T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

1943 – 1945 Yılları Kronolojisi 28 Şubat 1943 Milletvekili Genel Seçimleri M. Abdülhalik Renda Meclis Başkanı 8 Mart 1943 İsmet İnönü Cumhurbaşkanı 9 Mart 1943 II. Saracoğlu Hükûmeti 29 Ağustos 1943 Milletvekili Ara Seçimleri 2 Nisan 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 10 Eylül 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 17 Aralık 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 1945 – 1946 Yılları Kronolojisi Türkiye’nin Almanya ve Japonya’ya savaş ilânı / 23 Şubat 1945 Birleşmiş Milletler Beyannamesine katılma kararı 25 Nisan 1945 BM Uluslararası Örgütlenme Konferansının San Francisco’da toplandı 7 Mayıs 1945 II. Dünya Savaşının sona erdi (Almanya’nın teslimi) 19 Mayıs 1945 Cumhurbaşkanı İnönü’nün Gençlik Bayramı nedeniyle yaptığı konuşma 29 Mayıs 1945 CHP’li 5 milletvekilinin bütçeye red oyu verdi CHP’nin ara seçimlerde partili aday gösterilmeyeceğine ilişkin bildirisi 7 Haziran 1945 Dörtlü Takririn CHP Grubuna sunuldu 11 Haziran 1945 Çiftçiyi Topraklandırma Kanununun kabul edildi 12 Haziran 1945 Dörtlü Takrir’in CHP Grubunda görüşüldü ve reddedildi 17 Haziran 1945 Milletvekili Ara Seçimleri 26 Haziran 1945 Birleşmiş Milletler Antlaşmasının imzalandı 7 Temmuz 1945 Millî Kalkınma Partisinin İçişleri Bakanlığına kuruluş başvurusu 18 Temmuz 1945 Millî Kalkınma Partisinin kuruldu 5 Ağustos 1945 Milletvekili Ara Seçimleri 14 Ağustos 1945 Japonya’nın kayıtsız şartsız teslim oldu 15 Ağustos 1945 Birleşmiş Milletler Antlaşmasının TBMM’de onaylandı 5 Eylül 1945 Başbakan Saracoğlu’nun açıklamaları

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

21 Eylül 1945 Fuad Köprülü ve CHP’den ihraç edildi 26 Eylül 1945 Celâl Bayar’ın milletvekilliğinden ayrılmak için TBMM’ye başvurusu 24 Ekim 1945 Birleşmiş Milletler antlaşmasının yürürlüğe girdi 1 Kasım 1945 İnönü’nün TBMM’yi Açış Konuşması 5 Kasım 1945 Bayar’ın istifasının TBMM’de okunması ve kabulü 27 Kasım 1945 ’ın CHP’den ihracı 2 Aralık 1945 Milletvekili Ara Seçimleri 3 Aralık 1945 Celâl Bayar CHP’den ayrıldı 4 Aralık 1945 İnönü’nün Bayar’ı kabulü 20 Aralık 1945 Antalya milletvekili Cemâl Tunca CHP’den ayrıldı 7 Ocak 1946 Demokrat Parti kuruldu 8 Ocak 1946 Demokrat Parti Genel Başkanı Celâl Bayar’ın açıklamaları 22 Ocak 1946 Manisa milletvekili CHP’den çıkarıldı 14 Şubat 1946 Kırşehir milletvekili Fuat Çobanoğlu CHP’den ayrıldı 28 Şubat 1946 Sosyal Adalet Partisi kuruldu 9 Mart 1946 Eskişehir milletvekili Emin Sazak CHP’den ayrıldı 11 Mart 1946 Liberal Demokrat Parti kuruldu 21 Nisan 1946 Milletvekili Ara Seçimleri 24 Nisan 1946 Çiftçi ve Köylü Partisi kuruldu 26 Nisan 1946 Türk Sosyal Demokrat Partisi kuruldu 29 Nisan 1946 Belediye Kanunu’nun seçimlerle ilgili maddelerinin değiştirilmesi 8 Mayıs 1946 Demokrat Parti’nin Belediye seçimlerine katılmama kararı CHP’nin II. Olağanüstü Kurultayı toplandı 10-11 Mayıs 1946 CHP’nin program ve tüzüğünde değişiklikler yapıldı 14 Mayıs 1946 Türkiye Sosyalist Partisi kuruldu 24 Mayıs 1946 Türkiye Sosyalist İşçi Partisi kuruldu 26 Mayıs 1946 Belediye Seçimleri

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

2 Haziran 1946 Çiftçi ve Köylü Partisinin kapatıldı Tek dereceli Seçim Kanunu’nun kabulü 5 Haziran 1946 Cemiyetler Kanunu’nda değişiklik yapılması 10 Haziran 1946 TBMM’de erken seçim kararının alınması 13 Haziran 1946 Gazete kapatma yetkisinin mahkemelere devri 14 Haziran 1946 Meclisin tatile girmesi 17 Haziran 1946 Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi kuruldu 18 Haziran 1946 Demokrat Partinin milletvekili seçimlerine katılma kararı 19 Haziran 1946 Millî Kalkınma Partisi’nin milletvekili seçimlerine katılma kararı 20 Haziran 1946 Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi kuruldu Yalnız Vatan İçin Partisi kuruldu 21 Haziran 1946 Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi kuruldu 26 Haziran 1946 Arıtma Koruma Partisinin kuruldu 17 Temmuz 1946 İnönü’nün Seçim Beyannamesi 18 Temmuz 1946 CHP aday listelerini yayımladı 19 Temmuz 1946 İslâm Koruma Partisi kuruldu 21 Temmuz 1946 Milletvekili Genel Seçimleri yapıldı 1946 – 1950 Yılları Kronolojisi Celâl Bayar’ın seçim sonuçlarıyla ilgili açıklaması 24 Temmuz 1946 İnönü’nün seçimlerle ilgili bildirisi TBMM Başkanlığına Kâzım Karabekir seçildi 5 Ağustos 1946 Cumhurbaşkanlığına İsmet İnönü seçildi 7 Ağustos 1946 Hükûmeti kuruldu 10 Ağustos 1946 Seçim tutanaklarına yapılan itirazlar TBMM’ye getirildi 12 Ağustos 1946 TBMM’de seçim tutanaklarını inceleyecek komisyon kuruldu 26 Ağustos 1946 Seçim tutanaklarına yapılan itirazlar TBMM’de reddedildi 1 Eylül 1946 İl Genel Meclisi Seçimleri

