IL CUORE RIVELATORE ( Italia, 1934 ) I RAGAZZI DELLA VIA PAAL ( Italia, 1935 ) TOTÒ CERCA CASA ( Italia, 1949 ) AL DIAVOLO LA CELEBRITÀ ( Italia, 1949 ) È ARRIVATO IL CAVALIERE! ( Italia, 1950 ) VITA DA CANI ( Italia, 1950 ) GUARDIE E LADRI ( Italia, 1951 ) TOTÒ E I RE DI ROMA ( Italia, 1951 ) TOTÒ E LE DONNE ( Italia, 1952 ) LE INFEDELI ( Italia, 1952 ) TOTÒ E CAROLINA ( Italia, 1953 ) ( Italia - Frantzia, 1954 ) UN EROE DEI NOSTRI TEMPI ( Italia, 1955 ) DONATELLA ( Italia, 1956 ) I SOLITI IGNOTI ( Italia, 1958 ) LA GRANDE GUERRA ( Italia - Frantzia, 1959 ) RISATE DI GIOIA ( Italia, 1960 ) BOCCACCIO '70 (“RENZO E LUCIANA”) ( Italia - Frantzia, 1961 ) I COMPAGNI ( Italia - Frantzia - Jugoslavia - Australia, 1963 ) CASANOVA '70 ( Italia - Frantzia, 1965 ) L'ARMATA BRANCALEONE ( Italia - Frantzia - Espainia, 1966 ) LA RAGAZZA CON LA PISTOLA ( Italia, 1968 ) BRANCALEONE ALLE CROCIATE ( Italia - Aljeria, 1970 ) LA MORTADELLA ( Italia - Frantzia, 1971 ) VOGLIAMO I COLONNELLI ( Italia, 1973 ) ROMANZO POPOLARE ( Italia, 1974 ) AMICI MIEI ( Italia, 1975 ) CARO MICHELE ( Italia, 1976 ) UN BORGHESE PICCOLO PICCOLO ( Italia, 1977 ) (“FIRST AID” - “AUTOSTOP”) ( Italia, 1977 ) VIAGGIO CON ANITA ( Italia - Frantzia, 1979 ) CAMERA D'ALBERGO ( Italia - Frantzia, 1981 ) ( Italia - Frantzia, 1981 ) AMICI MIEI ATTO II ( Italia, 1982 ) BERTOLDO, BERTOLDINO E… CACASENNO ( Italia, 1984 ) LE DUE VITE DI MATTIA PASCAL ( Italia - Frantzia - Alemania - Espainia - Suitza, 1985 ) I PICARI ( Italia - Espainia, 1988 ) IL MALE OSCURO ( Italia, 1990 ) ( Italia, 1992 ) CARI FOTTUTISSIMI AMICI ( Italia - Espainia, 1994 ) UN AMICO MAGICO: IL MAESTRO ( Italia, 1999 ) LE ROSE DEL DESERTO ( Italia, 2006 ) VICINO AL COLOSSEO… C'È MONTI ( Italia, 2008 )

Babesleak: MARIO MONICELLI

IL CUORE RIVELATORE Zuzendaria: Mario Monicelli, Cesare Civita, Alberto Mondadori · Gidoia: Mario Monicelli, Cesare Civita, Alberto Mondadori · Argazkia: Cesare Civita · Iraupena: 15 m. · Italia · 1934 Film mutua

Edgar Allan Poe idazlearen “Bihotz zelataria” kontaketa eldarniotsuaren moldaketa amateurra. Kontaketa 1943an plazaratu zen eta bizikide duen agure zaharraren begiarekin obsesionatuta dagoen gizon bat du protagonista. Monicellik lehengusua zuen Alberto Mondadori-rekin batera zuzendu zuen filma, 16 mm-tan eta soinurik gabe. Zuzendari artistikoa, geroago errealizadorea izango zen izan zen.

I RAGAZZI DELLA VIA PAAL Zuzendaria: Mario Monicelli, Alberto Mondadori · Gidoia: Mario Monicelli, Alberto Mondadori · Argazkia: Cesare Civita · Iraupena: 45 m. · Italia · 1935 Film mutua

Alberto Mondadorirekin 16 mm-tan egindako beste film labur mutu bat. Urte haietan moda-modan zegoen eleberri baten egokitzapena da; Ferenc Molnár idazle hungariarraren “A Pál utcai fiúk” (“Pal kaleko umeak”) eleberriarena, hain zuzen ere. Eleberriak Budapesteko kaleetako gazte taldeen arteko liskarrak ditu ardatz. Filmak Veneziako Mostrako Passo Ridotto Saileko saria irabazi zuen.

