<<

026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 1

gebracht. Opnamen van Donizetti’s Rosmonda d’Inghilterra, waarin Miricioiu de rol vertolkte van Leonora (met Renée Fleming en ), werden in de loop van 1996 uitgebracht, evenals een CD met aria’s van Mercadante’s Emma D’Antiocchia. In juni 1995 voltooide zij de opname voor Rara van Rossini’s in de rol van Zoraide. In hetzelfde jaar maakte ze de opname van de titelrol in Pacini’s Maria Regina d’Inghilterra. Van het Prinsengrachtconcert, dat in augustus Live at the Concertgebouw 1996 in Amsterdam werd gehouden, is een CD uitgebracht van de daar gemaakte live-opnamen.

producer: Jan Zekveld; Maurice Fernández editing: Frans Meijer mastering: Kompas CD Multimedia BV, Zeewolde text: Paul Korenhof

28 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 3

Nelly Miricioiu NELLY MIRICIOIU, sopraan Nelly Miricioiu, Roemeense van geboorte, ontving haar eerste zanglessen van haar moeder, zelf ook een sopraan. Hierna ontving ze een opleiding aan de George Live at the Concertgebouw Enescu school voor muziek en reeds op haar achttiende debuteerde ze in haar geboorteplaats Adjud als Koningin van de Nacht in Die Zauberflöte van Mozart. 1 GIOACCHINO ROSSINI (1792-1868): ‘’ (1813) 10’38 Scene 'Di mia vita infelice' and cavatina 'No, Hierop volgde een contract bij het operatheater van Brasov. Nadat zij haar studie in che il morir non è' (Act II) Italië had voortgezet, besloot zij in 1979 haar geluk te beproeven in het operacon- : Gaetano Rossi cours van Oostende en het Vocalistenconcours van Den Bosch. De prijzen die zij Amenaide: Nelly Miricioiu, soprano daar won, en de aanbiedingen van verschillende operatheaters in West-Europa, Netherlands Radio Chamber Orchestra sterkten haar in haar besluit haar geboorteland de rug toe te keren en in 1981 ves- Conductor: Kenneth Montgomery tigde Nelly Miricioiu (genoemd naar de Australische diva Nelly Melba) zich in VARA-Matinee: 31 January 1987 Londen. Van daaruit bouwde ze een internationale carrière op, welke haar al snel grote faam bracht in verscheidene opera theaters, zoals de Royal Opera in Covent Garden, de Scala te Milaan, de Opéra van Parijs, de Weense Staatsopera, de Opera 2 GIOACCHINO ROSSINI (1792-1868): ‘Tancredi’ (1813) 8’05 Scene and aria 'Giusto Dio' (Act II) van San Fransisco, de Deutsche Oper Berlin, het Teatro dell’Opera te Rome, Libretto: Gaetano Rossi Washington Opera, de Beierse Staatsopera in München en in Amenaide: Nelly Miricioiu, soprano New York. Netherlands Radio Chamber Orchestra Nelly Miricioiu geldt als een van de opwindendste en veelzijdigste artiesten van Maria Netherlands Radio Men's Choir onze tijd; haar repertoire strekt zich uit van de titelrollen in Donizetti’s Stuarda, , Lucrezia Borgia Conductor: Kenneth Montgomery en tot de heldinnen van Manon Lescaut . VARA-Matinee: 31 January 1987 Puccinni’s en Met haar alom geprezen vertolkingen van belcan- torollen in het Amsterdamse Concertgebouw heeft Nelly Miricioiu het Nederlandse publiek volledig voor zich gewonnen en wordt zij regelmatig voor optredens in 3 GIOACCHINO ROSSINI (1792-1868): ‘’ (1817) 7’41 Finale 'Dove son io?' (Act III) allerlei Italiaanse opera’s uitgenodigd. Libretto: Giovanni Schmidt Armida: Nelly Miricioiu, soprano Naast haar optredens in de concertzaal en op het podium zijn er voor de nabije Tosca Netherlands Radio Symphony Orchestra toekomst nieuwe opnamen gepland na haar CD opname van en het succes Netherlands Radio Choir van haar debuut-recital in Wigmore Hall in Londen. Conductor: Claudio Scimone Een nieuwe opname van , waarin zij de rol van Camilla zingt in , VARA-Matinee: 24 September 1988 Mercadante’s zelden uitgevoerde opera werd in september 1995 uit-

