Economische Agenda Van Links G V O Lg Ens, BAS JACOBS, FRANK KALSHOVEN 8/ PAUL TANG
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Economische Agenda van Links g v o lg ens, BAS JACOBS, FRANK KALSHOVEN 8/ PAUL TANG & volgens ARJEN VAN WITTELOOSTUIJN, BROER AKKERBOOM, FLIP DE KAM, H UGO KEUZEN KAM P S/ANTON HEMERIJCK r sefD POLITIEK WETENSCHAP ESSAY 10/11 2003 Pro & contra de direct gekozen burgemeester De integratieproblemen van Charlois s e lD SOCIALISME & DEMOCRATIE Maandblad van de Wiardi Beekman Stichting, laetenschappelijk bureau uan de Partij uan de Arbeid JAARGANG 60 NUMMER 10/11 2003 René Cuperus (eindredacteur) Uitgeverij Boom Mieke Groen (medewerker) Prinsengracht 747-751 Maarten Hajer 1017 jx Amsterdam Paul Kalma (secretaris) www.uitgeverijboom.nl Marijke Linthorst Margo Trappenburg ABON N E M ENTEN Bart Tromp I Bel (0522) 237 555 o f mail bdc@) bdc.boom.nl voor een abonnement of kennismakingsnummer. REDACTI ERAAD Thijs Wöltgens (uoorzitter) De abonnementsprijs bedraagt c 66,- Broer Akkerboom per jaar. Instellingen en buitenlandse Greetje van den Bergh abonnementen: € 121,-. Studenten / Jet Bussemaker aio/oio of js-abonnement:€ 38,50. Jacobus Delwaide Losse nummers € 8,25. Hugo Keuzenkamp Een abonnement kan op elk gewenst Frans Leijnse moment ingaan. Opzeggen kan tot één maand Willem Witteveen voor het einde van de jaargang. RE DACTI EADRES Administratie Wiardi Beekman Stichting Boom Distributiecentrum Postbus 1310 Postbus 400 1000 BH Amsterdam 7940 AK Meppel „ telefoon (020) 551 21 55 telefoon (0522)237555 telefax (020) 551 22 50 telefax (0522) 253 864 e-mail s&d(3)pvda.nl internet www.wbs.nl Vormgeving Jos 8. Koene (lay-out) René van der Vooren (omslag & basisontwerp) De redactie verwelkomt bijdragen ter beoordeling. Kopij graag toezenden uix'geversverbond per e-mail naars&d(a)pvda.nl Groep uitgevers voor (als bijlage in Word). vak en wetenschap ©2003 Uitgeuerij Boom,Amsterdam ISSN 0037-8135 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. COLUMN Is het CDA de kluts kwijt? Het kabinet Balkenende ii haalt zo ongeveer het democratisch gedachtegoed’ (Balkenende). Sub gehele stelsel van de sociale zekerheid overhoop. sidies worden bijna lukraak gekort en afgekne Alleen de kinderbijslag blijft nagenoeg onaan pen. Criteria als nut voor de versterking van de getast. Hoe kan het ook anders met het gezins sociale cohesie, of bevordering van het maat vriendelijke CD A in de regering. Toch is het schappelijk middenveld en actief burgerschap meest opvallende aan het beleid dat elke poging worden niet eens genoemd. Daardoor kan ook om deze ingrepen vanuit het cd a ideologisch te geen onderscheid gemaakt worden tussen het duiden ontbreekt. Kernwoord in alle departe schrappen van subsidies voor golfsport of kloot- mentale begrotingen is de liberale notie van in schiet-verenigingen aan de ene kant, en de speel- dividuele verantwoordelijlcheid. De CDA-begrip- minvereniging en het Rode Kruis aan de andere pen ‘publieke gerechtigheid’, ‘gespreide verant kant. woordelijkheid’ of‘de zorgzame samenleving’, De kloof mssen CDA-ideologie en CDA-rege- waarmee cdA-leiders als Lubbers, Van Agt of ringspraktijk laat zien welke enorme omslag het Brinkman hun beleid verantwoordden, zijn nu CDA aan het maken is. Het door het cd a aange in geen velden of wegen te bekennen. voerde kabinet valt, het is niet anders, nog het Van de programmatisch-ideologische verdie best als liberaal-conservatief te karakteriseren. ping die het CDA in de loop van de jaren negentig Wat de CDA-ldoof ook laat zien, is dat het een onder leiding van het Wetenschappelijk Insti hele opgave is om een lange termijn visie te ont- tuut ten deel zou zijn gevallen, zoals CDA-ers zelf wiklcelen die een formatie kan doorstaan. Nu de graag en vaak beweren, lijkt het cda als nieuwe modernisering van de verzorgingsstaat op soci regeringspartij dan ook verrassend weinig te ale voorwaarden helaas niet van het cd a is geko profiteren. Het cda zou de jaren van oppositie men, ligt er een zware verantwoordelijkheid op benut hebben om het ideeëngoed op orde te krij de schouders van de PvdA om te laten zien dat er gen, met een hoofdrol voor het gemeenschaps- mssen het liberale Amerikaanse model en het denken en het benadruMcen van de morele di traditioneel-paternalistische verzorgingsstaat- mensie van tal van maatschappelijke vraagstuk model wel degelijk een sociaal hoogwaardig al ken. Helaas is van al die mooie idealen weinig of ternatief model bestaat. Dat vraagt om een her niets terug te vinden in de voornemens van het nieuwde brede visie van de sociaal-democratie. kabinet. Of het moet de levensloopregeling zijn Daarvoor zijn de afgelopen jaren al de nodige waar het cda zelfvol trots naar verwijst. Maar elementen aangedragen. Die dienen verder wie de invulling daarvan