- dynie i Ambasadą RP. Grzegorz Gauden, robi pewne kroki w nina Alferda Schreyera. Zasłużony Wykonywaliśmy tu przeważnie tym kierunku. dla Kultury Polskiej pan Alfred, wiele utwory żydowskie, choć zagraliśmy Takie są plany, a gdzie robiący dla promocji swego miasta kilka piosenek polskich i ukraińskich. pan by chciał pojechać? w świecie i rozwoju jego kontaktów Widzowie przyjęli nas bardzo ciepło. Nie wiem. Możliwie, że ciekawie międzynarodowych, wspólnie z part- Mieliśmy dobre recenzje. Następne- było by wystąpić w Moskwie. nerami-przyjaciółmi gościł na wystę- go dnia, 15 grudnia, zostaliśmy przy- Rozpoczął się nowy rok. pach w kilku europejskich miastach. jęci w Ambasadzie RP w Londynie. Poprzedni był dla pana uda- Ostatni koncert trio pana Alfreda Tu już nie było projekcji filmu. Przed- ny. Jak widzi pan nowy 2012 odbył się pod koniec roku w stolicy stawiał nas zebranym dyrektor Insty- rok i czego życzyłby Pan Wielkiej Brytanii. O tych wydarze- tutu Polskiego Roland Chojnacki. sam sobie i przyjaciołom, niach i planach na rok przyszły ze Jak dotarliście do Lon- Tadeuszowi i Lwu, w Nowym znanym mieszkańcem Drohobycza dynu? Roku? ALFREDEM SCHREYEREM Przylecieliśmy 12 wieczorem, bo Przede wszystkim powiem: je- rozmawiał LEONID GOLBERG. 13 nie było rejsu. Lecieliśmy przez steśmy ludźmi nie pierwszej młodo- Warszawę. Mieliśmy dzień wolny, ści. Na koncertach tak o tym mówię: Co to był za wyjazd, pa- więc zorganizowano nam wyciecz- „Wszystko co usłyszycie jest w stylu nie Alfredzie? kę po Londynie. Dość szczegółowo retro. Sam jestem – bardzo retro, a W Londynie byliśmy gośćmi Mię- zobaczyliśmy to wspaniałe miasto. moi koledzy – nie pierwszej młodości”. dzynarodowej naukowej konferencji Kilka godzin spędziliśmy w Pałacu Dlatego, przede wszystkim życzę nam „Żydowskie sąsiedztwo w Europie Westminster, który od 2004 roku jest wszystkim zdrowia, ale też nowych Wschodniej”, którą zorganizował In- też muzeum sztuki. Wprawdzie tylko w podróży, które bardzo podobają się stytut Studiów Polsko-Żydowskich, okresie wakacji parlamentarnych. Dla moim przyjaciołom. Naturalnie – jak Instytut Polski w Londynie, Lon- nas specjalnie, mimo wolnego, zorga- najwięcej koncertów. Tym bardziej, że dyński College i Ambasada RP w nizowano wycieczkę. Jest to bardzo odnowiliśmy nasz repertuar, dodali- Mal. Konstanty Markowycz „Sen praojca Jakuba” Londynie. Uczestniczyło w tej kon- ciekawe muzeum, ale trzeba o wiele śmy do niego polskie tanga z lat 30 – ferencji wielu szacownych naukow- więcej czasu, żeby wszystko dokład- Jerzego Petersburskiego i innych au- Lwowie z Jarosławem Drozdem na katalogu i plakaty, zapowiadającego ców w kilku państw – Anglii, Polski, nie obejrzeć. Niezapomniane wraże- torów. Będzie też i „Cicha woda brzegi czele. Byli obecni przedstawiciele wystawę. Druga wykonana jest w Kanady, Izraela… nie sprawił na mnie dźwięk Big Bena. rwie” Zbigniewa Kurtycza, wesoła pio- duchowieństwa lwowskiego wszyst- stylu modernistycznym, naśladując Nasz pobyt polegał na tym, że Gdzie był pan w ciągu senka, która wielu z was zna w wersji kich obrządków i przedstawiciele technikę znanego polskiego malarza my (Tadeusz Serwatka, Lew Łoba- ostatnich pięciu lat, okresie rosyjskiej „Этот парень-паренек”, w administracji województwa i miasta. ukraińskiego pochodzenia Jurija No- now i ja) zagraliśmy dwa koncerty. intensywnych występów? wykonaniu orkiestry Edi Roznera. Bardzo pomogli nam z organizacją wosielskiego. 14 grudnia wystąpiliśmy w Wielkiej Kilka razy byliśmy w Warszawie, Największe osobiste ży- wystawy konsulowie Marcin Zienie- Życzymy uczestnikom warsz- Synagodze Londynu. Odbyła się tu dwa lata wstecz mieliśmy występy w czenie na ten rok? wicz i Jacek Żur”. tatów dalszych sukcesów. Współ- też projekcja filmu „Alfred Szrajer z Berlinie. A jeszcze – Wiedeń (wasza Dożyć do mego 90-lecia i do- Wystawie towarzyszył też pięknie praca w tworzeniu nowych dróg w Drohobycza” reżysera Mariana Gi- gazeta o tym pisała), Lublin, Łęczna, brze go odznaczyć 8 maja. wydany katalog, w którym umiesz- sztuce sakralnej, liturgicznej jest też życkiego i scenarzystki Małgorzaty Kraków, gdzie dwa razy występowa- Daj wam Boże. Ostatnio czono nie tylko reprodukcje ikon, ale współpracą w tworzeniu wspólnego Sady. To właśnie ona była inicjatorką liśmy na Dniach Kultury Żydowskiej, często spotykamy się po pana też trzy artykuły teoretyczne. Pierw- światopoglądu, poznania tradycji naszego wyjazdu do Londynu. 45- Londyn. Korzystając tu z możliwości, koncertach. Co pożyczyłby szy z nich pt. „Boży posłańcy Starego wschodniego i zachodniego chrze- minutowy dokument był ukończony chcę podziękować waszej gazecie pan naszym czytelnikom? Przymierza. Ikonografia” napisał Ja- ścijaństwa, polskiej i ukraińskiej w zeszłym roku i premiera odbyła się za uwagę, którą przywiązujecie do Dużo szczęścia, jeszcze więcej rosław Gemza, pracownik naukowy sztuki. Jest to bardzo owocne dla w Warszawie. Zaznaczę tu, że pani naszego niewielkiego zespołu i opi- zdrowia, wszelkiej pomyślności w zamku-muzeum w Łańcucie, kierow- wszystkich uczestników plenerów, tak Sady – literat, tłumaczka z angielskie- sujecie jego działalność koncertową. życiu i pracy, dobrobytu i błogosła- nik działu ikon tegoż muzeum. Drugi również i dla nas, miłośników sztu- go, błyskotliwy znawca języka angiel- A jaka będzie wasza ko- wieństwa Bożego. – pt. „Aniołowie” jest autorstwa prof. ki, którzy przychodzą na wystawy, skiego, angielskiej literatury i kultury. lejna podróż? Bardzo panu dziękuję, pa- Romana Wasyłyka. Trzeci referat wzbogacają się duchowo, nabierają Ma rozliczne kontakty w Wielkiej Trudno teraz prognozować, ale od nie Alfredzie, za rozmowę. przedstawił prof. dr hab. Karol Klau- rozumienia wspólnego dziedzictwa, Brytanii, gdzie mieszkała i pracowała dawna toczą się rozmowy o naszym Życzę panu zdrowia, natchnie- za pt. „Charyzmatyczne aspekty ikon wspólnych wartości ogólnoludzkich. szereg lat. Współpracowała, między występie w Izraelu. Nasz anioł stróż, nia i dalszych sukcesów. 22 Niezwykłe historie kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150)

uspokajające głosy mówiące, że to jest na pewno tylko taktyczna za- grywka Sicińskiego, który niedawno TRUP W SZAFIE spotkał się z królewską odmową na postulowaną przez szlachtę powia- W Polsce przedrozbiorowej popularne było porzekadło, że Rzeczpo- tu upickiego poprawkę podatkową. Szlachta weszła bowiem w spór z SZYMON KAZIMIERSKI spolita nierządem stoi i nierządem stać będzie. Ale Rzeczpospolita należącą do króla tak zwaną eko- stała raczej głupim prawem, które przestrzegane zbyt serio, dawało na nomią szawelską. Siciński miał na Niecierpliwi próbowali sprawę sejmie doprowadzić do pomyślnego przyspieszać atakiem najrozmait- zewnątrz objawy właśnie tego przysłowiowego nierządu. Żeby rozwalić dla szlachty rozstrzygnięcia sporu szych wojsk, ale tacy dostawali po tak wielkie imperium, jakim była Rzeczpospolita nie trzeba było ogrom- i dlatego weto Sicińskiego mogło grzbiecie, bo z atakami wojskowy- być znaną poselską sztuczką, mają- mi Rzeczpospolita radziła sobie nych armii. Wystarczyło tylko przestrzegać praw, jakie w Rzeczypospo- cą zmusić króla do zmiany decyzji. wyśmienicie. Była natomiast kom- Sam król też zapewne tak pomyślał, pletnie bezradna wobec własnego litej panowały, najlepiej – przestrzegać drobiazgowo – potem cierpliwie bo radził poczekać do 11 marca, czy- prawa. To prawo, poprzez stulecia poczekać – i miało się Rzeczpospolitą w kieszeni. li do poniedziałku (następnego dnia dusiło ją i uwierało, ale Polacy mieli miała być przecież niedziela), a wte- na to odpowiedź – Dura lex, sed lex obligowany przez posyłający go sej- dy, na sesji, poseł Siciński na pewno (Twarde prawo, ale prawo). Prawda, mik ziemski do załatwienia jakichś odwoła swoje weto. jak pięknie powiedziane? Nie tylko lokalnych spraw, ważnych dla re- Nadszedł poniedziałek 11 marca, pięknie powiedziane, ale i zdejmu- giony z którego pochodził. Ogół posłowie pojawili się w sali sejmowej, jące z Polaków obowiązek popra- poselski na sejmie nie zawsze był ale posła Sicińskiego nie było między wiania złego, albo głupiego prawa, przychylny tym sprawom, a wtedy nimi! Rychło okazało się, że nie ma które się nie sprawdziło, albo było poseł, któremu nie chciano zała- go w Warszawie! Dlatego, sądząc ewidentnie szkodliwe. twić jakiegoś lokalnego problemu, po jego zachowaniu, nie chodziło Wpajano w nas przekonanie, że ważnego dla regionu, z którego mu o sztuczki poselskie, o załatwie- upadek Polski zaczął się od wybu- musiał się po powrocie rozliczyć na nie postulatów jego wyborców, a o jałego poczucia wolności polskie- sejmiku relacyjnym, zaczynał zło- samo zerwanie sejmu! Gdyby chciał go szlachcica, wrodzonej anarchii śliwie wetować to, czy owo. Robiła pomyślnie załatwić sprawę ekonomii Polaków, upadku poszanowania się afera. Koledzy zaczynali posła szawelskiej, Siciński byłby teraz w sej- dla prawa, od jego obchodzenia przekonywać, aby wycofał weto, on mie, dawałby się namawiać do zgody, dla załatwiania swoich, prywatnych się droczył. Dla świętego spoko- zgadzałby się, ale pod warunkiem… potrzeb. A było akurat odwrotnie! ju załatwiano mu w końcu tę jego Mówiono potem, że Siciński ze- Za chwilę Państwu udowodnię, że sprawę. On wtedy wycofywał weto rwał sejm za namową swojego pro- aby załatwić jakieś swoje prywatne i sejm powolutku, co prawda, ale tektora, księcia Janusza Radziwiłła, sprawy wystarczyło właśnie tylko jednak posuwał się do przodu. To szefa opozycji antykrólewskiej na PRZESTRZEGAĆ polskiego prawa, miało jedną, ogromną zaletę. Usta- Litwie i wielkiego przeciwnika ugody a Polska po prostu waliła się wtedy na wy zatwierdzane jednomyślnie, białocerkiewskiej. oczach jej obywateli. Proszę się nie były nie do podważenia! Co tu dużo Dość dziwnie zachował się mar- dziwić, że czy to było przed wojną, czy mówić. Jednomyślność jest jednak szałek Fredro stwierdzający oficjal- za komuny, czy obecnie, zawsze mó- najlepsza, choć bywa, że piekielnie nie, że skoro Siciński jest nieobecny wiono, iż Rzeczpospolita szlachecka trudna do osiągnięcia. i nie może odwołać swojego pro- upadła z powodu nieposzanowania testu, na mocy prawa sejm nie ma prawa. Ba! Jaki rząd będzie chciał Liberum veto – pozwolenia na dalsze obrady i jako przyznać, że możliwa jest sytuacje, zguba Rzeczypospolitej nieważny musi natychmiast zostać kiedy to prawo jest szkodliwe? Nikt Była sobota, 9 marca 1652 roku. rozwiązany. Katastrofa! Wysiłek nie ma przecież pewności, czy taka Na Zamku Królewskim w Warszawie wielu ludzi trwający półtora miesią- sama sytuacja nie odnosi się i do obradował sejm walny zwyczajny. ca szedł na śmietnik, traciły moc tego prawa, które aktualnie jemu Głównym tematem obrad była nie- wszystkie podjęte na tym sejmie właśnie gwarantuje władzę. Dlatego dawno podjęta ugoda z Kozakami uchwały, bo pan marszałek zaczął przedstawia się nam prawo, jako coś po bitwie pod Białą Cerkwią oraz naraz przestrzegać tak zwanej litery idealnego, coś bez skazy, bez plamy, uchwalenie nowych podatków. Zbli- prawa? - Pogratulować subtelności! coś do podziwu i zachwytu. A prawo żał się ustawowy, 6 tygodniowy ter- A gdyby pan marszałek w tym mo- jest rzeczą umowną. Raz jest takie, min zakończenia obrad, a sejm, jak mencie nie wyszedł ze swoimi rewe- by za chwilę być zupełnie inne. zazwyczaj, wciąż jeszcze nie ukoń- lacjami, to co by się stało? Wcale nie jest prawdą, że pra- czył wszystkich rozpoczętych spraw. Ja naprawdę nie wiem, kto w wo ustanawiają cwaniacy chcący Rysunek redaktora Władysława Maleszewskiego. Trup Si- Wobec tego, kanclerz wielki koronny tej sprawie zawinił bardziej, poseł panować nad resztą społeczeństwa, cińskiego w kościelnej szafie Andrzej Leszczyński wystąpił z wnio- Siciński, czy może właśnie marsza- choć przecież bywało i tak. Prawo skiem o zgodę na przedłużenie ob- łek Fredro i reszta posłów, którzy ma regulować stosunki między ludź- Artykuły Henrykowskie, właści- było przedłużyć, ale do tego znowu rad. Wtedy to poseł z województwa zaskakująco łatwo pogodzili się z mi, aby nie doprowadzać między wie pierwsza konstytucja Rzeczpo- potrzebna była jednomyślna zgoda trockiego pan Władysław Siciński z jego oceną sytuacji. Tym bardziej, nimi do niepotrzebnych konfliktów, spolitej z dnia 20 maja 1573 roku, na przedłużenie sesji. Ciężkie sobie Upity złożył swój protest przeciw- że już nieraz w podobnych oko- ale czasami przepisy prawne są źle nakazywały królowi zwoływanie sej- postawili warunki panowie posłowie, ko przedłużaniu sejmu i wyszedł z licznościach i marszałek i posłowie sformułowane, albo przynoszą inne mu walnego co dwa lata, na okres 6 ale mówi się trudno. Dura lex, sed sali obrad. Początkowo, marszałek zgodnie ignorowali wybryki pojedyn- skutki, niż te, które były zamierzone. tygodni, jako tak zwaną sesję zwy- lex. – Prawda? sejmu, podczaszy lwowski Andrzej czych posłów, czy nawet grupy po- Co wtedy? – Nic prostszego, tylko czajną. W nadzwyczajnych okolicz- Przedłużano więc sesje sejmo- Maksymilian Fredro, zajęty zbiera- słów wetujących coś zawzięcie. W złe prawo zmienić na lepsze, a nie nościach można było zwołać sejm we, ale nie wszystkim się to podoba- niem deklaracji o prolongacie od po- roku 1590 na znak protestu, obrady bredzić „dura lex, sed lex”! na sesję nadzwyczajną. Sesja nad- ło, bo ustawa sejmowa z roku 1633 szczególnych posłów, nie zauważył sejmu opuściło 30 posłów i nikomu Ja wcale nie uważam, że wszyst- zwyczajna nie mogła trwać dłużej niż wyraźnie powtórzyła, że przedłuża- incydentu, ale inni posłowie, głównie