DOCSLIB.ORG

Etleva Nita (Breshani) Prof.As.Dr

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Etleva Nita (Breshani) Prof.As.Dr REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I ELBASANIT FAKULTETI I SHKENCAVE DEPARTAMENTI HISTORI - GJEOGRAFI HUMANE DOKTORATË DIPLOMACIA SHQIPTARE 1978-1991 “VETËIZOLIMI” DHE SHANSE TË HUMBURA Disertanti Udhëheqës shkencor Etleva Nita (Breshani) Prof.As.Dr. Pranvera Teli (Dibra) 2020 DISERTACION PËRGATITUR NGA ETLEVA NITA PËR MBROJTJEN E GRADËS SHKENCORE “DOKTOR I SHKENCAVE NË HISTORI” DIPLOMACIA SHQIPTARE 1978-1991 “VETËIZOLIMI” DHE SHANSE TË HUMBURA UDHËHEQËS SHKENCOR Prof.As.Dr. Pranvera Teli (Dibra) Mbrohet më, përpara jurisë 1. --------------------------------------- (Kryetar) 2. --------------------------------------- (anëtar) 3. ---------------------------------------- (anëtar) 4. --------------------------------------- (anëtar) 5. --------------------------------------- (anëtar ii PARATHËNIE .......................................................................................................................................... IV HYRJE ...............................................................................................................................................1-17 KREU I. TENSIONIMI I MARRËDHËNIEVE SHQIPËRI–KINË PROLOGU I NJË DIPLOMACIE TË RE ................................................................................................................................................ 18 1.1 TENSIONIMI I MARRËDHËNIEVE ME REPUBLIKËN POPULLORE TË KINËS 1978. .................................. 18 1.2 PASOJAT PAS TENSIONIT TIRANË -PEKIN PËR SHQIPËRINË. .................................................................. 31 1.3 DIPLOMACIA SHQIPTARE NË KUSHTET E “KRISJES” ME “ALEATIN E MADH” 1978 .............................. 38 KREU II. POLITIKA JASHTME E ENVER HOXHËS NË KUSHTET E “VETËIZOLIMIT” ‘78-‘84 46 2.1 PRIORITETE TË REJA NË POLITIKËN E JASHTME SHQIPTARE ................................................................ 46 2.2 MARRËDHËNIET ME SHTETET ANËTARE TË BLLOKUT LINDOR. ........................................................... 56 2.3 QËNDRIMI I QEVERISË SHQIPTARE NË MARRËDHËNIE ME PERËNDIMIN. .............................................. 63 2.4 MARRËDHËNIET E SHQIPËRISË ME VENDET FQINJE .............................................................................. 70 2.5 SHQIPËRIA NË ORGANIZATAT NDËRKOMBËTARE. ................................................................................. 82 2.6 SHOQATAT E MIQËSISË SI INSTRUMENTA TË POLITIKËS SË JASHTME SHQIPTARE ............................... 91 KREU III. POLITIKA E “VAZHDIMËSISË” NË ÇËSHTJET E LËNA PEZULL DHE SHANSET E HUMBURA 1985-1990 ............................................................................................................................. 99 3.1 POLITIKA E “VAZHDIMËSISË” DHE PRIORITETET NË POLITIKËN E JASHTME PAS 1985. ....................... 99 3.2 NGA DISKUTIMI I ÇËSHTJES SË REPARACIONEVE DERI NË VENDOSJEN E MARRËDHËNIEVE DIPLOMATIKE ME RFGJ ....................................................................................................................... 106 3.2.1 ÇËSHTJA E REPARACIONEVE PENGESË PËR VENDOSJEN E MARRËDHËNIEVE DIPLOMATIKE ME RFGJ . 106 3.2.2 VIZITAT E STRAUSS-IT 1984-1986 DHE VAZHDIMI I DISKUTIMEVE PËR REPARACIONET ........................ 118 3.2.3 VENDOSJA E MARRËDHËNIEVE DIPLOMATIKE ME RFGJ ....................................................................... 134 3.3 PROBLEMI I ARIT ME ANGLINË. ............................................................................................................ 142 3.4 ÇËSHTJA “POPAJ” DHE “FTOHJA” E MARRËDHËNIEVE ME ITALINË. ................................................. 