BINNENLAND ------• Het heeft niemand verbaasd, dat de Westduitse terrorist Knut Folkerts, Hdvan de Rote Armee Fraktion, bij een komend proees zal worden verdedigd door de Utreehtse strafpleiter mr. Pieter Hendrik Bakker Sehut. Het lag in de Hjnder verwaehtingen, nadat deze advocaat in 1974 de verdediging van de Amsterdammer Ronald Augustin op zieh nam, die in West-Duitsland werd besehuldigd van het verlenen , actieve steun aan de RAF. Wie is deze 36-jarige jurist? ~tlr. Pieter Hendrik Bakker Sehut 'Een terrorist in toga' psychologische oorlogsvoering'. Verkla• aan Bakker Schut moest luiden: het eens als ze de persoon Mr. ringen afleggen over zijn eigen politieke 'Ik ben bereid, zowel de gevangenen uit Bakker Schut ter sprake bren• denkbeelden wil hij op dit moment niet. de RAF naast de gekozen Westduitse ver een ding zijn vriend en vijand Ogen: de omstreden advocaat uit Binnen de balie bestookt de jurist-we• advocaten, als deze advocaten zeIf in de cf 'mstad is een harde werker. Naast tenschapper zijn collega's echter al vele tegen hen gei'nitieerde strafvervolgingen d\; jJfaktijk, die hij voert, is hij part-time jaren met zijn .denkbeelden over de te verdedigen'. Voor zover bekend rea• wetenschappelijk medewerker van het RAF. Artikelen, die veelal heftige reac• geerden twintig van de meer dan twee• als links bekend staande Willem Pom- ties oproepen, zoals uitlatingen van duizend leden van de Nederlandse Orde ·instituut voor strafrechtwetenschap Bakker Schut in het Advocatenblad. van advocaten. lan de universiteit van Utrecht. Van de Getergde confreres reageerden met In eengeemotioneerde betoogtrant zijde van dit instituut is al verscheide ne termen als 'een stinkende rode brei', schetst Bakker Schut hoe de Rote Ar• keren aangedrongen op een beter 'politieke agitatie en propaganda' en mee Fraktion is ontstaan uit het West• evenwicht tussen de positie van het 'geraffineerd poIitiserend bezig zijn'. berlijnse studentenverzet dat in de eer• openbaar ministerie en de verdediging. ste plaats was gericht tegen de oorlog in Het grote publiek kent Bakker Schut Steun Vietnam, maar ook tegen vormen van wellicht nog als presentator van het In februari 1975 deed Bakker Schut een opkomend facisme in en buiten West• NOS-televisieprogramma 'Kort geding'. dringend beroep op zijn vakbroeders om Duitsland. 'Geweldloze, vrije experi• In die kwaliteit was de Utrechtse pleiter hem een verklaring op hun eigen brief• menten i!1wijken en scholen, geweldloze van 1970 tot 1973 een keer per maand papier toe te sturen. Allereerst konden demonstraties en bezettingen worden op de buis te aanschouwen. de advocaten steun verlenen aan een aUe door de poIitie, gesteund en opge• Ioen in West-Duitsland bekend werd motie die was aangenomen door de hitst door leugenachtige hetzes van de dat mr. Bakker Schut de verdediging raad van de juridische faculteit in Springerpersgewelddadig verstoord en van Folkerts op zieh zou nemen, gaf de Utrecht, waarin diepe bezorgdheid werd met harde hand uiteen geslagen. In dit recherche daar ogenblikkelijk te kennen uitgesproken f: over de behandeling van klimaat kan een escalatie van geweld dat de Nederlander, evenals de net in de verdachten uit de Rote Armee Frak• niet uitbIijven', steIt de schrijver zonder Parijs opgepakte Duitse advocaat Klaus tion in de Bondsrepubliek en waarin bIikken of blozen. De Fraktion wordt Croissant, met de Rote Armee Fraktion werd geprotesteerd tegen een campagne volgens hem in mei 1971 vogelvrij ver• samenspant. Bakker Schut bleek er niet die door autoriteiten en pers zou worden klaard. 'Onder luide toejuiehingen van van onder de indruk en kwalificeerde gevoerd tegen verdedigers van RAF-ver• de Springerpers storten 150.000 man deze reactie als 'de gebruikelijke dachten. De laatste alinea van de brief zwaarbewapende politie en justitie zich~