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

20 Eylül 1946 Basın Kanununda değişiklik yapıldı 10 Ekim 1946 İnönü’nün Antakya konuşması 1 Kasım 1946 İnönü’nün TBMM’yi açış konuşması 7 – 11 Ocak 1947 Demokrat Parti birinci büyük Kongresi (Hürriyet Misakı) Şubat 1947 Mahalle Muhtarları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi 20 Şubat 1947 İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkındaki Kanun çıkarıldı 6 Nisan 1947 Milletvekili Ara Seçimleri 30 Mayıs 1947 Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Seçimi 18 Haziran 1947 TBMM İçtüzüğünde değişiklik yapıldı 12 Temmuz 1947 İnönü’nün 12 Temmuz Beyannamesi 9 Eylül 1947 Recep Peker Hükûmetinin istifası 10 Eylül 1947 I. Hükûmeti 1 Kasım 1947 İnönü’nün TBMM’yi açış konuşması 17.11 – 4.12 1947 Cumhuriyet Halk Partisi 7. Olağan Kurultayı 20 Şubat 1948 Polis Vazife ve Selâhiyet Kanununda değişiklik yapılması 10 Mayıs 1948 Müstakil Demokratlar Grubu (MDG) kuruldu 8 Haziran 1948 I. Hasan Saka Hükûmetinin istifası 10 Haziran 1948 II. Hasan Saka Hükümeti Milletvekilleri Seçimi Kanunu’nda değişiklik yapıldı 9 Temmuz 1948 Demokrat Parti ara seçimlere katılmama kararı aldı 20 Temmuz 1948 Millet Partisi kuruldu 17 Ekim 1948 Milletvekili Ara Seçimleri 1 Kasım 1948 İnönü’nün TBMM’yi açış konuşması 14 Ocak 1949 II. Hasan Saka Hükûmetinin istifası 16 Ocak 1949 Şemsettin Günaltay Hükûmeti

20-25.06.1949 Demokrat Parti II. Büyük Kongresi (Millî Teminat / Husumet Andı) 5 Temmuz 1949 Müstakil Demokratlar Grubu ve Öz Demokratlar Partisi Millet Partisine katıldı

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

14 Eylül 1949 Seçim Kanununu hazırlayacak olan ilk Bilim Kurulu’nun toplanması 16 Ekim 1949 Milletvekili Ara Seçimleri 1 Kasım 1949 İnönü’nün TBMM’yi açış konuşması 6 Aralık 1949 CHP Meclis Grubunun adli teminat ilkesini kabul etti 16 Aralık 1949 Seçim Kanunu tasarısı Meclise sunuldu 16 Şubat 1950 Milletvekilleri Seçim Kanunu’nun kabulü 24 Mart 1950 TBMM’de seçim kararının alınması 22 Nisan 1950 Cumhuriyet Halk Partisi aday listelerini açıkladı 23 Nisan 1950 Millet Partisi aday listelerini açıkladı 24 Nisan 1950 Demokrat Parti aday listelerini açıkladı 14 Mayıs 1950 Milletvekili Genel Seçimleri 20 Mayıs 1950 Celâl Bayar’ın DP Grubu tarafından Cumhurbaşkanı adayı gösterildi Millet Meclisi Başkanlığı seçimi 22 Mayıs 1950 Celâl Bayar’ın Cumhurbaşkanı seçilmesi / DP Genel Başkanlığından istifa etmesi I. Adnan Menderes Hükûmeti 29 Mayıs 1950 Hükûmet programının TBMM’de okundu 2 Haziran 1950 I. Menderes Hükûmetinin güvenoyu aldı 7 Haziran 1950 Millet Partisi Büyük Kongresinin yapıldı 9 Haziran 1950 Adnan Menderes DP Genel İdare Kurulu tarafından Genel Başkan seçildi 16 Haziran 1950 Ezanın Arapça okunma yasağı kaldırıldı 17 - 18.06.1950 Millet Partisi büyük kongresi yapıldı 29.06.- CHP VIII. Olağan Kurultayı 03.07.1950 5 Temmuz 1950 Radyoda dini yayın yasağı kaldırıldı 14 Temmuz 1950 Af Kanunu kabul edildi 15 Temmuz 1950 Yeni Basın Kanunu kabul edildi 25 Temmuz 1950 Hükûmet Kore’ye asker gönderilmesine karar verdi 13 Ağustos 1950 Köy ve Mahalle Muhtarlık seçimleri

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

3 Eylül 1950 Belediye seçimleri yapıldı 16 Eylül 1950 NATO’ya başvurumuzun geri çevrilmesi 15 Ekim 1950 İl Genel Meclisi seçimleri yapıldı 20 – 23 Ekim DP Küçük Kongre’nin (İstişare) yapılması 1950 21 Ekim 1950 Okullarda din dersi alma zorunluluğu getirildi 12 Aralık 1950 Hükûmetin CHP merkez binasına el koydu 1951 – 1954 Yılları Kronolojisi 8 - 9 Mart 1951 I. Menderes Hükûmetinin istifası / II. Menderes Hükûmetinin kuruldu 4 Temmuz 1951 Resmi İlânlar Kararnamesinin çıkarıldı 13 Temmuz 1951 Millet Partisi 16 Eylül Ara Seçimlerine katılmama kararı aldı 18 Temmuz 1951 CHP’nin Seçim Kanunu’nda değişiklik önerisinin TBMM’ye sunulması 25 Temmuz 1951 Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun çıkarıldı 8 Ağustos 1951 Halkevlerinin kapatılmasına ilişkin Kanun çıkarıldı 16 Eylül 1951 Milletvekili Ara Seçimleri 17 Ekim 1951 Türkiye’nin NATO’ya katılmasına dair protokol imzalaması 15 – 20 Ekim Demokrat Parti III. Büyük Kongresi yapıldı 1951 26-30 Kasım 1951 CHP IX. Olağan Kurultayı 18 Şubat 1952 TBMM’nin NATO antlaşmasını onaylaması 26 Şubat 1952 Günaltay’ın Nispi temsil ve Senato istemesi 13 Nisan 1952 Menderes: “Radyo devletindir, muhalefet kullanamaz” 15 Nisan 1952 Günaltay: “Devlet memurları üzerinde baskı ve nüfuz kullanılıyor.” 19 Mayıs 1952 Türkiye Köylü Partisi’nin kurulması 1 Kasım 1952 Celâl Bayar’ın TBMM’yi açış konuşması 1945 tarihli Türkçeleştirilmiş Anayasa metninin kaldırılması ve 1924 Anayasasının 24 Aralık 1952 başlangıçtaki metniyle yeniden yürürlüğe girmesi 25 yılını doldurmuş memurun gerekçe gösterilmeden emekliliğe 31 Ocak 1953 sevkedilebilmesini sağlayan yasanın Hükûmetçe hazırlanması 22-27.06.1953 CHP’nin X. Olağan Kurultayı

