109 Yıldan Beri İstanbul Metrosuna Proje Hazırlanıyor
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk Sahihi: ( 'umhtıriyel Matbaacılık ve Cia/cıccilik Turk Anonim Şirketi adına Servis Şefleri. İstanbul Haberleri: Relıa O /, Dış Haberler: Krguıı Balcı, Ivkonomi: Os Hasıın ve Yavan: Cumhuriyet Matbaacılık veCa/eiecilikbrought T A Ş. to Türkyou by Ocağı CORE Cad. 19/41 Cağaloğlu Istanbul, PK: 246-lslanbul, Tel: 526 10 00 (9 hal). Telex: 22246 • Nadir Nadi, # Genci Yayın Müdürü: lla sjııı C emal, Müessese Müdürü: İlm i man l Hanay, Kültür: Aydın Kmey, Maga/in: Yalçın IVk^eıı, Spor Danışmanı: Abdııl- provided by Istanbul Sehir University Repository ne l'>akli|>il. Ya/ı İşleri Müdürü: Oka> ( .oııensiıı, # Haber Merke/i Mu kudir Yucelrnan, Du/eltme: Refik Durlms, Anıştırma; Şahin Alpay, İş Sendika: Şükran Hurolur: Ankara: Ziya Gokalp Bulvarı İnkılap Sokak No: 19/4 Tel: 33 II 41-47, duru: Yıılyın Baser, Savla Du/cni Yönelmeni: A li Acar, • Temsilciler: AN Kelemi. # Koordinatör: Ahmel Kurulsan, # Mali İşler: Knıl Krkul, İlan: /iy a Krge- l'clex: 42344 • I/m ir: H alil Ziya Bulvarı No: 64/3, Tel: 25 47 09-13 12 30 Telex: Cumhuriyet K AR A Yalçın I İngini,İZM İR : Hikmet (,'eliııkaya. AD AN A: Metımel Mercan. ııe. Halkla İlişkiler: (dılderen Koşar, İdare: Hüseyin (¿ürer, Işlclme: Şadım Sönme/. 52359 • Adana: Çakmak Cad. No: 134 Kal 3, Tel: 14550-19731 Telex; 62155. __________________ 11______i- TAKVİM 15 Şubat 1985 İmsak: 5.26 Güneş: 6,52 öğle: 12.23 İkindi: 16.15 Akşam; 17.44 Yalsı: 19,04 YIL 1973—/amanın İstanbul Belediye Başkam, metro Belediye planlanın hükümetin onayım Başkam Fahri almak üıere Ankora ya götürdü A labey, 109 yıldan beri İstanbul Fahri Atabey, projenin gerçekleşmesi için İstanbullulara 60 milyon doların kanı olduğunu söyledi metro müjdesi veriyor: “Proje için 60 milyon İstanbul Metrosu rnun dolar hazır, temel metrosuna proje hazırlanıyor Cumhuriyet teme i Cumhuriyet Bayramı 'nda atılacak... ” FÜSUN ÖZBİLGEN MKTRO MASALI____________________________ Bayramı'nda atılıyor Yıl 1876: Osmanlı imparator Y tl 1874: Eugene-Henry Gavand'm projesi. luğumun başkenti İstanbul. Sul tan Abdülaziz tahttan indirili Metronun başlangıç noktası Kumkapı yor, yerine 5. Murat getiriliyor. dolaylarında olacak. Metro daha sonra Beyazıt YIL 1978 — Bu 5. Murat’ın akli dengesinin ye ve Eminönü'ne doğru devam edecek. kez de Aytekin rinde olmadığı anlaşıldığından Belediye Başkanı Kotil müjde Ytl 1908: Şehremini Ziver Bey'in projesi. veriyor: “Metro II. Abdülhamit tahta çıkıyor ve Meşrutiyet ilan ediliyor. Abdül Metro, Topkapı’dan başlıyor. Aksaray, projesi için Kotil’e göre, Metro Yapım hamit, Mithat Paşa’dan sonra Çarşıkapı, Beyazıt, Eminönü, Karaköy, Şirketi dan rafa kaldıracağı Kanuni Galatasaray, Taksim üzerinden Şişli’ye varıyor. kurulacak. Esasi’yi hazırlamasını istiyor. Ytl 1911: Mühendis Horrbach’ın projesine İstanbul'da 1885 nüfus sayımına göre İs Temel, gelecek tanbul’un nüfusu 954 bin 267 ki göre Beyazıt-Şişli arasında inşa edilecek yıl atılacak. 