Staten Van Holland Voor 1572 3

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Staten Van Holland Voor 1572 3 Nummer Toegang: 3.01.03 Inventaris van het archief van de Staten van Holland, vóór 1572 Versie: 15-08-2019 P.A. Meilink Nationaal Archief, Den Haag 1929 This finding aid is written in Dutch. 3.01.03 Staten van Holland voor 1572 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................7 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................8 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................8 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................8 Materiële beperkingen................................................................................................................8 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 8 Citeerinstructie............................................................................................................................ 8 Archiefvorming...........................................................................................................................9 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................9 De samenstelling van de Staten.............................................................................................9 De landsadvocaat en de secretarie van de Staten................................................................10 Het financieel beheer van de Staten.....................................................................................12 A. De middelen.................................................................................................................12 1. Toeslagen en overschotten op de bede...................................................................12 2. Omslagen op de mantalen.......................................................................................13 3. Omslagen op de schildtalen.....................................................................................13 4. Morgengelden en imposten....................................................................................14 5. Haardstedegelden...................................................................................................14 6. Tiende penning........................................................................................................14 7. Leningen.................................................................................................................. 15 B. De administratie...........................................................................................................15 C. De afhoring van de rekeningen....................................................................................16 Anvullende literatuur en bronnenuitgaven..........................................................................17 Geschiedenis van het archiefbeheer.........................................................................................19 De archieven van de Staten en landsadvocaten...................................................................19 A. Het archief van de Staten.............................................................................................19 B. De archieven van de landsadvocaten..........................................................................29 De verwerving van het archief..............................................................................................32 Inhoud en structuur van het archief.........................................................................................33 Inhoud....................................................................................................................................... 33 Aanwijzingen voor de gebruiker...........................................................................................33 Resoluties en indices........................................................................................................33 Privileges.......................................................................................................................... 34 Verantwoording van de bewerking...........................................................................................35 Woord vooraf........................................................................................................................ 35 Verantwoording van de inventarisatie.................................................................................36 Materiële beschrijving.....................................................................................................38 Verwant materiaal....................................................................................................................39 Bewaarplaats van originelen.....................................................................................................39 Beschikbaarheid van kopieën...................................................................................................39 Verwante archieven...................................................................................................................39 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen................................................41 Deel 1 Het eigenlyke archief van de Staten....................................................................................41 I Functies van de Staten in het algemeen.................................................................................................41 a Beschrijvingsbrieven..........................................................................................................................41 b Resoluties..........................................................................................................................................41 c Registers van privileges, octrooien en andere akten; inventarissen...............................................42 II Verhouding tot de landsheer. Territoir. Rechten van de Staten............................................................43 a Verhouding tot de landsheer............................................................................................................43 b Territoir..............................................................................................................................................43 c Rechten van de Staten (Privileges)....................................................................................................43 1 In het algemeen............................................................................................................................43 4 Staten van Holland voor 1572 3.01.03 2 Binnenlandse bestuursaangelegenheden..................................................................................44 3 Rechtswezen................................................................................................................................45 4 Lenen............................................................................................................................................45 5 Tollen; handelsverkeer.................................................................................................................45 6 Waterstaat...................................................................................................................................46 III Beden, schenkingen, octrooien............................................................................................................46 a Beden.................................................................................................................................................46 b Leningen op de bede........................................................................................................................48 c Schenkingen......................................................................................................................................48 d Octrooien voor de verkoop van renten en het heffen van de benodigde middelen......................48 IV Oosterse en Noordse aangelegenheden..............................................................................................49 V Bestuur van het gewest..........................................................................................................................51 a Overeenkomsten en akten van de Staten.........................................................................................51 b Ordonnanties, plakkaten en beschikkingen van de grafelijkheid....................................................51 1 Algemene beschikkingen..............................................................................................................51 2 Binnenlands bestuur (klooster- en godsdienstaangelegenheden)............................................51 3 Rechtswezen.................................................................................................................................52 4 Domeinen en tollen.....................................................................................................................52 5 Handels-, verkeer- en bedrijfsaangelegenheden........................................................................53 6 Waterstaatsaangelegenheden....................................................................................................54
Recommended publications
  • Memory Before Modernity Studies in Medieval and Reformation Traditions
    Memory before Modernity Studies in Medieval and Reformation Traditions Edited by Andrew Colin Gow, Edmonton, Alberta In cooperation with Sylvia Brown, Edmonton, Alberta Falk Eisermann, Berlin Berndt Hamm, Erlangen Johannes Heil, Heidelberg Susan C. Karant-Nunn, Tucson, Arizona Martin Kaufhold, Augsburg Erik Kwakkel, Leiden Jürgen Miethke, Heidelberg Christopher Ocker, San Anselmo and Berkeley, California Founding Editor Heiko A. Oberman † VOLUME 176 The titles published in this series are listed at brill.com/smrt Memory before Modernity Practices of Memory in Early Modern Europe Edited by Erika Kuijpers Judith Pollmann Johannes Müller Jasper van der Steen LEIDEN • BOSTON 2013 The digital edition of this title is published in Open Access. Cover illustration: Memorial tablet in the façade of the so-called ‘Spanish House’ in the Holland town of Naarden, located on the spot of the former town hall. In 1572 during the Dutch Revolt, 700 men from Naarden were gathered here and killed by Habsburg troops. The town hall was burnt down and rebuilt in 1615. (Photo Ralf Akemann). Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Memory before modernity : practices of memory in early modern Europe / edited by Erika Kuijpers, Judith Pollmann, Johannes Müller, Jasper van der Steen. pages cm. — (Studies in medieval and Reformation traditions, ISSN 1573-4188; volume 176) Includes bibliographical references and index. ISBN 978-90-04-26124-2 (hardback : acid-free paper) — ISBN 978-90-04-26125-9 (e-book) 1. Memory—Social aspects—Europe—History—16th century. 2. Memory—Social aspects— Europe—History—17th century. 3. Loss (Psychology)—Social aspects—Europe—History. 4. Social conflict—Europe—History.
    [Show full text]
  • Drie Afgedankte Geveltekens Aan De Neude
    Drie afgedankte geveltekens aan de Neude. Maria de Bruijn, 2019 Op woensdag 19 september 1979 neemt burgemeester H.J.L Vonhoff een monumentaal cadeau voor de stad Utrecht in ontvangst van de directie van het toen nieuwe ABN gebouw aan de Neude. Het betreft drie koperen reliëfs van de hand van Pieter d’Hont en Arie Teeuwisse met als onderwerp De Unie van Utrecht, die vierhonderd jaar geleden, in 1579 tot stand kwam. Op het middenpaneel, gemaakt door Arie Teeuwisse zijn afgebeeld: Jan de Oude van Nassau, de stadhouder van Gelre, te paard, Floris Thin, pensionaris en landsadvocaat van Utrecht met het ontwerp voor de Unie in de hand en achter hem Paulus Buys, pensionaris en landsadvocaat van Holland. Zij staan binnen de muren van de stad, waarop het wapen van Utrecht en van Jan van Nassau zijn aangebracht met links en rechts de jaartallen 1579 en 1979. De beide zijpanelen zijn gemaakt door Pieter d’Hont en verbeelden een venster naar het verleden: een schrijvende man met ganzenveer, en een venster naar de toekomst: een man die in de verte staart. De drie koperen reliëfs worden na de officiële in ontvangstneming aan de gevel van het ABN gebouw geplaatst. Helaas zijn deze drie zo belangwekkende gevelstenen van de gevel verwijderd toen in 2016 in het bankgebouw een stayokay werd gevestigd. Op de vraag van het bestuur van het Utrechts Gevelteken Fonds of het mogelijk zou zijn de reliëfs terug te plaatsen, kreeg het te horen dat zij niet passen bij de uitstraling van het stayokay hostel. De reliëfs zijn momenteel opgeslagen in de kelder; één is er gebroken.
