Türk Siyasal Yaşaminda Doğru Yol Partisi

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Türk Siyasal Yaşaminda Doğru Yol Partisi T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI KARŞILAŞTIRMALI TARİH PROGRAMI DOKTORA TEZİ TÜRK SİYASAL YAŞAMINDA DOĞRU YOL PARTİSİ Hüseyin ÇAVUŞOĞLU Danışman Yrd. Doç. Dr. Nedim YALANSIZ 2009 İZMİR Yemin Metni Doktora Tezi olarak sunduğum “Türk Siyasal Yaşamında Doğru Yol Partisi ”adlı çalışmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenlerden oluştuğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve bunu onurumla doğrularım. ….../..../....... Hüseyin ÇAVUŞOĞLU II DOKTORA TEZ SINAV TUTANAĞI Öğrencinin Adı ve Soyadı : Hüseyin ÇAVUŞOĞLU Anabilim Dalı : Tarih Programı : Karşılaştırmalı Tarih Tez Konusu : Türk Siyasal Yaşamında Doğru Yol Partisi Sınav Tarihi ve Saati :…./…./…. Yukarıda kimlik bilgileri belirtilen öğrenci Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün …………………….. tarih ve ………. Sayılı toplantısında oluşturulan jürimiz tarafından Lisansüstü Yönetmeliğinin 30.maddesi gereğince doktora tez sınavına alınmıştır. Adayın kişisel çalışmaya dayanan tezini …. dakikalık süre içinde savunmasından sonra jüri üyelerince gerek tez konusu gerekse tezin dayanağı olan Anabilim dallarından sorulan sorulara verdiği cevaplar değerlendirilerek tezin, BAŞARILI OLDUĞUNA Ο OY BİRLİĞİ Ο DÜZELTİLMESİNE Ο* OY ÇOKLUĞU Ο REDDİNE Ο** ile karar verilmiştir. Jüri teşkil edilmediği için sınav yapılamamıştır. Ο*** Öğrenci sınava gelmemiştir. Ο** * Bu halde adaya 6 ay süre verilir. ** Bu halde adayın kaydı silinir. *** Bu halde sınav için yeni bir tarih belirlenir. Evet Tez, burs, ödül veya teşvik programlarına (Tüba, Fulbright vb.) aday olabilir. Ο Tez, mevcut hali ile basılabilir. Ο Tez, gözden geçirildikten sonra basılabilir. Ο Tezin, basımı gerekliliği yoktur. Ο JÜRİ ÜYELERİ İMZA …………………………… □ Başarılı □ Düzeltme □Red …………….. …………………………… □ Başarılı □ Düzeltme □Red ……….......... …………………………… □ Başarılı □ Düzeltme □Red …. ………… …………………………… □ Başarılı □ Düzeltme □Red ……….......... …………………………… □ Başarılı □ Düzeltme □ Red ……………. III ÖZET Doktora Tezi TÜRK SİYASAL YAŞAMINDA DOĞRU YOL PARTİSİ Hüseyin ÇAVUŞOĞLU Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Karşılaştırmalı Tarih Programı Demokrat Parti-Adalet Partisi çizgisinin devamı olarak, 12 Eylül Askeri Müdahalesi’nden sonra 23 Haziran 1983’te kurulan Doğru Yol Partisi, millet iradesinin üstünlüğüne inanan, milliyetçi, muhafazakar, demokrat, laik, liberal ve serbest piyasa ekonomisi taraftarı olmuştur. DYP’nin, 1946’da başlayan halk hareketinin devamı olduğu genel kabul görmektedir. 1982 Anayasası’yla siyasetçilere getirilen siyasi yasakların, 6 Eylül 1987 tarihli halk oylamasıyla kalkmasından sonra, DYP Genel Başkanlığa Süleyman Demirel seçildi. DYP III. Büyük Kongresi’yle başlayan değişim hareketi çerçevesinde, parti yönetiminde genç ve yeni isimlere görev verildi. Bu değişim hareketiyle 1991 seçimlerine giren DYP, %27.03’lük oy oranıyla birinci parti oldu. 20 Ekim 1991 seçimleri sonrasında kurulan DYP-SHP ve DYP-CHP koalisyon hükümetleri, özellikle demokrasi, ekonomi alanında beklenen adımları atamadılar. Turgut Özal’ın vefatı, ardından da Süleyman Demirel Cumhurbaşkanlığı merkez sağ siyasetin kırılma noktasıdır. 