ANNALES Zmiany Krajobrazu W Dorzeczu Górnego Wieprza Pod

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

ANNALES Zmiany Krajobrazu W Dorzeczu Górnego Wieprza Pod ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SK£ODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. LIV, 14 SECTIO B 1999 Zak³ad Geografii Regionalnej Instytut Nauk o Ziemi UMCS Ewa SKOWRONEK Zmiany krajobrazu w dorzeczu górnego Wieprza pod wp³ywem dzia³alnoci cz³owieka w ostatnim tysi¹cleciu Changes in the landscape in the Upper Wieprz river-basin under the influence of man's activity in the last millennium WSTÊP Dorzecze górnego Wieprza wchodzi w sk³ad Roztocza Szczebrzeszyñskie- go i Tomaszowskiego (Buraczyñski 1997). Wielowiekowa ewolucja rodowiska geograficznego w tej czêci Polski, modyfikowana ingerencj¹ cz³owieka, nie doprowadzi³a do utraty wartoci jego walorów przyrodniczych i krajobrazo- wych. W obu tych regionach stopieñ oddzia³ywania antropogenicznego jest je- szcze wzglêdnie niewielki (SkowronekZmiany krajobrazu w dorzeczu górnego1998;Wieprza pod wp³ywem dzia³alnoci cz³owieka... wieca 1998). Analiz¹ objêto obszar miêdzy Krasnobrodem i Szczebrzeszynem. Teren, ograniczony wododzia³em ni¿szej rangi, zajmuje powierzchniê 214,1 km2 (20,6% powierzchni dorzecza) (ryc. 1). Zamkniêty odcinek Wieprza od Kras- nobrodu do Szczebrzeszyna ma d³ugoæ oko³o 35 km (11,5% biegu rzeki). Obszar zbudowany jest ze ska³ górnokredowych (opoki, margle, gezy) z nieci¹g³¹ pokryw¹ utworów czwartorzêdowych. G³ówne ogniwa czwartorzê- du w obszarach miêdzydolinnych to: peryglacjalne utwory eluwialno-deluwial- ne (mu³ki, piaski lub gliny), zalegaj¹ce bezporednio na pod³o¿u kredowym, gliny zwa³owe z rozdzielaj¹cymi je piaskami oraz utwory lessowe. Less tworzy ci¹g³¹ pokrywê na Roztoczu Szczebrzeszyñskim (o mi¹¿szoci maksymalnej do 20 m w rejonie Szczebrzeszyna) lub niewielkie p³aty na Roztoczu Tomaszo- 280 Ewa SKOWRONEK Ryc. 1. Po³o¿enie obszaru badañ The land covered for the analysis wskim (okolice Guciowa, Bondyrza). Utwory czwartorzêdowe w dolinie Wie- prza, o maksymalnej mi¹¿szoci 3070 m, reprezentowane s¹ przez plejstoceñ- skie osady ¿wirowo-piaszczyste i mu³ki oraz holoceñskie deluwia piaszczyste i pylaste, a tak¿e osady mineralno-organiczne (Buraczyñski 1984, 1997). W ska³ach górnokredowych i utworach czwartorzêdowych wystêpuj¹ wody podziemne. Ich zwierciad³o zalega p³ytko w dnie doliny Wieprza, natomiast pod obszarami wierzchowin mi¹¿szoæ strefy aeracji wzrasta do kilkudziesiêciu metrów, miejscami przekracza 50 m (Michalczyk 1982). Ze ska³ami górnokre- dowymi zwi¹zany jest g³ówny, u¿ytkowy poziom wodonony, tzw. roztoczañ- Zmiany krajobrazu w dorzeczu górnego Wieprza pod wp³ywem dzia³alnoci cz³owieka... 281 ski. Poziom ten drenowany jest przez ród³a. W dolinie Wieprza miêdzy Krasnobrodem i Szczebrzeszynem zarejestrowano 27 czynnych róde³, w tym 22 wyp³ywy szczelinowo-warstwowe o ³¹cznej wydajnoci oko³o 370 l/s (Bar- toszewski, Michalczyk 1996). CEL I METODA BADAÑ W opracowaniu podjêto próbê oceny przeobra¿eñ krajobrazu dorzecza gór- nego Wieprza w ostatnim tysi¹cleciu, wywo³anych rozwojem osadnictwa i dzia- ³alnoci¹ gospodarcz¹. W podjêtych badaniach wykorzystano opisy historyczne oraz materia³ kartograficzny w postaci planów i map. W studiach nad zmianami rodowiska w ostatnich dwóch stuleciach wyko- rzystano zdjêcie wojskowo-topograficzne Wojenno-Topograficzieskogo Upraw- lenia w podzia³ce 1:42 000 (pó³wiorstówka), opracowane w latach 18861893, powiêkszone