Przewodnik Po Roztoczu

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Instytucja Zarządzająca PROW 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zadanie pn. „Wydanie Przewodnika po Roztoczu, foldera turystycznego i mapy Powiatu Tomaszowskiego”, opracowane przez Stowarzyszenie Perspektywy, współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Projekt dofinansowany za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania „ Tomaszowskie”.

Region Roztocze

Roztocze to jedna z najpiękniejszych krain w Polsce łącząca Wyżynę Lubelską z Podolem, rozciąga się od Kraśnika do Lwowa na Ukrainie. Jest to pasmo wzgórz o długości 180 km i szerokości od 15 do 25 km. Polska część Roztocza ma 110 km długości. Roztocze oddziela Wyżynę Lubelską i Wyżynę Wołyńską od Kotliny Sandomierskiej i Kotliny Naddniestrzańskiej. Roztocze dzielimy na trzy części: Roztocze Zachodnie, sięgające od Kraśnika do Zwierzyńca, Środkowe (Tomaszowskie) od Zwierzyńca do Narola i Wschodnie (Południowe) od Narola do Horyńca-Zdrój. Roztocze Wschodnie w dużej części znajduje się po stronie ukraińskiej.

Malowniczy krajobraz Soch Kwitnące wrzosowiska w Nadleśnictwie

4 5 Roztocze Zachodnie

Roztocze Zachodnie zwane lessowym rozciąga się od Kraśnika na pół- nocy i sięga do Szczebrzeszyna na południu. Na zachodzie granicę Roztocza Zachodniego stanowią Janów Lubelski i Frampol na wschodzie zaś granicą obszaru jest Sułów, Turobin, Batorz i Szastarka. Roztocze Zachodnie dzieli się na Szczebrzeszyńskie i Gorajskie; Roztocze Szczebrzeszyńskie i Gorajskie rozdziela od siebie dolina rzeki Por. Do najciekawszych miejsc na Roztoczu Zachodnim należą: Szcze- brzeszyn, wieś Mokrelipie, Trzęsiny, Kawęczynek, grodzisko wczesnośre- dniowieczne „Sutiejsk” w Sąsiadce i bazylika św. Antoniego Padewskiego i klasztor bernardynów w Radecznicy. Roztocze Zachodnie charakteryzuje się wzgórzami z epoki górnej kredy, przykrytymi grubą warstwą lessu. Cały obszar poprzecinany jest gęstą siecią suchych wąwozów, które powstały po- przez erozję gleb. Największe ich skupiska znajdują się w tzw. „Piekiełku”, które leży pomiędzy Szczebrzeszynem a Wywłoczką, oraz między Batorzem a Turobinem. Wąwozy i ich rozgałęzienia mają długość wielu kilometrów, a ich głębokość sięga miejscami nawet ponad 20 metrów. We wschodniej części Roztocza Zachodniego – prawie w całości – leży Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy (SzPK), który został utworzony w 1991 r. ze względu na wyjąt- kowe walory przyrodniczo-krajobrazowe. Park zajmuje obszar o powierzchni ponad 20 ha.

Letni krajobraz z okolic wsi -Zagroble Las Cetnar w okolicach Kawęczynka

6 7 Gmina i miasto

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1593 r. Włość szczebrze- ską nabył Jan Zamoyski i włączył ją do Ordynacji Zamoyskich. Usytu- owanie Szczebrzeszyna w miejscu, gdzie krzyżowały się ważne węzły komunikacyjne: wschodni z Kijowa do Krakowa i północny znad Bałtyku do Bizancjum, tzw. „Szlak Burszty- nowy”, stwarzało szansę szybkiego i systematycznego rozwoju han- dlowego i kulturalnego. Położenie to miało także i ujemne znaczenie, gdyż tędy szły najazdy Turków, Tata- rów, Kozaków czy Szwedów, którzy niszczyli miasto i jego zabytki (m.in. zamek i otaczające miasto mury, których znaczne partie przetrwały Pomnik chrząszcza w Szczebrzeszynie do II wojny światowej, a znikome resztki znajdują się nadal w obrębie szpi- tala). Okolice miasta są bardzo zróżnicowane. Przez Szczebrzeszyn przebie- ga szlak „Partyzancki” oraz Centralny Szlak Rowerowy Roztocza. W okolicach mia- sta wytyczono kilka ście- żek, z których najciekawsza – czerwona, przyrodniczo -kulturowa o długości 12 km prowadzi z Rynku przez Pie- kiełko do Kawęczynka.

Malowniczy krajobraz z okolic Szczebrzeszyna

8 9 WARTO ZOBACZYĆ Gmina i miasto Pomnik Chrząszcza, ul. Klukowskiego, pomnik Chrzą- szcza, Rynek, kościół św. Miko- Janów Lubelski łaja (XVII w.), Rynek, synagoga, ul. Sądowa – jedna z najstar- szych synagog w Polsce, cer- Położony jest na pograniczu kiew Zaśnięcia NMP, ul. Cmen- Roztocza Zachodniego, południo- tarna (klucz dostępny w IT), wego skraju Wyżyny Lubelskiej oraz cmentarz żydowski, ul. Cmen- Równiny Biłgorajskiej, czyli północ- tarna, kościół św. Katarzyny, nego krańca Kotliny Sandomierskiej. ul. Klukowskiego, grodzisko Miasto znajduje się nad rzeką Białką. ze śladami fosy, ul. Zamkowa, Na południe od Janowa Lubelskiego park nad Wieprzem, ul. Targo- rozciągają się Lasy Janowskie, stano- wa, stary Młyn, ul. Klukowskie- wiące zachodnią część kompleksu go, wąwozy lessowe – otaczają leśnego Puszczy Solskiej. Szczebrzeszyn, Szczebrzeszyń- ski Park Krajobrazowy, prywat- WARTO ZOBACZYĆ ne galerie artystów – galeria Kościół św. Mikołaja w Szczebrzeszynie Sanktuarium Matki Bożej Roztocze (ul. Klukowskiego) i galeria Szczebrzeszyn (ul. Cmentarna). Różańcowej Łaskawej, mieszczące się w dawnym zespole klasztornym Ścieżki rowerowe i szlaki piesze dominikanów, kościół parafialny Sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lub. Znakowane trasy w tym ścieżka turystyczno-poznawcza Szczebrzeszyn pw. św. Jana Chrzciciela, klasztor, dzwonnica-brama, najstarszy na świecie – Kawęczynek znakowana jako kwadrat z białym tłem i czerwonym skośnym pomnik Tadeusza Kościuszki z 1818 r., nowy cmentarz żydowski w Janowie paskiem, Centralny Szlak Lubelskim, stary cmentarz żydowski w Janowie Lubelskim, zalew janowski, Rowerowy Roztocza zna- sztuczny zbiornik wodny (pow. 40 ha), dziewicze lasy wchodzące w skład kowany na czerwono, Cen- największego kompleksu leśnego w Polsce, w bezpośredniej okolicy znaj- tralny Szlak Pieszy Roztocza dują się: Lasy Janowskie – w których znajdują się: park krajobrazowy Lasy znakowany na niebiesko, Janowskie; skansen leśnej kolejki wąskotorowej; stadniny koni, w tym osto- szlak zielony, szlak czarny. ja konika Biłgorajskiego w Szklarni. Porytowe Wzgórze – miejsce naj- większej bitwy partyzanckiej na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej. Puszcza Solska W Janowie siedzibę mają Muzeum Regionalne oraz Muzeum Przyrodnicze. W mieście zachował się układ urbani- Macewy na kirkucie w Szczebrzeszynie Leśny zakątek w Puszczy Solskiej styczny z poł. XVII wieku.

