Uniwersytet Warmiñsko-Mazurski W Olsztynie University of Warmia and Mazury in Olsztyn
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
UNIWERSYTET WARMIÑSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE UNIVERSITY OF WARMIA AND MAZURY IN OLSZTYN 1 WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO OLSZTYN 2017 Rada Naukowa Franciszek Apanowicz (Gdańsk, Poland), Anna Bednarczyk (Uniwersytet Łódzki, Poland), Józef Darski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poland), Aleksander Kiklewicz (Uniwersytet Warmińsko- -Mazurski w Olsztynie, Poland), Joanna Kokot (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Poland), Ewa Kujawska-Lis (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Poland), Mikhail Melikhov (Syktyvkar State University, Russia), Andrey Moroz (Russian State University for the Humanities), Grzegorz Ojcewicz (Szczytno, Poland), Heinrich Pfandl (University of Graz, Austria), Yuriy Kovbasenko (Borys Grinchenko Kyiv University, Ukraine), Stanisław Puppel (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poland), Larisa Soboleva (Ural Federal University, Russia), Klaus Steinke (Universität Erlangen, Germany), Ewa Żebrowska (Uniwersytet Warszawski, Poland), Alexander Zholkovsky (University of Southern California, Los Angeles, USA), Bogusław Żyłko (Uniwersytet Gdański, Poland) Recenzenci Piotr Blumczynski, Olga Chorochordina, Katarzyna Dembska, Jim Dingley, Małgorzata Fabiszak, Adam Głaz, Michał Głuszkowski, Elżbieta Górska, Krzysztof Hejwowski, Zoja Jaroszewicz-Pieresławcew, Henryk Kardela, Ewa Kujawska-Lis, Marek Kuźniak, Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, Agnieszka Libura, Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, Maria Mocarz- Kleindienst, Marina Nizhnik, Tatjana Nowikowa, Olga Orłowa, Joanna Orzechowska, Walenty Piłat, Helena Pociechina, Irena Rudziewicz, Waldemar Skrzypczak, Danuta Stanulewicz, Krystyna Waszakowa, Katalin Wéber, Olga Vorobyova, Anna Woźniak, Marta Wójcicka, Piotr Zemszał Redaktor naczelna Joanna Orzechowska e-mail: [email protected] Sekretarz redakcji Joanna Nawacka e-mail: [email protected] Redaktorzy językowi Ewa Kujawska-Lis, Helena Pociechina Redaktorzy tematyczni Językoznawstwo i glottodydaktyka Alla Kamalova Literaturoznawstwo i przekładoznawstwo Iwona Anna NDiaye Adres redakcji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej ul. Kurta Obitza 1, 10-725 Olsztyn tel. fax 89 527 58 47, 89 524 63 69 uwm.edu.pl/slowianie/index.php/czasopisma/Acta_Neophilologica Redakcja informuje, że wersją pierwotną czasopisma jest wydanie papierowe Projekt okładki Barbara Lis-Romańczukowa Redaktorzy tomu Joanna Orzechowska i Joanna Nawacka Redakcja wydawnicza Katarzyna Zawilska Skład i łamanie Marzanna Modzelewska ISSN 1509-1619 © Copyright by Wydawnictwo UWM • Olsztyn 2017 Wydawnictwo UWM ul. Jana Heweliusza 14, 10-718 Olsztyn tel. 89 523 36 61, fax 89 523 34 38 www.uwm.edu.pl/wydawnictwo/ e-mail: [email protected] Nakład 105 egz. Ark. wyd. 21,00; ark. druk. 17,75 Druk: Zakład Poligraficzny UWM w Olsztynie, zam. 317 SPIS TREŚCI Językoznawstwo i glottodydaktyka Anna Andrzejewska, Obrazowanie w nauczaniu gramatyki języka obcego .................... 5 Katarzyna Popek-Bernat, Aksjologiczna (nie)stabilność orientacji W/DO (WEWNĄTRZ)-OD (NA ZEWNĄTRZ) ....................................................................... 17 Łukasz Matusz, Force-dynamic representation of linguistic insults: a simple analysis 33 Barbara Taraszka-Drożdż, Rozszerzenia semantyczne nazw dźwięków wydawanych przez istotę żywą w opisie muzycznych wrażeń słuchowych ...................................... 43 Agnieszka Mierzwińska-Hajnos, Lexical vs conceptual blends: how to reconcile the two? 55 Katarzyna Wiśniewska, Language classroom dynamics: an attempt at analysing the language-emotional-communicative processes in a classroom environment ...... 69 Aneta Dłutek, The concept of konflikt / conflict in the Polish mental and linguistic systems ......................................................................................................................... 83 Karina Dudzik, Metodologia postępowania przy rekonstrukcji ramy kognitywnej poję- cia TOLERANCJI na podstawie modelu semantyki ramowej Alexandra Ziema ......... 97 Paulina Gajda-Gałuszka, Budowa i analiza haseł w historycznym słowniku polskich terminów biznesowych z lat 1870-1914 z wykorzystaniem teorii semantyki proto- typu oraz semantyki ramowej ..................................................................................... 107 Ewelina Pędzich, Problemy lingwistycznego opisu kategorii prototypowych (na przy- kładzie kategorii pojęciowej ROBAK) ......................................................................... 123 Katarzyna Kwapisz-Osadnik, Przyimki jako znaczniki różnych konceptualizacji: analiza zagadnienia na przykładzie języka włoskiego .............................................. 