w 1915 r. przez Niemców do skali 1 : 25 000, oraz mapê PPGK w skali 1 : 50 000 z 1981 r. (stan z 1974 r.). Porównanie wyników badañ kartometrycznych, przedstawionych na mapach zbiorowisk rolinnych oraz ele- mentów antropogenicznych, pozwoli³o na uchwycenie doæ szczegó³owych zmian krajobrazu w czasie oraz tendencji w zagospodarowaniu dorzecza. Dynamikê przeobra¿eñ rodowiska we wczeniejszych wiekach okrelono na podstawie materia³ów archiwalnych i danych z literatury, wed³ug metody zastosowanej w opracowaniach Maruszczaka (1974, 1988) i Skowronek (1997, 1998). Uzyskane wyniki badañ kartometrycznych, wzbogacone o historycznie udokumentowane dzia³ania ludzkie, pozwoli³y wyró¿niæ etapy przeobra¿eñ, które zachodzi³y w krajobrazie dorzecza od pocz¹tków tysi¹clecia. PRZEMIANY LUDNOCIOWE I GOSPODARCZE W DORZECZU GÓRNEGO WIEPRZA Najstarsze lady pobytu cz³owieka na tym terenie pochodz¹ z pónego vi- stulianu (12 0008000 BC). Prawdopodobnie w koñcowej fazie interstadia³u bölling (10 50010 300 BC), w dolinie Wieprza (Bondyrz) pojawi³a siê grupa koczowników, reprezentuj¹ca pón¹ fazê osadnictwa magdaleñskiego (Libera 1992). W mezolicie (80004000 BC) przybyli tutaj ³owcy nale¿¹cy do grupy kultury komornickiej i janis³awickiej (Libera 1992). Podczas neolitu (oko³o 3100 BC) gospodarowali w dorzeczu pasterze i rolnicy kultury pucharów lejko- watych, amfor kulistych i ceramiki sznurowej (Nosek 1957; Gardawski, Su³ow- ski 1974; Gurba 1978, 1985). Z wczesnej epoki br¹zu (14501200 BC) pocho- 282 Ewa SKOWRONEK dz¹ liczne znaleziska oraz du¿a iloæ stanowisk kultury trzcinieckiej (Majdan Nowy, Guciów, Bondyrz, Kaczórki, Hutki) (Machnik 1961; Rogoziñska 1961; Wróbel 1991). W rodkowym okresie tej epoki (12001000 BC) pojawi³ siê na Roztoczu lud kultury ³u¿yckiej (Bondyrz, Bli¿ów, Guciów) (Gurba 1985). W kolejnych stuleciach region ten by³ s³abo zaludniony. Dopiero od pocz¹tków wczesnego redniowiecza (VI w.) nast¹pi³a wyrana poprawa sytuacji osadni- czej. Wówczas na ca³ym Roztoczu by³o ju¿ kilkanacie osiedli, w tym: Bon- dyrz, Guciów, Kaczórki, Szczebrzeszyn (Gurba 1965; Gardawski 1974; Kuty- ³owska 1990). W okresie wczesnopiastowskim obszar nale¿a³ do Grodów Czerwieñskich, o które rywalizowa³a Polska i Ru. Jego znaczenie podnosi³ równie¿ szlak handlowy przebiegaj¹cy z Kijowa do Krakowa i Pragi Czeskiej (Wilgatowie 1954; W¹sowicz 1961; Myliñski 1974). Przypuszcza siê, ¿e nawi¹zywa³y do niego inne drogi, mniejszej rangi, przebiegaj¹ce przez Roztocze dolin¹ Wie- prza. Wskazuje na to lokalizacja grodów w Guciowie i Kosobudach (Michal- czuk 1996). Istniej¹ca sieæ osadnicza uleg³a zniszczeniu na skutek licznych na- jazdów, które wyst¹pi³y w wieku XIII. Jej odbudowê zapocz¹tkowano w kolej- nym stuleciu (tab. 1). Po otrzymaniu dóbr szczebrzeskich, oko³o 1379 roku (Myliñski 1981), do Dymitra Gorajskiego nale¿a³y Szczebrzeszyn, Kosobudy, Brody oraz Topólcza. Pod koniec XV wieku (1497 r.), na skutek nadañ Jana i Aleksandra Tarno- wskich, ówczesnych w³acicieli w³oci, powsta³a osada m³yñska Wyw³oczka (Stworzyñski 1834). Najwiêksze o¿ywienie i rozwój miejscowoci przyniós³ ze sob¹ wiek XVI (tab. 1). W 1519 roku El¿bieta z Tarnowskich Kurozwêcka wydzieli³a czêæ wsi Brody, zwanej od tej pory Brodem Starym (obecnie Brody Du¿e) i utworzy³a now¹ osadê lokowan¹ na prawie wo³oskim Bród Wo³oski (obecnie Brody Ma³e). Zamieszkali w niej osadnicy wo³oscy. W 1526 roku Stanis³aw Kmita, w³aciciel Szczebrzeszyna, zmieni³ prawo obowi¹zuj¹ce we wsi z wo³oskiego na niemieckie. Mieszkañcy