Rengarenk Gerçekleşen Yapılması Ve Tarihi Mekanlar Bir Spor Alanına “Remote Için Ayrı Bir Destinasyon Dönüştürüldü

www.gazetekadikoy.com.tr

Yıl: 21 / Sayı: 1056 18 - 24 EYLÜL 2020

Bilgisayarsız 83 eğlence mekanı altı aydır kapalı Kadıköy’de pandemi nedeniyle kapanan 83 bar “normalleşme” olsa da hala açılamadı. Kimi krediyle ayakta durmaya çalışırken, kimi çoktan iflas bayrağını çekmiş durumda. İşletmeciler çözüm çocuk bekliyor l Sayfa 11'de kalmasın! Pandemi nedeniyle uzaktan eğitimin en önemli parçası haline gelen bilgisayarın, ihtiyacı olan çocuklara ulaştırılması için harekete geçen Kadıköy Belediyesi, “Elini Uzat Uzakta Kalmasınlar” isimli dijital destek kampanyasını hayata Ulaşımda çözümü geçirdi. Kampanya kapsamında bağışçılardan uzaktan eğitime uygun olan bilgisayarlar toplanıyor, Kadıköylü çocuklara ulaştırılıyor l Sayfa 4’te nerede aramalı? Ulaşım alanında çalışma yapan Doç. Dr. Kevser Üstündağ, salgının otomobil öncelikli politikaların yetersiz olduğunu gösterdiğini, bu nedenle yaya ve bisiklet yollarına daha fazla önem verilmesi gerektiğini belirtiyor l Sayfa 8'de

Kadınlardan kadınlara bisiklet eğitimi Kadıköy Belediyesi, Hollanda Başkonsolosluğu ve Engelsiz Pedal Derneği işbirliğiyle, Kalamış’ta bisiklet eğitimi vermeyi öğrenen kadınlar sertifikalarını aldı. Amaç bisiklet kullanmayı kadınlar arasında yaygınlaştırmak l Sayfa 9'da

Sinemalarda Köprü mü, Aç tok, var yok… Edebiyat Hayatından genel durum ve insan mı? Dünya zamanları Hatırlamalar - 88 birkaç film önerisi FEYZA HEPÇİLİNGİRLER 10’da MEHMET AÇAR 7’de MELTEM YILMAZKAYA 11’de ARKADAŞ Z. ÖZGER 5'te

Açık havada tiyatroya devam Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın genelgesi nedeniyle etkinliklerine bir süre ara veren Sanat Parkta Festivali, genelgenin geri çekilmesiyle yeniden “Kadıköy’de gastronomi başladı. Özgürlük Parkı’ndaki tiyatro gösterimleri kaldığı yerden devam müzesi açılmalı” ediyor l Sayfa 6'da Kadıköylü gastronomi yazarı Zeynep Kakınç, Kentin sokakları “Hayalim, sahneye dönüyor Kadıköy’de Kadıköy Belediyesi, gastronomi Onaranlar Kulübü Beykoz rotaları Kundura ve Nike işbirliğiyle ve Kadıköy oluşturulması, Kalamış Parkı’ndaki Kalamış’ta Belediyesi tarım alanları kaykay parkı ve işbirliğiyle açılması, atölye çalışmaları sahalar rengarenk gerçekleşen yapılması ve tarihi mekanlar bir spor alanına “Remote için ayrı bir destinasyon dönüştürüldü. Yenileme İstanbul” planlanması… Belki bir spor belgesel tiyatrosu, Kadıköy işlemi tamamen geri gastronomi okulu açılması, dönüştürülen atık sokaklarını sahneye çeviriyor. Berlinli hatta gastronomi müzesi tiyatro grubu Rimini Protokoll’un malzemelerle yapıldı projesiyle izleyiciler biraraya gelip kenti l Sayfa 14'te kurulması…” diyor l Sayfa 13’te rengarenk farklı bir gözle deneyimliyor l Sayfa 7’de 2 18-24 EYLÜL 2020 Kent - Yaşam

SANATORYUMUN TARİHİ Cumhuriyet döneminin ilk sanatoryumu olan Heybeliada Sanatoryumu, 01.11.1924’de açıldı. Sanatoryumun üst katında biri kadınlara, diğeri erkeklere ayrılan sekizer yataklı iki koğuş vardı. Alt kat ise idare ile hekim ve memurların ikametine Heybelİada Sanatoryumu ayrılmıştı. Sanatoryumun sınırları zaman içinde genişletildi, yeni yapılar yapıldı. A ve B blokları olarak adlandırılan yapılarda mutfak, kiler, elektrik, kalorifer, kullanma ve atık su, çöp toplama ve yok etme gibi altyapı tesisleri günün koşullarına göre yenilenerek, tesislerin kurulu bir düzen içinde işletilmesi sağlandı, hastaların diş saGlıkl kurumu olarakram’a kampanya kalmalı başlan- tedavilerinin yapıldığı bir diş ünitesi de devreye Leyla ALP Heybeliada’da bulunan gıcını ve sanatoryumla- girerek hastalara hizmet vermeye başlandı. Türkiye’nin ilk sanatoryumunun Tüm bu yapılara ek olarak 1954 yılında rın önemini sorduk: rehabilitasyon merkezi ve aynı yıl hemşire okulu ürkiye’nin ilk sanatoryumu olarak 1924 Diyanet İşleri Başkanlığı’na • İmza kampanyası- faaliyete geçirildi. Rehabilitasyon merkezinde yılında kurulan, verem hastalarının yıllar- devredilmesiyle ilgili tartışmalar nı nasıl başlattınız? ustalar vasıtasıyla hastalara ayakkabıcılık, ca şifa bulduğu Heybeliada Sanatoryumu Biz göğüs hastalık- çorapçılık, fotoğrafçılık, vb. kurslar veriliyor, T 2005 yılından beri kapalı. 84 yıl hizmet sürüyor. Sağlık örgütleri ları uzmanları orayı çok hastalar zanaat öğrenip meslek sahibi veren İsmet İnönü, Ece Ayhan, Rüştü Onur ve Rı- Heybeliada’da yaptıkları iyi biliriz. Orası bizim olabiliyorlardı. Sanatoryumun kuruluşunun 50. fat Ilgaz gibi isimlerin tedavi gördüğü sanatoryum ve tarihimiz. Farklı amaç- yılında yapılan bir araştırmaya göre, kurslara çevresindeki 200 dönümlük arazinin bir kısmı Tarım ortak basın açıklamasıyla larla kullanılması için katılan yaklaşık bin kişinin yarısı meslek ve iş sahibi ve Orman Bakanlığı’na bir kısmı ise “İslami Eğitim sanatoryumun sağlık kurumu bir kampanya başlata- olmuştu. Merkezi” kurmak amacıyla Diyanet İşleri Başkanlı- olarak kalmasını istedi lım dedik. Burası hiç Tüberküloz ile savaşta çığır açan, on binlerce ğı’na devredildi. Bina ve çevresinin yeni- hastanın tedavi edildiği, yüzlerce uzmanın yetiştiği, değilse bir binlerce akciğer ameliyatının yapıldığı Sanatoryum; den sağlık tesisi olarak kullanılması için müzeye dö- cerrahi, KBB ve diş servisleri; bakteriyoloji- yapılan başvurular ise sürekli reddedil- nüştürülsün, biyokimya, röntgen, patoloji-sitoloji ve solunum di. Arazinin Diyanet İşleri Başkanlığı’na bir araştırma fonksiyon laboratuarları; eczanesi; yardımcı devredilmesinin ardından başlayan tartış- ve eğitim kurumu olsun. Adalar halkının hemşire okulu ve rehabilitasyon tesisleri ile tam malar ise devam ediyor. Türk Toraks Der- ihtiyacı varsa bir sağlık tesisi de yapılsın donanımlı bir göğüs hastalıkları ve göğüs cerrahisi neği arazinin Sağlık Bakanlığına devredi- yönünde önerilerimiz vardı. Sonra Diya- eğitim ve araştırma hastanesi olarak uzun yıllar lerek onarılması, yenilenerek aslına uygun net İşleri’ne devredildiğini duyduk. hizmet verdi. bir hastane ve bu dönemin ihtiyaçlarına • Verem hastalığının azaldığı bir dö- 1980 öncesi uygun olarak en kısa sürede pandemi mer- nemde hala sanatoryumlara ihtiyaç var tüberküloz; kezi haline getirilmesi için imza kampan- “devletin mı? bakmakla yası başlattı. Göğüs hastalıkları ile ilgili hastanele- yükümlü Geçtiğimiz günlerde açıklama yapan re ihtiyaç var. Ama sanatoryumların ko- olduğu bir Diyanet İşleri Başkanlığı, “Heybeliada’ya numuna bakarsanız; doğal ortamı, havası, hastalık” yeniden bir pandemi hastanesi yapılması halinde, söz de olduğu birçok yerli ve yabancı uzman ve hekim de çevresi, her türlü hastalık ve hastane için çok uygun olarak konusu araziyi iade etmeye hazır olduğunu” belirtmiş- yetiştirdi. Bu nedenle, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bir ortamı var. Dolayısıyla bu kurumlar bu yünde de- kabul edilip ti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da “Bir irade ortaya tarafından tüberkülozda eğitim ve araştırma hastanesi ğerlendirilebilir. Ya da benzer amaçla rehabilitasyon hastanenin konulursa sağlık amaçlı değerlendirmeyi gündemimi- olarak kabul edildi. Heybeliada’nın inşaatı, Cumhuri- merkezleri olarak değerlendirilebilir. Çok ihtiyaç var. yakıt, gıda, elektrik, su masrafları sağlık bakanlığı ze alabiliriz.” ifadelerini kullanmıştı. yet Türkiye’sinin inşasının tam bir yansımasıdır. Do- İstanbul’da akciğer hastalıkları alanında doğru düz- tarafından ödenirken, 1980'lerde değişen sağlık Tartışmalar sürerken İstanbul Tabip Odası (İTO), ğal havalandırması, mimarisi ve konumuyla tam bir gün rehabilitasyon merkezi yok. Yeni ihtiyaca göre politikası sonucu hastane kendi ihtiyaçlarını kendi Türk Toraks Derneği İstanbul Şubesi ve Türk Mühen- gelirinden karşılamak zorunda bırakıldı ve yeni örnek hastane olarak inşa edilmiştir.” bir takım değerlendirmeler yapılabilir. sisteme uyum sağlayamayan hastane maddi dis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul İl 2005’de Sağlık Bakanlığı kararıyla kapatılan sana- Cumhuriyetin ilk yıllarında bütün olanaksızlara sıkıntı çekmeye başladı. Koordinasyon Kurulu tarafından ortak bir basın açıkla- toryumla ilgili gelişmelerin sağlık örgütleri tarafından rağmen buralara büyük yatırımlar yapılmış. Hiç de- Sağlık Bakanlığı’nın 01.08.2005 tarihinde ması yapıldı. 12 Eylül Cumartesi günü Heybeliada Sa- sürekli takip edildiğine dikkat çekilen açıklamada bu ğilse bu kurumların bu ruhu yaşatılmalı. Başka ül- onayladığı bir kararla, Heybeliada Sanatoryumu natoryumu önünde yapılmak istenen basın açıklaması- çabaların sonuç vermesinin sevindirici olduğu ifade kelerde bu kurumlar yaşatılırken bizim ülkemizde Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve na polis pandemi önlemleri gerekçesiyle izin vermedi. edilerek şu talepler sıralandı: “Heybeliada Sanatoryu- 2005’ten beri kendi kaderine terk edilmiş durumda. Araştırma Hastanesi lağvedilerek, kadroları ve tıbbi Heybeliada İskelesi’nde yapılan açıklamaya Ada- mu bir sağlık kuruluşu olarak yeniden yapılandırılmalı • Diyanet İşleri Başkanlığı, pandemi hastanesi donanımları Süreyyapaşa Göğüs Kalp ve Damar lar Belediye Başkanı Erdem Gül, Adalar Kent Kon- ve gerek ada halkının gerekse de ülkemizin ihtiyaçla- yapılması halinde geri verilebileceğini açıkladı. Bu Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne seyi, Validebağ Savunması, SES Anadolu Şubesi ve rına göre değerlendirilmelidir. Adalar halkının sağlık açıklamayı nasıl değerlendiriyorsunuz? nakledildi. 100 kadarı doktor ve hemşire olmak Adalardaki kitle örgütleri üyeleri de destek verdi. Or- ihtiyaçlarına uygun bir sağlık kuruluşu yanında, Tü- Kamuoyu sahip çıkınca geri adım atmak zorunda üzere 250 personeli ve 660 yatak kapasitesi olan tak basın açıklaması öncesi söz alan Adalılar hastane- bu emektar hastane 30.09.2005 tarihi itibariyle berküloz ve diğer akciğer hastalıkları konusunda araş- kaldılar. Yoksa ihtiyaç bilinmiyor da birden fark etti- kapılarını kapattı. lerini geri istediklerini söyledi. tırma yapılabilecek bir tesis, kronik akciğer hastalıkla- ler diye düşünmüyorum. İnsanların ısrarla sahip çık- Boşaltıldıktan sonra iki bekçi eşliğinde kaderine rı için bir rehabilitasyon merkezi vb gibi amaçlar için maları lazım. terk edilen binalar zamanla bakımsızlıktan “HEYBELİADA SEMBOLDÜR” organize edilmelidir. Bunların yanında, bu kompleks • Burası pandemi hastanesi olarak düzenlenebi- çürümeye başladı. 18.10.2009 tarihinde A-Blok, İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Pınar Saip, içinde bir Tıp Tarihi ve Tüberküloz Müzesi kurularak lir mi? çatısında bilinmeyen bir nedenle çıkan bir yangın Türk Toraks Derneği İstanbul Şube Başkanı Prof. Dr. tarihi ve kültürel kimliği yaşatılmalıdır.” Tabii ki düzenlenebilir. Başka yerlere onca yatı- sonucunda kullanılamaz hale geldi. Hasan Bayram ve TMMOB İstanbul İKK Sekrete- rım yapılacağına buradaki hazır tesisi düzenleselerdi Kaynak: http://www.adalar.bel.tr/haberler- ri Cevahir Efe Akçelik’in söz aldığı açıklamada ortak “ISRARLA SAHİP ÇIKILMALI” çok daha uygun, çok daha iyi bir hastane kazanılmış sayfasi/duyurular/146/heybeliada- basın açıklamasını İstanbul Tabip Odası Yönetim Ku- Sanatoryumun “Tıp Tarihi Müzesi ve Karantina olurdu. sanatoryumu-ve-cam-limani-hakkinda.html rulu Üyesi Prof. Dr. Rukiye Eker Ömeroğlu okudu. Merkezi” olması Heybeliada Sanatoryumu’nun Cumhuriyetin ilk için imza kam- yıllarında çok ciddi bir sağlık sorunu olan tüberkülo- panyası başla- Heybeliada za karşı verilen mücadelenin sembol kuruluşu olduğu tan Türk Toraks Sanatoryumu’nda 1984- “HEYBELİADA SANATORYUMU BİR OKULDUR” belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Sana- Derneği’nin İs- 1998 yılları arasında görev toryum adeta Türkiye’de tüberkülozun tarihini oluş- tanbul Şube yapan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Benan Çağlayan, sanat kazandı. Rehabilitasyon merkezinde hastalara saatçilik, turdu. Tedavi hizmetlerinin yanı sıra tıp eğitimi de ve- Başkanı Prof. sanatoryumun bir okul olduğunu söyleyerek şöyle konuştu: marangozluk, ayakkabıcılık gibi meslekler öğretilirdi ki çıktıktan ren sanatoryum, aralarında Prof. Dr. Siyami Ersek’in Dr. Hasan Bay- “Heybeliada Sanatoryumu bir okuldur. Bu okulda benden sonra geçimlerini sağlayabilsinler, hastalıkla mücadeleleri önce yüzlerce hekim yetişmiştir. Benden sonra da yetişmiştir. kolaylaşsın diye. Hastaneden pek çok insan zanaat öğrenip çıktı Ve bu hekimler hastanenin kendisiyle birlikte ülke sathında ve adada dükkan açtı. Hala çalışanlar var.” dedi. her yerde gerek verem savaş mücadelesinde gerekse göğüs Hastanenin 2000’li yıllarda işlevsizleştirilmeye başladığını hastalıkları ve göğüs cerrahisi konularında örnek mücadele anlatan Çağlayan, 700 yatakla hizmet veren hastanenin sağlıktaki vermiş meslektaşlarımızı yetiştirmiştir. Heybeliada Sanatoryumu dönüşümle birlikte değişmeye başladığını belirterek “Önce bir okuldur. Hemşire okulunun binası hala orada duruyor.” kaynakları kesilip kurutularak, daha sonra da kapatılarak hizmet dışı Sanatoryumda bir kompleks olarak hizmet veren rehabilitasyon bırakıldı.” ifadelerini kullandı. merkezi olduğunu söyleyen Çağlayan; Sanatoryum, sadece hemşire ve Heybeliada Sanatoryumu’nun Cumhuriyetin gururu olduğunu ifade eden hekimler için bir okul değildi. Yurdun en uzak köşelerinden 30-35 kiloya Benan Çağlayan Diyanet İşleri’nin “geri verebiliriz” açıklamasına ilişkin, düşmüş bir battaniye içinde hasta yakınlarının sırtında kapıdan içeri “Burası Sağlık Bakanlığı’nın malıdır. Bakanlık geri almalıdır. Bu Diyanet giren verem hastaları o kapıdan yürüyerek çıktı. Çıkarken bir de üstüne İşleri’nin bir lütfü değildir. Bakanlık kendi malına sahip çıkmalıdır.” dedi. Kent - Gündem 18-24 EYLÜL 2020 3 Dere davasında sanıklara beraat! Şule İdil Dere’nin ölümüne ilişkin davada kamyon şoförüne 3 yıl 10 ay hapis cezası veren mahkeme, iki sanık hakkında adli para cezasına hükmederken dört sanığın ise beraatine karar verdi

Yeldeğirmenli kadınlar: Şiddete izin vermeyeceğiz Yeldeğirmeni’nde yaşayan kadınlar, her türlü şiddete hayır demek için eylem yaptı. Şiddete karşı dayanışmayı l Erhan DEMİRTAŞ re Mahkemesi tarafından reddedildiği vurgulanırken şu ifadelere yer verildi: “Bu karara itiraz için Tem- büyüteceklerini yüksek sesle dile getiren kadınlar, “Şiddete, muz 2017 tarihinde Anayasa Mahkemesi’ne yaptı- tacize ve sömürüye izin vermeyeceğiz” diyor oğurtçu Parkı’nda 13 Mayıs 2016 tari- ğımız başvuru henüz cevaplanmadı. Dosyanın Ağır hinde İBB’ye ait hafriyat kamyonunun Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesi talebimiz ise yar- l Seyhan KALKAN VAYİÇ çarpması sonucu hayatını kaybeden üni- gılama boyunca reddedildi. Y versite öğrencisi Şule İdil Dere’nin ölü- Şule İdil Dere davasından çıkan karar, İstanbul’u müne ilişkin dava sonuçlandı. Mahkeme, kamyon yönetenlerin utancıdır. Şule İdil Dere davasından çı- Rasimpaşa Mahallesi’nde (Yeldeğirmeni) yaşa- şoförü Mümin Kılıç’a “bilinçli taksirle ölüme neden kan karar, yargının utancıdır. Şule İdil Dere dava- yan kadınlar, kadına, çocuğa, LGBT’liye, doğa- olma” suçundan 4 yıl 8 ay hapis cezası verdi. Kı- sından çıkan karar, hukuk sisteminin utancıdır. Bu ya yönelik gerçekleştirilen her türlü şiddete ha- lıç’ın cezasına indirim uygulayan mahkeme, cezayı utancı biz Davutpaşa’da, Ostim’de, Soma’da, Se- yır demek için eylem yaptı. Ali İsmail Korkmaz 3 yıl 10 ay 20 güne indirdi. lin Erdem davasında, sırf kâr etmek için, birilerine Parkı’nda 12 Eylül Cumartesi günü biraraya ge- kâr kazandırmak için pervasızca şehrin sokaklarına len, ellerinde “Göçmen kadınlara şiddete ha- DÖRT SANIK BERAAT ETTİ parklarına gönderilen ve yüzlerce can alan hafriyat yır”, “6284’ü uygula”, “Dayanışma yaşatır” dö- İSTAÇ A.Ş.’nin yetkili ortağı sanık İbrahim kamyonları cinayetlerinde yaşadık. Dört yılda adalet vizi taşıyan, “Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat Ruhi Kelleci’yi önce “taksirle ölüme neden olma” ve vicdan aradık. Dört yılda, adaletin gelmeyeceğini etmiyoruz”, “Dünyayı yerinden oynatacağız”, suçundan 3 yıl 6 ay hapse çarptıran mahkeme, sanı- öğrendik. Demek ki adalete her zamankinden daha “Kadınlar birlikte birlikte güçlü” sloganı olan ğın sosyal ve ekonomik durumunu, yargılama süre- çok ihtiyaç var.” kadınlar, ırkçılığa, erkek şiddetine, transfobiye cinde duyduğu pişmanlığı dikkate alarak cezayı adli karşı ses çıkardı. para cezasına çevirdi. Sanığın 42 bin 400 lira adli 4 YILDA NELER OLDU? para cezası ile cezalandırılmasına karar verildi. İş Üniversite öğrencisi Şule İdil Dere, 12 Mayıs “UYGULAYANA SÖZÜMÜZ VAR” güvenliği uzmanı sanık Zafer Karasaçlı’ya “taksir- 2016 yılında Yoğurtçu Parkı’nın içindeki yaya yo- Mahallelerinde her türlü şiddeti engelle- luk eden, dahil olan mahalle dayanışmasına za- le ölüme neden olma” suçundan önce 2 yıl 1 ay ha- lunda yürürken, yaya yoluna, işaretçisi olmadan geri mek için mücadele edeceklerini dile getiren, rar veren mafya heveslisi erkeklere.” pis cezası veren mahkeme, bu cezayı da para cezası- manevrayla giren İBB’ye ait ve İSTAÇ A.Ş çalışa- ellerinde dövizleriyle basın açıklamasının yana çevirerek sanığı 26 bin 425 lira adli para cezasına nı tarafından kullanılan bir kamyon tarafından ezildi. pılacağı Duatepe Sokağa yürüyen kadınlar adı- “CAN GÜVENLİĞİ İÇİN...” mahkum etti. Diğer sanıklar Teyfur Bingöl, Saffet Bilirkişi raporları İBB ve İSTAÇ A.Ş’den üst düzey na basın açıklamasını Nuray Büyükdağ okudu. Nuray Büyükdağ, “Kadınlar, çocuklar, LG- Altındağ, Ergun Ata, Kamil Celal Yıldırım hakkında dahil 11 çalışanı sorumlu buldu. Yargılamada 16 du- “Biz kadınların söylemekten vazgeçmeyeceği- BTİ+lar, hayvanlar, canlılar, doğamız, mahalle- ise mahkumiyetlerine yeterli kesin ve inandırıcı delil ruşma yapıldı. Beş kez dosyada bilirkişi ve ek bilir- miz birkaç sözümüz var” diyerek basın açıkla- miz ve kentimiz sizin malınız, mülkünüz değil. elde edilemediğinden beraat karar verildi. kişi raporları alındı. Raporların tamamında Şule İdil masını okumaya başlayan Büyükdağ, şöyle de- Biz kadınlar olarak sizlerin şiddetine, tacizi- Dere’nin kusursuz olduğu belirtildi. vam etti: “İlk sözümüz evin içinde çocuklara, ne ve sömürüsüne izin vermeyeceğiz. Kadın- “SORUMLULAR KORUNDU” Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ha- kadınlara şiddet uygulayan kimi zaman eşimiz, lar olarak birbirimize kenetlenmişiz. Birimize Dava sürecinin başından beri sorumluların ko- zırlanan iddianamede, ıslah çalışmasının İstanbul babamız olan, sokaklarda oturdukları kahve- yapılan hepimize yapılmış olarak hissediyoruz. runduğunu söyleyen Şule İdil Dere’nin annesi Nes- Büyükşehir Belediyesi Deniz Hizmetleri Müdürlü- lerde gözleriyle, dilleriyle, fırsat bulurlarsa el- Elinize, gözünüze, dilinize sahip çıkın.” dedi. rin Aslan, “Hiç şaşırmadım. Dava, bilirkişi rapor- ğü tarafından yüklenici firma İSTAÇ (İstanbul Çev- leriyle taciz etmek için fırsat kollayan, kimi Büyükdağ, her türlü erkek şiddetini önleme- ları isteyerek sürdürüldü. Adaletin unutulduğu re Yönetimi Ticaret ve Sanayi A.Ş.) şirketine ve- zaman komşumuz olan erkeklere. Kadınların nin kamu otoritelerinin sorumluluğunda oldu- ortadayken beklenti de olmuyor ve yıkılmıyorsun. rildiği kaydedilmişti.İSTAÇ A.Ş.’nin yetkili ortağı göçmenlik, yoksulluk, işsizlik gibi tüm deza- ğunun altını çizdi, şu bilgileri ekledi: “Başta İs- Tazelenen acınla kalıyorsun ama bu konuyu ben- Ruhi Kelleci, şirketin Asya Yakası Kıyı Temizle- vantajlarını şiddet, taciz ve sömürü için fırsata tanbul Sözleşmesi olmak üzere erkek şiddetini den başkası kimse kapatamaz. Buna izin vermem.” me Şefi Teyfur Bingöl, şirketin iş güvenliği uzma- çevirme yollarını arayan kimi zaman patronu- önleyecek tüm yasalar ve yaptırımlar hayata ge- dedi. nı Zafer Karasaçlı, İBB Çevre Koruma Kontrol Dai- muz olan fırsatçı erkeklere. Başta sokak canlı- çirilmelidir. Kadınlar olarak can güvenliğimizi re Başkanlığı Deniz Hizmetleri Müdürlüğünde Kıyı ları olmak üzere tüm canlılara eziyet eden, yere koruyacak olan İstanbul Sözleşmesi uygulan- “BU KARAR YARGININ UTANCIDIR” Temizleme Şefi Saffet Altındağ, kontrol elemanı Er- tüküren, çöp atan, doğaya düşman, erkeklikle- malıdır.” Eylem, okunan basın açıklamasının Mahkemenin verdiği kararın ardından Dere ailesi gun Ata, Kamil Cemal Yıldırım ile kamyon şoförü rini taçlandıracaklarını düşünerek çetelere kul- ardından son buldu. de açıklama yaptı. Açıklamada, savcılık soruşturma- Mümin Kılıç’ın “taksirle ölüme neden olma” suçun- sında belirlenen asıl sorumluların yargılamaya dahil dan 2’şer yıldan 6’şar yıla kadar hapisle cezalandı- edilmesinin, İstanbul Valiliği ve İstanbul Bölge İda- rılması istenmişti. 4 18 - 24 EYLÜL 2020 Eğitim Eğitimde fırsat eşitliği için Kadıköy Belediyesi, pandemi nedeniyle uzaktan eğitim gören çocuklara bilgisayar desteği vermek için “Elini Uzat Uzakta Kalmasınlar” ELİNİ UZAT kampanyası başlattı

l Seyhan KALKAN VAYİÇ ni savunan Kadıköy Belediyesi, “Elini Uzat Uzakta parçaları eklenerek bilgisayarlar teslim ediliyor. Ba- sahiplerine ulaştırılırken, Bilgi İşlem Müdürlüğü ta- Kalmasınlar” isimli dijital destek kampanyasını ha- ğışlanan bilgisayalarda eski ya da yeni diye bir kriter rafından diğer bilgisayarların da kontrolleri yapılıyor. yata geçirdi. aranmıyor, bilgisayarların çalışır ve sağlam durumda Bilgisayar desteğine ihtiyacı olan öğrencilerin listesi ikirtepe'de oturan 10. sınıf öğrencisinin Pandemi nedeniyle evde eğitim görmesi gere- olup uzaktan eğitime elverişli olması gerekiyor. Kadıköy Belediyesi Sosyal Destek Hizmetleri Müdür- Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara ken ama bilgisayarı olmayan çocuklara yardım ede- lüğü ile birlikte hazırlanıyor. 213 kişinin bilgisayar ta- Odabaşı'na gönderdiği “Merhaba baş- bilmek amacıyla 8 Eylül'de başlayan kampanyada, “213 KİŞİ TALEPTE BULUNDU” lebinde bulunduğu kampanyaya dijital destek vermek F kan amca. 15 yaşında 10. sınıf öğrencisi- kullanılabilir durumda olan bilgisayarlar bağışlamak Belediye bünyesindeki Halkla İlişkiler Saha Biri- isteyenler, 444 55 22 nolu telefondan Kadıköy Beledi- yim. Fikirtepe'de oturuyorum. Kardeşim de 8. sınıfa isteyen vatandaşlardan alınıyor, ihtiyaç sahibi çocuk- mi tarafından yürütülen kampanya gazetemizin baskı- yesi Çağrı Merkezi'ni arayarak kayıt açtırabilir, Bele- gidiyor. Uzaktan eğitim alabilmemiz için bilgisaya- lara ulaştırılıyor. Bilgi İşlem Müdürlüğü teknik ekip- ya hazırlandığı güne kadar 61 bağışçı ile görüşme sağ- diyeye gelebilir ya da Halkla İlişkiler Saha Birimi'ni ra ihtiyacımız var.” mesajı üzerine eğitimde fırsat leri tarafından bağışlanan bilgisayarların tamir edil- landı. Bağışçıların 24’ü 53 tane bilgisayar desteğinde arayabilir. Bağışların sürmesi ve ihtiyacın devam et- eşitliğinin tüm çocukların hakkı olduğu düşüncesi- mesi gerekiyorsa tamiri yapılıyor, formatlanıp eksik bulundu. Bağışlanan bilgisayarların 23 tanesi ihtiyaç mesi halinde kampanyanın sürdürülmesi planlanıyor. Otizm annelerinden

