Holland 2016-1 Nw Binnenwerk.Indb 1 08-03-16 07:57 Redactioneel | Voorbij Mokum En Mediene: De Joodse Regio Centraal

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Holland 2016-1 Nw Binnenwerk.Indb 1 08-03-16 07:57 Redactioneel | Voorbij Mokum En Mediene: De Joodse Regio Centraal # 01 48ste jaargang 2016 HOLLAND HOLLAND historisch tijdschrift historisch historisch tijdschrift Joods in Holland Holland 2016-1_omslag.indd 1 08-03-16 11:12 Holland, Historisch Tijdschrift Inhoud Holland, Historisch Tijdschrift is een driemaandelijkse uitgave van de Stichting Historisch Tijdschrift Hol- land en wordt kosteloos verspreid onder de donateurs in Nederland. Dit nummer is mede mogelijk gemaakt door de genereuze bijdragen van de Dr. Henriette Boasstichting en de Maatschappij tot Nut der Israëlieten in Nederland. 5 23 29 Redactie – L. Almagor, M. Anema (eindredactie), A. Dlabačová, C. Gaemers, F. de Hoog, J. Kamp, H. 148 Looijestijn, K. Lurvink, D. van der Maas, S. Muurling, A. Nobel (hoofdredactie), A. Petterson, H. Pieters, G. Rommelse, A. van der Zee. Kopij – Kopij voor Holland, Historisch Tijdschrift moet conform de richtlijnen van de redactie voor stijl, notenapparaat en dergelijke in tweevoud worden ingediend bij de redactiesecretaris van Holland, mevr. S. Muurling, [email protected]. De richtlijnen van de redactie zijn verkrijgbaar bij de redactiesecretaris, of kunnen worden geraadpleegd op de website: www.tijdschriftholland.nl. Publicaties ter bespreking of aankondiging in Holland gaarne zenden aan de boekenredacteur: K. Lurvink, Vrije Universiteit – Faculteit de Letteren, afdeling Geschiedenis, De Boelelaan 1105, 1081 hv Amsterdam. 13 Stichting Historisch Tijdschrift Holland – Stichting Historisch Tijdschrift Holland stelt zich ten doel de beoefening van de geschiedenis van Noord- en Zuid-Holland en de kennis van en belangstelling voor de geschiedenis van Holland onder een breed publiek te bevorderen. 49 35 Secretariaat en donateursadministratie – Stichting Historisch Tijdschrift Holland, Postbus 2260, 1200 cg Hilversum, e-mail: [email protected], telefoon: 035-6859856 (Uitgeverij Verloren). Minimale donatie: € 37,50– per kalenderjaar, voor studenten € 27,95, na ontvangst van een donatienota te storten op bankrekening nl58abna0590346075 (bic abnanl2a) t.n.v. Stichting Historisch Tijdschrift Holland dona teurs administratie te Hilversum. Nieuwe donateurs krijgen kosteloos de in dat jaar reeds verschenen nummers van het tijdschrift Holland toegezonden. Losse nummers: bestellen bij Uitgeverij Verloren, Postbus 1741, 1200 bs Hilversum, tel. 035-6859856, [email protected]. Themanummers (€ 15,–) zijn te vinden op www.verloren.nl. De redactie van Holland heeft er naar gestreefd de rechten van de illustraties volgens wettelijke bepalingen te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog 44 tot de eindredacteur, M. Anema, wenden: Reigerstraat 48, 2025 xe Haarlem, e-mail: mariekeanema@ gmail.com. Afbeeldingen omslag – Boven: Foto uit het plakboek van Julius Reutlinger, Amsterdam 1950. Robert en 55 64 Angela Reutlinger, Amsterdam; onder: De Portugees-joodse synagoge te Amsterdam, Emanuel de Witte, 1680. Rijksmuseum, Amsterdam. issn 0166-2511 isbn 978-90-70403-69-0 © 2016 Stichting Historisch Tijdschrift Holland. Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Basisontwerp Studio Els Zweerink Productie Uitgeverij Verloren 56 Torenlaan 25, 1211 ja Hilversum [email protected] Holland 2016-1_omslag.indd 2 08-03-16 11:12 48ste jaargang nr. 1, 2016 Joods in Holland 1 Redactioneel | Voorbij Mokum en mediene: de Joodse regio centraal 5 Bart Wallet | Regionale structuren en ideologische debatten. Het synagogaal ressort Rotterdam (1900-1917) 13 Henk Looijesteijujn | Van kosmopolitische koopman tot Hollandse edelman? Het geslacht Suasso, 1654-1818 23 Tsila Rädecker | ‘Moses is tot [de] Raad verheven’. De integratie van Amsterdamse, Rotterdamse en Haagse joden in de 19de eeuw 29 Wim Willems & Hanneke Verbeek | Joods Scheveningen. Portret van een gemeen schap 35 Laura Almagor | Jeruzalem: waar dan ook. Joods territorialisme en zijn ‘Hollandse dimensie’ Holland BLOC 44 Tijdingen Ad van der Zee | Joods erfgoed in Den Haag 49 Beeldessay Bernadette