Ruiny Zamku W Czchowie – Analiza Prac Konserwatorskich I Budowlanych Ruins of Czchów Castle—Analysis of Conservation and Construction Work

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Ruiny Zamku W Czchowie – Analiza Prac Konserwatorskich I Budowlanych Ruins of Czchów Castle—Analysis of Conservation and Construction Work NAUKA SCIENCE Anna Martyka* orcid.org/0000-0001-7582-78280 Ruiny zamku w Czchowie – analiza prac konserwatorskich i budowlanych Ruins of Czchów Castle—Analysis of Conservation and Construction Work Słowa kluczowe: Czchów, zamek, wieża, Keywords: Czchów, castle, knowledge, Middle Ages, średniowiecze, rekonstrukcja, konserwacja reconstruction, conservation Wprowadzenie Introduction Rekonstrukcja ruin zabytkowych budynków od lat The reconstruction of historical building ruins has jest przedmiotem burzliwych dyskusji środowisk been the subject of heated discussion among conser- konserwatorskich i architektonicznych. Rozpoczęto vation and architectural communities for years. It be- je na początku XX wieku, po I i II wojnie światowej gan at the start of the twentieth century, and after the dyskutowano o sposobach postępowania ze zrujnowa- First and Second World Wars there were discussions nym dziedzictwem historycznym, a obecnie powra- on how to proceed with ruined historical heritage. At ca dylemat, co robić z wieloma niszczejącymi i słabo present, we are returning to the dilemma as to what to eksponowanymi historycznymi ruinami. Dominują do with numerous deteriorating or poorly exposed his- dwa skrajne podejścia do tych reliktów. Zwolennicy torical ruins. Two extreme approaches to these relicts minimalnych interwencji w substancję obiektu stoją predominate. The proponents of minimal interven- na stanowisku, że najlepszą formą ochrony dla zabyt- tions into the building’s substance argue that the best ku jest utrzymywanie go w stanie trwałej ruiny, przy form of conserving a heritage building is to keep it in a czym nie wykluczają towarzyszących mu funkcji tu- state of permanent ruin, although they do not rule out rystycznych i kulturowych. Natomiast zwolennicy accompanying tourism-related or cultural functions. dostosowania ruin do współczesnych warunków pre- Meanwhile, proponents of adapting ruins to contem- zentują odważny, kontestowany postulat wznoszenia porary conditions present the bold and contested pos- nowych form kubaturowych na obrysie murów i fun- tulate of erecting new massings fitting the outline of damentów. walls and foundations. Pierwsze podejście – zachowawcze – ma silną pozy- The first approach—which is conservative—has cję ugruntowaną w praktyce konserwatorskiej i w do- a strong position that is well-entrenched in conser- kumentach doktrynalnych, takich jak Karta Wenecka vation practice and doctrinal documents, such as the z roku 19641, której sygnatariuszem ze strony polskiej Venice Charter from 1964,1 whose Polish-side signatory był prof. Jan Zachwatowicz, czy Karta Ochrony Histo- was Professor Jan Zachwatowicz, or the Historic Ruins * dr inż. arch., prof. Politechniki Rzeszowskiej, Wydział Bu- * Ph.D. Eng. Arch., Professor of RzUT, Faculty of Civil and downictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politech- Environmental Engineering and Architecture, Rzeszow University niki Rzeszowskiej of Technology Cytowanie / Citation: Martyka A. Ruins of Czchów Castle—Analysis of Conservation and Construction Work. Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation 2020, 64:28–44 Otrzymano / Received: 30.09.2020 • Zaakceptowano / Accepted: 30.09.2020 doi: 10.48234/WK64CASTLE Praca dopuszczona do druku po recenzjach Article accepted for publishing after reviews 28 Wiadomości Konserwatorskie • Journal of Heritage Conservation • 64/2020 rycznych Ruin 20122. Ta druga uporządkowała podej- Preservation Charter.2 The latter structured the approach ście służb konserwatorskich i projektantów do kwestii of conservation services and designers to the matter of ratowania ruin zamków, które często zamieniało się preserving castle ruins, which often turned into a care- w swobodną i dość fantazyjną ingerencję, czego naj- free and rather frivolous intervention, as excellently lepszym przykładem jest zamek Troszyn. Dokument demonstrated by Troszyn Castle. This document in- ten wskazuje, że najwłaściwszą formą ochrony histo- dicates that the most appropriate form of conserving rycznych ruin jest utrzymanie ich w postaci trwałej historical ruins is to keep them in a state of permanent ruiny, jako działanie