DOCSLIB.ORG

Merkez Sağda 27 Mayıs Ve 12 Eylül Sonrası Partileşme

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Merkez Sağda 27 Mayıs Ve 12 Eylül Sonrası Partileşme MERKEZ SA ĞDA 27 MAYIS ve 12 EYLÜL SONRASI PART İLE ŞME Party Formation In The Centre Right After May 27 And September 12 Hüseyin ÇAVU ŞOĞLU * BAÜ ÖZ SBED Ara ştırmanın Temelleri: Merkez sa ğda 27 Mayıs ve 12 Eylül sonrası partile şme sürecinde 12 (22) ya şanan geli şmeler ve Adalet Partisi (AP) ile Anavatan Partisi’nin (ANAP) kar şıla ştırmalı analiziyle ilgili de ğerlendirmelerdir. 165 Ara ştırmanın Amacı: 27 Mayıs sonrası kurulan AP, Yeni Türkiye Partisi (YTP) ile 12 Eylül sonrası kurulan ANAP, Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP), Büyük Türkiye Partisi’nin (BTP) kurulu ş sürecinde ya şanan geli şmeleri ve AP-ANAP arasındaki farkları ortaya koymaktır. Veri Kaynakları: Gazete, kitap, dergi taraması ve bazı milletvekilleriyle yapılan sözlü tarih çalı şmalarıdır. Ana Tartı şma: 27 Mayıs ve 12 Eylül sonrası siyasi parti kurma çalı şmalarına izin verilmesiyle birlikte merkez sa ğda yer alan partilerin kurulu ş süreçleri ve Demokrat Parti’den (DP) sonra merkez sa ğın temsilcisi olan AP-ANAP arasındaki farklardır. Sonuçlar: 27 Mayıs ve 12 Eylül sonrası Türk siyasetinin şekillenmesinde askerin önemli bir rolü oldu ğu görülmektedir. 27 Mayıs ile kıyaslandı ğında, 12 Eylül sonrasında askeri kesimin, siyasetin şekillenmesinde daha etkin oldu ğunu söyleyebiliriz. Askeri kesimin, 27 Mayıs ve 12 Eylül sonrası destekledi ği partilerin ba şarısızlı ğı, siyasetten silinmeleri, Türk halkının siyasette askere destek vermedi ği, sıcak bakmadı ğı olarak de ğerlendirilebilir. 27 Mayıs sonrasında DP tabanının önemli bir bölümü AP’ye, 12 Eylül sonrasında AP tabanının önemli bir kısmı ANAP’a destek verdi. AP ile ANAP kar şıla ştırıldı ğında, AP’nin karma ekonomiyi ANAP’ın serbest piyasa ekonomisini savundu ğu; AP, ANAP’ta muhafazakarlı ğın ayrı bir hizip olarak varoldu ğu ve ANAP’ın 4 e ğilimi temsil etti ği; AP tabanının a ğırlık olarak kırsal kesimden, ANAP tabanının ise şehirli kesimden olu ştu ğu görülmektedir. Anahtar kelimeler: Merkez sa ğ, partile şme, asker, Adalet Partisi, Anavatan Partisi. ABSTRACT The Basis of the Research: Developments experienced during the party formation in the centre right after May 27 and September 12 and evaluations regarding the comparative analysis of the Justice Party (JP) and the Motherland Party (MP) establish the basis of the research. The Purpose of the Research: The purpose of the research is to present developments experienced during the establishment process of The New Turkish Party (NTP) and The JP formed after May 27 and MP, the Nationalist Democracy Party (NDP), the Great Turkish Party (GTP) formed after September 12 and the differences between JP and MP. Data Resources: Newspaper, book and journal searches and verbal history studies carried out with some members of the parliament. Main Discussion: The main discussion is the establishment process of the parties in the centre right when the activities to form parties were permitted after May 27 and September 12 and the differences between MP and JP, the representative of the centre right after the Democrat Party (DP). Results: It is understood that the military has had an important role in formation of Turkish politics