Przegląd Geograficzny T. 49 Z. 3

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Przegląd Geograficzny T. 49 Z. 3 INSTYTUT GEOGR A&MCpu*^' PRZESTRZENNEGO Z A G O S P O D A^PW WWIA POLSKIEJ AKADEMII NAUK PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY KWARTALNIK Tom XLIX, zeszyt 3 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE WARSZAWA 1977 http://rcin.org.pl INSTYTUT GEOGRAFII PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA POLSKIEJ AKADEMII NAUK PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY ПОЛЬСКИЙ ГЕОГРАФИЧЕСКИЙ ОБЗОР POLISH GEOGRAPHICAL REVIEW REVUE POLONAISE DE GEOGRAPHIE KWARTALNIK Tom XLIX, zeszyt 3 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE WARSZAWA 1977 http://rcin.org.pl KOMITET REDAKCYJNY Redaktor naczelny Stansiław Leszczycki, członkowie: Jerzy Kondracki, Jerzy Kostrowicki, Antoni Kukliński Marek Jerczyński, Jan Szupryczyński sekretarz redakcji Barbara Kozłowska Adres Redakcji: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN 01-927 Warszawa, Krakowskie Przedmieście 30 tel. 26-41-15 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE, WARSZAWA, UL. MIODOWA 10 Nakład 2.000 (1880+120) Oddano do składania 8.IV.1977 r. Zam. 966 F-38 Cena zł 40.— Podpisano do druku we wrześniu 1977 r. Ark. 16,25 ark. druk. 14 Druk ukończono we wrześniu 1977 r. LUBELSKIE ZAKŁADY GRAFICZNE, LUBLIN, UL. UNICKA 4. http://rcin.org.pl PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY T. XLIX, Z. 3, 1977 RYSZARD DOMAŃSKI Dynamika systemów przestrzennych Model procesów przestrzennych Dynamie of spatial systems — A model of spatial prosesses Zarys treści. Celem niniejszego artykułu jest sformułowanie: 1) reguł, ob- serwowanych w organizacji dynamicznego systemu przestrzennego, 2) reguł transfor- macji i przebiegu procesu w systemie przestrzennym, 3) twierdzenia pośredniego wy- rażającego powiązania organizacji i transformacji systemu przestrzennego z celami jego działania i rozwoju. 1. Koncepcja procesu przestrzennego 1 Teoretyczną rekonstrukcję procesu rozwojowego systemów przestrzen- nych opieram na pojęciu wartości lokalizacyjnej. Pojęcie to zdefiniowałem we wcześniejszej pracy 2. Obecnie poprzestaję na przedstawieniu przewo- dniej idei zawartej w koncepcji procesu przestrzennego. Poszczególne miejscowości kraju mają pewną, zróżnicowaną, wartość dla ludzi, przedsiębiorstw, organizacji społecznych oraz centralnego organu planowania i koordynacji. Przez wartość rozumiem tu rzeczy i zjawiska pożyteczne dla tych podmiotów społeczno-gospodarczych, w tym sensie, że podtrzymują ich istnienie i rozwój 3. Wartości przysługujące poszczegól- nym miejscowościom ze względu na przydatność dla lokalizowania w nich działalności społeczno-gospodarczej nazywam wartościami lokalizacyjnymi. Wychodzę z założenia, że istnieją potrzeby (i cele) ludzi, przedsię- biorstw, organizacji społecznych i organu centralnego, w których zaspo- kajaniu istotna jest przestrzeń i (lub) przestrzenne własności innych war- tości. Potrzeby te nazywam potrzebami przestrzennymi. W dążeniu do zaspokajania potrzeb przestrzennych podmioty te wykorzystują wartości lokalizacyjne. 1 Wyrażenie „proces przestrzenny" jest skróconą nazwą oznaczającą proce;» społeczno-gospodarczy, który zachodzi w przestrzeni geograficznej i dla którego własności geograficzne są szczególnie istotne. Artykuł stanowi część większej pracy, która jest wciąż w toku. Zawarte w nim sformułowania mają charakter prowizo- ryczny. 2 Por. R. Domański. Zarys teorii procesów w systemie osadniczym. „Przegl. Geogr.", 1976, z. 2, s. 211—233 oraz Elements of the theory of processes in urban seulement system, referat wygłoszony na XV Europejskim Kongresie Regional Science, Budapeszt, sierpień 1975. Papers of the Regional Science Association t. 36, 1976, s. 87—100. 