Magazyn Pokładowy www.pkspolonus.pl

ISSN 1644-4183 (Zima) (48) 2015/16

Gdynia Jesienno-zimowe wakacje

Czechy Kąpiele w złotym trunku

Słowacja Wyprawa do wód termalnych

Dominikana kalejdoskop możliwości

www.magazynswiat.pl miejsce

4 edytorial miejsce

Drodzy Czytelnicy

W długie jesienno-zimowe wieczory często marzymy o słońcu, plaży i ciepłym morzu. A wystarczą zaledwie trzy godziny, żeby uciec przed chłodem i znaleźć się we wspaniałym nadmorskim kurorcie, wśród palm i egzotycznych kwiatów. Tyle właśnie trwa lot z Krakowa do Ejlatu dzięki nowemu połączeniu uruchomionemu przez linie Ryanair.

Amatorzy dalszych wypraw i mocniejszych wrażeń powinni rozważyć urlop na Dominikanie. Tu będą mogli do woli nurkować, uprawiać windsurfing czy kiteboarding albo przeżywać niezapomniane przygody podczas raftingu lub kanioningu.

Mają w czym wybierać także ci, którzy niecierpliwie wypatrują zimy, by oddawać się narciarskim lub snowboardowym szaleństwom. Czekają na nich znakomicie przygotowane ośrodki, jak alpejskie Maso Corto czy wciąż unowocześniane hotel by vanillagroup centra narciarskie w Czechach, na przykład Szpindlerowy Młyn czy Pec pod Śnieżką. Kto natomiast chciałby się wybrać w nasze Tatry lub na Słowację, może skorzystać z nowego połączenia Polonusa, który w grudniu uruchomił linię z Warszawy przez Zakopane do Liptowskiego Mikulasza. NOWY OBIEKT Bożena Miller redaktor wydania 8 km od centrum LUBLINA

60 podróże ze smakiem podróże ze smakiem 61 87 POKOI RESTAURACJA Marta Legieć GRUZJAW rytmie czaczy SALE KONFERENCYJNE DLA 500 OSÓB

Gruzińskie stoły są solidne. Podczas biesiady mu- szą dźwigać naprawdę wiele. Kuchnia pachnie orzechami, kolendrą i winogronami, kusi kolorami bakłażanów, pomidorów i soczystych granatów. Nie brak w niej potraw mięsnych, choć królują tu dania, w których bohaterami są ser, ziemniaki i fasola. In Between

Różne oblicza chaczapuri ku wnętrzem chinkali. Dla tych, którzy chcą nasycić się jeszcze Tak jak ikoną kuchni francuskiej jest tarta, włoskiej pizza, bardziej, pozostają gupta, potrawka z czerwonej fasoli obsypa- Panieńszczyzna 15P, 21-002 Jastków a japońskiej sushi, Gruzja słynie bezwzględnie z chaczapuri. na zieloną kolendrą, lub mcvadi, marynowana wieprzowina Chlebowy placek wypełniony świeżym serem z krowiego bądź bądź jagnięcina z ognia w towarzystwie sosu tkemali robionym owczego mleka je się wszędzie, o każdej porze dnia, przez z przetartych śliwek. Bez tkemali nie ma biesiady, podobnie okrągły rok. Wykonanie tradycyjnego gruzińskiego dania jest jak bez dojrzewających w ciepłym słońcu soczystych pomido- dość proste – wystarczy mąka, woda, drożdże i miejscowy rów i bakłażanów. [email protected] słony ser. Wydaje się, że to cała filozofia, choć tak naprawdę trudno znaleźć jeden oryginalny przepis, ponieważ receptury Warkocze czurczcheli różnią się w zależności od regionu, a nawet osobistych upodo- Nad morzem, choćby w Batumi, jada się też ryby. Tanie i świe- bań gospodyni czy właściciela lokalu. Chaczapuri zwykle że kupić można na miejscowym targu rybnym, po czym z wła- tel.: 570 808 911 przypomina coś w rodzaju pizzy, ale nie w Adżarii. W regionie snoręcznie wybranym egzemplarzem udać się do pobliskiej Morza Czarnego do ciasta zapiekanego w formie łódki i oczy- restauracji, by kucharz przygotował nam ją w sposób, jaki lu- wiście wypełnionego serem wbija się jajko. W tym wydaniu bimy najbardziej. Czyż nie jest to pomysł godny naśladowania? żółtko symbolizuje świecące nad krajem słońce. www.inbetween-hotel.pl Lekcje jedzenia chinkali Tradycyjnie na stole pojawia się też chinkali. Kto sądzi, że o pierogach wie już wszystko, musi ich spróbować. Niewielkie sakiewki wypełnione najczęściej mieszanką baraniny i wie- przowiny je się rękoma. W środku oprócz mięsa znajduje się rosół, który trzeba wyssać przy pierwszym gryzie. Lekcje je- dzenia pobiera się na miejscu. Gruzini uwielbiają pokazywać

fot.© archiwum Zachodniopomorski Zachodniopomorski archiwum fot.© Szlak Żeglarski przyjezdnym, w jaki sposób jeść, by nie zalać się pełnym sma-

60-63 Gruzja.indd 60-61 07.12.2015 07:17 6 w zasięgu ręki w zasięgu ręki 7

PAWEŁPAWEŁ WROŃSKIWROŃSKI DominikanaDominikana KalejdoskopKalejdoskop możliwościmożliwości

DominikanaDominikana kojarzykojarzy namnam sięsię przedeprzede wszystkimwszystkim zz nadmorskiminadmorskimi plażamiplażami ii palmami,palmami, nana którychktórych tletle nowożeńcynowożeńcy robiąrobią sobiesobie pamiątkowepamiątkowe zdjęcia.zdjęcia. JednakJednak niezwykleniezwykle piękne,piękne, magicznemagiczne plażeplaże nienie sąsą jedynymjedynym urlopowymurlopowym atutematutem karaibskiejkaraibskiej republiki.republiki. Sporty wodne Zacznijmy od aktywności związanych z wodą. Na wybrzeżu to przede wszystkim nurkowanie oraz windsurfing, klasyczny bądź w modnej ostatnio wersji określanej mianem kiteboardin- gu (kitesurfingu). Bazy nurkowe znajdziemy na północy, wschodzie i południu kraju (od zachodu na lądzie Dominikana graniczy z Haiti, z którym dzieli wyspę). Są w tak popularnych miejscach, jak Sosua czy Kabarete na północnym wybrze- żu albo Punta Cana na południowo-wschodnim, czy w mniej okupowanych przez turystów jak choćby zagospodarowana turystycznie niewiel- ka wioska rybacka Bayahibe na południowym (to także jedna z bram do słynącego z oryginalnej przyrody chronionego obszaru Parque Nacional del Este). Zaś wśród nurkowych celów wymienia się jednym tchem koralowce, około 200 różnych gatunków ryb, które można podglądać, ideal- ne do penetracji niewielkie jaskinie, podwodne tunele i kaniony oraz przynajmniej 19 miejsc, w których zalegają wraki. Wśród tych ostatnich ciekawostką jest Zingara, mały statek zatopio- ny w 1994 roku, specjalnie z myślą o nurkach. Ba, zabrano z niego drzwi i okna, aby zwiększyć bezpieczeństwo. Z otwartego wnętrza skorzy- stały skwapliwie ryby, choćby barakudy, które się tam osiedliły, stając się dodatkową atrakcją dla tych, którzy w poszukiwaniu wrażeń zejdą na głębokość 28-36 m. Zarówno w przypadku nurków, jak i surferów szkolenia i sprzęt są do- stępne na miejscu. fot. archiwum Ministerstwa Turystyki Republiki Dominikańskiej Dominikańskiej Ministerstwafot. archiwum Republiki Turystyki 8 w zasięgu ręki w zasięgu ręki 9

Przygoda w kanionie Tropem wodnych atrakcji trafimy w doliny gór- skich rzek, na których organizowany jest raf- -ting. Na zasadach podobnych jak w Alpach, a więc tam, gdzie techniczne trudności są może niewielkie, za to sceneria – krajobraz i przyro- da – zachwycające. Wysokie góry (Pico Duarte 3175 m n.p.m.) przecinane są malowniczymi dolinami rzek. Pełno w nich przełomów, a na skalnych progach kaskad wodospadów. Na Do- minikanie opada jedną z najwyższych na Kara- ibach, 83-metrową kaskadą wodospad Aguas Blancas. To właśnie góry sprawiły, że Domini- kanę nazywa się często Szwajcarią Karaibów. Usytuowane w jej sercu wodospady Charcos de Damajagua stanowią przyrodniczy rezerwat. Kompleks zagłębień uformowanych w wapien- nym korycie potoku przez opadającą kaskadami wodę składa się dziś z 27 takich oryginalnych pięter. Przez 11 z nich prowadzi bodaj najbardziej ekscytująca trasa turystyczna Dominikany. Pod opieką przewodnika pokonuje się na niej kolejne skalne progi. Czasem po założonych drabinkach i kładkach, czasem z pomocą liny, a najbardziej emocjonująco, spuszczając się w dół po skalnej rynnie jak zjeżdżalni. Ba, w kulminacyjnym mo- mencie trzeba dokonać skoku, by wylądować 8 metrów niżej w wypełnionym krystalicznie czystą wodą naturalnym skalnym basenie. Ten przyrod- niczy fenomen długo był niedostępny. Teraz pro- mowany jest jako największy sekret dominikań- skiej przyrody, a w organizacji kanioningowych wypraw specjalizuje się coraz więcej biur (koszt wyprawy rzędu 70 USD od osoby). Punktem wy- padowym jest miejscowość Imbert w rejonie Pu- erto Plata na północnym zachodzie kraju. fot. archiwum Ministerstwa Turystyki Republiki Dominikańskiej Dominikańskiej Ministerstwafot. archiwum Republiki Turystyki 10 w zasięgu ręki w zasięgu ręki 11

Golf Porcja adrenaliny i emocji wcale nie musi się wiązać ze skokami na łeb na szyję w odmęty górskiej rzeki. Dystyngowany zastrzyk emocji zapewnia przecież golf. A Dominikana ma wśród zwolenników tej dyscypliny wysoką renomę. Ofe- ruje bowiem 18-dołkowe pola najwyższej klasy, w tym projektowane przez architektów tak zna- nych w świecie, jak Pete Dye, który w Casa de Campo zaprojektował łącznie 5 pól, dawniej zwy- cięski gracz, dziś zajmujący się designem, Jack Nicklaus (jego dziełem jest Punta Espada w Cap Cana) czy Robert Trent Jones, który jest twórcą znanego pola w Playa Dorada (Playa Grande). Kluby rozrzucone są zresztą po całym kraju, głównie na wybrzeżu, gdzie spokojny wydawa- łoby się marsz z piłeczką, odbywa się w niesa- mowitej scenerii, zaś relaks po grze zapewniają luksusowo urządzone wnętrza klubowych hoteli. Na Dominikanie działa obecnie 26 pól. Ale na pierwszym miejscu jest wciąż wymieniane jedno z dzieł Pete’a Dye’a – Teeth of The Dog. Co cieka- we, uznawane już za klasyczne pole, zostało za- projektowane przez mistrza w 1971 roku. Teraz w jego ślady idzie najstarszy syn i swoimi pro- jektami (np. La Cana w Punta Cana) konkuruje z powodzeniem z ojcowskimi (więcej o golfie na Dominikanie: www.golfindr.com). fot. archiwum Ministerstwa Turystyki Republiki Dominikańskiej Dominikańskiej Ministerstwafot. archiwum Republiki Turystyki 12 z bloga... miejsce ADRES REDAKCJI

02-548 Warszawa

ul. Grażyny 15 lok. 113–114

tel./faks: +48 22 845 58 41

redakcja:

tel.: +48 22 845 29 24 z bloga... www.magazynswiat.pl [email protected] Robert Szewczyk

Świąteczne toponimy W ZAsięgu ręki Redaktor Wydania Dominikana Kalejdoskop możliwości...... 6 Bożena Miller

[email protected] sPacerem po... wypoczynek z klasą Gdyńskie Śląskie dla seniorów Jesienno-zimowe wakacje...... 12 Dla turystów młodych duchem...... 46 Współpraca Bukowina Tatrzańska podróże z pomysłem MARTA LEGIEĆ Zima na bogato...... 24 Termy Warmińskie...... 56 JAGA KOLAWA MIEJSCE Weekend Sztuka nazywania, onomastyka, jest trudną, rozle- ła pierwotnie nazwana w związku z wybudowanym Nowy Dwór Mazowiecki w lidzbarskim powiecie...... 57 PAWEŁ KLIMEK głą, ale i ciekawą dziedziną językoznawstwa. Parają tam kościołem pod wezwaniem św. Mikołaja wła- Weekendowy ideał...... 26 ELŻBIETA TOMCZYK–MICZKA się nią również geografowie – nazwami geograficz- śnie. Mikołajowych śladów w nazwach geograficz- podróże zE SMAKIEM nymi zajmuje się bowiem toponimia. Przecież każde nych Polski w postaci nazw miejscowości, takich jak NOWE MEDIA Gruzja ROBERT SZEWCZYK poznane i zamieszkane miejsce musi być nazwane. Mikołajewo, Mikołajew i Mikołajów, jest przynajmniej Aplikacja mobilna Od chinkali po fontannę z czaczą...... 60 Wieś polska zaprasza...... 28 PAWEŁ WROŃSKI Toponim – nazwa własna jest elementem tożsamości kilkanaście. Restauracja Sardynia. miejsca, częścią jego historii, dziedzictwa, charakte- 100 kilometrów przygody Smaczny przepis MICHAŁ REMBAS ryzuje je i indywidualizuje. Miejsce bez nazwy to nie- Polska kolęda z początku XVII w. „Przybieżeli do na długowieczność!...... 64 Wyspa Wolin PROMOCJA miejsce. Stąd utopia, „bezmiejscowość” – neologizm Betlejem pasterze…” szczególnie ciepło brzmi w… Nie tylko latem...... 30 (z greckiego ou – przeczenie, tòpos – miejsce) ukuty Betlejem, części kaszubskiej wsi Gapowo w pomor- WYPRAWA [email protected] przez sir Thomasa More’a, znanego jako Morus. skim powiecie kartuskim. Przysiółek o tej samej bi- NA STOKU Izrael blijnej nazwie znajduje się również na Podkarpaciu Na narty do Czech Zielony kurort Ejlat...... 66 Narty, sanki i piwne kąpiele...... 36 Klasyfikacja nazw miejscowości uwzględnia przynaj- (powiat jarosławski). Ponoć w 1939 r. była tu tylko Reklama mniej kilka grup pochodzenia, m.in. topograficzną, drewniana szopa... na trasie z Polonusem kulturową czy rodową. Każda nazwa ma dwa aspek- Skocz zimą do Wisły Z Polonusem do wód [email protected] ty: konkretny, który umożliwia zorientowanie w prze- Nowo narodzonemu pokłon pierwsi złożyli paste- Odwiedź rodzinną Z Warszawy do Liptowskiego Mikulasza.....70 miejscowość Adama Małysza...... 40 [email protected] strzeni, i symboliczny – odnoszący się do skojarzeń rze, co upamiętnia pasterka – pierwsza świąteczna i nawiązujący do narodowych, regionalnych lub lo- msza odprawiana o północy. U północnych zboczy Maso Corto kalnych obyczajów. I w tym drugim, symbolicznym Gór Stołowych położona jest niewielka wieś Paster- Stacja narciarska z lodowcem...... 43 Korekta kontekście można pokusić się o zabawę w wyszuki- ka. Po jednej jej stronie wznosi się Pasterska Góra, wanie nazw nawiązujących do tradycji świątecznych. po drugiej Szczeliniec Wielki i Szczeliniec Mały. We BaRBARA DYBICZ wsi można przenocować w schronisku PTTK o na- Gdzie świętować mikołajki – święto ku czci św. zwie, a jakże, „Pasterka”. Jak co roku w barokowych