2 27 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 5

DONIZETTI: ANNA BOLENA (1830) 4 ARRIGO BOITO (1842-1918): ‘Mefistofele’ (1868) 20’58 Scene en finale ‘Chi può vederla - Piangete voi? - Al dolce guidami’ (akte II) Act III (Complete) Libretto: Arrigo Boito Londen, 1536. Om zich van zijn echtgenote Anne Boleyn (Anna Bolena) te Margherita: Nelly Miricioiu, soprano kunnen ontdoen, heeft koning Henry VIII haar laten beschuldigen van overspel : Piero Visconti, en haar in afwachting van haar executie in de Tower laten opsluiten. Mephistopheles: Roberto Scandiuzzi, Netherlands Radio Philharmonic Orchestra Hofdames verzamelen zich om hun vroegere vorstin naar het schavot te bege- Netherlands Radio Choir leiden. Anna komt uit haar cel, blootshoofds, en vraagt naar de reden van hun Conductor: Sergiu Comissiona droefheid. Zij heeft het contact met de werkelijkheid verloren en meent dat zij VARA-Matinee: 12 October 1985 weer op het punt staat met de koning te trouwen. Zij denkt terug aan haar geluk- kige jeugd (‘Al dolce guidami’), maar als tromgeroffel de komst van de wacht 5 (1797-1848): ‘Anna Bolena’ (1830) 27’08 aankondigt, wordt zij zich voor een kort moment bewust van haar situatie. Zij Scene and finale 'Chi può vederla - Piangete voi? - neemt afscheid van haar broer Rochefort, haar jeugdvriend Percy en haar page Al dolce guidami' (Act II) Smeton, die eveneens ter dood zijn veroordeeld. Het zelfverwijt van haar page, Libretto: Felice Romani die onbewust aan haar val heeft bijgedragen, doet haar gedachten weer afdwalen Anna Bolena: Nelly Miricioiu, soprano en zij smeekt de hemel om rust. Feestgedruis van buiten brengt haar nogmaals Smeton: Helene Schneiderman, mezzo soprano terug tot de werkelijkheid: het volk viert het nieuwe huwelijk van Henry VIII met Percy: Gregory Kunde, tenor de hofdame Jane Seymour. Anna verklaart dat alleen haar bloed nog ontbreekt Sir Hervey: James Doing, tenor om de misdaad te voltooien, maar dat zij de dood in wil gaan met een woord van Lord Rochefort: Mark Glanville, bass vergiffenis en niet met de bede om gerechtigheid op haar lippen. Netherlands Radio Symphony Orchestra Netherlands Radio Choir Conductor: Kenneth Montgomery VARA-Matinee: 9 December 1989

T.T.: 74’34

26 3 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 7

ABOUT THE PROGRAM ROSSINI: ARMIDA (1817) Finale ‘Dove son io?’ (akte III) Opera parts with personality Het rijk van de tovernares Armida ten tijde van de kruistochten Tancredi, Armida, Anna Bolena and Mefistofele - four totally different by three as different composers. In Rossini's Tancredi and Armida elements of 18th De mooie Armida heeft al haar toverkrachten aangewend om zoveel mogelijk century bel canto and of the opera seria, already dying down, are still dominant kruisridders af te houden van de bevrijding van Jeruzalem. Haar plannen misluk- and Anna Bolena of Donizetti, is characteristic of Romanticism in literature and ken echter en de ridders, onder wie haar geliefde Rinaldo, weten aan haar macht theatre of the beginning of the 19th century, while Boito intended to bridge the late te komen. De eenzaam achtergebleven Armida voelt hoe haar liefde voor Rinaldo 19th century Italian opera and the German culture. Trying to find similarities moet wijken voor een allesoverheersende zucht naar wraak, en omringd door een between the leading soprano parts of these works, one may at most conclude that koor van furiën verdwijnt zij op haar drakenwagen in een zee van rook en vuur. they are hard to pigeonhole, but also that these are parts that especially seem to appeal to singers with an exceptional vocal individuality. As Amenaide in Tancredi BOITO: MEFISTOFELE (1868) one might imagine a singer who only possesses a fine vocal instrument, a good Akte III technique and feeling for the Rossini style, yet here too, the emotional involvement of the performer appears to be able to lend an unexpected dramatic colour to the Een Duits stadje in de middeleeuwen. Met behulp van Mefistofeles heeft Faust music. This applies even more to the sorceress Armida, the only and all-dominant het meisje Margeherita verleid. Zij is in verwachting geraakt en heeft later in een female character, and also the key character in an opera with a series of tenor part vlaag van verstandsverbijstering haar baby en haar moeder gedood. that take quite some doing. The soprano, however, who manages to keep the gener- al attention caught during a twenty minutes' final scene at the end of a four hours' In een kerker wacht Margherita op de voltrekking van haar doodvonnis en in performance of Anna Bolena, is sure to emanate both strong personality and emo- gedachten beleeft zij de dood van haar kind en haar moeder opnieuw (‘L’altra tional involvement. The same occurs in Boito's Italian Faust opera Mefistofele, to the notte in fondo al mare’). Faust eist van Mefistofeles dat hij haar zal redden en unhappy Margherita, who appears on the scene only twice in the entire opera, but weet met zijn hulp in haar kerker door te dringen. Eerst herkent Margherita haar who in her death scene, must face an excellently written tenor part and one of the bezoeker niet, maar langzaam ontwaken de herinneringen aan een kortstondig most striking bass parts of the entire opera literature. The fact that the Rumanian geluk en dat doet haar gedurende een kort moment haar huidige situatie verge- soprano Nelly Miricioiu has all these four parts in her repertoire, already indicates ten. De verschijning van Mefistofeles, die aankondigt dat de voorbereidingen that it is hard to place her in one of the traditional pigeonholes of voices. voor de executie begonnen zijn, roept haar tot de werkelijkheid terug. What is really special, however, is that the recordings on this compact disc Mefistofeles sleept Faust met zich mee, maar Margherita weigert hen te volgen were all made during concertante performances of these operas in the Amster- en smeekt God om vergiffenis. De triomf van Mefistofeles blijkt van korte duur, dam Concertgebouw. For, on the concert stage, without any decors, costumes or want als Margherita stervend ineenzakt, verkondigt een hemels koor haar redding. theatrical entourage, much more than in the theatre, the vocal personality of the