wyjątkowe dopuszczając prace ruin, while in exceptional cases it permits work that wykraczające poza ten stan pod warunkiem zachowa- goes beyond this state, under the condition of preserv- nia wszystkich autentycznych reliktów. Do reprezen- ing all authentic relicts. Representative examples of tatywnych przykładów pozytywnych rozwiązań w za- positive conservation work solutions that are compli- kresie prac konserwatorskich, zgodnych z zasadami ant with the provisions of the Historic Ruins Preservation Karty Ochrony Historycznych Ruin i koncentrujących Charter and that focus on protecting surviving relicts się na ochronie zachowanych reliktów, należą zamki are the Odrzykoń and Czorsztyn castles. One of the w Odrzykoniu i Czorsztynie. Jednym z najnowszych latest examples of this approach is Sochaczew Castle. przykładów tego podejścia jest zamek w Sochaczewie. All of these ruins were subjected to necessary conserva- Wszystkie te ruiny poddano niezbędnym zabiegom tion procedures and made available to tourists, follow- konserwatorskim oraz zagospodarowano w celu udo- ing the contemporary state of the art and technology. stępnienia turystom, zgodnie ze współczesną wiedzą Despite not being reconstructed in terms of their mass- i technologią. Pomimo że nie zostały one w żadnym ing in any way, they attract a considerable crowd with z elementów kubaturowych zrekonstruowane, przy- their material testimony.3 ciągają swoim materialnym świadectwem przeszłości In recent decades, there has been an observable and szeroką publiczność3. increasing tendency to reconstruct historical ruins. It is W ostatnich dekadach można dostrzec zwiększają- the result of modern technologies and conducive so- cą się tendencję do rekonstrukcji historycznych ruin. cietal, cultural and economic conditions. Oftentimes, Jest ona rezultatem rozwoju nowoczesnych techno- the reconstruction of a heritage site is justified by a lack logii oraz sprzyjających uwarunkowań społecznych, of or the low degree of attractiveness of a ruin to the kulturowych i ekonomicznych. Często rekonstrukcja public and presented as an alternative that could aid in zabytku jest uzasadniana brakiem lub niskim stopniem securing deteriorating relicts. The propagators of the atrakcyjności ruiny dla społeczeństwa i przedstawiana approach that permits reconstruction and the intro- jako alternatywa, która mogłaby pomóc w zabezpie- duction of new forms of use often justify their claims czeniu niszczejących reliktów. Propagatorzy podejścia with cases of successful reconstructions of heritage dopuszczającego rekonstrukcję oraz wprowadzenie buildings, particularly those of significance to national nowych funkcji użytkowych powołują się na udane identity, such as the Royal Castle in Warsaw and the odbudowy ruin obiektów zabytkowych, zwłaszcza tych Teutonic Order’s Malbork Castle. The opponents of o szczególnym znaczeniu dla tożsamości narodowej, reconstruction put forth the argument that authentic jak Zamek Królewski w Warszawie oraz zamek krzy- historical substance is ignored, and should be protected żacki w Malborku. Przeciwnicy rekonstrukcji wysu- due to its exceptional value and scarcity. wają słuszny argument ignorowania autentycznej sub- Reconstruction projects that target ruins from the stancji zabytkowej, którą trzeba chronić z uwagi na jej Middle Ages are criticized for a lack of academic basis niezwykle cenny, a przy tym niewielki zasób ilościowy. due to there being no surviving archival materials, in- Rekonstrukcje ruin pochodzących z epoki średnio- cluding descriptions and iconography. One example of a wiecza są krytykowane za brak naukowej podbudowy reconstruction that is negatively rated by the conserva- w związku z nieistnieniem archiwaliów, w tym opisów tion and archaeological communities—which is contro- i ikonografii. Przykładem takiej negatywnie ocenia- versial, comprehensive and that has completely altered nej przez środowisko konserwatorskie i archeologicz- the status of a permanent ruin that was maintained for ne odbudowy – kontrowersyjnej, szeroko zakrojonej centuries—is Tropsztyn Castle, which is nearby Czchów i całkowicie zmieniającej utrwalony przez wieki sta- Castle. The reconstruction of Tropsztyn Castle in tus trwałej ruiny – jest zamek Tropsztyn, sąsiadujący Wytrzyszczka, was performed in 2008 by a private own- z zamkiem w Czchowie. Odbudowa zamku Tropsz- er and adapted to contemporary technical requirements, tyn w Wytrzyszczce została przeprowadzona w roku and in which only the floor plan of