Brodów otrzymali zezwolenie na przemia³ zbo¿a w m³ynie Rudy; jest to pierwsza wzmianka o istnieniu wsi Rudka. Z roku 1593 pochodzi zapis o powstaniu osady przy hucie szk³a w Obroczy, wie zosta³a lo- kowana oko³o roku 1580 (Stworzyñski 1834). Inwentarz z 1564 roku informuje o istnieniu we w³oci szczebrzeskiej Górków Turzyñca i ¯urawnicy. Z 1593 roku pochodz¹ wzmianki o B³oniu i Kawêczynie (Stworzyñski 1834). W 1572 roku prawo miejskie uzyska³ Krasnobród (Czarnecki 1997). By³o to drugie, po Szczebrzeszynie, miasto na badanym obszarze. W 1593 roku Jan Zamoyski na- by³ od Czarnkowskich, spadkobierców Górki, dobra szczebrzeskie i przynale¿- ne do nich lasy. W koñcu 1594 roku, z inicjatywy ordynata, w s¹siedztwie Rudki powsta³ Zwierzyniec (Czarnecki 1997). W pierwszej po³owie XVII wie- ku, w dobrach adamowskich hrabiów Tarnowskich, pojawi³ siê Bondyrz (Bon- Zmiany krajobrazu w dorzeczu górnego Wieprza pod wp³ywem dzia³alnoci cz³owieka... 283 dyra 1993). W XVIII wieku powsta³a Panasówka (zwana wczeniej Porêb¹) oraz Senderki, za³o¿one przez Tarnowskich w 1765 roku. Wiek XIX przyniós³ dalszy rozwój osiedli, z tego okresu pochodz¹: Bli¿ów, Guciów, Jacnia, Trze- pieciny, Kaczórki, po³o¿one po lewej stronie Wieprza oraz Sochy, Szozdy, Florianka lokowane w lasach zwierzynieckich (Skowronek 1999) (tab. 1). Tab. 1. Chronologia miejscowoci w dorzeczu górnego Wieprza Chronology of localities in the Upper Wieprz basin Okres od XIV do XIX wieku XIV XV XVI XVII XVIII XIX Brody Du¿e Wyw³oczka B³onie Bondyrz Panasówka Bli¿ów Kosobudy Brody Ma³e Podklasztor Senderki Borek Szczebrzeszyn Hutki Stara Huta Florianka Topólcza Kawêczyn Guciów Kawêczynek Hucisko Krasnobród Jacnia Obrocz Kaczórki Rudka Lasowce Turzyniec Sochy Zwierzyniec Szozdy ¯urawnica Szperówka Trzepieciny Opracowanie w³asne na podstawie: Stworzyñski (1834), Sulimierski i in. (1880), Chlebow- ski (1919), Persowski (1962), Kura (1983), Wojciechowski i in. (1986), Szczygie³ (1990), Bon- dyra (1993), Czarnecki (1997). Mieszkañcy powstaj¹cych osad trudnili siê nie tylko rolnictwem. W 1580 roku w Rudce pracowa³ m³yn z foluszem, tartak i tzw. ruda. W Obroczy znajdowa³a siê wspomniana ju¿ huta szklana, a ponadto kunia i tartak. M³yn i kolejna huta szklana pracowa³y miêdzy Kawêczynem i Topólcz¹. W Wyw³o- czce w 1589 roku istnia³ browar z gorzelni¹, tartak, huta i kunia. W kolejnym stuleciu Zamoyscy za³o¿yli w lasach zwierzynieckich hutê ¿elaza, przy której z czasem lokowali wie zwan¹ Star¹ Hut¹ (Stworzyñski 1834; Skowronek 1999). Silne o¿ywienie w dziedzinie uprzemys³owienia przynios³y ze sob¹ druga po³owa XVIII wieku, a zw³aszcza wiek XIX. Lokalnym orodkiem przemys³u zosta³ Zwierzyniec. W 1805 r. Stanis³aw Zamoyski za³o¿y³ tutaj zak³ad mecha- niczny produkuj¹cy narzêdzia rolnicze. W 1831 roku na terenie miejscowoci pracowa³a równie¿ gwodziarnia i browar (Stworzyñski 1834; Tabaka 1962). Rozwija³ siê przemys³ rolno-spo¿ywczy. W pierwszej po³owie XIX wieku w dorzeczu znajdowa³o siê kilka m³ynów, m.in. w Obroczy, Rudce, Turzyñcu 284 Ewa SKOWRONEK i Szczebrzeszynie. Inn¹ wa¿n¹ ga³êzi¹ gospodarki by³ przemys³ drzewny. Obej- mowa³ on m.in. tartaki. W po³owie XIX wieku w Zwierzyñcu by³y dwa takie zak³ady, ponadto funkcjonowa³a tutaj równie¿ gontarnia. Smolarnia, zwane tak- ¿e maziarni¹, pracowa³a w Kaczórkach. Wytwarza³a ona w niewielkich ilo- ciach terpentynê i oleje, jak równie¿ wêgiel drzewny. W ró¿nych okresach ist- nia³o kilka pota¿ni, najd³u¿ej w Zwierzyñcu (Stworzyñski 1834; Bondyra 1993).