135 Сергей Владимирович Феликсов, Особенности лексикографирования многозначных слов в «Церковном словаре» протоиерея Петра Алексеева ....... 147 Ольга Гамали, Ольга Каневская, Окказиональный ономастикон цикла Дм. Емца о Тане Гроттер как лингвокультурный феномен ............................................... 159 Татьяна Федоровна Новикова, Теоретико-прикладные проблемы описания современных региолектов ......................................................................................... 171 Irena Matus, Klasztor w Supraślu (od unii do prawosławia) ......................................... 179 Iwona Malinowska, Elegancja w ustach – czyli co mówią etykiety win .......................... 197 Katarzyna Kuligowska, Названия лиц в русской лексике начала XXI века .............. 207 Literaturoznawstwo i przekładoznawstwo Liliana Kalita, Stanisław Mikulski i jego związki z Rosją .............................................. 217 Patryk Witczak, Odchodząca Rosja w powieści Dawna podróż Leonida Zurowa .......... 227 Григорий Певцов, Бальмонт и польские поэты: духовная лирика Юлиуша Словацкого .................................................................................................................. 237 Juani Guerra, Michal Góral, A cognitive-conceptual mapping of the human element in Ortega y Gasset´s essay La deshumanización del arte (1925). Towards a biopoetic approach .................................................................................................... 245 Marcin Kuczok, “Amazing grace that saved a wretch like me”. Conceptual metaphors for GRACE in Christian discourse (on the basis of John Henry Newman’s sermons) .. 257 Ewa Szczepkowska, Tematyka kulinarna w polskiej współczesnej popularnej prozie kobiecej ......................................................................................................................... 269 UWM Olsztyn Acta Neophilologica, XIX (1), 2017 ISSN 1509-1619 JĘZYKOZNAWSTWO I GLOTTODYDAKTYKA Anna Andrzejewska Wydział Filologiczny Uniwersytet Opolski OBRAZOWANIE W NAUCZANIU GRAMATYKI JĘZYKA OBCEGO Key words: cognitive grammar, applied linguistics (language pedagogy), multimodality, (dimensions of) construal 1. Motto „En una era definida por la imagen, la imagen empieza a definir también la gramática” [Llopsis-García, Real Espinosa, Ruiz-Campillo 2012, 69] („W czasach, które definiuje obraz, obraz zaczyna definiować również gramatykę”1) 2. Założenia badań Inspirację do poniższych rozważań stanowi projekt Gramática cognitiva. Español lengua extranjera (Gramatyka kognitywna. Język hiszpański jako obcy), zapoczątkowany w 2004 roku na Uniwersytecie w Granadzie (Hiszpa- nia) pod kierownictwem profesora Alejandra Castañeda Castro. Projekt ten za podstawowe założenie przyjmuje, iż gramatyka kognitywna ma potencjał glottodydaktyczny. Założenie to od kilkunastu lat przyświeca zespołowi języko- znawców i glottodydaktyków hiszpańskich. Zespół ten – zyskując nowych sym- patyków – rośnie w siłę i kontynuuje badania, których owocem jest publikacja kolejnych artykułów, książek oraz podręczników. Zatem materiały te wpisują się zarówno w zakres glottodydaktyki czystej, jak i stosowanej, i praktycznej. Do opracowań glottodydaktyki czystej, która jest „zbiorem wiedzy o systemie 1 Wszystkie tłumaczenia z języka hiszpańskiego w niniejszym artykule są tłumaczeniami dokonanymi przez autorkę artykułu. 6 Anna Andrzejewska glottodydaktycznym, w tym właściwych dla niego twierdzeń, generalizacji, praw i ogólnych postulatów” [Woźniewicz 1987, 87-89], można zaliczyć takie tytuły jak Qué gramática enseñar, qué gramática aprender [Llopsis-García, Real Espinosa, Ruiz-Campillo 2012] czy Enseñanza de gramática avanzada de ELE. Criterios y recursos [Castañeda Castro (red.) 2014]. Przykładami glottodydaktyki stosowanej, która, oparta na fundamencie glottodydaktyki czystej, „pozwala metodami naukowymi badać i unowocześniać dotychczasowe oraz opracowywać zupełnie nowe metody nauczania i strategie uczenia się języków obcych” [Woźniewicz 1987, 87-89] są liczne artykuły traktujące o kon- kretnych zagadnieniach gramatycznych i metodach nauczania adekwatnych do ich prezentacji, takie jak choćby Aspecto, perspectiva y tiempo de procesa- miento en la oposición Imperfecto/Indefinido en español [Castañeda Castro 2006] czy El concepto de no-delaración como valor del subjuntivo. Protocolo de instrucción operativa de la selección modal en español [Ruiz Campillo 2006]. Z kolei serię wydawniczą glottodydaktyki praktycznej, „której zadaniem jest wdrażanie (w tym także weryfikacja) metod i strategii dostarczanych przez glottodydaktykę stosowaną” [Woźniewicz 1987, 87-89], rozpoczęła w czerwcu 2005 roku Gramática básica del estudiante de español [Alonso Raya, Castañeda Castro, Martínez Gila, Miquel López, Ortega Olivares, Ruiz Campillo], która doczekała się licznych dodruków, a także adaptacji językowych. Fundamentem poniższych