since May 27 and September 12. We can indicate that the military circle is more effective in formation of the politics after September 12 when compared with May 27. Failure of the parties Balıkesir supported by the military circle after May 27 and September 12 and their elimination from the politics Üniversitesi Sosyal can be assumed that Turkish people do not support or approve the military in the field of politics. Bilimler Enstitüsü Dergisi After May 27 a significant part of the DP base supported JP while an important part of the JP base Cilt 12 Sayı 22 supported MP after September 12. When JP and MP are compared, it is seen that JP supports mixed Aralık 2009 ss.165-178 * Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı’ndan doktora derecesi almı ştır. economy while MP supports free market economy; conservatism exists in MP, JP as another faction and MP represents four trends; the base of JP predominantly consists of rural area while the base of MP is formed by the urban area. Key Words: Centre right, party formation, military, the Justice Party, the Motherland Party. 1. GİRİŞ Türkiye’de merkez sa ğ çizgi Demokrat Parti ile ba şlar. DP’den sonra merkez sa ğ çizgide yer alan partiler, siyasi ya şamları boyunca halkın inançlarına, dinine, kültürüne, örf ve adetlerine saygı göstermi şlerdir. Millet iradesinin üstünlü ğüne Merkez inanan merkez sa ğdaki partiler, milliyetçi, muhafazakar, demokrat, laik, liberal ve Sa ğda serbest piyasa ekonomisi taraftarı olmu şlardır. DP’nin izledi ği siyasi anlayı ş, 27 Mayıs liberal ekonomik politikalar, toplumun inanç ve de ğerlerine saygı ve milliyetçilikten olu şmaktadır. (Mert, 2007: 20-26) 14 Mayıs 1950’de tek ba şına 166 iktidara gelen DP, 27 Mayıs 1960’a kadar iktidarda kaldı. 27 Mayıs 1960’da askerin yönetime el koymasıyla ba şlayan dönemde, siyasal kurumların yeniden te şkilatlandı ğı, toplumsal ve ekonomik hayatın yeni amaçlara göre planlandı ğı, yeni olu şumların da ortaya çıktı ğı görülmektedir. Bu çalı şmanın en önemli amacı, merkez sa ğda 27 Mayıs ve 12 Eylül sonrası kurulan siyasi partilerin, kurulu ş süreçlerinde ya şanan geli şmeleri ortaya koymaktır. Çalı şmanın di ğer bir amacı da 27 Mayıs sonrası merkez sa ğda yer alan Adalet Partisi ile 12 Eylül sonrası merkez sa ğda yer alan Anavatan Partisi arasındaki farkları ortaya koymaktır. Bu çalı şmanın seçilmesinin nedeni, merkez sa ğda 27 Mayıs ve 12 Eylül sonrası partile şme sürecini ve AP ile ANAP kar şıla ştırmasını konu alan çalı şmaların oldukça az olmasıdır. Çalı şmada, merkez sa ğda 27 Mayıs sonrası kurulan AP, Yeni Türkiye Partisi (YTP) ile merkez sa ğda 12 Eylül sonrası kurulan Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP), Anavatan Partisi (ANAP), Büyük Türkiye Partisi’nin (BTP) kurulu ş çalı şmalarına yer verilmi ştir. Ayrıca çalı şmada AP ile ANAP arasındaki farklara da de ğinilmi ştir. 2. 27 MAYIS SONRASI PART İLE ŞME 27 Mayıs ile birlikte Milli Birlik Komitesi’nin (MBK) 1 sayılı kararıyla TBMM feshedilirken; TBMM’nin bütün hak ve yetkileri MBK’ye verildi. 