nie przyszło do głowy uważać sej- kiemu jest winne prawo, że bez prawa dwa tygodnie. Każda ustawa podda- nie sesji sejmowej jest sprzeczne z poseł bielski Krzysztof Żelski zwró- mu za nieważny. Zignorowano też poradzilibyśmy sobie lepiej. Mnie cho- wana była w izbie poselskiej dyskusji prawem. Mimo to, dalej przedłużano cili mu na to uwagę twierdząc, że nie weto Jerzego Ossolińskiego na sej- dzi tylko o to, że prawo, powinno być i głosowaniu. Głosowanie opierało sesje, bo sejmy w okresie 6 tygodni ma sensu dalej prowadzić posiedze- mie w roku 1633. Czemu więc teraz narzędziem, a nie obiektem adoracji. się na zasadzie jednomyślności, do zwyczajnie się nie wyrabiały. Na każ- nia, skoro jego przedłużenie spo- wszyscy tak potulnie zgodzili się na Narzędziem dobrze funkcjonującym, której czasami dochodziło dopiero dej sesji sejmowej można się było tkało się ze sprzeciwem. Sytuacja zerwanie sejmu PRZEZ JEDNEGO a nie kaleczącym, niebezpiecznym, po długich sporach i dyskusjach, ale spodziewać konieczności jej prze- zaskoczyła wszystkich obecnych POSŁA? Co się stało ze zdrowym przysparzającym niepotrzebnych cier- do której dojść musiało, jeśli ustawa dłużenia. Jednomyślność w głoso- na sali obrad. Podniosły się jednak rozsądkiem Polaków? Rozkochali się pień. W dodatku – nasza opowieść miała obowiązywać. Jeśli ustawa nie waniu nad ustawą i jednomyślność w nie będzie dotyczyła prawa. Będzie uzyskała jednomyślności, przesta- sprawie przedłużenia sesji, stanowiły opowieścią o trupie zamkniętym w wała istnieć! A wystarczył tylko jeden, „miękkie” miejsca parlamentaryzmu Marszałek Fredro stwierdził, że skoro szafie, ale trup znalazł się w szafie jedyny głos sprzeciwu! polskiego, których jednak nie likwido- Siciński jest nieobecny i nie może od- właśnie dlatego, że będąc jeszcze ży- Uzyskanie jednomyślności czę- wano, wywodząc uczenie, jak bardzo wym człowiekiem bardzo drobiazgo- sto było trudne i zabierało posłom są one potrzebne. Nie likwidowano wołać swojego protestu, na mocy prawo, a przez to przewrotnie posługiwał sporo czasu, dlatego generalnie, i dlatego, bo wykorzystywane były wa sejm nie ma pozwolenia na dalsze się polskim prawem, więc niejako siłą sześciotygodniowy termin przezna- przez ogół posłów do swoistego obrady i jako nieważny musi natych- rzeczy muszę zaczynać opowieść czony na sesję sejmową najczęściej szantażu wobec kolegów z poselskiej od tego prawa. okazywał się za krótki. Można go ławy. Każdy poseł jadąc na sejm, był miast zostać rozwiązany. Katastrofa! 23 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) raptem w zapisanych inkaustem for- Upiór Sicińskiego sano wtedy o Sicińskim niejedno. Ta cetów wnosiło trupa Sicińskiego do No więc mijały lata, zmieniały mułkach? A to miało swoje katastro- nad Sejmem Czteroletnim prasa musiała się pojawiać również żydowskiej karczmy i ustawiało go się pokolenia, a trup Sicińskiego falne następstwa. Powstał bowiem Przejęty tym niesamowicie, w Upicie. A w Upicie mieli przecież gdzieś w kącie. Karczmarz wiedział, wciąż straszył (najczęściej żydow- precedens. Wprowadzając instytucję próbowałem się doszukać, w któ- Sicińskiego, leżącego w krypcie pod że nie wyniosą tego trupa inaczej, skich karczmarzy). Chyba przed weta myślano o sytuacji, kiedy to rym roku Siciński wstał z grobu. kaplicą. aż on nie postawi im, darmowo rokiem 1823 widział go w Upicie wobec licznych posłów przeciwnych Dokładnie się nie dowiedziałem, Zachowała się wieść, niepodają- oczywiście, po kwaterce, albo i po Adam Mickiewicz. Wydarzenie za- porządkowi prawnemu Polski, wy- ale wszystkie możliwe do zebra- ca wszakże nazwiska, że do krypty dwie. Dobrze się też prezentował owocowało wierszem pod tytułem starczy jeden, którego weto uratuje nia Informacje wskazywały na lata wszedł nocą upicki szewc i znalazł Siciński oparty komuś o okno, bo „Popas w Upicie”, gdzie Mickiewicz kraj. Ironia losu odwróciła sprawę 1788-1791. Rewelacja! Bo są to lata tam, w rozpadającej się trumnie, sprawiał wrażenie zaglądającego opisuje dość pospolitą tamtejszą do góry nogami. Teraz jeden dureń, Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 NIENARUSZONE ZWŁOKI Siciń- do chaty, a to już był DUŻY horror! scenkę, której był świadkiem, kiedy albo jurgieltnik, albo ktoś załatwiają- Maja!! A więc w czasie przebudze- skiego! Rażony tym, co zobaczył, Można go było postawić gdzieś za to kilku pijaków przyniosło do ży- cy jakąś sprawę, często nie sobie, a nia się i niezwykle silnego rozkwitu uznał, że jest to oczywisty znak zakrętem uczęszczanej ścieżki, bo dowskiej karczmy trupa Sicińskiego swojemu protektorowi, był w stanie sił patriotycznych Rzeczpospolitej, przekleństwa. Ziemia, po prostu, nie wtedy zaskoczenie idącego wyglą- każąc karczmarzowi stawiać sobie wykoleić pracę wielu patriotów. A oni, Siciński wychodzi z grobu, żeby chciała przyjąć ciała zmarłego zdraj- dało szczególnie komicznie. Zimą, różne trunki w zamian za obietnicę co? – Dura lex, sed lex? pokutować za swoje niecne czyny cy! Nieraz już tak było, że ziemia szlachta wypożyczała trupa, sadzała wyniesienia nieboszczyka. Mickie- Marszałek Fredro udał się do z przed stu dwudziestu laty! Do tej nie przyjmowała ciała grzesznika i go na saniach okrywając kożuchami wicz obejrzał sobie wtedy Sicińskie- izby senatu, żeby zawiadomić króla pory jakoś z grobu nie wychodził i z Sicińskim stać się musiało podob- i jechała z nim na kulig po sąsied- go i później wszystko to dokładnie w i senatorów o unieważnieniu sejmu. potrzeby pokuty nie odczuwał. nie. Niewiele myśląc, dzielny szewc nich dworach. Można było skonać wierszu opisał. Gdy to ogłosił senatorom, wojewo- W okresie Sejmu Czteroletnie- wydobył z krypty przeklęte ciało, tym ze śmiechu obserwując co się dzia- Każdy robił sobie z tym trupem, da brzesko-kujawski senator Jakub go zaczęły się ukazywać w każdym samym dając mu szansę na istnie- ło, gdy ktoś te kożuchy odchylił. co chciał. Pluto mu w twarz, wyrzu- Szczawiński krzyknął pod adresem większym mieście czasopisma o nanie w innej niż dotychczas roli, bo Nie każdego śmieszyły takie cano na gnój, albo gdzieś na drogę, Sicińskiego: – Bodajbyś przepadł! stawieniu patriotycznym, ale nie tylko symbolu kary Boskiej, jaką cierpieć zabawy i kilkakrotnie zakopywano lub do przydrożnego rowu i leżał tam Amen – odpowiedzieli chórem se- czasopisma, bo też ulotki, wierszyki muszą wszyscy zdrajcy ojczyzny. nieszczęsne zwłoki na cmentarzu, potem miesiącami, na deszczu, w natorowie. Tyle tylko mieli do powie- i rysunki satyryczne, przypominające W tej roli Siciński występował prawie aliści zaraz na drugi dzień, zwłoki wodzie, na śniegu, świecąc gołym dzenia. znanych kiedyś sprzedawczyków spra- siedemdziesiąt lat!! Celowo napisa- przeklętego wywalone były z grobu tyłkiem. Prawdziwym cudem było, że A jak na takie anatemy reagował wy narodowej, jurgieltników i zwy- łem tę liczbę literami, aby ktoś nie na zewnątrz i wtedy każdy mógł zo- ciało Sicińskiego wytrzymywało takie Siciński? – Protegowany przez Ja- czajnych durni, wysługujących się pomyślał, że popełniłem niechcący baczyć, że ziemia nie chce przyjąć traktowanie, które nie pozostawiało nusza Radziwiłła żył sobie spokoj- cwanym magnatom. Koła patriotyczne jakiś błąd. ciała zdrajcy, zaś jeszcze tego same- na nim jakichś widocznych śladów. nie i dostatnio. W roku 1655 został starały się zaagitować społeczeństwo. Myliłby się ktoś, kto by pomyślał, go wieczora można było wziąć go ze stolnikiem upickim, a gdy do Rzecz- Poruszyć go do działania. Uaktyw- że trup Sicińskiego występował w sobą i pójść do którejś z żydowskich Nowe miejsce spoczynku pospolitej weszły wojska szwedzkie, nić do walki o odrodzenie ojczyzny. patriotycznych jasełkach, mających knajp… Mówiło się, że Sicińskiego …w szafie wraz ze swym protektorem przyłą- Przykłady zrywania sejmu były w tej budzić refleksje nad odpowiedzial- próbowano pochować SIEDEM razy!! Wreszcie, w roku 1860 proboszcz Ale cóż? Klątwa ciągle działała! parafii upickiej ksiądz Pargolewski Klątwa działała i w ten sposób, zlecił miejscowemu stolarzowi wyko- że ciało Sicińskiego się nie psuło, nie nanie specjalnej, zamykanej na klucz śmierdziało, nie było wyschniętą mu- szafy, którą ustawiono w kruchcie mią. Z poważnych relacji naocznych upickiego kościoła, tuż koło drzwi świadków wynika, że zachowało kon- wejściowych. W tej szafie postawio- systencję dość miękką, gumowatą. no trupa Sicińskiego, ubranego w Nie było wyschniętym truchłem, ale podarowaną mu przez proboszcza jednocześnie wciąż zachowywało śmiertelną koszulę. Skończyły się pozycję, jaką mu nadano w dzień po- wędrówki nieboszczyka, bo „klątwa”, grzebu. Ze skrzyżowanymi rękami. lub jak kto woli miejscowi pijacy, tym Przy tym wszystkim trup Sicińskiego razem już nie śmiała atakować nie- bardzo dobrze stał i postawiony, nie szczęsnego nieboszczyka. Za drobną przewracał się. opłatą można było uzyskać od zakry- Pomijając to, co wyrabiano z stiana otwarcie szafy, aby się napa- ciałem, wokół postaci Sicińskiego trzyć trupowi. Widział go tam w roku powstawały wciąż nowe i coraz bar- 1860 Władysław Maleszewski pisarz dziej niesamowite opowieści. O tym, i redaktor „Tygodnika Ilustrowanego”, że straszy, było po prostu wiadomo. słynnego warszawskiego czasopisma Dorabiano mu natomiast najrozmait- społeczno-kulturalnego. Dzięki panu sze wydarzenia mające jakoby miej- Maleszewskiemu możemy oglądać wi- sce podczas jego życia. Choćby te o zerunek Sicińskiego, stojącego w sza- piorunie. fie. Jest to rysunek, jaki pan redaktor O piorunie są co najmniej dwie wykonał dla czytelników „Tygodnika”. Kościół w Upicie, pod progiem którego leży pochowany Siciński opowieści. Jedna mówi, że piorun W artykule zatytułowanym „Trup upic- zabił Sicińskiemu rodzinę. Ojca, kiego posła”, redaktor Maleszewski czył się do Szwedów. W roku 1659 patriotycznej propagandzie szcze- nością obywatelską, czy zmuszają- matkę i siostrę. Miało się to stać w pisał: „Dotykałem wiekowego trupa znowu został wybrany na posła do gólnie podkreślane. Siciński mógł cych do pokuty osoby mało angażu- Wilnie zaraz po tym, jak Siciński ze- i wszędzie ciało się ugina: zdaje się, sejmu, ale tym razem już niczego nie zajmować w tych pismach poczesne jące się w działalność poświęconą rwał sejm. Piorun spadł oczywiście że to człowiek w ciężkim śnie pogrą- zrywał. Wreszcie w roku 1672 umarł miejsce, jako przykład pierwszego, odrodzeniu państwa. Ten trup miał z jasnego nieba. Druga opowieść żony, stoi przed tobą straszny obraz! i został pochowany w krypcie kaplicy który zerwał sejm stosując liberum inne, całkiem przyziemne przezna- mówi, że to właśnie Siciński zginął od Siciński ma ręce na krzyż złożone, zamkowej w Upicie. veto. Taka była o nim powszechna czenia. Jednym z nich było wymu- pioruna. No więc Siciński nie zginął głowę schyloną ku piersi, widać więc, Gdy umierał Siciński, Upita opinia, choć tak naprawdę, Siciński szanie od żydowskich karczmarzy od pioruna. Spotkałem się też z infor- że był pochowany jako chrześcija- jeszcze nie miała kościoła. Pierw- wcale nie był pierwszym, któremu daniny w wódce, winie, czy piwie. macją, że ojciec Sicińskiego umarł, nin, staraniem rodziny”. szy kościół katolicki, zlokalizowany udała się ta sztuczka. Ale jest raczej Odbywało się to w ten sposób, że gdy był on jeszcze małym chłopcem. Siciński stał w tej szafie aż do sa- obok kaplicy, zbudowano w roku pewne, że w prasie wileńskiej napi- wieczorem, kilku spragnionych fa- Nie mógł więc umrzeć rażony pioru- mego końca powstania styczniowego 1742. Stał tak długo, aż po prostu nem w roku 1652. Czytałem też, że i podobno dopiero wysłany na Litwę zaczął się sypać ze starości. Nowy Do krypty wszedł nocą upicki szewc ani jego matka, ani siostra nie zosta- przez cara generał-gubernator Mi- kościół, ten, który można oglądać ły zabite przez piorun. Może więc te chaił Murawjow „Wieszatiel” rozkazał obecnie, ufundowany został w roku i znalazł, w rozpadającej się trumnie, rewelacje o piorunie są zmyślone, bo pochować Sicińskiego pod progiem 1878, przez Stanisława Tyszkiewicza NIENARUSZONE ZWŁOKI Sicińskiego! pasują pięknie do czarnej legendy kościoła w Upicie. Czyżby do podję- i jego żonę Ewę z rodziny Białłozo- Sicińskiego i do kary Boskiej, jaka cia tak prostej decyzji trzeba było aż rów. Zbudowany został na miejscu uznał, że jest to oczywisty znak prze- go rzekomo dotknęła. Nieprawdą też Moskala? Tyrana i śmiertelnego wro- poprzedniego kościoła. Zaś stara kleństwa. Ziemia nie chciała przyjąć okazało się przekonanie, że Siciński ga Polaków? Wiadomość jest tak ab- kaplica, wielokrotnie remontowana, ciała zmarłego zdrajcy! dzielny szewc był Litwinem. Sicińscy byli polską ro- surdalna, że chyba prawdziwa! Choć stoi do dzisiaj. dziną z pod Kalisza i na Litwie tylko jest i druga mówiąca, że pochowano Minęło ponad sto lat i o Siciń- wydobył z krypty przeklęte ciało, tym zamieszkiwali. Według innej legendy go z inicjatywy miejscowego obywa- skim nikt już chyba nie pamiętał, gdy samym dając mu szansę na istnienie Siciński podstępem uprowadził kró- telstwa. Obywatelstwo miało dobrą nagle po okolicy rozeszła się wieść, la i wydał go w ręce nieprzyjaciela. okazję. Budowano akurat nowy ko- że Siciński wstał z grobu i straszy te- w innej niż dotychczas roli, bo symbo- Katował i głodził pańszczyźnianych ściół, więc mogli położyć Sicińskie- raz nocami po drogach, podchodzi lu kary Boskiej, jaką cierpieć muszą chłopów. Wprowadził pańszczyznę go gdzieś pod kościelnym progiem ludziom do okien, nawiedza żydow- wszyscy zdrajcy ojczyzny. W tej roli siedmiodniową, rozkazując chłopom i wtedy ziemia zrozumiała, że ma się skich karczmarzy, pokutuje za grze- pracować również w niedzielę. My- uspokoić, bo następne próby wyrzu- chy swojego żywota i za krzywdy Siciński występował prawie siedem- ślę, ze starczy już tych opowieści o cenia Sicińskiego mogą naruszyć wyrządzone Rzeczpospolitej! dziesiąt lat!! okropnym Sicińskim. konstrukcję świątyni. 