HBMS4203 Muzik Tradisional
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Fakulti Pendidikan dan Bahasa HBMS4203 Muzik Tradisional Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) HBMS4203 MUZIK TRADISIONAL Pravina Manoharan Mohd Azam Sulong YM Raja Azuan Nahar Raja Adnan Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) Pengarah Projek: Prof Dato’ Dr Mansor Fadzil Prof Madya Dr Chung Han Tek Open University Malaysia Penulis Modul: Pravina Manoharan Mohd Azam Sulong YM Raja Azuan Nahar Raja Adna Universiti Pendidikan Sultan Idris Penyederhana: Dr Hassan Abdullah Universiti Pendidikan Sultan Idris Dibangunkan oleh: Pusat Reka Bentuk Pengajaran dan Teknologi Open University Malaysia Cetakan Pertama, Januari 2009 Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM), Oktober 2011, HBMS4203 Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada bahan ini boleh disalin semula dalam mana- mana cara tanpa kebenaran secara bertulis daripada Presiden Open University Malaysia (OUM). Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) Isi Kandungan Panduan Kursus ix-xvi Topik 1 Bahasa Muzik 1 1.1 Mengharmonikan Melodi Sepanjang Bar 2 1.1.1 Langkah-Langkah Mengharmonikan Melodi 2 1.1.2 Mengharmonikan Melodi 4 Bar Mengikut Peraturan Harmoni 3 1.1.3 Menyemak Semula Harmoni Melodi Sepanjang 4 Bar Berdasarkan Peraturan Harmoni 5 1.2 Mengharmonikan Melodi Sepanjang 8 Bar 6 1.2.1 Langkah-langkah Mengharmonikan Melodi Sepanjang 8 Bar 7 1.2.2 Mengharmonikan Melodi 8 Bar Mengikut Peraturan Harmoni 7 1.2.3 Menyemak Semula Harmoni Berdasarkan Peraturan Harmoni 8 1.3 Mengharmonikan Melodi Sepanjang 8 Bar Dengan 1 Modulasi 9 1.3.1 Langkah-Langkah Mengharmonikan Melodi Sepanjang 8 Bar dengan 1 Modulasi 10 1.3.2 Mengharmonikan Melodi Sepanjang 8 Bar Mengikut Peraturan Harmoni 10 1.3.3 Menyemak Semula Harmoni Berdasarkan Peraturan Harmoni 11 Rumusan 12 Kata Kunci 13 Rujukan 13 Topik 2 Muzik Apresiasi: Zaman Romantik 14 2.1 Latar Belakang Zaman Romantik 15 2.1.1 Ciri-ciri Muzik Zaman Romantik 16 2.1.2 Genre Vokal dan Instrumental 19 2.2 Komposer 21 2.2.1 Komposer-Komposer 26 2.2.2 Karya-karya 23 2.3 Menilai Karya-karya 24 Rumusan 26 Kata Kunci 26 Rujukan 27 Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) iv ISI KANDUNGAN Topik 3 Muzik Tradisional Muzik Rakyat 28 3.1 Kompang dan Rebana Ubi 29 3.1.1 Fungsi Kompang dan Rebana Ubi 30 3.1.2 Teknik dalam Permainan 31 3.1.3 Pengendalian Kumpulan 33 3.2 Tabla 34 3.2.1 Fungsi 35 3.2.2 Teknik dalam Permainan 35 3.2.3 Pengendalian Kumpulan 37 3.3 Gendagng 24 Musim 37 3.3.1 Fungsi 38 3.3.2 Teknik dalam Permainan 38 3.3.3 Pengendalian Kumpulan 39 Rumusan 40 Kata Kunci 42 Rujukan 42 Topik 4: Muzik Tradisional Muzik Sinkretik 43 4.1 Masri dan Joget 44 4.1.1 Latar Belakang 44 4.1.2 Rentak 45 4.1.3 Alat Muzik Iringan 45 4.2 Asli Dan Zapin 46 4.2.1 Latar Belakang 46 4.2.2 Rentak 47 4.2.3 Alat Muzik Iringan 48 4.3 Inang dan Keroncong 49 4.3.1 Latar Belakang 49 4.3.2 Rentak 50 4.3.3 Alat Muzik Iringan 50 4.4 Nasyid 51 4.4.1 Latar Belakang 51 4.4.2 Rentak 52 4.4.3 Alat Muzik Iringan 52 Rumusan 53 Kata Kunci 55 Rujukan 55 Topik 5 Muzik Tradisional Muzik Sinkretik 56 5.1 Ghazal 57 5.1.1 Latar Belakang 57 5.1.2 