160 KREU IV. PËRPJEKJET PËR TË DALË NGA “VETËIZOLIMI”, NJË HAP I DETYRUAR ............175 4.1 SITUATA E TË DREJTAVE TË NJERIUT NË SHQIPËRI DHE RRUGA E SAJ DREJT KSBE-SË .................... 176 4.2 MARRËDHËNIET DYPALËSHE ME FQINJËT ........................................................................................... 184 4.2.1 HEQJA E “LIGJIT TË LUFTËS” ME GREQINË .......................................................................................... 184 4.2.2 MARËDHËNIA TIRANË -BEOGRAD DHE KOSOVA .................................................................................... 191 4.2.3 MARRËDHËNIET DYPALËSHE TURQI, BULLGARI, RUMANI ..................................................................... 199 4.3 QËNDRIMI I SHQIPËRISË NDAJ INISIATIVAVE RAJONALE. KONFERENCA E MINISTRAVE TË PUNËVE TË JASHTME TË BALLKANIT. ..................................................................................................................... 201 4.4 EPILOGU I DIPLOMACISË SË “VETIZOLIMIT”. ...................................................................................... 217 4.4.1 RIVENDOSJA E MARRËDHËNIEVE DIPLOMATIKE ME SHBA, BRITANINË E MADHE DHE VATIKANIN ..... 217 4.4.2 PËRPJEKJET PËR ANËTARËSIMIN E SHQIPËRISË NË KSBE DHE KEE .................................................... 227 PËRFUNDIME ........................................................................................................................................243 SHTOJCA ................................................................................................................................................255 BIBLIOGRAFI ........................................................................................................................................257 I. BURIME ARKIVORE ................................................................................................................................ 257 II. DOKUMENTE TË BOTUARA .................................................................................................................... 257 III. AKTE LIGJORE ...................................................................................................................................... 257 IV. LITERATURË .......................................................................................................................................... 257 V. PERIODIKË ............................................................................................................................................. 260 VI. WEB-BIBLIOGRAFI ................................................................................................................................ 261 ABSTRACT .............................................................................................................................................262 iii PARATHËNIE Tema “Diplomacia shqiptare 1978-1991. Vetizolimi dhe shanse të humbura” synon të evidentojë dhe analizojë tiparet e diplomacisë së vetizolimit që aplikoi shteti shqiptar në vitet 1978-1991, tendencat brenda periudhës, përpjekjet e kufizuara për tu hapur në segmente të ndryshme kohore, shkaqet dhe pasojat e saj. Objekti i studimit të kësaj teme janë marrëdhëniet e shtetit shqiptar me aktorë potencialë të kohës dhe shtetet fqinje në një periudhë kohore, e cila ishte sa dinamike dhe e rëndësishme në marrëdhëniet ndërkombëtare të kohës aq edhe e vështirë në planin ekonomik dhe politik për shtetin shqiptar. Sipas studiuesve të fushës së marrëdhënieve ndërkombëtare:”Politika e jashtme përfaqëson vendimarrjen dhe sjelljen e një shteti të përfshirë në marrëdhëniet ndërkombëtare në mbrojtje të interesave kombëtare të shtetit. Studimi i politikës së jashtme e kalon kufirin midis sferave të brendëshme dhe atyre të jashtme të një shteti. Ajo zhvillohet në mjedise komplekse kombëtare dhe ndërkombëtare dhe është rezultat i koalicioneve të aktorëve dhe të grupeve aktive, të vendosura si brenda dhe jashtë kufijve shtetëror, thelbi i saj lind nga çështje të politikës së brendëshme dhe të asaj ndërkombëtare dhe përfshin procese të negociimit dhe të kompromisit që prekin interesat e grupimeve kombëtare.