Ekonomiczne Problemy Turystyki Nr 2/2018 (42)
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
EKONOMICZNE PROBLEMY TURYSTYKI NR 2/2018 (42) (dawne Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Ekonomiczne Problemy Turystyki) Szczecin Rada Naukowa Stefan Bosiacki, AWF Poznań Francisco Dias, School of Tourism and Maritime Technology, Portugalia Bartolomé Deyá Tortella, University of Balearic Islands, Hiszpania Francisco Flores, University of La Laguna, Canary Islands, Hiszpania Barbara Marciszewska, Akademia Morska w Gdyni Vesna Mrdalj, University of Banja Luka, Bośnia i Hercegowina Aleksander Panasiuk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Genka Rafailova, College of Tourism, Bułgaria Andrzej Rapacz, UE Wrocław Józef Sala, UE Kraków Ralf Scheibe, Universität Greifswald, Niemcy Muzaffer Uysal, Virginia Polytechnic Institute and State University, USA Bogdan Włodarczyk, Uniwersytet Łódzki Lista recenzentów znajduje się na stronie internetowej czasopisma www.wzieu.pl Redaktor naukowy Aleksander Panasiuk, Anna Tokarz-Kocik Redaktor tematyczny Agnieszka Sawińska Korekta Izabela Krupa Skład komputerowy Marcin Kaczyński Projekt okładki Tomasz Mańkowski Wersja papierowa jest wersją pierwotną Czasopismo indeksowane jest w: BazEkon, CABI, Index Copernicus oraz BazHum © Copyright by Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2018 ISSN 1644-0501 Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Wydanie I. Ark. wyd. 17. Ark. druk 17. Format B5. Nakład 85 egz. SPIS TREŚCI Wprowadzenie 7 Teoretyczne problemy rozwoju turystyki Zbigniew Głąbiński Turystyka winiarska – problemy terminologiczne, konsumenci i możliwości rozwoju 9–17 Klaudyna Kowalska Konkurencyjność podmiotów sharing economy w turystyce 19–27 Iryna Manchak, Katarzyna Sanak-Kosmowska Personalizacja usług jako trend rozwojowy na rynku usług turystycznych 29–35 Aleksander Panasiuk Kontrowersyjne obszary rynku turystycznego 37–47 Problemy rynku usług turystycznych Czesław Adamiak, Barbara Szyda, Anna Dubownik Preferencje turystów z Chin dotyczące wyboru atrakcji odwiedzanych w Europie 49–58 Małgorzata Ćwiek, Agnieszka Wałęga Wydatki na turystykę zorganizowaną polskich gospodarstw domowych w latach 2005–2015 59–67 Jolanta Barbara Jabłonkowska Backpackerzy na australijskim rynku pracy. Innowacyjne rozwiązania 69–78 Katarzyna Kładź-Postolska, Michał Biegajło Kooperacja w klastrach turystycznych 79–88 Michał Kucharski, Brygida Grzeganek-Więcek, Wojciech Chudy Wykorzystanie outsourcingu w branży turystycznej (na przykładzie Nadwiślańskiej Agencji Turystycznej) 89–97 Julita Markiewicz-Patkowska, Sławomir Pytel, Krzysztof Widawski, Piotr Oleśniewicz Turystyka senioralna w kontekście sytuacji materialnej polskich emerytów 99–106 Luis Ochoa Siguencia, Zofia Gródek Szostak, Agnieszka Chęcińska-Zaucha Działalność instytucji otoczenia biznesu w zakresie wspierania rozwoju przedsiębiorstw instrumentami przemysłu spotkań 107–114 Sławomir Pytel, Roman Szkup Kształceniowa funkcja wyjazdów turystycznych seniorów i młodzieży 115–123 Marta Sidorkiewicz Koopetycja na rynku usług hotelarskich na przykładzie aktywności grupy Polish Hoteliers 125–133 Andrzej Tucki, Andrzej Świeca, Jan Czeczelewski, Paulina Boruch Wykorzystanie metody IPA do oceny usług