Tory Tramwajowe W Przekroju Poprzecznym
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Katedra Dróg, Mostów, Kolei i Lotnisk dr in ż. Jacek Makuch WYKŁAD 5 TORY TRAMWAJOWE W PRZEKROJU POPRZECZNYM KOLEJE MIEJSKIE studia I stopnia, specjalno ść ILB, profil dyplomowania DK, semestr 6 rok akademicki 2020/21, semestr letni SKRAJNIA: TABORU BUDOWLI TABOR we Wrocławiu 1. Konstal N: • 1945 – 1990 • szer.: 2,2 m ; dokł.: 2,173 m (bez 27 mm) pomi ędzy blachami poszycia zewn ętrznego ścian bocznych (dochodz ą kierunkowskazy, listwy boczne) dwuosiowy ści ęcia ko ńców pudeł wagonów (ułatwienie pokonywania łuków) 2. Konstal 102N: • 1969 – 2009 • szer.: 2,4 m ; dokł.: 2,379 m (bez 21 mm) skr ętne wózki 3. Konstal 105N: • od 1975 • szer.: 2,4 m ; dokł.: 2,353 m (bez 47 mm) 4. Protram 205: • od 2006 • szer.: 2,4 m (dokł. - nieco mniej) 5. Skoda 16T, 19T: • od 2006 • szer.: 2,46 m - dokładnie !!! (w najszerszym miejscu) pomimo że szersza ni ż 2,4 m – uzyskała homologacj ę (du ża liczba krótkich członów) 6. Pesa Twist 2010NW: • od 2015 • szer.: 2,4 m (dokł. - nieco mniej) trzyczłonowa pomimo że w ęż sza od Skody – „zahaczała” o niektóre kraw ęż niki 7. Modertrans Moderus Beta: • od 2015 • szer.: 2,4 m (dokł. - nieco mniej) • rozporz ądzenie „taborowe” (w sprawie • typowe szeroko ści warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz ś zakresu ich niezb ędnego wyposa żenia): tramwajów na wiecie: − − starsze (z 1999 r.): 2,4 m (dług.: 54 m) 2,2 m − − aktualne (z 2003 r.): 2,65 m (dług.: 65 m) 2,3 m − 2,4 m (tramwaj plus – rozwa żano szeroko ść 2,65 m) − 2,65 m WARUNKI TECHNICZNE JAKIM POWINNY ODPOWIADA Ć DROGI PUBLICZNE I ICH USYTUOWANIE rozporz ądzenie z 1999 r. (ostatni tekst jednolity z 2016 r.) (tylko podstawowe informacje) DZIAŁ III rozdział 10 Torowisko tramwajowe, §50: Szeroko ść wydzielonego dwutorowego torowiska tramwajowego na szlaku powinna wynosi ć nie mniej ni ż: 1) 2(d+b+p) + 0,5 m - słupy trakc. na miedzyt. - 7,8 [7,3] m 2) 2(d+b+p) + 0,1 m - ogrodzenie na mi ędzyt. - 7,4 [6,9] m 3) 2(d+b) + p - bez słupów trakc. i ogrodz. na mi ędzyt. - 6,8 [6,3] m gdzie: d - szeroko ść taboru tramwajowego (!!! nie podana wprost !!!) - 2,4 m b - zewn ętrzny pas bezpiecze ństwa - mierzony od rzutu pionowego najbardziej wystaj ącej cz ęś ci taboru tramwajowego do ogrodzenia, ściany lub kraw ędzi jezdni , nie w ęż szy ni ż 0,75 m [0,5 m - dla ogrodze ń i ścian pod warunkiem wykonania wn ęk (nisz) na szeroko ść 0,75 m w odst ępach co najwy żej 20 m] p - wewn ętrzny pas bezpiecze ństwa o szeroko ści 0,5 m Szeroko ść torowiska tramwajowego nale ży ustala ć indywidualnie w obr ębie przystanków, skrzy żowa ń oraz gdy na torowisku s ą inne obiekty i urz ądzenia (ni ż wymienione powy żej), a tak że gdy torowisko pełni dodatkowe funkcje (przeznaczone jest do ruchu komunikacji autobusowej lub pojazdów uprzywilejowanych ) WYTYCZNE TECHNICZNE PROJEKTOWANIA, BUDOWY I UTRZYMANIA TORÓW TRAMWAJOWYCH - 1983 linia ci ągła – skrajnia taboru linia przerywana – skrajnia budowli obie skrajnie na jednym rysunku prosty kształt PN-K-92008: 1998 KOMUNIKACJA MIEJSKA. SKRAJNIA KINEMATYCZNA WAGONÓW TRAMWAJOWYCH norma wycofana 15.10.2015 !!! - lecz nie zast ąpiona żadn ą inn ą (norma dla „taborowców”) Definiuje