“1 Marrëdhëniet komplekse dhe të vështira ndërkombëtare, gjatë rrjedhës së historisë janë zhvilluar dhe përmirësuar në saj të diplomacisë. Diplomacia e konsideruar si arti dhe praktika e negociatave ndërmjet përfaqësuesve të autorizuar të grupeve ose kombeve të ndryshme (diplomatë) ka dhënë kontributin e saj te çmuar në vendosjen, ruajtjen dhe zhvillimin e marrëdhënieve ndërshtetërore, përmes marrëveshjeve për çështje të tilla si: paqeruajtja, kultura, ekonomia, tregtia dhe konfliktet. Traktatet ndërkombëtare zakonisht të negociuara nga diplomatët; të cilët veprojnë në emër të qeverive të tyre dhe përfaqësojnë interesat e tyre kanë ndihmuar në ecurinë e marrëdhënieve dypalëshe ose shumëpalëshe.2 Por a do të jetë ky përkufizim universal, i përshtatshëm për diplomacinë shqiptare të viteve të vetizolimit 1978- 1991? Studimi i politikës së jashtme shkruan studjuesja e marrëdhëdhënieve ndërkombëtare Laura Neack “ka nevojë të shqyrtojë se si lindin disa qëllime dhe përse rezultojnë disa sjellje.”3 Duke u mbështetur pikërisht në këto nevoja theksi ynë në këtë studim do të jetë në përcaktimin e këtyre faktorëve dhe proceseve, në politikën e jashtme. Diplomacia shqiptare e viteve 1978-1991 ishte i lidhur në mënyrë të pashmangshme me dinamikat e fazës së rikonfrontimit, pas përfundimit të detantës Lindje-Perndim, dhe të fundit të Luftës së Ftohtë. Në këtë skenë ndërkombëtare, e cila përbëhej nga aktorë potencialë, si SHBA, BS dhe Kina, Shqipëria e vogël, e cila deri në vitin 1978 varej ekonomikisht nga RPK, synoi të krijonte një sjellje politike të pavarur. Në këtë periudhë të vështirë në planin e brendshëm ekonomik, pas mbetjes pa aleat politik, në kushtet e një politike vetëizoluese, politika e jashtme u bë rruga e shpëtimit për plotësimin e nevojave të vendit dhe ruajtjen e pushtetit personal
Load more

Recommended publications
  • The Case of Albania During the Enver Hoxha Era
    Occasional Papers on Religion in Eastern Europe Volume 40 Issue 6 Article 8 8-2020 State-Sponsored Atheism: The Case of Albania during the Enver Hoxha Era İbrahim Karataş Follow this and additional works at: https://digitalcommons.georgefox.edu/ree Part of the Eastern European Studies Commons, Policy History, Theory, and Methods Commons, Religion Commons, and the Soviet and Post-Soviet Studies Commons Recommended Citation Karataş, İbrahim (2020) "State-Sponsored Atheism: The Case of Albania during the Enver Hoxha Era," Occasional Papers on Religion in Eastern Europe: Vol. 40 : Iss. 6 , Article 8. Available at: https://digitalcommons.georgefox.edu/ree/vol40/iss6/8 This Peer-Reviewed Article is brought to you for free and open access by Digital Commons @ George Fox University. It has been accepted for inclusion in Occasional Papers on Religion in Eastern Europe by an authorized editor of Digital Commons @ George Fox University. For more information, please contact [email protected]. STATE-SPONSORED ATHEISM: THE CASE OF ALBANIA DURING THE ENVER HOXHA ERA By İbrahim Karataş İbrahim Karataş graduated from the Department of International Relations at the Middle East Technical University in Ankara in 2001. He took his master’s degree from the Istanbul Sababattin Zaim University in the Political Science and International Relations Department in 2017. He subsequently finished his Ph.D. program from the same department and the same university in 2020. Karataş also worked in an aviation company before switching to academia. He is also a professional journalist in Turkey. His areas of study are the Middle East, security, and migration. ORCID: 0000-0002-2125-1840.
