PDF Van Tekst

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

PDF Van Tekst Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 11 bron Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 11. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen / Nederlandse Boekhistorische Vereniging, Leiden 2004 Zie voor verantwoording: https://www.dbnl.org/tekst/_jaa008200401_01/colofon.php Let op: werken die korter dan 140 jaar geleden verschenen zijn, kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. i.s.m. 7 Voorwoord In 2003 vierde het Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis zijn eerste jubileum. In tien jaar tijd volgden redacteuren, vormgevers en drukkers elkaar op, maar afgezien van een duidelijke cesuur tussen de tweede en derde aflevering heeft die processie zich overwegend in stilte voltrokken. Het Jaarboek dat u nu in handen houdt, is het product van de inspanningen van wederom nieuwe redacteuren, een nieuwe vormgever en een nieuwe drukker, maar bovendien een nieuwe uitgever. Of juister gezegd, het Jaarboek heeft er een uitgever bij gekregen. Het is nu een gezamenlijke uitgave van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging en uitgeverij Vantilt in Nijmegen. Voor de beslissing om een externe uitgever in de arm te nemen waren verschillende redenen. De directe aanleiding was dat de tekstredactionele werkzaamheden een dermate zware aanslag op de vrije tijd van achtereenvolgende tekstredacteuren betekenden, dat het allengs moeilijker werd om een daarvoor voldoende gekwalificeerde vrijwilliger te strikken. Vantilt levert het Jaarboek een uitstekend gekwalificeerde vakman. Ook is het plezierig om de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van het productieproces in professionele handen te kunnen geven. Dat Vantilt bovendien een bijdrage kan leveren aan bredere publiciteit en distributie, zal naast het Jaarboek zelf ook de Nederlandse Boekhistorische Vereniging ten goede komen. Nu ik toch het gebruikelijke redactionele zwijgen in een algemeen (niet thematisch samengesteld) nummer heb doorbroken, gebruik ik de gelegenheid graag om de aandacht te vestigen op nog een vernieuwing. Aangezien de verspreiding van het Jaarboek voor het overgrote deel plaatsvindt via de koppeling aan het lidmaatschap van de NBV, blijft het voor de redactie lastig te schatten hoe de publicatie wordt gewaardeerd. De schaarse evaluerende geluiden die de redactie bereiken, geven bepaald geen aanleiding tot verontrusting - integendeel - en het voortbestaan staat allerminst op de tocht. Toch heeft de redactie gemeend dat er ruimte was voor enige verbetering. Daarbij werd niet gedacht aan de kwaliteit van de bijdragen, want de redactie heeft er altijd naar gestreefd het beste te publiceren waartoe de Nederlandse boekwetenschap in staat is, en de auteurs de best mogelijke begeleiding te geven. Waar de redactie nog wel ruimte voor verbetering zag, was in de positie die het Jaarboek zou kunnen innemen in het boekhistorische debat en met name de reflectie op ons vakgebied. Een dergelijk debat wordt nu alleen incidenteel en kort gevoerd, of over zo'n grote tijdspanne dat het niet of nauwelijks als een debat herkenbaar is. De redactie wil daarom graag proberen in iedere jaargang ten minste één bijdrage op te nemen om het debat te stimuleren. Wij hadden ons geen betere illustratie kunnen wensen van het soort bijdrage dat ons hierbij voor ogen staat dan het review-artikel door Wim Heijting van A handbook for the study of book history in the United States (2000), Perspectives on American book history. Artifacts and commentary (2002) en The book history reader (2002). Geconfronteerd met de veelheid aan publicaties van de afgelopen paar jaar waarin Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 11 8 het boek in een langere historische context van tekstoverdracht wordt geplaatst, stelt Heijting de vraag naar de visie op het werkterrein van de