Mikołaja, szczególnie ulubione przez dzieci, które wnętrzach zabytkowego kościoła pod wezwaniem Niezamówionych materiałów redakcja nie zwraca, a w razie opublikowania zastrzega sobie prawo do ich skracania. © Copyright by Magazyn Świat z tej okazji są obdarowywane prezentami? Najlepiej św. Jana Chrzciciela z 1789 r. odbędzie się paster- Magazyn Świat© nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam i ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyny. © Copyright by Magazyn Świat. Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruk materiałów w jakiejkolwiek formie oczywiście w Mikołajkach – żeglarskiej miejscowości ska msza, rozlegną się kolędy, wierni stłoczą się przy i w jakimkolwiek języku bez wcześniejszej pisemnej zgody Wydawcy jest zabroniony. w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Osada zosta- szopce. Pasterka w Pasterce. Wesołych Świąt! Wydawca zabrania bezumownej sprzedaży numerów bieżących i archiwalnych magazynu „Świat Podróże Kultura”. fot. © Kovalenko Inna – fotolia.com Działanie wbrew powyższemu zakazowi skutkuje odpowiedzialnością prawną. Okładka: fotolia.pl Kalendarium 14 Kalendarium kalendarium miejsce 15 Gudzien‘ Styczen‘ Mistrzostwa Europy w Piłce Western Caribbean Challenge Ręcznej Mężczyzn Miami, USA Rose Parade Gdańsk, Kraków, Wrocław, 5 maratonów, 5 krajów, Rhythm & Vine Festival Los Angeles, USA Katowice 1 tydzień. Dostępne krótsze dy- Nazwa festiwalu mówi Parada organizowana od 1890 r. wszystko. Mnóstwo dobrej Znakomici sportowcy, gra stanse. Pierwszy start w Miami, zawsze w Nowy Rok. Kolorowy na najwyższym poziomie, na kolejne w Meksyku, Belize, muzyki w nowozelandzkiej festiwal kwiatów, muzyki i spor- emocje podobnie. Wszyst- Hondurasie i na Wielkim Kaj- winnicy Waiohika Estate. tu. Słoneczna Kalifornia czeka! ko to można zobaczyć na manie dopłyniemy luksusowym Idealna impreza na początek www.tournamentofroses.com/ własne oczy. Kulminacją będzie mecz finałowy, który statkiem pasażerskim. Karaiby 28.11- lata… na półkuli południowej. rose-parade www.rhythmandvines.co.nz odbędzie się w hali Tauron wzywają! 06.12 29-31 01 15-31 Kraków Arena. www.z-adventures.org http://pol2016.ehf-euro.com

Orszak Trzech Króli Wielka Fabryka Elfów Hogmanay Street Festival Polska La Tamborrada Gdańsk Edynburg, Szkocja Nieodzownym elementem San Sebastian, Hiszpania Tajemnicza manufaktura, Hogmanay to szkockie określe- każdego Orszaku jest wspól- Bębny, bębny i jeszcze raz w której w niezwykły sposób nie obchodów Nowego Roku. ne kolędowanie towarzyszące bębny. Od północy przez powstają zabawki. Niedostęp- Megaimpreza na staromiejskich Trzem Królom, którzy prze- 24 godziny non stop kolorowe na zwykle skarbnica marzeń ulicach, procesja z pochodnia- mierzają setki miejscowości zespoły bębniarzy przemierza- i fantazji dziecięcych otwiera mi, fajerwerki o północy i wiele ubrani w piękne, barwne stro- ją ulice miasta. swoje podwoje. Wejdź i przeżyj więcej. Oj będzie wesoło! 30.12 je w asyście rycerzy, dworzan Będzie głośno! magiczną przygodę! www.edinburghshogmanay.com i mieszczan. Taka tradycja. www.sansebastianturismo.com www.wielkafabrykaelfow.pl 01-20 01.01 06 19-20 http://orszak.org/

TERRA. 15. Festiwal Nowy Rok w Nowym Jorku Festiwal Światła Mamma Mia w Romie Slajdów Podróżniczych Nowy Jork, USA w Amsterdamie Weekendy styczniowe, Warszawa Warszawa Nowojorczycy i turyści tłumnie Amsterdam, Holandia Musical w stołecznym teatrze Jak co roku kino Wisła wypeł- ściągną na Time Square już Magicznie oświetlone miasto Roma okazał się hitem. nią po brzegi miłośnicy podróż- w sylwestrowe popołudnie, można będzie podziwiać pod- Fantastyczna scenografia, niczych fotografii i ciekawych by wspólnie odliczać ostatnie czas specjalnych rejsów kana- energia młodych wykonawców opowieści. Prelegenci są z naj- sekundy do nadejścia Nowego łami i spacerów zabytkowymi i znane jak świat długi i szeroki wyższej półki, czyli wspaniałe 31.12 Roku 2016. Huczna zabawa uliczkami. Kto jeszcze nie przeboje zespołu ABBA. Roz- prezentacje gwarantowane, na ulicach potrwa do białego widział Amsterdamu, powinien , grzewający koktajl w sam raz byleby tylko zdążyć kupić bilet. 05-06 01.01 rana. Happy New Year! się tu wybrać właśnie teraz. do 17.01 styczen na zimowy wieczór. www.festiwalterra.pl www.newyearseve.nyc www.amsterdamlightfestival.com www.teatrroma.pl

Sylwestrowy Bal Kapitański Zamieć Zatoka Gdańska Ouidah Voodoo Festival Szczyrk Mikołajki w Mikołajkach Galowa kolacja kapitańska Ouidah, Benin 24-godzinny ultramaraton Mikołajki na pokładzie restauracyjnym Hipnotyczna atmosfera, eks- w Beskidzie Śląskim to bieg dla Radosna zabawa w sercu Mazur. promu, trzy parkiety do tańca, tatyczne tańce, ofiara z kozła, twardzieli. Ile razy można wbiec Można będzie pobiegać, pośpie- bufet sylwestrowo-noworoczny, laleczki voodoo, tajemnicze (i zbiec) na Skrzyczne, zanim wać, potańczyć i przekąsić coś sztuczne ognie i wschód słońca rytuały wyznawców. Strach się minie doba, bez względu na po- smacznego. A jaka będzie aura? na morzu. Płyniemy zatem dalej bać, ale zobaczyć warto. 31.12 godę? Kto chce się dowiedzieć, Zobaczymy! w Rejs Noworoczny do Szwecji www.journeymart.com/holidays- musi się zapisać. www.ckklobuk.pl i z powrotem! -ideas/festivals/voodoo-benin- 06 01.01 10 31 www.zamiec.pl www.stenaline.pl -festival.aspx Lubliniec Koncert sylwestrowy Sun&Sound Takapuna Święta w Betlejem w Filharmonii Warszawskiej Beach Summer Days Dinozaury na żywo Betlejem, Izrael Warszawa Auckland, Nowa Zelandia Cały styczeń, Warszawa Obchody Bożego Narodzenia Koncertowe pożegnanie Podaruj mi trochę słońca… Dinozaury na wyciągnięcie ręki, u samego źródła z pewnością roku. Opera „Straszny dwór” i muzyki. Styczeń to w No- jak żywe. Wyjątkowa wystawa będą niezwykłym przeżyciem. Moniuszki w wykonaniu plejady wej Zelandii oczywiście lato. poświęcona tym prehistorycz- Misterium o północy przy świetnych solistów pod batutą Gorąca plaża na antypodach, nym zwierzętom. 40 robotów- Grocie Narodzenia przyciąga Jacka Kasprzyka sprawi, że ten wspólna zabawa, grillowanie -dinozaurów o rzeczywistych chrześcijan z całego świata. szczególny wieczór pozostanie i słońce, dużo słońca! rozmiarach – to naprawdę robi Wesołych Świąt! na długo w pamięci. www.takapunabeachsummer- 31 wrażenie! www.sacred-destinations.com/ 24-26 31 15-18 www.filharmonia.pl/koncerty- days.com www.dinozaurynazywo.pl israel/bethlehem-christmas -i-bilety/repertuar/koncert-syl- westrowy3 16 spacerem po... spacerem po... 17 MARTA LEGIEĆ

Jesienno-zimoweGdyńskie wakacje To nieprawda, że w czasie deszczu dzieci się nudzą. Przynajmniej nie w Gdyni. Tu nie nu- dzą się nawet dorośli. Kiedy za oknem słota i temperatura dobija do zera, ciekawscy mogą eksperymentować, podglądać wodny świat, odwiedzić interaktywne muzeum. 18 spacerem po... spacerem po... 19

Coś dla małych, coś dla dużych Gdynia oferuje wiele miejsc, w których duzi mogą po- czuć się jak mali i nikt im nie będzie miał tego za złe. Mali natomiast mogą w ciekawy sposób zdobywać wie- dzę, by potem podbijać świat. Do takich miejsc nale- ży Centrum Nauki EXPERYMENT, w którym można np. jedną ręką podnieść samochód, zamknąć się w bańce mydlanej, wywołać trzęsienie ziemi, stać się małą krwin- ką w wielkim sercu, spojrzeć na świat oczami zwierząt i odkryć Wirtualny Świat Wynalazków Leonarda da Vin- ci. Na bagatela 3,5 tys. m kw. mali i duzi odkrywcy mogą poznać podczas zabawy prawa rządzące światem przy- rody. To punkt obowiązkowy podczas wizyty w Gdyni! Równie dobrze bawią się ci, którzy odwiedzają InfoBox. W tym obserwatorium zmian poznajemy miasto w mi- kroskali. Z odpowiedniej perspektywy spojrzeć można bowiem na wielką, wykonaną w najnowszej technolo- gii makietę Gdyni, na której umieszczono ponad 2000 obiektów. Można też spacerować po Gdyni, która po- wstanie dopiero za kilka lat. Wyjątkowe doświadczenie.

Gdynia kulturalna Muzeum Emigracji w Gdyni Bogna Kociumbas fot.© Gdynia ma najlepszy teatr muzyczny w Polsce – taką opinię zostawiają goście tego miejsca. Dobrym opi-

Miłość do Gdyni wciąga i nie odpuszcza. Wiedzą to ci, transatlantykach. Jednak nie tylko o takiej emigracji Kamiński Tomek fot.© niom nie ma się co dziwić, Teatr Muzyczny im. Danuty którzy przyjeżdżają tu odpoczywać przez okrągły rok. tu mowa – w muzeum poznajemy doświadczenia na Centrum Nauki Experyment Latem na plaży, wiadomo. A jesienią i zimą? Urok morza obczyźnie Kościuszki, Bema, Chopina, Mickiewicza również każe planować kolejne wypady. Jesienno-zi- czy Słowackiego. Górę biorą emocje, szczególnie gdy mowe wakacje nad jego brzegiem to z całą pewnością przeglądamy oryginalne pamiętniki, dokumenty urzę- sposób na to, by na chwilę zatrzymać się w miejscu dowe, zdjęcia, listy. Podróż przez kontynenty, choć i naprawdę odpocząć. Ten czas sprzyja wyciszeniu, re- w zupełnie innym wydaniu, serwuje nam Akwarium laksowi, kontemplacji. Wystarczy jednak odejść nieco Gdyńskie. I tu już na początku pobieramy lekcję z ar- od plaży, by zobaczyć, jak wiele Gdynia ma do zaofero- chitektury, która nadała miastu charakterystycznego wania podczas chłodniejszej pory roku. wyrazu. Akwarium znajduje się bowiem na krańcu Mola Południowego w modernistycznym budynku Sentymentalna podróż z 1938 r., będącym niegdyś siedzibą Stacji Morskiej. Zacznijmy od wysokiego C, czyli od atrakcji, która po- Jednak nie budynek jest tu gwiazdą, ale morskie stwo- wstała kilka miesięcy temu i szturmem zdobyła uznanie rzenia, dla których stał się domem. Pochodzą z Afryki, odwiedzających. To Muzeum Emigracji przy ul. Polskiej 1, Ameryki Północnej czy północy naszego kontynentu. które opowiada dzieje emigracji naszych rodaków na Na 3 piętrach budynku, w 68 akwariach ekspozycyj- wszystkich kontynentach. Znajdziemy je na obszarze nych, żyje ponad 1500 zwierząt i roślin z około 250 gdyńskiego portu, w dawnym budynku Dworca Mor- różnych znanych na świecie gatunków. Któż nie słyszał skiego, który już w latach 30. ubiegłego wieku prze- o Wielkiej Rafie Koralowej ciągnącej się przez ponad znaczony był do obsługi ruchu wychodźczego. Sama 2000 km wzdłuż północno-wschodniego wybrzeża siedziba muzeum to znaczący kawał historii, ikona Australii? Do Gdyni przyjechała z farmy niedaleko in- gdyńskiego modernizmu z wieloma elementami w sty- donezyjskiej wyspy Bali. Udogodnieniem w zwiedzaniu lu art déco. Wnętrze natomiast kryje w sobie całe mo- tego wyjątkowego miejsca jest możliwość skorzystania rze emocji. Spacer po muzeum to próba znalezienia z osobistego elektronicznego przewodnika, który mówi odpowiedzi na pytania, co czuli nasi rodacy, gdy wła- w kilku językach i ma zainstalowaną specjalną aplika- śnie z tego miejsca opuszczali kraj na legendarnych cję dla najmłodszych. Kozłowski Przemek fot.© Akwarium Gdyńskie – zajęcia warsztatowe 20 spacerem po... spacerem po... 21

Wybrane adresy: aMuzeum Emigracji, ul. Polska 1, www.muzeumemigracji.pl Również Centrum Kultury w Gdyni organizuje lub współ- aAkwarium Gdyńskie, aleja Jana Pawła II 1, www.akwarium.gdynia.pl organizuje różnorodne działania kulturalne w mieście: aCentrum Nauki EXPERYMENT, aleja Zwycięstwa 96/98, www.experyment.gdynia.pl aInfoBox, Świętojańska 30, www.gdyniainfobox.pl koncerty, festiwale, przeglądy, warsztaty. Do najciekaw- aTeatr Muzyczny im. D. Baduszkowej, plac Grunwaldzki 1, www.muzyczny.org szych należą: Ogólnopolski Przegląd Młodych Zespołów aTeatr Miejski im. Witolda Gombrowicza, ul. gen. Józefa Bema 26, Jazzowych i Bluesowych, Gdynia Blues Festival, Ogólno- www.teatrgombrowicza.art.pl aTeatr Gdynia Główna, plac Konstytucji 1, www.teatrgdyniaglowna.pl polski Konkurs Recytatorski, Gdynia Classica Nova Mię- aMuzeum Miasta Gdyni, ul. Zawiszy Czarnego 1, www.muzeumgdynia.pl dzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej, Gdyńska Scena aMuzeum Marynarki Wojennej, ul. Zawiszy Czarnego 1B, www.muzeummw.pl Kabaretowa czy Teatrzyk Bezwstydny. Natomiast Gdyń- aGdyńskie Muzeum Motoryzacji, ul. Żwirowa 2C, www.gmm.gdynia.pl aCentrum Kultury w Gdyni, ul. Łowicka 51, www.ckgdynia.pl skie Centrum Filmowe wychodzi z wyjątkową ofertą do aGdyńskie Centrum Filmowe, plac Grunwaldzki 2, gdynskiecentrumfilmowe.pl profesjonalnych filmowców i amatorów oraz pasjonatów aPark Trampolin JUMPCITY, ul. Tadeusza Wendy 7/9, www.jumpcity.pl kina, serwując im plenerowe seanse filmowe, koncerty aSztuczne lodowisko w Gdyni, ul. gen. Józefa Bema 33, www.mdk.gdynia.pl i spotkania z ludźmi kina. Filarami działalności ulokowa- nej w sercu miasta placówki są: Gdyńska Szkoła Filmo- lubi sporty ekstremalne lub koszykówkę albo skoki do wa, Kino Studyjne oraz festiwale i wydarzenia filmowe. basenu z gąbkami. To wyjątkowy pomysł na sportową zabawę, odskocznia od szarej rzeczywistości, która ma- Na sportowo luje uśmiech na twarzach małych i dużych. Uwaga – nie Ci, którzy chcą się rozgrzać w ruchu, muszą koniecz- brakuje opinii, że w tym miejscu zanika różnica wieku. nie wybrać się do Jump City, największego w Europie Wesoło jest też na miejskim lodowisku. Ten wyjątkowy Parku Trampolin i jedynego tego typu obiektu w Polsce, zadaszony plac zabaw dla całych rodzin promuje aktyw- gdzie na ponad 140 trampolinach usytuowanych na po- ny wypoczynek połączony z dobrą zabawą, niezależnie fot.© Piotr Manasterski Piotr fot.© nad 400 m2, spełniają się marzenia o lataniu. I to bez od warunków atmosferycznych. Czy komuś może być 1 Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej – „Klub Kawalerów” względu na pogodę. Dobrze poczuje się tu każdy, kto straszna zima? Baduszkowej sięga po światowe hity, których wykonanie 2 Teatr Gdynia Główna – „Co się przyśniło Gregorowi, że zaspał” niczym nie odbiega od tych, które można usłyszeć w Lon- Muzeum Miasta Gdyni dynie czy Nowym Jorku. Warto też wiedzieć, że jest to naj- większy teatr muzyczny w Polsce i drugi, po Teatrze Wiel- kim w Warszawie, pod względem liczby miejsc dla widzów. Od 1958 r., kiedy powstał, przygotował ponad 320 premier: musicali, operetek, spektakli muzycznych, baletowych, kabaretowych, kameralnych, bajek i koncertów. W historii polskiego teatru zapisał się dzięki wielu hitowym tytułom, m.in: „Jesus Christ Super Star”, „Skrzypek na dachu”, „Les Miserables”, „Evita”, „Hair”, „Lalka”, „Shrek” czy „Chłopi”. Ostatni tytuł okrzyknięty został (kolejnym) niekwestiono- wanym hitem. Równie wiele dzieje się na deskach Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza. Działająca od ponad 50 lat gdyńska scena to instytucja o niezwykłej przeszłości i wielu twarzach. Widza uraczyć może zarówno tradycyj- nym spektaklem, jak i dramatem, sztukami w nowatorskich formach, również recitalami i spektaklami dla dzieci. Latem – dzięki swojej Scenie Letniej – teatr jest jedynym miejscem w Polsce, gdzie widzowie pod gołym niebem, przy akom- paniamencie szumu morskich fal, oglądają przedstawienia i słuchają koncertów. Najmłodszą sceną na kulturalnej ma- pie miasta jest Teatr Gdynia Główna. Łatwo tu trafić – te- atr mieści się w podziemiach Dworca Głównego PKP. To wyjątkowa placówka, która łączy działalność artystyczną, edukacyjną i społeczną. Gospodarze tego miejsca tłuma- czą, że zależy im na oswojeniu widza z teatrem. Wychodzi fot.© Bogna Kociumbas fot.© im to idealnie. Kozłowski Przemek fot.© 22 spacerem po...