4 25 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 9

tante uitvoeringen van deze opera’s in het Amsterdams Concertgebouw. Op het con- singers is decisive. A person who stands such a test with distinction, may right- certpodium, zonder decors, kostuums en theatrale entourage, wordt immers nog fully be counted among the great vocal personalities of the opera stage. meer dan in het theater de vocale persoonlijkheid van de zangers van doorslagge- vend belang. Wie zo’n test met glans doorstaat, mag met recht tot de grote vocale ROSSINI: Tancredi (1813) persoonlijkheden van het operatoneel gerekend worden. Scene ‘Di mia vita infelice’ and cavatina ‘No, che il morir non è’ (act II)

ROSSINI: TANCREDI (1813) The opera is enacted in Syracuse on Sicily in the year 1005 at the time of the Scene ‘Di mia vita infelice’ en cavatine ‘No, che il morir non è’ (akte II) war with the Saracens. Amenaide, daughter to the Sicilian leader Argirio, is wrongly accused of treason and is unable to prove her innocence. De opera speelt zich af in Syracuse op Sicilië in het jaar 1005 ten tijde van de In a long recitative she laments that she is not only regarded as a traitress by oorlog met de Saracenen. her father, but also by the knight Tancredi, with whom she is secretly in love. In Amenaide, dochter van de van de Siciliaanse leider Argirio, wordt ten onrech- the following aria however, she comforts herself with the thought that Tancredi te van verraad beschuldigd en is niet in staat haar onschuld te bewijzen. will one day see her innocence and will also understand that she has actually sacrificed her life for him. In een lang recitatief betreurt zij dat zij niet alleen door haar vader als verraad- ster wordt beschouwd, maar ook door de ridder Tancredi, op wie zij heimelijk Scene and aria ‘Giusto Dio’ (act II) verliefd is. In de daarop volgende aria troost zij zich echter met de gedachte dat Tancredi ooit haar onschuld zal inzien en dan tevens zal begrijpen dat zij in wer- According to the custom of those days, Amenaide may prove her innocence in a kelijkheid haar leven voor hem geofferd heeft. divine judgement and even though Tancredi, too, has doubts about her, he himself comes forward as her defender. Left behind alone, Amenaide prays for Tancredi's Scene en aria ‘Giusto Dio’ (akte II) safe return, until the chorus comes and reports that her knight has emerged from the fight as the victor. This fills her with double joy: Tancredi is unharmed and Naar gebruik van die tijd mag Amenaide middels een godsgericht haar moreover, now everybody cannot but believe in her innocence. (This is probably onschuld bewijzen en hoewel ook Tancredi aan haar twijfelt, werp hij zich op als supported by the fact that the challenger who died in the duel is the man to whom haar verdediger. Alleen achtergebleven bidt Amenaide voor de behouden terug- her father intended to give her in marriage against her will.) keer van Tancredi tot het koor komt melden dat haar ridder als winnaar uit de strijd tevoorschijn is gekomen. Dit vervult haar met een dubbele vreugde: Tancredi ROSSINI: Armida (1817) is ongedeerd en bovendien moet iedereen nu wel in haar onschuld geloven. (En Finale ‘Dove son io?’ (act III) daarbij speelt misschien ook mee dat de in dat duel gesneuvelde uitdager de man is aan wie haar vader haar tegen haar zin wilde uithuwelijken.) The realm of the sorceress Armida in the days of the crusades

24 5 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 11

Beautiful Armida has applied all her magic powers to keep as many crusaders HET PROGRAMMA away from the liberation of Jerusalem. Her plans fail, however, and the crusaders, including her beloved Rinaldo, manage to escape her power. Armida, left behind Operarollen met persoonlijkheid alone, feels how her love for Rinaldo must give way to an all-consuming pursuit of revenge and, surrounded by a chorus of furies, she disappears on her dragon- Tancredi, Armida, Anna Bolena en Mefistotele - vier totaal verschillende cart in a sea of smoke and fire. opera’s van drie onderling al evenzeer verschillende componisten. In Tancredi en Armida van Rossini overheersen nog elementen van het 18de-eeuwse belcanto en BOITO: Mefistofele (1868) de reeds afstervende opera seria, Anna Bolena van Donizetti is kenmerkend voor Act III de romantiek in literatuur en theater uit het begin van de 19de eeuw, terwijl Boito met Mefistofele een brug wilde slaan tussen de laat 19de-eeuwse Italiaanse opera A German small-town of the middle ages. With the help of Mephistopheles en de Duitse cultuur. Wie op zoek gaat naar overeenkomsten tussen de belang- Faust seduced the girl Margherita. She conceived a baby and later she killed both rijkste sopraanpartijen in deze werken, kan hooguit constateren dat zij moeilijk in her child and her mother in a fit of insanity. een bepaald vakje onder te brengen zijn, maar tevens dat het rollen zijn die vooral lijken te appelleren aan zangeressen met een uitzonderlijke vocale individualiteit. In a dungeon Margherita awaits her execution and in her mind she relives the Als Amenaide in Tancredi kan men zich nog een zangeres voorstellen die alleen death of her child and her mother (aria "L'altra notte in fondo al mare"). Faust maar beschikt over fraaie stemmiddelen, een goede techniek en gevoel voor de demands that Mephistopheles rescues her and manages to penetrate into the dunge- Rossini-stijl, maar ook daar blijkt emotionele betrokkenheid van de vertolkster al on with his help. At first Margherita does not recognize her visitor, but slowly the in staat de muziek onverwachte dramatische kleuren te verlenen. Dat geldt nog memories of a short-lived happiness awaken and this makes her forget her present veel sterker voor de tovenares Armida, de enige en alles overheersende vrouwenfi- situation for a moment. The appearance of Mephistopheles, announcing that the guur, en tevens de centrale rol in een opera met een reeks verre van kinderachtige preparations for her execution have started, calls her back to reality. tenorpartijen. De sopraan die er echter aan het einde van een vier uur durende uit- Mephistopheles drags Faust along, but Margherita refuses to follow them and voering van Anna Bolena in slaagt tijdens een twintig minuten durende slotscène begs God to forgive her. Mephistopheles' triumph appears short-lived, for when aller aandacht gevangen te houden, moet in wel heel sterke mate persoonlijkheid Margherita collapses and dies, a heavenly chorus proclaims that she is saved. en emotionele betrokkenheid uitstralen. Hetzelfde geldt in Boito’s Italiaanse Faust- opera Mefistofele voor de ongelukkige Margherita, die in de hele opera slechts twee DONIZETTI: Anna Bolena (1830) keer ten tonele verschijnt, maar die het in haar sterfscène wel moet opnemen tegen Scene and finale ‘Chi può vederla - Piangete voi? - Al dolce guidami’ (act II) een uitstekend geschreven tenorpartij en tegen een van de markantste basrollen in de hele operaliteratuur. Het feit dat de Roemeense sopraan Nelly Miricioiu deze London, 1536. In order to dispose of his wife Anne Boleyn (Anna Bolena), king vier rollen alle op haar repertoire heeft, geeft om te beginnen al aan daat het moei- Henry VIII has had her accused of adultery and had her locked up in the Tower, lijk is haar onder te brengen in een van de traditionele ‘stemvakjes’. Het bijzondere awaiting her execution. is echter dat de opnamen op deze compact disc alle gemaakt werden tijdens concer-