the castle complex 2008 przez prywatnego właściciela i dostosowana do is concordant with the original state, while the new współczesnych warunków technicznych, w której tyl- walls have exaggerated proportions. The ruins of a for- ko rzut założenia zamkowego jest zgodny ze stanem tified residential tower in Korzkiew, Bobolice Castle or faktycznym, a odbudowane mury mają przerysowane Tykocin Castle in Podlachia were reconstructed in a proporcje. W podobny sposób, oparty na swobodnej similar manner, based on unconstrained design inclina- kreacji architekta, odbudowano ruiny wieży mieszkal- tions of their respective architects.4 no-obronnej w Korzkwi, zamek w Bobolicach czy za- However, not all interferences and partial recon- mek w Tykocinie na Podlasiu4. structions that go beyond the scope of merely pre- Wiadomości Konserwatorskie • Journal of Heritage Conservation • 64/2020 29 Jednak
Recommended publications
  • Uchwala Nr XIX.200.2020 Z Dnia 30 Grudnia 2020 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Kraków, dnia 7 stycznia 2021 r. Poz. 136 UCHWAŁA NR XIX.200.2020 RADY GMINY LIPNICA MUROWANA z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie przyjęcia „Programu opieki nad zabytkami gminy Lipnica Murowana na lata 2020 – 2023” Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713 z późn. zm.) oraz art. 87 ust. 3 i ust. 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 z późn. zm.) Rada Gminy Lipnica Murowana, po uzyskaniu pozytywnej opinii od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, uchwala co następuje: § 1. Przyjmuje się „Program opieki nad zabytkami gminy Lipnica Murowana na lata 2020 – 2023” stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Lipnica Murowana. § 3. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego i wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Przewodniczący Rady Gminy mgr inż. Damian Gaża Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego – 2 – Poz. 136 Załącznik do Uchwały Nr XIX.200.2020 Rady Gminy Lipnica Murowana z dnia 30 grudnia 2020 roku WÓJT GMINY LIPNICA MUROWANA PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY LIPNICA MUROWANA NA LATA 2020 – 2023 Opracowanie: mgr inż. Kama Kotowicz Lipnica Murowana, 2020 r. Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego – 3 – Poz. 136 Program opieki nad zabytkami Gminy Lipnica Murowana na lata 2020–2023 SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE ......................................................................................................................................... 3 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI6 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE ................
    [Show full text]
  • Szymon Datner German Nazi Crimes Against Jews Who
    JEWISH HISTORICAL INSTITUTE BULLETIN NO. 75 (1970) SZYMON DATNER GERMAN NAZI CRIMES AGAINST JEWS WHO ESCAPED FROM THE GHETTOES “LEGAL” THREATS AND ORDINANCES REGARDING JEWS AND THE POLES WHO HELPED THEM Among other things, the “final solution of the Jewish question” required that Jews be prohibited from leaving the ghettoes they were living in—which typically were fenced off and under guard. The occupation authorities issued inhumane ordinances to that effect. In his ordinance of October 15, 1941, Hans Frank imposed draconian penalties on Jews who escaped from the ghettoes and on Poles who would help them escape or give them shelter: “§ 4b (1) Jews who leave their designated quarter without authorisation shall be punished by death. The same penalty shall apply to persons who knowingly shelter such Jews. (2) Those who instigate and aid and abet shall be punished with the same penalty as the perpetrator; acts attempted shall be punished as acts committed. A penalty of severe prison sentence or prison sentence may be imposed for minor offences. (3) Sentences shall be passed by special courts.” 1 In the reality of the General Government (GG), § 4b (3) was never applied to runaway Jews. They would be killed on capture or escorted to the nearest police, gendarmerie, Gestapo or Kripo station and, after being identified as Jews and tortured to give away those who helped or sheltered them, summarily executed. Many times the same fate befell Poles, too, particularly those living in remote settlements and woodlands. The cases of Poles who helped Jews, which were examined by special courts, raised doubts even among the judges of this infamous institution because the only penalty stipulated by law (death) was so draconian.
