Rocznik Teologii Katolickiej
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ROCZNIK TEOLOGII KATOLICKIEJ Tom XVI/1 Białystok 2017 KATEDRA TEOLOGII KATOLICKIEJ UNIWERSYTETU W BIAŁYMSTOKU www.rtk.uwb.edu.pl Zespół redakcyjny: ks. dr hab. Andrzej Proniewski, prof. UwB – redaktor naczelny ks. mgr lic. Leszek Marius Jakoniuk – sekretarz redakcji Rada naukowa: abp prof. dr hab. Edward Ozorowski (AWSD Białystok), bp prof. dr hab. Valerio Lazzeri (FT Lugano), ks. prof. dr hab. Anzolin Chiappini (FT Lugano), ks. prof. dr hab. Bazyli Degórski (PUST Angelicum Rzym), ks. prof. dr hab. Paweł Góralczyk (UKSW Warszawa), ks. prof. dr hab. Manfred Hauke (FT Lugano), ks. dr Tadeusz Kasabuła (UwB Białystok), ks. prof. dr hab. Józef Kijas (PAMI Rzym), ks. prof. dr hab. Emmanuel Lemana (UCAC Yaoundé), ks. prof. dr hab. Piotr Morciniec (UO Opole), ks. prof. dr hab. Andrus Narbekovas (VDU Kowno, Riomer Wilno), dr hab. Elżbieta Osewska (UKSW Warszawa), ks. prof. dr Noel O’Sullivan (SPCM Irlandia), ks. prof. dr hab. Kazimierz Panuś (UPJPII Kraków), ks. prof. dr hab. Wiesław Przygoda (KUL Lublin), ks. prof. dr hab. Adam Skreczko (UKSW Warszawa), ks. prof. dr hab. Hans Christian Schmidbaur (FT Lugano), ks. prof. Joseph Wolinski (ICP Paryż), ks. prof. dr hab. Włodzimierz Wołyniec (PWT Wrocław), ks. prof. dr hab. Józef Zabielski (UKSW Warszawa) Recenzenci artykułów: ks. dr hab. Jarosław Babiński (UKSW Warszawa), ks. bp dr hab. Henryk Ciereszko (AWSD Białystok), prof. dr hab. Lech Chyczewski (UMB Białystok), ks. dr Sławomir Dąbrowski (AWSD Białystok), ks. dr Andrzej Dębski (AWSD Białystok), ks. dr Daniel Dikevič (WSD Wilno i PUL Rzym), prof. dr hab. Gabriela Eisenring (FT Lugano), ks. dr Krystian Gawron (Seminarium Polskie w Paryżu), o. prof. dr Wojciech Giertych (PUST Angelicum Rzym), ks. prof. dr Lawrence Iwuamadi (IE Genewa), ks. dr hab. Jacek Kempa (US Katowice), ks. prof. dr hab. Zdzisław Kijas (PFT Seraficum Rzym), ks. dr Tomasz Kubiczek (SRR Rzym), ks. dr Jerzy Lachowicz (PWTW Warszawa), o. dr Yves-Marie Lequin (UTSA Nice), ks. prof. dr hab. Jan Mikrut (PUG Rzym), ks. prof. dr hab. Kazimierz Misiaszek (UKSW Warszawa), prof. dr François Moog (ICP Paryż), ks. dr Paweł Murziński (PWT Warszawa), prof. dr hab Jacek Nikliński (UMB Białystok), ks. dr hab. Mieczysław Olszewski (PWTW Warszawa), ks. prof. dr hab. Kazimierz Rynkiewicz (MU Monachium), ks. prof. dr hab. Adam Skreczko (UKSW Warszawa), ks. dr Marian Strankowski (AWSD Białystok), ks. dr Daniel Tumiel (PUST Angelicum Roma), prof. dr Denis Villepelet (ICP Paryż), ks. dr hab. Robert Woźniak (UPJPII Kraków) Redaktor tematyczny: ks. dr hab. Andrzej Proniewski, prof. UwB Redakcja: Elżbieta Kozłowska-Świątkowska Korekta: zespół Tłumaczenie na język angielski i korekta: Erin Rice Native speaker: Erin Rice Redakcja techniczna: Zbigniew Łaszcz Opracowanie graficzne i skład komputerowy: Zbigniew Łaszcz ISSN 1644-8855 „Rocznik Teologii Katolickiej” jest indeksowany w międzynarodowych bazach czasopism naukowych: Index Copernicus, CEJSH, BazHum, EBSCO Wydano nakładem Katedry Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku 15-007 Białystok, ul. Warszawska 50, tel. 85 745 70 90 e-mail: [email protected] Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 15-097 Białystok, ul. M. Skłodowskiej-Curie 14 http://wydawnictwo.uwb.edu.pl; e-mail: [email protected] Spis treści RELIGIOLOGY Rev. Bogusław Kieżel Orishas in Cuban Santería According to Nelson Marcos Aboy Domingo ..............................................................................................7 Rev. Andrzej Proniewski Interreligious Dialogue in Jesus Christ ........................................21 MORAL THEOLOGY Rev. Andrzej Kobyliński Seeking a Virtuous Patriotism: Considerations on Love for One’s Country .............................................................................................41 Rev. Krzysztof Smykowski Theological and Moral Aspects of Vegetarianism ........................53 Rev. Jarosław Wojtkun Archbishop Zygmunt Zimowski’s Contribution to Shaping Health Care as a Guardian and Servant of Life .........................65 Rev. Tadeusz Zadykowicz The Moral Dimension of Patriotism ..............................................81 CATHOLIC SOCIAL TEACHING Barbara Cieślińska Hospitality and the Migration Crisis ............................................93 Paweł Adam Makowski In the Light of John Paul II’s Teaching: Diplomacy’s Moral Duty is Respect for Human Rights ........................................................111 Adam Zadroga Methodological Premises of the Ethics of Social Entrepreneurship: From the Perspective of the Teachings of the Catholic Church .............................................................................141 MARIOLOGY Marzena Szczepkowska Mary as a Sign of God’s Mercy Toward Women and the