TOTÒ CERCA CASA Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Age, Furio Scarpelli, Steno, Mario Monicelli, Vittorio Metz, Sandro Continenza, Marcello Marchesi · Argazkia: Giuseppe Caracciolo · Antzezleak: Totò, Alda Mangini, Lisa Molfesi, Mario Gattari, Aroldo Tieri Iraupena: 90 m. · Italia · 1949

Totò antzezleak interpretatutako gizon txiroak ez dauka etxerik eta eskola batean bizi da aldi baterako, bere familiarekin. Hainbat iruzur burokratiko egin ostean, etxebizitza egonkorra lortuko du, non eta hilerri batean! Monicellik Stenorekin batera zuzendutako lehenengo film luze honek, Totòrekin egindako lehen lana ere izan zenak, gerraosteko Italian jazo zen arazorik larrienetako bat kontatzen digu, tonu komikoa darabilela: etxebizitza falta.

AL DIAVOLO LA CELEBRITÀ Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Steno, Mario Monicelli, Ernesto Calindri, Geo Tapparelli, Dino Hobbes Cecchini · Argazkia: Leonida Barboni · Antzezleak: Mischa Auer, Carlo Campanini, Leonardo Cortese, Marylin Buferd, Ferruccio Tagliavini Iraupena: 100 m. · Italia · 1949

Monicellik eta Stenok aldatu egin zuten erregistroa; hasierako ukitu neorrealistadun komedia alde batera utzi, eta fantasia burleskoaren munduan sartu ziren. Protagonista ekialdeko hizkuntzetan aditua den gazte bat da, maharaja batentzat itzultzaile lanak egiten porrot egiten duena. Deabruari laguntza eskatuko dio orduan, eta horrek opera-kantari eta boxeolari moduan arrakasta izaten lagunduko dio.

1 MARIO MONICELLI

È ARRIVATO IL CAVALIERE! Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Vittorio Metz, Marcello Marchesi, Tino Scotti, Age, Scarpelli, Stefano Vanzina (Steno), Mario Monicelli · Argazkia: Mario Bava · Antzezleak: Tino Scotti, Silvana Pampanini, Enrico Viarisio, Alda Mangini, Nyta Dover Iraupena: 90 m. · Italia · 1950

Berriz ere, gerraosteko Italiako gizartearen arazo larrienak kontatzen dizkigu, komedia moduan. Etxerik gabeko pertsona batzuk gerrak iraun bitartean hegazkinen erasoetatik babesteko erabili zen orube batean finkatuko dira. Baina lursailaren jabeak etxe bat eraiki nahi du bertan, bere alabarentzat eta horren senarrarentzat. Barietate ikuskizun batean oinarrituta dago.

VITA DA CANI Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Steno, Mario Monicelli, Ruggero Maccari, Sergio Amidei, Aldo Fabrizi, Nino Novarese, Fulvio Palmieri · Argazkia: Mario Bava · Antzezleak: Aldo Fabrizi, Gina Lollobrigida, Delia Scala, Marcello Mastroianni, Tamara Lees Iraupena: 108 m. · Italia · 1950

Stenok eta Monicellik orduko izar handienetako bat izan zuten euren esanetara: Aldo Fabrizi aktorea. Filma tragikomedia bat da eta barietate errebista bateko kideen gorabeherak kontatzen ditu. Hain zuzen ere antzerki mota horrexetatik zetorren Fabrizi. Argazki kontrastatuaz Mario Bava arduratu zen, eta Marcello Mastroiannik bere lehenengoetariko paper garrantzitsu eta dramatikoa antzeztu zuen filmean.

GUARDIE E LADRI Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Steno, Mario Monicelli, Vitaliano Brancati, Aldo Fabrizi, Ennio Flaiano, Ruggero Maccari · Argazkia: Mario Bava · Antzezleak: Totò, Pina Piovani, Aldo Fabrizi, Ave Ninchi, Rossana Podestà Iraupena: 109 m. · Italia · 1951

Fabrizik eta Totòk batera lan egin zuten film bakanetakoa. Monicelliren ideia izan zen aktore biak batzea. Fabrizi jendarme zintzoaren azalean sartu zen, eta Totòk jendarmeari ihes egiten dion iruzurgile trebearen papera jokatu zuen. Poliziak hiru hilabeteko epea izango du lapurra harrapatzeko, lana galdu nahi ez badu. Pertsonaia bien artean, baina, adiskidetasun solidarioa sortuko da.

TOTÒ E I RE DI ROMA Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Steno, Mario Monicelli, , Ennio De Concini · Argazkia: Giuseppe La Torre · Antzezleak: Totò, Anna Carena, Giovanna Pala, Eva Vanicek, Alberto Sordi Iraupena: 104 m. · Italia · 1951

Anton Chejoven bi ipuinetan oinarritutako film honetan, Monicellik, Stenok eta Totòk bat egiten dute berriz ere. Aurreko aldian bezala, filmak burokrazia kontuak ditu ardatz. Protagonista Ministerioan lan egiten du agirizain xumea da; oinarrizko ikasketarik ez duela jakin ostean, baina, bota egingo dute lanetik. Orduan, bere buruaz beste egitea erabakiko, beste mundutik emazteari loteriaren zenbaki irabazlea zein izango den esateko.