    [Show full text]
  • Niet Liegen Maar Verdoezelen Is De Kunst Anders Dan Veel Men- Deze Week O.A
    Oplage: 70.000 ex. Dinsdag 4 september 2012 - Jaargang 4, nr. 18 Restauratie schilderij onthult een oud gebruik op en om het Binnenhof Niet liegen maar verdoezelen is de kunst Anders dan veel men- Deze week o.a. sen denken, is het niet •Eerbetoon aan de leugen die regeert Boudewijn op en om het Binnen- Büch in Delft hof. Halve waarheden - Pag 5 vertellen of het verdoe- zelen van een stukje •Kieskompas van de werkelijkheid, op maat voor dat komt veel vaker senioren voor. Niks nieuws on- - Pag 7 der de zon trouwens, het is een gebruik •Pierre Heijnen, dat bij gelegenheid een Zuid-West al eeuwenlang wordt Hagenaar toegepast. Neem de - Pag 10 recente ontdekking bij •Bewaarpagina de restauratie van een van CIPO over schilderij dat de moord dementie toont op de gebroeders - Pag 17 De Witt in 1672. - Het schilderij uit de zeventiende eeuw van Pieter Frits, dat in fasen (als een soort stripverhaal) de moord laat zien op Johan en Cornelis de Witt. Het verstopte element dat weer tevoorschijn kwam is helemaal rechts te zien. Er was een kanon overheen geschilderd. - De moord op de gebroeders De Witt op Correctie in de 19de eeuw Dit symposium wordt georganiseerd 20 augustus 1672 is op vele manieren De gruwelijke oorspronkelijke beelden blij- door de vereniging “Vrienden van de overgeleverd. Naast diverse beschrijvingen ken na onderzoek van de verwijderde verf Witt” in samenwerking met het Nationaal in dichtvorm zijn er meerdere tekeningen in de 19de eeuw te zijn overgeschilderd. Archief. Op het symposium zal een aantal en prenten overgeleverd die in vreselijke Met deze restauratie is het schilderij weer gerenommeerde sprekers laten zien hoe de beelden laten zien wat er met de gebroeders in zijn oorspronkelijke staat hersteld en zijn raadpensionaris in moeilijke tijden (de oor- De Witt in het rampjaar gebeurde.
    [Show full text]
  • The Fall of the Dutch Republic
    KMWlMWHUWi kmUf^ l~^/S Hi Ml MEMBmmmmB CORNELL UNIVERSITY LIBR4P,X,. .. FROM The Estate of G.L.Burr Cornell University Library \1 The original of this bool< is in the Cornell University Library. There are no known copyright restrictions in the United States on the use of the text. http://www.archive.org/details/cu31 92402851 3475 Cornell University Library DJ 202.V26 Fall of the Dutch republic 3 1924 028 513 475 THE FALL OF THE DUTCH REPUBLIC WILLIAM V After a mezzotint by Hodges THE FALL OF THE DUTCH REPUBLIC BT HENDRIK WILLEM VAN LOON WITH ILLUSTKATIONS BOSTON AND NEW YORK HOUGHTON MIFFLIN COMPANY ^f)t Stiber^ibe pwi^ <Cam6c)b0e 1913 COPYRIGHT, 1913, BY HENDRIK WILLED! VAN LOON ALL RIGHTS RESERVED Published March IQ23 TO THE MEMORY OP MY MOTHER "The best History is hut like the art of Rembrandt; it casts a vivid light on certain selected causes, on those which were best and greatest; it leaves all the rest in shadow and unseen." BusKEN HuET, in Eel Land van Rembrandt. " TO THE READER The following conversation is not uncommon: The well-intentioned Patron of Arts and Letters asks the Author what he is doing. "Writing a History." f* "That is good. Very good. A History of what. "The Fall of the Dutch Republic." "Splendid! That is what Motley has done, too, and we need some new light on the subject. Look at it from a modern, up-to-date point of view — show us how the People . Hold on, now. I am wrong. You said, 'The Fall of the Dutch Repub- lic'.'' Motley wrote the Rise.
