Horizon-Taal
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
eli)kG tijdschrift ~: ::: o ► t :E ~. t eranto ...................... .......... t n :99g1.4:: 7.8 • 11, .............. • ................................... ........................ ........................ ......................... ............. • • • .4 • • :; • • • • •' • '. ••• i i •• • • • • • • i ...**:••••:••••••:•:••••••411 • • • • 'àar Ie en de goden Esperanto? (p. 5) De aarde doorploegen [p. 6] Historische roman (p. 7] Academische raakvlakken [p. 91 Hulp aan Kosovo [p. lol boontje komt om zijn loontje (p. 17) fgi . ekan Documentatiecentrum In dit nummer Het Documentatiecentrum van de Vlaanr se Esperantobond omvat een bibliotheek Palaveren nieuwe stijl 3 met meer dan 1600 titels en 87 tijdschrif- Waar leerden de goden Esperanto? 5 ten over Esperanto, taalproblemen, Espe- rantologie en Interlinguïstiek. Het be- De aarde doorploegen 6 schikt tevens over eert eigen WEB-site Historische roman 7 waarop actuele inf )rntatie geregeld wordt Ten goede/ten kwade 8 aangepast en een l N`1'14 RN 11.T-aanslu.i- ting voor internationale r;t,ull )Icgingen. U 001 Academische raakvlakken 9 kan er terecht alle werkdager t van 9.00 tot HulpaanKosovo 10 17.00 uur. Onze taal 1-1V Vanwege de clubs 15 Esperanto op de radio Waar spreekt men Esperanto? 16 Er zijn regelmatige radiouitzendingen in Boontje komt om zijn loontje 17 het Esperanto. Sommige zijn gewoon via De herkomst van het Esperanto 18 de middengolf te ontvangen, enkele gaan er via de satelliet (Eutelsat II of Astra), Quo vadis? - Kien vi? 19 voor de meeste hel) je echter een korte- Nieuwsbrief 20 golfontvanger nodig. Enkele program--- ma's zijn ook via 1N'1i RN1i'1' (1) te beluis- Clubactiviteiten 21 teren. Station Dag Uur kllz meter Havana zo 19.30-20.00 13715 21,87 22.00-22.30 13715 21,87 Peking D* 20.00-20.27 7405 40,50 9965 30,11 Rome (I) za 20.00-20.20 9590 31,28 11860 25,30 HORIZONTAAL,, Tweemaandelijks tijdschrift, uitgegeven via Eutelsat (13° oost) 11446 MHz door de Vlaamse Esperantobond v.z.w., 3Oste jaargang. Tallinn via internet: www er.ee/tallinn Warschau ID* 08.00-08.29 (Eutelsat) 10.30-10.59 (Eutelsat) Redactie en administratie: Prankrijklei 140, 20(10 Antwerpen, 15.30-15.55 7285 41,18 tel.: (03) 234 34 00, fax: (03) 233 54 33, 1E-adres: horizontaal@ 20.00 20.25 7205 41,63 fel.esperanto.be, infopagina's: http://www.esperanto.be/ fel/ til. (1)c c'11Í11'(IIna1(11 voor de pt'OJ) II11n1a's van radIo Warsc11,111 (IiC ~den 11itgCZO11(1(. 11 via 1 4,utclsat Abonnementen: 600,— BEF / 33,— NLG (± 15 EUR) 11 zijn: 13" oost, 1 ( , I`/ I,') (\11 1i, 1 )u ,(' prc1!,1'51111 Rekeningen: t.n.v. Vlaamse Esperantobond, Antwerpen: KBC naa's zijn ook via 1 N' 1 '1;; R (www wrrl.orp 402-5510531-55 of ASLK 001-2376527-06; t.n.v. Libroservo /stations/poland.htnll) ilI I( .11a11(1111 te Inluis Esperanto Nederland, Haarlem: postgiro rek.: 111 278 teren. Vatikaan zo 21.20 1.29 15'W 196 Redactie: Guido Van Damme, Ivo Durwael, Eddy Raats, Jo en feestdagen 5882 51,00 Haazen wo/do 21.2021.29 7250 41,38 Medewerkers: Paul Peeraerts, Jean Pierre VandenDaele, Lode 9645 31,10 Van de Velde, Emile Van Damme, Raymond Wylleman, Marc Wenen zo 01.0 5 -04.29 6155 48,74 Cuffez, Chris Declerck, e. a. 