ACCENT 8-10-'n 17 BINNENLAND _

op de RAF in razzia's, die slechts verge• zen van uitvoering, totale onvrijheid kan leken kunnen worden met die uit de gaan betekenen'. Tweede Wereldoorlog'. Niet overbodig Hij protesteert ertegen dat de leden van de RAF - Bakker Schut spreekt over po• Vermoedelijk slaat een Rotterdams lid litieke gevangenen - een 'Sonderbe• van de balie de spijker op de kop als hij handlung' krijgen. Oeze term wordt in het Advocatenblad schrijft dat het hem door collega's overigens niet in nogal moeilijk lijkt om voor een RAF• dank afgenomen, omdat de nazi's het verdachte 'een politieke verdediging' te woord 'Sondertehandlung' gebruikten voeren als de verwantschap met de dient geheel ontbreekt. Hij acht het begrijpe• als het ging om de moord op miljoenen mensen. lijk dat de verdachten zich wenden tot Reacties waarin gewezen wordt op de advocaten bij wie ze een verwantschap 'wijze van verzet' van de zijde der terro• aanwezig achten. Zeker is dat mr. Bak• risten worden door de Utrechtse verde• ker Schut zich nooit heeft uitgesproken diger handig weggewoven. 'ZeUs als de voor de gebruikte methoden van de na• RAF een doel-heiligt-de-middelen-poli• volgers van Baader en Meinhof. Wel tiek zou voeren is daarmee toch nog niet schrijft hij: 'Oiscussie door links over de gerechtvaardigd, dat de leden van deze meest geeigende vorm van strijd en ver• groepering zonder effectieve rechtsbij• zet lijkt niet overbodig, integendeeJ'. Hij st: . tot vele jaren gevangenisstraf kun• propageert ook dat 'strijd en verzet' te• ne•• worden veroordeeld. Ons morele gen 'de westerse liberale staat, voor zijn oordeelover de mogelijke daden van onze voortbestaan afhankelijk van het voort• dienten is toch ook bij niet-politieke de• bestaan van het Amerikaanse imperia• lisme' noodzakelijk iso I' '~n zonder belang voor het antwoord Oe reacties die Bakker Schut uit colle• ", de vraag of goede rechtsbijstand moet worden verleend. Het ontgaat mij giale kring ontving op zijn artikel over werkelijk waarom dat bij politiek gemo• de 'preventieve contra-revolutie in de tiveerde delicten anders zou kunnen BondsrepubJiek' worden door hem op ziin'. een zeer eigen wijze beantwoord. 'In een Politiek staat Bakker Schut niet ver van maatschappij, die Bakker Schut voor de Rote Armee Fraktion af, als hij zich ogen staat is slechts plaats voor elitair keert tegen de overheersende invloed geleide en geprogrammeerde staatsad• van de Verenigde Staten. Zovroeg hij vocaten', schreef een vakgenoot: Oe zich in april 1975 af of 'het democrati• boodschapper uit Utrecht kwalificeerde deze zin en de rest van de inhoud van de sche Amerika al niet vele jaren een rond• uit imperialistische oorlog voert in Zuid• brief als zijnde van Telegraaf-niveau en Oost Azie ten gevolge waarvan enige sloeg terug met termen als 'vrije' wes• miljoenen volmaakt onschuldige vrou• terhse kapitalistische maatschappij' , wen en mannen de dood vonden en vin• 'massamoord' en 'uitbuiting'. den. We weten allen, dat dit voorbeeld Een collega, die zich afvroeg tot welke met vele andere kan worden uitgebreid'. mate van persoonlijkeidentificatie een Oe part-time wetenschapper, die gespe• advocaat mag gaan in strafzaken tegen ciaJiseerd is in de strafrechtsvergelijking anarchisten, kreeg te horen dat het te c. Ateerdebegin dit jaar dat zich in de denken geeft als advocaten van elkaar westerse staten, indusief de Bondsrepu• verlangen dat 'wij ons van onze dienten bliek een proces van preventieve contra• distancieren. ' revolutie ontwikkelt. Oaarbij zou ge- Verhelderend is wellicht de rest van dit uik worden gemaakt van met name antwoord. 'Verdediging in politieke Hlediaen wetgeving. strafzaken in de Bondsrepubliek bete• Oe toepassingen van dit soort contra-re• kent voor de advocaat bovenal het zieh volutinaire instrumenten zou nauw• inzetten voor de bescherming en verde• keurig beschreven zijn door stategen 'die diging van de lichamelijke integritCit en hun sporen hebben verdiend en hun les• de politieke identiteit van de gevangene. sen hebben geleerd' in de bestrijding van Oe Ouitse staat richt zich sinds 1971 bevrijdingsbewegingen in de Oerde We• aantoonbaar en verklaarbaar op de ver• reld'. Socialist Bakker Schut voert aan nietiging van juist deze waarden. Het is dat daarbij een eminente plaats wordt in dat conflict, dat de advocaat automa• ingeruimd voor de z.g. psychologische tischen per de finhie vijand van de staat oorlogsvoering 'die voornamelijk tot wordt en als zodanig gei"ntimideerd, ge· stand komt door intensieve samenwer• criminaliseerd en ten slotte ge,arres• king tussen staatsveiligheidsautoritei• teerd. Het is niet verwonderlijk dat som• ten, politie en media'. mige advocaten uit dit dialectische pro• Op die manier zouden bevolking en par• ces bepaalde consequenties trekken Of lement dan rijpgemaakt worden voor in het geval van Haag (advocaat die er• het aannemen van wettten 'waarvan ie• van wordt verdacht betrokken te zijn ge• dere stap verkocht kan worden als een weest bij de moord op procureur-gene• helaas noodzakelijke, maar kleine be• raal dr. Buback-red.) de toga voor het perking van vrijheden, terwijl het totale gevechtspak verwisselen'. pakket aan wetten, maatregelen en wij- K.G.S .• Nederland

Het begrip voor de motieven achter terreur is na de schietpartij in Den Haag en de moord in Utrecht tot een ijzig minimum gezakt. Niet echter bij de "revolutionaire" jurist uit Loenen aan de Vecht, mr. Pieter Herman Bakker Schut. Als advocaat van de Rote Armee Fraktion-terrorist Knut Folkerts fulmineert hij tegen de Nederlandse Justitie, dat zij zich ondergeschikt maakt aan de politieke belangen van de Bondsrepubliek. Elsevier over de rol van terroristen-advocaat mr. Bakker Schut.