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

27-28.06.1953 Millet Partisi’nin 4’üncü büyük Kongresi 8 Temmuz 1953 Millet Partisinin geçici olarak kapatılması 21 Temmuz 1953 Üniversite öğretim üyelerine siyaset yasağı getirilmesi 14 Aralık 1953 CHP’nin mallarına el konulması Kanunu’nun Meclisten çıkması 27 Ocak 1954 Millet Partisinin kapatıldı 10 Şubat 1954 Cumhuriyetçi Millet Partisi kuruldu 17 Şubat 1954 Milletvekili Seçimi Kanunu’nda değişiklik yapılması 25-27 Şubat 1954 CHP III. Olağanüstü Kurultayı 9 Mart 1954 Basın Yayın Özgürlüğünü Kısıtlayan Kanun’un çıkarılması 12 Mart 1954 TBMM’nin seçimlerin yenilenmesine dair karar alması 11 Nisan 1954 CHP ve CMP’nin aday listelerini YSK’ya vermeleri 2 Mayıs 1954 Milletvekili Genel Seçimleri Refik Koraltan’ın Meclisi Başkanlığına seçilmesi 14 Mayıs 1954 Celâl Bayar’ın Cumhurbaşkanı seçilmesi 17 Mayıs 1954 III. Adnan Menderes Hükûmetinin kurulması 24 Mayıs 1954 Hükûmet Programının Meclise sunulması 26 Mayıs 1954 Hükûmet Programının güvenoyu alması Yargıç ve Profesörleri emekliye ayırabilecek bir Kanun’un 21 Haziran 1954 Hükûmetçe kabul edilmesi İl Genel Meclisi seçimlerinin ertelenmesi 23 Haziran 1954 Belediye seçimlerinin ertelenmesi Seçim Kanunu’nda Değişiklik: (Karma listelerin daktilo vb. araçlarla çoğaltılmasının 30 Haziran 1954 yasaklanması) Kırşehir ilinin ilçeye dönüştürülmesi 5 Temmuz 1954 Memurları işten çektiren, emekliğe ayıran Kanun’un çıkarılması 26-30.07.1954 CHP’nin XI. Kurultayı 5 Ağustos 1954 TKP’nin yerel yönetimler seçimlerine katılmama kararı alması 17 Ağustos 1954 CMP’nin yerel yönetimler seçimlerine katılmama kararı alması 31 Ağustos 1954 CHP’nin yerel yönetimler seçimlerine katılmaya karar vermesi

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

1 Kasım 1954 Celâl Bayar’ın TBMM’nin X. Dönemini Açış Konuşması 7 Kasım 1954 Köy ve Mahalle Muhtarlık Seçimleri Belediye Seçimlerinin ertelenmesi 19 Kasım 1954 İl Genel Meclisi Seçimlerinin ertelenmesi 1955 – 1957 Yılları Kronolojisi 30 Nisan 1955 Meclise Ispat Hakkı Önergesi’nin verilmesi 11 Mayıs 1955 Belediye Seçimlerinin ertelenmesi 27-28.06.1955 CMP Birinci Büyük Kongresinin yapılması 3 Ağustos 1955 CMP’nin Yerel Yönetimler Seçimlerine katılmama kararı alması 5 Ağustos 1955 CHP’nin Yerel Yönetimler Seçimlerine katılmama kararı alması 13 Ağustos 1955 Kasım Gülek’in tutuklanması 6 Eylül 1955 Çıkan olaylar nedeniyle ve İzmir’de Sıkıyönetimin ilân edilmesi 9 Eylül 1955 Ankara’da Sıkıyönetim ilân edilmesi 25 Eylül 1955 İl Genel Meclisi Seçimlerinin yapılması 15-18 Ekim 1955 Demokrat Parti’nin 4’üncü Büyük Kongresi 1 Kasım 1955 Celâl Bayar’ın TBMM’yi açış konuşması 13 Kasım 1955 Belediye Seçimlerinin yapılması DP Grubu: “Siz isterseniz hilafeti bile getirebilsiniz” 29 Kasım 1955 DP Grubunda Hükûmet üyelerinin düşürülmesi 1 Aralık 1955 Celâl Bayar’ın Menderes’i yeni kabine kurmakla görevlendirmesi 8 Aralık 1955 IV. Menderes Hükûmeti Kabinesinin açıklanması 14-16 Aralık 1955 Hükûmet Programının Mecliste okunması ve güvenoyu alması 20 Aralık 1955 Hürriyet Partisinin kurulması 8 Nisan 1956 CHP Parti Meclisinin işbirliği için bildiri yayımlaması 3 Mayıs 1956 Menderes’in üç Yargıtay üyesini emekliye sevk etmesi 21-24 Mayıs 1956 CHP’nin XII’nci Genel Kurultayı 29 Mayıs 1956 DP Grubu Basın Kanunu’nu sertleştirmesi

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

6-7 Eylül olayları nedeniyle ilân edilen Sıkıyönetimin kaldırılması 6 Haziran 1956 Basın Kanunu’nda değişikliklerin yapılması 12 Haziran 1956 Hükûmetin 12 yargıtay üyesini emekliye sevk etmesi 14 Haziran 1956 Kasım Gülek’e 1 yıl hapis cezası verilmesi 27 Haziran 1956 Toplantı Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nda değişiklikler yapılması 6-7 Temmuz 1956 Ispat Hakkı teklifinin TBMM’de reddedilmesi 8 Temmuz 1956 CHP, CMP ve Hür. P.’nin ortak bildiri yayımlaması 11 Temmuz 1956 Milletvekili Ara Seçimlerinin ertelenmesi 1 Eylül 1956 Köy ve Mahalle Muhtarlık Seçim sürelerinin dört yıla çıkarılması 25-27 Ekim 1956 CMP’nin İkinci Genel Kongresi 1 Aralık 1956 Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu’nun Görevinden Alınması 4 Aralık 1956 Hürriyet Partisinin TBMM’de Anamuhalefet Partisi haline getirilmesi 7 Haziran 1957 Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu’nun CHP’ye girmesi 12 Haziran 1957 Kırşehir’in tekrar il olması 24 Haziran 1957 Osman Bölükbaşı’nın dokunulmazlığının kaldırılması 2 Temmuz 1957 Osman Bölükbaşı’nın tutuklanması 7 Temmuz 1957 CMP’nin muhalefet partilerine işbirliği çağrısı 18 Temmuz 1957 Orhan Köprülü’nün DP’den istifa etmesi 23-25 Temmuz Osman Bölükbaşı’nın serbest bırakılması, yeniden tutuklanması 1957 23 Ağustos 1957 Orhan Köprülü’nün Hürriyet Partisine girmesi 4 Eylül 1957 Muhalefet partilerinin ortak bir bildiri yayımlaması 7 Eylül 1957 Fuat Köprülü’nün DP’den istifa etmesi 9 - 11 Eylül 1957 CHP’nin XIII. Kurultayı TBMM’de seçim kararının alınması 11 Eylül 1957 Seçim Kanunu’nda değişiklikler yapılması 14 - 16 Eylül 1957 Hürriyet Partisinin ilk büyük kongresi 18 Eylül 1957 Cumhuriyetçi Millet Partisinin Olağanüstü Kongresi

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

5 Ekim 1957 CHP’nin milletvekili aday listesini açıklaması DP’nin milletvekili aday listesini açıklaması 7 Ekim 1957 CMP’nin milletvekili aday listesini açıklaması Hür. P.’nin milletvekili aday listesini açıklaması Vatan Partisinin İstanbul ve İzmir illerinin aday listesini açıklaması 10 Ekim 1957 CHP’nin seçim beyannamesini açıklaması 18 Ekim 1957 Hür. P.’nin seçim beyannamesini açıklaması 21 Ekim 1957 CMP’nin seçim beyannamesini açıklaması 27 Ekim 1957 Milletvekili Genel Seçimleri Refik Koraltan’ın yeniden Meclis Başkanlığına seçilmesi 1 Kasım 1957 Celâl Bayar’ın yeniden Cumhurbaşkanı seçilmesi Celâl Bayar’ın Meclisin XI’inci Dönemi açış konuşması 2 Kasım 1957 IV. Menderes Hükûmetinin istifası 25 Kasım 1957 V. Menderes Hükûmetinin kurulması Hükûmet programının Meclise sunulması 4 Aralık 1957 V. Menderes Hükûmetinin güvenoyu alması 27 Aralık 1957 TBMM İçtüzüğünde değişiklik yapılması 1958 – 1960 Yılları Kronolojisi 17 Ocak 1958 Millî Savunma Bakanlığının dokuz subay olayıyla ilgili açıklaması 1 Şubat 1958 Prof. Hüseyin Naili Kubalı’nın Bakanlık emrine alınması 14-15 Mart 1958 Hürriyet Partisi Büyük Kongresi 9 Nisan 1958 Prof. Hüseyin Naili Kubalı’nın görevine iadesi 22 Nisan 1958 Millî Kalkınma Partisinin dağılması 25 Haziran 1958 Milletvekili Ara Seçimlerinin ertelenmesi 4 Ağustos 1958 4 Ağustos kararları Adnan Menderes’in Manisa nutku (Vatan Cephesi çağrısı) 12 Ekim 1958 Vatan Cephesinin kurulması