Rentak 58 5.1.3 Alat Muzik Iringan 58 Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) ISI KANDUNGAN v 5.2 Dondang Sayang 59 5.2.1 Latar Belakang 60 5.2.2 Rentak 60 5.2.3 Alat Muzik Iringan 61 5.3 Boria 62 5.3.1 Latar Belakang 62 5.3.2 Rentak 63 5.3.3 Alat Muzik Iringan 63 Rumusan 64 Kata Kunci 66 Rujukan 66 Topik 6 Muzik Tradisional: Muzik Klasik 67 6.1 Gamelan 68 6.1.1 Pengenalan Instrumen-instrumen Gamelan 73 6.1.2 Teknik Permainan 74 6.1.3 Kemahiran dalam Permainan Gamelan 74 6.2 Nobat 75 6.2.1 Pengenalan Instrumen-instrumen Nobat 75 6.2.2 Teknik dalam Permainan Nobat 78 6.2.3 Kemahiran dalam Permainan Nobat 80 Rumusan 81 Kata Kunci 82 Rujukan 82 Topik 7 Muzik Tradisional: Muzik Tarian 83 7.1 Muzik Sumazau dan Muzik Ngajat 84 7.1.1 Latar Belakang 84 7.1.2 Rentak 84 7.1.3 Cara Persembahan 85 7.2 Dabus dan Sewang 87 7.2.1 Latar Belakang 87 7.2.2 Rentak 88 7.2.3 Cara Persembahan Dabus dan Sewang 90 7.3 Muzik Tarian Singa 93 7.3.1 Latar Belakang 93 7.3.2 Rentak 94 7.3.3 Cara Persembahan 95 Rumusan 96 Kata Kunci 97 Rujukan 97 Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) vi ISI KANDUNGAN Topik 8 Muzik Tradisional: Muzik Popular Malaysia 99 8.1 Muzik Tradisional Malaysia 100 8.1.1 Muzik Klasik 100 8.1.2 Muzik Rakyat 100 8.1.3 Muzik Sinkretik (Acculturated) 101 8.2 Muzik Popular 102 8.3 Muzik Popular Malaysia 103 8.3.1 Muzik P. Ramlee 103 8.4 Muzik Hindustani 105 8.5 Muzik Dangdut 106 8.6 Muzik Jazz 107 8.6.1 Muzik Jazz di Malaysia 108 8.7 Muzik Rock and Roll 109 Rumusan 110 Kata Kunci 111 Rujukan 112 Topik 9 Perancangan Pengajaran Kemahiran Guru 113 9.1 Kemahiran Muzikal 114 9.1.1 Bermain Alat Muzik 114 9.1.2 Nyanyian 115 9.1.3 Kepekaan Muzikal 117 9.2 Pengetahuan Muzikal 119 9.2.1 Konsep Muzik 119 9.2.2 Sukatan Pelajaran dan Isi Kandungan KBSR 125 9.2.3 Pengetahuan Mata Pelajaran Muzik 127 9.3 Aspek Pedagogi 129 9.3.1 Aplikasi Teori Pembelajaran 129 9.3.2 Pendekatan dan Kaedah Khas dalam Pembelajaran Muzik 132 9.3.3 Pengurusan Kelas 138 9.3.4 Pengurusan Aktiviti 140 Rumusan 141 Kata Kunci 142 Rujukan 142 Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) ISI KANDUNGAN vii Topik 10 Perancangan Pengajaran Bahan Bantu Mengajar 143 10.1 Bentuk Bahan Bantu Mengajar 144 10.1.1 Bentuk Ikon 144 10.1.2 Bentuk Media 146 10.2 Kesesuaian Bahan Bantu Mengajar 149 10.2.1 Kesesuaian dengan Tujuan dan Objektif Pengajaran 150 10.2.2 Kesesuaian dengan Tahap Pelajar 151 10.2.3 Kesesuaian dengan Saiz Pelajar 153 10.3 Daya Tarikan 153 10.3.1 Kepelbagaian Rangsangan 153 10.3.2 Warna 154 10.3.3 Strategi Penggunaan Bahan Bantu 154 Rumusan 156 Kata Kunci 157 Rujukan 157 Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) viii ISI KANDUNGAN Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) PANDUAN KURSUS Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) ii X PANDUAN KURSUS Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) PANDUAN KURSUS W xi DESKRIPSI PANDUAN KURSUS Anda perlu membaca Panduan Kursus dengan berhati-hati daripada awal hingga akhir. Ia menyatakan kandungan kursus dengan ringkas dan bertujuan membantu anda memahami kandungan kursus. Ia juga mencadangkan jumlah tempoh masa untuk anda habiskan bagi melengkapkan kursus