27 sayılı tebli ğ ile Cemal Gürsel’in Ba şbakanlı ğı’nda 3 asker ve 14 sivilden olu şan MBK Hükümeti kuruldu. (Türkiye’nin 77 Yılı, 2000: 150) DP kapatılmı ş, Anayasayı ihlalle suçlanan DP, aynı isimle açılamayacaktı. (Çavdar, 2000: 118) DP kapatıldı ğında, partinin 4 milyondan fazla üyesi bulunmaktaydı. Bu üyeleri kendi partilerine çekmek için merkez sa ğda iki parti kuruldu. (Bekta ş, 1993: 33) MBK, 13 Ocak 1961 günü siyasi faaliyetleri serbest bıraktı. (Bilgiç, 2002: 43) DP’nin kapatılmasından sonra DP’nin oylarına sahip olmak maksadıyla, merkez sa ğda 11 Şubat 1961’de Ragıp Gümü şpala’nın genel ba şkanlı ğında Adalet Partisi, 13 Şubat’ta Ekrem Alican’ın genel ba şkanlı ğında Yeni Türkiye Partisi kuruldu. (Teziç, 1976: 300) Siyasi partilerin kurulmasından sonra en önemli geli şme, Anayasa’nın halk oyuna sunulmasıydı. 9 Temmuz 1961 günü halk oylamasına sunulan Anayasa, %61.7 evet oyuyla kabul edilmi şti. Halk oylamasında evetlerin sayısı 6.348.191 iken; hayırların sayısı ise 3.934.370’te kalmı ştı. AP, Anayasa oylaması sırasında “Hayırda hayır vardır” sloganıyla Anayasaya kar şı propaganda yapmı ştı. YTP ise Anayasa’nın kabulü yönünde propaganda sürdürmü ştü. (Çavdar, 2000: 107-120) 27 Mayıs ile DP milletvekilleri tutuklanmı şlardı. DP milletvekillerini yargılamak için “Yüksek Adalet Divanı” adı altında Yassıada’da 1 bir mahkeme kurulmu ştu. Davaların sonucunda mahkeme, 15 DP milletvekili hakkında idam cezası verdi. MBK ise 3 ki şinin ölüm cezasını onayladı. Celal Bayar, ya şından dolayı affedilmi şti. (Kongar, 2002: 157) Dı şişleri Bakanı Fatin Rü ştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan 16 Eylül 1961’de; Adnan Menderes ise 17 Eylül 1961 günü idam edildi. (Ahmad, 1992: 173) Menderes, Zorlu ve Polatkan’ın idamı AP’yi karı ştırdı. AP te şkilatı, idamlar konusunda hiç bir şey yapılmadı ğını gerekçe göstererek, Gümü şpalayı’yı suçlamı ştı. (Bilgiç, 2002: 63; Yorgancıo ğlu, 2000: 70) Merkez sa ğda DP’nin devamı olarak ilk kurulan parti AP’dir. Yassıada BAÜ duru şmalarının sürdü ğü ortamda “Adalet” isminin alınması tesadüf de ğildi. Bu SBED isimle DP tabanına mesaj verilmek istenmi şti. (Kuru, 1996: 13) Rauf Orbay, Ali 12 (22) Fuat Cebesoy, Ali Fuad Ba şgil, AP Genel Ba şkanlık teklifini kabul etmemi şlerdi. (Demirel, 2004: 32; Öymen, 1986: 324) Şinasi Osma ile 10 arkada şının 8 Eylül 167 1960’da Ankara’da gerçekle ştirdi ği toplantıda, DP’nin devamı olan bir partinin kurulması için prensip kararı alınmı ştı. Genel ba şkanlık için Gümü şpala isminde karar kılınmı ştı. (Yalansız, 2006: 33-34) 27 Mayıs’tan sonra 3 Haziran 1960’da Genelkurmay Ba şkanlı ğı’na atanan AP lideri Ragıp Gümü şpala, 2 A ğustos 1960’da emekliye sevkedilmi şti. (Teziç, 1976: 300; Güler, 1996: 63) Emekliye sevkedilen Gümü şpala, İzmir’e yerle şip, siyasi parti kurma çalı şmalarına ba şlamı ştı. Askeri kesim, AP’nin ba şında bir asker oldu ğu için memnundu. Aynı şekilde AP’liler de bu geçi ş dönemini kazasız atlatmak için bir askeri tercih etmi şlerdi. Askerler ve AP’liler, AP lideri Gümü şpala’yı “sigorta” olarak görmekteydiler. (Ahmad, 2002:149-165; Co şkun, 1995: 316) Emre Kongar’ın da belirtti ği gibi MBK, DP tabanının oylarına sahip olacak partiyi kontrolü altında tutmak istiyordu. MBK’nin siyasi partileri denetim altında tutma iste ği, siyasi partilerle olan ili şkilerinin temel nedeniydi. Böylece MBK, sa ğda a şırı e ğilimlerin ortaya çıkmasını engellemek istiyordu. (Kongar, 2002: 159; Çolak, 1997: 9) AP’nin kurulu ş çalı şmaları 3 Şubat 1961 günü İstanbul’da İpek Palas Oteli’nde ba şlamı ştı. AP kurucuları 3 DP’li, 4 Köylü Partili ve 4 asker kökenli olmak üzere 11 ki şiden, 3 gruptan olu şmu ştu.