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

16 Ekim 1958 CMP ile TKP’nin birleşme kararı aldıklarını açıklamaları 17 Ekim 1958 Zile olayları Meclis Başkanlığına yeniden Refik Koraltan’ın seçilmesi 1 Kasım 1958 TKP Olağanüstü Kongresi / CMP’ye katılma kararı 19 Kasım 1958 Köy ve Mahalle Muhtarlık Seçimlerinin ertelenmesi 19-21 Kasım 1958 CMP 3’üncü Büyük Kongresi 24 Kasım 1958 Hürriyet Partisi Büyük Kongresi / Kapanma kararı alınması 25 Kasım 1958 Dokuz subay davasının sonuçlanması 12-15 Ocak 1959 CHP XIV. Olağan Kurultayı 17 Şubat 1959 Menderes’i Londra’ya götüren uçağın düşmesi 19 Şubat 1959 Kıbrıs Cumhuriyetini doğuran anlaşmanın imzalanması 26-28 Şubat 1959 Menderes’in Londra’dan İstanbul’a ve oradan Ankara’ya gelişi 30 Nisan 1959 İnönü’ye saldırılar: (Uşak, Turgutlu, Akhisar, İzmir ve İstanbul olayları) 4 Mayıs 1959 İnönü’ye saldırılar: (Topkapı olayları) Milletvekili Ara Seçimlerinin 2’nci kez ertelenmesi 20 Temmuz 1959 Köy ve Mahalle Muhtarlık Seçimlerinin 2’nci kez ertelenmesi Belediye ve İl Genel Meclisleri Seçimlerinin ertelenmesi 11 - 20 Eylül 1959 Geyikli olayları 27 Eylül 1959 Kasım Gülek’in Genel Sekreterlikten ayrılması 1 Kasım 1959 Meclis Başkanlığına yeniden Refik Koraltan’ın seçilmesi 7 Kasım 1959 Osman Bölükbaşı’nın 10 ay hapis cezası alması 18 - 20 Kasım 1959 CKMP 4’üncü Büyük Kongresi 1959 Hür Türkiye Adalet Partisinin dağılması (ay ve gün bilinmiyor) 7 Şubat 1960 İnönü’nün Konya gezisi 15 - 18 Şubat 1960 CHP’lilerin Meclis Tahkikatı Önergelerinin görüşülmesi 2 Nisan 1960 İnönü’nün Kayseri gezisi DP Grubunda, CHP hakkında Meclis Tahkikatı Önergesi hazırlanmasına ilişkin 7 Nisan 1960 karar alınması

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

14 Nisan 1960 Meclis Tahkikatı Önergesinin TBMM’ye sunulması 16 Nisan 1960 CHP’nin, TBMM’ye Menderes hakkında Tahkikat Önergesi sunması 18 Nisan 1960 Meclis Tahkikatı Önergesinin TBMM’de görüşülmesi Tahkikat Komisyonunun yetkilerini arttırmaya yönelik kanun teklifinin TBMM’ye 22 Nisan 1960 sunulması 27 Nisan 1960 Yetki Kanunu teklifinin TBMM’de görüşülmesi ve Kanunlaşması 28 Nisan 1960 İstanbul öğrenci olayları / Ankara’da ve İstanbul’da Sıkıyönetim ilânı 29 Nisan 1960 Ankara öğrenci olayları 29-30 Nisan 1960 Menderes’in radyo konuşmaları 1 - 2 Mayıs 1960 Menderes’in radyo konuşmaları 3 Mayıs 1960 Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel’in izne ayrılması 5 Mayıs 1960 555 K olayı 15 - 18 Mayıs 1960 Menderes’in Ege gezisi 21 Mayıs 1960 Harp Okulu yürüyüşü 24-25 Mayıs 1960 DP Genel İdare Kurulunun son toplantıları DP Meclis Grubunun son toplantısı

25 Mayıs 1960 TBMM’nin son toplantısı: 20 Haziran’a kadar tatil kararı alması Menderes’in, Tahkikat Komisyonunun görevini bitirdiğine ilişkin açıklaması

25 - 26 Mayıs 1960 Menderes’in Eskişehir gezisi 27 Mayıs 1960 Silâhlı Kuvvetlerin ülke yönetimine el koyması Ara Dönem (27 Mayıs 1960 – 15 Ekim 1961) Siyasi faaliyetlerin yasaklanması Yeni Anayasanın hazırlanması için İlim ve Hukuk Heyeti kurulması 27 Mayıs 1960 Kapatılmış olan üniversitelerin açılması Kapatılmış gazetelerin açılması / Tutuklanmış basın mensuplarının serbest bırakılması 28 Mayıs 1960 İlim ve Hukuk Heyetinin ilk raporu 30 Mayıs 1960 I. Cemal Gürsel Hükûmetinin kurulması 12 Haziran 1960 Geçici Anayasanın kabulü

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

16 Haziran 1960 Yüksek Adalet Divanının muhakeme usulüne ait Kanunun kabulü 30 Haziran 1960 Yüksek Soruşturma Kurulu üyelerinin belirlenmesi 4 Temmuz 1960 Siyasi partilerin Ocak ve Bucak örgütlerinin kaldırılması 19 Temmuz 1960 Hürriyet Partisi (2)’nin kurulması 2 Ağustos 1960 Ordunun komuta kademesinde tasfiyeye yönelik kanunun kabulü 29 Eylül 1960 Demokrat Partinin kapatılması 30 Eylül 1960 Devlet Planlama Teşkilatının kurulmasına dair Kanunun kabulü 3 Ekim 1960 Yüksek Adalet Divanı üyelerinin açıklanması 14 Ekim 1960 Yassıada duruşmalarının başlaması 15 Ekim 1960 İlim ve Hukuk Heyetinin Anayasa tasarısını MBK’ya sunması 27 Ekim 1960 Af Kanununun kabulü 27 Ekim 1960 Üniversite öğretim üyelerinin tasfiyesine olanak veren kanunun kabulü Yerel yönetim organlarının feshi için İçişleri Bakanına yetki veren Kanunun 3 Kasım 1960 kabulü Milli Birlik Komitesinin feshedilmesi, 14 üyenin yurtdışına gönderilmesi, MBK’nın 13 Kasım 1960 23 üye ile yeniden kurulması Kurucu Meclisin kurulmasına yönelik kanunun kabulü 13 Aralık 1960 Temsilciler Meclisi Seçim Kanununun kabulü 1960 Hürriyet Partisi (2)’nin dağılması (ay ve gün bilinmiyor) 5 Ocak 1961 II. Cemal Gürsel Hükûmetinin kurulması 6 Ocak 1961 Kurucu Meclisin açılışı Temsilciler Meclisi Başkanlık Divanının seçilmesi 9 Ocak 1961 Temsilciler Meclisi, Anayasa ve Seçim Komisyonlarının seçilmesi 10 Ocak 1961 Anayasa Komisyonunun çalışmalarına başlaması 12 Ocak 1961 Siyasi partilerin faaliyetlerine kısmen izin verilmesi 19 Ocak 1961 Sosyalist Partisinin kurulması 6 Şubat 1961 Mutedil Liberal Partinin kurulması Adalet Partisi, Çalışma Partisi, Memleketçi Serbest Parti ve 11 Şubat 1961 Cumhuriyetçi Meslekî Islahat Partisinin kurulması