boekwetenschap die in de drie besproken handboeken impliciet of expliciet tot uitdrukking komt. Toen McKenzie in zijn Bibliography and the sociology of texts van 1986 de Angelsaksische boekwetenschap vroeg om zich breder te oriënteren, stond het World Wide Web nog maar in de kinderschoenen. Vijftien jaar later blijkt zijn oproep nog steeds weinig gevolg te hebben gehad. Tegelijkertijd is de noodzaak tot heroriëntatie inmiddels veel dringender geworden, want hoe men het ook wendt of keert en wat men er ook van mag denken, de opkomst van een nieuw medium - internet - dwingt ons opnieuw onze positie te bepalen en een visie te ontwikkelen op onze taakopvatting. Buiten de vraag naar het werkterrein van de boekwetenschap zijn veel meer onderwerpen te bedenken voor een kritisch debat, zoals die naar de historiografische opvattingen in de boekgeschiedenis; de aard en omvang van de interdisciplinariteit in de boekwetenschap; de vraag naar de waarde (en legitimiteit) van boekhistorische methoden en technieken, enzovoort. De redactie hoopt dat het stuk van Wim Heijting anderen zal inspireren en stimuleren om over een van deze of een van de vele andere onderwerpen die zich daarvoor lenen een even prikkelende bijdrage voor het Jaarboek te schrijven. En mocht u over de koers van het Jaarboek nog heel andere ideeën hebben, dan nodigen wij u graag uit die eens met ons te delen. Adriaan van der Weel Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 11 9 Saskia van Bergen De productie van een getijdenboek in laat-middeleeuws Brugge In 2002 werd in Keulen onder de titel Ars vivendi, ars moriendi. Die Kunst zu leben, die Kunst zu sterben een tentoonstelling gewijd aan een handschriftenverzameling in Duits privé-bezit.1 Een van de getoonde stukken was een getijdenboekje dat mede door zijn bescheiden afmetingen niet meteen de aandacht trok. Wanneer de bezoekers over de mogelijkheid hadden beschikt om de boeken ook door te bladeren, dan was dit waarschijnlijk anders geweest. Het betrof hier namelijk een handschrift met initialen, randversieringen en miniaturen in een verscheidenheid aan stijlen, zowel Noord- als Zuid-Nederlandse.2 Het zal hier verder naar de eigenares het ‘König-getijdenboek’ worden genoemd. In de begeleidende catalogus dateert James Marrow het tussen omstreeks 1415 en 1435, met de vermelding dat het mogelijk in twee fasen werd geproduceerd. Het is de moeite waard om op deze plaats uitgebreider stil te staan bij dit handschrift, omdat het een goed beeld geeft van de wijze waarop in de vijftiende eeuw in Vlaanderen getijdenboeken werden geproduceerd. Bij de bestudering van het König-getijdenboek komen verschillende kwesties aan bod die betrekking hebben op de atelierpraktijk van deze handschriften, van rationalisering van de productie tot internationalisering van de handel. Het vormt bovendien een geschikte casestudy aan de hand waarvan de mogelijkheden en problemen van een onderzoeker kunnen worden geïllustreerd, wanneer hij wordt geconfronteerd met een dergelijk verlucht getijdenboek. 1 [J.M. Plotzek, K. Winnekes [e.a.] (Hrsg.)], Ars vivendi, ars moriendi. Die Kunst zu leben, die Kunst zu sterben. 34 der schönsten Andachtsbücher des Mittelalters aus der wohl bedeutendsten Sammlung in deutschem Privatbesitz. Keulen 2002 (Diözesanmuseum). Met dank aan Renate König, Joachim Plotzek, Sophie Somers en de medewerkers van het Studiecentrum Vlaamse Miniaturisten te Leuven. 2 Ars vivendi, catalogusnummer 17, 288-299, met 17 kleurenillustraties. Beschrijving door James H. Marrow. Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 11 10 Het König-getijdenboek Wanneer men het König-getijdenboek ter hand neemt, valt meteen op dat de band, bestaande uit rood velours over kartonnen platten, niet contemporain is. Dit betekent dat het boek een of meerdere keren opnieuw is gebonden, waarbij ook de oorspronkelijke samenstelling kan zijn veranderd. Teksten en miniaturen kunnen daardoor van plaats zijn veranderd, maar er kunnen bijvoorbeeld ook miniaturen zijn toegevoegd. Dit betekent dat er voorzichtigheid is geboden met het doen van uitspraken met betrekking tot de ontstaansgeschiedenis. Wanneer men het handschrift vervolgens doorbladert, vindt men diverse in het Latijn geschreven teksten, die alle gebruikelijk zijn voor een Vlaams getijdenboek uit de eerste helft van de vijftiende eeuw. De kalender, traditioneel de eerste tekst in een getijdenboek, is met opzet neutraal gehouden. Er staan dus geen lokale heiligen in aan de hand waarvan het getijdenboek kan worden gelokaliseerd of gedateerd. Ook de overige teksten behoren tot de canon van het Vlaamse getijdenboek, waardoor ze verdere situering niet toelaten. Het König-getijdenboek is geschreven in een gotisch schrifttype, de littera gothica textualis formata, wat standaard is voor Vlaamse getijdenboeken. Kopiisten waren getraind om hun schrijfstijl zodanig uniform te maken, dat verschillende handen nauwelijks van elkaar waren te onderscheiden. Het schrift is bovendien zo traditioneel, dat het niet met enige zekerheid is te dateren. Door hoeveel kopiisten het König-getijdenboek is geschreven en wanneer zij werkten, is dan ook moeilijk te bepalen. Het perkament waarop de teksten zijn geschreven laat geen duidelijke verschillen zien in dikte en kwaliteit. Alleen de gebeden tot de heiligen zijn zeker door een andere hand geschreven; niet alleen het schrift, ook de inktkleur en de decoratie van de tekst verschillen van die in de rest van het handschrift. Het is dus mogelijk dat dit onderdeel op een andere plaats is geschreven dan de rest van het handschrift, en ook dat het in latere tijd is toegevoegd. Het handschrift is uitgebreid gedecoreerd met randversieringen, gehistorieerde initialen en zeventien bladgrote miniaturen. Slechts drie daarvan maken integraal onderdeel uit van het handschrift, ze zijn op
Recommended publications
  • 00 Voorwerk Diss
    Met recht en rekenschap : de ambtenaren bij het Hof van Holland en de Haagse Rekenkamer in de Habsburgse Tijd (1483-1558) Braake, S. ter Citation Braake, S. ter. (2007, November 21). Met recht en rekenschap : de ambtenaren bij het Hof van Holland en de Haagse Rekenkamer in de Habsburgse Tijd (1483-1558). Retrieved from https://hdl.handle.net/1887/12449 Version: Not Applicable (or Unknown) Licence agreement concerning inclusion of doctoral thesis in the License: Institutional Repository of the University of Leiden Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/12449 Note: To cite this publication please use the final published version (if applicable). Bijlagen Bijlage 1 Chronologie Gewestelijke instellingen in Den Haag (1483-1558) Proloog: 1477: dood van Karel de Stoute; Maria van Bourgondië vaardigt het Groot Privilege uit in ruil voor steun van de verschillende gewesten tegen de invallen van Frankrijk 1480: nieuwe instructie voor het Hof van Holland 1482: dood van Maria van Bourgondië; Maximiliaan van Habsburg wordt regent voor de minderjarige Filips de Schone 1483-1515: Stadhouderschap van Jan van Egmond, uiteindelijk gedeeld met zijn neef Floris van Egmond. Kabeljauwse netwerken domineren het Hof van Holland en Den Haag. 1483: einde Utrechtse oorlog 1488-1490: Jonker Frans-oorlogen 1491-1492: Opstand van het Kaas- en Broodvolk 1494: meerderjarigverklaring Filips de Schone 1495: hervorming van de Rekenkamer 1505: grote kosten door oorlog met Gelre en tweede reis naar Spanje van Filips de Schone 1506: dood van Filips de Schone 1507-1515: eerste regentschap van Margareta van Oostenrijk 1510: hervorming van de Raad met de herintroductie van een president (Nicolaas Evera- erts) en gelijkschakeling van de wedden van edelen en niet edelen 1515: meerderjarigverklaring latere Karel V; nieuwe instructie voor het Hof van Holland; significante herbezetting van de vorstelijke ambten 1515-1522: Stadhouderschap van Hendrik van Nassau.