van Woerkom | Het Joodse Werkdorp Nieuwesluis in de Wieringermeerpolder 1934-1941 55 Column René Heij | De les van een mysterieuze vergadering 56 Topstuk Frank de Hoog | Joodse vluchtelingen 58 Noten 63 Over de auteurs 64 Uitsmijter Minte Kamphuis | Joods-Hollandse boterkoek 1 Holland 2016-1 nw_binnenwerk.indb 1 08-03-16 07:57 Redactioneel | Voorbij Mokum en mediene: de Joodse regio centraal In 1971 organiseerde het Amsterdams Historisch land als geheel? Welke impact en betekenis had- Museum een tentoonstelling onder de spreken- den ze op het Nederlandse jodendom? Maar ook: de titel ‘Mokum en mediene’.1 Het was een groot hoe valt de diversiteit van regionale identitei- succes, de bezoekersaantallen overtroffen de ver- ten bínnen Holland te duiden? Het zal duidelijk wachting. Veel Nederlanders hadden behoefte worden dat de Amsterdamse, Haagse en Rotter- aan een toegankelijk overzicht over de geschie- damse joden elk hun eigen kleur en eigenheid denis van de Nederlandse joden tot het rampza- hadden, terwijl ook de plattelandsgemeenten lige oorlogsjaar 1940. Naar die vooroorlogse ge- zich uiteenlopend ontwikkelden.3 schiedenis werd teruggekeken door de lens van de tegenstelling ‘Mokum en mediene’, die vanaf Lokale, nationale en regionale identiteiten dat moment niet meer uit de populaire joodse Tot aan het einde van de 18de eeuw was het geschiedschrijving weg was te slaan. Tegenover joodse leven in de Republiek der zeven verenig- Mokum, de Jiddische naam voor Amsterdam, de Nederlanden louter lokaal georganiseerd, in stond de mediene, strikt genomen het platteland, de vorm van de corporatieve ‘Joodse Naties’. De maar al snel verstaan als ‘de rest van Nederland’. structuur en de sociale en economische moge- Wat de titel terecht duidelijk maakte was de lijkheden van een joodse gemeenschap waren af- dominante plaats van Amsterdam, waar veelal hankelijk van de afspraken die met de stedelij- meer dan de helft van het totaal aantal joden in ke autoriteiten waren gemaakt. Het karakter van Nederland woonde. De hoofdstad was het klop- die afspraken kon van plaats tot plaats verschil- pend hart van joods Nederland. Daar waren de len, zo laat Bart Wallet duidelijk zien in zijn in- voornaamste instituties gevestigd, woonden de leidende artikel, waarin hij in het bijzonder aan- toonaangevende rabbijnen, bestuurders en in- dacht besteedt aan Rotterdam. Sommige steden tellectuelen. Maar de benaming ‘mediene’ voor kenden bovendien meerdere, parallelle ‘Joodse de rest van Nederland kan al te gemakkelijk de Naties’: zo hadden Amsterdam en Den Haag bij- diversiteit van het joodse leven laten onder- voorbeeld een Portugees-joodse en een Hoog- sneeuwen. Joden buiten Amsterdam waren al- duits-joodse Natie. Er waren echter ook plaatsen, lesbehalve een eenvormige groep, maar hadden zelfs binnen het relatief tolerante gewest Hol- vaak sterk ontwikkelde eigen lokale en regiona- land, waar geen toestemming werd gegeven voor le identiteiten. Jozeph Michman heeft er al op vestiging van joden. Zo bleef Gouda tot 1737 ver- gewezen dat het correcte vooroorlogse spraak- boden terrein.4 gebruik er één was waarbij gesproken werd over Tussen de verschillende lokale ‘Joodse Naties’ een bepaalde grote stad, zoals Rotterdam en Den bestonden louter informele banden. Elke joodse Haag met het daaromheen liggende gebied als gemeen schap was vrij om haar eigen koers uit te daarbij behorende ‘mediene’.2 zetten, elke vorm van een hiërarchisch verband Dit nummer beoogt vanuit de invalshoek van ontbrak. Wel zien we dat de opperrabbijnen van het gewest Holland die diversiteit zichtbaar te de grote steden mede als de geestelijk leiders van maken. Wat onderscheidde de joden van Hol- de regio werden beschouwd: zij onderteken den 2 Holland 2016-1 nw_binnenwerk.indb 2 08-03-16 07:57 | Voorbij Mokum en mediene brieven en haskamot – aanbevelingen voor boe- De oudere lokale joodse tradities werden on- ken – geregeld met aanduidingen als ‘opper- verminderd gekoesterd en verbonden met ge- rabbijn van Rotterdam en zijn mediene’. Henk hechtheid aan het vaderland en het Oranjehuis. Looijesteijn laat in zijn portret van de kosmo- Joden putten zich vanaf de eerste helft van de politische