10 11 Roztocze Wschodnie

Roztocze Wschodnie, zwane też Roztoczem Południowym zajmuje po- wierzchnię 1056 km2. Przecięte jest granicą polsko-ukraińską; na Ukrainie sięgające po Lwów. Graniczy z Kotliną Pobuża (Równiną Bełską) na północ- nym wschodzie, Kotliną Sandomierską (Równiną Biłgorajską i Płaskowyżem Tarnogrodzkim) na południowym zachodzie, Wyżyną Lubelską (Roztoczem Środkowym) na północy oraz Wyżyną Podolską (na Ukrainie) na południowym wschodzie. Granicę z Roztoczem Środkowym można wyznaczyć wzdłuż obni- żenia ciągnącego się od Lubyczy Królewskiej do Narola. Roztocze wschodnie pod względem obszaru jest kilkakrotnie mniejsze od Środkowego, ale może się pochwalić najwyższymi wzniesieniami całego polskiego Roztocza: Długim Gorajem (392 m n.p.m) i monumentalnym Wielkim Działem (390 m n.p.m) oraz Krągłym Gorajem (388,7 m n.p.m.), a po stronie ukraińskiej Czartowską Skałą (409,0 m n.p.m.). W polskiej części Roztocza Wschodniego znajduje się Południoworoztoczański Park Krajobrazowy.

Cerkiew Podwyższenia Krzyża św. w Dziewięcierzu Cerkiew św. Mikołaja w Radrużu

12 13 Gmina i miasto Cieszanów

Północne obszary gminy Cieszanów usytuowane są na skraju Roztocza i grani- czą z masywem Puszczy Solskiej, gmina leży w dolinie rzeki Brusienki. Cieszanów zachował dawny układ architektoniczny z centralnie położonym rynkiem. To do- skonałe miejsce do wypoczynku, w po- bliżu miasta położony jest jeden z naj- ciekawszych rezerwatów przyrody w tej części Polski – Jedlina. Niedaleko Nowego Cerkiew św. Jerzego w Cieszanowie Lublińca, na potoku Lubówka znajduje się duży zespół stawów. Utworzono w nim użytek ekologiczny Sopilne. Drugi użytek ekologiczny, Komań znajdu- je się w kompleksie stawów na potoku Paucza. Nieopodal Chotylubia warto zobaczyć miejsce o niezwykłych walorach przyrodniczych. Jest to uroczysko Świnioryje – duże rozlewisko wodne, powstałe wskutek przegrodzenia przez bobry niewielkiego strumienia.

WARTO ZOBACZYĆ Liczne zabytki architektury sakralnej, leżące na szlaku architektury drewnianej; cerkiew w Gorajcu z 1586 r., cerkwie (w części zmienione na ko- ścioły) w Chotylubiu, Kowalówce i Dachnowie, murowane – w Cieszanowie, Nowym Siole, Niemstowie, Nowym i Starym Lublińcu. Wzniesiony w 1800 r. kościół parafialny pw. św. Wojciecha w Cieszanowie, synagoga, pomniki. Dawne sowieckie betonowe schrony bojowe „Linii Mołotowa” z 1940 r., umiejscowione w okolicach Nowego Sioła, Dachnowa, Chotylubia i Rudki. Ruiny obronnego dworu (XVII w.) w Nowym Siole

14 15 Gmina i miasto Narol

Gmina położona jest na po- graniczu dawnej Galicji i Kongre- sówki, znana jest z niezwykłych walorów turystycznych. Spotkać tu można zarówno przykłady ar- chitektury ludowej jak i dwory ziemiaństwa, drewniane cerkwie, pozostałości zabytków kultury ży- dowskiej oraz bunkry Linii Moło- towa z okresu II wojny światowej. Malowniczym położeniem gmina przyciąga turystów, jest tutaj ci- sza, nieskażona przyroda, sieć Ratusz w Narolu szlaków i ścieżek turystycznych oraz trasy rowerowe. Bliskość rzeki Tanew to także ogromny atut tej gminy. Niemal połowa powierzchni, jaką zajmuje gmina, znajduje się w obrębie Południoworoztoczańskiego Parku Krajobra- zowego oraz Puszczy Solskiej. Tutaj można znaleźć trzy rezerwaty przyrody. „Źródła Tanwi” to rezerwat torfowiskowy, położony w okolicy wsi Huta Zło- my. Tutaj także zaczyna swój bieg Tanew – jedna z największych i najczyst- szych rzek Roztocza i Polski. Przez rezerwat biegnie ścieżka przyrodniczo- dydaktyczna „Kobyle Jezioro”. W pobliżu znajduje się też Wielki Dział. „Las Bukowy” – położony między Narolem, a Rudą Różaniecką, na terenie którego znajduje się piękny drzewostan z ponad 150-letnimi bukami i jodłami.