24 Aralık 1995 seçimleri sonrasında DYP, ANAYOL ve REFAHYOL koalisyon hükümetlerinde yer almıştır. Demirel’in Cumhurbaşkanlığı sonrasında DYP ve ANAP liderlerinin birbirlerinin siyasetten silmek için izledikleri siyaset anlayışı, merkez sağda önemli bir gerilemeye neden oldu. Bunun dışında merkez sağda gerilemeye yolsuzluk, yozlaşma, güvensizlik gibi etkenlerin önemli payı oldu. DYP 1987 genel seçimlerinde %19.1, 1991’de %27.03, 1995’te %19.13, 1999’da %12.01, 2002’de ise %9.54 oranında oy aldı. DYP, DP ve AP’nin geleneksel oy tabanının güçlü IV olduğu illerde başarılı oldu. DYP’nin kırsal kesimdeki oy potansiyeli daha yüksektir. DYP oylarının tarım sektörüyle pozitif ilişkide olması, DYP’ye en önemli desteğinin kırsal kesimden geldiğini göstermektedir. Bunun nedeni de, köylü ile en sıcak ilişkiyi kuran, Süleyman Demirel’e duyulan vefadır. DYP’nin toplumsal tabanını köylüler, çiftçiler, küçük esnaf ve tüccarlar oluşturmaktadır. 3 Kasım 2002 seçimleri sonucunda, Çiller’in istifası sonrasında genel başkanlığa Mehmet Ağar seçildi. DYP, 2007 seçimleri öncesinde “Demokrat Parti” adını aldı. DP, 22 Temmuz 2007 seçimlerinde oyların %5.42’sini alarak Meclis dışında kaldı. Anahtar Kelimeler : 1) Türk Siyasal Yaşamı, 2) Siyasal Partiler, 3) Doğru Yol Partisi, 4) Süleyman Demirel, 5) Merkez Sağ V ABSTRACT Doctoral Thesis The True Path Party in Turkish Political Life Hüseyin ÇAVUŞOĞLU Dokuz Eylül University Institute of Social Sciences Department of History Comparative History Program Continuing the way of Democrat Party(DP)- Justice Party(JP), the True Path Party(TPP) founded in 23 June 1983 after the Military Intervention of 12 September has become nationalist, conservative, democrat, secular, liberal and a supporter of free market economy and believes the superiority of the nation’s willpower. It is generally accepted that TPP has continued the public movement having started in 1946. After the political bans imposed on the politicians by the Turkish Constitution of 1982 were abolished by referendum dated 6 September 1987 Suleyman Demirel was elected as the General Leader of TPP. Within the framework of the changing movement having commenced with TPP III General Congress, new and young people were assigned duties at the management of the party. Participating in the election of 1991 with this changing movement, TPP became the first party with the vote ratio of 27.03 %. TPP-SDPP (Social Democratic Populist Party) and TPP-RPP (Republican People’s Party) coalition governments formed after the election of 20 October 1991 could not take the expected steps, particularly in the fields of democracy and economy. Decease of Turgut Ozal and the Presidency of Suleyman Demirel are the breaking points of the centre right politics. Following the election of 24 December 1995, TPP took part in “Anayol” and “Refahyol” coalition governments. After the presidency of Suleyman Demirel, the sense of politics of TPP and MP (Motherland Party) leaders to eliminate each other from the politics caused a serious decline in the centre right. Besides, some factors such as corruption, fraud and distrust played a role in deterioration of the centre right. TPP’s vote ratio was 19,1%, 27.03 %, 19.13 %, 12.01 % and 9.54 % in the general elections of 1987, 1991, 1995, 1999 and 2002 respectively. TPP became successful in the cities where the traditional VI vote base of DP and JP were strong. The vote potential of TPP was higher in the rural area. Positive relation of TPP votes with the agriculture sector pointed out that the greatest support to TPP was given by