    [Show full text]
  • Atrakcyjność Inwestycyjna Regionów 2010
    CENTRE FOR REGIONAL AND LOCAL ANALYSES REGIONAL INVESTMENT ATTRACTIVENESS 2012 Lesser Poland voivodship Dr hab. Hanna Godlewska-Majkowska, Ph. D. university professor at the Warsaw School of Economics Agnieszka Komor, Ph.D. Patrycjusz Zarębski, Ph.D. Magdalena Typa, M.A. 2012 Warsaw, October 2012 Regional investment attractiveness 2012 Introduction This report has been prepared thanks to the application of results of scientific research conducted since 2002 by the Institute of Enterprise, Collegium of Business Administration of the Warsaw School of Economics, under the supervision of Prof. H. Godlewska-Majkowska, Ph.D. All Authors are core members of the team that develops the methodology of calculating regional investment attractiveness in order that important characteristics of regions are captured as closely as possible both in general terms and from a point of view of specificity of a given kind of business activity as well as a size of investment. Potential investment attractiveness (PAI) indices measure the location-specific advantages of regions. In their simplified version they are calculated for territorial units of various levels of statistical division of the country (gminas/communes, poviats/counties, subregions, voivodships/regions). These are PAI1 indices, which refer to the whole regional/national economy (PAI1_GN) and selected sections: C – manufacturing industry, G – trade and repair, I – tourism and catering, M – professional, scientific and technical services. Besides, some indices are only calculated for voidoships on the basis of much more characteristics available on the regional or macroregional level. This allows us to evaluate their investment attractiveness in a much broader context. These are PAI2 indices, which are calculated both from a general point of view and with reference to the above mentioned sections of the economy (PAI2_C, PAI2_G, PAI2_I, PAI2_M).
    [Show full text]
  • M.P.Z.P. Gminy Lipnica Murowana
    UCHWAŁA NR ...................... RADY GMINY LIPNICA MUROWANA z dnia ............................ w sprawie zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Lipnica Murowana Na podstawie: art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z późn. zm.) oraz na podstawie art. 15, art. 16 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717 z późn. zm.) i art. 7 ust.1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 121 poz. 1266 z późn. zm.), art. 4 ust. 1 i art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2011 r. Nr 197 poz. 1172 z późn. zm.), po stwierdzeniu zgodności projektu zmiany „Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipnica Murowana” ze „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipnica Murowana”, uchwalonego Uchwałą Nr IV/21/99 Rady Gminy Lipnica Murowana z dnia 18 stycznia 1999 r. – w granicach opracowania, Rada Gminy Lipnica Murowana uchwala co następuje: DZIAŁ I USTALENIA FORMALNO-PRAWNE ROZDZIAŁ 1 ZAKRES USTALEŃ PLANU § 1 1. Uchwala się zmianę „Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lipnica Murowana”, zwaną dalej planem. 2. Plan obejmuje obszar Gminy Lipnica Murowana w granicach administracyjnych jednostek osadniczych, w tym następujących miejscowości: Lipnica Górna, Lipnica Dolna, Lipnica Murowana, Rajbrot, Borówna. 3. Treść niniejszej uchwały stanowi tekst planu.
    [Show full text]
  • Lipnica Murowana Was Built in the 14Th Century on a Cruciform Plan
    1. St. Andrew’s Church in Lipnica Murowana was built in the 14th century on a cruciform plan. The nave and the chancel form the longer part of the building. There are side chapels both on the right and left side halfway along the church, forming the arms of the cross. A sacristy was later added on the left side of the chancel, as viewed from the main entrance. The whole church building is 28 meters long. At the widest, that is across the side chapels, it is 20 meters wide. A 31-meter-high tower rises above the facade. The church is covered with a gable roof made of new ceramic tiles of brick-red colour. The walls are plastered and painted cream. The facade was built of irregular blocks of sandstone. The last renovation took place between 2009 and 2011. The frontal wall of the facade is supported with two massive buttresses. They are several meters high masonry elements that reinforce the sides of the building. Above the facade and the vestibule ascends a massive quadrilateral tower. It is plastered. There is a clock at the top of each of its walls. Light-coloured hands cruise around black dial plates with Roman numerals. Beneath the clocks, there are semicircular windows without panes. The facade features a window topped with a soft arch. It is filled with stained glass. Underneath the window is the main entrance. The stone arch-shaped portal is an original medieval element. The entrance is guarded by a black forged gate. The side chapel on the right has one window and a vestibule with a door.