Portugees-joodse familie Suasso zien 19de eeuw uit in Nederlands nationalisme. Tsila hoe in de vroegmoderne tijd binnen de Portu- Rädecker vergelijkt in haar bijdrage de sociale, gees-joodse Natie een grote mate van mobiliteit economische en politieke mobiliteit van joden bestond. Tussen de Portugees-joodse gemeen- in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag en laat schappen van Amsterdam en Den Haag best0n- zien dat ondanks de ‘gelykstaat’ de integratie van den hechte informele banden doordat Suasso’s brede lagen van de joodse bevolking in deze Hol- in beide steden woonden en in het bestuur za- landse steden pas in de tweede helft van de 19de ten. eeuw écht op gang kwam. In de 18de eeuw werd een proces zichtbaar Naast lokale en nationale identiteiten is er dat al eerder was ingezet: joden zoals de Suasso’s echter ook nog een niveau daartussen: de regio. hechtten zich aan hun woonplaatsen, leefden in- Daarbij voltrok zich met de overgang van ancien tensief mee met politieke en sociale ontwikke- régime naar moderniteit voor joden een verge- lingen en werden onderdeel van het lokale socia- lijkbare ontwikkeling. De regio was voor joden le landschap. Geleidelijk groeiden ook specifieke steeds van belang geweest, maar nergens was, religieuze gewoonten, minhagiem, die typerend zoals het geval
Recommended publications
  • University of Groningen Making Jews Dutch Rädecker, Tsila Shelly
    University of Groningen Making Jews Dutch Rädecker, Tsila Shelly IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2015 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Rädecker, T. S. (2015). Making Jews Dutch: Secular discourse and Jewish responses, 1796-1848. University of Groningen. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). The publication may also be distributed here under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license. More information can be found on the University of Groningen website: https://www.rug.nl/library/open-access/self-archiving-pure/taverne- amendment. Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 29-09-2021 Chapter two Civilizing the Jews: The reform of language, education, and religion Yes, that Hamankloppen! Haman, was that not the age-old personification of the Jew- hater? When the megille was read on Purim and his name reverberated, then the Jew expressed his feelings through loud knocking.
    [Show full text]
  • Repositioning of the Global Epicentre of Non-Optimal Cholesterol
    Article Repositioning of the global epicentre of non-optimal cholesterol https://doi.org/10.1038/s41586-020-2338-1 NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC)* Received: 18 October 2019 Accepted: 2 April 2020 High blood cholesterol is typically considered a feature of wealthy western 1,2 Published online: 3 June 2020 countries . However, dietary and behavioural determinants of blood cholesterol are changing rapidly throughout the world3 and countries are using lipid-lowering Open access medications at varying rates. These changes can have distinct effects on the levels of Check for updates high-density lipoprotein (HDL) cholesterol and non-HDL cholesterol, which have different effects on human health4,5. However, the trends of HDL and non-HDL cholesterol levels over time have not been previously reported in a global analysis. Here we pooled 1,127 population-based studies that measured blood lipids in 102.6 million individuals aged 18 years and older to estimate trends from 1980 to 2018 in mean total, non-HDL and HDL cholesterol levels for 200 countries. Globally, there was little change in total or non-HDL cholesterol from 1980 to 2018. This was a net effect of increases in low- and middle-income countries, especially in east and southeast Asia, and decreases in high-income western countries, especially those in northwestern Europe, and in central and eastern Europe. As a result, countries with the highest level of non-HDL cholesterol—which is a marker of cardiovascular risk— changed from those in western Europe such as Belgium, Finland, Greenland, Iceland, Norway, Sweden, Switzerland and Malta in 1980 to those in Asia and the Pacific, such as Tokelau, Malaysia, The Philippines and Thailand.