the rural area because of the loyalty to Suleyman Demirel, who has established the closest relation with the villagers. The social base of TPP consists of villagers, farmers, small business owners and merchandisers. As a result of the election of 3 November 2002, pursuant to the resignation of Ciller, Mehmet Agar was elected as the leader of the party. TPP got the name of “Democrat Party” before the election of 2007. DP got out of the Parliament by getting 5.42 % of the votes in the election of 22 July 2007. Key Words : 1) Turkish Political Life, 2) Political Parties, 3) True Path Party, 4) Süleyman Demirel, 5) Center Right VII İÇİNDEKİLER TÜRK SİYASAL YAŞAMINDA DOĞRU YOL PARTİSİ YEMİN METNİ II TUTANAK III ÖZET IV ABSTRACT VI İÇİNDEKİLER VIII KISALTMALAR XIII TABLOLAR LİSTESİ XIV EKLER LİSTESİ XVI GİRİŞ :Çok Partili Yaşama Geçişten Büyük Türkiye Partisi’nin Kuruluşuna Türkiye’nin Siyasal Yaşamı 1 BİRİNCİ BÖLÜM BÜYÜK TÜRKİYE PARTİSİ’NİN KURULUŞU 1.1. BÜYÜK TÜRKİYE PARTİSİ 7 1.1.1. BTP'nin Kuruluş Çalışmaları 7 1.1.2. BTP'nin Kuruluşu 9 1.1.3. BTP'nin Feshedilmesi ve Zincirbozan Günleri 13 İKİNCİ BÖLÜM DYP'NİN KURULUŞU VE YILDIRIM AVCI DÖNEMİ 2.1. DYP'NİN KURULUŞ DÖNEMİ 18 2.1.1. DYP'nin Kuruluş Çalışmaları 18 2.1.2. DYP'nin Kuruluşu 19 2.1.3. DYP Tüzüğü 21 2.1.3.1. Büyük Kongre 21 2.1.3.2. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’nun Kuruluşu ve Çalışması 22 2.1.3.3. Partiye Üyelik 23 2.1.3.4. Partinin Finansmanı 23 VIII 2.1.4. DYP Programı 24 2.1.4.1. Ekonomik Düzen 24 2.1.4.2. Sosyal Politikalar 25 2.2. YILDIRIM AVCI DÖNEMİ 25 2.2.1. 6 Kasım 1983 Milletvekili Seçimleri Öncesi DYP'nin Yaşadığı Vetolar 25 2.2.2. Avcı Döneminde DYP'ye Katılımlar 31 2.2.2.1. 1983 Yılında DYP'ye Katılımlar 31 2.2.2.2. 1984 ve 1985 Yılında DYP'ye Katılımlar 32 2.2.3. DYP Birinci Büyük Divan Toplantısı (4 Şubat 1984) 33 2.2.4. 25 Mart 1984 Yerel Seçimleri 35 2.2.4.1. DYP'nin Seçim Kampanyası 35 2.2.4.2. Seçim Sonuçları 37 2.2.5. DYP Hakkında Kapatılma ve İhtar İstemi 40 2.2.6. DYP Büyük İstişare Toplantısı (16 Aralık 1984) 42 2.2.7. DYP Küçük Kongresi (13 Ocak 1985) 45 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HÜSAMETTİN CİNDORUK DÖNEMİ 3.1. DYP BİRİNCİ BÜYÜK KONGRESİ (1985) 48 3.2. DYP-MDP BİRLEŞME ÇALIŞMALARI 56 3.3. DYP KÜÇÜK KONGRESİ ve AP’NİN KURULUŞU’NUN 25.YILDÖNÜMÜ (11 ŞUBAT 1986) 58 3.4. CİNDORUK DÖNEMİNDE DYP'YE KATILIMLAR 60 3.5. DYP'NİN İLK MECLİS GRUBUNU OLUŞTURMASI 63 3.6. DYP KÜÇÜK KONGRESİ (23 HAZİRAN 1986) 64 3.7. 28 EYLÜL 1986 MİLLETVEKİLİ ARA SEÇİMLERİ 66 3.8. DYP KÜÇÜK KONGRESİ (11 ŞUBAT 1987) 71 3.9. DYP TEMSİLCİLER MECLİSİ KONGRESİ (23 HAZİRAN 1987) 72 3.10. SİYASİ YASAKLARIN KALDIRILMASI 74 IX DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SÜLEYMAN DEMİREL DÖNEMİ 4.1. DYP BİRİNCİ OLAĞANÜSTÜ KONGRESİ ve SÜLEYMAN DEMİREL'İN GENEL BAŞKANLIĞI 83 4.2. 29 KASIM 1987 MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİ 85 4.2.1. DYP’nin Seçim Kampanyası 87 4.2.2. Seçim Sonuçları 89 4.3. DYP İKİNCİ BÜYÜK KONGRESİ (1988) 91 4.4. 25 EYLÜL 1988 TARİHLİ HALK OYLAMASI ve DYP'NİN TUTUMU 97 4.5. 26 MART 1989 YEREL SEÇİMLERİ 98 4.6. DYP GENİŞLETİLMİŞ TEMSİLCİLER MECLİSİ TOPLANTISI (3 HAZİRAN 1989) 103 4.7. TURGUT ÖZAL’IN CUMHURBAŞKANLIĞI ÖNCESİ DYP’NİN TUTUMU 104 4.8. DYP ÜÇÜNCÜ BÜYÜK KONGRESİ (1990) 105 4.9. DEMOKRATİK MÜCADELE PARTİSİ’NİN DYP’YE KATILIMI 110 4.10. DYP-SHP İŞBİRLİĞİ 111 4.11. AP’NİN KURULUŞ YILDÖNÜMÜ (11 ŞUBAT 1991) 112 4.12.
