Zaczęło Się... |It Has Begun

XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina the 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition

Zaczęło się... | It has begun...

recenzje | r e v i e w s r o z m o w a | interview analiza | analysis

Zaczynamy relacje z przesłuchań Katarzyna Popowa- Bryce Morrison o Chopinie: konkursowych. Dziś piszą -Zydroń, po raz Najśmielej poczynał sobie dla nas Marcin Majchrowski, pierwszy w Jury w scherzach. Cztery z sześciu Krzysztof Komarnicki i Tomasz Konkursu: nie trema, utworów tego typu to kompozycje Cyz. | We start reviewing the lecz ekscytacja. | dalekie od figlarności. | Bryce auditions. Today, opinions from Katarzyna Popowa-Zydroń, in the Morrison on Chopin: Perhaps Marcin Majchrowski, Krzysztof Jury for the first time: not nervous most daringly, four out of the six Komarnicki and Tomasz Cyz. > 2 but excited. >4 Scherzi are far from jocular. >6 chopin express recenzje | reviews I etap – kolejność uczestników | 1st stage auditions order

środa, 6 października | Wednesday, 6 October ČČ10.00, Mamikon Nakhapetov, Georgia ČČ10.30, Julian Zhi Chao Jia, China ČČ11.00, Kaoru Jitsukawa, Japan ČČ11.30, Denis Evstuhin, Russia ČČ12.00 – 12.30 PRZERWA | INTERMISSION ČČ12.30, Sung-Jae Kim, Republic of Korea ČČ13.00, Lusine Khachatryan, Armenia

ff 13.30, Eric Zuber, USA ČČ14.00, Shota Miyazaki, Japan

ČČ17.00, Madoka Fukami, Japan ČČ17.30, Mei-Ting Sun, USA

Miroslav Kultyshev, Rosja. Zagrał wczoraj jako piąty | Miroslav Kultyshev, Russia. He was the fifth candidate to perform yesterday

Nerwowy początek Opening jitters oranne przesłuchania pierwszego dnia można he morning sessions of the first day are best descri- ff 18.00, Jacek Kortus, Poland Pokreślić przede wszystkim jako nerwowe. W grze Tbed as jittery. The young pianists sounded tentative, ČČ18.30, Vladimir Matusevich, Russia młodych pianistów czuć onieśmielenie, spięcie, jakąś tense, and a little mechanical. They focused mainly on ČČ19.00 – 19.30 mechaniczność; skupiają się głównie na tym, by not missing a single note to the detriment of artistic PRZERWA | INTERMISSION ČČ19.30, Ilya Rashkovskiy, Russia nie zgubić żadnej nuty, ze szkodą dla tzw. wrażenia expression. artystycznego. Out of the eight performers, for now, I wrote down three Z ósemki występujących zapisuję na razie trzy nazwiska: names: Russian Miroslav Kultyshev, Spain’s Marianna Rosjanina Miroslava Kultysheva, Hiszpanki Marianny Prjevalskaya and Canadian Leonard Gilbert (in that order). Prjevalskayej i Kanadyjczyka Leonarda Gilberta (w tej Kultyshev shone with maturity and subtlety, especially in kolejności). Kultyshev błysnął dojrzałością i subtelnością, Ballade No. 4 in F minor, Prjevalskaya showed confiden- zwłaszcza w Balladzie f-moll; Prjevalskaya –pewnością ce and force, and Gilbert has narrative talent and under- i siłą; Gilbert – talentem narracyjnym (w tej samej standing of the form’s dramaturgy in the same Ballade. As balladzie) i zrozumieniem dramaturgii formy. Nelson Nelson Freire said in his interview, “You have to measure ff 20.00, Junna Iwasaki, Japan Freire powiedział w wywiadzie: „Trzeba umiejętnie the time between notes skilfully”. Precisely… ČČ20.30, Yulianna Avdeeva, Russia odmierzać przerwy między nutami”. Właśnie… The audience is an unfortunately vociferous perfor- Głośnym, niestety, bohaterem, jest publiczność, któ- mer, voting with coughs. I have a suggestion: let’s cough ra na razie głosuje kaszlem. Mam propozycję: kaszlmy between performers, not between pieces. Will you w przerwach między występami kolejnych uczestników, help? h nie między utworami. Pomożecie? h — Tomasz Cyz, www.dwutygodnik.com

Oscar Wilde ff 21.00, Marcin Koziak, Poland | Gdy gram Chopina, czuję się, jakbym żałował za grzechy, których nie popełniłem, i opłakiwał cudze tragedie. | After playing Chopin, I feel as if technologia | te c h n o l o g y c h o p i n express I had been weeping over sins that I had never committed, and mourning over tragedies that were not my own.

