Vroomen Geboren Te Zwijndrecht

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Vroomen Geboren Te Zwijndrecht Taal van de Republiek Het gebruik van vaderlandretoriek in Nederlandse pamfletten, 1618-1672 The Language of the Republic The Rhetoric of Fatherland in Dutch Pamphlets, 1618-1672 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op gezag van de rector magnificus Prof.dr. H.G. Schmidt en volgens besluit van het College voor Promoties. De openbare verdediging zal plaatsvinden op dinsdag 15 mei 2012 om 13.30 uur door Ingmar Henrik Vroomen geboren te Zwijndrecht Promotiecommissie Promotor: Prof.dr. R.C.F. von Friedeburg Overige leden: Prof.dr. H.J.M. Nellen Prof.dr. J.S. Pollmann Prof.dr. N.C.F. van Sas ii Inhoudsopgave Woord vooraf v Afkortingen vi 1. Inleiding 1 1.1 Introductie 1 1.2. Historiografie, patria en patriotten 4 Nederlandse nationale geschiedenis 4 De ‘canon van het modernisme’ 8 Office en patriot 12 De herkomst van vaderland 16 Patriottisme in de zeventiende-eeuwse Republiek 20 1.3 Onderzoek en methode 26 De Nederlandse Republiek 1618-1672: drie crises, vier jaren 26 Bronnen en analyse 29 2. De fundamenten van het vaderland – 1618-1619: De Bestandstwisten 35 2.1 Introductie 35 Onderzoekscorpus 38 2.2 Achtergrond 41 Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) 41 Maurits en Oldenbarnevelt 45 Arminianen en gomaristen 50 1610-1617: Naar de breuk 55 2.3 1618: Climax 59 Onrust in Hollandse steden: Leiden, Oudewater, Haarlem 61 De ‘grooten pensionaris’ en de Barneveltse Ligue 75 Maurits grijpt in 93 2.4 1619: Winnaars en verliezers 102 De Nationale Synode 102 De executie van Oldenbarnevelt 106 Remonstranten in het nauw 109 2.5 Conclusie 114 3. Het verdeelde vaderland – 1650: De aanslag op Amsterdam 119 3.1 Introductie 119 Onderzoekscorpus 121 3.2 Achtergrond 123 De Vrede van Munster (1648) 123 Willem II, prins van Oranje 126 3.3 De aanslag 129 Conflicten over de ‘menage’ 129 De bezending 131 De aanslag 134 3.4 Pamflettenstrijd 142 Goed of fout 142 De dood van Willem II 159 3.5 Conclusie 163 iii 4. Het bedreigde vaderland – 1672: Het Rampjaar 169 4.1 Introductie 169 Onderzoekscorpus 171 4.2 Achtergrond 173 Het eerste stadhouderloze tijdperk 173 Rampjaar 1672 177 4.3 Pamflettenstrijd 185 Vechten voor het vaderland 185 Het vaderland en Oranje 193 Anti-Loevestein 199 De moord 207 Legitimering van oproer en geweld 213 Tegengeluid 219 4.4 Conclusie 224 5. Conclusie 231 5.1 Cijfers 233 5.2 De plicht van de patriot 236 5.3 Burger en patriot, stad en vaderland 245 5.4 Standpunten 248 5.5 De positie van het Huis van Oranje 252 5.6 De invloed van 1618 256 5.7 Taal van de Republiek 258 Bijlagen 264 Bijlage I – De Knuttelcatalogus 264 Bijlage II – Kwantitatieve gegevens pamflettencorpus 1618 265 Bijlage III – Kwantitatieve gegevens pamflettencorpus 1619 266 Bijlage IV – Kwantitatieve gegevens pamflettencorpus 1650 266 Bijlage V – Kwantitatieve gegevens pamflettencorpus 1672 267 Bibliografie 270 Pamfletten 270 Gedrukte bronnen en literatuur 291 Summary 307 Samenvatting 315 Curriculum vitae 319 iv Woord vooraf Verscheidene mensen verdienen dank voor hun directe of indirecte bijdrage aan de totstand- koming van dit proefschrift. Allereerst mijn promotor Robert von Friedeburg, voor de kans die hij mij heeft gegeven om te promoveren. Michel Reinders