1 (6) 2002 Nr 1 (6) 2002
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
:x'-. ■, MEDIA STUDIA STUDIES MEDIOZNAWCZE The Institute of Journalism Instytut Dziennikarstwa of Warsaw University Uniwersytetu Warszawskiego MEDIA STUDIA STUDIES MEDIOZNAWCZE Vol 1 (6) 2002 Nr 1 (6) 2002 Warsaw 2002 Warszawa 2002 Rada redakcyjna: Jerzy Bralczyk (Warszawa), Wiesław Dudek (Katowice), ks. Leon Dyczewski (Lublin), Tomasz Goban Klas (Kraków), Bartłomiej Gołka - przewodniczący Rady (Warszawa), Adam Koseski - zastępca przewodniczącego Rady (Pułtusk), Marceli Kosman (Poznań), Włodzimierz Mich (Lublin), Bogdan Michalski (Warszawa), Beata Ociepka (Wrocław), Jerzy Olędzki (Warszawa), Wiktor Pepliński (Gdańsk), Walery Pisarek (Kraków), Teresa Sasińska-Klas (Kraków), Tadeusz Skoczek (Warszawa), Jacek Sobczak (Poznań), Andrzej Staniszewski (Olsztyn), Wiesław Władyka (Warszawa) Redaktor naczelny: Janusz Adamowski Zastępca redaktora naczelnego: Marek Jabłonowski Sekretarz: Agnieszka Dmowska Adres redakcji: „Studia Medioznawcze” Instytut Dziennikarstwa UW 00-046 Warszawa, ul. Nowy Świat 69 tel. (0-22) 826 93 66 e-m ail: [email protected] e-m ail: [email protected] Projekt okładki: Barbara Kuropiejska-Przybyszewska R ed ak to r: Ewa Długosz-Jurkowska K orekta: zespół © Copyright by Instytut Dziennikarstwa UW, 2002 ISSN 1641-0920 OFicyna Wydawnicza ASPRA-JR Warszawa tel./Fax 613-53-03, (0-602) 247-367 e-m ail: [email protected] Druk i oprawa: Drukarnia J. J. Maciejewscy, Przasnysz SPIS TREŚCI OD REDAKTORA 7 ARTYKUŁY 1 MATERIAŁY BARTŁOMIEJ GOŁKA Demokracja i media 11 KRYSTYNA DOKTOROWICZ Telewizja publiczna wobec zdobyczy i zagrożeń społeczeństwa inFormacyjnego 16 BEATA OCIEPKA Telewizja publiczna w europejskiej polityce audiowizualnej 26 JANUSZ ADAMOWSKI Współczesna telewizja brytyjska. Zarys problematyki 42 TOMASZ MIELCZAREK Telewizja w Polsce. Bilans lat dziewięćdziesiątych 52 DOROTA PIONTEK Telewizja publiczna a debata polityczna w Polsce 75 ANDRZEJ KOZIEŁ Publicystyka w Telewizji Polskiej do 1989 r. 90 Przegląd inFormacyjny SPRAWOZDANIA 1 INFORMACJE IGOR BORKOWSKI „Nowe media - nowe w mediach”, Sprawozdanie z Międzynarodowej KonFerencji Naukowej zorganizowanej przez Zakład Dziennikarstwa Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, 25-27 października 2001 r. 112 MICHAŁ ZAREMBA Negotiation strategies oF the European Union candidate countries, Sprawozdanie z międzynarodowej konFerencji Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, 10-12 grudnia 2001 r. 116 RECENZJE 1 NOTY RECENZYJNE WIESŁAW SONCZYK O ludziach, mediach i polityce 122 MICHAŁ ZAREMBA Piotr Ślęzak, Umowa o rozpowszechnianie film u 127 LIDIA POKRZYCKA Ewa M. Cenker, Public relations 129 IWONA KUBICZ KrzysztoF Albin, R e k la m a - p r z e k a z - odbiór - interpretacja 131 CONTENTS FROM THE EDITORS 7 PAPERS AND DOCUMENTS BARTŁOMIEJ GOŁKA Democracy and the media 11 KRYSTYNA DOKTOROWICZ Public television against proFits and menaces oF inFormation society 16 BEATA OCIEPKA Public television in the light oF European audiovisual policy 26 JANUSZ ADAMOWSKI Contemporary British television - an outline 42 TOMASZ MIELCZAREK Television in Poland in the nineties. An overview 52 DOROTA PIONTEK Public television and