dwa główne poj ęcia: 1. Dopuszczalny gabaryt przekroju poprzecznego wagonu tramwajowego: kontur, w obr ębie którego znajduje si ę ka żdy element poprzecznego przekroju wagonu tramwajowego poruszaj ącego si ę z pr ędko ści ą od zera do maksymalnej dopuszczalnej, zapewniaj ący mijanie bez kolizji wszystkich stałych obiektów znajduj ących si ę na torze lub obok toru prostego lub łukowego oraz wykluczaj ący mo żliwo ść kolizji z innym wagonem tramwajowym poruszaj ącym si ę po równoległym torze prostym lub łukowym przeje żdżaj ącym przez krzy żownic ę torów z pr ędko ści ą od zera do maksymalnej dopuszczalnej 2. Kontur odniesienia skrajni kinematycznej: kontur, poza którym nie powinna znale źć si ę żadna cz ęść wagonu tramwajowego (oprócz lusterek bocznych i odgarniaczy) podczas jazdy z maksymaln ą dopuszczaln ą pr ędko ści ą po prostym idealnym torze we wszystkich mo żliwych warunkach eksploatacyjno-ruchowych definicje niepotrzebnie zbyt rozbudowane kolorem czerwonym wyróżniono najwa żniejsze informacje ? nie bardzo wiadomo czym oba poj ęcia si ę różni ą ? Norma okre śla rysunkowo kształt obu konturów: dla przekrojów dla przekrojów pomi ędzy czopami skr ętu na zewn ątrz czopów skr ętu i podaje wzory obliczeniowe zw ęż eń pudła: Kontur odniesienia skrajni kinematycznej przedstawiany jest osobno dla: toru o szeroko ści 1435 mm toru o szeroko ści 1000 mm ← UWAGA: błędy w opisie PN-K-92009: 1998 KOMUNIKACJA MIEJSKA. SKRAJNIA BUDOWLI. WYMAGANIA norma wycofana 15.10.2015 !!! - lecz nie zast ąpiona żadn ą inn ą (norma dla „budowla ńców”) Definiuje trzy główne poj ęcia: 1. Kontur koniecznej przestrzeni niezabudowanej: przestrze ń, której przekrój poprzeczny stanowi wielok ąt o takich wymiarach i kształcie, że wewn ątrz niej wagon tramwajowy mo że si ę porusza ć z pr ędko ści ą od zera do maksymalnej dopuszczalnej 2. Skrajnia budowli ci ągłych: kontur koniecznej przestrzeni niezabudowanej poszerzony z obu stron o przestrze ń umo żliwiaj ącą ewakuacj ę pasa żerów z wagonu tramwajowego w przypadku, gdyby wagon uległ awarii i zatrzymał si ę na tle budowli ci ągłej (obiektu stałego, którego wymiar mierzony wzdłuż toru tramwajowego jest wi ększy ni ż 3 m ) 3. Skrajnia budowli punktowych: kontur koniecznej przestrzeni niezabudowanej poszerzony z obu stron o przestrze ń umo żliwiaj ącą wej ście personelu obsługuj ącego mi ędzy wagon tramwajowy a budowl ę punktow ą (obiekt stały, którego wymiar mierzony wzdłuż toru tramwajowego jest mniejszy lub równy 3 m ), gdy wagon ten stoi nieruchomo, a budowla znajduje si ę na jego tle uwagi i kolory - analogicznie jak w przypadku normy dla „taborowców” Norma okre śla rysunkowo trzy zdefiniowane kontury: KONTUR KONIECZNEJ PRZESTRZENI NIEZABUDOWANEJ dla toru o szeroko ści 1435 mm dla toru o szeroko ści 1000 mm SKRAJNIA BUDOWLI CI ĄGŁYCH dla toru o szeroko ści 1435 mm dla toru o szeroko ści 1000 mm SKRAJNIA BUDOWLI PUNKTOWYCH dla toru o szeroko ści 1435 mm dla toru o szeroko ści 1000 mm jakie s ą RÓŻNICE pomi ędzy rysunkami? (dla toru o szeroko ści 1435 mm) kontur odniesienia kontur koniecznej skrajni kinematycznej przestrzeni niezabudowanej kontur koniecznej skrajnia przestrzeni niezabudowanej budowli ci ągłych skrajnia skrajnia budowli ci ągłych budowli