çağrı var! GEREKLİ Türkiye Otizm Anneleri Topluluğu, salgının otizmli çocukların sorunlarını derinleştirdiğini TELEFONLAR ve kaygılarının her geçen gün arttığını söyleyerek kamuoyuna ve yetkililere seslendi KADIKÖY BELEDİYESİ ! Santral...... 542 50 00 l Erhan DEMİRTAŞ kanizmaları yok. Ülkemizde otizmli yetişkinler için maddelerin hayata geçmesi için düğmeye basılması ve Çağrı Merkezi...... 444 55 22 açılmış devlete ait bir bakım merkezi mevcut. Bütün hızlıca uygulanmaya başlanması ile hayat bulabilirler.” Evlendirme Dairesi...... 542 50 02 otizmliler birarada. Oysaki yurtdışı örneklerine bak- Alo Engelli Taksi...... 444 00 81 Korona virüsü salgını özellikle dezavantajlı grupların tığımızda bakım hizmeti 4 kişilik grup evleri şeklin- EĞİTİM ÖZELLE SINIRLI Evlendirme Dairesi sorunlarını artırdı. Tek başlarına yaşamlarını sürdür- de, farklı engel grupları birarada, buraları sivil top- Türkiye’de otizmliler ile ilgili kapsamlı bir çalış- Kokteyl Salonu ...... 345 42 62 me imkanı olmayan otizmli bireyler de salgın sürecin- lum denetliyor.” ma olmadığı için otizmli sayısı net olarak bilinmiyor. ACİL den en çok etkilenenlerin içinde yer alıyor. Yıllardır Önceki yıllarda yapılan araştırmalara Türkiye’de- İtfaiye...... 347 32 28 devletten ve yetkili kurumlardan sorunların çözümü ki otizmli sayısının 550 bin civarında olduğu tahmin Emniyet Müdürlüğü...... 411 08 19 için adım atılmasını isteyen otizmli aileler bir kez ediliyor. 0-14 yaş grubu aralığında otizmli çocuk sa- daha seslerini duyurmak istiyor. Türkiye Otizm An- yısı ise yaklaşık olarak 140 bin. Milli Eğitim Bakanlı- Kaymakamlık...... 330 60 99 neleri Topluluğu “Otizmli çocuklarımız için acil çö- ğı’nın verilerine göre ise Türkiye’de devlet okulların- İSKİ Kadıköy...... 345 03 04 züm üretilmesini ve onlara hak ettikleri yaşam deste- da 2 bini aşkın otizmli çocuk eğitim görüyor. Ancak Yangın İhbar...... 110 ğinin verilmesini istiyoruz.” çağrısında bulunarak şu otizmli bireylere kapsamlı bir şekilde eğitim verebi- Polis İmdat ...... 155 açıklamayı yaptı: “Otizmli çocukların anneleri ola- lecek eğitim alanları henüz yeterli sayıya ulaşamadı. Elektrik Arıza...... 186 rak kaygılarımız her geçen gün bir çığ gibi büyüyor. Tohum Otizm Vakfı’nın geçtiğimiz yıl hazırla- Gaz Arıza...... 187 COVİD-19 salgını çaresizliğimizi bir kez daha yüzü- dığı rapora göre, özel eğitim öğretmeni yetiştiren 32 Ambulans...... 112 müze vurdu. Dere kenarlarında, ormanlarda, kentin üniversitenin 12’sinde otizm alanında uzmanlaşmaya Vefa Hattı...... 199 ortasında kaybolan çocuklarımızın cansız bedenleri- yönelik dersler yer almıyor. Yine aynı rapora göre, Telefon Arıza...... 121 ni bulmak bizleri kahrediyor, bakımevlerinde çocuk- otizm tanılı öğrencilere yönelik örgün eğitim seçe- Alo Zabıta ...... 153 larımızın darp edilmesini görüyor olmaktan yaşamın nekleri; özel eğitim okulları, özel eğitim sınıfları ve Sağlık Danışma...... 184 her alanında insanca yaşayabilmek yerine, kötü mu- kaynaştırma sınıfları ile sınırlı. Bilinmeyen No...... 11811 amele yerine evlatlarımızın hor görülmelerinden tü- Cenaze Hizmetleri...... 188 kendik. Bu mağduriyeti yaşayan birçok otizmli çocuk “LÜKS DEĞİL İHTİYAÇ” EYLEM PLANI HAZIRLANMIŞTI İBB Beyaz Masa...... 153 annesi olarak biraraya geldik.” Açıklamada, çocuklar için her ilde gündüzlü ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca 2016 yılın- Maliye...... 189 yatılı yaşam merkezlerinin açılmasının zorunlu bir da Otizm Spektrum Bozuklukları (OSB) Ulusal Eylem HASTANELER “ÖFKE KRİZLERİ İLE BAŞ EDEMİYORUZ” ihtiyaç olduğu vurgulanırken şöyle devam edildi: Planı hazırlanmıştı. OSB Ulusal Eylem Planı'na göre Göztepe Eğt. ve Araştırma ...... 566 40 00 Otizmli çocukların evde öfke nöbetleri yaşadığı- “Bu, lüks değil ihtiyaçtır. Kriz geçiren otizmliler gi- otizmli bireylerin toplumsal hizmetlerden diğer birey- Haydarpaşa Numune...... 542 32 32 nın ve ailelerin bu sorunun üstesinden gelemediği- decek özel merkez bulamıyorlar! Çoğunlukla yapa- lerle eşit yararlanmasını sağlamak ve bağımsız biçimde nin ifade edildiği açıklamada şu görüşlere yer verildi: yalnız mücadele veren anneler çaresizlik içinde kapı toplumsal yaşamın her alanına katılımlarını kolaylaştır- Siyami Ersek H...... 542 44 44 “Yarın ölsek, ne çocuklarımıza bakabilecek biri var kapı dolaşıyorlar. 18 yaş üstü kayıp engelli çocukla- mak amaçlanıyordu. Eylem planına göre, toplumun tüm Erenköy Ruh ve Sinir H...... 302 59 59 ne de kalabilecekleri bir yer var. Mevcutta otizmli ço- rımız da vahim kayıp kapsamına alınmıyor. Bu yüz- kesimlerinin otizm konusunda farkındalık düzeyinin ar- Dr. Rana Beşe Polik...... 348 40 27 cuklar için İstanbul’da 1 tane bakımevi var, bu bakı- den 24 saat bekleniyor kayıp kapsamına alınmak için. tırılması ve kurumlar arası iş birliğinin geliştirilmesi de Zeynep Kamil ...... 391 06 80 mevi için sırada bekleyen 40 çocuk var. Bekleyen ço- Çocuklarıyla birlikte intihar etmeyi düşünen anne- hedefleniyordu. Aynı zamanda otizmli bireylerin erken FSM Araştırma H...... 578 30 00 cukların aileleri evlerde öfke krizleri ile baş edemez lerin sayısı her geçen gün artıyor. Bu anneler, TBMM yaşta tıbbi tanılamalarının yapılması ve izleme prog- Erenköy Fizik Ted. ve R...... 411 80 11 durumdalar. Ailelerin nefes alması için destek me- Otizm Down Komisyon raporunun sonuç kısmındaki ramları geliştirilmesi de amaçlar arasındaydı.

KAYIP TMMOB Mimarlar Odası kimliğimi kaybettim. Hükümsüzdür. YILDIZ’ dan Sezin Zehra BELDAĞ T.C. kimlik kartı ve Marmara üniversitesi SATILIK hukuk fakültesi öğrenci kimliğim kaybolmuştur. Hükümsüzdür. Kozyatağı, BAYTUR stesnde Cemre TUNCA Genş grş/Genş salonlu 4+ 1 Deprem Sonrası Hüseyin KALAYCI Üstün Kaltel İnşaat 0532 613 31 58 Büyük Yüzme Havuzu KALAYCIOĞLU ÇATI UYGULAMA Keyﬂ Bahçe Kullanımı Her Yaşa Aktvte ◆ Ahşap Çatı ◆ Metal ◆ Osb ◆ Çelik Kiremit ◆ Isı Yalıtım Konstrüksiyon ◆ Galveniz ◆ Fileskobit Gayrmenkul Danışmanı ◆ Kenet Çatı ◆ Çinko ◆ Membran Yük. Müh.Mmar Kaplama ◆ Bakır ◆ Sürme ◆ Sandviç Panel ◆ Kurşun İzolasyon Nhal Ülkücü ◆ Atermit ◆ Pimaş ◆ Temel (0533) 646 2538 ◆ Kiremit Bohçalama Oﬁs No: (0216) 380 1717 [email protected] Yazın Dünyası 18-24 EYLÜL 2020 5

Usta yazar ve şairlerin EDEBİYAT HAYATINDAN HATIRLAMALAR - 88 eserlerinden küçük alıntılara yer verdiğimiz “Edebiyat Hayatından Hatırlamalar” köşesi bu hafta Arkadaş Z. Özger ile devam ediyor. Özger’in Ve Yayınevi’nden çıkan “Sakalsız bir Oğlanın Tragedyası” kitabında yer alan şiirlerden bir kaçını okurlarımızla paylaşıyoruz.

ARKADAŞ Z. ÖZGER Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın ve Yayın Yüksek Okulu’ndan mezun Arkadaşları ve ailesi beyin kanamasının nedeninin 24 Ocak 1971’de oldu. TRT’nin Ankara bürolarında çalıştı. SBF yurduna yapılan polis baskınında maruz kaldığı işkenceye (8 Ocak 1948- 5 Mayıs 1973) Yayımlanan ilk şiiri “Niye Kapalı Kapılarınız- Bulamıyoruz” oldu. Kent varan dayak ve bu sırada başına aldığı ağır darbeler olduğunu Asıl adı Zekâi Özger’dir. Şiirlerini Arkadaş Z. 16, Soyut, Forum, Papirüs, Yordam, Dost, Yansıma dergileri ile Ulus açıkladı. Ölümünün ardından şiirleri Tekin Sönmez tarafından Şiirler Özger adıyla yayımlayan şair, Selanik göçmeni gazetesinin kültür-sanat sayfalarında şiir ve yazıları yayımlandı. (Nadas Yayınları) adıyla kitaplaştırıldı. İkinci basımı Sevdadır (Mayıs işçi bir ailenin çocuğudur. Bursa Altıparmak 29 Nisan 1973 sabahı Ankara’da, sokakta ağır yaralı bir halde Yayınları) adıyla yapılan kitap daha sonra da bu adla yayımlanmaya İlkokulu, Bursa Osman Gazi Ortaokulu ve Bursa bulundu, kaldırıldığı Numune Hastanesi’nde 5 Mayıs 1973’te henüz devam etti. Şiirleri, şairin ölümünden kırk bir yıl sonra Ve Yayınevi Atatürk Lisesi’nde okudu. Ankara Üniversitesi 25 yaşındayken öldü. Beyin kanamasından öldüğü belirlendi. tarafından Sakalsız Bir Oğlanın Tragedyası adıyla yayımlandı.

SAKALSIZ BIR OĞLANIN yani hem sana karşı, hem senin için PENCERE giriverir o yanılmaz tarihçinin yaprağına TRAGEDYASI pencereyi kapama ölüm mü dedim annem gök dolabilir içeri charles chaplin bir savaşta yitirdim sakalımı ölüm senin gibi güzel annelerin sen neyi görebilirsin çıkmazlığın grev sesi umutlarımı vururken senin gibi güzel çocuklar feda etmiş ıslak bir bulutun ağışını mı yendirdim bıyıklarımı papağan kuşkulara o tarih atlasında pencereyi kapama biraz elma şekeriyle kazıdım sakalımı bir kırmızı gül olur ancak kuş dolabilir içeri lohusa şerbetiyle kazıdım sakalımı koksun diye çocukların bahçesi sen neyi taşıyabilirsin yanaklarım paprika lahmacun ister misiniz şuramızda, tam şuramızda kırık bir dalın yükünü mü al işte sana böyle yüze böyle güz kanserli bir virüs gibi kanımıza karışsa da Pencereyi aç demeyin deseniz de sakal yok ya ucunda bizi yaşatan soluğun çıksın dışarı bu güz vermedi tarla seneye bıyık kerim günler perişan sen büyütmedin mi ciğerinde onu ben ettim siz etmeyin sakal veririm size işte bir bir kırıyorlar dalıylan Kokusu hayatı yıkasın diye iğne iplik elimde bıyık dikerim size yeryüzünün olgunlaşan meyvelerini Pencereyi aç yanaklarım taşlıtarla kurabiye yer misiniz çünki biliyorlar vakit dar sesin sarsın dünyayı Sayın bayan dursanıza gözünüze kuş kaçmış oysa dalları kırılmayan ölür mü sonsuz ağaç duyulur elbet ta ötelerden bu bıyık hiç gitmemiş sesinizin rengine hayatı pekiştiren kökümüz var Yürek kendini tanır sakalınız uzamış inmiş ta belinize dünyayı emeğe kazandırmak için at kuyruğu yapınız ya da örgüleyiniz hayata ve ölüme sonsuz bir anlam veren kedinizin bıyığını usturayla kesiniz kanağacına sözümüz mü var yanaklarım bileytaşı ispirto sever misiniz biz şimdi gidiyoruz gibi ya dostlar SIĞINTI KUŞU yoksul ve utangaç bir müşteriyim ben birgün döneriz elbet akşam sizde güneş bulunur mu biraz/kaktüs alıcam acısız, adsız hüznümün soluk aynası saksılarım yeşersin üç beş bulut verin de ölümsuyu sürünün vurdukça yüreğime kanım oynaşır bağrım delinirken fidanların kanıyla derinleşir acısı parmakuçlarımın çok üşüdü güneşten şizofreni olucak sürünün ölümsuyu anamın doğurgan karnıdır diye çabuk olun lütfen dikenleri solucak bir ölü bir dirinin kanıdır kırmızı bir ölümü görmüş gibi sevgilimin sütlenecek göğsüdür diye kanarım. yanaklarım gobi çölü soğuk su içer misiniz besler hayatsuyu dostumun üretken gülüdür diye yüzüm eski bir artist yaşlandıkça shirley temple şuramızda, tam şuramızda sana bağlandım yoruldum elimde bir baş soğan bir baş sarımsak tarihe nasıl anlatsam sana sarıldım ah ne kadar şakacısınız hiç hamlet oynamadınız mı ey anneleri korkutan değiştirmekten kanını yüreğimin hergün yeniden başlayan olmak ya da olmamak bütün sorun bu bizi yaşatan kan beni umutsuz koma yanaklarım yul bryner şimşir tarak ister misiniz günler perişan çığırtkan bir şarkıyı söylemekten tarihle avutma beni hergün çünki aşkla sınanmışım sana yeni bir şarkı bestelemekten sana yangınla, suyla, ateşle GÜNLER PERIŞAN AŞKLA SANA ölümle, yaprakla, şiirle sınanmışım ben hüznün yırtarak geçiyor kalbimizden alnını ey yaşarken kanayan acı ben gölgemin kiracısı hayatı da törpüleyen zaman dağ ateşiyle ısıtan şimşekli gök, tufan, kan fırtınası yeni bir ev değiştirmekten.- şuramızda birşey var yüzünü uçurum kıyısında hızla büyüyen ot hergün acıya benzer kanla yıkayan dostum yapraksız bir ölümün anısı için gövdemle büyüyen hüznümle umuda benzer senin körpecik kuzuların derisi için kimselerden habersiz eskiyen yüreğimin böyle günlerde hayat uyurken dudağında gülümseyen bordo gül beni tarihle avutma dinlemiyorlar hem acıya, hem acıya benzer benim kalbimi harmanlayan isyan olsun umutsuz koma beni dinlemiyorlar şarkısını oy şimdi dingin gövdende gün ölümle başlatıyor hayatı uğultuyla büyüyen sessizlik akıtsam deliren sevdamı sustukça çoğalıyor tekliğim her şafak taze bir ölünün üstünde doğuyor birgün benim elimde köpürür mü hayatı besleyen su her sabah ölümü anlatıyor gazeteler patlamaya sabırsız mavzer olsun ey benim ah benim sıska yüreğim sol köşede ölümü kutsallaştıran bir fotoğraf başını omzuma yasla ah benim kimselere söz geçiremez yüreğim yeni bir cinayetin röntgenini çıkartıyor göğsümde taşıyayım seni yedi başlı kartalım her başını ah benim gövdeme gövdem gövdene can olsun neyim kaldı elimde bir dağ başlangıcında koyanım beynim sabırla keskin ah benim iğdişliyor haber bültenlerini, yorumları, sahte söyle bana ey senin üreyemiyorum kendime ölüm ilanlarını ölümün açıklayıcı pervanesi böyle diri bir akarsu gibi kıvrılan gövdendir bizim ilanlarımız çoktan verilmiştir hangi yavru tek başına yiğittir bizim aşkımızı solduranların korkusu böyle niye beni gelirse de bilinir nerden ve nasıl hangi yangın bir başına söndürülür çünki elbette bir su biraz yankı biraz karıncayken böyle ölümün yücedir adı ah herkes susuyor kendi akacağı toprağın sertliğini bilir şimdi eski bir enosis düşlerim ha kanağacı canım, ha gelincik tarlası hiçkimse bilmiyor içimin yangınını ve suyun gövdesiyle yırtılınca toprak kendimi koparıyorum kendimden çünki ölümün kanıdır besleyen ah herkes mi susuyor artık ırmak mı ne denir yetişemiyorum. bir başka baharın tohumlarını kalbimi kalbine bağladım dostum işte devrim şuramızda birşey var ah herkes mi susuyor ona benzer bir akışın hızına denir tekliğim bizi onduran şey kalbi kalbimize benzeyen dostlar yorgun ve kanadı kırık kuştur acıya saran bir çarmıh gibi bırakıyorken kendini dünyaya yarın ne olur bilirim ben hüznün yapraklarında umudu kuşatan hayatın ateş renkli kelebekleri bahar gelir, otlar büyür gölgelendiği kalbim: kalbim mi desem bir bir tutuluyorken korkunç koleksiyonlar için ölüm de yapraklanır kim koparır dalından var kalbim: yaşayan ben ah herkes mi susuyor bir dağ bulur uzun uzun ağzı açık bir gülü hayatla ölümle cinayetle bakarım kırmızı bir ölümü görmüş gibi gazetelerde, radyolarda, eski üniversitelilerde bağırsam içimdeki dehşeti bir çam ağacı gölgesi kanarım. eski prof hocalarla hırsım deler mi toprağı güzel kokular veren yaşayan ben: geç mi kaldık/kabul edemem beni bir damla güneş görünce yoruldum ah benim sevgili annem acısıyla onduran sana da gülümseyeceğim değiştirmekten kanını yüreğimin oğlunda elbet yurtseverden dostumu yarın ne zaman bitecek birgün bırakırda sizi yüzüstü aşkla vurduran hayat bu hüzün. yüzüstü değil: elbette bizüstü sana şimdi senin uzanıp yattığın bırakır da: kötü sarmaşıkları, yaban güllerini yaşananla harlanan bağrımın sevdasını akıttım otlarda bırakır da: sekizyüzlük hırtları, şunları, bunları dünyanın yeni baharına yarın yeni bir yeşillik giriverir senin sıcacık kucağına çatlarken kadim güneş büyüyecek

yıllardır İlhanlı kılıcının önünde dikilemeyenler, dikilip de kırılanlar, sâbiler, kadınlar, ihtiyarlar, Nasreddin’le Anadolu yolculuğu insan sürüler halinde Akşar ovasına, dağ etekle- rine, en yüksek tepelere sığınanlar, korkularını da birlikte getirmişlerdi. Yeni yurtlarının yerli ahali- Hüsnü Arkan’ın yeni romanı Nasreddin bizi çok iyi bildiğimiz ve sevdiğimiz Nasreddin si, susmanın rıza göstermenin ve saklanmanın her Hoca ile birkaç yüzyıl öncesinin Anadolu’suna götürüyor çeşidini zaten tanıyordu ki bu taze çeşidi benim- semeleri de zor olmamıştı. Böylece güçlüklerine l Leyla ALP çok insanın aklına gelen isim elbette Nas- vermek üzre yekinirken gözü yerdeki kanlı men- günden güne alışına bir toplumsal iklimi el birliği reddin Hoca. Arkan’ın kitabının kahra- dile ilişiyor. Mendili derleyip heybesine tıkıştırı- ile yaratmışlardı” manın da ta kendisi. yor ve uzaklaşıyor. Çünkü mendil, Hâce’nin karısı Nasreddin, hicivleriyle, hazırcevaplığı bazen Şahane sözleri, besteleri ve elbette Cem Kızıltuğu’un çizimleriyle Kalduk Hatun’un elceğiziyle iş- de bilgeliğiyle bazen güldüren “İnsan dediğin ekin sesiyle tanıdığımız Hüsnü Arkan’ın renklendirdiği roman Hic- lediği ramazan armağanlarından eken değildir, ekin ekmenin kendisidir.” gibi söz- aynı zamanda bir yazar ve şair ol- ri 675 baharında başlı- biri. Hâce görür görmez tanıdığı leriyle de uzun uzun düşündüren Hâce’nin mace- duğunu biliyor muydunuz? İlki yor. Hâce yani Nasred- mendilden sebep, ne cesedi gör- raları arasında Selçuklularla Moğolların cirit attı- 1998 yılında yayımlanan “Ölü Ke- din Hoca, “uğursuz bir düğünü ne de mendili bulduğu- ğı topraklardaki kanlı mücadeleleri, el değiştiren lebeklerin Dansı” romanı olmak üze- nisan sabahında” vakitsiz nu on yıl evvel öte dünyaya göç kentleri, aşkları o günlerin diliyle anlatıp bugünden re 10 kitabı var. 2014 yılında yayım- öten İbir Horoz’un peşine eden Hayranî Hazretleri’nin o günlere bir pencere aralıyor. On üçüncü yüzyılın lanan “Hırsız ve Burjuva” romanıyla 44. düşüp Medrese Meydanı’n- kabrindeki ahlat ağacından Akşehir’i ile bugünün Türkiyesi arasında paralel- Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazandı. da külliyenin kapısında asılı Zati gayrı kimseye söylemiyor. likler kurulabilen romanla aynı zamanda o yılların Arkan’ın son romanı “Nasreddin” geçtiğimiz gün- Bey’in cansız bedenini görüyor. Akşar Çünkü devir öyle bir devir. felsefesi, kültürü ve çeşitliğine de tanıklık ediyor- lerde Sia Kitap yayınlarından çıktı. köylülerinin vergi toplayıcılarından olan “Öyle bir devirdi ki âşi- sunuz. O günlerden bu günlere kültürel çeşitliliğin Hüsnü Arkan, yeni romanıyla okuru Anado- Zati Bey ek iş olarak köle tüccarlığı yap- kar olan kanunsuzluğun ses- nasıl azaldığını hüzünle izlediğiniz romanda Hüs- lu’ya, birkaç yüzyıl öncesinin Akşar’ına, şimdiki tığından malum pek sevilen bir şahsiyet sizlikle kabulü halk arasın- nü Arkan arka planda merhamet kavramını da Hâce adıyla Akşehir’ine götürüyor. Akşehir denince pek değil. Hâce Subaşı’nın askerlerine haber da erdemden sayılırdı. On üzerinden sorgulatıyor. 6 18 - 24 EYLÜL 2020 Kültür - Yaşam

Hazırlayan: Semra ÇELEBİ / [email protected]