Load more

Recommended publications
  • The Military, the Parties, and Globalization, 1980–2003
    7 The Military, the Parties, and Globalization, 1980–2003 RESTRUCTURING THE POLITICAL SYSTEM Few people were aware of the intentions of the generals when they captured power; they claimed that they had intervened in order to save the state and its people from social division, economic breakdown, and the anarchy and violence for which the parties and politicians were responsible. They promised to restore the authority of the state in an impartial manner. To do that, the generals set up the National Security Council (NSC) headed by Kenan Evren, who was chief of staff, and composed of army, navy, air force, and gendarmerie commanders. The NSC was merely a front for other senior officers of the armed forces, who were divided as to the course of action they should take. As is often the case, there were moderates and hardliners, the latter in charge of martial law an d restoration of law and order. General Necdet Uru , commander of the First Army and martial law, was a hard- liner who was able to impose his will on his fiefdom. But these factional differences never emerged into the open because the generals abided by the well-established hierarchical principle: they all agreed to be committed to Kemalism which, since the death of Atatürk in 1938, still carried the symbolic significance of avowed loyalty to the original ideals of the republic. The hardliners won the internal debate and the NUC agreed to reconstruct the entire 149 150 TURKEY : THE QUEST FOR IDENTITY political system on new foundations by composing a new consti- tution, disqualifying former politicians and introducing new ones, and even establishing the military’s own political party to contest elections.
    [Show full text]
  • ADALET VE KALKINMA PARTİSİ Ve KARİZMATİK LİDER İMGESİNİN MEDYADA İNŞASI
    Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı TÜRKİYE’DE SEÇİM KAMPANYALARININ AMERİKANVARİLEŞMESİ: ADALET VE KALKINMA PARTİSİ ve KARİZMATİK LİDER İMGESİNİN MEDYADA İNŞASI Dicle Kavak Ekmekci Yüksek Lisans Ankara, 2017 TÜRKİYE’DE SEÇİM KAMPANYALARININ AMERİKANVARİLEŞMESİ: ADALET VE KALKINMA PARTİSİ ve KARİZMATİK LİDER İMGESİNİN MEDYADA İNŞASI Dicle Kavak Ekmekci Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ankara, 2017 v TEŞEKKÜR Tez çalışmam süresince desteğini gördüğüm pek çok kişiye teşekkür borçluyum. Yüksek lisans hayatımın başlangıcından itibaren bilgi ve deneyimleriyle desteklerini esirgemeyen, tez teslim sürecim boyunca her an yanımda olan değerli hocam sayın Prof. Dr. H. Simten Coşar’a yürekten teşekkür ediyorum. Lisans öğrenimimin ilk yıllarından itibaren yetişmemde emeği olan ve kariyerimi akademi yolunda ilerletmem konusunda ufkumu açan kıymetli hocam Prof. Dr. Çiler Dursun’a teşekkür ediyorum. Tezime katkılarından dolayı sayın jüri üyelerim Prof. Dr. Gamze Yücesan Özdemir’e, Prof. Dr. Suavi Aydın’a, Doç. Dr. Funda Gençoğlu Odabaşı ve Yrd. Doç. Dr. Emek Çaylı Rahte’ye teşekkürü borç bilirim. 2014 yılında çıkarttığı Politik İletişim Sözlüğü için daha lisans öğrencisi olmama rağmen bana güvenerek Amerikalı ve İngiliz profesörlerle çalışıp kitabı için çeviri yapmamı sağlayan Doç. Dr. Fatih Keskin’e teşekkür ederim. Tez konum için Siyasal İletişim alanını seçmemin en büyük sebebi, Politik İletişim Sözlüğü için hazırladığım 50 sayfalık bibliyografya bölümü süresince söz konusu literatüre olan ilgi ve bilgimin artmasıdır. Psikolojik danışmanlıktan kaynak tarama uzmanlığına kadar zorlu tez sürecimde her konuda en büyük yardımcım ve destekçim olan canım babam Adnan Kavak’a, çok sevgili annem ve kardeşlerime minnettarım. Son olarak amaçlarım doğrultusunda çıktığım bu yolda beni yüreklendiren ve destekleyen hayat arkadaşım Mustafa Cem Ekmekci’ye teşekkür ediyorum.