3 W artykule tym posługuję się pojęciem wartości instrumentalnej, któremu w ekonomii odpowiada pojęcie wartości użytkowej. W badaniach ekonomicznogeo- graficznych, zwłaszcza skierowanych i stosowanych, zachodzi coraz częściej potrze- ba włączania do rozważań pojęcia wartości kulturowych, rozumianych jako ideały, pożądane stany, które ukierunkowują zachowanie podmiotów gospodarki przestrzen- nej. http://rcin.org.pl 402 Ryszard Domański Pojęcie to wymaga obecnie rozwinięcia przez rozciągnięcie go na prze- strzenne powiązania. Wartości lokalizacyjne i wartości przestrzennych po- wiązań składają się razem na wartości przestrzenne. Pełniejsze zaspokoje- nie potrzeb przestrzennych wymaga, przynajmniej do pewnego poziomu, korzystania z większych wartości przestrzennych. Wartości przestrzenne są kryteriami wyboru lokalizacji i przestrzen- nych powiązań dla nowych i rozwijanych działalności społeczno-gospodar- czych. Wpływają więc na decyzje przestrzenne i przestrzenne zachowa- nie się podmiotów społeczno-gospodarczych. Wartości przestrzenne realizują się poprzez działalność inwestycyjną, produkcyjną, transportową, handlową, usługową, organizacyjną. Bez niej istnieją tylko potencjalnie. Proces rozwoju w przestrzeni jest sekwencją realizacji wartości przestrzennych. Miejscowości i regiony o wyższych wartościach przestrzennych przyciągają więcej inwestycji i ludzi oraz sprzyjają szybszemu rozwojowi istniejących już przedsiębiorstw i grup społecznych. Lokalizacja inwestycji i działalności w tych miastach i re- gionach jest, ceteris paribus, bardziej efektywna. Obszary, ku którym napływa więcej inwestycji i ludzi, i w których następuje szybszy rozwój, nazywamy niszami atrakcyjności. Procesy przestrzenne są procesami wypełniania nisz. Towarzyszy temu tworzenie się nowych nisz. Wartość przestrzenna charakteryzuje się następującymi cechami: a) obejmuje elementy przyrodnicze, techniczne i społeczno-gospodarcze, b) te same miejscowości mogą mieć różną wartość dla różnych działalności społeczno-gospodarczych, c) te same miejscowości mogą mieć inną wartość dla ludzi, inną dla przedsiębiorstw, inną dla organizacji społecznych i organu centralnego, d) zmienia się wraz z rozwojem danej miejscowości, jej dostępnością i rolą w systemie przestrzennym, e) zmienia się pod wpływem nowych technologii, f) może być inna w ujęciu krótkookreso- wym i inna w ujęciu długookresowym, g) zależy w określony sposób 4 od wielkości miast (jednostek terytorialnych), tj. od ich zaludnienia, infra- struktury, skali działalności społeczno-gospodarczej. W swej roli podstawowego pojęcia teorii procesów przestrzennych, wartość przestrzenna wykazuje szereg zalet. Jest pojęciem zgodnym z no- wymi ideami w naukach przestrzennych, które metody badania i teore- tyczne modele przestrzennego zachowania się ludzi, przedsiębiorstw, orga- nizacji społecznych i organu centralnego przybliżają do rzeczywistości. Jakkolwiek w pracy tej (w dalszych etapach) będziemy dążyć do kwan- tyfikacji wrartości przestrzennych, a więc pewnego ich zobiektywizowania, u podstaw kwantyfikacji postawimy m. in. sądy oceniające użyteczność miejscowości dla lokalizacji i powiązań przestrzennych, a w związku z tym również preferencje ludzi, przedsiębiorstw, organizacji społecz- nych i organu centralnego. Stosowanie pojęcia wartości przestrzennych nie wymaga przyjmowania założenia, że podejmujący decyzje mają peł- ną wiedzę o sytuacjach problemowych. Podejmujący decyzje mogą w swo- ich decyzjach kierować się subiektywną percepcją przestrzeni; nie jest też konieczne założenie, że podejmujący decyzje postępują racjonalnie, jak homo oeconomicus. Powiązanie z systemami wartości kulturowych oraz podejmowaniem decyzji stwarza możliwość włączenia historycznej zmienności celów i środków działania do teorii procesów przestrzennych 4 Op. cit., ryc. 6 http://rcin.org.pl Dynamika systemów przestrzennych 403 oraz rekonstrukcji warstw kulturowych nakładających się na siebie i two- rzących pionową strukturę przestrzeni społeczno-gospodarczej. Nie