24 Kurier kulturalny kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Spotkanie z Myronem Kyprianem Formalnym powodem do rozmowy o twórczości Ludowego Artysty Ukrainy, wybitnego współczesnego scenografa i malarza Myrona Kypriana była jego nowa książka „Wspomnienia. Scenografia. Malarstwo”, wydana w 2011 roku we Lwowie w nakładzie 500 egzemplarzy. To już druga autobiograficzna pozycja autora. Pierwsza pt. „Wszystko w przeszłości”, zobaczyła świat w 2002 roku i spowodowała liczne rozmowy w artystycznym środowisku Lwowa, jak również liczne komentarze lwowskiej prasy. Pisał o niej i Kurier Galicyjski. kultury. On też rozumie, że bardzo Siemieńskich-Lewickich przy ul. często nikt w rządzie nie chce słu- Piekarskiej. Ten pałac ginie, wspa- chać tych ludzi i że pieniądze znaczą niały zabytek architektury! Trzeba więcej niż sumienie. Nie zważając zbudować nową szkołę dla dzieci, na swoje osiemdziesiąt lat i gorz- które teraz tam się uczą, zaś pałac kie doświadczenia z dawnych lat, kapitalnie wyremontować, odrestau- był i pozostaje idealistą, który wierzy rować i zorganizować tam wystawę w prawdę, sztukę i uczciwość ludzi... muzealną. Było by to wspaniałe roz- Do potwierdzenia tych myśli pozwolę wiązanie na korzyść miasta, wszyst- sobie na przytoczenie kilku cytatów z kich zainteresowanych osób, w tym JURIJ SMIRNOW jego nowej książki. i dzieci, którym w zaniedbanym pa- tekst i zdjęcie „Urodziłem się i dorastałem, – łacu też nie jest dobrze”. pisze Kyprian, – w arystokratycznej W tej chwili zawitały do Myrona Myron Kyprian urodził się w 1930 rodzinie z wielowiekowymi tradycja- Kypriana dwie sympatyczne aktorki roku w Winnikach koło Lwowa. W mi. Przodkowie całe swoje życie po- – Lesia Humenećka i Daria Zalizna. latach 1948–52 studiował we Lwow- święcili wysokim postępowym ideom Przyszły obie prosić głównego sce- skiej Akademii Sztuk Pięknych. Od równouprawnienia i w przekonaniu nografa teatru o jego nową książkę. 1954 roku był głównym scenogra- o godności ludzkiej, nie zważając na Z autografem oczywiście. Szczere fem Teatru Lalek, zaś od 1957 roku pochodzenie socjalne i narodowość... słowa uznania i zachwytu talentem – głównym scenografem Teatru im. Arystokracja – to w pierwszej kolej- artysty, jak najbardziej wyrażają Marii Zańkowieckiej. W tym teatrze ności wychowanie kolejnych pokoleń stosunek zespołu teatru do swego pracuje do dziś, czyli już ponad 50 lat. i szerokie poglądy, wielka skala my- zasłużonego weterana. Zrobiliśmy Można śmiało stwierdzić, że twórczy ślenia... Na całym świecie nie było zdjęcia na pamiątkę i kontynuowa- wizerunek teatru został sformowany tak wysoko oświeconej i szlachetnej liśmy rozmowę. przy bezpośrednim udziale pana arystokracji jak polska, która bardzo „Gubernator Cymbaluk był u Myrona. W jego dorobku twórczym mocno trzymała się powiązań ro- nas w teatrze. Kwestia kapitalnego – setki spektakli. Aktywnie współpra- dzinnych... W tradycyjnych domach remontu gmachu teatralnego i los cował i z innymi scenami, m.in. z ki- szlacheckich wielkie znaczenie w zespołu podczas tego remontu są jowskim teatrem im. Iwana Franki. W formowaniu przyjacielskich, dobrych bardzo ważne nie tylko dla nas, ale 1978 r. został odznaczony Narodową stosunków miały koligacje rodzinne, dla całego Lwowa. Było kilka róż- premią Ukrainy im Tarasa Szew- poziom wzajemnego zrozumienia nych propozycji, ale moje zdanie czenki. Był inicjatorem organizacji i poszanowania. Na przykład, moja jest takie: gmach trzeba remonto- muzeum teatru im. Zańkowieckiej. prababka miała cztery siostry i czte- wać, ale zespół powinien grać na Również z jego inicjatywy w gmachu rech braci. Każdy z nich założył tej scenie. Nie może być mowy o teatru ustawiono tablicę pamiątkową rodzinę, miał dzieci... Często tacy występach w jakimś innym miejscu upamiętniającą Stanisława hrabiego dalecy krewni są dla mnie bliżsi niż Myron Kyprian i zamknięciu gmachu teatralnego na Skarbka, który był w XIX wieku fun- rodzeni bracia i siostry. Dla tego, od- remont na siedem lub dziesięć lat. datorem gmachu teatru dla miasta wiedzając ich we Francji, Anglii lub i to bardzo aktywnie, w życie teatru cieli i współczesnych przedstawicieli Trzeba z głową, bardzo oszczędnie Lwowa. Hiszpanii, wspominając przeszłość i naszego miasta. tych rodów, rozrzuconych po całym wykorzystywać pieniądze, które do- Myron Kyprian jest niezwykle mówimy, że stara pańska Galicja była „Najbardziej niepokoją mnie ka- świecie. W pałacach, które przeżyły stajemy na remont, ale robić trzeba ciekawą osobistością, przedstawi- jedną rodziną... Nic dziwnego też w tastrofy, wojny, które niosą ze sobą katastrofę wojny, władzy radzieckiej, kapitalnie, solidnie. cielem tej niestety nielicznej inteli- tym, że w Austrii i przed wybuchem ogromne ofiary, śmierć niewinnych powinny być muzea, szkoły, bibliote- Uważam też, że nikt nigdzie gencji galicyjskiej, która w nasze II wojny światowej prawie wszystka osób. Dziś wielu młodych ludzi nie ro- ki, instytucje kulturalne, ale państwo- nie znajdzie możliwości zwolnić od dni prezentuje wysokie wartości inteligencja galicyjska pochodziła z zumie tych przeżyć, przez które prze- we i opieka państwa powinna być mieszkańców wszystkich pomiesz- duchowe i kulturalne, która jest rodzin mieszczańskich. Małżeństwa szło moje pokolenie, które pamięta widoczna. czeń tego gmachu, udostępnić każ- ogniwem, łączącym czas obecny z Polaków z Ukrainkami, Niemcami, wojnę. Dla tego w mojej książce wspo- W teatrze za ostatnie lata zro- dej rodzinie nowe mieszkanie. Roz- historią. Dla tych ludzi honor i uczci- Żydami były zjawiskiem zwykłym, minam nazwiska setek znajomych biłem scenografię do kilku nowych mowy na ten temat są zbudowaniem wość nie są pustym dźwiękiem. Wy- codziennym. Ważniejszą była nie i krewnych, którzy zginęli podczas spektakli. Między innymi do: „Ostat- na piasku. Pomieszczenia, które soka kultura osobista łączy się w nim narodowość, ale siła potrzeb intelek- tej przerażającej wojny. Wspominam niego Hreczkosieja” i „Kryzysu” Ogo- obecnie ma w swym posiadaniu ze zrozumieniem tradycji galicyjskiej, tualnych. Ceniono rozum, uczciwość, również ogromne zniszczenia dorob- rodnyka, „Niewolnika” Kropiwnyćkie- teatr praktycznie nam wystarczają. wielonarodowościowej, wieloobrzędo- ale też dość często i majątek. Trzeba ku materialnego i kulturowego całych go, czy „Swatania na Gonczarówce” Nie odczuwamy potrzeby rozszerze- wej kultury naszego kraju, tolerancją też przypomnieć, że kiedy w rodzinie pokoleń. W każdym razie, w nasze Kwitky-Osnowianenki etc. Niestety nia, no może na jedną – dwie sale i poważaniem kultury innych naro- ojciec był rzymskim katolikiem, zaś czasy nie można dopuścić do żadnej już od kilku lat na afiszu teatru nie dla prób. Też nie podtrzymuję roz- dów. Jak i większość przedstawicieli matka – grekokatoliczką, to synów wojny, żadnego przelewu krwi. Rów- ma spektakli autorów polskich. Są mów o budowie we Lwowie nowego przedwojennej inteligencji galicyj- wychowywano i chrzczono w obrząd- nież w latach powojennych w sposób spektakle rosyjskie, francuskie, nie- gmachu teatralnego. Wszystko to skiej, Kyprian ma w swoi rodowodzie ku ojca, córki zaś – w obrządku matki. barbarzyński rujnowano wspaniałe mieckie, ale polskich nie ma. Myślę nie jest sprawą realną i nie warto o Ukraińców, Polaków, Austriaków, jest Moja matka pochodziła z rodziny dzieła architektury – wiejskie pałace, o tym i proponuję dyrekcji teatru tym nawet mówić i zawracać głowę. bliżej, lub dalej spokrewniony prawie Winiarskich. Jej ojciec, a mój dzia- dwory szlacheckie, kościoły, klasz- pewne dramaty klasyki polskiej. Również rozmowy o prywatnych in- ze wszystkimi znanymi rodami gali- dek, Roman Winiarski, był żonaty z tory. A te, które ocalały zaniedbano, Mam nadzieję, że uda się przeko- westorach – nie są dobrym rozwią- cyjskimi. Utrzymuje bliskie kontakty Marią Horodyską, a pochodził z pol- przystosowano na różne sierocińce, nać kierownika artystycznego teatru zaniem. Jeśli ktoś da nam pieniądze z nimi, gdzie by nie rzucił ich los: do skiej szlachty z Mazowsza. Wszyscy domy kultury, ale nie odnawiane, nie Fedora Stryguna, że jest to potrzebą i to wielkie pieniądze, to zechce coś Polski, Hiszpanii, Francji i Anglii. mieli wielki talent artystyczny, lecz remontowane, często doprowadzone czasu. Jestem od lat orędownikiem w zamian. A to nie odpowiada inten- W nowej książce Myron Kyprian los skierował ich zainteresowania do ruiny, rozsypywały się. W nasze powstania muzeum teatralnego we cjom i potrzebom Państwowego Te- podaje setki nazwisk znanych ludzi, w innym kierunku, w końcu, żyjąc w dni jest nowe zagrożenie. Nowo- Lwowie. Miasto ma ogromne trady- atru. Nie jesteśmy prywatną firmą. swoich krewnych oraz wybitnych „Habsburskiej atmosferze” przepili cześni dorobkiewicze, bogaci ludzie cje teatralne, które trzeba pokazać Dlatego to też są tylko rozmowy. Nie przedstawicieli kultury i sztuki, z któ- wielkie majątki i sami z uśmiechem chcą kupić takie pałace, zamki prze- ludziom, uratować od zapomnienia. trzeba dyskutować na fantastyczne rymi współpracował, czy po prostu mówili, że mając rodowy herb „Trąby” budować je na swój gust, zniszczyć Na ten temat rozmawiam już od lat tematy, trzeba robić konkretne spra- utrzymuje przyjacielskie stosunki. – wszystko u nich wyleciało w trąbę”. to, co jeszcze pozostało. Dlatego z władzami miasta i województwa wy, potrzebne dla całego zespołu, Jest wśród nich Barbara Czartoryska Z Myronem Kyprianem spotka- uważam, iż państwo powinno zwró- lwowskiego. Moje propozycje pod- całego miasta, naszych widzów”. z Warszawy, rodzina Makowieckich łem się w jego gabinecie, w gma- cić uwagę na ten problem i znaleźć trzymują przedstawiciele inteligencji Oglądamy raz jeszcze z auto- z Hiszpanii, Jan Skarbek z Londynu, chu skarbkowskim. Zabytkowe me- pieniądze na ochronę zabytków Iwowskiej, muzealnicy: na przykład, rem nowa książkę. Bardzo solidna Maria i Wiridiana Rej z Francji etc. ble, stosy książek, obrazy, projekty architektury i kultury. Od lat maluję Borys Woźnicki – dyrektor Iwowskiej praca. Zwracam uwagę nie tylko Jako scenograf, Kyprian współ- scenografii i kostiumów, popiersia stare zamki, pałace, rezydencje mo- galerii sztuki. Niestety tak często na tekst, ale też na ilustracje. W tej pracował z pisarzami tej miary co aktorów i reżyserów teatralnych. ich krewnych, bliskich mi ludzi. Ma- zmieniają się władze miasta i woje- monografii jest 328 stron, zaś 270 Oleś Gonczar i Aleksander Kornij- Jest to jakby dalszy ciąg muzeum luję te, które pozostały i te, które są wództwa, że nic nie udaje się dopro- z nich to ilustracje. Myron Kyprian czuk. Obydwaj klasycy literatury teatralnego, które powstało z jego zniszczone. Ostatnie – na podstawie wadzić do końca. Obiecał załatwić przedstawił czytelnikom całą swą ukraińskiej bardzo cenili jego sce- inicjatywy i przy jego bezpośrednim starych zdjęć. Tak powstał cały cykl tą sprawę jeszcze Szpicer, później twórczość – od młodych lat do dnia nografie napisane do ich dzieł. Na udziale. Artysta stale pracuje twór- moich prac, jak to widok pałacu Ho- Kujbida... Tydzień temu rozmawia- dzisiejszego. Oczywiście wybrał przykład, Kornijczuk w 1969 roku czo i do tego bardzo intensywnie. rodyskich w Krogulcu, pałacu Turno łem na ten temat z gubernatorem najlepsze, najbardziej charaktery- sprezentował Kyprianowi swój autor- Scenografia do nowych przedsta- w Żabińcach, pałacu Anny Dziedu- Cymbalukiem. Umówiliśmy się na styczne obrazy i projekty scenogra- ski tekst sztuki „Pamięć serca” z taką wień teatralnych i twórczość malar- szyckiej-Wolańskiej w Rzepińcach, spotkanie, był bardzo przychylny do fii. Unikatowa książka, która napisał dedykacją: „Drogiemu przyjacielowi ska zajmuje całe jego życie. Nie jest pałacu Szeptyckich w Pryłbycach, moich propozycji, ale znów nowość utalentowany autor, artysta, sceno- Myronowi – człowiekowi wielkiego on pogrążony tylko we wspomnie- pałacu Makowieckich-Horodyskich – mamy już nowego gubernatora graf. Każdy z nas może odkryć jego serca i wielkiego talentu”. Sam Ky- niach o dawnych czasach, pisanie w Kolędzianach, pałacu Stanisławy i rozmowy trzeba rozpoczynać od twórczość dla siebie. Zapraszamy prian dobrze rozumie odpowiedzial- wspomnień czy układanie drzew Deskur w Kacmazowie, Pałacu Ho- nowa. Myślę o siedzibie muzeum te- do lektury tej książki i na spektakle ność współczesnej inteligencji za genealogicznych swojej i spokrew- rodyskich w Trybuchowcach itd. Ma- atru w pałacu hrabiów Bielskich przy teatralne w scenografii Myrona Ky- losy Ukrainy, naszego miasta, naszej nionych rodzin. Jest zaangażowany luję też portrety ich dawnych właści- ul. Kopernika lub w pałacu hrabiów priana na lwowskiej scenie. 25 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Z KRONIK TEATRALNYCH – List do redakcji POEZJA LWOWSKA Konkurs MISTRZ ORTOGRAFII POLSKIEJ W WARSZAWIE „Jak co roku najlepsi znawcy ortografii spotkali Przygaszone światła. Na scenie, przed kotarą, dwa fotele, sofa, się aby łamać pióra i głowy nad tegorocznym tekstem dyktanda. stół z serwetą, a na serwecie – wazon z kwiatami. To salon – ale nie byle jaki! Salon Poezji. Tym razem, Salon Poezji Lwowskiej.