Recommended publications
  • Anavatan Partisi'nin Kuruluşu Ve Iktidara Gelişi
    T.C. DOKUZ EYLÜL ÜN İVERS İTES İ ATATÜRK İLKELER İ VE İNKILÂP TAR İHİ ENST İTÜSÜ ANAVATAN PART İSİ’N İN KURULU ŞU VE İKT İDARA GEL İŞİ (Yüksek Lisans Tezi) Şeyda Belhan DANI ŞMAN Öğret. Gör. Dr. Leyla Kırkpınar İZM İR-2005 ÖNSÖZ Demokratik sisteme geçi şlerde en önemli gösterge, serbest ve e şit şartlar altında yargının gözetiminde yapılan demokratik seçimlerdir. Bu seçimlerin demokratikli ği, ulusal iradeyi yansıtması açısından sivil iktidarı da do ğrudan etkilemektedir. Bu çalı şmada da 12 Eylül 1980 müdahalesi ardından kurulan sivil iktidar ve bu iktidarın demokrasiye katkıları sorgulanmaktır. Politikaya siyasi geçmi şi olmadı ğını iddia ederek giren ve 1980 sonrası dönemde, “ neo-liberalizm ”in Türkiye temsilcisi olan ANAP’ın konu edildi ği bu tezin I. Bölümünde, ANAP’ın kurulmasına zemin hazırlayan 12 Eylül askeri müdahalesi ve askeri yönetim; II. Bölümünde ANAP’ın kurulu şu, kurumsalla şması ve siyaset sahnesinde yerini alması; III. Bölümünde 6 Kasım 1983 Milletvekili Genel Seçimleri ve ANAP’ın iktidara geli şi; IV. Ve son Bölümünde ise ANAP’ın iktidarını sa ğlamla ştırması ve icraatları analiz edilmi ştir. Üzerinde büyük bir zevk, merak ve istekle çalı ştı ğım, ancak yıllarca sürecek detaylı ara ştırmalarla daha farklı boyutlara ta şınabilece ğine inandı ğım bu çalı şmamın, daha sonra yapılacak ara ştırmalara yeni ufuklar açmasını diliyor, tez danı şmanlı ğımı üstlenip, çalı şmalarımı sabır ve titizlikle yakından izleyen ve olumlu ele ştirileriyle tezin ortaya çıkmasına katkıda bulunan hocam, sayın Dr. Leyla Kırkpınar’a, dönemin ileri gelen siyaset adamlarıyla yapmayı planladı ğım röportajların hazırlıkları sırasında yardım ve destekleriyle beni cesaretlendiren de ğerli hocalarım Prof.
    [Show full text]
  • The Justice Party Anf the Republican People's Party 1965-1971.Pdf
    I JPandRPP 1965-1971 233 important of the new parties was tru;Justice Party, created under the leadership of Rag1p Giimii§pa]a,a retired genera)} The NUC had decided against forming a party of its own, but at the same time it had not relinquished its aim of trying to guide the CHAPTER IX new parties in a direction that would not be revanchist. It therefore encouraged former dissident Democrats like Ekrem Alican to form THEJUSTICE PARTY AND THE one of the new parties. Alican had been exn.e,lled.Jro�DP in 1955 and become a founding member of the.jFreedomyartyJ After REPUBLICAN PEOPLE'S PARTY 1965-1971 the May revolution he entered the cabinet as Finance Minister and resigned on 24 December 1960 in order to make preparations for new political activity. In February he announced the formation of The Justice Party has emerged from the bosom of the Turkish the ew Tur efPart which was set up as successor to the DP of nation ... Like everything which has emerged from the bosom of the early years, be orejt abandoned democrac and li eralis . The the Turkish nation up to the present, it is beautiful, vivacious and party represented the 'intellectual', elitist, and urban wing of the full of life. former DP and included high bureaucrats, proi�sson,__ and -professio als. At the same time, some of its electoral strength was SilleymanDemirel, at the Justice Party Congress, 28 November 1964 based on alliances with local landowning elites in eastern Anatolia,_ Initially it seemed as though the NTP would inherit the 'five If only the Justice Party on the right of centre would put up a wall million Democrat votes' and become the successor party.
    [Show full text]
  • Tarih Türkiye Cumhuriyeti Başlangiçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri
    T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey
    [Show full text]
  • La République De Turquie a 66 Ans CHRONOLOGIE DES EVENEMENTS 1919
    La République de Turquie a 66 ans CHRONOLOGIE DES EVENEMENTS 1919 Mustafa Kemal débarque à Samsun comme Inspecteur Général de la troisième armée d ’Anatolie. 23juillet-6 août le Congrès National d’Erzu- rum met au point le Pacte National sous la présidence de Kemal. 4 sept-13 sept-Kemal prend la tête du Congrès National à Sivas: Confirmation du Pacte National et établissement du Comité Représentatif. 27 déc-Kemal établit son quartier géné­ ral à Ankara et s’adjoint le Comité Repré­ sentatif. 1920 23 avrii-La première Grande Assemblée Nationale se réunit à Ankara. 24-août-projet de traité signé à Moscou entre l’Union Soviétique et le gouvernement Une délégation au Congrès de Sivas national 1921 6 jan-10 jan-L’avance grecque est mise en échec à la première bataille d’inônü. 20 jan-A Ankara, la Grande Assemblée Nationale adopte la loi de la Constitution basée sur la souveraineté du peuple. 5 août-13 sept-Bataille de Sakarya: les Turcs repoussent l’avance grecque aux por­ tes mêmes d ’Ankara. 1922 26 août-9 sept-Les forces nationales bat­ tent les Grecs au cours d’une contre- offensive et prennent İzmir. 3 août-11 oct-A la Conférence de Mudanya, on convient d ’un armistice entre les alliés et le gouvernement national. 1er nov-Mustafa Kemal proclame l’abo­ lition du sultanat. Inauguration de la GANT page 2 1923 24 juillet-Le traité de Lausanne est signé. 13 oct-Ankara devient la capitale de la Turquie. 29 oct-Proclamation de la République turque, Mustafa Kemal est élu premier pré­ sident.