2 MARIO MONICELLI

TOTÒ E LE DONNE Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Steno, Mario Monicelli · Argazkia: Tonino Delli Colli · Antzezleak: Totò, Ave Ninchi, Alda Mangini, Pepino De Filippo, Lea Padovani Iraupena: 103 m. · Italia · 1952

Sexu arteko gerraren gaineko satira zitala. Totò obsesionatuta dago emaztearekin, bizitza infernu bihurtu nahi diola uste baitu. Bizi diren eraikinaren ganberan bakean egoteko txokoa aurkituko du, eta bertan emakumeek gizonezkoak itotzeko dituzten trikimailuez gogoeta egiten arituko da.

LE INFEDELI Zuzendaria: Steno, Mario Monicelli · Gidoia: Steno, Mario Monicelli, Ivo Perilli, Franco Brusati · Argazkia: Aldo Tonti · Antzezleak: May Britt, Gina Lollobrigida, Irene Papas, Marina Wladi, Anna Maria Ferrero Iraupena: 95 m. · Italia · 1952

Monicellik eta Stenok erdi bana sinatutako azken filma da hau, nahiz eta, zantzu guztien arabera, Monicellik berak bakarrik zuzendu zuen. Filmak emakumezko aktore talde aparta izan zuen: Gina Lollobrigida, May Britt, Irene Papas eta Marina Vlady -garai hartan Marina Wladi bezala ezagutzen zen-. Mediku batek detektibe bat kontratatuko du emazteari jarrai diezaion, emakumearen edozein hanka-sartze dibortzioa eskatzeko erabiltzearren.

TOTÒ E CAROLINA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Mario Monicelli, Scarpelli, Rodolfo Sonego · Argazkia: Domenico Scala, Luciano Trasatti · Antzezleak: Totò, Anna Maria Ferrero, Maurizio Arena, Mario Castellani, Arnoldo Foà Iraupena: 85 m. · Italia · 1953

Zentsurak izugarri sarraskitu zuen filma, baita 1955ean estreinatzea debekatu ere. Prostituta bat zelakoan herriko neska bat atxilotu duen poliziaren rola jokatzen du Totòk. Egiaz, neskak alde egin du etxetik, haurdun dagoelako. Ezinbestean, etxean hartuko du poliziak, neska sorlekura bueltatzeko zain den bitartean.

PROIBITO Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Giuseppe Mangione, Suso Cecchi d’Amico · Argazkia: Aldo Tonti · Antzezleak: Mel Ferrer, Amedeo Nazzari, Lea Massari, Henri Vilbert, Eduardo Ciannelli Iraupena: 100 m. · Italia - Frantzia · 1954

Mel Ferrer aktoreak interpretatutako apaiz gaztea jaioterrira itzuliko da, ahaztuta eta erdi erorita dagoen elizaz kargu egiteko. Bere eskuetan dagoen guztia egingo du parrokiak berriz ere funtziona dezan, baina, ahalegin horretan, Corraine eta Barras familiek betidanik izan duten etsaitasuna aurkituko du, eta horrek ezinezko bihurtuko du herrian harmonia lortzea. Musika Brahms-ena da, Nino Rotak moldatua.

3 MARIO MONICELLI

UN EROE DEI NOSTRI TEMPI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Rodolfo Sonego, Mario Monicelli · Argazkia: Tino Santoni · Antzezleak: Alberto Sordi, Franca Valeri, Leopoldo Trieste, Tina Pica, Mario Carotenuto Iraupena: 90 m. · Italia · 1955

Film honetan egin zuen Monicellik lehenengo aldiz lan Alberto Sordirekin. Zuzendariak asko estimatzen zuen aktorea, egoera guztietara moldatzeko zeukan gaitasunagatik. Sordi bere amona eta izeba edadetuen itzalpean bizitzera ohitu den hala-moduzko gizon baten azalean sartzen da. Inolako iniziatibarik gabeko pertsona da, lotsatia eta grisa, baina ustekabeko ezbehar segida batean sartuta ikusiko du bere burua.

