DOCSLIB.ORG

Tc Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Tc Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler T.C. NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANA BİLİM DALI TEK PARTİ DÖNEMİ MARDİN MİLLETVEKİLLERİ ve MECLİS FAALİYETLERİ (1923-1950) YÜKSEK LİSANS TEZİ Hazırlayan Cemil Adar YILMAZER Niğde Eylül, 2017 T.C. NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANA BİLİM DALI TEK PARTİ DÖNEMİ MARDİN MİLLETVEKİLLERİ ve MECLİS FAALİYETLERİ (1923-1950) YÜKSEK LİSANS TEZİ Hazırlayan Cemil Adar YILMAZER Danışman Doç. Dr. Mehmet KAYA Niğde Eylül, 2017 YEMİN METNİ Yüksek lisans tezi olarak sunduğum “Tek Parti Dönemi Mardin Milletvekilleri ve Meclis Faaliyetleri (1923-1950)” başlıklı bu çalışmanın, bilimsel ve akademik kurallar çerçevesinde tez yazım kılavuzuna uygun olarak tarafımdan yazıldığını, yararlandığım eserlerin tamamının kaynaklarda gösterildiğini ve çalışmamın içinde kullanıldıkları her yerde bunlara atıf yapıldığını belirtir ve bunu onurumla doğrularım. 23/08/2017 Cemil Adar YILMAZER ONAY SAYFASI Doç. Dr. Mehmet KAYA’nın danışmanlığında Cemil Adar YILMAZER tarafından hazırlanan “Tek Parti Dönemi Mardin Milletvekilleri ve Meclis Faaliyetleri (1923-1950)” adlı bu çalışma jürimiz tarafından Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalında Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir. Tarih: …/…/… JÜRİ: Danışman : Üye : Üye : ONAY : Bu tezin kabulü Enstitü Yönetim Kurulu’nun………. Tarih ve …….. sayılı kararı ile onaylanmıştır. Doç. Dr. Ömer İSKENDEROĞLU Enstitü Müdürü ÖNSÖZ Tek parti döneminin başlangıcında Cumhuriyet ilan edilmiş ve reform hareketleri birbirinin ardı sıra yapılmıştır. 27 yıl süren tek parti dönemi günümüze önemli bir tartışma, görüşme ve yasama faaliyetleri örneği bırakırken, yaşattığı siyasi deneyim ülkemiz demokrasisinin oluşumuna katkı sağlamıştır. Tek parti dönemi Mardin Milletvekilleri ve meclis faaliyetleri ile ilgili akademik bir çalışma bulunmamaktadır. Bu bakımdan Mardin Milletvekillerinin yapmış oldukları yasama faaliyetlerinin tarihsel açıdan ortaya konulmasının hem Mardin şehri hem de Türk Parlamento Tarihi açısından bir boşluğu dolduracağı kanaatindeyiz. Bu çalışmada Mardin Milletvekillerinin Türk Milleti için tek parti döneminde yapmış oldukları yasama çalışmaları ve biyografileri ele alınmıştır. Dönemin siyasi, düşünsel ve sosyal koşullarına ışık tutması hedeflenmiş, milletvekillerinin bu doğrultuda yapmış oldukları faaliyetler belirtilmiştir. Mardin Milletvekilleri; Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Necib Güven, Ali Rıza Erten, Abdülgani Ensari, Derviş Ural, Abdürrezak Şatana, Nuri Ural, İrfan Alpaya, Hilmi Çoruk, Osman Dinçer, Edip Ergin, Ali Rıza Levent, Muhittin Birgen, Seyfi Düzgören, Hasan Menemencioğlu, Halit Onaran, Aziz Uras, Lütfi Ülkümen, Kazım Sevüktekin, Kamil Boran, Şemsettin Ekmen, Abdülkadir Kalav ve Yusuf Mardin’in yapmış oldukları yasama faaliyetleri çok önemli izler bırakmıştır. Hem bölgenin hem de ülkenin sorunlarına karşı duyarlı olmuşlar, yaptıkları teklifler ve konuşmalarla katkı sağlamışlardır. Bu çalışmanın tamamlanmasında yardım ve desteklerini esirgemeyen, tezimin her aşamasında yönlendiren ve katkı sağlayan danışman hocam Doç. Dr. Mehmet KAYA’ya, Yrd. Doç. Dr. Gülin Erdem ÖZTÜRK ve Yrd. Doç. Dr. Cihan YÜKSEL hocalarıma şükranlarımı sunarım. Cemil Adar YILMAZER Eylül 2017 i ÖZET Bu araştırmanın konusu, 1923-1950 yılları arasında yaşanan tek parti döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi yasama faaliyetlerine katılan Mardin Milletvekillerinin hayatı ve siyasi faaliyetleridir. Araştırmada Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Mardin Milletvekilliği yapan yirmi üç farklı temsilcinin meclis faaliyetleri tarihsel açıdan ortaya konularak dönemde yaşanan sosyal, ekonomik, siyasal olaylar hakkında fikir edinmek ve Meclis çalışmalarına katkılarının neler olduğunun ortaya konulması amaçlanmaktadır. Araştırma konusu hakkında Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi kayıtları, TBMM Meclis Tutanakları, Kanunlar Dergisi ve TBMM Yayınları, tek parti dönemi üzerine yazılan kitaplar, makaleler taranarak 1923-1950 yıllarında Mardin Milletvekilliği yapan temsilcilerin biyografileri ve yasama faaliyetleri elde edilen bilgi ve belgeler ışığında detaylandırılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda Mardin Milletvekillerinin sosyolojik özellikleri ve hayat hikâyelerinin yanında hem Türkiye hem de Mardin’i ilgilendiren pek çok farklı konularda önergeler, kanun teklifleri sunduğu ve önemli konularda Meclis kürsüsünden yapmış oldukları beyanatları tespit edilmiştir. ii ABSTRACT The topic of this research is the life and political activities of Mardin deputies who participated in the legislative activities of the Grand National Assembly of Turkey during the single party period between the years of 1923-1950. In the research, it is aimed to get an idea about social, economic and political events