Recommended publications
  • Relationship Between the Geotourism Potential and Function in the Polish Part of the Roztocze Transboundary Biosphere Reserve
    geosciences Article Relationship between the Geotourism Potential and Function in the Polish Part of the Roztocze Transboundary Biosphere Reserve Teresa Brzezi ´nska-Wójcik Faculty of Earth Sciences and Spatial Management, Maria Curie-Sklodowska University, Al. Kra´snicka,2d, 20-031 Lublin, Poland; [email protected] Abstract: The Polish part of the Roztocze Transboundary Biosphere Reserve area is characterized by diversified geotourism resources with relatively high value. However, their potential seems not to be fully used in the current product offer. The aim of the study was therefore to assess the spatial variability of the geotourism potential and function and to determine their interrelations in view of further development of geotourism in the Roztocze TBR and the perspective of creation of the “Kamienny Las na Roztoczu” geopark. The study was carried out with the use of the taxonomic method of multidimensional comparative analysis consisting of calculation and analysis of general, total, and partial indices of the geotourism potential and function in 22 communes. The results showed the highest total indicator of geotourism potential in two communes, i.e., Józefów and Krasnobród, and the highest value of the total geotourism function index in Krasnobród. The results of the analysis of the relationships between the geotourism potential and function indicate that the geotourism resources and products are fully used in terms of the development of the function only in Krasnobród commune. In turn, the value of the total geotourism function index in the Zwierzyniec commune exceeds the geotourism potential indicator, which implies that this area is overloaded by tourist movement. The total indicators of geotourism potential in the other Citation: Brzezi´nska-Wójcik,T.
    [Show full text]
  • Cercosporoid Fungi of Poland Monographiae Botanicae 105 Official Publication of the Polish Botanical Society
    Monographiae Botanicae 105 Urszula Świderska-Burek Cercosporoid fungi of Poland Monographiae Botanicae 105 Official publication of the Polish Botanical Society Urszula Świderska-Burek Cercosporoid fungi of Poland Wrocław 2015 Editor-in-Chief of the series Zygmunt Kącki, University of Wrocław, Poland Honorary Editor-in-Chief Krystyna Czyżewska, University of Łódź, Poland Chairman of the Editorial Council Jacek Herbich, University of Gdańsk, Poland Editorial Council Gian Pietro Giusso del Galdo, University of Catania, Italy Jan Holeksa, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Czesław Hołdyński, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland Bogdan Jackowiak, Adam Mickiewicz University, Poland Stefania Loster, Jagiellonian University, Poland Zbigniew Mirek, Polish Academy of Sciences, Cracow, Poland Valentina Neshataeva, Russian Botanical Society St. Petersburg, Russian Federation Vilém Pavlů, Grassland Research Station in Liberec, Czech Republic Agnieszka Anna Popiela, University of Szczecin, Poland Waldemar Żukowski, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Editorial Secretary Marta Czarniecka, University of Wrocław, Poland Managing/Production Editor Piotr Otręba, Polish Botanical Society, Poland Deputy Managing Editor Mateusz Labudda, Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Poland Reviewers of the volume Uwe Braun, Martin Luther University of Halle-Wittenberg, Germany Tomasz Majewski, Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Poland Editorial office University of Wrocław Institute of Environmental Biology, Department of Botany Kanonia 6/8, 50-328 Wrocław, Poland tel.: +48 71 375 4084 email: [email protected] e-ISSN: 2392-2923 e-ISBN: 978-83-86292-52-3 p-ISSN: 0077-0655 p-ISBN: 978-83-86292-53-0 DOI: 10.5586/mb.2015.001 © The Author(s) 2015. This is an Open Access publication distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License, which permits redistribution, commercial and non-commercial, provided that the original work is properly cited.