    [Show full text]
  • Zarys Stanu I Problematyki Polskich Badań Nad Naczyniami Szklanymi Z Xiv–Xviii Wieku W Latach 1987–2018
    Archeologia Polski, LXV: 2020 PL ISSN 0003-8180 DOI: 10.23858/APol65.2020.007 MAGDALENA BISa ZARYS STANU I PROBLEMATYKI POLSKICH BADAŃ NAD NACZYNIAMI SZKLANYMI Z XIV–XVIII WIEKU W LATACH 1987–2018 A SUMMARY OF THE STATE OF THE POLISH RESEARCH INTO GLASS VESSELS FROM THE 14TH–18TH CENTURIES CARRIED OUT IN THE YEARS 1987–2018 AND THE OUTLINE OF KEY RESEARCH PROBLEMS Abstrakt: Przedmiotem artykułu są naczynia szklane będące znaleziskami archeologicznymi, datowane na okres późnego średniowiecza i czasów nowożytnych, uwzględnione w polskich publi- kacjach z lat 1987–2018. Są to głównie opracowania archeologiczne, ale również istotne w bada- niach nad tymi wyrobami studia z zakresu historii, historii sztuki, chemii i konserwatorstwa. Celem autorki było zebranie dotychczas upowszechnionego zasobu tej kategorii źródeł z obszaru współczesnej Polski, omówienie sposobu ich prezentacji, określenie miejsc pozyskania, liczebności i zawartości zbiorów. Wskazane zostały też zagadnienia podejmowane dotychczas przez badaczy, zarówno te rozwiązane, jak i niedostatecznie poznane, wymagające dalszych studiów. Słowa kluczowe: wyroby szklane, naczynia szklane, studia nad szkłem, późne średniowiecze, nowożytność, stan badań, zabytki archeologiczne Abstract: Author presents glass vessels discovered through archaeological works, dated to the late medieval, post-medieval and early modern period, that are described in available Polish publications from the years 1987–2018. These are mainly archaeological publications, but also studies in history, art history, chemistry, and conservation that are relevant in the research into the above-mentioned products. The aim of the author was to collect and present in one paper information about this category of archaeological sources from the area of contemporary Poland published so far, discuss the possibilities and limitations of describing those artefacts, establish the place of discovery, the size and the content of assemblages.
    [Show full text]
  • Religion, Identity, Postsocialism
    Max Planck Institute for Social Anthropology Department II Religion, Identity, Postsocialism The Halle Focus Group 2003 - 2010 Religion, Identity, Postsocialism The Halle Focus Group 2003-2010 Edited by Chris Hann Max Planck Institute for Social Anthropology Halle/Saale (Department II) 2010 CONTENTS Preface i Chris Hann I INTRODUCTION 1 Broken Chains and Moral Lazarets: the politicization, juridification and commodification of religion after socialism 3 Chris Hann II REGIONAL CLUSTERS 23 CENTRAL ASIA Religious Identities in the Ferghana Valley 27 Irene Hilgers Local Islam in Postsocialist Khorezm (Uzbekistan) 30 Krisztina Kehl-Bodrogi Modern Murids: Islamic Revival in the North Caucasus 34 Galina Khizrieva Muslim Life in a Kyrgyz-Uzbek Town 37 Julie McBrien Religious Frontiers after Socialism: Missionary Encounters and the Dynamics of Conversion in Kyrgyzstan 41 Mathijs Pelkmans Becoming Muslim in Post-Soviet Uzbekistan: An Anthropology of Moral Reasoning 45 Johan Rasanayagam Moral Education, Islam and Being Muslim in Tajikistan 49 Manja Stephan EAST-CENTRAL EUROPE Nation, Religion and Tolerance in Eastern Europe 55 Juraj Buzalka Charismatic Christianity among the Roma in Romania 59 László Fosztó Moral Education in Romania and the Republic of Moldova 62 Monica Heintz Contents Re-orientalizing the Church: Charity and Morality in the Hungarian Greek Catholic Church 65 Stéphanie Mahieu Modes of Religiosity in Eastern Christianity: Religious Processes and Social Change in Ukraine 68 Vlad Naumescu Living Cosmopolitanism? Religious Revival and
    [Show full text]
