T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
TÜRK İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ VİLAYET/İL KONGRELERİNİN PARTİ
POLİTİKALARINA ETKİLERİ
(1930-1950) Doktora Tezi
Sezai Kürşat ÖKTE
Ankara-2019
T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
TÜRK İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ
CUMHURİYET HALK PARTİSİ VİLAYET/İL KONGRELERİNİN PARTİ
POLİTİKALARINA ETKİLERİ
(1930-1950) Doktora Tezi
Öğrencinin Adı
Sezai Kürşat ÖKTE
Tez Danışmanı
Prof. Dr. Temuçin Faik ERTAN
Ankara-2019
ÖZET
Cumhuriyet Halk Partisi, 9 Eylül 1923’te Türkiye’de cumhuriyetin ilanından hemen önce kurulmuş ve 1923-1950 yılları arasında 27 yıl süreyle iktidarda kalmıştır. Cumhuriyet dönemi başlangıcında ve 1945-1946 yılları arasında çok partili siyasal hayata geçişte önemli bir rol oynayan CHP; ülke yönetimini 1950’de Demokrat Parti’ye devretmiştir. Dolayısıyla CHP, Türk Siyasi Tarihi’nin bu sürecinde; ülkede yaşanan siyasal, sosyal, iktisadi ve kültürel bütün gelişmelerin yönlendiricisi olmuştur. Türkiye Siyaseti’nde böyle önemli bir konuma sahip olmakla beraber, kendi iktidarından sonra yaşanan siyasal gelişmeleri, kurulan siyasal parti ve kurumları da etkilemiştir. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti Tarihi üzerine yapılan birçok araştırmanın da başlangıcında ve günümüze kadar gelen süreçte, CHP bir şekilde yer almış, halen de almaktadır.
Bu çalışmada; 1930-1950 yılları arasında, Cumhuriyet Halk Partisi’ne bağlı vilayet örgütlerinin, düzenlemiş oldukları kongrelerde görüşülüp, karara bağlanan ve parti merkez yönetimine iletilen hususların, parti politikalarına etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Çalışmanın temel sorunsalı; CHP tüzüklerinde, düzenlenmeleri ile ilgili çok detaylı bilgiler
bulunan vilayet kongrelerine kimlerin katıldığı, nasıl cereyan ettiği, kongrelerde nelerin
görüşüldüğü, merkeze yapılan taleplere nasıl bir tepki gösterildiği, taleplerin karşılanma durumunun neye göre değiştiği, bölgesel sorunların neler olduğu, delege seçimlerinin nasıl yapıldığı gibi henüz cevabı bilinmeyen hususların tespit edilmesidir. Vilayet kongrelerine bağlı olarak, parti içi demokrasi ve siyasal katılım prensiplerinin gerçekleşme durumu da araştırılmıştır.
Bunun yanında; 1919-1923 yılları arasındaki CHP’nin kuruluş evresini de içinde barındıran, Atatürk ile İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı dönemlerini kapsayan ve 1950 yılında iktidarın DP’ye devri ile sonlandırılan çalışmada, Türkiye’nin iç ve dış siyasi, sosyal, kültürel ve iktisadi gelişmeleri ana hatlarıyla yer almaktadır. Böylece söz konusu gelişmelerin, bölgesel özellikleri dikkate alınarak seçilmiş vilayetler üzerindeki etkileri de ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Anahtar kelimeler: Cumhuriyet Halk Partisi, CHP Vilayet Kongreleri, Atatürk ve
CHP, İsmet İnönü ve CHP, CHP’de Siyasal Katılım ve Parti İçi Demokrasi.
i
ABSTRACT
Republican People’s Party (CHP) was founded in September 9 th, 1923, just before proclamation of the republic in Turkey and remained in power for 27 years between 1923 and 1950. CHP, having an important role at the start of the republic period and transition to the multi-party political period between 1945 and 1946, transferred the state government to Democrat Party in 1950. Consequently, CHP became the leader of all developments, political, social, economic, and cultural, encountered in the country, in this period of the Turkish political history. With having such an important position in the Turkish politics, she affected the political developments, political parties and institutions established after her ruling. Because of this, CHP took part somehow and still takes in the beginning of a lot of studies made on the history of Turkish Republic and in the period to day.