WARTO ZOBACZYĆ Rynek, pałac Łosiów, Centrum Koncertowo-Wystawiennicze (cerkiew na Krupcu), starą szkołę, pałac w Rudzie Ró- żanieckiej, kościół w Lipsku, Izbę Pamięci w Lipsku, schrony bojowe Linii Mołotowa, cerkiew w Woli Wielkiej, cerkiew w Łówczy. Cerkiew w Woli Wielkiej

16 17 Gmina i miasto Horyniec-Zdrój

Położony na pograniczu Płaskowyżu Tarnogórskiego i Roztocza Wschodniego. Miej- scowość uzdrowiskowa słynąca z wód siarczanowych i najlep- szych borowin w Europie.

WARTO ZOBACZYĆ Pałac Płońskich, teatr dworski z I poł. XIX w., kościół zdrojowy (dawniej służył jako cerkiew greckokatolicka), dzwon- nica trójłukowa, krzyż bruśnień- ski z dawnego cmentarza przed- Cerkiew w Radrużu cerkiewnego, cmentarz parafialny z mauzoleum Ponińskich, kościół i klasztor Franciszkanów, cerkwie drewniane w Radrużu (jedna UNESCO), Nowym Bruśnie, Woli Wielkiej, Łówczy, cerkwie pełniące role kościołów katolickich w Prusiu i Radrużu, byłe cerkwie murowane w Werchracie, pozostałości po cerkwiach w Dziwięcierzu i na Monastyrze.

Cmentarz w Radrużu Cerkiew w Prusiu

18 19 Roztocze Środkowe

Graniczy od zachodu z Roztoczem Zachodnim, od północy z Padołem Za- mojskim, od wschodu z Grzędą Sokalską i Równiną Bełską a od południa z Roz- toczem Wschodnim i Równiną Biłgorajską. Zajmuje powierzchnię 1251 km2. Roztocze Środkowe to najciekawsza, najlepiej zagospodarowana i naj- chętniej odwiedzana przez turystów część Roztocza. Charakteryzują ją wapien- ne wzgórza i piaszczyste doliny porośnięte pachnącymi żywicą lasami sosno- wymi, malownicze miasteczka, ciekawe zabytki oraz wspaniała przyroda, m.in. lasy Roztoczańskiego Parku Narodowego, Krasnobrodzki Park Krajobrazowy oraz barwne przełomy Tanwi i Sopotu jak również wiele innych rezerwatów i pomników przyrody. Region leży głównie w granicach woj. lubelskiego, obejmując tylko północno-wschodni fragment woj. podkarpackiego w okolicach Narola. Roz- pościera się na terenie czterech powiatów: zamojskiego, biłgorajskiego, to- maszowskiego i lubaczowskiego. Roztocze Środkowe ciągnie się od Szczebrze- szyna do poprzecznego obniżenia między Narolem a Lubyczą Królewską. W obrębie regionu leży 6 miast: Tomaszów Lubelski, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec, Krasnobród, Józefów i Narol, ponadto miejscowości Bełżec, Luby- cza Królewska, Susiec, Guciów, Tarnawatka, Krynice, Adamów.

Leśny zakątek z okolic Tomaszowa Lubelskiego Zabytkowy układ wodno-pałacowy w Zwierzyńcu

20 21 Gmina i miasto Józefów

Miasto założył w 1725 r. Tomasz Józef Zamoyski. Centrum miasta stanowił rozle- gły rynek na planie kwadratu o boku 170 m, z ratuszem po środku, podcieniowymi drew- nianymi domami w pierzejach. W 1820 r. ro- dzina żydowska Waxów założyła drukarnię, z której książki sławiły Józefów w kraju i poza jego granicami. W centrum miasta na środ- ku dawnego rynku (obecnie Placu Wyzwo- lenia) stoi pomnik poświęcony bohaterom powstania styczniowego i II wojny świato- wej. W północnej części pierzei usytuowany jest dawny ratusz i gmach Urzędu Miasta i Gminy, a między nimi znajduje się zegar Wieża widokowa w Józefowie słoneczny. Miasto ze względu na świetne walory krajoznawcze jest odwie- dzane przez wielu turystów. Powodem tego jest także dogodne położenie w centrum Roztocza i Puszczy Solskiej. Działa tutaj zalew rekreacyjny oraz dwa zbiorniki dla wędkarzy.

WARTO ZOBACZYĆ Ratusz z 1775 roku, XIX-wieczną synagogę, XIX-wieczny kościół para- fialny, kamieniołomy z wieżą widokową, park przykościelny – dawny cmen- tarz, cmentarz parafialny – wiele zabytkowych nagrobków z XIX i XX wieku, w tym grób poety Mieczysława Roma- nowskiego, liczne drzewa – pomniki przyrody, XIX-wieczny kirkut, od cza- sów wojny pozostający w stanie de- wastacji, XIX-wieczna kapliczka z ko- pią obrazu Matki Boskiej Leżajskiej w północno-wschodniej części rynku, pomniki w miejscach bitew z roku 1863 i z lat 1939-1944. Zalew w Józefowie

22 23 Gmina i miasto Krasnobród

To urokliwe miasteczko le- żące nad Wieprzem w otoczeniu wzgórz i lasów Krasnobrodzkiego Parku Krajobrazowego. Krasno- bród jest uzdrowiskiem i popu- larnym ośrodkiem turystycznym. Latem najatrakcyjniejszą formą wypoczynku jest plażowanie i ką- piel w tutejszym zalewie. Doskona- łym punktem widokowym jest po- łożony dość wysoko kamieniołom, na północ od zalewu, gdzie usytu- owana jest baszta widokowa. Wnętrze Sanktuarium Maryjnego w Krasnobrodzie Krasnobród (zwany małą Częstochową) to ponadregionalny ośrodek kultu religijnego. Najcenniejszym zabytkiem miasta jest Sanktuarium NMP. Jego powstanie związane jest z ukazaniem się 5 sierpnia 1640 r. mieszkań- cowi pobliskiej Szarowoli – Matki Bożej. Barokowy kościół Nawiedzenia Naj- świętszej Marii Panny po- wstał w latach 1690-1699. Jego fundatorką była kró- lowa Maria Sobieska. Ko- ściół od 300 lat jest znanym ośrodkiem kultu maryjnego, odwiedzanym licznie przez pielgrzymów. Szczególną czcią cieszy się obraz Mat- ki Bożej Krasnobrodzkiej. Tradycją stały się międzyna- rodowe letnie koncerty or- ganowe w Sanktuarium Ma- Kaplica na wodzie w Krasnobrodzie ryjnym. W zabudowaniach