HAFTANIN PUSULASI KİTAP

“Sanat Parkta” Program şöyle: Benden’iz James Joyce ➜18 Eylül Cuma: Übü Hep Memleketin kimine göre en güzel, kimine Übü / TiyatrOps göre en karanlık zamanları olan Gezi Di- ➜ renişi günlerinde James Joyce, Taksim’de 21 Eylül Pazartesi: Tur- ne yapıyor olabilir? Edebiyat tarihinin devam ediyor şu / Kadıköy Boa Sahne en önemli yazarlarından biri bugünlerde Kadıköy Belediyesi’nin, Selamiçeşme Özgürlük Parkı Amfi Tiyatro’da düzenlediği ➜ 22 Eylül Salı: Cardenio / karşınıza çıksa ne hissedersiniz? On yıllar Semaver Kumpanya evvel hayatını kaybeden tanınmış bir ‘Sanat Parkta’ Festivali, 17 Eylül itibariyle kaldığı yerden devam ediyor ➜ 24 Eylül Perşembe: Bir yazar, çevirmeniyle karşılaşırsa sohbetin ültür ve Turizm Bakanlığı’nın 11 Eylül ge- Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Kontrollü Nor- Meşrutiyet Faciası Yahut konusu yalnız edebiyat mı olur dersiniz? cesi yayınladığı açık alanlarda tiyatro gös- malleşme Süreci Genelgesi” kapsamında sosyal me- Gündüzlerimiz / Seyyar Sah- Yahu bunlar çapulcu mu sahiden? Yani terimlerine ilişkin genelgesi üzerine Kadı- safe ve hijyen kurallarına uyulması koşulu ile etkin- ne böyle bir şey olabilir mi? K köy Belediyesi’nin 4 Ağustos’tan bu yana liklere yeniden izin vermesinin ardından Kadıköy ➜ 25 Eylül Cuma: Hayal “Benden’iz James Joyce” dünya ede- sürdürdüğü Sanat Parkta Festivali’ne son verilmişti. Belediyesi, 17 Eylül tarihinden itibaren tiyatro göste- Satıcısı / Aysa Prodüksiyon biyatının en önemli yazarlarından biri olan James Joyce’u ve eserlerini daha iyi Ancak tiyatrocular başta olmak üzere tüm sanat cami- rimlerinin yapılmasına devam etme kararı aldı. 14-15- Tiyatrosu anlamak, hatta onunla arkadaş olmak asının tepkileri üzerine Bakanlık 15 Eylül’de yeni bir 16 Eylül tarihlerinde iptal edilen etkinlikler ise yeni ➜ 27 Eylül Pazar: Evlat / Luz isteyenler için bir imkân sunuyor okurla- genelge yayınlayarak bu kararından vazgeçti. tarihleriyle Mobilet üzerinden satışa çıkacak. Production & Core Production ra. Fuat Sevimay’ın kaleminden gizemli, komik ve tanıdık bir roman. (Tanıtım Bül- teninden) İthaki Yayınları / 512 sf / 42 TL Remzi Kitabevi’nin verilerine göre haftanın çok satan kitapları şunlar oldu: ■ Suya Yazılan / Fazıl Say / Romancı Yayınları / 224 sf ■ Bir Nefes Gibi / Ferzan Özpetek / Can Yayınları / 159 sf den ■ Hamamname / Murathan Mungan / Metis Yayınları / 192 sf

ALBÜM CevrİmİCİ festİval Geçen sene Türkiye'de ilk kez gerçekleştirilen alternatif performans festivali Fringe, bu sene online ve ücretsiz! Coup de Foudre - Giolisu Şarkıların Ev Hali l Gökçe UYGUN Yeni nesil müziğin en başarılı temsilcilerinden Birkan Nasuhoğlu, Nova Norda, Canozan ve Sedef Sebüktekin 8 şarkılık Geçen yıl Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen Istanbul ortak albüm projelerini duyurdu. Fringe Festival, bu yıl COVID-19 tedbirleri kapsamın- Eylül ayı boyunca şehir dışında bir eve da online ortama taşınıyor. Geçen sene aralarında Ka- kapanarak kendilerini izole edecek dört dıköy’ün de bulunduğu pek çok mekanda izleyicisiyle başarılı sanatçının Universal Müzik Türkiye buluşan festivali, bu sene online ortamlardan ücretsiz etiketiyle yayımlanacak albümünün adı olarak takip etmek mümkün olacak. “Şarkıların Ev Hali” olacak. Türkiye’den ve yurtdışından sanatçıları biraraya ge- Sanatçılar bu süreçte, yaşayacakları evden tirecek olan festival, 21-27 Eylül'de YouTube, Zoom, düzenli olarak içerikler paylaşarak hayran- WhatsApp ve diğer sosyal medya mecralarından ücret- larıyla etkileşimde olacaklar. Bu içerikler siz takip edilebilecek. Hafta boyunca izlenebilecek ka- arasında her bir sanatçının gözünden aktarılacak ev hayatlarından kesitlerin yer yıtlı video gösterimlerinin yanı sıra canlı performans- aldığı video günlükleri, beste yapımı ve lar, atölyeler, söyleşiler ve bir de parti olacak. Dijital müzisyenlik deneyimleri üzerine soruları Hal / Status - IşıI BIÇAKÇI Lost in Grey / 5-huang jyong jhe ortamda izlenirliği yüksek performansların biraraya yanıtlayacakları videolar ve canlı konserler geldiği festival programında, Almanya, Belçika, Fran- yer alacak. sa, Hindistan, İngiltere, İtalya, Macaristan, Romanya, sanat üreticilerinin biraraya gelerek deneyim ve fikirle- den satışa açılan Fringe Destek Biletleri ile İstanbul’daki Aynı zamanda, bu bir aylık yapım süreci Rusya, Tayvan ve Türkiye'den toplamda 12 yabancı, 3 rini paylaştıkları paneller, sanatçı-izleyici buluşmaları, ve İstanbul dışındaki izleyiciler festivali ücretsiz takip ve yaşantılarından kesitler 140 Journos yerli ekip olacak. Yurt dışından gelecek performansla- online workshoplar gibi etkinlikler de yer alacak. ederken, destek olmak isteyen kişiler, önümüzdeki yıl fi- tarafından görüntülenerek bir belgesele rın tamamı, 21-27 Eylül günleri arasında YouTube'dan ziksel olarak gerçekleştirilmesi planlanan festival katılma dönüştürülecek. ücretsiz olarak izlenebilecek. Bu sayede tüm dünyadan SANATÇILARA DESTEK FONU hakkına sahip olacak, sanatçılara ve festivale fon sağla- Ruhu doyuran şarkılar: izleyicilerin deneyimleyebileceği festivalde, bağımsız Istanbul Fringe, COVID-19’dan olumsuz etkilenen yabilecek. 1 Temmuz -31 Ekim tarihleri arasında ulaşıla- ■ Imany / There were tears performans sanatçılarını desteklemek ama- bilen 6 farklı kategorideki biletlerin geliri Istanbul Frin- ■ Josh Groban / River cıyla Fringe Destek Fonu’nu hayata geçir- ge Festival 2020 Online seçkisinde yer alan sanatçılara ve ■ Tracy Chapman / Sing for you di. Bu kapsamda tiyatrolar.com.tr üzerin- festivalin 2021 çalışmalarına destek sağlayacak.

luşturuyor. Her şehirde farklı ölçek ve formlarda düzenlenen Fringe Festivalle- Fringe Festival Nedir? ri alternatif ve yenilikçi işler üreten genç “Alternatif”, “keşfedilmemiş”, “sınır” anlamına sanatçılara işlerini uluslararası platform- DİZİ gelen Fringe’in hikayesi, 1947 yılında Uluslara- da sergileme imkanı sunuyor. Istanbul Fringe rası Edinburg Festivali’ne misafir olarak katılan Festival, tüm dünyada olduğu gibi çeşitliliği ve ve gösterilerini “bir kenarda” sergileyen 8 ekip özgünlüğü İstanbul’un kent dinamiği ve çok kül- ile başladı. Bu oluşum, çağdaş gösteri sanatla- türlü doğasıyla buluşturmak üzere yola çıkıyor. rı alanındaki en prestijli festivallerden biri ola- Çoğulcu ve disiplinler arası bir temele dayanan rak görülen Edinburg Fringe’e dönüştü. Bugün Fringe, yeni ve dinamik olanı kültür ve sanat yo- Fringe Festivalleri, her yıl dünyanın farklı şehir- luyla arayan katılımcılarını, çoğulcu ve yenilikçi lerinde 170 bin sanatçıyı, 250 farklı mekanda ve bir atmosfere davet ediyor. The Duchess 60 bin etkinlikte, yaklaşık 19 milyon kişiyle bu- www.fringeistanbul.com The Duchess, Netflix’in yeni yapımla- rından. 11 Eylül’de izleyiciyle buluşan İn- giltere yapımı dizi, 20-25’er dakikalık 6 bölümden oluşuyor. Biraz absürt, biraz komik, yer yer de dramatik olabilen dizi, Yolcu Tiyatro sezonu açıyor cinsiyet eşitsizliği üzerinden yaptığı eleş- tirel yorumlarla dikkat çekerken günü- Yolcu Tiyatro 4. sezona giren müz modasına (her alanda; sosyal med- oyunlarıyla seyircisinin karşısına ya, günlük hayat, politika) göndermelerde bulunuyor. Katherine Ryan’ın yazıp yö- çıkmaya hazırlanıyor nettiği dizinin başrolünü de yine Ryan oy- nuyor. Bekâr anne Katherine, aynı anda Ersin Umut Güler'in yönetmenliğini yaptığı ve Per- kariyerini, ergen kızını ve erkek arkada- vin Bağdat ile başrollerini paylaştığı Kürklü Venüs, şıyla ilişkisini idare etmeye çalışırken bir “Sahnede Yeniden Buluşuyoruz Festivali” kap- yandan da eski sevgilisinden hamile kal- samında 25 Eylül Cuma 20.30’da UNIQ Açıkhava mayı düşünür. Katherine, eski sevgilisiy- Sahnesinde seyircisi ile buluşacak. le (unutulmuş bir müzik grubunun solisti) Yönetmenliğini Ersin Umut Güler'in yaptığı, Erdem ikinci bir çocuğu olmasını tartışır. Tek so- Kaynarca, Cenk Dost Verdi, Yasemin Ertorun, Bu- run? Ona tahammül edemez, bu da bazı rak Üzen, Elif Arman, Sercan Dede, Seyhan Gül- garip olaylara yol açar. bahar, Özlem Yılmaz'ın rol aldığı Joko'nun Doğum Felabag, Rita gibi dizileri sevenlerin, ka- Günü ise sosyal mesafeli oturma düzeniyle 29 Ey- Geçen seneden devam eden Kapıların Dışında adlı yıtsız kalamayacağını düşündüğümüz lül Salı 20.30’da Kadıköy Halk Eğitim Merkezinde oyun ile seyircisi ile buluşmaya devam edecek olan yeni yapımlardan The Duchess… oynanacak. Seyirciler her iki oyunun biletlerine de Yolcu Tiyatronun yeni sezon projesi olan Gomidas biletix.com'dan ulaşabilirler. ise Kasım ayında prömiyerini yapacak. Kültür - Yaşam 18-24 EYLÜL 2020 7

Öte yandan, diye laboratuvarda geliştirilen yeni domuz- pandemiden önce lardan birini yetiştiren yaşlı çiftçi ile torunu- Sinemalarda genel durum ve birkaç film önerisi çevrimiçi servisler- nun öyküsünü anlatan ‘Okja’ eğlenceli ve cilerin güvenliği için ellerinden gelenin en me giren filmler üzerine yazması pek ola- de gösterime giren hafif olduğu kadar politik ve derin bir film… iyisini yaptıklarını biliyorum. Basın göste- sı görünmüyor. ama geniş kitlelerin Dustin Hoff- MEHMET rilerine katılmayı sürdüreceğim ama so- Charlie Kauf- radarına gireme- man, Adam Sand- nuçta hiç kimseye ‘Sinema salonları çok man’ın yeni filmi yen nitelikli filmler ler, Ben Stiller baş- güvenli’ diyebilecek bir halk sağlığı uz- ‘Her Şeyi Bitirme- de var. Sözgelimi ta olmak üzere ünlü AÇAR manı değilim. Risk sokağa çıktığımız anda yi Düşünüyorum’un Netflix’in ilk orijinal oyuncuları bir araya başlıyor ve sosyal hayatın her alanında Türkiye dahil dün- filmi olarak anılan getiren, Cannes Film Geçtiğimiz haftalarda ‘Tenet’, ‘Mulan’ ve sürüyor. Sinemalar, o alanlardan sade- ya genelinde uyan- ‘Beasts of no Nati- Festivali’nde yarı- ‘Antebellum’ filmlerinin sinema salonla- ce biri. dırdığı heyecan ve on’… Ailesi katledil- şan Noah Baumba- rında gerçekleştirilen basın gösterimleri- Gişelerden gelen sonuçlar, pande- tartışma ortamı, dikten sonra bir Afrika ülkesindeki iç sava- ch imzalı alternatif ne katıldım. Covid-19 salgını sırasında, inmi öncesiyle karşılaştırılamayacak kadar aşı bulunana kadar, şa katılan çocuk asker Agu’nun öyküsünü aile dramı ‘The Me- sanların sosyal hayatın birçok alanında ne düşük… Dünya genelinde 200 milyon do- çevrimiçi mecraların anlatan film, ele aldığı konuyu işleyen en iyi yerowitz Stories kadar sorumsuz davrandığını gören biri lar hasılatı yakalayarak yapımcılarının yü- önemini koruyaca- kurmacalardan biri olarak 2015’in öne çı- (New and Selected)’ olarak, katıldığım üç gösteride, kendimi zünü biraz olsun güldüren ‘Tenet’, Boxof- ğının bir gösterge- kan yapımlarından de komediyle dram arasına gidip gelen en iyi toplu taşıma ya da çarşı pazar alışverişi- fice Türkiye’deki verilere göre Türkiye’de si… Iain Reid’in aynı adlı romanından uyarla- biriydi. Netflix orijinal yapımlarından biri. ne oranla daha güvende hissettiğimi söy- iki haftada ancak 118 bin 219 seyirci top- nan film, Netflix’in ödül sezonunda adından ‘Parazit’ ile ta- Çocuk sahibi olmaya çalışan entelek- leyebilirim. En azından insanlarla aramda- layabildi. Disney’in iddialı filmi ‘Mulan’ söz ettirebilecek yapımlarından biri… Ama nıdığımız Güney tüel bir çiftin öyküsünü anlatan ‘Private ki mesafeyi rahatça kontrol edebildiğim ilk haftasında 11 binin altında kalırken, dar bir sinefil kitlesine seslendiği, hatta de- Koreli sinemacı Jo- Life’ (2018) da gönül rahatlığıyla önere- bir yerdeydim… Ayrıca maskemi hiç çıkar- tüm dünyayla aynı anda gösterime giren neysel nitelik taşıdığı söylenebilir. on-Ho Bong’un ya- bileceğim filmlerden... Yönetmen Tama- madan film seyretmekten rahatsız olma- Amerikan gerilim filmi ‘Antebellum’ 3 bini Pandemi döneminde çevrimiçi hizmet zıp yönettiği 2017 ra Jenkins, çaresiz kaldıkları bir konuda dım. İçerdeki havanın soğutulması yerine, geçemedi. Hasta sayısının sürekli arttı- veren servislerin yeni filmlerinden haber- yapımı ‘Okja’ da ne yapacaklarını şaşıran çiftin deneyim- dışardan gelen temiz havanın salonlara ğı şu günlerde, önümüzdeki dönemde bu dar olmamak zor. Özellikle sosyal med- benzerine zor rast- lerinden sadece inceliklerle dolu, duyarlı verilmesi de yerinde bir önlemdi. verilerin olumlu yönde değişeceğini ön yada bu filmlerin yolları gözleniyor, frag- lanır bir bilimkur- bir komedi çıkarmıyor; orta yaş sorunları Pandemiye karşı var olma savaşı ve- görmek zor. İşte bu yüzden, eleştirmen- manları bile heyecan dalgasına neden gu... ‘İnsanlar ucuz üzerine çekilmiş belki de en samimi film- ren sinema salonu işletmecilerinin seyir- lerin sadece sinema salonlarında gösteri- olabiliyor. ve kaliteli et yesin’ lerden birine imza atıyor. Berlin’in SİNEVİZYON belgesel tiyatrosu Radyoaktif Radyoaktif, iki dalda birden Nobel Ödülüne layık görülen tek bilim Kadıköy’de! insanı olan Marie Curie’nin, tutkulu ilişkileri, çığır açan buluşları ve bu buluşların onu ve dünyayı bekleyen Kundura Sahne, Kadıköy sonuçlarıyla birlikte, izleri asla silinmeyecek hikâyesine doğru Belediyesi işbirliğiyle çıkılan bir yolculuk. Marie Curie’nin kendisi gibi bilim belgesel tiyatronun insanı olan Pierre Curie ile tanışıp tanınmış topluluklarından evlenmesinden sonra birlikte radyoaktiviteyi keşfeden çift, bilimi Berlinli Rimini Protokoll’un yepyeni bir yola sokar. Curie’lerin dünyayı değiştiren dehaları ve dünyanın farklı şehirlerinde kazandıkları Nobel Ödülü, özverili büyük ilgiyle karşılanan çifti uluslararası çapta ilgi odağı yapar. Oscar adayı yönetmen “Remote X” performansını Marjane Satrapi ve yine Oscar adayı oyuncu Rosamund Pike, Curie’nin Kadıköy’e taşıyor çalışmalarının, dönüştürücü etkileri ve tehlikeli yan ürünleriyle 20. l Simge KANSU / Görkem DURUSOY yüzyıla ve hayatlarımıza nasıl şekil verdiğini cesur bir tasvirle anlatıyor. Film 18 Eylül Cuma günü vizyonda. undura Sahne, çağdaş sahne sanatları alanın- da, yenilikçi ve disiplinlerarası bir platform yaratarak İstanbul’un kültür-sanat haritasın- K da kısa sürede önemli bir yer edinmeyi hedefliyor. Bu doğrultuda gerçekleştirilen iş birliklerinin ilk örneği olarak, Almanya’nın özgün tiyatro toplulu- ğu Rimini Protokoll’un “Remote X” performansını 19 Eylül - 15 Kasım 2020 tarihleri arasında Kadıköy Be- lediyesi’nin katkılarıyla sanatseverlerle buluşturuyor. Grubun kurucularından Stefan Kaegi'nin tasarladığı ve yönettiği projenin İstanbul uyarlaması “Remote Istan- bul” adıyla Jörg Karrenbauer yönetiminde hayata ge- çiyor. COVID-19 salgını nedeniyle bir süredir sessiz kalan İstanbul sahnelerine karantina dönemini takiben yurt dışından gelen ilk yabancı prodüksiyon olma özel- liğini taşıyor. uzun süredir kültürel çalışmalara ağırlık veriyoruz. Bu “KADIKÖY SOKAKLARI SAHNE OLUYOR” sayede Kadıköy sokaklarını ve İstanbul’u adapte ede- Buena Vista Social Club Beykoz Kundura Kültür rek farklı bir strateji belirlemek istedik.” Wim Wenders’in ses getiren Sanat Direktörü Buse Yıldı- 1999 yapımı belgeseli yeniden rım, sesli tiyatro etkinliği hak- “ŞEHRE YENİ BİR PERSPEKTİF KATIYOR” beyazperdede. kında şunları gazetemize şu Remote İstanbul yazarı ve Küba’nın yaşlanan müzisyenleri açıklamalarda bulundu: “Et- yönetmeni Jörg Karrenbauer ise, unutulup gitmek üzereyken, kinlik parkta başlıyor ve şeh- projenin yaklaşık iki haftalık bir Havana’ya giden Ry Cooder ri görebileceğimiz yukarı bir yapım süreci olduğunu söyle- sayesinde işler değişir. Tekrar noktada bitiyor. Bu prömi- di ve sözlerine şöyle devam etti: biraraya gelen müzisyenler yer iyi geçti. Metni her şehre “Şehirleri adapte ettiğimiz bir inanılmaz yetenekleriyle dinlemeye adapte ediyoruz. İstanbul ko- oyun ve İstanbul adaptasyonunu doyum olmayan parçalar çalacak ve lay bir şehir değil ancak çok da ben yönetiyorum. İstanbul’u bir yandan da kariyerlerini baştan yakıştı. Yaşam ve şehir üzeri- tanımadığım için endişelerimiz yaratacaklardır. Çoğu hayatını Yoğun bir araştırma sürecinin sonunda ortaya koy- ne kurduğumuz ilişkiyi sorgu- vardı ancak çok az problem- kaybetmiş olan grup üyelerinin 21 dukları deneysel eserlerle tanınan Rimini Protokoll, “Re- layan bir oyun oldu. Bir toplumda birey olmak, ölüm, le karşılaştık. Proje, şehre yeni yıl önce yeniden biraraya gelişlerini mote X” projesini İstanbul’un dokusuna uygun olarak yaşam, döngü ve bindiğimiz bütün toplu taşımalardaki bir perspektif katıyor. Katılımcı- tekrar izlemek için güzel fırsat. yeniden yorumladı ve 12 Eylül Cumartesi günü basına o yaşam ritmi aslında oyuna dönüştürülüyor. Kadıköy lar her gün gittiği mekâna fark- Filmin gösterim tarihi, 23 Eylül ve sınırlı bir izleyici grubuna projeyi tanıttı. İzleyicilerin sokakları sahne, katılımcılar da oyuncu oluyor. Bildi- lı bir bakış açısıyla yaklaşıyor. Umarım salgına rağmen bu Çarşamba. küçük gruplar halinde biraraya gelmesiyle gerçekleşen ğiniz gibi Beykoz Kundura eski bir ayakkabı fabrikası. yıl içinde seyircilerimiz katılım şansı bulurlar.” Ayrıntılı bilgi Kadıköy Sineması “Remote Istanbul”, Koşuyolu Manolya Parkında yolcu- Kazan dairesini bir sinemaya çevirmişlerdi, bu sebeple için: www.beykozkundura.com/remoteistanbul Radyoaktif: 13.30, 15.30, 18.00, luğa başladı. Kulaklıklardan gelen yapay bir sesle şehrin 20.00 kalbine doğru yönlendirilen katılımcılardan performan- Uzun Zaman Önce: 17.30 sın bir parçası olarak birarada hareket etmeleri, birbir- Tenet: 15.15, 19.45 lerini izlemeleri ve aynı zamanda şehrin dinamiklerini BEYKOZ KUNDURA Duvara Karşı: 13.00 RİMİNİ PROTOKOLL Buena Vista Social Club: 23 Eylül – gözlemlemeleri beklendi. Kadıköy sokaklarının sahne- Alman tiyatro grubu Rimini Protokoll, 2000 yılında 1800'lerin başında bir deri fabrikası olarak kurulan ve ye dönüştüğü, katılımcıların çoğu zaman oyuncu olarak 1933'te ayakkabı fabrikasına dönüştürülen Türkiye’nin 20.00 (Radyoaktif Yerine) Helgard Haug, Stefan Kaegi ve Daniel Wetzel tarafından Not: Kadıköy Sineması, pazartesi yer aldığı eser; Nautilus AVM, Kadıköy Vapur İskele- endüstriyel ve kültürel mirası Beykoz Kundura hem Os- kuruldu. Projelerinde gerçekliğe yeni bir bakış açısı günleri kapalı. si, Ayia Triada Rum Ortodoks Kilisesi, Bahariye Cad- katabilmek için tiyatronun anlamını genişleten ekip, manlı Devleti'nin hem de Türkiye Cumhuriyeti'nin 200 yılı aşkın kesintisiz sanayileşme planının en önemli aktörle- Adres: General Asım Gündüz desi güzergâhında gerçekleşti ve Süreyyapaşa katlı oto- tiyatro çalışmalarının ötesinde bilgi ve becerilerine (Bahariye) Caddesi, No: 25/24, sahip uzmanlarla birlikte sahne çalışmaları, performans rinden biri oldu. 2018 yılının Kasım ayında fabrikanın kal- parkında son buldu. Katılımcılar, yapay zekâ ile insan bini oluşturan Kazan Dairesi’nde kapılarını açan Kundura Kadıköy / 0216 337 74 00 davranışlarını gözlemlerken, adım adım sese aşina olu- yerleştirmeleri ve ses oyunlarını geliştiriyor. Sinema, sinemaya dönüştürülen endüstriyel kültürel site- Caddebostan Cinemaximum Budak yor ve yolculuk boyunca stereofonik sesler, film müzik- Sosyal yapıları tiyatro formatına adapte etmeyi seven Rimini Protokoll’un çalışmalarının çoğunda interaktif nin ilk örneğini de oluşturdu. Uzun yıllardır Yıldırım Holding Yeni Mutantlar leri gibi farklı özgün ses tasarımlarının yönlendirmesiyle bünyesinde film ve dizi platosu olarak hizmet veren Bey- 11:15 13:45 16:15 18:45 21:15 şehrin dokusunun kendi tınısına dönüşebileceğine ve şe- etkileşim ve eğlenceli bir teknoloji kullanımı var Gerçeğe dair yeni perspektifler yaratmak adına ürettikleri koz Kundura, Kazan Dairesi’nin restorasyonu kapsamın- Hadi Gidelim: 3D-Türkçe hirle bambaşka bir ilişki kurulabileceğine şahit oluyor- her eser tiyatronun sınırlarını zorlar. Rimini Protokoll da Kundura Sinema’ya ek olarak açılan Kundura Sahne ve Dublaj11:20 13:55 16:30 19:05 lar. Yaşadığımız şehre farklı bir görsel ve işitsel boyuttan genellikle sahneye koyduğu eserlerini, performatif mekanın kültürel mirasına sahip çıkma amacıyla Kundu- Fırtınalı Soygun: 11:40 16:40 21:40 ra Hafıza başlığı altında yürüttüğü “Sözlü Tarih Projesi” ile bakmamızı sağlayan “Remote Istanbul”, katılımcılarını yerleştirmelerini ve radyo oyunlarını tiyatronun Uzun Zaman Önce 13:35 19:00 birlikte, filmlerin ve hikayelerin sadece üretildiği değil; aynı yapay zekanın hareketleri üzerindeki etkilerini sorgula- ötesinde farklı alanlarda uzmanlık kazanmış, gündelik Adres: Caddebostan Kültür Merkezi dığı İstanbul’un kent manzaraları eşliğinde benzersiz bir hayatın bilir kişileriyle beraber geliştirir. zamanda izleyicisiyle buluştuğu, İstanbul’un nitelikli kül- tür ve sanat alanlarından birine dönüşmeyi hedefliyor. Haldun Taner Sok. No:11 Kadıköy yolculuğa çıkarıyor. 8 18 - 24 EYLÜL 2020 Gündem Deniz ve bisiklet ulaşımı l Erhan DEMİRTAŞ