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 1••••8••-••••2••••0•• ••••m•••a •••••r••c••a•••••• ••••2••0••••1••6•••• ••••K••••a••••t••o••••w••i••••c••e•• 18-20 marca 2016 Katowice ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

fot.© B. Sikorska fot.© ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Muzeum Marynarki Wojennej ••••• ••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Wyjątkowe muzea ••••• ••••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Nad wodą, choć ciągle niemal w centrum miasta, znaj- •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••• dziemy nowoczesny budynek z jasnego piaskowca, •••••••••••••••••••••••••••••• który formą przypomina statek – to nowa siedziba Mu- •••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ••••••••••••••••• zeum Miasta Gdyni. W tym wyjątkowym miejscu do- ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• wiadujemy się, jak marzenia przełożyły się na powsta- ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• nie miasta. Dokumenty, fotografie, plany, mapy, dzieła •••••••••••••••••••••••••••••• sztuki… wiele przedmiotów jest tu źródłem wiedzy •••••••••••• ••• ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• o najważniejszych dziejach Gdyni, o przeszłym i aktu- •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• •••••••••••••••••••••••• ••• • ••••••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••••–•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• alnym życiu miasta i jego mieszkańców. Twórcy tego •••••••••••••••••••••• miejsca wiedzieli, w jaki sposób zaangażować odwie- •••••••••••••• ••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••–•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• dzających emocjonalnie. Dużo wrażeń pozostawia też 1 •••••••••••••• wizyta w Muzeum Marynarki Wojennej, które znalazło ORP „Błyskawica” •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 2 Gdyńskie Muzeum Motoryzacji nowe miejsce przy Bulwarze Nadmorskim naprzeciwko ••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Plaży Śródmieście. Na powierzchni ponad 3 tys. m2 pre- ••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• zentowane jest wszystko to, co związane jest z historią i tradycją polskich sił morskich. Wyjątkowym ekspona- PATRONAT HONOROWY

tem muzeum jest ORP „Błyskawica”, okręt zacumo- PATRONAT HONOROWY wany przy Skwerze Kościuszki. Warto wejść na pokład polskiego niszczyciela z okresu II wojny światowej, który PARTNER BRANŻOWY PATRONAT MEDIALNY był ówcześnie jedną z najnowocześniejszych jednostek swojego typu na świecie. Jest jeszcze coś, czego nie PARTNER BRANŻOWY PATRONAT MEDIALNY mogą pominąć fani motoryzacji. Właśnie dla nich ze- brano w jednym miejscu 120 zabytkowych maszyn – 26 unikatowych motocykli (najstarszy to „Raleigh” z 1917 r.) organizator: lokalizacja: i 10 zabytkowych samochodów z lat 1925-1950. Co Centrum Targowe FairExpo Sp. z o.o. Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach FairExpo organizator: lokalizacja: więcej, wszystkie pojazdy gotowe są do użycia. W tak Centrum Targowe ul. Bytkowska 1B, 40-955 Katowice Al. W. Korfantego 35, 40-951 Katowice Centrum Targowe FairExpo Sp. z o.o. Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach wyjątkowy sposób tutejsze Muzeum Motoryzacji pre- FairExpo tel. (+48 32) 7281513, (+48 32) 7281521 Centrum Targowe

fot.© Krzysztof Romański Krzysztof fot.© ul. Bytkowska 1B, 40-955 Katowice Al. W. Korfantego 35, 40-951 Katowice zentuje początki Gdyni i ery automobilu. tel. (+48 32) 7281513, (+48 32) 7281521 24 spacerem po... spacerem po... 25

ciarskie, wypożyczalnie sprzętu, instruktorzy i opie- kunowie do dzieci. Jednym słowem wszystko, czego narciarska dusza zapragnie.

Po dniu spędzonym na świeżym, mroźnym powietrzu należy się solidna porcja smacznych kalorii, tym bar- dziej że kuchnia regionalna to mocna strona gminy. Menu lokalnych karczm, gospód i restauracji pęcz- nieją od smakowitych potraw. Jak tu nie skusić się na smażonego pstrąga, tak przyrządzonego, że palce lizać, albo wyborną kwaśnicę na świńskich żeber- kach, od której krzepa rośnie, że hej. Nie sposób też nie skosztować oryginalnych oscypków, a to dopiero wstęp do góralskiego rogu obfitości, z którego sypią się pierogi, pasztety, combry i gulasze...

Na karnawał i do term Tradycje podhalańskiego folkloru kultywowane są w formie ciekawych imprez i wydarzeń, z których największą renomą cieszy się Ogólnopolski Przegląd Grup Kolędniczych „Karnawał Góralski” (po raz 44. odbędzie się w dniach 3-7 lutego 2016 r.). Występom kolędników w Centrum Kultury „Dom Ludowy” w Bu- kowinie towarzyszą popisy par tanecznych, konkurs tańca zbójnickiego i szaleńcze wyścigi kumoterek.

Na koniec prawdziwy hit wśród gminnych atrakcji: baseny termalne. Do dyspozycji są dwa parki wodne Robert Szewczyk w Bukowinie Tatrzańskiej i Białce Tatrzańskiej. Mine- ralne wody o temperaturze 30-40oC i mnóstwo zaba- wy w „Jaskini pod Porońcem”, „Baniorze basisty” czy „Cornym stawie”. A do tego SPA, jacuzzi i saunaria. Zima na bogato No żyć nie umierać! Gmina Bukowina Tatrzańska urokliwie położona u podnóża Tatr zaprasza na zimowy weekend, tydzień albo i dwa. Wybór zimowych atrakcji jest nadzwyczaj obfity i nie zawiedzie nikogo.

Taka gmina strukturą sportowo-rekreacyjną. Nie dziw więc, że pa- Gmina Bukowina Tatrzańska jest świetnie skomuniko- nuje zasłużona opinia, iż bez względu na pogodę jest wana; bez problemu dojedziemy tu zakopianką – do tu co robić, od rana do wieczora. Poronina, a potem drogą wojewódzką nr 961, która ciągnie się aż do granicy na Łysej Polanie. Od strony Na narty i do karczmy Nowego Targu wzdłuż wartko rwącej Białki wiedzie Stoki są tu łagodne i długie, a biały puch zalega na natomiast droga krajowa nr 49, która dociera aż do nich do późnej wiosny. W kilkunastu nowoczesnych przejścia granicznego w Jurgowie. Znane turystom kompleksach narciarskich można przyjemnie spę- podhalańskie wsie, takie jak Bukowina Tatrzańska, dzać czas i szusować całymi rodzinami. W tej bodaj Urząd Gminy w Bukowinie Tatrzańskiej Leśnica, Jurgów, Groń, Brzegi, Rzepiska, Czarna najbardziej narciarskiej gminie w Polsce są dziesiątki ul. Długa 144, 34-530 Bukowina Tatrzańska tel. 18 20 772 02 Góra, Białka Tatrzańska, dysponują różnorodną bazą oświetlonych i dośnieżanych tras zjazdowych, wycią- [email protected] noclegową i gastronomiczną oraz fantastyczną infra- gi kanapowe, krzesełkowe i orczykowe, szkółki nar- http://ugbukowinatatrzanska.pl 26 miejsce miejsce 27

Twierdza tajemnic, czyli znajdź niedźwiedzia polarnego w śniegu Pewnie słyszałeś o „złotym pociągu”. A o 8 tonach srebrnych monet spoczywających na dnie Wisły? Pod koniec września 1939 r. próbowano wywieźć je z Twierdzy Modlin do Warszawy. 4 km od brzegu barka z cennym ładunkiem jednak zniknęła. Być może spo- czywa w mule rzecznym w okolicy. Z rzeką związana jest jeszcze jedna, rozpalająca wy- obraźnię legenda – podobno istnieje podziemny kory- tarz łączący Modlin ze stolicą. Kto wie... przecież pra- ce nad tunelem pod kanałem La Manche rozpoczęto we Francji na 4 lata przed rozkazem budowy Twierdzy Modlin... Weekendowy Nie brakuje też historii, które mogą wydawać się nie- prawdopodobne, a znajdują potwierdzenie w faktach. Przez pewien czas twierdzę zamieszkiwała niedźwie- dzica polarna – Baśka Murmańska. Salutowała nawet Piłsudskiemu. Dziś ma specjalny szlak, dzięki któremu ideał fot. arch. Urzędu Miejskiego w Nowym Dworze Mazowieckim Twoje dzieci nie będą się tu nudzić. Intrygująca, z przeszłością, zaprasza na weekend. Z potencjałem dla biznesu Decyzję o budowie Twierdzy Modlin, jak wspominaliśmy, Twierdza Modlin, 30 km od Warszawy podjął wybitny strateg Napoleon Bonaparte. Docenił lo- kalizację przyszłej fortecy. Do dziś ma ona niebagatelne – w sam raz na jesienne przesilenie. znaczenie. Doskonale skomunikowana ze stolicą, w są- siedztwie międzynarodowego portu lotniczego War- Trudno się zdecydować, o której porze roku wyglą- najważniejszych wydarzeniach rozgrywanych na pol- szawa-Modlin i trasy S-7, zaprasza w swe historyczne da lepiej. Podobnie, jak który rozdział jej historii jest skiej ziemi. Ileż opowieści kryje w sobie reduta zapro- mury na spotkania biznesowe. Tu Twoje najciekawszy i który zabytek najpiękniejszy. Najlepiej jektowana podobno przez Wielkiego Wodza czy car- tajemnice będą bezpieczne... przekonać się o tym na własne oczy. Jeśli nie byłeś skie koszary obliczone na 20 tys. żołnierzy! Twierdza jeszcze w Twierdzy Modlin, najwyższa pora to zmienić. Modlin to zespół najróżniejszych obiektów – od pro- chowni i schronów po kasyno. Najcenniejsze oznaczo- Wehikuł czasu ne są tablicami informacyjnymi, na których znajdują się Historia Twierdzy Modlin sięga początku XIX w. Wła- kody QR. Po ich zeskanowaniu można zobaczyć dany śnie wtedy rozkaz do jej budowy wydał Napoleon Bo- obiekt w przeszłości – zarówno w czasach świetności, naparte. Od tamtej pory brała udział we wszystkich jak i np. II wojny światowej. Centrum Informacji Turystycznej, ul. Baśki Murmańskiej 164, 05-160 Nowy Dwór Mazowiecki (Modlin Twierdza), tel. +48 664 775 326, e-mail [email protected], czynne od wtorku do niedzieli w godz. 10-17 Więcej informacji na www.nowydwormaz.pl w Strefie Turysty 30 100 kilometrów przygody 100 kilometrów przygody 31 MICHAŁ REMBAS Kiedy wybrać się na wyspę Wolin? Najlepiej, zanim tkać setki średniowiecznych wojowników, oglądać nad morze ruszą setki tysięcy wczasowiczów. Od je- inscenizacje bitew, pokazy rzemiosł, tańców i śpie- sieni do wiosny jest tu zdecydowanie mniej tłoczno wów. W centrum Wolina, w Muzeum Regionalnym, i taniej. I co z tego, że odpadają morskie kąpiele, sko- poznamy historię miasta i dowiemy się, że przed ty- Wyspa Wolin ro jest tu tyle do zobaczenia: od średniowiecznych siącem lat Wolin – legendarna Wineta – był jednym Słowian przez zabytkowe fortyfikacje po malowniczą z największych miast tej części Europy. przyrodę i strome klify. Czekają na nas eleganckie pensjonaty, hotele i ośrodki SPA, a dla niektórych Międzyzdroje nie tylko latem atrakcją będzie pole golfowe w Kołczewie. Obowiązkowy punkt wizyty na wyspie to oczywiście Międzyzdroje ze słynną Promenadą Gwiazd. Zoba- Ta leżąca u ujścia Odry do Bałtyku największa Wolin czycie tu odciski dłoni i figury wybitnych polskich polska wyspa rozciąga się na powierzchni Tak samo jak wyspa nazywa się też miasteczko po- aktorów, reżyserów i piosenkarzy. Dosłownie parę łożone w jej południowej części. To ciekawe miej- kroków mamy stąd do molo wychodzącego w Bał- 265 km kwadratowych. Ze stałym lądem łą- sce, bo w jakim innym mieście na ulicach spotkamy tyk aż na 395 metrów oraz piaszczystej plaży. I wcale czą ją mosty w Wolinie i Dziwnowie, a od pół- Słowian w dawnych szatach zmierzających do pra- nie musimy na niej leżeć – warto za to przespacero- nocy z wyspą Uznam przeprawy promowe cy? W zbudowanym po drugiej stronie rzeki Dziwny wać się nią w stronę Wisełki. Sceneria wręcz zapiera w Świnoujściu. (na wyspie Ostrów) skansenie „Centrum Słowian dech, gdy z jednej z strony plaży szumi bezkresne i Wikingów” znajdziemy 27 zrekonstruowanych morze, a z drugiej w niebo strzelają urwiste, przeszło chat sprzed 1000 lat. W tej wczesnośredniowiecz- 90-metrowe klify. No i jeszcze te mewy, których dzie- nej scenerii skosztujemy podpłomyków, nauczy- siątki fruwają nad naszymi głowami. Aha, i nie zapo- my się lepić gliniane naczynia, wykonywać świece mnijcie wejść na wzgórze Gosań (dojdziemy do nie- i filc, grać na dawnych instrumentach czy strzelać go z parkingu przy drodze Międzyzdroje – Wisełka) z łuku. A w pierwszy weekend sierpnia możemy To szczyt najwyższego klifu, z którego rozpościera wziąć udział w Festiwalu Słowian i Wikingów i spo- się niesamowita panorama Bałtyku. fot.© arch. U.M. Świnoujście arch. fot.© fot.© arch. U.M. Międzyzdroje arch. fot.© i Z. Pawlick fot.© fot.© arch. U.M. Międzyzdroje arch. fot.© fot.© Z. Pawlicki fot.© 32 100 kilometrów przygody 100 kilometrów przygody 33

Świny. Zamiast typowego przewodnika czeka tu na nas groźny kapral w pruskim hełmie i z szablą, który porząd- nie nas wymusztruje, przepędzi przez „pole minowe”, każe chodzić po mrocznych kazamatach, a na końcu wystrzeli z armaty. Nieco dalej, jest ukryte w lesie pod- ziemne miasto, czyli kompleks schronów z czasów II wojny światowej, kryjący także tajemnice okresu zimnej wojny. Z kolei w części Świnoujścia leżącej na wyspie Uznam czekają na nas kolejne forty, ale też szeroka pla- ża, kawiarnie, ośrodki wypoczynkowe...