24 25 klasztoru mieści się Muzeum Wsi Gmina Krasnobrodzkiej, w którym zgro- madzone są eksponaty będące odzwierciedleniem rzemiosł ta- Susiec kich jak: garncarstwo, gontarstwo oraz meblarstwo (wyrób skrzyń krasnobrodzkich). W zespole pa- Nazwa Susiec pojawiła się łacowo-parkowym Leszczyńskich po raz pierwszy 1643 r. w doku- z XVII-XIX w. funkcjonuje Sanato- mencie, w którym ordynat Jan „So- rium Rehabilitacyjne dla Dzieci biepan” Zamoyski zgadza się na im. Janusza Korczaka, gdzie le- przeniesienie ze wsi Szara Wola czone są choroby górnych dróg huty wypalającej żelazo z rud dar- oddechowych oraz schorzenia niowych na uroczysko zwane Su- narządów ruchu. siec. Gmina Susiec leży na granicy Roztocza Środkowego i Równiny WARTO ZOBACZYĆ Biłgorajskiej. Ponad 50 proc. jej Kościół Nawiedzenia NMP powierzchni stanowią lasy z jed- z zespołem klasztornym, ul. To- nym z największych kompleksów maszowska, sanktuarium Maryj- Kaplica św. Rocha w Krasnobrodzie leśnych Lubelszczyzny, Puszczą ne, kaplica na wodzie, aleja NMP, kaplica św. Rocha, ul. Św. Rocha, zespół Solską. To właśnie pośród sosno- klasztorny Dominikanów z XVII wieku, pałac Leszczyńskich, zalew, ścieżka wych borów płynie Tanew ze swo- edukacyjna – dinozaury, Muzeum Sztuki Sakralnej, Muzeum Wieńców Do- imi dopływami: Sopotem, Jeleniem Szumy w rezerwacie „Nad Tanwią” żynkowych, ul. Tomaszowska, Ptaszarnia, ul. Tomaszowska, Kalwaria Kra- i Potokiem Łosinieckim. Dzięki różnicy pomiędzy płytami tektonicznymi snobrodzka, kamieniołom z wieżą widokową, ul. Sanatoryjna. dwóch sąsiednich krain na rzece powstały progi skalne – wodospady zwane przez miejscowych „szumami” i „szypotami”. Największa ich liczba znajduje się na Tanwi w pobliżu wsi Rebizanty, gdzie na niespełna półkilometrowym odcinku znajdują się aż 24 wodo- spady. Nieopodal zlokalizowane są źródła potoku Jeleń, a wypływa- jąca z nich woda spiętrzona tamą młyńską tworzy malowniczy staw „Morskie Oko”. Przy drodze do Borowych Młynów stoi murowa- ny, neobarokowy kościół św. Jana Nepomucena z 1868 r., a przy nim kryta gontem drewniana dzwon- nica. W ołtarzu głównym znaj- Jesienny pejzaż Krasnobrodu Wieża widokowa w Suścu duje się obraz patrona kościoła

26 27 św. J. Nepomucena. Kolejnym miejscem wartym odkrycia jest rezerwat „No- Gmina i miasto winy” z szeregiem niewielkich oczek wodnych na podłożu torfowiskowym oraz kamieniołomy w Nowinach – doskonały punkt widokowy na Puszczę Solską i wzgórza Roztocza. Oprócz Rezerwatu Nowiny warto zwiedzić położo- Tomaszów Lubelski ne przy drodze prowadzącej do Józefowa: Muzeum Pożarnictwa w Oseredku (5 km od Suśca) i obóz w Błudku (6 km od Suśca). Gmina ma charakter turystyczny i posiada bogatą bazę noclegową, Miasto położone jest na sty- w tym atrakcyjną sieć kwater agroturystycznych. Wiele z nich oferuje potra- ku Roztocza i Grzędy Sokalskiej, wy regionalnej kuchni, opartej na produktach z własnych lub okolicznych go- jest stolicą powiatu i największym spodarstw. (poza Lwowem) miastem na Roz- toczu. Osada powstała najprawdo- WARTO ZOBACZYĆ podobniej w 1590 r. i jej pierwotną Kościół parafialny z XIX wieku w Suścu, wzgórze „Kościółek” tzw. Zam- nazwą było Jelitowo (od herbu Za- czysko, zespół dawnej cerkwi unickiej z końca XVIII wieku (obecnie kościół moyskich „Jelita”). W 1612 r. zmie- rzymsko-katolicki) w Łosińcu, dawna cerkiew unicka z 1835 roku (obecnie niono ją na Tomaszów na cześć kościół rzymsko-katolicki) w Majdanie Sopockim, drewniane młyny z XIX II ordynata Tomasza Zamoyskiego. i XX wieku w Ciotuszy Nowej, Rybnicy i Suścu, szumy na rzece Tanew, rezer- Założenie nowego miasta skutko- wat „Czartowe Pole”, ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Nad Tanwią”, żere- wało zmianą szlaku handlowego Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej mia bobrów przy Tanwi, spływy kajakowe na rzece Tanew. ze Lwowa do Warszawy, który dotychczas prowadził przez Bełżec i . Od tego momentu szlak przebiegał przez miasta ordynacji – Tomaszów i Zamość – a następnie Lublin. Prawdopodobnie projekt miasta stworzył architekt Ber- nardo Morando, ten sam, który zaprojektował Zamość.

WARTO ZOBACZYĆ Kościół parafialny pw. Zwiastowania NMP z 1627 r., kapliczka św. Woj- ciecha (z wodą cudami słynącą), cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja Cudo- twórcy z 1890 roku, Rynek, grobowiec rodziny Bujalskich i Bohlenów z prze- łomu XIX/XX wieku, cmentarz wojenny z 1939 r., willa z 1934 roku tzw. „Cybulówka”, obecnie stacja Sanepidu, ul. Lwowska 51, „czajnia/herbaciarnia” – dom drewnia- ny z 1895 r., Rynek, Budynek Państwowej Szkoły Muzycznej, Muzeum Regionalne im. dra Janusza Petera, Izba Pamięci Terroru Komunistycznego tzw. „Smocza Jama”, Siwa Dolina, Rezerwat przyrody „Piekiełko” k. wsi Łaszczówka, Rezerwat przyrody Biała Góra Rezerwat „Czartowe Pole” k. wsi Justynówka. Rezerwat geologiczny Piekiełko