16.05 16.29 6155 48,74 ma 01.05-.01.29 6155 48,74 Alle programma's van radio Wenen zijn ook Verantwoordelijke uitgever: Paul Peeraerts, Frankrijklei 140, digitaal te beluisteren via de ASTRA. satelliet 2000 Antwerpen. (19,2° oost) 11141,25 en 12692 MHz. HORIZONTAAL verschijnt de 1 ste van elke oneven maand. * D = dagelijks Overname van artikelen is vrij op voorwaarde dat de bron wordt De tijdsaanduiding in cursief zijn volgens 1 v1. vermeld en een exemplaar aan de redactie wordt gestuurd. de andere volgens MET. nder stimulans van ERV (Euro- land en niet door de "vrije keuze" van de pese Radikale Vereniging) werd op gegadigden. Door het veeltalige Europa 29 en 30 april in Brussel een colloquium ontbreekt ook de Europese identiteit. gehouden over "De kost van (niet-)com- Daardoor en door de groeiende resisten- municatie in de Europese Unie". Aan het tie tegen het Engels, vergroot het gevaar colloquium namen een vijftigtal mensen dat er ernstige conflicten ontstaan. Het deel uit vrijwel alle landen van de Euro- Esperanto zou kunnen bijdragen aan Eu- pese Unie (EU). Toch was de belangstel- ropese identiteit en zo het gevaar bezwe- ling van diegenen, voor wie het colloqui- ren. um eigenlijk bedoeld was, de Euro-parle- mentairen, bedroevend laag. Het taalgebruik tijdens het colloquium Palaveren nieuwe stijl was eigenlijk illustratief voor het pro- bleem dat men erin behandelde. Zo Studiedag: De kost van het niet-communiceren moest Reinhard Selten (D) zich van het Engels en Helmar Frank (D) zich van het Frans bedienen, omdat er geen vertaling Joseph Poth sprak over Linguapax. Dit uit het Duits was voorzien, hoewel — zo- Europese programma heeft tot doel de als Selten opmerkte — het Duits toch de mindersheidstalen te beschermen. grootste taal van Europa is. Bij interna- tionale bijeenkomsten wordt het echter Alain De Serres sneed het migratiepro- zelden gebruikt. Fiorella Conti (I) begon bleem aan. Die migratie is vooral invoer haar lezing in het Engels, maar schakelde, uit derde-wereldlanden, wat duidelijk na protest van de Italiaanse aanwezigen, wijst op de economische nood van die over op het Italiaans, omdat vertolking landen. De migratie van Europese bur- uit het Italiaans wel voorzien was. Zij gers binnen Europa is duidelijk minder. verontschuldigde zich bij haar landgeno- Dit staat in contrast met de mobiliteit in ten met het argument dat zij zo gewend de Verenigde Staten en Canada. Dat is is aan het feit dat men op internationale duidelijk te verklaren door het feit dat in bijeenkomsten van haar verwacht dat ze die landen slechts twee talen meespelen.2 in het Engels spreekt. Binnen Europa illustreren Ierland en Vlaanderen dit fenomeen. De migratie Reinhard Selten, die in 1994 de Nobel- van Ierland naar Engeland is stijgend, prijs voor Economie kreeg, schetste want er is geen taalbarrière; terwijl de mi- vooral de overheersing van het Engels. gratie van Vlaanderen naar Frankrijk, Hoewel het in de EU lang niet de belang- omwille van de verschillende taal, dalend rijkste taal is, en ook in een breder Euro- is. pa niet, speelt het toch meer en meer een overheersende rol. Zo zijn wetenschap- Taalonderricht kan de mobiliteit bevor- pers in Duitsland — zelfs voor de eigen deren. Toch kiest