6 23 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 13

Rosmonda d’Inghilterra, mit Miricioiu in der Rolle der Leonora (mit Renée Fleming Ladies-in-waiting gather to accompany their former queen to the scaffold. und Bruce Ford), sowie eine CD mit Arien aus Mercadantes Emma d’Antiocchia. Im Anne comes out of her cell, bareheaded and asks them what is the reason of their Juni 1995 wurde Rossinis Ricciardo e Zoraide für Opera Rara aufgenommen, in der sadness. She has lost contact with reality and thinks she is about to marry the Miricioiu die Rolle der Zoraide singt. Im gleichen Jahr sang sie die Titelrolle in der king again. She remembers her happy childhood (aria ‘Al dolce guidami’), but Aufnahme von Pacinis Maria Regina d’Inghilterra. Außerdem kam kurz nach dem with the roll of drums announcing the approaching guard, she is briefly cons- Prinsengrachtkonzert in Amsterdam, das am 1. August 1996 stattfand, eine CD als cious of her situation. She takes leave of her brother Rochefort, the friend of her Konzertmitschnitt heraus. youth Percy and her page Smeton, who are also sentenced to death. The self- reproach of her page, who has unwittingly contributed to her fall, sets her mind wandering again and she begs heaven for peace. Festive noises from outside take her back to reality once more: the people are celebrating the new wedding of Henry VIII with the lady-in-waiting Jane Seymour. Anne declares that to comple- te the crime only her blood is lacking, but that she wishes to die with a forgiving word instead of a plea for justice on her lips.

22 7 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 15

NELLY MIRICIOIU, Sopran Die gebürtige Rumänin Nelly Miricioiu erhielt ihren ersten Gesangsunterricht von ihrer Mutter, ebenfalls eine Sopranistin. Anschließend besuchte sie die George- Enescu-Musikschule, und bereits mit 18 Jahren debütierte sie in ihrem Geburtsort Adjud als Königin der Nacht in Mozarts Die Zauberflöte. Ein Vertrag am Opernhaus in Bresov folgte. Nach einem weiteren Studium in Italien beschloß sie, ihr Glück beim Opernwettbewerb im belgischen Ostende und beim ‘Vokalistenconcours’ im niederländischen Herzogenbusch im Jahre 1979 zu versuchen. Sie gewann dort mehrere Preise und erhielt Angebote verschiedener Opernhäuser in Westeuropa, was zu ihrer Entscheidung beitrug, dem Heimatland den Rücken zu kehren. 1981 ließ sich Nelly Miricioiu (sie wurde nach der berühmten australischen Sängerin Nelly Melba benannt) in London nieder. Dort baute sie eine internationale Karriere auf, die ihr bald in verschiedenen Opernmetropolen großen Ruhm einbringen soll- ten, darunter die Royal Opera in Covent Garden, die Scala in Mailand, die Pariser Opéra, die Wiener Staatsoper, die Oper in San Francisco, die Deutsche Oper Berlin, das Teatro dell’Opera di Roma, die Washington Opera, die Bayrische Staatsoper München und die New York Metropolitan Opera. Sie ist eine der wunderbarsten und vielseitigsten Künstlerinnen unserer Zeit mit einem Repertoire, das von den Titelrollen in Donizettis Maria Stuarda, Anna Bolena, Lucia di Lammermoor und Lucrezia Borgia bis zu den Heldinnen in Puccinis Manon Lescaut und Tosca reicht. Nach ihren umjubelten Aufführungen mit Belcanto-Rollen im Amsterdamer Concertgebouw gewann Nelly Miricioiu die Herzen des holländischen Publikums und wird sie häufig für die verschiedensten italienischen Opern verpflichtet.