    [Show full text]
  • 1943 – 1945 Yılları Kronolojisi 1945 – 1946 Yılları Kronolojisi
    T O P L U M S A L E K O N O M İ K S İ Y A S A L A R A Ş T I R M A L A R V A K F I 1943 – 1945 Yılları Kronolojisi 28 Şubat 1943 Milletvekili Genel Seçimleri M. Abdülhalik Renda Meclis Başkanı 8 Mart 1943 İsmet İnönü Cumhurbaşkanı 9 Mart 1943 II. Saracoğlu Hükûmeti 29 Ağustos 1943 Milletvekili Ara Seçimleri 2 Nisan 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 10 Eylül 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 17 Aralık 1944 Milletvekili Ara Seçimleri 1945 – 1946 Yılları Kronolojisi Türkiye’nin Almanya ve Japonya’ya savaş ilânı / 23 Şubat 1945 Birleşmiş Milletler Beyannamesine katılma kararı 25 Nisan 1945 BM Uluslararası Örgütlenme Konferansının San Francisco’da toplandı 7 Mayıs 1945 II. Dünya Savaşının sona erdi (Almanya’nın teslimi) 19 Mayıs 1945 Cumhurbaşkanı İnönü’nün Gençlik Bayramı nedeniyle yaptığı konuşma 29 Mayıs 1945 CHP’li 5 milletvekilinin bütçeye red oyu verdi CHP’nin ara seçimlerde partili aday gösterilmeyeceğine ilişkin bildirisi 7 Haziran 1945 Dörtlü Takririn CHP Grubuna sunuldu 11 Haziran 1945 Çiftçiyi Topraklandırma Kanununun kabul edildi 12 Haziran 1945 Dörtlü Takrir’in CHP Grubunda görüşüldü ve reddedildi 17 Haziran 1945 Milletvekili Ara Seçimleri 26 Haziran 1945 Birleşmiş Milletler Antlaşmasının imzalandı 7 Temmuz 1945 Millî Kalkınma Partisinin İçişleri Bakanlığına kuruluş başvurusu 18 Temmuz 1945 Millî Kalkınma Partisinin kuruldu 5 Ağustos 1945 Milletvekili Ara Seçimleri 14 Ağustos 1945 Japonya’nın kayıtsız şartsız teslim oldu 15 Ağustos 1945 Birleşmiş Milletler Antlaşmasının TBMM’de onaylandı 5 Eylül 1945 Başbakan Saracoğlu’nun açıklamaları
    [Show full text]
  • 1950 - 2011 Yillari Arasinda Yapilan Genel Seçimlere Yönelik Seçmen Davranişlari Üzerine Bir Araştirma
    1950 - 2011 YILLARI ARASINDA YAPILAN GENEL SEÇİMLERE YÖNELİK SEÇMEN DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ٭Kemal YILDIRIM ÖZET Türkiye Cumhuriyeti Devletinin çok partili döneme geçmesiyle birlikte 1946-2011 yılları arasında toplam 17 genel seçim yapılmıştır. Türkiye'nin bu çok partili döneminde, ilki 27 Mayıs 1960'da (askeri darbe) olmak üzere; 12 Mart 1971'de (muhtıra), 12 Eylül 1980'de (askeri darbe), 28 Şubat 1997'de (post modern darbe) ve 27 Nisan 2007'de (e-muhtıra) yapılan askeri müdahalelerle halk iradesine dayanan demokratik düzen kesintiye uğratılmıştır. Bu çalışmada, çok çalkantılı geçen bu sürece ilişkin halkın partilere olan yaklaşımları ile oy verme davranışları genel hatlarıyla incelenecektir. Bu amaçla, 1950 yılı dâhil olmak üzere yapılan 16 genel seçime katılan partiler ve aldıkları oy oranları ayrıntılarıyla ele alınmış olup, bu süreçte ortaya çıkan kitle partilerine yönelik seçmen davranışları ideolojik temelde gruplandırmalar yapılarak irdelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Genel Seçim, Seçmen Davranışları, Seçim Sonuçları, Siyasi Partiler. AN INVESTIGATION ON VOTER BEHAVIORS AT THE GENERAL ELECTIONS HELD BETWEEN 1950 AND 2011 ABSTRACT After a multi-party period of about 25 years, 17 general elections were held in Turkey between 1946 and 2011. Within this period, the democratic system based on the public’s will was interrupted by memorandums and military coups of which the first one was on 27th of May, 1960 (military coup), second on 12th of March, 1971 (memorandum), third on 12th of September, 1980 (military coup), fourth on 28th of February, 1997 (post-modern coup), and the last one on 27th of April, 2007 (e-memorandum). In this study, outlines of peoples approaches to the political parties and their voting behaviors will be examined.
