Niezależne pismo Polaków na Ukrainie Anna Dymna we Lwowie Ukraina nie jest s. 16 w modzie Kurier s. 5 Galicyjski List otwarty Polaków ze Lwowa do władz RP – s. 15 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) Trup w szafie – s. 22 „Wolni z Wolnymi: 1863 r a Ukraina” – niestandardowa wystawa na lwowskim Rynku Byliśmy wtedy razem… W niedzielę na Rynku lwowskim, przy głównym wejściu do ratusza, otwarto plenerową wystawę historycz- ną „Wolni z Wolnymi: 1863 rok a Ukraina”. Nie zważając na mróz obok plansz wystawowych zebrała się znaczna liczba ludzi – Ukraińców i Polaków. Wśród zebranych konsul generalny RP Jarosław Drozd, konsulowie: Marcin Zieniewicz i Jacek Żur, duchowieństwo różnych obrządków z biskupem Leonem Małym na czele, przedstawiciele rady wojewódzkiej i miejskiej, zastępca mera Lwowa Wasyl Kosiw, ukraińska inteligencja z poetą Romanem Łubkiwskim i prof. Leonidem Zaszkilniakiem na czele. Przyszli również przedstawiciele praktycznie wszystkich polskich organizacji działających we Lwowie i prasy lwowskiej. Organizatorem wystawy poświęconej wydarzeniom Powstania Styczniowego na ziemiach prawobrzeżnej Ukrainy, była warszawska Fundacja „Polonia – Ruthenia”. Na miejscu, we Lwowie, inicjatywę wsparł konsulat generalny RP, władze miejskie i wojewódzkie. Patronat medialny przyjęły polskie media lwowskie: Kurier Galicyjski, Polskie Radio Lwów i Lwowskie Spotkania. JURIJ SMIRNOW tekst i zdjęcia Na 15 planszach przedstawio- no zebranym bohaterów powstania, współpracę Polaków i Ukraińców w powstaniu, ich wzajemną solidarność we wspólnej walce przeciwko cara- towi – za „Waszą i naszą wolność”. Wielu najlepszych synów narodu ukraińskiego zginęło w tym powsta- niu lub trafiło na zesłanie na daleką Syberię. Wielu powstańców po upad- ku powstania znalazło schronienie w Galicji, także we Lwowie. Również wielu Polaków, Ukraińców, a nawet Niemców i Austriaków z Galicji po- szło do oddziałów powstańczych i walczyło w ich szeregach przeciw- ko wojskom carskim. Na planszach przedstawiono też twórczość Artura Grottgera, piewcy powstania w swym malarstwie. Obok zdjęcia grobów powstańców na Cmentarzu Łycza- kowskim we Lwowie, krótkie notatki gdy oba nasze narody miały wspól- Dzięciołowski oraz przedstawiciel Fun- wszystkich częściach tego państwa, ochotnicy z Galicji. Lwów odgrywał biograficzne powstańców – Polaków nego wroga i nie zwracały się ku wa- dacji Ormiańskiej Jan Abgarowicz. również na Ukrainie”. ważną rolę w organizacji polskiego i Ukraińców. Powstanie Styczniowe śniom, nieporozumieniom pomiędzy Przed zebranymi wystąpił znany Konsul generalny RP Jarosław państwa podziemnego. Tu działali było tym wydarzeniem historycznym, sobą. Łączyła nas jedna idea, jedna lwowski badacz stosunków polsko- Drozd w swoim wystąpieniu zapytał członkowie Rządu Narodowego. Tu myśl przewodnia – odzyskanie nie- ukraińskich, profesor Uniwersytetu sam siebie: „Dlaczego przedstawia- powstańcy wracali na leczenie. Tu podległości i zbudowanie wolnego Lwowskiego Leonid Zaszkilniak. Przy- my tę wystawę we Lwowie?” – sam wielu z nich znalazło schronienie i państwa, federacji trzech narodów bliżył zebranym historię powstania też dał odpowiedź: „Lwów zawsze osiadło po upadku