Neben Konzert- und Bühnenaufführungen werden zur Zeit neue Aufnahmen für die Zukunft geplant. Die Aufnahme ihrer erster Gesangsabend in der Londoner Wigmore Hall sowie ihre vollständige Aufnahme von Tosca wurden bereits hochge- lobt. Eine neue Aufnahme von Opera Rara, in der sie die Rolle der Camilia in Mercadantes selten aufgeführten Oper Orazi e Curiazi singt, wurde im September Nelly Miricioiu 1995 veröffentlicht, Im Laufe des Jahres 1996 erschienen Aufnahmen von Donizettis

8 21 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 17

DONIZETTI: Anna Bolena (1838) NELLY MIRICIOIU, soprano Szene und Finale ‘Chi può vederla - Piangete voi? - Al dolce guidami’ (2. Akt) The Rumanian born Nelly Miricioiu received her first singing lessons from her London, 1536. Um sich seiner Gemahlin Anne Boleyn (Anna Bolena) entledi- mother, a soprano herself. After this she received an education at the George gen zu können, hat Heinrich der Achte sie des Ehebruchs beschuldigen und sie Enescu school of music and at eighteen she already made her debut in her place of bis zu ihrer Hinrichtung im Tower einkerkern lassen. birth Adjud as the Queen of the Night in Mozart’s Zauberflöte. This was followed by a contract at the opera theatre of Brasov. After a continued study in Italy she deci- Hofdamen treten zusammen, um ihre frühere Königin zum Schafott zu beglei- ded to try her luck at the opera contest of Ostend and the vocal competition of Den ten. Anne kommt aus ihrer Zelle, mit entblößtem Haupt, und fragt nach dem Bosch, in 1979. The awards that she won and the offers from various opera theaters Grund ihrer Trauer. Sie hat den Sinn für die Realität verloren und glaubt, daß in Western Europe supported her in her decision to turn her back to her native eine Heirat mit dem König erneut bevorsteht. Sie gedenkt ihrer glücklichen country and in 1981 Nelly Miricioiu (named after the Australian diva Nelly Melba) Jugend (Arie ‘Al dolce guidami’). Trommelwirbel, mit dem sich die Wache settled in London. From there she built up an international carreer that was soon to ankündigt, macht ihr die Situation für einen kurzen Augenblick bewußt. Sie bring her great fame in various opera centres like the Royal Opera Covent Garden, nimmt Abschied von ihrem Bruder Rochefort, ihrem Jugendfreund Percy und in Milan, Paris Opera, , San Fransisco Opera, Deutsche dem Pagen Smeton, die ebenfalls zum Tode verurteilt wurden. Der Selbstvorwurf Oper Berlin, Teatro dell’Opera di Roma, Washington Opera, Bavarian State Opera ihres Pagen, der ungewollt zu ihrem Sturz beigetragen hat, läßt ihre Gedanken in Munich and New York Metropolitan Opera. One of the most exciting and versa- wieder abschweifen, und sie fleht den Himmel um Frieden an. Festtrubel von tile artists of our days, her repertoire extends from the title roles in Donizetti’s draußen führt sie noch einmal zurück zur Wirklichkeit: Das Volk feiert die neue Maria Stuarda, Anna Bolena, Lucia di Lammermoor and Lucrezia Borgia to the heroines Vermählung Heinrich des Achten mit der Hofdame Jane Seymour. Anne erklärt, of Puccini’s Manon Lescaut and Tosca. Following her widely acclaimed performan- daß nur noch ihr Blut für die Vollendung des Verbrechens fehle, daß sie aber mit ces of belcanto roles at the Amsterdam Concertgebouw, Nelly Miricioiu has won einem Wort der Vergebung und nicht mit dem Flehen um Gerechtigkeit auf den her way into the Dutch public’s hearts and is frequently invited to sing in all kinds Lippen in den Tod gehen wolle. of italian operas.

In addition to performances in concert and on stage new recordings are current- ly being planned for the future to add to her highly praised debut recital in London at the Wigmore Hall and her complete recording of Tosca. A new recording by Opera Rara has been released in September 1995 in which she performs the role of Camilla in Mercadante’s rarely performed opera Orazi e Curiazi. Recordings of Donizetti’s Rosmonda d’Inghilterra have been released in the course of 1996, with Miricioiu in the role of Leonora (with Renée Fleming and Bruce Ford), as well as a CD with arias from Mercadante’s Emma D’Antiocchia. In June 1995 she completed a

20 9 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 19

recording of Rossini’s Ricciardo e Zoraide for Opera Rara in the role of Zoraide. In ROSSINI: Armida (1817) the same year she recorded the title role in Pacini’s Maria Regina D’Inghilterra. In Finale: ‘Dove son io?’ (3. Akt) 1996 a CD with arias of among others Rossini’s Tancredi and Armida, and Donizetti’s Anna Bolena was released. Also short after the Prinsengrachtconcert, Das Reich der Zauberin Armida in der Zeit der Kreuzzüge held in Amsterdam in August 1996, a CD was produced of that live recording. Die schöne Armida hat ihre gesamte Zauberkraft aufgewendet, um möglichst viele Kreuzritter an der Befreiung von Jerusalem zu hindern. Ihre Pläne scheitern jedoch, und die Ritter, zu denen ihr geliebter Rinaldo gehört, können sich ihrer Macht entziehen. Die einsam zurückgebliebene Armida spürt, wie ihre Liebe zu Rinaldo einer alles beherrschenden Rachsucht weichen muß; in einem Chor von Furien ent- schwindet sie auf einem Drachenwagen in einem Meer aus Rauch und Feuer.

BOITO: Mefistofele (1868) 3. Akt

Eine deutsche Stadt im Mittelalter. Mit Mephistopheles Hilfe hat Faust das Mädchen Margherita (Gretchen) verführt. Sie ist schwanger geworden und hat später in einem Anfall von geistiger Umnachtung ihr neugeborenes Kind und ihre Mutter getötet.