MR. PIETER HERMAI BAIIER SC HUT PleilbezOrger van de RAF

In het anarcho-socialisties tijdschrift AS een van de oprichters van het Medisch-Ju• bliek af te schilderen als een marionet van stelt Boudewijn Chorus, lid van het "redak• ridisch Comite Politieke Gevangenen, het Amerikaanse groot-kapitalisme wordt tiekollektief', eind vorig jaar zonder MJC, dat zeer kritische kanttekeningen een vruchtbare voedingsbodem van begrip scrupules vast: ,.Oe Ouitse rechtsstaat is plaatst bij de Ouitse behandeling van in geschapen voor elke organisatie die zich overleden". Chorus ziet de Bondsrepubliek gevangenschap verkerende RAF-terroris• tegen dit "imperialistische geweld" verzet. als een eenvoudige prooi van het "Ameri• ten. Oe eerste RAF-moord op de Ouitse rechter kaanse imperialisme". "Zoals Chili rustig Günther von Orenkmann heeft de Ouitse en stabiel dient te zijn als basis voor de Oe sympathiebetuiging voor de motieven staat volgens Boudewijn Chorus "het mom uitbuiting van het Zuidamerikaanse van revolutionaire organisaties voltrekt zich opgeleverd om een hele rits maatregelen uit achterland, zo dient de Bondsrepubliek een in Nederland niet openlijk, maar via geraf• te vaardigen die het recht op een fair proces voorbeeldige orde te handhaven om de on• fineerde sluipwegen. Ooor de Bondsrepu- en een vrije advocatuur fundamenteel aan• gestoorde woekering van de dollar in dit tasten". Oe RAF-leden zijn ineens geen . deel van de wereId te garanderen. " KNUT FOLKERTS terroristen meer maar strijders van een ver• ..."krijgsgevangene van de RAF" ... Niet alleen schimmige underground-pam• zetsorganisatie. Bakker Schut noemde het fletten vormen de podia voor dit soort poli• Nederlandse element in de RAF, Ronald tieke schuttingtaal, ook media als de Augustin, een "serieus politiek strijder". Op Haagse Post, Vrij Nederlandof VPRO-radio een journalistieke vraag of tijdbommen ge• verlenen kretologie van deze signatuur wil• schikt waren als politiek wapen antwoordde lig onderdak. Boudewijn Chorus schrijft Bakker Schut: "Het kan onmogelijk zijn op ook over de Bondsrepubliek in de Haagse vreedzame wijze een verandering van de Post, evenals Nico Haasbroek, die zich on• samenleving te bereiken". Als advocaat van derscheidt door een mateloos begrip voor en Ronald Atigustin ver• het terrorisme van de Rote Armee Fraktion. langde Bakker Schut de "toepassing van de Zijn artikel .,Oe Wanhoop van Knut Fol• conventies van Geneve over de behande• kerts" was daarvan recent een sterk ling van krijgsgevangenen uit de RAF, voorbeeld. Haasbroek vindt ook gehoor bij aangezien de Ouitse staatsveiligheidsdienst de VPRO, naast een man als Anton Con• zich in haar vernietigingsstrategie op deze standse, die al het onheil in de wereId van gevangenen concentreert". uit het ingrijpen van de Amerikaanse in• lichtingendienst, de CIA. verklaart. Vertol• Zijn politieke visie zette Bakker Schut ker van deze samenzweringstheorie is eind vorig jaar in de bundel "Ouitsland: eveneens Vrij Nederland-journalist Rudi voorbeeld of waarschuwing?" uiteen. En• van Meurs, die ook in Nederland een kele passages daaruit zijn karakteristiek dreiging van rechts bespeurt: "Onder het voor de denktrant van het sympathisanten• bewind van de heren Oe Gaay Fortman en legioen achter de Rote Armee Fraktion. Van Agt lijkt de schemering van de politie• Over de wederopstanding van het na• staat te zijn ingezet". oorlogse Ouitsland schrijft Bakker Schut: Oe rechtsstaat is in deze media continu in "Oe Westduitse afhankelijkheid van de opspraak. In de Nederlandse advocatuur USA werd economisch georganiseerd via afficheert mr. Pieter Herman Bakker Schut het zogenaamde Marshall-plan. Oit plan zichzelf als de belangrijkste exponent van leverde de middelen voor de USA om Eu• dit naar atTectie neigend begrip voor orga• ropa economisch te kunnen penetreren en nisaties als de Rote Armee Fraktion. Hij is te beheersen, en om een anti-communis- 14 dat de loodgieter op de hoek weleens het volgende slachtoffer zou kunnen worden. Kortom, dat de acties zijn gericht tegen wil• lekeurige burgers. Maar dat is allerminst hetgeval." In suggesties om "het veiligstellen van Westerse, voornamelijk Amerikaanse be• langen" te torpederen is de congruentie tussen Bakker Schuts visie en de RAF• ideeen vrijwel volmaakt. Bakker Schut schrijft dat die Amerikaanse strategie "slechts kan worden tegengewerkt door de Bondsrepubliek te dwingen het fascistise• ringsproces openlijk te ontwikkelen, zodat herkennen en daarmee verzet mogelijk worden. Alleen door de ontmaskering van dit Amerikaans-Duitse project voor West• Europa als dat wat het is: nieuw fascisme als institutioneie strategie, kunnen de voorwaarden worden gecreeerd om de uit• voering ervan te verhinderen." De Rote Armee Fraktion, die eerst de poli• tiestaat wil scheppen om die vervolgens voor het front van de natie te ontmaskeren, bedient zich van een andere terminologie dan Bakker Schut, maar de politieke inten• ties zijn dezelfde. "Een nacht van de lange messen lijkt mij definitieve geschiedenis", stelt Bakker Schut vast; "de lange messen worden van• daag de dag nog getrokken voordat de avondschemer invalt. Vernietiging op grote schaal is niet nodig. Angst, vernietiging van beroepsmogelijkheden en in uiterste geval• len vernietiging van politieke gevangenen zoals , , Ul• rike Meinhof, zijn voorlopig voldoende", aldus Bakker Schut sarcastisch.

Mr. Pieter Herman Bakker Schut (36) is MR. BAKKER SCHUT afkomstig uit een gematigd socialistisch tisch blok met militaire steunpunten voor ..."cliänten dienen "... nest. Teig uit een geslacht van hoge ge• het zogenaamde roll-back offensief tegen meente-ambtenaren in Den Haag, wethou• de Sowjet-Unie op te richten". met de RAF te identificeren. Dan zegt hij ders van stadshuisvesting, publieke werken. De politieke context is volledig geinspireerd over zijn dient Ronald Augustin: "Ik zie het Pieter Herman ging school op het Eerste door het anti-Amerikanisme dat wortelt in als mijn taak de bedoelingen van de dien• Vrijzinnig Lyceum in Den Haag, broed• df"ldentenprotesten in de jaren zestig in ten te dienen. Welnu, Ronald Augustin wil plaats van liberale geesten. Een socialist \\ .. -Europa, gericht tegen de Vietnam• in de eerste plaats zijn politieke overtuiging was er een hoge exceptie. Een oud-klasge• c )g; een protest dat in de filosofie van de tot uitdrukking brengen." Bakker Schut noot herinnert zich Bakker Schut als een 10.[<' later zo'n gewelddadige achtergrond werpt zich op als vertolker, niet als geest• "streberige" jongeman, die ambitie en op• verwierf. verwant van de RAF. In dat verband dis• portunisme paarde aan vlolte omgangsvor• Mr. Bakker Schut vervolgt: "Dat de bin• tantieert hij zich opvallend nadrukkelijk men. Hij zat in diverse schoolbesturen; hij nenlandsepolitiek van de Bondsrepubliek (en van de RAF. Zoals in een interview met het ging toen al zwanger van een maat• Nederland volgt al!) eenfunctie is geworden Utrechts Nieuwsblad, april '75: "De RAF schappelijk engagement, alhoewel hij aller• van de buitenlandse politiek van de USA verklaart het zo: wij heb ben de vinger op de minst radicale denkbeelden lanceerde; het• werd in januari 1976 tijdens het Helsinki• zere piek gelegd. Door ons optreden zijn de geen op het VeL, waar Pieter Herman overleg door Helmut Schmidt, in verband structuren duidelijk geworden. Nu is ge• gymnasium beta volgde, ook absoluut niet met de volksfront-ideeen van Fran~ois bleken dat er politiek een rot klimaat heerst gewenst leek. In '65 ging de afgestudeerde Mitterrand, heel exact verwoord in de in Duitsland. De manier, waarop de rechts• jurist in militaire dienst. Hij bracht het tot waarschuwing dat ieder land in het oog orde, de zogenaamde rechtsorde, heeft ge• reserve-officier bij de Militaire Inlichtingen moest houden dat het "innenpolitisch fahig reageerd op het optreden van de RAF, heeft Dienst MID, nadat hij in Harderwijk een bleibt seine aussenpolitische Verpflichtun• aangetoond dat het fout zit in Duitsland." tolkopleiding Russisch had gevolgd. In zijn gen zu erfüllen". Met de laatste werden de Maar soms verdwaalt Bakker Schut in zijn diensttijd bleven zijn radicale denkbeelden Nato-verplichtingen aangeduid". eigen labyrint. Dan kruipt hij in de huid van voor het kader verborgen. De positieve in• Als Bakker Schut op de man af wordt ge• de RAF-sympathisant. In hetzelfde inter• stelling van Bakker Schut ten aanzien van vraagd naar een persoonlijk oordeel over de view zegt hij: "De bevolking wordt wijsge• de dienstplicht en het leger bezorgden hem doctrines van de Rote Armee Fraktion, maakt in West-Duitsland dat de geweldda• promotie en een goede naam bij de lnlich• verbergt hij zich in een labyrint van vage den, die worden gepleegd door de Rote tingendienst. Na zijn diensttijd werkte hij volzinnen. Voorzichtig als hij is om zich Armee Fraktion, tegen de bevolking zijn tot eind juli '69 als stagiaire bij het advoca• tegenover de Duitenwereld al te openlijk gericht. Het publiek wordt voorgehouden tenkantoor Blaisse in . De Am-