political debate in Poland 75 ANDRZEJ KOZIEŁ Journalism in Telewizja Polska [Polish Television] up to 1989. InFormational review 90 REPORTS AND INFORMATION IGOR BORKOWSKI New media -- new in the media 112 MICHAŁ ZAREMBA Negotiation strategies oF the European Union candidate countries 116 REVIEWS WIESŁAW SONCZYK People, media and politics 122 MICHAŁ ZAREMBA Piotr Ślęzak, The law on film distribution 127 LIDIA POKRZUCKA Ewa M. Cenker, Public relations 129 IWONA KUBICZ KrzysztoF Albin, Advertisement - broadcast - reception - interpretation 131 Od redaktora Szanowni Państwo. Z przyjemnością oddajemy do Waszych rąk kolejny - szósty już, a pierwszy w 2002 r., numer „Studiów Medioznawczych”. Wchodzimy tym samym w trze ci rok naszej aktywności. W tym stosunkowo krótkim okresie na łamach kwartalnika, za brało głos przeszło sześćdziesięciu autorów i ukazało się błisko czterdzieści artykułów problemowych. Systematycznie poszerza się krąg naszych odbiorców. Konsekwencją te go jest stale rosnąca, co nas bardzo cieszy, liczba czytelników i prenumeratorów. Wspomniane Fakty same w sobie nie byłyby zapewne wystarczającym usprawiedliwie niem do zabierania głosu, powód po temu jednakże istnieje. Dążąc do doskonalenia kwartalnika, wsłuchując się w opinie i uwagi naszych czytelników, a także przyjaciół z wielu ośrodków akademickich, zdecydowaliśmy się bowiem na pewne zmodyFikowanie jego Formuły redakcyjnej. Znajdzie to wyraz m.in. w nowych rozwiązaniach graficznych, zapisie redakcyjnej „czwórki”, bardziej czytelnych stronach tytułowych, podawanych skrótach czy uwypukleniach słów kluczowych. Chodzi o to, aby z jednej strony ułatwić korzystanie z pisma oraz sprostać międzynarodowym wymogom i kryteriom w tym względzie, z drugiej zaś doprecyzować stosowane dotychczas rozwiązania. Dużo większą wagę, zgodnie z zaleceniem Rady Naukowej Instytutu Dziennikarstwa UW, mamy zamiar przywiązywać do nowego działu „Warsztaty studenckie”, w którym płanujemy pubłikowanie tekstów młodych autorów, np. Fragmenty wyróżniających się prac magisterskich. Korzystając z tej niezwyczajnej okazji pragnę też podzielić się kilkoma reFleksjami i uwagami natury bardziej ogólnej. Inaugurując naszą działalność, zakładaliśmy, żę bę dziemy dążyć do stworzenia dla medioznawców (i to nie tylko wywodzących się ze śro dowisk akademickich) Forum dla wymiany poglądów, myśli teoretycznej i praktycznych rozważań na temat treści i sposobów kształtowania nowoczesnego komunikowania spo łecznego, marketingu mediałnego i public relations, prawa prasowego, systemów me dialnych, języka środków masowego komunikowania oraz problematyki z obszaru histo rii prasy i dziennikarstwa. Obserwacje i doświadczenia zdają się dowodzić, iż decyzja Od redaktora o wydawaniu naukowego periodyku przez Instytut Dziennikarstwa UW i założenia pro gramowe wytrzymują próbę czasu. Istnieje bowiem niewątpliwa potrzeba dyskusji i po głębionej reFleksji nad stanem mediów masowych, nie tylko zresztą w Polsce. Problema tyka, pozostająca w kręgu naszych zainteresowań, skupia dość wyraźnie określoną grupę naukowców prowadzących badania i zajęcia dydaktyczne z zakresu dziennikarstwa i ko munikacji społecznej oraz dostatecznie szerokie grono praktyków. Kwartalnik nasz