Konkurs MISTRZ ORTOGRA- polskiego z Żytomierza, wyznaczyło FII POLSKIEJ został zorganizowa- zwycięzców. Laureatami konkursu ny przez Żytomierski Obwodowy zostali: Związek Polaków na Ukrainie, aby zachęcić uczniów do pracy nad I rok nauczania: poprawną polszczyzną, zasad or- 1 miejsce – Helena Saszko tograficznych wykorzystywanych w 2 miejsce – Aleksandr Orłowski tekście pisanym. 3 miejsce – Anna Synyczkina Zadaniem ŻOZPU jest zachę- 3 miejsce – Walentyna Mironczuk cenie uczniów do samodzielnego II rok nauczania: poznawania zasad ortograficznych 1 miejsce – Darina Gorkusza oraz sprawne posługiwanie się nimi 2 miejsce – Anastazja Czernij w praktyce, rozbudzenie w nich nie- 2 miejsce – Karolina Kozłowska jako ortograficznego niepokoju, spra- 3 miejsce – Waleria Tkaczenko Jerzy Głybin (od lewej), Artur Łucyk, Zbigniew Chrzanowski, Jadwiga Pechaty, Zbigniew wienie, by uczenie się zasad nie było III rok nauczania: Rymarz (akompaniament muzyczny) męczącym, ale stało się świadomym 1 miejsce – Tatian Ustymczuk działaniem i przyjemnością. 2 miejsce – Tatiana Wengłowska Umiejętności w zastosowaniu 2 miejsce – Swietłaba Babińska ELŻBIETA LEWAK tekst Był to już drugi Salon Poezji w emocje przepełniały to niedługie, zasad ortografii polskiej zaprezento- 3 miejsce – Irena Karpuniec KRYSTYNA GRZEGOCKA tym sezonie (na pierwszym prezento- ale niezmiernie poruszające spotka- wali wszyscy uczestnicy obwodowe- IVrok nauczania: zdjęcie wano poezję Tadeusza Różewicza). nie. Polski Teatr Ludowy ze Lwowa go konkursu „III Mistrz ortografii pol- 1 miejsce – Daria Tiliszczak Na widowni niemalże brakowało po raz kolejny udowodnił na co go skiej”, który odbył się w 10 grudnia 2 miejsce – Anton Krasnoperow 6 listopada 2011 roku na deskach wolnych miejsc. Zbigniew Chrza- stać. 2011 r. w Obwodowej Uniwersalnej 2 miejsce – Anna Krysztafowicz Teatru Polskiego (TP) w Warszawie nowski powitał bardzo serdecznie Andrzej Seweryn ze wzrusze- Bibliotece Naukowej im. O. Olżycza 3 miejsce – Alina Laskowska gościnnie wystąpili aktorzy Polskiego publiczność warszawsko-lwowską. niem dziękował za występ i mówił, w Żytomierzu. Teatru Ludowego ze Lwowa (PTLwL). W słowie powitalnym tłumaczył taki, a że „ta scena zawsze jest otwarta dla Konkurs rozpoczął się tradycyj- Prezes ŻOZPU Wiktoria Laskow- Na scenie zjawił się dyrektor TP, wy- nie inny dobór wierszy tym, że „nie- Polskiego Teatru Ludowego”. Zbi- nym powitaniem prezesa ŻOZPU ska-Szczur wręczyła wszystkim zwy- bitny reżyser oraz aktor scen polskich wykonalnym zadaniem okazało się gniew Chrzanowski złożył na ręce pani Wiktorii Laskowskiej-Szczur. cięzcom – dyplomy I-III stopnia i słow- W tegorocznej edycji wzięło niki języka polskiego. i francuskich Andrzej Seweryn, powi- pomieszczenie wszystkich utworów dyrektora Seweryna podziękowania udział 160 osób. Byli to uczniowie „Impreza przeprowadzona zosta- tał zebranych gości oraz zaprosił na na jednym Salonie. Starałem się dać za możliwość wystąpienia na tej szkółki sobotnio-niedzielnej, działa- ła na wysokim poziomie, w sprawnej scenę aktorów ze Lwowa: reżysera przekrój najistotniejszych zjawisk; wielkiej i ważnej scenie. jącej przy ŻOZPU. Uczestnicy zostali i w przyjaznej dla uczestników at- PTLwL Zbigniewa Chrzanowskiego, wybrać najlepszych wśród poetów Jednak to nie był koniec impre- podzieleni na 4 kategorie: I kategoria mosferze. Gratulujemy zwycięzcom, Jadwigę Pechaty, Jerzego Głybina naszego miasta – a to nie było łatwe, zy. Nagrodą za wysiłek przygotowa- – I rok nauczania, II kategoria – II rok doskonalącym własne umiejętności oraz Artura Łucyka. W repertuarze zważając na ich ilość i znaczenie”. nia i dotarcia do widza były kolejne nauczania, III kategoria – III rok na- w zakresie ortografii i gramatyki ję- znalazły się wiersze nie tylko Zbi- Spotkanie z lwowską poezją roz- oklaski publiczności, które zmusiły uczania, IV kategoria wiekowa – IV zyka polskiego, kształcącym kompe- gniewa Herberta, Beaty Obertyńskiej poczęła Modlitwa Pana Cogito – po- aktorów ze Lwowa do ponowne- rok nauczania. Wszyscy uczestnicy tencje w zakresie stosowania zasad i Mariana Hemara, lecz także utwory dróżnika Zbigniewa Herberta. Staliśmy go wyjścia na scenę i bisowania. pisali dyktando. Rozstrzygali dyle- ortograficznych, niosącym odpowie- Marii Szembekowej, Leopolda Staffa, się uczestnikami tej niezwykłej podró- Jeszcze raz, wspólnie z widownią, maty językowe z zakresu ortografii. dzialność za czystość i piękność ję- Mieczysława Opałka i innych. Pomię- ży przez świat – świat ulicy lwowskiej, odśpiewano bliską wszystkim pio- Po sprawdzeniu wszystkich prac jury zyka polskiego” – powiedziała prezes konkursu, w którego skład weszły: ŻOZPU Wiktoria Laskowska-Szczur. dzy słowem mówionym miejsce swe polskiej, lwowskiego teatru i lwow- senkę Mariana Hemara Wspomnij prezes ŻOZPU p. Wiktoria Laskow- Serdecznie gratulujemy znalazło również słowo śpiewane. skiej tęsknoty. Była tu i piosenka mnie… ska-Szczur, dr Wiktoria Wachowska, wszystkim wiedzy i zwycięstwa. Akompaniował zaprzyjaźniony ze lwowska, i batiary, i Miasto, i księżyc Właśnie takie chwile sprawiają, mgr Ala Pietruszewska, mgr Wikto- lwowskim Teatrem Zbigniew Rymarz lwowski, i tęsknota, i wierność, i Orlę- że wciąż się pamięta. Pamięta o ria Zubarewa – nauczycielki języka dr Wiktoria Wachowska – wybitny pianista i kompozytor, ta, i błądzenie bliskimi, a jednocześnie tym, kim i skąd się jest. Pamięta się współpracujący z wieloma polskimi odległymi uliczkami Lwowa, i powta- o Lwowie i o domu. I o tym, że „mi- scenami, znany m.in. z propagowa- rzanie słów Przesłania… Rozrzewnie- łość wraca na kolanach”… nia piosenki przedwojennej. nie, śmiech, nostalgia, radość – takie KG Czcigodny Ojcze Władysławie!

Z okazji zbliżającego się jubileuszu, proszę przyjąć najser- Jeszcze można zamówić deczniejsze życzenia: błogosławieństwa Bożego, wiele łask, szczęścia i radości w życiu zakonnym i posłudze kapłańskiej. KALENDARZ KRESOWY Niechaj Pan Bóg obdarzy Cię wszystkim, czego potrzebujesz, nade wszystko – niech udzieli Ci dużo sił i zdrowia. Dziękujemy za służbę Bogu i człowiekowi, za sakramenty na ROK 2012 nam udzielone, za ręce, które błogosławią, za słowa Prawdy, Ukazała się kolejna, piąta już edycja wiernie głoszone. Nasze serca przepełnione są wdzięcznością za Twój dwudziestoletni trud na Ukrainie. KALENDARZA KRESOWEGO Żyj nam 100 lat albo dłużej! Swoim słowem serca zmieniaj! KURIERA GALICYJSKIEGO – na ROK 2012! Niech Ci będzie Bóg miłością, a Maryja wspomożeniem! Zamówienia prosimy składać pod adresem naszej redakcji. Telefon: +38 (0342) 713866; Z modlitwą i wdzięcznością e-mail: [email protected] parafianie sanktuarium św. Antoniego we Lwowie, cena: na Ukrainie 15 hrywien + koszty wysyłki; w Polsce 15 PLN razem franciszkanie świeccy i róże różańcowe Chrystusa Króla z wysyłką. Kalendarz Kresowy na rok 2012 można też kupić w Przemyślu, w i św. Antoniego, działające przy parafii. Południowo Wschodnim Instytucie Naukowym przy ul. Grodzkiej 3 Szczęść Boże! (tel.: +48 (016) 678 73 33) 26 Listy do redakcji kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Dobry pasterz Spotkanie wspomnienia o ks. bp Janie Cieńskim Młodość, kapłaństwo opłatkowe i wojna Minęła 19. rocznica śmierci Nie- zwykłego Kapłana, który całe swoje życie poświęcił wiernym Ziemi Zło- czowskiej. w Tarnopolu Urodził się 7 stycznia 1905 roku w Pieniakach w powiecie brodzkim województwa tarnopolskiego, w rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu studiów uniwersyteckich i seminaryj- nych w 1938 roku przyjął święcenia kapłańskie w katedrze Lwowskiej z rąk ks. abp Bolesława Twardow- skiego. Na pierwszą placówkę zo- stał skierowany 17 sierpnia 1938 roku do kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Złoczo- wie jako wikary. Szybko przylgnął do tego miasta i z tą parafią było konsul generalny RP we Lwowie Jarosław Drozd (w cen- związane całe jego dalsze życie. Na trum) podczas spotkania opłatkowego w Tarnopolu tej trudnej i doświadczonej ciężkimi przejściami ziemi został Dobrym Pa- Po uroczystościach świętego Mi- Na spotkaniu przemówienie wy- sterzem, który bez reszty poświęcił kołaja, na których dzieci opowiadały głosili prezes Towarzystwa Piotr Fryz, się służbie Bogu i ludziom – posługę wierszyki, śpiewały piosenki, cieszyły burmistrz Tarnopola Sergiusz Nadal, się z prezentów od św. Mikołaja, zo- konsul generalny RP Jarosław Drozd kapłańską sprawował w tutejszym stało ogłoszone przez księgową Hali- oraz ksiądz proboszcz Andrzej Malig. kościele przez 54 lata. nę Wilczyńską-Witiak, że 27 grudnia W przemówieniu wygłoszonym Pierwsza okupacja sowiecka 2011 roku o godzinie 16, zarząd To- przez konsula generalnego zazna- 1939-41 r. Wikary Jan Cieński pracuje warzystwa Kultury Polskiej zaprasza czył on, że szczególną uwagę trzeba jako robotnik, lecz pod fartuchem nosi na tradycyjne spotkanie opłatkowe, zwrócić na zwiększenie zaintereso- sutannę. A jest to zakazane. Wieczo- które odbywa się od 20. lat. Spotka- wania konsulatu generalnego spo- rem idzie do szpitala w Złoczowie: nie jak zwykle było zaplanowane w łecznościom polską zamieszkałą w przynosi chorym jedzenie, udziela siedzibie Towarzystwa przy ul. Szew- obwodzie tarnopolskim, zwiększe- posługi kapłańskiej. czenki 21 w Tarnopolu. W związku z niem wizyt pracowników konsula- Rok 1941. Hitler atakuje. So- dużym zainteresowaniem społeczno- tu w naszym okręgu, jak również wieci wycofują się ze Złoczowa, a szym miejscem, prawdziwym do- wiązków doszły jeszcze obowiązki bi- ści polskiej zamieszkałej w obwodzie udzielania pomocy w rozwiązywania tarnopolskim zmuszeni zostaliśmy trudnych spraw. Konsul generalny przed opuszczeniem miasta mordują mem. Tu spędzał cały swój czas, a skupie. Udzielił święceń kapłańskich przenieść uroczystość w inne miej- szczególnie był ucieszony że pierw- więźniów na złoczowskim zamku – niewielki pokoik służył mu za miejsce dwóm kapłanom rzymskokatolickim, sce gdyż pomieszczenia zajmowa- sza jego wizyta w naszym mieście 1500 osób. Przez miasto przechodzi odpoczynku po całodziennej pracy. w tym i Leonowi Małemu, obecnemu ne przez Towarzystwo Kultury Pol- przypada w takim szczególnym okre- front. W nocy wikary wynosi z pola Kościół opuszczał tylko wtedy, gdy biskupowi pomocniczemu archidie- skiej są zbyt małe żeby pomieścić tak sie, jakim jest Boże Narodzenie. walki rannego Rosjanina. Na ple- wyjeżdżał z posługą do chorych. Ks. cezji lwowskiej i dwóm diakonom ob- dużą liczbę osób zainteresowanych. W uroczystościach brała udział cach przenosi go do szpitala. Ranny Jana cechowała ogromna pracowi- rządku bizantyjskiego. Towarzystwo zmuszone było wyna- Regionalna Orkiestra Symfoniczna pyta, czy ksiądz wie kim jest. Na to tość. Przechodził ciężkie choroby, ale jąć większe pomieszczenie u admini- Filharmonii pod dyrekcją artystycz- ksiądz odpowiada, że dla niego jest na wszelkie dolegliwości miał tylko Powrót do Ojca stracji miasta w „Domu Ukraińskim”. ną i dyrygenturą Sergiusza Pryma- człowiekiem i ukrywa rannego przed jedno lekarstwo – pracę w kościele. Nadzieja i radość, które całe życie Niemcami. Nawet zabrany przez pogotowie, za- towarzyszyły ks. bp Janowi Cieńskie- W Złoczowie jest komenda OUN. raz po otrzymaniu pierwszej pomocy mu. 26 grudnia 1992 roku, pozwoliły Mordują. Ksiądz Jan przyjmuje pseu- wracał do swojej świątyni. Nigdy nie mu zakończyć życie ziemskie. Po donim „Skarga” i zostaje kapelanem skarżył się na własne cierpienia, za- latach ciężkiej i ofiarnej pracy od- Inspektoratu AK w Złoczowie. wsze miał czas dla innych. chodzi do Boga, który powołał go do Rok 1943. Nad miastem krążą Pasją jego życia było szafowanie życia kapłańskiego. W jego pogrze- samoloty sowieckie. Bombardują. Miłosierdzia Bożego poprzez konfesjo- bie uczestniczyło kilkunastu arcybi- Niemcy wycofują się. W piwnicach nał. Codziennie spędzał w nim po kilka skupów, ponad 100 kapłanów obu kościoła ukrywają się ludzie. Ks. Jan godzin. A w okresie Adwentu i Wiel- obrządków, siostry zakonne oraz rusza do wyjścia. Biegnie. Dwa metry kiego Postu – po kilkanaście godzin. ogromne rzesze wiernych. za nim wybucha pocisk. Wychodzi W późniejszych latach nigdy nie Niesiony na rękach kapłanów cało. Niemcy chcą jednak wysadzić odmówił wyjazdu do chorego nie tyl- spoczął w ziemnym grobie na cmen- kościół. Pojawia się żołnierz z grana- ko w Złoczowie, ale także do innych tarzu w Złoczowie. W kilka lat póź- tem. Ks. Jan czołga się do jego nóg i miejscowości, nieraz odległych o 100 niej ustawiono granitowy nagrobek Na spotkaniu opłatkowym, które koma, która wykonywała piękne prosi o ocalenie ludzi w podziemiach. i więcej kilometrów. Służył posługą z epitafium. Natychmiast po śmierci odbywało się 16 grudnia w Konsula- kolędy. Organizacją występu Orkie- Rok 1944, 28 lutego, okolice duszpasterska nie tylko rzymskim zaczął się rozwijać jego kult. Wierni cie Generalnym Rzeczpospolitej Pol- stry Symfonicznej Filharmonii zajął Złoczowa. Do miejscowości Huta katolikom, ale każdemu, kto takiej modlą się nie tylko za śp. Jana Cień- ski we Lwowie, prezes Towarzystwa się jej wicedyrektor, członek Towa- Pieniacka wchodzi batalion policyj- posługi potrzebował. Nie wyjechał skiego, ale i do niego. W 5. roczni- Piotr Fryz, zaprosił do Tarnopola na rzystwa Kultury Polskiej pan Wasyl ny SS, złożony głównie z ochotni- do Polski, lecz pozostał w Złoczowie, cę śmierci patafianie