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

Yeni Türkiye Partisi, Türkiye İşçi Partisi, Güven Partisi, Müsavat Partisi, Millete 13 Şubat 1961 Hizmet Partisi, Muhafazakâr Parti ve Cumhuriyetçi Partinin kurulması 18 Şubat 1961 Kemalist Gençlik Partisinin kurulması 7 Mart 1961 Çalışma Partisinin Sosyalist Partiye katılması 17 Mart 1961 Siyasi faaliyetlerin sınırlarının genişletilmesi 19 Mart 1961 Millete Hizmet Partisinin kongre kararıyla kapanması 30 Mart 1961 İşçi – Çiftçi Partisinin kurulması 26 Nisan 1961 Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütüklerinin Kanununun kabulü 30.03 – 04.05.1961 Anayasanın Temsilciler Meclisinde görüşülmesi 9 – 17 Mayıs 1961 Anayasanın MBK’da görüşülmesi 24 Mayıs 1961 Cumhuriyet Senatosu üyelerinin Seçimi Kanunu’nun kabulü 25 Mayıs 1961 Milletvekili Seçimi Kanunu’nun kabulü (Çevre Barajlı d’Hondt Sistemi) 27 Mayıs 1961 Anayasanın Kurucu Meclisinde kabulü 10 Haziran 1961 Hür Sosyalist Partisinin kurulması 9 Temmuz 1961 Anayasanın Halkoylamasına sunulması ve kabulü 21 Temmuz 1961 Kurucu Mecliste genel seçim tarihlerinin belirlenmesi 24-28 Ağustos CHP XV. Olağan Kurultayı 1961 27-28 Ağustos CKMP 5’inci Büyük Kongresi 1961 5 Eylül 1961 Siyasi parti liderleri bildirisi 6 Eylül 1961 MBK ile basın mensuplarının yuvarlak masa konferansı 14 Eylül 1961 CKMP programının (seçim bildirgesi olarak) açıklanması 15 Eylül 1961 Yüksek Adalet Divanı kararlarının açıklanması 16 Eylül 1961 ve Fatin Rüştü Zorlu’nun idam cezalarının infazı 18 Eylül 1961 Adnan Menderes’in idam cezasının infazı 20 Eylül 1961 Siyasi partilerin aday listelerini YSK’ya sunmaları 24 Eylül 1961 CHP Seçim Bildirgesinin yayımlanması 29 Eylül 1961 YTP Seçim Bildirgesinin yayımlanması 30 Eylül 1961 Kesinleşen aday listelerinin YSK tarafından açıklanması

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

1 Ekim 1961 AP Seçim Bildirgesinin yayımlanması 15 Ekim 1961 Milletvekili ve Senato Genel seçimlerinin yapılması TBMM toplanmadan önce TSK’nın müdahalesi için hazırlanan protokolün 21 Ekim 1961 komutanlar tarafından imzalanması 23 Ekim 1961 TSK Komuta Heyetinin Cemal Gürsel ile yaptığı toplantı

Gürsel’in parti liderleri ve komutanlarla yaptığı toplantıda parti liderlerinin 24 Ekim 1961 hazırladıkları protokolü imzalamaları

25 Ekim 1961 TBMM’nin açılışı 26 Ekim 1961 Cemal Gürsel’in Cumhurbaşkanı seçilmesi Kayseri Senatörü Suat Hayri Ürgüplü’nün Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 28 Ekim 1961 seçilmesi 1 Kasım 1961 Rize milletvekili ’in Millet Meclisi Başkanlığına seçilmesi 10 Kasım 1961 İsmet İnönü hükûmeti kurmakla görevlendirildi. İnönü Başkanlığında CHP-AP Koalisyon Hükûmetinin kurulması 20 Kasım 1961 (VIII. İnönü Hükûmeti) 27 Kasım 1961 Hükûmet Programının Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisine sunulması 29 Kasım 1961 Programın Cumhuriyet Senatosunda görüşülmesi Programın Millet Meclisinde görüşülmesi 30 Kasım 1961 Ankara ve İstanbul’da Sıkıyönetimin sona ermesi 2 Aralık 1961 Hükûmetin güvenoyu alması 1961 Mutedil Liberal Parti, Türkiye İşçi Çiftçi Partisi, Cumhuriyetçi Mesleki Islahat (ay ve gün Partisi ve Cumhuriyetçi Partinin dağılması, Güven Partisi ve Müsavat Partisinin bilinmiyor) kapatılması 1962 – 1965 Yılları Kronolojisi Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının darbe girişiminde 22 Şubat 1962 bulunması ve bu girişimin kısa süre içinde bastırılması Partilerin ortak bir bildiri yayımlayarak, 27 Mayıs ihtilâline ve Anayasaya karşı 25 Şubat 1962 hareketlerin önleneceğini belirtmesi Parti liderlerinin, 27 Mayıs’ı ve onun getirdiği rejimi eleştiren ya da ona saldırıda 28 Şubat 1962 bulunan kimseler aleyhinde alınan kararları destekleyen bir protokolü imzalaması