rozwiązaną dotąd trudnością jest kwantyfikacja wartości prze- strzennych. Wysunięto już jednak obiecujące propozycje. Do innych trud- ności należy grupowanie preferencji indywidualnych w preferencje spo- łeczne na poziomie operacyjnym oraz rozwiązywanie problemów decyzyj- nych z wielokryterialnymi funkcjami celu. Warto w tym miejscu podkreślić, że sytuacje problemowe zachodzące w praktyce rzadko są takie, by próby ich rozwiązywania prowadziły do paradoksu Arrowa. Stosunkowo największe rozbieżności poglądów wy- stępują przy wyborze lokalizacji dla nowych wielkich inwestycji. Dysku- sje oparte na rzeczowych argumentach rozbieżności te łagodzą. Natomiast poglądy co do kierunków procesów adaptacyjnych wzbudzanych przez te inwestycje oraz kierunków rozwoju autonomicznego bywają w dużym stopniu zbieżne. Gdy już bowiem powstanie nowy obiekt, ludność, przed- siębiorstwa i organizacje społeczne zazwyczaj zgodnie dążą do poprawie- nia stanu infrastruktury, mieszkalnictwa, handlu, szkolnictwa, służby zdrowia. Celem niniejszego artykułu jest sformułowanie: 1) reguł obserwowanych w organizacji dynamicznego systemu przestrzennego, 2) reguł transforma- cji i przebiegu procesu w systemie przestrzennym, 3) twierdzenia pośred- niego wyrażającego powiązania organizacji i transformacji systemu przestrzennego z celami jego działania i rozwoju. Autor chciałby podkreś- lić trzy motywy, którymi kierował się wykonując tę pracę. Są to: 1. Nadanie konstrukcjom teoretycznym struktury odpowiadającej strukturze zarządzania. Podobieństwo obu struktur ułatwi dalsze rozwija- nie teorii w kierunku zastosowań praktycznych. 2. Usystematyzowanie (częściowe) nowych problemów pojawiających się w rozwoju społeczno-gospodarczym w przestrzeni geograficznej oraz nowych idei, związanych z tymi problemami, wysuniętych przez różne nauki społeczne. Przykładowo można wymienić: dążenie do zmniejszenia regionalnych różnic w jakości życia, ochrona środowiska, wzrost zapo- trzebowania na przestrzeń, zmiany gęstości zaludnienia w aglomeracjach miejskoprzemysłowych, rozpowszechnianie się zwyczaju posiadania dwóch mieszkań,
Recommended publications
  • Magazine Nº 10
    Gdańsk · Sopot · Gdynia SVENSK UTGÅVA MAGAZINE SUMMER 2019 Nº 10 INTIMATE AND LUXURIOUS APARTMENTS IN SOPOT HOTEL ,,MY STORY SOPOT combines high comfort with an APARTMENTS’’ is located in an unique atmosphere of the place unique place, near the Sopot Pier, It is worth to start your day the park and the sandy beach. with our healthy and delicious Our Hotel is perfect for holidays breakfasts, always prepared from with children, a romantic weekend the highest quality products. for two or a business trip. Evenings in intimate bar with Lovers of a healthy lifestyle will good book and favourite drink in also find something for themselves your hand will be the most relax- in the park next to My Story Sopot ing ending of your day. Apartments- the ideal place for My Story Sopot Apartments morning or evening gymnastic. impresses with carefully selected For our guests there are scent and natural cosmetics with available 17 intimate suites pearls, gold, algae and valuable decorated in a subtly elegant natural oils. style with the use of the highest In addition, you can charge an quality materials. Each apartment electric vehicle in our parking lot. PÅ SVENSKA MY STORY SOPOT gans. Samtliga är byggda med APARTMENTS ligger på en fan- material av högsta kvalite som tastisk plats nära en grönskande kombinerar hög komfort med en park, en vacker sandstrand men härlig atmosfär. även den berömda träpiren. Starta dagen med en hälsosam Vårt hotell är ett perfekt bo- och nyttig frukost med bara frä- ende för en semester med bar- scha och näringsrika ingredienser nen, en romantisk weekend eller och avsluta den i vår mysigt in- varför inte en affärsresa? redda bar med ett glas i din ena Alla med en hälsosam livsstil hand och en bok i den andra.