that took place in the period and put forward what is the contribution to the parliamentary work by putting the activities of the parliament of the twenty three different representatives of Mardin in the Grand National Assembly of Turkey. Biographies and legislative activities of Mardin deputies in the years of 1923-1950 were searched through scanning the Prime Ministry Republic records, official reports of the Grand National Assembly of Turkey, Laws journal and The Grand National Assembly of Turkey publications, books and articles written about single party time period about the topic. As a result of research; besides sociological characteristics and life stories of deputies of Mardin, it was determined that statements were made and proposals were given by Mardin deputies on various issues related to both Turkey and Mardin. iii İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ........................................................................................................................... i ÖZET ............................................................................................................................. ii ABSTRACT .................................................................................................................. iii İÇİNDEKİLER ............................................................................................................. iv KISALTMALAR ........................................................................................................ xiii EKLER LİSTESİ ........................................................................................................ xiv GİRİŞ CUMHURİYET HALK PARTİSİ’NE GİDEN SÜREÇ ve TEK PARTİLİ DÖNEM’İN BAŞLANGICI 1. BİRİNCİ TBMM DÖNEMİ SİYASİ OLAYLARI (1920-1923) ...................................... 1 2. ÇOK PARTİLİ SİYASİ HAYATA GEÇİŞ..................................................................... 10 BİRİNCİ BÖLÜM İKİNCİ DÖNEM MARDİN MİLLETVEKİLLERİ ve MECLİS FAALİYETLERİ 1.YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU ......................................................................... 18 1.1. Hayatı ........................................................................................................................ 18 1.2. Meclis Faaliyetleri .................................................................................................... 20 1.2.1. Takrirleri (Önergeleri)........................................................................................ 20 1.2.2. Teklifleri ............................................................................................................ 21 1.2.3. Konuşmaları ...................................................................................................... 22 2. MEHMET NECİB GÜVEN ............................................................................................ 23 2.1. Hayatı ........................................................................................................................ 23 2.2. Meclis Faaliyetleri .................................................................................................... 25 2.2.1. Takrirleri (Önergeleri)........................................................................................ 25 2.2.2 Teklifleri ............................................................................................................. 27 2.2.3. Konuşmaları ....................................................................................................... 28 3. ALİ RIZA ERTEN ........................................................................................................... 34 3.1. Hayatı ........................................................................................................................ 34 3.2. Meclis Faaliyetleri .................................................................................................... 35 3.2.1. Takrirleri (Önergeleri)........................................................................................ 35 3.2.2. Teklifleri ............................................................................................................ 40 3.2.3. Konuşmaları ....................................................................................................... 44 4. ABDÜLGANİ ENSARİ .................................................................................................. 52 4.1. Hayatı ........................................................................................................................ 52 4.2. Meclis Faaliyetleri .................................................................................................... 53 4.2.1. Takrirleri (Önergeleri)........................................................................................ 53 iv 4.2.2. Teklifleri ...........................................................................................................