DONATELLA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Piero Tellini, Ruggero Maccari, Alessandro Continenza, Roberto Amoroso · Argazkia: Tonino Delli Colli · Antzezleak: Elsa Martinelli, Gabriele Ferzetti, Walter Chiari, Liliana Bonfatti, Aldo Fabrizi Iraupena: 103 m. · Italia · 1956

Elsa Martinelli, urte gutxiren buruan Hatari! filmean Howard Hawks zuzendariaren afrikar heroia izango zena, Donatella da pelikula honetan, liburu-koadernatzaile baten alaba. Egun batean, emakume iparramerikar aberats batek galdutako poltsa aurkituko du. Bi pertsonaiak adiskide on bihurtuko dira, eta emakumeak Ameriketako Estatu Batuetara itzuli behar duenean, Donatellari bere etxean bizi dadin eskatuko dio, etxea hutsik gera ez dadin.

I SOLITI IGNOTI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli, Suso Cecchi d’Amico · Argazkia: Gianni Di Venanzo · Antzezleak: Vittorio Gassman, Marcello Mastroianni, Renato Salvatori, Totò, Carla Gravina Iraupena: 111 m. · Italia · 1958

Bost gizagaixok kutxa gotorrak zabaltzen aditua den erretiratu baten klaseak hartuko dituzte, banku bat lapurtzeko esperantzan. Izarrez betetako aktore-zerrenda (Gassman, Mastroianni, Totò, Claudia Cardinale) eta commedia all'italiana-ri buruzko iritzi orokorra aldatu zuen filma. Donostiako Zilarrezko Maskorra lortu zuen, Hitchcocken Vertigo-rekin batera.

LA GRANDE GUERRA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli, Luciano Vincenzoni · Argazkia: Giuseppe Rotunno, Roberto Gerardi, Leonida Barboni, Giuseppe Serrandi · Antzezleak: Alberto Sordi, Vittorio Gassman, Silvana Mangano, Romolo Valli, Bernard Blier Iraupena: 135 m. · Italia - Frantzia · 1959

Lehenengo Mundu Gerraren gaineko istorio garratza, bi pertsonaiaren gorabeheretan oinarritua; lehenengoa milandarra (Gassman) eta bigarrena erromatarra (Sordi). Biek gerrara joatea ekidin nahi duten arren, azkenean gatazkan parte hartuko dute. I soliti ignoti pelikularen antzera, film gogorra da, baina pikareskaz betea. Atzerriko pelikularik onenaren Oscar saria irabazteko izendatuta egon zen. Venezian ere saritua izan zen.

4 MARIO MONICELLI

RISATE DI GIOIA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli, Suso Cecchi d’Amico · Argazkia: Leonida Barboni · Antzezleak: Totò, Anna Magnani, Ben Gazzara, Fred Clark, Edy Vessel Iraupena: 106 m. · Italia · 1960

Anna Magnani mundu guztiak gutxiesten duen Cinecittàko estra bat da. Afari batera gonbidatuko dute, hamahiru mahai-lagun egon ez daitezen, baina ustekabeko gonbidatu bat agertu eta bakarrik utziko dute. Orduan, Totòk interpretatutako bigarren mailako aktorearekin joango eta Ben Gazzarak hezurmamitutako lapurra ezagutuko du. Alberto Moraviaren kontaketetan oinarritutako komedia, gaizkiulertuz betea.

BOCCACCIO '70 (“RENZO E LUCIANA”) Zuzendaria: Mario Monicelli (Renzo e Luciana) eta beste zuzendari batzuk · Gidoia: Mario Monicelli, Suso Cecchi d’Amico, Giovanni Arpino, Italo Calvino · Argazkia: Armando Nannuzzi · Antzezleak: Marisa Solinas, Germano Giglioli Iraupena: 208 m. (episodio: 41 m.) · Italia - Frantzia · 1961

Langile bik euren arteko maitasun harremana ezkutatu behar dute lana galdu nahi ez badute; izan ere, fabrikako zuzendaritzak ez baitu enplegatuen arteko ezkontzarik onartzen. Italo Calvinorekin batera idatzitako pasarte gazi-gozoa, dokumental modukoa, atal ezberdinez osatutako filmean, eta izar-zerrenda zoragarriarekin: Fellini, Anita Ekberg, Visconti, Romy Schneider, De Sica eta Sofia Loren.

I COMPAGNI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli, Suso Cecchi d’Amico · Argazkia: Giuseppe Rotunno · Antzezleak: Marcello Mastroianni, Annie Girardot, Renato Salvatori, Bernard Blier, Folco Lulli Iraupena: 130 m. · Italia - Frantzia - Jugoslavia - Australia · 1963

Monicellik langile-klasearen mundua eta gizarte-klaseen arteko ezberdintasunak aurrez aurre tratatu zituen film bakanetakoa. Filmak Giuseppe Rotunnoren dokumental itxurako argazki zuri-beltza du eta fabrika bateko langileak greba egitera daramatzan gertaerak kontatzen ditu. Errepresaliak jaso dituen irakasle bat (Mastroianni) taldearen buru intelektuala bihurtuko da.