Karsibór Przy południowej przeprawie promowej z wyspy Wolin do Świnoujścia (druga jest w centrum miasta) leży wyspa Karsibór. Dostaniemy się na nią mostem. We wsi o tej samej nazwie stoi gotycki kościółek, obok którego pod- czas wojny trzydziestoletniej kwaterował król szwedzki Gustaw II Adolf. Nieopodal są dwa ewangelickie cmen- tarze – niezwykłe, bo przetrwały na nich misternie zdo- bione żeliwne ogrodzenia i krzyże. Ze wsi mostkiem fot.© arch. U.M. Międzyzdroje arch. fot.© dojdziemy na Karsiborską Kępę. Na tej wyspie jest ptasi rezerwat. Z drewnianej wieży możemy oglądać polujące U.M. Kamień arch. Pomorski fot.© Wapnica i Zalesie bieliki, żurawie, stada dzikich gęsi i blisko 140 innych ga- Na południe od Międzyzdrojów zachwycimy się urwi- tunków ptaków, które tu gniazdują. niosły mu barokowe organy z 1672 roku w tu- skami i intensywną, ciemnozieloną tonią jeziora Tur- tejszej katedrze oraz jedyny w Polsce przy- kusowego w Wapnicy. To zalane wyrobisko dawnej Kamień Pomorski katedralny wirydarz. Wydaje się, że z mroku kopalni kredy, a niezwykły kolor nadaje wodzie roz- Już na stałym lądzie, za wodami Zalewu Kamieńskiego otaczających go krużganków zaraz wyłonią puszczony w niej węglan wapnia. Znad jeziora leśny leży miasto-uzdrowisko Kamień Pomorski. Sławę przy- się medytujący mnisi. Tuż obok leży wpisane szlak zaprowadzi nas na pobliskie wzgórze Zielonka, skąd roztacza się rozległy widok na Zalew Szczeciński i archipelag wysp wstecznej delty Świny. Na miłośni- ków żeglarstwa w Wapnicy czeka klimatyczna marina, z której można wypłynąć na Zalew lub na Bałtyk. Wra- cając z Wapnicy, zatrzymajcie się na chwilę w Zalesiu – tutaj na stromym zboczu stoi „Stonoga”. Tak nazywane U.M. Międzyzdroje arch. fot.© są betonowe budowle eksperymentalnego stanowiska tajnej broni III Rzeszy, znanej pod kryptonimem V3, za pomocą której Adolf Hitler zamierzał zasypać pociska- mi Londyn.

Świnoujście Na wyspie Wolin leży wschodnia część Świnoujścia z latarnią morską, Fortem Gerharda i podziemnym mia- stem. Latarnia stoi u ujścia Świny. Ma aż 65 metrów wysokości i jest najwyższa nad Bałtykiem. Po pokona- niu kilkuset granitowych schodów czeka nas wspaniała panorama wysp Wolin i Uznam, ujścia Świny oraz bez- kresnego Bałtyku z wypływającymi statkami. Obok latarni leży XIX-wieczny Fort Gerharda – cegla- fot.© arch. U.M. Świnoujście arch. fot.© no-ziemna pruska twierdza strzegąca niegdyś ujścia Fort arch. fot.© Gerharda w Świnoujściu 34 100 kilometrów przygody fot.© arch. Bałtycki Miniatur w Międzyzdrojach arch. Park fot.©

na prestiżową Listę Pomników Historii osiedle ka- Targi turystyczne TOUR SALON 2016 to inspirujące trzy dni wydarzeń dla tedralne z gotycko-renesansowym pałacem bisku- pim. Pamiątką średniowiecza są fragmenty murów miłośników podróży bliskich i dalekich. W tym roku wychodzimy naprzeciw obronnych z Bramą Wolińską, w której mieści się oczekiwaniom zwiedzających i zmieniamy formułę targów Tour Salon. Muzeum Kamieni. Pośrodku miasta, a mimo to pra- wie nad samą wodą, leży tutejszy rynek z efektow- Z pewnością pozytywną nowością jest sam termin czy Aleksander Doba. Również w przyszłej edycji nym gotyckim ratuszem. Stąd raptem parę kroków wydarzenia, ponieważ dotychczasową październi- nie zabraknie znanych i lubianych miłośników tury- jest do dumy miasta – nowoczesnej mariny na 240 kową datę przenosimy na luty. Dzięki temu będą styki. Te i inne wydarzenia związane z Targami od- jachtów. Możemy z niej popłynąć np. w kierunku mieli Państwo możliwość zapoznania się z naj- bywać się będą na specjalnie zaaranżowanej sce- Wyspy Chrząszczewskiej, gdzie z wody wystaje lepszymi ofertami wyjazdów, jakie proponują biu- nie kultury, na której co roku prezentują się zespoły Królewski Głaz. Ten potężny granitowy kamień ma ra podróży już przed sezonem wakacyjnym Lato folklorystyczne, a także wystawcy zaproszeni przez aż 20 m w obwodzie i 3,5 m wysokości. To właśnie 2016. samych artystów. Ponadto Strefa Pasji proponuje od niego wzięła się nazwa miasta. liczne konkursy, a także warsztaty i prelekcje, które Strefa Pasji pozostaje wierna hasłu „W trzy dni do- stanowią źródło praktycznej wiedzy, dzięki której Wolin jest prawdziwą wyspą skarbów – riwierą ko- okoła świata” , dlatego też wzorem lat ubiegłych biorący w nich udział uczestnicy odkrywają nowe jarzącą się z morskimi kąpielami, plażowymi kosza- znajdą Państwo inspirujące propozycje wyjazdów horyzonty podróżowania. mi, licznymi koncertami i festiwalami, ale też pełną proponowanych przez wystawców z Polski i za- tajemnic, zabytków, przyrodniczych atrakcji i przy- granicy. TOUR SALON po raz kolejny zaprasza na Oprócz Strefy Pasji przez dwa dni trwania targów gód, które Was tu czekają. Festiwal Podróżniczy „Śladami Marzeń”. Jest to TOUR SALON działała będzie Strefa Biznesu do- niepowtarzalna okazja zobaczenia najpiękniejszych stępna dla profesjonalnych podmiotów branży tu- regionów świata uchwyconych na fotografiach rystycznej, wzbogacona nową formułą organizacji. Zachodniopomorska Regionalna bądź opowiedzianych barwnymi historiami z po- Organizacja Turystyczna TOUR SALON 2016 odbędzie się w tym samym ul. Partyzantów 1, 70-222 Szczecin dróży z najdalszych krańców globu. W poprzednich czasie co targi Wędkarstwa RYBOMANIA, My- www.zrot.pl, [email protected] edycjach gościliśmy na Tour Salon takich podróżni- ślistwa KNIEJE oraz targi Sprzętu Pływającego fot.© arch. UM Świnoujście arch. fot.© ków, jak Martyna Wojciechowska, Marek Kamiński i Sportów Wodnych BOATEX. 36 na stoku na stoku 37

PAWEŁ KLIMEK Na narty do Czech Polacy coraz chętniej jeżdżą na narty do Czech przede wszystkim dlatego, że tamtejsze ośrodki oferują znakomite warunki śniegowe, coraz nowocześniejszą infrastrukturę i są świetnie zorgani- zowane. Oferując narciarzom darmowe skibusy, karnety rodzinne i stosunkowo mały tłok na stoku, są silną konkurencją dla naszych krajowych stacji, a także dla bardziej znanych u nas ośrodków słowackich. A poza tym – czy można nie lubić kraju, w którym piwo w gospodzie jest prawie tak tanie jak woda?

Czeskie Zakopane ulubionego sportu – przygotowane snowparki można siły, tworząc najgroźniejszą konkurencję dla Najpopularniejszym regionem są zdecydowanie Kar- znaleźć praktycznie w każdym ośrodku narciarskim. Szpindlerowego Młyna. W skład tego re- konosze – znajdziemy tu najbardziej znane centra Aquapark, hala sportowa, liczne centra spa&wellness gionu weszły – oprócz wspomnianego już narciarskie w Czechach. Szpindlerowy Młyn słynie powodują, że jest to miejsce, gdzie naprawdę można Peca pod Śnieżką – Czarna Góra-Jańskie Łaź- z doskonałych tras narciarskich, nowoczesnej infra- dojść do siebie po całym roku pracy. nie, a także Czarny Dół, Swoboda nad Upą struktury i niesamowitego klimatu w alpejskim stylu. i Wielka Upa. Łącznie cały region dysponuje Dobre hotele, dobre restauracje i dużo dodatkowych Prawdziwa górska wioska ponad 41 km tras zjazdowych dostępnych atrakcji czynią zeń „czeskie Zakopane”, tyle że lepsze Zupełnie inny klimat oferuje Pec pod Śnieżką. Tutaj na jednym karnecie, a narciarzy pomiędzy narciarsko od naszej zimowej stolicy. Narciarze znajdą oprócz świetnych tras i wyciągów odnaleźć można poszczególnymi ośrodkami wożą darmowe tu 5 krzesełek i 11 wyciągów narciarskich obsługują- klimat prawdziwej górskiej wioski, ze schroniskami skibusy. Z Pecu pod Śnieżką można też wje- cych 26 km tras zjazdowych o wszystkich stopniach stojącymi na szczytach gór i tradycyjną, karkonoską chać kolejką linową na najwyższy szczyt Re- trudności. Początkujący i doświadczeni snowboar- kuchnią. Kilka lat temu pięć ośrodków narciarskich publiki Czeskiej – Śnieżkę, skąd rozciąga się

dziści mają tu idealne miejsca do uprawiania swego ze wschodniej części Karkonoszy połączyło swoje Czechtourism archiwum fot.© przepiękny widok na całe Karkonosze. 38 na stoku na stoku 39

Informacje praktyczne Skipass całodzienny: Szpindlerowy Młyn 850 CZK (ok. 133 PLN) Informacje o trasach, pogodzie i warunkach do biegania zamieszczane są w portalach wszystkich czeskich ośrod- Czarna Góra – Pec 750 CZK (ok. 118 PLN) ków i regionów narciarskich. Aktualności z czeskich Harrachov 600 CZK (ok. 94 PLN) ośrodków narciarskich znajdziemy na portalu www.holidayinfo.cz/zima Wypożyczenie kompletu narty+buty+kije Informacje turystyczne o Czechach ok. 350-450 CZK (55-70 PLN) www.czechtourism.com

Piwne spa: W zależności od zabiegu ok. 700-1600 CZK (ok. 110-250 PLN)

Dojazd: Do czeskich ośrodków narciarskich najlepiej dojechać własnym samochodem – ekspresową szosą S8 do Wrocławia, a potem główną drogą przez Jelenią Górę do Harrachova lub drogą nr 5 przez Kamienną Górę do Jańskich Łaźni. Można też skorzystać z połączeń „Polonusa” do Szklarskiej Poręby lub Karpacza, a stąd busami do Harrachova lub Jańskich Łaźni (pod Czarną fot.© archiwum Czechtourism archiwum fot.© Górą).

Blisko granicy Z kolei leżący blisko granicy Harrachov znany z kon- kursów skoków narciarskich oferuje szerokie trasy i znakomitą bazę noclegową. Świetną alternatywą dla wszystkich, którzy nie przepadają za zjeżdżaniem wzdłuż wyciągów, są narty biegowe – dobre dla ser- ca i doskonałe dla sylwetki. Czechy są po krajach nor- dyckich najlepszym miejscem na biegówki w Europie. W samych tylko Karkonoszach można znaleźć ponad 200 km przygotowanych tras do biegania.

Kąpiele w złotym trunku A po nartach coś zupełnie ekstra – piwne łaźnie, gdzie kąpiąc się w szlachetnym trunku, można poczuć jego zbawienne działanie na organizm zarówno od środka, jak i od zewnątrz. W Harrachovie wykorzystywane jest w tym celu niepasteryzowane piwo drożdżowe z lo- kalnego minibrowaru. Taka kąpiel świetnie wpływa na stan skóry i jej ukrwienie. Kąpieli w złotym trunku za- żywa się w pojedynczych wannach lub w parze w wan- nie dwuosobowej, a ich nieodłącznym elementem jest faza relaksu. Podczas całego pobytu w piwnym spa można delektować się wybornym piwem z lokalnego browaru. A przy tym – mężczyźni podobno nie mogą się oderwać od gładkiej skóry pachnącej piwem… 40 na stoku namiejsce stoku 41

Skocz zimą do Wisły. Na narty!

Pod względem liczby tras, infrastruktury i dostosowania ośrodków narciarskich do potrzeb rodzinnego wypoczynku, jednym z czołowych regionów pozwalających udanie spędzić czas zimowego wypoczynku, jest południowa część województwa śląskiego. Beskidzkie kurorty, które w ostatnich latach znacznie zwiększyły swój potencjał tury- styczny, od dawana już pobudzają wyobraźnię narciarzy. Wisła należy do najciekaw- szych i najsympatyczniejszych z nich.

Rozwój infrastruktury narciarskiej nastąpił tu głów- Samodzielnego skakania nie polecamy nikomu, ale nie w latach 80., potem przyszedł kryzys, zaznaczają- na pewno warto polecić Wisłę jako jedno z najlep- cy się przede wszystkim brakiem nowych inwestycji. szych miejsc na rodzinny wypoczynek zimowy w Pol- Ale już kilka ostatnich lat to prawdziwy boom inwe- sce. Jest tu kilka średnich i mniejszych stacji nar- stycyjny, w czasie którego nowe wyciągi krzesełko- ciarskich z kolejkami krzesełkowymi, a wypoczynek we powstawały (i nadal powstają) jak przysłowiowe z dziećmi na pewno urozmaica możliwość skorzysta- „grzyby po deszczu”. Najwięcej nowych wyciągów nia z miej-scowego aquaparku. zbudowano w ostatnich latach w dolinie Wisły. To właśnie leżący u stóp Baraniej Góry kurort dysponuje Największą stacją narciarską w Wiśle jest Soszów, obecnie najlepszą w regionie infrastrukturą. który dysponuje czteroosobową „kanapą”, czterema orczykami i prawie 6 km zróżnicowanych tras zjazdo- Rodzinna miejscowość Adama Małysza jest koja- wych. Niewiele ustępuje mu wielkością ośrodek poło- rzona przede wszystkim ze skokami narciarskimi. żony na stokach góry Cienków, gdzie narciarze mają Tutaj między innymi postawiono najnowocześniejszą do dyspozycji także czteroosobowe krzesełko i prawie w Polsce skocznię narciarską w Malince. W marcu 5 km tras zjazdowych. Z kolei najtrudniejsze trasy dla 2016 roku już po raz czwarty zostaną tu rozegrane wymagających można znaleźć na Stożku, gdzie poniżej zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich. Bę- jednego z najstarszych polskich schronisk w Beski- dzie to bez wątpienia jedno z najważniejszych wyda- dach działa dwuosobowe krzesełko, pierwsze, jakie rzeń sportowych sezonu zimowego w Polsce. powstało w Wiśle.

Oprócz tego działa tu kilka mniejszych stacji ro- dzinnych, a najlepsze z nich wyposażone w kolejki 20 ośrodków narciarskich krzesełkowe to Nowa Osada oraz zmodernizowane 6 wyciągów kanapowych w tym roku Klepki, położone tuż za skocznią nar- kilometry tras narciarskich ciarską w Malince. Najmłodszą stacją w Wiśle jest prestiżowe imprezy zimowe położony prawie w samym centrum Skolnity. Jest to profesjonalne trasy biegowe niewielki ośrodek z dwoma ciekawymi trasami zjaz- dowymi, wyposażony w czteroosobową kolej krze- skocznie narciarskie sełkową kuligi, biesiady, regeneracja i wiele innych atrakcji… 42 na stoku na stoku 43

Wisła ze swoimi niewielkimi, kameralnymi, ale nowoczesnymi i przyjaznymi stacjami narciarskimi jest miejscowością, któ- ra stawia przede wszystkim na rodziny z dziećmi. Ma jeszcze jedną wielką zaletę, której nie oferuje żadna inna miejscowość w regionie – większość wyciągów i stacji narciarskich w mie- ście wchodzi w skład Wiślańskiego Skipassu – można więc korzystać codziennie z innego wyciągu, oszczędzając zarówno pieniądze, jak i czas.

