De Archieven in Zuid-Holland
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
^° ^^•`'-^ .I +^°^•^ ^^ri^ 11;1111111:1"1: ;^_^: ^..^^uuIIIIIIIIlI1111111tIti,F,,.,•. .t, ., I^ I . ,t ^I - I^ I ,,; ^ ^ 1,, 141111^ ^ . , ^I I ,I lllil ^ ^il; • ^ ^ . ^ . • z,l.^^ • •:[ t1 : : .:^{I 1 y I ^^1^1^ I ^ ^I^lit l ^{^, ^ j411i^!t ^ ^ - : . ^^^ ,}^ ^^^. • :^i^^I^tl 1111111 1^ • 0,11111 I. l ',^` N^j ; ^I^,FIi^E^ll.,.,ii^ ; . ..^'^^;•01[11,1111^^1^, II^ !I^^ II II l: ^^ II^ ',,,, ! I^^ II,,^11 ,,,[it,,, ,1^^1^,.^I n''^^ • : ^^ I^ ^^ ^^^^^ ^ I^ I +^Í ^^^^ k ^.,^ I lt ^ I!t ,^ u1l 11111: ^.. '. ► ^^llll^ ^^. :111111L. ' i.IÍ'+ ' —1'i .4 ^^^. J^ •.••- •' •^ VIE:I I.ATIi: DI',() [:()1i I''IllF11i`I'I';S De archieven in Zuid Holla^ Band 1 Samsom Alphen aan den Rijn DE ARCHIEVEN IN ZUID-HOLLAND BAND 1 Op het omslag: Koninklijk Besluit van 10 oktober 1840 (Staatsblad 67) be- treffende de organisatie van de nieuwgevormde provincies Noord- en Zuid- Holland. OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND uitgegeven onder auspiciën van de Vereniging van Archivarissen in Nederland redactie: L.M.Th.L. Hustinxt F.C.J. Ketelaar H.J.H.A.G. Metselaars J.J. Temminck H. Uil DEEL X DE ARCHIEVEN IN ZUID-HOLLAND DE ARCHIEVEN IN ZUID-HOLLAND BAND 1 redactie: J.A.M.Y. Bos-Rops J.A. van den Hoek T.P.M. Huijs A.M. van der Woel Samsom Uitgeverij by, Alphen aan den Rijn, 1983 Dit overzicht is bijgewerkt tot 1 september 1982. Voor deze uitgave werd financiële steun verleend door het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, het Provinciaal Bestuur van Zuid-Holland, de M.A.O.C. Gravin Van Bylandt Stichting en de Stichting Bevordering van Volkskracht. Copyright © 1983 Samsom Uitgeverij, The Netherlands. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of Samsom Uitgeverij. ISBN 90 14 03240 4 (Band 1) ISBN 90 14 03366 4 (Band 1 en 2) WOORD VOORAF In 1975 nam de Vereniging van Archivarissen in Nederland het initiatief tot een serie archievenoverzichten per provincie. In datzelfde jaar ook kwamen de Zuidhollandse archivarissen bijeen om overleg te plegen over een derge- lijk project voor hun provincie. In principe stond men er toen positief te- genover, al realiseerde men zich wel dat het maken van een gids voor de dichtstbevolkte provincie van Nederland, waar zich tevens de meeste archie- ven en grote archiefdiensten bevinden, geen eenvoudige zaak zou zijn. De aanvankelijk gekozen werkwijze, waarbij alle archivarissen periodiek bijeen- kwamen voor de samenstelling van het overzicht werd in 1978 verlaten. Men stelde een werkcomité in, bestaande uit vertegenwoordigers van het Rijksar- chief, de gemeente- en waterschapsarchieven en de provinciale archiefinspec- tie. Drs. T.P.M. Huijs (Gemeentearchief 's-Gravenhage; voorzitter/secreta- ris) J.A. van den Hoek (Hoogheemraadschap van Rijnland) en A.M. van der Woel (Gemeentelijke Archiefdienst Rotterdam) hebben de werkzaamhe- den van dit comité van begin tot eind meegemaakt. Drs. J.A.M.Y. Bos- Rops (Rijksarchief in Zuid-Holland) nam in 1979 de plaats in van drs. F.W.J. Scholten; J.H. Streefland (provinciale inspectie der archieven) heeft in 1981 zijn lidmaatschap