stelde zonder enige bedenkingen zijn onderzoeksgegevens over 1672 beschikbaar, wat mij veel energie en tijd heeft bespaard. In Jaap Nieuwstraten en Jan Hartman trof ik twee bijzondere kamergenoten, altijd bereid hun kennis en volle boekenkasten te delen, maar met wie ik gelukkig ook over meer dan alleen werk kon praten. Dat geldt ook voor Aart Noordzij en Theo Pronk. Koen van Loon en Edda Frankot waren in de laatste fase van mijn promotietraject aangenaam gezelschap, waarbij Edda extra dank verdient voor haar hulp bij de Engelstalige samenvatting. Bij Jan Waszink kon ik terecht voor vragen over Latijn in pamfletten, en hij was een prettige collega om drie jaar on- derwijs mee te verzorgen. Ook Henk Nellen bood altijd zijn hulp aan, in het geval van Latijn, maar ook bij andere vragen of problemen. Siep Stuurman en Pieter Spierenburg voorzagen namens de Vaste Commissie van Wetenschapsbeoefening mijn onderzoek van nuttig commen- taar. Ik dank Henk Nellen, Judith Pollmann en Niek van Sas voor hun bereidheid plaats te ne- men in de beoordelingscommissie van mijn proefschrift. Tijdens mijn studie Maatschappijgeschiedenis zijn Rudolf Dekker, Jan van Herwaar- den en Paul van de Laar belangrijk geweest voor mijn interesse in de historische wetenschap, en daarvoor verdienen zij nog steeds waardering. Net als mijn studententijd heb ik ook mijn werk als promovendus aan de Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen (inmiddels omgedoopt tot Erasmus School of History, Culture and Communication) van de Erasmus Uni- versiteit Rotterdam als een zeer prettige tijd ervaren. Dat is vooral te danken aan mijn mede- promovendi (en andere collega’s), de vele gezamenlijke lunches en gesprekken over onder- zoek, onderwijs en ook andere zaken. Met Marten Boon kon ik op de squashbaan de spanning en drukte van het promoveren van me af slaan. Jiska Engelbert ken ik al sinds de lagere school. Het was een grote verrassing haar als collega te treffen aan de FHKW. Onze gesprekken over verleden, heden en toekomst waren behalve altijd gezellig ook een belangrijke steun. Buiten de eigen universiteit dank ik mijn Huizinga-collega’s Marianne Eekhout, David van der Linden en Jasper van der Steen. Het was zeer waardevol met promovendi van andere universiteiten ervaringen te kunnen delen. Ik kijk met veel plezier, en ook met trots, terug op onze activiteiten in de afgelopen vier jaar. Veel van het werk voor dit proefschrift heb ik gedaan terwijl ik naar muziek luisterde. Deze muziek kwam meestal uit de collectie van de Centrale Discotheek Rotterdam (CDR), waar ik mij nog altijd welkom voel. Ik bedank mijn vroegere CDR-collega’s voor blijvende vriendschap, in het bijzonder Dina Siwoeh. Emiel Efdée dank ik voor het omslagontwerp. Mark de Kievit was een belangrijke steunpilaar tijdens mijn promovendibestaan (en ook daarbuiten). Ik dank hem voor al meer dan twintig jaar vriendschap. Waarschijnlijk ken ik niemand die zo gepassioneerd is over zijn werk als mijn broer Christian. Hij is daarin een voorbeeld. Als laatste bedank ik mijn ouders, voor alles. Aan hen draag ik dit boek op. v Afkortingen BMGN Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden Kn. W.P.C. Knuttel, Catalogus van de pamfletten-verzameling berustende in de Koninklijke Bibliotheek Herdruk, met handgeschreven verbeteringen, aan- vullingen