Load more

Recommended publications
  • 553098 (1).Pdf
    T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ TÜRK İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ CUMHURİYET HALK PARTİSİ VİLAYET/İL KONGRELERİNİN PARTİ POLİTİKALARINA ETKİLERİ (1930-1950) Doktora Tezi Sezai Kürşat ÖKTE Ankara-2019 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ TÜRK İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ CUMHURİYET HALK PARTİSİ VİLAYET/İL KONGRELERİNİN PARTİ POLİTİKALARINA ETKİLERİ (1930-1950) Doktora Tezi Öğrencinin Adı Sezai Kürşat ÖKTE Tez Danışmanı Prof. Dr. Temuçin Faik ERTAN Ankara-2019 ÖZET Cumhuriyet Halk Partisi, 9 Eylül 1923’te Türkiye’de cumhuriyetin ilanından hemen önce kurulmuş ve 1923-1950 yılları arasında 27 yıl süreyle iktidarda kalmıştır. Cumhuriyet dönemi başlangıcında ve 1945-1946 yılları arasında çok partili siyasal hayata geçişte önemli bir rol oynayan CHP; ülke yönetimini 1950’de Demokrat Parti’ye devretmiştir. Dolayısıyla CHP, Türk Siyasi Tarihi’nin bu sürecinde; ülkede yaşanan siyasal, sosyal, iktisadi ve kültürel bütün gelişmelerin yönlendiricisi olmuştur. Türkiye Siyaseti’nde böyle önemli bir konuma sahip olmakla beraber, kendi iktidarından sonra yaşanan siyasal gelişmeleri, kurulan siyasal parti ve kurumları da etkilemiştir. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti Tarihi üzerine yapılan birçok araştırmanın da başlangıcında ve günümüze kadar gelen süreçte, CHP bir şekilde yer almış, halen de almaktadır. Bu çalışmada; 1930-1950 yılları arasında, Cumhuriyet Halk Partisi’ne bağlı vilayet örgütlerinin, düzenlemiş oldukları kongrelerde görüşülüp, karara bağlanan ve parti merkez yönetimine iletilen hususların, parti politikalarına etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Çalışmanın temel
    [Show full text]
  • 140 Hundert Zuweisen, Ist Also Mithin Nur Wenige Jahre Nach Der
    140 LITERATUR hundert zuweisen,ist also mithin nur wenigeJahre nach der Abfassungdes Werkes ent- standen und vermutlich die zweitaltesteder erhaltenen Handschriften. Er ist reich voka- lisiert. Zwar bietet er im allgemeinenden Textus receptus, wie ihn die Wiener Handschrift aufweist,doch rucken ihn zahlreichegemeinsame Varianten in die Nahe des CodexMenzel. Er gehort also tatsachlich zu den "wichtigsten Textzeugen". Nicht allzu haufig sieht sich der mit der islamischen Geschichte befasste Historiker gleich drei verschiedenenTextver6ffentlichungen einer Grundquellegegeniiber. Mit dem Erscheinen des hier angezeigten Buches sind also besonders giinstige Voraussetzungen fur die historischeAuswertung der Chronik des Nesri geschaffen.Man kann daher hoffen, dass das Werk, dem schon öfter die Bemuhungenscharfsinniger Geister gegolten haben, bald neue Bearbeiter finden wird. Dabei konnte die Herausgabe der schon von Menzel vorbereiteten Ubersetzung wesentliche Anregungen geben. Hans Robert Roemer (Mainz) Sir Harry Luke: The Old Turkey and the New. From Byzantium to Ankara. London: Geoffrey Bles 1955. XII, 243 pp. 16 s. (First published in 1936 by MacMillan & Co. Ltd. under the title "The Making of Modern Turkey.") This new editionof Sir Harry's well-knowninterpretation of Ottoman and early republican Turkish history brings back into print a book replete with valuable insights. The author has added a new chapter of I pages to bring his account down to the end of 1954, and embellished this edition with ten illustrations. He has also substituted a dull portrait of sultan Abdul Medjidfor his originalfrontispiece showing "the Khalif Abdul Mejidreceiving homage on his assumption of office in 1922,in the presenceof Rafet [Refet Bele] Pasha, representing the Governmentof Angora" which has considerablymore historical import ance.