    [Show full text]
  • İnönü Savaşları'nın 100. Yıl Dönümü Özel Sayısı
    Sahibi: Anadolu Üniversitesi adına Rektör Prof. Dr. Fuat ERDAL Owner: On behalf of Anadolu University, Rector Prof. Dr. Fuat ERDAL Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu University Journal of Social Sciences (AÜSBD) yayın hayatına 2001’de yılda iki sayı ile (AUJSS) is an international peer-reviewed journal başlamış, 2012 itibariyle Mart, Haziran, Eylül ve that started its publication life in 2001 with two issues Aralık aylarında olmak üzere yılda 4 defa yayınlanan per year, and as of 2012 published four times a year ve TÜBİTAK-ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri in March, June, September and December and is Tabanında taranan uluslararası hakemli statüsünde indexed in TÜBİTAK-ULAKBİM Social Sciences olan bir dergidir. AÜSBD ayrıca; EBSCOhost Database. AUJSS is also included in international Academic Search Complete, Index Copernicus gibi indexes such as EBSCOhost Academic Search uluslararası indekslerin yanı sıra Sobiad atıf Complete, Index Copernicus and as well as in Sobiad dizinininde de yer almaktadır. citation index. Derginin Yayın dili Türkçe ve İngilizce olup, The journal's publication language is Turkish and “araştırma makalesi”, “derleme”, “editöre mektup” ve English, and it accepts manuscripts such as “kitap incelemesi” türünden metinleri, yazım "research article", "review", "letter to the editor" and kurallarına uygun hazırlanmış olması koşuluyla "book review", provided that they are prepared in değerlendirmeye kabul eder. Değerlendirilmek üzere accordance with the guidelines of the journal. dergimize gönderilen metinlerin, daha önce Manuscripts submitted to our journal for evaluation yayınlanmamış, yayınlanmak üzere kabul edilmemiş should not have been previously published, accepted ve yayınlanmak için değerlendirilme sürecinde for publication, and not in the process of being olmaması gerekir.
    [Show full text]
  • 1960'Tan Günümüze Türkiye Tarihi
    SUAVİ AYDIN - YÜKSEL TAŞKIN 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi İletişim Yayınları 1989 • Tarih Dizisi 86 ISBN-13: 978-975-05-1462-3 © 2014 İletişim Yayıncılık A. Ş. 1. BASKI 2014, İstanbul EDİTÖR Kerem Ünüvar KAPAK Suat Aysu UYGULAMA Hüsnü Abbas DÜZELTİ Remzi Abbas DİZİN Birhan Koçak BASKI ve CİLT Sena Ofset · SERTİFİKA NO. 12064 Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi B Blok 6. Kat No. 4NB 7-9-11 Topkapı 34010 İstanbul Tel: 212.613 03 21 İletişim Yayınları · SERTİFİKA NO. 10721 Binbirdirek Meydanı Sokak, İletişim Han 3, Fatih 34122 İstanbul Tel: 212.516 22 60-61-62 • Faks: 212.516 12 58 e-mail: [email protected] • web: www.iletisim.com.tr SUAVİ AYDIN - YÜKSEL TAŞKIN 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi SUAVİ AYDIN 1962 yılında Ankara’da doğdu. Lisans eğitimini Hacettepe Üniversitesi sosyoloji bölü- münde tamamladı. Yüksek lisansını aynı alanda yaptıktan sonra, aynı üniversiteden sosyal/kültürel antropoloji alanında doktora derecesi aldı. Başlıca çalışmaları arasında Modernleşme ve Milliyetçilik (1993); Kimlik Sorunu, Ulusallık ve “Türk Kimliği” (1998); Mardin Tarihi. Cemaat-Aşiret-Devlet (2000, Oktay Özel, Kudret Emiroğlu ve Süha Ünsal ile birlikte); Antropoloji Sözlüğü (. 2003, Kudret Emiroğlu ile birlikte); Küçük Asya’nın Bin Yüzü: Ankara (2005, Kudret Emiroğlu, Ömer Türkoğlu ve Ergi Deniz Özsoy ile birlikte); “Amacımız Devletin Bekası”: Demokratikleşme Sürecinde Devlet ve Yurttaşlar (2005); “Biraz Adil, Biraz Değil...” Demokratikleşme Sürecinde Toplumun Yargı Algısı (2009, Mithat Sancar ile birlikte) başlıklı yayınlar bulunmaktadır. Ayrıca çeşitli akademik dergilerde ve derlemelerde kimlik sorunu, tarihyazıcılığı, devlet sorunu, düşünce tarihi, milliyetçilik, etnik gruplar ve aşiretler, yerleşme tarihi konularında çok sayıda makalesi ve kitap bölümü yayımlanmıştır. Halen Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde öğretim üyesidir.