en varianten. Met een inleidend essay en een handleiding voor de gebruiker door Dr. H. van der Hoeven (’s-Gravenhage 1889-1920; herdruk Utrecht 1978). vi 1. Inleiding 1.1 Introductie In de Nederlandse geschiedenis staan de jaren tachtig van de achttiende eeuw bekend als de ‘patriottentijd’. Het bekendste citaat van iemand die zich patriot noemde werd echter meer dan anderhalve eeuw eerder uitgesproken. Op 13 mei 1619 sprak Johan van Olden- barnevelt, landsadvocaat van Holland, zijn beroemde (bijna) laatste woorden vanaf het schavot op het Binnenhof in Den Haag: ‘Mannen, gelooft niet dat ick een lantverrader ben; ick hebbe oprecht en vroom gehandeldt, als een goed patriot, ende die sal ick sterven’.1 Enkele momenten later werd de 71-jarige Oldenbarnevelt, veroordeeld wegens hoogver- raad, met één slag onthoofd en verdween het stoffelijk overschot van wellicht ‘Nederlands grootste staatsman ooit’ in een haastig in elkaar getimmerde kist, om begraven te worden op een tot op de dag van vandaag onbekende plek.2 De executie van Oldenbarnevelt vorm- de het dramatisch hoogtepunt van de Bestandstwisten, het conflict tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1612) dat begon als een theologische discussie aan de universiteit van Lei- den maar uitgroeide tot een politieke strijd, waarbij Oldenbarnevelt en stadhouder en prins van Oranje Maurits van Nassau (1567-1625), en de facties die zij vertegenwoordigden, te- genover elkaar waren komen te staan. Het conflict bracht de nog jonge Republiek aan de rand van een burgeroorlog, en toonde dat de zeven verenigde provinciën niet zo verenigd waren als gedacht. Oldenbarnevelt was niet de enige die zich een patriot noemde in de jaren 1618- 1619. Zo gebruikte Maurits’ neef Willem Lodewijk (1560-1620), stadhouder van Friesland en Groningen en een overtuigd calvinist, het woord patriot regelmatig in zijn correspon- dentie met Maurits. Voor Willem Lodewijk was patriot duidelijk verbonden met het Oran- jehuis.3 Maar ook in de vele pamfletten die tijdens de Bestandstwisten verschenen, werd het woord patriot veelvuldig gebruikt, en niet alleen door de aanhangers van de prins van Oranje. Vaak werd het voorzien van een adjectief zoals ‘goed’, ‘waar’, ‘trouw’ en ‘op- recht’, en regelmatig in combinatie met het woord vaderland. Zo beschreven de Haarlemse magistraten zichzelf in een pamflet uit 1618 als ‘de beste ende ghetrouwste Patriotten, die 1 Geert H. Janssen, Het stokje van Oldenbarnevelt (Hilversum 2001), 12. Ook: Jan Francken, Het einde van Johan van Oldenbarnevelt Thomas Rosenboom (ed.) (tweede druk; Amsterdam 2005) 70. 2 A.Th. van Deursen, Maurits van Nassau, 1657-1625. De winnaar die faalde (vijfde druk; Amsterdam 2005) 272; Fruin noemt Van Oldenbarnevelt ‘de grootste staatsman die ooit ons land bestuurd heeft’ in: Robert Fruin, Tien jaren uit de tachtigjarige oorlog, 1588-1598 (twaalfde druk; Utrecht en Antwerpen 1961) 51-52. Over de begraafplaats van Oldenbarnevelt: Janssen, Het stokje, 69-70. 3 E.H. Kossmann, ‘In praise of the Dutch Republic: Some seventeenth-century
Recommended publications
  • Privateering and the Revolt of the Netherlands: the Watergeuzen Or Sea Beggars in Portsmouth, Gosport and the Isle of Wight 1570-71