ruim 30 % van de stu- Duitse markt — vrijwel verplicht om in denten voor het Engels en dat meer in het Engels te publiceren. Dat Engels is het noorden dan in het zuiden van Euro- lang niet noodzakelijk van goede kwali- pa. Ook deze situatie werkt grotere Eu- teit.' Vooral het begrijpen van mensen ropese integratie en identiteitsvorming wier moedertaal Engels is, blijkt moeilijk tegen. te zijn. Met anderen Engels spreken lukt nog wel. Maar Selten wijst erop dat het Hans Erasmus (NL) presenteerde twee meer en meer om een soort "Interna- projecten: Neighbour, over het nut van tional" gaat, een sterk vereenvoudigde Esperanto als uitgangspunt bij het taal- taalvorm die het Engels als basis heeft en onderwijs, en Relais, een experiment dat sterk regionaal (afhankelijk van het waarbij tijdens een tweedaagse sessie het land van oorsprong van de spreker) ge- Esperanto effectief zou worden gebruikt kleurd is en waarin veel vakjargon voor- als brugtaal tijdens een zitting van het komt. Europees Parlement. Met dit experiment zouden de mogelijkheden van die taal Selten ziet een veeltalig Europa (naar kunnen worden aangetoond. Erasmus Zwitsers model) niet haalbaar. Bij het le- benadrukte de noodzaak om onderzoek ren van vreemde talen ziet hij het grote te doen naar de aard en de omvang van gevaar, dat de keuze vooral wordt be- het internationale talenprobleem. Velen paald door de financiële sterkte van een zijn het wel eens over de principes van taalgelijkheid, maar door de cultuur van houden van het huidige systect t i v.i i de tevredenheid bij de leidende elite, lijkheid van alle (officiële) talen 1 )i t t t tcit overheerst de overtuiging dat het pro- Europa niet meer haalbaar. 4 bleem de facto is opgelost en de weige- ring om wat dan ook aan de toestand te Boja Brezigar, voorzitter van het Eurc veranderen, omdat men die ziet als een pees Bureau voor mindergebruikte talen, "eerlijk verworven recht". schetste enkele principes voor de ba- sistaalrechten in Europa. Helmar Frank (D) sprak over het Experi- ment van Paderborn. Het betreft een we- De taal van de burger mag nooit een be- tenschappelijk onderzoek — dat in 1965 zwaar of een voorwaarde zijn om ver- werd uitgevoerd en sindsdien niet meer kiesbaar te zijn als parlementair. werd herhaald. Aan het experiment na- men scholen uit zes landen deel. Proef- Elke burger moet het recht hebben om personen waren leerlingen uit het 3de en alle documenten in zijn eigen taal te raad- 4de jaar van de basisschool. Zij namen plegen. En Europa kan nooit bindende op vrijwillige basis deel. Opvallend was regels opstellen over het taalgebruik bin- de oppositie van ouders, vooral van de nen de lidstaten. hoger opgeleide. De resultaten werden vergeleken met leerlingen die een andere Daarna wijdde hij uit over de doelstelling taal leerden en de resultaten van leerlin- van het Bureau dat het statuut van NGO gen met een vergelijkbaar IQ. Uit het on- heeft en voor 90 % van zijn werking kan derzoek bleek dat zowel de moedertaal terugvallen op subsidies vanwege de EU. als de te leren taal invloed hebben op de • Fiorella Conti, vertegenwoordiger van "Soms staat Europa veraf van de realiteit. En dan zwijg ik het Italiaanse ministerie van onderwijs, nog over het taalgebruik.