powstania. Teraz – polskiego, ukraińskiego i litew- styczniowego i powiedział m.in: „Po- był centrum wydarzeń w tej części odwiedzamy ich groby na Cmen- skiego. O tym świadczył też herb wstanie Styczniowe 1863-64 roku Europy. Jeżeli nawet ze względu tarzu Łyczakowskim, na Górce używany przez powstańców – herb było jednym z ogniw długiego łań- na ówczesny podział polityczny po- Powstańczej. Powstanie miało też Rzeczypospolitej Trojga Narodów. cucha polskich powstań, polskiego wstanie wybuchło tylko w zaborze swój wielki wymiar duchowy, było W polu herbowym były trzy heral- ruchu o wyzwolenie swego kraju. To rosyjskim, to Lwów brał w nim też dyczne znaki – Orzeł Biały, Pogoń była Rzeczpospolita – państwo pol- bardzo aktywny udział, udzielił po- i Archanioł Michał. sko-litewsko-ukraińskie, federacja wstańcom znaczącej pomocy. Wiel- Wśród przybyłych z Warszawy: tych narodów, wielonarodowościo- kim wysiłkiem całego społeczeństwa członek rady Fundacji „Polonia – Ru- we państwo. Dlatego polski ruch na- lwowskiego zbierano pieniądze na thenia” Robert Czyżewski, przedsta- rodowy miał bardzo głębokie korze- powstanie, przerzucano przez wiciel fundacji i autor fotografii Rafał nie i rozumienie jego perspektyw we granicę broń. Do powstania szli Kupując nasze pismo, wspomagasz słowo polskie na Wschodzie 2 Przegląd wydarzeń kurier galicyjski * 31 stycznia – 16 lutego 2012 nr 2 (150) popierane przez patriotycznie rozbitą na kawałki tablicę odnalazł nastawione duchowieństwo, inteli- dyrektor sali muzyki organowej i ka- gencję. Wielkim wyrazem tego była meralnej Julian Winnicki. Uratował ją twórczość lwowskiego artysty-ma- od całkowitego zniszczenia i po dziś znaki zapytania larza Artura Grottgera. On również dzień tę tablicę przechowuje. Nie ma leży na Cmentarzu Łyczakowskim”. pieniędzy na jej odnowienie i umiesz- Mądrzy ludzie powiadają, że krowa, która dużo ryczy mało mleka daje. Następnie konsul generalny po- czenie na starym miejscu. Przez dziękował administracji wojewódzkiej wiele lat ta sprawa nikogo nie zain- Od kilku tygodni przysłowie to można rozważać analizując zmiany na i miejskiej za pomoc w organizacji teresowała. Mamy wielką nadzieję, wystawy i poinformował, że wystawa że sprawą zainteresuje się Fundacja ukraińskiej scenie politycznej, zarówno te zapowiadane, jak i te, które będzie czynna do 19 lutego. „Polonia – Ruthenia”. już zostały przeprowadzone. Zastępca mera Lwowa Wasyl Zbliża się 150. rocznica wybuchu Kosiw w swoim wystąpieniu podkre- powstania Styczniowego. Polskim or- mawiających za prawdziwością takiej ślił, że we Lwowie zawsze była żywa ganizacjom, działającym we Lwowie tezy może być odsunięcie bliskiego pamięć o tym powstaniu, o udziale w warto przypomnieć, jak uroczyście współpracownika Mykoły Azarowa, nim Polaków i Ukraińców. We Lwowie obchodzono rocznicę powstania w ministra finansów Fedora Jarosz- jest wiele miejsc związanych z upa- 1933 roku. Do tak ważnej rocznicy czenko. miętnieniem dziejów powstania i jego w 2013 roku trzeba byłoby odnowić Zastąpił go człowiek o interesu- bohaterów. Za jeden z takich przykła- nagrobki na grobach powstańców jącej biografii. Generał, choć trud- dów może służyć dekoracja malarska rozrzuconych prawie po