  • The Wooden Architecture Route As an Example of a Regional Tourism Product in Poland
    sustainability Article The Wooden Architecture Route as an Example of a Regional Tourism Product in Poland Małgorzata Zdon-Korzeniowska * and Monika Noviello * Department of Entrepreneurship and Spatial Management, Institute of Geography, Pedagogical University of Cracow, 30-084 Cracow, Poland * Correspondence: [email protected] (M.Z.-K.); [email protected] (M.N.) Received: 12 July 2019; Accepted: 10 September 2019; Published: 19 September 2019 Abstract: In the modern economy, there is a significant increase in interest in tourism, both at the level of states, regions, communes and individual places. Tourism is seen primarily as an opportunity for economic development, but also for social development and activation of local communities. Well-managed tourism can become a way to preserve and protect the natural, cultural and historical heritage of specific places or regions by exploring and nurturing it. Heritage elements become, on the one hand, attractions around which unique tourism products are created, and on the other hand, a kind of distinguishing feature of a given place or region, based on which local communities build their identity and sense of belonging. The concept of creating regional tourism products could integrate these two factors, i.e., tourism and heritage. The article presents the concept of a regional tourist product on the example of the Wooden Architecture Route (case study). Keywords: heritage; heritage interpretation; Poland; regional development; sustainable tourism; tourism 1. Introduction Many countries identify in tourism an opportunity of socio-economic development. It is perceived as an effective tool within the policy of countries and regions to equalize the differences in their socio-economic development.
    [Show full text]
  • Rozwój Przestrzenny Lipnicy Murowanej W Czasach Zaborów W Świetle Austriackich Map Wojskowych
    NAUKA SCIENCE Mateusz Budziakowski* orcid.org/0000-0002-6258-7244 Rozwój przestrzenny Lipnicy Murowanej w czasach zaborów w świetle austriackich map wojskowych Spatial development of Lipnica Murowana during the partitions in light of Austrian military maps Słowa kluczowe: Lipnica Murowana, mapa Miega, Key words: Lipnica Murowana, Mieg’s map, kartografi a, historia urbanistyki cartography, history of urban design Materiały źródłowe dotyczące Lipnicy Murowanej The source materials concerning Lipnica Murowana wskazują rok 1326 jako datę lokacji miasta na prawie indicate the year 1326 as the date when the town was średzkim. Sama miejscowość jako wieś istniała dużo chartered according to the Środa Śląska law. Formerly wcześniej, z niej też wyłączono centralny obszar i prze- a village, it had existed much earlier; and its central kształcono w miasto o wyraźnym, do dziś zachowanym part was transformed into a town with clear medieval średniowiecznym układzie szachownicowym. Poza opi- chequerboard layout that has been preserved until today. sami z epoki nowożytnej, określającymi w sposób ogólny Besides descriptions from modern times, fairly gener- charakter rozplanowania miasta, nie są znane źródła mó- ally outlining the town planning concept, there are no wiące o kształcie Lipnicy w sensie przestrzennym (w za- known sources that would describe the spatial form of kresie dotychczasowych analiz układu urbanistycznego Lipnica (however, with regard to previous analyses of Lipnicy Murowanej należy jednak z pewnością wymienić the urban layout of Lipnica Murowana one must men- m.in. badania murów miejskich, przeprowadzone przez tion e.g. the study of the town walls carried out by W. W. Niewaldę1, rozpatrzenie rozwoju przestrzennego Niewalda1, the spatial development in Lesser Poland Małopolski wykonane przez F.