    [Show full text]
  • Geographischer Index
    2 Gerhard-Mercator-Universität Duisburg FB 1 – Jüdische Studien DFG-Projekt "Rabbinat" Prof. Dr. Michael Brocke Carsten Wilke Geographischer und quellenkundlicher Index zur Geschichte der Rabbinate im deutschen Sprachgebiet 1780-1918 mit Beiträgen von Andreas Brämer Duisburg, im Juni 1999 3 Als Dokumente zur äußeren Organisation des Rabbinats besitzen wir aus den meisten deutschen Staaten des 19. Jahrhunderts weder statistische Aufstellungen noch ein zusammenhängendes offizielles Aktenkorpus, wie es für Frankreich etwa in den Archiven des Zentralkonsistoriums vorliegt; die For- schungslage stellt sich als ein fragmentarisches Mosaik von Lokalgeschichten dar. Es braucht nun nicht eigens betont zu werden, daß in Ermangelung einer auch nur ungefähren Vorstellung von Anzahl, geo- graphischer Verteilung und Rechtstatus der Rabbinate das historische Wissen schwerlich über isolierte Detailkenntnisse hinausgelangen kann. Für die im Rahmen des DFG-Projekts durchgeführten Studien erwies es sich deswegen als erforderlich, zur Rabbinatsgeschichte im umfassenden deutschen Kontext einen Index zu erstellen, der möglichst vielfältige Daten zu den folgenden Rubriken erfassen soll: 1. gesetzliche, administrative und organisatorische Rahmenbedingungen der rabbinischen Amts- ausübung in den Einzelstaaten, 2. Anzahl, Sitz und territoriale Zuständigkeit der Rabbinate unter Berücksichtigung der histori- schen Veränderungen, 3. Reihenfolge der jeweiligen Titulare mit Lebens- und Amtsdaten, 4. juristische und historische Sekundärliteratur, 5. erhaltenes Aktenmaterial
    [Show full text]
  • Prezentacja Programu Powerpoint
    The attractiveness of voivodeships Pomeranian voivodeship Pomeranian Voivodeship Basic information ➢ Capital city – Gdańsk ➢ Area – 18 310,34 km² ➢ Number of cities with county rights - 4 ➢ Number od counties - 16 ➢ Number of municipalities - 25 ➢ Population – 2 315 611 ➢ Working age population - 1 426 312 2 Pomeranian Voivodeship Perspective sectors Information and communication technologies Pharmaceutical and cosmetic industry Biotechnology Logistics Off-shore technologies Energetics 3 Pomeranian Voivodeship The largest companies/ investors in the region Sopot Gdańsk Bytów Starogard Gdański Tczew 4 Pomeranian Voivodeship Special Economic Zones (until 2018) Pomeranian Special Economic Zone Includes 35 subzones located in 5 voivodships. The total area of zonal areas is 2246.2929 ha of which 564.1241 ha are areas in the province Pomeranian, 880.213 ha in the province Kujawsko-Pomorskie, 70.6768 ha in the province Wielkopolskie, 637.2176 ha is located in the Zachodniopomorskie Voivodship, while 94.0614 ha is located in the Lubelskie Voivodship. Słupska Economic Zonef a special economic zone located in the north-western part of Poland, consists of 15 investment subzones in the Pomeranian Voivodship and the West Pomeranian Voivodship. The Pomeranian Agency for Regional Development, based in Słupsk, has been managing the zone since 1997. Słupsk Special Economic Zone covers lands with a total area of 816.7878 ha, located in the following cities: Słupsk, Ustka, Koszalin, Szczecinek and Wałcz and the municipalities: Biesiekierz, Debrzno, Kalisz
    [Show full text]
  • Mid-Polish Trough Inversion – Seismic Examples, Main Mechanisms, and Its Relationship to the Alpine-Carpathian Collision
    EGU Stephan Mueller Special Publication Series, 1, 151–165, 2002 c European Geosciences Union 2002 Mid-Polish Trough inversion – seismic examples, main mechanisms, and its relationship to the Alpine-Carpathian collision P. Krzywiec Polish Geological Institute, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, Poland (Email: [email protected]) Received: 8 December 2000 – Accepted: 16 March 2001 Abstract. Numerous brittle deformations related to the Late Cooper and Williams, 1989; Coward, 1994). Numerous pro- Cretaceous inversion of the Mid-Polish Trough (MPT) have cesses could cause basin inversion, i.e. inversion of subsi- been identified in its various parts using seismic data. The dence trends. It is often related to compressional stresses role of Zechstein evaporitic deposits during basin evolution transferred from zones of continental collision or active sea- and inversion is also described. A model for the Pomera- floor spreading. For example, Late Cretaceous-Tertiary in- nian segment of the MPT has been constructed that includes version in Europe has been often attributed to Alpine col- significant decoupling between pre-Zechstein basement and lision and Atlantic spreading (Dadlez, 1980a; Dronkers Mesozoic sedimentary infill. In areas without significant in- and Mrozek, 1991; Erlstrom et al., 1997; Roure and Col- fluence of Zechstein deposits on tectonic processes, classical letta, 1996; Stackenbrandt and Franzke, 1989; Schroder,¨ inversion structures have been interpreted like reverse faults 1987; Ziegler, 1989, 1990). Studies of inversion pro- and uplifted basement blocks. Thickness reductions and lo- cesses resulted in development of numerous models linking cal angular unconformities pointing to syn-tectonic sedimen- deep (lower crustal-mantle) ductile deformations with up- tation often accompany these inversion structures.