Z centrum Wisły łatwo dostać się na przełęcz Kubalonka, gdzie warto obejrzeć i skorzystać z jednego z najnowocze- śniejszych ośrodków narciarstwa biegowego w Polsce. Trasy są tu dostępne dla każdego. Po pełnej modernizacji mogą się Paweł Wroński poszczycić homologacją i licencją FIS oraz świetnym przy- gotowaniem zarówno do stylu klasycznego, jak i dowolne- go. Pętle o długości 5, 3, 2,5 i 1,3 km, biegnące wśród lasów świerkowo-jodłowych, to przede wszystkim przepiękne wido- ki i szerokie niczym autostrada podbiegi, na których spotkać można całe rodziny. Maso Corto Stacja narciarska z lodowcem W sumie w Wiśle narciarze znajdą ponad 20 ośrodków nar- ciarskich z licznymi wyciągami, z których aż sześć to wyciągi krzesełkowe. Większą liczbą tego typu urządzeń może po- Wyobraźcie sobie długą, głęboko wciętą między potężne alpejskie stoki dolinę. chwalić się w Polsce tylko Białka Tatrzańska. A przy tym Wisła To Val Senales w Południowym Tyrolu. Wstępu do niej strzeże zamek Juval, a kręta droga oferuje narciarzom coś więcej niż tylko same trasy – przyjazny prowadzi w głąb do kotliny, w której na wysokości 2011 m rozsiadło się Maso Corto. klimat górskiego kurortu, z licznymi restauracjami, stylowy- mi karczmami, regionalną kuchnią i wieloma dodatkowymi Tradycje narciarskie mają w Val Senales ponad pół wie- Idea Gurschlera atrakcjami – takimi jak ogniska czy kuligi. Z pewnością warto ku, bo pierwsi narciarze zainteresowali się jej otocze- Do grona entuzjastów białego szaleństwa należał pełen skoczyć zimą do Wisły. Na narty oczywiście ! niem wkrótce po II wojnie światowej. Miejscowi zapa- inwencji młody farmer – Leo Gurschler. Owładnięty ideą leńcy na początku lat 50. minionego stulecia założyli przekształcenia Maso Corto w stację narciarską zara- Więcej informacji na www.wisla.pl oraz www.facebook.pl/miasto.wisla klub narciarski, a na przełomie dekad uruchomili pierw- ził swoją wizją sąsiadów. Były lata 60. a on marzył, by i sze wyciągi – w Madonna di Senales oraz właśnie tutaj, wykorzystać lodowiec, gdyż działające w dolinie wycią- Centrum Informacji Turystycznej, plac Bogumiła Hoffa 3 (Dom Zdrojowy), 43-460 Wisła, tel.: 33 855 34 56 w Maso Corto. gi miewały przestoje z powodu niewystarczającej ilości 44 na stoku na stoku 45

Ale tylko zimą odcinkami czarnej trasy nazwanej po pro- redyku owiec (transumanza delle pecore). Z Val Senales stu Talabfahrt (Zjazd w dolinę) da się wrócić na nartach o stromych stokach ponad tysiąc zwierząt brnie przez prosto do hotelowego kompleksu. W połączeniu z wy- lód i śnieg na pastwiska do rozległej doliny Vent. Dziś na branymi trasami w partiach lodowcowych zjazd od górnej austriacką stronę, bo w 1918 roku po rozpadzie habs- stacji gondoli ma około 7 km długości. burskiej monarchii, zwycięskie mocarstwa rozdzieliły Tyrol Na stok Palla Bianca vis-à-vis lodowca wywozi narciarzy między Austrię i Włochy. orczyk, docierając na wysokość 3289 m, na żebro nazy- Spod Lazaunhütte widać jeszcze jedno ważne dla Alp wane po niemiecku Im hinteren Eis, a po włosku Punta Ötztalskich miejsce. To, w którym w 1991 roku topniejący della Vedretta. Prowadzi stamtąd w dół czerwona trasa lodowiec odkrył skrywane przez – jak się okazało – ponad Hintereis. Dolna stacja orczyka znajduje się nieopodal 5 tysięcy lat ciało myśliwego. Od miana gór, w których schroniska Schöne Aussicht (Bella Vista; 2842 m). Zgod- znaleziono bezcenną mumię, nazwano go Ötzim. W ho- nie z nazwą – roztacza się stamtąd wspaniała panorama. telu na Grawandzie urządzono poświęconą mu galerię, Latem kamienny budynek trudno dostrzec na zasłanym a w stolicy Południowego Tyrolu (w odległym od Maso głazami zboczu. Corto o 55 km) Bolzano/Bozen złożono w Muzeum Ar- Ale zimą, gdy okolicę pokrywają śniegi, jest inaczej. Jesz- cheologicznym, w specjalnie skonstruowanym sarkofagu cze nieco niżej, na wysokości 2444 m, tuż przy trasie ze szklaną ścianą. Niecodzienny eksponat przyciąga oko- w dolinę, znajduje się jeszcze jedno niewielkie schronisko, ło 300 tys. gości rocznie, a naukowcy się martwią, że jeśli Teufelsegghütte (Baita Teufelsegg). Można się do niego nie znajdą skutecznego sposobu na zakonserwowanie dostać krzesłami wprost z Maso Corto, a kolejnymi wyje- zwłok, to mumia ulegnie zniszczeniu w ciągu stu lat. Jak chać znowu wyżej, na stoki Palla Bianca, gdzie są jednak widać z naturą technologia się jeszcze równać nie może. śniegu. Dzięki osobistemu zaangażowaniu Gurschlera w połowie lat 70. tylko dwie trasy – Teufelsegg 1 i 2, obie czarne. Zjazd w dolinę czerwonymi trasami Lazaun 1 lub 2, ruszyła kolejka gondolowa na Grawand, bijąc rekord, bo jej górna stacja na a wieczorami także na sankach, specjalnie przygotowa- wysokości 3212 m jest do dziś najwyżej położoną w Południowym Tyrolu. Po drugiej stronie kotliny ną Rodelweg (pista per slittino) długości 3,3 km, 431 m Jak to jednak z marzeniami bywa, choć się ziściły, słabe wyniki ekonomiczne Z hotelowego kompleksu w Maso Corto krzesełka wy- deniwelacji. doprowadziły pioniera do bankructwa, spowalniając rozwój stacji. Dopiero wożą na nasłonecznione piętro doliny, na wysokość 2430 przełom stuleci i komunalne oraz regionalne inwestycje w modernizację in- m, czyli bez mała na nasze Rysy. Wyciąg kończy się koło INFO frastruktury zapoczątkowały epokę prosperity Maso Corto. Niewielkiego, Lazaunhütte (Baita Lazaun), drewnianego schroniska, W Maso Corto, idealnym miejscu dla rodzin, grup przyjaciół oraz ekip ćwi- zwartego kompleksu hotelowego z dolną stacją kolejki tuż obok. Wagonik w jaki z czasem przekształcił się dawny pasterski szałas. czących narciarstwo lub deskarstwo, znajduje się Top*** Residenz Kurz. pokonuje 1200 m deniwelacji w 6 minut. Infrastrukturę uzupełniają krzeseł- Krzesełkowa kolejka, o której mowa, jest następcą naj- Szczegółowych informacji o ofercie udzielają Sepp Platzgummer oraz jego ka i orczyki, obsługujące łącznie 35 km tras. starszego w Maso Corto, bo otwartego w 1968 roku zespół (w składzie polscy rezydenci): Lino, dwie Kasie i Asia. wyciągu. Na tarasie albo w chłodniejsze dni wewnątrz, [email protected] Z widokiem na Palla Bianca można się delektować regionalnymi daniami. Z progu wi- www.masocorto.it Najwyżej poprowadzone nartostrady zbiegają jęzorami lodowca Hohjoch dać też najwyższy szczyt całych przedzielonych austriac- www.skirent-masocorto.com w niezwykłej wysokogórskiej scenerii. Wśród okolicznych trzytysięczników ko-włoską granicą Alp Ötztalskich, Wildspitze (3774 m). wybija się Weißkugel (Palla Bianca, 3739 m). W tym rejonie dominują trasy Łatwo go wypatrzyć przy ładnej pogodzie, bo choć w pa- W Top Residenz Kurz jest polska animatorka i działa polska szkółka narciar- niebieskie – długie, łagodne Finail 1 i 2 oraz nieco krótsze, bliżej grani, noramie nadal dominuje bliższa Palla Bianca, wystarczy ska. Ponadto z hotelem współpracuje w sezonie zimowym ekipa Niezależ- nazywane po prostu Grawand 1, 2 i 3, oznaczone w zależności od na- skierować wzrok w kierunku schroniska Bella Vista i wi- nego Testu Narciarskiego (NTN), prowadząc testy i serwis sprzętu. chylenia stoku, na niebiesko lub na czerwono. Jest tam także nowoczesny docznej ponad nim szerokiej przełęczy. Jeszcze jeden plan Wśród atrakcji bieżącego sezonu nie zabraknie cieszących się w minionych Nitro Snow Park oraz trasa dla narciarzy-biegaczy. W terenie obejmującym dalej wznosi się Wildspitze. A przełęcz, o której mowa, latach dużym zainteresowaniem tygodni testowych nart marki Blizzard lodowiec są znakomite warunki do prowadzenia treningów przez cały rok. jest sceną powtarzanego od stuleci w czerwcu i wrześniu i K2. Już się zaczęły (28 listopada 2015). Szczegóły: www.masocorto.it. Doceniają to sportowe ekipy z różnych krajów, również Polski Związek Nar- ciarski – w tym roku swoją formę szlifowała już w Maso Justyna Kowalczyk. W strefie lodowcowej górne odcinki tras zjazdowych kończą się na wy- raźnym progu, przez który przelewa się lodowiec. Jest Gletscherbar (Bar Ghiacciaio, 3013 m) i dolna stacja krzesełek. To charakterystyczny wyciąg, bo wspiera się na filarze, przy którym zazwyczaj pracują ratraki, obsypując trasę śniegiem. Słup wbity jest bowiem w lodowiec, więc biała pierzynka jest niezbędna, aby utrzymywać stałą temperaturę. W tym rejonie można jeździć praktycznie przez cały rok. Czasem nawet jeszcze jedną sekcję po- niżej progu, po trasach Gletschersee – czerwonej z numerem 1 i niebieskiej – z numerem 2. 46 www.slaskie.travel wypoczynek z klasą 47

JAGA KOLAWA

„Ostatni okres życia człowieka może być jego złotym wiekiem – przeżywać w nim mo- żemy kolejną młodość: to kwestia charakteru, a nie kalendarzy” – pisał satyryk Jan Sztaudynger. Turystów młodych duchem zaprasza województwo śląskie. Tutaj seniorzy mogą znaleźć zarówno okazję do poznania przygotowanego specjalnie dla nich progra- mu aktywnego wypoczynku, jak i zdrowotnej rekreacji, oraz zakosztowania bogactwa dziedzictwa kulturowego regionu. 48 www.slaskie.travel wypoczynek z klasą 49

Ustroń – Wielka Czantoria, widok z platformy widokowej

Galeria „Sportowe Trofea Adama Małysza” w Wiśle

Uzdrowisko Goczałkowice-Zdrój

Uzdrowiskowo W Śląskim nie brakuje miejsc o renomie znanych Statusem uzdrowiska może pochwalić się rów- nazywanej „perłą Beskidów” na turystów cze- uzdrowisk. Do najbardziej znanych należą Goczał- nież Ustroń. Góry Równica i Czantoria są atrak- kają m.in. liczne regionalne placówki muzealne kowice-Zdrój, z których naturalnych bogactw ko- cjami samymi w sobie. Na Czantorię można i zabytki. Wśród nich warto zwrócić uwagę na rzysta corocznie 10 tys. kuracjuszy. Oprócz moż- wjechać 4-osobową kolejką krzesełkową. Pod Muzeum Beskidzkie, Muzeum Narciarstwa (wi- liwości leczenia i zabiegów odnowy biologicznej jej szczytem, na Polanie Stokłosica, czeka wie- ślaninem jest słynny skoczek Adam Małysz) oraz główną atrakcją jest tu zbiornik Goczałkowicki. Naj- le atrakcji, np. stanowisko ptaków drapieżnych, modernistyczną rezydencję Zamek Prezydenta większy sztuczny akwen na południu Polski to oaza letni tor saneczkowy czy przejście turystyczne RP. Bazą wypoczynkową i atrakcjami turystycz- Ustroń-Zawodzie – pijalnia wód spokoju i ciszy, raj dla wędkarzy i spacerowiczów, do Czech, a po czeskiej stronie – wieża wido- nymi może też pochwalić się Szczyrk. Górska którzy przechadzają się po 3-kilometrowym depta- kowa. Szlak prowadzący na Równicę to okazja miejscowość turystyczna słynie ze Skrzycznego ku na koronie zapory. Innym miejscem szczególnie do spaceru zwieńczonego widokiem panoramy (najwyższego szczytu Beskidu Śląskiego), na chętnie wybieranym na spacery są malownicze Beskidów. Na zboczach góry znajduje się nowy który można dostać się pieszo lub kolejką. Trasy Ogrody Kapias. Prywatny inwestor stworzył strefę park zdrojowy z pijalnią wody i solankowa fon- narciarskie na Skrzyczne to punkt obowiązkowy Starych i Nowych Ogrodów z licznymi ławeczkami tanna pozwalająca na zdrowotne inhalacje. dla miłośników „białego szaleństwa”. Uzdrowi- i zacisznymi zakątkami oraz ścieżką edukacyjną Niedaleko warto odwiedzić Leśny Park Niespo- skowy charakter przyciąga odwiedzających także prezentującą bogatą kolekcję okazów roślin, a tak- dzianek – oazę dla saren, danieli, dzików i jeleni, do Jaworza, niewielkiej miejscowości położonej że architekturę ogrodową. W grudniu Ogrody za- której atrakcją są również pokazy lotów ptaków na łagodnych górskich zboczach, gdzie stojąca praszają na spotkanie ze Świętym Mikołajem oraz drapieżnych i sów. Uzdrowiskowe i letniskowe w centrum miejscowości fontanna solankowa

koncert bożonarodzeniowy. walory posiada również Wisła. W miejscowości Gębuś Tomasz ŚOT fot. podkreśla panujący tu mikroklimat.