In this study, it is researched whether the issues, negotiated and decided in the congresses organized by the provincial organizations of the Republican People’s party and conveyed to the party headquarters of the party, had an effect on the party policies or not between 1930 and 1950. The basic problematic of the research is determining the issues, the answer of which is not known yet, such as who participated in the provincial congresses, of which there are very detailed information related with the organization in the CHP by laws, how they took place, what were negotiated in the congresses, how the requests to the headquarters were reacted, the situation of meeting the requests varied depending on what, what where the regional problems, how the delegate election was done. Depending on the provincial congresses, the realization situation of the in-party democracy and political participation principles are also studied.
In addition, on this, in the research, containing the foundation stage of CHP between 1919 and 1923, covering the presidency periods of Ataturk and Ismet Inonu and ended with the cession of power to DP in 1950, the domestic and foreign political, social, cultural and economic developments of Turkey are outlined. It is tried to reveal the effects of the developments in question on the selected provinces, by taking the regional characteristics into account, by this way.
Keywords: Republican People’s Party, CHP Provincial Congresses, Ataturk and
CHP, Ismet Inonu and CHP, Political Participation and In-Party Democracy in CHP.
ii
ÖNSÖZ
Bu çalışmada, Cumhuriyet Halk Partisi taşra teşkilatının en üst kademesi olan vilayetlerde düzenlenen kongrelerde alınan kararların, parti politikalarına etkisinin olup olmadığı araştırılmıştır. Bunun için; Ankara, Antalya, Bursa, İstanbul, İzmir, Kars, Malatya, Maraş, Samsun, Seyhan/Adana vilayetlerinde 1930-1950 yılları arasında gerçekleştirilen 92 Vilayet Kongresi incelenmiştir. Kongrelerde oluşan kararlara ilişkin uygulamalar ise; CHP’nin 1927-1947 yılları arasında düzenlemiş olduğu kurultaylar ve grup toplantılarına ait tutanaklar, TBMM Zabıt Cerideleri ile Resmi Gazete’den yararlanılarak, tarih kronolojisi esasına bağlı kalınmak suretiyle analiz edilmiştir. İnceleme, geniş bir arşiv ve yerel gazete taramasına dayanmaktadır.
Bilindiği üzere CHP, Türkiye’de cumhuriyetin ilanından bir buçuk ay önce 9 Eylül
1923’te kurulmuş ve 1923-1950 yılları arasında 27 yıl süreyle iktidarda kalmıştır. Cumhuriyet Dönemi Türk Siyasi Tarihi’nin başlangıç evresinde ve 1945-1946 yılları arasında çok partili siyasal hayata geçişte önemli bir rol oynamıştır. Ülke yönetimini 1950’de Demokrat Parti’ye devrettiği bu süreçte CHP; siyasal, sosyal, iktisadi ve kültürel bütün gelişmelerin yönlendiricisi olmuştur. İktidarından sonraki siyasi hayatı da etkilemiştir. CHP’nin Türk siyasetindeki yeri, önemi ve dönemsel özellikleri, bazı vilayetlerdeki teşkilatlanma ve faaliyetlerine ilişkin pek çok çalışma bulunmaktadır.
Yapılan araştırmanın kendine özgü yanı ise Türk Siyasi Tarihi’nin 1930-1950 kesitindeki CHP iktidarı döneminde, en iyi örnek oluşturacağı değerlendirilerek seçilmiş vilayetlerde, henüz dile getirilmemiş hassasiyetlerin, ihtiyaçların, yerel yönetim çalışmalarının, gün yüzüne çıkarılması ve parti yönetiminin ürettiği çarelerin ortaya konulmasıdır. Anılan dönem içerisinde; yerel parti yönetimlerinin merkezle olan ilişkileri, halkın siyasete katılımı, parti içi demokrasinin sağlanması; merkez yönetimin iç ve dış siyasi, ekonomik, sosyal gelişmelere bağlı olarak geliştirdiği çözüm yöntemleri incelenmiştir.
CHP tüzüklerinde, düzenlenmeleri ile ilgili çok detaylı bilgiler bulunan vilayet kongreleri nasıl cereyan etmektedir? Kimler katılmaktadır? İdare heyetleri kimlerden oluşmaktadır? Hangi konular görüşülmektedir? Merkeze yapılan talepler nelerdir? Merkez bu taleplere nasıl bir tepki göstermektedir? Taleplerin karşılanma durumu nedir, neye göre değişmektedir? Bölgesel sorunlar nelerdir? Delege seçimleri nasıl yapılmaktadır,
iii
delegelerde hangi özellikler aranmaktadır? Bunların bütçeleri nedir, nasıl denetlenir? CHP’nin Türkiye genelindeki vilayet kongreleri için bunlara benzer daha birçok sorunun cevabı henüz belli değildir. Bu sorunsalların çözümlenmesine yönelik olan araştırmanın, incelenen dönem itibarıyla Türk Siyasi Tarihi’ne de katkısının olacağı değerlendirilmektedir.
