Somvwrk.Chp:Corel VENTURA

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Somvwrk.Chp:Corel VENTURA Klep, titelpagina's 25-08-2008 09:38 Pagina 1 Somalië Rwanda Srebrenica Klep, titelpagina's 25-08-2008 09:38 Pagina 2 Christ Klep Somalië Rwanda Srebrenica De nasleep van drie ontspoorde vredesmissies Boom / Amsterdam Dit proefschrift werd mede mogelijk gemaakt met steun van de Stichting het Veteranen-instituut. Vormgeving omslag: Anneke Germers Zetwerk: Velotekst (B.L. van Popering), Zoetermeer Druk en afwerking: Drukkerij Wilco, Amersfoort © 2008 Christ Klep Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any way whatsoever, without the written permission of the publisher. isbn 978 90 8506 668 2 nur 680 www.uitgeverijboom.nl Inhoudsopgave Woord vooraf 9 Inleiding 11 Somalië, Rwanda en Srebrenica als beleidsfiasco’s. De verantwoordelijkheidsvraag 12 Actieve en passieve verantwoordelijkheid 14 De nasleep van unitaf, unamir en unprofor. Vergelijkbare casussen? 19 Vraagstelling en opbouw 26 Hoofdstuk 1 ‘A few bad apples’? De Somalia affair in Canada 29 Het Canadian Airborne Regiment in Somalië 29 De incidenten van 4 en 16 op 17 maart 1993 34 De Faye Board of Inquiry en reacties 37 Opheffing van het Canadian Airborne Regiment (maart 1995) 38 De Commission of Inquiry into the Deployment of Canadian Forces to Somalia 40 Dishonoured legacy. Het rapport van de Somalië-commissie 47 Hoofdstuk 2 ‘Zo gebeurt dat in België.’ De nasleep van de Rwandese genocide 51 De Belgische deelname aan unamir 52 Het terugtrekkingsbesluit 57 De zaak-Rwanda in de schijnwerpers 61 De Senaatscommissies-Rwanda. Van ad hoc naar volwaardig 65 Het rapport van de Senaatscommissie 71 De stilte na de storm 75 5 inhoudsopgave Hoofdstuk 3 ‘Srebrenica. Who cares?’ De nasleep in Nederland 79 Dutchbat naar Srebrenica 79 Het begin van de nasleep 82 De grote debriefing in Assen en nieuwe onthullingen 85 Een partiële nasleep. De effecten van het debriefingsrapport-Assen 89 ‘De zomer van 1998’ 93 niod-onderzoek, tcbu en parlementaire enquête 95 Hoofdstuk 4 Aanjagers in de publieke opinievorming. De rol van nabestaanden en kritische media 99 De rol van de getroffenen en hun sympathisanten 100 De roep om genoegdoening langs juridische weg 110 De rol van de kritische media 116 Openbaarheidswetgeving 122 Van twee kanten. De symbiose tussen media en politici/Defensie 127 Conclusie. Aanjagers van de nasleep 128 Hoofdstuk 5 Politieke verantwoordelijkheid 131 Ministeriële verantwoordelijkheid onder druk 132 Ministeriële verantwoordelijkheid in de drie casussen 135 ‘Niet onze schuld’ 136 ‘Pluchevaste’ ministers 140 ‘Out of the picture’. De ministeries van Buitenlandse Zaken 145 Een verantwoord beleid 147 De rol van het parlement. Van tweeën één? 149 Verantwoordelijkheid, schuld en het aftreden van het kabinet-Kok 158 Het eindspel. De eindrapporten 161 Conclusie 167 Hoofdstuk 6 Organisatorische verantwoordelijkheid. De defensieorganisaties en de nasleep 171 In de verdediging 173 Geen greep op de nasleep 194 Militairen als bureaucratic fighters 200 Lekkers en whistleblowers 209 Oorzaken voor de bereidheid tot militair-bureaucratische infighting 214 Afsluitend. Militaire verantwoordelijkheid 218 6 inhoudsopgave Hoofdstuk 7 Op zoek naar de feiten. De rol van onderzoekscommissies 221 Beladen waarheid 222 Militaire onderzoekscommissies 225 Onderzoek naar complexe policy failures 227 Zwarte gaten 232 Versteende getuigenissen 237 Onderzoekscommissies als deel van het nasleepproces 241 Gekaapte eindrapporten 246 Conclusie 255 Conclusie 259 De aanjagers van het publieke debat 260 Politieke verantwoordelijkheid 261 Militair-organisatorische verantwoordelijkheid 263 De rol van onderzoekscommissies 265 Epiloog 269 Bijlage – Schematisch overzicht onderzoekscommissies 277 Noten 281 Geraadpleegde