    [Show full text]
  • Do Të Rritet E Thellohet Bashkëpunimi Në Fushën E Mbrojtjes
    USHTRIA E PREMTE, 6 SHTATOR 2019 1 Viti i 72-të i botimitUSHTRIA Nr. 35 (827631) Botim Qendror i Ministrisë së Mbrojtjes E premte, 6 Shtator 2019 KAPITENI I RANGUT I JOACHIM BRUNE Shënohet 20 vjetori i themelimit të SEEBRIG Komandanti i SNMG2 viziton Komandën e Forcës Detare apiten i rangut I Joachim Brune, komandant Shtabin e Përgjithshëm të FA e më pas në Shqipëria merr Ki grupit të anijeve TU 01 të Standing NATO Komandën e Forcës Detare. Gjatë pritjes të Maritime Group Two (SNMG2), i cili drejton organizuar në Komandën e FD, zëvendësko- aktivitetin e NATO në detin Egje, njëkohësisht mandanti i kësaj force, kapiten i rangut I Artur dhe operacionin e këtyre anijeve në këtë rajon, Meçollari, i uroi mirëseardhjen kapiten Brune kryesimin e zhvilloi një vizitë në vendin tonë. Fillimisht dhe vlerësoi bashkëpunimin e deritanishëm kapiteni dhe ekipi i tij zhvilluan një vizitë në me grupin SNMG2 në detin... » faqe 5 sekretariatit të SEDM Gjeneral Brigade Kollçaku vizitë në Greqi Do të rritet e thellohet bashkëpunimi në fushën e mbrojtjes » faqe 6-7 Gjeneral Brigade Bardhyl Kollçaku u prit në Athinë nga Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Mbrojtjes Kombëtare të Greqisë, Gjeneral Christos Christodoulou dhe Ministri i Mbrojtjes, SH.T.Z. Nikolaos Panagiotopoulous » faqe 3 Forca Detare Stërvitja e koduar “Antindotja 2019” e date 2 shtattor 2019, në Komandën Me Forcës Detare u zhvillua konferenca planëzuese për reagimin ndaj ndotjeve de- tare. Në Konferencë morën pjesë kuadro të shtabit dhe flotiljes të Forcës Detare që do organizojnë dhe zhvillojnë këtë stërvitje, gjithashtu dhe përfaqsues e specialist të institucioneve tona shtetërore,që mbu- lojnë mjedisin..
    [Show full text]
  • Gjon Boriçi - Akademia E Studimeve Albanologjike, Tiranë
    Gjon Boriçi - Akademia e Studimeve Albanologjike, Tiranë Pohimi nga Byroja Politike e PPSH tё dhunёs ndaj të burgosurve dhe internuarve nga organet e Sigurimit të Shtetit deri nё vitin 1953 Abstrakt Kumtesa pёrqendrohet nё vitin 1953: Diskutimet e Byrosё Politike dhe të MP të Brendshme për “gabimet” e Sigurimit të Shtetit ndaj të burgosurve dhe internuarve, pёrgjegjёsia e ministrit të brendshёm, Mehmet Shehu dhe shpërblimi i tij duke e promovuar në detyrë. Dokumentet zyrtare pohojnë sjelljen terroriste të shtetit kundrejt një pjese të madhe të popullit, të cilin e vrau, burgosi, torturoi, dëboi, internoi pa asnjë ligj. Hyrje - Rëndësia e studimit të kujtesës në histori Historia si shkencë, të paktën në pjesë të ndryshme të saj është një produkt njerëzor, intelektual, shoqëror dhe politik. Historia përpiqet të na sjellë të vërtetën. Jo pak historianë me famë kanë njësuar kujtesën dhe historinë në një gjë të vetme.1 Por, tregimi i historisë dhe akoma më shumë të shkruarit e saj, janë tërësisht të ndryshëm nga kujtesa. Por, kjo nuk do të thotë se nuk ka ngjashmëri ndërmjet historisë dhe kujtesës. As kujtesa dhe as historia nuk na japin një tregim për ngjarjen me paanshmëri të plotë.2 Të dyja krijojnë versionin e tyre për të kaluarën dhe që të dyja janë produkt i kohës që jetojnë. Interesi për të studiuar kujtesën (memorien) e së kaluarës ndikon në faktin për të kuptuar ashtu si duhet njerëzit që kanë jetuar ngjarjet e ndodhura atëherë si dhe vetëkuptimin që njerëz të veçantë duan t'i japin ngjarjeve që kanë përjetuar. Duke ndodhur kjo, për historinë bëhet e vështirë për të kuptuar botëkuptimin e individëve që kanë përjetuar ngjarjet dhe botën e tyre.