CASANOVA '70 Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli, Suso Cecchi d’Amico · Argazkia: Aldo Tonti · Antzezleak: Marcello Mastroianni, Virna Lisi, Enrico Maria Salerno, Bernard Blier, Michèle Mercier Iraupena: 106 m. · Italia - Frantzia · 1965

Marcello Mastroiannik OTANeko komandante bat hezurmamitzen du. Eta, nola ez, aktorea Mastroianni izanik, komandantea limurtzaile hutsa da; Casanova modernoa. Psikiatrak, estres maila jaisteko, oporrak hartzea gomendatuko dio, arrisku egoeratan bakarrik egin baitezake amodioa. Filmak zuzendari onenaren eta aktore onenaren sariak irabazi zituen Donostian.

5 MARIO MONICELLI

L'ARMATA BRANCALEONE Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicellli · Argazkia: Carlo Di Palma · Antzezleak: Vittorio Gassman, Catherine Spaak, Gian Maria Volontè, Enrico Maria Salerno, Folco Lulli Iraupena: 120 m. · Italia - Frantzia - Espainia · 1966

Brancaleone da Norcia (Gassman) Erdi Aroko zoritxarreko zaldunaren eta bere jarraitzaileen abentura nahigabetuak kontatzen dituzten filmetatik lehenengoa. Zaldunaren asmoa feudo bat konkistatzea da, baina hainbat oztopo aurkituko ditu bidean; beste batzuen artean, izurriarekin, pirata sarrazenoekin eta dontzeila ederra bahitu duten gaizkileekin. Erdi Aroko basakeriaren kronika errealista.

LA RAGAZZA CON LA PISTOLA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Rodolfo Sonego, Luigi Magni · Argazkia: Carlo Di Palma · Antzezleak: Monica Vitti, Carlo Giuffrè, Corin Redgrave, Stanley Baker, Anthony Booth Iraupena: 100 m. · Italia · 1968

Monicelli tematuta zegoen Monica Vitti aktore komiko bihurtzearekin, eta film honen bidez lortu zuen bere helburua. Vitti herrikide batek limurtu eta abandonatu duen emakume siziliarra da. Maiteminduta dago, ordea, eta Londresera eta Eskoziara joango da maitearen bila. Aurkituko duena, baina, guztiz arrotz zaion kultura izango da. Emakumezko aktore onenaren saria jaso zuen Donostian eta atzerriko film onenaren sarirako izendatua izan zen Oscarretan.

BRANCALEONE ALLE CROCIATE Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli · Argazkia: Aldo Tonti · Antzezleak: Vittorio Gassman, Adolfo Celi, Paolo Villaggio, Stefania Sandrelli, Luigi Proietti Iraupena: 117 m. · Italia - Aljeria · 1970

Brancaleoneri buruzko lehenengo filmak izan zuen arrakasta errentagarri bihurtzeko asmoarekin, filmaren ekoizleak bigarren kapitulua filmatzera bultzatu zuen Monicelli. Honakoan, zalduna eta bere jarraitzaile zarpailtsuak, feudoaren konkistan porrot egin ostean, Lurralde Santurantz abiatuko dira. Bertan erdietsi nahiko dutena ez da lehenengo filmean baino errazagoa izango: Hilobi Santua aurkitzea! Gassmanek saria jaso zuen Donostian.

LA MORTADELLA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Suso Cecchi d’Amico, Lonard Melfi, Ring Lardner, Jr. · Argazkia: Alfio Contini · Antzezleak: Sophia Loren, Gigi Proietti, William Devane, Beeson Carroll, David Doyle Iraupena: 109 m. · Italia - Frantzia · 1971

Sofia Loren aktoresaren luzimendurako egin zuen Monicellik pelikula hau, italiarren eta estatubatuarren arteko ezberdintasun kulturalei buruzko komedia. Senargaiarekin elkartzeko asmoz Italiatik AEBetara doan neskaren rola jokatu zuen izarrak. Aireportuko aduanan, baina, atxikita edukiko dute, mortadela daramalako aldean. Ring Lardner Jr.k, MacArthur-ek abiaturiko sorgin-ehizaren biktima izandakoak, egindako ekarpenak daude gidoian.

6 MARIO MONICELLI

VOGLIAMO I COLONNELLI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli · Argazkia: Alberto Spagnoli · Antzezleak: Ugo Tognazzi, Carla Tatò, Duilio Del Prete, Pino Zac, Giancarlo Fusco Iraupena: 100 m. · Italia · 1973

Ugo Tognazzik interpretatutako eskuindar diputatuak estatu-kolpea joko du, baina ezer ez da aurreikusi bezala aterako. Barne Ministerioak salbuespenezko lege batzuk onartuko ditu orduan, eta lege horiek izango dira benetako estatu-kolpea aurrera eramango dutenak. Filmak 1969. urte amaieratik aurrera Italian izandako tentsio politiko guztiak islatzen ditu.