    [Show full text]
  • Survey of Industrial Symbiosis in Pomeranian Region, Poland
    WP3 Survey of industrial symbiosis in Pomeranian Region, Poland Author: Andreas Hänel WP3 Identification and analysis – Survey Author: Andreas Hänel Page 1 Content 1. Introduction 3 2. Investigated area/region/community - Pomeranian Region, Poland 3 3. List of industries at the site 8 4. Main material and energy streams of the industries/plants/facilities 10 5. Mapping of industries/plants/facilities 17 6. Possible synergies 20 7. Disclaimer 22 8. References 22 WP3 Identification and analysis – Survey Author: Andreas Hänel Page 2 1. Introduction Aim of the European project "UBIS - Urban Baltic Industrial Symbiosis" (INTERREG South- Baltic Programme) is to use biogenic resources as well as waste and residues sustainable in industrial symbiosis and to reduce emissions at the same time. Even if a lot has already been achieved in this area, there are still many unused material flows and there are possibilities to use them even more efficiently. In the project existing collaborations will be investigated as well as new ones identified and evaluated. The regional surveys will enable to use learnings and tools from UBIS project to stimulate further investments in industrial symbiosis with the goal to identify new urban industrial symbiosis opportunities. 2. Investigated area/region/community - Pomeranian Region, Poland The investigated area is the Pomeranian Region or Voivodeship in north-central Poland on the shore of the Baltic Sea. The Voivodeship has an area of 18 310.34 km². With around 2 319 700 inhabitants [4] the population density is 127/km 2. The Pomeranian Voivodeship has 16 counties (powiat) of which four are cities. It has 123 communes (gmina), 42 towns and 2861 rural localities [1].
    [Show full text]
  • Wykaz Identyfikatorów I Nazw Jednostek Podziału Terytorialnego Kraju” Zawiera Jednostki Tego Podziału Określone W: − Ustawie Z Dnia 24 Lipca 1998 R
    ZAK£AD WYDAWNICTW STATYSTYCZNYCH, 00-925 WARSZAWA, AL. NIEPODLEG£0ŒCI 208 Informacje w sprawach sprzeda¿y publikacji – tel.: (0 22) 608 32 10, 608 38 10 PRZEDMOWA Niniejsza publikacja „Wykaz identyfikatorów i nazw jednostek podziału terytorialnego kraju” zawiera jednostki tego podziału określone w: − ustawie z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96, poz. 603 i Nr 104, poz. 656), − rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz. U. Nr 103, poz. 652) zaktualizowane na dzień 1 stycznia 2010 r. Aktualizacja ta uwzględnia zmiany w podziale teryto- rialnym kraju dokonane na podstawie rozporządzeń Rady Ministrów w okresie od 02.01.1999 r. do 01.01.2010 r. W „Wykazie...”, jako odrębne pozycje wchodzące w skład jednostek zasadniczego podziału terytorialnego kraju ujęto dzielnice m. st. Warszawy oraz delegatury (dawne dzielnice) miast: Kraków, Łódź, Poznań i Wrocław a także miasta i obszary wiejskie wchodzące w skład gmin miejsko-wiejskich. Zamieszczone w wykazie identyfikatory jednostek podziału terytorialnego zostały okre- ślone w: − załączniku nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędo- wego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów admini- stracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, obowiązującego od dnia 1 stycz- nia 1999 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 157, poz. 1031), − kolejnych rozporządzeniach Rady Ministrów zmieniających powyższe rozporządzenie w zakresie załącznika nr 1 (Dz. U. z 2000 Nr 13, poz. 161, z 2001 r. Nr 12, poz. 100 i Nr 157, poz.