Ustroń – Wielka Czantoria, platforma widokowa 50 www.slaskie.travel wypoczynek z klasą 51

Zajęcia z nordic walking – Koszęcin

Aktywnie dic walking można spotkać na pieszych szlakach W wielu turystycznych miejscowościach dla osób gmin. Według statystyk aż 49 proc. seniorów jeździ spacerowych, ale w regionie powstały też trasy starszych przygotowano propozycje wypoczynku na wycieczki rowerowe. W Śląskim mają ku temu dedykowane miłośnikom tej aktywności. W oko- uwzględniającego ich potrzeby, w tym także za- doskonałą sposobność. Region przecinają 4 trasy licach Lublińca biegną przez leśne drogi i malow- potrzebowanie na sport i rekreację. Z najnowsze- międzynarodowe i ponad 30 głównych oraz 400 lo- nicze stawy, podobnie na Jurze Krakowsko-Czę- go raportu centrum dla seniorów Angel Care we kalnych łączy zabytkowe miasta i miasteczka oraz stochowskiej albo w Zagłębiu, w którym w okolicy Wrocławiu wynika, że aż 96 proc. osób starszych cenne przyrodniczo i kulturowo tereny wiejskie. Gę- zbiorników wodnych Pogoria prowadzone są zaję- docenia znaczenie aktywności fizycznej i kontak- sta sieć ścieżek rowerowych pozwala na porusza- cia i zawody nordic walking. Kolejną lubianą i za- tów społecznych. Z drugiej strony seniorzy potrze- nie się jednośladem po wielu miejscach w najbliż- lecaną dla osób starszych aktywnością jest aqua bują wsparcia, by zmienić nawyki. Pomaga w tym szej okolicy, nie tylko od święta, ale i na co dzień. aerobic. Z tego fitnessu w wodzie, nieobciążające- oferta ośrodków wczasowych, obiektów agrotury- Oprócz wycieczek rowerowych seniorzy upodobali go stawów, można korzystać na prawie wszystkich

stycznych i rozwijająca się infrastruktura miast oraz sobie spacery z kijkami. Osoby uprawiające nor- ZPIT „Śląsk” fot. krytych basenach w regionie. 52 www.slaskie.travel wypoczynek z klasą 53

Częstochowa – Sanktuarium na Jasnej Górze – pielgrzymka motocyklistów

ny światowej – obrazuje rozmach tej neorenesan- cji osób starszych. Akademia zaprasza również na sowej rezydencji. Znajdujące się obecnie w pałacu bezpłatne lekcje języków obcych i naukę obsługi Kawalera: hotel, restauracja i kawiarnia pozwalają komputera. Zamek w Pszczynie – dawna rezydencja magnacka, obecnie Muzeum Zamkowe na powrót do epoki świetności świerklanieckie- go Wersalu. Na szlaku najpiękniejszych rezydencji Podziwiając dziedzictwo kulturowe regionu, nie Turystycznie na wyróżnienie zasługuje też pałac Ballestremów, można zapomnieć o światowej klasy obiektach Dziedzictwo kulturowe regionu zachęca do tury- Następną pozycją, której nie można przegapić, czyli zespół pałacowo-parkowy w Pławniowicach, sakralnych. Jednym z najliczniej odwiedzanych stycznego penetrowania atrakcji województwa jest wizyta w Pszczynie. Tutaj znajduje się jedna w powiecie gliwickim. Obiekt, który w tym roku ob- zabytków architektury sakralnej na świecie jest śląskiego. Zamki i pałace, muzea i skanseny, za- z najlepiej zachowanych rezydencji pałacowych chodził 150-lecie powstania, to wyjątkowy przykład Sanktuarium Najświętszej Marii Panny na Jasnej bytki sakralne – to tylko niektóre z propozycji. Nie w Polsce. Muzeum Zamkowe w Pszczynie, prezen- neomanieryzmu niderlandzkiego. Zwiedzanie pała- Górze w Częstochowie. W zespole klasztornym sposób wymienić i opisać wszystkich ciekawych tujące głównie oryginalne pałacowe wnętrza i wy- cu i parku, romantycznego ogrodu krajobrazowego Ojców Paulinów czci się, będący bizantyńską iko- miejsc i atrakcji, jakie czekają na turystę-seniora posażenie oraz przedmioty z przełomu XIX-XX w. o wyjątkowej urodzie, w okresie jesienno-zimowym ną, cudowny wizerunek Marii z Dzieciątkiem, który zwiedzającego region. Co na pewno warto zoba- z kolekcji ostatnich właścicieli rodu Hochbergów, z przewodnikiem jest możliwe po wcześniejszym do Częstochowy został przywieziony w XV w. Ob- czyć w pierwszej kolejności? Klasycystyczny pałac z księżną Daisy, uważaną za jedną z najpiękniej- zgłoszeniu. Przez cały rok na odwiedzających z ko- raz „Czarnej Madonny” przyciąga rocznie 4-5 mln w Koszęcinie, miejscowości malowniczo położonej szych kobiet epoki, na czele. Kolekcja miniatur oraz lei czeka Park Śląski – ten największy śródmiejski pielgrzymów. Jasnogórska świątynia to niejedyna koło Lublińca. Od ponad 50 lat jest siedzibą słyn- militariów, a także rozległy, prawie 50-hektarowy park w Europie to prawdziwa kopalnia atrakcji. Na ciekawa propozycja dla odwiedzających miasto. nego Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. S. Hadyny. park w stylu angielskim i udostępnione do zwie- ponad 600 ha ulokowano tak atrakcyjnie turystycz- Muzeum Zapałek, Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, Do odwiedzin zachęca rozległy i piękny park oraz dzania po remoncie stajnie książęce dopełniają bo- nie obiekty, jak: zoo, Planetarium Śląskie, Wesołe Park Miniatur Sakralnych to alternatywne sposoby bogate kalendarium wydarzeń. W grudniu warto gactwa turystycznych doznań oferowanych przez Miasteczko czy położony tuż obok muzeum „Gór- na spędzenie czasu wolnego w Częstochowie. wybrać się na kolędowanie i imprezę sylwestrową miasto nazywane „perłą Górnego Śląska”. Kolejny nośląski Park Etnograficzny”. Dodatkowo w ra- ze „Śląskiem”. W Koszęcinie prężnie działa Śląskie klejnot architektury ziemi śląskiej to położony w po- mach Akademii Aktywnego Seniora prowadzonej Artykuł pod patronatem Śląskiej Organizacji Centrum Edukacji Regionalnej prowadzące anima- bliżu Tarnowskich Gór Pałac Kawalera w Świerklań- przez Fundację Park Śląski praktycznie codziennie Turystycznej cje kulturalne, turystyczne i rekreacyjne. Nauka tań- cu. Zachowany fragment zespołu pałacowego tzw. odbywają się w parku bezpłatne zajęcia dla osób ul. Mickiewicza 29 ca, również ludowego, a także otwarte spotkania Małego Wersalu, zbudowanego w XIX w. dla markizy 50+, m.in. rękodzieło, joga śmiechu, gry terenowe 40-085 Katowice dla wielbicieli marszów z kijkami – to tylko niektóre Blanki de Paiva, żony hrabiego Guido Henckel von czy spotkania z ciekawymi ludźmi. Pomysłodawcy tel. 32 207 207 1

propozycje z bogatej listy warsztatów i szkoleń. Donnersmarcka i zniszczonego pod koniec II woj- Gębuś Tomasz ŚOT fot. projektu stawiają również na inne formy aktywiza- [email protected]

56 57

Termy Warmińskie Powiat Lidzbarski w partnerstwie z Gminą Miejską Lidzbark Warmiński zrealizował projekt „Termy Warmińskie” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007-2013, Oś priorytetowa 2 – Turystyka, Działanie 2.1 – Wzrost potencjału turystycznego, Poddziałanie 2.1.3 – Infrastruktura sportowo-rekreacyjna. Weekend w lidzbarskim powiecie Budynki Term Warmińskich zaprojektowano z wykorzystaniem w Wioska wakacyjna Przyroda Warmii i historia położonego w ich sercu Lidzbarka Warmińskiego naturalnego ukształtowania terenu, jego spadków i walorów wi- Wioska wakacyjna składa się z dwóch zespołów domków w za- tworzą kuszącą mozaikę. Czemu nie przyjrzeć się jej bliżej podczas dokowych. Główna bryła budynku została otoczona terenami re- budowie szeregowej. Pierwszy zespół składa się z 17 dom- weekendowego wypadu? kreacyjnymi z uwzględnieniem ich walorów i ekspozycji. W strefie ków 8-osobowych, dwukondygnacyjnych o pow. ok. 84,58 m2 wejścia głównego i terenów restauracji pojawiają się strefy ziele- z 3 sypialniami, pokojem dziennym, aneksem kuchennym, 2 ła- ni uporządkowanej, które przechodzą w strefę placu zabaw dla zienkami. Zespół zawiera również jeden domek 6-osobowy, dwu- Dominującym obiektem w Lidzbarku Warmińskim jest W niewielkiej odległości od Lidzbarka Warmińskiego dzieci oraz tereny stawu naturalnego. W planie zagospodarowania kondygnacyjny o pow. 84,96 m2 z 2 sypialniami, pokojem dzien- zamek – potężna gotycka budowla, nazywana Wawe- leży też kilka miejscowości, które mogą być celem wy- uwzględniono tereny spacerowe, wykorzystując całą powierzch- nym, aneksem kuchennym i 2 łazienkami. Drugi zespół składa się lem Północy. Z jego dziejami związane są postacie Mi- praw rowerowych lub przejażdżek samochodowych. nię działki zajmowanej przez Termy. z 15 domków 4-osobowych, jednokondygnacyjnych o pow. ok. kołaja Kopernika i Ignacego Krasickiego. Dziś mieści Wachlarz celów jest bardzo szeroki. Można odwiedzić 2 44,60 m , w tym 5 domków przeznaczonych dla osób niepełno- muzeum i odbywają się w nim różnorodne imprezy kul- Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny sprawnych. To obszar przeznaczony dla rodzin z dziećmi, zwolen- W skład obiektu Termy Warmińskie wchodzą: turalne. Lidzbark Warmiński zrewitalizował starówkę, w Krośnie, miejsce kultu maryjnego od 1593 r., albo w Budynek główny, składający się z części głównej basenowej – ników aktywnego wypoczynku, turystów. więc jej uliczki tętnią życiem. Odkrywanie uroku jej za- Sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Klasztornym. termy aktywnej i rekreacyjnej. w Centrum konferencyjne w Terma Aktywna Część konferencyjna składa się z 4 sal konferencyjnych, umoż- ułków można połączyć z poznawaniem dobrej kuchni Warto wsłuchać się w gromki głos najstarszego na – wewnątrz (basen pełnowymiarowy 25x12,5 m, basen wie- liwiających dowolność w kreowaniu przestrzeni konferencyjnej w miejscowych restauracjach. Dawny Pałacyk Letni bi- Warmii dzwonu (pochodzi z 1384 r.), zawieszonego lozadaniowy 24,10x14,70 m, basen dla dzieci 8,25x9,60 m według aktualnych potrzeb. Sala 1. może pomieścić 150 osób, skupów warmińskich zamieniono na Oranżerię Kultu- na barokowej wieży ratuszowej w Ornecie. Można też i trzy jacuzzi), sala 2. – 120 osób, sala 3. – 48 osób, a sala 4. – 18 osób. Sale ry, która jest dziś drugim obok zamku miejscem żywej się skoncentrować na urokach przyrody w okolicy – na zewnątrz (basen wielozadaniowy z dziką rzeką o długo- 1. i 2. są przedzielone ścianą mobilną, istnieje zatem możliwość edukacji i sceną różnorodnych wydarzeń. Gospodarze i odwiedzić tzw. Użytek Ekologiczny Ptactwa w Bart- ści 120 m). ich połączenia w jedną salę na 270 osób. Ponadto w części kon- miasta nawiązują programem do oświeceniowych idei nikach koło Kiwit albo rezerwat Żegockie Błota, ostoje w Terma Relaks ferencyjnej zlokalizowane są szatnie, shopping-mall, restauracja, biskupa i poety Ignacego Krasickiego. Nad miastem ptactwa wodno-błotnego. Jest to nie lada gratka nie – wewnątrz (basen witalny 17,30x13,70 m, basen terapeu- sala klubowa z barem, kręgielnia oraz parking podziemny na tyczny 8,60x7,90 m, basen hipertermiczny 8,75x6,70 m, 33 miejsca postojowe. górują wieże kościołów i kopuły prawosławnej cerkwi, tylko dla miłośników podglądania ptaków, ale i dla jacuzzi), Na terenie kompleksu jest również centrum aktywności obej- bo Lidzbark Warmiński ma bogatą wielokulturową wędkarzy, bo w tej samej strefie zadomowiły się karpie, – na zewnątrz (całoroczny basen zewnętrzny z kanałem prze- mujące: plac zabaw dla dzieci, staw naturalny z plażą i altanami przeszłość. Relaks znajdziemy w Termach Lidzbar- amury, liny, karasie i szczupaki. pływowym 120 m). z miejscami do grillowania, boisko do tenisa ziemnego i boisko skich – kompleksie rekreacyjno-leczniczym. To idealne w Sauna, wellness/SPA wielofunkcyjne, park linowy i ściankę wspinaczkową z platformą. miejsce, by zażyć kąpieli w basenach pod dachem i na – wewnątrz (basen źródlany zimny 2,60x11,25 m, basen za- Dodatkowo na terenie Term znajduje się 160 miejsc postojowych świeżym powietrzu, oddać się w ręce profesjonalnych nurzeniowy), na zewnątrz, w tym 4 dla autokarów. masażystów, zajrzeć do saun, groty solnej lub jacuzzi. INFO – na zewnętrz (termalny basen zewnętrzny schładzający Zapraszamy do odwiedzenia strony powiatu 2,05x2,40 m). w Koszty projektu przedstawiają się następująco: Są tam także korty, park linowy, ścianki wspinaczko- lidzbarskiego – www.powiatlidzbarski.pl Dodatkowo strefa wellness/spa ma sześć gabinetów kosmetycz- – całkowity koszt projektu: 93 592 234,40 PLN, w tym: we, staw z piaszczystą plażą i kręgielnia. Nudzić się nych, saunę fińską, saunę parową, sanarium, grotę aromatyczną – dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego nie sposób. solną, dwa pomieszczenia na masaż podwodny i wirowy, bicze Warmia i Mazury na lata 2007-2013: 64 420 715,22 PLN. wodne oraz basen źródlany.

UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO ul. Piłsudskiego 74/30a, 50-020 Wrocław www.joanna.holiday, www.joannawroc.pl tel. 71/3418462, [email protected] Infolinia: 801-000-674

i inne pomysły na First Wczasy Moment ilość miejsc promocyjnych ograniczona Lato 2016 wycieczki rejsy sanatoria

Gruzja PORTUGALIA TRUSKAWIEC

2390 PLN | 8 dni 2390 PLN | 8 dni 590 PLN | 8 dni Te i wiele innych kierunków w najlepszych promocyjnych cenach Samolotem Autokarem Wczasy RABATY NAWET DO 40% PRZY REZERWACJI DO 31.12.2015 ceny już od: ceny już od: Grecja 729 PLN 469 PLN GWARANCJA NAJNIŻSZEJ CENY (DOTYCZY RÓWNIEŻ OFERT LAST MINUTE) Malta 749 PLN – Bułgaria 1065 PLN 449 PLN MOŻLIWOŚĆ PORÓWNYWANIA CEN I ŚWIADCZEŃ RÓŻNYCH ORGANIZATORÓW Hiszpania 970 PLN 810 PLN Turcja 749 PLN – Tunezja 1075 PLN – Cypr 779 PLN – Czarnogóra 1637 PLN 595 PLN Chorwacja 1249 PLN 442 PLN Włochy 1620 PLN 595 PLN Albania 1599 PLN 753 PLN ZALICZKI Egipt 991 PLN – już od Portugalia 1699 PLN – Maroko 1138 PLN – 10-30% Egzotyka i wycieczki objazdowe Indie 3550 PLN 7 dni Meksyk 5082 PLN 7 dni Tajlandia 3549 PLN 7 dni Chiny 2730 PLN 7 dni Madera 2990 PLN 11 dni Sycylia 2990 PLN 11 dni Wyspy Zielonego Gwarancja Przylądka 4199 PLN 7 dni niezmienności ceny za 0 PLN

Zniżki na wycieczki fakultatywne DO 50% 60 podróże ze smakiem podróże ze smakiem 61

Marta Legieć GRUZJAW rytmie czaczy

Gruzińskie stoły są solidne. Podczas biesiady mu- szą dźwigać naprawdę wiele. Kuchnia pachnie orzechami, kolendrą i winogronami, kusi kolorami bakłażanów, pomidorów i soczystych granatów. Nie brak w niej potraw mięsnych, choć królują tu dania, w których bohaterami są ser, ziemniaki i fasola.

Różne oblicza chaczapuri ku wnętrzem chinkali. Dla tych, którzy chcą nasycić się jeszcze Tak jak ikoną kuchni francuskiej jest tarta, włoskiej pizza, bardziej, pozostają gupta, potrawka z czerwonej fasoli obsypa- a japońskiej sushi, Gruzja słynie bezwzględnie z chaczapuri. na zieloną kolendrą, lub mcvadi, marynowana wieprzowina Chlebowy placek wypełniony świeżym serem z krowiego bądź bądź jagnięcina z ognia w towarzystwie sosu tkemali robionym owczego mleka je się wszędzie, o każdej porze dnia, przez z przetartych śliwek. Bez tkemali nie ma biesiady, podobnie okrągły rok. Wykonanie tradycyjnego gruzińskiego dania jest jak bez dojrzewających w ciepłym słońcu soczystych pomido- dość proste – wystarczy mąka, woda, drożdże i miejscowy rów i bakłażanów. słony ser. Wydaje się, że to cała filozofia, choć tak naprawdę trudno znaleźć jeden oryginalny przepis, ponieważ receptury Warkocze czurczcheli różnią się w zależności od regionu, a nawet osobistych upodo- Nad morzem, choćby w Batumi, jada się też ryby. Tanie i świe- bań gospodyni czy właściciela lokalu. Chaczapuri zwykle że kupić można na miejscowym targu rybnym, po czym z wła- przypomina coś w rodzaju pizzy, ale nie w Adżarii. W regionie snoręcznie wybranym egzemplarzem udać się do pobliskiej Morza Czarnego do ciasta zapiekanego w formie łódki i oczy- restauracji, by kucharz przygotował nam ją w sposób, jaki lu- wiście wypełnionego serem wbija się jajko. W tym wydaniu bimy najbardziej. Czyż nie jest to pomysł godny naśladowania? żółtko symbolizuje świecące nad krajem słońce.