2 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | dzień c z w a r t y | 4 października 2010 r. chopin express I etap – kolejność uczestników | Muzyczne puzzle 1st stage iałem poczucie, że występujący wczoraj pia- auditions order

Mniści byli w większości dostawcami dźwięków, z których słuchacz miał sam poskładać arcydzieła czwartek, 7 października | Chopina, niczym puzzle. Na zebranych w Filharmo- Thursday, 7 October nii Narodowej wrażenie zrobił Miroslav Kultyshev, jednak ja, mając otwarte nuty, dostrzegłem, że gra bez poszanowania tekstu kompozytora. Dobrze wspominam Scherzo h-moll w wykonaniu Hyung- -Min Suha, zapamiętałem też urzekający Nokturn H-dur op. 62 nr 1 Daniila Trifonova, w którym uka- zał brzmieniowe zalety fortepianu Fazioli. Obiecu- Daniil Trifonov, Rosja | Russia jący był też występ młodziutkiej Anke Pan. h

ff 10.00, Marek Bracha, Poland Piano i forte ČČ10.30, Ingolf Wunder, Austria Musical puzzles ČČ11.00, Giuseppe Greco, Italy uż program I etapu odkrywa wszystkie aspekty fortepia- ČČ11.30, Lukas Geniušas, Jnowego kunsztu. Etiudy – biegłość techniczną, noktur- got the feeling that most of the pianists performing Russia/Lithuania ČČ12.00 – 12.30 ny – muzykalność i wrażliwość na barwę, a ballady, sche- Iyesterday were providers of sounds, which PRZERWA | INTERMISSION rza, Fantazja f-moll (albo Barkarola) – zrozumienie wielkiej, listeners had to assemble themselves into Chopin’s ČČ12.30, François Dumont, France romantycznej formy. W popołudniowej turze wczorajszych masterpieces, much like a puzzle. The audience at the ČČ13.00, Hanchien Lee, przesłuchań żaden z pianistów nie sprostał tym wszystkim Warsaw Philharmonic was impressed with Miroslav Chinese Taipei ČČ13.30, Marie Kiyone, Japan wymaganiom. Daniilowi Trifonowowi należy się uznanie za Kultyshev, but I had the sheet music before me and ČČ14.00, Xin Tong, China odwagę – zagrał na fortepianie firmy Fazioli, po raz pierw- noticed he played without respect for the composer’s ČČ17.00, Kana Okada, Japan szy dostępnym dla uczestników Konkursu Chopinowskiego. score. I thought the Scherzo in B minor by Hyung- Podziwu godne w jego grze było piano, ale zabrakło prawdzi- -Min Suh was good, and I recall the alluring Nocturne wego forte. W grze Australijczyka Jaysona Gillhama – prze- in B major Op 62 No 1 by Daniil Trifonov, in which ciwnie; jego gra była efektowna, pełna potęgi i siły. Najbardziej he showed off the sound strengths of the Fazioli przekonująco wypadł w Etiudzie a-moll op. 10 nr 2, ale już piano. The performance of the very young Anke Scherzo E-dur wykonał zbyt szybko, nerwowo i forsownie. Pan was also very promising. h Urocza i zdolna 17-latka Anke Pan z Niemiec bardzo dobrze — Krzysztof Komarnicki zagrała dwie z wybranych etiud, ale uduchowiona Etiuda cis-moll op. 25 nr 7 (wykonana zamiast nokturnu) – okaza- ła się dla młodziutkiej pianistki zbyt trudna. Cóż, Chopin ff 17.30, Natalia Sokolovskaya, Russia nie pisał łatwych utworów. h ČČ18.00, Andrew Tyson, USA ČČ18.30, Meng-Sheng Shen, Chinese Taipei ČČ19.00 – 19.30 PRZERWA | INTERMISSION Piano and forte ČČ19.30, Denis Zhdanov, Ukraine he repertoire of the first round discloses all aspects of Tthe art of playing the piano, with the Etudes exposing technical finesse, the Nocturnes showing musicality and sensitivity to tone, while the Ballades, Scherzos and Fantasia in F minor (or Barkarola) reveal understanding of the great Romantic form. In yesterday afternoon’s sessions, none of the pianists met all of these demands. Daniil Trifonovov gets credit for courage – he played on the Fazioli piano, available for the first time to Chopin Competition participants. The ff 20.00, Gracjan Szymczak, Poland piano deserved admiration, while his playing lacked force. Quite the opposite was true in the playing of Australian Jayson Gillham; it was full of flourish, power and strength. He was most convincing in the Etude in A major, Op 10 No czwartek, 7 października | 2, but he played the Scherzo in E major overly fast, nervously, Thursday, 7 October forcing it. The charming and talented 17-year-old Anke Pan OGŁOSZENIE WYNIKÓW of Germany played two of her selected Etudes very well, I ETAPU | ANNOUNCEMENT but the spiritual Etude Op 25, No 7 (played instead of the OF THE 1st STAGE RESULTS Nocturne) was too difficult for the young pianist. Oh well, ok. godz. 23.00 | around 11pm Chopin did not write easy compositions. h Anke Pan, Niemcy | Germany — Marcin Majchrowski (Polskie Radio)

