Watervogeltellingen in Fryslân
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Watervogeltellingen in Fryslân provinciale nieuwsbrief maandelijkse tellingen ganzen + zwanen en watervogels seizoen 2012/2013 nr 2. Oktober 2012 Beste tellers, 3 oktober 2012 We troffen een prachtig telweekend, zowel op het vasteland als op de Wadden. September is niet alleen een maand waarin er op tal van plekken grote aantallen Grauwe ganzen aangetroffen kunnen worden, maar ook Gro- te Zilverreigers zijn steeds talrijker in de nazomer en bovendien is het de maand waarin trekkende Visarenden opduiken. Een hele gelukkige treft in het Friese binnenland zelfs Reuzensterns aan! Groepen Kleine Rietganzen en Kolganzen bleven nog uit. Die vielen de provincie rond 22 september binnen, waarbij de binnenkomst van Kolganzen in de periode 28-30 september in grote delen van de provincie opviel. Voor oktober kunnen we dus ons ganzenhart weer ophalen! WEINIG AALSCHOLVERS OP SLAAPPLAATSEN Tabel 1. Aantallen Aalscholvers op slaapplaatsen op het Op het laatste moment riep de FFF Slaapplaatsentel- Friese vasteland in september 2003 en 2012 (- = geen groep Fryslân slaapplaatstellers op alle slaapplaatsen telling/resultaat nog niet binnen). van Aalscholvers op het vasteland van Fryslân te tellen. sep 2003 sep 2012 De landelijke tellingen richten zich op Natura Lauwersmeer - 108 2000-gebieden die aangewezen zijn voor de Aalschol- Zijlsterrak, Ritsumazijl - - Zandwinput Hurdegaryp 5 - ver, maar daarbuiten zitten er meer, dus reden genoeg Bergumermeer - - om ook die te tellen. En dat levert wat op. Geen dikke De Leijen 106 154 aantallen, maar het tegenovergestelde. De Aalscholver Het Vliet, Blauwhuister Poelen - 21 zit dik in de min in onze provincie. Van de broedvogels Oudegaasterbrekken - 44 wisten we dat al. De grote kolonies zijn flink uitge- Rasterhofpark, Sneek - - Leiepoel, Witte en Zwarte Brekken 26 0 dund, er zijn wat nieuwe kolonies bijgekomen, maar Jentjemeer, Sneekermeer - 26 het totaalaantal broedvogels in de provincie is afgeno- Idzegaasterpoel 52 - men. Tijdens de slaapplaatstellingen vorige maand wa- Gravepoeltje, Langweerderwielen 48 23 ren er beduidend minder dan tien jaar eerder op de Botmar, Akkrum - 44 Friese slaapplaatsen (tabel 1). Het overzicht is nog niet Spekland, Sneekermeer 46 51 helemaal compleet, maar daar waar we in september Tjeukemeer 18 45 De Zuiderpolder, Franeker 62 0 2003 met een onvolledige telling ruim 12.500 Aal- Jelsumervaart, Leeuwarden 6 - scholvers op slaapplaatsen telden, zijn het er nu ruim Ottema-Wiersmareservaat - 32 9.000 minder! Vooral in het binnenland waren de aan- Alde Feanen 217 59 tallen klein, zoals Alde Feanen en Rottige Meente. De Deelen 396 284 Langs de IJsselmeerkust zaten her en der wel mooie It Easterskar 5 111 Brandemeer - 0 groepen, maar een klapper zoals op de Steile Bank in Lendevallei 55 15 2003 zit er niet tussen en dus zaten ook langs de IJssel- Rottige Meente 407 73 meerkust in totaal minder Aalscholvers. In januari tel- Cornerwerderzand - 740 len we de slaapplaatsen weer. De resultaten daarvan Makkumer Noardwaard 180 - kunnen we met meerdere slaapplaatstellingen in januari Makkumer Súdwaard 21 - in de afgelopen 10 jaar vergelijken. Wordt