In einem Kerker wartet Margherita auf die Vollstreckung ihres Todesurteils, und in Gedanken erlebt sie den Tod ihres Kindes und ihrer Mutter von neuem (Arie ‘L'altra notte in fondo al mare’). Faust verlangt von Mephistopheles, daß er sie rette, und schafft es mit dessen Hilfe, in ihren Kerker zu gelangen. Zunächst erkennt Margherita ihren Besucher nicht, doch allmählich erwachen die Erinnerungen an ein kurzes Glück, was sie einen Augenblick ihre jetzige Lage vergessen läßt. Das Er- scheinen Mephistopheles mit der Nachricht, die Vorbereitungen für die Hinrichtung hätten begonnen, bringt sie zurück zur Wirklichkeit. Mephistopheles schleppt Faust mit sich, Margherita jedoch weigert sich, ihm zu folgen und bittet Gott um Ver- gebung. Mephistopheles Triumph währt nicht lange, denn als Margherita sterbend zusammensinkt, verkündet ein himmlischer Chor ihre Erlösung.

10 19 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 21

daß die Aufnahmen auf dieser CD alle bei konzertanten Aufführungen dieser LE PROGRAMME Opern im Amsterdamer Concertgebouw gemacht wurden; die vokale Persönlichkeit der Sänger gewinnt auf dem Konzertpodium, ohne Kulissen, Des rôles d'opéra qui font preuve de personnalité Kostüme und theatrale Umgebung, mehr noch als im Theater, ausschlaggebend Bedeutung. Wer einen solchen Test erfolgreich besteht, den darf man mit Recht zu Tancredi, Armida, Anna Bolena et Méphistophélès sont quatre opéras complè- den großen vokalen Persönlichkeiten der Opernbühne rechnen. tement différentes de trois compositeurs qui ne diffèrent pas moins l'un de l'autre. Dans Tancredi et Armida, de Rossini, ce sont les éléments du bel canto du ROSSINI: Tancredi (Tankred) (1813) XVIIIème siècle et de l'opera seria, qui est déjà en déclin, qui prédominent. Anna Szene ‘Di mia vita infelice’ und Kavatine ’No, che il morir non è’ (2. Akt) Bolena, de Donizetti, est une oeuvre caractéristique du romantisme dans la littéra- ture et le théâtre du début du XIXème siècle, tandis que Boito avec son Mefistofele Die Oper spielt in Syrakus auf Sizilien im Jahre 1005 während des Krieges mit den a voulu jeter un pont entre l'opéra italienne tardive du XIXème siècle et la culture Sarazenen. Amenaide, die Tochter des sizilianischen Herrschers Argirio, wird zu allemande. Ceux qui cherchent les correspondances entre les principales parties Unrecht des Verrats beschuldigt und ist nicht in der Lage, ihre Unschuld zu beweisen. de soprane dans ces oeuvres pourront constater au plus qu'il est difficile de les classer dans une petite catégorie bien déterminée, mais également que ce sont des In einem langen Rezitativ beklagt sie sich, daß nicht nur ihr Vater, sondern rôles qui appellent surtout à des chanteuses avec une individualité vocale excep- auch der Ritter Tancredi, den sie heimlich liebt, sie für eine Verräterin hält. In der tionnelle. En tant qu'Amenaide -dans Tancredi-, on peut encore s'imaginer une dann folgenden Arie tröstet sie sich mit dem Gedanken, daß Tancredi ihre chanteuse qui ne dispose que d'une belle voix, d'une bonne technique et d'un sens Unschuld eines Tages erkennen und dann einsehen wird, daß sie in Wirklichkeit pour le style de Rossini, mais là aussi l'implication émotionnelle de l'interprète ihr Leben für ihn geopfert hat. semble déjà en mesure de donner à la musique des couleurs dramatiques inatten- dues. Ceci s'applique d'autant plus pour la magicienne Armida, la seule figure Szene und Arie ‘Giusto Dio’ (2. Akt) féminine dominante, et également le rôle central dans une opéra avec des figures de ténor plus que respectables. Le soprane qui réussit cependant à la fin d'une Wie in jener Zeit üblich, darf Amenaide ihre Unschuld vor einem Gottesgericht représentation de quatre heures de durée d'Anna Bolena de captiver toute l'atten- beweisen, und obwohl Tancredi an ihrer Unschuld zweifelt, so wirft er sich doch tion de tous dans une scène finale de vingt minutes, doit bien exposer fortement als ihr Verteidiger auf. Allein zurückgelassen, betet Amenaide für eine sichere sa personnalité et son implication émotionnelle. La même chose s'applique à la Rückkehr von Tancredi, bis der Chor ihr die Mitteilung überbringt, ihr Ritter sei malheureuse Margherita dans Mefistofele le Faust italienne de Boito, qui dans als Sieger aus dem Kampf hervorgegangen. Diese Nachricht erfüllt sie mit doppel- toute l'opéra n'apparaît sur scène que deux fois, mais qui dans la scène de sa mort ter Freude: Tancredi ist unversehrt, und darüber hinaus müßten nun wohl alle an doit bien affronter la concurrence d'une partie de ténor excellentement écrite et ihre Unschuld glauben. (Möglicherweise spielt dabei auch eine Rolle, daß der in d’un des rôles meilleurs de basse de la littérature mondiale de l'opéra. Le fait que diesem Duell gefallene Herausforderer der Mann ist, mit dem ihr Vater sie gegen le soprane roumain Nelly Miricioiu a mis les quatre rôles sur son répertoire indi- ihren Willen verheiraten wollte.) que déjà qu’au départ qu'il est difficile de la faire rentrer dans l'une des catégories