    Proc. Hampsh. Field Club Archaeol. Soc. 47, 1991, 171-180 PRIVATEERING AND THE REVOLT OF THE NETHERLANDS: THE WATERGEUZEN OR SEA BEGGARS IN PORTSMOUTH, GOSPORT AND THE ISLE OF WIGHT 1570-71 ByM] FRENCH ABSTRACT Flanders from where it spread to most of the other provinces. As a result of the assault on The purpose of this study is to examine English relations with the churches the governing classes rallied the Dutch Watergeuzen or Sea Beggars by reference to a behind the government in Brussels, which survey of shipping in the ports of Hampshire dated 24 July gradually regained the initiative. 1570 and a letter from Sir Henry Radeclyjf, the Captain of By the early spring of 1567 the forces of the Portsmouth, to the Privy Council dated 21 May 1571, both in government had easily suppressed the last the Public Record Office, London. These documents tell of the pockets of Calvinist resistance. Large numbers Sea Beggars' presence on the Hampshire coast in the early of those implicated in the political and relig­ years of the tumults that became known as the Revolt of the Netherlands or the Eighty Years' War. The letter of 21 May ious disturbances fled abroad to Germany and 1571, which throws light on the close links formed by certain England. Foremost among those who left at Englishmen with the Sea Beggars, is significant since these this time was William of Nassau, Prince of privateers by their very nature did not tend to leave detailed Orange (1533-84), the leading nobleman in accounts of their activities.
    [Show full text]
  • Consuls, Corsairs, and Captives: the Creation of Dutch Diplomacy in The
    University of Miami Scholarly Repository Open Access Dissertations Electronic Theses and Dissertations 2012-11-21 Consuls, Corsairs, and Captives: the Creation of Dutch Diplomacy in the Early Modern Mediterranean, 1596-1699 Erica Heinsen-Roach University of Miami, [email protected] Follow this and additional works at: https://scholarlyrepository.miami.edu/oa_dissertations Recommended Citation Heinsen-Roach, Erica, "Consuls, Corsairs, and Captives: the Creation of Dutch Diplomacy in the Early Modern Mediterranean, 1596-1699" (2012). Open Access Dissertations. 891. https://scholarlyrepository.miami.edu/oa_dissertations/891 This Embargoed is brought to you for free and open access by the Electronic Theses and Dissertations at Scholarly Repository. It has been accepted for inclusion in Open Access Dissertations by an authorized administrator of Scholarly Repository. For more information, please contact [email protected]. UNIVERSITY OF MIAMI CONSULS, CORSAIRS, AND CAPTIVES: THE CREATION OF DUTCH DIPLOMACY IN THE EARLY MODERN MEDITERRANEAN, 1596-1699 By Erica Heinsen-Roach A DISSERTATION Submitted to the Faculty of the University of Miami in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy Coral Gables, Florida December 2012 ©2012 Erica Heinsen-Roach All Rights Reserved UNIVERSITY OF MIAMI A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy CONSULS, CORSAIRS, AND CAPTIVES: THE CREATION OF DUTCH DIPLOMACY IN THE EARLY MODERN MEDITERRANEAN, 1596-1699 Erica Heinsen-Roach Approved: ________________ _________________ Mary Lindemann, Ph.D. M. Brian Blake, Ph.D. Professor of History Dean of the Graduate School ________________ _________________ Hugh Thomas, Ph.D. Ashli White, Ph.D. Professor of History Professor of History ________________ Frank Palmeri, Ph.D.