4 October, 2010 | d ay fo u r | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition | 3 chopin express rozmowa | interview Z biura prasowego | From the press office ainteresowanie mediów Konkursem Zjest ogromne. Prośby o akredytacje wciąż napływają z całego świata. Obecność potwierdzili już m.in. dziennikarze telewizji France 2, bawarskiego radia BR-Klassik, japońskiego MORNING weekly man- Katarzyna Popowa-Zydroń. Jej uczeń Rafał Blechacz 5 lat temu wygrał Konkurs | Katarzyna Popowa-Zydroń. Her ga magazine, a także krytyk nowojor- student Rafał Blechacz won the Competition five years ago skiego dziennika Forward (Forverts), który ukazuje się w dwóch językach, po angielsku i hebrajsku. Natomiast telewizja kuwejcka Nic nie jest przesądzone | Nothing is set in stone planuje relacje z przesłuchań finału.

»»Małgorzata Wende: Pierwszy raz »»Małgorzata Wende: This is your first time uczestniczy Pani w obradach Jury Konkursu taking part in the deliberations of the Cho- Chopinowskiego. Ma Pani tremę? pin Competition the Jury. Are you nervous? Katarzyna Popowa-Zydroń: Nie nazwa- Katarzyna Popowa-Zydroń: I wouldn’t łabym tego może tremą, ale ekscytacją, bo jest to call it nerves, but excitement, because this is a very bardzo ciekawe doświadczenie. interesting experience. »»Jak wspomina Pani poprzedni konkurs, »»What are your memories of the last który wygrał Pani uczeń, Rafał Blechacz? competition, won by your student, A jak Pani sądzi? Dobrze wspominam, chyba to Rafał Blechacz? jest oczywiste. Well, what do you think? I have good memories, edia interest in the Competition »»Jednak często powtarza Pani, że jej I think that’s obvious. Mis enormous. Requests for press stosunek do konkursów jest umiarkowanie »»But you often say that you are less than tickets are still coming in from around entuzjastyczny... enthusiastic about competitions. the world. So far, the Press Office has Owszem, ale z drugiej strony nie ma alternaty- True, but on the other hand, there is no alternative. accredited, among others, French television wy. Jeżeli młody człowiek chce się wybić, musi się If a young person wants to break out, he or she has to (France 2), Bavarian radio (BR-Klassik), the pokazać, zwłaszcza na tak znaczących konkursach perform, especially at such important competitions Japanese MORNING weekly manga jak Chopinowski. I choć nie jest to najlepsza droga, as this one. Though it may not be the best way, it magazine and the Jewish FORWARD jest być może jedyną. may be the only way. (Forverts) newspaper from New York, which »»Co doradzałaby Pani uczestnikom? »»What advice would you give to the is published in two languages, English and Żeby nie traktowali werdyktu Konkursu jako competitors? Hebrew. Kuwait TV is planning to cover opinii przesądzającej o ich życiu artystycznym i za- I would tell them not to treat the competition the final round. h wodowym. Ci, którzy zdobędą nagrody muszą wie- verdict as the final opinion about their artistic and dzieć, że powinni dalej pracować nad sobą, nato- professional life. Those who win prizes must know miast Ci, którzy poczują się przegrani, by nie za- they need to continue working hard, while those pominali, że przed nimi jest całe życie. To będzie who feel defeated must remember they have their rezultat ich dotychczasowej pracy i rozwoju, defi- entire lives before them. This verdict will be the nicja miejsca, w którym się teraz znajdują, ale nie result of their work and development; it defines musi decydować o tym, jak będzie wyglądała ich where they are now, but it need not define the rest droga i pozycja za pięć, dziesięć czy trzydzieści lat. of their life and position in five, 10, or 30 years. They O tym powinni pamiętać. should keep that in mind. »»Czy mogłaby Pani udzielić im jakichś rad »»Would you give them any technical advice? natury technicznej? That is a very individual matter. Every young To jest bardzo indywidualna sprawa. Każdy młody pianist prepares in his or her own way for such an pianista na swój sposób przygotowuje się do tak important performance. I can only give advice to odpowiedzialnego występu. Potrafię poradzić tyl- those I know. h ko tym, których znam. h — rozmawiała/interview by małgorzata wende