    [Show full text]
  • Graeme Small, the Scottish Court in the Fifteenth Century
    Graeme Small, The Scottish Court in the Fifteenth Century. A view from Burgundy, in: Werner Paravicini (Hg.): La cour de Bourgogne et l'Europe. Le rayonnement et les limites d’un mode`le culturel; Actes du colloque international tenu à Paris les 9, 10 et 11 octobre 2007, avec le concours de Torsten Hiltmann et Frank Viltart, Ostfildern (Thorbecke) 2013 (Beihefte der Francia, 73), S. 457-474. Herausgegeben vom Deutschen Historischen Institut Paris Copyright Das Digitalisat wird Ihnen von perspectivia.net, der Online-Publikationsplattform der Max Weber Stiftung – Deutsche Geisteswissenschaftliche Institute im Ausland, zur Verfügung gestellt. Bitte beachten Sie, dass das Digitalisat urheberrechtlich geschützt ist. Erlaubt ist aber das Lesen, das Ausdrucken des Textes, das Herunterladen, das Speichern der Daten auf einem eigenen Datenträger soweit die vorgenannten Handlungen ausschließlich zu privaten und nicht-kommerziellen Zwecken erfolgen. Eine darüber hinausgehende unerlaubte Verwendung, Reproduktion oder Weitergabe einzelner Inhalte oder Bilder können sowohl zivil- als auch strafrechtlich verfolgt werden. GRAEME SMALL The Scottish Court in the Fifteenth Century A view from Burgundy Looking at the world of the Scottish court in the fifteenth century, the view from Burgundy was often far from positive. The exile of the Lancastrian royal family in Scotland in 1461, for example, was portrayed in the official ducal chronicle of George Chastelain as a miserable experience. Chastelain records an incident wherein Mar- garet of Anjou was forced to beg, from a tight-fisted Scots archer, for the loan of a groat to make her offering at Mass1. Scottish royal records show that the treatment the queen received was rather more generous, and we may suspect that Chastelain’s colourful account was influenced by literary topoi of long pedigree2.
    [Show full text]
  • The Dutch in the Early Modern World David Onnekink , Gijs Rommelse Frontmatter More Information
    Cambridge University Press 978-1-107-12581-0 — The Dutch in the Early Modern World David Onnekink , Gijs Rommelse Frontmatter More Information The Dutch in the Early Modern World Emerging at the turn of the seventeenth century, the Dutch Republic rose to become a powerhouse of economic growth, artistic creativity, military innovation, religious tolerance and intellectual development. This is the first textbook to present this period of early modern Dutch history in a global context. It makes an active use of illustrations, objects, personal stories and anecdotes to present a lively overview of Dutch global history that is solidly grounded in sources and literature. Focusing on themes that resonate with contemporary concerns, such as overseas exploration, war, slavery, migration, identity and racism, this volume charts the multiple ways in which the Dutch were connected with the outside world. It serves as an engaging and accessible intro- duction to Dutch history, as well as a case study in early modern global expansion. david onnekink is Assistant Professor in Early Modern International Relations at Utrecht University. He has previously held a position at Leiden University, and was a visiting professor at the College of William and Mary, Williamsburg, VA, and the University of California, Los Angeles. He has been a fellow at the Institute for Advanced Studies in Humanities at Edinburgh (2004), Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam (2016–2017) and the Netherlands Institute for Advanced Study (2016). He is the author of Reinterpreting the Dutch Forty Years War (2016), and edited volumes on War and Religion after Westphalia, 1648–1713 (2009) and Ideology and Foreign Policy in Early Modern Europe (1650–1750) (2011), also with Gijs Rommelse.
    [Show full text]
  • Geuzen En Glippers  Oktoberlezingen
    Geuzen en glippers Oktoberlezingen Redactie: Prof. P.G.J. van Sterkenburg Dr. F.S. Gaastra Dr. D.J. Noordam Geuzen en glippers. Dr. R.P. Fagel Goed en fout tijdens het beleg van Leiden L.M.M. Heruer De Oktoberlezingen worden georganiseerd door de October-Vereeniging en het Instituut voor Geschiedenis van de Universiteit Leiden. Deze lezingen wor- den jaarlijks gehouden op de zondag voorafgaande aan drie oktober. De eerste Louis Sicking lezing vond plaats op september in Stedelijk Museum de Lakenhal in Leiden. Voor de Oktoberlezing wordt ieder jaar een spreker uitgenodigd, die op zijn of haar eigen manier naar het beleg van Leiden zal kijken. Oktoberlezingen: : R.P. Fagel, Leids beleg en ontzet door Spaanse ogen. : J.A.F. de Jongste, Om de religie of om de vrijheid. Spanningen tussen stadhuis en kerk na het beleg. : D.J. Noordam, De historische optochten van de October-Vereeniging. :W. Otterspeer, De lezende Pallas. Het dubbeltalent van de Leidse universiteit. : S. Groenveld. ‘Van vyanden und vrienden bedroevet’. De gevolgen van het Oktoberlezing beleg van Leiden voor de omgeving van de stad. : B. de Vries, De eerste October-feesten: volksvertier of vermaak voor de bur- gerij? : L. Sikking, Geuzen en Glippers. Goed en fout tijdens het beleg van Leiden Sdu Uitgevers, Den Haag Vormgeving omslag: Wim Zaat, Moerkapelle Zetwerk: Holland Graphics, Amsterdam Print en afwerking: Drukkerij Aktief, Den Haag Geuzen en glippers. Goed en fout tijdens het beleg van Leiden ‘Iedereen weet, dat de geest in de stad zelf alles behalve één van vastbesloten ver- zet tot het uiterste is geweest. Men heeft ons in de afgeloopen jaren op October herinnerd aan de benaming glippers, en daaraan wel onaangename associaties verbonden.