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

5 Mart 1962 "Tedbirler Kanunu"nun TBMM’ce kabul edilmesi Manisa Milletvekili Fevzi Lütfü Karaosmanoğlu "Tedbirler Kanunu"nu protesto 5 Mart 1962 için partisi CHP'den ve milletvekilliğinden istifa etmesi 6 Mart 1962 ’ın YTP Genel Başkanlığından istifa etmesi 29 Mart 1962 Osman Bölükbaşı’nın CKMP Genel Başkanlığından istifa etmesi 12 Nisan 1962 147’lerin üniversiteye dönüşünü sağlayan Kanun’un kabul edilmesi Anayasa Mahkemesi’nin kurulmasına ilişkin Kanun kabul edilmesi 22 Nisan 1962 Yüksek Hakimler Kurulu’nun kurulmasına ilişkin Kanun kabul edilmesi 10 Mayıs 1962 22 Şubatçılarla ilgili af tasarısının Millet Meclisi'nde kabul edilmesi. 30 Mayıs 1962 Başbakan İnönü’nün istifa etmesi 1 Haziran 1962 Cumhurbaşkanının Hükûmeti kurma görevini yeniden İnönü'ye vermesi 2 Haziran 1962 Osman Bölükbaşı ve 29 parlamenterin CKMP'den istifa etmesi CKMP'den ayrılan Osman Bölükbaşı ve arkadaşlarının 14 Haziran 1962 Millet Partisi'ni kurması 18 Haziran 1962 İnönü’nün Hükûmeti kuramayacağını açıklaması ve görevini iade etmesi Cumhurbaşkanının İnönü'den Hükûmeti kurma çalışmalarını sürdürmesini 21 Haziran 1962 istemesi ve İnönü’nün yeniden Hükûmet kurma çalışmalarına başlaması 25 Haziran 1962 İnönü başkanlığındaki CHP-YTP-CKMP Koalisyon Hükûmeti’nin açıklanması 2 Temmuz 1962 Başbakan İnönü’nün Hükûmet programını Meclis'e sunması 7 Temmuz 1962 Hükûmet’in güvenoyu alması İstifa eden CHP Genel Sekreteri İsmail Rüştü Aksal'ın yerine Kemal Satır’ın 20 Eylül 1962 getirilmesi 26 Eylül 1962 DPT’nin önde gelen yetkililerinin topluca istifa etmesi 16 Ekim 1962 Siyasî Af Kanunu TBMM’ce kabul edilmesi Siyasî Af Kanunu’nun Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından imzalanması ve 18 Ekim 1962 258 Yassıada hükümlüsünün tahliyesine başlanması 21 Kasım 1962 Birinci Beş Yıllık Plan hedeflerininTBMM’de kabul edilmesi 30.11. -02.12.1962 AP I. Kongresinin Ankara'da toplanması 6 Aralık 1962 , Avni Doğan ve Kasım Gülek’in CHP'den ihraç edilmesi 10 Aralık 1962 Falih Rıfkı Atay’ın CHP'den istifa etmesi

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

11 Aralık 1962 Millî Güvenlik Kurulu Kuruluş Kanunu’nun kabul edilmesi 14-16 Aralık 1962 CHP 16. Kurultayı’nın Ankara'da toplanması 10 Şubat 1963 Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun kabul edilmesi Bazı suç ve cezaların affına ilişkin kanun çıkarılması 23 Şubat 1963 Alparslan Türkeş’in sürgünden Türkiye’ye dönmesi Sağlık nedeniyle cezası 6 ay ertelenen eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar’ın tahliye 22 Mart 1963 edilmesi 27 Mayıs’ın Hürriyet ve Anayasa Bayramı olması hakkındaki Kanun’un 9 Nisan 1963 kabul edilmesi 20-21 Mayıs 1963 YTP Büyük Kongresi’nin Ankara’da toplanması Emekli Albay Talat Aydemir ve arkadaşları ikinci kez ayaklanma girişiminde 21 Mayıs 1963 bulunmasından sonra isyancı subayların teslim olması / Ankara, İstanbul ve İzmir'de Sıkıyönetimin ilân edilmesi 29 Mayıs 1963 Cumhuriyet Senatosu Üyelerinin Seçimi Kanunu’nda değişiklik yapılması Talât Aydemir ve arkadaşlarının davasına Mamak Muhabere Okulu’nda 6 Haziran 1963 başlanması Sendikalar Kanunu ile Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 15 Temmuz 1963 TBMM'ce kabul edilmesi Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun (TUBİTAK) kurulmasına ilişkin 17 Temmuz 1963 Kanun’un kabul edilmesi 18-19.07.1963 Yerel Yönetimler Seçim Kanunlarının çıkarılması 5 Eylül 1963 Talat Aydemir ve 6 sanığın idama mahkûm olması Türkiye – Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında ortaklık anlaşması 12 Eylül 1963 imzalanması Anayasa Mahkemesinin, CHP'nin 1953’te el konan mallarının geri verilmesine 11 Ekim 1963 karar vermesi Askerî Yargıtay’ın; Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in 31 Ekim 1963 idamını onaylaması 17 Kasım 1963 Yerel Yönetimler seçimlerinin yapılması 26 Kasım 1963 CKMP’nin koalisyondan çekilme kararı alması 27 Kasım 1963 YTP’nin koalisyondan çekilme kararı alması 2 Aralık 1963 İnönü Amerika’dan döndü ve Hükûmetin istifasını sundu.

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

Yeni bir başbakan seçmek için, Gürsel’in parti liderleriyle yeniden görüşmelere 3 Aralık 1963 başlaması Eski Genel Sekreter Kasım Gülek ve Kastamonu Milletvekili Avni Doğan’ın 4 Aralık 1963 CHP'den ihraç edilmesi Cumhurbaşkanı Gürsel’in yeni Hükûmeti kurma görevini CHP lideri 6 Aralık 1963 İnönü'ye vermesi İsmet İnönü’nün, TBMM'deki CHP Ortak Grubu'nun kararına uyarak, Hükûmeti 9 Aralık 1963 kuramayacağını Cumhurbaşkanı Gürsel'e bildirmesi 10 Aralık 1963 Cumhurbaşkanının Hükûmeti kurma görevini AP lideri Gümüşpala'ya vermesi Ragıp Gümüşpala'nın Hükûmeti kuramaması üzerine görevin yeniden 14 Aralık 1963 İsmet İnönü'ye verilmesi İnönü’ye başbakanlık ve koalisyon kabinesini kurması önerilmesi; 16 Aralık 1963 CHP’nin İnönü’ye, Hükûmeti kurması için tam yetki vermesi 24 Aralık 1963 Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Kuruluş Kanunu’nun kabul edilmesi 25 Aralık 1963 İnönü’nün bağımsız milletvekilleriyle yeni bir koalisyon Hükûmeti kurması 30 Aralık 1963 Hükûmet Programı’nın TBMM’ye sunulması 4 Ocak 1964 İnönü Hükûmeti’nin, Millet Meclisi'nde güvenoyu alması 9 Ocak 1964 Meclis’in Talât Aydemir ve arkadaşlarının ölüm cezalarını onaylaması 14 Ocak 1964 Meclis’in, Türkiye-AET (Ortak Pazar) Anlaşmasını onaylaması Geçici olarak YTP genel başkanlığından ayrılan Ekrem Alican'ın yerine vekâleten 26 Ocak 1964 Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay’ın getirilmesi / Yusuf Azizoğlu’nun da genel başkan yardımcılığından ayrılması 20-21 Mayıs olayları sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz, 4 Şubat 1964 Erol Dinçer'in ölüm cezalarının Millet Meclisi'nde onaylanması 9 – 10 Şubat 1964 TİP’in ilk Genel Kongresinin İzmir’de yapılması 22 – 23 Şubat 1964 CKMP 6. Büyük Kongresi’nin Ankara'da toplanması Cumhuriyet Senatosu seçimlerinin nispî temsil sistemine göre yapılmasını 17 Nisan 1964 öngören yasa önerisinin TBMM’ce kabul edilmesi 1 Mayıs 1964 Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)’nin kurulması 9 – 10 Mayıs 1964 YTP Olağanüstü Kongresi’nin Ankara'da toplanması Yeni Türkiye Partisi Olağanüstü Kongresi'nde Ekrem Alican yeniden genel başkan 11 Mayıs 1964 seçilirken 4 milletvekilinin istifa etmesi