    [Show full text]
  • Refet Bele'nin Askerî Ve Siyasi Hayati (1881–1963)
    T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ TÜRK İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ REFET BELE’NİN ASKERÎ VE SİYASİ HAYATI (1881–1963) Yüksek Lisans Tezi Halit KAYA Ankara - 2008 I T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ TÜRK İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ REFET BELE’NİN ASKERÎ VE SİYASİ HAYATI (1881–1963) Yüksek Lisans Tezi Öğrencinin Adı Halit KAYA Tez Danışmanı Prof.Dr. Oğuz AYTEPE Ankara - 2008 II T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ TÜRK İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ REFET BELE’NİN ASKERÎ VE SİYASİ HAYATI (1881–1963) Yüksek Lisans Tezi Tez Danışmanı : Prof.Dr. Oğuz AYTEPE Tez Jürisi Üyeleri Adı ve Soyadı İmzası Prof.Dr. İzzet ÖZTOPRAK ............................. Prof.Dr. Ş.Bige SÜKAN .............................. Prof.Dr. Oğuz AYTEPE ............................. Tez Sınavı Tarihi : 11 Temmuz 2008 Yukarıdaki sonucu onaylarım. Prof. Dr. Temuçin Faik ERTAN Enstitü Müdürü III ÖZET Refet Bele’nin askerî ve siyasi hayatını konu alan bu çalışmamızda amacımız, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda ve sonrasında büyük hizmetleri olan bu şahsiyetin Cumhuriyet tarihindeki yerini ortaya koymaktır. Refet Bele Harp Okulu’ndan mezun olduktan sonra Makedonya’da çetelerle mücadele etmiş, Harp Akademisi’nde eğitimine devam ederken Çanakkale Ordusu ile İtalyan Seferberliği’ne ve daha sonra Balkan Savaşı’na iştirak etmiştir. Birinci Dünya Savaşı sırasında Sina-Filistin Cephesinde, özellikle İkinci Gazze Muharebesi’nde büyük yararlıklar göstermiş ve Birinci Dünya Savaşı’nın son günlerinde Jandarma Genel Komutanı olmuştur. Mustafa Kemal Paşa’nın daveti üzerine Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıkanlar ve Milli Mücadele’ye ilk katılanlar arasında yerini almıştır. Amasya Tamimi’ni imzalamış ve Sivas Kongresi’nde Heyet-i Temsiliye üyeliğine seçilmiştir. 10 Aralık 1919’da Nazilli’de Aydın Kuvayı Milliye Komutanlığını üstlenmiş ve daha sonra iç isyanların bastırılmasında büyük yararlılıklar göstermiştir.
    [Show full text]
  • M. Kemal Atatürk's Homesickness for Thessaloniki, His City of Birth
    ISSN 1712-8358[Print] Cross-Cultural Communication ISSN 1923-6700[Online] Vol. 12, No. 9, 2016, pp. 1-9 www.cscanada.net DOI:10.3968/8785 www.cscanada.org M. Kemal Atatürk’s Homesickness for Thessaloniki, His City of Birth Sinan Çaya[a],* [a]Ph.D., Boğaziçi University, Institute of Environmental Sciences, always been prone to hero-worshipping ever since the era Istanbul, Turkey. of successive glorious sultans) invariably consider him *Corresponding author. supra-human! Received 14 June 2016; accepted 19 August 2016 [At the end of the First World War, The Mudros] Published online 26 September 2016 armistice obligated the Ottoman military to demobilize its combat units quickly, the actual demobilization Abstract proceeded slowly and came to a full stop with the start of As Atatürk, the founder of Modern Turkey, grew older; a new war—this time to save what was remained of the he more and more missed his home-city Salonika and its empire in 1919-1921—against Greek, French, Italian, and surroundings. The loss of his home-city during the Balkan Armenian forces. Wars further aggravated his passionate nostalgia. Some of A new generation of combat-tested battlefield his behavior patterns as narrated in history, reveal us his commanders, under the supreme leadership of Mustafa homesickness openly. On various occasions; the meals, Kemal Pasha, found a willing audience within the ranks the accent, and the entire culture of his region with its of the postwar Ottoman military. Most of the surviving songs and ballads; always moved the spirit in him, deeply. Ottoman officers (including reserves and retirees), as well Despite his deliberate emphasis of his logic most of the as the conscripts, were drawn to the nationalist cause (Uyar time, in reality, he was a man full of tender feelings.