ELSEVIERS MAGAZINE, 8 OKTOBER 1977 15 ------NEDERLAND ------

~terdamse restaurateur Tanny Ehrlich her• zal onderduiken. In het besluit betreffende innert zich Bakker Schut nog goed uit die bijvoorbeeld van I jaren. Ehrlich was rond die tijd voorzitter maart 1976 wordt met zoveel woorden ge• van de voetbalclub OVVO. In een juridi• steld, dat Mohnhaupt dan alleen kans sche kwestie met een niet aan zijn verplich• maakt in vrijheid gesteid te worden als zij tingen voldoende kantine baas werd hij ge• de Rote Armee Fraktion publiekelijk zou confronteerd met Bakker Schut als pro afwijzen." Bakker Schut noemde het geval deo-curator van de tegenpartij. Ehrlich: Mohnhaupt als een voorbeeld van Duitse "Toen ik op kantoor bij Bakker Schut onredelijkheid en rechteloosheid. Maar de kwam, viel ik bijna om van verbazing. Hij Duitse Justitie zat er niet ver naast. Nadat zei: "Het interesseert me geen fluit. Je haalt Brigitte Mohnhaupt na eep gevangenschap er maar uit wat je wilt. Ik verdien meer aan van viereneenhalf jaar was vrijgelaten dook een echtscheiding dan aan tien van dit soort zij onder en was vorige maand met Folkerts zaken." Ehrlich: "Een man zonder princi• betrokken bij de schietpartij in Den Haag. pes. Alleen geld interesseerde hem." In Utrecht wist zij te ontkomen. Zij is nog Toch rijpte in die latere jaren zestig het steeds voortvluchtig. De visie van de Duitse maatschappelijk engagement. Eind juli Justitie op het geval Mohnhaupt was juist nam hij bij Blaisse ontslag omdat het advo• en die van Bakker Schut had jammerlijk catenkantoor vier advocaten, onder wie gefaald. Bakker Schut, uit de verdediging van de De behandeling van de Duitse advocaten bezetters van het Maagdenhuis had terug• rond het Baader-Meinhof-complex was ook getrokken om een bepaald politiek stempel een mikpunt van hevige kritiek, binnen en te nijden. buiten de Bondsrepubliek. De Duitse ad• In ..•.•a'rt '71 werd hij benoemd aan de vocaten schreeuwden moord en brand toen U. :rsiteit van Utrecht als lector in het ze van medeplichtigheid met het RAF-ter• strafrecht. Maar het opportunisme onthul• rorisme en voortzetting van terreur-activi• de ook in Utrecht een enkel kapitalistisch teiten werden verdacht. Ook Bakker Schut trekje, strijdig met zijn politieke overtui• liet zich niet onbetuigd. De Duitse advocaat gingen. Door Kamervragen van de CHU• van Andreas Baader, Klaus Croissant. ken• senatoren Van Hulst en Piket kwam in de de hij goed. Croissant had in april '75 de publiciteit dat Bakker Schut in het gebouw oprichting van het Nederlandse Medisch• van het Criminologisch Instituut er een Juridisch Comite Politieke Gevangenen particuliere praktijk op na hield. Zonder opgeluisterd met een tirade tegen de huur te voldoen aan de universiteit. Ook de Bondsrepubliek. Croissant riep Bakker administratieve diensten waren bij zijn Schut ook op als advocaat van Ronald Au• praktijk ingeschakeld. De CHU-senatoren gustin. Toen Bakker Schut eens bij de vonden dat te bar en stelden hun lastige Duitse grensovergang was aangehouden en vragen. Staatssecretaris Klein van Onder• gefouilleerd, waarbij een handboek over wijs antwoordde toen gehaast dat het nuttig gewapende stadsguerrilla was aangetroffen, kon zijn dat wetenschappelijk medewerkers ging Klaus Croissant hevig te keer. op beperkte schaal praktijk uitoefenden om Bakker Schut en Croissant ontmoeten el• de band tussen onderwijs en dagelijkse kaar ook in het kader van het internationale realiteit te behouden. Maar dat hoefde niet Comite voor Politieke Gevangenen in per se te betekenen dat zo'n medewerker de West-Europa. Binnen het Comite worden " lmsten zelf opstreek, vond de staatsse• ervaringen bij de verdediging van politieke c·"taris. gevangenen uitgewisseld, tot verzet opge• Pieter Herman Bakker Schut heeft in• roepen tegen oe "aantasting van de rechten tussen -- ook door het tv-programma "Kort van gevangenen en de rechten en plichten Geding" -- bekendheid verworven. Als van degenen, die de gevangenen bijstaan"; PvdA-lid onderhoudt hij goede relaties met geld wordt ingezameld voor de steun bij de CRM-staatssecretaris Wim Meijer en verdediging van politieke gevangenen en PvdA-voorzitster len van den Heuvel. waarnemers naar politieke processen ge• zonden. In hel beginselprogramma van het Ambitieus, opportunistisch. In navolging Duitse Comite staat met nadruk vermeid: van de Duitse advocaten die bij het "De versluiering en onderdrukking van de Baader-Meinhof-proces betrokken zijn ge• politiek-militaire dimensie van het conflict weest, neemt Bakker Schut een onwrikbare en zijn intemationale samenhang, de po• arrogante houding aari; opportunistisch "gingvan de staat, de processen te depoliti• vaak in zijn wijze van benaderen. Flagrant seren en met behulp van de media als nor• in tegenspraak meermalen met voor de male strafzaken af te schilderen, dienen hand liggende feiten. Zo merkte hij op: door de advocatuur in binnen- en buiten• "Duitse politieke gevangenen komen niet in land door anders georienteerde informatie aanmerking voor de ook in ons land gel• in het openbaar te worden tegenge• dende regeling van voorlopige invrijheid• sproken." In het beginselprogramma komt stelling na twee-derde van de straftijd; de niet voordat het Comite een verlengstuk reden daarvoor is steevast, dat de gevange• van terroristische activiteiten vormt. De ne op grond van zijn of haar revolutionaire Duitse Justitie had sterke vermoedens in die gezindheid na invrijheidstelling wel weer richting. Na de arrestatie van de harde kern