ufundowali w spotkanie opłatkowe konsula gene- Irmijczuk. Również podczas uro- ków, którzy nie zostali przyjęci do aby bronić kościoła i wiernych. Prze- kościele pamiątkową tablicę, a na ralnego pana Jarosława Drozda. czystości wzięła udział w koncercie SS Galizien. Pacyfikują wioskę. Ks. żył, przetrzymał ten nieludzki czas na 10. – dzwon jego imienia. Corocznie 7 grudnia do Tarnopola przybywa orkiestra symfoniczna pod batutą Jan idzie na miejsce zbrodni. Wokół nieludzkiej ziemi. w rocznicę śmierci odprawiana jest z oficjalną wizytą konsul generalny Natalii Izotowej. leżą ciała pomordowanych Polaków. Przez prymasa Polski, kardynała Msza święta w jego intencji z udzia- Jarosław Drozd i pani Jadwiga Pe- Organizacjom i przygotowaniem Zdejmuje trupy ze sztachet płotu, Stefana Wyszyńskiego został wyświę- łem księży i metropolity lwowskiego chaty. O godz. 12 odbywa spotkanie całej uroczystości zajęli się: pani Ha- z burmistrzem Tarnopola Sergiuszem lina Wilczyńska-Witiak, Maria Tkacz, zbiera rannych, pociesza tych, któ- cony na biskupa, co miało miejsce w abp Mieczysława Mokrzyckiego. Nadałem. O godz. 15 rozpoczęło się Maria Drewa, Lidia Bilecka, Olga Ma- rzy stracili bliskich. Nad nowymi mo- 1967 roku w Gnieźnie, przy zachowa- W świadomości wiernych po- spotkanie w Okręgowej Radzie i Ad- zur, Witalij Kuc, Andrzej i Mirosława giłami odprawia mszę żałobną. niu wszelkiej ostrożności i w głębokiej został jako święty człowiek. Niech ministracji obwodowej. Póżniej pan Budny, Tadeusz Kot. tajemnicy. Był zatem biskupem ukry- symboliczny kwiat i lampion na jego Jarosław Drozd razem z burmistrzem Towarzystwo jest bardzo wdzięcz- Trudne czasy tym, o czym wiedziało niewielu ludzi. grobie będzie zewnętrznym wyrazem Sergiuszem Nadałem przybyli do ne za spotkanie i wizytę konsulowi władzy sowieckiej Cała prawda ujawniła się dopiero na naszej wdzięczności dla wielkiego Domu Ukraińskiego, gdzie odbywało generalnemu RP Jarosławowi Droz- Do końca swego życia, a więc pogrzebie w Złoczowie. Jako biskup Kapłana, gorliwego Biskupa i wier- się bardzo ciepłe spotkanie z księ- dowi i burmistrzowi Tarnopola Sergiu- przez 54 lata, pełnych niezmordo- prowadził nadal taki sam tryb życia, nego Świadka Jezusa Chrystusa – dzem proboszczem Andrzejem Ma- szowi Nadałowi, ksiądzu proboszczo- wanej pracy, wyrzeczeń i rozmaitych spowiadając długie godziny, głosząc Księdza Jana Cieńskiego. ligiem parafii tarnopolskiej, obywate- wi Andrzejowi Malikowi, i wszystkim szykan ze strony władz sowieckich, kazania, udzielając sakramentów, ANNA BIDNA lami miasta i członkami Towarzystwa uczestniczącym w spotkaniu. Polskiego. kościół stał się dla niego najważniej- odwiedzając chorych. Do tych obo- Złoczów Andrzej Budny 27 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Sportowy Zamość Czasy się zmieniają 7-11 grudnia grupa uczniów ze Szkoły Średniej nr 24 im. Marii Konopnickiej we Lwowie uczestni- Jak było w czasie mojej młodości (1930–1950) czyła w II Polonijnym Festiwalu Sportu Powszech- nego w Zamościu. Głównym organizatorem Jak jest w czasie mojej starości (2000–201.?) był Międzyszkolny Klub Sportowy „Padwa” przy Bohdan Łyp wały zadowolenie. Dzieci lubią koloro- wsparciu finansowym Kancelarii Senatu oraz Urzę- we cienkopisy i flamastry. Świat przy- du Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego Żałoba borów do pisania jest tak bogaty, że W czasie okupacji, moja koleżan- prawie za każdym razem kupuję inny. w Lublinie. ka z trzeciej klasy zmarła na gruźlicę. Każdy z nich pisze dosyć dobrze, W dniu pogrzebu wychowawczyni więc trudno upierać się przy stałości zaprowadziła nas do mieszkanka, wyboru. Większość jest jednorazo- gdzie zgromadzone kobiety głośno wego użycia, zaś niektóre kupione z szlochały, a mężczyźni smarkali w zamiarem wymiany wkładu, po wypi- chustki. Straszny smutek towarzy- saniu plączą się po szufladach. Ła- szył zamykaniu trumny i trwał do koń- twość nabycia i ich taniość uczą nas ca pogrzebu. Wszyscy ludzie byli w marnotrawstwa. Ileż to długopisów czerni, choć ubrani bardzo skromnie. wyrzuciłem. Nikomu nie chce się My dzieci czuliśmy powagę sytuacji. zadbać o powtórne napełnianie po- Żadne nie zaśmiało się i nie posztur- wszechnie praktykowane w latach chiwało kolegów. Dobrze pamiętam 60. ubiegłego stulecia. W licznych smutek tamtego i innych pogrzebów. obcas, spódnica do połowy łydki specjalnych punktach na mieście, Na pamiątkę po bliskich, męż- i zdyscyplinowana fryzura. Męż- umorusani panowie napełniali wkła- czyźni przez pół roku nosili czarną czyźni i kobiety po sześćdziesiątce dy nowym tuszem. Wzrósł dobrobyt, opaskę na rękawie, a kobiety przez oczekiwali należnego szacunku dla wzrosła nonszalancja i ekonomicznie rok ubierały ciemne stroje i czarne ich „siwych włosów”. uzasadnione marnotrawstwo. Czy kapelusze z woalką. Gdy ten felieton zatytułowałem to dobrze? Nie wiem. Groby odwiedzano z początku „Starość”, odczułem cień niezadowo- 7 grudnia na zaproszenie Stowa- Wieczorem wyruszyliśmy do galerii często, a w miarę upływu czasu co- lenia. Obecnie unika się tego słowa, Miary rzyszenia „Wspólnota Polska” oddział handlowej. W ostatnim dniu wyjaz- raz rzadziej. Były one zadbane, ale używając raczej określeń zbliżonych, Na targu kupowało się: jajka na w Zamościu i Klubu Sportowego ,,Pa- du pojechaliśmy do Skierbieszowa, bez przesady, zaś jesienne liście trak- jak senior lub emeryt. Wymyślono mendle (15 szt.), kapustę do kiszenia dwa” uczniowie naszej szkoły przyje- gdzie odwiedziliśmy Zespół Szkoły towano jak naturalną ozdobę usuwa- też „uniwersytet trzeciego wieku”, na kopy (60 szt.), a jesienią do piw- chali do Zamościa. Po zakwaterowa- Podstawowej i Przedszkola im. Igna- ną na Zaduszki, gdy szliśmy zapalić czyli przeznaczony dla staruszków, nicy zwożono ziemniaki lub węgiel, niu odwiedziliśmy I Liceum Ogólno- cego Mościckiego i Gimnazjum Pu- małe blaszane lampki. których jest coraz więcej, gdyż sta- licząc na metry (100 kg). Drewno kształcące im. Jana Zamojskiego w bliczne im. Dzieci Zamojszczyzny . Ludzie przed pogrzebem zaży- tystyczna przeżywalność przesunę- do podpałki w piecu, było kupowa- Zamościu, gdzie odbywał się koncert. W szkole podstawowej, w sobotę, wają środki uspokajające i przez to ła się w okolice osiemdziesiątki. W ne w wiązkach. Jagody i mleko na Po zakończeniu koncertu wyruszyli- specjalnie dla nas zostały zorganizo- nie ma szlochań i okrzyków. Każdy obecnych czasach nikogo nie dziwi kwaterki (¼ litra), a masło na osełki śmy na wycieczkę po szkole. Ostat- wane zajęcia plastyczne. Pomagały uczestnik pogrzebu przychodzi z senior w krótkich majtkach, biegną- (zapomniałem jaką miały wagę). W nim przystankiem wycieczki było nam uczennice szkoły pod przewod- kwiatami. Tego dnia grób znika pod cy alejką parku. Atmosfera w społe- pasmanterii nici w szpulkach miały podwórko szkolne, gdzie uczestnicy nictwem pani Jadwigi – pani od pla- stosem wiązanek i wieńców. Apele czeństwie jest taka, jakby wszyscy miarę w yardach, a guziki i agrafki zespołu ,,UTOPIA” zaprezentowali styki. Po kilku godzinach „twórczości” by zamiast kwiatów do skarbonki tra- mieli po 25 lat. Są sklepy dla dzieci liczono w tuzinach (12 szt.). pokaz zabawy z ogniem. W ciemno- otrzymaliśmy zrobione swoimi ręko- ściach każdy z nich był podobny do ma robótki, które można było zabrać fiał datek na jakiś cel charytatywny, i młodzieży, ale nie ma sklepów dla Na żarówce, wprawdzie był na- smoka wawelskiego. ze sobą. Następnie poszliśmy zwie- nie osiągają oczekiwanych skutków. staruszków. Jak trudno jest kupić pis np. 40 W, ale mówiło się o niej, W dniu 8 grudnia 2011r. w Kry- dzać szkołę i zostaliśmy zaproszeni Po pogrzebie wszyscy chcą szybko dobry męski kapelusz czy estetyczną że jest czterdziestoświecowa. tej Pływalni Ośrodka Sportu i Re- na prezentację historii szkoły. Potem zrzucić z siebie ciążące im reflek- laskę! Artykuły te wyszły z użytku, bo Pewnie można by podać jeszcze kreacji zrealizowano zawody pły- wróciliśmy na świetlicę, gdzie odby- sje. Niedawno opowiadano mi jak wszyscy są młodzi, chociaż metryki jakieś inne przykłady, ale minęło zbyt wackie. W zawodach wzięło udział wały się zajęcia plastyczne i zabrali- na stypie, niektórzy będąc na luzie, nie-których stanowczo temu przeczą. wiele lat abym je spamiętał. Jednak około 120 dziewcząt i chłopców ze śmy swoje prace. sypali kawałami niczym na weselu. Wydaje się że młodzieżowy styl, do- inne produkty, zwłaszcza spożyw- Szkół Podstawowych ze Lwowa, Co wieczór zbieraliśmy się na Wspominanie smutnych spraw jest brze wpływa na psychiczną kondycję cze, sprzedawano na kilogramy, litry Łucka, Równego, Mościsk, Strzel- posiedzeniach organizacyjnych w nietaktem. Po pogrzebie tylko bliscy ludzi starszych. itp., wg już wtedy obowiązującego, czysk i Zamościa . określonym pokoju i w ostatni wie- zmarłemu przez krótki czas noszą nowoczesnego systemu miar i wag, Uczestnicy walczyli o medale czór, na naszym ostatnim posiedze- ubiory żałobne. Szybko powraca- Pióro który wyparł wcześniejsze funty, łok- w różnych klasyfikacjach. Zdobyli- niu każdy opowiedział o swoich naj- ją stroje sportowe i inne w jasnych Posługiwanie się piórem, dla cie czy sążnie, pochodzące z cza- śmy trzy medale: złoty medal przy- ciekawszych wrażeniach z wyciecz- barwach. Jednak pamięć o zmarłym dziecka stanowiło dużą trudność. Do sów rozbiorowych. niosła Agnieszka Baczyńska za ki. Wybraliśmy „Najlepszego kolegę pozostaje w sercach ludzi na dłu- obsadki zwanej rączką, trzeba było System miar i wag od dawna jest rzut do kosza wodnego na małym i koleżankę” na wyjeździe. Potem go. Przejeżdżając wiaduktem koło włożyć nową stalówkę, a następnie ujednolicony i powszechnie znany, basenie wśród dziewczyn; złoty panie zrobiły nam prezent – otrzyma- cmentarza, podziwiam jak wszystkie po obślinieniu jej w ustach, zanurzyć ale weszło trochę nowoczesnych medal otrzymał Władysław Słabyj liśmy kalendarze. groby są ukwiecone i zadbane. w kałamarzu z czarnym atramentem. miar, z którymi trudno mi dać sobie również za rzut do kosza wodnego W imieniu uczestników wycieczki, Stalówki dzieliły się na: krzyżówki radę. Stale pamiętam, że w oponie na małym basenie, a brązowy me- chciałbym serdecznie podziękować Starość i rondówki. Kałamarz z grubego ma być ciśnienie 2 atmosfery, ale te- dal wywalczyła Diana Jurkiewicz w p. Mirosławowi Brzozowskiemu, pre- W przedwojennym czasopiśmie szkła, był osadzony w dziurze pul- raz kompresor na stacji benzynowej wyścigu w płetwach z kołem ratun- zesowi Stowarzyszenia ,,Wspólnota znalazłem wiersz o Powstaniu Listo- pitu ławki szkolnej. Stalówki drapały podaje ciśnienie w barach, a inny w kowym na torze dużego basenu. Polska” oddział w Zamościu i sekre- padowym. Autor opisuje jak atakujący po papierze, nagle puszczały kleksa megapascalach. Podobnie kilobajty Gratulujemy! tarzowi Stowarzyszenia panu Pio- Moskale wyważywszy wrota kościoła i sprawiały wiele kłopotu plamiąc i megabajty są dla mnie w sferze Także na dystansie 50 m stylem trowi Wyszyńskiemu. Jesteśmy też na Woli, ujrzeli 60-letniego siwobro- ręce i ubrania. Atrament długo wysy- obcości. Niby wiem o co chodzi, ale dowolnym wystartowali m.in. Ilona wdzięczni dyrekcji Klubu Sportowego dego starca z bronią w rękach. Bo 60 chał, więc w każdym zeszycie była posługiwanie się nimi sprawia trud- Kowalenko, Aleksander Kyrylenko, ,,Padwa”, a szczególnie wicepreze- lat, to był wiek starczy. Mój tatuś, gdy bibuła. Pióra z łatwością staczały ność. Mędrcy uznali, że płyny mam Włodzimierz Makar. sowi p. Sławomirowi Turowi. Wyrazy w czasie łapanki urządzanej przez się po pochyłym pulpicie, a lecąc kupować na dm³, chociaż na razie Wieczorem organizatorzy za- wdzięczności składamy dyrekcji Ze- Niemców, pokazał kenkartę, z której ku drewnianej podłodze ustawiały łaskawie dopuszczają poczciwe li- prosili nas na przegląd filmu ,,Hap- społu Szkół Podstawowej i Przed- wynikało że ma 54 lata, był natych- stalówką do dołu i wbijały się w nią. try, ale z dopiskiem e. Podobnie jest py Feet 2. Tupot małych stóp”. szkola im. I. Mościckiego w Skier- miast wypuszczany. Podobnie AK nie Dalsze pisanie taką stalówką było z żarówkami. Umiem ocenić czy jest Następnego dnia wyruszyliśmy bieszowie Za ten wyjazd dziękujemy chciało przyjmować tak starych ludzi już niemożliwe. Wspaniały wynala- mi potrzebna stuwatowa, czy 60- do Ośrodka Sportu i Rekreacji, gdzie przede wszystkim naszym paniom: w swoje szeregi, jeżeli nie mieli ja- zek stanowiło wieczne pióro, które tka, a oni oswajają mnie z jakimiś lu- odbywały się zawody, ale już na sali. p. Eugenii Kuźmenko, pani Irenie kichś szczególnie przydatnych umie- jednak wolno było używać dopiero menami. Przymuszają producentów Drużyny były podzielone na 2 grupy: Mudrej i pani Weronice Apriłaszwili, jętności. W tym czasie statystyczna od IV-tej klasy. Uważano, że tylko aby szarego klienta przekonali do tej gimnazjum i szkoła podstawowa. Za- dyrekcji Szkoły Średniej nr 24 im. M. przeżywalność mężczyzn niewiele maczane pióro pozwala wyrobić do- nowej miary, która im przypadła do wody przebiegały w 6 rundach, mia- Konopnickiej we Lwowie i rodzicom. przekraczała 60 lat. Mężczyzna w bry charakter pisma, co było ambicją gustu. Oj, nie łatwo jest przestawić ły charakter sportowy, choć nie były tym wieku dbał o swe stateczne za- każdej szkoły. się, ale obiecuję, że jak znowu uro- trudne. Po ostrej rywalizacji otrzy- STANISŁAW APRIŁASZWILI chowanie, staranny ubiór, zapusz- Długopisy są w powszechnym dzę się, to będę honorował lumeny, maliśmy dyplomy za udział. Po ogło- tekst czał wąsy i chętnie używał laski. U użyciu. Kosztują od 2 do 200 zł, ale a zapomnę o watach. szeniu zwycięzców przyszedł święty IRENA MUDRA zdjęcie starszych pań obowiązywał płaski najważniejsze jest aby piszącemu da- Mikołaj i każdemu wręczył prezenty. 28 Kurier kulturalny kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150)