    [Show full text]
  • Downloaded for Personal Non-Commercial Research Or Study, Without Prior Permission Or Charge
    Blackwell, James W. (2010) The Polish Home Army and the struggle for the Lublin region. PhD thesis. http://theses.gla.ac.uk/1540/ Copyright and moral rights for this thesis are retained by the author A copy can be downloaded for personal non-commercial research or study, without prior permission or charge This thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the Author The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the Author When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given Glasgow Theses Service http://theses.gla.ac.uk/ [email protected] By James Blackwell Submitted in fulfilment of the requirements for the Degree of PhD Department of Central and East European Studies Faculty of Law, Business and Social Studies Glasgow University The Polish Home Army and the struggle for the Lublin Region - 1943–1945 1 Abstract Between 1939 and 1944 the underground forces of the Polish Government-in-Exile created an underground army in the Lublin region, which, at its height, numbered 60,000 men. The underground Army was created in order to facilitate the reestablishment of an independent Poland. The Army that was created, the AK, was in effect, an alliance organisation comprising, to varying degrees, members of all pro-independence underground groups. It was, in Lublin, to always suffer from internal stresses and strains, which were exaggerated by the actions of the region’s occupiers.
    [Show full text]
  • 978-3-631-82966-0 Downloaded from Pubfactory at 09/30/2020 04:51
    Zbigniew Tucholski - 978-3-631-82966-0 Downloaded from PubFactory at 09/30/2020 04:51:29PM by [email protected] via Peter Lang AG and [email protected] Zbigniew Tucholski - 978-3-631-82966-0 Downloaded from PubFactory at 09/30/2020 04:51:29PM by [email protected] via Peter Lang AG and [email protected] Polish State Railways as a Mode of Transport for Troops of the Warsaw Pact Zbigniew Tucholski - 978-3-631-82966-0 Downloaded from PubFactory at 09/30/2020 04:51:29PM by [email protected] via Peter Lang AG and [email protected] GESCHICHTE - ERINNERUNG – POLITIK STUDIES IN HISTORY, MEMORY AND POLITICS Edited by Anna Wolff-Pow ska & Piotr Forecki ę Volume 35 Zbigniew Tucholski - 978-3-631-82966-0 Downloaded from PubFactory at 09/30/2020 04:51:29PM by [email protected] via Peter Lang AG and [email protected] GESCHICHTE - ERINNERUNG – POLITIK Zbigniew Tucholski STUDIES IN HISTORY, MEMORY AND POLITICS Edited by Anna Wolff-Pow ska & Piotr Forecki ę Polish State Railways as a Mode of Volume 35 Transport for Troops of the Warsaw Pact Technology in Service of a Doctrine Translated by Marek Ciesielski Zbigniew Tucholski - 978-3-631-82966-0 Downloaded from PubFactory at 09/30/2020 04:51:29PM by [email protected] via Peter Lang AG and [email protected] Bibliographic Information published by the Deutsche Nationalbibliothek The Deutsche Nationalbibliothek lists this publication in the Deutsche Nationalbibliografie; detailed bibliographic data is available in the internet at http://dnb.d-nb.de.
    [Show full text]
  • Belarus – Ukraine 2007 – 2013
    BOOK OF PROJECTS CROSS-BORDER COOPERATION PROGRAMME POLAND – BELARUS – UKRAINE 2007 – 2013 BOOK OF PROJECTS CROSS-BORDER COOPERATION PROGRAMME POLAND – BELARUS – UKRAINE 2007 – 2013 ISBN 978-83-64233-73-9 BOOK OF PROJECTS CROSS-BORDER COOPERATION PROGRAMME POLAND – BELARUS – UKRAINE 2007 – 2013 WARSAW 2015 CROSS-BORDER COOPERATION PROGRAMME POLAND – BELARUS – UKRAINE 2007-2013 FOREWORD Dear Readers, Cross-border Cooperation Programme Poland-Belarus-Ukraine 2007-2013 enables the partners from both sides of the border to achieve their common goals and to share their experience and ideas. It brings different actors – inhabitants, institutions, organisations, enterprises and communities of the cross-border area closer to each other, in order to better exploit the opportunities of the joint development. In 2015 all the 117 projects co-financed by the Programme shall complete their activities. This publication will give you an insight into their main objectives, activities and results within the projects. It presents stories about cooperation in different fields, examples of how partner towns, villages or local institutions can grow and develop together. It proves that cross-border cooperation is a tremendous force stimulating the develop- ment of shared space and building ties over the borders. I wish all the partners involved in the projects persistence in reaching all their goals at the final stage of the Programme and I would like to congratulate them on successful endeavours in bringing tangible benefits to their communities. This publication will give you a positive picture of the border regions and I hope that it will inspire those who would like to join cross-border cooperation in the next programming period.