    [Show full text]
  • Born out of Rebellion: the Netherlands from the Dutch Revolt to the Eve of World War I: Ulrich Tiedau | University College London
    09/25/21 DUTC0003: Born out of Rebellion: The Netherlands from the Dutch Revolt to the Eve of World War I: Ulrich Tiedau | University College London DUTC0003: Born out of Rebellion: The View Online Netherlands from the Dutch Revolt to the Eve of World War I: Ulrich Tiedau Arblaster P, A History of the Low Countries, vol Palgrave essential histories (Palgrave Macmillan 2006) Blom, J. C. H. and Lamberts, Emiel, History of the Low Countries (Berghahn Books 1999) Boogman JC, ‘Thorbecke, Challenge and Response’ (1974) 7 Acta Historiae Neerlandicae 126 Bornewasser JA, ‘Mythical Aspects of Dutch Anti-Catholicism in the 19th Century’, Britain and the Netherlands: Vol.5: Some political mythologies (Martinus Nijhoff 1975) Boxer, C. R., The Dutch Seaborne Empire, 1600-1800, vol Pelican books (Penguin 1973) Cloet M, ‘Religious Life in a Rural Deanery in Flanders during the 17th Century. Tielt from 1609 to 1700’ (1971) 5 Acta Historiae Neerlandica 135 Crew, Phyllis Mack, Calvinist Preaching and Iconoclasm in the Netherlands, 1544-1569, vol Cambridge studies in early modern history (Cambridge University Press 1978) Daalder H, ‘The Netherlands: Opposition in a Segmented Society’, Political oppositions in western democracies (Yale University Press 1966) Darby, Graham, The Origins and Development of the Dutch Revolt (Routledge 2001) Davis WW, Joseph II: An Imperial Reformer for the Austrian Netherlands (Nijhoff 1974) De Belder J, ‘Changes in the Socio-Economic Status of the Belgian Nobility in the 19th Century’ (1982) 15 Low Countries History Yearbook 1 Deursen, Arie Theodorus van, Plain Lives in a Golden Age: Popular Culture, Religion, and Society in Seventeenth-Century Holland (Cambridge University Press 1991) Dhont J and Bruwier M, ‘The Industrial Revolution in the Low Countries’, The emergence of industrial societies: Part 1, vol The Fontana economic history of Europe (Fontana 1973) Emerson B, Leopold II of the Belgians: King of Colonialism (Weidenfeld and Nicolson) Fishman, J.