Çalışma; giriş, sonuç, kaynaklar, ekler hariç üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde öncelikle tez içerisinde geçen bazı kavramlar ve kuramsal sorunlar tartışılmıştır. “Yöntem ve Kaynak Tahlili” başlığı altında, böyle bir araştırmaya neden ihtiyaç duyulduğu, incelenen vilayetlerin hangi esaslara göre belirlendiği, 1930-1950 tarih aralığının seçiminde hangi faktörlerin dikkate alındığı, çalışma esnasında nasıl bir yöntem izlendiği açıklanmakta ve bazı kaynakların tahlili yapılmaktadır. “ Tarihsel Arka Plan ” da ise; Fransız Devrimi’nden (1789) sonra Osmanlı Devlet yönetim sisteminde gerçekleşen siyasal değişimler, I. Dünya Savaşı (1914-1918) sonuna kadar olan dönemde incelenmiştir. Böylelikle, Ulusal Kurtuluş Mücadelesi’ne gidiş ve bu mücadele esnasındaki siyasal örgütlenme için bir alt yapı oluşturulması amaçlanmıştır.
Birinci Bölümde; Halk Fırkası’nın kuruluş süreci ve İkinci Büyük Kongre dönemi ele alınmıştır. 1919-1923 yılları arasını kapsayan ilk kısımda; Ulusal Kurtuluş Mücadelesi esnasında oluşan tüm yerel ve bölgesel örgütlerin A-RMHC bünyesinde toplanması, TBMM’nin açılması ve faaliyete geçmesiyle cemiyetin A-RMHG’ye dönüşmesi ve Halk Fırkası’nın kuruluşu incelenmiştir. Böylece Halk Fırkası ile A-RMHC bağı ortaya konulmaya çalışılmıştır. İkinci kısımda; 1924-1927 yılları arasındaki gelişmeler, 1925 yılı İstanbul Vilayet Kongresi ve 1927 yılında yapılan CHF’nin İkinci Büyük Kongresi incelenmiş, fırkanın teşkilatlanmasıyla ilgili sorunlar araştırılmıştır.
Bundan sonraki iki ana bölüm; vilayet kongre kararlarının Büyük Kurultaylarda gündeme getirilerek tartışılması, uygulamaya ilişkin hususların geliştirilmesi gibi esaslar göz önünde tutularak, kurultay dönemlerine ayrılarak incelenmiştir. Her kurultay öncesi ve sonrası iç ve dış siyasal, sosyal ve ekonomik gelişmelere de yer verilerek; gerçekleşen olayların, incelenen vilayetler ve Türkiye geneline olan etkileri değerlendirilmiştir.
İkinci Bölümde, Atatürk Dönemi’nde yapılan 1930, 1932, 1934 ve 1936 yılları vilayet kongreleri ile Üçüncü Büyük Kongre ve Dördüncü Büyük Kurultay; Üçüncü Bölümde ise İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı Dönemi’nde yapılan 1938, 1940, 1942, 1944, 1946 ve 1948 yılları vilayet kongreleri ile Beşinci, Altıncı ve Yedinci Büyük Kurultay görüşmeleri incelenmiştir.
iv
Araştırmada bütün kongreler orijinal belgelerinden ve yerel gazetelerden yararlanılarak analiz edilmiştir. Bu amaçla; T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Arşivi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi ve Milli Kütüphane imkânlarından yararlanılmıştır. Kurultay dönemleri arasındaki gelişmeler, öncelik birinci el kaynaklarında olmak üzere, döneme ilişkin hatıraların çok yönlü basın ile karşılaştırılması suretiyle ele alınmıştır. Vilayet kongreleri ve dönemsel gelişmeler hakkında yapılmış olan değerlendirme ve yorumların sorumluluğu tamamen kendime aittir. Bu çerçevede ulaşılması muhtemel farklı yorum ve değerlendirmeler de doğal olarak mümkündür ve saygıyla karşılanacaktır.