    [Show full text]
  • Enver Hoxha on Mehmet Shehu
    Hoxha on Shehu 1/ 31 bjoerna.dk Kultursociolog Bjørn Andersen [email protected] Enver Hoxha on Mehmet Shehu Version 1.5 - 05.09.2006. From: Enver Hoxha: »The Titoites, Historical notes«, Tirana 1982. Republished on the occasion of the publication of Ismail Kadarë's novel »The Successor« Cf.: Article in Danish on Ismail Kadaré [2006]. Appendices in English Wikipedia (Danish) on Enver Hoxha: http://bjoerna.net/Kadare/Hoxha-WIKI-060904.pdf [PDF] Wikipedia (Danish) on Mehmet Shehu: http://bjoerna.net/Kadare/Shehu-WIKI-060904.pdf [PDF] Bjoern Andersen, http://bjoerna.dk Enver Hoxha. Photo in the book The plots continue Already in May-June 1948 we were more than aware that Tito and the Titoites, as traitors to Marxism-Leninism, were and would remain inimical and dangerous to all the communist parties, to the revolutionary movements and national liberation struggles everywhere in the world, but for us, the Albanian communists and people, besides this, they were and would remain direct, savage, sworn anti-Albanian enemies. We were convinced that they would never give up their plans and aims to gobble up Albania, and to this end would not lay down their arms of subversion, interference and plots against our Party and country. We would be vigilant and with our fist clenched at every moment, because, although it had http://bjoerna.dk/dokumentation/Hoxha-on-Shehu.htm 05-09-2006 Hoxha on Shehu 2/ 31 suffered heavy blows, the Titoite agency in Albania would not cease working for the future and for long-term plans and variants. In this context, in a thousand and one ways, Tito and company would do everything in their power to regain their lost positions, to create conditions and the terrain in order to penetrate amongst us and destroy us.
    [Show full text]
  • Albania: an Atheistic State?
    Occasional Papers on Religion in Eastern Europe Volume 10 Issue 5 Article 3 10-1990 Albania: An Atheistic State? Finngeir Hiorth Oslo University, Norway Follow this and additional works at: https://digitalcommons.georgefox.edu/ree Part of the Christianity Commons, and the Eastern European Studies Commons Recommended Citation Hiorth, Finngeir (1990) "Albania: An Atheistic State?," Occasional Papers on Religion in Eastern Europe: Vol. 10 : Iss. 5 , Article 3. Available at: https://digitalcommons.georgefox.edu/ree/vol10/iss5/3 This Article, Exploration, or Report is brought to you for free and open access by Digital Commons @ George Fox University. It has been accepted for inclusion in Occasional Papers on Religion in Eastern Europe by an authorized editor of Digital Commons @ George Fox University. For more information, please contact [email protected]. ALBANIA: AN ATHEISTIC STATE? By Finngeir Hiorth Dr. Finngeir Hiorth is professor of philosophy at Oslo University, Norway. He has born in Indonesia where he lived until 1946 and since then has lived mostly in Norway. He received an M.A. from University of Oslo and a Ph.D. from University of Munster, West Germany. He visited Albania several years ago. In 1967, Albania officially proclaimed itself to be "the first atheistic state in the world." All religious institutions were closed and religious officials were forbidden to exercise their function. But is Albania really an atheistic state? What do experts on religion in Albania know about this? This paper intends to present a summary of and commentary on what is known about religion and atheism in Albania, particularly stressing the period since 1944 when the Albanian Party of Labor (the Communists) took power.
    [Show full text]
  • November 25, 1964 Notes from a Meeting Between a Delegation of the KWP and Enver Hoxha and Mehmet Shehu
    Digital Archive digitalarchive.wilsoncenter.org International History Declassified November 25, 1964 Notes from a Meeting between a Delegation of the KWP and Enver Hoxha and Mehmet Shehu Citation: “Notes from a Meeting between a Delegation of the KWP and Enver Hoxha and Mehmet Shehu,” November 25, 1964, History and Public Policy Program Digital Archive, AQPPSH, MPP Korese, V. 1964, D 2. Translated by Enkel Daljani http://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/114430 Summary: The Albanian leaders laud the cultural achievements of North Korea and Pyongyang's struggle against revisionism and comment on the production of chemical fertilizers. Credits: This document was made possible with support from the Leon Levy Foundation. Original Language: Albanian Contents: English Translation NOTES TAKEN DURING THE MEETING BETWEEN THE DELEGATION OF THE KOREAN WORKERS’ PARTY AND THE GOVERNMENT OF THE DEMOCRATIC PEOPLE’S REPUBLIC OF KOREA THAT HAS COME TO OUR COUNTRY TO TAKE PART IN THE CELEBRATIONS OF THE 20TH ANNIVERSARY OF THE LIBERATION, AND THE FIRST SECRETARY OF THE ALBANIAN LABOR PARTY CC, COMRADE ENVER HOXHA AND THE MEMBER OF THE POLITICAL BUREAU AND CHAIRMAN OF THE COUNCIL OF MINISTERS OF THE PEOPLE’S REPUBLIC OF ALBANIA, COMRADE MEHMET SHEHU, AT 6.30 PM, ON NOVEMBER 25, 1964 From the Albanian side there were present: the Member of the Political Bureau of the ALP CC and First Vice Chairman of the Council of Ministers, Manush Myftiu; Member of the Political Bureau of the ALP CC, Ramiz Alia; Candidate to the Political Bureau of the ALP CC and Minister of the Interior, Kadri Hazbiu; Candidate to the ALP CC and Vice President of the State Planning Commission, Petro Dode; Director of the Foreign Affairs Directorate of the ALP CC, Piro Bita; and First Deputy Minister of Foreign Affairs, Vasil Nathanaili.