World..................................................................................153 HISTORY OF THE CHURCH Rev. Tadeusz Kasabuła Appointing Canonical Prebendaries in the Vilnius Cathedral Chapter During the 14th-18th Centuries ........................................171 Stanisław M. Królak The Episcopal Ministry of Reverend Kazimierz Świątek (1914-2011) ......................................................................................189 Noty o autorach .......................................................................................211 Indeks tematyczny ..................................................................................214 Indeks osobowy .......................................................................................217 fot. Arturfot. Radecki, www.futura.pl Jego Ekscelencji Księdzu Arcybiskupowi prof. dr. hab. Edwardowi Ozorowskiemu, Organizatorowi i pierwszemu kierownikowi Katedry Teologii Katolickiej, założycielowi „Rocznika Teologii Katolickiej”, wieloletniemu pracownikowi naukowo-dydaktycznemu Uniwersytetu w Białymstoku W podziękowaniu za wkład osobisty w rozwój środowiska naukowego Archidiecezji Białostockiej i świadectwo życia „w Tym, który umacnia”. Redakcja RELIOGIOLOGY Rocznik Teologii Katolickiej, tom XVI/1, rok 2017 DOI: 10.15290/rtk.2017.16.1.01 Rev. Bogusław Kieżel Archidiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne w Białymstoku Orishas in Cuban Santería According to Nelson Marcos Aboy Domingo Santería (also called La Regla de Ocha, or The Rule of Ocha) is an Afro-Ameri- can syncretic religion practiced in Cuba. At the center of this religion is a belief in the Supreme Being, in deity intercessors (Orishas), and ancestral spirits. Orishas are like divine mediators between the Supreme Being and men. They represent the embodiment of natural forces and natural phenomena such as birth and death, health and disease, rain and dew, and trees and rivers. Orishas represent the four great elements of nature: fire, water, earth and air, as well as the three dimensions of nature: mineral, vegetal, and animal. The Orishas are the emanations of the Supreme Being, from whom they have received divine attributes and characteristics. Their task is to help the Supreme Being to govern the world. This study presents the original concept of “Orisha” according to Nelson Marcos Aboy Domingo, the Cuban anthropologist and babalawo, by first presenting how the concept of orishas came about, and then examining the essence, function, and roles of Orishas as well as their cult in Cuban Santería according to concept of Cuban anthropologist. Key words: Cuban Santería, Orishas, cult, African-American religions, Nelson Marcos Aboy Domingo. Introduction Santería (also called La Regla de Ocha) is a syncretic African- American religion practiced in Cuba. According to some cultural 8 Rev. Bogusław Kieżel anthropologists,1 the term “African-American religions” is imprecise Reliogiology because of the complex issues of popular religious practices in Amer- ica, because of their content, and because the evolution, cults, and ceremonies of these religions are so varied. African-American religions have a rich African cultural heritage, which is considered a common good on the American continent.2 The traditional African beliefs of the Yoruba (in Cuba the Yoruba people are called “Lucumi,” which comes from the response “oluku mi—my friend” to the Yoruba greet- ing), Ewe, Ibo, Efik, and Bakongo (in Cuba, “Congo”) people are the source of Santería in Cuba.3 Diego Velázquez brought the aforemen- tioned African peoples to Cuba as slaves when conquered the island at the end of 1510 or the beginning of 1511.4 During the salve trade in the nineteenth century, 550 thousand slaves were transported from Africa to Cuba, which is more than 35% of all of the slaves brought from Africa to Spanish-speaking America during the years 1451-1870.5 The African people brought with them their own culture, tradi- tions, and beliefs. Cuba, therefore, provided a new environment and conditions for the rich African religious traditions to grow. However, the Spanish colonial society in which Africans found themselves fol- lowed the Christian faith. For this reason, many slave owners required their slaves to receive Christian baptism. But, the cultural values and religions that influenced African life on what was known as the Dark Continent caused new challenges and difficulties in Cuba. Due to Christian evangelization in Cuba, belief in the Supreme Being, in deities (Orishas), and ancestral spirits began to take on new forms, and African slaves began to worship Orishas, known as the deity- intercessors between the Supreme Being and man, under the façade 1 J. Guanche, “Las religiones afroamericanas en América Latína y el Caribe ante los desafíos de internet,” in América Latína y el Caribe. Territórios religiosos y desafíos