    [Show full text]
  • Türkiye'de Cumhurbaşkanı Seçimleri Özellikle 1961 Yılından Sonra
    BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı TÜRK SİYASAL HAYATINDA CUMHURBAŞKANI SEÇİMLERİ Mustafa Serhan YÜCEL Yüksek Lisans Tezi Danışman Yrd. Doç. Dr. Hüseyin SADOĞLU BİLECİK, 2012 BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı TÜRK SİYASAL HAYATINDA CUMHURBAŞKANI SEÇİMLERİ Mustafa Serhan YÜCEL Yüksek Lisans Tezi Danışman Yrd. Doç. Dr. Hüseyin SADOĞLU BİLECİK, 2012 TEŞEKKÜR ‘Türk Siyasal Hayatında Cumhurbaşkanı Seçimleri’ başlıklı yüksek lisans tezimin konusunun seçiminden başlayarak tezin tamamlanmasına kadar olan süreçte yardım ve desteğini esirgemeyen Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sadoğlu’na, ufuk açıcı sohbetleriyle konulara geniş perspektiften bakmamı sağlayan Doç. Dr. Abdulkadir İlgen’e, başta Doç. Dr. Mustafa Koç, Yrd. Doç. Dr. Murat Ercan ve Yrd. Doç. Dr. Ali Ayata olmak üzere Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi’nin değerli öğretim üyelerine en içten teşekkürü borç bilirim. Teşekkür faslında isim zikretmeksizin “Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Tarih Bölümünün değerli öğretim üyeleri” diyecek olursam emeğe saygısızlık yapmış olurum. Prof. Dr. Abdulhalik Bakır, Doç. Dr. İlhami Yurdakul, Yrd. Doç. Dr. Halim Demiryürek, Yrd. Doç. Dr. İsmail Ediz, Yrd. Doç. Dr. Refik Arıkan, Yrd. Doç. Dr. Ömerül Faruk Bölükbaşı ve Okt. Taner Bilgin’e teşekkürden daha fazlasını borçluyum. Ayrıca Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağrı Erhan ile sevgili meslektaşlarım Eylem Ünal ve Emre Oruç’a da verdikleri destekten dolayı şükranlarımı sunuyorum. İlk makalem, ilk kitabım ve ilk konferansım… Hepsinde Ezel Erverdi’nin payı var. Beni yazmaya yüreklendirmese söz uçacaktı, yazı da kalmayacaktı. Kendisine minnet borçluyum. Ve tabii ki, lisans eğitimimi tamamladıktan yıllarca sonra beni akademisyenliğe teşvik eden ve her türlü desteği veren değerli hocam Prof.
    [Show full text]
  • New Turkey” Narrative and Public Policy Change in Turkey1
    THE “NEW TURKEY” NARRATIVE AND PUBLIC POLICY CHANGE IN TURKEY1 Dr. Fethi Ufuk OZISIK* Introduction AKP and the Evolution of Its Rule since 2002’s Legislative Elections The Justice and Development Party (“Adalet ve Kalkınma Partisi”), abbreviated JDP in English and AK PARTİ or AKP in Turkish, is a social conservative political party in Turkey. It has developed from the tradition of Islamism, but has officially abandoned this ideology in favor of "conservative democracy" (Duran, 2008; Akdogan, 2006). The party is the largest in Turkey, with 312 members of parliament. Its leader, Ahmet Davutoglu, is Prime Minister, while former party leader Recep Tayyip Erdogan is President of Republic since 2014. Founded in 2001 by members of a number of existing conservative parties, the party has won three general election victories in 2002, 2007 and 2011, winning 34.3%, 46.6% and 49.8% respectively. Having almost won a two-thirds majority of the 550 parliamentary seats in 2002, the party won 341 seats in 2007 and 327 in 2011. The party currently forms a third- term majority government since 18 November 2002, having had their electoral success mirrored locally in the municipal elections of 2004, 2009 and 2014. Shortly after formation, the AKP portrayed itself as a pro-Western and pro- American2 party in the Turkish political spectrum that advocates a liberal market economy including Turkish membership in the European Union3. The party has been described as a “broad right-wing coalition of Islamist, reformist Islamists, conservatives, nationalists, centre- right, and pro-business groups.” (Soner, 2014). The party has for a long time been supported by the Cemaat Movement of exiled Islamic cleric Fethullah Gulen, whose influence in the judiciary has helped to weaken the opposition against the AKP.