    [Show full text]
  • Staging the Court of Burgundy
    STAGING THE COURT OF BURGUNDY PROCEEDINGS OF THE CONFERENCE "THE SPLENDOUR OF BURGUNDY" EDITORS OF THIS VOLUME WIM BLOCKMANS TILL-HOLGER BORCHERT NELE GABRIELS JOHAN OOSTERMAN ANNE VAN OOSTERWIJK EDITORIAL SUPERVISION ANNE VAN OOSTERWIJK HARVEY MILLER PUBLISHERS Table of Contents Foreword 5 Introduction 9 ARTS AT THE BURGUNDIAN COURT Wim Blockmans The Splendour of Burgundy: for Whom? 17 Bieke Hillewaert The Bruges Prinsenhof: The Absence of Splendour 25 Jana Lucas Between Politics and Care for Salvation: The Wall-Mounted Memorial of Isabel of Burgundy in the Basle Charterhouse 33 Herman Brinkman Splendorous Art: Words for Oblivion. Origins of Literary Innovation in Dutch during Burgundian Rule (1419-1482) 41 GOLDEN FLEECE Barbara Haggh Between Council and Crusade: The Ceremonial of the Order of the Golden Fleece in the Fifteenth Century 51 Sonja Dunnebeil The Order of the Golden Fleece in the Year 1478 - Continuity or Recommencement? 59 Andrea Berlin Family Politics and Magic at the Court of Burgundy 67 THE CEREMONIAL COURT Eric Bousmar Jousting at the Court of Burgundy. The lPas d'armes': Shifts in Scenario, Location and Recruitment 75 [i] Mario Damen The Town, the Duke, his Courtiers, and their Tournament. A Spectacle in Brussels. 4-7 May 1439 85 Jonas Goossenaerts Charles the Bold's Ten Days of Marriage Celebration. Material Culture as a Means of Political Communication Between Duke and City Council 97 Jesse Hurlbut Symbols of Authority: Inaugural Ceremonies for Charles the Bold 105 Andrew Brown Exit Ceremonies in Burgundian Bruges 113 Wolfgang Bruckle Political Allegory at the Court of Charles the Bold: Pageantry, an Enigmatic Portrait and the Limits of Interpretation 121 Klaus Oschema Liquid Splendour - Table-Fountains and Wine-Fountains at the Burgundian Courts 133 POWER AND REPRESENTATION James J.
    [Show full text]
  • Between Utrecht and the War of the Austrian Succession: the Dutch Translation of the British Merchant of 1728
    History of European Ideas ISSN: 0191-6599 (Print) 1873-541X (Online) Journal homepage: http://www.tandfonline.com/loi/rhei20 Between Utrecht and the War of the Austrian Succession: The Dutch Translation of the British Merchant of 1728 Koen Stapelbroek To cite this article: Koen Stapelbroek (2014) Between Utrecht and the War of the Austrian Succession: The Dutch Translation of the British Merchant of 1728, History of European Ideas, 40:8, 1026-1043, DOI: 10.1080/01916599.2014.971533 To link to this article: http://dx.doi.org/10.1080/01916599.2014.971533 Published online: 06 Nov 2014. Submit your article to this journal Article views: 97 View related articles View Crossmark data Full Terms & Conditions of access and use can be found at http://www.tandfonline.com/action/journalInformation?journalCode=rhei20 Download by: [Erasmus University] Date: 20 June 2017, At: 23:47 History of European Ideas, 2014 Vol. 40, No. 8, 1026–1043, http://dx.doi.org/10.1080/01916599.2014.971533 Between Utrecht and the War of the Austrian Succession: The Dutch Translation of the British Merchant of 1728 KOEN STAPELBROEK* Department of History, University of Helsinki, Finland Summary The aim of this article is to shed light on some elements of the context in which the Dutch translation of the British Merchant of 1728 was published. At first sight the translation appears to be a straightforward mercantile handbook. No additions are made to the English language original of 1721, other than a set of tables. Yet, precisely in this mercantile function lies a different political significance. The argument of this article, built up through contextual reconstruction and analysis of a number of pamphlets, trade handbooks and periodicals, is that the Historie van den algemenen en bijzonderen koophandel van Groot Brittannien provided an instrument to its Dutch readers, presumably consisting to a large extent of merchants and politicians, for coming to grips with the reality of international commerce that had emerged following the War of the Spanish Succession.
    [Show full text]
  • Of a Princely Court in the Burgundian Netherlands, 1467-1503 Jun
    Court in the Market: The ‘Business’ of a Princely Court in the Burgundian Netherlands, 1467-1503 Jun Hee Cho Submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the Graduate School of Arts and Sciences COLUMBIA UNIVERSITY 2013 © 2013 Jun Hee Cho All rights reserved ABSTRACT Court in the Market: The ‘Business’ of a Princely Court in the Burgundian Netherlands, 1467-1503 Jun Hee Cho This dissertation examines the relations between court and commerce in Europe at the onset of the modern era. Focusing on one of the most powerful princely courts of the period, the court of Charles the Bold, duke of Burgundy, which ruled over one of the most advanced economic regions in Europe, the greater Low Countries, it argues that the Burgundian court was, both in its institutional operations and its cultural aspirations, a commercial enterprise. Based primarily on fiscal accounts, corroborated with court correspondence, municipal records, official chronicles, and contemporary literary sources, this dissertation argues that the court was fully engaged in the commercial economy and furthermore that the culture of the court, in enacting the ideals of a largely imaginary feudal past, was also presenting the ideals of a commercial future. It uncovers courtiers who, despite their low rank yet because of their market expertise, were close to the duke and in charge of acquiring and maintaining the material goods that made possible the pageants and ceremonies so central to the self- representation of the Burgundian court. It exposes the wider network of court officials, urban merchants and artisans who, tied by marriage and business relationships, together produced and managed the ducal liveries, jewelries, tapestries and finances that realized the splendor of the court.