4 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | dzień c z w a r t y | 4 października 2010 r.

patroni o f i c j a l ny h o te l dla nas | exclusive chopin express Spacer nad Utratą Tomasz Zadroga | A walk by the Prezes PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. – Mecenasa Roku Chopinowskiego | President of the Management Board of PGE Utrata River Polska Grupa Energetyczna S.A. – Chopin 2010 Main Sponsor Wiele zależy od nas It all depends on us

ryderyk Chopin to więcej niż muzyka: ryderyk Chopin is more than just music to ikona, to jedna z najlepszych wizy- – he is an icon, one of the greatest flag- Ftówek Polski w świecie. Jego twórczość Fships for Poland in the world. His works jest ceniona nawet w najbardziej odległych are admired even in the most distant parts zakątkach świata. Cieszymy się, że możemy of the globe. We are glad that we have the Sala koncertowa | Concert hall aktywnie uczestniczyć w obchodach 200. opportunity to actively participate in the cele- rocznicy jego urodzin. Jest to dobra okazja, brations of the 200th anniversary of his birth. aby przypominać Polakom o znaczeniu na- This is a good occasion to remind Poles of the szego dziedzictwa kulturowego. Uważam, że importance of our cultural heritage. In my Fryderyk Chopin to ogromnie ważny skład- opinion, Fryderyk Chopin constitutes a very nik naszej dumy narodowej. important component of our national pride. Często powtarza się, że w utworach It is often said that “there is Poland audible” Chopina „słychać Polskę”. Czerpał inspira- in Chopin’s works. He took inspiration from cję z polskiej muzyki ludowej, wybierał z niej Polish folk music, focusing on some elements rozmaite elementy, a potem pokazywał świa- of it and then giving it back to the world in his Dworek | Manor house tu we własnej interpretacji. To w Polsce stał own unique interpretations. It was in Poland się muzykiem, i to tu odnosił pierwsze sukce- that he became a musician, it was here that sy. Symboliczne znaczenie ma także fakt, że he was a success for the first time. It is symbo- jego serce spoczęło w Polsce. Dla mnie to po- lic that his heart is buried in Poland. For me it twierdzenie, że to stąd płynie jego muzyka. is a confirmation that his music has its roots Często musimy przypominać światu o jego here. It is our duty to remind the world of his pochodzeniu. Mamy na to szansę organizując origins. We can do that by organising dozens dziesiątki wydarzeń w Polsce, również takich, of events in Poland, some of which are impor- które odbiją się echem w innych krajach. Jed- tant enough to get publicity abroad. Howe- nak tak naprawdę najwięcej w tej kwestii zale- ver, the truth is that it depends on us, as Poles. Utrata ży od nas – Polaków. Jeśli każdy z nas będzie If every one of us remembers that one of the pamiętał, że jeden z największych muzyków greatest musicians who ever lived was born elazowa Wola. Dom urodzenia Fryderyka świata pochodził z Polski i będziemy o tym in Poland, and if we continue to publicise that ŻChopina oraz otaczający go park zostały głośno mówić, Polska zyska na obchodach fact, Poland can only benefit from the cele- poddane gruntownej rewitalizacji. Na turystów rocznicy urodzin Chopina. brations of the anniversary of Chopin’s birth. czeka nowoczesna sala koncertowa i sympatycz- Są tacy artyści, których dzieła nigdy się nie There are certain artists whose compo- na kawiarnia, a wśród drzew gra muzyka! nudzą i zawsze będziemy do nich wracać. sitions listeners never tire of, whose works h Każdy ma w swojej domowej bibliotece książ- will live forever. Everyone has a book one re- elazowa Wola. The house where Fryderyk kę, którą przeczytał kilka razy lub film, któ- turns to again and again, or a favourite mo- ŻChopin was born and the adjacent park ry po wielokroć oglądał. Dobrze, gdybyśmy vie watched over and over. It would be good if have been revitalised for the anniversary year wszyscy do tej kolekcji dołączyli płytę z utwo- we could all add to this collection a record of 2010. There is a new concert hall and a charming rami Chopina i nie zapominali puszczać jej Chopin’s music, and be certain not to forget café. And there is music amongt the trees! h czasem naszym dzieciom. h to play it to our children from time to time. h

