Hoogstraten, Van Suppl. 3
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nummer Toegang: 2.21.333.02 Inventaris van het archief van de familie Van Hoogstraten - II - Scriveriana, stukken betreffende Petrus Scriverius (1576-1660), de familie Schrijver en aanverwante families, 1590-1762 Versie: 04-06-2019 M. Roscam Abbing, P. Tuynman Nationaal Archief, Den Haag 2004 This finding aid is written in Dutch. 2.21.333.02 Hoogstraten, van suppl. 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer...........................................................................................7 Vererving van Scriveriana in het Familiearchief Van Hoogstraten.........................................7 Over het familiearchief-Van Hoogstraten..............................................................................9 De verwerving van het archief..............................................................................................10 Inhoud en structuur van het archief..........................................................................................11 Inhoud........................................................................................................................................ 11 Verantwoording van de bewerking............................................................................................11 Verwant materiaal.....................................................................................................................13 Beschikbaarheid van kopieën....................................................................................................13 Verwante archieven................................................................................................................... 13 Publicaties.................................................................................................................................. 13 Voorgenomen en gerealiseerde publicaties.........................................................................13 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen................................................15 Bijlagen....................................................................................................................53 Concordantie.................................................................................................................................. 53 2.21.333.02 Hoogstraten, van suppl. 5 Beschrijving van het archief BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Familiearchief Van Hoogstraten: Scriveriana Archiefbloknummer: C13 Omvang: 39 inventarisnummer(s); 0,20 meter Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands en in het Latijn. Soort archiefmateriaal: Geschreven en gedrukte documenten. Kennis van het 16e, 17e en 18e eeuwse handschrift is noodzakelijk. Het archief bevat portretten. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Petrus Scriverius, , 1576-1660 Familie Van Hoogstraten Samenvatting van de inhoud van het archief: Het tweede deel van het familiearchief van de familie Van Hoogstraten, betreffende Petrus Scriverius bevat notariële akten, brieven gericht aan Petrus Scriverius, plano's (drukwerk op ongevouwen bladen) en aantekeningen van historische onderzoeken van Petrus Scriverius. 6 Hoogstraten, van suppl. 2.21.333.02 Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Materiële beperkingen MATERIËLE BEPERKINGEN Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat. Een enkel stuk kan in slechte staat verkeren, wat tot gevolg heeft dat het niet geraadpleegd kan worden. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. Creëer een account of log in . 2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk. 3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Familiearchief Van Hoogstraten: Scriveriana, nummer toegang 2.21.333.02, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Hoogstraten, van suppl., 2.21.333.02, inv.nr. ... 2.21.333.02 Hoogstraten, van suppl. 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Vererving van Scriveriana in het Familiearchief Van Hoogstraten VERERVING VAN SCRIVERIANA IN HET FAMILIEARCHIEF VAN HOOGSTRATEN De aan Petrus Scriverius gerichte brieven en de andere hier beschreven Scriveriana behoren tot het Familiearchief Van Hoogstraten. Dankzij verschillende stukken uit dit archief zelf is het mogelijk te reconstrueren wie er vroeger de beheerders van waren en hoe deze collectie in zijn huidige samenstelling tot stand is gekomen. De omvangrijke bibliotheek van Scriverius werd deels op 3 april en vervolgens op 8 augustus 1663 geveild te Amsterdam 1 . Veel Scriveriana raakten via deze veilingen in andere handen. Onverkocht gebleven of mogelijk nooit op deze veilingen aangeboden zijn de Scriveriana die in het bezit moeten zijn geweest van Scriverius' jongste en langstlevende zoon Hendrik Schrijver (1610-1665). Door het huwelijk van Hendrik Schrijver met Anna van Rodenburg (1628-1707) uit Oudewater kwamen ook enkele stukken betreffende de Van Rodenburgs bij de Scriveriana. Van haar stammen ook de blaadjes waarop zij de geboorten, en in enkele gevallen het vroegtijdig overlijden, van haar kinderen noteerde en die later ingebonden werden in een bewaard gebleven Statenbijbeltje met goudbeslag. Het overlijden van Scriverius zelf, die de laatste jaren van zijn leven in hun huis te Oudewater doorbracht, staat er in aangetekend: 'Petrus Scriverius mijn mans vader is gestorven den 30 April 1660. Oudt sjnde vier en tachtich Jare, tot lejde begrave.'. Dit kostbare familiebijbeltje, dat eveneens door Jan Samuel François (XIV-K) aan de Stichting Familie van Hoogstraten is overgedragen, is buiten de bruikleenoverdracht aan het Nationaal Archief gehouden 2 . Vermoedelijk pas twee jaar na het overlijden van Anna van Rodenburg, in 1709, werd de tot dan toe gemeen gebleven boedel van Hendrik Schrijver onder zijn erfgenamen verdeeld 3 . Scriveriana, waaronder brieven gericht aan Scriverius en portretten, lijken uiteindelijk bij ten minste twee van haar kinderen terechtgekomen te zijn: Cornelia Aletta (a) en Mia Catharina (b). (a) Bij de kinderen van Cornelia Aletta Schrijver (1654-1743) en haar man Rudolph van Zijll (1655- 1750) hebben diverse bescheiden met betrekking tot Scriverius berust. In 1738 verschijnen te Amsterdam de Nederlandstalige Gedichten van Petrus Scriverius, met daaraan voorafgaand een uitvoerige levensbeschrijving. Een met name genoemde zegsman van de onbekende biograaf is Hendrik Willem van Zijll (1687-1752), oudste en ongehuwd gebleven zoon van Cornelia Aletta 4 . Diens zuster Jacomina Elisabeth van Zijll (1689-1774) huwt Matthijs Schrijver (1685-1718/20), een nakomeling van Scriverius' oom Thijs Pieterszn. Dit huwelijk bleef kinderloos, maar Matthijs' broer 1 Er waren dus in feite twee veilingen. Van beide veilingen is een gedrukte catalogus bekend. De 'Bibliotheca Scriveriana' werd geveild op 3 april 1663 te Amsterdam; de 'Libri appendiciarii bibliothecae Scriverianae' op 8 augustus, eveneens in Amsterdam, toen in de Keizerskroon in de Kalverstraat. De manuscripten staan in beide catalogi beschreven, maar werden eerst op 8 augustus werkelijk geveild, te samen met enkele schilderijen die grotendeels ook in de boedelinventaris van Scriverius' oudste zoon Willem (1607-1661) voorkomen. 2 Zie over deze bijbel: M. Roscam Abbing, P. Tuynman, 'De "Schrijver-Van Rodenburg-bijbel" in het familiearchief- Van Hoogstraten', De Nederlandsche Leeuw, 2002, 319-338, met de tekst en een bespreking van alle familie- aantekeningen die er in voorkomen. Het bijbeltje is in de zomer van 2001 door J.S.F. van Hoogstraten geschonken aan de Stichting Familie van Hoogstraten en toegevoegd aan de Van Hoogstraten-bibliotheek,