    [Show full text]
  • Wersja W Formacie
    A. OG ÓLNE 11. JANUS Eligiusz, ZABORSKA Urszula: Bibliographie zur Geschichte Ost- und Westpreussens 1996. - Marburg, 2002 I. BIBLIOGRAFIE rec.: RIETZ Henryk, Zs. f. d. Gesch. u. Altertumskde Erml. 2005 Bd. 51 s. 187-188 1. BABNIS Maria, GRZĘDZIŃSKA Kamila: „Dar Pomorza” w piśmiennictwie polskim. Libri Gedan. 2004 (dr. 12. KAEGBEIN Paul: Baltische Bibliographie : 2005) T. 22 s. 74-122. Sum. s. 122. Zsfg. s. 122 Schrifttum über Estland, Lettland, Litauen 2000 mit Bibliografia zawiera 757 poz. Nachträgen / Herder-Institut Marburg in Verbindung mit der Baltischen Historischen Kommission. - Marburg: Verl. 2. BARANAUSKAS Tomas: Lietuvos istorijos Herder-Inst., 2005. - XIX, 433 s. - (Bibliographien zur bibliografija 1998 / sud. [...]; Lietuvos Istorijos Institutas. - Geschichte und Landeskunde Ostmitteleuropas ; Bd. 35) Vilnius, 2005. - 333, [3] s. 3309 poz. 3412 poz. - Toż za 1999 r.: TUMELYTĖ Irena: Lietuvos istorijos bibliografija 1999. - Vilnius, 2005. - 229, [3] s.; 2268 poz. 13. KAEGBEIN Paul: Bibliografie historii krajów Rec.: KULIKAUSKIENĖ Jadvyga, Liet. Mokslų Akad. Biblioteka bałtyckich w przeszłości i teraźniejszości. Zap. Hist. 2005 T. 2001/2002 (dr. 2004) s. 141-142 [rec. dot. bibliogr. za 1997 r. w oprac. I. Tumelytė. - Vilnius, 2002] 70 z. 2/3 s. 149-154 3. BARANOWSKI Henryk, TANNHOF Werner: 14. KENÉZ Csaba János, ZABORSKA Urszula: Bibliographie zur Geschichte Ost- und Westpreussens Bibliographie zur Geschichte Ost- und Westpreussens 1997. 1981-1986 / bearb. v. [...] unter Mitarb. v. Kolja Alecsander - Marburg, 2004 Rec.: CZARCIŃSKI Ireneusz, Zap. Hist. 2005 T. 70 z. 4 s. 141-142. - Lotz. - Marburg, 2003 RIETZ Henryk, Zs. f. d. Gesch. u. Altertumskde Erml. 2005 Bd. 51 s. 187-188 Rec.: CZARCIŃSKI Ireneusz, Zap. Hist.