    [Show full text]
  • Kraftprobe in Tirana? Ninismus“ Auf
    Seite 296 Wissenschaftlicher Dienst Südosteuropa Heft 12 | grundsätzlichen Teilen gegenwärtiger albanischer Politik wählte Enver Hoxha eine „wissenschaftliche Sitzung“ am 17./18. November 1980 im Kulturpa­ Enver Hoxha und seine Widersacher last von Tirana. Deren Thema „Der sowjetische Revisionismus und der Kampf der PAA um seine Entlarvung“ mutet zwar historisch an, wirft aber dennoch die aktuelle Kardinalfrage nach dem ideo­ logischen Inhalt des albanischen „Marxismus-Le­ Kraftprobe in Tirana? ninismus“ auf. Veranstalter war das „Institut für Marxistisch-Leninistische Studien beim Zentralko­ mitee der PAA“, dessen Direktorin Nexhmije Hoxha, die Ehefrau des Ersten Sekretärs, ist. Teil­ Der nachfolgende Beitrag befaßt sich mit nehmer waren „die Leitungskader der Parteior­ einer „wissenschaftlichen“ Veranstaltung in gane, des Staates und der W irtschaft in den Krei­ Tirana. Sie war thematisch zwar dem „Kampf sen und im Zentrum sowie Studierende der Gesell­ gegen den sowjetischen Revisionismus“ ge­ schaftswissenschaften, Arbeiter aus der Produk­ widmet, jedoch zeigte die Diktion der Refe­ tion, der Kultur, der Kunst, den Streitkräften und rate an, daß es im Grunde um ideologisch­ andere“. („Zeri i popullit“, 18. 11. 1980.) Nicht anwe­ politische Divergenzen innerhalb der alba­ send waren Enver Hoxha und M ehmet Shehu, de­ nischen Parteiführung ging. Es handelt sich ren Ehefrauen (beide sind ZK-Mitglieder) im Präsi­ offenbar um ein „wissenschaftliches“ Vorge- dium Platz nahmen. Abgesehen von diesen beiden plänkel zwischen Enver Hoxha und seinen in­ Frauen nannte „Zeri i popullit“ von den insgesamt ternen Widersachern. Die eigentliche Kraft­ 23 Präsidiumsmitgliedern namentlich nur noch den probe wird voraussichtlich auf dem Partei­ als Chefideologen geltenden Ramiz Alia (Politbüro­ kongreß im November 1981 statt finden, wenn mitglied und ZK-Sekretär), Kadri Hazbiu (Polit­ Hoxha nicht schon vorher zum Gegenschlag büromitglied, seit 1954 Innenminister und seit 1979 ausholt.