    [Show full text]
  • The Justice Party Anf the Republican People's Party 1965-1971.Pdf
    I JPandRPP 1965-1971 233 important of the new parties was tru;Justice Party, created under the leadership of Rag1p Giimii§pa]a,a retired genera)} The NUC had decided against forming a party of its own, but at the same time it had not relinquished its aim of trying to guide the CHAPTER IX new parties in a direction that would not be revanchist. It therefore encouraged former dissident Democrats like Ekrem Alican to form THEJUSTICE PARTY AND THE one of the new parties. Alican had been exn.e,lled.Jro�DP in 1955 and become a founding member of the.jFreedomyartyJ After REPUBLICAN PEOPLE'S PARTY 1965-1971 the May revolution he entered the cabinet as Finance Minister and resigned on 24 December 1960 in order to make preparations for new political activity. In February he announced the formation of The Justice Party has emerged from the bosom of the Turkish the ew Tur efPart which was set up as successor to the DP of nation ... Like everything which has emerged from the bosom of the early years, be orejt abandoned democrac and li eralis . The the Turkish nation up to the present, it is beautiful, vivacious and party represented the 'intellectual', elitist, and urban wing of the full of life. former DP and included high bureaucrats, proi�sson,__ and -professio als. At the same time, some of its electoral strength was SilleymanDemirel, at the Justice Party Congress, 28 November 1964 based on alliances with local landowning elites in eastern Anatolia,_ Initially it seemed as though the NTP would inherit the 'five If only the Justice Party on the right of centre would put up a wall million Democrat votes' and become the successor party.
    [Show full text]
  • Tarih Türkiye Cumhuriyeti Başlangiçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri
    T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey
    [Show full text]
  • 1943 – 1945 Yılları Kronolojisi 1945 – 1946 Yılları Kronolojisi
    T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I 1943 – 1945 Yılları Kronolojisi 28 Şubat 1943 Milletvekili Genel Seçimleri M. Abdülhalik Renda Meclis Başkanı 8 Mart 1943 İsmet İnönü Cumhurbaşkanı 9 Mart 1943 II. Saracoğlu Hükûmeti 29 Ağustos 1943 Milletvekili Ara Seçimleri 2 Nisan 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 10 Eylül 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 17 Aralık 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 1945 – 1946 Yılları Kronolojisi Türkiye’nin Almanya ve Japonya’ya savaş ilânı / 23 Şubat 1945 Birleşmiş Milletler Beyannamesine katılma kararı 25 Nisan 1945 BM Uluslararası Örgütlenme Konferansının San Francisco’da toplandı 7 Mayıs 1945 II. Dünya Savaşının sona erdi (Almanya’nın teslimi) 19 Mayıs 1945 Cumhurbaşkanı İnönü’nün Gençlik Bayramı nedeniyle yaptığı konuşma 29 Mayıs 1945 CHP’li 5 milletvekilinin bütçeye red oyu verdi CHP’nin ara seçimlerde partili aday gösterilmeyeceğine ilişkin bildirisi 7 Haziran 1945 Dörtlü Takririn CHP Grubuna sunuldu 11 Haziran 1945 Çiftçiyi Topraklandırma Kanununun kabul edildi 12 Haziran 1945 Dörtlü Takrir’in CHP Grubunda görüşüldü ve reddedildi 17 Haziran 1945 Milletvekili Ara Seçimleri 26 Haziran 1945 Birleşmiş Milletler Antlaşmasının imzalandı 7 Temmuz 1945 Millî Kalkınma Partisinin İçişleri Bakanlığına kuruluş başvurusu 18 Temmuz 1945 Millî Kalkınma Partisinin kuruldu 5 Ağustos 1945 Milletvekili Ara Seçimleri 14 Ağustos 1945 Japonya’nın kayıtsız şartsız teslim oldu 15 Ağustos 1945 Birleşmiş Milletler Antlaşmasının TBMM’de onaylandı 5 Eylül 1945 Başbakan Saracoğlu’nun açıklamaları
    [Show full text]
  • 1950 - 2011 Yillari Arasinda Yapilan Genel Seçimlere Yönelik Seçmen Davranişlari Üzerine Bir Araştirma
    1950 - 2011 YILLARI ARASINDA YAPILAN GENEL SEÇİMLERE YÖNELİK SEÇMEN DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ٭Kemal YILDIRIM ÖZET Türkiye Cumhuriyeti Devletinin çok partili döneme geçmesiyle birlikte 1946-2011 yılları arasında toplam 17 genel seçim yapılmıştır. Türkiye'nin bu çok partili döneminde, ilki 27 Mayıs 1960'da (askeri darbe) olmak üzere; 12 Mart 1971'de (muhtıra), 12 Eylül 1980'de (askeri darbe), 28 Şubat 1997'de (post modern darbe) ve 27 Nisan 2007'de (e-muhtıra) yapılan askeri müdahalelerle halk iradesine dayanan demokratik düzen kesintiye uğratılmıştır. Bu çalışmada, çok çalkantılı geçen bu sürece ilişkin halkın partilere olan yaklaşımları ile oy verme davranışları genel hatlarıyla incelenecektir. Bu amaçla, 1950 yılı dâhil olmak üzere yapılan 16 genel seçime katılan partiler ve aldıkları oy oranları ayrıntılarıyla ele alınmış olup, bu süreçte ortaya çıkan kitle partilerine yönelik seçmen davranışları ideolojik temelde gruplandırmalar yapılarak irdelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Genel Seçim, Seçmen Davranışları, Seçim Sonuçları, Siyasi Partiler. AN INVESTIGATION ON VOTER BEHAVIORS AT THE GENERAL ELECTIONS HELD BETWEEN 1950 AND 2011 ABSTRACT After a multi-party period of about 25 years, 17 general elections were held in Turkey between 1946 and 2011. Within this period, the democratic system based on the public’s will was interrupted by memorandums and military coups of which the first one was on 27th of May, 1960 (military coup), second on 12th of March, 1971 (memorandum), third on 12th of September, 1980 (military coup), fourth on 28th of February, 1997 (post-modern coup), and the last one on 27th of April, 2007 (e-memorandum). In this study, outlines of peoples approaches to the political parties and their voting behaviors will be examined.