Çalışmanın başlangıcından son gününe kadar destek olan ve olumlu bir şekilde yönlendiren Tez İzleme Komitesi üyeleri; başta Danışman Hocam Prof. Dr. Temuçin Faik Ertan olmak üzere Prof. Dr. Mustafa Yılmaz ile Doç. Dr. Necdet Aysal’a; tüm müspet katkıları için Prof. Dr. İhsan Şerif Kaymaz ve Prof. Dr. Hakan Uzun’a; sıkça görüştüğüm Dr. Kadri Unat’a çok teşekkür ederim. Araştırma esnasında her türlü kolaylığı gösteren Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Milli Kütüphane Süreli Yayınlar Bölümü çalışanları ile TİTE Kütüphanesi ve Arşiv sorumlusuna şükranlarımı sunarım.
Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi yayınlarına bir katkı sağlayacaksa, bunun en büyük payı Danışman Hocam Prof. Dr. Temuçin Faik Ertan’a aittir. Kendisine saygı ve
sevgilerimi arz ederim.
Yıllar sonra yeniden başladığım akademik çalışma ortamının yanı sıra, otuz beş senedir benimle hayatını paylaşan ve yurdun en ücra köşelerinde, yaşamın en zor şartlarında bana destek olan, her türlü sıkıntıma katlanan sevgili Eşim Zehra Ökte’ye, biricik oğlum ve kızıma sabırları için sonsuz teşekkürler.
Sezai Kürşat ÖKTE
Ankara, 30 Ekim 2018 v
CUMHURİYET HALK PARTİSİ VİLAYET/İL KONGRELERİNİN
PARTİ POLİTİKALARINA ETKİLERİ (1930-1950)
İÇİNDEKİLER
ÖZET ……………………………………………………………………………………….i ABSTRACT ……………………………………………………………………………….ii ÖNSÖZ ……………………………………………………………………………………iii İÇİNDEKİLER ………………………………………………………………………….vi KISALTMALAR ………………………………………………………………………..xiv GİRİŞ
A-
B- C-
Kavramlar ve Kuramsal Alt Yapı........................................................................1 Yöntem ve Kaynak Tahlili................................................................................13
Tarihsel Arka Plan.............................................................................................18
BİRİNCİ BÖLÜM
CUMHURİYET HALK PARTİSİ’NİN KURULUŞ SÜRECİ VE
II. BÜYÜK KONGRE DÖNEMİ (1919-1927)
1.1. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Kuruluş Aşamaları (1919-1923)
1.1.1. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Doğuşu..........................26
1.1.2. Heyet-i Temsiliye’nin Faaliyetleri “Halk Hâkimiyetine Gidiş”.......................32
1.1.3. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nun Kurulması..........................36
1.1.4. Halk Fırkası’nın Kuruluşu……………………………….................................45 1.1.5. Halk Fırkası Nizamnamesi ve Örgütlenme.......................................................56
1.2. İkinci Büyük Kongre’ye Giden Dönem (1924-1927)
1.2.1. İkinci Büyük Kongre’ye Giden Dönemde Önemli Gelişmeler……................60
1.2.2. Cumhuriyet Halk Fırkası İstanbul Vilayet Kongresi........................................64
1.2.3. Cumhuriyet Halk Fırkası’nın İkinci Büyük Kongresi.…..…………………...66 1.2.4. İstanbul Vilayet Kongresi Önerilerinin Yeni Nizamnamedeki İzleri...............70
vi
İKİNCİ BÖLÜM
ATATÜRK DÖNEMİ CUMHURİYET HALK PARTİSİ İKTİDARINDA
VİLAYET KONGRELERİ (1927-1938)
2.1. Üçüncü Büyük Kongre’ye Giden Dönem (1927-1931)
2.1.1. Üçüncü Büyük Kongre’ye Giden Dönemde Önemli Gelişmeler......................72 2.1.2. 1929-1930 Yıllarında Yaşanan Gelişmelerin Cumhuriyet Halk Fırkası’na Etkileri……………...…………………………………………………………………76
2.1.3. 1930 Yılı Vilayet Kongreleri
2.1.3.1.Yeniden Teşkilatlanma Sonrası Malatya Vilayet Kongresi..................79
2.1.3.2.Antalya Vilayet Kongresi’nde İktisadi Kalkınma Beklentileri.............80
2.1.3.3.Bursa Vilayet Kongresi’nde Nizamname Değişiklik Talepleri.............84 2.1.3.4.Kars’ta Sosyal, Kültürel ve İdari Hassasiyetlerin Dile Getirilmesi.......88 2.1.3.5.Cumhuriyet Halk Fırkası’nın Samsun’da Yeniden Etkinlik Sağlaması………….………………………………………………………......91