nę w czterech ścianach i ukierunko- wały jej zajęcie lalkami. Nie minęło dwa lata – artystka otwiera już dzie- siątą wystawę swych prac. Na py- Lalki darują radość tanie skąd zainteresowanie lalkami, artystka odpowiedziała, że wszystko Chyba najbardziej jaskrawym wydarzeniem początku roku, okrasą dni świątecznych, stało się w życiu ma swoją cenę i zacytowała otwarcie Muzeum Etnografii we Lwowie wystawy „Lalka Oksany”. Autorką przedstawionych prac swój wiersz: Wszystko na świecie ma swoją cenę. jest artystka Oksana Smereka-Małyk. Za wszystko zrobione trzeba zapłacić… LEONID GOLBERG ale jednak jest to sztuka współcze- Ścieka powodzią niemych śniegów tekst i zdjęcia sna. I charakterem przedstawienia wiosna osobowości i wprowadzeniem nowe- I jesień jabłoniom gałęzie łamie. Nie tak dawno, w kwietniu ze- go elementu – zbrojenia… Nieraz za miód przyjmujemy życie szłego roku, zadziwiające lalki-mo- Lwowska ekspozycja wywołała pszczoły, tanki artystki były demonstrowane niemały rezonans we Lwowie. O niej Pokutujemy w deszczu w Drohobyczu. Wystawa była tylko się mówi, pisze, a zobaczyć unikato- bez parasola. trzecią w karierze pani Oksany. A we miniatury przychodzi coraz wię- Szlakiem czumaków toczą się wozy, teraz – już po raz dziesiąty Oksa- cej ludzi, nieobojętnych na piękno. - a nam dawno brakuje soli!… na Smereka-Małyk prezentuje swój Tak brakuje nam we współczesnym Chcemy miłości od świata, zaczarowany różnokolorowo-różno- dniu codziennym radosnych doznań A jak zatracamy siebie w nim, rodny lalkowy świat… z obcowania ze sztuką – prawdziwą Męczymy się i siły tracimy na marne, Cóż takiego szczególnego, zda- sztuką, nie kiczowatą popkulturą. wymyślając kolejne mity! wałoby się, jest w lalce? Zabawka Jak zaznaczył znany lwowski Na świecie wszystko ma swoją cenę, i nic więcej. Ale nie. Naprawdę, to dziennikarz, korespondent rozgłośni Jak uroda – to niedola często idą jest odnowienie, kontynuacja i roz- „Radio Watykan” i „Kuriera Galicyj- w parze. wój pradawnych tradycji, i talizman, skiego” Konstanty Czawaga, który Jak sukces – to zniewaga na stole, a do pewnego stopnia, też i zabaw- po raz pierwszy oglądał twórczość Jak odwaga – nie minie się z karą. ka. W każdej figurce obecna jest Oksany Smereki-Małyk, był zachwy- Wszystko na świecie ma swoją cenę. filozofia. Ale najważniejsze, z pew- nością, w tej syntetycznej sztuce jest autorskie spojrzenie na świat, odbiór tego świata, swój pogląd na ludzi, którzy żyli kiedyś i na tych, których spotykamy dziś na drodze życia. Właśnie o tym wszystkim, o mi- strzostwie autorki, o tym, jak umie- jętnie łączy Oksana Smereka-Małyk tradycję i współczesność w swoich lalkach, które tak wyraźnie, dobitnie przekazują charakter i dynamikę, ruch, Oksana Smereka-Małyk Dziś centralnym elementem ekspozycji stała się Bożenarodzeniowa szopka. Ta kompozycja wyróżnia rzetelnością, dokładnym przekaza- niem szczegółów, miłością z jaką ją stworzono i to jak została przekaza- cony poziomem jej prac i podkreślił Każdy ją tu musi zapłacić, na atmosfera największego święta inteligentny poziom prezentacji eks- Bo między ziemią i niebytem – chrześcijańskiego… Ciekawym w tej pozycji: „Otwarcie wyróżniało się jest struna, wielkiej kolekcji (widzom przedstawio- tym, że było naprawdę inteligentne, od nas zależy jak zadźwięczy… no 97 lalek i 99 fotografii artystki) są beż żadnych nawet prób braku kultu- lalki przedstawione w cyklach: „Lwo- ry, co, niestety jest charakterystycz- Z okazji świąt przyjemnie jest wianki – panie i panienki”, „Księżne i ne dla niektórych imprez”. Ma racje obdarowywać się radością, dobrem bojarynie”, „Kwiat maków”, „Pieśń la- pan Konstanty. Wszystko to dzięki i miłością. Tak właśnie robi artystka, sów”, „Karpatia: młódki, dziewki, gaz- temu, że pani Oksana sama jest in- ekspozycja której cieszy się powo- dynie”. Wrażenie sprawiają jaskrawe teligentną, wykształconą i twórczą dzeniem, bo pisała kiedyś: „Miłość kolory, które w pewnym stopniu od- osobistością. Filolog-romanista, po- panuje niepodzielnie w duszy mo- twarzają ukraińską tradycję. Sama ar- etka, pisząca swe utwory nie tyko po jej…” świat wewnętrzny swoich bohaterów, oddziału oświaty miasta Lwowa Ro- tystka mówi: „Ubranie odbieram jako ukraińsku, ale i po francusku. Jest też Bywa w życiu dziennikarza, że mówi w obecności wielu gości laureat man Boroniak i inni goście. materiał do kolejnego utworu. Widzę dyrektorem liceum plastycznego. Ze spotkasz ciekawą osobę, napiszesz premii im. Szewczenki, profesor, rek- Swoje motanki artystka demon- odzienie i widzę swoją następną „bo- swego dyrektora dumni są uczniowie o niej, a potem staje się ona twoim tor Lwowskiej akademii sztuki Andrij strowała w różnych regionach i dla haterkę”. i grono pedagogiczne, bo nie jest ona dobrym przyjacielem. Cieszę się z Bokotej, dyrektor Muzeum Etnografii każdej prezentacji miała jakiś „ro- Trudno oderwać oczy od świe- zwykłym administratorem, ale jest tego, że takim moim przyjacielem jest Roman Czmełyk, pisarz Wiktor Paliń- dzynek” – lalkę, stosowną do regio- żej, delikatnej, szmaragdowej zieleni oryginalną twórczą osobistością. Oksana Smereka-Małyk, lalki której ski, ludowa artystka Zenowia Krakow- nu wystawy lub daty jej otwarcia. Na „Pieśni lasów”, czy nasyconej czer- Jeszcze jedna cecha jej twórczo- darują radość, przepełniają nas miło- ska, członek dyrekcji Instytutu ukraiń- przykład, w Drohobyczu gości eks- wieni i lekkości „Kwiatu maku”. A cóż ści. Do niedawna Oksana Smereka- ścią i uczą dobroci. Niech się wiedzie skiej sztuki modern w Chicago Luba pozycji zachwyciła kompozycja „Bal można powiedzieć o wykwintnej inte- Małyk znana była jako utalentowana artystce! Czekamy na nowe spotka- Markiewicz, dziennikarz i literat Nadia panienek w willi Bianki”, inspirowana ligencji i „szarmie” „Lwowianek”? „Lal- pisankarka. Niesprzyjające okolicz- nia z nią oraz jej niepowtarzalnymi Morykwas, kierownik Zaliznycznego twórczością Bruno Schulza. ka Oksany” jest lalką niby tradycyjną, ności życiowe zamknęły panią Oksa- dziełami.

podziękowania za dostarczone wzru- sala nie mogla pomieścić wszystkich List do redakcji Młodzież z UMCS na Podolu szenia w imieniu władz przekazała ze- chętnych, ktorzy przyszli na to święto społowi zastępczyni mera Chmielnicka ludowego tańca i piosenki. Widzowie Już po raz dwudziesty gościł na pani Ludmiła Czerewczenko oraz pre- podchwytywali znane piosenki i śpie- Ukrainie zespół pieśni i tańca ludo- zesi polskich towarzystw. Po koncercie wali je razem z zespołem z Lublina. wego Uniwersytetu im. Marii Skło- odbyło się spotkanie opłatkowe. brawom i oklaskim nie było końca. dowskiej-Curie w Lublinie, założony W kolejnych dniach zespół wy- Następnie cieszył swymi wystę- i prowadzony do dziś przez Stanisła- jechał na dalsze występy do Gródka pami Polaków w Barze i w Winnicy. wa Leszczyńskiego. Podolskiego, na którym gościł kon- Tu też widzowie nagradzali każ- Na repertuar koncertu, który odbył sul generalny RP w Winnicy Krzysz- dy występ gorącymi brawami, które się 14 grudnia 2011 roku, złożyły się tof Świderek i władze miasta i rejonu długo nie milkły po zakończeniu pieśni patriotyczne i polskie kolędy. gródeckiego. koncertu.Wdzięczna publiczność po- Sala teatru wojewódzkiego w Chmiel- Zespół wystąpił na sali sportowej dolska oczekuje na kolejne występy nicku była wypełniona po brzegi. Wy- szkoły w Gródku Podolskim. Arty- zespołu z lubelskiej uczelni. stępy nagradzano brawami i owa- stów przywitała młodzież szkolna w cjami, a „Rotę” Marii Konopnickiej strojach krakowskich i regionalnych. Franciszek Miciński cała sala śpiewała na stojąco. Gorące Tu też, jak poprzednio w Chmielnicku Chmielnicki 29 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Śladami bohaterów Sienkiewicza Pokłosiem letnich wyjazdów plenerowych grupy fotografików była II wystawa fotograficzna, którą odsłonięto na „poddaszu artystycznym” przy ul. Rylejewa. Swój dorobek artystyczny przedstawili dobrze znani nam mistrzowie sztuki fotograficznej (prawdziwi fachowcy) Grażyna Salamin i Marian Baranowski ze Lwowa oraz Zbigniew Babiak z Rzeszowa. JURIJ SMIRNOW płynie 4 km wokół miasta, a wysokość tych narodów wniósł coś do historii i tekst i zdjęcia skał w kanionie sięga 50 m. Nie wiem kultury miasta. Otóż, jak powiada leczy uda się naszym fotografikom wy- genda, „każdy coś dał od siebie, ale Wystawę ponad 70 fotografii stawić swoje zdjęcia w Paryżu lub tylko coś złego, bo dobrym nie chciał zorganizowała redakcja Lwowskich zdobyć złoty medal w Warszawie, ale się podzielić”. Miałem wrażenia, że Spotkań, polskiego miesięcznika serca lwowiaków, którzy przyszli na wędruję po ulicach i placach tego społeczno-kulturalnego. Cały pro- wystawę, na pewno podbili. Zdjęcia zabytkowego miasta, oglądam grób jekt został sfinansowany przez Funda- zostały przyjęte bardzo ciepło i z zain- Wołodyjowskiego, legendarną twier- cję „Pomoc Polakom na Wschodzie”. teresowaniem, ale też posłużyły jako dzę kamieniecką, czy biorę udział Tytuł wystawy i towarzyszącego jej ilustrowany przewodnik po miejscach w nabożeństwie w miejscowej kate- folderu „Śladami Michała Greima”. znanych z utworów Henryka Sienkie- drze. Nic dziwnego! Pani Grażyna Nazwisko to jest całkiem nieznane wicza, Michała Rollego i innych au- jest nie tylko dobrym fotografikiem, lwowskim miłośnikom sztuki fotogra- torów. Zwłaszcza, gdy na wystawie ale też i fachowym przewodnikiem, ficznej. Dlatego warto przybliżyć go można nie tylko oglądać zdjęcia, ale która regularnie oprowadza polskie naszym czytelnikom, chociaż by w też posłuchać dokładnego komenta- wycieczki na trasie Lwów-Kamieniec ogólnych zarysach. rza autorki Grażyny Salamin, która Podolski. Zna ona jeszcze wiele cie- Otóż w 2011 roku minęło 100 lat Grażyna Salamin (w centrum) i Marian Baranowski umie obok spraw poważnych lub wy- kawych sekretów i ciekawych miejsc od śmierci Michała Greima, jednego liczenia dokładnych dat i wydarzeń, na tej trasie, ale tym razem nie z pionierów polskiej fotografii. Mistrz wpadły one w obiektyw jej aparatu urodził się w 1828 roku w Żelecho- fotograficznego. Otóż jest nadzieja, wie, zawodowo doskonalił się w War- że jest to nie ostatnia wystawa, że szawie, a około roku 1850 osiadł w ma ona jeszcze nie mało pomysłów. Kamieńcu Podolskim, gdzie otworzył Miejsc związanych z kulturą polską zakład fotograficzny, który prowadził i z działalnością wybitnych Polaków do końca życia. W swoich fotogra- na Kresach nie brakuje, ale często fiach uwiecznił Podole i Besarabię. drogi do nich są mało znane lub cał- Fotografował nie tylko architekturę, kowicie zapomniane. zabytki, kościoły i cerkwie, ale też Takie wystawy, jak ta: „Śladami i sceny rodzajowe oraz typy ludno- Michala Greima”, nie tylko przybliżają ści tam ówcześnie mieszkających: nam te miejsca, ale też torują do nich chłopów, żebraków, polską szlachtę, drogi współczesnego pokolenia Pola- Żydów etc. Uprawiał też fotografikę, ków. Dlatego taką wystawę, jak i po- zwaną dziś reporterską – np. robił przednią o Krzemieńcu Słowackiego, zdjęcia podczas pożaru w Kamieńcu. warto pokazać nie tylko we Lwowie, Swoje fotografie wystawiał nawet w ale i w wielu innych miastach Ukra- Paryżu, a w 1900 roku dostał złoty iny i Polski. O tym mówili nie tylko medal na wystawie w Warszawie. zebrani, ale również i konsul Marian Nasi współcześni mistrzowie Orlikowski. Szkoda tylko, że na wy- przedstawili Kamieniec w różnych stawę przyszło mało ludzi. Nie każdy ujęciach i w różnych porach dnia, Podczas otwarcia wystawy z lwowskich Polaków weźmie jutro nocy. Prawdziwa misteria i światła walizkę i pojedzie oglądać legendar- i ciemności! Widać rękę i oko prawdzi- mógł ocenić talent autorów zdjęć, ich może ocenić miejsca, do których wstawić żarcik. Na przykład, jest w ną twierdzę kresową, zaś na ul. Ryle- wych fachowców! Kto tam nigdy nie trafny wybór miejsc i fotografowanych docierali autorzy, żeby zrobić kolejne Kamieńcu współczesny pomnik sied- jewa jest całkiem blisko. Zapraszamy. był może wziąć udział w prawdziwym obiektów, podziwiać niezwykłe ujęcia. zdjęcia. Nieraz była potrzebna nie miu narodów, które zamieszkiwały Tym bardziej, że było to na pewno nie zwiedzaniu kresowej twierdzy, oglą- Tylko ten, kto zna Kamieniec Podol- tylko wyobraźnia, ale i dobre przygo- to miasto: Polacy, Ukraińcy, Żydzi, ostatnie spotkanie artystyczne pod dając zdjęcie po zdjęciu. Kto bywał – ski z jego kanionem rzeki Smotrycz, towanie fizyczne. Przecież Smotrycz Rosjanie, Tatarzy i Turcy. Każdy z tym gościnnym dachem. Kolęda śląska na ziemi lwowskiej We Lwowie, Żółkwi i Mościskach po raz pierwszy brzmiały kolędy u wykonaniu grupy wokalnej „Camerton” z Łazisk Górnych ze Śląska pod kierownictwem artystycznym Ewy i Grzegorza Kaczmarczyków. Inicjato- rem ich krótkiego wyjazdu na Kresy była nasza koleżanka Stanisława Warmbrand, dziennikarka oraz autor- ka artykułów do „Kuriera Codziennego”.