    [Show full text]
  • Mehmet Sabri Toprak*
    Cumhuriyetin Biyografik Temellerinden: Mehmet Sabri Toprak* Serhat Küçük** ORCİD: 0000-0002-5623-5824 Öz Tarihsel olaylar, ekonomik ve toplumsal pek çok etkenin yanı sıra belirli ölçüde kişisel saiklerle gerçekleşir. Biyografiler özellikle kişi eksenli siyasi yapılanmaların anlaşılması açısından son derece önemlidir. Olağanüstü sayılamayacak insanların biyografileri de eğer yeterli zenginlikte belgelerle desteklenmişse, geçmişin o biyografi yazılmazsa karanlıkta kalacak bir yönüne ışık tutabilir. Aynı şekilde sistemli bir biyografi, birincil kaynakların eleştirel biçimde kullanılabilmesi için bir anlamda şarttır.Döneminin meşhur, bugünün meçhul isimlerinden biri olan Mehmet Sabri Toprak da bu minvalde Cumhuriyet’in inşa sürecinin tarihini yazarken yararlanılması gereken biyografik temellerden biridir. Telgrafçılıktan Ziraat Vekilliği’ne dek geniş bir yelpazede faaliyet göstermiştir. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e meclis yapılanmaları içinde mebus olarak bulunması hasebiyle de döneminin parlamenter sistem tecrübesi en yüksek şahsiyetleri arasında yer alır. Kendisini tanımak ve yaptıklarını değerlendirmek şüphesiz ki hem geç Osmanlı hem de Cumhuriyet döneminde yaşananların anlaşılıp açıklanmasına katkı sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Mehmet Sabri Toprak, Biyografi, Cumhuriyet Tarihi, Osmanlı Tarihi, Modernleşme Gönderme Tarihi: 10/11/2018 Kabul Tarihi:10/12/2018 * Bu çalışma 17-19 Kasım 2016 tarihleri arasında Turgutlu’da düzenlenen Uluslararası Turgutlu Sempozyumu’nda Sabri Toprak ile ilgili sunulan tebliğ genişletilerek hazırlanmıştır. ** Dr. Öğret. Üyesi, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, E-Posta: [email protected] © 2018 ATDD Tüm Hakları Saklıdır Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 2018, 5 (18), ss.121-150 Küçük One of the biographical foundations of the Republic of Turkey: Mehmet Sabri Toprak Abstract Historical events derive from, in addition to the economic and social factors, some individual incentives. Biographies are especially important to understand man-oriented political structures.
    [Show full text]
  • PDF Download
    International Journal of Education Humanities and Social Science ISSN: 2582-0745 Vol. 2, No. 04; 2019 THE CONTRIBUTION OF KAZIM KARABEKIR PASHA TO DEMOCRACY IN TURKEY Şuayip TURAN Academician, Çankırı Karatekin University, Rectorate, International Relations ABSTRACT The paper aims to analyze the contribution of Kazım Karabekir Pasha to democracy in Turkey in the Republican Period. In this study, I try to explain why Kazım Karabekir Pasha is so important for Turkish society and also what kind of lessons that the Turkish Society can take. This study is very important as the today’s youth are looking for efficient, magnificent and historic leaders from the past. Kazım Karabekir Pasha’s life will set light to this gap. He struggled for the salvation and freedom of the Turkish society to have a democratic governance in the country. In this study, the impact of his contribution to the development of democracy in Turkey is evaluated. While analyzing this issue, a brief information about the background of the situation is given in order to get concrete ideas about their efficiency in the concept of democratic governance. When he and his friends reached their aims then they worked for the welfare and happiness of the Turkish community. Their fundamental aim is to achieve more democratic governance in order to have good and strong relations between all layers of the society so as to increase the level of participation to the elections. He is one of the pioneers of the democratic governance in Turkey. Key Words: Kazım Karabekir Pasha, Democracy, Leadership, Political Party, Republican Period. INTRODUCTION The twentieth century has been a remarkable period of challenges and contrasts.