    [Show full text]
  • Power, Communication, and Politics in the Nordic Countries
    POWER, COMMUNICATION, AND POLITICS IN THE NORDIC COUNTRIES POWER, COMMUNICATION, POWER, COMMUNICATION, AND POLITICS IN THE NORDIC COUNTRIES The Nordic countries are stable democracies with solid infrastructures for political dia- logue and negotiations. However, both the “Nordic model” and Nordic media systems are under pressure as the conditions for political communication change – not least due to weakened political parties and the widespread use of digital communication media. In this anthology, the similarities and differences in political communication across the Nordic countries are studied. Traditional corporatist mechanisms in the Nordic countries are increasingly challenged by professionals, such as lobbyists, a development that has consequences for the processes and forms of political communication. Populist polit- ical parties have increased their media presence and political influence, whereas the news media have lost readers, viewers, listeners, and advertisers. These developments influence societal power relations and restructure the ways in which political actors • Edited by: Eli Skogerbø, Øyvind Ihlen, Nete Nørgaard Kristensen, & Lars Nord • Edited by: Eli Skogerbø, Øyvind Ihlen, Nete Nørgaard communicate about political issues. This book is a key reference for all who are interested in current trends and develop- ments in the Nordic countries. The editors, Eli Skogerbø, Øyvind Ihlen, Nete Nørgaard Kristensen, and Lars Nord, have published extensively on political communication, and the authors are all scholars based in the Nordic countries with specialist knowledge in their fields. Power, Communication, and Politics in the Nordic Nordicom is a centre for Nordic media research at the University of Gothenburg, Nordicomsupported is a bycentre the Nordic for CouncilNordic of mediaMinisters. research at the University of Gothenburg, supported by the Nordic Council of Ministers.
    [Show full text]
  • PDF Hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
    PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/29876 Please be advised that this information was generated on 2016-01-28 and may be subject to change. CONTENTS CHAPTER 1 INTRODUCTION...................................................................... 1 1.1 AIM OF THIS STUDY...................................................................................... 2 1.2 RELEVANCE ................................................................................................. 4 1.3 METHOD AND SCOPE.................................................................................... 5 1.4 FORMALISM AND NOTATIONAL CONVENTIONS............................................. 6 1.5 ORGANIZATION OF THIS THESIS.................................................................... 7 CHAPTER 2 THE SPELLING OF NATIVE WORDS ................................. 9 2.1 INTRODUCTION ............................................................................................ 9 2.2 DUTCH PHONEMES, GRAPHEMES AND THE CORRESPONDENCE BETWEEN THEM .......................................................................................... 9 2.2.1 Dutch phonemes .................................................................................. 9 2.2.2 Dutch graphemes............................................................................... 12 2.2.3 Sound-letter correspondences ..........................................................
    [Show full text]
  • Holocaust and Judaica CATALOGUE THIRTY-FOUR Winter 2008
    Holocaust and Judaica CATALOGUE THIRTY-FOUR Winter 2008 EVELYN PEARL (PERL) 219 West 81st Street, #5A New York, NY, 10024 Tel: (212) 877-1704FAX: (212) 787-3466 E-Mail:[email protected] 1 Catalog Thirty-four Winter 2008 Terms: All items may be returned within five days of receipt. Please notify us prior to returning any item. We will reserve any item by phone or fax. Telephone or fax orders are strongly advised (Tel. 212-877-1704 or Fax: 212-787-3466). We are interested in purchasing Judaica. Postage: Postage and handling is $5.00 for the first item; $1.50 for each additional item. Foreign shipments or special handling will be billed at cost. Condition: The condition of each item is listed for both book and dust jacket, if applicable. Defects are described, but previous owners’ names and/or bookplates generally have not been noted. Payment: Check with order, please. NY state residents will add 8.25% sales tax. Foreign Payment: Check drawn on a U.S. bank in U.S. dollars. Institutions may be billed per their requirements. Abbreviations: Vg- Very good; F – Fine; 4to – Quarto Size; dJ – Dust Jacket; illus. – Illustrated; ch – Chipped; p – Pages; G – Good; wraps – Paper or soft cover; 32mo – 4” to 5”; 24mo – 5” to 6”; folio – 13” or larger; nd – No date. 2 1. Abzug, H. America Views the Holocaust. A brief documentary history, from 1933 on, Nazi Germany wanted the destruction of the Jewish Culture in Europe and the murder of all Jewish people including children. The Nazis almost succeeded. They killed between five and six million Jews.