28 29 Gmina i miasto Zwierzyniec

Nazywany jest Perłą Roztocza, miasto leży na obu brzegach Wieprza, w otocze- niu wzgórz i lasów Roztoczań- skiego Parku Narodowego. W XIX stuleciu Zwierzyniec stał się centrum przemysłowym, a później administracyjnym Ordynacji. Już na przełomie XIX i XX w. był modną miej- scowością letniskową. W cza- sie II wojny światowej Niemcy urządzili w osadzie obóz dla jeńców francuskich, prze- kształcony później w obóz dla wysiedlanej ludności Zamoj- Brama wejściowa na Bukową Górę w Zwierzyńcu szczyzny. Wiele przetrzymywanych tam osób, zwłaszcza dzieci zostało ura- towanych dzięki zaangażowaniu XVI ordynata Jana Zamojskiego i jego żony Róży. Na zachód od Zwie- rzyńca w odległości 3 km przebiega granica pomię- dzy wapienno-piaskowym Roztoczem Środkowym, a lessowym Roztoczem Zachodnim. Miasto ze wszystkich stron oto- czone jest lasami, które zajmują aż 66 proc. po- wierzchni gminy. Z myślą o letnikach i mieszkań- cach urządzono park zwa- Budynek zarządu Ordynacji Zamojskiej z XIX wieku ny ogrodem skarbowym

30 31 i umieszczono w nim Po- mnik Szarańczy przenie- siony z Hamerni. Świad- kiem krwawych zmagań I wojny światowej jest cmentarz wojenny, kryją- cy groby osób kilku naro- dowości. Ostatni ordynat pod fałszywymi zarzuta- mi trafił na kilka lat do więzienia. Zwierzyniec wyszedł obronną ręką, Pałac Plenipotenta, obecnie siedziba Roztoczańskiego PN ale nowe części miejscowości trzeba było odbudować. W 1990 r. Zwierzyniec otrzymał prawa miejskie.

WARTO ZOBACZYĆ Barokowy kościół „Na wodzie” p.w. św. Jana Nepomucena z XVIII w., pałac dawnej Ordynacji Zamojskiej, tzw. Pałac Plenipotenta z XIX w. (obec- nie siedziba dyrekcji RPN, budynek zarządu Ordynacji Zamojskiej z XIX wieku i cztery oficyny, willa Potockich i willa Kosteckich z I połowy XX wieku, Ośro- dek Edukacyjno-Muzealny RPN, rezerwat i wzniesienie Bukowa Góra, stawy Echo, liczne pomniki, tablica w kościele p.w. Matki Bożej Królowej Polski upa- miętniająca obóz zagłady z 1940 r. i makieta tego obozu.

Koniki Polskie w Roztoczańskim Parku Narodowym na Stawach Echo

32 33 Roztocze Ukraińskie i Lwów

Roztocze po stronie ukraińskiej jest w dalszym ciągu tajemnicze i nie- odkryte przez turystów. Tutaj znajduje się większa część Roztocza Wschodnie- go, które dzieli się na Rawskie, Janowskie i Lwowskie. Jest to teren urzekający krajobrazowo, przyrodniczo i kulturowo. Znaczna część ukraińskiego Roztocza jest niedostępna dla turystów. Znajduje się tu największy poligon w Europie – Jaworowski Wojskowy Poligon, który do celów ćwiczebnych i taktycznych wykorzystuje 29 700 hektarów. Ze względu na wysokie walory przyrodnicze regionu w 1984 roku powstał rezerwat Park Przyrodniczy „Rezerwat Roztocze”, który położony jest na europejskim dziale wodnym na styku trzech regionów florystycznych Karpat, Polesia i Podola. Występuje tu wiele roślin rzadkich i chronionych wpisanych do Czerwonej Księgi Ukrainy. W 1998 roku założony został Jaworowski Narodowy Park Przyrodniczy o powierzchni 7 078,6 ha. Lwów w 1998 r. wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To przepiękna metropolia, przesiąknięta polskością i wspaniałymi zabytkami. Po- czątek Lwowa sięga połowy XII w., założycielem był ruski książę Daniel, nazwa Lwów nawiązuje do imienia jego syna – Lwa. Zwiedzanie Lwowa często zaczy- na się od słynnych Wałów Hetmańskich. Na płn. skraju Wałów znajduje się monumentalny gmach teatru i opery, zbudowany w latach 1897-1900. Usytu- owany jest tam pomnik Adama Mickiewicza, jak również Cmentarz Łyczakow- ski założony w 1789 r., oraz Cmentarz Orląt Lwowskich.