wszystkich no dopatrzeć się w jego życiorysie fasady szkoły przy ul. Zielonej, odkryta polach Cmentarza Łyczakowskiego, AGNIESZKA SAWICZ tekst związków z wojskiem, oskarżany kilka lat temu. Na fasadzie szkoły w a nie tylko na Górce Powstańczej. www.niepoprawni.pl/grafika o prześladowanie opozycjonistów dalekim 1912 roku namalowano flagi W kościołach lwowskich znajduje się ilustracja i naciski na historyków zajmują- i herb powstania, który symbolizuje ponad dziesięć tablic, poświęconych cych się badaniami działalności ukra- Rzeczpospolitą Trojga Narodów. Jest znanym uczestnikom powstania. Jeszcze w początkach listopada ińskiego ruchu niepodległościowego, na tym herbie archanioł Michał – sym- Warto byłoby zadbać o ich odnowie- 2011 roku, bez specjalnego nagła- oceniany jako moskiewski lojalista bol Kijowa i symbol udziału Ukraińców nie. Dawno już pora sprawdzić, czy śniania tego faktu i jakby z dala od bły- dotychczasowy szef Służby Bezpie- w tym powstaniu. To symboliczne, że o istnieje i w jakim stanie jest tablica sku fleszy, prezydent Wiktor Januko- czeństwa Ukrainy, magnat medialny tym pamiętano i w 1912 roku, pięćdzie- pamiątkowa dyktatora powstania wycz przeprowadził zmiany kadrowe i jeden ze 100 najbogatszych Ukraiń- w swoim otoczeniu. Do grona polity- ców – Walerij Choroszkowski. Trzeba ków którzy decydują o sprawach Kry- przyznać, że postać ta może budzić Hrycenko oraz szef prezydenckiej mu, a uważani są za dzieci Makijiwki, spore kontrowersje. administracji Serhij Lowoczkin do- dołączył obejmując stanowisko szefa Tym bardziej, że z chwilą jego pełniają tego obrazu. krymskiego rządu Anatolij Mohylow. nominacji na stanowisko ministra fi- Czy jednak jest to zapowiedź Zwolnił tym samym posadę ministra nansów, premier Azarow praktycznie odejścia w najbliższym czasie My- spraw wewnętrznych, którą zajął do- utracił nie tylko jedynego w pełni „swo- koły Azarowa? A nawet jeśli, czy na tychczasowy szef służby podatkowej jego” współpracownika, ale i wpływ na pewno zasiadłby na jego miejscu Witalij Zacharczenko. Z kolei podatki społeczno-ekonomiczną politykę wła- Choroszkowski, a nie reprezentują- wziął pod swoją pieczę Ołeksandr snego rządu. Co nie znaczy zarazem, cy konkurencyjną grupę donieckich Klymenko. Roszady były poważne, że nie będzie brał odpowiedzialności oligarchów kojarzonych z osobą niezapowiadane wcześniej, a przy za potencjalne błędy – wręcz prze- Rinata Achmetowa – Andrij Klujew, tym nie wzbudziły większych emocji. ciwnie. który wyrósł w ostatnich miesią- Ukrainę postawiono przed faktem Choroszkowski prawdopodobnie cach na gwiazdę Partii Regionów, a dokonanym, ugruntowano pozycję będzie teraz przede wszystkim kon- jego nazwisko na synonim dobrych bliskiego otoczenia prezydenckiego, centrował się na znalezieniu środków wieści? Na razie, spoglądając na a całą sprawę wnet przyćmiła zapo- finansowych, które będzie można kijowskie roszady, mamy wciąż wię- wiedź zmian w ekipie rządzącej. Tak, przeznaczyć na potrzeby społe- cej znaków zapytania niż pewnych siąt lat po powstaniu i teraz. Ta jedność Styczniowego Romualda Traugut- jakby miały być to pierwsze tego ro- czeństwa – w końcu przed zbliża- odpowiedzi. polskiego i ukraińskiego narodów