2.1.3.6.İstanbul Vilayet Kongresi’nde Nizamname Değişiklik Talepleri.........93
2.1.3.7.Adana’da Halkın Refahının Yükseltilmesine Yönelik Öneriler............97 2.1.3.8.Gazi Mustafa Kemal’in de Katıldığı İzmir Vilayet Kongresi...............99 2.1.3.9.Başkentin İmarı, Sosyal, Kültürel ve İktisadi Beklentiler...................101
2.1.3.10.Maraş Vilayeti Kazalarının Talepleri................................................104
2.1.4. Cumhuriyet Halk Fırkası’nın Üçüncü Büyük Kongresi…..............................104
2.2. Dördüncü Büyük Kurultay’a Giden Dönem (1931-1935)
2.2.1. Dördüncü Büyük Kurultay’a Giden Dönemde Önemli Gelişmeler……........109 2.2.2. 1932 Yılı Vilayet Kongreleri
2.2.2.1.Ankara Vilayeti’nde Büyük Kongre’nin Etkileri................................111 2.2.2.2.İstanbul’da Küçük Sanayi Erbabı, Esnaf ve Çiftçiler Hakkında Görüşler………………………………………………………………………115
2.2.3. 1933-1934 Yıllarındaki Önemli Gelişmeler....................................................118
2.2.4. 1934 Yılı Vilayet Kongreleri
vii
2.2.4.1.Antalya’da Yeniden Teşkilatlanma ve Yapılan İki Kongre................119
2.2.4.2.Kars’ta Kadınların Siyasete Atılma Çabaları......................................121
2.2.4.3.Umumi İdare Heyetinin Samsun Vilayet Teşkilatına Müdahaleleri...123 2.2.4.4.İzmir’de Halkevleri ve Bölge Ekonomisiyle İlgili Sorunlar...............125 2.2.4.5.İstanbul’da Sağlık, Sosyal, Kültürel ve İktisadi Sorunların Tartışılması…………………………………………………………………..129
2.2.4.6.Seyhan’da Kongre Yerine Umumi Meclis Toplantısı.........................132
2.2.4.7.Ankara’da Esnaf ve Spor Cemiyetleriyle İlişkiler...............................133 2.2.4.8.Malatya’da İktisadi Kalkınma Çarelerinde “Tarım Sektörü”.............135 2.2.4.9.Maraş’ta Bayındırlık Faaliyetleri ve Pazarcık Kazasının İadesi Talepleri……………………………………………………………………...137
2.2.4.10.Bursa Vilayetinin Talep ve Önerileri................................................140
2.2.5. Seçim Kararının Alınması ve 1935 Yılı Milletvekili Genel Seçimleri...........141
2.2.6. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Dördüncü Büyük Kurultayı ..............................143
2.3. Atatürk Döneminde Beşinci Büyük Kurultay Hazırlıkları (1936-1938)
2.3.1. Parti Devleti Sisteminin Kurulması.................................................................146 2.3.2. 1936 Yılı Vilayet Kongreleri...........................................................................147
2.3.2.1.Kars Vilayeti Taleplerinin Karşılanma Durumu.................................148
2.3.2.2.Samsun’da Yeniden Teşkilatlanma Sonrası Gelişmeler.....................150
2.3.2.3.Halka Açık Olarak Yapılan Bursa Vilayet Kongresi..........................153
2.3.2.4.Antalya’da Şehrin İmarı ve Göçmenlerin İskân Sorunları..................156 2.3.2.5.İstanbul’da Vakıflar, Sosyal ve Kültürel Faaliyetlerde Gelişmeler....158 2.3.2.6.Maraş’ın Çevre Yolları ve Pazarcık Kazasıyla İlgili Sorunları...........162 2.3.2.7.Malatya’nın İktisadi, Sosyal ve Kültürel İhtiyaçları...........................165 2.3.2.8.Seyhan Vilayeti’nin İmar, İskân ve Eğitimle İlgili Talepleri..............167 2.3.2.9.Ankara Halkı’nın Refahı Kapsamında Çözüm Getirilen Talepler......169 2.3.2.10.İzmir Kazalarının Sosyal, Kültürel ve İktisadi Talepleri..................172
2.3.3. 1937-1938 Yıllarındaki Önemli Gelişmeler....................................................175 viii
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İSMET İNÖNÜ’NÜN CUMHURBAŞKANLIĞI DÖNEMİ’NDE
CUMHURİYET HALK PARTİSİ VİLAYET KONGRELERİ (1938-1950)