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

4 Haziran 1964 AP Genel Başkanı Ragıp Gümüşpala’nın vefatı 7 Haziran 1964 Cumhuriyet Senatosu, üçte bir yenileme seçimlerinin yapılması 18 Haziran 1964 Sadettin Bilgiç’in, AP Temsilciler Meclisince Genel Başkanvekili seçilmesi Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in, Talat Aydemir ve Fethi Gürcan 25 Haziran 1964 haklarındaki idam cezalarını onaylaması 26 Haziran 1964 Fethi Gürcan’ın idam cezasının infazı 5 Temmuz 1964 Talat Aydemir hakkındaki idam cezasının infazı 21 Temmuz 1964 Ankara, İstanbul ve İzmir’de sıkıyönetimin kaldırılması 16 – 20 Ekim 1964 CHP 17. Kurultayı’nın Ankara'da toplanması Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay’ın, bazı gazeteci ve siyasetçilerin orduya 16 Kasım 1964 karşı olumsuz tutumları nedeniyle Millet Meclisi Başkanı ve Başbakana birer mektup göndermesi Cumhurbaşkanı Gürsel'in başkanlığında Çankaya'da bir araya gelen liderlerin 22 Kasım 1964 Genelkurmay Başkanı Orgeneral Sunay'ın alınmasını istediği önlemler konusunda anlaşmaları. Adalet Partisi Büyük Kongresi’nin Ankara’da toplanması ve Demirel’in 27 – 29 Kasım 1964 AP Genel Başkanlığına getirilmesi 1 Aralık 1964 Türkiye-AET arasında imzalanan Ankara anlaşmasının yürürlüğe girmesi Demirel’in, Millet Meclisinde 226 oy sağlayarak Hükûmeti düşürmeye 14 Aralık 1964 çalışacaklarını açıklaması 1965 yılı bütçesinin Millet Meclisinde reddedilmesi üzerine Başbakan İnönü’nün istifa etmesi 13 Şubat 1965 Millî Bakiye sistemini ve birleşik oy pusulası kullanımını öngören Seçim Kanunu değişikliğinin Millet Meclisi'nde kabul edilmesi 1966 yılı bütçesinin reddi / Başbakan İnönü’nün istifası Cemal Gürsel’in, CMP’nin muhalefette kalacağı, 4 partili bir koalisyon 14 Şubat 1965 Hükûmetinin kurulmasını önermesi Bağımsız Kayseri Senatörü Suat Hayri Ürgüplü’nün Hükûmeti kurmakla 16 Şubat 1965 görevlendirilmesi 17 Şubat 1965 Partilerin kabine seçiminde anlaşmaları

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

Suat Hayri Ürgüplü'nün başkanlığında AP, CKMP, YTP ve MP'nin katılımıyla oluşan dördüncü Koalisyon Hükûmeti’nin kurulması / 20 Şubat 1965 Yeni hükûmette AP Genel Başkanı Süleyman Demirel’in Başbakan Yardımcısı olarak görev alması 26 Şubat 1965 Ürgüplü’nün, programını Mecliste okuması 4 Mart 1965 Ürgüplü Hükûmeti’nin güvenoyu alması 13 Temmuz 1965 Siyasî Partiler Kanunu’nun kabul edilmesi 14 Temmuz 1965 Millî Bakiye sisteminde revizyon yapan kanun değişikliğinin kabul edilmesi 17 Haziran 1965 CKMP Genel Başkanı Ahmet Oğuz’un görevinden istifa etmesi 16 - 18.07.1965 MP İkinci Büyük Kongresi’nin toplanması 26 Temmuz 1965 AP’nin, TİP’in seçime girmesine karşı yaptığı itirazın, YSK’ca reddedilmesi 30.07 - 01.08.1965 CKMP Büyük Kongresi’nin toplanması Türkeş'in Genel Başkan seçilmesini protesto eden 2 bakan ve 6 milletvekili ve 4 Ağustos 1965 senatör’ün CKMP'den istifa etmesi 29 Ağustos 1965 Ön seçim sonuçlarının belli olması 13 Eylül 1965 YSK’nın, kesinleşmiş aday listelerini açıklaması 17 Eylül 1965 CHP’nin seçim bildirgesini açıklaması 19 Eylül 1965 AP’nin seçim bildirgesini açıklaması 19 Eylül 1965 TİP’in seçim bildirgesini açıklaması 21 Eylül 1965 YTP’nin seçim bildirgesini açıklaması 23 Eylül 1965 CKMP’nin seçim bildirgesini açıklaması 25 Eylül 1965 MP’nin seçim bildirgesini açıklaması 10 Ekim 1965 Milletvekili Genel Seçimlerinin yapılması 22 Ekim 1965 ’nin Meclis başkanı seçilmesi Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in, Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman 23 Ekim 1965 Demirel'i yeni Hükûmeti kurmakla görevlendirmesi 27 Ekim 1965 Süleyman Demirel’in başkanlığında kurulan AP Hükûmeti’nin açıklanması 1966 – 1972 Yılları Kronolojisi 29 Ocak 1966 Fazıl Küçük’ün intihar etmesi

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

30 Ocak 1966 Cemal Gürsel’in tedavi için Amerika’ya gitmesi 16 Şubat 1966 Bütçe’nin kabulü 5 Mart 1966 MP’nin, Millet Meclisi için derhal seçim istemesi 15 Mart 1966 Cevdet Sunay’ın Senatör seçilmesi 23 Mart 1966 Tahtakılıç’ın istifa etmesiyle CKMP’nin Grubsuz kalması 26 Mart 1966 Cemal Gürsel’in Amerika’dan getirilmesi 28 Mart 1966 Cevdet Sunay’ın Cumhurbaşkanı seçilmesi 8 Nisan 1966 Gecekondu Kanunu’nun görüşülmeye başlanması 5 Haziran 1966 Cumhuriyet Senatosu 1/3 Yenileme ve Milletvekili Ara Seçimleri 10 Haziran 1966 Meclis ve Cumhuriyet Senatosu’nun açılışı 12 Haziran 1966 Tural’ın, Nurculuğa karşı ordunun dikkatini çekmesi 24 Haziran 1966 Orhan Öztrak’ın istifa etmesi 29 Haziran 1966 Fuat Köprülü’nün vefat etmesi 8 Temmuz 1966 İnönü: Ortanın solunda, fakat sosyalist değiliz 10 Temmuz 1966 Af için anlaşma olmaması 12 Temmuz 1966 Meclis’in af tasarısının tümünü kabul etmesi 30 Temmuz 1966 Senato’nun affın tümünü kabul etmesi 15 Eylül 1966 Cemal Gürsel’in vefatı 16 Ekim 1966 Alican’ın YTP Genel Başkanlığından ayrılması 18 Ekim 1966 CHP’nin 18’inci Kurultayı 22 Ekim 1966 CHP Genel Başkanlığına tekrar İnönü’nün seçilmesi 25 Ekim 1966 Bülent Ecevit’in 31 oyla Genel Sekreter olması 17 Kasım 1966 Bölükbaşı’nın, MP liderliğinden istifa etmesi 28 Kasım 1966 AP Büyük Kongresi’nin Demirel’in konuşmasıyla açılması 30 Kasım 1966 Demirel’in Genel Başkan seçilmesi 19 Aralık 1966 Anayasa Mahkemesi’nin 141 ve 142’yi yorumlaması 21 Aralık 1966 141 ve 142 nci maddelerin Komisyonda tartışılması