    [Show full text]
  • 1960'Tan Günümüze Türkiye Tarihi
    SUAVİ AYDIN - YÜKSEL TAŞKIN 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi İletişim Yayınları 1989 • Tarih Dizisi 86 ISBN-13: 978-975-05-1462-3 © 2014 İletişim Yayıncılık A. Ş. 1. BASKI 2014, İstanbul EDİTÖR Kerem Ünüvar KAPAK Suat Aysu UYGULAMA Hüsnü Abbas DÜZELTİ Remzi Abbas DİZİN Birhan Koçak BASKI ve CİLT Sena Ofset · SERTİFİKA NO. 12064 Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi B Blok 6. Kat No. 4NB 7-9-11 Topkapı 34010 İstanbul Tel: 212.613 03 21 İletişim Yayınları · SERTİFİKA NO. 10721 Binbirdirek Meydanı Sokak, İletişim Han 3, Fatih 34122 İstanbul Tel: 212.516 22 60-61-62 • Faks: 212.516 12 58 e-mail: [email protected] • web: www.iletisim.com.tr SUAVİ AYDIN - YÜKSEL TAŞKIN 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi SUAVİ AYDIN 1962 yılında Ankara’da doğdu. Lisans eğitimini Hacettepe Üniversitesi sosyoloji bölü- münde tamamladı. Yüksek lisansını aynı alanda yaptıktan sonra, aynı üniversiteden sosyal/kültürel antropoloji alanında doktora derecesi aldı. Başlıca çalışmaları arasında Modernleşme ve Milliyetçilik (1993); Kimlik Sorunu, Ulusallık ve “Türk Kimliği” (1998); Mardin Tarihi. Cemaat-Aşiret-Devlet (2000, Oktay Özel, Kudret Emiroğlu ve Süha Ünsal ile birlikte); Antropoloji Sözlüğü (. 2003, Kudret Emiroğlu ile birlikte); Küçük Asya’nın Bin Yüzü: Ankara (2005, Kudret Emiroğlu, Ömer Türkoğlu ve Ergi Deniz Özsoy ile birlikte); “Amacımız Devletin Bekası”: Demokratikleşme Sürecinde Devlet ve Yurttaşlar (2005); “Biraz Adil, Biraz Değil...” Demokratikleşme Sürecinde Toplumun Yargı Algısı (2009, Mithat Sancar ile birlikte) başlıklı yayınlar bulunmaktadır. Ayrıca çeşitli akademik dergilerde ve derlemelerde kimlik sorunu, tarihyazıcılığı, devlet sorunu, düşünce tarihi, milliyetçilik, etnik gruplar ve aşiretler, yerleşme tarihi konularında çok sayıda makalesi ve kitap bölümü yayımlanmıştır. Halen Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde öğretim üyesidir.