3.1. İnönü Dönemi’nde Beşinci Büyük Kurultay Hazırlıkları (1938-1939)
3.1.1. 1938 Yılı Vilayet Kongreleri
3.1.1.1.Başkent’te Sağlık, Şehircilik ve Zirai Kalkınma.................................177 3.1.1.2.Antalya Vilayet Kongresi Kararlarına Bağlı Talep ve Öneriler..........179
3.1.1.3.Bursa’da Tarım, Tarım Kredileri ve Turizm.......................................181
3.1.1.4.Vali Lütfi Kırdar Başkanlığında İstanbul Vilayet Kongresi................183 3.1.1.5.İzmir’de Tütün Üretimi, Sosyal Yardım Faaliyetleri ve Turizm.........185 3.1.1.6.Kars Vilayeti’nin Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Sorunları................188 3.1.1.7.Maraş Vilayet Yönetiminde Değişiklikler...........................................191
3.1.1.8.Samsun’da Hükümet-Parti Birlikteliği................................................191
3.1.1.9.Seyhan Kongresi’nde Partili Gençler“Taha Toros ve Hadi Okan”…192 3.1.1.10.Malatya Vilayeti’nin Merkezden Talepleri.......................................193
3.1.2. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Birinci Olağanüstü Kurultayı............................194 3.1.3. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Beşinci Büyük Kurultayı...................................196
3.2. Altıncı Büyük Kurultay’a Giden Dönem (1939-1943)
3.2.1. Altıncı Büyük Kurultay’a Giden Dönemde Önemli Gelişmeler.....................199 3.2.2. 1940 Yılı Vilayet Kongreleri
3.2.2.1.Kars’ta Zirai Faaliyetlerde Bunalım....................................................202
3.2.2.2.Hasan Reşit Tankut’un Seyhan’da Durum Değerlendirmesi..............203 3.2.2.3.Maraş’ta İktisadi Kalkınma ve Bayındırlık Alanında Sıkıntılar..........205 3.2.2.4.Savaşın Olumsuz Etkileri, İstanbul’da Geliştirilen Önlemler.............207 3.2.2.5.Antalya’da Tarım, Hayvancılık ve Bayındırlık Faaliyetleri................210 3.2.2.6.İzmir’de Tütün Piyasasının Açılması ve Kooperatifçilik....................212
ix
3.2.2.7.Savunma İhtiyaçlarının Önceliğine Rağmen Başkent’te Refahın Artırılması Çabaları………………………………………………………….215
3.2.2.8.Bursa’nın Temel Üç Sorunu;“Hastane, Elektrik ve Şebeke Suyu”....216
3.2.2.9.Malatya’da Parti Çalışmaları ve İktisadi Gelişmeler...........................217 3.2.2.10.Samsun ve Trabzon Vilayetlerinde Öncelik: Karadeniz Sahil Yolu..219
3.2.3. 1942 Yılı Vilayet Kongreleri Öncesinde Yaşanan Gelişmeler…...................221
3.2.3.1.Samsun Parti Başkanlığında “Ziraat Bankası Müdürü”.....................223
3.2.3.2.Antalya Vilayeti Taleplerinin Karşılanma Durumu............................224 3.2.3.3.Savaş Koşullarının Kars Vilayeti’ne Etkileri......................................225 3.2.3.4.Seyhan’da Yeni Dönem Milletvekillerinin Ortaya Çıkışı...................227 3.2.3.5.Maraş Vilayet Kongresi.......................................................................228
3.2.3.6.İzmir’de Eğitim, Sağlık, Ekonomi ve Ziraat Konularında Öneriler....228
3.2.3.7.Başkent’te Savaşın Etkileri ve Alınan Önlemler.................................231 3.2.3.8.Malatya Vilayet Kongresi....................................................................233
3.2.3.9.Milli Şefin Ziyareti ve Bursa’daki Gelişmeler....................................233
3.2.3.10.İstanbul’da Savaş Dönemiyle İlgili Sorunlar....................................234
3.2.4. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Altıncı Büyük Kurultayı…...............................236
3.3. Yedinci Büyük Kurultay’a Giden Dönem (1943-1947)
3.3.1. Yedinci Büyük Kurultay’a Giden Dönemde Önemli Gelişmeler....................240 3.3.2. 1944 Yılı Vilayet Kongreleri