literatuur 357 Personen- en zakenregister 369 Summary 377 Curriculum vitae 387 7 Woord vooraf Mijn jarenlange belangstelling voor internationale vredesoperaties en hun politieke, organisatorische en maatschappelijke verwerking hebben tot dit proefschrift geleid. Ik raakte met de casus-Srebrenica bekend als wetenschappelijk medewerker bij de toen- malige Sectie Militaire Geschiedenis (smg) van de Koninklijke Landmacht. Na 1995 was Srebrenica zowat dagelijkse kost. Tijdens een conferentie in Wenen (1998)vertelde professor Donna Winslow me over de Somalia-affair in Canada. Veel van wat ze aanhaalde over de Canadese inzet in Somalië kon ik relateren aan de Srebrenica-casus. De parallellen vielen ons beide op. Eenmaal werkzaam als freelance historicus en daarna als docent bij het Instituut Geschiedenis van de Universiteit Utrecht rijpte mijn eerdere plan om de parallellen tussen de Srebrenica- en Somalië-casussen (inmiddels aangevuld met een derde case study: de dramatische Belgische inzet in Rwanda 1993-1994) om te zetten in een proefschrift. Professor Duco Hellema toonde zich onmiddellijk enthousiast. Bij hem voegde zich professor Bob de Graaff, die als medeauteur van het Srebrenica-rapport van het niod (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie) vanzelfsprekend extra goed was ingevoerd in deze specifieke materie. Een promovendus mag zich promotoren als Duco Hellema en Bob de Graaff wensen: ontspannen maar helder, streng maar rechtvaardig, geïnteresseerd en met kennis van zaken. Hun adviezen over de structuur van de dissertatie heb ik graag gevolgd en naar ik hoop (en meen) met positief gevolg. Vele personen en instituten hielpen bij de totstandkoming van dit proefschrift. Sommigen stemden in met een gesprek, anderen deelden schriftelijke informatie of assisteerden bij het vergaren van bronnenmateriaal*: Jozias van Aartsen (Nederlands minister van Buitenlandse Zaken 1998-2002); de bibliotheken van het Defensie Studie Centrum (Brussel), de Koninklijke Militaire Academie (Breda) en de gemeentelijke bibliotheek Antwerpen; Douglas Bland (Queen’s University Kingston); Hans Blom (directeur niod); Carolien Brugsma (actualiteitenrubriek nova); Ludwig Caluwé (Bel- gisch senator, lid senaatscommissie-Rwanda); Willy Claes (Belgisch minister van Bui- tenlandse Zaken 1992-1994); Jean-Luc Dehaene (premier België 1992-1999); Alain Destexhe (Belgisch senator, lid senaatscommissie-Rwanda); Twan Huys (actualiteiten- rubriek nova); Fred van Iersel (Theologische Faculteit Universiteit van Tilburg en Bureau voor Ethiek en Krijgsmacht); Christian Lemay (Army Public Affairs Ottawa); Gilles Létourneau (voorzitter Somalia Inquiry); Philippe Mahoux (Belgisch senator, ondervoorzitter senaatscommissie-Rwanda); Luc Marchal (deputy commander unamir 9 woord vooraf Kigali); Paul Marsden (archivaris Nationaal Archief Ottawa); Bob Mills (senator en defensiewoordvoerder Conservative Party Ottawa); Rik Peters (geschiedkundige ru Groningen); David Pomerant (onderzoeker Somalia Inquiry); David Pugliese (Canadees journalist); Ed Ratushny (Ottawa University); Filip Reijntjens (Universiteit Antwerpen); Manu Ruys (oud-hoofdredacteur De Standaard); Frank Swaelen (voorzitter senaatscom- missie-Rwanda); Scott Taylor (hoofdredacteur Esprit de Corps Magazine); Mon Van- derostyne (journalist De Standaard); Luc De Vos (Koninklijke Militaire School Brussel); Donna Winslow (onderzoeker Somalia Inquiry); Al Wong (voorlichter De Faye Inquiry). Daarnaast sprak ik met tal van betrokkenen en collega’s in een meer informele setting – soms kort, soms langdurig – over het onderwerp van deze studie. Bijzondere dank gaat ook uit naar het Kennis- en Onderzoekscentrum van het Veteraneninstituut in Doorn, in het bijzonder Jos Weerts en Martin Elands. Zij hadden genoeg vertrouwen