już teraz zespolił wybitnych przedstawicieli nauki, którzy zechcieli dzielić się na jego łamach swymi przemyśleniami i ustaleniami. Z radością i satysFakcją odnotowujemy, iż stal się także miejscem naukowych debiutów młodszych Koleżanek i Kolegów. Pragnę podkreślić, że naczelnym celem redakcji jest i pozostanie zamysł, aby „Studia Medioznawcze” na tyle, na ile będzie je stać integrowały środowisko zainteresowane sze roko pojętą problematyką komunikowania i mediów masowych. Pozostają one otwarte dla Koleżanek i Kolegów ze wszystkich ośrodków akademickich w Polsce i za granicą, zresztą nie tylko medioznawców, ale także: politologów, prawników, socjologów, histo ryków i specjalistów z zakresu stosunków międzynarodowych czy polityki społecznej. Bardzo liczymy również na wypowiedzi praktyków i ekspertów, zaangażowanych w dzia łania na rzecz rozwoju mediów w Polsce. To, co napisałem niech więc będzie jeszcze jed nym zaproszeniem dla wszystkich, którzy chcieliby podjąć współpracę z naszym kwartal nikiem. PAPERS ARTYKUŁY■ AND I DOCUMENTS MATERIAŁY Studia Medioznawcze 1(6)2002 ISSN 1641-0920 BARTŁOMIEJ GOŁKA Demokracy Demokracja and the media I KEY WORDS SŁOWA KLUCZOWE media, demokracy, society media, demokracja, społeczeństwo. ABSTRACT STRESZCZENIE Contemporary media are not only the source oF Współczesne media to nie tylko źródło inFormacji inFormation and opinions. They play an important i opinii. Odgrywają wielką rolę edukacyjną, role in education, culture, they protect citizens kulturotwórczą, bronią obywateli przed against the abuse oF power, indecency and nadużywaniem władzy, nieuczciwością incompetence, thus becoming , the Fourth power. i niekompetencją, same stając się czwartą władzą, Yet they are something more - due to their growing ale są także czymś więcej - przez swoją potęgę, za potential and technological progress. sprawą szybko rosnącego postępu technicznego. Here, with our own eyes we see how the most pow Wielkie media. Zwłaszcza audiowizualne, na naszych erFul main media, especially the audiovisual, oczach wkomponowały się w zamierzenia najroz are used by various Forces, which do not hesitate to maitszych sił, które nie wahają się działać także act through media in order to get (sometimes (czasami przede wszystkim) po to, aby właśnie zyskać exclusively) Famous. These attempts may be Fair dzięki mediom rozgłos. Mogą to być zamierzenia and noble, yet sometimes may be mean dobre i szlachetne, ale często są podłe i tragiczne. and dramatic. Could we imagine the acts Czy moglibyśmy wyobrazić sobie akty terroru, oF terrorism, which we witnessed not long ago, których świadkami byliśmy niedawno, bez rozgłosu without publicity in media, especially in television? mediałnego, zwłaszcza telewizji? 12 Bartłomiej Gołka Demokracja i media, media i demokracja - czy studenci, niezależnie od kierunku stu diów i przyszłej specjalizacji, mogą nie interesować się tymi zagadnieniami? Współczesne media to nie tylko źródło inFormacji i opinii. Odgrywają wielką rolę edukacyjną, kulturo'twórczą, bronią obywateli przed nadużywaniem władzy, nieuczciwo ścią i niekompetencją, same stając się czwartą władzą, ale są także czymś więcej - przez swoją potęgę, za sprawą szybko rosnącego