    [Show full text]
  • Polish Battles and Campaigns in 13Th–19Th Centuries
    POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 Scientific editors: Ph. D. Grzegorz Jasiński, Prof. Wojciech Włodarkiewicz Reviewers: Ph. D. hab. Marek Dutkiewicz, Ph. D. hab. Halina Łach Scientific Council: Prof. Piotr Matusak – chairman Prof. Tadeusz Panecki – vice-chairman Prof. Adam Dobroński Ph. D. Janusz Gmitruk Prof. Danuta Kisielewicz Prof. Antoni Komorowski Col. Prof. Dariusz S. Kozerawski Prof. Mirosław Nagielski Prof. Zbigniew Pilarczyk Ph. D. hab. Dariusz Radziwiłłowicz Prof. Waldemar Rezmer Ph. D. hab. Aleksandra Skrabacz Prof. Wojciech Włodarkiewicz Prof. Lech Wyszczelski Sketch maps: Jan Rutkowski Design and layout: Janusz Świnarski Front cover: Battle against Theutonic Knights, XVI century drawing from Marcin Bielski’s Kronika Polski Translation: Summalinguæ © Copyright by Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, 2016 © Copyright by Stowarzyszenie Historyków Wojskowości, 2016 ISBN 978-83-65409-12-6 Publisher: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita Stowarzyszenie Historyków Wojskowości Contents 7 Introduction Karol Olejnik 9 The Mongol Invasion of Poland in 1241 and the battle of Legnica Karol Olejnik 17 ‘The Great War’ of 1409–1410 and the Battle of Grunwald Zbigniew Grabowski 29 The Battle of Ukmergė, the 1st of September 1435 Marek Plewczyński 41 The
    [Show full text]
  • Acta Biologica 24/2017
    Acta Biologica 24/2017 (dawne Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Acta Biologica) Rada Redakcyjna / Editorial Board Vladimir Pésič (University of Montenegro) Andreas Martens (Karlsruhe University of Education) Stojmir Stojanovski (Hydrobiological Institute in Ohrid) Clémentine Fritsch (University of Antwerp) Leszek Jerzak (University of Zielona Góra) Barbara Płytycz (Jagiellonian University in Krakow) Maria Zając (Jagiellonian University in Krakow) Francesco Spada (University of Rome “La Sapienza”) Joana Abrantes (Universidade do Porto) Pedro J. Esteves (Universidade do Porto) Recenzenci / Reviewers Vladimir Pésič – University of Montenegro (Montenegro), Ralf Bastrop – University Rostock (Germany), Sergey Buga – Belarussian State University (Belarus), Oleksandr Puchkov – Institute of Zoology NAS (Ukraine), Zdeňka Svobodová – Czech Medical University (Czech Republic), Horst von Bannwarth – Universität zu Köln (Germany), Fedor Ciampor – Slovak Academy of Sciences (Slovakia), Giedre Visinskiene – Nature Research Centre (Lithuania), Jacek Międzobrodzki –Jagielonian University (Poland), Beata Krzewicka – Polish Academy of Sciences (Poland), Sead Hadziablahovic – Environmental Protection Agency (Montenegro), Robert Kościelniak – Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie (Poland), Katarzyna Wojdak-Maksymiec – West Pomeranian University of Technology Szczecin (Poland), Izabela Gutowska – West Pomeranian University of Technology Szczecin (Poland), Magdalena Moska – Wrocław University of Environmental and Life Sciences (Poland) Redaktor naukowy
    [Show full text]
  • Program Badań Na Zalewie Szczecińskim I Jeziorze Dąbie W
    Program badań na Zalewie Szczecińskim i Jeziorze Dąbie w roku 2017 polegający na ocenie stanu zasobów ryb, ze szczególnym uwzględnieniem populacji sandacza, okonia, płoci i leszcza Umowa nr BDG.V.320.U.45.2017 zawarta 08.05.2017 r. Autorzy: Prof. dr hab. Wawrzyniec Wawrzyniak - kierownik projektu Dr hab. inż. Przemysław Czerniejewski Dr hab. inż. Zbigniew Neja Dr inż. Mariusz Raczyński Dr inż. Sebastian Król Dr inż. Maciej Kiełpiński Dr inż. Marek Szulc Mgr Artur Tomaszkiewicz Wykonawca: Szczecin, dnia 20.11.2017r. 1 PODZIĘKOWANIA Autorzy opracowania dziękują wszystkim osobom, rybakom, armatorom, inspektorom rybołówstwa, za pomoc w prowadzonych badaniach i opracowaniu niniejszego dokumentu jako sprawozdania z przeprowadzonych badań. Tym bardziej, że dane dotyczące połowów, rodzajów i konstrukcji narzędzi połowowych, aktualnej sytuacji gospodarki rybackiej oparto w znacznej merze na informacjach uzyskanych od rybaków, armatorów rybackich i Inspektorów Rybołówstwa Morskiego. 2 Spis Treści 1. Charakterystyka hydrologiczna i środowiskowa Zalewu Szczecińskiego i Jeziora Dąbie ….. 4 2. Cel Programu badań.……………………………………………………………………………………………………..… 13 3. Metodyka badań …………………………………………………………………………………………………………..… 14 4. Opis rodzajów i konstrukcji narzędzi połowów dozwolonych do użycia na Zalewie Szczecińskim i Jeziorze Dąbie w 2017 r. ……………………………………………………………………..…. 16 5. Wyniki badań składu gatunkowego ryb Oraz rozkłady długości okoni, sandaczy, płoci i leszczy W połowach żakowych i wontonowych na Zalewie Szczecińskim i jeziorze Dąbie 48 6. Przyłów chronionych gatunków zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem przedmiotów ochrony uwzględnionych w obszarach chronionych NATURA 2000 ………………………………… 83 7. Badania struktury wieku i tempa wzrostu długości okonia, sandacza, leszcza i płoci z wód Zalewu Szczecińskiego i J. Dąbie w roku 2017 ………………………………………………………………….. 93 8. Analiza wyników połowów żakowych i wontonowych na Zalewie Szczecińskim i Jeziorze Dąbie w latach 2015 – 2017 i aktualnej sytuacji gospodarki rybackiej ……………………….…….