    [Show full text]
  • Dutch. a Linguistic History of Holland and Belgium
    Dutch. A linguistic history of Holland and Belgium Bruce Donaldson bron Bruce Donaldson, Dutch. A linguistic history of Holland and Belgium. Uitgeverij Martinus Nijhoff, Leiden 1983 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/dona001dutc02_01/colofon.php © 2013 dbnl / Bruce Donaldson II To my mother Bruce Donaldson, Dutch. A linguistic history of Holland and Belgium VII Preface There has long been a need for a book in English about the Dutch language that presents important, interesting information in a form accessible even to those who know no Dutch and have no immediate intention of learning it. The need for such a book became all the more obvious to me, when, once employed in a position that entailed the dissemination of Dutch language and culture in an Anglo-Saxon society, I was continually amazed by the ignorance that prevails with regard to the Dutch language, even among colleagues involved in the teaching of other European languages. How often does one hear that Dutch is a dialect of German, or that Flemish and Dutch are closely related (but presumably separate) languages? To my knowledge there has never been a book in English that sets out to clarify such matters and to present other relevant issues to the general and studying public.1. Holland's contributions to European and world history, to art, to shipbuilding, hydraulic engineering, bulb growing and cheese manufacture for example, are all aspects of Dutch culture which have attracted the interest of other nations, and consequently there are numerous books in English and other languages on these subjects. But the language of the people that achieved so much in all those fields has been almost completely neglected by other nations, and to a degree even by the Dutch themselves who have long been admired for their polyglot talents but whose lack of interest in their own language seems never to have disturbed them.
    [Show full text]
  • Making Jews Dutch: Secular Discourse and Jewish Responses, 1796-1848
    University of Groningen Making Jews Dutch Rädecker, Tsila Shelly IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2015 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Rädecker, T. S. (2015). Making Jews Dutch: Secular discourse and Jewish responses, 1796-1848. University of Groningen. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 28-09-2021 Making Jews Dutch Secular Discourse and Jewish Responses )1796–1848) Tsila Rädecker To the memory of my grandparents Salemon Jacobs (Blokzijl, 1907– Sobibor, 1943) z’’l Rachel Heijman (Rijssen, 1905 – Sobibor, 1943) z’’l ii Acknowledgements “I guess there’s no point in hanging on to this tuba, then,” I said. (Wonder Boys, 1995) Curiosity and fascination with Jewish history went hand in hand in the preparation of this book.
    [Show full text]
  • Jews in the Netherlands and Their Languages
    Paper Jews in the Netherlands and their languages by Jan Jaap de Ruiter© (Tilburg University) [email protected] November 2014 This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License. To view a copy of this license, visit http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/ Jews in the Netherlands and their languages Jan Jaap de Ruiter ABSTRACT Cultural contacts between majority and minority groups involve many different aspects, one of which is language. Jews have been living in the Netherlands since around the beginning of the sixteenth century. In the two centuries that followed, their language repertoire was very rich, consisting of at least five different languages. As a result of processes of integration, speeded up by strongly pushed politics of assimilation pursued in line with the equality principle of the French revolution, Dutch Jews in the nineteenth century gave up using nearly all their original languages in favour of Dutch. The article describes these processes of language shift among Dutch Jews and poses the question whether the results of the acculturation process of the Jews going from being multilingual towards becoming monolingual are to be considered a success in terms of acculturation or a loss in terms of culture. KEY WORDS Languages of Jews, History of Dutch Jews, Integration, Assimilation, Emancipation. INTRODUCTION In the Dutch Golden Age, roughly coinciding with the seventeenth century and in the age that followed, Jewish communities living in the Netherlands made use of the following languages: Portuguese, Spanish, Hebrew, Yiddish, Dutch, German and French1. At the end of the nineteenth century, not much was left of this linguistic abundance and the language that Dutch Jews spoke and wrote, predominantly if not exclusively, had become Dutch.