in mijn project om twee onderzoeksreizen en de eigenlijke publicatie mogelijk te maken. Hun bereidheid dit onderzoek te steunen was in feite onmisbaar. Vanzelfsprekend zijn alle voornoemde personeneninstellingennietverantwoordelijk voor eventuele fouten in de tekst. De eindverantwoordelijkheid ligt – toepasselijk wellicht voor het onderwerp van deze studie – geheel in mijn eigen handen. Last but not least: echtgenote Sylvia moest mijn gezelschap menig uurtje ontberen omdat ik weer eens ‘boven in het hok’ zat te werken aan dit proefschrift. Gelukkig trok ze af en toe de zichtbare of onzichtbare lijn als het welletjes was. Ik zie en waardeer haar als een echtgenote, maatje en dus in zekere zin ook als mijn freelance onderzoeks- manager. Mede door haar heb ik de waarde van een werkvrij weekeinde leren waarderen. Ze had eigenlijk gewoon altijd gelijk. Aan Sylvia en mijn zoon Jelmer draag ik dit boek op. Met het allergrootste genoegen. Christ Klep Breda (juli 2008) * De personen worden aangeduid met de functies waarin zij bij de casussen (het meest) betrokken raakten of waarin zij een bijzondere deskundigheid konden bieden. 10 Inleiding ‘To compare the conduct of a Canadian army unit in Somalia with that of an ss formation in Normandy will strike some as overly harsh. Yet, in the heinous matter of killing prisoners there exists but a difference of scale.’ John A. English Canadees militair historicus (1998)1 Deze studie analyseert de nasleep van drie ontspoorde vredesmissies. Ten eerste de inzet van het Canadian Airborne Regiment (car)inSomaliëalsdeelvandeUnified Task Force (unitaf)in1993. Ten tweede het Belgische paracommando-bataljon (Kigali Battalion: kibat-ii)tijdensdeUnited Nations Assistance Mission in Rwanda (unamir)in1994.Ten
Recommended publications
  • Afscheid Van De Vertrekkende Leden
    wetsvoorstellen over ritueel slachten, weigerambtenaren 9 en lesbisch ouderschap. Afscheid van de vertrekkende leden Voor volgers van de staatsrechtelijke ontwikkelingen bood deze parlementaire periode ook voldoende interessante Aan de orde is het afscheid van de vertrekkende leden. casus: het debat over het rapport van de Staatscommissie Grondwet, het correctief en raadgevend referendum, het De voorzitter: kiesrecht van de eilandsraden in Caribisch Nederland en Collegae. Vandaag komen wij voor het laatst in deze het Huis voor klokkenluiders. Ook heeft de Kamer bij een samenstelling bijeen. Vandaag en volgende week is de aantal gelegenheden gereflecteerd op de wijze van haar wisseling van de wacht. Dat gaat met enig ceremonieel verkiezing en haar positie in het staatsbestel ten opzichte gepaard: 35 van u nemen afscheid. Dit betekent dat wij veel van de andere staatsmachten. kennis, visie en ervaring kwijtraken. Wij troosten ons met de gedachte dat deze hopelijk volgende week vernieuwd De vele staatsrechtelijke ontwikkelingen leiden ertoe dat wordt met het aantreden van de nieuwe leden. Een instituut de Kamer meermaals overleg heeft gevoerd met de Raad is immers zo krachtig als zijn mensen. van State. In februari 2012 heeft de Kamer voor het eerst gebruikgemaakt van de mogelijkheid om aan de Afdeling Vandaag staat echter niet alleen in het teken van het advisering van de Raad van State rechtstreeks voorlichting afscheid van een groot aantal collega's. Wij markeren ook te vragen. Het betrof de Wet normering topinkomens en het einde van de Kamerperiode 2011-2015. Voordat ik de de Wet op het accountantsberoep. Sindsdien is nog twee- collega's die afscheid nemen met een enkel woord toe- maal voorlichting gevraagd over respectievelijk artikel 13 spreek, wil ik dan ook graag van de gelegenheid gebruikma- van de Zorgverzekeringswet en de democratische controle ken om kort stil te staan bij de ontwikkelingen die de Kamer in de Europese Unie.