stanbul İl Umumi Hıfzıssıhha Meclisi salgınla mücadele kapsamında geçtiği- miz hafta İstanbul’da bir dizi karar almış- tı. Bu kararların ana maddelerini ise toplu taşımadaİ uygulanacak kurallar oluşturdu. İstanbul teşvik edilmeli Valiliği’nin aldığı karara göre, raylı sistem araçların- Ulaşımın toplumsal boyutu çok önemli. Ulaşımda da (metro, tramvay vb.) koltukların tamamı ve ayakta ve trafikte çalışan uzmanların geliştirdikleri modelle- yolcu kapasitesinin yüzde 50’sine kadar yolcu alına- rin katılımcı süreçlerle buluşması için karar süreçleri- bilecek. Minibüs/midibüsler ile koltuk kapasitelerin- nin şeffaf ve eşgüdüm içinde gerçekleşmesi gerekiyor. de herhangi bir seyreltme ve kaldırılma yapılmayan Gelecek nesillerle birlikte sürecin tekrarlanabilmesi otobüslerde ayakta yolcu alınmasına izin verilmeye- için de kalıcı, dayanıklı, ekonomik, akıllı uygulamala- cek. Metrobüslerde ise üçte birine kadar ayakta yol- rın hayata geçirilmesi şart diye düşünüyorum. cu alınabilecek. Alınan kararların ardından İstanbul’daki ulaşım “DENiZ ULAŞIMINDA SEFERLER ARTMALI” planlamaları tekrar gündeme geldi. İBB’nin paylaş- ◆ Geçtiğimiz hafta İstanbul Valiliği ulaşım ko- tığı verilere göre; İstanbul’da ağustos ayı sonu itiba- nusunda bazı yeni kurallar getirdi. Ancak İBB so- riyle, toplu taşımada yolculuk sayısı yüzde 5,7 arttı. mut verileri paylaşarak bu kuralların bu şekilde uy- Günlük yolculuk 3 milyon 700 bini geçti. Yolcuların gulanmasının mümkün olmadığını açıkladı. Çünkü yüzde 48,1’i otobüsü, yüzde 27,9’u metro-tramvayı, İstanbul'da günde 4 milyon insan ulaşım araçları- yüzde 12,5’i Metrobüs’ü, yüzde 7’si Marmaray’ı ve nı kullanıyor. Yani kapasite ve insan sayısı arasın- yüzde 4,4’ü denizyolunu tercih etti. Bu bilgilere göre da büyük bir fark var. Siz bu durumu nasıl değer- İstanbul’da günlük yaklaşık 4 milyon kişi toplu taşı- lendiriyorsunuz? ma araçlarını kullanıyor. Bir başka dikkat çekici nok- Öncelikle “insanın erişilebilirliğini” temel alan ta yolcuların neredeyse yarısının otobüsler ile seya- ulaşım politikaların hayata geçmesi için tüm otorite- hat etmesi. Deniz ulaşımının payı ise hala çok düşük. lerin eşgüdümlü çalışması çok önemli. Hızlıca yaya Peki günlük bu kadar yolcunun hareket halinde oldu- ve bisiklet yönetmeliklerinin hazırlanması gerekiyor, ğu İstanbul’da ulaşım bir sorun olmaktan nasıl çıka- farkındalık oluşturmak için kamu spotları ile bilgilen- cak? Ulaşım planları çözüm üretmekte ne kadar ye- İstanbul Valiliği’nin aldığı dirme yapılmalı. Bu yaya ve bisikletli güvenliği açı- terli, daha fazla neler yapılabilir? Mimar Sinan Güzel sından hayati bir öneme sahip. Yaya ve bisiklet öze- Sanatlar Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bö- kararlar sonrasında sorunların linde gerçekleştirilecek bilgilendirmelerin mahalleler lümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kevser Üstündağ ile bir kez daha açığa çıktığı bazında da hayata geçirilmesi gerekiyor. Bu süreç çö- konuştuk. Üstündağ, salgından sonra mevcut ulaşım İstanbul ulaşımını Doç. Dr. züm üretme toplantılarıyla yürütülmeli ve çözüm kıs- planlarının geçerliliğini yitirdiğini, bu nedenle yeni mında ulaşımda sorun yaşayanların önerileri dikka- planlara ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Kevser Üstündağ ile konuştuk. te alınmalı. Bunun gerçekleşmesi için de ulaşımda Üstündağ, deniz ulaşımının sorun yaşayanların fikirlerini sunabileceği ortamla- “FARKINDALIKLARI ARTIRDI” rın hazırlanmasına ihtiyaç var. Sivil toplum bu süre- ◆ Salgınla birlikte büyük şehirlerdeki ulaşım kapasitesinin artırılmasının ce dahil olduğu zaman ortak çözümleri benimseyebi- sorunu daha belirgin bir şekilde gün yüzüne çıktı. ve bisiklet kullanımının lir, savunabilir ve uygulayabiliriz. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? İstanbul özelinde deniz yollarının önemine vurgu Covid -19 salgını büyük şehirlerde trafik ve ula- yaygınlaştırılmasının önemli yapmak da gerekiyor. Deniz ulaşımı araçlarının sal- şım problemi yaratmadı, salgın öncelikle sağlık prob- olduğunu vurguluyor gın sırasında diğer toplu taşıma araçlarına göre daha lemi yarattı. Ama salgın mevcutta var olan ve yıl- güvenli ve yüksek yolcu kapasiteli olduğunu gördük. lardır çözülemeyen trafik ve ulaşım problemlerine vermek gerektiğini düşünüyorum. Bu durumda yol- Deniz ulaşımındaki araçların sadece boğaz geçişlerin- li. Tarifeli vapur seferlerinin ve paralel seferlerin yönelik bazı farkındalıkları artırdı. Mevcuttaki trafik culuk yapan kişilerin de kendi sorumluluklarının far- de değil verimli paralel hatlara yönlendirilmesi önem- arttırılması ile boğaz iskelelerini besleyen, toplu ta- problemlerinin gündelik yaşamdaki çözümünde insa- kında olduğu kanısındayım. Bazı ülkelerdeki acil uy- şıma güzergahlarının yeniden düzenlenmesi çok fazla nın, yayanın ve bisikletin unutulduğunu keşfettirdi. gulamalara ve çözümlere bakıldığında kent içi toplu önem taşıyor. Bu alanda emek veren yetkililer, kurum Karantina günlerinde bizlere en yakındaki bakkalı, taşımadaki yolculuk kapasitenin arttırıldığını biliyo- çalışanları, karar vericiler, uygulayıcılar ve mahal- manavı, yürüme mesafesindeki kırtasiyeyi, köşe ba- ruz. Ana ulaşım akslarında hatlar belirleyerek özel le sakinleri birbirlerinin eksiklerinden şikayet etmek şındaki sağlık ocağını ve eczaneyi hatırlattı. Bu kriz araç yollarından en az birisini Metrobüs hattı gibi yerine çözüm önerileri üretmeyi hedeflemeliler. So- ortamı, yıllardır ulaşım ve trafik konularında emek toplu taşımaya ve bisikletlere geçici olsa bile güven- rumlulukları paylaşarak, eşgüdüm içerisinde ulaşım veren şehir plancılarının, inşaat mühendislerinin, sos- li bir tasarım yaparak aktarıldığını görüyoruz. Boğa- ve trafik sorunlarına alternatif çözümler üretebilirler. yal bilimcilerin başaramadığı birçok konuyu günde- ziçi Köprüsü'nde de güvenli bir yaya ve bisiklet yolu ◆ Uzun vadeli yapılmayan ulaşım planları ve me getirdi. tasarlayarak toplu taşıma kullanmadan, Avrupa’dan konulan kurallar günlük hayatta yolcuları nasıl et- ◆ Salgın biraz da araçların değil de insanların Asya’ya / Asya’dan Avrupa’ya yürüyerek ya da bi- kiliyor? bir yerden başka bir yere erişilebilme özgürlüğünü sikletle kıtalararası geçiş fırsatı vermek düşünülebi- 2020 yılı için hazırlanmış ve hazırlığı sürmekte ön plana çıkardı gibi. Ne dersiniz? lir. Neden olmasın? olan büyük ölçekli ulaşım ana planları, eylem ve stra- Otomobil öncelikli politikalarla özel araçların ka- ◆ Salgının birçok alışkanlığı değiştereceği söy- tejik planları ve çevre planları olsa da karantinadan pasitesini arttırmak için genişletilen yolların, yapılan leniyor. Sizce ulaşım yöntemlerinin değişmesi için sonra bu planlar geçerliliğini kaybetti. Aslında mev- köprülerin, kavşakların, dökülen tonlarca asfaltın ka- neler gerekli, nasıl bir politika izlenmeli? cuttaki tüm veriler buharlaştı, şimdi yeni verilere şid- rantina günlerinde ulaşım sorununu çözmekte yeter- Biliyoruz ki artık kentteki mesafe algımız değiş- detle ihtiyacımız var. Yeni verilerle hareket etmek siz kaldığı ortaya çıktı. Gerçek sorunun, insanın ve ti ve giderek çemberimiz daralıyor. Birçok alışkanlı- gerekiyor. Online-çevrimiçi verilere ulaşmak eski- yayanın erişilebilirliği olduğunu bize gösterdi. Aynı ğımızı değiştirdik ve değiştirmek zorunda kalıyoruz. sinden daha kolay ve onları bilgiye çevirmek gereki- zamanda ihtiyaçlar belirlenirken yaşadığımız çevre- Evden çalışma olanaklarının artması, alışveriş mer- yor. Ama bu bilgiyi kısa dönemli- acil ihtiyaç planla- nin, mahallenin hesaba katılmasının gerektiği ön pla- kezlerinin odağımızdan çıkması, sinema ve eğlence rı ile uygulamaya geçirmek önemli. Küçük ölçekten na çıktı. Salgın bir başka şekilde; yürüme mesafesi, merkezlerinin tehlikesi... Bu durum yepyeni mekân- başlamak yani evden, sokaktan, mahalleden başla- bisiklet kullanımı, kaldırım kalitesi ve yaya güven- ları ve yepyeni arazi kullanımı model örgülerini karmak gerekiyor. Çözüm alternatiflerini çoğaltmak sa- liğinin, emniyetinin önemini, arazi kullanım kararla- şımıza çıkaracak. Planlama açısından gri ve tanımsız dece toplu taşımaya, sadece özel araç kullanmaya fır- rıyla birlikte yeniden düşünmenin gereğini sorgulat- bir durum bu. Bu yüzden, her alanda yaratıcı alterna- sat vermek olmamalı. Bunun yerine çeşitliliği her maya başlattı. tiflerin üretilmesi bu gri alanın belirsizliğin netleşme- alanda geliştirmek şart. Deniz yolu, bisiklet, scooter, sine neden olacak. gibi araçları ve alanları da ulaşıma dahil etmek önem- “BİSİKLETLE KITALARARASI GEÇİŞ” ◆ Peki ulaşımda? li. Ulaşım taleplerini yönetebilmek için mikro ölçek- ◆ Geçtiğimiz gün bir fotoğraf yayımlandı. İn- Ulaşımda günümüze dek değişmesi gereken bir- te veriye ihtiyaç var. Genç nüfusu ve evden çalışan sanlar maskeli ancak aralarındaki mesafe 10 san- çok politika ve uygulama zaten vardı. Örneğin, sür- özel sektörü de unutmamak gerekiyor. Kent içi ulaşı- tim bile değil. Sizce ulaşımda yaşanan sorunlar sal- dürebilir ulaşım politikaları... Bu politikalar birçok mı tek yönlü ve tek bir kurum tarafından çözümleme- gının yoğunluğunu arttırmada etkili olmuş mudur? ülkede hayata geçirildi. Alışkanlık kazandırmak için nin mümkün olmadığı açık. Özellikle vatandaşların Sosyal ve fiziksel mesafe ile ilgili uyarılar konu- adaptasyon programları ve yaşam boyu eğitim paket- ihtiyaçlarına ve onların önem sırasına göre çözümler sunda, değerli sağlık çalışanlarının bilgisine değer leri ile destekler verildi. üretmek ortak hedefe ulaşmak açısından çok değerli. Yaşam 18-24 EYLÜL 2020 9 Kadıköy’de kadınlara

bisikletKadıköy Belediyesi, Hollanda Başkonsolosluğu egitimi ve Engelsiz Pedal Derneği’nin öncülüğünde, bisiklet kullanmayı kadınlar arasında daha fazla yaygınlaştırmak için kadınlara eğitmen eğitimi verildi adıköy Belediyesi kadınla- ra yönelik düzenlediği pro- jelerine bir yenisini daha ek- K ledi. Avrupa Hareketlilik Haftası kapsamında pandemi sürecinde evde bulunan kadınların trafikte bisiklet- leri ile özgürce ulaşım sağlayabilmeleri için bir proje geliştirildi. Projenin ilk aşamasında Kalamış Par- kı’nda 12-13 Eylül tarihinde eğitmenler ta- rafından gönüllülere, sabah saat 10.00 ile 15.00 arasında bisiklete nasıl binilmesi ge- rektiğinden, patlayan lastik tamir etmeye ve trafikte nasıl ilerlenmesi gerektiğine kadar farklı konularda eğitimler verildi. Bisiklet eğitmenliği eğitimlerini başa- rıyla tamamlayan kadınlara sertifikalarını Hollanda Baş- ismi ‘Zincir Kıran Kadınlar’ dolayısıyla da kadınlarımı- konsolosu Bart van Bolhuis ve Kadıköy Belediye Başka- zın zincirlerini kırmasını istiyoruz. Bu özgürlüklerini elle- nı Şerdil Dara Odabaşı birlikte verdi. rine aldıkları, ulaşım için istedikleri yerlere özgürce gide- Projenin ikinci aşamasında ise sertifikalarını alan gönül- bilmelerini sağlıyoruz. Pandemi de bunun için aslında bir lü bisiklet elçileri bisiklet sürmeyi bilmeyen kadınlara bu şekilde bize destek oluyor; çünkü pandemide insanlar bi- kez kendileri bisiklet kullanımını anlatacak. raraya gelmekten tedirgin oluyorlar. Bisiklet için biraraya gelmelerine gerek yok. Sosyal mesafelerini de koruyarak “KADINLAR SOKAKTA OLSUN İSTİYORUZ” istediği yere gidebiliyorlar. Dolayısıyla zincirlerini kırma- Konuyla ilgili açıklamada bulunan Kadıköy Belediye larına yardımcı oluyor ve özgürce istediği yerlere ulaşa- Başkan Yardımcısı Mustafa Oltulu, “Biz kadınların sokak- biliyorlar. Dolayısıyla pandemide, sadece kadınların değil ta olmasını istiyoruz. Dahası bunu bisikletle beraber birleş- herkesin bisiklet kullanmalarını istiyoruz. Bisiklet kulla- tirdiğinizde bisikletin sadece bir spor yönü olduğunu değil nılırsa şehirlerde değişiyor. Şehir yapılanmaları da değişi- ayrıca bir ulaşım yönü olduğunu da biliyoruz. Bu şekilde yor” diye konuştu. Hollanda Başkonsolosluğu ile birlikte bir ortak proje yap- tık. Bunun diğer konularda da artarak devam etmesini isti- “ÖZGÜRLEŞTİRİCİ BİR ARAÇ” yoruz. Burada kadınlar bisikleti şehir içi daha dikkatli kul- Gönüllü bisiklet elçisi Didem Mahsunlar, “Bisiklet çok lanmayı öğreniyorlar. Bununla birlikte kendi çocuklarına özgürleştirici bir araç. İnsana dost olabilecek bir şey, sade- da öğreterek bunun daha yaygınlaşmasını istiyoruz” diye ce şehir içinde değil şehir dışında da kullanılabilir. Ben çok konuştu. geç öğrendim bisiklete binmeyi, şehrin bize verdiği imkân- lar nedeniyle. Bana nasıl geç vakit öğretildi ise ben de, ar- “HER HAFTA 10 KADIN ELÇİ” tık yapamam diyen ya da kendinden emin olmayan insan- Engelsiz Pedal Derneği üyesi Hande Karaca, “Kadın, lara öncü olmak istiyorum. Tam bir eğitim diyemeyiz buna kadına eğitim veriyoruz. Kadınlar diğer kadınlara bisik- biz. Aslında yardımcı ve yolcu olmak istiyoruz, bisiklete let öğretiyorlar. O yüzden biz onlara ‘bisiklet elçisi’ diyo- binmek isteyen arkadaşlara. Yani şehrin daha çok sizin ol- ruz. Bunlar profesyonel bisikletçi değiller. Kendileri bi- duğunu her yere gidebilecek olduğunuzu hissettiren bir ar- siklet binmeyi biliyorlar. Bugün burada 10 kadın var. Bu kadaş diyelim bisiklet için. Bu dönemde daha çok bisiklet projeyle her hafta 10 kadının bisiklet elçisi haline gelme- satıldı, ilgi arttı. Ayrıca daha da önemlisi karbon oranımızı sini istiyoruz. Her 10 kadın burada iki gün boyunca eği- azaltmak için arabalardan inip, bisiklete binme adına fırsat tim alıyorlar ve sonra da mezun olarak bir elçi haline geli- oluştu. Tabi şehrin engelleri de var ama elimizden geldi- yorlar. Daha sonra da muhakkak en az 3 kadına da bisiklet ğince ve yapabildiğimizce bisiklet kullanımının artmasını sürmeyi öğretmelerini istiyoruz. Bizim oluşumumuzun istiyoruz.” diye konuştu. Metroda bisikletlilere özel vagon Raylı sistemlerde bisikletle seyahat etmek isteyen yolcular, Avrupa Hareketlilik belirlenen saatlerde araçların son vagonlarını kullanabilecek Haftası’nda İSBİKE İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) işti- İstanbullular, 16 Eylül tarihinden itiba- raklerinden Metro İstanbul, trafikteki araç ren katlanabilir bisikletleriyle gün boyun- yüzde 50 indirimli sayısını azaltmak ve trafikte geçen saatlerin ca, katlanamayan bisikletle ise 07.00-09.00 olumsuz etkilerinin önüne geçmek amacıy- ve 17.00-20.00 saatleri dışında trenlerin son İSPARK, “Avrupa Hareketlilik Haftası” la araçlarda bisiklet kullanımına ilişkin yeni vagonunda ek ücret ödemeden seyahat ede- dolayısıyla kent genelindeki akıllı bir düzenleme yaptı. İstasyonlara bisikletle- bilecek. bisiklet istasyonlarında sürücülere re yönelik yönlendirme işaretleri asıldı. Düzenlemeyle, kent içi ulaşımda inter- İstanbulluların bisiklet kullanımını art- modal bir yaklaşım ile bisiklet kullanımını yüzde 50 indirim uygulayacak tırması beklenen uygulama ile hem daha artırarak sürdürülebilir kentsel hareketlili- hızlı ve sürdürülebilir ulaşım imkânı sunu- ğinin desteklenmesi amaçlanıyor. Uygula- lacak. Hem de karbon salınımı azaltılarak ma ayrıca, daha sağlıklı ve sıfır emisyon- çevre kirliliğinin önüne geçilecek. lu bir yaşama özendirmek hedefini taşıyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, “Avrupa Hare- ketlilik Haftası’nda” sürdürülebilir çevreci ula- şım çözümlerine katkı sağlayacak ve farkında- lık oluşturacak etkinlikler düzenlemeye devam ediyor. Avrupa Hareketlilik Haftası kapsamında; 21- 22 Eylül günlerinde İSPARK’ın Anadolu ve Avrupa yakasında bulunan akıllı bisiklet (İS- BİKE) noktalarında yüzde 50 indirim uygulanacak. İSBİKE cep uygulamasını kullanarak ya da kredi kartı ile bisiklet kiralayan vatandaşlar kira- lama ücretinin yarısını ödeyerek bisikletle yolculuk yapabilecek. Avrupa Hareketlilik Haftası’nda, şehir mer- kezlerinde motorlu taşıt trafiğinin kısıtlanması, toplu ulaşım ve sürdürülebilir hareket alternatif- lerinin teşviki ile farkındalık oluşturulması he- defleniyor. İSBİKE, İstanbul’un 145 noktasında bin 300 bisikletle hizmet veriyor. 10 18 - 24 EYLÜL 2020 Gündem

FEYZA HEPÇILINGIRLER Yoksulluk derin ama Köprü mü, insan mı? Televizyonda bir bilgi yarışmasına rastlarsam takılıp kalıyorum. Gençler çıkınca bende bir gerginlik! Otur- duğum yerden, “Ne olur bil! Hadi... Göreyim seni,” diye yüreklendirmeye çalışıyorum yarışmacı genci. Ama olmuyor. İşte güzeller güzeli bir kızımız... Mo- dellik yapıyormuş, yüksek okul mezunu. En yükseği hedeflediğini söylüyor. Kendisine güveni tam. Soru görünür değil geliyor: “Türkiye’de Cumhuriyet’in ilanı, hangi yüzyı- lın ilk çeyreğinde gerçekleşmiştir?” PINAR Seçeneklerde yüzyıllar 18, 19, 20, 21 diye sı- ralanmış. Cumhuriyetin hangi tarihte ilan edildiği- ni “1900’lü yıllarda” diye kabaca tahmin etti ve iki seçeneği eledi. 1900’lü yıllar, hangi yüzyıl demek? Bunu da bilmiyor. “20. yüzyıl” dedi ama hiç emin değil. Bir gözünü kısıp heyecan içinde bekledi. Ya- nıtı doğru çıkınca da derinden bir “Oh!” çekti. Müt- Fatih Fotoğraflar: hiş bir sevinç... Ne yapıyoruz biz? Hele bugünlerde... Okullar açılsın mı, açılmasın mı, derdine düştük, eğitimin niteliği üstünde düşünmek kendiliğinden ikinci plana itildi. Belli bir sistem bulup üstüne oturtamadı- ğımız eğitimden tümüyle vazgeçmenin eşiğinde gibiyiz. Neredeyse çocuklarımızın canları korun- sun da cahil kalsalar da olur deme noktasına geldik. Oysa yola ne kadar da kararlı çıkmıştık. Bir araştırma sırasında rastladığım bir röportajdan eğitimle ilgili bir not almıştım. Aradım buldum o notu. “Memlekete yüzlerce mühendis yetiştir- Derin Yoksulluk Ağı, açlık mek... Bu, yüzlerce köprü, tünel, kilometrelerce yol, sayısız bina yapmaktan daha mukaddes ve sınırının altında yaşayan daha kıymetli bir eser vermektir.” Bu sözler dün söylenmiş olsa, bir bilim insa- bireyleri görünür kılmaya ve nının açıklamaları arasında yer almış ya da muha- dayanışmayı sağlamaya çalışıyor lefet partilerinden bir yetkilinin verdiği demeçte geçmiş olsa hiçbirimiz yadırgamayız. Oysa Gaze- l Evin ARSLAN teci Yazar Hikmet Münir’in Prof. Dr. Salim Tuna- kan’la yaptığı röportaj’dan bu cümleler. 18 İkinci Kânun (Ocak) 1938 tarihli Yedigün dergisinde ya- erin Yoksulluk Ağı, açlık sınırının altın- yımlanmış. Tam 82 yıl önce. Düşünsenize Atatürk da yaşayan bireylerle olan yardımlaşma- hayatta daha. Cumhuriyet’in kurulmasının üzerin- yı sağlıyor, bireylerin yaşam koşulları- den yalnızca on beş yıl geçmiş. Söylendiği zaman D nı ve hikayelerini görünür kılıyor. Aralık yola, köprüye, tünele, hatta binaya kim bilir nasıl ihtiyaç var. Yine de onlar yerine onları yapacak in- 2019’da Çimenev gönüllüleri tarafından oluşturulan sanın yetiştirilmesinin önemli olduğu dile getirili- bu ağ aynı zamanda yoksulluğu bir insan hakları me- yor, hem de büyük bir doğallıkla. selesi olarak da tartışmayı hedefliyor. Bugün istemediğimiz kadar binamız, “duble” (!) Derin Yoksulluk Ağı gönüllüsü Şevval Şener, yollarımız, geçsek de geçmesek de parasını ödedi- “derin yoksulluk” kavramının açlık sınırının altın- ğimiz köprülerimiz, hatta sayısını bilemediğimiz kada yaşayan, en temel yaşamsal dar çok üniversitemiz var ama adlarını Nobel ödüllü hakları ihlal edilen bireyle- Aziz Sancar’ın yanına ekleyebilen fizikçimiz, kim- ri kapsadığını ve bu kav- yacımız, makaleleriyle dünya bilim tarihine girmiş, ramı görünür kılmayı araştırmalarıyla bilimin gelişimine katkıda bulun- amaçladıklarını dile muş, göğsümüzü gururla kabartan bilim insanla- rımız... Onlar yok. Üstelik yolumuz bilimden epey- getiriyor. Durumun böyle olmadığını belirten Şener ce farklı bir yöne kıvrılmış, o yana doğru (ilerliyoruz, Şevval Şener, şöyle anlatıyor: “Taşıma su ile evin su ihtiya- diyemeyeceğim) devrile yuvarlana gidiyoruz. salgından sonra cını karşılayan, fatura ödeyemediği için elekt- Öğretim birliği (tevhid-i tedrisat) yasası çok- bazı ailelerden gı- riksiz yaşayan, çadırda ve barakada yaşamak tan parçalanmış durumda. Bir yanda imam-hatip- daya dahi erişeme- zorunda kalan, çamaşırı elinde yıkayan, kom- lerin en yaygın eğitim kurumu durumuna getiril- diklerine dair te- şusunun buzdolabını kullanan, market ve pazar meye çalışılması yetmemiş, çeşit çeşit tarikat gizli lefonlar almaya çöplerinden beslenen, bebeğine bez alamayıp - açık dinsel eğitim veriyor, öte yanda gitgide güç- başladıklarını söy- poşet bağlayan, içme suyu alamadığı için musluk- ten düşen devlet okulları her bakımdan yetersiz lüyor. Şener “Mart tan içen, bebeğini beline bağlayıp pandemi döne- kalmakta, düne kadar ciddi bir kazanç kapısı olan 2020’de ilk görünür fa- özel okullar içinde farklı amaç güdenler çok. Çağdaş minde bile çöpten kağıt toplamaya çıkan, ped alama- bir eğitim alabilen çocuklarımız yok değil ama onla- aliyetimiz olan #Evinden- dığı için bakkaldan bir liraya bebek bezi alıp keserek rın da çoğu yurt dışına gitmenin yolunu aramakta. Değiştir kampanyasını başlattık. kullanmak durumunda kalan kişilerle beraber, ancak Üste bakıyorsunuz yüzlerce üniversite ara- Destekçiler online marketler aracılığı ile bu kişile- birbirimizden habersiz yaşıyoruz bu şehirde. Üstelik sından dünyaya kendisini kabul ettiren üniversi- rin evine doğrudan gıda desteği gönderdi, halen aktif sayıları da hiç azımsanacak gibi değil. Niyetimiz ön- temizin sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor; alta olarak devam ediyor. Mayıs 2020’den itibaren temas celikle ‘yoksulluk kalmadı’, ‘insanlar iş beğenmiyor’, dan bağımsız yaşayabilecek kapasiteye getirmeye yö- bakıyorsunuz ilkokulun son sınıfında okumayı sö- içinde olduğumuz ailelerin paylaşımları üzerine gün- ‘çocuklarını okutsalardı o zaman’ diye düşünen kişi- nelik bir pratik yok. Bu durum da bir kısır döngüye kememiş çocuğumuz var. Çocuklarımıza okudu- lük insan hakları hikayeleri serisini başlattık.” diyor. lerin ama aslında herkesin kulağına derin yoksulluğun dönüşüyor, yoksulluk ve yoksulluğa neden olan se- ğunu anlama becerisi kazandırmaktan yoksunuz. Ayrıca evinde tablet, tv veya internet olmadığı için sürdürülemez koşullarına dair fikir çalınması.” bepler baki kalıyor, yalnızca üzerine bir yerden yama Eğitimde dünyadaki yerimizi gösteren istatistikle- uzaktan eğitime erişemeyen çocuklar için bir kampan- yapılmış oluyor.” diyor. re, grafiklere baktığımızda içimiz kan ağlıyor. Yolu, ya başlattıklarını ifade eden Şener, yoksul insanların köprüyü parasını bastırır yaptırırsınız ama insa- “SOMUT ÖNERİLER GEREKİYOR” Yoksulluğun ortadan kaldırılması için politik öne- nı yetiştirmek sabır gerektirir, bilimle biçimlenmiş ekonomik, sosyal ve kültürel haklarına ne kadar erişe- Yoksulluğun bir insan hakları meselesi olarak ele rilerin somut, detaylı ve katılımcı bir şekilde plan- bir bilinç ister, akıl ister, azim ister. Bugünden yarı- bildiklerine dair bir saha araştırması yaptıklarını belir- alınması gerektiğini söyleyen Şener, uygulanacak po- lanması gerektiğini belirten Şener “Yoksulluk aynı na yetişmez insan. Bugün harekete geçilse harca- tiyor. Rapor, ekim ayında çıkacak. litikaların yoksulluğu azaltmaya değil ortadan kaldır- zamanda bir sosyal dışlanma ve eşitsizlik meselesi ol- nan emeğin meyvesi ancak yirmi yıl sonra alınır. maya yönelik olması gerektiğini ifade ediyor. duğu için ayrımcılığa sebep olan uygulama ve ya- Tabii yönetimde öyle bir istek ve bilinç olursa. Yok- KOŞULLARA İNANILMIYOR Ülkemizdeki sosyal hizmet politikala- saların da gözden geçirilmesi gerekiyor.” diye sa yalnız size, bize değil ülkeye de geçmiş olsun! Yoksulluğun görünür olmadığını söyleyen Şener, rının bireyi hak sahibi değil ihtiyaç sa- ifade ediyor. Türkçe notu: Yukarıda kendim kullanınca aklı- “Çizilen toz pembe tablo yüzünden ve günlük işlerde hibi olarak gördüğünü belirten Şener Ağa destek olmak isteyenler Twitter ma geldi. Bir “noktasında” modası var ki hiç sorma- çalışan kişilere olan bazı önyargılar sebebiyle insanlar “Gerçekten bizim de saha deneyimimiz ya da Instagram hesapları üzerinden mesaj yın. “Noktasında” sözcüğündeki “-da, -de” ekini derin yoksulluk koşullarına inanmak istemiyor. ‘Bel- söylüyor ki pek çok kişi sosyal yardım- atabilir veya derinyoksullukagi@gmail. bir önceki sözcüğe getirin, anlamda hiçbir değişiklik ki size yalan söylüyordur, nasıl televizyonu, buzdola- olmazsa bu “nokta”ların sözü uzatmaktan ve do- larla yaşamaya çalışıyor ama bu yardım- com adresine mail atarak bilgi alabilir. landırmaktan başka hiçbir işlevi yok demektir. bı, çamaşır makinesi olmaz bu devirde, mutlaka çev- larla birlikte derin yoksulluk ve yoksulluk Twitter: @yoksulluk_ag / İnstagram: “Finansal kaynaklara erişim noktasında...” (eri- rede destek olanı vardır’ diye düşünülebiliyor.” diyor. yaşayan kişileri güçlendirmeye, yardımlar- @derinyoksullukagi şimde) “Siyanürle altın işleme müsaadesi verilme nokta- sında...” (verilmesinde) “Yollar noktasında ve kent temizliği noktasında...” (Yollarda ve kent temizliğinde) Kadıköy'den Muş'a dayanışma örülüyor “Koruyucu malzeme noktasında eksiklik oluştur- mama noktasında... Rasimpaşa Mahallesi Muhtarlığı ile Danişment Mahallesi Muhtarlığı, çocuklara kırtasiye malzemesi ulaştırmak için kardeşlik köprüsü kurdu. Muhtar Sultan Aksu, “Bir defter ve silgiyle dayanışmayı büyütüyor, kardeşlik köprüsüne bir tuğla koyuyoruz” diyor Haftalık süreli yerel gazete