    [Show full text]
  • New Turkey” Narrative and Public Policy Change in Turkey1
    THE “NEW TURKEY” NARRATIVE AND PUBLIC POLICY CHANGE IN TURKEY1 Dr. Fethi Ufuk OZISIK* Introduction AKP and the Evolution of Its Rule since 2002’s Legislative Elections The Justice and Development Party (“Adalet ve Kalkınma Partisi”), abbreviated JDP in English and AK PARTİ or AKP in Turkish, is a social conservative political party in Turkey. It has developed from the tradition of Islamism, but has officially abandoned this ideology in favor of "conservative democracy" (Duran, 2008; Akdogan, 2006). The party is the largest in Turkey, with 312 members of parliament. Its leader, Ahmet Davutoglu, is Prime Minister, while former party leader Recep Tayyip Erdogan is President of Republic since 2014. Founded in 2001 by members of a number of existing conservative parties, the party has won three general election victories in 2002, 2007 and 2011, winning 34.3%, 46.6% and 49.8% respectively. Having almost won a two-thirds majority of the 550 parliamentary seats in 2002, the party won 341 seats in 2007 and 327 in 2011. The party currently forms a third- term majority government since 18 November 2002, having had their electoral success mirrored locally in the municipal elections of 2004, 2009 and 2014. Shortly after formation, the AKP portrayed itself as a pro-Western and pro- American2 party in the Turkish political spectrum that advocates a liberal market economy including Turkish membership in the European Union3. The party has been described as a “broad right-wing coalition of Islamist, reformist Islamists, conservatives, nationalists, centre- right, and pro-business groups.” (Soner, 2014). The party has for a long time been supported by the Cemaat Movement of exiled Islamic cleric Fethullah Gulen, whose influence in the judiciary has helped to weaken the opposition against the AKP.
    [Show full text]
  • 27 Mayıs'ın Gölgesinde Demokrasiye Dönüş: 15 Ekim 1961 Genel Seçimleri
    Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi Journal Of Modern Turkish History Studies Geliş Tarihi : 16.01.2020 Kabul Tarihi: 24.08.2020 XX/40 (2020-Bahar/Spring), ss. 227-251. 27 MAYIS’IN GÖLGESİNDE DEMOKRASİYE DÖNÜŞ: 15 EKİM 1961 GENEL SEÇİMLERİ Işıl TUNA* Öz 27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleşen askeri müdahale ile DP iktidarı fiili olarak sona ermiştir. Kısa sürede müdahalede aktif görev alan subaylardan MBK tertip edilmiş ve askerin emriyle bir ara rejim hükümeti kurulmuştur. Süreçte siyasal alana yönelik kısıtlayıcı müdahaleler birbirini izlemiş 23 Haziran’da siyasi toplantılar yasaklanmış, partilerin ocak- bucak teşkilatları kapatılmış ve 7 Temmuz’da tüm siyasi faaliyetlere son verilmiştir. Ancak 13 Ocak 1961 tarihinde siyasi partilerin üzerindeki yasakların kaldırılmasıyla birlikte siyasi partilerin kurulmasının önü açılmış ve demokrasiye dönüş faaliyetleri kazanmıştır. Bu kapsamda ilk serbest seçimler 15 Ekim 1961’de yapılmıştır. Seçim kapsamında siyasi partiler propaganda faaliyetlerine 25 Eylül 1961’de başlamıştır. Seçimlere CHP ve CKMP’nin yanı sıra yeni kurulan partilerden AP ve YTP katılmıştır. MBK süreçte siyasi parti liderleriyle bir dizi görüşme gerçekleştirmiş ve partilerin seçim kampanyasındaki davranışlarını belirlemek istemiştir. Kampanya boyunca MBK tarafından özellikle DP iktidarı ve 27 Mayıs aleyhinde konuşmalar yapıldığı gerekçesiyle siyasi partilere müdahale edilmiştir. Seçim kampanyası başlangıçta kardeşlik ve birlik mesajları içinde başlamış ancak dar bir çerçevede yüksek bir tansiyon ve gergin bir atmosfer içinde seçimlere gidilmiştir. Çalışmamızda 27 Mayıs sonrası siyasi partilerin demokrasiye dönüş süreci üzerinden seçim stratejileri incelendikten sonra seçim neticelerinin değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: Darbe, Siyasi Parti, Demokrasi, Milli İrade. 27 MAY RETURN THE SHADOW OF DEMOCRACY: 15 OCTOBER 1961 GENERAL ELECTION * Öğr. Gör. Dr., Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, ([email protected]), (Orcid: 0000-0002-6238-1609).