Lekcje jedzenia chinkali Tradycyjnie na stole pojawia się też chinkali. Kto sądzi, że o pierogach wie już wszystko, musi ich spróbować. Niewielkie sakiewki wypełnione najczęściej mieszanką baraniny i wie- przowiny je się rękoma. W środku oprócz mięsa znajduje się rosół, który trzeba wyssać przy pierwszym gryzie. Lekcje je- dzenia pobiera się na miejscu. Gruzini uwielbiają pokazywać

fot.© archiwum Zachodniopomorski Zachodniopomorski archiwum fot.© Szlak Żeglarski przyjezdnym, w jaki sposób jeść, by nie zalać się pełnym sma- 62 podróże ze smakiem

Restauracje „Gaumarjos” Gaumarjos to po gruzińsku „życzę ci zwycięstwa”. Historia W Gruzji jada się trochę inaczej i może nieco obficiej. A na pew- dwóch restauracji noszących tę nazwę jest właśnie opowieścią no więcej czasu spędza się, ucztując, pijąc wino, rozmawiając o zwycięstwie nad przeciwnościami i zdobywaniu polskich pod- i żartując. Dzięki temu Gruzini potrafią smakować życie w kręgu niebień gruzińskimi smakami. przyjaciół i znajomych. Podobnie jest w „Gaumarjos”. Z karty wystarczy wybrać jedynie wino i sery, bo przecież Gruzja sera- mi stoi. Każdy region ma swój smak i nigdzie ich nie brakuje, podobnie Właścicielami restauracji znajdujących się w Piasecznie i w War- W lokalu w Piasecznie bardzo szybko powstał krąg stałych by- jak zastygłych w winogronowym soku warkoczy czurczcheli. Pełno ich szawie są rodowici Gruzini – David i Liana Gamtsemlidze. walców. Zachęceni tym powodzeniem właściciele restauracji na każdym miejscowym bazarze. Dawniej tę tradycyjną słodkość ko- „Gaumarjos” od chwili powstania przyciąga ciepłą i rodzinną otworzyli drugi lokal w Warszawie. Tu jednak mimo przychylnych biety przygotowywały żołnierzom jadącym na wojnę. Zakonserwowane atmosferą. Tutaj, nie wyjeżdżając do Gruzji, można spróbować recenzji kulinarnych musieli długo czekać na swój moment. orzechy nie psuły się i były wyjątkowo pożywne. prawdziwie gruzińskiej kuchni, jej niepowtarzalnych smaków dzięki tradycyjnym recepturom i specjalnie sprowadzanym przy- W końcu w listopadzie 2012 roku warszawska filia „Gaumarjos” Fontanna z czaczą prawom. Do potraw można zaś dołączyć wybór wyjątkowych wzięła udział w programie z cyklu „Kuchenne rewolucje Magdy Biesiada nie istnieje w Gruzji bez toastów, a toasty nie mają sensu gruzińskich win. Gessler”. Znana restauratorka przeprowadziła rewolucję, dzięki bez wina. Gliniane amfory służyły tu do jego wyrobu od zarania jego której wszyscy dowiedzieli się o istnieniu tego miejsca. Choć zmia- dziejów, od 7 tys. lat p.n.e. Nieraz otrzeć się można o opowieści, że wła- Światem win zajmuje się David – znany wśród miłośników tego ny dotyczyły przede wszystkim wystroju i podejścia do reklamy, śnie tu powstało pierwsze wino i najprawdopodobniej tak właśnie jest. trunku jako „Król”. David jest rzeczywiście mistrzem degustacji, to emisja programu okazała się niemałym zwrotem w spokojnym W niektórych regionach nadal jest produkowane w tradycyjny sposób, a o winie może mówić bez końca. Jest też zawołanym tamadą dotychczas życiu restauracji. Sukces przerósł oczekiwania wszyst- w zakopanych w ziemi glinianych pojemnikach fermentacyjnych zwa- (tamada to osoba, która wygłasza tradycyjne toasty podczas gru- kich, zaś spotkanie na planie stało się początkiem przyjaźni. nych Kvevri. Wielu winiarzy łączy tradycyjne techniki uprawy winorośli zińskiej supry, czyli uczty). Toasty Davida są wyjątkowe, bardzo i produkcji wina z najnowszą technologią. Tak jest choćby w Adjarian rozbudowane i niebanalne, co daje słuchaczom możliwość wy- W roku 2014 obydwa lokale „Gaumarjos” zostały zaliczone Wine House, w pobliżu wioski Acharistkali na zachodzie kraju. Gościem tchnienia i refleksji pomiędzy kolejnymi daniami. przez przewodnik „Newsweeka” do stu jeden najlepszych re- była tu Hillary Clinton, a w oficjalnej księdze wciąż widnieje wpis Lecha stauracji w Polsce, a w 2015 powtórzyły ten sukces i otrzymały Wałęsy. Kto chce spróbować czegoś mocniejszego, powinien pojechać Poleć do Tbilisi za 829 PLN W Piasecznie z restauracji często wieczorami dochodzą dźwięki ocenę znak – dwie poziomki. do Batumi. Tuż przy porcie ustawiono fontannę, o której po świecie krążą pianina. Liana, właścicielka restauracji, jest z wykształcenia pia- trudne do uwierzenia opowieści. Bo komu się śniło, aby w środku mia- lub poleć nas na FB nistką i dyrygentką. Jak sama mówi, obecnie dyryguje w kuchni, Gruzini słyną z gościnności, lubią ucztować i dzielić się w ten sta z metalowej konstrukcji zwanej „Wieżą Czaczy”, codziennie o godz. Wystarczy polubić i polecić stronę swoim znajomym. ale niekiedy gra na sali dla gości. sposób swoim szczęściem z innymi, przekazując dobrą energię 19 wypływał… destylat winogronowy o mocy 43 proc., czyli gruzińska www.facebook.com/Ukraine.International.Airlines.Poland dalej. Dlatego drzwi „Gaumarjos” są zawsze otwarte dla starych wódka czacza. Każdy może się jej napić zupełnie za darmo. i nowych przyjaciół. Aby wygrać powrotny bilet do Gruzjii, wystarczy przesłać na adres warsaw@flyuia.com zrzut z ekranu przedstawiający liczbę Waszych znajomych, którzy lubią facebookową stronę Fly UIA Poland

GRUZI Ń Vaho Babunashvili, Radek Polak Przybywajcie, jedzcie, pijcie! I zwyciężajcie, cokolwiek stanie na Radek Polak i Vaho Babunashvili poznali się na (http://facebook.com/Ukraine.International.Airlines.Poland). jednej z imprez w Tbilisi, oczywiście przy stole. GRUZIŃSKI W Gruzji to typowa sytuacja. Podobnie jak to, że najważniejsze osoby, najmocniejsze zdania „Gruziński smak” Waszej drodze, zawsze zwyciężajcie! Gaumarjos! i najlepsze wina spotykają się przy suto SKI SMAK zastawionych stołach. Gruzini to mistrzowie SMAK w jedzeniu i celebrowaniu, a Vaho jest szczególnym mistrzem ceremonii, gospodarzem przyjęcia VAHO BABUNASHVILI Cena całkowita. Zawiera wszystkie opłaty i podatki. Podana cena może ulec zmianie i genialnym opowiadaczem. Zgrabnie prowadzi nas Wydawnictwo Wielka Litera przez meandry historii swojej rodziny, w której RADEK POLAK ucztowanie jest wpisane w tradycję. To pasjonująca Zapraszamy! opowieść o ludziach, miejscach i o jedzeniu, z powodu zmiany kursu walut, miejsca i/lub sposobu wystawienia biletu i jest gwarantowana tylko okraszona smakowitymi anegdotami, legendami, przepisami i niezwykłymi zdjęciami.

RADEK POLAK VAHO BABUNASHVILI To książka o smaku, ale nie tylko w momencie wystawienia biletu. Losowanie biletu nagrody 15 marca 16. pod względem kulinarnym. Smak bowiem to zjawisko złożone. Jest w nim„Gruziński wszystko: zapach, dźwięk, smak” to książka reportersko-kulinarna, temperatura otoczenia, wilgotność powietrza, społeczno-gospodarcze położenie państwa, temperament ludzi, ich charakter i nastawienie Vaho Babunashvili jest muzykiem i twórcą do życia – krótko mówiąc, wszystko powszechnie znanym i cenionym w Gruzji. dzięki której można poznać Gruzję od środka, po- to, co w połączeniu daje coś To również kucharz, szef, który do gotowania niepowtarzalnego, czego nie da się Adresy naszych restauracji podchodzi z wrażliwością muzyka. Wraz otrzymać w inny sposób. Dlatego z kuzynem Niko Karcivadze podróżuje i bada w książce, oprócz wspomnianych kuchnię gruzińską. WSZYSTKO, CO JEST SMACZNE, przepisów i pobudzających apetyt Radek Polak jest fotografem, podróżnikiem JEST SMACZNE, GDY JEST patrzeć oczami jej mieszkańców oraz podróżujących zdjęć, są też historie – niektóre i wielkim miłośnikiem Gruzji. Często tam NAPRAWDĘ SMACZNE fi kcyjne, inne prawdziwe, jak na wraca i realizuje kolejne dokumentalne Patroni honorowi Patronat przykład z naszych podróży po Gruzji. Piaseczno, ul. Sierakowskiego 29, tel.22 750 12 30 projekty fotografi czne. Swoją miłością Ukraine Będą i legendy. Moim zdaniem właśnie do Gruzji zaraził Małgorzatę Białobrzycką, PIĘKNA PODRÓŻ PO ZMYSŁACH one przechowują w sobie prawdziwy której stylizacje potraw pokazują prawdziwy I DUSZY GRUZJI Pantone 424 C po niej artystów. smak tego kraju. gruziński smak. C 0 M 0 K 0 Y 55 Marcin Meller Vaho International Warszawa, al. KEN 47 tel. 22 414 44 41 Airlines Rezerwacje kom. 606398833

Gruzynski smak_okladka.indd 1 29.09.2015 10:53 64 podróże ze smakiem podróże ze smakiemmiejsce 65

Restauracja Sardynia. nowska, niezwykła kobieta o polskiej duszy i wyspiarskim temperamencie, która spędziła na wyspie pół życia i poznała Smaczny przepis tajniki najzdrowszej kuchni świata. Kto lepiej niż ona przyrzą- dzi minestrone della lunga vita, jarzynową zupę długowiecz- ności, pełną warzyw i przypraw z Sardynii? Przyjdź, a sam się przekonasz, jak dobrze może smakować długowieczność!

na długowieczność! Restauracja „Sardynia” uraczy Cię niezwykłymi potrawami z Sardynii, przekąską w postaci serów owczych i wspaniałego carpaccio z ośmiornicy, pikantnymi ośmiorniczkami lub mu- Smaczne jedzenie i długie życie? naukowcy, w odpowiednim sposobie odżywiania. Na tę lami na musie z cieciorki. Na pierwsze danie możesz skosz- Niemożliwe! – mówią pesymiści. Nie tylko niezrównaną „dietę śródziemnomorską”, zdecydowanie za- tować słynnych sardyńskich Culurgionis di patate ręcznie ro- możliwe, ale całkiem realne! – odpowiadają lecaną przez specjalistów w dziedzinie zdrowego żywienia, bionych pierogów z ziemniakami, owczym serem i miętą lub pełni energii mieszkańcy Sardynii. składają się z produkty rodem z Sardynii: sery owcze, Pane ręcznie robionym makaronem z sosem pesto, które robione Carasau lub carta di musica (chrupki, cienki sardyński chlebek są na miejscu. daniom towarzyszyć mogą wyśmienite lokalne wina, w tym Żeby się o tym przekonać, nie musisz jechać na Sardynię! Od- ), pomidory, ciecierzyca, oliwa oraz wino Cannonau. czerwone wino Cannonau di Sardegna. wiedź restaurację „Sardynia” w centrum Warszawy – obok Lecz najbardziej oryginalnym i wyjątkowym specjałem jest Teatru Polskiego i Uniwersytetu Warszawskiego. Przekonasz Nie trzeba jechać na drugą co do wielkości wyspę Morza spaghetti z suszonym kawiorem z cefala, tzw. Bottarga. To Tę niecodzienną ucztę powinien zwieńczyć równie wyjątkowy się, jak smaczny może być przepis na długowieczność! Śródziemnego, by skosztować wszystkich tych produktów . wyjątkowe i jedyne w swym rodzaju danie jest cenionym deser, ale on pozostanie słodką niespodzianką. Puentą zaś Wystarczy zajrzeć do restauracji „Sardynia”, która znajduje się przysmakiem również w Japonii. niech będzie lokalny likier Mirto lub tradycyjna grappa Filo e Restauracja Sardynia serwuje il minestrone della w centrum Warszawy .W kameralnym wnętrzu, ozdobionym Ferru... Żyć nie umierać! lunga vita – zupę długowieczności. urokliwymi zdjęciami Sardynii i przesyconym jej kolorami, Kolejną specjalnością restauracji są świeże ryby: la- To dziś hit kulinarny w USA, który stopniowo podbija cały twoje zmysły udadzą się w kulinarną podróż! braks, dorada, i łosoś. Odwiedź nas, a mała „Sardynia” stanie się Twoją furtką do świat. Konkretny przykład? Oto on! Rodzina Melis z miej- Ale i wówczas, gdy wolisz smak mięs, nie zawiedziesz się. niezwykłych kulinarnych przeżyć i do długowieczności, która scowości Perdasdefogu na Sardynii już po raz trzeci z rzędu Co wyróżnia tę restaurację na tle innych śródziem- Wołowe zraziki sardyńskie z pietruszką, czosnkiem i smalcem smakuje śródziemnomorskim słońcem! znalazła się w Księdze Rekordów Guinnessa jako najdłużej nomorskich lokali? czy eskalopki schabowe z oliwkami – duszone w lokalnym żyjąca na ziemi. Najstarsza członkini familii, Consola, w tym Bez wątpienia oryginalne produkty, które są sprowadzane winie Vermentino – smakują wybornie. Nie sposób też oprzeć Sardynia Restauacja roku zdmuchnęła na torcie 108 świeczek. Jej rodzeństwo liczy bezpośrednio od producentów, i sposoby przyrządzania po- się pokusie spróbowania Pane Frattau, czyli tradycyjnego, Oboźna 9 lok.105, 00-332 warszawa kolejno 102, 96, 94 i 91 lat, a „młodsi” członkowie rodziny traw według lokalnych tradycji oraz prawdziwy ambasador sardyńskiego pieczywa Carasau z sosem pomidorowym i jaj- tel.: +48 22 2113484, mob. 721 083 922 88, 84 i 81. Sekret ich długowieczności tkwi, jak dowodzą sardyńskich smaków nad Wisłą – pani Wiesława Dzierża- kiem w koszulce posypanego serem owczym. Wszystkim tym e-mail: [email protected] www.sardyniarestauracja.pl 66 wyprawa wyprawa 67

Pustynia schodzi niemal do morza, a jej różnokolo- rowe skały: magmowe, piaskowce i wapienie two- rzą bajeczne mozaiki krajobrazu. Nie uświadczymy tu piasku, w przeciwieństwie do Sahary – to pusty- nia kamienista. Wybrzeże jest zielone, tu uprawne pola cebuli sąsiadują z plantacjami daktyli, ale to za sprawą systemu nawadniania. Wodę pobiera się z morza, odsala, magazynuje i rozprowadza. Sys- tem recyklingu wody pozwala na używanie oczysz- czonych ścieków do podlewania roślin. Dlatego kurort Ejlat jest zielony. Luksusowe hotele toną w kwiatach, promenadę nadmorską zdobią szpale- ry palm, wijące się na ścianach bluszcze i różowe kępy bugenwilli.

