Bulletin Heemkundige Vereniging Old Sillevold
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Bulletin heemkundige vereniging Old Sillevold Jaargang 14 Jaargang — najaar 14 2010 — Najaar 2011 Heemkundige vereniging Old Sillevold Familie Helmink te Bontebrug won de Monumentenprijs 2011. Op de omslag een foto van het pand. Bulletin Inhoud Voorwoord, Begraafplaatsproject 4 Familie Helmink te Bontebrug won de 6 Heemkundige vereniging vereniging Heemkundige Monumentenprijs 2011 — 14 Jaargang 2011 Najaar Bernard Dorrestijn Herinneringen an mien schooltied op de Clara 8 Anny Raben Zorgen voor de oude dag (1750-1850)(deel I) 10 Frans Winkels, Tiel Het leger van prins Maurits te Silvolde (1595) 17 J.H.G. te Boekhorst, Doetinchem Old Sillevold Old Sillevold Old Sillevold Old Sillevold Activiteitenkalender 42 3 Voorwoord, Begraafplaatsproject Het is nu juist op laatstgenoemde be- graafplaats dat het kerkbestuur zich Vanaf de oprichting noemen we onze i.v.m. gebrek aan ruimte, genoodzaakt vereniging: Heemkundige Vereniging ziet -tenzij de nabestaanden opnieuw ‘Old Sillevold’. De naam ’Old Sillevold grafrechten betalen- om tot ruiming wijst er op dat we een historische vere- van de oudere graven over te gaan. In niging zijn en ons op de geschiedenis het geval van ruiming dreigen dan wel van Silvolde willen richten. Maar we eens heel bijzondere zerken verloren te schrijven altijd: Heemkundige Vereni- gaan. ging ’Old Sillevold’. Daarmee willen we Dat laatste bracht ons bestuur om- aangeven dat we ons ook met de na- streeks 2005 op de gedachte het kerk- tuur en het landschap van ons dorp bestuur te vragen een aantal van die (heem/heim) willen bezighouden, en bijzondere zerken alsnog ergens op de wel tot op de dag van vandaag. Dat begraafplaats veilig te mogen stellen. doen we op sommige bijeenkomsten Als bestuur zijn we het kerkbestuur en bijna altijd tijdens onze zomer- dan ook zeer erkentelijk dat het hierin avondactiviteiten. Zo schonken we bewilligde, door hiervoor een plek bij tijdens onze zomeravondbijeenkomst de voormuur van de begraafplaats be- op woensdag 8 juni j.l. volop aandacht schikbaar te stellen. En na een aantal aan het Sillevoldse bomenbestand. On- jaren van voorbereiding kwam de in- der de deskundige leiding van me- richting van de genoemde plek in 2009 vrouw Wil Paulus van het I.V.N. wan- en 2010 tot een voorlopige afronding, delden we van de ene -al dan niet his- Dit door de plaatsing van een soort torische- boom naar de andere. Te veel berceau of loofboog met een dertigtal om hier allemaal op te noemen; mis- grafornamenten daarin. We schrijven schien moeten we er nog eens op te- ’voorlopige afronding’, want er kunnen rugkomen! altijd nog weer ’nieuwe’ oude zerken De begrippen historie en heemkunde bijgeplaatst worden. kunnen we zeker ook bezigen ten aan- Op vrijdag 28 oktober j.l. hebben we zien van de beide begraafplaatsen die deze herinneringsplek officieel ge- ons dorp rijk is, de Protestantse aan de opend. Hiertoe kwam het bestuur die Terborgseweg en de Katholieke aan de middag met een twintigtal genodigden Prins Bernhardstraat. Dat blijkt al uit ter plekke bijeen. Omstreeks drie uur de vele namen van personen en fami- richtte onze voorzitter, de heer Ber- lies die we op de vele zerken aantref- nard Dorrestijn, zich tot de aanwezi- fen, maar daarnaast ook aan de grote gen. Uit die toespraak kwam duidelijk variatie van ornamenteren van de zer- naar voren hoeveel personen en in- ken, met name op de begraafplaats. stanties hun medewerking hebben ver- 4 leend bij de totstandkoming van het geheel, en Bulletin is een uitgave van de Heemkundige vereniging spreekt dan ook zijn grote dank aan het adres van: Old Sillevold het kerkbestuur, voor de mooie plek; - de beheerder, de heer Theo van der Kemp; en verschijnt tweemaal per jaar. - de opsteller van de gebruiksovereenkomst, notaris - de heer P.H.M. Muijsers; Jaargang 14 - Najaar 2011 - de architect, wijlen de heer A.H. Themmen; - de aannemer, de firma Th. Tangelder en Zn; Redactieadres: - de hovenier/groenvoorziener, Maurits Heebink; André Tangelder - de sponsoren: gemeente Oude IJsselstreek, Rabo- Prins Willem Alexanderstr. 5 bank en Stichting Verenigde Gasthuizen.; 7064 GH Silvolde - de leden van de heemgroep Old Sillevold: tel. 0315-32 75 90 Leo ten Have, Jos ter Horst, Theo Slutter, Willy Email: Wiendels, Willy Dieker; [email protected] - de bestuursleden: Theo Koolenbrander, Ton van Internet: der Kemp en Leo Helmink; http://www.oldsillevold.nl - de maker van het herinneringsbord, wijlen de heer Siegfried Putman; Samenstelling - de grote stimulator van het geheel, wijlen de heer en vormgeving: Eric Kunst. Hierna verzocht Dorrestijn Willy Dieker de heer Theo van der Kemp het herinnerings- © 2011 Heemkundige vereniging bord op de binnenzijde Old Sillevold van de kerkhofmuur te onthullen, waaraan deze Overname van bijdragen is gaarne voldeed. toegestaan na toestemming Vervolgens wijdde de van de redactie met