    [Show full text]
  • Çok Partili Siyasi Hayata Geçiş Sürecinde Chp Kurultay Görüşmeleri Ve Müfettiş Raporlarina Göre Parti Teşkilatinin Karşilaştiği Sorunlar (1945-1950)
    Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi Journal Of Modern Turkish History Studies Geliş Tarihi : 19.01.2017 Kabul Tarihi: 26.07.2017 XVII/34 (2017-Bahar/Spring), ss. 319-348. ÇOK PARTİLİ SİYASİ HAYATA GEÇİŞ SÜRECİNDE CHP KURULTAY GÖRÜŞMELERİ VE MÜFETTİŞ RAPORLARINA GÖRE PARTİ TEŞKİLATININ KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR (1945-1950) Fevzi ÇAKMAK * Öz 1923 yılında Cumhuriyet rejimine geçilmesinin ardından, Mustafa Kemal Atatürk’ün başında bulunduğu CHP, “Ulus Devlet” oluşturma yolunda, batılı değerleri temel alarak aralıksız yürüttüğü devrimler sonucu Türk toplumunu, 20. Yüzyılın modern dünyasıyla sağlıklı ve düzeyli ilişkiler kurabilecek bir düzeye getirmişti. Atatürk hayatını kaybettiğinde, bu modernleşme sürecinin tamamlanamayan tek halkası, ülkede sağlıklı yürüyen bir demokrasinin simgesi olacak olan çok partili siyasi hayattı. İkinci Dünya Savaşı sonrası, Türkiye’de demokrasinin gelişimine yönelik yeni bir süreç başladı. 1945 ile 1950 yılları arasını kapsayan bu çok partili hayata geçiş sürecinde, ülke içinde yeni siyasi partiler kurulurken, basın üzerindeki baskılar hafifletilmiş, muhalif kesimlerin görüşleri kamuoyunda paylaşılır olmuştu. 1946 yılında Celal Bayar tarafından kurulan Demokrat Parti(DP)’nin, halktan destek görmesi ve kısa süre içinde örgütlenerek, geniş bir toplumsal tabana ulaşması, CHP içinde, iktidarı kaybetme endişelerinin yaşanmasına neden oldu. Bu süreci başlatan ve yürüten temel aktörler olan İsmet İnönü ve Cumhuriyet Halk Partisi(CHP)’nin, bu yeni döneme kendisini nasıl hazırladıkları, neler yapacakları, gelişmeler
    [Show full text]
  • The Turkish Transformation and Celai Bayar
    The Turkish Transformation and CelaI Bayar by Ba~ak Ozoral Institute of the Islamic Studies McGill University Montreal, Quebec 31 August 2004 A thesis submitted to McGill University in partial fulfillment of the requirements of the degree of M.A. © Ba~ak ()zora12004 Library and Bibliothèque et 1+1 Archives Canada Archives Canada Published Heritage Direction du Branch Patrimoine de l'édition 395 Wellington Street 395, rue Wellington Ottawa ON K1A ON4 Ottawa ON K1A ON4 Canada Canada Your file Votre référence ISBN: 0-494-12753-8 Our file Notre référence ISBN: 0-494-12753-8 NOTICE: AVIS: The author has granted a non­ L'auteur a accordé une licence non exclusive exclusive license allowing Library permettant à la Bibliothèque et Archives and Archives Canada to reproduce, Canada de reproduire, publier, archiver, publish, archive, preserve, conserve, sauvegarder, conserver, transmettre au public communicate to the public by par télécommunication ou par l'Internet, prêter, telecommunication or on the Internet, distribuer et vendre des thèses partout dans loan, distribute and sell th es es le monde, à des fins commerciales ou autres, worldwide, for commercial or non­ sur support microforme, papier, électronique commercial purposes, in microform, et/ou autres formats. paper, electronic and/or any other formats. The author retains copyright L'auteur conserve la propriété du droit d'auteur ownership and moral rights in et des droits moraux qui protège cette thèse. this thesis. Neither the thesis Ni la thèse ni des extraits substantiels de nor substantial extracts from it celle-ci ne doivent être imprimés ou autrement may be printed or otherwise reproduits sans son autorisation.