k ró t ko | in brief

ČČKlub ChopinowskI Jutro w Ma- (12 Elektoralna Street) starts tomorrow. migawkę nasi fotoreporterzy wyzwo- Hawryluk i Adam Rozlach. | On tele- zowieckim Centrum Kultury i Sztuki Well-known critics, musicians, actors lili zdalnie. | Cover photo secret vision. tvp Kultura broadcasts all au- przy Elektoralnej 12 rusza IV Klub and writers will discuss Chopin and the Photographers cannot go on ditions live. The competition commen- Chopinowski. Znani dziennikarze, mu- Competition. Tomorrow, Waldemar stage during a performance. The pic- tary is hosted by popular journalists zycy, aktorzy i literaci rozmawiać będą Dąbrowski. The meeting starts at 7pm. ture had to be taken with a camera on Jacek Hawryluk and Adam Rozlach. o Chopinie i konkursowych zmaganiach. ČČTajemnica zdjęcia z okładki tripod using a remote shutter. ČČPOLECAMY. Polska Chopina. Prze- Pierwszym gościem będzie Waldemar Fotografom nie wolno wychodzić na ČČW TELEWIZJI. TVP Kultura transmi- wodnik Marity Albán-Juárez i Ewy Dąbrowski. Początek wtorkowego wie- estradę, gdy pianista gra na scenie. stuje wszystkie przesłuchania konkur- Sławińskiej-Dahlig | ENJOY Chopin’s czoru o 19.00. | The Chopin Club at Zdjęcie zostało wykonane przy po- sowe. Rozmowy w studiu w Filharmonii Poland. A guidebook by Marita Albán- the Mazowieckie Arts & Culture Centre mocy aparatu na statywie, którego Narodowej prowadzą redaktorzy Jacek -Juárez and Ewa Sławińska-Dahlig.