4 şi. Bu nüfusun 237 bin kişisi Be- metronun uzunluğu 7 kilometre olacak. kurulacak* yıl sonra da e İstanbulluların yoğlu’nda 152 bini Beyazıt’ta, Ytl 196*5; Haşim Işcan'ın projesine göre hizmetine 123 bini Samatya’da, 140 bini ise metro, Yenikapı’dan Mecidiyeköy’e uzanacak metronun Kadıköy ve Üsküdar’da yaşıyor. girecek. ” İstanbul’un belediye işleri ve 600 milyon liraya mal olacak. Kotil'in Şehremaneti tarafından idare Ytl 1972: Fahri Atabey’in projesine göre temeli 1 yit metrosunun 1 ediliyor. Paris kenti örnek alına metro 24 kilometre olacak ve 3 milyar 750 kilometresi 1,5 rak belediye hizmetlerinin dü milyon liraya mal olacak. milyar liraya zenlenmesine çalışılıyor ve sonra atılacak malolacak ve 10 Ytl 1978: Zamanın Belediye Başkanı Aytekin kilometre 1877’de Belediye Kanunu çıka Bûroau. İETT. KortryoHon 1 rılıyor. İşte bu yıllarda İstanbul’ Kotil, 10 kilometrelik metronun 4 yıl sonra tanbul Be kediye Başkanı Ayla* Bole* ve Belediye tlQihlortd uzunluğunda kın Kotil İstanbul matroauylo metroya ılışsın olorak yaptıkH olacak. Aradan da ulaşım sorunu da gündeme işletmeye açılacağını açıklıyor. "O'll olorak dutanlenan toplan lan çoltşmdlon dinlemiş «But gelmeye başlamış. İstanbul’a ge tıda hır konuşma yopmtş. bırbu- don bayta matro ile ilgili cali! 6 yıl geçti. Hâlâ Ytl 1985: İhaleyi kazanan iki ABD ve üç Cuk yıl temde metronun temeli malar Istonbui Batadıyeei bu| metrodan bir len Eugene-Henry Gavand adlı İŞCAN'IN GA YRETLERİ YETMEDİ— 1965 yılında Belediye Başkanı Haşini Işcan da metro için kot nin otılacoıjmı soyhyerek «Dört yelinde yürütülecek, diğer kı yerli firmadan oluşan bir firmalar grubu, metro vl »oma da 10 kilometrelik bir ruluştorla da işbirliği hallr4 ses yok. bir mimar, önce tünel projesini larını sıvadı. Bu konuda Sovyetler Birliği ile bir dizi görüşmeler yaptı. Ama tiim çalışmalar bir sonuç hattın işlemeye başlıyacogım bulunulocok» ııemışt.r  hazırlıyor ve bir İngiliz şirketi ta vermedi. Işcan metrodan vazgeçip Aksaray yeraltı geçidini hizmete soktu. (Fotoğraf: ARŞİV) ve tüp geçit için proje hazırlıklarına başladı. umut ediyoruz • demiştir Metronun kesif» pfjmn.ı: tj rafından finanse edilen tünel in ıstonbui Reie Jı/e Başkanı kn şaatını gerçekleştiriyor. 1869 yı pılması için hazırlanmış projeler pı’dan başlıyor, Aksaray, Çar- kadar kurulması planlanan met lamadan bir kenarda kalıyor. hazırlattırılması işinin ihalesi için ronun 600 milyon liraya mal ola lında yapılan Tünel imtiyaz an bulunuyor. şıkapı, Beyazıt, Eminönü, Ka- 1978 yılında İstanbul Beledi tam “iki yılda bir sözleşme” ha raköy, Galatasaray, Taksim üze cağı hesaplanmıştı. O yıllarda İs YIL 1985 — laşmasına göre, inşa edilen —Projenin finansmanı için Ga- ye Başkanı Aytekin Kotil, met zırlıyor. Bu sözleşmeye göre pro rinden Şişli’ye varıyor. Ziver Bey tanbul Belediyesi’nin yatırım Müjde verme Karaköy-Şişhane arasındaki tü vand’ın önerisi de şöyle: Bu ça ro projesi için Metro Yapım Şir je hazırlattırma işi 40 milyar li projesini açıklarken, “yer altı sırası İstanbul nel 1874 yılında hizmete açılıyor. lışma için 300 milyon franklık bütçesi 61 milyon lira olup, İs keti kurulacağını, temel atılma raya ihale ediliyor. Şimdi ihale tramvayları” deyimini kullanı tanbul’a otobüs almak üzere da Anakent Eugene-Henry Gavand’ın ha bir harcama gerekiyor. sının 1-1,5 yıl sonra yapılacağı yi kazanan iki ABD ve üç yerli İstanbul’un zırladığı ikinci önemli proje ise, Yedikule-Sarayburnu arasına li yor. hi Cumhurbaşkanına brifing firmadan oluşan bir firmalar Belediye nı açıklıyor. 