bronver- voorzitter nog enkele ge- melding. voelvolle woorden aan het De inhoud van de opgenomen verscheiden van de heren artikelen valt onder de verant- Eric Kunst, Anko Them- woordelijkheid van de auteurs. men en Siegfried Putman. Losse nummers € 3,50 per stuk Bestuur en redactie. Theo van der Kemp ISSN 1569-1365 5 Familie Helmink te Bontebrug won stemming en gaan de oude indeling de Monumentenprijs 2011 en de inventaris vaak ook verloren. Dit Bernard Dorrestijn alles geheel in overeenstemming met de wetten van de economie. De fami- Ook op de Open Monumentendag op lie Helmink liet echter alles bij het ou- zaterdag 10 september 2011 reikte het de. En we zeggen vandaag: gelukkig Monumentenplatform Oude IJssel- bij het oude. streek de traditionele Monumenten- Het zal dan ook geen verwondering prijs weer uit. De prijs valt altijd een wekken dat de Monumentencommis- familie of instelling te beurt die hun sie van de gemeente Wisch het pand in huis of pand eersteklas onderhouden 1987 voordroeg voor een plaats op de of gerenoveerd hebben. Meestal be- Gemeentelijke Monumentenlijst. En treft het een object dat op de Rijksmo- na enig tegenstribbelen (!) van de fami- numentlijst of op de Gemeentelijke lie Helmink volgde in het daarop vol- Monumentenlijst prijkt, maar dat hoeft gende jaar de definitieve plaatsing op niet, ook objecten daar buiten kunnen de lijst. De familie Helmink had het evengoed in de prijzen vallen. pand toch wel in de oude staat ge- Bontebrug 106 (tegenwoordig huis- handhaafd! Inmiddels was de derde nummer) werd omstreeks 1898 door generatie Helmink aangetreden en die timmerman Ernst te Gaanderen ge- vond dat het een en ander toch wel bouwd. Het was van meet aan een sta- aan renovatie toe was. Aldus geschied- tig huis, een pand met allure. De plek de en nu kwam de aan de monumen- bij de driesprong van de wegen naar tenstatus verbonden subsidie toch ook Silvolde, Gendringen en Dinxperlo nog goed van pas. was uitermate geschikt voor de vesti- Bontebrug 106 was in het Monumen- ging van een woning annex dorpscafé tenplatform al vaker ter sprake ge- en winkel. weest, maar na de renovatie van de In 1937 werden Gerrit Willem Hel- laatste jaren, kon men er toch echt niet mink en Aleida Berendina Huitink ei- meer omheen: op zaterdag 10 septem- genaar en vanaf die tijd fungeerde het ber ontvingen Ivor Herman Gerrit pand als woning, café, bakkerij en bak- Helmink en Lesley Jacintha Johannus kers– en kruidenierswinkel. Na hen Klaassen de Monumentenprijs 2011 volgden de tweede en derde generatie, uit de handen van Helma Tuenter, zij het dat de horeca-, bakkerij– en voorzitter van het Monumentenplat- winkelactiviteiten in de loop der jaren form Oude IJsselstreek. successievelijk afgestoten werden. De oorkonde werd gemaakt door Bart In zulke gevallen krijgen de bedrijfsge- Nijman en staat op de pagina hiernaast deelten dan meestal een andere be- afgedrukt. Omdat de verkleining bijna 6 te Oude IJsselstreek wil met het toekennen van de Monumenten- prijs 2011 zijn grote waardering uitspreken voor de zorgvuldige en historisch bewust wijze van restauratie en re- novatie van genoemd pand. Met veel respect voor het historisch, zowel interieur als ex- terieur, en met grote eigen inzet en gevoel voor eigenheid is de toekomst van een zeer bijzonder pand op een bijzonder eeuwenoude plek voor zowel bewo- ners als voor de ge- meenschap veilig ge- steld. Als bestuur van Old Sillevold sluiten we ons van harte bij die woorden aan! Profici- at! niet te lezen is volgen hieronder de Namens het Monumentenplatform voornaamste delen van de tekst. heeft André Tangelder een 24 pagina’s dikke Historische Beschrijving van het OORKONDE behorende bij de Mo- pand en omgeving opgesteld, welke numentenprijs 2011, toegekend aan de André op de Open Monumentendag familie Helmink–Klaassen, voor het ook aan Igor en Lesley mocht uitrei- behoud en restauratie van café, winkel ken. en bakkerij Bontebrug 106, Silvolde. Voor € 10,- kunt u de trotse eigenaar Het Monumentenplatform van de drie van deze interessante beschrijving wor- historische verenigingen in de gemeen- den; te bevragen bij het bestuur. 7 Herinneringen an mien schooltied eugkes an en ik zag ze denken: kind op de Clara i-j leert ut nooit. Anny Raben In de zesde klas kwam ik bi-j zuster Vitalis te zitten. A’j ut bi-j eur op de Mien eerste herinneringen liggen na- een of andere manier verbruujd had- tuurlijk op de bewaarschool. Zuster den dan mos i-j altied onder ut kruus- Silverstrine had daor ut heft in handen. beeld bi-j de trap gaon zitten. Ik ken Ze was niet zo groot, maor ze had aar- ze nog, die daor geregeld zatten en dig wat in de mas. Ze was wel talentvol zodoende heel völle uurkes met Onze op ’t gebied van zang en dans. lieve Heer gepreveld hebben. Nao die periode ging het naor de grote Ut schoolreisje, dat was mien ook wat. school. Daor kwam ik terecht bi-j juf- Wi-j bunt een keer naor Maastricht frouw Van Santen, maor ik zal ow ver- gewest.