Bryce morrison, Gramophone

kąd on przybywa, dokąd zmierza? – zapytał niegdyś Strawiński olśniony oryginalnością Skriabina. Podobnie można spytać So Chopina, który przecież nie zrodził się na pustyni. Natchnieniem dla jego niezrównanej sztuki była pieśń – a zwłaszcza bel canto – oraz pianistyczna tradycja wirtuozowska, którą tworzyli tacy kompozytorzy, jak Hummel, Kalkbrenner i Moscheles. Śpiewacy zazdroszczą takiego bogactwa; mogą nawet zgłaszać pretensję: „Dla was [pianistów] Chopin jest za dobry, do nas powinien należeć”. Liryzm Chopina, bujny czy surowy, stanowi jądro jego geniuszu. Jałowy, w porównaniu, styl wyżej wspomnianych kompozytorów skłonił Schumanna do umieszczenia ich w gronie Filistynów. Wypowiadając im w swym Karnawale muzyczną wojnę, zebrał wszystkie siły, by rozgromić owych trywialnych producentów nut („Marche des «Davidsbündler» contre les Philistines”). Chopin był, co zrozumiałe, podobnego zdania, chociaż nie wyrażał się aż tak lekceważąco i, niczym arystokrata, trzymał swe uczucia na wodzy. Przysłuchując się w spokoju Koncertom fortepianowym Hummla dostrzegał w nich, przy całym ich blasku, niewiele poza salonowym blichtrem; nie dość było w nich głębi i poezji. W swych młodzieńczych Koncertach (i, powiedzmy, w Rondach) osiągnął więcej: to muzyka równie błyskotliwa, co pozostająca w pamięci. Świadom, że w Wiedniu powinien zabłysnąć jako pianista wirtuoz, przedstawił tamtejszej publiczności coś, czego się nie spodziewała, coś niezwykłego i wstrząsającego. Zaiste, poetycka uczuciowość, urok i zalotność środkowego Larghetto z Koncertu f-moll są nie do pomyślenia u Hummla. Wprawdzie Liszt wychwalał nokturny Johna Fielda, nazywając je wielkodusznie „porankiem życia”, ale to Chopin przemienił ich nieskomplikowane piękno w „coś wspaniałego i osobliwego”. I jak wszyscy prawdziwi nowatorzy, płacił wysoką cenę za swoją zuchwałość, chociaż nie trwało to długo. Ludwig Teofil Antoni Jaxa Kwiatowski: Polonez Chopina | Polonaise of Chopin (1859) Rellstab nie dostrzegł w nokturnach nic poza parodią i wykoślawieniem („gdzie Field się uśmiecha, tam pan Chopin krzywi się w grymasach, gdzie Field wzdycha, tam pan Chopin jęczy […] Zaklinamy pana Chopina, by na swą treść psychologiczną” – komentarz ten świadczy, jaki szok powrócił do natury”). Przemiana niewinności w doświadczenie – to mogła początkowo wywoływać jego muzyka. Skoro mowa o poezji widocznie było zbyt wiele dla zwolenników starej szkoły. i wyrafinowaniu w twórczości Chopina: jego walce przemieniły proste A tańce Chopina? Jego mazurki i polonezy, „um-pa-pa” w muzykę daleko wykraczającą poza wywodzące się, w pierwszym przypadku – wymagania sali balowej; a według Schumanna z tradycji ludowej, w drugim – z dworskiej? „ ...gdzie Field wzdycha, „mogą one być tańczone jedynie przez hrabiny”. Mazurki to intymny dziennik kompozytora, tam pan Chopin jęczy” pisał Także w jego 24 etiudach (27, jeśli doliczyć Trois w którym, wykorzystując skromną formę, zawarł nouvelle études) szkolne ćwiczenie na tercje, nieskończoną ilość odcieni, od naiwnej radości o nokturnach Ludwig Rellstab. seksty i oktawy zmieniło się w najczystszą i żywiołowości do najmroczniejszej introspekcji. poezję. Po raz pierwszy techniczne wprawki W polonezach, nawiązując do tradycji królewskich zabrzmiały jak poematy muzyczne, prowokując i arystokratycznych, dał epicki wyraz uczuć narodowych. Dla Schumanna wydawców do nadawania im tytułów w rodzaju „Tristesse” albo „Zimowy były to „armaty ukryte w kwiatach”, zaś Liszt w grzmiących oktawach wiatr”. Schumann określił Etiudę f-moll z op. 25 jako „delikatną niczym środkowej części Poloneza As-dur słyszał „tętent polskiej jazdy”. Według piosenka śpiącego dziecka”. Fryderyka Niecksa, najwybitniejszego z pierwszych badaczy twórczości Najśmielej bodaj Chopin poczynał sobie w scherzach, cztery z jego Chopina, Polonez-Fantazja op. 61 „wykracza poza sferę sztuki ze względu sześciu utworów tego typu (bo liczę też scherza z Sonaty b-moll i h-moll)