ROMANZO POPOLARE Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli · Argazkia: · Antzezleak: Ugo Tognazzi, Ornella Muti, Michele Placido, Pippo Starnazza, Franco Mazzieri Iraupena: 110 m. · Italia · 1974

Tognazzik, berriz ere Monicelliren aginduetara, Milango langile sindikalista baten papera antzezten du. Protagonista hegoaldeko neska gazte batekin ezkonduko da (Ornella Muti), gizona baino askoz gazteagoa. Harremana, baina, pikutara joango da polizia-agente bat neskarekin maitemintzean. Senarrak bota egingo du emaztea etxetik, eta andreak egin beharko du haurraren kargu, polizia-agenteak ere utzi egingo baitu.

AMICI MIEI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Leo Benvenuti, Piero De Bernardi, Tullio Pinelli, · Argazkia: Luigi Kuveiller · Antzezleak: Ugo Tognazzi, Philippe Noiret, Gastone Moschin, Adolfo Celi, Duilio Del Prete Iraupena: 140 m. · Italia · 1975

Monicellik bere lagun Pietro Germiren proiektua zuzendu zuen, larri gaixotuta zegoen eta. Filmak 50 urte inguru duten Firenzeko bost lagunen istorioa du ardatz. Batzuk aberatsak dira; besteek ez dute zentimo bakar bat ere. Bost lagunek topatzen duten pertsona orori broma astunak egiten pasatzen dute denbora, gazte mantendu eta heriotza saihesteko asmoarekin.

CARO MICHELE Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Suso Cecchi d’Amico, Tonino Guerra · Argazkia: Tonino Delli Colli · Antzezleak: Mariangela Melato, Lou Castel, Alfonso Gatto, Fabio Carpi, Delphine Seyrig Iraupena: 108 m. · Italia · 1976

Michele Londresera joan da bizitzera, 68ko ikasle-matxinadek desengainatuta. Amarekin eta ahizparekin gutun bidez izango da harremanetan, eta gutun horien bidez ezagutuko ditugu protagonistaren bizitzan oinarrizkoak diren beste hainbat pertsonaia. Natalia Ginzburg idazlearen eleberriaren moldaketa zehatz eta ederra.

7 MARIO MONICELLI

UN BORGHESE PICCOLO PICCOLO Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Sergio Amidei · Argazkia: Mario Vulpiani · Antzezleak: Alberto Sordi, Shelley Winters, Romolo Valli, Vincenzo Crocitti, Renzo Carboni Iraupena: 122 m. · Italia · 1977

Funtzionario xume bati gutxi falta zaio erretiroa hartzeko. Bere nagusia kide duen masoi-logian sartuko da, nagusiaren errespetua lortu eta semea berak lan egiten duen ministerioan lan egitera sartzea lortzeko. Azterketak gainditzen dituen egunean bertan, ordea, lapur batek tiroka hilko du semea. Alberto Sordik antzeztutako drama lehor eta eszeptikoa.

I NUOVI MOSTRI (“FIRST AID” - “AUTOSTOP”) Zuzendaria: Mario Monicelli eta besta zuzendari b atzuk · Gidoia: Age, Scarpelli, Ruggero Maccari, Bernardino Zapponi · Argazkia: Tonino Delli Colli · Antzezleak: First Aid: Alberto Sordi / Autostop: Ornella Muti, Eros Pagni Iraupena: 115 m. (First Aid: 10 m. Autostop: 13 m.) · Italia · 1977

Filma pasarte ezberdinez osatuta dago, eta Monicelli, Dino Risi eta Ettore Scola dira zuzendari. Risik 1963an zuzendutako I Mostri filmaren jarraipena da. Monicellik bi istorio kontatzen ditu. Lehenengoan, gidari batek terrorista batekin nahastuko du auto-stop egiten duen neska bat. Bigarrenean, aristokrata esnob batek kalean larriki zaurituta dagoen gizon bati lagunduko dio, baina ez du zauritua onartuko duten ospitalerik aurkituko.

VIAGGIO CON ANITA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Leo Benvenuti, Piero De Bernardi, Tullio Pinelli, Paul Zimmermann · Argazkia: Tonino Delli Colli · Antzezleak: Giancarlo Giannini, Goldie Hawn, Renzo Montagnani, Claudine Auger, Laura Betti Iraupena: 115 m. · Italia - Frantzia · 1979

Banku batean lan egiten duen langile aberats batek (Giancarlo Giannini) hilzorian dagoen aita bisitatzeko bidaiari ekiten dio autoz. Bidaia turista iparramerikar batekin (Goldie Hawn) egitea erabakitzen du, hari bidaiaren helburuaren berri eman gabe. Hileta istiluz beteta egongo da eta familiaren trapu zahar guztiak aterako dira argitara.