ini dengan sepenuhnya. Sentiasalah rujuk Panduan Kursus secara berterusan semasa anda membaca kandungan kursus kerana ia dapat membantu di dalam menjelaskan komponen-komponen pembelajaran penting yang mungkin anda terlepas pandang. PENGENALAN HBMS4203 Muzik Tradisional adalah salah satu kursus yang ditawarkan oleh Fakulti Pendidikan dan Bahasa di Open University Malaysia (OUM). Kursus ini melibatkan 3 jam kredit dan harus dijalankan dalam tempoh masa 8 hingga 15 minggu. KEPADA SIAPA KURSUS INI DITAWARKAN Kursus ini ditawarkan kepada pelajar yang mengambil Sarjana Muda Pengajaran dalam bidang Pendidikan Muzik dengan Kepujian. Sebagai pelajar jarak jauh, anda seharusnya fasih dengan keperluan pembelajaran kendiri dan mampu mengoptimumkan kaedah pembelajaran dan persekitaran yang sedia ada. Sebelum anda memulakan kursus ini, sila pastikan anda maklum dengan bahan kursus, kelayakan kursus dan bagaimana kursus tersebut dikendalikan. PERUNTUKAN MASA PEMBELAJARAN Berdasarkan piawaian OUM, seseorang pelajar itu perlu memperuntukkan 40 jam pembelajaran bagi setiap jam kredit. Selaras dengan piawaian ini, kursus yang bernilai tiga jam kredit memerlukan masa selama 120 jam pembelajaran. Anggaran masa pembelajaran ialah seperti yang ditunjukkan di dalam Jadual 1. Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) xii X PANDUAN KURSUS Jadual 1: Anggaran Masa Pembelajaran Aktiviti Pembelajaran Jam Pembelajaran Membaca modul dan menyiapkan latihan 70 Menghadiri lima sesi tutorial pada kadar 2 jam setiap sesi 10 Perbincangan atas talian 6 Menyiapkan tugasan 24 Ulang kaji 10 JUMLAH MASA PEMBELAJARAN 120 OBJEKTIF KURSUS Setelah mengikuti kursus ini, anda seharusnya dapat: 1. Mengharmonikan melodi dengan modulasi; 2. Mengenal pasti ciri-ciri muzik dalam zaman Romantik di dunia Barat; 3. Mengenal pasti ciri-ciri muzik traditional Malaysia; dan 4. Mengenal pasti perancangan untuk P & P dari aspek kemahiran guru dan BBM. SINOPSIS KURSUS Kursus ini mengandungi 10 topik seperti berikut: Topik 1 membincangkan satu espek penting dalam Bahasa Muzik iaitu Harmoni Setiap subtopik membincangkan cara-cara untuk mengharmonikan melodi. Subtopik yang pertama mengajar anda untuk mengharmonikan melodi 4 bar. Subtopik yang kedua pula mengajar anda untuk mengharmonikan melodi 8 bar dan akhir sekali subtopik yang terakhir mengajar anda untuk mengharmonikan melodi 8 bar yang mempunyai 1 modulasi. Hak Cipta © Open University Malaysia (OUM) PANDUAN KURSUS W xiii Topik 2 membincangkan suatu era yang amat popular dalam muzik klasik Barat. Era tersebut adalah Zaman Romantik. Setiap subtopik dalam Topik 2 ini membincangkan espek-espek penting dalam Zaman ini. Dalam Subtopik yang pertama, anda diperkenalkan kepada latarbelakang dan sejarah Zaman Romantik. Subtopik ini merangkumi, ciri-ciri penting Zaman Romantik dan genre-genre vokal dan instrumental dalam zaman ini. Zaman Romantik telah menghasilkan antara komposer-komposer yang paling terkenal dalam sejarah muzik Klasik Barat. Akhir sekali anda akan mempelajari teknik-teknik penting yang digunakan untuk menganalisis skor lagu. Setiap contoh skor yang diberi menganalisis skor tersebut mengikut elemen-elemen muzik yang penting.