Kitap-Avrupada-Pkk-Yapilanmasi.Pdf
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
978’de kurulan ve 1984’ten itibaren Türkiye Cumhuriyeti devleti ve halkına karşı başlattığı terör ve şiddet eylemleriyle on binlerce Türk vatandaşının hayatını kaybetmesine neden olan terör örgütü PKK Avrupa çapında da faaliyet yürüten en büyük terör örgütlerinin ba- 1şında gelmektedir. Örgüt daha ziyade lojistik, finansman, insan kaynağı için bir “hinterland” olarak kullandığı Avrupa ülkelerinde terör eylemlerinde de bulunmak sure- tiyle bu ülkeler için giderek iç ve dış güvenlik tehdidi haline gelmektedir. Bu- nun yanı sıra PKK sorunu Türkiye ve Avrupa ülkeleri arasında sürekli gerilim noktalarından birini oluşturmaktadır. Bu kitap Avrupa’daki toplumsal düzen ve kamu güvenliği için açık bir tehdit olmasına rağmen bugüne kadar göz ardı edilmiş olan PKK’nın on iki Avrupa ülkesindeki faaliyetlerini ve örgütsel yapılanmasını incelemektedir. Çalışma açık kaynakların yanı sıra İngiltere, Danimarka, Avusturya, Fransa, Belçika, İsviçre, İsveç, Norveç, Almanya, Yunanistan, GKRY ve Hollanda’da uzun bir zaman dilimine yayılan saha çalışmalarıyla desteklenmiştir. ENES BAYRAKLI • HASAN BASRI YALÇIN • MURAT YEŞILTAŞ (ED.) Kitapta PKK’nın ilgili ülkedeki tarihi, STK yapılanması, finans kaynakları, mi- litan devşirme yöntemleri, medya yapılanması, kriminal faaliyetleri, ilgili ül- NORVEÇ ALMANYA kede diğer lobi kuruluşları veya Türkiye karşıtı gruplarla olan ilişkileri ve ilgili INGILTERE ülkenin örgüte yönelik siyaseti ele alınmaktadır. Her bir ülkeye dair sonuç FRANSA STAN I bölümünde de ilgili ülkeye ve Türkiye’ye PKK ile mücadelede ne gibi ön- STAN NORVEÇ AVUSTURYA I lemler alabileceği hususunda somut politika önerilerinde bulunulmaktadır. SVEÇ NORVEÇ AVUSTURYA I SVIÇRE YUNAN I İSVEÇ YUNAN YUNANISTAN GKRY DANİMARKA GKRY BELÇİKA HOLLANDA ISVIÇRE FRANSA İNGİLTERE NGILTERE I ALMANYA ANDA KA ISVEÇ I NGILTERE DANIMARKA I HOLL AVRUPA’DA PKK YAPILANMASI AVRUPA’DA GKRY İSVİÇRE BELÇ AVUSTURYA INGILTERE AVUSTURYA YUNANİSTAN MARKA NORVEÇ ALMANYA I BELÇIKA NORVEÇ FRANSA MARKA ISVEÇ I DAN FRANSA BELÇIKA GKRY AVUSTURYA FRANSA DAN ANKARA • İSTANBUL • WASHINGTON D.C. • KAHİRE • BERLİN AVRUPA’DA PKK YAPILANMASI Enes Bayraklı, Hasan Basri Yalçın, Murat Yeşiltaş (Ed.) SETA SETA Kitapları 46 ISBN: 978-605-7544-30-8 © 2019 SET Vakfı İktisadi İşletmesi 1. Baskı: Mart 2019, İstanbul Bu yayının tüm hakları SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırma- ları Vakfı’na aittir. SETA’nın izni olmaksızın yayının tümünün veya bir kısmının elektronik veya mekanik (fotokopi, kayıt ve bilgi depolama, vd.) yollarla basımı, yayımı, çoğaltılması veya dağıtımı yapılamaz. Kaynak göstermek suretiyle alıntı yapılabilir. Editör: Mehmet Akif Memmi Düzelti: Mustafa Said İşeri, Zeki Dursun Kapak Tasarım: Hasan Suat Olgun Tasarım Uygulama: Hasan Suat Olgun, Erkan Söğüt Baskı ve Cilt: Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık A.