    [Show full text]
  • Opmaak Both/Definitief 02-08-2000 15:13 Pagina 1
    * From Indifference to 19-12-2003 17:26 Pagina 1 NORBERT BOTH NORBERT NORBERT BOTH Fr om Indifference to Entrapment to om Indifference The Yugoslav crisis represents a formidable foreign policy challenge to many Western and Islamic government bureaucracies. From Indifference to Entrapment deals with the question of how the Netherlands faced up to this challenge during the years 1990-1995. It was during this period that the crisis erupted into armed conflict and the single worst war crime in Europe since the end of World War II took place in the ‘safe area’ of Srebrenica. The role of the Netherlands is particularly interesting, as the country held the EC/EU Presidency during the recognition debate in 1991 and supplied the peacekeeping presence in Srebrenica. The questions addressed in this book include: Did early warning work? What role did the Dutch Presidency (July-December 1991) play in the recognition debate? What motiv- ated the Dutch opposition to the Vance-Owen Peace Plan? Why did the Netherlands become From Indifference entrapped, as symbolised through its isolated peacekeeping commitment to Srebrenica? Finally, what can this story tell us about the ability of small and medium powers to in- fluence international affairs? This study is based on interviews with key players, including former Cabinet Minis- ters, and on documents from the Netherlands Ministry to Entrapment of Foreign Affairs, made available under the Dutch ‘freedom of information act’. ISBN 90-5356-453-5 Dr. Norbert Both, formerly a research assistant The Netherlands for David Owen, now works at the Netherlands Ministry of Foreign Affairs.
    [Show full text]
  • Vermommingen Van Beleid Beleidstaal En Symboliek Van Politiek En Beleid A.F.A
    Vermommingen van beleid Beleidstaal en symboliek van politiek en beleid A.F.A. Korsten 2010 (herdruk van tekst uit 2005) Inhoudsopgave A Inleiding 1 Inleiding B Algemeen overzicht 2 Het werk van Edelman over symboliek 3 Symboliek in de definitie van problemen: illustratie (1) 4 Symboliek en agendering: illustratie (2) 5 Retorische analyses 6 Hoe sijpelen nieuwe ideeën door in een organisatie? 7 Motievenvocabulaires 8 Doctrines: Hood & Jackson 9 Beginselen als motiveringen voor beleid 10 De beleidstheorie: reconstructie van veronderstellingen achter beleid 11 Framing met heuristieken: Korsten; Rein & Schön, Van Twist 12 Discourscoalitie 13 Metaforen 14 Beeldschema’s 15 Classificaties 16 Reframing en het zoeken naar consensus 17 Symboliek in organisaties C Uitwerking 18 Imago van de overheid 19 Overheidstaal versus taal uit dag- en opiniebladen 20 Taal in een politieke context (1): verbale politiek 21 Taal in een politieke context (2): verkiezingscampagnes als theater-stuk 22 Taal in een politieke context (3): politieke debatten 23 Taal in een politieke context (4): teksten van politieke partijen 24 Bestuurlijke en ambtelijke teksten (1): inspraakbrochures 25 Bestuurlijke en ambtelijke teksten (2): symboliek van wetgeving 26 Bestuurlijke en ambtelijke teksten (3): symboliek van verordeningen en beschikkingen 27 Bestuurlijke en ambtelijke teksten (4): het formulier 28 Bestuurlijke en ambtelijke teksten (5): advertenties van de overheid 29 Bestuurlijke en ambtelijke teksten (6): de televisiespot 30 Bestuurlijke en ambtelijke teksten (7): aanwijzingen 31 Directe communicatie tussen overheid en individuele burgers 32 Narratieve analyse D Balans 33 Balans: vermommingen van beleid 1 A Inleiding 1 Inleiding Taal met of zonder teken ‘Ik heb elf keer een Europese Raad - ook wel ‘top’ genoemd- verslagen.