KONSTANTY CZAWAGA Ewa i Grzegorz Kaczmarczykowie. dominikańskim), a obecnie greko- tekst i zdjęcie – Jednak wszędzie po koncertach katolickim pw. Przenajświętszej Eu- dziękowali nam miejscowi Polacy charystii – powiedzieli dalej państwo Podczas każdej mszy św. z za wzruszenie i powiew polskości. Kaczmarczykowie. – Przyjęto nas udziałem „Camertonu” wspominano Na koncercie kolęd do katedry owacyjnie. Trudno wyrazić, jakim Konstantego Wolnego (1877-1940), lwowskiej przyszli konsulowie RP we szczególnym doświadczeniem jest wybitnego Polaka rodem z Bujako- Lwowie Andrzej Drozd i Marcin Zie- spotkanie z festiwalową publiczno- wa – pierwszego marszałka Sejmu niewicz, którzy potem zaprosili kolęd- ścią. Nie sposób opisać ciepła i ser- Śląskiego. Również temu rodakowi ników z Łazisk Górnych na kawę. deczności, jakimi nas obdarzyła. Z naszych gości były dedykowane kon- Była też możliwość zwiedzenia radością i satysfakcją reprezentowa- certy wokalistów ze Śląska. Redaktor Lwowskiej Starówki, świątyń róż- liśmy Łaziska Górne na Ukrainie. W Stanisława Warmbrand powiedziała, nych wyznań. Żółkwi, Lwowie i Mościskach, gdzie że doczesne szczątki Konstantego „We Lwowie zaśpiewaliśmy też, „Camerton” koncertował, oczekują Wolnego pochowano na Cmentarzu jako goście specjalni, na zakończenie nas ponownie. Wróciliśmy do domu Janowskim we Lwowie. XIII Bożonarodzeniowego festiwalu zmęczeni, ale jakże szczęśliwi”. Przewodnicząca komitetu organizacyjnego festiwalu „Weły- „Baliśmy się śniegu i nie tyl- kolęd „Wełyka koliada” w przepięk- KG ko, ale było pięknie, – powiedzieli ka koliada” składa podziękowanie grupie z Łazisk Górnych nym barokowym kościele (niegdyś 30 O tym i owym kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Repertuar Opery Lwowskiej Humor luty 2012 Poszukuję informacji Czwartek, 2 lutego – G.Donicetti, opera „NAPÓJ MIŁOSNY”, żydowski początek o godz. 18:00 o moich przodkach Piątek, 3 lutego – S. Gułak-Artemowski opera „ZAPOROŻEC Dwie żony ZA DUNAJEM”, początek o godz. 18:00 Pan Natan poślubił nie tak daw- Sobota, 4 lutego – G. Verdi opera „RIGOLETTO”, początek o godz. no córkę bogatego kupca. Któregoś 18:00 dnia zapytuje swojego dawnego znajomego, napotkanego na prze- Niedziela, 05 lutego – E. Dosenko, M. Silwestrow, I. Striłecki ope- chadzce: ra „CZARODZIEJSKIE KRZESIWO”, początek o godz. 12:00 - Czy pan, panie Edmund, wi- – P. Czajkowski, balet „JEZIORO ŁABĘDZIE”, począ- dział już moją piękną żonę? tek o godz. 18:00 - Nie, nie widziałem – odpowia- Czwartek, 9 lutego – D. Puccini opera „MADAM BUTTERFLY”, da zagadnięty – ale nie wiedziałem początek o 18:00 także, że pan ma dwie żony... Piątek, 10 lutego – L. Minkus balet „DON KICHOT”, początek o godz. 18:00 Czy kieszeń przebaczy? Sobota, 11 lutego – F. Lehar operetka „WESOŁA WDÓWKA”, Młody pan Lazar ma opinię zło- początek o godz. 18:00 tego młodzieńca, takiego, co to lubi Niedziela, 12 lutego – P. Hertel balet „DAREMNA OSTROŻ- wydawać pieniądze, a nie nauczył NOŚĆ”, początek o godz. 12:00 się jeszcze ich zarabiać. Znowu więc – G. Donicetti, opera „NAPÓJ MIŁOSNY”, początek o narobił długów, a wierzyciele zwrócili godz. 18:00 Pradziadek i prababcia autorki się do jego ojca, zamożnego przemy- słowca. W pierwszym porywie gnie- Czwartek, 16 lutego – G. Verdi opera „AIDA”, początek o godz. 18:00 wu ojciec chce wykląć syna, ale jego Piątek, 17 lutego – jednoaktowe balety, początek o godz. 18:00 Moja babcia, Irena Wójcikiewicz, odwiedzić, powiedziano mu że ma małżonka płacząc prosi: L. Minkus „PACHITA”, z domu Bujak, urodziła się w 1925 przynieść ubranie dla niego, bo będą - Uspokój się, mój drogi mężu, A. Głazunow „Chopiniana” roku w Zaleszczykach. Ze względu wysłani do Rosji. Nie pozwolono mu nasz Lazar przyrzekł, że to się stało C. Gounod „NOC WALPURGII”. na pracę mojego pradziadka, Wła- się z nim zobaczyć, pod karą śmierci po raz ostatni, on już więcej takiego Sobota, 18 lutego – G. Verdi opera „TRAVIATA”, początek o godz. dysława Bujaka, często się przepro- ich obu. głupstwa nie zrobi. Ty mu przebacz, 18:00 wadzali. Mieszkali w Stryju, w Bia- Niestety, to tyle co wiemy na te- ty masz takie dobre serce! Niedziela, 19 lutego– P. Czajkowski balet „DZIADEK DO ORZE- łymstoku oraz we Lwowie. Pradzia- mat jego losów. Moja babcia przez - Co ty mi znowu gadasz o moim CHÓW”, początek o godz. 12:00 dek był wojskowym, odznaczonym całe swoje życie szukała mogiły dobrym sercu – powiada ojciec utra- - D. Verdi opera „NABUCCO”, początek o godz. 18:00 Krzyżem Obrony Lwowa. Na krótko, swojego ojca, której nigdy nie zna- cjusza. – Moje dobre serce zawsze Czwartek, 23 lutego – M. Łysenko, opera „NATAŁKA POŁTAW- mu już z góry przebacza, tylko że przed wybuchem wojny w 1939 roku, lazła. KA”, początek o godz. 18:00 moja kieszeń nie jest w stanie prze- Władysław został mianowany na Jeżeli mielibyście jakiekolwiek Piątek, 24 lutego – A. Adam balet „GIZELLA”, początek o godz. baczyć takiej sumy... nadkomisarza policji we Lwowie. W informacje na temat oficerów za- 18:00 lipcu 1940 roku zaaresztowano go aresztowanych w lipcu 1940 roku, Argumenty Sobota, 25 lutego – D. Verdi opera „BAL MASKOWY”, początek na Podzamczu, i w lwowskich Bry- byłabym bardzo wdzięczna. Córka znanego bankiera, pana o godz. 18:00 gitkach został przesłuchany z innymi Pozdrawiam Pinkasa, powiada do ojca: Niedziela, 26 lutego – P. Czajkowski, balet „JEZIORO ŁABĘ- oficerami (prawdopodobnie było ich Natalia Wójcikiewicz - Ależ papciu, zgódź się wresz- DZIE”, początek o godz. 12:00 około 30). Kiedy jego ojciec chciał go [email protected] cie na mój związek z baronem Al- – G. Rossini opera „CYRULIK SEWILSKI”, początek fonsem. To taki miły człowiek! o godz. 18:00 - Nie mogę. Z tego, co mi o nim mówią, wynika, że jest to człowiek Informacje: POSZUKUJĘ PRZODKÓW bardzo małej wartości. tel.: 0-0380 (32) 272-86-72 Zasmucona córka chce już tel.: 0-0380 (32) 235-65-86 Szukam miejsc pobytu mego ojca. Data urodzenia nie jest znana. odejść, ale nagle przychodzi jej do Czarnecki Stefan, Lwów, ul. Lwowska 14, syn Marii z domu Kroczak www.opera.lviv.ua głowy pewna myśl, zatrzymuje się i Antoniego Czarneckiego (ślusarz). więc i mówi: e-mail: [email protected] Proszę o kontakt: - Papciu, jeżeli pan baron Alfons Urszula Waśko nr tel.: +48 506 350 339 jest tak mało wart, jak ci mówią, to tym lepiej dla ciebie. Będziesz go Korzystaj z usług mieć za znacznie niższą cenę! polskich przewodników ze Lwowa! Jego życie LWOWSKA MIEJSKA Pan Uszer odpoczywa na we- Fachowe oprowadzanie po Lwowie, randzie willi w Zaleszczykach. Nagle pilotowanie grup turystycznych po Kresach DZIECIĘCO-MŁODZIEŻOWA przez okno włazi jakiś ponury drab z w języku polskim rewolwerem w dłoni i wola: tel.: 00380679447843, 0380677477329, 0380676750662, SPOŁECZNA ORGANIZACJA - Pieniądze albo życie! Pan Uszer rozgląda się i woła: 0380504304511, 0380504307007, 0380509494445 - Rebeko, życie ty moje, choć POLSKI ZESPÓŁ no tu! PIEŚNI I TAŃCA Dobry interes Wesprzyjmy Pan Samuel przychodzi do domu „LWOWIACY” w doskonałym humorze i z miejsca powstanie Domu Polskiego oświadcza żonie, że zrobił świetny interes. w Mościskach ZAPRASZA do Studium - Co ty nie powiesz? – cieszy się żona. – A jaki? - Mój kasjer zabrał mi z kasy Szanowni Rodacy! Tańców Polskich, pięćdziesiąt tysięcy i razem z naszą W związku z realizacją projektu powstania Domu Polskiego w Mości- założonego przy PZPiT „LWOWIACY”, córką Rojzą uciekł za granicę... skach, Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej Oddział w Mościskach - Gwałtu! Rety! Córka moja! A ty zwraca się z ogromną prośbą do wszystkich ludzi dobrej woli i wielkiego ser- dzieci i młodzież w grupach wiekowych się cieszysz! Z czego ty się cieszysz, ca o wsparcie tego projektu. 5–8 lat, 8–12 lat, 12–15 lat głupi mężu? I gdzie ten doskonały Mamy nadzieję, że nowopowstały Dom Polski stanie się wizytówką Pol- interes? – zapłakana i stroskana ski i Polaków w Mościskach, miejscem inicjatyw i spotkań Polaków mieszka- oraz do starszej grupy zespołu. małżonka nie chce nawet patrzeć na jących na Ukrainie, miejscem rozwoju kultury i tradycji naszych przodków. męża. Próby zespołu odbywają się w szkole nr 10 we wtorki i czwart- - Nic nie rozumiesz... Gdyby on Wpłat można dokonywać na konto: ki, w godzinach od 18:00 do 21:00.Zgłoszenia przyjmujemy pod- prosił o rękę naszej córki, musiał- Rekwizyty bankowe: bym mu dać co najmniej sto tysięcy, czas prób zespołu lub na telefon: 0-677-982-315 bądź: 233-05- Мостиський Відділ Товариства Польської Культури a tak na czysto zarobiłem pięćdzie- Львівщини, вул. Міцкевича 13, Мостиська 70, a także udzielamy fachowych porad w dziedzinie polskiego siąt. Czy to nie jest dobry interes? Р/р 26003301495 tańca i strojów ludowych. źródło: Janusz Wasylkowski, Мостиський Ощад Банк Obyś żył w ciekawych MФO 385208, ЗКПО 26256843 Prezes LMDMSO Stanisław Durys, czasach, Благодійна допомога на „Польський Дім” Warszawa 1991 в Мостиськах kierownik artystyczny PZPiT „Lwowiacy” 31 kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Jak słuchać polskich Adresy placówek audycji RADIOWYCH na Ukrainie dyplomatycznych (czas audycji ukraiński) Z eteru Rzeczypospolitej Polskiej Radio Polonia (godz. 18.30) - Lwów – Radio Niezałeżnist - 106,7 FM - Winnica – Radio TAK – 103,7 FM na Ukrainie - Chmielnicki – Radio Podilla Center - 104,6 FM - Równe - Radio Kraj – 68,2 FM Ambasada Rzeczypospoli- Konsulat Generalny RP - Żytomierz – Radio Żytomyrśka Chwyla – 71,1 FM i 103,4 FM tej Polskiej na Ukrainie w Sewastopolu Polskie Radio Lwów – w każdą sobotę od godz. 9.00 do godz. 13.00 01034 Kijów, ul. Jarosławiw Wał 12 99003 Sewastopol, pl. Pirogowa 3 oraz w niedzielę od godz. 19.15 do 20.15 na fali 106,7 FM (Radio Nezałeż- tel.:+38 044 230 07 00 tel: +38 0692 539 881 nist) fax:+38 044 230 07 43 fax: +38 0692 539 885 Radio Lublin na 103,2 i 99,6 MHz słychać bardzo dobrze aż po Lwów +38 044 270 63 36 e-mail: (we Lwowie już nie wszędzie). e-mail: [email protected] Polskie Radio Warszawa I – na falach długich 225 kHz [email protected] http://www.sewastopol.polemb.net/