CAMERA D'ALBERGO Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Age, Scarpelli, Mario Monicelli · Argazkia: Tonino Delli Colli · Antzezleak: Vittorio Gassman, Monica Vitti, Enrico Montesano, Néstor Garay, Béatrice Bruno Iraupena: 105 m. · Italia - Frantzia · 1981

Gaitzat zinema duen komedia. Hiru gaztek zine kamera bat ezkutatuko dute hotel bateko gela batean, bertan pelikula bat filmatzeko asmoz. Vittorio Gassmanek Cinecittàko ekoizle bat interpretatzen du. Ekoizlea protagonista duten egoera konplikatuen eta tirabiren ondorioz, arrakasta ziurtatuta duen film eskandalagarria egingo dute.

8 MARIO MONICELLI

IL MARCHESE DEL GRILLO Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Tulio Pinelli, Alberto Sordi, Mario Monicelli, Leo Benvenuti, Piero De Bernardi · Argazkia: Sergio D’Offizi · Antzezleak: Alberto Sordi, Paolo Stoppa, Flavio Bucci, Cochi Ponzoni, Marc Porel Iraupena: 133 m. · Italia - Frantzia · 1981

Onofrio del Grillo (Alberto Sordi) Pio VII.a aita santuaren (Paolo Stoppa) gortean ezer egin gabe dauden nobleetako bat da. Frantziako Iraultzaren garaian kokatzen da istorioa. Aurreiritzirik zein betebeharrik gabe bizi da Onofrio, mota guztietako txantxak egiten, istorioak asmatzen, bere familia aristokratikoko kideez barre egiten eta emakumeak gorteiatzen. Monicellik ironikoki gogoratzen du pertsonaia historiko horren bizitza.

AMICI MIEI ATTO II Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Piero De Bernardi, Leo Benvenuti, Tullio Pinelli · Argazkia: Sergio D’Offizi · Antzezleak: Ugo Tognazzi, Philippe Noiret, Gastone Moschin, Adolfo Celi, Renzo Montagnani Iraupena: 130 m. · Italia · 1982

Amici miei filmeko 50 urte inguruko bost lagunen abenturen gaineko bigarren atala. Istorioa aurreko filmak utzitako lekuan hasten da, lagunetako baten hiletan. Hildako laguna gainontzekoen oroitzapenen eta gogoeten bidez agertzen joango da. Iragandako denbora eta heriotzaren hurbiltasuna kontuan hartu gabe, euren txantxa astunak egiten jarraituko dute.

BERTOLDO, BERTOLDINO E… CACASENNO Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Piero De Bernardi, Leo Benvenuti, Suso Cecchi d’Amico · Argazkia: Camillo Bazzoni · Antzezleak: Ugo Tognazzi, Alberto Sordi, Lello Arena, Maurizio Nichetti, Annabella Schiavone Iraupena: 126 m. · Italia · 1984

Beste kontaketa pikaresko bat. Oraingoan, nekazari baten, bere seme ergelaren eta apaiz baten estualdien berri ematen zaigu, nahiz eta, azkenean, egoera zailenetatik ere onik aterako diren. Monicellik komediaren erregeak izan zituen bere esanetara: Tognazzi (Bertoldo nekazaria) eta Sordi (Fray Cipolla de Frosolone apaiza). Baina kontuan izan zituen belaunaldi berriak ere: Maurizio Nichetti, Bertoldinoren paperean, adibidez.

LE DUE VITE DI MATTIA PASCAL Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Amanzio Todini, Ennio De Concini, Suso Cecchi d’Amico · Argazkia: Camillo Bazzoni · Antzezleak: Marcello Mastroianni, Laura Morante, Bernard Blier, Senta Berger, Flavio Bucci Iraupena: 118 m. · Italia - Frantzia - Alemania - Espainia - Suitza · 1985

Mattia Pascal erremediorik gabeko limurtzailea da, baina haurdun utzi duen emakumearekin ezkondu behar du. Kasinoan dirutza irabazi eta bere buruaz beste egin duela antzeztuko du, Montecarlon eta Venezian bizitza berri bat hasteko asmoz. Denbora gutxira, baina, dirurik gabe geratu eta herrira itzuli beharko du. Etxera bueltan, elkarrekin aurkituko ditu emaztea eta lagunik onena. Mastroianni eta Laura Morante dira aktoreak.

9 MARIO MONICELLI

I PICARI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Leo Benvenuti, Piero De Bernardi, Suso Cecchi d'Amico · Argazkia: Tonino Nardi · Antzezleak: Giancarlo Giannini, Enrico Montesano, Vittorio Gassman, Nino Manfredi. Giuliana De Sio Iraupena: 121 m. · Italia - Espainia · 1988

Literatur tradizio pikareskoaren gaietako zenbait bere filmetan erabili ostean, generoko erreferentzia diren testu bi aukeratu zituen Monicellik, “El lazarillo de Tormes” eta “Guzmán de Alfarache”, kontakizunetara modu klasikoagoan hurbiltzeko asmoz. Espainiarrekin koprodukzioan gauzatu zuen bi eskaleren gorabeherak kontatzen dituen film hau.