    [Show full text]
  • Imaginations and Configurations of Polish Society. from the Middle
    Imaginations and Configurations of Polish Society Polen: Kultur – Geschichte – Gesellschaft Poland: Culture – History – Society Herausgegeben von / Edited by Yvonne Kleinmann Band 3 / Volume 3 Imaginations and Configurations of Polish Society From the Middle Ages through the Twentieth Century Edited by Yvonne Kleinmann, Jürgen Heyde, Dietlind Hüchtker, Dobrochna Kałwa, Joanna Nalewajko-Kulikov, Katrin Steffen and Tomasz Wiślicz WALLSTEIN VERLAG Gedruckt mit Unterstützung der Deutsch-Polnischen Wissenschafts- stiftung (DPWS) und der Deutschen Forschungsgemeinschaft (Emmy Noether- Programm, Geschäftszeichen KL 2201/1-1). Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.d-nb.de abrufbar. © Wallstein Verlag, Göttingen 2017 www.wallstein-verlag.de Vom Verlag gesetzt aus der Garamond und der Frutiger Umschlaggestaltung: Susanne Gerhards, Düsseldorf © SG-Image unter Verwendung einer Fotografie (Y. Kleinmann) von »Staffel«, Nationalstadion Warschau Lithografie: SchwabScantechnik, Göttingen ISBN (Print) 978-3-8353-1904-2 ISBN (E-Book, pdf) 978-3-8353-2999-7 Contents Acknowledgements . IX Note on Transliteration und Geographical Names . X Yvonne Kleinmann Introductory Remarks . XI An Essay on Polish History Moshe Rosman How Polish Is Polish History? . 19 1. Political Rule and Medieval Society in the Polish Lands: An Anthropologically Inspired Revision Jürgen Heyde Introduction to the Medieval Section . 37 Stanisław Rosik The »Baptism of Poland«: Power, Institution and Theology in the Shaping of Monarchy and Society from the Tenth through Twelfth Centuries . 46 Urszula Sowina Spaces of Communication: Patterns in Polish Towns at the Turn of the Middle Ages and the Early Modern Times . 54 Iurii Zazuliak Ius Ruthenicale in Late Medieval Galicia: Critical Reconsiderations .
    [Show full text]
  • “The Heritage of Lipnica Murowana” - a Thematic Walk
    “The Heritage of Lipnica Murowana” - a Thematic Walk Introduction In our everyday life, not only do we seek a sense of security, but also a sense of belonging, which enables us to understand both our own selves and the surrounding reality of ‘here and now’. This is possible if we reach to the past, which surrounds us everywhere. It manifests itself not only through material objects, but also through stories, memories, everyday life routines, and rituals related to special events. Buildings are durable traces of the past, while immaterial resources constitute the binder that fills whole narrative with a content and anchors it in the present. Lipnica Murowana is a unique, although a small town in the centre of the Małopolska Region. Lying in the heart of Wiśnickie Foothills, it is a never ending treasury of cultural and tourist attractions. Situated in the Wiśnicz- Lipnica Landscape Park in the South East area of the Bochnia district, it is a special place not only for its inhabitants, but also for a broad circle of recipients, due to the abundance of traditions and world-class historical monuments. Hence, it is frequently referred to as the land of saints, monuments and Easter palms. In a moment, you will embark on a journey that will acquaint you with the heritage of Lipnica Murowana. You will learn the history of this place, but— first of all—the people who inhabit it, their stories, traditions and customs. During some stages of this journey, you will be accompanied by several specific persons who are particularly remembered by the citizens of Lipnica and who played an important role in the building of their identity.
    [Show full text]
  • Stop Heritage Crime: Coins, Archaeological and Ethnographic Material” (Lillestrøm, January 2011); “Illicit Objects: Between Legal Framework and Practical Handling
    StopStop hheritageeritage ccrimerime Good practices and recommendations The project „Legal and illicit trade with cultural heritage. Research and education platform of experience exchange in the fi eld of prevention from crime against cultural heritage” Warszawa 2011 StopStop hheritageeritage ccrimerime Good practices and recommendations The project „Legal and illicit trade with cultural heritage. Research and education platform of experience exchange in the fi eld of prevention from crime against cultural heritage” Warszawa 2011 Partners Supported by a grant from Iceland, Liechtenstein and Norway through the EEA Financial Mechanism and the Norwegian Financial Mechanism Publisher: ul. Szwoleżerów 9, 00-464 Warszawa 22 628 48 41, e-mail: [email protected] Project coordinator: Aleksandra Chabiera Technical coordinator: Michał Aniszewski Scientific editing: Liv Ramskjaer, Anne Nyhamar, Aleksandra Chabiera, Michał Aniszewski Proofreading: English Prep Graphic design: Direktpoint - Tomasz Świtała, Wojciech Rojek Printing and binding: Wydawnictwo Polskiego Związku Niewidomych Sp. z o.o Print run: 1000 egz. Illustrations: The National Heritage Board of Poland Archive, sxc.hu, shutterstock © Copyright by the National Heritage Board of Poland, Warsaw 2011 ISBN 978-83-931656-5-0 Table of content X Introductionuction 6 Overview 9 Sidsel Bleken – Legal and illicit trade in cultural heritage 11 11 Marianne Lehtimäki – Looting and illicit trade in cultural heritage – problems that cannot be solved by one state or one sector alone 13 13 Aleksandra Chabiera –
    [Show full text]