hotelu SPA Kazimierski Zdrój w Janowcu 135–144 Joanna Walenciuk, Anna Dłużewska Innowacje w usługach hotelarskich – analiza porównawcza rozwiązań innowacyjnych wdrażanych w wybranych hotelach województwa lubelskiego i małopolskiego 145–155 Regionalne problemy rozwoju turystyki Wojciech Fedyk Cele gospodarcze regionalnych organizacji turystycznych w Polsce 157–164 Agnieszka Górka-Chowaniec, Marcel Szczęśniak Infrastruktura turystyczno-rekreacyjna narciarstwa w Polsce. Wybrane aspekty 165–177 Marianna Greta, Jacek Otto Euroregionalna współpraca miast podzielonych na zachodnim pograniczu Polski – znaczenie dla rozwoju turystyki 179–194 Aleksandra Jezierska-Thöle, Mirosław Biczkowski, Marie Thöle Znaczenie i rola Drogi Świętego Jakuba w rozwoju turystyki międzynarodowej w strefie pogranicza Polski z Niemcami 195–207 Krzysztof Kołodziejczyk Potencjał polskich miast pod względem zabytkowych tramwajów i ich wykorzystanie w turystyce 209–224 Beata Rosicka Atrakcje turystyczne dziedzictwa przemysłowego ziemi wałbrzyskiej 225–232 Romuald Szopa Ocena kuchni śląskiej w aspekcie wzrostu atrakcyjności turystycznej regionu w opinii mieszkańców 233–240 Jolanta Zieziula, Piotr Nowaczyk Znaczenia turystyki żeglarskiej w rozwoju lokalnej gospodarki na przykładzie gminy Darłowo 241–249 Miscellanea Katarzyna Lebiedowicz, Anna Dłużewska Znaczenie praktyk zagranicznych w rozwoju kompetencji zawodowych w hotelarstwie – ocena własna uczestników programów Olymp (Grecja) i Resort Leaders (USA) 251–264 Ewa Pyrzyńska Zachowania konsumenta na rynku usług cateringowych na przykładzie cateringu dietetycznego 265–271 Wprowadzenie Rozwój rynku turystycznego zarówno w aspekcie podażowym, jak i popytowym charakteryzuje się wysoką dynamiką wzrostową. Dotyczy to nie tylko rynku globalnego, lecz także rynków wewnątrzkrajowych. Szacunki Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO) wskazują, że w 2017 roku światowy ruch turystyczny wyniósł 1,32 mld podróży zagranicznych, tj. wzrósł w stosunku do 2016 roku o 7%, natomiast przychody z turystyki zagranicznej ustabilizowały się na poziomie około 1,22 bln USD. Wzrost ruchu turystycznego dotyczy także Polski, w zakresie turystyki zagranicznej przyjazdowej oraz turystyki wewnątrzkrajowej w Polsce, mierzonej aktywnością turystyczną netto Polaków. Problematyka dynamiki wzrostu rynku turystycznego oraz determi- nant ją kształtujących jest przedmiotem badań w pracach prezentowanych w bieżącym numerze czasopisma. W drugim w 2018 roku numerze czasopisma „Ekonomiczne Problemy Turystyki” zaprezen- towano 25 artykułów naukowych obejmujących zagadnienia: –– teoretyczne, związane z rozwojem turystyki, m.in. turystyki winiarskiej oraz funkcjono- wania przedsiębiorstw turystycznych w obszarze ekonomii współdzielenia; –– funkcjonowania rynku usług turystycznych, m.in. preferencji turystycznych mieszkańców Chin podróżujących po Europie oraz wydatków na turystykę zorganizowaną w polskich gospodarstwach domowych; –– regionalnych aspektów rozwoju turystyki, w tym infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej narciarstwa w Polsce, euroregionalnej współpracy miast podzielonych w aspekcie tu- rystyki, potencjału turystycznego zabytkowych tramwajów w polskich miastach oraz znaczenia turystyki