Przejażdżka na pustynię Turyści najczęściej wybierają się na pustynię na miękkiej skale zachęcają do penetracji, wspinacz- przejażdżkę dromaderem lub jeepem. Z górującej ki po klamrach i wykutych stopniach, czołgania nad miastem Góry Salomona widać zatokę jak na w wyżłobionych korytarzach. Napotkamy fanta- dłoni. Podążając wyschniętymi korytami rzek, zwa- styczne skalne grzyby, spiralne skały, „Filary Salo- nymi „uadi”, zagłębiamy się w kaniony utworzone mona”, jaskinie i podziemne korytarze. przez ostro wznoszące się skały o ceglasto-purpu- rowych barwach. Zdarza się spotkać koziorożce z Pływanie z delfinami długimi kręconymi rogami, spokojnie obskubujące Nie mniej atrakcji dostarcza gościom bliskość mo- mizerne pustynne drzewka, lub gazele. Specjalną rza. Podwodne Obserwatorium i Park Morski, po- atrakcją jest Park Narodowy Doliny Timna – to za- noć największe na świecie, prezentuje egzotyczny razem rezerwat przyrody i miejsce, gdzie odkryto świat rafy koralowej. Osobna część przeznaczo- ślady wydobywania miedzi sprzed 6 tysięcy lat. na jest dla rekinów, rodziny żółwi też mają swoje Wiekowa kopalnia miedzi pozostawiła szyby ze baseny. Nad głowami w przeszklonych tunelach śladami ciosów wykonanych narzędziami sprzed przepływają „uśmiechnięte” płaszczki. Schowana

fot.© figoolka, Freesurf – fotolia.pl epoki żelaza. Poddane erozji formy wyżłobione w pod wodą część okrągłej restauracji odwraca sy-

Elzbieta Tomczyk- Miczka Zielony kurort Ejlat

Wystarczy trzygodzinny lot, żeby uciec przed chłodem i znaleźć się we wspaniałym nadmorskim kurorcie, wśród egzotycznych palm i bajecznie kolorowych bugenwilli. Spójrzmy na mapę. Mały skrawek lądu wydzielony jest pomiędzy granicą egipską i jordańską, w miejscu, gdzie Izrael wąskim lejkiem wcina się, by oprzeć swą granicę o linię brzegową Morza Czerwonego. Na końcu lejka leży miasto Ejlat. Po wschodniej stronie zatoki widać Akabę – jordański port wsparty o pasmo gór, z za- chodniej strony łańcuchy górskie oddzielają dolinę od półwyspu Synaj, egipskiej wsi Taba i pustyni Negew. fot.© archiwum Zachodniopomorski Zachodniopomorski archiwum fot.© Szlak Żeglarski 11_15_Inzerat-Zima_168 x 240 mm_PL_sorea 1.12.2015 13:49 Page 1

68 wyprawa

tuację: ryby i morskie stworzenia zaglądają przez szyby do ludzi jakby do akwarium. Z obserwato- rium morskim sąsiaduje kolejne miejsce – żelazny punkt programu, czyli delfinarium. Tu, po krótkim przeszkoleniu, można wraz z instruktorem pływać w przeznaczonym dla delfinów morskim basenie, nurkując lub snorkując „z fajką”. Mamy szanse otrzeć się o delfiny, a przynajmniej przyjrzeć się im z bardzo bliska, poczuć wibracje wysyłane przez ich systemy alokacyjne i usłyszeć ich charaktery- styczne nawoływanie. Na Rafie Delfinów pływamy w ich naturalnym morskim środowisku, podziwia- jąc przy tym urozmaicone rafy koralowe. Delfina- rium zamieszkuje pięć delfinów, trzy samice i dwa lub siodełka roweru. Wokół miasta wytyczono licz- samce. W kompleksie ulokowano również centrum ne trasy rowerowe, a okalające miasto góry, praw- relaksacyjne, z basenami do podwodnego masa- dziwym rajem dla amatorów wspinaczki. żu, sauną i drewnianymi pomostami wśród zieleni. Taki rodzaj spa z widokiem na morze, relaksacyjną Trzy godziny do lata muzyką, zapachem kwiatów, wśród poduszek, eg- A co robić po aktywnym dniu? Wieczory w kuror- zotycznych napojów i owoców możliwy jest tylko w tach na całym świecie wyglądają podobnie: otwar- tych rejonach świata. te do późna sklepy i lokale, centra rozrywki, neony, muzyka. W soboty na bulwarze przy marinie tań- Raj dla aktywnych czy się wspólnie zumbę, a nieopodal „grające fon- W sezonie Ejlat oferuje wiele aktywności na wodzie: tanny” tańczą swój spektakl przy dźwiękach muzy- nurkowanie, narty wodne, windsurfing, kitesurfig, ki klasycznej. Okres od listopada do marca pozwala paragliding, a nawet ekstremalny, coraz bardziej uciec od jesiennej szarości w te wakacyjne klimaty. popularny fligtboarding. W marinie stoją przycumo- Linie Ryanair uruchomiły właśnie nowe połączenia wane w równych rzędach jachty. Na lądzie także do Ejlat tu z Krakowa, Kowna i Budapesztu, w trzy wiele się dzieje, tu oferuje się turystom przejażdżki godziny można więc znaleźć się w tym fantastycz- quadami, oglądanie świata z grzbietu dromadera nym miejscu.

70 na trasie z Polonusem 71 ,

Idealne dla narciarzy Nowe połączenie z pewnością przypadnie do gustu narciarzom i wszystkim szuka- jącym odpoczynku w Wysokich Tatrach. Z pewnością nikomu nie trzeba tłumaczyć, jaka jest różnica pomiędzy podróżowaniem komfortowym autokarem a zmaga- niem się z ponad 400 kilometrami szosy w zimowych warunkach. Bez względu na to, czy pojedziemy na jeden dzień (rozkład połączeń daje taką możliwość), na weekend czy też na cały tydzień – jest to rozwiązanie wygodniejsze, oszczędza nie tylko wielu nerwów „za kółkiem”, ale pozwala także odciążyć nasz portfel.

Dla mieszkańców Warszawy, Radomia, Kielc i Krakowa jest to jedyne bezpośrednie połączenie do kurortów położonych po słowackiej stronie Tatr – Tatrzańskiej Łom- nicy, Starego Smokowca, Szczyrbskiego Jeziora czy Jasnej na Chopoku, ale także do popularnych stacji narciarskich na Podhalu – Białki Tatrzańskiej, Bukowiny Tatrzań-

skiej czy Jurgowa. Otwiera ona nowe możliwości spędzenia zimowego urlopu. A że , są to możliwości bardzo szerokie – można przekonać się, kiedy z bliska przyjrzy się potencjałowi narciarskiemu leżących na trasie kursu ośrodków.

Stacje narciarskie i baseny termalne Białka Tatrzańska to od wielu lat lider wśród polskich stacji narciarskich. Doskonale przygotowane stoki, 9 nowoczesnych kolejek krzesełkowych, a do tego świetnie rozbudowana baza noclegowa, gastronomiczna i piękny kompleks basenów ter- malnych tuż przy stoku sprawiają, że to najpopularniejszy ośrodek narciarski w kra- ju. Także Bukowina Tatrzańska oferuje dobre tereny narciarskie, zwłaszcza dla ro- dzin z dziećmi i początkujących narciarzy, a także nowoczesny aquapark.

Na górskie szlaki i trasy narciarskie Z kolei leżąca już za granicą Tatrzańska Łomnica to największa tatrzańska stacja narciarska Wysokich Tatr. Oprócz kilkunastu kilometrów tras obsługiwanych przez nowoczesne krzesełka i gondole oferuje możliwość wjazdu na szczyt Łomnicy – drugi najwyższy w całych Tatrach. Leżący kilka kilometrów dalej Stary Smokowiec to świetny punkt wyjść na górskie szlaki, a także miejsce, gdzie można skorzystać z tras narciarskich i trasy saneczkowej. Zarówno Smokowiec, jak i Łomnica, posia- dają połączenie nowoczesną kolejką elektryczną między sobą, a także z leżącym po południowej stronie Tatr Szczyrbskim Jeziorem, które także jest znanym ośrodkiem narciarskim, gdzie panują najlepsze warunki śniegowe. PAWEŁ KLIMEK Twarzą na południe – nowe możliwości zimowe na Podhalu i Słowacji

Nowe połączenie uruchomione przez firmę Polonus – z Warszawy do Liptowskiego Mikulasza – daje nowe możliwości spędzenia zimowego urlopu lub choćby weekendu pod Tatrami. Białka Tatrzańska, Bukowina, Tatrzańska Łomnica, Jasna – te nazwy są bliskie sercu każdego narciarza, symbolizują zaśnieżone szczyty, nowoczesne kolejki i dziesiątki kilometrów tras. Teraz uzyskały bezpośrednie połączenie z Warszawą i Krakowem. Podkreślmy od razu – jedyne na naszym rynku połączenie bezpośrednie! Baseny termalne „Terma Białka” w Białce Tatrzańskiej Wyciąg krzesełkowy w Białce Tatrzańskiej 72 na trasie z Polonusem miejsce 73

Tym samym nowe połączenie zdecydowanie otwiera ten kierunek zimowych wyjazdów na Słowację nie tylko dla niezmotoryzowanych, ale i tych, którzy chcą uniknąć zmagań z zimową podróżą samochodem. Proponowany przez przewoźnika rozkład jazdy (dojazd na miejsce do Tatralandii około 900, wyjazd z powrotem – 1900) pozwala nie tylko na zaplanowanie tygodniowego pobytu, ale jest też doskonałą opcją na jednodniowy lub całoweekendo- wy wypad w Wysokie czy Niskie Tary Słowackie dla miesz- kańców Krakowa czy turystów przebywających po pol- skiej stronie Tatr. Nowa linia autokarowa to też ciekawa opcja dla zorganizowanych grup planujących narciarskie pobyty w Polskich czy Słowackich Tatrach pozwalająca na znaczne oszczędności w kosztach transportu.

Połączenia będą realizowane od grudnia 2015 r.; wyjaz- dy z Warszawy – piątek, sobota; powroty z Liptowskiego Mikulasza – sobota, niedziela. W okresie wakacyjnym po- łączenie realizowane będzie codziennie. Górna stacja kolei linowej na górze Jasna

Górna stacja kolei linowej na górze Chopok

Atrakcje Tatralandii 49 km tras zjazdowych Na końcu trasy leży Liptowski Mikulasz – „stolica” całego Tatralandia posiada połączenie z kompleksem Jasná regionu Liptowa, zajmującego rozległą kotlinę pomiędzy – Chopok realizowane darmowym Skibusami, co spra- Tatrami a Niskimi Tatrami. Największą atrakcją – a zara- wia, że tym bardziej zbędne jest posiadanie własnego zem końcowym przystankiem połączenia – jest słynna samochodu podczas zimowego pobytu w tym ośrod- Tatralandia. Jest to największy kompleks basenów ter- ku. Jasná – Chopok to największa stacja narciarska malnych w Europie Środkowej – z licznymi zjeżdżalniami w tej części Europy – położona po obu stronach szczy- i atrakcjami wodnymi. Kilka lat temu rozbudowano go tu Chopok, oferuje 49 km tras zjazdowych obsługi- o wielką halę basenową z palmami, akwariami i pirackim wanych przez najnowocześniejsze na Słowacji kolejki statkiem, tworząc Tropical Paradise – największą atrakcję linowe. Warto przy tym wspomnieć, że jadąc na Sło- aquaparku. Przy kompleksie basenowym rozbudowano wację z Polonusem, można skorzystać z dodatkowych całą bazę gastronomiczną i noclegową oferującą ponad promocji oferowanych przez Tatry Mountain Resort 700 miejsc noclegowych – dzięki temu jest to bardzo do- we współpracy z Polonus – 10% zniżki na wejście do bre miejsce wypadowe na narty do ośrodka Jasná – Cho- Tatralandii, czy też 5% zniżki na karnety narciarskie pok, a po nartach – miejsce, gdzie można zregenerować w ośrodkach Tatrzańska Łomnica, Stary Smokowiec,

swoje siły w ciepłej wodzie. Jasná – Chopok. – Fotolia.pl master1305 Zhikhareva, V. slava296, jan_S, D. Naumov, fot.

Liptowski Mikulasz - kościół pw. św Mikołaja Stary Smokowiec – kościół Niepokalanego Poczęcia Marii Panny Grape Hotel i Restauracja wita Gości w przedwojennej, Grape - Hotel und Restaurant heißt ihre Gäste in einer znakomicie odnowionej willi przy ulicy Parkowej, w sąsiedztwie exquisit erneuerten Villa in der Straße Parkowa, in der Nähe der Hali Stulecia, parku Szczytnickiego i Ogrodu Japońskiego. Jahrhunderthalle, des Szczytnicki-Parks und des Japanischen Grape Hotel proponuje swoim Gościom 13 unikatowo Gartens herzlich willkommen. Das Grape Hotel bietet seinen zaprojektowanych pokoi, które wyglądem i charakterem Gästen 13 unikal entworfene Zimmer an, deren Einrichtung und nawiązują do najbardziej znanych regionów winnych świata. Charakter an die weltweit bekanntesten Weinregionen anknüpfen. Jest to pierwszy obiekt w Polsce zainspirowany winem. Oferuje In Polen ist es das erste „vom Wein inspirierte“ Objekt. Sowohl pełen komfort wypoczynku oraz bezpieczeństwo zarówno Geschäftsreisenden als auch Privatreisenden bieten wir komfortable gościom biznesowym, jak i prywatnym. Jest to idealne miejsce Erholung und Sicherheit. Es ist ein idealer Ort für Konferenzen, na konferencje, szkolenia, kameralne obiady, koktajle, premiery Schulungen, gemütliche Mittagessen, Cocktails, Produktpremieren produktów oraz seminaria, a także wyjątkowa butikowa und Seminare und eine einmalige Boutique-Visitenkarte, die die wizytówka gościnności Wrocławia. Goście mają do dyspozycji: Gastfreundlichkeit Breslaus bestätigt. Zur Verfügung der Gäste kryty basen, jacuzzi, saunę fińską i siłownię. stehen: Swimmingpool, Jacuzzi, finnische Sauna und Kraftraum.

13 unikatowo zaprojektowanych pokoi, które wyglądem i charakterem nawiązują do najbardziej znanych regionów winych świata... 13 unikal entworfene Zimmer an, deren Einrichtung und Charakter an die weltweit bekanntesten Weinregionen anknüpfen…

Restauracja i kuchnia Restaurant und Menu Grape Restaurant to pierwsza w Europie restauracja, Grape Restaurant ist europaweit das erste Restaurant, das która oferuje naturalną kulinarykę winną, z pierwszą na natürliche Weinkulinarik und die weltweit erste Wein-Bibliothek im świecie Biblioteką Wina. Specjalnością restauracji jest menu Angebot hat. Spezialität des Restaurants ist das Degustationsmenü degustacyjne, czyli wieczorny spektakl smaków. Goście mają – eine abendliche Delikatessen-Darbietung. Den Gästen stehen ein do wyboru menu degustacyjne klasyczne lub wegetariańskie, klassisches und ein vegetarisches Degustationsmenü zur Auswahl, z dziesięcioma daniami z najwyższej jakości sezonowych mit zehn Gerichten, die aus erstklassigen Saisonprodukten produktów z Polski i z Europy. aus Polen und Europa zubereitet werden.

Grape Restaurant to pierwsza w Europie restauracja, która oferuje menu degustacyjne – 10 dań i ponad 400 rodzajów wina... Grape Restaurant ist europaweit das erste Restaurant, das Degustationsmenüs anbietet – 10 Gerichte und über 400 Weinsorten...

ul. Parkowa 8, 51-616 Wrocław, tel. +48 604 630 600, 71 73 60 400, [email protected], www.grapehotel.pl, www.graperestaurant.pl Skocz na narty do Czech! Zacznij planować swój zimowy urlop już dziś! Sprawdź nowości i ceny skipassów w czeskich ośrodkach narciarskich.

czechtourism.com

CzT-Skocz_na_narty_do_Czech-PL-168x240.indd 1 11/12/2015 4:45:02 PM