    [Show full text]
  • Staten Van Holland Na 1572 3
    Nummer Toegang: 3.01.04.01 Inventaris van het archief van de Staten van Holland en West-Friesland, 1572-1795 Versie: 18-06-2020 W.E. Meiboom Nationaal Archief, Den Haag 1990 This finding aid is written in Dutch. 3.01.04.01 Staten van Holland na 1572 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................7 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................8 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................8 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................8 Materiële beperkingen................................................................................................................8 Andere toegang........................................................................................................................... 8 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 8 Citeerinstructie............................................................................................................................ 8 Archiefvorming...........................................................................................................................9 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................9
    [Show full text]
  • Hoogstraten, Van Suppl. 3
    Nummer Toegang: 2.21.333.02 Inventaris van het archief van de familie Van Hoogstraten - II - Scriveriana, stukken betreffende Petrus Scriverius (1576-1660), de familie Schrijver en aanverwante families, 1590-1762 Versie: 04-06-2019 M. Roscam Abbing, P. Tuynman Nationaal Archief, Den Haag 2004 This finding aid is written in Dutch. 2.21.333.02 Hoogstraten, van suppl. 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer...........................................................................................7
    [Show full text]
  • PDF Van Tekst
    Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 11 bron Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 11. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen / Nederlandse Boekhistorische Vereniging, Leiden 2004 Zie voor verantwoording: https://www.dbnl.org/tekst/_jaa008200401_01/colofon.php Let op: werken die korter dan 140 jaar geleden verschenen zijn, kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. i.s.m. 7 Voorwoord In 2003 vierde het Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis zijn eerste jubileum. In tien jaar tijd volgden redacteuren, vormgevers en drukkers elkaar op, maar afgezien van een duidelijke cesuur tussen de tweede en derde aflevering heeft die processie zich overwegend in stilte voltrokken. Het Jaarboek dat u nu in handen houdt, is het product van de inspanningen van wederom nieuwe redacteuren, een nieuwe vormgever en een nieuwe drukker, maar bovendien een nieuwe uitgever. Of juister gezegd, het Jaarboek heeft er een uitgever bij gekregen. Het is nu een gezamenlijke uitgave van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging en uitgeverij Vantilt in Nijmegen. Voor de beslissing om een externe uitgever in de arm te nemen waren verschillende redenen. De directe aanleiding was dat de tekstredactionele werkzaamheden een dermate zware aanslag op de vrije tijd van achtereenvolgende tekstredacteuren betekenden, dat het allengs moeilijker werd om een daarvoor voldoende gekwalificeerde vrijwilliger te strikken. Vantilt levert het Jaarboek een uitstekend gekwalificeerde vakman. Ook is het plezierig om de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van het productieproces in professionele handen te kunnen geven. Dat Vantilt bovendien een bijdrage kan leveren aan bredere publiciteit en distributie, zal naast het Jaarboek zelf ook de Nederlandse Boekhistorische Vereniging ten goede komen. Nu ik toch het gebruikelijke redactionele zwijgen in een algemeen (niet thematisch samengesteld) nummer heb doorbroken, gebruik ik de gelegenheid graag om de aandacht te vestigen op nog een vernieuwing.
    [Show full text]
  • Holland 2013-1 Binnenwerk.Indb 1 30-05-13 08:28 S
    # 01 45ste jaargang 2013 HOLLAND HOLLAND historisch tijdschrith historisch historisch tijdschrift Bestuur in Holland Holland 20131_omslag DEF.indd 1 30-05-13 09:22 Holland, Historisch Tijdschrift Inhoud Holland, Historisch Tijdschrift is een driemaandelijkse uitgave van de Stichting Historisch Tijdschrift Holland en wordt kosteloos verspreid onder de donateurs in Nederland. De uitgaven komen tot stand mede dankzij finan- ciële steun van het Erfgoedhuis Zuid-Holland. Redactie – L. Almagor, M. Anema (eindredactie), C. van Bochove, C. Gaemers, M. Kamphuis, P. van de Laar (chef redactie), M. van Leeuwen, D. van der Maas, S. Muurling, A. Nobel, A. Petterson, G. Rommelse, M. v. Rossum, A. van der Zee, K. Zweerink. Kopij – Kopij voor Holland, Historisch Tijdschrift moet conform de richtlijnen van de redactie voor stijl, notenap- paraat en dergelijke in tweevoud worden ingediend bij de redactiesecretaris van Holland, dhr. G. Rommelse, [email protected]. De richtlijnen van de redactie zijn verkrijgbaar bij de redactiesecreta- ris, of kunnen worden geraadpleegd op de website: www. vereniging holland.nl. Publicaties ter bespreking of aankondiging in Holland gaarne zenden aan de boekenredacteur: A. Petterson, Universiteit Leiden – Instituut Geschiedenis, Doelensteeg 16, 2311 vl Leiden. Stichting Historisch Tijdschrift Holland – Stichting Historisch Tijdschrift Holland stelt zich ten doel de beoefe- ning van de geschiedenis van Noord- en Zuid-Holland en de kennis van en belangstelling voor de geschiedenis van Holland onder een breed publiek te bevorderen. 2 14 Secretariaat en donateursadministratie – Stichting Historisch Tijdschrift Holland, Postbus 2260, 1200 cg Hil- versum, e-mail: [email protected], telefoon: 035-6859856 (Uitgeverij Verloren). Minimale donatie: € 35,– per kalenderjaar, na ontvangst van een donatienota te storten op bankrekening 137 59.03.46.075 (abn-amro Bank) t.n.v.