analyseert kan niet an ontwikkeld te worden. Het einddoel: een ge ders dan tot de conclusie komen dat dit weinig revitaliseerde ideologische verdediging van de om het lijf heeft. Het is niet meer dan een margi verzorgingsstaat met voldoende realiteitszin. nale verruiming van de onder Paars ingevoerde De PvdA in oppositie: aan de slag! verlofspaarregeling en staat ver af van het c d a- rapport De dmk mn de ketel uit 20 o i. Het kabinetsbeleid waar het gaat om vrijwilli gerswerk lijkt sterk op gespannen voet te staan J ET BUSSEMAKER met 'het vitaliseren van het authentiek christen Redactieraadlid s&d S&D lO/ll I 2003 INTERVENTIE De hoogte van de collegegelden zouden kunnen Nederlands ondenuijs en betekenen dat studenten niet alleen slim maar ook rijk moeten zijn om voorde opleiding in aanmer onderzoek: king te komen — kennelijk is ook hierin Amerika een voorbeeld. De University College Utrecht dat kan slimmer (ucu), dat inderdaad het systeem uit de vs als blauwdruk heeft, is hiervan een schrikbarend voor Het artikel in maandblad M van nrc Handelsblad beeld: achtduizend euro is de prijs. Weliswaar in ‘Wordt Nederland dommer?’ heeft begin septem clusief kamerhuur, maar dan nog. Overigens is het ber veel stof doen opwaaien. Lijkt die vraag in het navrant dat ucu-studenten zónder loting in kun artikel zelf bevestigend te worden beantwoord, de nen stromen bij opleidingen meteen numerus vele tegenreacties in de krant en daarbuiten heb fixus. Door die constructie kunnen gefortuneerden ben die verregaande conclusie reeds genuanceerd. dus een Geneeskunde-plekje kopen. De consensus is: het niveau van het hoger onder Wat inmengingvanuit het bedrijfsleven betreft, wijs en wetenschappelijk onderzoek in Nederland Nijs wil hier vrij ver in gaan. In een interview met is nog altijd zeer hoog. Gemiddeld gezien behoren Universiteitskrant Mare zei de staatssecretaris een we, ondanks het jarenlang ‘kaasschaven’, nog jaar geleden al: ‘Eén van de criteria vooreen top steeds tot de wereldtop. We staan zelfs door de masten kan zijn: heeft het bedrijfsleven iets aan ie bank genomen op een hoger plan dan het in mand die de topmasten doorlopen heeft? Als dat middels tot gidsland gebombardeerde Amerika. De niet het geval is, kun je misschien het bedrijfsleven in M geciteerde enkelingen zijn toevallig in aanra inhoudelijk bij de masten betrekken.’ Het verpatsen king geweest zijn met de absolute top op universi van academische waarden en van onaffiankelijk- tair gebied van dit enorme continent, dat echter heid van onderzoek ligt dus op de loer. grote niveauverschillen kent: de vele belabberde En een glimp van de visie van het bedrijfsleven Amerikaanse universiteiten moeten niet worden op ons onderwijslandschap was al te vernemen uit vergeten. Het onderwijs in Nederland wordt wel één van de reacties die het n r c in deze discussie vergeleken meteen hoogvlakte, maar zónder pie publiceerde. Dirk Hondmann, toponderzoeker bij ken. Echt baanbrekend onderzoek is relatief Unilever, ziet de voordelen wel in van een oneven schaars, op onderwijsgebied staan opleidingen wichtig wetenschappelijk klimaat zoals dat in Ame voorde beste van de besten nog in de kinderschoe rika heerst. ‘Wat mij opvalt aan Amerika is dat er nen. In dat opzicht valt erinderdaad nogwattever- een kleine wetenschappelijke top bestaat die erg 4 beteren. veel subsidie krijgt’, zegt hij. ‘Het is hier ook eendi- Het is des te verwonderlijker dat het kabinet mensionaler. [...] Wil je als Nederland toppen creë juist op dit punt geen enkele visie vertoont. Staats ren, dan zul je ook dalen moeten accepteren.’ Als secretaris Nijs krijgt wat extra middelen om de in dit gekoppeld wordt aan Nijs’ criterium dat onder stroom in bèta-opleidingen te stimuleren, alsmede wijs en onderzoek interessant moeten zijn voorde de samenwerking tussen universiteiten en bedrijfs markt, kan dit niet anders dan tot een kaalslag lei leven, maar reserveert vooralsnog weinig geld voor den. Niet-marktgerichte opleidingen waarvan de de topmasters, de opleidingen voor veelbelovende studenten zich toch ai tweederangs kunnen voelen studenten. Nijs ziet er geen been in om deze dure (immers, geen lokkertjes als gratis laptops voorde opleidingte financieren middels extra hoge colle Ruslandkundigen), zullen dan waarschijnlijk ge gegelden ofgeldstromen vanuit het bedrijfsleven. heel ophouden te bestaan. S&D lO/ll I 2003 INTERVENTIE Het doen opleven van bepaalde opleidingen ten daadwerkelijk verdiept in de materie. Die luxe kan koste van anderen is des te oneerlijken nu studen men zich eenvoudigweg niet permitteren. Omdat ten ervakervoor kiezen thuis, bij hun ouders, te ook de universiteiten en hoge scholen hebben te blijven wonen, daartoe aangespoord door de lage presteren— zij worden betaald per afgestudeerde studiefinanciering,