beëindigd. Nadat alle archiefdiensten in Zuid-Holland in maart 1979 definitief tot deel- name aan het Zuidhollandse archievenoverzicht hadden besloten, is het werkcomité begonnen met het verzamelen en bewerken van de gegevens. Dat deze gids desondanks pas in 1983 verschijnt is niet alleen te wijten aan de omvang van het materiaal maar ook aan enkele technische tegenvallers, die de afwerking van dit project hebben vertraagd. De gegevens voor dit overzicht werden geleverd door de openbare archief- diensten in Zuid-Holland; voor de gemeenten en waterschappen zonder ar- chivaris door de provinciale archiefinspectie. De paragrafen 2.1 t/m 2.5 en 2.8 van de inleiding zijn ontleend aan het in 1982 verschenen deel IX van de serie (De archieven in het Algemeen Rijksarchief). Daarin werd ook het overzicht van de archieven in het Rijksarchief in Zuid-Holland (bijgewerkt tot januari 1982) gepubliceerd. De coördinatie van het werk voor dit overzicht was in handen van het werk- comité; drs. J.A.M.Y. Bos-Rops had een groot aandeel in het afwerken van de kopij. De inleiding is geschreven door de leden van het werkcomité, be- halve paragraaf 2.1, die van de hand is van dr. H.M. Brokken, rijksarchi- varis in Zuid-Holland. Dr. F.C.J. Ketelaar heeft de totstandkoming van dit Zuidhollandse over- zicht op plezierige wijze begeleid. V INHOUD BAND 1 Woord vooraf V Kaarten XXVVII —Het gewest Holland in 1648 XXVII —De waterschappen in Zuid-Holland in 1983 XXVIII —De gemeentelijke indeling van Zuid-Holland in 1983 XXIX Inleiding 1 0 Algemeen 1 1 Archieven 1 1.1 Archieven en verzamelingen 1 1.2 Archiefbewaarplaatsen en archiefdiensten 1 1.3 Openbaarheid en toegankelijkheid 3 2 Archiefvormende instellingen 4 2.1 Gewestelijke bestuurs- en rechtsinstellingen vóór 1795 4 2.1.1 Vóór 1572 4 2.1.2 1572-1795 14 2.2 Gewestelijke en provinciale bestuursinstellingen sedert 1795 . 21 2.2.1 1795-1813 21 2.2.2 Vanaf 1814 23 2.3 Rechterlijke instellingen sedert 1795 25 2.3.1 1795-1811 25 2.3.2 1811-1838 25 2.3.3 Vanaf 1838 26 2.3.4 Militaire rechtspraak 27 2.4 Notariaat 28 2.5 Overige rijksinstellingen in de provincie sedert 1795 29 2.6 Instellingen van plaatselijk bestuur en rechtspraak 30 2.6.1 De burgerlijke gemeente 30 2.6.2 Stad en platteland 32 2.6.3 Ambacht en gemeente 33 2.7 Waterschappen 39 2.7.1 Algemeen 39 2.7.2 Hoogheemraadschappen 41 2.7.3 Polders 42 2.7.4 Droogmakerijen 43 VII INHOUD BAND 1 2.7.5 Archieven 45 2.8 Particuliere instellingen, families en personen 46 3 Literatuur 47 4 Gebruik van het overzicht 51 4.1 Rangschikking van de gegevens 51 4.2 Regionale indeling 54 4.3 Toelichting op de gegevens per bewaarplaats 55 4.4 Toelichting op de gegevens per archief 55 4.5 Lijst van afkortingen 56 Rijksarchief in Zuid-Holland: Algemeen Rijksarchief, Derde Afdeling 59 1 Archieven van de overheid 60 1.