Kadıköy Belediyesi ve Kadıköylüler adına l Seyhan KALKAN VAYİÇ Kampanyanın bir buçuk hafta önce Sahibi Kadıköy Belediye Başkanı başladığını, eylül ayının sonuna kadar da devam edeceğini belirten muhtar Aksu, Av. Şerdil Dara ODABAŞI Muş Malazgirt Danişment Mahallesi'n- “Bir kalem, silgi, defter çocuklarımız için YAYIN KURULU deki çocukların kırtasiye malzeme- çok önemli. O yüzden okulda kullanıla- si ihtiyacını karşılamak için Rasimpa- Dinç ÇOBAN, cak bütün kırtasiye malzemelerini bek- şa Mahallesi Muhtarlığı ile Danişment Ayten GENÇ, Leyla ALP liyoruz. Şu an yardımlar muhtarlığımı- Mahallesi Muhtarlığı ele el verdi, Kadı- za gelmeye başladı. İçerisinde cetvel, Yazı İşleri Müdürü köy'den Muş'a dayanışmayı büyütü- çanta, oyun hamuru, defter, boya ka- Semra ÇELEBİ yoruz sloganıyla “Kardeşlik Köprü- lemleri, flüt...var. Bir defter sü Kuruyoruz” kampanyasını ve silgi almak dayanış- Sayfa Tasarımı başlattı. mayı büyüterek kar- Yasemin ÖZGÜNEŞ - Sinem HAMARAT Kampanya hakkında bilgi al- deşlik köprüsüne bir dığımız Rasimpaşa Mahal- tuğla koymak de- Sorumlu Yazı İşleri Müdürü lesi Muhtarı Sultan Aksu mek. Çocukların Serkan OKAY Kütük, kampanyanın or- yaşamlarını ko- Haber Merkezi taya çıkışını şöyle anla- laylaştırmak için Gökçe UYGUN - Erhan DEMİRTAŞ tıyor: “Danişment Ma- kampanyaya des- hallesi Muhtarı Hasan tek verilmesi bizi Reklam Servisi Başaran'ın mahallemizde sevindirir.”diyor. Özge ÖZVEREN MUSLU akrabaları var. Mahallemi- Eylül ayından sonra zi de çok seviyor. Bizi kardeş Reklam: (216) 345 82 02 gelecek olan kırtasiye muhtarlık olarak seçmek iste- malzemelerini de ihtiya- Adres: Osmanağa Mahallesi www.gazetekadikoy.com.tr Söğütlüçeşme Cad. www.facebook.com/gazetekadikoy diğini söyledi, biz de kabul ettik. Bizi cı olanlara ulaştırmayı sürdüre- Kalem Sok. No: 7/2 A Blok www.twitter.com/gazetekadikoy arayarak çocukların çok fazla kırtasiye ceklerini dile getiren Sultan Aksu, söz- Kadıköy E-posta: [email protected] Tel: (216) 348 70 60 Dağıtım: Mehmet Gündoğdu malzemesine ihtiyacı olduğunu, ailele- lerine şu bilgileri ekliyor: “Hakkari'den Reklam: (216) 345 82 02 (0532) 727 01 07 rin de çocukların ihtiyaçlarını karşılaya- de Gülcan öğretmenimiz aradı. Onla- Baskı: İleri Basım Matbaacılık Amb. Reklam Tanıtım Yayıncılık ve Teknik Hizmetleri Ticaret A.Ş. cak durumu olmadığını belirtti. Bizimle rın da kırtasiye malzemesine ihtiyaçla- Merkez Mah. 29 Ekim Cad. İhlas Plaza No:11 A/21 Yenibosna / İSTANBUL dayanışır mısınız dedi. Sözkonusu ço- rı varmış. Gelecek olan malzemelerden Gazetemizde yayınlanan yazıların yasal sorumluluğu yazı sahibine aittir. cuklar olunca elbette elimizi uzattık.” onlara da göndermek istiyoruz.” Yaşam 18-24 EYLÜL 2020 11

kalar, ki en babaları- büyük bir abisi, iki de cuğum olmuş, büyümüş, oyuncu olmak is- Aç tok, var yok… Dünya zamanları nın fiyatlarına bakma- kız kardeşi varmış. Kâ- temiş annesi gibi. Aman Allah. Ona gel de yın bile, insanı kendine ğıt, karton toplayarak anlat şimdi, yavrum bu ülkede sanata ye- rüs potansiyeli gören insan topluluğu, ama enayi hissettirmeye yaşamaya çalışıyorlar- terince değer verilmiyor, bak bir pande- birbirinin dibinden de ayrılmayan. Biraz sa- birebir ama alıp takan mış. Babayı anlatmıyor mi oldu arkadaşlarım işsiz kaldı, kiraları- MELTEM kin ol kardeşim, vapur sana bayılmıyor, el- var mı, var. Madem ısrarla. Üstüne var- nı bile ödeyemediler, sanatla uğraşıyorsan bet yanaşınca ineceksin elbet oradan inip böyle ciddi bir süreç- madım ben de. Yanım- işin zor, üstelik söyleyecek sözün varsa başka bir toplu taşımaya bineceksin. Biraz ten geçiyoruz, şu mas- da yedek maske var- işin daha da zor, söyleyemeyeceksin. Ar- YILMAZKAYA sakin biraz dingin ol. Sosyal mesafe yine ke olayına keşke daha dı, dedim bak hastalık tık dünya arz talep dünyası, bunun biraz yalan. Sen kendini korumazsan, kim sana katı kurallar getirilse var ortada koru ken- da dışına çıkarsan bedelini ödeyeceksin. Çoğu kez duymuşsunuzdur çevrenizde- özel hayatından ne yapabilir? Geçen gün diye düşünürken, otur- dini, tak şu maskeyi. Yok yok valla şu an bana göre değil. Evladı kilerden “Anlatsam film olur” sözünü. Ba- haberlerde izlediğim bir minibüsten bah- duğum mekânın önün- Maskeyi takarken de olanlara büyük sabır, güç kuvvet diliyorum. zılarımızın hayatı gerçekten de öyle. Onca setmek isterim, oturarak en fazla 12 yol- den karton toplayan utandı, hiç maske tak- Oyunculuk sevdalısı kardeşlerim arkadaş- filmin konusu nereden, senden benden biz- cu almak zorunda minibüsün içinden 33 bir çocuk geçiyor. Dol- mamış bunca zaman- larım, bana kızacaksınız belki ama, annem den. Kimi aşk, kimi göç, kimi savaş, kimi kişi indi. Bir minibüs dolusu 33 hikâye. Bir durduğu karton çuvalı dır. Yavrum karnını zor derdi ki kızım bir mesleğin olsun yine tiyat- mücadele. Yanımızdan her gün kaç hikâ- yerlere yetişmeye çalışan 33 insan. Her- kendinin iki katı. Uzak- doyuruyor, maske mi ro yap, hatta 90 yaşındaki anneannem hala ye geçiyor farkında mıyız? Yanımızdan ge- kes kendine göre haklı, karşısındakine göre tan izliyorum. Karton- düşünsün. Gülmeye sen ne oldun diyor, oyuncuyum diyorum, çen çoğu insan, kafamızı kaldırıp tarihini haksız. Ceza almamak için polise çırpına- ları bastı çuvala, taşa başladı sonra, dedim ee başka diyor. Yani diyeceğim o ki, anne- görmediğimiz binalar gibi. Boyu posu ren- rak dert anlatmaya çalışanlar, ne yaptığının oturdu. İnsanları izli- ne oldu, komik geldi me dünyalar kadar kızsam da yaş geçtikçe gi kalıyor aklımızda bazılarının. Bakıp gör- son derece farkındayken, içini onca insan- yor. Dondurma yiyen sevgilileri, bebek ara- abla dedi, gülüştük, sarıldım sonra ona, de- ona benziyorum. Zor zamanlarımız için bir mediğimiz, tahmin edip gerçeğini bilmedi- la dolduran şoförün trafiğe dikkat kesildi- basındaki çocuğuna gülücükler saçan an- dim hadi ye yemeğini bak soğuyacak. Sonra b planımız yok, gördük. Bu sevdadan vaz- ğimiz binalar gibi… Öyle alışmışız ki her şeyi ğini, fark etmediğini söylemesi polise bü- neyi, kendi yaşına yakın çocukların giydiği birkaç kere daha denk geldim Rexx’in o ta- geçin demiyorum da, çok sevdalı değilse- sınıflandırmaya, giydiği markadan, taktığı yük bir rahatlıkla. Aldığın verdiğin paranın ayakkabıları izliyor. Ayağında bir terlik var, raflarda oluyor genelde. Esmer, zayıf, 1.55 niz çok pişman olursunuz diyorum. Aşk bi- gözlükten, saçının rastasından, ayağında- da mı farkında değilsin be adam. Herkesin üstünde bir şort bir tişört, maskesi yok boylarında boncuk gözlü bir oğlan. Denk tince sevgilinin her şeyi batmaya başlar ya ki lastik pabuçtan, hemen bir tahmin yürü- bir tahmini var dönemle ilgili, biz de şaşır- yavrumun. Yanına gittim, şurada yemek yi- gelirseniz iki laf edin, sizin de onun da günü aynı o hesap. tüyoruz. Sonra pazarda tezgâh açan birinin dık artık neye inanacağımıza, yoğun bakım yorum gel bir şeyler atıştıralım dedim. Yok iyi geçsin. Ben sevdamla açım tokum, ben sev- öğretmen olduğunu duyduğumuzda, ya da hasta sayısının artması korkutucu, sonu- abla, üstüm çok kirli dedi, dedim gel olmaz Başta hikâye dedim ya. Hepimiz bir damla varım yokum, şartlar ne olursa ol- şiddet gören bir kadının eğitimli biri olması- muz böyle böyle hayrolsun artık ne kadar bir şey, gelmedi. Yüzündeki o hali görseniz, hikâye. Bu evlat buraya nasıl geldi, dili az sun, ağaçların arasından gökyüzünü gör- na şaşırıyoruz. Hayat sandığımız gibi ilerle- olabilirse. Bugünlerden geriye kalan, renk biraz mutlu biraz utangaç. Oturup orada ye- çok öğrenene kadar neler çekti, kim ona düğüm yatak odası camımın kenarındayım. miyor. Hepimiz kalıplarımızla varız, kalıplar renk maskeler… Bir yıl önce ve bir yıl sonra- mek istemedi. Tamam dedim bekle, geliyo- nasıl davrandı. Hepsi bir hikâye konusu Son satırlarımı yazarken size. Ah diyorum ardından ön yargılar. Hepimiz şu hayattan mın artık daha çok farkında olarak yaşaya- rum. Birkaç dakika sonra bir paketle yanına işte. Abisi, geleceğin onlara ne getireceği- bazen, keşke yüz yüze gelsek de dertleş- öğrenmek istediğimiz kadar varız. Doğar cağım… İnsan kaybetmeden anlamıyor bir gittim, öyle de zayıf ki ne yiyor ne içiyor bu ni asla bilmeyecekleri iki kız kardeş. Hep- sek. Kimde ne varsa olmayana verse, ki- doğmaz kimliğimizin rengi de belli, zıbını- şeyi, maskesiz nefes almayı özlemedik mi? çocuk diye düşünüyorsun. Bu arada konuş- si evlat ayrı da, son yıllarda kız çocukları minde akıl kiminde ekmek kiminde vicdan… mızın da, hayat ne her zaman pembe ya da Her şeyi kar bilen kapitalist sistem masında bir tuhaflık var, bir aksan var, çok için olan kaygımı size nasıl anlatırım bilmi- “Komşusu aç yatan, bizden değildir”le bü- mavi, ne de her zaman siyah ya da beyaz. maskeleri de kar bildi… Artık kıyafete uygun net anlamıyorum dediklerini. Nerelisin de- yorum. Onca emekle büyüt okut, kim kıy- yümedik mi biz? Renkler ne kadar varsa sen de o kadar var- maske takmak, bilmem kaç katlı maskele- dim, klasik bizim toplumda diyalog başlat- metini bilir, hayat onu nereye çeker bileme. … dedim, hadi ye yemeğini bak soğuya- sın, öğrendiğin kadarsın. rin koruyuculuğu, bir maskeyi yüz liradan ma sorusudur biliyorsunuz. Afganistanlıy- Her gün annelik duygusundan uzaklaşır- cak. “Sağol abla, kızkardeşlerime götüre- Vapurdan indim yürüyorum, birbirini vi- başlayarak satmaya çalışan orta halli mar- mış, iki yıl önce gelmişler İstanbul’a, ondan ken ben… Bazen düşünüyorum mesela ço- ceğim.” dedi. Kadıköy’de 83 mekan 6 aydır Buddha Zincir

Arkaoda Bina kapalıKadıköy’deki 300’ün üzerindeki eğlence mekanının 83’ü altı aydır kapalı. Aynı işi yaptıkları halde bazı işletmeler mekanlarını açabiliyorken bazılarına hala izin yok. Bu süreci kaldıramayıp mekanlarını tamamen kapatanlar da var l Fırat FISTIK nıyor, hala anlamış değiliz. 83 isletme aslında 83 ile çekerek yapmaya çalıştık. Nor- sınırlı değil. Geçen günlerde Moda-Der olarak yaptı- malleşme adımları atılsa da bi- ğımız bir araştırmayla yaklaşık bin kişinin bu durum- zim gibi ruhsat alma tarihi 2001 TAKSIM’DE DE BIRÇOK çişleri Bakanlığı’nın 15 Mart’ta yayın- dan zarar gördüğünü tespit ettik. Tabii ki bu sadece öncesi olan ve ruhsatlandırılma- MEKAN KAPANIYOR ladığı genelge ile “korona virüsü salgı- Kadıköy’de, Türkiye genelini siz hesaplayın. İlk ay- sı Emniyet Genel Müdürlüğü ta- Eğlence mekanlarının yanı sıra tiyatrolar ve nından vatandaşları korumak ve salgının larda salgının güzel yönetildiğini düşünmemize yol rafından yapılan işletmelerin kafeler de oldukça zor zamanlar geçiriyor. Mekan İ yayılmasını engellemek için” Sağlık Ba- açan hassasiyetler, nedense 1-2 ay sonra dogmalara, hiçbiri açılmamış oldu. Otur- kapanmalar Kadıköy’ün yanı sıra, kira bedellerinin kanlığı ile yapılan değerlendirme sonucu, vatandaş- ezberlere kurban edildi. Toparlanmakta güçlük çeken ma düzeninden çalışma şartla- yüksek olduğu Beşiktaş, Beyoğlu gibi yerlerde ların yakın mesafede bulunarak hastalığın bulaşma sağlık sistemi batıyor. Hala gece 24.00’ten sonra ke- rına kadar bütün kuralları belir- de yoğun olarak yaşanıyor. Son olarak, tiyatro riskini artırdığı göz önünde bulundurularak diskotek, silen müzikle, işletmeleri açmamakla mücadele edil- lenmiş olarak hizmet vermemiz gösterimlerinin, atölyelerin yapıldığı Toy İstanbul, bar ve gece kulüpleri kapanmıştı. Bu tedbir, 16 Mart diği iddia ediliyor. Bu süreçte mağdur olan bin kişi mümkünken maalesef altı aydır twitter hesabı üzerinden mekanı kapattıklarını itibariyle işleme kondu. için umarız sesimizi duyarlar.” işletmelerimiz kapalı. Bu konuda CİMER ve İçişle- duyurdu. Yine Taksim Beyoğlu’nda Altın Plak, Kadıköy’deki birçok eğlence mekanının etki- ri Bakanlığı’na yaptığımız itirazlara cevap dahi ala- Arsen Lüpen, Birdy Pera, Klein Garden, Kulp, lendiği tedbir 1 Haziran’da normalleşme takvimi- madık. Bürokratik hata olarak kabul ettiğim bu du- Müşterek, The Bar, Ziba gibi köklü işletmeler de altı aydır kapalı ve birçoğu iflas noktasına gelmiş nin açıklanmasıyla gevşetildi. Cumhurbaşkanı Recep rumdan ötürü, Kadıköy’de alternatif kültür, sanat, durumda. Refik Meyhanesi, Kumbara Kafe, Asma Tayyip Erdoğan’ın 1 Haziran’da kabine toplantısı eğlence denince akla gelen kökleşmiş mekanlar açı- Altı, Anahit Sahne gibi mekanlar da pandemi sonrası açıkladığı normalleşme adımlarına göre res- lamıyor. Kapalı olanlar en köklü olan işletmeler.” sürecindeki tedbirlere dayanamayarak tümden toranların, kafelerin, pastanelerin, kıraathanele- kapanmak zorunda kalan mekanlardan birkaçı. rin, çay bahçelerinin ve dernek lokallerinin belirle- “DEVLET DESTEĞİ YETERSİZ” Etkinlik ve eğlence sektörünün pandeminin nen kurallar çerçevesinde açılmasına karar verilmişti. İki işletmede 37 sigortalı personelin çalıştığı- sorumlusu haline getirildiğini savunanlar, ayrıca Ancak bar, meyhane, gece kulübü gibi eğlence me- nı söyleyen Ayber, devlet desteğinin yetersiz kaldı- sosyal medya platformlarından geçtiğimiz hafta kanlarının yanı sıra nargile kafeler, bu haktan yarar- ğı görüşünde: “Verilen devlet desteğinin yetersizliği profillerini kırmızı renge büründürerek duruma lanamadı. nedeniyle kendi kaynaklarımızı kullandık. Malum bi- tepki gösterdiler. Kadıköy, 300’ün üzerinde eğlence mekanı, barın Kadıköy Esnaf Derneği (KA- zim sektörde çalışanların genellikle hem yaş hem de olduğu bir ilçe ve İstanbul’un kültür-sanat ve eğlence DIDER) Başkanı ve Çarşı Mey- bu işte geçirdiği çalışma süresi oldukça kısa olduğu hiçbir destek almadık.” anlamında Beyoğlu ile birlikte merkezlerinden biri. hane’nin sahibi Tuncay Savaşlı için büyük çoğunluğu kısa çalışma ödeneğinden fay- Yaşanan durumu ‘bürokratik hata’ olarak nitele- Kadıköy’deki bar işletmecileri ve çalışanlar, ilk ted- ise mekanı altı aydır kapalı olan dalanamadı. Aylık 1000 lira civarında olan ücretsiz yen Ayber, bu konuda adım atılmazsa bu mekanlar- birleri destekleyerek mekanlarını kapattıklarını söy- işletme sahiplerinden. Savaş- izin desteğiyle yaşamaya mahkum kaldılar. Biz işve- da üretimlerini sergileyen sanatçıların da bu durum- lerken, normalleşmeyle birlikte kendileriyle aynı işi lı “Bar ruhsatıyla diger ruhsat- renler de sadece bazı vergilerin ertelenmesi dışında dan etkilendiğini söyleyerek sözlerini sonlandırıyor. yapan bazı mekanların restoran ruhsatı olduğu için lar arasındaki tek fark, barların açılabildiğini, kendi işletmelerinin ise sadece bar ruh- faaliyet konusu içerisinde mü- satı olduğu için açılamadığını belirtiyor. zik yayını izninin de bulunması” derken, artık mekanı tümden kapatmayı düşündükle- KREDİYLE AYAKTA KALIYORLAR rini anlatıyor: “Kadıköy’deki bar işletmecileri olarak 83 mekan 6 aydır kapalı. Birçok işletme kredi çe- çeşitli girişimlerde bulunduk derdimizi anlattık ama kerek ayakta kalmaya çalışırken, bu kapanmayla mü- sonuç alamadık. Kadıköy kalabalık bir yer ve genel cadele edemeyip kapanan mekanlar da var. İşletmeci- olarak sosyal mesafe kurallarına uyulmuyor, önlem- ler, bu mekanlarda yaklaşık bin personelin çalıştığını ler çok zayıf. Vatandaş, salgın bitmiş gibi bakıyor. söylerken, kendi mekanlarının da diğer işletmeler Durum gittikçe kötüye gidiyor ve açılmakla ilgili bir gibi belirlenen kurallar çerçevesinde açılabileceğini ümidimiz de kalmadı. Biz mekanımızı tümden kapat- belirtiyor. mayı düşünüyoruz.” Moda Eğlence Yerleri Kül- tür ve Dayanışma Derneği (Mo- “MAĞDUR OLANLAR KÖKLÜ MEKANLAR” da-Der) Başkanı Günay Önalan, Kadıköy barlar sokağı olarak bilinen Kadife So- mart ayında alınan önlemleri es- kak, yıllardır özellikle gençlerin İstanbul genelinde naflar olarak desteklediklerini en uğrak yerlerinden biri. Bu sokakta 20 yılı aşkın bir söylerken normalleşmenin ar- süredir faaliyet gösteren Arkaoda ve Bina’nın ortak- dından açılamamalarını anlaya- larından Levent Ayber, özellikle bu süreçte mekan- madıklarını belirtiyor: “1 Ha- larla ilgili alınan tedbirlerin en fazla köklü işletmele- ziran’daki kısmi açılmalar bizi ri vurduğunu düşünüyor. hayal kırıklığına uğrattı. Pande- Ayber, bunun nedenini şöyle belirtiyor: “Bütün minin sorumlusu haline geldik. bu süreçte hem çalışanlarımıza destek olmaya çalıştık Sadece Kadıköy’de 83 işletme açılmadı. Ne amaçla- hem de devam eden kira benzeri ödemelerimizi kredi 12 18 - 24 EYLÜL 2020 Sağlık-Yaşam Psikologlardan dayanışma eli

Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar, salgın sürecinde çalışma koşulları ağırlaşan sağlık çalışanlarına, işten çıkarılan kişilere ve bu süreçte evdeki iş yükü COVİD-19, artan kadınlara süreli ücretsiz psikolojik destek meslek hastalığı mı? hizmeti veriyor Dünyanın birçok ülkesinde korona başvuru süreçlerini zorlaştırmak, emekçileri yıllarca süre- cek tespit davaları ile yıldırarak yasal haklarından vazgeçir- virüsü meslek hastalığı olarak mek isteniyor. Çalışma koşullarına ilişkin gerekli tedbirler l Erhan DEMİRTAŞ naklanıyor. Sağlık çalışanlarının zorlukları- nı kendilerinden ve meslek emek örgütle- sayılırken ülkemizde Covid-19 testi alınmazken iş kazası ve meslek hastalığı tespitiyle birlik- rinden dinlemek en doğrusu olur ki sağlık te doğacak hukuki, cezai, idari ve politik sorumluluklardan Toplumsal dayanışma için dönem dönem ça- sistemi sorunlarının nasıl bir psikolojik yük pozitif çıkan sigortalı çalışanlar iş kaçmak istiyorlar. Oysa var olan mevzuat kapsamında de- lışmalar yapan Toplumsal Dayanışma İçin yarattığını daha iyi anlayabilelim. Bu konuda kazası ve meslek hastalığı sigortası ğerlendirme yapıldığında korona virüsü zaten meslek hasta- Psikologlar (TODAP) salgın sürecinde ça- TTB ve SES’in düzenli olarak yaptıkları de- lığı olarak tanımlanıyor.” dedi. lışma koşulları ağırlaşan sağlık çalışanları- taylı açıklamaları takip etmekte fayda var. kapsamında değerlendirilmiyor. Yukarıda belirtilen iş kanunlarına göre korona virüsü- na, işten çıkarılan kişilere ve bu süreçte ev- Tabii ki biz de benzer sorunları; uzun çalışma SGK’nın genelgesine meslek nün, meslek hastalığı tanımına uyduğunu belirten Ho- deki iş yükü artan kadınlara süreli ücretsiz saatleri, virüse karşı yeterince koruyucu ön- caoğulları, aksi yöndeki tartışma ve düzenleme- psikolojik destek hizmeti sunmaya başladı. lem alınmaması (testlerin düzenli yapılma- örgütleri karşı çıkıyor lerin yasal sorumluluklardan kaçmak isteyen Toplumsal olaylar sonrasında daha önce de ması gibi), yüksek risk altında çalışılması ve sermayenin bir çabası olduğunu düşünüyor. benzer çalışmalar gerçekleştiren psikologla- hasta yoğunluğunun fazla olması gibi sorun- l Fırat FISTIK rın bu hizmetini TODAP üyesi İpek Demirok ların yarattığı tükenmişliğe şahit oluyoruz. ile konuştuk. Bazı sağlık çalışanları aileleri ve çevreleri- HANGİ HAKLARI VAR? ni korumak adına sosyal olarak da izole ola- eslek örgütleri ve sendikalar, Hocaoğulları, korona virüsünün meslek TELEFON VE İNTERNET ÜZERİNDEN biliyor ki bu durum zorluklarla baş etmede sadece sağlık çalışanları için hastalığı sayılması durumunda ortaya çıkan Psikologlar tarafından yürütülen psikolo- en etkili kaynaklardan olan sosyal destekten değil, çalıştığı yer ve iş gere- hakları ise şöyle açıklıyor: “İş kazası ve mes- jik destek çalışmalarının pandemi koşulla- mahrum kalmalarına neden olabiliyor. Yor- M ği korona virüsüne maruz ka- lek hastalığı durumunda sigortalıya tanınan rı nedeniyle internet üzerinden çeşitli prog- gun, yalnız ve çökkün hissetme, hasta olma lan işçiler için de yasanın uygulanması ve kimi mali haklar var. Bu haklar geçici iş gö- ramlar kullanılarak ya da telefon aracılığıyla ve yakınlara bulaştırmak- meslek hastalığı sayılmasından yana. remezlik süresince günlük geçici iş göremezlik yürütüldüğünü ifade eden Demirok, “Biz de tan duyulan endi- Korona virüsüne yakalanan bir işçi için ödeneği verilmesi, sürekli iş göremezlik geliri bağ- bu çalışma için benzer kaynak- şe çalışma süresi lanması, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen si- ları kullanıyo- uzadıkça artabili- hastalık, meslek hastalığı olarak sayılırsa sağlık yor. Ne yazık ki bu gortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması, gelir bağlan- ruz. Bu yöntem- giderlerinin tamamı karşılanıyor, işçi iş göremez raporu al- le Türkiye’nin süreçte hekimler ması durumunda tazminat hakkından faydalanıyor, hayatını mış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi, iş farklı yerlerinden başta olmak üze- kaybedenlerin yakınlarına ise maaş bağlanıyor. Bunun aksi kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze başvuruculara da re sağlık perso- durumlarda ise işçiler tazminat hakkını kaybediyor, hakları ödeneği verilmesi gibi haklar. İşyerlerinden tedbirleri alma- danışmanlık hiz- nellerinden has- ödenmiyor, yakınları herhangi bir hak talep edemiyor. yanların hukuki, cezai ve idari sorumluluğunun da doğma- meti ulaştırabili- talık ve kayıp haberleri Dünya Sağlık Örgütü de dahil olmak üzere birçok ulus- sına neden olabilir. Gerekli koşulların oluşması durumunda yoruz. Görüşme- alıyoruz. Bu durumunun çalışanlar üze- lararası kuruluş, korona virüsünün meslek hastalığı olarak salgına yakalanan kişilerin veya yakınlarının tazminat hak- ler, başvurucu ve rinde yarattığı çaresizlik, değersizlik ve öfke sayılmasının gerektiğini açıklarken, İtalya, Fransa, Belçi- kı oluşur, meslek hastalığı ve iş kazası tespitleri hukuki ve danışmanın uygun gördüğü şekilde dört ile duygularını hiçbirimiz anlamakta zorlanma- ka, Güney Afrika, Kanada, Malezya gibi ülkelerde hastalık cezai süreçlerde de etkili olur.” sekiz seans arasında sürdürülüyor. İlk ola- yız sanıyorum.” Şu anda salgının devam ettiğini ve birçok yerde insanca rak hastanede çalışan hekimler, hemşire- meslek hastalığı statüsüne kavuşmuş durumda. “ÇALIŞMALARDA YER ALABİLİRİZ” çalışma koşullarının olmadığını vurgulayan Hocaoğulları, ler, hastabakıcılar, temizlik işçileri gibi tüm sağlık personeline yönelik olarak başlattığı- TODAP olarak daha önce de farklı dernek ve YASA NE DİYOR? işçilerin iş kazası ve meslek hastalığı kayıtlarının yapılma- mız çalışmayı, yaz döneminde pandemi do- meslek örgütleriyle birlikte Suruç ve Anka- Ülkemizde 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanu- sı konusunda ısrarcı olması gerektiğini, sağlık kurumu bil- layısıyla diğer alanlarda da çalışma koşulları ra katliamlarından sonra kurulan psiko-sos- nu’nda meslek hastalığı, “Mesleki risklere maruziyet sonu- dirim yapmıyor ise bireysel olarak posta yoluyla veya elden değişen, risk altında çalışmaya devam eden yal dayanışma ağı içinde yer aldıklarını hatır- cu ortaya çıkan hastalık” olarak tanımlanıyor. 5510 sayılı SGK’ya başvuruda bulunması gerektiğini söylüyor. veya işini kaybeden kişilerin başvuracağı şe- latan Demirok, “Hem ev ziyaretleri hem grup Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda ise kilde genişlettik. Bu dönemde ev içi emeği çalışmaları hem de bireysel görüşmeler- şöyle bir tanım var: “Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin “ENFEKTE SAĞLIK ÇALIŞANI ARTIYOR” artan kadınların da başvurusuna açmış ol- le psikolojik destek hizmetleri de verdik. Şu niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürü- Şu anda enfekte olan sağlık çalışanı sayısının 1 Hazi- duk. Halen bahsi geçen tüm gruplara ücret- an SES ile birlikte bu çalışmayı yürütüyoruz, tüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, ran öncesine göre 10 kat arttığını iddia eden Hocaoğulları, siz psikolojik danışmanlık hizmeti sunuyo- bundan sonra da toplumsal dayanışmayı ön- şu anda hastanelerdeki durumu şöyle anlatıyor: “Bakanlığın ruz.” dedi. celiğe alan bir perspektifle benzeri çalışma- bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.” lar içinde yer alabiliriz.” diye konuştu. son verilerine göre de vakaların yüzde 11’i sağlık emekçi- Türkiye’de SGK’nın yayınladığı genelgenin yasaya ay- “SOSYAL DESTEKTEN MAHRUMLAR” TODAP’ın başlattığı süreli ve ücretsiz psiko- kırı olduğunu savunan, mevcut yasalar gereği korona virüsü- si. Enfekte sağlık emekçisi sayısının hızla artmasının bir- Amaçlarının toplumsal dayanışmanın so- lojik destek hizmetinden faydalanmak iste- nün meslek hastalığı sayılması gerektiğini düşünen kurum- den fazla nedeni var. Genel anlamda salgına karşı alınması rumluluğunu yerine getirmek olduğunu be- yenler şu iletişim bilgileri üzerinden başvuru lardan Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçiler Sendikası’ndan gereken tedbirlerin alınmadığı koşullarda sağlık emekçile- lirten Demirok, sağlık çalışanlarının yaşadığı yapabilecek: (SES) Av. Sevinç Hocaoğulları sorularımızı yanıtladı. ri hem salgınla hem de sağlık sisteminin piyasalaştırılma- sorunları şu sözlerle özetledi: “Sağlık çalı- Telefon: 0530 887 11 90 İlk günlerden itibaren alınan ve alınmayan tedbirlerle sının sonuçlarıyla mücadele ediyor. Birinci basamak sağlık şanlarının yaşadıkları zorlukların çoğu var E-posta: todapsespsikolojikdestek@gma- salgının Türkiye’de bir işçi sınıfı hastalığına dönüştüğünü hizmetlerinin çökertilmesi, yetersiz sağlık kurumları, yeterli olan sağlık sisteminin sorunlarından kay- il.com söyleyen Hocaoğulları, gelinen süreci şöyle özetledi: “Evde sağlıkçı ataması yapılmaması gibi yapısal sorunlar temel ne- kal çağrılarının yapıldığı ilk dönemde evde kalma olana- denler arasında. Yapısal sorunlarla birlikte salgın sürecinin ğı olmayıp işçi sağlığı tedbirlerinin alınmadığı koşullar- yönetilmesine ilişkin aksaklıklar da devam ediyor. SES An- da çalışmaya zorlanan veya bugün yine yetersiz tedbir ve kara Şubesi’nin şehir hastanesi özelinde yaptığı açıklamada kontrollerle çalışmaya mecbur edilen emekçiler, salgından yer verilen kimi sorunlara değinecek olursak; sağlık emek- daha fazla etkilenmektedir. Sağlık emekçileri de salgından çileri temaslı kapsamında değerlendirilmemektedir, temas- en fazla etkilenenler arasında. Bu durum DİSK’in, SES’in lı olan sağlık emekçileri çift maske ile çalıştırılmaya devam açıkladığı verilerle de görünür halde. Salgının kamu emek- edilmektedir. Covid-19 tanılı sağlık emekçileri raporlarının çileri ve işçiler açısından görünür olan ölümcül sonuçları 5. ve 7. günde bulguları yok ise iş yoğunluğu bahane edile- ‘koronavirüs meslek hastalığı sayılmalı mıdır’ sorusunun rek, sözel olarak işlerine geri çağrılmaktadır, yaygın ve sü- değil de ‘iktidar neden hala emekçilerin sosyal güvenceleri- reklilik gösteren test ve taramalar yapılmamaktadır, sağlık ni yok sayacak düzenlemelerde ısrarcı olmaktadır’, ‘işçiler/ emekçilerinin sayı yetersizliği nedeniyle iş yükleri artmak- emekçiler neden salgına karşı korunmamaktadır’ sorularını tadır, taşeron şirketler aracılığıyla çalıştırılan sağlık işçileri- daha fazla sormamızı zorunlu kılıyor.” ne gerekli ve nitelikli koruyucu ekipman verilmemektedir. Daha da arttırılabilecek bu ve benzeri sorunlar pek çok sağ- “MEVZUATA GÖRE MESLEK HASTALIĞI” lık kurumunda benzer şekillerde yaşanmaktadır.” SGK’nın 7 Mayıs 2020 tarihli genelgesine değinen Ho- Korona virüsünün meslek hastalığı sayılması konusu caoğulları, “SGK’nın yasal yükümlülükleri yok sayan ge- Türk Tabipleri Birliği (TTB) heyeti ile Sağlık Bakanı Fah- nelgesine karşı SES adına iptal davası açtık. Bu genelge rettin Koca’nın toplantısında da gündeme gelmiş, Koca, bu ile korona virüsüne yakalanıp hakkını aramak isteyenlerin konuda çalışma yürütüldüğünü söylemişti.

Ülkemizde Yaşlılara En İyi Hizmette Öncü, Önder ve Örnek Kuruluş Ülkemizde Yaşlılara En İyi Hizmette Öncü, Önder ve Örnek Kuruluş KASEV V Vakfıakfı Ülkemizde YaşlılaraKASEV En İyi Hizmette Öncü, Vakfı Önder ve Örnek Kuruluş Dinlenmeevi-Huzurevi-ÖzelÜlkemizdeDinlenmeevi-Huzurevi-Özel Yaşlılara En İyi Hizmette Bakım Öncü, Bakım Önder Bölümü Bölümü ve Örnek T Tesisleriesisleri Kuruluş Genel Yönetmen: Prof. Dr. Paşa Göktaş Dinlenmeevi-Huzurevi-Özel Bakım Bölümü Tesisleri KASEV V Vakfıakfı Kovid-19 ile ilgili TÜM TESTLERİ-PCR Dinlenmeevi-Huzurevi-Özel Bakım Bölümü Tesisleri ve Antikorlar (IgG,IgM,Doğrulama) Dinlenmeevi-Huzurevi-Özel Bakım Bölümü Tesisleri yapmaktayız .Yurtdışı için gereken PCR raporlarımız, TÜRKAK ISO 15189

uluslararası akreditasyonumuz  nedeniyle dünyanın tüm ülkelerinde  Felçli, Alzheimer, Parkinson gibi hastalıklarda yaşlıya özel bakım uygulayan geçerlidir.  modern sistemleri,  Hastane sonrası tıbbi bakımevi ve sosyal-psikolojik destek çalışmalarıyla,    Ayrıca tatile giderken aile büyüklerinizi gönül rahatlığı ile emanet edebileceğiniz, facebook.com/gelisimtiplab instagram.com/gelisimtiplab  FFelçli,elçli, Felçli, AlzheimerAlzheimer AlzheimerC , P, Parkinsonarkinson gibigibi hastalıklarhastalıklardada yy aşlıyaşlıaşlıyyaay özel aözel özel bakım bakım bakım u yugulay ugulaygulayanyan yan Yaşlılarınızamodern sist güemleri,venli eTvel: sahipliği (0216) y 493apacak 57 21 kurum (5hat) olar - GSM:ak yanında (0533)yız. 657 73 78 modernmodern Felçli, Alzheimer sistsistemleri,, Parkinson gibi hastalıklarda yaşlıya özel bakım uygulayan  Hastane sonrası tıbbiFax: bakıme (0216)vi ve sos494yal-psik 33 57olojik - E-mail: destek çalışmaları info@kasevyla,.org Hastanemodern sonr sistemleri,ası tıbbi bakımevi ve sosyal-psikolojik destek çalışmalarıyla, HastaneAyrıca sonrtatiasıle gitıbbiderkAdres: bakımeen ai leKASEVvi büveyü soskl yVeral-psikakfıiniz iKamil göolojiknü lÇetin destrahat ekOralerlığı çalışmaları ile Kampüsüemanyetla,  Hastane sonrası tıbbi bakımevi ve sosyal-psikolojik destek çalışmalarıyla,  www AAyryredebileceğiniz,ıc.kasevıcaa tata.org.trtitile giderkEdebalien aiailele Caddesi bübüyüyüklkl erNo:1erininiz izAi iydıntepe gögönünül l r ah-r ahTatuzlaatlığılı ğı / İSTil eil eANBULem emananet et  Ayrıca tatileC giderken aile büyüklerinizi gönül rahatlığı ile emanet edebileceğiniz,edebileceğiniz, Yaşlılarınıza güvenli eTvel: sahipliği (0216) y 493apacak 57 21 kurum (5hat) olar - GSM:ak yanında (0533)yız. 657 73 78 edebileceğiniz,C YaşlılarınızaC güC venli evFax: sahipliği (0216) (0216) y 493apacak 494 57 2133 kurum (5hat)57 - olar -E-mail: ak yanında (0533)info@kasevyız. 657 73.org 78 Y aşlılarınızaYaşlılarınıza gü güvvenlienli eT eTvel:vel: sahipliği sahipliği (0216) (0216) y 493 493apacak 57 57 21 21k kurum urum (5hat) (5hat) olar olar - -GSM: akak y anınday anında (0533) (0533)yız. 657yız. 657 73 73 78 78 TAdres:el: KASEV Vakfı Kamil ÇetinGSM: Oraler Kampüsü Fax:Fax: (0216)(0216) 494494 3333 5757 -- E-mail: [email protected] Fax:Edebali (0216) Caddesi 494 No:1 33 A ydıntepe57 - E-mail: - Tuzla info@kasev/ İSTANBUL.org www.kasev.org.tr Adres:Adres: KASEVKASEV VVakfıakfı KamilKamil Çetin Oraler Kampüsü Adres: KASEV Vakfı Kamil Çetin Oraler Kampüsü wwwwww.kasev.kasev.org.tr.org.tr EdebaliEdebali CaddesiCaddesi No:1No:1 AAydıntepeydıntepe -- Tuzla / İSTANBUL www.kasev.org.tr Edebali Caddesi No:1 Aydıntepe - Tuzla / İSTANBUL Spor-Yaşam 18 - 24 EYLÜL 2020 13 HaydarpaSa Demİrspor Türkiye’nin en köklü kulüplerinden Haydarpaşa Demirspor, zor zamanlar kapanmanın eşiğinde geçiriyor. Kapanma tehlikesiyle Bu kulüp neredeyse 100 yaşında. Futbol, güreş, judo karşı karşıya olan kulübün ve masa tenisinde faaliyetlerine devam etmeye ça- sıkıntılarının temel sebebi lışıyor. Elimizde kala kala bir otopark ve küçük bir saha kaldı. Orada da sıkıntılar var. Bu alan için sa- maddi giderlerin sabit dece TCDD 1. Bölge Müdürlüğü’ne aylık 7 bin lira kalmasına rağmen, gelirlerin para ödüyoruz. Geçmişten beri birikmiş kira borçla- rı 400 bin liraya yakın. Kulübün bu kiraları ödemesi sürekli azalması... mümkün değil ve kulübün geleceği belirsiz.” l Fırat FISTIK Tek amaçlarının çocukları sokaktan alarak, sporu teşvik etmek olduğunu söyleyen Ayten, sözleri- ni şöyle sonlandırdı: “Artık çocuklara ayakkabı bile aydarpaşa Demirspor, Türkiye Cumhuri- alamıyoruz. Kadıköy’ün merkezinde bir kulübüz ama yeti Devlet Demiryolları (TCDD) bünye- sporcu bulmakta zorluk yaşıyoruz. Hiçbir ücret talep sinde kurulsa da şu anda kurumdan hiç- etmeden tüm eğitimlerini üstleniyoruz. Gelsinler, ant- H bir destek alamıyor ve üstüne kullandığı renmanlarımızı ilzesinler.” arazi için kira ödüyor. Tüm bu olumsuzluklar 4-5 yıldır sürerken bir de “ÇOCUKLARINIZI GETİRİN, SPORA TEŞVİK EDİN” salgının başlamasıyla Orgeneral Şahap Gürler Cad- Ahmet Polat ise yakla- desi’nde kulübe ait halı saha da kapandığı için mad- şık 5 yıldır Haydarpaşa De- di kazançlar durma noktasına geldi. Kulübün olduğu mirspor’da futbol takı- arazideki otopark tek gelir kaynağı ve aylık olarak mının antrenörlüğünü TCDD’ye ödenen kira bedeli 7 bin TL. Şu anda De- yapıyor. Polat, futbol- mirspor, sadece altyapı kulübü olmuş durumda. Geç- da 2004, 2005, 2006 mişte güreş, atletizm, judo, masa tenisi, futbol gibi doğumlularla birlikte alanlarda faaliyet gösteren kulübün şu an sadece fut- gruplar oluşturduklarını bol altyapı faaliyetleri devam ediyor. söylüyor ve ekliyor: “Biz bu olaya sadece futbolcu Ahmet Polat “GELİR GİDERİ KARŞILAMIYOR” yetiştirmek olarak bakmıyo- Kulüp yöneticisi ve antrenör- ruz, topluma en iyi şekilde bu lerle kulübün durumunu, ama- çocukları kazandırmak istiyoruz. Aileler, tör branşların karşılaştıkları koşullar gereği çalışma zorundalar ve çocuklar evde zorlukları konuştuk. yalnız kalıyor. Biz onları buraya kazandırarak burada 10 senedir Haydarpa- da çalışıyor. Önceden 3-4 bin lira “KADIKÖY’DE YER YOK” onlara babalık, abilik yapıyoruz.” şa Demirspor kulübünün dağıtırken sporculara, şimdi bu “Tüm amatör spor kulüplerinin ortak sorunu ge- “Umarım pandemiyi atlatırız” diyen Polat, şöyle yöneticiliğini yapan İsma- para 900 liraya düştü. Nor- lirlerinin olmaması” diyen Ayten, şöyle devam devam ediyor: “Ligler başlayacakmış gibi çalışıyo- il Çiloğlu, kulübün şu anda malde bir sporcunun alacağı ediyor: “Güreş için salon lazım, futbol için saha ruz. Bir çağrımız var; ailelerimiz çocuklarını getiren büyük sıkıntısının mad- parayı 10 kişiye dağıtıyoruz. lazım. Kadıköy ilçesi sınırları içindeki nizami sinler buraya, eğitimlerimizi nasıl yaptığımızı gör- İsmail Çiloğlu di sıkıntılar olduğunu belir- Sporcuların giderini karşı- tek futbol sahası Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu sünler. Gözlerinin arkada kalmayacağından eminim. tirken, “Gelirler, giderleri kar- lamayınca kimse gelmiyor. Stadı. Başka bir saha yok. Fikirtepe’de kentsel Haftanın beş günü antrenman yapıyoruz, çocukların şılamıyor. Her ay eksideyiz ama Salgından dolayı açık olan dönüşümden sonra alanlar, ilçe belediyesine de- ders programlarına göre ayarlıyoruz. Çocuklarımızın bir şekilde döndürmeye çalışıyoruz kulübü. Futbolda branşımız da çalışmıyor. Gü- ğil Bakanlığa teslim edildi. Yer yok. Kadıköy’de önlerini de açıyoruz, geçen sene 4 oyuncumuzu Be- A takımı, genç takım vardı kapattık, güreşte iki branş reşte zaten olimpiyatlarda gü- Ömer Ayten şu anda 12 tane kulüp var hiçbirinin sahası yok. şiktaş aldı. 40’a yakın sporcumuz var, gelsinler, bizi vardı birini kapatmak zorunda kaldık. Şu anda altyapı reşecekler dışında altyapının ta- Ataşehir’de sahalar var, orada da söz hakkımız yok. tanısınlar, sahip çıksınlar, çocuklarını göndersinler kulübüne döndük. Pandemi de ekstra gelir kaybına ne- mamı bitmiş durumda. Kulübün Para vermeniz gerekiyor oralarda oynamanız için. istiyoruz.” den oldu. En büyük gelir kaynakları halı saha ve oto- güreş geleneği çok eski, esas branşlardan biri. Kar- park. Bilindiği gibi halı sahalar daha yeni açıldı. Gider deşim Hamza Yerlikaya da bu kulüpten çıkmıştır. hep aynı, gelirler sürekli azalıyor. Kimseden aidat al- Remzi Öztürk, Serhat Balcı, Salih Bora, Serhat Ka- OYUNCULAR VE TARAFTARLAR NE DİYOR? mıyoruz, para istemiyoruz. Bizim tarzımız ve inancı- radağ, Fatih Koyuncu, Hamit Kaplan gibi isimler bu 16 yaşındaki Deniz ise şu andaki Haydar- günlerine dönmesini umut ediyor. mız bu. Böyle olunca da zorlanıyoruz tabii ki.” dedi. kulüpten. Hepsi Avrupa’da mücadele etmiş isimler. paşa Demirspor futbol takımının kapta- Khalkedon taraftar grubundan Doğukan Şimdi sıfıra yakın bir hale geldi kulüp. Sorunun te- nı. 7 yıldır kulüpte top oynayan Deniz, “İlk Uçan, şunları söylüyor: “Haydarpaşa De- YERLİKAYA’YI YETİŞTİREN KULÜP meli ise şu, eskiden demiryolu bünyesinde çalışan- başta daha kalabalıktı. Şu anda kemik bir mirspor, demiryolu işçilerinin kurduğu bir Muttalip Yerlikaya ise güreş lar alınıyordu ancak şimdi kadro yok, verilmiyor. takım oluştu ve buradaki arkadaşlarımız- takımdır ve tarihi başarılarla doludur. Ba- antrenörü ve aynı zamanda Kamu, sporu ve kulüpleri destekliyordu artık böyle la turnuvalara çıkıyoruz. Yeterli mi değil şarılardan çok pes etmemesiyle tarih milli sporcu Hamza Yerli- ama çabalıyoruz. Karşımızdaki takımla- yazmıştır. Kulüp şu anda maddi sıkıntı çe- bir şey söz konusu değil.” rın hepsi büyük sahalarda çalışıyor. Biz kiyor. Öyle ki altyapıdaki çocuklar, antren- kaya’nın kardeşi. Yerli- 39 yıldır kulüpte sporcu ve antrenör olarak ça- daha küçük sahada çalışsak da Ahmet mana gelirken kendi suyunu kendisi alıyor. kaya, “30-35 senedir bu lışan Ömer Ayten de 1980’lerde kamunun sporu hocamızın verdiği emekle daha iyi olma- Eski kramponlarla oynuyorlar ve bu ço- kulüpteyim. Kendim de desteklediğini ancak artık elini çektiğini söylüyor: ya çalışıyoruz. Futbol oynamak ve De- cuklar destek istiyor. A takım bir süreli- burada güreştim” dedik- “1980’lerde spor özendirildi ve işçi kadroları tahsis mirspor’da oynamak çok güzel bir his. Burayı ailem ğine olmayabilir ama bu çocuklar geleceğin A takımı ten sonra şunları söyledi: edildi. Sporcular aynı zamanda demiryolunda per- gibi görüyorum.” diye konuştu. bence. Khalkedon taraftar grubu da bu kulübe destek Muttalip “Güreşte bir tercih yap- soneldi eskiden. Daha sonra bunun önü kesildi. İşçi Haydarpaşa Demirspor’un bir de taraftar grubu var: olmak için kuruldu. Yanında olmak için kulübü sonu- Yerlikaya mak zorunda kaldık. Spor- amiri eskiden buraya işçi alabiliyordu ancak bu en- Khalkedon. Birkaç yıl önce kurulan taraftar grubu na kadar destekleyeceğiz. Kadıköy halkını da Khalke- cunun yol parası var, onu gellendi. Tekel, demiryolu, şeker kulüpleri vardı es- da kulübün yaşadığı bu durumdan rahatsız ve bir an don taraftar grubu ile birlikte kulübe destek olmaya bile veremez hale geldik. Çoğu kiden şimdi hiçbiri yok.” önce Kadıköylülerin desteğiyle kulübün tekrar eski çağırıyoruz.” Kalamış Parkı’nı geri dönüşümle ‘onardılar’ Sporcuların ve gençlerin ri alındı. “Atma, onar”, “saklama, paylaş” “tüketme, Kadıköy’deki buluşma üret” mottosuyla hareket edilen bu projede park farklı spor dallarının ihtiyaçları gözetilerek tasarlandı. Ko- noktalarından biri olan Kalamış lektif hareket etme duygusu uyandıracak renk ve de- Parkı, geri dönüştürülen senlerin kullanıldığı alanda, sarı, kırmızı, mavi ve atıklardan yapılan malzemeler yeşil renkler ‘üretme’, ‘onarma’, ‘paylaşma’ ve ‘hareketi’ temsil ediyor. kullanılarak kaykay parkı ve sahaların yer aldığı rengarenk bir KAYKAYCILARIN YENİ ‘MEKANI’ Kalamış Parkı’ndaki kaykay parkı, kaykaycıların spor alanına dönüştürüldü talepleri doğrultusunda yeniden tasarlandı. Daha önce Kadıköy Belediyesi ile onarma, üretme ve paylaşma- eşyalarını koyabilecek alan bulamayan gençlerin is- yı odağına alan gönüllülük hareketi Onaranlar Kulü- teği üzerine eşyalarını koyabilecekleri kilitli dolaplar bü ve spor markası Nike ‘ın ortaklaşa gerçekleştirdi- yapıldı. Kaykaycıların kaykaylarını tamir edebileme- ği projede, Kadıköy Belediyesi Kalamış Parkı’ndaki leri için bir tamir masası da eklendi. basketbol ve voleybol sahaları ile kaykay parkı geri dönüşüm malzemeleri kullanılarak yenilendi. Sahanın GÖKYÜZÜNÜ HAMAKLARDA İZLEYİN zemininde ve oturma gruplarında üretim ve tüketim Kalamış Parkı sadece sporcu ve gençlerin yeni ad- sonrası geri dönüştürülmüş atıklardan üretilen Nike resi değil, denizin ve sahilin tadını çıkarmak isteyenle- Grind malzemeler kullanıldı. rin de uğrak yeri olacak. Parkta güzel vakit geçirmek ve kaykaycıları izlemek isteyenler için alanlar da oluş- PARKI KULLANAN GENÇLERE SORULDU turuldu. Parkın en keyifli noktası ise ‘gökyüzü hamak- Kalamış Parkı’nda geliştirilen proje için her gün ları’ oldu. Parka gelenler hamaklara uzanarak denizin bu alanı kullanan sporcuların ve gençlerin fikirle- eşsiz manzarasının tadını çıkarabilecek. 14 18-24 EYLÜL 2020 Yaşam Kadıköy’ün mutfak kültürünü Kadıköylü gastronomi yazarı Zeynep Kakınç, konuSalım “Kadıköy’de oturan l Gökçe UYGUN o kadar çok şef,