    [Show full text]
  • Dom Simon Jubani Burgjet E Mia
    Dom Simon Jubani Burgjet e mia KÊNS Dom Simon Jubani Burgjet e mia kujtime KÊNS Dom Simon Jubani Burgjet e mia Botim Jubilar me rastin e 10-vjetorit të Kalimit në Amshim të autorit si edhe të 20-vjetorit të botimit të parë të kësaj vepre. Ribotim i miratuem nga Arqipeshkvia Metropolitane Shkodër-Pult Lektorimi Lisandri & Aristea Kola Ballina Lulecirka corpus, s.l. s.d. © i këtij botimi Kolana Kêns / Kêns Collection-Michigan, 2021 www.kens.al Riprodhimi, kopjimi, skanimi a elementë të tjerë që çojnë në cenimin e pronësisë intelektuale të kësaj vepre janë rreptësisht të ndalueme. Shpërndamja e çdo sasie teksti ndalohet në çfarëdolloj forme të mundshme, pa autorizimin përkatës të bartësit e të drejtave autoriale. KÊNS Kolana KÊNS ME RRËFYE PËR BURGJET, QË ME KUPTUE BURGJET MBRENDA NESH Para se me e lexue librin Burgjet e mia Dom Simon Jubanin, para se me e njohë si autor, e kam njohë si qytetar të Shkodrës, meshtar, meqë banonim pothuejse në të njejten lagje; e mbaj mend si person që na bërtiste kur shkonim me zanë gardalina Zallit të Kirit (shtegu i shtëpisë së tij të qitte në atë drejtim), e na thoshte “Pse nuk i lironi këta zogj, po doni me i ndry, sikurse mue Enver Hoxha? Keni me çka me u marrë boll; loni futboll”. Sigurisht nuk kuptoja gja atëherë, kund 10-12 vjeç, se pse nxehej ky i bekuem kaq shumë. E natyrisht nuk dija me i kuptue as fjalët e tij në lidhje me diktatorin, as turfullimet e tij, tue folë vetmevete, po befas më hynte në zemër se kishte përmendë nji pikë të dobët timen të fëminisë: futbollin.
    [Show full text]
  • TRANSITIONAL JUSTICE in ALBANIA a Compilation of Papers by Young Albanian Researches 1
    TRANSITIONAL JUSTICE IN ALBANIA A Compilation of Papers by Young Albanian Researches 1 TRANSITIONAL JUSTICE IN ALBANIA A Compilation of Papers by Young Albanian Researches TRANSITIONAL JUSTICE IN ALBANIA 2 A Compilation of Papers by Young Albanian Researches TRANSITIONAL JUSTICE IN ALBANIA A Compilation of Papers by Young Albanian Researches 3 TRANSITIONAL JUSTICE IN ALBANIA A Compilation of Papers by Young Albanian Researches DISCLAIMER: The papers are published with no significant editing of contents received. Any opinions expressed are solely those of the authors and do not necessarily reflect the views of the OSCE Presence in Albania and Konrad-Adenauer-Stiftung. TRANSITIONAL JUSTICE IN ALBANIA 4 A Compilation of Papers by Young Albanian Researches INDEX Romina Kali The effect of property laws on the process of the restitution and compensation in post-communist Albania, under the framework of Transitional Justice, p. 6 Mandrit Kamolli The Unfinished Business of Transitional Justice: Reparation of Former Political Prisoners in Post-Communist Albania, p. 30 Ilir Kalemaj Transitional Justice and Democratic Consolidation in post-communist Eastern Europe: Romania and Albania, p. 54 Valbona Ndrepepaj Lustration laws dealing with state administration in Albania, p. 76 Rikela Fusha The mental health system as a target of transitional justice: Mental Health reform in post-communist Albania, p. 98 Eglantina Reka Lustration and Vetting in post-communist Albania inter-linked with civic trust in governmental institutions, p. 120 Valbona Bezati Artwork in Albania: The process of transformation from propaganda tool before the 90s to TJ tool after the 90s, p. 144 Ejona Gjeci Lustration and civic trust on public institutions in Albania, p.
    [Show full text]
  • Peking Review
    PE 49 December 5, 1969 H CH&INMAH MA(l, UrcE-CTEAIRfrTf,il LIII AilD PREIffiIER GII(IU SEI{II frTE$$ASE &A T(} G(}ffiTADE$ H()X[Ifl, ILE$ffi! AIIII SHEHU - Extending the wormest greetings on the 25th onniversory 4, of the liberotion of Albonio {& U.S.-Jqponese Resctionqries' Criminol Designs ,W Ghaitman tlao's ttlilitary Thinking ls the illagie Weapon Ess 0efeatimg the Ememy ou0TATroils FRoH GHltntttil rlr[0 I$ETUIO Ihe Parties and peoples of China and Albania have cemented a profound revolutionary friendship in socialist revolution and socialist construction and in the struggle against imperialism and modern revisionism. This friendship founded on the basis of Marxist-Leninist and proletarian internationalist principles is eternal and indestructible. The revolutionary friendship between the peoples of China and AJbania has stood the test of fierce international class struggles. No matter what happens in the world, our two Parties and our two peoples will always be united, will always fight together and be victorious together. The time is not far off when all the aggressors in the world will be buried together with their running dogs. There is no es- cape for them. Break down foreign conventions and follow our own road in developing industry, PRETIIER GH(IU $E]ID TIIESSAGE T(} G(}TIRAIIES H(IXHI, ttE$HI IIID SHEHU - Extending the wormest greetings on the 25th onniversory of the liberotion of Albonio I\r OnfnaOE Mao Tsetung, the great leader of the Twenty-five years ago, under the leadership of Chinese people and Chairman of the Central the Albanian Party of Labour headed by Comrade Committee of the Communist Party of China, Com- Enver Hoxha, the Albanian people.