    [Show full text]
  • The Political Promotion in the Politic Arena “A Historical Analysis on Turkey from 1950’S Till 2000’S”
    The Political Promotion in the Politic Arena “A Historical Analysis on Turkey from 1950’s till 2000’s” Assoc. Prof. Müge ELDEN∗ Rest. Assist. Dr. Belma GÜNERİ FIRLAR∗∗ Abstract: Today is nothing similar to yesterday, at our time.In this respect, when we examine especially advertising sector, we see that there are some forces shaping our world and these forces are very different from the forces in the past. We also witness rapid changes occuring in a day within minutes. In this respect, the condition of advertising sector in Turkey is similar to that in other countries. When we examine political advertising campaigns held in Turkey and the researches made about them, we see that the necessary archiving has not been done and this subject has not been dealt with according the political science so far. We encounter with “Advertising” that has an increasingly popularity when we analyse some concepts on political promotion amd marketing recently. As a consequence, the changes in the world conjuncture and differing position of political promotion shaped this work and brought it to the agenda. According to the mentioned determiners, of a different research subject from the previous ones is diffened due to different approach on communicvation science and corresponding promotion discipline. Beside, the concept of this work is determined according to; political promotion, perception abd practices in Turkey, promotion from the perspectives of Turkish politicians, the political panaroma of Tırkey and the analysis of historical development of political promotion. Regarding the table resulting from the general evaluation, the limits of research are completed with the evaluation of the political promotion campaigns done in pre-elections in Turkey between 1950- 2002, the changes and effescts of slogan, target mass and vote preferences and the evaluation of their effects in quality and quantity.
    [Show full text]
  • The Making of Modern Turkey
    The making of modern Turkey Turkey had the distinction of being the first modern, secular state in a predominantly Islamic Middle East. In this major new study, Feroz Ahmad traces the work of generations of reformers, contrasting the institution builders of the nineteenth century with their successors, the ‘Young Turks’, engineers of a new social order. Written at a time when the Turkish military has been playing a prominent political role, The Making of Modern Turkey challenges the conventional wisdom of a monolithic and unchanging army. After a chapter on the Ottoman legacy, the book covers the period since the revolution of 1908, examining the processes by which the new Turkey was formed. Successive chapters then chart progress through the single-party regime set up by Atatürk, the multi-party period (1945– 60) and the three military interventions of 1960, 1971 and 1980. In conclusion, the author examines the choices facing Turkey’s leaders today. In contrast to most recent writing, throughout his analysis, the author emphasises socio-economic changes rather than continuities as the motor of Turkish politics. Feroz Ahmad is a professor of history at the University of Massachusetts at Boston. He is the author of The Young Turks (1969) and The Turkish Experiment in Democracy 1950–75 (1977). The Making of the Middle East Series State, Power and Politics in the Making of the Modern Middle East Roger Owen The making of modern Turkey Feroz Ahmad London and New York First published 1993 by Routledge 11 New Fetter Lane, London EC4P 4EE Simultaneously published in the USA and Canada by Routledge 29 West 35th Street, New York, NY 10001 Transferred to Digital Printing 2002 Routledge is an imprint of the Taylor & Francis Group This edition published in the Taylor & Francis e-Library, 2003.
    [Show full text]
  • Download Book
    SOCIAL, POLITICAL, ECONOMIC AND OTHER DEVELOPMENTS OCCURRED IN TURKEY BETWEEN THE YEARS OF 1980-2000 EDITORS ASSOCIATE PROF. DR. OZKAN AKMAN ASSOCIATE PROF. DR. TAHIR GUR 2020 Social, Political, Economic and Other Developments Occurred in Turkey between the Years of 1980-2000 Editors Assoc.Prof.Dr. Ozkan AKMAN Asst.Prof.Dr. Tahir GUR Layout - Cover Design Davut Alan This book was typeset in 10/12 pt. Calibri, Italic, Bold and Bold Italic. Copyright © 2020 by ISRES Publishing All rights reserved. No part of this book may be reproduced in any form, by photostat, microfilm, retrieval system, or any other means, without prior written permission of the publisher. Social, Political, Economic and Other Developments Occurred in Turkey between the Years of 1980 - 2000 Published by ISRES Publishing, International Society for Research in Education and Science (ISRES). Includes bibliographical references and index. ISBN 978-605-69854-9-2 Date of Issue December, 2020 E-mail [email protected] Address Istanbul C. Cengaver S. No 2 Karatay/Konya/TURKEY www.isres.org PROEM The third part of the book was studied under seven main headings with the 1980 period, which is considered to be the recent period of Turkish history, but on which only scattered and anecdotal information was available. In this section, both the ideological orientation of the coup and the ideological institutions it created are analyzed in detail. The establishment of a new economic order in accordance with the economic framework determined by the January 24 decisions is analyzed simultaneously with the formation of a political structure under the direction of the National Security Council.
    [Show full text]