    [Show full text]
  • 27 Mayıs'ın Gölgesinde Demokrasiye Dönüş: 15 Ekim 1961 Genel Seçimleri
    Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi Journal Of Modern Turkish History Studies Geliş Tarihi : 16.01.2020 Kabul Tarihi: 24.08.2020 XX/40 (2020-Bahar/Spring), ss. 227-251. 27 MAYIS’IN GÖLGESİNDE DEMOKRASİYE DÖNÜŞ: 15 EKİM 1961 GENEL SEÇİMLERİ Işıl TUNA* Öz 27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleşen askeri müdahale ile DP iktidarı fiili olarak sona ermiştir. Kısa sürede müdahalede aktif görev alan subaylardan MBK tertip edilmiş ve askerin emriyle bir ara rejim hükümeti kurulmuştur. Süreçte siyasal alana yönelik kısıtlayıcı müdahaleler birbirini izlemiş 23 Haziran’da siyasi toplantılar yasaklanmış, partilerin ocak- bucak teşkilatları kapatılmış ve 7 Temmuz’da tüm siyasi faaliyetlere son verilmiştir. Ancak 13 Ocak 1961 tarihinde siyasi partilerin üzerindeki yasakların kaldırılmasıyla birlikte siyasi partilerin kurulmasının önü açılmış ve demokrasiye dönüş faaliyetleri kazanmıştır. Bu kapsamda ilk serbest seçimler 15 Ekim 1961’de yapılmıştır. Seçim kapsamında siyasi partiler propaganda faaliyetlerine 25 Eylül 1961’de başlamıştır. Seçimlere CHP ve CKMP’nin yanı sıra yeni kurulan partilerden AP ve YTP katılmıştır. MBK süreçte siyasi parti liderleriyle bir dizi görüşme gerçekleştirmiş ve partilerin seçim kampanyasındaki davranışlarını belirlemek istemiştir. Kampanya boyunca MBK tarafından özellikle DP iktidarı ve 27 Mayıs aleyhinde konuşmalar yapıldığı gerekçesiyle siyasi partilere müdahale edilmiştir. Seçim kampanyası başlangıçta kardeşlik ve birlik mesajları içinde başlamış ancak dar bir çerçevede yüksek bir tansiyon ve gergin bir atmosfer içinde seçimlere gidilmiştir. Çalışmamızda 27 Mayıs sonrası siyasi partilerin demokrasiye dönüş süreci üzerinden seçim stratejileri incelendikten sonra seçim neticelerinin değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: Darbe, Siyasi Parti, Demokrasi, Milli İrade. 27 MAY RETURN THE SHADOW OF DEMOCRACY: 15 OCTOBER 1961 GENERAL ELECTION * Öğr. Gör. Dr., Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, ([email protected]), (Orcid: 0000-0002-6238-1609).
    [Show full text]
  • The Making of Modern Turkey
    The making of modern Turkey Turkey had the distinction of being the first modern, secular state in a predominantly Islamic Middle East. In this major new study, Feroz Ahmad traces the work of generations of reformers, contrasting the institution builders of the nineteenth century with their successors, the ‘Young Turks’, engineers of a new social order. Written at a time when the Turkish military has been playing a prominent political role, The Making of Modern Turkey challenges the conventional wisdom of a monolithic and unchanging army. After a chapter on the Ottoman legacy, the book covers the period since the revolution of 1908, examining the processes by which the new Turkey was formed. Successive chapters then chart progress through the single-party regime set up by Atatürk, the multi-party period (1945– 60) and the three military interventions of 1960, 1971 and 1980. In conclusion, the author examines the choices facing Turkey’s leaders today. In contrast to most recent writing, throughout his analysis, the author emphasises socio-economic changes rather than continuities as the motor of Turkish politics. Feroz Ahmad is a professor of history at the University of Massachusetts at Boston. He is the author of The Young Turks (1969) and The Turkish Experiment in Democracy 1950–75 (1977). The Making of the Middle East Series State, Power and Politics in the Making of the Modern Middle East Roger Owen The making of modern Turkey Feroz Ahmad London and New York First published 1993 by Routledge 11 New Fetter Lane, London EC4P 4EE Simultaneously published in the USA and Canada by Routledge 29 West 35th Street, New York, NY 10001 Transferred to Digital Printing 2002 Routledge is an imprint of the Taylor & Francis Group This edition published in the Taylor & Francis e-Library, 2003.
    [Show full text]