    [Show full text]
  • Afscheid Van De Griffier De Priesterflat Als Het Internaat
    naast het uit drie gebouwen bestaande internaat. Als u nu 11 denkt "ik ga dit komend weekend eens naar Roermond en dan ga ik dat bekijken": het is allemaal afgebroken, zowel Afscheid van de Griffier de priesterflat als het internaat. Aan de orde is het afscheid van de Griffier, de heer mr. Een jongensinternaat. Het Bisschoppelijk College Schöndeln G.J.A. Hamilton. was ook een jongensschool. Geert Jan heeft tot en met zijn eindexamen alleen met jongens in de klas gezeten. Bij mij De voorzitter: was dat tot het schooljaar 1973-1974, toen er twee meisjes Aan de orde is het afscheid van de Griffier van de Eerste in 4 alfa in onze klas kwamen. In de binnenstad was toen Kamer der Staten-Generaal, de heer mr. G.J.A. Hamilton. nog het meisjeslyceum Sint Ursula. Daar was frequent Ik geef het woord aan de heer Thissen, oud-lid van deze contact mee, dat kunt u zich voorstellen, zowel bij de jaar- Kamer. Tof, je hebt het woord. lijkse Hamstraat Parade, die in mijn tijd alweer afgeschaft was en de dansles bij Pietje Moors — ik heb een bronzen medaille gehaald; ik weet niet of jij daar een medaille De heer Thissen: gehaald hebt — als jaarlijks in de toneelstukken van Ursula, Mevrouw de voorzitter, beste Ankie. Meneer de Griffier, waar jongens van het college werden uitgenodigd om de beste Geert Jan. Leden van de senaat, deels oud-collegae mannenrollen te spelen in toneelstukken aldaar en vice en wellicht beste toekomstige leden van het Genootschap versa zij bij ons. Zo speelde Geert Jan in diverse toneelvoor- van Oud-Senatoren.
    [Show full text]
  • Geschenken 16-09-2016.Pdf
    Tweede Kamer der Staten-Generaal Kamerlid Geschenk Datum Agema, M. (PVV) - Ontvangen van De Landelijke Huisartsen Vereniging 19-5-2010 na een debat op 19 mei 2010 een thermometer en een bloeddrukmeter - Ontvangen van Koninklijke Horeca Nederland na het 18-5-2010 debat in Dudok op 18 mei 2010 2 cadeaubonnen à €100,-- per stuk van Alliance Gastronomique. - Ontvangen van Boom uitgevers Amsterdam drie 30-9-2008 boeken: Montesquieu, over de geest van de wetten (waarde €64,50); Mill over de vrijheid (waarde €18,50) en Pascal Bruckner, Tirannie van het berouw (€23,90), Totale waarde €106,90. Amhaouch, M. (CDA) - Geen 14-1-2016 Geschenken ontvangen door de leden 1 Kamerlid Geschenk Datum Arib, K. (PvdA) - Ontvangen van de president van de Duitse 26-8-2016 Bondsraad de heer Stanislaw Tillich in het kader van een bezoek aan de Voorzitter twee espresso kopjes in doos. De waarde is onbekend. - Ontvangen van de president van Griekenland in het 13-7-2016 kader van een bezoek aan de Staten-Generaal een zilverkleurig schaaltje met inscriptie. De waarde is onbekend. - Ontvangen van de ambassadeur van Pakistan een 5-7-2016 doos mango's. De waarde is onbekend. - Ontvangen een zilveren schaal en het boek ‘Malta’s 13-6-2016 parliament an official history’. De waarde is onbekend. - Ontvangen van de Statenvoorzitter van Curacao een 31-5-2016 pen. De waarde is onbekend. - Ontvangen van de ambassadeur van Luxemburg een 25-4-2016 zijde shawl. De waarde is onbekend. - Ontvangen van het Nationaal Comité 4 en 5 mei het 6-4-2016 vrijheidsboek en het Denk Boek.