IL MALE OSCURO Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Suso Cecchi d'Amico, Tonino Guerra, Mario Monicelli · Argazkia: Carlo Tafani · Antzezleak: Giancarlo Giannini, Emmanuelle Seigner, Stefania Sandrelli, Patrizia La Fonte, Rocco Papaleo Iraupena: 114 m. · Italia · 1990

Idazle bat (Giancarlo Giannini), alargun batekin zuen harremana eten eta gero, bera baino askozaz gazteagoa den emakume batekin (Emmanuelle Seigner) maiteminduko da, eta handik gutxira haurdun utziko du. Nahasmendua sortuko da bere munduan, satisfazio eza eta beldurra. Horrenbesteraino, ezen gezurrezko ondoezengatik ebakuntza egiteko prest egongo dela.

PARENTI SERPENTI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Carmine Amoroso, Suso Cecchi d’Amico, Piero De Bernardi, Mario Monicelli · Argazkia: Franco Di Giacomo · Antzezleak: Tommaso Bianco, Marina Confalone, Alessandro Haber, Cinzia Leone, Eugenio Masciari Iraupena: 105 m. · Italia · 1992

Gabonetan, bikote edadetu batek etxean hartuko ditu lau seme-alabak eta horien familiak. Herentzia jasotzeko, seme-alabetako batek bere etxera eraman beharko ditu gurasoak, baina inork ez du egoeraren kargu egin nahi, eta zaharrez libratzea erabakiko dute. Aparteko komedia dramatiko gogor eta garratza.

CARI FOTTUTISSIMI AMICI

Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Leonardo Benvenutti, Suso Cecchi d’Amico, Piero De Bernardi, Mario Monicelli · Argazkia: Tonino Nardi · Antzezleak: Paolo Villaggio, Massimo Ceccherini, Vittorio Rap, Marco Graziani, Giuseppe Oppedisano Iraupena: 115 m. · Italia - Espainia · 1994

Bigarren Mundu Gerra amaitzear da. Hainbat lagun Firenzeko kaleetan elkartuko dira, herri kolpatuan boxeoarekiko interesa berpizteko asmoz, kirola guztiz ahaztuta geratu baita gatazkaren eta hurbil ikusten den porrotaren ondorioz. Horretarako, erakusketak egingo dituzte herriz herri, batzuetan borroka lotsagarriak eskainiz.

10 MARIO MONICELLI

UN AMICO MAGICO: IL MAESTRO NINO ROTA Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Suso Cecchi d’Amico, Mario Monicelli · Iraupena: 55 m. · Italia · 1999

Nino Rota musikariaren bizitzaren eta obraren alderdi garrantzitsuenak erakusten dituen film amultsua. Rota sarritan aritu zen Fellini, Zeffirelli eta Visconti zuzendariekin -baita, Corleone familia tarteko, Coppolarekin ere-, baina arrakasta handia izan zuen Monicellirekin batera lan egin zuenean ere; hala erakusten dute Vita da cani, La grande guerra eta Caro Michele filmetako soinu bandek.

LE ROSE DEL DESERTO Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Alessandro Bencivenni, Suso Cecchi d’Amico, Mario Monicelli, Domenico Saverni · Argazkia: Saverio Guarna · Antzezleak: Michele Placido, Giorgio Pasotti, Alessandro Haber, Fulvio Falzarano, Moran Atias Iraupena: 102 m. · Italia · 2006

Monicellik zuzendutako fikziozko azken filma Afrikako basamortuan dago kokatuta, Bigarren Mundu Gerrako azken egunetan. Filmeko protagonistak Libian finkatuta dagoen osasun-laguntza unitate bateko kideak dira. Traketsak dira eta ez daukate batere eskarmenturik, baina, denboraren poderioz, lan egiten eta euren artean erlazionatzen ikasiko dute, baita gatazkak ezertarako balio ez duela ere.

VICINO AL COLOSSEO… C'È MONTI Zuzendaria: Mario Monicelli · Gidoia: Mario Monicelli, Chiara Rapaccini · Argazkia: Valerio Azzali · Iraupena: 19 m. · Italia · 2008

Monicellik kameraren atzean egin berri duen azken lana film labur bat da. Erromako Monti auzoko eguneroko bizimodua erakusten du, Monicelli auzo horretantxe bizitu baita azken 22 urteetan. Chiara Rapaccini argazkilariarekin batera eginiko dokumental honetan, auzoko alderdi intimoenak eta artisauenak ageri dira.

11