Załącznik do Uchwały N r 41/ 2016 Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Obszar Me tropolitalny Gdańsk -Gdy nia-Sopot z dnia 25. 01.2016 r. w sprawie przyjęcia i wdrożenia Programu G ospodar ki Niskoemisyjnej dla Obszaru M etropolitalnego Gdańsk -Gdynia- Sopot

Program Gospodarki Niskoemisyjnej dla Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot

Gdańsk 2015 Zespół autorów pod kierownictwem dr inż. Iwony Rackiewicz dr inż. Jacek Jaśkiewicz inż. Katarzyna Hutyra r. pr. Aneta Mostowska mgr inż. Elżbieta Płuska dr inż. Iwona Rackiewicz mgr inż. Marek Rosicki Thomas Schönfelder (BA) mgr inż. Weronika Sicińska mgr Iwona Szatkowska mgr inż. Magdalena Załupka weryfikacja: mgr inż. Agnieszka Bartocha

Program Gospodarki Niskoemisyjnej dla Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot

Spis treści Wykaz pojęć i skrótów użytych w opracowaniu ...... 2 1. Streszczenie...... 6 2. Podstawa opracowania ...... 8 3. Struktura dokumentu ...... 9 4. Ogólna strategia ...... 9 4.1. Cele strategiczne i szczegółowe ...... 9 5. Analiza uwarunkowań prawnych i wynikających z dokumentów strategicznych ...... 11 5.1. Podstawy prawne ...... 11 5.2. Międzynarodowe dokumenty strategiczne...... 12 5.3. Krajowe dokumenty strategiczne ...... 18 5.4. Wojewódzkie i metropolitalne dokumenty strategiczne ...... 23 5.5. Dokumenty strategiczne gmin ...... 29 6. Analiza stanu aktualnego ...... 29 6.1. Charakterystyka Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot ...... 29 6.1.1. System ciepłowniczy ...... 33 6.1.2. System gazowniczy ...... 34 6.1.3. System transportowy...... 36 6.1.4. System elektroenergetyczny ...... 38 6.1.5. Istniejące źródła energii odnawialnej ...... 39 6.2. Ocena stanu środowiska na OMG-G-S ...... 45 6.2.1. Ocena stanu jakości powietrza ...... 45 6.2.2. Klimat...... 50 6.2.3. Odpady i zasoby ...... 52 7. Identyfikacja obszarów problemowych ...... 55 8. Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla DLA ROKU 2013 ...... 56 8.1. Metodyka inwentaryzacji ...... 56 8.2. Wyniki inwentaryzacji emisji CO2 ...... 62 8.2.1. Analiza głównych źródeł emisji CO2 ...... 62 9. Działania zaplanowane na okres objęty PROGRAMEM do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 ...... 81 9.1. Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania ...... 81 9.2. Zadania krótkoterminowe i średnioterminowe ...... 82 9.3. Harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji działań na OMG-G-S ...... 82 9.4. Uzyskany efekt ekologiczny i jego koszty ...... 96 9.5. Źródła finansowania ...... 98 10. Aspekty organizacyjne ...... 117 11. System realizacji Programu...... 118 11.1. Proponowane wskaźniki monitorowania realizacji Programu ...... 118 11.2. Sposób monitorowania i raportowania efektów realizacji Programu ...... 120 12. Literatura ...... 125 Załącznik 1...... 127 Załącznik 2 ...... 129 Załącznik 3 ...... 133 Spis tabel ...... 137 Spis rysunków ...... 139

ATMOTERM S.A. 2015 S t r o n a | 1 Program Gospodarki Niskoemisyjnej dla Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot

Wykaz pojęć i skrótów użytych w opracowaniu

 benzo(a)piren - B(a)P – jest przedstawicielem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Benzo(a)piren wykazuje małą toksyczność ostrą, zaś dużą toksyczność przewlekłą, co związane jest z jego zdolnością kumulacji w organizmie. Jak inne WWA, jest kancerogenem chemicznym, a mechanizm jego działania jest genotoksyczny, co oznacza, że reaguje z DNA, przy czym działa po aktywacji metabolicznej  CAFE – Clean Air for Europe – program wprowadzony dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (w skrócie określanej mianem dyrektywy CAFE, od nazwy programu CAFE)  emisja substancji do powietrza - wprowadzane w sposób zorganizowany (poprzez emitory) lub niezorganizowany (z dróg, z hałd, składowisk, w wyniku pożarów lasów) substancje gazowe lub pyłowe do powietrza na skutek działalności człowieka lub ze