eynep araştırmacı, gastronomi Kakınç... Mutfak uzmanı kıymetli Z Dostları insan var ki; toplanıp Derneği Başkanı, Lo- gos Gastronomi İle- Kadıköy’ü konuşalım” tişimi Ajans Başka- nı, Milliyet gazetesi önerisinde bulunuyor gastronomi yazarı… Ama iyi olan, artık ne yediğine dikkat ediyor. Ev ye- Mutfak kültürünü, ye- meklerinin sağlıklı beslenmedeki rolü bu tarz mekân- mekleri, yemeklerin lara talebi artırdı. geçmişini ve bilhassa • Kadıköylü çoğunlukla evde mi dışarıda mı yi- Kadıköy gastronomi- yor acaba? Gözleminiz nedir? sini iyi bilen isimler- Kadıköylü, -istisnalar hariç-, haftada bir kez illa- den biri. ki dışarıda yer. Cuma veya cumartesi olur bu özel ye- Kakınç ile Kadı- mek günü de… Gençler biraz daha yoğun dışarıdalar köy Çarşı’nın köklü mekanlarından Baylan’da buluş- adım başı pideci olurdu. Şimdi dilim pizzacılar meş- Kadıköy bölgesinde. Bir de özellikle popüler mekân- tuk, lezzet dolu bir sohbet ettik. hur, midyeciler daha şık bir konsepte büründüler, ların ve semtlerin takipçileri de buluşma noktası ola- • ‘Kadıköy Mutfağı’ diye kendine has özellikle- bir ‘lokmacı’ furyası vardı, bitti. Her dönem kendi rak buraları seçince ortaya müthiş bir cıvıltı çıkıyor. ri olan bir mutfaktan söz etmek mümkün mü sizce? ‘hızlı atıştırmalıkları’nı yaratıyor mu dersiniz? Ben seviyorum bu cıvıltıyı. Ama şu aralar dikkatli ol- Kadıköy Mutfağı diye adlandırmak doğru ol- Bir megakentte yaşıyoruz. Tatlar, eğilimler, makta fayda var. Gözlem dediniz… Tabii ki pandemi mayabilir ama, çok kültürlü bir mutfağı vardı Kadı- trendler elbette de- sonrası paket servisi satış oranı çok arttı. Bunu hep köy’ün. Bir zamanlar İstanbul, kendine özgü çok kül- ğişebilir. Ama yerel birlikte görüyoruz. türlü, kozmopolit bir kent iken, Kadıköy de en özgün tatların, geleneksel • Likör yapmak, turşu kurmak, reçel kaynatmak kadıköy’de gastronomİ parçalarından biriydi. Kent büyüdü, megapol oldu… lezzetlerin korunma- gibi mevsimsel gıda döngüleri Kadıköy evlerinde Yapısı, kültürü, insanları değişti. Kadıköy de nasip- sı, standartlaşması, sürüyor mu hâlâ? lendi bu dejenerasyondan doğal olarak. çok kültürlülüğün ni- Çok azaldı. Ama son dönemlerde hem TV kanal- müzesİ açılmalı metlerinin kıymeti- larında, hem sosyal medyada mutfak programlarının • Kadıköy mutfağı nasıl kurtulur diye sorsam...? “KADIKÖY ASLINDA BAĞ BÖLGESİ” nin bilinmesi önem- gündem olması, evde kal dönemi ve sağlıklı beslen- Doğru bir kurgu ve iyi bir stratejiyle hareket • Bir yemek yazarı/uzmanı olarak; Kadıköy ve li. Bırakın, diğer gel meye yönelik çalışmalar ev yapımı ürünleri popüler edersek yapamayacağımız şey yok. Kadıköy, İs- yemek denilince zihninize ilk gelen çağrışımları geç rüzgârlar da şeh- hale getirdi. Çevremde yakın zamana kadar mutfakla tanbul Mutfağı’nın en fazla hissedildiği nokta- paylaşır mısınız? Kanlıca yoğurdu, Çengelköy hıya- rin özgürlüğü olsun. pek ilgisi olmayan arkadaşlarımın ‘turşu yaptım nasıl lardan biri. Ama aynı zamanda Anadolu mut- rı gibi öne çıkan bir lezzet var mı? • Kadıköy’de olmuş’ diye sorması, ‘reçeli ben yaptım’ diye gurur- fak kültürüyle de kesişme noktası. Hem giderek Bu söyledikleriniz anılarda kaldı. Rumlar göç- değişen ve yükse- lanması çok hoşuma gidiyor. kaybolan azınlık mutfaklarını hem de Anado- tü, Ermeniler bir avuca indi. Gerçek Kadıköylüler ise len yeni bir yemek lu’nun geleneksel yansımalarını aynı anda yaşat- giderek azaldı. Yoksa Kadıköy’ün balıklarını, deniz akımı/kültüründen KADIKÖY’ÜN AZINLIK MUTFAĞI mış sakinlerine. Dünyanın hiçbir yerinde olmayan ürünlerini, özel mezelerini unutmak mümkün mü… bir mutfak çeşitliliğine sahip İstanbul. Yapılması bahsedebiliriz sanı- • Kadıköy’ün gıda haritasında azınlık mutfağı ne gereken önce İstanbul Mutfağı’na sahip çıkmak. En çok da bağlar geliyor aklıma. Erenköy’ün özellik- rım. Yeni nesil kahveciler, vegan burgerler/tatlılar, konumda peki? Bugünü ve geçmişi düşünürsek... Aynı zamanda da Anadolu’nun tüm renklerinin le Çavuş üzümü bağlarıyla meşhur olduğunu biliyor organik ve yerel üreticiden gelen ürünleri Kadıköy- Nerede kaldı o eski Rum meyhaneleri, Ermeni lo- yaşatıldığı bir Kadıköy’ü düşlemek. musunuz!.. Aslında Kadıköy bağ bölgesi. Meşhur lü ile buluşturan dükkânlar… Nasıl görüyor ve yo- kantaları demeyelim, artık yakınmayalım. Ne yapıl- Gastronomi turizmi dünyada yükselen değer. Haydar Paşa’nın Bağlarbaşı ve Haydarpaşa arasında rumluyorsunuz bu akışı? ması gerekiyor bu çok kültürlü mutfak yapımızı ko- Artık ülkemizde de öyle. Bütün büyük şehir- bağları vardı. İşte Kadıköy’ün tekrar kazanılması ge- Az önce dediğim gibi çağ, gereklerini uyguluyor. rumak için, onları konuşalım, eyleme geçelim… ler kendi mutfakların sahip çıkarak tanıtımla- reken renkleri. Siz isteseniz de istemeseniz de… Metropollerdeki sü- • Mesela Makedon kökenli kardeşlerin işletti- rını yapıyor, bundan da inanılmaz bir gelir elde • Kadıköy Çarşısı’nı sevdiğinizi biliyorum… Ta- reç, aynen Kadıköy’de de işliyor. Ekonominin gastro- ği Milka Şarküteri kapanalı birkaç yıl oldu. Azalan ediyorlar. Düşünsenize, hem kültürünüzü koru- bii ki pek çok yer gibi orası da değişiyor. Ama önce nomik tüketim sektörüne yapay olarak cebren müda- azınlıkların yemek âdetleri de yok olmaya yüz tutu- yorsunuz hem de bunun üzerinden müthiş bir değişmeyenlerden bahsedelim. Mesela bir çırpı- hale edemezsiniz. Yerel lezzetler, sağlıklı beslenme, yor. Acaba Kadıköy’deki kaç evde Paskalya çöreği kazanım sağlıyorsunuz. Kadıköy’de de yerel de- da; Şekerci Ali Muhiddin Hacı Bekir, Çiya, Yan- ğerlerimiz yozlaşmadan öne çıkartılmalı, mevcut malzemenin kökenine inme, Anadolu’nun zengin pişiyordur hâlâ…? geleneksel mutfak bilgimiz özü korunarak ancak yalı Fehmi, Adapazarı Islama Köftecisi, Beyaz Fı- coğrafyasından ürünleri yaratıcı lezzetlerle taçlandır- Milka’ya çok üzülmüştüm. Paskalya Çöreği, Pas- günümüz şartlarına adapte edilerek geleceğe rın… Bunlar gibi geleneksel yerlerin önemi nedir? ma konseptlerini yeni nesil dükkânlarda yeni tasarım- kalya Yortusu’na özeldir. Rumlar sakızlı yaparlardı, aktarılmalı. Üstelik Kadıköy’ün en büyük avan- Sevdalısıyım bu tür yerlerin… Avrupa’da 100-200 larla görmek mutluluk verici. Ayrıca, Kadıköy mega nefis olurdu. Evlerde pişen paskalya çöreği, pastane- tajlarından birisi de son derece bilinçli bir kesime yıllık lokantalar var. Ülkelerde geleneksel mekânlar, bir kentin en önemli parçası. Dünya mutfaklarının da lerde satılanlardan daha da güzel olurdu. Mis gibi ko- sahip olması. o ülkenin ve toplumun iftihar ettiği özgeçmişlerinin en iyi örnekleriyle temsil edilmesi gerekir. kardı. Böyle kaç ev kaldı ki, paskalya çöreğini ara- Kadıköy’ün o kadar çok hikâyesi var ki. Bu hikâ- miraslarıdır. Böyle de olmalıdır. Gastronomi turizmi yalım. Hiç yok değil, var tabii… Onları da görünce yelere sahip çıkmak lazım. Üstelik Kadıköy’de anlamında da önemleri büyük. Kadıköy Çarşımızda “KADIKÖYLÜ HAFTADA 1 DIŞARDA YER” sarılıp kucaklamak istiyorum. oturan o kadar çok şef, araştırmacı, gastrono- da böyle bir lokantamız var; Yanyalı Fehmi. • Online yemek sipariş sitelerinin verilerine göre • Kadıköy, bilhassa da Moda semti çok kültürlü bir mi uzmanı kıymetli insan var ki; toplanalım bira- • Bir de geçmişte kalanlar var; Kasap Mihal, Şe- hazır yemek hizmetinin en çok kullanıldığı yerler- yer olagelmiş... Bu özelliğin mutfaklara etkisi nasıl? raya Kadıköy’ü konuşalım. Yapacağımız ne varsa kerci Toto, Kurukahveci Filibos Bozikyan, Laker- yapalım. Hayalim, Kadıköy’de gastronomi rotaları den biri Kadıköy. Bilhassa Moda-Yeldeğirmeni’n- Olagelmişti… Sabahın köründe tuttuğu balıkla- oluşturulması, tarım alanları açılması, atölye ça- dacı Simon Usta, İngiliz Kooperatifi, Kars Pastane- de yalnız yaşayıp evde yemek yapmayan/üşenen çok rı Moda Meydanı’nda satan Rum Balıkçı yok artık. lışmaları yapılması ve tarihi mekanlar için ayrı bir si gibi... Sizin bunlardan yakalayıp görebildiğiniz/ genç insan var. Öte yandan Fenerbahçe, Suadiye Koço, tam bir İstanbul Rum meyhanesi idi. Todori de destinasyon planlanması… Belki bir gastronomi alışveriş edebildiğiniz var mı? gibi köklü Kadıköylüler’in yaşadığı yerlerde ise ev öyle. Rumlar işletirdi. Halen devam eden işletmeler okulu açılması, hatta gastronomi müzesi kurul- Çok gençtim, bilinçli olarak bir alışveriş anım kadınlarının (yahut gündelikçi kadınların) ev yeme- bunlar ama sahipleri farklı. Ermeni mutfağının en iyi ması… Neden olmasın?! yok… Tam değişim-dönüşüm nesliyiz çünkü biz. ği pişirdiği konutlar hâlâ mevcut. Bu tabloya bakın- temsilcilerinden Hamov’un müşterisiydim. Merkezi Zeynep Kakınç: “Kadıköy, İstanbul Mutfağı’nın en Her şey öyle devam edecek sandık, yok olma tehlike- ca neler dikkatinizi çekiyor sizin? Kurtuluş’taydı, ama Moda’da şubesi vardı. Taraması, fazla hissedildiği noktalardan biri” sinin farkına varamadık... Bu gibi web siteleri, çalışma düzeninin getirdi- topiği ve tüm lezzetleriyle masamıza başka bir renk • 90’larda bir kır pidesi furyası vardı, Kadıköy’de ği kaçınılmaz bir zorunluluk olarak girdi hayatımıza. katardı. Maalesef kapandı.

l Görkem DURUSOY

Türkiye’de yıllık şeker tüketiminin kişi başına 30,3 Sağlıklı beslenenlere POOÇA’cı kilogram yani günde 83 gram olduğu biliniyor. Ne yazık ki şeker ilave edilmiş ürünler, günlük beslen- Şeker hastalığı ve glutene miz gelebiliyor. Örneğin bazı müşterilerimiz poğaça memizde giderek daha fazla yer alıyor. Domates so- hassasiyeti ortaya çıkınca, karışımı almak istiyor ama tuz tüketemiyorum di- sundan bisküviye kadar pek çok gıda, şeker veya kendisi gibi karbonhidrattan yor. Bu noktada biz ürünümüzü kişinin rahatsızlığına şeker yerine geçen tatlandırıcıları içeriyor. Son dö- özel üretmeye başlıyoruz” diyor. Ataman, şöyle de- nemde yapılan araştırmalar rafine şekerin zararları- vazgeçemeyenler için vam ediyor: “Piyasada şeker hastaları için özel yapı- nı ortaya koydukça şekersiz beslenme trendi de yay- POOÇA adlı mekanı açan lan elma şurubu, hurma şurubu gibi doğal olduğu id- gınlaşıyor. Fakat rafine şekeri ve tuzu hayatımızdan Selma Ataman, şeker ilavesiz dia edilen birçok ürün mevcut. Özellikle şeker yerine çıkarmamız, kek, poğaça vb. gıdaları tüketmeyeceği- tatlandırıcı kullandığını söyleyen firmalar da var. Fa- miz anlamına gelmiyor. Şeker ve tuz gibi sağlığımızı ve kişiye özel atıştırmalıkları kat bu tür tatlandırıcı kullanılan gıdalarda daha çok etkileyecek ürünler olmadan hem sağlıklı hem de lez- ile sağlıklı beslenenlerin adresi şeker olduğunu söyleyebilirim. Kendim de bizzat ya- zetli atıştırmalıklar hazırlamak mümkün. Yaklaşık 5 olmayı hedefliyor şadım. Bunlar otomatikman kan şekerini yükseltiyor. yıl önce diyabeti ve glutene karşı duyarlılığı İnsanlar acaba tadı güzel midir diye tedirginlik yaşa- olduğunu öğrenen Selma Ataman, şeker- dükkanımı açmak istedim.” diyor ve yabiliyor. Bu çok doğal ama önyargılarımızı bir ke- le arasına mesafe koysa da tatlı yeme şöyle devam ediyor: “Ürünlerimiz- nara bırakalım ve sağlıklı yaşamayı deneyelim. Bir isteğinden hiçbir zaman vazgeçme- de buğday unu kullanmıyorum yerlerden başlamamız gerekiyor. Ömrümüzün sonu- di. Beslenme şeklini düzenlerken zira birçok doktor tarafından na kadar şekerli gıdalarla beslenmek bize bir fayda hazırladığı sağlıklı tarifleri web si- tavsiye edilmiyor. Bunun yerine sağlamayacaktır. Şekersiz karışımlarımızı tattıkların- tesi üzerinden satışa çıkaran Ata- badem unu, fındık unu, organik kada olumlu dönüş yapacaklarına inanıyorum.” man, ürünlerine ilginin artmasıyla rabuğday unları, yulaf unları başta Bostancı’da “POOÇA” isimli sağ- olmak üzere tamamı sağlıklı mal- “TARİFLER ÖNYARGILARI YIKIYOR” lıklı atıştırmalıklar dükkanını kurdu. zemeler kullanmaya özen gösteriyo- Sunulan sağlıklı konsepti Şeker ilavesiz hazırladığı doğal ürün- rum. Kullandığımız malzemeyi ilaç- çok beğendiğini dile getiren lerle sağlıklı beslenmek isteyenlere ka- sız tarımı destekleyen yerli üreticiden müşterilerden Meriç Baran, pılarını açan Selma Ataman, hikayesini alıyoruz ve bunların doğal malzemeler ol- “Ben ürünleri ilk olarak sos- Gazete Kadıköy ile paylaştı. masına dikkat ediyorum. Şu anda hem pişmiş yal medya hesabımdan takip pastane ürünleri hem de insanların rahatlıkla tükete- ediyordum. Dükkân olarak “TARİFLERİMİ BAŞTAN YARATTIM” bileceği karışımlar hazırlıyorum. Örneğin burada ha- açıldığını öğrendiğimde ise Bir zamanlar pastacılık mesleği ile uğraşan Selma zır paketlerde müşterilerin evde hazırlayabileceği, ar- çok mutlu oldum. Özellik- Ataman, “Pastaların sağlığımızı bozan ürünler oldu- kasında tariflerin yer aldığı kek, kurabiye ve poğaça le çalışan, mutfakta zaman ğunu geç de olsa anladım. Çevremdeki insanların da çeşitlerimiz mevcut.” ker gibi ürünler kullanmadan bu tarifleri hazırlaya- bulamayan ama sağlıklı tarifler peşinde koşan kadın- sağlıklı beslenmesini istediğim için tariflerimi baştan biliyor. Zaten belli bir müşteri potansiyelimiz vardı lar için oldukça yenilikçi ürünler mevcut. Ayrıca tarif- yarattım. İlk 3 yıl evde hazırlamış olduğum ürünleri- “KİŞİYE ÖZEL TARİFLER ÜRETİYORUM” ancak dükkân açtığımı öğrenen kişiler sürekli ziya- ler, sağlıklı şeyler lezzetli olmuyor ön yargısını kırıyor. mi web sitesi üzerinden satışa çıkardım. Zamanla il- Çevresinden olumlu tepkiler aldığını söyleyen retime geliyorlar. Ketojenik beslenenlere özel ürün- Selma hanımın tarifleri lezzetten feragat etmiyor ve ai- ginin artmasıyla bu işi biraz daha ileri götürüp kendi Ataman, “İnsanlar evlerinde zorda kalmadan, un, şe- lerimiz de yer alıyor. Pek çok problemi olan müşteri- lecek güven içerisinde tüketiyoruz.” diyor. Eğlence 18 - 24 EYLÜL 2020 15

İLKER MUMCUOĞLU BULMACA

KELİME AVI BULMACA KUM SAATİ SUDOKU BULMACA Afla€›daki sözcükleri ME L DEN ‹ E ‹ TS T bulmacada aray›n ve 1 AENBEUKCE LUN bulduklar›n›z› karalay›n. Geride kalan harfler 2 ÖYLKLSEB ‹ D ‹ E bir şairin dizesini oluflturacakt›r. RBSK‹ ALEHKKA 3 E ERKE EEML SE I EHRAM EKSEN EHVEN EKSER 4 R JBEK ‹ AH ‹ E ‹ R EJDER EKS‹K AfiDEKRLNVKJO EK‹C‹ EKS‹N 5 LUMEHL V ‹ E ER ‹ EK‹L‹ ELBET EKLEM ELDEN L DK ‹ ERAEfiK ‹ NN EKLER ELEJ‹ 6 EANESKERL E I K EKMEK 7 KARE BULMACA 8 12345678910 11 12 1 9 10 Her sat›r, her sü tun ve 3x3’lük her ku tu ya, 2 1’den 9’a ka dar ra kam lar yer lefltir i le cek tir. Her sat›r, her sü tun ve 3x3’lük ku tu bö lüm le rin de 3 Tan›mlara uygun yan›tlar› yerlerine

1’den 9’a ka dar say›lar bir kez kul lan›lac akt›r.

yerleﬂtirin. L harfini ipucu olarak

. a b m o b k ü y ü b n a l › n a l l u

4 veriyoruz. L’den baﬂlayarak yukar›ya k

. i s i k t i b s ü s r i b › l n a € o S . u s u l y o s ﬂ e b a H - › c m a l k e r . 6 o L . . 7 . t o L . 8 . i t o L . 9 . t o l i P . 0 1 T . l i p r o

k a r a l o › h a l i s › t l a u

ve aﬂa€›ya do€ru sözcüklere birer s

. 1 T a . a l e b . 2 . t e l a B . 3 . a l e B . 4 e L b . . 5 . l E

a m a l a ç r a p . i ﬂ e r ü g a € o B r ü g z Ö - i t e r a ﬂ i k a r u d r i b ü l n Ü . r e k s A - i m i z n e . 2 1 . 1 1 .

5 8

e d n i r e l i m e g ﬂ a v a S M U K . 0 1 A A S İ harf ekleyerek di€er sözcükleri ÇÖZÜMLER T

a t s a ﬂ i N . t e y i z a V - a l o r a P - u S - i s e ç a d a t o N . n e d n i € i l i d n e k , a n › ﬂ a b i d n e k . 7 . 0 1

/ r i B k fl a v u l o r e i d k › l a n i fl oluflturacaks›n›z. a . ü s ü c ü r ü s › t › fl a t a v a H . 9

a v a h e v t o l i P - l i r i b n u ' n o z b a r T . i k e n ö i k ‹ - ı s ı k r a ş , ü r ü t ö n e d n i v e r ö G . i n e t l ü b › c . 6 .

6 9

b n a t s ‹ n u ' l u r i d e l y ö › r a h a

b KARE BULMACA

r a z a y n a l o a d › r a l n a m o r

. a r a p n e l ü r ü s a y a t r o a d r a m u K - › s › g l a ç o ç n a M ş ı r a B - a m a l k a s a Y . i k t E - › € › l . 8 . 5

E M İ L E K A I V A M L U B A 1. Ta n› t› c›, be lirt i ci lev ha. C SOLDAN SA⁄A

i r e z A . p a c i H - e m r i t e g e n a d y e m , a m r a k - r a g y u a k i r e m A y e n ü G r i b i k s E . i k t i b . 7 . 4

› d a e d a y i z A e v › s › ç k › l a B a d n a l z ‹ .

7 2. Ba le ya pan er kek. 1. Dinamit-Roka. 2. ‹darehane- 8

. 1 1 K . a d i r o . 2 1 s i l i r a m A . Om. 3. Nara-Drosera. 4. ‹nka- - › ç a y a t r O . › y a i l e s e K - i s e s r a v a D . e n r i b n a y a l a k a y i r e l k e c ö b i y e z ü y t s ü n › n . 6 . 5

b e d ’ T S I B d a n e l i r e v e y e s s i h n i . 7

. 9

. n e s e R . 0 1 r ü H - s E

3. ‹çin den ç› k›l ma s› güç . Tesir. 5. Men-Osman-Di. 6. Of-

- a s f E - i s i g r e s a m t u r u k n ü t ü T . a t o n r i B - - › r a l k a r p a Y - a m r › k y a H . u c u k a l r a p o t . 4 .

8 3

. 6 r A - s a d h ‹ . › s a k i d n e s i ç ﬂ i ç e v s ‹

. . 7 T r a . a z i M - . 8 . m a t o N .

Ma-‹m-Hal. 7. Amilaz-Sü. 6

› l › p a y e c n ‹ . r e l l i i F - › d a i k e d r e l m e n ö d k i j o l n i r e l k i m e K - i r e y m i t e n ö Y . i k t i b r i ve sa k›n ca l› du rum. b . 3 . 2

. i M . 4 t i M - n a r A . 5 K - e M . a l a

o 8. Ali Taran-Ras.