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

19 Ocak 1967 CHP ortak grubu toplanması / Ortanın Solu’nun yine tartışılması 23 Ocak 1967 Tural’ın, komünizm için orduya emir vermesi 9 Şubat 1967 Petrol ve TRT Kanunu’nun değiştirilme talebi 1 Mart 1967 Bütçe kabul edildi: 235 kabul, 175 red, 3 çekimser 7 Mart 1967 Basına yeni tedbir ve cezaların getirilme isteği 11 Mart 1967 Hukukçu profesörlerin bildiri yayınlaması 14 Mart 1967 Kabinenin değişmesi için Demirel’e muhtıra verilmesi 17 Mart 1967 Temel Haklar tasarısının yakılması 27 Nisan 1967 CHP 4. Olağanüstü Kurultayı 1 Mayıs 1967 CHP’den 48 senatör ve mebus’un istifa etmesi 12 Mayıs 1967 Güven Partisinin kurulması 11 Haziran 1967 Ecevit’in istifa etmesi ve yine seçilmesi 12 Haziran 1967 Mahalli seçimlerin 1968’e bırakılması 14 Haziran 1967 Demirel’in AP Grubunda solculukla suçlanması 18 Haziran 1967 Ecevit: AP iktidarının sola kaydığı doğru 29 Haziran 1967 Ecevit: Demokrasiden uzaklaşma eğilimi var 8 Temmuz 1967 Mahalli seçimlerin ertelenmesi 14 Temmuz 1967 Yetki Kanunu değiştiriliyor 29 Temmuz 1967 Senato ve Millet Meclisi’nin 1 Kasım’a kadar tatile girmesi 30 Temmuz 1967 Yetki Kanunu Anayasa Mahkemesine veriliyor 3 Ağustos 1967 Anayasa Mahkemesinin kararı: Çetin Altan’ın dokunulmazlığı kaldırılamaz 11 Ekim 1967 GP’nin İstanbul kurucularının istifa etmesi 13 Ekim 1967 TRT Kanununu değiştiren tasarının hazırlanması Millet Meclisi ve Senato’nun açılışı / 2 Kasım 1967 Ferruh Bozbeyli’nin yeniden başkan seçilmesi 12 Kasım 1967 CKMP Tabii Senatörlüğün kaldırılmasını istiyor 11 Ocak 1967 Ali Fuad Cebesoy’un vefatı 20 Mart 1968 Çevre Barajlı d’Hondt sisteminin kabulü

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

Anayasa Mahkemesinin Çevre Barajlı d’Hondt sistemini iptali / 6 Mayıs 1968 Barajsız d’Hondt sistemine geçiş 2 Haziran 1968 Cumhuriyet Senatosu 1/3 Yenileme ve Milletvekili Ara Seçimleri 18 Ekim 1968 CHP 19. Kurultayı 12 Ekim 1969 Milletvekili Genel Seçimleri 3 Kasım 1969 AP Hükûmeti (Başbakan: S. Demirel) 26 Ocak 1970 Millî Nizam Partisinin Kurulması 11 Şubat 1970 1970 bütçesinin reddi 6 Mart 1970 AP Hükûmeti (Başbakan: S. Demirel) 15–16 Haziran Sendikalar Kanununu protesto eden DİSK’e bağlı işçilerle güvenlik kuvvetlerinin 1970 çatışması, sıkıyönetimin ilânı 3 Temmuz 1970 CHP 20. Kurultayı 18 Aralık 1970 Demokratik Partinin kurulması 12 Mart 1971 Askerî müdahale 26 Mart 1971 AP / CHP / MGP (Partiler Üstü Hükûmet) (Başbakan: N. Erim) 20 Mayıs 1971 Millî Nizam Partisinin kapanması 11 Aralık 1971 AP / CHP / MGP (Partiler Üstü Hükûmet) (Başbakan: N. Erim) 5 Mayıs 1972 CHP 5. Olağanüstü Kurultayı 14 Mayıs 1972 CHP Genel Başkanlık Seçimi Kurultayı 22 Mayıs 1972 AP / CHP / MGP (Partiler Üstü Hükûmet) (Başbakan: F. Melen) 30 Haziran 1972 CHP 21. Kurultayı 11 Ekim 1972 Millî Selâmet Partisinin kurulması 25 Aralık 1972 İsmet İnönü’nün vefatı 6 Nisan 1973 Fahri Korutürk’ün Cumhurbaşkanı seçilmesi 15 Nisan 1973 AP / CGP (Partiler Üstü Hükûmet) ( Başbakan: N. Talu) 14 Ekim 1973 Cumhuriyet Senatosu 1/3 Yenileme ve Milletvekili Genel Seçimleri 26 Ocak 1974 CHP / MSP Hükûmeti (Başbakan: B. Ecevit) 28 Haziran 1974 CHP Tüzük Kurultayı

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]

T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I

20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatı 14 Ağustos 1974 2. Kıbrıs Harekatı 17 Kasım 1974 CGP Azınlık Hükûmeti (Başbakan: S. Irmak) 14 Aralık 1974 CHP 22. Kurultayı 31 Mart 1975 AP / MSP / CGP / MHP Hükûmeti (Başbakan: S. Demirel) – I. MC 12 Ekim 1975 Cumhuriyet Senatosu 1/3 Yenileme ve Milletvekili Ara Seçimleri 27 Kasım 1976 CHP 23. Kurultayı (Tüzük / Program Kurultayı) 5 Haziran 1977 Cumhuriyet Senatosu 1/3 Yenileme ve Milletvekili Genel Seçimleri 21 Haziran 1977 CHP Azınlık Hükûmeti (Başbakan: B. Ecevit) 21 Temmuz 1977 AP / MSP / MHP Hükûmeti (Başbakan: S. Demirel) 31 Aralık 1977 II. MC Hükûmetinin gensoru ile devrilmesi 5 Ocak 1978 CHP / CGP / DP / Bağımsızlar Hükûmeti (Başbakan: B. Ecevit) 4 Kasım 1978 CHP 7. Olağanüstü Kurultayı 14 Ekim 1979 Cumhuriyet Senatosu 1/3 Yenileme ve Milletvekili Ara Seçimleri 24 Mayıs 1979 CHP 24. Kurultayı 4 Kasım 1979 CHP VIII. Olağanüstü Kurultayı 12 Kasım 1979 AP Azınlık Hükûmeti (Başbakan: S. Demirel) 4 Mayıs 1980 Demokratik Partinin kapatılması 12 Eylül 1980 Askerî müdahale 22 Eylül 1980 Ara Dönem Hükûmeti (Başbakan: B. Ulusu)

Esenlik Sokak, 13/1 Aşağı Ayrancı /  TR 06540  ANKARA http: www.tesav.org.tr / [email protected] Tel : (312) 467 04 62 – 427 49 23 Fax : (312) 427 40 10 [email protected]