    [Show full text]
  • Pomerania “A Explore the Westpomeranian Region
    S / West Pomerania Explore “a the Westpomeranian Region ■ ■ u m m u J ROUTES . .IV _ * # LAKE DISTRICTS WESTPOMERANIAN ^ Pomerania VOIVODSHIP Poland: located between the Baltic Sea and the Carpathian Mountains and the Sudetes. Area of the country: 312 685 km2. Administrative division: 16 voivodships Currency: Polish zloty Longest rivers: the Vistula River, the Oder River Official language: Polish In European Union: since 2004 Poland shares borders with the following countries: from the West with Germany, from the South with the Czech Republic and Slovakia, from the East with Ukraine and Belarus, and from the North with Lithuania and Russia (the Kaliningrad District). The Westpomeranian voivodship is located in the North-West Poland, at the coast of the Baltic Sea. The voivodship shares borders with the Pomeranian Voivodship from the East, the Great Poland and the Lubuskie Voivodships from the South, and from the West with German Lands: Brandenburg and Mecklenburg-Western Pomerania. It covers the area of 22 892.48 km2. Szczecin is the seat of the voivodship authorities. Western Pomerania is the destination for holiday rest, a perfect place for active tourism, meetings with history, culture and tradition and finally a very attractive place for entertainment during numerous sports and tourist events. Explore Western Pomerania, the region located in the heart of Europe, in the North-West Poland, appealing with gorgeous sandy beaches, the Baltic breeze and much more! Discover how many attractions you may find in the land of lakes and rivers. Active tourists will be have an opportunity to practice sailing, windsurfing, kitesurfing, paragliding, canoeing, parachute jumping, and enjoy waterways, canoe trails, and golf courses.
    [Show full text]
  • Sozioökonomische Determinanten Des Grenzüberschreitenden Tourismus Auf Wertvollen Naturgebieten
    Sozioökonomische Determinanten des grenzüberschreitenden Tourismus auf wertvollen Naturgebieten Sozioökonomische Determinanten des grenzüberschreitenden Tourismus auf wertvollen Naturgebieten Wojciech Zbaraszewski, Dariusz Pieńkowski, Wilhelm Steingrube (Hrsg.) Bogucki Wydawnictwo Naukowe Greifswald – Szczecin 2014 Rezension: prof. dr hab. Eugeniusz Kośmicki Copyright © Euroregion Pomerania & Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego 2014 ISBN 978-83-7986-012-8 Bogucki Wydawnictwo Naukowe ul. Górna Wilda 90, 61-576 Poznań, Polen www.bogucki.com.pl e-mail: [email protected] Drucken und Binden: Uni-druk Inhaltsverzeichnis Vorwort . 7 Teil I. Sozioökonomische Determinanten des grenzüberschreitenden Tourismus in der Euroregion Pomerania ...................... 15 Einleitung . 17 WILHELM STEINGRUBE 1. Kurze Darstellung der Geschichte der Euroregion Pomerania . 23 1.1. Zur allgemeinen Bedeutung von Euroregionen . 23 1.2. Hintergründe der Gründung der Euroregion Pomerania . 23 1.3. Ziele und Organisationsstruktur der Euroregion Pomerania . 25 1.4. Entwicklungsperioden der Zusammenarbeit . 26 1.5. Projektschwerpunkte der Euroregion Pomerania . 27 1.6. Das zukünftige Leitbild für die Euroregion . 28 WILHELM STEINGRUBE, WOJCIECH ZBARASZEWSKI 2. Charakteristik der wertvollen Naturgebiete der Euroregion Pomerania 29 2.1. Der Naturraum der südlichen Ostseeküste (Ralf Scheibe) . 29 2.2. Charakteristik der Natur des deutschen Teils der Euroregion . 36 2.3. Naturschutz und Charakteristik der wertvollen Naturgebiete in der Woiwodschaft Westpommern
    [Show full text]