    [Show full text]
  • La Represión Política En La Albania Socialista: La “Sigurimi” Y La Represión Política Y Familiar
    La represión política en la Albania socialista: la “Sigurimi” y la represión política y familiar Edlira Gabili Profesora en la Facultad de Lenguas Extranjeras Universidad de Tirana 64 Original rebut: 06.04.2021 Data d’acceptació: 15.04.2021 Resumen Este trabajo pretende informar sobre un aspecto de la Albania comu- nista que no es muy conocido por el público internacional. Durante los años 1945-1991 el país tuvo un régimen comunista dictatorial, que sobrevivió y fun- cionó gracias al trabajo de los agentes del servicio secreto albanés: Sigurimi. Se explicará cómo se creó el órgano de policía secreta, su sistema de funcio- namiento y consolidación como arma del Partido del Trabajo de Albania, y, por último, se podrán ver algunas de las consecuencias mayores que tuvo en la vida, historia y memoria colectiva del pueblo albanés el “trabajo” de Sigurimi. Palabras clave: Albania, Sigurimi, investigación, comunismo, prisiones. Abstract This article aims to report on an aspect of communist Albania that is not well known internationally. Between 1945 and 1991, the country was ruled by a dictatorial communist regime, which survived and succeeded due to the efforts of the Albanian secret service agents: the Sigurimi. This article will explain how this secret police force was created, its system of operation, its consolidation as a weapon of the Albanian Labour Party, and, finally, some of the major repercussions on the life, history and collective memory of the Al- banian people of the Sigurimi's “work”. Keywords: Albania, Sigurimi, investigation, communism, prisons. “En un sistema social en el que el jefe del Estado se considera un Dios, su Partido la gran Madre, la vigilancia revolucionaria como una virtud, y en el que el Estado tiene todo en sus manos: el trabajo, la propiedad, el pan, el honor y la vida de sus ciudadanos, no es para nada difícil encontrar es- pías por todos lados, pagándoles cualquier cantidad o sin pagarles nada”.1 1 KASO, T.
    [Show full text]
  • TOP SECRET CONTROL OFFICIALS ONLY Iet Lag in Belgrade on 16-17
    !UV-JtLKt I TOP SECRET CONTROL OFFICIALS ONLY iet Lag in Belgrade on 16-17 February 195) •. On21 1"1:-vt-Jtber 1n the belief that a service level dis- nu,,m7.1n the Yugos‘Livs on the sublect of Albania would be profitable, KITDRY. instrisictedt: to att,,-rnpt to arrange such a mesting. At the outset FFBERM was not p nrldcularly roc r‘ptive to the proposal but on 16 January 1)53 agreed to a th.ree—kiny mF.tiag in Ljubljana ,or Zagreb, to be attended by two nrpresentatives of each service. FPBERM subsequently agreed to hold the meeting in Belgrade, and KUBARK agreed that a two-day meeting would be sufficient and that ths,? ,:. FPBERM representatives might particioate instead of the two originally scheduled. 2. In view of the great sensitivity attached by both FPBERN and KUBARK to a meting of this kind, all possible precautions were taken by both services to prevent any inkling of the meeting from becoming known to other intglligence aervi3es or.governments. 79:v=, two RUBARR repre- sentatives,L and entered Yugoslavia via the Orient Express on th. afternoon of Sunday, 15 February 1953, arriving in Belgrade at 0900 hours on 16 February. Aft er a slight initial mix-up ocasi, , nd by the fail4re of an FP:ii;ER.11 re presentative to make contact witk ..as scheduled, udir, 1;re conducted to a very pleasant and comfortable.vil a on t ,e ege of -5clgrade which appeared to have been put in order especially for their visit. 3. The reception accorded the KUBARK representatives was excel- lent.
    [Show full text]