vervolgd! Warkumerbûtenwaard-Noord 380 620 Warkumerbûtenwaard-Zuid 690 38 Bocht fan Molkwar 365 180 ZWANEN EN GANZEN IN FRYSLÂN IN SEPTEMBER Mokkebank 103 32 De kop is eraf. De eerste ronden door de telgebieden Lemsterhoek 73 0 van zwanen en ganzen zijn gemaakt. Volledig zijn de Steile Bank 9250 401 resultaten nog niet, want van diverse (belangrijke) ge- Woudagemaal, Lemmer - 59 Prikkedam, Makkinga - 18 bieden ontbreken de aantallen nog, zoals tussen Flues- 12.511 3178 sen en Slotermeer, Alde Feanen en omgeving Witte en Zwarte Brekken. Desondanks valt er over de voorlopi- ge resultaten (tabel 2) wel wat te zeggen. Zo lijkt het voorlopige aantal van bijna 19.000 al overeenkomt met aantal Knobbelzwanen ver beneden niveau. Van de het gemiddelde aantal over de afgelopen tien septem- bijna 1700 ‘knobbels' hield de helft zich op in het ge- bertellingen. De grootste aantallen werden aangetrof- bied van Mokkebank en Mirnserklif. De Grauwe Gans fen langs de Friese Waddenkust (3079), in en rond De zou wel eens hoge ogen kunnen gooien, omdat het Deelen (2930), Groote Wielen-Houtwiel (2667), Bran- demeer/Rottige Meente (2021) en de polders rond Ban- FR3810 snelweg A7-Tjalleberd • Ganzen tega (1725). Het aantal Grote Canadese Ganzen lijkt FR3820 Tijnje-Luxwoude • Ganzen juist iets tegen te vallen, na een jarenlange toename. De FR3830 snelweg A7-Nieuwe Vaart-Gorredijk • Ganzen grootste concentratie was die in de Rottige Meente (70). Brandganzen waren in september op de vaste wal FR5325 Ringwiel, Het Hop • Watervogels daarentegen nog nimmer zo talrijk. Dit komt bijna vol- FR5341 Zandmeer • Watervogels ledig op het conto van de Friese Waddenkust (1127). FR5342 Groote Gaastmeer • Watervogels FR5650 Fluessen Noordwest • Watervogels Het aantal Nijlganzen was opnieuw niet dik. Toch wer- FR5671 Het Piel - Langehoekspolle • Watervogels den in Tjonger- (omgeving Katlijk) en Lindevallei aar- dige clubjes genoteerd, met in totaal 176 individuen. FR6650 Vierhuis-Rotstergaast • Ganzen FR6670 Veenpolder Delfstrahuizen • Ganzen Tabel 2. Zwanen en ganzen op het Friese vasteland in september 2012 (stand 30 sep. 2012) in vergelijking met FR6850 Sloten-Tjerkgaast-Haringsloot • Ganzen het gemiddelde aantal over de periode 2001/02-2010/11. gem. sep. sep. 2012 Knobbelzwaan 3.500 1.676 Kleine Zwaan 00NIJSGJIRRIGE SOORTEN Wilde Zwaan 00De lijst met nijsgjirrige soorten laat al 174 Grote Zil- Toendrarietgans 00verreigers zien, een groot aantal voor september (tabel Kleine Rietgans 370 0 4). Ook verschillende slaapplaatsen lijken al sinds de Kolgans 490 16 zomer goed bezet. In De Deelen zaten er in augustus al Grauwe Gans 20.500 18.798 30 op de slaapplaats en tijdens de slaapplaatstellingen Grote Canadees 390 176 van Aalscholvers werden er 52 Grote Zilverreigers ge- Brandgans 240 1.154 teld. Met het ontbreken van o.a. het Sneekermeerge- Rotgans 00bied, Lauwersmeer en Alde Feanen ligt het werkelijke Nijlgans 1.100 601 aantal ongetwijfeld nog een stuk hoger. Opvallend is overigens ook het aantal op Schiermonnikoog. Volgens VACATUREGEBIEDEN mij werden daar nog niet eerder zoveel Grote Zilverrei- In vergelijking met de vorige nieuwsbrief is de lijst met gers geteld. Ook waren op Schier nog redelijk Kleine