Bazylika Archikatedralna Jaworowski Park Narodowy Wniebowzięcia NMP we Lwowie

34 35 Lubaczów – Muzeum Kresów w Lubaczowie Galeria Fotografii „Ratusz” Zamojskiego Towarzystwa ul. Sobieskiego 4, tel. 16 632 18 02 Fotograficznego Informacje Mokrelipie k. Radecznicy – Gospodarstwo Pasieczne Rynek Wielki 13, tel. 84 639 21 69 ULIK – Muzeum Wsi i Skansen Pszczelarski Galeria Starej Fotografii Mokrelipie 85, 22-463 , tel. 84 681 80 70, ul. Staszica 15, tel. 600 794 970 537 317 366 Izba Leśna we Floriance praktyczne Obsza – Skansen zagroda Roztocze Górecko Stare 105, 23 – 460 Józefów tel. 84 689 10 10, 508 019 971 tel. 84 867 22 86 wew. 365 Oseredek – Muzeum Pożarnictwa Guciów – Zagroda Wiejska – Grodzisko – Ścieżka Arche- Oseredek 24, 22–672 Susiec, tel. 84 665 44 10 ologiczna – Muzeum Przyrodniczo-Etnograficzne, Anna Informacja turystyczna Osuchy k. Łukowej – Muzeum Bitwy Partyzanckiej i Stanisław Jachymek w Osuchach Guciów 19, tel. 84 660 89 00 Tomaszów Lubelski Roztoczański Park Narodowy, tel. 84 687 40 60 – GOK Łukowa LOT „Roztocze” Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Radruż – Zespół Cerkiewny w Radrużu (UNESCO) NOCLEGI (wybrane) ul. Rynek 3/2a Punkt Informacji Turystycznej tel. 606 357 108, 693 699 420 – Janina Kulczycka tel. 84 665 85 05 Plażowa 2, 22-470 Zwierzyniec Tomaszów Lubelski i okolice Ruszów k. Łabuń – Olejarnia Świąteczna – ekomuzeum, e-mail; [email protected], [email protected] tel. 84 68 722 86 Hotel „Antoni” tłoczenie i degustacja świeżego oleju www.roztoczewita.pl Łaszczówka Kolonia 59, tel. 84 66 60 180, 66 50 971, 797 325 503 Ruszów 9, 22–437 Łabunie, tel. 604 292 275, 504 979 855 czynne; pn.-pt. 8.00-16.00 (IX-VI) Obiekty muzealne, izby regionalne Hotel i Spa Arkadia Siedliska k. Lubyczy Królewskiej – Muzeum pn.-pt. 8.00-17.00 (wakacje) Łaszczówka Kolonia 79, tel. 84 665 79 30, 695 895 664 Bełżec – Muzeum Miejsce Pamięci Narodowej – Oddział Skamieniałych Drzew sob. 9.00-14.00 (wakacje) „Dworek Dąbrowa” Państwowego Muzeum na Majdanku tel. 724 163 307 Susiec – Gminny Ośrodek Kultury Dąbrowa Tomaszowska 93, tel. 782 455 223 ul. Ofiar Obozu 4, tel. 84 665 25 10, fax. 84 665 25 11 Tomaszów Lubelski – Muzeum Regionalne ul. Tomaszowska 100, 22-672 Susiec Agroturystyka “Dukatówka” e-mail: [email protected], www.belzec.eu im. dra Janusza Petera tel. 84 665 44 10 w. 22, kom. 531 475 652 Zatyle 10B k. Bełżca, tel. 691 762 443 Biłgoraj – Muzeum Ziemi Biłgorajskiej ul. Zamojska 2, tel. 84 664 37 20 e-mail: [email protected] Hotel “Xavier” Kościuszki 86, tel./fax. 84 686 27 33 Izba Pamięci Terroru Komunistycznego Krasnobród – Informacja Turystyczna ul. Jana III Sobieskiego 14, Lubycza Królewska, Skansen Zagroda Sitarska ul. Lwowska 64, Tomaszów Lubelski, tel. 84 664 39 93 ul. Tomaszowska 25, tel. 84 534 28 42 tel. 84 664 53 41 ul. Nadstawna 32, tel. 84 686 04 84 Cerkiew p.w. św. Mikołaja Cudotwórcy e-mail: [email protected], www.it.krasnobrod.pl Gmina Susiec Cieszanów – Centrum Konferencyjno-Wystawiennicze ul. Rynek 13, Tomaszów Lubelski, tel. 783 104 741, Biłgoraj – Informacja Kulturalna i Turystyczna Pensjonat “Sosnowe Zacisze” w dawnej cerkwi 84 664 28 36 ul. Kościuszki 41/43, tel./fax. 84 688 00 00 Susiec, ul. Turystyczna 27 Wystawa poświęcona kamieniarce bruśnieńskiej. Ulów k. Tomaszowa Lubelskiego – Izba Regionalna e-mail; [email protected] tel. 84 665 40 20, 607 711 630 tel. 16 631 10 95 w Ulowie www.muzeumbilgoraj.pl Ośrodek Wczasowy “Roztoczanka” Gorajec (gm. Cieszanów) – Cerkiew p.w. św. Paraskewy, S z k o ł a P o d s t a w o w a , t e l . 