    [Show full text]
  • Rejestr Numerów Dróg Powiatowych Zlokalizowanych Na Terenie Województwa Lubelskiego
    Rejestr numerów dróg powiatowych zlokalizowanych na terenie województwa lubelskiego Nr drogi Przebieg drogi 2 3 1001LMiędzyrzec Podlaski - Brzozowica Mała 1002LPościsze - Jelnica - Misie 1003LObelniki - Dębowierzchy - Strzakły - Pościsze 1004LMiędzyrzec Podlaski (ul.Tuliłowska) - Krzymoszyce - gr.woj. 1005LKrzewica - Krzymoszyce 1006L(Olszanka) gr.woj. - Kożuszki - Krzewica 1007L(Próchenki) gr.woj. - Kożuszki - gr.woj.(Mostów - Huszlew) 1008 L Łuniew - Łukowisko - Manie - dr. kraj.2 1009LManie - Żabce 1010LMiędzyrzec Podlaski (ul.Drohicka) - Zasiadki - gr.woj.(Huszlew) 1011LRogożnica - Zasiadki 1012L(Kownaty) gr.woj. - Rogożnica 1013LRogożnica - Żerocin 1014LZawadki - dr. pow.1015L 1015 L Woroniec - Swory - gr.woj.(Kownaty) 1016Ldr. kraj.2 - Franopol - dr. pow.1017L 1017 L dr. pow.1018L - Swory - dr. pow.1018L 1018 L Sławacinek - Bordziłówka - Leśna Podlaska 1019L(Rudka - Kobylany - Wygnanki) gr.woj. - Bordziłówka 1020 L Biała Podlaska (ul.Terebelska) - Terebela - Jagodnica - Witulin 1021LWorgule - Jagodnica 1022LCicibór - Leśna Podlaska - gr.woj.(Kornica) 1023LOssówka - Leśna Podlaska 1024L(Wólka Nosowska) gr.woj. - Nosów 1025L(dr. woj.698) gr.woj. - Nosów - Leśna Podlaska 1026LKonstantynów - Gnojno 1027L(Kózki - Serpelice) gr.woj. - Janów Podlaski 1028LWitoldów - Bubel - Łukowiska 1029LWólka Polinowska - Pawłów Nowy 1030LKomarno - Klonownica Mała 1031Ldr. woj.811 - Janów Podlaski 1032LJanów Podlaski - Wygoda 1033LWerchliś - Woroblin - Zaczopki 1034LWerchliś - Serwin 1035 L Klonownica - Rokino - Berezówka 1036LBiała Podlaska (ul.Francuska)
    [Show full text]
  • Social, Economic, Spatial and Construction-Related Problems of Zwierzyniec
    TECHNICAL TRANSACTIONS 12/2017 CZASOPISMO TECHNICZNE 12/2017 ARCHITECTURE AND URBAN PLANNING DOI: 10.4467/2353737XCT.17.206.7749 Magdalena Jagiełło-Kowalczyk ([email protected]) Institute of Urban Design, Faculty of Architecture, Cracow University of Technology Social, Economic, Spatial and Construction-related Problems of Zwierzyniec. The Four Seasons Problemy społeczne, gospodarcze, przestrzenno-inwestycyjne Zwierzyńca. Cztery pory roku Abstract The publication presents the social, economic, spatial and construction-related problems that are being faced by the commune of Zwierzyniec. It discusses the effects of the cooperation of the commune with the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology. These effects, expressed in the form of diploma engineer's design theses of the students of the Faculty of Architecture, are to promote Zwierzyniec and its activation during all of the seasons of the year. One of the important, identified problems of the area of Roztocze in question is that all activity “freezes” there during the autumn and winter seasons. Keywords: Social, economic, spatial, construction-related problems, activation Streszczenie Publikacja przedstawia problemy społeczne, gospodarcze i przestrzenno-inwestycyjne, z jakimi boryka się gmina Zwierzyniec. Omawia efekty współpracy gminy z Wydziałem Architektury Politechniki Krakowskiej. Efekty te, wyrażone w postaci projektów dyplomowych inżynierskich studentów Wydziału Architektury, mają służyć promocji Zwierzyńca i jego aktywizacji we wszystkich porach roku. Jednym bowiem z istotnych, zidentyfikowanych problemów omawianego terenu Roztocza jest jego „zamieranie” w sezonie jesienno-zimowym. Słowa kluczowe: Problemy społeczne, gospodarcze, przestrzenne, inwestycyjne, aktywizacja 15 1. Introduction The founding of Zwierzyniec is dated to the year 1593 [1]. It was then that a hunting bestiary was established at the site, surrounded by a 30-kilometre long fence, along with a manor made of larch.