ELSEVIERS MAGAZINE, 8 OKTOBER 1977 -----NEDERLAND ----- van de Baader-Meinhof-groep vervaagde de terroristische bedreiging allerminst. Terwijl buiten de gevangenis verwante groepen de activiteiten van de RAF voortzetten, zaten de gedetineerde leden ook niet stil. Met steun van hun advocaten bereidden zij nieuwe acties voor. Een on• gewone situatie. zonder precedent, waarin fomiele rechtsregels niet langer baatten. Oe integriteit van de 'advocaten van de Baader-Meinhof-groep ging op krukken. Vooral toen Siegfried Haag werd opgepakt en in zijn bezit een lijst werd gevonden met namen van potentieIe slachtoffers van aan• slagen en ontvoeringen. Op die zoge• naamde Haag-lijst kwamen procureur-ge• neraal Buback, bankier Jürgen Ponto en werkgeversvoorzitter Hanns Martin BEWAKING IN DUlTSLAND Schleyer voor. Klaus Croissant vluchtte ...terrorisme als een nachtmerrie ... nen vormen hem dezelfde behandeling te naar Frankrijk. In zijn kantoor, waar tevens laten ondergaan als de leden van de de Ouitse afdeling van het Comite Politieke jaar op initiatief van de Bondsrepubliek Baader-Meinhof-groep. Waarom had de Gevangenen was gevestigd, kwam onthul• opgesteld en behoeft de parlementaire vreemdelingenpolitie niet naar een ander len<' 'ilmmateriaal te voorschijn: films goedkeuring van de deelnemende Westeu• land van uitwijzing gezocht dan de Bonds• waa .• psiachtoffers van schietpartijen en ropese landen. Over deze conventie is in het republiek, waar hij in verband met een ont ringen werden getoond. Inmiddels NJB, Nederlands Juristen Blad, een pole• bankoverval werd gezocht, waarom had worUL ook r.aar een van Croissants miek gaande tussen Justitie-ambtenaar men geen ander land gezocht waar Hel• voormalige meuewerkers, Angelika Speitei, prof. M. R. Mok aan de ene kant en Pieter muth L. geen gevaar voor arrestatie zou 10• naarstig door de Ouitse politie gespeurd. Bij Herman Bakker Schut, Ties Prakken, Oolf pen? Of waarom had men er zich niet an• Klaus Croissant lijkt de metamorfose van Hartkamp en Gerard Mols aan de andere derszins van vergewist dat Helmuth L. niet advocaat naar terrorist voltooid. Bakker zijde. Het Europees verdrag tot bestrijding in handen van de Ouitse grenspolitie zou Schuts uitspraak van eind vorig jaar: "Oat van het terrorisme zou de lacunes in de di• vallen, vroegen beide meesters in de rechten het geval Klaus Croissant een voorbeeld is verse wetgevingen dienen op te vullen, op• zich af. uit de ontelbare, waarmee de terreur tegen dat met name de uitleveringskwestie binnen "Oe terrorist wil de loop der geschiedenis de gevangenen, hun familieleden en verde• Europees kader beter geregeld zou worden. stopzetten of versnellen met dynamiet of digers kan worden gei1lustreerd", valt ge• Oaarnaast beoogt de conventie een depoli• pistool," schrijft de Franse auteur Jean heel in het niet. Want ook in het geval Klaus tisering van bepaalde terroristische delic• Jean-Jaques Marie in een verhandeling Croissant zat de Ouitse Justitie niet op het ten. Onder aanvoering van Bakker Schut over het terrorisme. "Of hij nu links of verkeerde spoor toen ze Croissant van me• zong het antagonistische collectief het ver• rechts is, hij is in wezen een utopist: hij wil deplichtigheid verdacht. Oe Franse Justitie trouwde refrein: "Oe anti-terrorisme con• het weerbarstige heden een nog onmoge• heeft Croissant inmiddels opgepakt. ventie is onderdeel van een proces dat erop lijke toekomst ontrukken of de geschiedenis gericht isonder Amerikaans- Ouitse supervi- kneden in de vorm van het verieden. Oe Kenmerkend voor Bakker Schut is de _sie het kapitalisme ook in West-Europa in utopist ziet in de weerstand van de ge• blindheid die hem bevangt als hij met feiten stand te houden en te verdedigen tegen elke schiedenis slechts de hardnekkigheid van wordt geconfronteerd die niet in zijn vorm van fundamenteIe politieke oppositie, enkele kwaadwillende lieden die zich tegen stra~:en te pas komen. AI naar gelang de onverschillig of die uit binnen- of buiten• zijn zegepraal verzetten. Hij geeft zijn red. ,ring die hij opbouwt is een RAF• land komt... het wordt tijd dat zich ook in droom wapenen en opent het vuur op het ter ',t een politiek gevangene of een dit land een beweging vormt om het hoofd heden, daarbij terloops enkele bijfiguren kriJov5evangene. Oe logica komt daarbij te bieden aan de verdere kolonisering van met zijn schampschoten verwondend." soms in het gedra'ng. Als Bakker Schut eeil West-Europa, waarin de anti-terrorisme Knut Folkerts als krijgsgevangene van de conventie en de Europese verkiezingen Advocaat mr. Pieter Herman Bakker RAF beschouwt, waarom protesteert hij slechts instrumenten zijn." Schut mag in de Nederlandse rechtsorde die dan tegen de opsluiting van Folkerts in een Oat Bakker Schut opmerkelijke stellingen droom van het terrorisme voor zijn dient in kazerne? Oe opsluiting in een militair com• hanteerde op het terrein van de uitlevering de rechtszaal gestalte geven. Het Bundes plex lijkt de logica meer te dienen dan de• van internationaal gezochte criminele Kriminalamt ziet de medeplichtigheid" tentie in een huis van bewaring, een voor elementen was al eerder duidelijk gewor• van Bakker Schut in dezelfde orde van krijgsgevangenen minder gebruikelijk oord. den. Samen met de genuanceerde denker grootte als die van Klaus Croissant. In Ne• Bakker-Schut beroept zich in het geval van mr. Van Bennekom spande hij in oktober derland fulmineert mr. Bakker Schut voort. Folkerts op de justitieIe naleving van tal van '75 een kort geding aan tegen de Staat der Hij mag blij zijn dat de Nederlandse rechts• formaliteiten. Maar hij gaat voorbij aan de Nederlanden omdat de Amsterdamse orde de tolerantie hoog in het vaandel van waarschijnlijkheid dat Folkerts- ware hij vreemdelingenpolitie de Ouitser Helmuth de democratie draagt. In de Bondsrepu• een krijgsgevangene in oorlogstijd -- een L. over de grens had gezet. Helmuth L. was bliek zou de ambitieuze, opportunistische heel wat zwaardere straf langs de weg van toen hij werd aangehouden in het bezit van advocaat uit Loenen aan de Vecht al sinds het bijzonder recht zou krijgen. een vals paspoort en een vuurwapen met enige tijd zijn opgepakt. Want in de Bakker Schut beroept zich op de conventie scherpe patronen. Voigens Bakker Schut Bondsrepubliek ervaart men het terrorisme van Geneve voor de behandeling van was de uitzetting een verkapte uitlevering, als een nachtmerrie en de verdedigers als RAF-krijgsgevangenen, maar verwerpt een een onrechtmatige daad. Oe Ouitser had advocaten van de duivel. internationale conventie, gericht tegen het verklaard dat zijn politieke contacten voor terrorisme. Oe conventie is in januari dit de Ouitse Justitie aanleiding zouden kun- Rene de Bok

ELSEVIERS MAGAZINE, 8 OKTOBER 1977 19 ...- f" r

'--'''~-'-- .._-_.~_ .._ .•.._:...... _- ~

Nederland . De rechtshulp aan terroristen ontaardt soms in regelrechte samenwerking met de geweldplegers. Zoals in het geval van de Duitse advocaat Croissant. Hij rckruteerde de jongste lichting terroristen. Welke steun wordt vanuit de Nederlandse sympathiebeweging geleverd? Een des te dringender vraag nu twee van Croissants volgelingen in Amsterdam zijn gearresteerd. Een succes voor de hoofdstedelijke .politie. Maar of het politie-apparaat tegen het actuele geweld is opgewassen vormt nog steeds een bange vraag.