    [Show full text]
  • Losse Aanwinsten RAZH 3
    Nummer Toegang: 3.22.03 Inventaris van de collectie Losse Aanwinsten vml Rijksarchief in Zuid-Holland Versie: 05-02-2020 D.J. Kortlang Nationaal Archief, Den Haag 2002 This finding aid is written in Dutch. 3.22.03 Losse Aanwinsten RAZH 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer...........................................................................................7 De verwerving van het archief................................................................................................7
    [Show full text]
  • Toegang Tot De Collectie Biezeveld-Van Den Steenhoven
    Toegang tot de Nederlandse historieprenten meest gebeurtenissen en portretten in 2020 geschonken aan de Universiteitsbibliotheek Groningen door de heer en mevrouw Biezeveld Toelichting op de inventaris Collectie • De collectie Biezeveld - Van den Steenhoven omvat 718 Nederlandse historieprenten, vervaardigd door ruim 200 kunstenaars. • De prenten zijn afkomstig uit boeken en tijdschriften van eind 17e - begin 20e eeuw over de geschiedenis der Nederlanden/Nederland en (een aantal) over de Nederlandse letteren. Van enkele tientallen prenten is echter de herkomst onbekend. De prenten zijn in de inventaris gerubriceerd naar het boek of tijdschrift waaruit ze afkomstig zijn (bronrubrieken). • Op de prenten zijn voornamelijk portretten van historische figuren en gebeurtenissen uit de geschiedenis der Nederlanden/Nederland tot begin 20e eeuw afgebeeld. Deze twee typen afbeeldingen worden steeds als afzonderlijke groep gepresenteerd binnen elke bronrubriek. De portretten zijn alfabetisch gerangschikt, de gebeurtenissen zijn chronologisch geordend. • Aan de meeste prenten die in de collectielijst vermeld zijn is een hyperlink toegevoegd naar de afgebeelde prent op de website van met name het Rijksmuseum (Amsterdam) en soms ook de Atlas van Stolk (Rotterdam), het RKD Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (Den Haag) of een andere beeldcollectie. Daar is ook een doorgaans uitvoerige beschrijving van de prent te vinden. • De grafische technieken die toegepast zijn in de prenten zijn met name: gravure, staalgravure, ets, stippelets, lithografie, mezzotint of een combinatie van twee van deze technieken. • In 2020 zijn de historieprenten door de heer G.A. (Gustaaf Alexander) Biezeveld en mevrouw E. (Elly) Biezeveld-Dikshoorn geschonken aan de Universiteitsbibliotheek Groningen. • De collectie-inventaris kan doorzocht worden op trefwoord. Voor zover nodig: met behulp van de toetsen Ctrl + F verschijnt de zoekfunctie onder-/bovenin het scherm.
    [Show full text]
  • Landsadvocaat Buys 3
    Nummer Toegang: 3.01.13 Inventaris van het archief van mr. Paulus Buys, 1572- 1587 Versie: 29-05-2019 H.J.Ph.G. Kaajan Nationaal Archief, Den Haag 1976 This finding aid is written in Dutch. 3.01.13 Landsadvocaat Buys 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer.........................................................................................26 De verwerving
    [Show full text]
  • 3.01.06 Inventaris Van Het Archief Van De Ridderschap En Edelen Van
    Nummer Toegang: 3.01.06 Inventaris van het archief van de Ridderschap en Edelen van Holland en West-Friesland, 1572-1795 Versie: 01-09-2020 A.W.M. Koolen Nationaal Archief, Den Haag 1982 This finding aid is written in Dutch. 3.01.06 Ridderschap Holland 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................9 Aanwijzingen voor de gebruiker...............................................................................................10 Openbaarheidsbeperkingen......................................................................................................10 Beperkingen aan het gebruik....................................................................................................10 Materiële beperkingen..............................................................................................................10 Aanvraaginstructie....................................................................................................................10 Citeerinstructie.......................................................................................................................... 10 Archiefvorming..........................................................................................................................11 Geschiedenis van de archiefvormer...........................................................................................11 Leden....................................................................................................................................
    [Show full text]