    [Show full text]
  • Publication 1746 1.Pdf
    Omslagillustratie: Maarten Luther, Condemnatio doctrinalis librorum Martini Lutheri, per quosdam Magistros nostros Lovanienses & Colonienses, facta. Responsio Lutheriana ad eandem condemnationem [Doctrinaire veroordeling van de boeken van Maarten Luther, uitgesproken door zekere theologen van Leuven en Keulen. Wederwoord van Luther op deze veroordeling], Wittenberg: Melchior Lotter, 1520. ( © KU Leuven, Universiteitsbibliotheek, Handschriften en Kostbare Werken, CaaA815) Religie, hervorming en controverse in de zestiende-eeuwse Nederlanden In memoriam Jan Roegiers (1944-2013) Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis Publicaties van de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis 1. Adel en macht. Politiek, cultuur en economie, Guido Marnef en René Vermeir (red.), Maastricht, Shaker Publishing 2004. 2. Tussen Munster & Aken. De Nederlandse Republiek als grote mogendheid (1648-1748), Simon Groenveld, Maurits Ebben en Raymond Fagel (red.), Maastricht, Shaker Publishing 2005. 3. Oorlog & Samenleving in de Nieuwe Tijd, Raymond Fagel en David Onnekink (red.), Maastricht, Shaker Publishing 2005. 4. Staatsvorming onder Bourgondiërs en Habsburgers. Theorie en praktijk, Jac Geurts en Hugo de Schepper (red.), Maastricht, Shaker Publishing 2006. 5. Hoge rechtspraak in de Oude Nederlanden, Hugo de Schepper en René Vermeir (red.), Maastricht, Shaker Publishing 2006. 6 De Scheldedelta als verbinding en scheiding tussen Noord en Zuid, 1500-1800, Maurits Ebben en Simon Groenveld (red.), Maastricht, Shaker Publishing 2007. 7 Filips
    [Show full text]
  • Lees De Lezing Terug
    Omslag 2009:Omslag Leiden 2007 1-9-2009 13:45 Pagina 1 Het Leids Ontzet in 1574 is een mijlpaal in onze vader- landse geschiedenis. Tot op de dag van vandaag wordt dit jaarlijks op 3 oktober uitbundig gevierd met hutspot, haring en wittebrood. Toch was er toentertijd niet voor Maurits Ebben alle Leidenaren aanleiding tot feest. Er waren onder hen ook verliezers. Dat Leiden de kant van Willem van Oranje koos, betekende dat de rooms-katholieke godsdienst werd verboden. De Leidse katholieken verloren hun ker- ken, de kloosters hun eigendommen en vele geestelijken hun functies en inkomsten. Wat hebben de nieuwe Winnaars en verliezers machthebbers met de kerkelijke goederen gedaan? En in het bijzonder: hoe is men in Leiden omgegaan met Kerkelijke goederen de verdeling van het kerkelijk bezit? Daaraan is tot nu toe weinig aandacht besteed. In dit boekje laat Maurits Ebben zien dat de nieuwe en het beleg en ontzet ge re formeerde kerk een van de winnaars was die van de herverdeling van katholieke eigendommen profiteerde, van Leiden echter in mindere mate dan men in eerste instantie zou verwachten. Er waren namelijk nog meer winnaars en zij wisten een groter deel van het kerkelijk bezit te ver- werven. Primavera Pers Binnenwerkproef4:drie oktoberlezing1a.qxd 1-9-2009 14:38 Pagina 1 Winnaars en verliezers Kerkelijke goederen en het beleg en ontzet van Leiden Binnenwerkproef4:drie oktoberlezing1a.qxd 1-9-2009 14:38 Pagina 2 3 Oktoberlezingen Redactie: Dr. E.S. van Eyck van Heslinga Dr. R.P. Fagel Prof. dr. J. Pollmann De 3 Oktoberlezingen worden georganiseerd door de 3 October Vereeniging en het Instituut Geschiedenis van de Universiteit Leiden.