De lijn Croissant-Bakker Schut

Nederlandse Sympathie voor de RAF neeml riS~tanle\formen aan

Als de Dultse terroristen-advocaat Klaus gelegenheden fulmineerde Bakker Schut, ten de werkzaamheden van het advocaten• Croissant op 9 november 1974 tijdens een inmiddels op speciaal verzoek van Crois• bureau Croissant in een ander schijnsel. In paneldiscussie de dood van het RAF-ben• sant opgeroepen als verdediger van Ronald juni 1975 wordt een arrestatiebevel tegen delid Holger Meins verneemt springt hij Augustin, tegen de behandeling van de hem uitgevaardigd op verdenking van het woedend overeind en schreeuwt: Duitse advocaten in het Baader-Meinhof• ondersteunen van een misdadige organisa- i ..Moordenaars!" Oe hongerdood van cümplex. Hij liet zieh ook niet onbetuigd tie. Een jaar later, in juli '76, verliest hij Holger Meins verwerft een sleutelfunctie in toen de Duitse advocaten van medeplich• opnieuw Zijllvrijheid. Beide keren wordt hij de merkwaardige carriere van Klaus Crois• tigheid met het RAF-terrorisme en op borgtocht vrijgelaten. Bijna een jaar na• sant. Na november '74 identificeert hij zich voortzetting van terreur-activiteiten buiten dat hij weer op vrije voeten is, neemt steeds frequenter met nihilistische de gevangenismuren werden verdacht. Nog Croissant de wijk naar Frankrijk. Tcrnau• theorieen en geweldpraktijken van de Rote eind vorig jaar schetste Bakker Schut ..11\:[ wernood aan de Duitse Justitie ontsnapt, Armee Fraktion. Spreckt hij aanvankelijk ' !!eval Klaus Croissant" als ..een voorbecld die nieuwe. keiharde bewijzen heeft verza• nog over de "foltermethoden in de gevan• ~it de ontelbare, waarmee de tcrrcur tegcn meld van Croissants aandeel in c1e genissen tegenover de Rote Armee de gevangenen. hun familie en verdedigers praktijken van de Rote Armee Fraktion. In Fraktion", al snel zal hij zich van een an• kan worden gci"llustrecrd". Frankrijk wacht Croissant op de beslissing dere terminologie bedienen. Reeds in het van de autoriteiten hemal dan niet aan de vOOljaar van 1975 verdedigt hij tcrechtstel- In de Bondsrepubliek zagen de autoritei- Duitse Justitie lIit te leveren. Bijoa een ja ar I lingen, gijzelingen en andere geweldacties als "Iegitiem'e verzetsdaden tegen een ras- CROISSANT BAKKEn SCHUT cistische sta:tt". In februari van '75 wordt .. .rege/matige ontmoetingen. het de Vereniging van advocaten in StuH- gart te gortig: Klaus Croissant wordt uit de vereniging gezet oindat hij .,de belangen ~., van de vereniging en het aanzien van de ~ advocatuur ernstig hecft geschaad". l- Voor de initiatiefnemers van het Neder- ~

lands "Medisch-Juridisch Comite VOOT Po-. It litieke Gevangenen" vormt het besmetle t blazoen van Klaus Croissant geen beletsel ; om deze advocaat twee maandcn later voor i de oprichtingsbijeenkomst naar Utrecht te . I inviteren. Klaus Croissant. die als advocaat van het Nederlandse RAF-lid Ronald Au• gustin meer dan voortreffelijke contacten ·'··"'''''''i... # onderhield met nu. PieH~rHerman BaU('r ./.1~ Schul. ging tijd;,>nsdie oprichtingsman! k,• tatie ongehoord fcl tekeer tegen de Bonds• republiek. Bakker Schut en Croissant ont• moeHen elkaar nadien in het kader van het

,.Internationale Comit<":VOOT PoJitieke Ge• vangenen in West-Ellrora". Bij meerdere 16 ..,~ " ..'.-