Ş., İstanbul SETA Kitapları Nenehatun Cd. No: 66 GOP Çankaya 06700 Ankara Tel: +90 312 551 21 00 | Faks: +90 312 551 21 90 www.setav.org | [email protected] iÇiNDEKiLER TAKDIM 5 AVRUPA’DA PKK ENES BAYRAKLI, HASAN BASRI YALÇIN, MURAT YEŞILTAŞ 7 ALMANYA KAZIM KESKIN 37 AVUSTURYA ZELIHA ELIAÇIK 127 BELÇIKA ÜMIT TETIK 183 DANIMARKA MERVE DILEK DAĞDELEN 243 FRANSA ÜMIT TETIK, SIBEL DÜZ 307 GKRY HACI MEHMET BOYRAZ 355 HOLLANDA SIBEL DÜZ 383 INGILTERE HASAN BASRI YALÇIN 427 ISVEÇ MURAT YEŞILTAŞ 479 ISVIÇRE ENES BAYRAKLI 509 NORVEÇ MERVE IREM AYAR 569 YUNANISTAN OĞUZ GÜNGÖRMEZ 609 TAKDIM Günümüzde –başta Türkiye olmak üzere– Ortadoğu ve Avrupa coğrafyasındaki en teh- likeli terör örgütlerinden birisi olan PKK’nın Avrupa ölçeğindeki örgütlenme biçimi, siyasal pratiği, söylemsel etkinliği ve yasa dışı faaliyetlerinin incelenmesi göz ardı edilen konu başlıklarından biri olmuştur. Pek çok ülkede terör örgütü olarak tanımlanmasına rağmen geldiğimiz noktada PKK, Avrupa ülkelerinin kendine özgü siyasal kültürünü ve sistemini kendi menfaat- leri lehine kullanarak etkinlik alanını derinleştirmektedir. Nitekim örgüt Avrupa Birliği ülkelerindeki hukuki boşluklar ve muğlak politikalardan faydalanarak siyasal bir alan elde etmektedir. PKK’nın mevcut örtülü ve yasa dışı faaliyetlerini yürüttüğü sivil top- lum kuruluşları (STK), dernekler, vakıflar, yardım kuruluşları ve araştırma enstitüleri Avrupa genelindeki hukuki boşluklardan istifade ederek serbest bir şekilde faaliyetlerini yürütmekte, PKK’ya müzahir diğer alt kuruluşları koordine etmekte ve PKK’nın Suriye ve Türkiye’deki faaliyetleri için eleman ve finans kaynağı temin etmektedir. Dahası Or- tadoğu’da vuku bulan Suriye kriziyle birlikte örgüt Avrupa’daki faaliyetlerini pekiştirmiş, Avrupa ülkelerinin vatandaşlarını yabancı terörist savaşçılar olarak Suriye ve Türkiye’deki terör faaliyetleri için devşirmeye başlamıştır. Önümüzdeki yıllarda Avrupa’da kamu gü- venliğinin temin edilmesinde bu durumun bir tehdit teşkil edeceği aşikardır. Avrupa’da faaliyet gösterdiği ilk yıllardan itibaren Kürt milliyetçiliğini Kıta’da yaşa- yan Kürt kökenli topluluklar üzerinden yeniden inşa etmeye çabalayan örgüt, diasporik ulus oluşturma stratejisini hayata geçirmeye çalışmaktadır. Örgüt, menziline giren diğer Kürt siyasi ve kültürel grupları tasfiye ederek Türkiye karşıtlığı üzerinden mobilize etme- yi hedeflemektedir. Böylelikle Avrupa ve Kürt kamuoyu nezdinde Kürtlerin temsiliyetini örgüt tekeli altına almayı arzu etmektedir. Öte yandan PKK’nın sivil toplum görünümlü faaliyet ağı sadece ideolojik düzeyde faaliyet göstermemekte; propaganda, terör faaliyetle- rinin finansmanı, militan devşirme gibi örgüt faaliyetlerinin idame ettirilmesine önemli ölçüde fırsat sunmaktadır. Elinizdeki eser SETA bünyesinde yer alan Avrupa Araştırmaları, Strateji Araştırma- ları ve Güvenlik Araştırmaları direktörlükleri tarafından gerçekleştirilen yirmi dört aylık uzun ve titiz bir araştırma sürecinin ürünüdür. Avrupa’da PKK Yapılanması on iki ayrı ülkede gerçekleştirilen derinlemesine mülakatların yanı sıra ilgili ülkelerin yerel dilinde yayımlanan açık kaynakları derleyen, PKK’nın Avrupa’daki faaliyetleri ve örgütlenme biçimlerini inceleyen en kapsamlı çalışmadır. 