    [Show full text]
  • Zwierzyniec (Zalew Rudka) Szybki Nurt 8 H Bagno Żurawnica Szczebrzeszyn 310,5 Brody Szczebrzeszyn Próg Wodny, Szybki Nurt
    Szczebrzeszyn 309,8 3 Odcinek 3 20 km miejsce do wodowania/ odbierania kajaków, Obrocz Zwierzyniec (Zalew Rudka) szybki nurt 8 h Bagno Żurawnica Szczebrzeszyn 310,5 Brody Szczebrzeszyn próg wodny, szybki nurt Szczebrzeszyn 310,9 To drugi roztoczański odcinek szlaku kajako- wego na rzece Wieprz. Tutaj rzeka osiąga na- wet kilkanaście metrów szerokości. Jest płytka, miejsce odpoczynku z ławkami i zadaszeniem przejrzysta i bezpieczna. To odcinek polecany szczególnie dla początkujących kajakarzy i ro- 314,0 dzin z dziećmi. W początkowej części rzeka przepływa przez Otulinę Roztoczańskiego Par- miejsce do wodowania/ ku Narodowego i znaną miejscowość turystycz- odbierania kajaków, miejsce odpoczynku ną – Zwierzyniec z licznymi zabytkami z czasów z ławkami i zadaszeniem Ordynacji Zamojskiej. Począwszy od Żurawnicy szlak przebiega przez Szczebrzeszyński Park 316,0 Krajobrazowy z widokiem na charakterystyczną miejsce wodowania/ odbierania kajaków dla Roztocza szachownicę pól. Na trasie znajdu- ją się niewielkie uskoki skalne oraz miejscowe Turzyniec 318,5 spłycenia. Odcinek kończy się w Szczebrze- szynie – jednym z najstarszych miast Lubelsz- jaz niemożliwy czyzny ze słynnym pomnikiem chrząszcza. Na do przepłynięcia, przenoska odcinku występują dwie przeszkody – śluzy na Bagno 319,8 Zalewie Rudka i w Turzyńcu. W tych miejscach miejsce wodowania/ musimy przenieść kajak. odbierania kajaków Spływ rozpoczynamy w miejscowości Obrocz, Zwierzyniec 323,9 na lewym brzegu rzeki. Dla turystów dostępny mi, w których możemy odpocząć i posilić się. Po miejsce wodo- jest duży parking i toalety. Znajduje się tu wie- około 2 godzinach podróży mijamy pierwsze wania kajaków, przenoska le wypożyczalni kajaków obsługiwanych przez zabudowania. Oznacza to, że zbliżamy się do *rmy zajmujące się organizacją spływów i trans- Zalewu Rudka.
    [Show full text]
  • Wykaz Szlaków Turystycznych Ziemi Biłgorajskiej Szlaki Rowerowe
    Wykaz szlaków turystycznych Ziemi Biłgorajskiej Szlaki rowerowe: 1.Szlak im. Tadeusza Iwanowskiego – znaki niebieskie - 32,5 km Biłgoraj – Smólsko Małe – Majdan Nowy – Króle – Lipowiec Nowy – Pisklaki - Szostaki – Podso śnina – Osuchy Tadeusz Iwanowski „Ney” urodził si ę w Grabowie na Wołyniu w 1916 roku. W 1931roku przyjechał do Biłgoraja. Jako ucze ń 7 klasy szkoły powszechnej wst ąpił do Zwi ązku Harcerstwa Polskiego. Brał udział w Jubileuszowym zlocie harcerstwa w Spale w 1935 roku. W kampanii wrze śniowej 1939 roku walczył w 9 Pułku Piechoty Legionów i został ranny. W trakcie okupacji został mianowany komendantem konspiracyjnego hufca ZHP w Biłgoraju. Wst ępuje w szeregi Armii Krajowej współtworz ąc szpital polowy i b ędąc kwatermistrzem obwodu 665. Uwi ęziony przez Urz ąd Bezpiecze ństwa w 1944 r. zostaje odbity 28 stycznia 1945 r. przez Konrada Bartoszewskiego „Wira” w słynnej akcji na biłgorajskie wi ęzienie. W latach 1956-59 ponownie pełni funkcj ę komendanta hufca ZHP w Biłgoraju, lecz ze wzgl ędu na swoj ą polityczn ą przeszło ść zostaje wykluczony z ZHP. Brał udział w ekshumacji poległych partyzantów w bitwie pod Osuchami i w lesie na Rapach. W 1956 roku jest współzało Ŝycielem powstaj ącego Oddziału PTTK w Biłgoraju, gdzie aktywnie działa w Komisji Krajoznawczej i pełni funkcj ę wiceprezesa Zarz ądu Oddziału. Prowadzi samodzielne badania i zbiera pami ątki historyczne dotycz ące Ziemi Biłgorajskiej. Jest współzało Ŝycielem w 1968 roku Biłgorajskiego Towarzystwa Regionalnego. Zmarł w 1988 roku. Niebieski szlak rowerowy Biłgoraj – Osuchy ma długość 38 km. Prowadzi w cało ści przez teren powiatu biłgorajskiego. Znaczna cz ęść trasy prowadzi dolin ą najwi ększej rzeki Ziemi Biłgorajskiej Tanwi.