Daama ondergedoken. Stoll wordt ervan verdacht een aandeel te hebben in de möord op de bankier Jürgen Ponto. i~--.~'"/~ • ; werd in het proces tegen de terroristen die de Westduitse am• bassade in Stockholm in april 1975 met ex• plosieveri bewerkten, door Klaus Croissant als zijn medewerkster aangeduid. Kort voor de moord op Ponto dook zij onder en staat onder sterke verdenking aan deze moordaanslag medeplichtig te zijn geweest. • Silke Maier-Witt; samen met Susanne Albrecht ondergedoken. Zij zou betrokken plJlt zijn geweest bij een aanslag in Karlsruhe op het 'Bundesanwaltschaft'. • Elisabeth von Dyck wordt ervan be• schuldigd in het begin van 1975 samen met advocaat Siegfried Haag wapens te hebben - '- verschaft voor de terreuractie tegen de Duitse ambassade in Stockholm. Sinds eind '75 was zij werkzaam bij Croissant; in juni '77 verdween zij. ·· - .. - .':•.~~. ..~~_.~"."'-...c"io. .. -<:..~~.- •••.•.~ -,.:-. --- ~"'-< ~~~...,:", ..••• ---- ~ '- ~--~"" ,. Angelika Speite!; tot eind '76 bij het bu• . ~~~~-.....;.'- .•. .,.. reau Croissant werkzaam. Daama onder• 'i~.~~_ '~~"-:;_" "~'A~~~~~ _ ~ ~ •• .::...- · .' :-~ -::-s: - ~~_ -_: •.. gedoken. Zij wordt van medeplichtigheid ...... ~ ~-~~--~~",..-.. " ,",., ',.',\ r_.:~·s:;~o.:.:-~·~"~ ~ ..•.•. L~"':"d,;~~~ ce -.' ~~~~ - .~-~o(",,>$~ ~(>~.;i.""'~",~-5:~:f~~1~;~C,.k.i;i."'-:f.ai;i~ beschuldigd aan de moord op procureur• Politie zoekt naar sporen na de schietpartij in generaal Buback en zijn begeleiders. geleden werd een persoonlijke vriend. Van Amsterdam-Osdorp waarbij twee RAF-Ieden • Armin Newerla; compagoon van Klaus werden gearresteerd Croissant, de voormalige Baader-Meinhof• Croissant. Hij zou de ondergrondse MOB- _ advocaat Siegfried Haag, bij een controie In een arrestatiebevel van 30 september van Frankfurter Zeitung hebben verspreid en op de Duitse autobanen gearresteerd. Sinds dit jaar wordt Croissant ervan beschuldigd. daarmee de Rote Armee Fraktion een mei 1975 was Haag ondergedoken omdat de terreurgrocp Haag-Mayer onder de propaganda-instrument hebben verschaft. bewijzen zich opstapelden dat hij de grens dekmante! van zijn advocatenbureau te Dezelfde beschuldiging loopt tegen Hans tussen juridische bijstand en daadwerke• hebben gesteund in het leggen van contac• Joachim Dellwo, ook oud-medewerker van lijke steun aan het terrorisme al lang had ten tussen terroristen cn de voorbereiding Croissant. Beiden bevinden zich in voorar• 9verschreden. In zijn archieven werd de van terroristische acties. rest. . zogenaamde Haag-lijst aangetroffen. Met· Een aanzienlijk aantal, op dit ogenblik on• • Hans Joachim Klein; betrokken bij de namen van hooggeplaatste personen, die dergedoken, terroristen zijn voormalige overval op de OPEC-conferentie in decem• volgens de terroristen voor gijzeling of medewerkers van het advocatenbureau ber '75. Klein was lijfwacht van Croissant. executie in aanmerking kwamen. De Duitse Croissant, dat ook fungeerde als de Duitse • Siegfried Hausner; oud-medewerker van procureur-gcneraal Buback, de bankier vestiging van het Internationaal Comite Croissant en explosieven-specialist van de Ponto en werkgeversvoorzitter Schleyer voor Politieke Gevangenen in West-Euro• RAF, was een van de terroristen die de kwamen allen op de lijst voor. Het staat pa: aanslag op de ambassade in Stock holm uit• onomstotelijk vast dat Klaus Croissant de • Willy Peter Stoll; tot het eind van 1976 voerden. Hausner stierf kort daarop aan fakkel van zijn vriend en collega Siegfried werkzaam op het bureau dr. Klaus Crois• opgelopen verwondingen. De ontvocring Haag heeft overgenomen. sant. Amdt MÜlIer en Armin Newcrla. van Hanns Martin Schleyer werd gepleegd

ondememen om de grondwettelijke regeringsvonn te veranderen. InzaluJ uilleVering Indien zij daartoe zouden samenspannen, zou daarvoor maximaal De uitleveringsprocedure wat betreft de in Nederland gearresteerde tien jaar gevangenisstraf kunnen worden opgelegd. Het is uitennate Jeden van de RAF is in werking getreden. Daarmee is de Nederlandse moeilijk dat bewijs te leveren. Justitie teruggekomen op het aanvankelijke voornemen de terroris• Een door een neemdeling in het huitenland gcpleegde moord kan ten niet uit te leveren en hier te berechten. Ook al omdat Duitsland hier niet berecht worden. Nu zou de RAF-Ieden waarschijnlijk niet zieh niet al te "happig" toonde. Dat zou betekend hebbendat hun de meer ten laste gelegd kunnen worden dan zware mishandeling van de in Duitsland gepleegde misdrijven niet ten laste gelegd konden wor• drie rechercheurs, verboden wapenbezit en mogelijk overtreding van den. In de laatste tijd is het aantalmisdrijven, dat de Nederlandse verschillende wetten die het verblijf van vreemdelingen in ons land rechter kan berechten, ongeacht de plaats waar ze gepleegd zijn en regelen. Dat is wat onbenedigend als het gaat om personen die er ongeacht de nationaliteit "an de verdachte, sterk uitgebreid. Het van verdacht worden ten minste drie moorden "voor de zaak van de . ) betreft echter in hoofdzaak kapingen van vliegtuigen en daannee RAF" te hebben gepleegd. ' verband houdende misdrijven. De Q\'erige gevallen waarin de Ne• Het Europese terroristenverdrag is nog niet in werkfilg getreden. derlandse rechter een buitenlander kan veroordelen wegens een in Dat biedt kansen voor verweer tegen uitlevering. Imrners, men kan het buitenland gepleegd misdrijf hebben betrekking op tegen de zeggen dat de verschilIende staten dit "erdrag blijkbaar notlig achten Nederlandse staat gerichte misdrijven. Daaronder "allen ook be• om de uitlevcring "an terroristen mogelijk te makell en qat.uitlevc• paalde mrmen van opruiing. Het is echter sterk dc naag of men kan ring dus niet mogelijk is zolang het verdrag niet in werking is ge• zeggcn dat de RAF ook in Nederland cen directe revolutionaire actie treden. Of dat verweer juist is kan men in het midden lateu. He "ocrt, gericht op ecnolllwcnteling in ons hmd. I\len zou dan bij• mogelijkheid echter datde rechter het accepteert is annwezig. voorhcdd mocten aanfonen. daf zij ook hjer een aanslag willen Mr. dr. C. J. R. Roogenroc

_. __ • &1 11'I. II•••II!Z·__ I'&...I!lD

ELSEVIERS MAGAZINE. 19 NOVEMBER 1977 17 ,'. ,.'-._ .----;w-~ ...•.•. f' t j

------NEDERLAND ------

Volgens de Dultse Justitie opereert het bureau Croissant sinds eind 1976Juli time .als reserve-commandogroep voor de weg• ..~' , gevaIlen Haag-Mayer-bende. Aanvankelijk werkte het terroristen-advocatenbureau onder legale vlag. Toen door arrestaties le• den van andere commandogroepen weg• vielen, namen medewerkers van Croissant de opengevaIlen plaatsen in. Zij gaven daarbij hun schijnlegaliteit op en doken onder. De contacten tussen de terreur• groepen .en de 'bovengronds' opererende advocatenmedewerkers bleven in stand. Ongestoord konden de terroristen gebruik maken van transportmiddelen, onderdak, schrijf- en stencilmachines van het advoca• tenkantoor. Onlangs bleek een van de vier auto's van het bureau Croissant gebruikt te zijn bij de ontvoering van Schleyer. Toen Klaus Croissant zich in november 1974 tot het terrorisme wendde; waren de contacten tussen de Duitse terroristen-ad• CHRISTOF WACKERNAGEL vocaat en zijn Nederlandse geestverwanten ...s/eutelfiguur in Schleyer.ontvoering ... intiem. De politieke visies die de Neder• land se ed Duitse tak van het 'Internationaal door een terreurgroep die zieh hetCllm- Comite voor Politieke Gevangenen in . ~ando Siegfrieu Hausner noemue. West-Europa' ontwikke1den over het inter• • Christof Wackernagel; na een bloedig nationaal terrorisme verschiiden nauwl;• gevecht vorige week in Amsterdam Osdorp Iijks. gearresteerd. Via een carriere als film- en Ook het Nederlandse Medisch-Juridisch televisie-acteur kwam hij in in Comite is van een organisatie die juridische aanraking met de Baader-Meinhof-bende aspecten rond processen van politieke ge• en Klaus Croissant. Op de jaarIijkse recep• vangenen kritisch beweert te volgen, uitge• tie van bondskanselier Helmut Schmidt had groeid tot een beweging die een breder be• hij video-opnamen gemaakt van kopstuk• grip Iijkt te willen kweken voor terroristi• ken uit het Westduitse bedrijfsleven. De vi• sche acties. Daarbij is het Nederlandse co• deo-tapes werden op 15 augustus in de wo• mite op een gevaarIijk zijspoor beland, in ning van GabrieIle Heim in beslag geno• navolging van de Duitse zusterorgnnisatie, men, eveneens een vroegere medewerkster van Klaus Croissant. Wackernagel wordt De navolgende zin uit ecn brochure van beschouwd als een van de sleutelfiguren in februari van dit jaar van het Medisch-Juri• de Sehleyer-ontvoering. disch Comite laat tenminste weinig ruimte voor misverstanden. Over het proces tegen ROLFWAGNER de leden van de commandogroep Holger ...gezocht door Duitse politie ... Meins (betrokken bij de aanslag in Stock•