punktowych KSZTAŁT ROZSZERZAJ ĄCY SI Ę KU GÓRZE • uwzgl ędnienie zu życia eksploatacyjnego: − taboru − torów – do pewnych granic: przesuni ęcie toru w poprzek – do 25 mm nierównomierno ść zu życia boków szyn – do 15 mm zygzakowato ść toru – do 25 mm (? - niejasno zdefiniowana) wielok ątno ść łuku – do 25 mm (? - j.w.) zapadni ęcie toru oraz zu życie pionowe główek szyn – do 25 mm wichrowato ść toru: − dla toru o szeroko ści 1435 mm - do 30 mm − dla toru o szeroko ści 1000 mm – do 20 mm (brak zdefiniowania bazy!) BRAK UWZGL ĘDNIENIA SYTUACJI PRZYSTANKU • wada normy !!! • na kolei (Id-1, zał.11) przypadek przystanku jest uwzgl ędniany (… z wyj ątkiem peronów na przystankach …) • w starszych wytycznych tramwajowych (1983) przypadek przystanku równie ż był uwzgl ędniony PRZYPADKI SZCZEGÓLNE • na obszarach staromiejskich dopuszcza si ę wkraczanie budowli ci ągłych w głąb skrajni budowli ci ągłych a ż do konturu koniecznej przestrzeni niezabudowanej , je żeli miejsca przekrocze ń są wyra źnie oznakowane (problem – brak definicji obszaru staromiejskiego) • w zajezdniach oraz w torach nie eksploatowanych przez ruch pasa żerski dopuszcza si ę wkraczanie budowli ci ągłych w głąb skrajni budowli ci ągłych a ż do konturu odniesienia skrajni kinematycznej , je żeli: − miejsca przekrocze ń są wyra źnie oznakowane − pr ędko ść tramwajów jest ograniczona do 10 km/h PRZYPADKI PODSTAWOWE 20 • minimalne odległości od osi toru do: − kraw ędzi przystanku: 1,25 m (1,285 m – wg wrocławskiego MPK, m.in. ze wzgl. na oblodzenie zim ą) − kraw ędzi pasa zieleni oraz przej ścia dla pieszych: 1,5 m (tak jest we Wrocławiu, niektóre inne miasta stosuj ą wi ęcej) − słupów trakcyjnych oraz ogrodzenia na mi ędzytorzu: 1,7 m (w przypadku ogrodzenia - niezgodne z wymogami skrajni bud. ci ągłych, ale zgodne z rozporz ądzeniem drogowym) − kraw ędzi pasa ruchu oraz ogrodzenia na zewn. toru: 1,95 m (dla pasów ruchu - ja bym dopuszczał nawet mniej) − kraw ędzi zabudowy torów w torach postojowych na p ętlach i kra ńcówkach: 2 m (ogl ędziny taboru) • szeroko ści: − słupa trakcyjnego: 0,5 m - minimalna − ogrodzenia: 0,1 m - minimalna − pasa bezpiecze ństwa: − powy żej 2,8 m od p.g.s. (poziomu główki szyny) : 0,4 m − poni żej 2,8 m od p.g.s., bez ruchu pieszego: 0,5 m − j.w. z ruchem pieszym: 0,75 m (skrajnia „ewakuacyjna”) − pomi ędzy dwoma torami tramwajowymi na obszarach staromiejskich: 0,34 m (np. ul. Poniatowskiego, most Grunwaldzki) • nisze (w tunelach, przy murach oporowych i ogrodzeniach) : − co prawda norma skrajniowa nie uwzgl ędnia zasad oke ślonych w wytycznych z 1983 r. dotycz ących nisz ale nadal jest o nich mowa z rozporz ądzeniu drogowym : co 20 m o długo ści min. 1,5 m na głęboko ść 1,95 m od osi toru • wysoko ści zawieszenia przewodu jezdnego: − maksymalna: 5,7 m − normalna: 5,5 m − minimalna: w rozjazdach: 5 m pod mostami i wiaduktami: − z ruchem kołowym: 4,5 m − bez ruchu kołowego: 4,2 m • wysoko ści skrajni budowli: − normalna: 6 m − minimalna: z ruchem kołowym: 4,8 m bez ruchu kołowego: 4,5 m POSZERZENIA SKRAJNI W ŁUKACH POZIOMYCH P – w przedziale wysoko ści 0,03 ÷ 3,95 m powy żej p.g.s. Q – poni żej 0,03 m i powy żej 3,95 m a – po wypukłej stronie łuku (zewn ętrzne) i – po wkl ęsłej stronie