    [Show full text]
  • Cultural Marketing of William III: a Religious Turn in Katharina Lescailje's Political Poetry
    Dutch Crossing Journal of Low Countries Studies ISSN: 0309-6564 (Print) 1759-7854 (Online) Journal homepage: https://www.tandfonline.com/loi/ydtc20 Cultural Marketing of William III: A Religious Turn in Katharina Lescailje's Political Poetry Nina Geerdink To cite this article: Nina Geerdink (2010) Cultural Marketing of William III: A Religious Turn in Katharina Lescailje's Political Poetry, Dutch Crossing, 34:1, 25-41, DOI: 10.1179/030965610X12634710163105 To link to this article: https://doi.org/10.1179/030965610X12634710163105 Published online: 18 Jul 2013. Submit your article to this journal Article views: 33 View related articles Full Terms & Conditions of access and use can be found at https://www.tandfonline.com/action/journalInformation?journalCode=ydtc20 dutch crossing, Vol. 34 No. 1, March, 2010, 25–41 Cultural Marketing of William III: A Religious Turn in Katharina Lescailje’s Political Poetry Nina Geerdink VU University Amsterdam, NL William III (1650–1702) and his wife Mary II (1662–1695) have been praised extensively by Dutch poets. One gets the impression that the government of the King-Stadholder was widely appreciated in the Dutch Republic, while in fact his position was not uncontested and this image was partly constructed in laudatory poems. The laudations for William were univocal in their praise and particularly religious in tone. The example of the Amsterdam female poet Katharina Lescailje (1649–1711) highlights both aspects of the poetry about William and Mary. The resounding praise for William, as well as the religious tone in the poems written during the 1680s, was in remarkable opposition to her earlier political poems, written in the 1670s.
    [Show full text]
  • The European Towns in Braun & Hogenberg's Town Atlas, 1572-1617
    Belgeo Revue belge de géographie 3-4 | 2008 Formatting Europe – Mapping a Continent Mapping the towns of Europe: The European towns in Braun & Hogenberg’s Town Atlas, 1572-1617 Cartographie des villes d’Europe: Les villes européennes dans l’Atlas des Villes de Braun et Hogenberg, 1572-1617 Peter van der Krogt Electronic version URL: http://journals.openedition.org/belgeo/11877 DOI: 10.4000/belgeo.11877 ISSN: 2294-9135 Publisher: National Committee of Geography of Belgium, Société Royale Belge de Géographie Printed version Date of publication: 31 December 2008 Number of pages: 371-398 ISSN: 1377-2368 Electronic reference Peter van der Krogt, “Mapping the towns of Europe: The European towns in Braun & Hogenberg’s Town Atlas, 1572-1617”, Belgeo [Online], 3-4 | 2008, Online since 22 May 2013, connection on 05 February 2021. URL: http://journals.openedition.org/belgeo/11877 ; DOI: https://doi.org/10.4000/ belgeo.11877 This text was automatically generated on 5 February 2021. Belgeo est mis à disposition selon les termes de la licence Creative Commons Attribution 4.0 International. Mapping the towns of Europe: The European towns in Braun & Hogenberg’s Town A... 1 Mapping the towns of Europe: The European towns in Braun & Hogenberg’s Town Atlas, 1572-1617 Cartographie des villes d’Europe: Les villes européennes dans l’Atlas des Villes de Braun et Hogenberg, 1572-1617 Peter van der Krogt This article is based upon the research for Koeman’s Atlantes Neerlandici, vol. IV: The Town Atlases, in preparation, scheduled for publication late 2009. Introduction “The Civitates is one of the great books of the World, (...) a wonderful compendium of knowledge of life in Europe in the sixteenth century, (...) it gives a visual printed record of mediaeval Europe, and is one of the most valuable sources remaining to the student and historian of these periods” (R.V.Tooley)1.
    [Show full text]