    [Show full text]
  • Vrijheid En Veiligheid in Het Politieke Debat Omtrent Vrijheidbeperkende Wetgeving
    Stagerapport Vrijheid en Veiligheid in het politieke debat omtrent vrijheidbeperkende wetgeving Jeske Weerheijm Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Bits of Freedom, in het kader van een stage voor de masteropleiding Cultural History aan de Universiteit Utrecht. De stage is begeleid door Daphne van der Kroft van Bits of Freedom en Joris van Eijnatten van de Universiteit Utrecht. Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel- GelijkDelen 4.0 Internationaal licentie. Bezoek http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ om een kopie te zien van de licentie of stuur een brief naar Creative Commons, PO Box 1866, Mountain View, CA 94042, USA. INHOUDSOPGAVE 1. inleiding 1 1.1 vrijheidbeperkende wetgeving 1 1.2 veiligheid en vrijheid 3 1.3 een historische golfbeweging 4 1.4 argumenten 6 1.5 selectiecriteria wetten 7 1.6 bronnen en beperking 7 1.7 stemmingsoverzichten 8 1.8 structuur 8 2. algemene beschouwing 9 2.1 politieke partijen 9 2.2 tijdlijn 17 3. wetten 19 3.1 wet op de Inlichtingen- en veiligheidsdiensten 19 3.2 wet justitiële en strafvorderlijke gegevens 24 3.3 wet eu-rechtshulp – wet vorderen gegevens telecommunicatie 25 3.4 wet computercriminaliteit II 28 3.5 wet opsporing en vervolging terroristische misdrijven 32 3.6 wijziging telecommunicatiewet inzake instellen antenneregister 37 3.7 initiatiefvoorstel-waalkens verbod seks met dieren 39 3.8 wet politiegegevens 39 3.9 wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens 44 4. conclusie 50 4.1 verschil tweede en eerste Kamer 50 4.2 politieke
    [Show full text]
  • Mass Murder in Perspective a Comparison of Influences on the Dutch Policy During the Genocides in Cambodia and Bosnia
    Mass Murder in Perspective A Comparison of Influences on the Dutch Policy during the Genocides in Cambodia and Bosnia Author: Judith Scholte Student number: 5612497 E-mail: [email protected] Phone number: +31 6 23 50 81 90 Date: 06-08-2017 Words: 16,773 MA International Relations in Historical Perspective Supervisor: Prof. dr. Bob de Graaff Table of Contents Abstract ………..................................................................................................................... 3 List of Abbreviations ………………………………………………………………………………………................ 4 1. Introduction ……………………………………………………………………………………………………………… 6 2. Historical Context ……………………………………………….……………………………………………………. 10 o Historical OvervieW Cambodia …………………………..……………………………………………….. 10 o Ideas and Structure of the Early Khmer Rouge……………………………………………………. 10 o Lon Nol Regime ………………………………………………………….………………………………………. 11 o Khmer Rouge Coup ….…………………………………………………………………………………………. 12 o Historical OvervieW Yugoslavia, Bosnia and Srebrenica ……………………………………… 14 o Bosnia Enters the War ………………………………………………………………………………………… 15 o Comparison ………………………………………………………………………………………………………… 18 3. Nature of the Genocide ……………………………….…………………………………………………………… 19 o Historical OvervieW Human Rights and Genocide ……………………………….……………… 19 o Cambodia …………………………………………………………………………………………………………… 20 o Bosnia and Srebrenica ……………………………………………………………………………………….. 23 o Comparison ………………………………………………………………………………………………………… 24 4. Information Level and Government ….……………………………………………………………………... 26 o Historical OvervieW Dutch
    [Show full text]
  • Bibliography Bibliographie