    [Show full text]
  • UCLA Electronic Theses and Dissertations
    UCLA UCLA Electronic Theses and Dissertations Title Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt,The Hague, Collective Violens, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672 Permalink https://escholarship.org/uc/item/2636q95m Author DeSanto, Ingrid Frederika Publication Date 2018 Peer reviewed|Thesis/dissertation eScholarship.org Powered by the California Digital Library University of California UNIVERSITY OF CALIFORNIA Los Angeles Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt, The Hague, Collective Violence, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672. A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree Doctor of Philosophy in History by Ingrid Frederika DeSanto 2018 ABSTRACT OF DISSERTATION Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt, The Hague, Collective Violence, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672 by Ingrid Frederika DeSanto Doctor of Philosophy in History University of California, Los Angeles Professor Margaret C Jacob, Chair In The Hague, on August 20 th , 1672, the Grand Pensionary of Holland, Johan DeWitt and his brother Cornelis DeWitt were publicly killed, their bodies mutilated and hanged by the populace of the city. This dissertation argues that this massacre remains such an unique event in Dutch history, that it needs thorough investigation. Historians have focused on short-term political causes for the eruption of violence on the brothers’ fatal day. This work contributes to the existing historiography by uncovering more long-term political and social undercurrents in Dutch society. In doing so, issues that may have been overlooked previously are taken into consideration as well.
    [Show full text]
  • The Low Countries. Jaargang 11
    The Low Countries. Jaargang 11 bron The Low Countries. Jaargang 11. Stichting Ons Erfdeel, Rekkem 2003 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_low001200301_01/colofon.php © 2011 dbnl i.s.m. 10 Always the Same H2O Queen Wilhelmina of the Netherlands hovers above the water, with a little help from her subjects, during the floods in Gelderland, 1926. Photo courtesy of Spaarnestad Fotoarchief. Luigem (West Flanders), 28 September 1918. Photo by Antony / © SOFAM Belgium 2003. The Low Countries. Jaargang 11 11 Foreword ριστον μν δωρ - Water is best. (Pindar) Water. There's too much of it, or too little. It's too salty, or too sweet. It wells up from the ground, carves itself a way through the land, and then it's called a river or a stream. It descends from the heavens in a variety of forms - as dew or hail, to mention just the extremes. And then, of course, there is the all-encompassing water which we call the sea, and which reminds us of the beginning of all things. The English once labelled the Netherlands across the North Sea ‘this indigested vomit of the sea’. But the Dutch went to work on that vomit, systematically and stubbornly: ‘... their tireless hands manufactured this land, / drained it and trained it and planed it and planned’ (James Brockway). As God's subcontractors they gradually became experts in living apart together. Look carefully at the first photo. The water has struck again. We're talking 1926. Gelderland. The small, stocky woman visiting the stricken province is Queen Wilhelmina. Without turning a hair she allows herself to be carried over the waters.
    [Show full text]
  • Media Ecologies: Materialist Energies in Art and Technoculture, Matthew Fuller, 2005 Media Ecologies
    M796883front.qxd 8/1/05 11:15 AM Page 1 Media Ecologies Media Ecologies Materialist Energies in Art and Technoculture Matthew Fuller In Media Ecologies, Matthew Fuller asks what happens when media systems interact. Complex objects such as media systems—understood here as processes, or ele- ments in a composition as much as “things”—have become informational as much as physical, but without losing any of their fundamental materiality. Fuller looks at this multi- plicitous materiality—how it can be sensed, made use of, and how it makes other possibilities tangible. He investi- gates the ways the different qualities in media systems can be said to mix and interrelate, and, as he writes, “to produce patterns, dangers, and potentials.” Fuller draws on texts by Félix Guattari and Gilles Deleuze, as well as writings by Friedrich Nietzsche, Marshall McLuhan, Donna Haraway, Friedrich Kittler, and others, to define and extend the idea of “media ecology.” Arguing that the only way to find out about what happens new media/technology when media systems interact is to carry out such interac- tions, Fuller traces a series of media ecologies—“taking every path in a labyrinth simultaneously,” as he describes one chapter. He looks at contemporary London-based pirate radio and its interweaving of high- and low-tech “Media Ecologies offers an exciting first map of the mutational body of media systems; the “medial will to power” illustrated by analog and digital media technologies. Fuller rethinks the generation and “the camera that ate itself”; how, as seen in a range of interaction of media by connecting the ethical and aesthetic dimensions compelling interpretations of new media works, the capac- of perception.” ities and behaviors of media objects are affected when —Luciana Parisi, Leader, MA Program in Cybernetic Culture, University of they are in “abnormal” relationships with other objects; East London and each step in a sequence of Web pages, Cctv—world wide watch, that encourages viewers to report crimes seen Media Ecologies via webcams.