    [Show full text]
  • University of Groningen De Joodse Gemeenschap in De Stad Groningen
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by University of Groningen University of Groningen De joodse gemeenschap in de stad Groningen, 1689-1796 Schut, Engbert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 1995 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Schut, E. (1995). De joodse gemeenschap in de stad Groningen, 1689-1796. Groningen: s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 12-11-2019 Noten Noten behorende bij de inleiding 1. ‘Myne bespiegelingen over de Jooden’ in: De Onverwachte Courier, nr. 30 d.d. 13.9.1796. 2. De Onverwachte Courier, nrs. 30 en 40 d.d. 13.9.1796 en 22.11.1796. 3.
    [Show full text]
  • Zakhor Nishmat Avotenu Schouten 2
    Zakhor Nishmat Avotenu Schouten 2 Abstract This thesis analyses the memorbukh of the Jewish community that lived in the Dutch village Oisterwijk, Brabant. The book was written in 1770 as part of a protocol book by the community’s rabbi Yekutiel Ziskind, who had come to Oisterwijk in 1769. The genre of memorbikher started as a way to respond to the large-scale persecutions of Jews in the times of the First Crusade in 1096, the Rindfleisch-persecutions in 1298, and the persecutions in the time of the Black Death in 1348/9. Members of Jewish communities that suffered during those persecutions were commemorated for their sufferings and perseverance. In the late medieval and early modern period, the genre of memorbikher was incorporated within the liturgy of Ashkenazic synagogues. This thesis describes the memorbukh from Oisterwijk as an example of an early modern memorbukh by comparing it to other memorbikher of the time. It argues that the author of this memorbukh wrote it in order to bind together his new community. The community in Oisterwijk was a relatively young community, as members had begun to arrive in Oisterwijk only in the 1650s. The author therefore wanted to create a new communal memory that would bind together all the members, despite their different backgrounds. Keywords: Pinkassim, Memorbikher, Jewish memorial books, Yiddish manuscripts. Schouten 3 Contents Abstract ..................................................................................................................................2 Acknowledgements ................................................................................................................5
    [Show full text]
  • Joodse Stadjers
    J OODSE STADJERS GRONINGER HISTORISCHE REEKS Onder redactie van: prof. dr. P.Th.F.M. Boekholt, voorzitter dr. IJ. Botke, prof.dr. A.H. Huussen dr. J. Kossmann-Putto, dr. C.P.J. van der Ploeg 26 Voor eerder in de reeks verschenen delen zie pagina 236 Verschijnt tevens als deel 11 van de serie Bouwstoffen voor de geschiedenis van de Joden in Nederland, die de Mr. J.H. De Vey Mestdagh Stichting uitgeeft Dit werk is uitgegeven in opdracht van de in 1986 in het lev en geroepen Stichting Groninger Historische Publicaties. Het bestuur van de Stichting bestaat uit: mr. T.R. Hidma, voorzitter; prof. dr. P.Th.F.M. Boekholt, secretaris; mr. J.D. Meerburg, penningmeester; drs. J.W. Boersma, drs. J.F.J. van den Broek, G. During, R.H. van der Sleen. JOODSE STADJERS De joodse gemeenschap in de stad G roningen, 1796-1945 S TEFAN VAN DER POEL 2004 = KONINKLIJKE VAN GORCUM Opgedragen aan Inge Apt-Joseph en Jan de Vey Mestdagh © 2004, Koninklijke Van Gorcum BV, Postbus 43, 9400 AA Assen. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige v orm of op enige wijze, hetzij elektronisch,mechanisch,doorfotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken vankopieënuitdeze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j0, het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen).
    [Show full text]
  • 'I Really Learned to Pray by Heart'
    University of Amsterdam ‘I really learned to pray by heart’ Religious manifestations in camp Westerbork (1939-1945) Tim van Noord -10624236 30-6-2015 [email protected] Master Thesis ‘Holocaust and Genocide Studies’ Supervisors: Prof. dr. Johannes Houwink ten Cate and Dr. Karel Berkhoff, NIOD Table of Contents Introduction ....................................................................................................................................3 0.1. Historiography ......................................................................................................................3 0.2. Structure ..............................................................................................................................6 0.3. Camp Westerbork (1939-1945) .............................................................................................7 Chapter 1: History of the Jews in the Netherlands (1870-1940) ..................................................... 11 1.1 A religious symbiosis between old and new ......................................................................... 11 1.2. The Zionist project .............................................................................................................. 14 1.3. Anti-Semitism and anti-Judaism .......................................................................................... 16 1.4. Demography and economics .............................................................................................. 17 1.6. Classifying ‘Jewishness’......................................................................................................
    [Show full text]