    2003 bibliographie DE LA COUR INTERNATIONALE DE JUSTICE 57 bibliography OF THE INTERNATIONAL COURT OF JUSTICE CIJ LA HAYE 2012 ICJ THE HAGUE Sales number ISSN 0085-2139 No de vente : 1009 ISBN 978-92-1-071122-7 117 PRÉFACE Le présent fascicule contient les indications bibliographiques intéressant la Cour internationale de Justice qui sont parvenues au Greffe pendant l’an- née 2003. Il constitue le troisième fascicule d’une nouvelle série de la Biblio- graphie entreprise depuis les débuts de la Cour. Le numérotage des titres ayant franchi le cap des cinq chiffres, ce qui compliquait les renvois, il a été décidé de l’interrompre, et de reprendre désormais le numérotage à partir de 1 chaque année. Comme il avait été fait pour les fascicules nos 19 à 34, les nos 35 à 54 ont été reliés en un volume, que l’on peut recevoir du Greffe sur demande. Des considérations d’ordre pratique et l’évolution historique ont amené à donner à la nouvelle série une présentation différente. Les rubriques ont été remaniées et la disposition typographique améliorée, en vue de faciliter l’usage de la Bibliographie. La liste complète des rubriques continuera à fi- gurer dans la table des matières placée en tête de chaque volume. Toutefois, dans le texte même, les rubriques sous lesquelles aucun titre n’est à indiquer pour l’année considérée seront omises. Chaque titre continuera à figurer sous une seule rubrique, tous les renvois nécessaires étant faits dans les index des matières en français et en anglais. Ces index, ainsi que l’index des noms d’auteurs, auront un caractère cumulatif à partir du fascicule n° 55.
    [Show full text]
  • MSF and the War in the Former Yugoslavia 1991-2003 in the Former MSF and the War Personalities in Political and Military Positions at the Time of the Events
    MSF AND THE WAR IN THE FORMER YUGOSLAVIA 1991 - 2003 This case study is also available on speakingout.msf.org/en/msf-and-the-war-in-the-former-yugoslavia P MSF SPEAKS OUT MSF Speaking Out Case Studies In the same collection, “MSF Speaking Out”: - “Salvadoran refugee camps in Honduras 1988” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [October 2003 - April 2004 - December 2013] - “Genocide of Rwandan Tutsis 1994” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [October 2003 - April 2004 - April 2014] - “Rwandan refugee camps Zaire and Tanzania 1994-1995” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [October 2003 - April 2004 - April 2014] - “The violence of the new Rwandan regime 1994-1995” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [October 2003 - April 2004 - April 2014] - “Hunting and killings of Rwandan Refugee in Zaire-Congo 1996-1997” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [August 2004 - April 2014] - ‘’Famine and forced relocations in Ethiopia 1984-1986” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [January 2005 - November 2013] - “Violence against Kosovar Albanians, NATO’s Intervention 1998-1999” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [September 2006] - “War crimes and politics of terror in Chechnya 1994-2004’” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [June 2010-September 2014] - “Somalia 1991-1993: Civil war, famine alert and UN ‘military-humanitarian’ intervention” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [October 2013] - “MSF and North Korea 1995-1998” Laurence Binet - Médecins Sans Frontières [November 2014] - “MSF and Srebrenica 1993-2003”
    [Show full text]
  • Jonge Socialisten Over Hun Idealen En Ambities
    RLedenblad van de Partijood van de Arbeid • 1ste jaargang • nummer 2 • december 2004 PvdA Congres 2004: dé partij- gebeurtenis van het jaar Kijkje in de Tweede Kamer Gratis openbaar vervoer. Ja of nee? Jong en Strijdbaar Jonge Socialisten over hun idealen en ambities Remy Wilshaus (23), landelijk voorzitter van de Jonge Socialisten Sterk en sociaal Tekst Daniëlle van der Wekken Foto Henk Oosterhuis Inhoud Oosterhuis, fotograaf van de rode loper inhoud redactioneel beroep, kon niet wachten tot De Rode Loper wordt uitgerold voor PvdA’ers die normaal gesproken achter de schermen werken. Meestal willen ze dat ook graag. Voor een portret in Rood hij achttien werd: toen kon hij 5 FORUM lid worden van de PvdA. wordt deze keer een uitzondering gemaakt door Henk Oosterhuis, webmaster Drie opmerkelijke meningen over de WMO Open Huis en lid van het partijbestuur van de PvdA-afdeling Stadskanaal. Inmiddels is hij webmaster en Het ooit zo democratische, open Tweede Kamergebouw is