    [Show full text]
  • Paolo Sarpi E Hugo Grotius: Un Dialogo Mancato?
    2019 Isonomia – Storica Rivista online di Filosofia Università degli Studi di Urbino Carlo Bo Paolo Sarpi e Hugo Grotius: un dialogo mancato? Alcune osservazioni su sovranità, jus circa sacra e fundamentalia fidei * Gregorio Baldin Università Ca’ Foscari di Venezia [email protected] Abstract Hugo Grotius’ correspondence names frequently Paolo Sarpi. Grotius knew some of Sarpi’s texts, but his discovery of the Venetian friar dates back to the late 1620s, when he had already written his most important philosophico- political works. Nevertheless, some of Grotius’ texts, in particular the De Imperio Summarum Potestarum circa Sacra (written between 1614 and 1617), show significant analogies with Sarpi’s ideas. To understand these analogies, it is necessary to glance at the political and cultural milieu of the early 17 th -century Europe, when important political and religious events happened. The political and religious scenarios of the Republic of Venice and the United Provinces let us understand the reasons for some of the similarities between the writings of Sarpi and that of Grotius, but they also explain the reasons of their different orientations about the Synod of Dordrecht. However, Grotius and Sarpi evidently agree on some important topics, like irenicism, and the opposition to dogmatic disputes, but they especially share a particular concept of sovereignty, and of the jus circa sacra which must pertain to sovereign authority. Keywords : Hugo Grotius, Paolo Sarpi, sovereignty. * This article is part of a project that has received funding from the European Union's Horizon 2020 Research and Innovation Programme (GA n. 725883 EarlyModernCosmology). Gregorio Baldin “Paolo Sarpi e Hugo Grotius: un dialogo mancato? Alcune osservazioni su sovranità, jus circa sacra e fundamentalia fidei ” © 2019 Isonomia, Rivista online di Filosofia – Storica – ISSN 2037-4348 Università degli Studi di Urbino Carlo Bo http://isonomia.uniurb.it/storica 2 GREGORIO BALDIN 1.
    [Show full text]
  • Download PDF Van Tekst
    Gedichten Jacob Westerbaen Editie Johan Koppenol bron Jacob Westerbaen, Gedichten (ed. Johan Koppenol). Athenaeum - Polak & Van Gennep, Amsterdam 2001 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/west001gedi05_01/colofon.php © 2016 dbnl / Johan Koppenol 7 Minnedichten Jacob Westerbaen, Gedichten 9 De verhuizing van Cupido (fragmenten) aant. Jupiter viert zijn verjaardagsfeestje op de Olympus. Helaas gooit twistgodin Eris roet in het eten, of eigenlijk gif in de wijn... Zo haast als deze wijn was in het lijf gegoten, heeft het vergif zijn kracht straks naar het hart geschoten, om dat te roeren om, en halen voor de dag al 't geen dat van tevoor wel diep gerekend lag. 5 De zalen werden stil, de een begon te morren en op de anderen al morrende te knorren; men zag 't en was geen deeg, en dat het honden zou, doch niemand liet de gek nog kijken uit de mouw. Maar als het met de wijn omhoog begon te trekken 10 en in der goden brein zijn krachten uit te strekken en Bacchus uit hun hoofd de gulden rede stal, toen ving het kijven aan, en 't werd geheel van 't mal. Gelijk een heim'lijk vuur, dat weinig van te voren in een besloten huis zichzelve scheen te smoren, 15 wanneer het raakt omhoog en in de daken slaat, zijn vlammen overal aan ieder kijken laat, zo toont het twistvenijn zijn onbeschofte vlagen, nu 't in de hersenpan der goden is geslagen. Nu is er dam, noch dijk, noch sluis, noch slot, noch wal 20 die iemand van de goôn het bakkes sluiten zal.