. › c n a b a Y . 5

- o t i m n › n ' › r a l € a D z a K . i c e t e r ü k i r t k e l E n a l › p a y › s a t a l a S - e d d a m r i b › c › y a l t a P . 2 . 1 . SOL DAN SA ⁄A YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 . 1 o m a n i D . . 2 . l a f E - a d ‹ . 3 - n i r a 4. Du dak. N YUKARIDAN AﬁA⁄IYA

. k a d u D

. 4 D I R A K U Y N A Y I ⁄ A ﬁ A

A 1. Dinamo. 2. ‹da-Efal. 3. Narin- A Y I Ğ A Ş A N A D I R A K U Y A ⁄ A S N A D L O

1. Pat la y› c› bir mad de - Sa la ta s› ya p› lan 1. Elektrik üreteci. 2. Kaz Da€ la r›'n›n mi to - 5. Ya ban c›. S

. 8 i l A T s a R - n a r a

. Mi. 4. Aran-Mit 5. Me-Koala.

. m u r u d › l a c n › k a s e bir bit ki. 2. Yö ne tim ye ri - Ke mik le rin lo jik dö neml er de ki ad› - Fi il ler. 3. ‹n ce ya p› l› v

. l a H - m ‹ - a M . 7 . ü S - z a l i m

6. ‹s veç iﬂ çi send i ka s›. A 6. ‹hdas-Ar. 7. Tar-Miza. 8. Notam.

to par lak ucu. 3. Hay k›r ma - Yap rak la r› - - Bir no ta. 4. Tü tün ku rutm a ser gi si - Ef sa - 8

ç ü g › s a m l › k › ç n e d n i ç ‹

. 3 T r i s e . . 5 . i D - n a m s O - n e M . 6 - f

7. BIST’de bin his se ye ve ri len ad O 9. Resen. 10. Es-Hür.

. m O . 3 r D - a r a N . a r e s o . 4 - a k n

n›n üst yü ze yi bö cek le ri ya ka la yan bir ne. 5. Davar sesi - Ke se li ay›. 6. Or ta ya ç› - ‹ 11. Korida. 12. Amarilis.

. k e k r e n a p a y e l a B

. 2

. 1 . a k o R - t i m a n i D . 2 r a d ‹ - e n a h

bit ki. 4. Es ki bir Gü ney Ame ri ka uy gar - kar ma, mey da ne ge tir me - Hi cap. 7. Aze ri 8. ‹z lan da Ba l›k ç› s› ve Azi ya de ad› e

. a h v e l i c i t r i l e b , › c › t › n a T

. 1

D L O S N A A ⁄ A

l› €› - Et ki. 5. Ya sak la ma - Barış Manço çal g› s› - Ku mar da or ta ya sü rü len pa ra. 8. ro man la r› da olan ya zar S KELİME AVI BULMACA

E R A K A M L U B A C ‹stanbul'un öyledir bahar›

şarkısı - ‹ki önek i. 6. Trab zon'un bir il - Pi lot ve ha va c› bül teni. 9. Görevind en ötürü, 6 . z › n › s k a c a r u t fl u l 9. Ha va ta fl› t› sü rü cü sü. / Bir aflk oluverdi aflinal›k o

çe si - Su - Pa ro la - Va zi yet. 7. Ni ﬂas ta ken di baﬂ›na, ken dili€in den. 10. Notada

i r e l k ü c z ö s r e € i d k e r e y e l k e f r a h R E L M Ü Z Ö

10. Sa vaﬂ ge mi lerind e KUM SAATİ Ç

par ça la ma en zi mi - As ker. 8. Ün lü bir durak iﬂareti - Öz gür 11. Bo€a güreﬂi. 12. 5

r e r i b e r e l k ü c z ö s u r € o d a y › € a ﬂ a e

su al t› silah› olarak 1. Tabela. 2. Balet. 3. Bela. 4. Leb. 5. El. v

rek lam c› - Ha beﬂ soy lu su. So€anl › bir süs bit kisi. 6. Lo. 7. Lot. 8. Loti. 9. Pilot. 10. Torpil. a y › r a k u y k a r a y a l ﬂ a b n e d ’ . z u r o y i r e v L

kul lan›lan büyük bom ba. 4

k a r a l o u c u p i i n i f r a h . n i r i t ﬂ e l r e y L

. r › t k a c a l › n a l l u k z e k r i b r a l › y a s r a d a k a ’ 9 n e d ’ 1

3 e n i r e l r e y › r a l t › n a y n u g y u a r a l m › n a T

e d n i r e l m ü l ö b u t u k k ü l ’ 3 x 3 e v n u t ü s r e h , r › t a s r e H

. r i t k e c e l i r i t ﬂ e l r e y r a l m a k a r r a d a k a ’ 9 n e d ’ 1

2 0 123 45678910 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1

, a y u t u k r e h k ü l ’ 3 x 3 e v n u t ü s r e h , r › t a s r e KKAREELİM BULMACAE AVI BULMACA KUM SAATİ SUDOKU BULMACA H

1 SOLDAN SAĞA 1 Aﬂa€›daki sözcükleri 9

1.BirKR Cuma Rüzgarı I RG Kadıköy adlı I romanı NRR da olan Kadıköylü IMS yazar (Resimdeki)bulma -c ada aray›n ve

2 1 2 1 1 1 0 1

Kesilmiş ağaç kökü - Peru’nun başkenti. 2. 1612 yılında yaptırılan, 1811’de,buldu II.kl Mahmutar›n›z› k aralay›n. 123456789

AK ‹ ÇI LREEMI ﬁ 8

tarafından yenilenen, 1878’de Kadıköy’de çıkan büyük yangında tamamenGerid yanane kala n harfler A C A M L U B E R A 3 2 K

veBZ yeniden yaptırılan, ‹ VLRYENZAR Kadıköy Balık Pazarı girişindeki tarihi cami - Faktör,bir etken şairin dizesini - ABD Profesyonel Basketbol Ligi - Pişirilerek hazırlanan yemek. 3. Almanca sen 7

oluﬂturacakt›r. 4

-G Tiftikten I yapılan ‹ AEBB bir cins ince kumaş - ‹Casus V - Türkiye ‹ Cumhuriyeti’nin ‹ ﬁ kurucusu. 3

AEKR K I E EANESKERL

K E M K

4. Elektrikte akım şiddeti birimi - Bağ budama bıçağı - Yağmurun ElleriRE adlıSM şiiri‹ de REYB‹ E

Y RC ‹ ‹ RMRMA ‹ L 5 6 R E L K E ‹ J E L E

yaratan, Amerikalı şair Cummings’in önadlarını simgeleyen harfler - BirRE yüzeySUL ölçüsü REYON 4 NN ‹ ERAEﬁK ‹ DK

M E L K E N E D L E

-N Samaryumun ‹ RSRSRE simgesi. 5. Hile, entrika - Eğilimi ‹ olan VKS - Giysilerde bir iki milimlik pli - 6 L

“Oğuz …” (Tutunamayanlar’ın yazarı). 6. Rusya’da, Karadeniz kıyısındaR birEﬁ ‹plajT kenti REZ‹L ‹ ER E ‹ V LUMEHL

‹ L ‹ K E T E B L

5 E

-RAS Kadıköy’ün bir mahallesi EEE - Radyumun ‹ EECZA simgesi. 7. Eski Yunan mitolojisinde, zafer

REVAK R‹CAL 7 AﬁDEKRLNVKJO

‹ C ‹ K E N ‹ S K E

tanrıçasıKAVRﬁNSRYBA - Levent Yüksel’in bir şarkısı - Oy birliği. 8. Bir Japon ‹tiyatrosu - Bir nota - Bir 5 R E D J E K ‹ S K E

BK‹A R ‹ E ‹ AH ‹ JBEK bağlaç - Neonun simgesi. 9. Çok hızlı giden ve yalnızca büyük duraklardaREV AduranN taşıt R‹CAT 8 T R

N E V H E R E S K

-R Güreşte I bir R oyun EM - Belirti. 10. ‹ Japonya AU⁄ kuruşu - Kabaca O I evet T - Yemen’inREV başkenti.‹R 11. RIZK E REEM EI SE EEML ERKE

Karşı çıkma - Verdi’nin bir operası. 12. Yüce, ulu - İskambilde birli - Uçurum - Kars’taki 9 6 E

M A R H E N E S K

örenMG yeri. 13. E Kıta CR- Hamam . E 14. Geniş T - DL Bir taşıt türü ENN - Antrakt - EskimoREV kulübesi.‹ﬁ 15. E BK ALEHKKA RBSK‹ 3

. r › t k a c a r u t ﬂ u l

Yerfıstığı - Şifalı otlarla tedavi etmek - Karakter. 16. İspanya’daki, gizli Bask örgütü 10 7 o

YKSB‹D‹E ‹ D ‹ ÖYLKLSEB i n i s e z i d n i r i a ş r i

- Paylama - Üstün nitelikli - Taraf - Tuzağa düşürülen şey. 17. Sodyumun simgesi b

r e l f r a h n a l a k e d i r e - YazarK - HolmiyumunARE BU simgesiLMA - CÇokA hızlı koşan bir hayvan - Kaplumbağa kabuğu. 11 G

8 LUN AENBEUKCE

. n › y a l a r a k › z › n › r a l k u d l u

18. Bir göz123456789 hastalığı - Rusya’da, Karadeniz kıyısında bir tatil kenti - Şeker Portakalı10 1 1 12 b

1 e v n › y a r a a d a c a m l u

12 b romanındaki çocuk karakter - Sanma. 19. Ödünç verme - Kadıköy’ün bir mahallesi - T TS ‹ E ‹ DEN L ME

i r e l k ü c z ö s i k a d › € a ﬂ

Yat limanı.1 20. Çinkonun simgesi - Hitabet sanatı - Yas. 9 A

A C A M L U B U K O D U S A C A M L U B I V A E M İ L E K İ T A A S M U Her sat›r, her sü tun ve 3x3’lük her ku tu ya, K YUKARIDAN2 AŞAĞIYA 10 1.Kadıköy’ün en turistik semti - Hafıza kaybı - “… Han” (Moğol İmparatorluğu’nun 14 1’den 9’a ka dar ra kam lar yer lefltir i le cek tir. kurucusu). 2. Gökyüzü - Yay silahı - Adet - Yağma, çapul. 3. Madagaskar’ın plaka Her sat›r, her sü tun ve 3x3’lük ku tu bö lüm le rin de 3 15 Tan›mlara uygun yan›tlar› yerlerine imi - Tasarı - Asya’da bir ada ülkesi - Müstahkem yer. 4. Besi - Gereksiz yere titizlik 1’den 9’a ka dar say›lar bir kez kul lan›lac akt›r. yerlefltirin. T harfini ipucu olarak gösteren, kuşkucu - Tohum ekme aleti, mibzer. 5. Tamir etmek - Protein sentezine 4 16 yardımcı olan bir asit türü - Bir tür Japon dövüş sanatı. 6. Dilsiz - Batı Anadolu yiğidi, veriyoruz. T’den bafllayarak yukar›ya zeybek - İnce perde - Güven. 7. Terbiye - Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın bir şiir kitabı - ve afla€›ya do€ru sözcüklere birer 17 Pers5 valisi - Kobaltın simgesi. 8. Voltamperin simgesi - Araç - Türkiye sahillerinin harf ekleyerek di€er sözcükleri ÇÖZÜMLER çoğunda görülen bir akıntı tipi - Gizem. 9. Utanma duygusu - Yüz, çehre - Katkı - 18 oluflturacaks›n›z. Bir kimsenin6 asıl uğraşı dışında yaptığı eğlendirici, oyalayıcı iş, düşkü. 10. Notların KARE BULMACA 1. Bil ya l› te ker lek ler ve SOLDAN SA⁄A yazıldığı takvimli bir defter - Kabadayı, yürekli, yiğit. 11. Kalça kemiği - Almanca “1” - O 19 gösterme7 sıfatının eski biçimi - İlkel benlik. 12. Etrüsk mitolojisinde, hikmet, akıl, savaş, kü çük bir sand ›k tan olufl an 1. Silikoz-Zeka. 2. Akilim-Kesin. 3. Diren-Kabara. 4. Atel-Toraman. sanat, okul ve ticaret tanrıçası - “Nurullah …” (Deneme yazarı, eleştirmen) - Konut. 20 ba sit ta fl› ma ara c›. 5. Eteromani. 6. Ak - Bira - 13. Kırmızı8 - Havva’nın Batı dillerindeki adı - Irkçılık. 14. Tek, eşi olmayan - “Ömer …” 2. En in ce er kek se si. ‹sis. 7. Mezura-‹d. 8. Alaten-Da-Ay. (İranlı rubai şairi) - Bir cetvel türü. 15. Bir kıta adı - Altının simgesi - Rumların kutsal GEÇEN SAYININ ÇÖZÜMÜ YUKARIDAN AfiA⁄IYA SOL DAN SA ⁄A YUKARIDAN AŞAĞIYA SOLDAN SAĞA:3. 1.YavuzBir ta Görey fl›t t ü- Şifa rü. - Kafi. 2. Alize - Ni - İlelebet - İn. 3. NBA - Macar - Analiz - Ali. 4. Ang - Leyla - Ama1 -. SAare.ada- A5.n Aya. 2 -. ‹Ökekite k-. Duy - Ki - Ra. saydığı pınar. 16. Hava basıncı birimi - Karaciğer sıvısı - Öküzgözü - Tanzanya’nın 6. Aza - İthal - Çenek - Ek. 7. Trap - Oyun - Tör - Ede. 8. Faseta - Akor. 9. Ekip - Bo - Hüsnü. 10. Helecan - Huri. 11. MRS - Emu - Fe - İle. 12. İdiot - AA - Eş. 13. 3. Liret-Ma. 4. ‹lelebet. plaka1. imi.Sil 17.is Letonyatozu i çparasıinde - ç“…al ıiştirşan kişininişçil elafarin bakılmaz”1. Ses (Ziya- Va l iPaşa) de. 2. -K Gümüşünü rek ya r› fl la r›n dAlta b-Lair - Halki.4 14.. K Elmeke sin - t iTell- ler dAzade.en s 15.on Ohr a - Altıyol - Efi - Çi. 16. İlk - Anar - Akasya - Lif. 17. Ada - TR - Sniper - Apa - Du. 18. Nd - Buji - Ac - Leo - Uğraş. yakalandıkları akciğer hastalığı - An lak. 2. tekn e tü rü. 3. Es ki ‹tal yan pa ra s› - S19.u. Telafi 4. - İdari - Yarın. 20. İtina - Amora - Haki - Aya. 5. Kin-Rize. 6. Om-Torun. simgesi - Niyobyumun simgesi - Bir nota. 18. Alt karşıtı - Demirin simgesi - Bingöl’ün ka lan mik tar. 7. Komar. 8. Kara-Ad. bir “ilçesiNe … - Birne iştekidi va n engellerie” (Yu nu yenmes Em re kararı.) - Ka 19. ti. 3Yurdumuzda. Sons u za bir ka deniz dar. 5 adı-. Ga rİtikat,ez - B imanir ili m -i z. 6YUKARIDAN. Ke - AŞAĞIYA: 1.Yan - Al - Fehmi - Bo - Anti. 2. Albay - Lakerda - Hiddet. 3. Vian - Silsile - La - Li. 4. Uz - Göztepe - Otlak - Ban. 5. Zem - Kart - Cet - 5. Bir cet vel tü rü. 9. Zebani. 10. Esamisi. Anad ut, ya ba - Ayak ka b› la r›n al t› na ça k› lan mik ucu - Bir kim se nin ço cu €u nun çMlo c-u Tufa. - 6. Ale - Aabam - Letarji. 7. Önce - İp - Onur Akın. 8. Riayet - Yas - İm. 9. RL - Ho - Tornado. 10. Yi - Aday - El - İcar.11. K 11.ira La-‹d -a. Ulu 12. -A APnan -a sRa.. 12. Şenay - Beraberinde yağmur getirmeyen güçlü fırtına. 20. Sevi - Japon mafyası - İnce urgan - Lekeli. 13. İlam - Fare. 14. Felaket - Hu - Anais - Oya. 15. Abi - İnönü - Fa - ya - Ak. 16. Eza - Er - She - Haçapuri. 17. Kt - Ark - Anu - Badi - Ağı. 18. Ara - Eküri Enayi.iri bafl l› dem ir çi vi. 4. K› r›k la r› tutt urm ak €u. 7. Ku zey Anad o lu da€ la r›n da ye- t iLe fle -n RNA. 19.6 File. Y -a Edo z›k l-a İlekr o -l Aida. sun 20. İni - Akere - Eşit - Fuşya. için tutt u ru lan düz gün taht a vb par ça - Genç bir a€aç ç›k. 8. Si yah - Say ma, sa y›l ma. 9. an la m›n da bir ün lem. KELİME AVI BULMACA K›rg›n›m, saç›lm›fl bir nar gibiyim / iri si. 5. Eter e da ya nan toks i ko ma ni. 6. Na - Ce henn em bek çi si. 10. “… okunm amak” 7. ‹s kam bil de koz. sessiz akan bir ›rma€›m geceden mus lu - Al kol lü bir iç ki - Es ki M› s›r ina n› fl›n - (ad› an›lm amak). 11. ‹car - Kaz Da€ lar›'n›n 8. ABD’de bir eya let. KUM SAATİ da ana tanr › ça. 7. Ter zi metr e si - Bay ram. 8. mitolojik döneml er deki ad›. 12. S›cak ül - 9. Bi li nen, ad› ge çen, sö zü geçen. 1. Tornet. 2. Tenor. 3. Tren. 4. Net. 5. Te. Cü zam l› kim se - Rus ça evet - Ka mer. keler de yetiflen bir mey ve. 6. Tu. 7. Atu. 8. Utah. 9. Mahut. 10. Mahdut. 10. Say›s› bel li olan, s›n›rl ›, az. Adres: Osmanağa Mahallesi www.gazetekadikoy.com.tr Söğütlüçeşme Cad. Kalem Sok. No: 7 Kat: 2 / A Blok Kadıköy / İSTANBUL Tel: (0216) 348 70 60 Reklam: (216) 345 82 02 E-posta: [email protected] Dağıtım: Mehmet Gündoğdu (0532) 727 01 07 Yıl: 21 / Sayı: 1056 18 - 24 EYLÜL 2020 Gündelİk hayatın tarİhİ FOTOGRAFLAR “Resimli Tarih” Instagram hesabında eski dönemlere ait fotoğraflar paylaşan Necati Göksel, fotoğrafın hikayesini çözmek için kah bir lambanın kah ise bir tabelanın izini sürüyor l Evin ARSLAN

ir fotoğrafı hiç derinlemesine in- celediniz mi? Fotoğraflar, bazen bizi tarihin hiç bilmediğimiz anla- B rına götürüyor. Fotoğrafta gördü- ğümüz bir nesne veya herhan- Fenerbahçe, 1930 gi bir dükkan o döneme dair ipuçları veriyor. Kadıköy’de yaşa- yan Necati Gök- Suadiye, 1950’ler sel de fotoğraf- ların izinden gidiyor ve ipuç- larını yakalayarak fotoğrafın hikayesini çözmeye çalı- şıyor. Televizyon- da 28 seneyi aşkın bir süre prodüktörlük yapan Göksel'in aynı zamanda yedi romanı var. Göksel yazmaya ve çizmeye devam ederken “Resimli Tarih” hesabın- dan da bulduğu fotoğrafları okuyucuları ile pay- laşıyor. Göksel ile hem “gündelik hayatın tarihi” olarak sunduğu Resimli Tarih hesabına hem de Kadıköy’e dair konuştuk. ◆ “Resimli Tarih” hesabını açmaya nasıl karar verdiniz? 1950’lerde Moda Benim ilgi alanlarım sayılamayacak kadar çoktur. Sinemayı iyi bilirim. Tarihe ve arkeolojiye meraklıyım. Hayatım binlerce kitapla geçti. Maltepe, 1926. Takım elbiseli erkek ise Süreyya Paşa (İlmen)◆ Eklemek istediğiniz bir şey var mı? Edebiyatın içindeyim. Görsel sanatlara meraklı- Fotoğraflara, özellikle günlük, sıra- yım... Kişisel hesaplarımdan zaman zaman gör- 1870’lerden önce çekilmiş olduğunu düşündü- dan hayatları içine alan fotoğraflara me- seller paylaşıp yanlarına bilgi notları düşerken rüyor. Kişilerin giyiminden bir sokak lambasına, tinler yazdığım oluyor. Bir gün bir takipçi, bunun beni tatmin etmediğini fark ettim. Önce bir tabeladaki yazıdan, bir binanın ayrıntısına ka- paylaştığım fotoğrafın hayatında gördüğü sadece İstanbul’a dair bilgiler paylaşmak istiyor- dar pek çok ipucu bana hem fotoğrafın tarihi hak- en olağanüstü fotoğraf olduğunu yazdı. O dum. Fakat İstanbul’la ilgili bütün isimler alın- kında bir fikir veriyor hem de fotoğraftaki kişi ve denli basit, alelade bir fotoğraftı ki, kendi mıştı. Aklıma Resimli Tarih ismi geldi. Bu isim mekânlara dair hikâyeler anlatıyor. aile albümünde bile daha ilginç şeyler var- altında paylaşım yapmak alanı genişletti. Tarih- ◆ Sizi heyecanlandıran, şaşırtan bir görsel dır. Aslında onu etkileyen fotoğrafın altında- ten arkeolojiye, sinemadan müziğe, felsefeden ile karşılaştınız mı? Nasıl bir his fotoğrafların ki yazıydı. Ben o fotoğrafa yazdığım metinle uzay bilimlerine kadar her şey tarihin bir parça- izinden gitmek? çok sayıda duyguyu, hatırayı, hassasiyeti ha- sıydı. Ve böylece yol almaya başladım. Pek çok kere karşılaştım. Süreç içinde ben rekete geçirmiştim. Kendi hislerimi başkala- ◆ Tarih ile olan bağınız nasıl? de bilmediğim pek çok şeyi öğrendim. Mese- rıyla paylaşmıştım aslında ama o kişiye hiçbir 16 yaşımda biraz da başkalarının ısrarıyla la Galata Kulesi’nin külahı bütün kaynaklarda şey söylemedim. Okuyanlar da, ben de mut- Hitit başkenti Hattuşaş’a gidince beynim kafa- 1870’lerden sonra hasar görmüş diye yazıyordu. lu olmuştuk. Bir şey ilave etmek lüzumsuzdu. tasımdan adeta yuvarlandı. Aslında içimde za- Oysa Resimli Tarih Instagram hesabını açtık- Instagram: @resimlitarih Moda Çayırlığı, 1906 yılından bir kartpostal ten mevcut olan kimi hisleri zamanda uçuşurken tan sonra hemen fark ettim ki, aslında 1862’den buldum. İstanbul’a 16 yaşımda geldim. Üniver- beri külah yok. Fotoğraflı kanıtı var. Kaynak- siteye o yıl başladım. Galata Kulesi’nin dibinde, lar o fotoğrafa hiç bakmadan aynı yanlışı tek- kasım ayının kül rengi akşamı şehre ve omuzları- rarlayıp durmuşlar. Külah uçmuş. Külahın oldu- ma düşerken hissettiğim duyguları tarif edemem. ğu yere iki kat üst üste ahşaptan iki seyir odası 800 yıl önce birileri o kuleyi örmüştü ve ben aynı yapmışlar. Sanıyorum o haliyle kullanmayı ter- taşa dokunuyordum. Sanki kendimi zamanda cih etmişler. Yani aslında külahı koymak yerine yolculuk yapıyor ve duvar ustasının ellerine do- oda yapmayı tercih etmişler. Instagram sayfası- kunuyor gibi hissetmiştim. O zamanlardan sonra nı açmadan neredeyse 30 sene önce, İstanbul se- içimde adeta doymak bilmez açlık belirdi. Tari- malarında zeplinli bir fotoğraf bulmuş ve arşiv- he ilişkin çok şey okudum ve öğrendim. Bu ba- lemiştim. O fotoğrafı da ilk kez Resimli Tarih zen konuştuğum arkeologları bile hayrete düşü- hesabında paylaştım. rüyordu. ◆ Hesabı takip edenlerden geri dönüşler ◆ Hesabınızda fotoğraflarla birlikte fotoğ- nasıl size? rafların hikâyelerini de paylaşıyorsunuz bazen. Paylaşımlarda gerek içerik, gerekse görsel Paylaştığınız fotoğrafları nasıl buluyorsunuz? olarak belirli bir kalitenin üstünde olmaya çalışı- Araştırma süreciniz nasıl geçiyor? yorum. O kaliteye paralel takipçi istiyorum. On- Çoğu zaman plansız gidiyorum. Bir şey pay- lar da kendilerine uygun olanı seçince seviyeli laşırken fikirler zihnime yığılıyor. O konunun bir diyalog oluşuyor. Pek çok ünlü ve namlı ki- ötesini berisini, başını sonunu da paylaşmak isti- şinin hesabı takip ettiğini görmek elbette hoşu- yorum. Örneğin geçen gün Beyazıt Kulesi’nden ma gidiyor. Yayınevleri kitaplar yolluyor. Etkin- Galata Kulesi’ne doğru belirli bir açıdan bir fo- lik davetleri oluyor zaman zaman. Bir buçuk yıla toğraf paylaşınca oradaki zaman akışını bir dizi yakın bir süre geçmiş olmasına rağmen tamamen haline getirmek istedim ve 50 yıl içindeki deği- doğal ve kendiliğinden 80 bin takipçi var. Na- şimi fotoğraflarla aynı açıdan sundum. İnternet, diren düzeysiz insanlar ortaya çıksa da elimine bilen için büyük bir nimet. Düşünsenize, dünya- ediyorum. Benim derdim takipçi sayısından zi- nın neresinde olursa olsun bütün çevrimiçi kitap- yade takipçilerin kalitesi oldu. Doğru yoldayız lıklara girip fotoğrafları tarayabiliyorum. Benim sanıyorum. gibi arayıp araştıran hesapları da takip ediyorum. Onların paylaştığı bir fotoğraf bazen onla- “KADIKÖY, EN NEZİH İLÇELERDEN” rın amaçlamadığı ışıkları zihnimde yakabiliyor. ◆ Kadıköy ile bağınız nasıl? Ben Kadıköylüyüm. Feneryolu Mahallesi “ÇOK ŞEY ÖĞRENDİM” nüfusuna kayıtlıyım. Öğrenciliğim karşı yaka- ◆ Aynı zamanda fotoğraflardaki ipuçların- da geçti. Fakat Kadıköy’de oturduktan sonra bir dan o fotoğrafın nerede, ne zaman çekildiğini daha başka yere gitmedim. Nüfus kütüğümü bile de tahmin ediyorsunuz değil mi? Ne tür ipuçla- buraya nakil ettirdim. Şehrin bütün kalabalığı- rını takip ediyorsunuz? na rağmen Kadıköy en nezih ilçelerinden biridir. Örneğin, İstiklal Caddesi’ne dair bir fotoğ- On, on beş sene önce çok daha harika bir yerdi rafta tramvay raylarının olmaması o fotoğrafın ama yine de hala güzel.