18 11 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 23

de voix préétablies. Ce qui est spécial, c'est cependant que les enregistrements sur DAS PROGRAMM ce compact-disc ont tous été faits lors de représentations concertantes de ces opé- ras dans le Concertgebouw d'Amsterdam. Sur l'estrade, sans décors, ni costumes, Opernrollen mit Persönlichkeit ni entourage théâtral, c'est, encore plus qu'au théâtre que la personnalité vocale des chanteurs acquiert une importance capitale. Celui qui réussit glorieusement Tancredi, Armida, Anna Bolena und Mefistofele - vier vollkommen verschie- un tel test pourra se considérer avec droit comme une des grandes personnalités dene Opern von drei ebenso unterschiedlichen Komponisten. In Tancredi und vocales sur la scène de l'opéra. Armida von Rossini überwiegen noch die Belcanto-Elemente des 18. Jahrhunderts und der bereits verschwindenden Opera seria. Anna Bolena von Donizetti ist ROSSINI: Tancredi (1813) bereits geprägt von der Romantik in Literatur und Theater des frühen 19. Jahr- Scène: ‘Di mia vita infelice’ et cavatine ‘No, che il morir non é’ (acte II) hunderts, während Boito mit Mefistofele die italienische Oper des späten 19. Jahr- hunderts mit der deutschen Kultur verbinden wollte. Versucht man Gemein- L'opéra joue à Syracuse, en Sicile, en l'an 1005, lors de la guerre contre les samkeiten in den wichtigsten Sopranpartien dieser Werke zu finden, so läßt sich Sarracènes. höchstens feststellen, daß sie schwer in eine bestimmte Gattung einzuordnen Aménaïde, la fille du leader sicilien Argirio, est accusée à tort de trahison et sind, aber auch, daß sie auf Sängerinnen mit einer außergewöhnlichen stimmli- n'est pas en mesure de prouver son innocence. chen Individualität ausgelegt zu sein scheinen. Man könnte sich bei Amenaide in Dans un long récitatif, elle déplore que ce n'est pas seulement son père qui la Tancredi noch eine Sängerin vorstellen, die einzig über besondere stimmliche considère comme traîtresse, mais aussi le chevalier Tancredi, dont elle est secrète- Mittel, eine solide Technik und Gefühl für den Rossini-Stil verfügt, aber auch hier ment amoureuse. Dans l'aire qui suit, elle se console cependant avec la pensée wird offenbar das emotionale Engagement der Interpretin gefördert, um die que Tancredi comprendra un jour son innocence et qu'elle comprendra alors Musik unerwartet dramatisch zu färben. Noch viel stärker gilt dies für die qu'en réalité, elle a sacrifié sa vie pour lui. Zauberin Armida, die einzige und alles beherrschende Frauenfigur, darüber hinaus die zentrale Rolle in einer Oper mit einer Reihe höchst anspruchsvoller Scène en aria ‘Giusto Dio’ (acte II) Tenorpartien. Eine Sopranistin, die am Schluß einer vierstündigen Aufführung von Anna Bolena während einer zwanzigminütigen Schlußszene alle Zuhörer in Selon la coutume de cette époque, Aménaide peut prouver son innocence par ihren Bann zu schlagen vermag, muß jedoch in ganz besonderem Maße Persön- une ordalie, et bien que Tancredi a aussi ses doutes, il devient son défenseur. lichkeit und emotionales Engagement ausstrahlen. Aménaïde, qui reste seule, prie pour le retour sain et sauf de Tancredi, jusqu'à ce Das gilt ebenso für Boitos Italienische Faust-Oper Mefistofele, für die unglückli- que le choeur lui révèle que son chevalier est sorti vainqueur. Ceci la remplit che Margherita, die in der ganzen Oper nur zweimal auftritt, in ihrer Sterbeszene d'une double joie: Tancredi est sain et sauf, et en plus, après ça tous doivent bien aber gegen eine sehr gut komponierte Tenorpartie und eine der markantesten croire en son innocence. Ce qui y joue peut-être aussi, c'est que celui qui a fait le Baßrollen der gesamten Opernliteratur ansingen muß. Die rumänische Sopranistin défi et qui est mort dans ce duel est l'homme auquel le père a voulu la marier con- Nelly Miricioiu führt all diese Rollen in ihrem Repertoire und ist somit schwer in tre son gré. einen der traditionellen ‘Stimmenbereiche’ einzuordnen. Das Besondere ist jedoch,

12 17 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 25

ainsi que le CD avec des aires de Emma d’Antiocchia de Mercandante. En juin 1995, ROSSINI: Armida (1817) elle a complété un enregistrement du Ricciardo e Zoraide pour Opera Rara dans le Finale: ‘Dove son io?’ (acte III) rôle de Zoraide. Dans la même année, elle a enregistré le rôle titre dans l’oeuvre de Pacini Maria Regina d’Inghilterra. En août 1996 un CD d’un enregistrement public, L'empire de la magicienne Armida au temps des croisades fait du XVième Prinsengrachtconcert à Amsterdam a également été mis en vente par Vanguard Classics. La belle Armida a utilisé toutes ses forces magiques pour dissuader aussi bien que possible des croisés de participer à la libération de Jérusalem. Ses plans ont cependant échoué, et les chevaliers, dont fait partie son bien-aimé Rinaldo, savent échapper à son pouvoir. Armida, restée seule, sent comment son amour pour Rinaldo doit faire place à un désir flamboyant de vengeance et entourée d'un choeur de furies elle disparaît sur son char à dragons dans une mer de feu et de fumée.