    [Show full text]
  • Maiestas in the Dutch Republic
    Maiestas in the Dutch Republic The law of treason and the conceptualisation of state authority in the Dutch Republic from the Act of Abjuration to the expiration of the Twelve Years’ Truce (1581 – 1621) Wessel Willem Peter Damen 315792 Master Thesis Early Modern Intellectual History Erasmus University Rotterdam Supervisor: Em. Prof. Dr. L. Winkel Brussels, March 2017 Contents Part I – Introduction and Historiography 2 1. Introduction 3 2. State of the art & theory 5 Part II - Reconstructing the legal framework of treason 15 3. Roman law 17 4. The constitution of the Dutch Republic 23 5. Statutory law of treason 33 6. Summary of the reconstructed legal framework 43 Part III – Five cases of treason 45 7. Cornelis de Hooghe (1583) 47 8. Jacob Spensis (1601) 51 9. Johan van Oldenbarnevelt, Hugo de Groot, and Rombout Hogerbeets (1619) 54 10. Jacob Mom, Adriaen van Eynthouts, and Elbert van Botbergen (1621) 67 11. Reynhart van Tijtfort, Rempts ten Ham, and Jorjen Stuyver (1621) 73 12. Summary of the case studies 78 13. Conclusion 84 Bibliography 86 - 1 - Part I Introduction and Historiography Allegory depicting Atlas, Kronos and Historia. Title page to: N. Gueudeville, Le Nouveau Theatre du Monde (Leyden 1713). Print by François van Bleyswijck. Rijksmuseum RP-P-BI-1234. - 2 - Chapter 1: Introduction Waiting for the metro to arrive one summer night in Rotterdam, a line of graffiti sprayed on one of the walls of the tunnel caught my eye. “Question all Authority” – it read in giant red letters. Just below it, this time in black, there was a written response: “Why?”.
    [Show full text]
  • Landsadvocaat Van Oldenbarnevelt 3
    Nummer Toegang: 3.01.14 Inventaris van het archief van Johan van Oldenbarnevelt, 1586-1619 Versie: 15-08-2019 H.J.Ph.G. Kaajan Nationaal Archief, Den Haag 1984 This finding aid is written in Dutch. 3.01.14 Landsadvocaat Van Oldenbarnevelt 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief.....................................................................................13 Aanwijzingen voor de gebruiker...............................................................................................14 Openbaarheidsbeperkingen......................................................................................................14 Beperkingen aan het gebruik....................................................................................................14 Materiële beperkingen..............................................................................................................14 Aanvraaginstructie.................................................................................................................... 14 Citeerinstructie.......................................................................................................................... 14 Archiefvorming..........................................................................................................................15 Geschiedenis van de archiefvormer..........................................................................................15 A Geschiedenis.....................................................................................................................