6 0 9 4 7 8 0 6 1 – A l i n a W a c k o ( o p i e k u n ) Szczebrzeszyn – Miejski Dom Kultury Susiec, ul. Tomaszowska 23 kustosz Jolanta Piotrowska tel. 721 656 531 Wysokie, gmina Zamość – Regionalna Izba pamięci ul. Sądowa 3, tel. 84 682 10 60 tel. 84 665 48 07, 605 924 859 Górecko Kościelne – Muzeum Etnograficzne w Wysokiem, Wysokie 84 www.mdk.szczebrzeszyn.pl “Aga” Pokoje Gościnne przy kościele św. Stanisława Biskupa tel. 84 616 63 50 – kustosz Henryka Sobczuk e-mail: [email protected] Susiec, ul. Tomaszowska 138 tel. 84 687 80 45 Zamość – Muzeum Zamojskie Józefów – Pawilon Geoturystyczny tel. 84 665 49 23, 661 883 878 Hrubieszów – Muzeum im. ks. Stanisława Staszica ul. Ormiańska 30, tel. 883 375 560, tel. 84 638 64 94, ul. Kościuszki 37A, tel. 84 687 96 69, tel/fax. 84 687 81 33 “Stokrotka” ul. 3 maja 11, tel. 84 696 27 83 84 638 42 02 e-mail: [email protected], www.ejozefow.pl Susiec, ul. Tomaszowska 21A Wioska Gotów w Masłomęczu Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał Horyniec Zdrój – Gminny Ośrodek Kultury tel. 84 665 49 57, 606 456 125 Masłomęcz 99, 22–500 Hrubieszów ul. Zamkowa 2, tel. tel. 882 106 007, tel./fax. 84 638 40 76 ul. Sobieskiego 4, tel. 16 631 31 05 “Krzyszówka” tel. 600 890 922 M u z e u m M a r t y r o l o g i i R o t u n d a e-mail: [email protected], www.horyniec.naszgok.pl Susiec, Tomaszowska 50 Józefów – Izba pamięci Mieczysława Romanowskiego – ul. Męczenników Rotundy 1, tel. 692 162 219 – kustosz Paweł Cieszanów – Centrum Kultury i Sportu tel. 84 665 48 63, 782 555 662 poety i powstańca z 1863 roku Łyś ul. Kościuszki 4, tel. 16 631 10 95 “Domowe Zacisze” ul. Górnicza 21 (Szkoła Podstawowa), tel. 84 687 80 79, 602 Muzeum Sakralne Kolegiaty Zamojskiej [email protected], www.ckis.cieszanow.oap.pl Susiec, ul. Słoneczna 10 125 995 – Edyta Nieśpiał (opiekun) ul. Kolegiacka 1 A, tel. 84 639 26 14; tel./fax. 84 639 23 83 Bełżec – Urząd Gminy Bełżec pok. nr 5 tel. 84 665 49 87, 669 799008 Izba Muzealna Pamięci im. Adama Grochowicza Panorama Starego Miasta – punkt widokowy ul. Lwowska 5, tel 84 665 24 45 wew. 22, 84 665 21 82 “Jelonek” Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie na dzwonnicy przy katedrze www.belzec.pl Susiec, ul. Partyzantów 1 ul. Krótka 9, tel. 84 687 81 22 ul. Kolegiacka 1 A, tel. 84 639 26 14; tel./fax. 84 639 23 83 Lubycza Królewska – Gminna Biblioteka Publiczna tel. 84 665 49 96, 663 150 302 Krasnobród – Muzeum Wsi Krasnobrodzkiej i Geologicz- Trasa turystyczna w Bastionie VII ul. Jana III Sobieskiego 6, tel. 513 122 918 “Leśny Zajazd” no-Garncarskie przy Sanktuarium Nawiedzenia N.M.P. ul. Łukasińskiego 2, tel. tel: 84 638 52 56, 84 639 30 18, e-mail: [email protected], www.gbp.lubycza.cal24.pl Susiec, ul. Piwna 8 w Krasnobrodzie-Podklasztor 519 637 881 Zamość tel. 84 665 48 17, 519 308 472 ul. Tomaszowska 18, tel. 84 660 71 43 Trasa turystyczna w podziemiach oficyny Ratusza Zamojskie Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej “Mira” Krasnobrodzkie Dinozaury – ścieżka edukacyjna Zamojskiego – Zarządca Zamojskie Centrum Informacji Rynek Wielki 13 (Ratusz), tel. 84 639 22 92/fax. 84 672 08 13 Susiec, ul. Partyzantów 3 ul. św. Rocha tel. 694 789 450, 664 966 533 Turystycznej i Historycznej. Zwiedzanie w grupach 15 os. e-mail: [email protected]; www.zci.zamosc.pl tel. 84 665 49 27, 609 517 781 Szur k. Krasnobrodu – Galeria Szur po wcześniejszym zgłoszeniu w informacji turystycznej, Forteczne Centrum Informacji Turystycznej “Na Dole” Szur 22, tel. 696 817 079, 606 366 270 tel. 84 639 22 92 i Historycznej Susiec, ul. Partyzantów 20 Majdan Wielki k. Krasnobrodu – Galeria Sztuki Ludowej Ogród Zoologiczny im. Stefana Milera ul. Łukasińskiego 2e, tel. 84 538 17 33 tel. 609 033 355, 691 493 713 Majdan Wielki 176, 22 – 440 Krasnobród ul. Szczebrzeska 12, tel. 84 639 34 79; tel./fax.: 84 639 34 70 e-mail: [email protected], www.zci.zamosc.pl “Pod Sosnami” Mieczysław Portka, tel. 84 660 78 94, 500 180 268, Kojec w parku Miejskim z makietą Zamościa PTTK Oddział Zamość Susiec, ul. Tomaszowska 17 warsztaty dla młodzieży Kazamata Wschodnia Bastionu II – wystawa kostiumów ul. Łukasińskiego 2e, tel. 84 538 17 44, 516 148 522 tel. 84 665 49 78, 728 583 390 Lipsko k. Narola – Izba Pamięci w Lipsku historycznych XVI–XX w. e-mail; [email protected], www.zamosc.pttk.pl “Sami-Swoi” ul. Mogiłek 1, tel. 16 631 70 19 tel. 885 451 313 Zwierzyniec – Zwierzyniecki Ośrodek Kultury i Rekreacji Susiec, ul. Długa 10 opiekun obiektu – Krystyna Szajdecka Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Zamojska BWA ul. Słowackiego 2, tel.84 687 26 60 wew. 38 tel. 84 665 49 92, 691 371 870 ul. Staszica 27, tel. 84 638 57 82, tel./fax.84 639 26 88