6 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | dzień c z w a r t y | 4 października 2010 r. to kompozycje dalekie od figlarności, w których powtórzenia przepełnia And what of Chopin’s dances, dramatyzm, ironia i niepokój jak najdalszy od, powiedzmy, zwiewnego, his Mazurkas and Polonaises, bajkowego świata Mendelssohna. Któż by też pomyślał, że zwykła of peasant and court origins kołysanka może zmienić się w Berceuse z jej „deszczem srebrzystego respectively? The Mazurkas ognia” i nagłą zmianą harmonii tuż przed końcem utworu? are Chopin’s most intimate and Mamy wreszcie dojrzałe sonaty, b-moll i h-moll, które pierwszych confessional diary, turning humble słuchaczy zmuszały do zastanowienia nad granicami tego gatunku. Kolejny beginnings into an infinite range of raz tradycja zostaje tu wywrócona do góry nogami, a Schumann stwier- expression, from simple gaiety and dza, że Chopin „połączył tu czwórkę swych najbardziej niesfornych dzie- abandon to darkest introspection, ci” – ten świetny skądinąd krytyk nie dostrzegł, że Sonata b-moll jest while in the Polonaises he creates an wewnętrznie spójna. Mendelssohn słuchając jej finału, istotnie bardzo epic and nationalist utterance out of śmiałego w pomyśle, wzdragał się, mówiąc: „czuję odrazę do tej muzyki”. a royal and aristocratic foundation. Dziś ta część brzmi nie mniej wstrząsająco, tyle że Chopinowskie zło- For Schumann, they were like wieszcze i tajemnicze „ogadywanie po marszu” opisujemy jako „wiatr “cannons buried in flowers” while wiejący na cmentarzu” lub „stado gawronów o zmierzchu”. Liszt heard the “hoofbeats of the W roku 2010, w którym tyle Chopina, jego twórczość niezmiennie Johann Nepomuk Hummel Polish cavalry” in the octave uproar (1778-1837). Gdy Chopin zaczynał zadziwia, odsłaniając wciąż nowe aspekty geniuszu i wzbogacając naszą karierę, on był największą gwiazdą at the heart of the A flat Polonaise. wiedzę o tym, jak dalece przeobraził prozaiczne i zgrane wzorce. | Johann Nepomuk Hummel For Frederick Niecks, outstanding (1778-1837). When Chopin among early Chopin scholars, the h started his career, Hummel was the greatest star Polonaise-Fantaisie “stands outside the sphere of art on account of its azzled by his originality, Stravinsky once asked of Scriabin, psychological content”, a comment “where does he come from, where does he go?” The same might that captures the shock of the new, of a daring and, initially, confusing Dbe demanded of Chopin, who hardly grew like Topsy out of the voice. And staying with Chopin’s poetic range and sophistication, the earth. The inspiration of his incomparable art derived principally from Waltzes turn a simple three-in-a-bar into music far beyond ballroom song – from bel canto in particular – and from the keyboard virtuoso considerations; for Schumann “they could only be danced by countesses”. tradition of composers such as Hummel, Kalkbrenner and Moscheles. The 24 Etudes, too, (27 when you include the Trois nouvelle études) Singers envy such richness and can even complain, “he is too good for turn the pragmatism of thirds, sixths and octaves into purest poetry. you, we should have him”. Chopin’s lyricism, whether florid or austere, is For the first time, rudimentary exercises become tone poems, inviting at the heart of his genius. As for the relative aridity of the aforementioned publishers’ titles such as “Tristesse” or “Winter Wind”. For Schumann, composers, their limitations were marked by Schumann who branded the F minor Etude from Op. 25 was “soft as the song of a sleeping child”. them Philistines and, declaring musical war in his Carnaval, sent his troops Perhaps, most daringly of all, four out of the six Scherzi (I am including into battle to rout from the field such trivial note-spinners (“Marche des the Scherzi from the Sonatas Nos 2 and 3) are far from jocular, their ‘Davidsbündler’ contre les Philistins”). repetitions hammered home with a drama, irony and turbulence light Chopin too, though keeping his scorn at a less ebullient and more years away from, say, Mendelssohn’s gossamer fairy-world. Once more, aristocratic distance, who would have thought that the simple tradition of the lullaby could understandably become the Berceuse with its “rain of silvery fire” and momentary shift took a similar view. “ ...where Field sighs Chopin of harmony just before the close? Listening quietly groans” wrote Ludwig Finally, there are the mature Sonatas Nos 2 and 3 which prompted to Hummel’s piano first listeners to ask, “when is a sonata a sonata?” Once more, tradition concertos he noted Rellstab about the Nocturnes. is turned topsy-turvy and for Schumann the Second Sonata “binds four little beyond chandelier of Chopin’s maddest children together”. Superb critic that he was, even music, their sparkle he was blinded to this Sonata’s underlying coherence. As for the finale, uncomplemented sufficiently by depth or poetry. And so, his two Mendelssohn shuddered at its modernity as a stage too far, exclaiming early piano concertos (together with, say, the Rondos) transform such “as music, I abhor it”. limitation into music as memorable as it is scintillating. Conscious of his Today, the shock remains and, making our own transformation, we need to make his mark as a virtuoso pianist in Vienna, Chopin gave his have attempted to change Chopin’s sinister and enigmatic “gossiping unsuspecting public a novel and startling experience. Certainly the love- after the march” into “winds whistling over graveyards” or “a network poetry, the glamour and insinuation of the F minor Concerto’s central of rooks in the twilight”. Larghetto would be inconceivable from Hummel. Again, Liszt may have In 2010, a tirelessly celebrated Chopin year, the wonder never ceases paid tribute to John Field’s Nocturnes, generously finding them like “the and, as ever-new facets of Chopin’s genius emerge, our awareness of his morn of life”, but Chopin changed their pale charms into “something rich transfiguration of tired and work-a-day origins increases rather than and strange”. And like all true pioneers, he paid a heavy if temporary price diminishes. h for his audacity. Ludwig Rellstab found little in them beyond travesty and distortion (“where Field smiles Chopin makes a grinning grimace, where Field sighs Chopin groans... we implore Mr Chopin to return to nature”.) »» Jutro w Chopin Expressie: Lu d w i k Erhardt o Chopinie i schumannie Clearly the advance from innocence to experience was too much to bear tomorrow in The Ch o p i n Express: Lu d w i k Erhardt on Chopin and for musical die-hards and conservatives. schumann