1979 yılı fiyatları ile Başkam “ İstanbul Metrosu” ve “tüp ge man yapılırken, 2 milyon 200 1911 tarihli üçüncü metro pro verilerek dert anlatılmaya çalışıl yer altında bir kilometre yol ya grubu “ İstanbul metrosu ve tüp çidi” . Aynı proje içinde bugün bin metrekarelik bir alan deniz jesi “Osmanlı İmparatorluğu İs maktadır. geçidi” için proje hazırlıklarına loşun sorunu Bedrettin pımı 1,5 milyar lira olarak he Dalan ’da halen gündemde olan Yenikapı doldurulmak suretiyle kazanıla tanbul Şehri Metropoliten De İstanbul Metrosu ile ilgili en saplanıyor. Kotil, 21 Ocak başlamış bulunuyor. Yani 109 yıl iskelesi ve Yedikule ile Saraybur- cak, bu sahadan 500 bin metre heyecanlı girişim Belediye Baş öncekine benzer bir proje için sa Dalan 7n metro miryolu Projesi” adını taşıyor. 1978’de yaptığı açıklamada, “ 10 [600 projesinin nu arasında bir liman yapımı, karelik bölümü satılacak. Bu sa Philipp Holzman müessesesi için kanı Fahri Atabey zamanında kilometrelik bir hattın 4 yıl son dece proje hazırlamaya 40 mil m ilyar Galata Köprüsü de yer alıyor. hanın satışından 450 milyon görülüyor. Atabey 19 Aralık yar lira ödenmek üzere toplam maliyeti 600 Mühendis Horrbach tarafından ra işletmeye açılacağını tahmin milyar lira. 109 yıl önce başlayan İstan franklık bir gelir elde edilecek. hazırlanmış olan bu projeye gö 1972 günü yaptığı basın toplan ediyoruz” diye anlatıyor. 600 milyar liralık bir proje şu an bul’a metro yapma rüyası yıllar Böylece projenin finansmanı da tısında İstanbul metrosunun te da yeniden hazırlanıyor. İraya çözülecek Belediye re metro Beyazıt-Şişli arasında Başkanı'mn öne ca pek çok kez gündeme gelmiş. sağlanacak. inşa edilecek, uzunluğu 7 kilo melini Cumhuriyet Bayramı’nda talan, metro projesinin ihalesinin 1985 sonuna İstanbul’u yöneten tüm vali ve Görüldüğü gibi finansman atacağını söylüyor ve projenin Metro devlet işi 109 yıllık bu macera halen sü sürdüğüne göre metre olacak, metronun yer yü [yetiştirilmeye çalışılacağını söyledi. Metro ihale, bu yılın belediye başkanlarınm rüyası ol konusundaki öneri de bugünkü züne çıktığı bölüm 390 metrelik gerçekleşmesi için 60 milyon do 1980’den sonra İstanbul Bele rüyor. 109 yılda pek çok plan, Yenikapı ’dan Mecidiyeköy ’e kadar hut izleyecek muş. Yüzyılı aşan bu süre için “ yap-işlet-sat” formülüne uyu ların da hazır olduğunu bildiri proje, araştırma, niyet, umut, sonuna Haliç Köprüsü de dahil 1200 diye Başkanlığı’na atanan Ab , İstanbul Haber Servisi — İs- gili tüm kuruluşların temsilcik yetiştirilecek. de İstanbul’a metro yapılması yor. metre olacaktır. yor. Toplantıda basına Galata dullah Tırtıl’in döneminde ise rüya var. Ancak henüz vurulmuş ganbul metrosu ve boğaz altın ri katılıyor. Bedrettin Dalan, k için pek çok proje hazırlanmış, saray yeraltı metro istasyonunun tek bir kazma yok. Belki de bu dan geçecek raylı tüp geçit pro- mite toplantısından önce basıı Metronun ilk Bilinen 4. metro projesi 1956 metro projesinin “devlet işi” ol i ile ilgili tüm kuruluşların ka- yaptığı açıklamada, İstanbul1! etapta Yenikapı vaatte bulunulmuş, sandıklar Diğer projeler_________ maketleri