36 37 “U Bronka” Nowa Wieś 12 Stanica wędkarska, Horyniec Zdrój, ul. Sobieskiego 11, tel. 503 994 014 Susiec, ul. Tomaszowska 52 tel. 84 660 79 32, 601 690 757 ul. Kościuszki 130, Józefów Horyniec Zdrój, ul. Krótka 1a. tel. 16 631 32 51 tel. 84 665 45 10, 730 843 665 OW “Sosnowa” tel. 606 619 017 84 627 57 30, 609 715 631 “Wojtyłówka” Kaczórki 118 „Roztocze” Horyniec-Zdrój, ul. Rolna 2a, tel. 16 631 30 61 Susiec, ul. Tomaszowska 32B tel. 505 200 805 ul.Kościuszki 126, Józefów, tel. 84 687 80 86 Horyniec Zdrój, ul. Mickiewicza 20, tel. 16 631 33 17 tel. 601 577 900 OW “Gościniec pod Bocianem” „Schronisko przy starej szkole” “Hubertus” Krasnobród, ul. Targowa 23a Górecko Stare 31 A, tel. 500 076 499 NOWY PRODUKT TURYSTYCZNY Paary Agroturystyka “Dwie Morgi Roztocza” – domek z gliny i słomy tel. 605 264 987 Krasnobród, ul. Partyzantów 20 Górniki Stare, tel. 507 840 507 “Pod Akacjami” tel. 84 660 71 77, 604 527 661 Leśniczówka Hamernia, tel. 84 687 80 11 Oseredek 144 “Gościniec przy wąwozach” inne miejscowości na Roztoczu: tel. 84 665 44 91 lub 601 339 302 Krasnobród, ul. Kościuszki 57 Gmina Adamów “Koło Młyna” tel. 84 660 78 31, 502 094 713 OW Jacnia 142, tel. 513 75 95 92, 84 535 96 66, 84 535 96 67 Wólka Łosiniecka 94A Domek Letniskowy na Polanie Pszczeliniec Gmina Południowo-Wschodni Szlak Archeologiczny to całkiem tel. 513 961 329 Krasnobród, ul. Wczasowa 48 “Polana” nowy i innowacyjny produkt w turystyce województwa lubel- “Nad Zalewem” tel. 603 912 487 Lipowiec 185 skiego. Majdan Sopocki II 54 Pokoje gościnne “Lato Leśnych Ludzi” tel. 84 687 64 30, 600 351 980 Obecnie tworzony jest on na terenie Powiatu Toma- tel. 84 666 31 22, 504 023 295 Krasnobród, ul. Sikorskiego 21 “Brzozowy Dworek” szowskiego. Ze względu na to, że Ziemia Tomaszowska na “Gościniec” tel. 609 728 548, 602 776 953 Lipowiec 1B przestrzeni dziejów była i jest niezwykłym miejscem Lokalna Majdan Sopocki II 62A “Willa na Roztoczu” tel. 600 338 317 Organizacja Turystyczna „Roztocze” chce szeroko pokazać tel. 504 191 705 Krasnobród, ul. Widokowa 2 i utrwalić w świadomości mieszkańców i turystów pojęcie Komfortowe Domki na Roztoczu tel. 534 211 110 “Siedlisko” dziedzictwa kulturowego. Majdan Sopocki I 12B “Pokoje gościnne” Chłopków 90 Obiekty, które naniesiono na szlak są warte pokazania tel. 661 900 202, 601 276 138 Krasnobród, ul. Cicha 21 tel. 84 666 71 11, 666 019 825 a co najważniejsze mają zachowaną formę terenową, dzięki “Tawerna nad Spotem” tel. 84 660 72 54, 603 764 978 Gmina Biłgoraj czemu można je zobaczyć. Na szlaku widnieją grodziska, for- Majdan Sopocki II 62B Apartamenty Centrum Turystyki Wiejskiej “Alicja” talicja oraz kurhany. Obiekty są znakowane tablicami, w chwili tel. 697 937 854, 781 519 933 Hutki 81a Gliny 7, Księżpol, tel. 603 220 999, 785 645 858 obecnej posadowiono 5 tablic informacyjnych: w Tomaszowie “Pod Brzozami” tel. 797 482 191, 512 607 602 Powiat Lubaczowski Lubelskim, Jurowie, Krynicach, Podhorcach i Łosińcu. Docelo- Majdan Sopocki II 40A Domki Letniskowe “Na Wzgórzu” Hotel „Pałacowa” wo tablic ma być ponad 40. tel. 84 665 43 46, 782 182 202 Hutki 77D Narol, ul. Parkowa 2, tel. 16 631 92 23 Właściwe opisanie i wyeksponowanie obiektów zapewni “Pod Lasem” tel. 513 025 859 “Chutor Gorajec” im lepszą rozpoznawalność, a także utrwali w świadomości Majdan Sopocki II 140 Gorajec 14, tel. 570 096 596, 510 820 855 społecznej potrzebę zachowania ich w jak najlepszym stanie tel. 603 943 365, 84 666 30 49 “Czar Roztocza” „Dębowy Dwór” dla następnych pokoleń. Otwierając się na zapotrzebowanie “U Moniki” Zwierzyniec, ul. Rudka 5d Ruda Różaniecka 128 A, tel. 16 631 38 15, 661 05 39 11 społeczne na nowoczesną turystykę historyczną, autorzy szla- Majdan Sopocki II 57A tel. 84 643 92 23, 504 172 320 „Polanka” Agroturystyka i konie ku (Magdalena i Daniel Tereszczukowie) chcieliby aby Ziemia tel. 84 680 84 57, 667 676 830 Zwierzyniec, ul. Partyzantów 72 Polanka Horyniecka 28, tel. 503 69 88 22, 509 24 48 42 Tomaszowska oraz tereny przyległe stałyt się mekką dla osób “Domki nad Tanwią” tel. 84 687 29 63, 511 213 084 „Dzikowisko” Agroturystyka i konie poszukujących zaginionego lub mało znanego dziedzictwa Huta Szumy 31 (Korkosze) Zwierzyniec, ul. Partyzantów 21 Nowiny Horynieckie 12 kulturowo-historycznego Polski Wschodniej. To na tych tere- tel. 723 466 883 tel. 84 687 23 81, 605 325 679 tel. 668 875 599, 532 146 724 nach można zajrzeć w głąb przeszłości, zobaczyć na własne “Hacjenda” Zwierzyniec, ul. Leśna 10 OW “Wędrowiec” oczy pomniki dawnych kultur, zrozumieć charakter ziem gdzie Huta Szumy 45 tel. 84 687 30 10 Os. Nowe Sioło 15, Cieszanów od wieków stykał się Zachód ze Wschodem. tel. 694 087 307, 660 462 435 Zwierzyniec, ul. Jaworowa 7 tel. 16 63 11 092 “Domki nad Potokiem” tel. 502 428 570 Rybnica 73 “Chaty Roztocza” tel. 84 665 45 04, 607 317 752 Obrocz 128 A, te. 601 445 612 “Wypoczynek u Piotra” “Ostoya Roztocze” Fotografie: Tomasz Olszewski, Łukasz Olszewski, Magdalena Malec-Tereszczuk Nowiny 27 Kawęczynek 35, 781 645 000, 662 333 555 tel. 693 795 109, 695 973 792 “Biziorówka” Tekst na podstawie materiałów Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Lubelskim “Siedlisko Dumka” Obrocz 135, tel. 505 338 099, 602 407 459 oraz Lokalnej Organizacji Turystycznej „Roztocze” Wólka Łosiniecka 2 “Kwatera Pod Bukową Górą” tel. 504 660 454 Sochy 10, tel. 609 298 000, 605 973 155 Wydano na zlecenie Stowarzyszenia Perspektywy Gmina Krasnobród Sochy 1c, tel. 601 991 380 Ośrodek “Pszczółka” Obrocz 18a, tel. 84 687 26 36 Realizacja wydawnicza: Agencja Fotograficzno-Wydawnicza Olszewski / www.olszewskiphoto.pl ul. Wczasowa 39/40, tel. 791 500 501 “Cichy Domek” ORW “Leśny Raj” Bagno 1c, tel. 664 730 531 Egzemplarz bezpłatny Krasnobród, ul. Sikorskiego 40 “U Marysi” tel. 84 660 70 71, 601 190 155 Obrocz 128a, tel. 84 687 32 30, 513 947 410 OSW “Pszczeliniec” Obrocz 83b, tel. 84 687 32 24, 723 364 186 Krasnobród, ul. Wczasowa 23 Zwierzyniec, ul. Rudka 5, tel. 84 687 24 33 tel. 84 660 70 58, 606 896 138 Gmina Józefów OW “Natura” Pokoje gościnne w dawnej synagodze Krasnobród, ul. Zamojska 23 ul. Krótka 10, Józefów, tel. 606 619 017 ISBN 978-83-64923-15-9 tel. 84 660 77 42, 608 674 134 „Kryształowa” – Pensjonat i Dom weselny Ośrodek Hippiczno-Rekreacyjny “Bretania” ul. Przemysłowa 7, Józefów, tel. 84-687 80 87 Tomaszów Lubelski 2018

38 39 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

ISBN 978-83-64923-15-9