    [Show full text]
  • Tarih Türkiye Cumhuriyeti Başlangiçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri
    T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey
    [Show full text]
  • 12 Temmuz Beyannamesi Süreci Ve Beyannamenin Türk Siyasal Hayatına Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme
    Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 12, Sayı 23 Bartın University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 2021, Volume 12, Issue 23 E-ISSN: 2148-2497 http://iibfdergi.bartin.edu.tr/ https://dergipark.org.tr/tr/pub/bartiniibf Araştırma Makalesi, Gönderim Tarihi: 19.12.2021; Kabul Tarihi: 22.05.2021 12 Temmuz Beyannamesi Süreci ve Beyannamenin Türk Siyasal Hayatına Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme Doç. Dr. Hüseyin ÇAVUŞOĞLU Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, [email protected], Orcid ID: 0000-0001-7132-3833. Öz Bu çalışmada, 12 Temmuz beyannamesi süreci ve beyannamenin Türk siyasal yaşamına etkisi ele alınmıştır. Türkiye’de çok partili hayata geçildikten sonra, iktidar ile muhalefet arasındaki ilişki oldukça gerginleşti ve bu ortamda, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, iktidar ve muhalefet liderleriyle yaptığı görüşmeler sonucunda, “12 Temmuz Beyannamesini” yayımlamıştır. Beyanname ile DP, kurumsal bir kimlik kazanırken, iktidar ile muhalefet arasında karşılıklı bir güven ortamı yakalanmıştır. Beyannamenin hem CHP hem DP açısından önemli sonuçları olmuştur. CHP’de Başbakan Recep Peker istifa ederken; DP’de ise yaşanan ihraçlar ve istifalar sonunda Millet Partisi kurulmuştur. Beyanname, çok partili demokratik düzenin tesisi için gerekli olan bir önlem olarak, Türk siyasal hayatındaki yerini almıştır. Ayrıca Türkiye’nin çok partili hayattan yana olduğu mesajı, batılı ülkelere verilmiştir. Anahtar Kelimeler: İsmet İnönü, iktidar, muhalefet, Recep Peker. JEL Sınıflandırması: Z0 An Evaluation on the Process of the 12th July Declaration and its Effect on Turkish Political Life Abstract In this study, the process of the July 12 declaration and its effect on Turkish political life are discussed. After the transition to multi-party life in Turkey, relations between the government and the opposition were quite tense, and in this environment, President Ismet Inonu, as a result of his talks with government and opposition leaders, "July 12, Declaration on" was published.