5 AVRUPA’DA PKK YAPILANMASI Saha araştırması sürecinde üç ayrı araştırma ekibi tarafından İngiltere, Danimarka, Avusturya, Fransa, Belçika, İsviçre, İsveç, Norveç, Almanya, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Hollanda ziyaret edilerek STK temsilcileri ve yöneticileri, gazeteci- ler, güvenlik ve istihbarat yetkilileri, ilgili ülkelerdeki parlamento üyeleri, Avrupa Birliği kurumlarında çalışan yetkililer, düşünce kuruluşlarında çalışan güvenlik ve uluslararası ilişkiler uzmanları, yerel polis teşkilatı mensupları, hukukçular, örgüt tarafından tehdit edilen kişi ve kuruluşlarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Literatürde yer alan akademik çalışmaların yanında ilgili ülkelerdeki istihbarat kurumlarının raporları, mahkeme ka- yıtları, savcılık iddianameleri, mahkeme sonuçları ve meclis tutanakları, Avrupa Birliği Polis Teşkilatı’nın (EUROPOL) raporları, PKK hakkında yayımlanan küresel terör risk analiz ve raporları örgütün nüfuzu ve işleyişine dair ipuçları elde etmek maksadıyla in- celenmiştir. Söz konusu resmi kaynaklara ek olarak her ülkede tüzel kişi ve kuruluşların PKK ile iltisaklarını belgeleyen pek çok fotoğraf ve görselden sosyal medya içerik analizi yürütülerek istifade edilmiştir. Kitapta yer alan her bir bölümde PKK’nın ilgili ülkedeki tarihi, STK yapılanması, finans kaynakları, militan devşirme yöntemleri, medya yapılanması, kriminal faaliyetleri, diğer lobi kuruluşları veya Türkiye karşıtı gruplarla ilişkileri ve ilgili ülkenin örgüte yö- nelik siyaseti ele alınarak ilgili ülkeye ve Türkiye’ye PKK ile mücadele hususunda somut politika önerilerinde bulunulmuştur. Kitabın yayına hazırlanmasında katkı sunan tüm direktör, araştırmacı ve araştırma asistanlarımıza teşekkür ederiz. Geniş bir perspektifle PKK’nın Avrupa’daki yapılanması, illegal aktiviteler, siyasi aktörler ve karşıt gruplarla ilişkilerine ışık tutan bu kitabın literatürde önemli bir boşluğu doldurarak okuyucu, araş- tırmacı ve politika yapıcılara yol göstereceğini ümit ediyoruz. Prof. Dr. Burhanettin Duran SETA Genel Koordinatörü 6 AVRUPA’DA PKK AVRUPA’DA PKK ENES BAYRAKLI Türk-Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi SETA Avrupa Araştırmaları Direktörü HASAN BASRI YALÇIN İstanbul Ticaret Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi SETA Strateji Araştırmaları Direktörü MURAT YEŞILTAŞ Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi SETA Güvenlik Araştırmaları Direktörü 7 AVRUPA’DA PKK YAPILANMASI 8 AVRUPA’DA PKK AVRUPA’DA PKK PKK’nın kurulduğu 1978’den bugüne Avrupa’da yürütmüş olduğu faaliyetleri, örgüt- lenme biçimi ve Avrupa ölçeğinde yerel ve ulusal otoriterlerle olan karmaşık ilişkisi çoğu zaman göz ardı edilmiş bir konudur. PKK günümüzde Avrupa Birliği (AB) tarafından bir terör örgütü olarak tanınmasına rağmen bazı Avrupa ülkelerinde terör örgütü olarak tanınmamaktadır. PKK’yı terör örgütü olarak tanıyan birçok ülkenin ise PKK’ya karşı gerekli adımları attığını söylemek mümkün değildir. Hatta bunlar arasında bazı ülkeler PKK’yı terör örgütü olarak tanımasına rağmen örgütle ilişkili kuruluşların faaliyetlerini görmezden gelmektedir. Bu durum PKK’ya Avrupa siyasetinde önemli bir alan açtığı gibi başta örgütün Türkiye’ye karşı yürütmüş olduğu terör faaliyetlerinin siyasi ve eko- nomik olarak desteklenmesi manasını taşımaktadır. Daha da vahimi PKK’ya müzahir bazı STK’ların ulusal veya AB kaynaklı programlardan aldığı fonlar üzerinden bu ülke- ler ve AB dolaylı yollardan terörü finanse eder konuma düşmektedir. PKK, Avrupa çapında