żeglarskiej w rozwoju gminy. Do struktury czasopisma włączono także artykuły traktujące o zagranicznych praktykach studentów w hotelarstwie oraz zachowaniach konsumentów na rynku cateringowym. Zapraszam czytelników do zapoznania się z bieżącym numerem czasopisma. Publikowane teksty są także dostępne na stronie www.wnus.edu.pl/ept. Autorów zachęcam do zgłaszania propozycji prac do kolejnych wydań czasopisma. Aleksander Panasiuk 7 EPT 2 (42) 2018 | ISSN: 1644-0501 | www.wnus.edu.pl/ept | DOI: 10.18276/ept.2018.2.42-01 | s. 9–17 TURYStYKA WINIARSKa – PROBLEMY tERMINOLOGICZNE, KONSUMENCI I MOżLIWOśCI ROZWOJU Zbigniew Głąbiński Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk o Ziemi e-mail: [email protected] Słowa kluczowe turystyka winiarska, enoturystyka, rozwój regionów Streszczenie W artykule zaprezentowano przegląd literatury światowej dotyczącej turystyki winiarskiej oraz analizę pojęć z nią związanych. Zwrócono uwagę na różnice po- między krajami Starego i Nowego Świata w definiowaniu terminów dotyczących tej formy turystyki. Wykazano, że są one uwarunkowane czynnikami społeczno- -ekonomicznymi i kulturowymi. Zwrócono również uwagę na zróżnicowanie mo- tywów turystów odwiedzających regiony uprawy winorośli w różnych krajach. Podkreślono znaczenie rozwoju turystyki winiarskiej jako czynnika aktywizacji społeczno-ekonomicznej regionów. Wprowadzenie Turystyka winiarska, zwana również enoturystyką (z gr. oinos – wino), od początku ostatniej dekady XX wieku rozwija się coraz dynamiczniej i stała się ważną częścią światowej turystyki. Ekonomiczne znaczenie turystyki winiarskiej potwierdzają dane statystyczne. W Australii w 2009 roku przychody tego sektora wyniosły 7,1 mld AUD, w USA – 2,1 mld USD, a regiony winiarskie w Kalifornii gościły 20,1 mln turystów rocznie. Co więcej, liczba osób zatrudnio- nych w obsłudze turystów winiarskich w USA (bez osób zatrudnionych przy uprawie winorośli i produkcji wina) przekroczyła 50 tys. (Quadri-Felitti, Fiore, 2012). W związku z tym turystyka winiarska stała się przedmiotem szerokich badań w różnych krajach, m.in. w Australii (Alant, Bruwer, 2004; Carlsen, 2004; Charters, Ali-Knight, 2002; Sparks, 2007), w Kanadzie (Carmichael, 2005; Getz, Brown, 2006; Poitras, Getz, 2006), w Grecji (Alebaki, Iakovidou, 2011; Karafolas, 2007; Nella, Christou, 2014), w Hiszpanii (Alonso, O’Neil, 2009; Sheridan, Alonso, Scherrer, 2009), w Izraelu (Shor, Mansfeld, 2009), w Mołdawii (Mardare, Teoretyczne problemy rozwoju turystyki 9 Zbigniew Głąbiński 2015a, 2015b), w Nowej Zelandii (Hall, 1996; Hall, 2005; Hall, Longo, Mitchell, Johnson, 2000), w Polsce (Kruczek, 2009; Mazurkiewicz-Pizło, 2013; Widawski, 2011), w Słowenii (Jurinčič, Bojnec, 2009), we Włoszech (Pikkemaat, Peters, Boksberger, Secco, 2009; Presenza, Miguzzi, Petrillo, 2010) oraz USA (Quadri-Felitti, Fiore, 2012; Taylor, Barber, Deale, 2010). Celem niniejszego artykułu jest: 1. Przedstawienie problemów terminologicznych dotyczących enoturystyki. 2. Zaprezentowanie typologii konsumentów turystyki winiarskiej. 3. Omówienie korzyści i zagrożeń związanych z rozwojem turystyki winiarskiej. Początki turystyki winiarskiej Turystyka winiarska ma odległe historycznie korzenie, ale wino stało się szczególnym przed- miotem zainteresowania