    [Show full text]
  • Devletin Kürt Politikasi Ve Kürt Hareketi (1945-1960)
    T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER ANABİLİM DALI DOKTORA TEZİ DEVLETİN KÜRT POLİTİKASI VE KÜRT HAREKETİ (1945-1960) Bilal NERGİZ 2502120523 TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Mehmet Ö. ALKAN İSTANBUL-2019 ÖZ DEVLETİN KÜRT POLİTİKASI VE KÜRT HAREKETİ (1945-1960) Bilal NERGİZ Çalışmanın amacı, Türkiye’de çok partili hayata geçişten 27 Mayıs Darbesi’ne kadar olan süreçte, devletin Kürtlere yönelik politikasını ve Kürtlerin bu süreç içerisindeki duruşunu ortaya koymaktır. Tek parti yönetimi Kürt sorununa ortadan kaldırılması gereken pürüz gözüyle bakıyordu. Bu doğrultuda Kürtler, Cumhuriyet sonrası erken dönemde yok sayılmış, sürgün edilmiş ve asimilasyona uğramıştı. 1938’e gelindiğinde Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Doğu toprakları, uygulanan güvenlik politikalarının sonucunda coğrafi anlamda Batı ile bütünleşmesini tamamlamıştı. 1923-1938 arası zayıf düşen Kürtler, 1945 sonrasında farklı bir devlet politikasıyla karşı karşıya kalmıştı. Çok partili sistemle birlikte Kürtlerin oyu partiler açısından önemli hale gelmişti. Devletin bu yeni dönemdeki amacı, Kürt sorununa çözüm bulmaktan ziyade muhalif sesleri eritme ve kendine benzetmeydi. Bunun yanında Doğu ile Batı’nın ekonomik bütünleşmesi hedefleniyordu. Yani ulusal pazar Doğu’ya nüfuz etmek istiyordu. Bütün bu süreçte, eğitim seviyesi artan yeni bir genç Kürt aydın sınıfı oluşmaya başlamıştı. Bunun yanında geçmişte sürgün yemiş bazı Kürtler siyasete giriyordu. 1945 sonrası dönem, format değiştiren Türkiye’nin Kürt meselesine yeni bir bakış açısıyla baktığı, fakat bu bakış açısının kendisinden önceki dönemden sadece kılıf olarak farklı olduğu, içerik olarak ulus-devlet mantığından farklı bir şey ihtiva etmediği bir dönemdi. Bu yıllarda Kürtlerin siyasete girdiğini ve bir Kürt aydın hareketinin var olduğunu görmekteyiz. Bu detaylar çalışmada gösterilmiştir. Bu doğrultuda 1945-1960 arası döneminin Kürt meselesi hem devlet hem de Kürtler açısından değerlendirilmiştir.
    [Show full text]
  • Bodrumlu Mustafa Hilmi (Uran) Bey'in Teke (Antalya) Müstakil
    Sayı 18 (Yaz 2019/II) 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a Çıkışının 100. Yılı Anısına DOI:10.33431/belgi.551192 Araştırma Makalesi/Research Article BODRUMLU MUSTAFA HİLMİ (URAN) BEY’İN TEKE (ANTALYA) MÜSTAKİL MUTASARRIFLIĞI (29 Ekim 1921-22 Temmuz 1923)* THE SELF-CONTAINED GOVERNOR IN TEKE (ANTALYA) OF MUSTAFA HİLMİ (URAN) BEY FROM BODRUM (from October 29, 1921 to July 22, 1923) Muhammet GÜÇLÜ** Geliş Tarihi/Received:09.04.2019 Kabul Tarihi/Accepted:11.06.2019 GÜÇLÜ, Muhammet, (2019), “Bodrumlu Mustafa Hilmi (Uran) Bey'in Teke (Antalya) Müstakil Mutasarrıflığı (29 Ekim 1921- 22 Temmuz 1923)”, Belgi Dergisi, C.2, S.18, Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Yaz 2019/II, ss. 1359-1378. Öz Bodrumlu olan Mustafa Hilmi Bey, 1908 yılında Mülkiye Mektebi’nden mezun oldu. Menemen ve Çeşme kaymakamlığı yaptıktan sonra Mülkiye Müfettişi olarak çalıştı. Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Muğla Mebusu olarak bulundu. Daha sonra bir buçuk yıl kadar Milas’ta serbest çalıştı. Antalya üzerinden Ankara’ya giden Hilmi Bey, orayı “sembolik bir merkez” olarak nitelemektedir. Mutasarrıf olarak Antalya’ya geldiğinde burayı Akdeniz’de hayli zamandan beri işgal dışında olan büyük ve önemli bir limanımız olarak görür. O Antalya Müstakil Mutasarrıflığı görevini 29 Ekim 1921-22 Temmuz 1923 tarihleri arasında yaptı. Görevinin ilk yılını cephe hazırlıkları ve sağlık işleriyle uğraşarak geçirdi. 9 Eylül 1922 sonrasında ise Rum muhacereti ve şehrin içme suyu sorunuyla meşgul oldu. 1923 yılında ise ikinci dönem Mebus seçimiyle ilgilendi. Seçim sonrasında terfi olarak Adana Valiliği’ne atandı. Anahtar Kelimeler: Mustafa Hilmi Uran, Bodrum, Antalya, Milli Mücadele, Mebus seçimi Abstract Mustafa Hilmi Bey, from Bodrum, gratuated from Mülkiye Academy in 1908.
    [Show full text]