\ . ..•."""..,,"',<"'""'.~':'!""..,~ holm) zegt het blad van Bakker Schut: "Dc . verdediging wordt gevoerd door de advo• caten Croissant en Ströbele, die echter bei• den worden bedreigd met een berocpsver• bod - de betreffende procedures kunnen op ieder daarvoor psychologisch geschikt moment worden verwacht. Centraal in dit proces staat de vernietiging vanpolitieke ge• vangenen in Westduitse gevangel/issen, die de actie in Stockholm als een gell'apende anti, Jascistische I'er=etsdaad nood=akelijk maakten." Daarbij past de terminologie van Bakker Schut err'de zijnen precies op de politieke signatuur van Klaus Croissant. De re1aties t).lssen het Nederlandse en DlÜtse comite Politieke Gevangenen lijh~n' zeer riskant. AI vanafhet aIlereerste begin. Want· toen de contacten tussen beide organisaties opbloeiden had de Duitse organisatie zieh al

ELSEVIERS MAGAZINE, 19 NOVEMBER 1977 . - _ "_'~:_:__~ ~,"':_,,__ , _,__ ~__._~ - __ ,.i ••.•_':O-_ •••.__ ..-__ ~~ """---~ __ -' _

------NEDERLAND

rechtstreeks ontleend kan worden aan de rekening mee. dat in Amsterdam daadwer• goede betrekkingen tussen deze Neder• kelijk ~teun aan de terroristen is verleend. land se advocaat en Klaus Croissant. Hoe Een andere vraag is hoc Wackernagel en lang kan een organisatie als het Medisch• andere terroristen er in zijn geslaagd de Juridisch comite doorgaan met nauwelijks grens te oversehrijden, juist nu de grensbe• .verborgen. naar sympathiehetuigingen waking is gelntensiveerd. Maar iedere tenderende uitingen van begrip voor de ge• grensbewoner kan de sluipwegen aanwijzen welddadige acties van terroristen? Lijkt het, waar de kans op een patrouille gering iso gezien de toenemende activiteiten van Geen grens is waterdieht te krijgen zonder Ouitse terreurgroepen in Nederiand. niet het normale reizigersverkeer onmogelijk opportuun de relaties tussen de Neder• temaken. landse en Ouitse comites voor de verdedi• Het optreden van de Amsterdamse politie ging van politieke gevangenen kritisch te heeft in binnen- en buitenland bewonde• bezien? Welke rol speien de Nederlandse ring afgedwongen. Oe politie, heet het, • sympathisanten van het RAF-terrorisme? heeft lering getrokken uit de fatale schiet- Een vraag die blijft hangen. Vele maanden al. En dus kan een terroristen-advocaat als Pieter 'Herman Bakker Schut zijn gang gaan; onbelemmerd de politieke ideologie van de Rote Armee Fraktion binnen en buiten de rechtszaal propageren. Een ideologie. die een vruchtbare voedingsbo• dem is geweest voor nieuwe terroristische acliviteiten, zoals vorige week in Am- sterdam. - .

Oe flat .aan de Amsterdamse Baden Po• wellweg (Osdorp) was een typisch RAF-on• derkomen. Oe Ouitse terreur heeft een voorkeur voor etagewoningen. Oe huurprijs is daarbij van geen enkel belang. Meestal worden betrekkelijk dure t1ats gehuurd. Liefst van een particulier. Oe huur wordt snel en contant betaald. Ook auto's worden bij voorkeur van particulieren gekocht. FLA T IN OSDORP Eveneens lOnder moeilijkheden over de ...uitzicht op Schiphol ... prijs te maken. Oe woningen worden nogal eens gehuurd door lieden die nog niet op de partij in Utreeht. Maardat is een te lijst van het Ouitse Bundeskriminalamt rooskleurige voorstelling van zaken. Oe voorkomen en anders worden valse namen Amsterdamse politie' had al voor het ge• eD papieren gebruikt, zoals in het geval Os• beuren in Utreeht een speeiaal voor de dorp. Oe woningen worden spaarzaam ge• harde misdaad- en terreurbestrijding opge• meubileerd. Een flat garandeert anonimi• leide eenheid, die vorige weck in Osdorp is teit. Contaet met buren hestaat nauwelijks. ingezel. In andere steden bestaan dergelijke Daar komt nog bij dat de tlat~ meestal aan eenheden niet. Oe Amsterdamse polilie betrekkelijke stille wegen liggen, wat voet• blijkt verantwoord te kunnen optreden in gangers hetreft. Oe terroristen verlaten de dit soort levensgevaarlijke situaties. Of "de" t1at bij voorkeur na zonsondergang, on• politie dat kan is nog steeds een bange danks de diverse vermommingen waarvan vraag •.. Er is." zei dezer dagen commissaris zij gebruik maken. Zo mogeIijk laten zij het Blaauw van de Rotterdamse politie, "een oog vallen op een t1at met een ondergrond• FBI nodig voor terreurbestrijding." Blaauw sc parkeergarage. De flat in Amsterdam• pleit al sinds jaar en dag voor internationa• Osdorp had nog een extra "voordeel" voor lisering van de harde georganiseerde mis• Wackernagel en RolfWagner c.s.: hij bood daad en terreur. Hij acht Interpol een ver• uitzieht op de luehthaven Sehiphol. , ouderde organisatie, die niet tegen het mo• Vast staat dat meer dan twee mensen, vol• derne geweld is opgewassen. Hoewel de gens politiCle kringen zes, van de flat ge• Europcse politieorganis