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren 60 —Vóór 1795 60 Algemeen bestuur 60 Financiën 65 Defensie 70 Visserij 70 Posterijen 71 — 1795-1813 71 Algemeen bestuur 71 Financiën 73 Defensie 74 Visserij 74 Waterstaat 75 —Vanaf 1813 75 Colleges 75 Commissies 76 1.2 Rechterlijke instellingen 78 —Vóór 1811 78 Hoge rechtscolleges 78 Bijzondere rechtscolleges 80 Krijgsraden 81 Lagere rechtscolleges 81 —Vanaf 1811 86 VIII INHOUD BAND 1 Gerechtshoven 86 Rechtbanken 86 Vredegerechten 87 Rechtbanken van enkele politie 88 Kantongerechten 89 Krijgsraden 90 1.3 Notarissen 91 1.4 Registers van de burgerlijke stand en retroacta van de burgerlijke stand 94 1.5 Weeskamers en registers van eigendomsovergang 96 1.6 In de provincie werkzame rijksorganen 100 —Justitie 100 —Financiën 102 —Verkeer en waterstaat 105 —Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening 107 —Defensie 108 —Economische zaken 111 —Landbouw en visserij 112 —Sociale en gezondheidszorg 113 —Onderwijs, wetenschap en cultuur 114 1.9 Waterschappen 115 1.11 Overige overheidsorganen 115 2 Niet-overheidsarchieven 116 2.1 Instellingen van economische aard 116 —Bedrijfsleven 116 —Vrije beroepen 117 —Overige 117 2.2 Instellingen van sociale zorg 118 2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur 119 2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven 119 —Rooms-katholieke kerk 119 — Nederlandse Hervormde kerk 124 —Gereformeerde kerken 124 —Remonstrantse broederschap 124 — Overige 125 2.9 Huizen en heerlijkheden 125 2.10 Families 136 2.11 Personen 142 IX INHOUD BAND 1 3 Verzamelingen 145 3.1 Handschriften 145 3.2 Bibliotheek 145 3.4 Prenten en kaarten 145 3.5 Zegels en lakafdrukken van zegelstempels 146 3.7 Overige verzamelingen 146 Gemeente Ter Aar 149 Gemeente Alblasserdam 150 Gemeente Alkemade 151 Gemeente Alphen aan den Rijn 152 Gemeente Ameide 153 Gemeente Ammerstol 154 Gemeente Arkel 154 Gemeente Asperen 155 Gemeente Barendrecht 156 Gemeente Benthuizen 157 Gemeente Bergambacht 157 Gemeente Bergschenhoek 158 Gemeente Berkel en Rodenrijs 159 Gemeente Berkenwoude 160 Gemeente Bernisse 160 Gemeente Bleiswijk 161 Gemeente Bleskensgraaf en Hofwegen 162 Gemeente Bodegraven 163 1 Archieven van de overheid 163 2 Niet-overheidsarchieven 163 3 Verzamelingen 164 3.2 Bibliotheek 164 3.4 Prenten en kaarten 164 Gemeente Boskoop 164 Gemeente Brandwijk 165 Gemeentelijke archiefdienst Bridle 166 1 Archieven van de overheid 166 1.1 Algemeen plaatselijk bestuur 166 1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 166 1.4 Organen van stadsheerlijkheden, geannexeerde ambachten en ge- meenten 167 —Vierpolders 167 —Zwartewaal 167 X INHOUD BAND 1 2 Niet-overheidsarchieven 168 2.2 Instellingen van sociale zorg 168 2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 168 2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid 168 2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven 168 3 Verzamelingen 169 3.2 Bibliotheek 169 3.4 Prenten en kaarten 169 Gemeente Capelle aan den IJssel 170 Gemeentelijke archiefdienst Delft 171 1 Archieven van de overheid 171 1.1 Algemeen plaatselijk bestuur 171 - Secretarie 171 - Raadscommissies 172 - Instellingen ten behoeve van het personeel van de gemeente . 172 1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 173 - Rechtspraak vóór 1811 173 - Burgerlijke stand en bevolking 173 - Financiën 173 - Openbare werken 174 - Openbare orde en veiligheid, defensie 174 - Economische zaken 175 - Sociale zorg 175 - Gezondheidszorg