    [Show full text]
  • 1 Inhoudsopgave VOORWOORD 5 INLEIDING 6 1. HERKOMST EN FAMILIE 11 1A. Een Lokerense Tak: Joos Rooman En Zijn Nazaten 12 1
    Inhoudsopgave VOORWOORD 5 INLEIDING 6 1. HERKOMST EN FAMILIE 11 1a. Een Lokerense tak: Joos Rooman en zijn nazaten 12 1b. De Gentse tak: Joos, Adriaen en Laurens cum suis 15 1c. De eerste generatie in het Noorden 20 2. DE BEGINJAREN 1610-1614 30 2a. De erfenis van Gillis 30 2b. Een bevriende uitgever: Jan Evertsz Cloppenburgh 36 2c. Een bevriende auteur en een bevriende uitgever: Jacob van der Schuere en Daniel de Keyser 37 2d. Een bevriende uitgever: Passchier van Wesbusch 43 2e. Een bevriende drukker: Gillis van der Rade 44 2f. Concurrenten 46 2g. Contra-remonstrantse drukken 46 2h. Verborgen bijdragen aan collectieve edities 47 2i. Stadsdrukwerk 50 2j. Gelegenheidsdrukwerk 52 2k. Een roofdruk? 53 2l. Huizen, vrouw en kinderen 53 2m. Broers en zusters 56 3. HET BEGIN VAN EEN UITGEVERIJ: DE JAREN 1614-1618 59 3a. Vaste relaties: De Keyser en Cloppenburgh 60 3b. Een nieuw contact: Dirck Pers 61 3c. Een nieuw contact: de stad Beverwijk 62 3d. Een uitgave van Ampzing met Bogaert 62 3e. Het eerste eigen boek: Gael 63 3f. Een dopers raadsel: Jan Gerritsz van Emden 64 3g. De Haarlemse kerktwisten 65 3h. Aan de kant van de gematigden en de magistraat? 67 3i. Pamfletten van de radicaal orthodoxe partij 69 3j. Maurits’ machtsverzetting 73 1 3k. De oprichting van het gilde 73 3l. Meer kinderen en weer een groter huis 75 4. ALLES VERANDERT: DE JAREN 1618-1621 77 4a. Stadsdrukwerk 78 4b. Samenwerking met Simon Moulert 79 4c. Een zuinige editie voor Van Cloppenburgh 80 4d. Het laatste boek: Ampzings lofdicht uitgebreid 81 4e.
    [Show full text]
  • Tales of Members of the Resistance and Victims of War
    Come tell me after all these years your tales about the end of war Tales of members of the resistance and victims of war Ellen Lock Come tell me after all these years your tales about the end of war tell me a thousand times or more and every time I’ll be in tears. by Leo Vroman: Peace Design: Irene de Bruijn, Ellen Lock Cover picture: Leo en Tineke Vroman, photographer: Keke Keukelaar Interviews and pictures: Ellen Lock, unless otherwise stated Translation Dutch-English: Translation Agency SVB: Claire Jordan, Janet Potterton. No part of this book may be reproduced without the written permission of the editors of Aanspraak e-mail: [email protected], website: www.svb.nl/wvo © Sociale Verzekeringsbank / Pensioen- en Uitkeringsraad, december 2014. ISBN 978-90-9030295-9 Tales of members of the resistance and victims of war Sociale Verzekeringsbank & Pensioen- en Uitkeringsraad Leiden 2014 Content Tales of Members of the Resistance and Victims of War 10 Martin van Rijn, State Secretary for Health, Welfare and Sport 70 Years after the Second World War 12 Nicoly Vermeulen, Chair of the Board of Directors of the Sociale Verzekeringsbank (SVB) Speaking for your benefit 14 Hans Dresden, Chair of the Pension and Benefit Board Tales of Europe Real freedom only exists if everyone can be free 17 Working with the resistance in Amsterdam, nursery teacher Sieny Kattenburg saved many Jewish children from deportation from the Hollandsche Schouwburg theatre. Surviving in order to bear witness 25 Psychiatrist Max Hamburger survived the camps at Auschwitz and Buchenwald. We want the world to know what happened 33 in the death camp at Sobibor! Sobibor survivor Jules Schelvis tells his story.
    [Show full text]
  • The Netherlandish Merchant Community in Venice, 1590-1650 Van Gelder, M
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Trading places : the Netherlandish merchant community in Venice, 1590-1650 van Gelder, M. Publication date 2007 Document Version Final published version Link to publication Citation for published version (APA): van Gelder, M. (2007). Trading places : the Netherlandish merchant community in Venice, 1590-1650. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:29 Sep 2021 TRADING PLACES: THE NETHERLANDISH MERCHANT COMMUNITY IN VENICE, 1590-1650 Maartje van Gelder Research in Venice, Rome, and Livorno was made possible by grants from the Institute of Culture and History at the University of Amsterdam, a fellowship from the Royal Dutch Institute in Rome, two fellowships from the Marie Curie-programme ‘European Doctorate in the Social History of Europe and the Mediterranean’, and a travel grant from the Netherlands Organisation for Scientific Research.
    [Show full text]