vacaturegebieden weer aangepast. Enkele werden bezet Zilverreigers aanwezig, vooral wanneer men bedenkt door een nieuwe teller, anderen kwamen alsnog be- dat er in het Friese deel van de Waddenzee afgelopen schikbaar. In tabel 3 het overzicht. Wie zin heeft een of voorjaar geen zeker broedgeval werd vastgesteld. En meer van deze gebieden te tellen, of mocht u iemand dan tekende Schier ook nog voor een Zwarte Ibis, die kennen die daar interesse voor heeft, laat het me we- er al een poosje verblijft. Bij Koehool werden, zoals ten! dat de laatste jaren telkens in de nazomer het geval is, weer flink wat Sneeuwganzen gezien. Dit zijn verwil- Tabel 3. Lijst met vacante gebieden waarvoor SOVON derde vogels uit een losgelaten populatie in Duitsland. een teller zoekt. Eind september zou het zelfs om ca. 120 individuen gaan! Noemenswaard zijn ook de Reuzensterns op De FR1310 Kloosterpolder-Slappeterp Leijen. Deze twee vogels waren al zo’n week voor de FR1320 Polder de Drie Dorpen telling aanwezig en hebben een vaste stek op wat strek- FR1330 Berlikum-Beetgum-Stiens dammetjes van basalt aan de noordkant van het meer. FR1340 Vliegveld Leeuwarden e.o. Zeer waarschijnlijk overnachten ze hier ook, waarmee FR1350 v.Harinxmakanaal-Franeker-Leeuwarden we vermoedelijk naast gemeenschappelijk slaapplaat- FR1430 Winsum-Blessum sen van Reuzensterns in het Lauwersmeergebied en langs de Wadden- en IJsselmeerkust nu ook eentje in FR1640 Gebied noord van Sneek • Ganzen FR1720 west v. spoorlijn-Wieuwerd • Ganzen het Friese binnenland hebben. Mooi, mooi, mooi! FR1730 Mantgum-Reduzum-Leeuwarden • Ganzen Tel ze! FR2130 Polders zuid van Hallum • Ganzen Romke Kleefstra FR2140 Britsum-Leeuwarden • Ganzen Romke Kleefstra, Posthoornsteeg 1C, 8911 AS Leeuwarden tel.: 058-2164166, e-mail: [email protected] Jan Kramer, Rixtwei 339, 8915 JC Leeuwarden tel.: 058-2121648, e-mail: [email protected] Tabel 4. Nijsgjirrige soorten in Fryslân tijdens de tellingen in september 2012 (stand 30 sep. 2012). Soort N Gebied/regio Teller(s) Purperreiger 2 De Deelen Romke Kleefstra Kleine Zilverreiger 1 Vlieland Team Asadi Kleine Zilverreiger 16 Schiermonnikoog Telploeg Schiermonnikoog Grote Zilverreiger 15 Schiermonnikoog Telploeg Schiermonnikoog Grote Zilverreiger 2 Blija oost buitendijks Jaap Meindertsma, Betty Hanenburg Grote Zilverreiger 3 Blija west buitendijks Henk Hiemstra, Jaap Feddema Grote Zilverreiger 3 Makkumer Zuidwaard - Kooiwaard Kornelis Nijboer Grote Zilverreiger 5 Kooiwaard - Workumerwaard Jan Kramer Grote Zilverreiger 1 Wierzijlsterrak Sieds Boersma Grote Zilverreiger 1 Blikfeart E. Mulder Grote Zilverreiger 1 Het Oogvliet Henk Hiemstra Grote Zilverreiger 1 Wide Mar Sieds Boersma Grote Zilverreiger 2 Groote Wielen eo Freek Nijland, Piter de Graaf, Yme Joustra Grote Zilverreiger 4 De Lits, Ottema Wiersma reservaat eo Sietze en Sjoerdtje de Groot Grote Zilverreiger 2 Bouwe Pet e.o. Jappie Seinstra Grote Zilverreiger 2 Ottema Wiersma reservaat Ale Glas Grote Zilverreiger 2 De Zwemmer/Zwagermieden Ron van der Hut Grote Zilverreiger 1 De Lauwers - Gerkesklooster Klaas van der Bij Grote Zilverreiger 4 Sorremorsterpolder - Polder Poppenhuizen Jan Kleefstra Grote Zilverreiger 48 De Deelen e.o. Romke Kleefstra