Radio przez Internet Wydział Konsularny Amba- Konsulat Generalny RP Polskie Radio – www.polskieradio.pl sady RP w Kijowie w Winnicy Lwowska Fala – autorska audycja Danuty Skalskiej jest nadawana w 01034 Kijów, ul. B. Chmielnickiego 60 21050 Winnica, ul. Kozickiego 51 każdą niedzielę od godz. 9.10 na antenie Polskiego Radia Katowice – tel: +38 044 284 00 40 – VI p. www.radio.katowice.pl. Powtórka audycji – w niedzielę o 00.00 w nocy faks: +38 044 234 99 89 tel: +38 032 295 79 90 tel: +38 0432 507-413, RMF FM – www.rmf.fm e-mail: [email protected] faks: +38 032 295 79 80 inform.wizowa +38 0432 507-411, Radio Zet – www.radiozet.pl e-mail: ws. Karty Polaka +380432 507-412 Radio Maryja – www.radiomaryja.pl Wydział Promocji Handlu [email protected] fax: +38 0432 507-414 Radio Opole – audycje o Polakach na Ukrainie – www.radio.opole.pl i Inwestycji przy Ambasadzie http://lwowkg.polemb.net/ e-mail: Radio Wnet – www.radiownet.pl 01034 Kijów, ul. Wołodymyrśka 45 [email protected] Polskie Radio Lwów – www.radio-n.com tel.: +38 044 279 12 98, 279 18 31 Konsulat Generalny RP http://www.winnica.polemb.net/ +38 044 279 45 37, 279 33 40 w Łucku RADIO PRZEZ SATELITę fax.:+38 044 278 11 40 43016 Łuck, ul. Dubniwska 22 b Konsulat Rzeczypospolitej Programy Polskiego Radia emitowane są w systemie DVB przez sate- e-mail:[email protected] tel: +38 0332 280 640 Polskiej w Żytomierzu litę HOT BIRD, a także przez platformę cyfrową Cyfra+ http://www.kiev.trade.gov.pl/ faks: +38 0332 280 659 kierowany przez Konsula e-mail: Honorowego Konsulat Generalny RP [email protected] 10014 Żytomierz, Radio Wnet w Charkowie http://www.luckkg.polemb.net/ ul. Mała Berdyczowska 16 a 61002 Charków, ul. Artioma 16 tel/fax: +380 0412 481 555 POLECAMY! tel: +38 057 75-78-801 Konsulat Generalny RP e-mail: Słuchaj przez Internet www.radiownet.pl faks: +38 057 75-78-804 [email protected] (podajemy czas ukraiński) w Odessie Program Wschodni w każdą sobotę o godz. 11:07 e-mail: mailto:charkow.kg.sekreta- 65014 Odessa, ul. Uspienska 2/1 http://konsulatrp.zt.ua/ Historia Wnet w każdą sobotę o godz. 12:00 [email protected] tel: +38 048 722 56 96 http://www.charkowkg.polemb.net/ +38 048 722 60 03 Rejestrację wniosków wizowych, fax:+38 048 722 77 01 zgłoszenie podróży i wizyt Radio Weża – Iwano-Frankowsk Konsulat Generalny RP e-mail: w konsulatach można uzyskać W każdą sobotę na falach Radia Weża o godz.11:07 we Lwowie [email protected] na stronie: audycja POLSKI KWADRANS – po polsku 79011 Lwów, ul. Iwana Franki 108 http://www.odessakg.polemb.net/ www.e-konsulat.gov.pl wspólny projekt Europejskiego Klubu Stanisławowa, Radia WNET i Kuriera Galicyjskiego Свідоцтво про державну реєстра- stachy Bielecki, Szymon Kazimierski, kurier цію Серія КВ № 126391523 Р Aleksander Niewiński, Michał Piekar- від 14.05.2007 р. ski, Irena Kulesza, Piotr Janczarek, galicyjski Tadeusz Olszański, Tadeusz Kurlus, Reklama założyciel i wydawca: Jacek Borzęcki, Renata Klęczań- Mirosław Rowicki ska, Maciej DęborógBylczyński, КУР’ЄР ҐАЛІЦИЙСЬКИЙ Засновник і видавець Wojciech Krysiński, Aleksander М. М. Ровіцкі Szumański, Włodzimierz Osadczy, w Kurierze Redakcja: Taras Prochaśko, Dorota Jaworska, Skrytka pocztowa (a/c) nr 80 Skład redakcji: Olga Ciwkacz, Wojciech Grzelak, IwanoFrankiwsk 76000, Marcin Romer: Zbigniew Klimecki, Zbigniew Lewiń- абонентська скринька № 80 redaktor naczelny ski, Eugeniusz Niemiec, Barbara galicyjskim siedziba gazety: e-mail: [email protected] Stasiak, Katarzyna Łoza, Dmytro PIERWSZA STRONA STRONy wewnętrzne IwanoFrankiwsk 76002 Maria Basza: Antoniuk, Tadeusz Zubiński, Zbi- ПЕРША СТОРІНКА внутрIшнI СТОРІНКи ul. Iwasiuka 60, zastępca red. naczelnego, gniew Kulesza i inni. ІваноФранківськ dział fotoreportażu oraz dział grafiki вул. Івасюка 60 komputerowej Drukujemy również teksty autorów, 1 cм 2 – 8,50 грн. 1 cм 2 – 4,50 грн. tel. redakcji w Stanisławowie: e-mail: [email protected] z którymi się nie zgadzamy! 1 cm 2 – 8,50 UAH 1 cm 2 – 4,50 UAH +38 (0342) 713866 Konstanty Czawaga pełny kolor czarno-białe tel./faks redakcji we Lwowie: e-mail: [email protected] Pismo wspierane przez Senat RP повноколірний чорно-білі +38 (032) 2610054 Sabina Różycka za pośrednictwem Fundacji Pomoc email: [email protected] e-mail: [email protected] Polakom na Wschodzie. STRONy wewnętrzne STRONa ostatnia Krzysztof Szymański внутрIшнI СТОРІНКи oСtahhЯ СТОРІНКa konto bankowe na Ukrainie: e-mail: [email protected] Za treść ogłoszeń, oświadczeń i reklam Julia Łokietko redakcja nie ponosi odpowiedzialno- 2 2 1 cм – 6,00 грн. 1 cм – 7,50 грн. ПП Ровіцкі М.М. [email protected] ści, nie zamówionych rękopisów nie 2 2 1 cm – 6,00 UAH 1 cm – 7,50 UAH Код ЄДРПОУ 1965816635 Natalia Kostyk zwraca i pozostawia sobie prawo do pełny kolor pełny kolor р/р 2600001244414 в Івано- e-mail: [email protected] skrótów. повноколірний повноколірний Франківськівському відділенні dział informacji regionalnej ПАТ «КРЕДОБАНК» , i reportażu. ТзОВ Видавничий Дім «Молода Na zlecenie naszych klientów umieszczamy ogło- м. Івано-Франківськ Jurij Smirnow: Галичина». szenia również w prasie ukraińskiej МФО 325365 dział kulturalno-historyczny. Indeks na prenumeratę 98780 Świadectwo rejestracji Stale współpracują: Індекс передплати 98780 Ogłoszenia niekomercyjne, po uzgodnieniu z redak- Seria KW nr 126391523 R Agnieszka Sawicz, Beata Kost, Газета виходить 2 рази cją, mogą być drukowane nieodpłatnie wydane 14.05.2007 Joanna Demcio, Elżbieta Lewak, Eu- на місяць 32 O tym i owym kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Jasio i Iwasio przeciw kurier Slavka i Sławka Malarz z powołania i weterynarz z wykształcenia Igor Beżyk z Kołomyi nieusatys- galicyjski fakcjonowany oficjalnymi maskotkami EURO-2012, zaproponował własne symbole Można zaprenumerować na poczcie!!! wielkiego piłkarskiego święta, które czekają Ukrainę i Polskę w tym roku. Artysta stworzył ludowe maskotki święta – Jasia i Iwasia, prezentujących Polskę i Ukrainę. KOD PRENUMERATY

SABINA RÓŻYCKA, УКРПОШТА 98780 OKSANA ROMANECZUK Cena prenumeraty pocztowej tekst OKSANA ROMANECZUK 1 miesiąc – 5,96 hrywien zdjęcie 3 miesiące – 17,88 hrywien 6 miesięcy – 35,76 hrywien „Mam nadzieję, że i Ukraińcom, i Polakom, i gościom EURO będą po- 12 miesięcy – 71,52 hrywien dobały się te postacie, bo właśnie z nimi, ze szczerym i dobrym nastrojem Organizacje i instytucje mogą też zamawiać prenumeratę bezpośrednio będzie kojarzyła się Polska i Ukra- w naszej redakcji: osobiście, telefonicznie, listownie lub drogą mailową: ina”, – mówi Igor Beżyk. Jasio i Iwa- [email protected] sio opowiedzą o przygotowaniach do EURO ze stronic komiksów. Historia ich powstania jest prosta. Jako zago- PRENUMERATA W POLSCE rzały kibic piłki nożnej, pan Beżuk śle- Możliwa jest prenumerata redakcyjna do Polski i innych krajów. W dził przygotowania do mistrzostw. W dzień oficjalnej prezentacji maskotek- sprawie prenumeraty gazety do Polski, prosimy o kontakt pod naszym talizmanów – Slavka i Sławka, które, adresem email: [email protected] lub listownie, telefo- delikatnie mówiąc, są według niego, nicznie, faxem na numery i adresy podane w stopce redakcyjnej. niezbyt udane, ani z ludowego, ani z artystycznego punktu widzenia, obu- Ponadto „Kurier Galicyjski” można kupić: rzył się. Według karykaturzysty, oba przy ulicy Kanoniczej 15, bliźniaki są klonami talizmanów Austrii w Krakowie w Księgarni „Nestor” i Szwajcarii, z głowami w kształcie tel. +48 (012) 421 92 94 (kod pocztowy 31-002); w Przemyślu – w cebuli i nie mają żadnej wartości arty- Południowo-Wschodnim Instytucie Naukowym, przy ul. stycznej. Co najbardziej dotknęło pana Grodzkiej 3 (kod pocztowy 37-700), tel. +48 (016) 678 73 33 Beżuka to, że opracowanie talizma- nów zlecono firmie Warner Brothers zza oceanu, gdy w tym czasie w Pol- sce i na Ukrainie jest wielu utalento- kurier galicyjski wanych i kreatywnych artystów. Wziął więc ołówek i stworzył swoją wizję można kupić maskotek: Jasia i Iwasia. Wrzucił je do Internetu. Już w następnym dniu Krakowa, którzy starają się donieść Sam artysta uważa, że tylko z sa- Na terenie całej Ukrainy można kupić otrzymał wiele telefonów z różnych ideę Jasia i Iwasia do ludzi. mego malowania na Ukrainie nie da nasze pismo w kioskach „Ukrpoczty”. zakątków Ukrainy i wiele komentarzy. Na razie ekipa kołomyjskiego ma- się utrzymać, dlatego podstawowym Ponadto: Szczególnie cieszyło artystę to, larza publikuje krótkie skecze i strony jego zajęciem jest leczenie zwierząt. - w kioskach „Wysoki Zamek” we Lwo- że obie postacie zostały pozytywnie komiksów w sieciach społecznych, Mimo wszystko, co dnia przy rysun- wie, w Drohobyczu, Truskawcu, Bory- ocenione przez Polaków, bo oba ale planują stworzenie pełnometra- kach spędza około 6 godzin. W żar- sławiu, Samborze, Starym Samborze, mają wyraźne cechy narodowe. Jaś żowych komiksów, które opowiedzą o tach artysta mówi, że żona musi go jest przedstawiony jako husarz ze miastach-gospodarzach EURO, dru- za uszy odciągać od rysowania. „Ka- Turce i Stebnyku; skrzydłami, a Iwaś ubrany jest w żynach, kibicach i zamieszczą wiele rykatura to bardzo poważna sprawa - w kioskach „Interpres” oraz kioskach szarawary i ma „osełedeć” na gło- innej korzystnej informacji. Artysta we współczesnym świecie, bo rysu- „Presa”; wie. Na razie historia Jasia i Iwasia zdobył już wiele nagród. Regularnie nek wpada w oko szybciej niż tekst, – - w polskiej restauracji „Premiera Lwowska” przy ul. Ruskiej 16 we Lwo- trwa dalej. Artysta maluje komiksy, w publikowane są jego prace w prasie mówi artysta. – Dlatego, tworzenie ich wie; których bohaterowie opowiadają o zagranicznej. Zadebiutował on w pi- nie jest łatwą sprawą. Żeby stworzyć - w hotelu „Leopolis” – najlepszym hotelu na Ukrainie; „prawdziwych” przygotowaniach do smach za granicą w 2008 roku. W dobrą karykaturę muszę poświęcić - w kościele św. Antoniego we Lwowie, przy kościele Marii Magdaleny EURO. O bałaganie, o obiecanych prasie amerykańskiej pojawili się jego nie mniej niż pięć godzin”. Obok łóżka dochodach, które odczuje każdy fantastyczni bohaterowie. Potem jego artysta zawsze trzyma szkicownik, bo we Lwowie (w niedzielę po nabożeństwie), a także przy kościele w Krze- Ukrainiec, o ukraińskiej milicji, uczą- ilustracje i karykatury pojawiały się w idea karykatury może mu przyjść w mieńcu; cej się języków obcych, o trudno- prasie amerykańskiej, szwajcarskiej nocy, w dzień, w dowolnym momen- - w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie) w „Sklepie Zaliznym”, Rynek 7; ściach ukraińskich fanów dostać się i ukraińskiej. Ilustrował też anegdo- cie. Gdy nie ma możliwości zrobić - pismo jest też dostępne w Instytucie Polskim w Kijowie. na mecze, przez cenę biletu, która ty i wydania humorystyczne. Oprócz rysunku, to rzuca przynajmniej szkic sięga miesięcznej wypłaty. Artysta tego prace Igora Beżuka umieszczo- na skrawku papieru, czy w telefonie ma wielu naśladowców z Charko- no na wielu ukraińskich i zagranicz- komórkowym. wa, Kijowa, Doniecka, Warszawy, nych stronach internetowych. KG ciekawe strony internetowe o kresach www.kresy.pl www.fotojonny.republika. pl Kantorowe kursy walut na Ukrainie www.kresy24.pl www.poznajukraine.com www.wspolnota-polska.org.pl www.wycieczki.pl.ua 30.01.2012, Lwów www.kresy.najlepsze.net www.lwowiacy.pl. www.stanislawow.net KUPNO UAH SPRZEDAż UAH www.kresy.webpark.pl Pełne wydanie Kuriera 8,03 1 USD 8,06 www.kresykrakow.com.pl Galicyjskiego w PDF na: 10,50 1 EUR 10,67 www.kresywschodnie www.beta.kuriergalicyjski.info/src/ 2,47 1 PLN 2,50 www.wizyt.net/ archiwum/2011/2011.php www.kresy.co.uk stanislawow.pl www.lwow.com.pl 12,62 1 GBR 12,78 www.kresy2000.pl www.duszki.pl 2,51 10 RUR 2,56 [email protected] www.pogranicze.eu Partnerzy medialni