tegenwoordig streng bevei- INTERVIEW JONGE SOCIALISTEN 6 ligd. Alleen met een sjieke ‘badge’, u door een strengkijkende beveiligingsmedewerker al tientallen jaren actief voor Drie JS’ers over hun idealen en ambities de partij. Hij organiseert in de handen gedrukt nadat hij uw afspraak heeft bevestigd, komt u er binnen. Toch stonden de deuren dit keer wagenwijd open! En niet voor wie zomaar nieuwsgierig was. diverse acties om leden te 10 ACTUEEL Felix Rottenberg over de maatschappij na Van Gogh Elke Tweede Kamerfractie mag het Tweede Kamergebouw één dag in het jaar ‘lenen’. enthousiasmeren, te huldigen, De Partij van de Arbeid organiseert op deze dag steevast een ‘nieuwe ledendag’.
    [Show full text]
  • Vitale Democratie
    vitale democratie VVitaleitale ddemocratie.inddemocratie.indd 1 66-10-2006-10-2006 111:40:461:40:46 STUDIES OVER POLITIEKE VERNIEUWING De serie Studies over politieke vernieuwing beoogt via spraakmakende en grensverleggende studies bij te dragen aan het debat over vorm, plaats en werking van de moderne politiek. De politiek verandert in een snel tempo van karakter. Dit maakt het nodig om oude vanzelfsprekendheden opnieuw te overwegen. Deze politieke heroriëntatie is begonnen in de ja- ren zeventig van de vorige eeuw met het debat over de hervorming van de verzorgingsstaat. Maar ze is na de omwentelingen in Oost-Europa en de aarzelende politieke eenwording van West-Europa boven aan de theoreti- sche en politieke agenda komen te staan. Sindsdien is er discussie over het functieverlies van de traditionele centra van politieke besluitvorming; over het ontstaan van nieuwe politieke arena’s in de rechtspraak, de bureaucra- tie, de wetenschap en de onderzoeksbureaus, de media, de bedrijven en de technologische organisaties; en over de veranderende stijl en betekenis van politiek handelen. In welke instituties krijgt de politiek vandaag de dag vorm, hoe veranderen deze instituties in het politieke proces? Welke oude en nieuwe thema’s kunnen in deze veranderende omgeving van de politiek aan de orde worden gesteld? Hoe moeten we die veranderingen waarderen en hoe kunnen nieuwe vormen van democratische sturing en verantwoording worden ontwikkeld? serieredactie Ido de Haan, Faculteit Letteren, Instituut Geschiedenis, Universiteit Utrecht Tsjalling
    [Show full text]
  • Bibliographie Courante Partie B
    BIBLIOGRAPHIE COURANTE PARTIE B THEORIE GENERALE DU DROIT DROIT COMPARE DROIT INTERNATIONAL DROITS NATIONAUX 2007 Nº 6 Liste de documents catalogués par la Bibliothèque de la Cour de justice des Communautés européennes pendant la période du 1er novembre au 31 décembre 2007 *** La reproduction, en partie ou intégrale, de cette "Bibliographie Courante" est autorisée à la condition d'en indiquer la source. *** T A B L E D E S M A T I E R E S Théorie générale du droit ..................................................................................... p. 1 Droit international ........................................... .................................................... p. 10 Droit comparé et harmonisation des législations ................................................. p. 54 Droit allemand ..................................................................................................... p. 80 Droit belge ........................................................................................................... p. 108 Droit français ....................................................................................................... p. 113 Droit italien .......................................................................................................... p. 136 Droit luxembourgeois .......................................................................................... p. 151 Droit néerlandais ............................................. .................................................... p. 152 Droit britannique ............................................
    [Show full text]