4 October, 2010 | d ay fo u r | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition | 7 chopin express pierwszy etap | first stage

Maiko Mine, Japonia. Wchodzi I Maiko Mine, Japan. It’s her time

Marianna Prjevalskaya, Hiszpania | Spain Andrzej Jasiński, Bella Davidovich

Sheng-Yuan Kuan, Taiwan. Sala prób | Sheng-Yuan Kuan, Chinese Taipei. Rehearsal hall Esther Park, USA . Przed występem | Before the audition

Ch o p i n Express o f i c j a l ny dziennik XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w y d a w c a | publisher Instytut Adama Mickiewicza Polska culture.pl | iam.pl & Gramophone music magazine gramophone.co.uk redaktor n a c ze l ny | e d i to r-in-chief Aleksander Laskowski redakcja angielska | english language e d i to r Emma Baker (Gramophone music magazine) ze s p ó ł | e d i to rs Bartosz Kamiński, Krzysztof Komarnicki, Dominik Skurzak, Małgorzata Wende fo to | p h o to Wojciech Grzędziński, Bartosz Sadowski p ro j e kt | design Marek Zalejski l ayo u t & prepress Studio Q Organizator XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina Narodowy Instytut Fryderyka Chopina Organizer of the 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition The Fryderyk Chopin Institute www.nifc.pl

8 | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition | d ay fo u r | 4 October, 2010