    [Show full text]
  • Lublin Region
    Lublin region Total area of the 25 122 km2 voivodeship Number of citizens: 2139.7 thousand - in urban areas 46.2% Population per 1 km2 85 persons/km2 Principal city Lublin Bigger cities in the Chełm, Zamość, Biała Podlaska, Puławy, voivodeship Świdnik Special Economic Zones Tarnobrzeg Starachowice Mielec Industrial& Technology Lublin Science and Technology Park, Parks Puławy Science and Technology Park, Świdnik Regional Industrial Park, Southeastern Science and Technology Park in Zamość Regional Investor Lublin Assistance Centre Lublin voivodeship, or Lublin region (in Polish województwo Lubelskie) is a voivodeship, or province, region, located in southeastern Poland. The economy of the region is based on agriculture, because Lublin region is a large and important farmland in Poland. Due to good soil and climatic conditions Lublin region is the country’s leader in crop-raising and fruit-growing, especially hops, soft fruit and tobacco. The voivodeship owes its dynamic economic growth to, among other things, investments in the region’s key industries with large development potential. They include: • machinery industry • automotive industry • aircraft industry • BPO and IT • furniture industry (with a clear development tendency, especially in terms of export) • food industry (aimed at the development of food processing technologies and biotechnology in the food sector) 1. Lublin region is the gateway to the East – Pan-European transport corridor o the route east-west/north-south. – Well-developed border crossing infrastructure with Ukraine (4 border crossings) and Belarus (3 border crossings). – Well-developed broad-gauge railway network to facilitate the transport of goods to the Commonwealth of Independent States. – Border area between the European Union and the Customs Union (Russia, Belarus, Kazakhstan).
    [Show full text]
  • Annual Report PKP Polskie Linie Kolejowe S.A
    Annual report PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. for 2017 Table of contents Foreword by the President of the Management Board..............................................................................4 Members of the Management Board and the Supervisory Board .........................................................5 Financial result...........................................................................................................................................................6 Company assets.................................................................................................................................................................6 Source of assets financing..............................................................................................................................................8 Equity....................................................................................................................................................................8 External capital...................................................................................................................................................................8 Economic-financial results...............................................................................................................................................10 Train path sales........................................................................................................................................................13 Rendering access to railway
    [Show full text]
  • ANNEX A. Preferences and Needs of Afforestation Based on the National Woodland Extension Programme Preferences and Needs Increase with Points
    ANNEX A. Preferences and needs of afforestation based on the National Woodland Extension Programme Preferences and needs increase with points. 1 ANNEX B. Projects implemented by the Polish Ministry of Agriculture under Phare programme during 1998-2003 period No Project title Budget breakdown per project (MEUR) Phare Polish co- Total financing Phare 1998 1. PL9805.01 Institution Building of the Ministry of Agriculture 2,3 0,5 2,8 for the Integrated Administration and Control System 2. PL9805.02 Reform and strengthening of the veterinary 2,657 1,0 3,657 administration 3. PL9805.03 Implementation of an animals identification and 2,5 2,5 5,0 registration system Total 7,457 4,0 11,457 Phare 1999 1 PL9906.01 Phyto-sanitary Administration for future external 5,5 2,12 7,62 borders 2 PL9906.02 Veterinary administration at future external borders 8,15 6,95 15,1 3 PL9906.03 Joint Phare/EBRD dairy facility 8,0 8,0 40,0 (including 24 – EBOR) 4 PL9906.04 Preparation for the implementation of the Common 5,9 2,4 8,3 Agricultural Policy. Total 27,55 19,47 71,02 Phare 2000 PL0006.01: Institution building for rural development 1 2,0 0,83 2,83 PL0006.02: Institution building for agri-environment and 2 2,0 0,54 2,54 afforestation PL0006.03: Institution building for early retirement 3 2,0 0,6 2,6 PL0006.04: Veterinary system for laboratories and disease 4 4,0 3,2 7,2 control PL0006.05: Border Inspection Posts phase II 5 4,45 2,0 6,45 PL0006.06: Phytosanitary administration 6 4,0 0,92 4,92 PL0006.07: Food control administration 7 4,0 1,0 5,0 PL0006.08: CAP Common market organisations 8 9,55 7,55 17,1 2 PL0006.09: Preparation for selected CAP instruments 9 9,6 9,45 19,05 PL0008.03 Fisheries administration 10 2,0 0,7 2,7 Total 43,6 26,79 70,39 Phare 2001 1.
    [Show full text]