BOITO: Mefistofele (1868) Acte III

Une petite ville allemande au Moyen-Age. C'est avec l'aide de Méphistophélès que Faust a conquis la jeune fille Margherita. Elle est devenue enceinte et plus tard, dans un accès de folie, elle a tué son bébé et sa mère.

Dans un cachot, Margherita attend l'exécution et c'est à travers la pensée qu'elle revit à nouveau la mort de son enfant et de sa mère (‘L'altra notte in fondo al mare’). Faust exige de Méphistophélès de la sauver et avec son aide, il parvient à pénétrer dans son cachot. Premièrement, Margherita ne reconnaît pas son visiteur, mais lentement, les souvenirs d'une vie heureuse lui font oublier pour un instant sa situation actuelle. L'apparition de Méphistophélès, qui annonce que les préparatifs pour l'exécution ont commencé, la rappelle à la réalité. Méphistophélè entraîne Faust avec lui, mais Margharita refuse de les suivre et implore Dieu pour lui pardonner. Le triomphe de Méphistophélès s'avère d’être de courte durée, car, quand Margherita tombe agonisante, c'est un choeur céleste qui annonce son sauvetage.

16 13 026379 CC72073 booklet 31-01-2003 16:03 Pagina 27

DONIZETTI: Anna Bolena (1830) NELLY MIRICIOIU, soprano Scène en finale ‘Chi puo vederla - Piangete voi? - Al dolce guidami’ (acte II) Nelly Miricioiu, née en Roumanie, a reçu ses premières leçons de chant de sa Londres, 1536. Afin de se débarrasser de son épouse Anne Boleyn (Anna mère, qui est elle-même une soprano. Après ceci, elle a suivi sa formation à l’école de Bolena), le Roi Henri VIII l'a fait accuser d'adultère et l'a fait enfermer dans la musique George Enescu et quand elle avait dix-huit ans, elle a fait ses débuts dans Tour de Londres en attendant son exécution. son lieu de naissance, Adjud, comme Reine de la Nuit dans la Flûte Enchantée de Mozart. Après ceci, elle a eu un contrat à l’opéra de la ville de Brasov. Après avoir Les courtisanes se rassemblent pour accompagner leur reine à l'échafaud. continué ses études en Italie, elle a décidé de tenter sa chance au concours d’opéra Anne sort de sa cellule, tête nue, et demande la cause de leur tristesse. Elle a d’Ostende et au concours de vocalistes de Bois-le-Duc en 1979. Les prix qu’elle y a perdu le contact avec la réalité et elle pense qu'elle est à nouveau au point de se gagné et les offres de plusieurs opéras en Europe occidentale lui ont servi de soutien marier avec le roi. Elle se rappelle son heureuse jeunesse (‘Al dolce guidami’) dans sa décision de tourner le dos à son pays natal et en 1981, Nelly Miricioiu (nom- mais quand le tambour annonce la venue de la garde, elle devient consciente de mée d’après la diva australienne Nelly Melba) s’est établie à Londres. Dans sa carriè- sa situation pour un court moment. Elle fait ses adieux avec son frère Rochefort, re internationale elle s’est rapidement fait une réputation dans divers centres son amie de jeunesse Percy et son page Smeton, qui ont également été condamnés d’opéra comme le Royal Opera de Covent Garden, la Scala de Milan, l’Opéra de à mort. L'auto-reproche de son page, qui a, sans en avoir conscience, contribué à Paris, l’Opéra d’Etat de Vienne, l’Opéra de San Francisco, la Deutsche Oper de sa mort, fait à nouveau divaguer ses pensées et elle supplie au ciel le calme. Les Berlin, le Teatro dell’Opera de Rome, l’Opéra de Washington, l’Opéra d’Etat de bruits d'une fête qui proviennent du dehors la font revenir à la réalité: le peuple Bavière à Munich et la Metropolitan Opera de New York. En tant qu’une des artistes fête le nouveau mariage de Henri VIII avec Jane Seymour. Anne déclare que seul les plus passionnants et versatiles de notre temps, son répertoire s’étend des rôles de son sang manque pour parachever le crime, mais qu'elle veut mourir avec sur ses titre dans la Maria Stuarda, Anna Bolena, Lucia di Lammermoor et Lucrezia Borgia de lèvres un mot de pardon et non pas une prière de justice. Donizetti aux héroïnes de Manon Lescaut et Tosca de Puccini. Après ses performances de rôles de belcanto au Concertgebouw d’Amsterdam, Nelly Miricioiu a conquis la faveur du public néerlandais et elle est souvent invitée pour chanter dans des opéras italiennes en tout genre.

En plus des apparitions en concert et sur scène, des nouveaux enregistrements sont actuellement en préparation qui s’ajoute ront à son récital de début de Londres au Wigmore Hall et à son enregistrement complet de Tosca. Un nouvel enregistre- ment par Opera Rara a été réalisé en septembre 1995, dans laquelle elle joue le rôle de Camilla dans l’opéra Orazi e Curriazi de Mercandante, qui est rarement joué sur scène. Des enregistrements de Rosmonda d’Inghilterra de Donizetti ont été sorti en 1996, avec Miricioiu dans le rôle de Leonora (avec Renée Fleming et Bruce Ford)

14 15